Қарағанды облысы Қарқаралы ауданының коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі 2024–2028 жылдарға арналған бағдарламасын бекіту туралы

Қарағанды облысы Қарқаралы аудандық мәслихатының 2024 жылғы 28 наурыздағы № VIII-20/160 шешімі

      Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін өзі басқару туралы" Заңына, Қазақстан Республикасының Экология кодексінің 365-бабы 3 тармағының 1) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 18 мамырындағы № 154 п. "Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны әзірлеу жөніндегі жергілікті атқарушы органдарға әдістемелік ұсынымдарды бекіту туралы" бұйрығына сәйкес, Қарқаралы аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

      1. Қарағанды облысының Қарқаралы ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі 2024– 2028 жылдарға арналған бағдарламасы осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

      2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қарқаралы аудандық мәслихатының төрағасы С. Оспанов

  Қарқаралы аудандық мәслихатының
2024 жылғы 28 наурыз
№ VIII-20/160
шешіміне 1 қосымша

МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕ "ҚАРҚАРАЛЫ АУДАНЫНЫҢ ТҰРҒЫН ҮЙ-КОММУНАЛДЫҚ ШАРУАШЫЛЫҚ, ЖОЛАУШЫЛАР КӨЛІГІ ЖӘНЕ АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫ БӨЛІМІ"

      БЕКІТЕМІН

      Басшы

      "Қарқаралы ауданының тұрғын үй-

      коммуналдық шаруашылық,

      жолаушылар көлігі және автомобиль

      жолдары бөлімі" ММ

      _______________________Таласбаев К.

      "____"____________________2024 ж.

ҚАРҚАРАЛЫ АУДАНЫНЫҢ КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ ЖӨНІНДЕГІ 2024-2028 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН БАҒДАРЛАМАСЫ

      ӘЗІРЛЕУШІ

      "EcoCentre-Consulting" ЖШС-гі Пернебаев Ж.Д.

      Қарқаралы, 2024

Мазмұны

     


ҚЫСҚАРТУЛАР ТІЗІМІ

ЖК

Жеке кәсіпкер

ЖҚ

"Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасы

ІКҚ

Ірі көлемді қалдықтар

ЖЭТ

Қазақстан Республикасының "жасыл экономикаға" көшуі жөніндегі тұжырымдама

КА

Контейнер алаңы

ЖАО

Жергілікті атқарушы органдар

ҚСК

Қоқыс сұрыптау кешені

ХЖТО

"Халықаралық жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар орталығы" коммерциялық емес акционерлік қоғамы

ҚР ЭГТРМ

Қазақстан Республикасы Экология, Геология және табиғи ресурстар министрлігі

ҚОҚ

Қоршаған ортаны қорғау

Қарқаралы ауданы ТКШ бөлімі

"Қарқаралы ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

ЭЭЖҚ

Электрондық және электр жабдығының қалдықтары

Бағдарлама

Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы

ЖСҚ

Жобалау-сметалық құжаттама

ҚР

Қазақстан Республикасы

ҚСҚ

Құрамында сынап бар қалдықтар

ҚТҚ

Қатты тұрмыстық қалдықтар

ЖШС

Жауапкершілігі шектеулі серіктестік

ТРБ

Қарағанды облысы Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы

ЖТ

Жеке тұлғалар

ҚР ЭК

Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі

ЗТ

Заңды тұлғалар

ҚШҰ

Қоқыс шығаратын ұйым

ҒӨБ

Ғылыми-өндірістік бірлестік

КЕАҚ

Коммерциялық емес акционерлік қоғам

ТЕРМИНДЕР МЕН АНЫҚТАМАЛАР

      Биологиялық ыдырайтын қалдықтар - анаэробты немесе аэробты ыдырауға қабілетті қалдықтар, соның ішінде бақша және саябақ қалдықтары, сондай-ақ тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын тамақ қалдықтары, макулатура.

      Коммуналдық қалдықтар - тұтыну қалдықтары, соның ішінде:

      1) аралас қалдықтар және үй шаруашылығының бөлек жиналған қалдықтары, соның ішінде, қағаз және картон, шыны, металдар, пластмасса, органикалық қалдықтар, ағаш, тоқыма, орау, пайдаланылған электр және электронды жабдықтар, батареялар мен батареялар;

      2) аралас қалдықтар және басқа көздерден бөлек жиналған қалдықтар, егер мұндай қалдықтар табиғаты мен құрамы жағынан үй шаруашылықтарының қалдықтарына ұқсас болса.

      Ірі көлемді қалдықтар - тұтыну және шаруашылық қызметтің (тұрмыстық техника, жиһаз және басқа) өзінің тұтыну қасиеттерін жоғалтқан және көлемі бойынша мамандандырылған көлік құралдарында тасымалдау мүмкіндігін болдырмайтын қалдықтары.

      Электрондық және электр жабдығының қалдықтары - қалдықтарға жатқызылған, жарамсыз немесе пайдаланудан шыққан электрондық және электр жабдықтары, оның ішінде оның тораптары, бөліктері, бөлшектері.

      Тамақ қалдықтары - тамақ өнімдерін өндіру және тұтыну нәтижесінде пайда болатын тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын қалдықтар.

      Құрылыс қалдықтары - ғимараттарды, құрылыстарды, өнеркәсіптік объектілерді, жолдарды, инженерлік және басқа да коммуникацияларды бұзу, бөлшектеу, реконструкциялау, жөндеу (оның ішінде күрделі) немесе салу процесінде пайда болатын қалдықтар.

      Қатты тұрмыстық қалдықтар - қатты күйдегі коммуналдық қалдықтар.

БАҒДАРЛАМА ПАСПОРТЫ

Атауы

Қарқаралы ауданының коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы

Дамуы үшін негіз

Қазақстан Республикасының 2021 жылғы 2 қаңтардағы № 400-VI ҚРЗ Экологиялық кодексі

Бағдарламаны әзірлеуге жауапты мемлекеттік орган

"Қарқаралы ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" ММ-сі

Негізгі әзірлеуші

"EcoCentre-Consulting" ЖШС-гі

Бағдарламаның Мақсаты

Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіру және Қарқаралы ауданының тұрғындары үшін қалдықтарды жинау және әкету бойынша көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру

Бағдарламаның Міндеттері

1) Коммунальдық қалдықтарды басқару инфрақұрылымын жаңғырту
2) Қала/аудан тұрғындарын қалдықтарды жинау және шығару жөніндегі қызметтермен толық қамтуды қамтамасыз ету үшін коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін одан әрі дамыту;
3) Қалдықтарды бөлек жинау жүйесін жетілдіру;
4) Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату жүйесін дамыту, оның ішінде ерекше (тамақ, құрылыс және ірі көлемді қалдықтар, электрондық және электр жабдықтарының қалдықтары және т. б.);
5) Коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз көмуді қамтамасыз ету;
6) Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу мәселелері бойынша халықтың хабардарлығын арттыру және барлық мүдделі тараптардың өзара іс-қимылын күшейту.
7) Ауданда/қалада коммуналдық қалдықтарды әкімшілік басқаруды жақсарту

Күтілетін нәтижелер

-коммуналдық қалдықтарды басқару саласында көрсетілетін қызметтердің сапасы жақсарды;
-коммуналдық қалдықтарды жинау, және шығару үшін инфрақұрылым жаңғыртылды (контейнерлер, контейнерлік алаңдар, қоқыс таситын көліктер, ҚСК, жаңа полигон);
-коммуналдық қалдықтарды бөлек жинау, сұрыптау және қайта өңдеу көлемі ұлғайды
-көмуге жіберілетін қалдықтардың көлемі азайтылды
-коммуналдық қалдықтардың қоршаған ортаға теріс әсері азайтылды;
-аудан/қала тұрғындарының қалдықтармен жұмыс істеу бойынша хабардарлығы жақсарды
-Қарқаралы қаласының/ауданның коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы нысаналы көрсеткіштері жақсарды.

Қаржыландыру көлемі

Қаржыландыру көлемі тиісті кезеңде Қарқаралы ауданының, Қарқаралы қаласында коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы іс-шараларды қаржыландыруға жергілікті атқарушы органдарға берілген бюджет қаражатының санына байланысты айқындалады.

Бағдарлама Орындаушыла-ры

Қарағанды облысының әкімдігі, қала әкімдігі, аудандардың Әкімдігі; Мәслихат; Қоғамдық кеңес; коммуналдық қалдықтарды жинау, әкету, қалпына келтіру және көму жөніндегі субъектілер: мемлекеттік мекемелер, әлеуметтік объектілер, заңды тұлғалар, жеке кәсіпкерлер, ҒӨБ, халық және т.б. мүдделі тараптар.

Кезең

5 жыл: 2024 – 2028 жж.

КІРІСПЕ

      Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы - бұл коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайын талдауды және коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіру бойынша нысаналы көрсеткіштерге қол жеткізуге бағытталған шаралар кешенін қамтитын стратегиялық құжат.

      Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің (бұдан әрі - ҚР ЭК) 365 - бабына сәйкес аудандардың, аудандық және облыстық маңызы бар қалалардың, республикалық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары (бұдан әрі - ЖАО) коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын (бұдан әрі-бағдарлама) әзірлеуді ұйымдастырады. Бағдарламаны жергілікті өкілді органдар бекітеді.

      Осы бағдарламаны әзірлеу барысында Қарқаралы ауданындағы коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайына талдау жүргізілді, коммуналдық қалдықтарды басқару секторын дамытудың проблемалары мен перспективалары анықталды және ҚР экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін жақсарту үшін кешенді шаралар ұсынылды.

      Бағдарлама ұлттық стратегиялық, бағдарламалық және тұжырымдамалық құжаттардың басымдықтарын, сондай-ақ халықаралық тәжірибені ескере отырып әзірленген.

      Бағдарламаны іске асыру коммуналдық қалдықтарды басқару саласында көрсетілетін қызметтердің сапасын жақсартуға, коммуналдық қалдықтарды жинау, сұрыптау және қайта өңдеу көлемін ұлғайтуға, коммуналдық қалдықтардың қоршаған ортаға теріс әсерін барынша азайтуға, Қарқаралы ауданының, қаласының коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы нысаналы көрсеткіштерін жақсартуға әкеледі.

1. ҚАЛАДАҒЫ КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ

1.1. Қаладағы жағдайдың жалпы сипаттамасы

      Қалдықтар туралы мәліметтерге шолу

      Қарқаралы (қаз. Қарқаралы) - Қазақстандағы қала, Қарағанды облысы Қарқаралы ауданының әкімшілік орталығы. Қарағанды облысының шығыс бөлігінде, Қарағандыдан оңтүстік-шығысқа қарай 220 км жерде, Қарқаралы тауларының шығыс етегінде орналасқан. Қарағайлы станциясынан 23 км, автожолда Қарағандыдан 224 км.

      Қарқаралы қаласының халқы 9202 адамды құрайды.

      Қарқаралы ауданының аумағында 1 кент, 1 қала және 23 ауылдық округ орналасқан. Қарқаралы ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасында осы тармақтар қамтылады.

      ҚР экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің (бұдан әрі - ҚР ЭГТРМ) деректеріне сәйкес Қазақстанда жыл сайын 4,5-5 млн. қатты тұрмыстық қалдықтар (бұдан әрі – ҚТҚ) түзіледі. Ұлттық статистика бюросының деректері бойынша коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару жыл сайын 3,5-4,0 млн. тоннаны құрайды.

      Ұлттық статистика бюросының деректеріне сәйкес, 2022 жылы Қазақстанда коммуналдық қалдықтарды жинаумен және әкетумен айналысатын 729 Компания жұмыс істеді — бұл өткен жылмен салыстырғанда 7,28% - ға артық. Оның 297 — сі жеке кәсіпкерлер, 432-сі кәсіпорындар мен ұйымдар болды.

      Меншік нысаны бойынша компаниялардың көпшілігі- 678 компания-жеке бизнеске қатысты. Сондай-ақ, елде 47 Мемлекеттік және 4 шетелдік компания жұмыс істеді.

      Кәсіпорындар жинаған коммуналдық қалдықтардың жалпы көлемі 3,1 млн тоннаны құрады-2021 жылмен салыстырғанда 3,7% - ға аз.

      Өңірлік бөліністе коммуналдық қалдықтардың көбі Алматыда жиналды:480,2 мың тонна — өткен жылмен салыстырғанда іс жүзінде сонша.

      Екінші және үшінші жолдарда Қарағанды (336,8 мың тонна, минус 12,3%) және Павлодар (217,8 мың тонна, минус 42,8%) облыстары орналасқан.

      Ең аз қалдықтар Жетісу, Абай және Жамбыл облыстарында жиналды: тиісінше 25,5 мың тонна, 59,5 мың тонна және 65,3 мың тонна.

      3,1 миллион тонна жиналған қалдықтардың 1,8 миллион тоннасы қатты тұрмыстық қалдықтар полигондарына жіберілді, ал 1,2 миллион тоннасы үшінші тарап ұйымдары мен қоқыс өңдеу зауыттарына берілді.

      Еліміздегі коммуналдық қалдықтардың басым бөлігін көшелерді жинаудан шыққан қалдықтар құрады: 263,3 мың тонна. Одан кейін макулатура, картон және қағаз қалдықтары (149 мың тонна), базар қалдықтары (98,2 мың тонна), тамақ қалдықтары (84,2 мың тонна), пластмасса, пластик, полиэтилен және полиэтилентерефталат қаптамасы (68,4 мың тонна), шыны қап (23,8 мың тонна), металдар (10,4 мың тонна), киім және тоқыма (593 тонна), электронды және электр жабдықтары (231 тонна), шиналар (124 тонна).

     


      2022 жылы Қазақстанда 1,2 млн тонна қалдық сұрыпталды — бұл өткен жылмен салыстырғанда 2,7% - ға артық.

      Өңірлік бөліністе қалдықтардың басым бөлігі Астанада сұрыпталды: 316,8 мың тонна, жылдық өсім — 3,6%. Көшбасшылар үштігіне Қарағанды және Алматы облыстары да кірді.

      Қалдықтардың түрлері бойынша елде Пластмассадан, Пластмассадан, полиэтиленнен және терефталат қаптамасынан тұратын қалдықтар жиі сұрыпталды: 148,5 мың тонна — бір жыл бұрынғыға қарағанда 6,1% - ға аз. Сондай-ақ, макулатура, картон және қағаз қалдықтары, тамақ қалдықтары, әйнек және ағаш материалдарын сұрыптауда маңызды көрсеткіштер байқалды.

      Тұрмыстық қатты қалдықтарды, атап айтқанда, азық — түлік және "дымқыл" қалдықтарды бөлек жинауды енгізу полигондарға да, бюджетке де жүктемені жартысына дейін төмендетуі мүмкін.

     


      Қарағанды облысының аумағында жыл сайын 350 мың тоннаға жуық коммуналдық қалдықтар түзіледі, олар қатты тұрмыстық қалдықтар полигондарына орналастырылады.

      Қарағанды облысы бойынша 2022 жылы барлығы 466,024 мың тонна ҚТҚ құрылды, оның 336,78 мың тоннасы қалдықтарды жинау және тасымалдау бойынша мамандандырылған кәсіпорындар мен жеке кәсіпкерлер жинаған коммуналдық қалдықтарды құрады, олардың саны 42 бірлікті құрады.

      Қарағанды облысы бойынша 2022 жылы ресми жұмыс істейтін полигондарға (полигондарға), коммуналдық қалдықтарды сұрыптау және қайта өңдеу объектілеріне 143,959 мың тонна қалдық түсті.

      "Қарқаралы ауданының ТКШ, ЖМ және АҚ бөлімі" ММ ақпараты бойынша 2022 жылы 127 мың тонна ҚТҚ құрылды (1-кесте).

Кесте 1. ҚР, Қарағанды облысы және Қарқаралы ауданы бойынша 2020-2022 жж. коммуналдық қалдықтарды/ҚТҚ жинау (қалыптастыру), қайта өңдеу және көму

Атауы

Өлшем бірлігі

Жылдар

2021

2022

2023

1

Жинау (Пайда болуы)

1.1

Қазақстан Республикасы

мың тонна

3441,600

4006,400

3822,82

1.2

Қарағанды облысы

мың тонна

-

722,845

466,024

1.3

Қарқаралы ауданы

мың тонна

78,0

85,0

127,0

2

Қайта өңдеу

2.1

Қазақстан Республикасы

%

18,6

37,82

37,64

2.2

Қарағанды облысы

%

-

49,0

56,81

2.3

Қарқаралы ауданы.

мың тонна

-

-

-

2.4


%




3

Көму

3.1

Қарағанды облысы

мың тонна


191,876

143,959

3.2

Қарқаралы ауданы

мың тонна


83,0

92,0

      Қарқаралы ауданында пайда болған қалдықтар ҚТҚ полигонында 72,44% - ға көміледі, Қарқаралы ауданы бойынша 1-кестеге сәйкес қайта өңдеу жүзеге асырылмаған, түзілген қалдықтардан күл қожы ҚТҚ полигондарына әкетілмейді, ал аудан тұрғындары жер бедерін тегістеу сияқты шаруашылық қажеттіліктер үшін пайдаланады, қыста жолдарға төгіледі. Полигонда көмілген қалдықтардың көлемі жыл сайын артып келеді. 2021 жылы-83 мың тонна, 2022 жылы-92 мың тонна.

      Қарқаралы ауданы бойынша қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу бойынша ресми мәліметтер жоқ, 1-кестеде келтірілген мәліметтер.

      Қарағанды облысы бойынша қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату үлесі үш жыл бойы іс жүзінде өзгермейді және шамамен 49-57% деңгейінде қалады.

      Қарқаралы ауданы бойынша коммуналдық қалдықтардың пайда болу көздері жеке үй шаруашылықтары, көп пәтерлі үйлер, кеңсе ғимараттары, коммерциялық кәсіпорындар, бизнес-орталықтар, өнеркәсіптік кәсіпорындар мен қоғамдық ұйымдар, мемлекеттік мекемелер, балабақшалар, мектептер, ауруханалар, ауыл шаруашылығы субъектілері, сауда мекемелері, базарлар, базарлар және коммуналдық қалдықтар түзілетін басқа да орындар болып табылады.

      Орта есеппен Қарқаралы ауданында жылына шамамен 120-130 мың тонна коммуналдық қалдықтар түзіледі.

      Жиналған коммуналдық қалдықтардың негізгі үлесі үй қалдықтарына, көше қоқыстарына тиесілі.

      Қарағанды облысы бойынша коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемінде шамамен 27,252% Қарқаралы ауданына тиесілі.

      Морфологиялық құрамы.

      Әдістемеге сәйкес ҚТҚ-ның морфологиялық құрамы мынадай жіктеуге жатады: тамақ қалдықтары (көкөністер, жемістер және т.б.); қағаз және картон; өзгелері, шыны сынықтары, алюминий ыдыстары, полиэтилентерефталат (ПЭТ), жоғары қысымды полиэтилен (ПВД), тұрмыстық пластмасса. Бұл ретте айтарлықтай (43,5%) құрамында тоқыма, ағаш, сүйек, былғары, резеңке, бақша, көше, Гигиена құралдары және т. б. бар басқа қалдықтарға жатқызылған.

      Қазіргі уақытта қала мен ауданда ҚТҚ азық-түлік фракциясын қайта өңдеу бойынша тәжірибелер мен қуаттар жоқ. Осыған байланысты барлық биологиялық ыдырайтын қалдықтар, соның ішінде тамақ қалдықтары, көше сметалары, ҚТҚ құрамындағы бақша қалдықтары полигондарға түседі. Полигондарда полигондарда өрттер мен жарылыстарға әкелуі мүмкін полигон газы, оның ішінде биоалуантүрленетін қалдықтардың ыдырауы кезінде пайда болатын жанғыш метан.

      Осылайша, биологиялық ыдырайтын (тамақ) қалдықтарды қайта өңдеу Қарқаралы ауданында қалдықтарды басқару жүйесін дамытудың өзекті бағыттарының бірі болып табылады.

      "Қарқаралы ауданының ТКШ, ЖМ және АҚ бөлімі" ММ ақпараты бойынша (Шығыс.11.08.2023 ж. № 270) морфологиялық құрамы 1-суретте көрсетілген.

     


Сурет 1. Қарқаралы ауданының ҚТҚ морфологиялық құрамы

      МДЗТ (2020 ж.) зерттеуіне сәйкес республика бойынша ҚТҚ морфологиялық құрамының орташа көрсеткіштері келесідей: тамақ қалдықтары (37,2), пластик (16,2%), макулатура (11,1%) (2-сурет). Бұл ретте, едәуір бөлігі (11%) компоненттерді (ұсақ құрылыс қоқыстары, тастар, көше сметалары және т.б.) алып тастағаннан кейін коммуналдық қалдықтардың қалдықтарына жатқызылды. Коммуналдық қалдықтардың морфологиялық құрамын зерттеу қажет (1-сурет).

     


Сурет 2. ҚР бойынша ҚТҚ морфологиялық құрамы (2020ж.)

      Осы зерттеуге сәйкес, көптеген қалаларда коммуналдық қалдықтардың негізгі фракциясы биологиялық ыдырайтын (тамақ) қалдықтары болып табылады.

      Коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормалары және тарифтер.

      Қарқаралы ауданы бойынша коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормалары, сондай-ақ қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, әкетуге және көмуге арналған тарифтер Қарағанды облысы Қарқаралы аудандық 2018 жылғы 29 маусымдағы №VI-30/269 шешімімен қабылданды. Қарағанды облысының Әділет департаментінде 2018 жылғы 11 шілдеде №4862 болып тіркелді. Осы құжатқа сәйкес, 1 тұрғынға шаққанда абаттандырылған үй иелері мен абаттандырылмаған үй иелері үшін білім беру нормасының орташа жылдық көрсеткіші – 2,378 м3 құрайды. Абаттандырылған үй иелерінің жеке тұлғалары үшін Тариф 82 теңге, абаттандырылмаған үй иелерінің тарифі-106,3 теңге.

Кесте 2. Қарқаралы ауданы, Қарқаралы каласы бойынша ҚТҚ жинау, тасымалдау, сұрыптау және көму тарифтері

Атауы

Есеп бірлігі

Айына құны, теңге

жеке тұлғалар абаттандырылған үй иелері үшін

1 тұрғын

250

жеке тұлғалар абаттандырылмаған үй иелері үшін

1 тұрғын

250

заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлік субъектілері үшін ҚҚС-сыз

1 м3

5611

      Аталған тариф (2-кесте) "Қарқаралы ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" ММ-ге 08.08.2023 Ж.берілген. №259.

      Бүгінгі таңда көптеген қалаларда жаңа тарифтер бекітілді (Семей, Өскемен, Орал, Көкшетау және Қостанай). Жалпы, Қазақстан бойынша тариф 84-тен 550 теңгеге дейін өзгереді (3-сурет).

      Ең жоғары тарифтер Алматы (553 теңге) және Көкшетау (500 теңге) қалаларында. Тараз (84 теңге), Түркістан (105 теңге), Жезқазған (110 теңге), Шымкент (171 теңге) және Ақтөбе (180 теңге) қалаларындағы ең төменгі тарифтер. Тарифтер бағаның өсуі мен инфляцияны ескере отырып қайта қаралуы қажет.

      Қарқаралы ауданы үшін қабылданған тариф ҚР бойынша орташа болып саналады.

      Тариф қалдықтарды жинау, тасымалдау және көму саласындағы кәсіпорындарды қаржыландырудың жалғыз көзі болып табылады. Коммуналдық қызметтер жыл сайын қымбаттайды, арнайы техниканың, компоненттердің және отынның бағасы айтарлықтай өседі, бірақ қалдықтарды жинау, шығару және көму тарифтері көптеген аймақтарда көптеген жылдар бойы өзгерген жоқ. Сонымен қатар, жыл сайын қала халқы да көбейіп келеді. Осыған байланысты, экономикалық негізделген тарифті белгілеу Қарқаралы ауданының қалдықтарды басқару жүйесін дамыту үшін өте маңызды және өзекті болып табылады.

     


Сурет 3. ҚР бойынша ҚТҚ жинауға, әкетуге және көмуге қолданыстағы тарифтер, теңге

1.2. Қолданыстағы коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін бағалау

1.2.1. Жинақтау және бөлек жинау, әкетумен қамту

      Қарқаралы қаласында коммуналдық қалдықтарды жинау және жинақтау екі жолмен жүзеге асырылады:

      - көппәтерлі үйлердің контейнерлік алаңдарында орналасқан контейнерлерде

      - контейнерсіз (ыдыссыз) әдіспен - аумақты айналып өту және белгіленген орындарда орналастырылатын пакеттерде/қаптарда қалдықтарды кесте бойынша жинау жолымен. Контейнерсіз шығару негізінен жеке секторда жүзеге асырылады.

      Қарқаралы ауданының аумағында 1 кент, 1 қала және 23 ауылдық округ орналасқан. Қарқаралы ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасында осы тармақтар қамтылады.

      Ауданда және қалада қалдықтарды бөлек жинау енгізілмеген.

      Кейбір контейнерлік алаңдарда ПЭТ бөтелкелер мен макулатураларға арнап орнатылған торлар/контейнерлер (бұдан әрі – КА) "Қарқаралы ауданы, Қарқаралы қаласы әкімінің аппараты" ММ-ге тиесілі. Торлар мен контейнерлер біртекті, әр түрлі күйдегі және таңбаланған.

      Мемлекеттік мекемелер, әлеуметтік нысандар, жеке және коммерциялық кәсіпорындардың жеке тұрғын ғимараттарда өз контейнерлері болуы мүмкін және коммуналдық қалдықтарды жинау және әкету туралы шарттар жасасуы мүмкін, кесте Шартқа сәйкес белгіленеді. Жалғыз талап, коммуналдық қалдықтарды жинау және әкету жөніндегі субъектілер ҚР ЭГТРМ тізіміне енгізілуі тиіс.

      Егер заңды тұлғалар тұрғын үйлерде болса және олар ортақ контейнерлік алаңды пайдаланса, бұл жағдайда мұндай ұйымдар конкурс нәтижелері бойынша осы учаскеге қызмет көрсететін ұйыммен, яғни белгілі бір әкімдіктермен шарттар жасасуға тиіс. Алайда, заңды тұлғалар ҚТҚ жинау және әкету үшін әрдайым шарт жасаспайды.

      "Қарқаралы ауданының ТКШ, ЖК және АҚ бөлімі" ММ-ң ақпараты бойынша 2022 жылы коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару бойынша кәсіпорындар саны 2 бірлікті құрады: ЖК "Искаков Д.Е." және ЖК "Әлібек". Жинау мен шығару жұмыстарының төмен деңгейде қамтылуы қала мен ауданда рұқсат етілмеген үйінділерге әкеледі. Тек халықпен ғана емес, заңды тұлғалармен де жұмысты күшейту қажет.

Кесте 3. Қарқаралы ауданындағы контейнерлік алаңдар мен контейнерлер туралы ақпарат

Атауы

Қарқаралы ауданы

Контейнер алаңдары

23

олардың ішінде жөндеу қажет


Контейнерлер

115

олардың ішінде жөндеу қажет


Қолданылатын контейнерлердің түрі

0,75 м3 стандартты металл контейнерлер және 1,1 м3 пластикалық еуроконтейнерлер

      "Қарқаралы ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімі" мемлекеттік мекемесінің 11.08.2023 жылғы №270 ақпараты бойынша 3 кестеде көрсетілген контейнерлер коомуналдық қалдықтарды жинау және әкетуді жүзеге асыратын жеке кәсіпкер "Искаков Д.Е. тиесілі. Компания өз қаражаты есебінен контейнерлерді және басқа да қажетті инфрақұрылымды жөндеу, ауыстыру, сатып алу жұмыстарын жүргізеді.

      ҚР ЭК сәйкес (365-бап, 4-тармақ, 10 тармақшасы) қаланың (ауданның) (ауданның) ЖАО қалдықтарды жинауды, тасымалдауды, сұрыптауды, қалпына келтіруді және жоюды жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері үшін қажетті инфрақұрылым құруды және оның жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Алайда бұл норма әкімдік тарапынан орындалмайды. Барлық қажетті техниканы, контейнерлерді, қоқыс таситын көліктерді сатып алуды қоқыс шығаратын ұйымдардың (бұдан әрі – ЖТҚ) өз қаражаты есебінен жүзеге асырады.

      Бөлек жинақ

      Абаттандырылған және абаттандырылмаған секторда қалдықтар бөлінбейді, өйткені бөлек жинауға арналған контейнерлер жоқ.

      Жабық контейнерлік алаңдар, сондай-ақ "құрғақ" және "дымқыл" қалдықтарды бөлек жинауға арналған контейнерлер жоқ. "Құрғақ" және "дымқыл" деп бөлінген қалдықтарды жинау, қалдықтарды сұрыптау, қайта өңдеу, қалпына келтіру және жою жүргізілмейді. Ауданда қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату кәсіпорындары жоқ. Ауданда ҚТҚ қабылдау пункттері жоқ.

      Бізде заңды тұлғалардан бөлек жинақты енгізу туралы ақпарат жоқ.

      Бірақ ҚР ЭК (321-бап, 2-тармағы) сәйкес 2021 жылдан бастап қалдықтарды жинау жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын тұлғалар осы Кодекстің талаптарына сәйкес қалдықтардың бөлек жиналуын қамтамасыз етуге міндетті екені белгіленген. Яғни, ЖТҚ бөлек жинауды ұйымдастыруы керек.

      Контейнерлік алаңдардан шығарылған барлық коммуналдық қалдықтар ҚТҚ полигонында сұрыптаусыз көміледі, бұл ҚР ЭК талаптарына сәйкес келмейді.

      Жақын арада сұрыптау желісін салу және іске қосу қажет.

      Қарқаралы ауданына іс сапар барысында нормативтік құжаттама талаптарына сәйкестігін бағалау мақсатында контейнерлік алаңдар (КА) тексерілді. Нәтижелердің талдауы 1-қосымшада келтірілген.

      Бақылау пунктінде жүргізілген талдау нәтижелері бойынша КА мыналар анықталды:

      - КА - дағы қатты жабынның жарықтары, бұл инфильтраттың топыраққа енуіне ықпал етеді.

      - Барлық контейнерлер жаңа және қосымша іс-шараларды қажет етпейді, бірнеше жерді нтейнерлермен толықтыру жоспарлануда.

      Жөндеуді қажет ететін учаскелердің нақты санын анықтау, қайталама шикізатты бөлек жинау үшін алаңдарды контейнерлермен қамтамасыз ету үшін барлық КА-ды түгендеу ұсынылады.

1.2.2. Тасымалдау

      "Қарқаралы ауданының ТКШ, ЖК және АҚ бөлімі" ММ-ң ақпараты бойынша 2022 жылы коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару бойынша кәсіпорындар саны 2 бірлікті құрады.

      Тұрғындардан коммуналдық қалдықтарды шығару абаттандыру ережелеріне сәйкес жоспарлы-тұрақты негізде жүзеге асырылады.

      Қала бойынша коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару бойынша негізгі кәсіпкерлік субъектілері ЖК "Искаков Д.Е." және ЖК "Әлібек" болып табылады. Бұл ретте ЖК абаттандырылған және абаттандырылмаған секторда Халыққа қызмет көрсетеді. Аудан бойынша жинау-әкетуді тұрғындардың өздері жүзеге асырады, өйткені қызмет көрсететін кәсіпорындар жоқ.

      ҚР ЭК (337-бап)сәйкес ҚТҚ жинау, сұрыптау және тасымалдау, қауіпті емес қалдықтарды қалпына келтіру кәсіпкерлік қызметті жоспарлайтын немесе жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері қызметтің басталғаны туралы ҚР ЭГТРМ хабарлама беруі тиіс.

      20.03.2023 жылғы жағдай бойынша қауіпті емес қалдықтарды жинау, сұрыптау және (немесе) тасымалдау, қалпына келтіру және (немесе) жою жөніндегі қызметтің басталғаны немесе тоқтатылғаны туралы хабарлама қабылдау туралы талон алған, қауіпті емес қалдықтарды жинау, сұрыптау және тасымалдау жөніндегі қызметтің басталғаны туралы хабарлама берген кәсіпкерлік субъектілерінің тізімінде тек ЖК Әлібек, және ЖК "Диас" бар. ЖК "Искаков Д. Е.". бұл тізімде жоқ. Бұл ретте кәсіпкерлік қызметті хабарламасыз жүзеге асыруға тыйым салынады.

Кесте 4. Тұрғындардан коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару жөніндегі кәсіпорындар туралы ақпарат

Қалдықтарды жинау және шығару жөніндегі субъектілер

ЖК "Әлібек"

ЖК "Искаков Д.Е"

Нарық үлесі (шамамен)

100 %

21 %

ҚР ЭГТРМ тізілімінде 23.10.2022 болуы

Бар

Бар

Жүзеге асырылатын қызмет

Полигонды қайта өңдеу және пайдалану

ҚТҚ жинау және шығару

Абоненттер саны (адам)

Абаттандырылған қор - 6395 жеке тұлға

Абаттандырылған қор - 6395 жеке тұлға

Абаттандырылмаған қор- 2835 жеке тұлғалар

Абаттандырылмаған қор- 2835 жеке тұлғалар

      Ұсынылған деректер бойынша 4-кестеге сәйкес 2023 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша Қарқаралы ауданы бойынша ресми тұратын 30851 мың адамның 6395 мыңға жуығы қамтылды. Қоқысты шығару қызметі тек Қарқаралы қаласында ұйымдастырылған, қалада 9230 адам тұрады. Қалған 24456 мыңы ҚТҚ жинау және шығару үшін төлемейді, өйткені ауылдық елді мекендерде ҚШҰ жоқ, қоқысты жинау мен шығаруды тұрғындардың өздері жүзеге асырады. Бұл ҚШҰ пәтерлер мен үйлерде тұратын тұрғындардың нақты санын білмейтіндігіне байланысты, өйткені ҚШҰ тұрғылықты жері бойынша тіркелген азаматтардың саны туралы өзекті ақпаратқа қол жеткізе алмайды. Осыған байланысты ҚТҚ жинау және әкету үшін шоттар жиі дұрыс қойылмайды, өйткені тариф бір тұрғынға есептеледі. Күл қождары ҚТҚ полигондарына шығарылмайды, оларды аудан тұрғындары шаруашылық қажеттіліктері үшін пайдаланады.

      Сондай-ақ, абоненттік қарыз мәселесі бар. Яғни, қамтылған 6395 мың адамның тек 60% - ы ғана төлейді. Себебі қоқыс шығаратын компаниялардың өкілдерінен Қарқаралы қаласы бойынша ҚТҚ жинау және әкету қызметтеріне ақы төлеу бойынша берешек шамамен 40% -. құрайды.

      Осы мәселені пысықтау үшін 2021 жылдан бастап ҚР ЭК сәйкес ЖАО құзыретіне коммуналдық қалдықтарды жинау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдар үшін тұрғылықты жері бойынша тіркелген азаматтардың санын сәйкестендіру мақсатында халықты тіркеу туралы мәліметтерге қолжетімділікті қамтамасыз ету кіреді. Осылайша, Қарқаралы қаласы мен ауданында ҚТҚ жинау мен әкетуді жүзеге асыратын субъектілерге өз қызметтері үшін дұрыс шот ұсыну үшін халықты тіркеу туралы мәліметтерге қол жеткізуді қамтамасыз ету қажет.

      Бүгінгі таңда Қарқаралы ауданында халық үшін есеп айырысу бойынша бірыңғай жүйе жоқ. Жинау және әкету жөніндегі мамандандырылған субъектілер түбіртектерді өздері жасайды және халықтан қаражат жинаумен айналысады және өздері абоненттік берешек мәселелерін шешуге тырысады.

      Барлық коммуналдық қызметтер үшін бірыңғай есеп айырысу-қаржы орталығын құруды қарастыру қажет, бұл ашықтық пен қаражат жинауды арттырады.

      ҚР ЭК сәйкес тұрғын үйлерде тұратын жеке тұлғалар жария шарттар негізінде орталықтандырылған жүйені пайдалануға және бекітілген тарифтерге сәйкес қызметтерге ақы төлеуге міндетті. Алайда, бұл норма ішінара орындалады. Көппәтерлі үйлердің тұрғындарына ҚТҚ жинау және әкету қызметтері жария шарт негізінде көрсетіледі. Бірақ жеке үйлердің тұрғындары жеке келісімшарттар жасағанды жөн көреді. Мүмкін, халықтың бір бөлігі жария шарттың бар екендігі туралы білмейді.

      Кәсіпорындардың қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау және әкету қызметтеріне ақы төлеу үшін жеке шарттар жасасуы тиімсіз, бұл қоқыс шығаратын ұйымға (бұдан әрі – ҚШҰ ), жұмыс орындарына, жалақыға және т.б. қосымша шығындарға әкеп соғады, сондықтан Халықпен жинау және әкету үшін жеке шарттар жасасу тәжірибесін қайта қарау және жария шарт жасасуға көшу қажет. ЖАО мен ҚШҰ өз сайттарында жария шарт жариялап, халықты хабардар ету бойынша жұмыс жүргізуі қажет.

1.2.3. Сұрыптау және қайта өңдеу

      Қазіргі уақытта контейнерлерден қалдықтар қолданыстағы ҚТҚ полигонына тасымалданады.

      Негізінен, ҚР-ның көптеген қалалары сияқты, Қағаз, картон, пластик, шыны, құрамында сынап бар қалдықтар қайта өңделеді.

      Қара металл сынықтары, түсті металдар (негізінен алюминий банкалар), ПЭТ бөтелкелері, картон, қағаз қалдықтары және автомобиль шиналары қолмен сұрыпталады.

      Негізінен, ҚР-ның көптеген қалалары сияқты Каркаралы ауданында қайта өңдеу үшін қағаз, картон, пластик, шыны, құрамында сынап бар қалдықтар жиналады.

      Қара металл сынықтары, түсті металдар (негізінен алюминий банкалар), ПЭТ бөтелкелері, картон, қағаз қалдықтары және автомобиль шиналары қолмен сұрыпталады.

      Әдетте, қайталама шикізатты бөлек жинауды, сұрыптауды және қайта өңдеуді жүзеге асыратын компаниялар жиналған және қайта өңделген қалдықтар туралы есептілікті ұсынбайды, осыған байланысты қайта өңдеу бойынша қолда бар статистика қалдықтарды қайта өңдеу туралы нақты деректерді көрсетпеуі мүмкін. Қалдықтарды жинау және қайта өңдеу саласындағы, оның ішінде қалдықтарды жинау және қайта өңдеу бойынша шағын және орта бизнес өкілдерімен ақпараттық жұмыс жүргізу жолымен статистиканы жетілдіру қажет.

1.2.4. Көму

      Қарқаралы ауданында коммуналдық қалдықтарды басқарудың басым тәсілі оларды ҚТҚ полигонына көму болып табылады.

      Аудан бойынша қауіпті емес қалдықтарды қабылдауды орналастыруды, көмуді жүзеге асыратын 25 ҚТҚ полигоны бар. Жалпы ауданы 64 га құрайды, оның ішінде Қарқаралы қаласы 7,0 га, Қарағайлы кенті 7,0 га, Егіндібұлақ ауылы 6,0 га, ал қалған 22 ауылдық округте 2,0 га.

      Аудан бойынша қоршаған ортаға эмиссияға рұқсат Қарқаралы қаласы, Қарағайлы кенті, Егіндібұлақ ауылы және Қырғыз ауылдық округі бойынша 4 елді мекен бар. Қалған полигон құжаттарды заңдастыруы керек.

      Қарқаралы қаласындағы Полигон. "Қаракаралы қаласы әкімінің аппараты" ММ-сі басқаруындағы полигон. Полигонда сұрыптау жүзеге асырылмайды. ҚТҚ полигоны 2021 жылғы 20 мамырдан бастап 2024 жылғы 26 мамырға дейін "26242-ЭТП "Әлібек"ЖК сенімгерлік басқаруға берілді.

      ҚТҚ полигонына "Қарқаралы қаласы әкімі аппараты" ММ қоршаған ортаға эмиссияға экологиялық рұқсат 2028 жылға дейін қолданылады (12.02.2021 ж. №KZ28VCZ00786169).

      Жинақталған қалдықтардың көлемі: 11.08.2023 ж. – 176 т.

      ҚТҚ полигонына Қарқаралы қаласының және басқа да жақын елді мекендердің кәсіпорындары мен тұрғындарынан қалдықтар қабылданады. ҚТҚ полигоны Қарқаралы қаласының тұрғын аймағынан оңтүстік-шығысқа қарай 2 км жерде орналасқан, жолға дейінгі қашықтық 0,5 км.ҚТҚ полигоны Қарқаралы қаласының левард жағында орналасқан. Полигонның жобалық сыйымдылығы жылына 12484,9 тонна. Полигондардың аумақтары 2 аймаққа бөлінеді: қалдықтарды сақтау аймағы және шаруашылық-тұрмыстық аймақ. Қойма аймағы шартты түрде қалдықтармен кезектесіп толтырылатын жеке учаскелерге (карталарға) бөлінеді. Шаруашылық-тұрмыстық аймақта полигон жұмысшыларына арналған вагон бар. Өрт қалқаны, барлық қажетті жабдықтар, сондай-ақ су ыдысы бар.

      Егіндібұлақ ауылы полигоны. ҚТҚ полигонына Егіндібұлақ ауылының және басқа да жақын елді мекендердің кәсіпорындары мен тұрғындарынан қалдықтар қабылданады. ҚТҚ полигоны Егіндібұлақ ауылының тұрғын аймағынан оңтүстікке қарай 3,5 км жерде орналасқан. Полигонның жобалық сыйымдылығы жылына 6459,055 тонна. Полигон 2009 жылдың 3 тоқсанынан бастап пайдаланылуда. Полигонды пайдаланудың жоспарланған аяқталу мерзімі-2050 жыл. Полигонның сыйымдылығы-145000 тонна.

      Қырғыз а/о полигоны. ҚТҚ полигонына Қырғыз а/о кәсіпорындары мен тұрғындарынан қалдықтар қабылданады. ҚТҚ полигоны Бүркітті ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 3,6 км жерде орналасқан. Полигонның жобалық сыйымдылығы жылына 3000 тонна. Полигон 2009 жылдан бастап пайдаланылуда. Полигонды пайдаланудың жоспарланған аяқталу мерзімі-2085 жыл. Полигонның жобалық сыйымдылығы-33000тон.

      Қарағайлы кенті полигоны. ҚТҚ полигонына Қарағайлы кентінің тұрғындарынан қалдықтар қабылданады. ҚТҚ полигоны ауылдан солтүстік-шығысқа қарай 5,0 км жерде орналасқан. Полигонның жалпы ауданы-7 га. полигонды пайдалану уақыты-3 тоқсан 2009 жыл. Полигонның жобалық сыйымдылығы 140000 тонна. Полигонды пайдаланудың жоспарланған аяқталу мерзімі-2080 жыл.

      ҚТҚ полигондары толмаған, санитарлық және экологиялық нормалар мен талаптарға сәйкес келмейді, қалдықтар сұрыптаусыз көміледі, бұл полигонның қоршаған ортаның қарқынды ластану көзі, түрлі инфекциялардың таратушысы болуына әкеледі. Сондай-ақ, қалдықтар полигондарына аудан тұрғындарының күшімен шығарылады және есепке алу жүргізілмейді.

      Сондықтан ҚТҚ-ны бөлек жинаудың ұтымды жүйесін, сұрыптау желісінің тиімді жұмысын енгізу жөнінде шаралар қабылдау және ҚТҚ-ны көму жөніндегі заңнама талаптарының сақталуын қамтамасыз ету қажет. Сондай-ақ, рұқсат етілмеген полигондарды анықтау бойынша аудит жүргізу ұсынылады.

1.3. Қалдықтардың жекелеген түрлерін басқару жүйесін талдау

      Коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктері

      Құрамында сынап бар қалдықтар

      Аудан бойынша Қарқаралы қаласында құрамында сынап бар қалдықтарды жинауға арналған 2 контейнер (бұдан әрі – ҚСҚ) орнатылған.

      Сондықтан ҚСҚ жинаудың реттелмеген жүйесіне және халықтың сана-сезімі мен тәртіптілігінің жеткіліксіздігіне байланысты қауіпті қалдықтардың ҚТҚ контейнерлеріне түсу мәселесі бар, бұл экологиялық қауіп-қатерге әкеледі.

      ҚР ЭК сәйкес қалдықтар санатына өткен материалдар мен өнімдерге, оның ішінде құрамында сынап бар қалдықтарға қойылатын талаптар қалдықтардың жекелеген түрлерін басқару саласындағы ұлттық стандарттарда белгіленеді.

      Әкімдік жеке және заңды тұлғалардан ҚСҚ жинау жүйесін ұйымдастыруы қажет.

      Мамандандырылған ұйымды таңдауға, мамандандырылған контейнерлерге қызмет көрсетуге, оның ішінде құрамында сынап бар шамдар мен тамақ көздерін тасымалдауға және өңдеуге байланысты шығындар бюджет қаражаты есебінен жабылуы керек. Мамандандырылған ұйымды таңдау үшін конкурс (тендер) өткізу қажет, таңдалған компанияның лицензиясы болуы және заңнамада белгіленген барлық талаптарға сай болуы тиіс.

      Электр және электрондық жабдықтардың қалдықтары

      Қарқаралы ауданында заңды және жеке тұлғаларда түзілетін электр және электрондық жабдықтардың қалдықтарын (бұдан әрі - ЭЭЖҚ) басқару жүйесі жоқ.

      Әдетте, жеке тұлғаларда пайда болған ЭЭЖҚ ҚТҚ контейнерлеріне шығарылады, содан кейін қоқыс шығаратын ұйымдар ҚТҚ полигонына шығарылады, онда олар көміліп, қоршаған ортаға зиян келтіреді. Заңды тұлғалардан ЭЭЖҚ жинау жүйесі де жолға қойылмаған.

      ЭЭЖҚ полигон жағдайында коррозияға және тотығуға ұшырайды, ал олардың құрамындағы әртүрлі ауыр металдар топырақ пен жер асты суларына түседі, сондықтан оларды ҚТҚ полигонында көмуге тыйым салынады.

      ҚР ЭК-нің 365-бабына сәйкес коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктері (ЭЭЖҚ, құрамында сынап бар қалдықтар, батареялар, аккумуляторлар және басқа да қауіпті компоненттер) бөл ек жиналып, мамандандырылған кәсіпорындарға қалпына келтіруге берілетіні анықталды.

      Қарқаралы ауданының нарығында ЭЭЖҚ кәдеге жарату бойынша қызметтерді көрсетілмейді.

      Қалада ЭЭЖҚ жинау және қайта өңдеу бойынша деректерді есепке алу жүйесі де жолға қойылмаған.

      ТКШ-да Қарқаралы ауданында ЭЭЖҚ жинау және қайта өңдеу көлемі бойынша деректер жоқ.

      Осылайша, ЖАО халық үшін ЭЭЖҚ жинау және кәдеге жарату жүйесін ұйымдастыруы және заңды тұлғалардың ҚР ЭК 365-бабының талаптарын орындауын бақылауды күшейтуі қажет.

      Ірі көлемді қалдықтар

      Қарқаралы қаласының аумағында ірі көлемді қалдықтар (бұдан әрі-ІКҚ) (тұрмыстық техника, жиһаз және т.б.) бөлек жиналмайды, өйткені оларды әкетуге арналған арнайы орындар жоқ. ІКҚ контейнерлік алаңға шығарылады, содан кейін коммуналдық қалдықтардың жалпы ағынында ҚТҚ полигонына түседі.

      Қазіргі уақытта ЖАО тарапынан әкету бойынша компанияны таңдау (конкурс) және ІКҚ әкету үшін арнайы орындарды айқындау бойынша жұмыс жүргізілуі тиіс.

      Құрылыс қалдықтары

      Халықтың құрылыс қалдықтары ҚТҚ-ның жалпы ағынында жиналады және қолданыстағы полигонға көмуге түседі.

      2021 жылдан бастап құрылыс қалдықтарын көмуге тыйым салынды. ҚР ЭК сәйкес жылжымайтын объектілерді салуды немесе жөндеуді жүзеге асыратын жеке тұлғалар құрылыс қалдықтарын ЖАО ұйымдастырған арнайы орындарға дербес әкетуді жүргізеді.

      Қазіргі уақытта ЖАО тарапынан құрылыс қалдықтарын әкетуге арналған арнайы орындарды анықтау және әкету бойынша компанияны таңдау (конкурс) бойынша жұмыс жүргізілуі тиіс.

      Тамақ қалдықтары

      Халықтың тамақ қалдықтары ҚТҚ-ның жалпы ағынында жиналады және қолданыстағы полигонға көмуге жіберіледі. Қалада тамақ қалдықтарын бөлек жинауға арналған контейнерлер жоқ. 2021 жылдан бастап тамақ қалдықтарын көмуге тыйым салынды.

      Осылайша, биологиялық ыдырайтын коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды ынталандыру және оларды қалпына келтіру, оның ішінде компосттау және тамақ қалдықтарын көмуге тыйым салу талаптарының сақталуын бақылау жөніндегі жұмысты күшейту қажет.

1.4. Коммуналдық қалдықтарды басқару бойынша ағымдағы жағдайды талдау бойынша қорытындылар

      Қарқаралы ауданында коммуналдық қалдықтарды басқару бойынша ағымдағы жағдайды талдау қорытындысы бойынша аудан коммуналдық қалдықтарды жинау және әкетумен қамтамасыз етілмеген.

      Қарқаралы қаласы бөлек жинау бойынша қамтамасыз етілмеген.

      Коммуналдық қалдықтарды бөлек жинау, сұрыптау, қайта өңдеу және көму, сондай-ақ аудандар мен елді мекендер бойынша жинау және шығару процестерін қарастыру қажет.

      Бағдарлама шеңберінде коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіру және мынадай проблемалық мәселелерді шешу қажет:

      1. Контейнерлік алаңдардың санитарлық талаптарға сәйкес келмеуі, кейбір алаңдарда қоршаудың болмауы, қатты төсемде жарықтар бар және т.б.

      2. КА контейнерлермен қамтамасыз етілмеуі.

      3. Контейнер алаңында қайталама ресурстарды бөлек жинауға арналған контейнерлердің болмауы;

      4. Халықты барлық жерде бөлек жинаумен қамтамасыз ету үшін қайталама ресурстарды бөлек жинауға арналған контейнерлердің жетіспеушілігі.

      5. Халық арасында қауіпті қалдықтарды (ҚСҚ, ЭЭЖҚ, медициналық және т. б.) жинау жүйесі жолға қойылмаған

      6. Биологиялық ыдырайтын (тамақ) қалдықтарды бөлек жинаудың болмауы.

      7. Ірі және құрылыс қалдықтарын жинау жүйесінің болмауы.

      8. Қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы халықтың хабардарлығы мен мәдениетінің төмендігі

      9. Коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару және ҚТҚ полигонын өртеу қызметтеріне халықтың наразылығы.

      10. Полигонның жиі жануы

      11. ҚТҚ шығару бойынша заңды тұлғаларды толық қамтымау. Заңды тұлғалардың ҚТҚ шығаруға шарт жасасудан бас тартуы.

      12. Заңды тұлғалардың ҚТҚ-ны жеке тұлғаларға арналған контейнерлерге бақылаусыз орналастыруы.

      13. Жеке тұлғаларға арналған контейнерлерге ПИК жалдаған тазалағыштардың үйішілік көше қоқысын бақылаусыз орналастыруы;

      14. Сыртқы факторлар, мысалы, контейнер алаңдарына кірудің қиындауы, бұзушылар үшін шаралардың болмауы.

      15. Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, әкетуге, қайта өңдеуге және көмуге арналған тарифтің төмен жиналуы.

      16. Қолданыстағы сұрыптау желілерінің болмауы.

      17. Қалдықтарды сұрыптаусыз көму

      18. Құрылыс және тамақ қалдықтарын қайта өңдеудің болмауы.

      19. Полигонға көмуге жіберілетін қалдықтардың көлемін қысқартуға болатын қатты тұрмыстық қалдықтарды терең өңдеу бойынша қуаттардың болмауы

      20. Қоршаған ортаға және Қарқаралы қаласы халқының денсаулығына теріс әсер ететін атмосфераға шығарындылар.

      21. Полигонда қоқыс газын жинау және кәдеге жарату технологиялары жоқ, бұл полигондағы парниктік газдар шығарындыларының көлеміне теріс әсер етеді.

      22. ҚТҚ полигонының экологиялық және санитарлық нормаларға сәйкес келмеуі.

      23. ҚТҚ әкету жөніндегі қызметтер үшін жеке тұлғалармен есептеу және өзара есеп айырысу кезіндегі проблемалар. ҚШҰ-да тұратын жеке тұлғалардың саны туралы нақты деректер жоқ

      24. Сондай-ақ, ҚТҚ шығару бойынша қызметтер үшін жеке тұлғалармен есептеу және өзара есеп айырысу кезінде проблемалар бар. Қоқыс шығаратын компанияларда тұратын жеке тұлғалардың саны туралы нақты деректер жоқ.

      25. Жеке тұлғалардан төлемдер жинау проблемалары, соның салдарынан қоқыс шығаратын компанияларда дебиторлық берешек пайда болады, ол жыл сайын артып келеді.

      26. Сондай-ақ ҚҚС төлеу бойынша проблемалар туындайды. Халық төлемейді, бірақ қоқыс шығаратын компанияларда ҚҚС төлеуі керек.

1.5. Коммуналдық қалдықтарды басқару секторындағы күшті және әлсіз жақтарын, мүмкіндіктері мен қауіптерін талдау

      Коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін объективті талдау үшін оның күшті және әлсіз жақтарын, сондай-ақ бар мүмкіндіктер мен қауіптерді нақты анықтау қажет.

Кесте 5. Күшті және әлсіз жақтарын, мүмкіндіктері мен қауіптерін талдау

Күшті жақтары

Әлсіз жақтары

-ҚТҚ шығару қызметтерімен халықты қамту деңгейі
-ҚСК құрылысы бойынша жұмыс
-ЖАО-ның бизнеспен, ҚШҰ-мен, халықпен өзара іс-қимылы
-Жаңа карталар салу

-ҚТҚ жинауға, әкетуге, қайта өңдеуге және көмуге арналған төмен тарифтер
-Тарифтер бойынша абоненттік қарыз
-Биологиялық ыдырайтын (тамақ), ІКҚ, құрылыс қалдықтарын және ЭЭЖҚ бөлек жинау жүйесінің болмауы;
-Қалдықтарды қайта өңдеудің төмен үлесі
-Қалдықтарды сұрыптаусыз көму
-Қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы халықтың хабардарлығы мен мәдениетінің төмендігі

Мүмкіндіктер

Қауіптер

-Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау және қайта өңдеу жүйесін дамытуға бизнестің қызығушылығы
-Заманауи технологиялардың болуы, азық-түлік қалдықтарын компосттау, құрылыс қалдықтарын өңдеу және т.б.
-Биологиялық ыдырайтын (азық-түлік) және құрылыс қалдықтарын қайта өңдеу бойынша бизнесті дамыту және бөлек жинауды енгізу тұрғысынан үлкен әлеуеттің болуы.
-Қаланың көршілес елдердің шекарасына жақын орналасуы, көршілес елдердің қайталама шикізатқа сұранысының мол болуы.
-Тұрғындардың бөлек жинауға дайындығы

-ЖАО қызметінің ҚР ЭК талаптарына сәйкес келмеуі
-ҚТҚ полигонының толып кетуі, оның экологиялық және санитарлық нормаларға сәйкес келмеуі.
-Қоршаған ортаға және Қарқаралы ауданы/қаласы халқының денсаулығына теріс әсер ететін атмосфераға шығарындылар.
-Халықтың наразылығы мен наразылығы
-ЖАО стратегиялық жоспарын орындамау
-ЖАО қызметінің тиімділігін жыл сайынғы бағалаудың сәйкес келмеуі

2. КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУДЫ РЕТТЕЙТІН ҰЛТТЫҚ ЗАҢНАМА

2.1. ҚР қалдықтарды басқару саласындағы саясаты

      Қалдықтарды басқару саласындағы ҚР саясаты ҚР-ның "Жасыл" экономикаға көшуі жөніндегі Тұжырымдамамен (2013) және "Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасымен (2021) айқындалады.

      Стратегиялық құжаттар шығарумен қамту, бөлек жинауды енгізу, қалдықтарды кәдеге жарату және қайта өңдеу үлесін ұлғайту және тиісінше полигондарда көмілетін қалдықтар көлемін азайту қажеттілігін белгілейді.

Кесте 6. ҚР-ның "Жасыл" экономикаға және "Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасына көшуі жөніндегі Тұжырымдаманың мақсаттары мен нысаналы көрсеткіштері

Көрсеткіштің атауы

2021

2022

2023

2024

2025

2030

2050

Дереккөз

Халықты қатты тұрмыстық қалдықтарды шығарумен қамту






100%


ЖЭТ

Қоқысты санитарлық сақтау






95%


ЖЭТ

Қайта өңделген қалдықтардың үлесі






40%

50%

ЖЭТ

Нұрсұлтан және Шымкент қалаларын, Павлодар және Қызылорда облыстарын бөлек жинаумен қамту:
- фракциялар бойынша
- қалдықтардың жекелеген қауіпті түрлеріне (медициналық және құрамында сынабы бар, ЭЭЖҚ)

40,0
50,0

50,0
55,0

60,0
60,0

70,0
70,0

80,0
80,0



ЖҚ

Өңдеу және кәдеге жарату үшін: Ақтөбе, Шығыс Қазақстан, Жамбыл және Қарағанды облыстарының, Нұр-сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері
- ҚТҚ (білім көлемінен)
- өнеркәсіптік қалдықтар (білім көлемінен)
- агроөнеркәсіптік кешен қалдықтары (өткен жылға қатысты)
- қауіпті медициналық қалдықтар (жиналған көлемнен)

21,0
38,0
2,0
100,0

24,0
40,0
5,0
100,0

27,0
42,0
5,0
100,0

30,0
44,0
7,0
100,0

34,0
46,0
10,0
100,0



ЖҚ

      "Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасында бөлек алыммен қамту бойынша нысаналы көрсеткіште Қарағанды облысы мен Қарқаралы ауданы жоқ. Бірақ Қарқаралы ауданы/қаласы үшін ҚР басқа облыстарымен ұқсастығы бойынша осындай көрсеткіштерді белгілеу қолайлы деп санаймыз. Осы Бағдарламаның 3-бөлімінде Қарқаралы ауданы бойынша нысаналы көрсеткіштер ұсынылды.

2.2. Коммуналдық қалдықтарды басқарудың ұтымды және экологиялық қауіпсіз жүйесін ұйымдастыруға экологиялық заңнаманың талаптары

2.2.1. Жергілікті атқарушы органдардың коммуналдық қалдықтарды басқарудағы құзыреті

      Коммуналдық қалдықтарға қойылатын талаптарды белгілейтін негізгі құжаттар 2021 жылы қабылданған ҚР ЭК, Коммуналдық қалдықтарды басқару қағидалар, Қалдықтарды бөлек жинауға, оның ішінде техникалық, экономикалық және экологиялық орындылығын ескере отырып, міндетті түрде бөлек жинауға жататын қалдықтардың түрлеріне немесе топтарына (түрлерінің жиынтығына) қойылатын талаптар, Қарағанды облысының елді мекендері қалалар мен аудандарды абаттандыру қағидалары болып табылады.

      Коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру шеңберінде экологиялық заңнамаға сәйкес ЖАО-ның негізгі бағыттары мен негізгі өкілеттіктері бөлінді (7-кесте).

Кесте 8. Экологиялық заңнамада белгіленген ЖАО құзыреттері

Негізгі бағыттар

Экологиялық заңнамаға сәйкес құзыреттер мен талаптар

Коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы құжаттар мен нормаларды әзірлеу және бекіту

-коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны әзірлеуді ұйымдастыру
-коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормаларын әзірлеу;
-коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормаларын есептеу қағидаларын бекіту;
-жинау, тасымалдау, сұрыптау және көму тарифтерін әзірлеу;
-ҚТҚ жинауды, тасымалдауды, сұрыптауды және көмуді жүзеге асыратын субъектілер арасында тарифті бөлу тәртібін айқындау.

Коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету

-бөлек жинауды көздейтін коммуналдық қалдықтарды жинаудың ұтымды және экологиялық қауіпсіз жүйесін ұйымдастыру;
-жинауды, тасымалдауды, сұрыптауды, қалпына келтіруді және жоюды жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері үшін қажетті инфрақұрылым құруды және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету;
-конкурс (тендер)өткізу арқылы ҚТҚ жинау және әкету бойынша ҚШҰ-ны айқындау;
-объектілерді салу және орналастыру үшін жер учаскелерін бөлу (оның ішінде КА және қайталама шикізатты қабылдау пункттерін жайластыру үшін), жер учаскелерінің шекараларын ресімдеуді қамтамасыз ету;
-КА және қайталама шикізатты қабылдау пункттерінің орналасқан жерін анықтау, КА және пайдаланылатын контейнерлердің бірыңғай құрылысын немесе реконструкциясын өткізуді ұйымдастыру;
-бөлек жинауға арналған контейнерлердің қажетті санын орнатуды ұйымдастыру;
-жеке тұлғаларда пайда болатын құрылыс қалдықтары мен ІКҚ үшін орындарды ұйымдастыру;
-бөлек жиналған қалдықтарды тасымалдауды ұйымдастыру;
-коммуналдық қалдықтарды көму объектілерінің құрылысын қамтамасыз ету;
-коммуналдық қалдықтарды басқару кезінде қоршаған орта сапасының нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету;
-халықты тіркеу туралы мәліметтерге (тұрғылықты жері бойынша тіркелген азаматтардың санын сәйкестендіру мақсатында) жинауды, тасымалдауды, сұрыптауды, қалпына келтіруді және жоюды жүзеге асыратын ұйымдар үшін қолжетімділікті қамтамасыз ету.

Коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесінің жұмыс істеу мониторингі

-ҚР ЭК және Коммуналдық қалдықтарды басқару ережелеріне сәйкес коммуналдық қалдықтардың айналымын бақылау.

Халықпен жұмыс өткізу және коммуналдық қалдықтарды басқару саласын ынталандыру

-бөлек жинауды қоса алғанда, ҚТҚ жинаудың, кәдеге жаратудың және өңдеудің ұтымды жүйесі туралы халықты хабардар ету;
-органикалық коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды және оларды қалпына келтіруді ынталандыру, соның ішінде компосттау арқылы;
* Биогаз және энергия өндіру мақсатында, атап айтқанда компосттау және кәдеге жарату әдісімен қайта өңдеу жөніндегі шараларды қоса алғанда, биологиялық ыдырайтын қалдықтарды көмуді қысқартуды ынталандыру жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру.

2.2.2. Коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесіндегі басқа субъектілердің талаптары мен міндеттемелері

      Коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесіндегі ҚШҰ талаптары мен міндеттемелері

      1) ҚР ЭГТРМ-не қызметті жүзеге асырудың басталғаны туралы хабарлама беру

      2) Арнайы жабдықталған көлік құралдарын пайдалану,

      3) Көлік құралдарын спутниктік навигациялық жүйелермен жабдықтау

      4) ҚТҚ иелерімен шарттар жасасу (халықпен орталықтандырылған жүйе жанындағы жария шарттар).

      5) ҚТҚ өңдеуді немесе көмуді жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілерімен шарттар жасасу.

      6) Бөлек жиналған қалдықтар (фракциялар, қалдықтар түрлері) үшін әкетудің жекелеген кезеңділігін айқындау.

      7) Одан әрі пайдалануға жарамсыз контейнерлерді жөндеуді және ауыстыруды ұйымдастыру және контейнерлер мен контейнерлік алаңдарды жуу мен дезинфекциялауды қамтамасыз ету жөніндегі шаралар.

      8) Қалдықтарды арнайы техникаға бөлек жинауға арналған контейнерлерді түсіру кезінде төгілген қоқыстарды жинауды жүргізу.

      Коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесіндегі халықтың және заңды тұлғалардың талаптары мен міндеттемелері

      1) жария шарттар негізінде қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесін пайдалану.

      2) қалдықтарды бөлек жинау үшін жасалған шарттарға сәйкес қалдықтарды түрлері немесе топтары бойынша бөлуді қамтамасыз ету.

      3) құрылыс қалдықтары мен ІКҚ-ны ЖАО ұйымдастырған арнайы орындарға дербес әкету.

      4) тұрғын үйлерде немесе жеке тұрған ғимараттарда қызметін жүзеге асыратын заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлердің (ЖК) қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесін пайдалану кезінде ЖАО-ның белгілі бір учаскелеріне қызмет көрсететін, яғни конкурсты жеңіп алған ҚШҰ-мен шарттар жасасу міндеті.

      5) қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесіне жатпайтын, жеке тұрған ғимараттарда қызметін жүзеге асыратын заңды тұлғалар мен ЖК-нің қызметтің басталғаны туралы хабарлама берген және ҚР ЭЭЖҚ рұқсаттар мен хабарламалар тізіліміне енгізілген ҚШҰ-мен шарт жасасу міндеті.

      6) ҚТҚ-ны өз бетінше әкету кезіндегі заңды тұлғалар мен ЖК міндеті ҚТҚ-ны қайта өңдеуді немесе көмуді жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілерімен шарттар.

      Коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесіндегі пәтер иелері мен компания басқарушыларының бірлестіктеріне қойылатын талаптар

      1) Заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлердің (мүлік меншік иелерінің бірлестіктері, басқарушы компаниялар, қызмет көрсететін ұйымдар және т. б.) контейнерлік алаңдарды, ІКҚ-ды, сондай-ақ оларға іргелес аумақты сақтауға арналған арнайы алаңдарды ұстауы,

      2) Халық үшін жағдай жасау және мамандандырылған көлік құралдарының жұмысы мақсатында жылдың қыс мезгілінде контейнерлерге кіреберістер мен кіреберістерді қардан және мұздан тазартуды ұйымдастыруды қамтамасыз ету.

      Полигондарға көмуге қойылатын талаптар

      1) пластмасса, макулатура, картон және қағаз қалдықтарын, ҚСҚ, шыны ыдыстар, шыны тұсқағаздар, ЭЭЖҚ литий және қорғасын-қышқылды батареялар, құрылыс, медициналық, тамақ және сұйық қалдықтар, қабылдау критерийлерін қанағаттандырмайтын қалдықтарды көмуге тыйым салу;

      2) ҚТҚ-ны алдын ала сұрыптамай көмуге тыйым салу;

      3) полигонға түскенге дейін полигонда көмуге арналған қалдықтардың саны мен қауіпті қасиеттерін азайтуды қамтамасыз ету;

      4) қалдықтарды жинақтауға немесе көмуге арналған арнайы белгіленген орындардан тыс жинауға тыйым салу;

      5) қабылдау критерийлерін орындау мақсатында қалдықтарды араластыруға тыйым салу;

      6) Полигон операторының биологиялық ыдырайтын қалдықтарды көму көлемін қысқарту және қоқыс газын жинау және кәдеге жарату жүйелерін орнату арқылы полигондағы метан шығарындыларын азайту жөнінде шаралар қабылдау қажеттілігі;

      7) ҚТҚ полигондарында фильтрат пен қоқыс газын жинауға және бұруға арналған жүйенің, шығарындыларды мониторингілеу жүйесінің (қоқыс газы) болуы.

      8) салынып жатқан ҚТҚ полигондарында сүзгіге қарсы экранның болуы

      9) полигонда олардың қоршаған ортаға теріс әсерінің алдын алу үшін депозитке салынған қалдықтарда түзілетін фильтрат пен сарқынды сулардың мониторингі жүйесінің болуы;

      10) ҚР ЭК талаптарын орындау қамтамасыз етілмейтін ҚТҚ полигонын пайдалануға тыйым салу.

3. ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАҚСАТТАРЫ, МІНДЕТТЕРІ ЖӘНЕ НЫСАНАЛЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

3.1. Мақсаты мен міндеттері

      Бағдарламаның мақсаты Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіру және Қарқаралы ауданы/қаласының тұрғындары үшін көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру болып табылады.

      Бағдарламаның Міндеттері:

      1Қала халқын қалдықтарды жинау және әкету жөніндегі қызметтермен толық қамтуды қамтамасыз ету үшін коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін одан әрі дамыту;

      2Қалдықтарды бөлек жинау жүйесін жетілдіру;

      3Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату жүйесін дамыту, оның ішінде спецификалық (тамақ, құрылыс және ірі габаритті қалдықтар, ЭЭЖҚ және т. б.);

      4Коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз көмуді қамтамасыз ету;

      5Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу мәселелері бойынша халықтың мәдениеті мен хабардарлығын арттыру және барлық мүдделі тараптардың өзара іс-қимылын күшейту.

3.2. Нысаналы көрсеткіштер

      Осы бағдарлама шеңберінде Қарқаралы ауданында коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіру бойынша нысаналы көрсеткіштер белгіленді (кесте 8). 2-қосымшада бағдарлама көрсеткіштерінің мониторингіне бірыңғай тәсілді қамтамасыз ету мақсатында осы Бағдарламада белгіленген көрсеткіштерді айқындау әдістемесі ұсынылған.

Кесте 8. 2024-2028 жылдары Қарқаралы ауданы бойынша қалдықтарын жинау, әкету, қайта өңдеу және көмумен халықты қамту жүйесін жетілдіру жөніндегі нысаналы көрсеткіштер

Нысаналы көрсеткіштер

Ағымдағы жағдай (2021-2022)

2024

2026

2028

1

Қарқаралы ауданының тұрғындарын ҚТҚ жинау және әкетумен қамту

21 % (12 ай 2022)

21%

35%

60%

2

Бөлек алыммен қамту:
- фракциялар бойынша құрғақ және дымқыл
- қалдықтардың жекелеген қауіпті түрлеріне (медициналық және құрамында сынабы бар, электрондық және тұрмыстық техника)

0% (12 ай 2022)


35%
30%

60%
40%

3

ҚТҚ қайта өңдеу және кәдеге жарату үшін (білім көлемінен)

0% (2021)


20%

30%

4

Экологиялық талаптарға сәйкес ҚТҚ полигонын жабу және рекультивациялау





5

Халықтың экологиялық өмір сапасына қанағаттану деңгейі

21% (2021)
21 % (2022)

60%

70%

80%

4. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУДЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, ҚОЙЫЛҒАН МАҚСАТТАРҒА ҚОЛ ЖЕТКІЗУ ЖОЛДАРЫ ЖӘНЕ ТИІСТІ ШАРАЛАР

4.1. Коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін одан әрі дамыту жөніндегі шаралар

      Коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін жаңғырту үшін мынадай іс шараларды орындау қажет:

      -Қарқаралы ауданы мен қаласының тұрғындарын қалдықтарды жинау және шығару қызметтерімен қамту;

      -бәсекелестік негізде ұзақ мерзімді келісімшарттар жасасу және конкурстар өткізу;

      -экономикалық негізделген тарифтерді бекіту;

      -тарифтің жиналуын арттыру;

      -қалдықтарды жинауға арналған контейнерлік алаңдарды санитарлық нормаларға сәйкес келтіру. Жиналатын қалдықтардың көлемі мен ерекшелігіне қарай жаңа контейнерлерді ауыстыру және орнату. Қоқыс таситын көліктер паркін және басқа да қажетті техниканы жаңарту.

      Халықты қалдықтарды жинау және шығару жөніндегі қызметтермен қамту

      Қарқаралы ауданы және қаласының тұрғындарын қалдықтарды жинау және тасымалдау бойынша қызметтермен қамту тек жеке, сонымен қатар заңды тұлғалардың қызметтерімен толық қамту есебінен қамтамасыз етіледі. Осы учаскелерге қызмет көрсету үшін ЖАО айқындаған тұрғын үйлерде немесе жеке тұрған ғимараттарда (егер контейнерлер болмаса) қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалармен ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі қызметтерге ЖАО-мен шарттар жасасу жөнінде хабардар ету жұмыстарын жүргізу қажет.

      Ұзақ мерзімді келісімшарттар жасасу және бәсекелестік негізде конкурстар өткізу

      ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі қызметтердің сапасын арттыру үшін коммуналдық қалдықтарды басқаруға бәсекелестік негізде ұзақ мерзімді келісімшарттар жасасу қажет.

      Нарыққа қатысушыларды айқындау бойынша конкурс (тендер) өткізу кезінде ЖАО ҚР ЭК және коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларына сәйкес ЖАО үшін талаптарды белгілейтін болады. ҚТҚ жинау және тасымалдаумен мамандандырылған кәсіпорындар айналысуы тиіс, олардың қызметі бірінші кезекте ҚР экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес келуі тиіс.

      ҚШҰ таңдау кезіндегі негізгі талаптардың бірі - ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі компанияның ҚР ЭГТРМ тізілімінде болуы, яғни қызметті жүзеге асырудың басталғаны туралы хабарлама беру. Қауіпті емес қалдықтарды жинау, сұрыптау және тасымалдау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" ҚР заңына сәйкес ҚР ЭГТРМ қызметіне кірісу туралы хабарлама беруге міндетті. Хабарлама тәртібіне сәйкес келмейтін ҚШҰ конкурсқа қатыспайды және ҚТҚ жинау әкету бойынша қызметтер көрсетеді. Себебі қауіпті емес қалдықтарды жинау, сұрыптау және тасымалдау бойынша қызметті ҚР ЭГТРМ хабарламай жүзеге асыруға тыйым салынады.

      Егер қауіпті қалдықтармен жұмыс істеу болса, онда мамандандырылған ұйымдардың лицензиясы болуы керек.

      Экономикалық негізделген тарифтерді бекіту

      Қала мен ауданда коммуналдық қалдықтарды басқарудың ұтымды жүйесін одан әрі дамыту үшін жаңа тарифтерді есептеу және бекіту қажет. Белгіленген тарифтер қазіргі заманғы шындықтар мен инфляциялық процестерді ескере отырып, қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге мамандандырылған ұйымдардың шығындарын жабуы керек.

      Экономикалық негізделген тарифтерді уақтылы қайта қарау, индекстеу және бекіту мамандандырылған ұйымдардың қалдықтарды жинау және шығару бойынша сапалы жұмысын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, бұл қаланың экологиялық жағдайына және халықтың денсаулығына жағымды әсер етеді.

      ҚТҚ жинауға, әкетуге, қайта өңдеуге және көмуге және халықтың уақтылы төлеуіне тарифтің жиналуын арттыру

      Халықты тіркеу туралы мәліметтерге қол жеткізуге қатысты ЖАО-ның мамандандырылған ұйымдармен өзара іс-қимылын күшейту жоспарлануда.

      Азаматтарды тұрғылықты, уақытша болатын (тұратын) жері бойынша тіркеу кезінде жаңа тіркеу мекенжайы туралы мәліметтер нақты уақыт режимінде ІІМ ақпараттық жүйесінен эталондық деректер банкі болып табылатын және оған қол жеткізу барлық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдарға (әкімдіктерге) қамтамасыз етілген "жеке тұлғалар" Мемлекеттік Деректер базасына (әкімші – ҚР ӘМ) беріледі ҚР.

      Осы интеграция шеңберінде ЖАО ҚТҚ жинау, әкету, қайта өңдеу және көму үшін төлемдерді дұрыс есептеуге мүмкіндік беретін мекенжай бойынша тіркелген азаматтардың саны туралы мәліметтерді иесіздендірілген түрде (дербес деректерді берусіз) ҚШҰ-на беретін болады.

      Қалдықтарды жинауға арналған контейнерлік алаңдарды санитарлық нормаларға сәйкес келтіру, жиналатын қалдықтардың көлемі мен ерекшелігіне қарай жаңа контейнерлерді ауыстыру және орнату.

      Құрылыс түріне байланысты коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесі келесідей ұйымдастырылады:

      Көп қабатты құрылыс аудандарында:

      -тұрғын аймақтарда контейнерлік алаңдарды жабдықтау;

      -стандартты контейнерлерді орнату;

      -қалдықтарды шығару үшін жиналған қалдықтардың тығыздығын арттыру үшін престеу жүйесі бар қоқыс таситын көліктердіпайдалану.

      Жеке құрылыс аудандарында:

      -жеке контейнерлерді орнату;

      -қалдықтарды шығару үшін үлкен көлемді және жоғары қысу қабілеті бар қоқыс таситын көліктерді пайдалану.

      КА санитарлық нормаларына сәйкес келтіру үшін келесі іс шаралар орындалады:

      -Үй иелерінің, ұйымдардың, мәдени-бұқаралық мекемелердің, демалыс аймақтарының аумағында көлікке арналған кіреберістері бар қалдықтарды жинауға арналған контейнерлерді орналастыру үшін арнайы алаңдар бөлінсін. Алаңды қатты жабынмен орналастыруға және қалдықтарды желмен тарату (тарату) мүмкіндігін болдырмайтын, бірақ кемінде 1,5 м биіктікке дейін үш жағынан қоршауға.

      Контейнерлік алаңды тұрғын және қоғамдық ғимараттардан, балалар объектілерінен, спорт алаңдарынан және халықтың демалыс орындарынан кемінде 25 м қашықтықта орналастыруға. Қалыптасқан құрылыс аудандарында, санитариялық алшақтықтарды сақтау мүмкіндігі болмаған кезде, қашықтықтар ЖАО-ның, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелерінің, объектілердің меншік иелерінің және басқа да мүдделі тұлғалардың қатысуымен комиссиялық түрде белгіленеді.

      Коммуналдық қалдықтарды шығару кесте бойынша жүзеге асырылатын болады.

      Коммуналдық қалдықтарды тасымалдау шығындарын азайту үшін белгіленген санитарлық және табиғатты қорғау талаптарына сәйкес келетін қалдықтарды шығарудың минималды жиілігі қабылданады.

      Шығару жиілігін белгілеу кезінде коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемін, олардың морфологиялық құрамын, жинау үшін қолданылатын контейнерлердің түрі мен санын (контейнерлер арқылы жинау кезінде) назарға алған жөн.

      Егер коммуналдық қалдықтар бөлек жиналса, қалдықтардың әрбір санаты (фракциясы, түрі) үшін әкетудің өзіндік кезеңділігі айқындалады.

      Қалдықтарды контейнерлерде 0оС және одан төмен температурада сақтау мерзімі – үш тәуліктен аспайды, оң температурада - бір тәуліктен аспайды.

      Жаңа контейнерлерді ауыстыру және орнату жиналатын қалдықтардың көлемі мен ерекшелігіне және оларды сақтау мерзіміне байланысты жүргізіледі. Контейнерлерді жаңарту кезінде заманауи еуроконтейнерлерді сатып алу жоспарлануда.

      Пластмасса, қағаз және картон қалдықтары көліктің барлық түрлерімен тасымалданады. Шыны ыдыстың қалдықтары бүлінуді болдырмауға бағытталған шараларды қабылдай отырып, көліктің кез келген түрімен тасымалданады. Шыны ыдыстың қалдықтарын тасымалдау, тиеу және түсіру кезінде олардың сақталуын, механикалық әсерлерден қорғалуын қамтамасыз ететін шаралар қабылдау қажет.

      Осы бағдарлама шеңберінде ЖАО контейнерлер паркін жаңарту, толықтыру, контейнерлік алаңдарды жөндеу және оларды санитарлық нормалар мен заңнама талаптарына сәйкес келтіру жоспарлануда.

      Қоқыс таситын көліктер паркін жаңарту ҚШҰ қаражаты және жеке инвестициялар есебінен жүзеге асырылатын болады.

      Ағымдағы жылы "Қарағайлы кенті әкімінің аппараты" ММ қоқыс таситын арнайы техника мен 64 қоқыс контейнерін сатып алды. Қазіргі уақытта қызмет көрсететін ұйымды анықтау бойынша жұмыстар жүргізілуде.

4.2. Коммуналдық қалдықтарды басқару бойынша инфрақұрылымды жаңғырту жөніндегі шаралар

      Коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін жаңғырту үшін мынадай іс шараларды орындау қажет:

      1. Барлық контейнерлік алаңдарды түгендеу. Контейнерлік алаңдарды жөндеу, контейнерлермен ауыстыру және толықтыру қажеттілігін анықтау.

      2. ҚТҚ уақтылы шығарылуын қамтамасыз ету үшін контейнерлер паркін толықтыру, қоқыс таситын көліктер паркін жаңарту.

      3. Барлық қоқыс таситын көліктерде спутниктік навигациялық жүйелердің болуы. ЖАО үшін ҚШҰ спутниктік навигациялық жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ету.

      4. ҚТҚ жинау және тасымалдау қызметтеріне Халықпен жария шарттар жасасу.

      5. Заңды тұлғаларда ҚТҚ жинау және тасымалдаумен қамтуды арттыру.

      1. Барлық контейнерлік алаңдарды түгендеу. Контейнерлік алаңдарды жөндеу, контейнерлермен ауыстыру және толықтыру қажеттілігін анықтау.

      Ағымдағы жағдайға талдау жүргізу барысында нормативтік құжаттама талаптарына сәйкестігін бағалау үшін контейнерлік алаңдар қаралды.

      КА-да бағалау нәтижелері бойынша КА-да қатты жабынның жарықтары мен бөліністері бар, бұл инфильтраттың топыраққа енуіне ықпал етеді. Кейбір КА-да аралас қалдықтарға арналған контейнерлер жетіспейді және бөлек жинауға арналған контейнерлер жоқ.

      Қалдықтарды бөлек жинауға қойылатын талаптарға сәйкес, ҚР ЭГТРМ м.а. 2021 жылғы 2 желтоқсандағы №482 бұйрығы, ЖАО-ның 8-тармағы контейнерлік алаңдар мен пайдаланылатын контейнерлерді біркелкі салуды немесе реконструкциялауды, контейнерлік алаңдар мен қайталама шикізатты қабылдау пункттерінің орналасқан жерін айқындауды іске асыруды қамтамасыз етеді;

      Әкімдік жөндеуді қажет ететін алаңдардың нақты санын анықтау, алаңдарды аралас қалдықтар мен қайталама шикізат үшін жеткілікті контейнерлермен қамтамасыз ету үшін барлық КП түгендеу жүргізеді.

      КА санитарлық нормаларына сәйкес келтіру үшін келесі іс шаралар орындалады:

      Қалдықтарды желмен тарату (тарату) мүмкіндігін болдырмайтын, бірақ 1,5 м-ден кем емес, қатты жабыны бар алаңды үш жағынан биіктікке қоршау керек.

      "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға" сәйкес ҚР ДСМ м.а. 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 бұйрығы ҚТҚ жинауға арналған контейнерлер қақпақтармен жабдықталуы тиіс. Елдің барлық елді мекендеріндегі қазіргі тәжірибе көрсеткендей, егер контейнерлерде қақпақтар болса, әдетте ешкім жабылмайды, өйткені бұл өте ауыр, ыңғайсыз және гигиеналық емес. Қазіргі жағдайда жабық контейнерлік алаңдарды ұйымдастыру ұсынылады. Бұл контейнерлерге жауын-шашынның түсуін болдырмайды және елді мекендердің сыртқы түрін жақсартады.

      Контейнерлік алаңды тұрғын және қоғамдық ғимараттардан, балалар объектілерінен, спорт алаңдарынан және халықтың демалыс орындарынан кемінде 25 м қашықтықта орналастыруға.

      Қалыптасқан құрылыс аудандарында санитариялық алшақтықтарды, қашықтықты сақтау мүмкіндігі болмаған кезде ЖАО, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелерінің, объектілердің меншік иелерінің және басқа да мүдделі тұлғалардың қатысуымен комиссиялық комиссия белгіленсін.

      2. ҚТҚ уақтылы шығарылуын қамтамасыз ету үшін контейнерлер паркін толықтыру, қоқыс таситын көліктер паркін жаңарту.

      Инфрақұрылым-қалдықтарды жинау жүйесінің негізгі компоненттерінің бірі. КА жағдайын бағалау кезінде қайталама шикізатты бөлек жинауға арналған контейнерлер жоқ екені анықталды.

      Қазіргі уақытта Қарқаралы қаласында контейнерлер қолда бар шарттардың саны бойынша белгіленеді. Алайда, барлық тұрғындар келісімшарт жасамайды, бірақ сонымен бірге олар өз қалдықтарын КА-ға шығарады. Мұндай жағдайларда контейнерлердің жетіспеушілігі мен толып кетуі проблемасы туындайды, өйткені контейнерлер саны жасалған шарттар бойынша есептелген.

      Түгендеу жүргізу кезінде контейнерлерді пайдаланатын халық санына, қалдықтардың жинақталу нормаларына, оларды сақтау мерзімдеріне қарай есептеулер жүргізілетін болады. Тиісінше, КА жеткілікті контейнерлермен толықтырылады, ескілері жаңа контейнерлермен ауыстырылады.

      Пайдаланылған контейнерлердің істен шығуына және жаңа тұрғын үйлерді қамтамасыз етуге байланысты контейнер паркін үнемі жаңартып отыру қажет қала объектілерін қалдықтарды әкету арқылы жүзеге асырады.

      Тұрғындарда пайда болатын қалдықтардың жыл сайын өсіп келе жатқан жалпы көлемін тасымалдауды қамтамасыз ету үшін көлік құралдарының, қоқыс таситын көліктердің паркін тұрақты толықтыру қамтамасыз етілуге тиіс.

      ҚТҚ жинау және тасымалдау ұйымдары халық пен заңды тұлғалардан ҚТҚ жинау, тасымалдау, сұрыптау және көму тарифі есебінен ғана жұмыс істейді. мамандандырылған ұйымдардың негізгі шығындарына мыналар жатады: қызметкерлерге еңбекақы төлеу, салық төлеу, техника мен өндірістік объектілерді қолдау, жанар-жағармай материалдарымен қамтамасыз ету, амортизация және т. б. Аталған шығындар Қазақстан Республикасы Экология, Геология және табиғи ресурстар министрінің 2021 жылғы 14 қыркүйектегі № 377 бұйрығымен бекітілген қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге халық үшін тарифті есептеу әдістемесі бойынша есептелетін тариф сомасына енгізілді. Әдістеме қоқыс таситын көліктерді сатып алу және жаңарту шығындарын қамтымайды.

      ҚР ЭК 365-бабының 4-тармағында коммуналдық қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау, қалпына келтіру және жою жөніндегі қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері үшін ЖАО қажетті инфрақұрылымын құруды және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету белгіленгеніне қарамастан, көптеген қалаларда бұл норма орындалмайды.

      Негізінен ЖАО көптеген қалаларда бұл қалдықтарды жинау және шығару секторының бәсекеге қабілетті ортада екендігімен түсіндіріледі.

      Арнайы нормативтік қамтамасыз ету.қалдықтарды әкетуге арналған көлікпен 100 мың тұрғынға 20 қоқыс тасушы есебінен белгіленеді.

      Сондықтан қалдықтарды басқарудың тиімді жүйесін енгізу үшін инфрақұрылымды жаңарту және жетілдіру үшін мемлекет тарапынан шаралар қажет.

      Кәсіпкерлік субъектілеріне қолдау көрсету және заңнама талаптарын орындау үшін ЖАО "мемлекеттік сатып алу туралы" ҚР Заңының 4-тарауына сәйкес қала бюджеті есебінен қоқыс таситын көліктер паркін жаңартуды, оның ішінде жарамсыз болып қалғандардың орнына жаңа контейнерлер сатып алуды қамтамасыз ете алады және оларды МВО-ға бере алады.

      "Мемлекеттік сатып алу туралы" ҚР Заңының 4-тарауы конкурс тәсілімен мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыруды белгілейді. Мемлекеттік сатып алуды ұйымдастырушының (ЖАО) конкурстық құжаттамасында оның ішінде Үлгілік болып табылатын тауарларды, жұмыстарды немесе көрсетілетін қызметтерді мемлекеттік сатып алу туралы шарттың жобасы қамтылуға тиіс. Шартқа қосымшаларда қызмет көрсету/Жұмыстарды орындау көлемі, талаптары, техникалық ерекшелігі көрсетіледі.

      Осылайша, ЖАО мен ҚТҚ басқару саласындағы кәсіпкерлік субъектілері арасындағы, оның ішінде контейнерлерді сатып алу, орнату және оларға қызмет көрсету бөлігіндегі құқықтық қатынастар мемлекеттік сатып алу жөніндегі конкурс (тендер) шеңберінде жасалған шарттармен реттелуге тиіс.

      Жоғарыда айтылғандарға байланысты бағдарламаға ҚТҚ уақтылы шығарылуын қамтамасыз ету үшін қоқыс таситын көліктер паркін біртіндеп жаңарту жөніндегі іс-шараны қосуды ұсынамыз. Бағдарлама 5 жылға әзірленуде, осы кезеңде ҚШҰ, ЖАО немесе МЖӘ қаражаты есебінен 2-3 қоқыс таситын көлік сатып алуды ұсынамыз.

      3. Қоқыс таситын көліктерде спутниктік навигациялық жүйелердің болуы. ЖАО үшін ҚШҰ спутниктік навигациялық жүйелеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету.

      ҚР ЭК 368-бабының 4-тармағына сәйкес ҚТҚ тасымалдау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері қызмет көрсету кезінде көлік құралдарын "Қазақстан Республикасының қоршаған ортасы мен табиғи ресурстарының жай-күйі туралы Ұлттық деректер банкі" ақпараттық жүйесіне қосылған спутниктік навигациялық жүйелермен жабдықтауға және осы жүйелерді тұрақты жұмыс жағдайында ұстауға тиіс.

      Қазіргі уақытта қоқыс таситын көліктерде спутниктік навигациялық жүйелер орнатылған, оларды тек қоқыс шығаратын компанияның басшылығы бақылайды. Өйткені" Қазақстан Республикасының қоршаған ортасы мен табиғи ресурстарының жай-күйі туралы Ұлттық деректер банкі " әлі жұмыс істемейді.

      365-баптың 4-тармағына сәйкес ЖАО коммуналдық қалдықтардың айналымын бақылауды, коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларын жүзеге асыру, сондай-ақ коммуналдық қалдықтардың пайда болу көлемін азайтуға бағытталған іс-шаралар мен экономикалық құралдарды әзірлеу арқылы коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады.

      ҚШҰ-ның нақты уақыттағы жұмысын бақылау үшін қоқыс таситын көліктердің қозғалысын қадағалау бойынша спутниктік навигациялық жүйелердің деректері қала әкімдігіне берілуі тиіс. Яғни, әкімдіктер қосымшаларға (спутниктік навигациялық жүйелер) қол жеткізе алады. Ұсыну тетігі негізгі МВО-мен талқыланатын болады, сондай-ақ бұл талап ҚТҚ жинауға және тасымалдауға конкурс өткізу кезінде шарттардың бірі болады.

      Бұл шара рұқсат етілмеген полигондардың пайда болуын, уақтылы әкетілмеуін және т. б.

      4. ҚТҚ жинау және тасымалдау қызметтеріне Халықпен жария шарттар жасасу.

      ҚР ЭК 367-бабының 3-тармағына сәйкес тұрғын үйлерде тұратын жеке тұлғалар жария шарттар негізінде орталықтандырылған жүйені пайдалануға және бекітілген тарифтерге сәйкес қызметтерге ақы төлеуге міндетті.

      Алайда, бұл норма Қарқаралы қаласында орындалмайды, халықпен жеке шарттар жасалады. Жеке келісімшарттар жасау тиімсіз, бұл қосымша шығындарға, жұмыс орындарына, жалақыға және т.б. әкелуі мүмкін.

      Сондықтан Халықпен ҚТҚ жинауға және тасымалдауға жеке шарттар жасасу тәжірибесін қайта қарау және заңнаманың белгіленген талаптарына сәйкес жария шарт жасасуға көшу қажет.

      ЖАО мен ҚШҰ өз сайттарында жария шарт жариялап, халықты хабардар ету бойынша жұмыс жүргізіп, хабарламалар жолдауы қажет.

      Жария шарт жасасу бойынша халықты хабардар ету жөніндегі жұмыс халықтың хабардарлығын арттыру жөніндегі шаралар шеңберінде жүргізілетін болады.

      5. Заңды тұлғаларды ҚТҚ жинау және тасымалдаумен қамтуды арттыру.

      Қалдықтарды жинау және тасымалдау қызметтерімен қамту тек жеке тұлғалардың ғана емес, сонымен қатар заңды тұлғалардың да қызметтерімен толық қамту есебінен қамтамасыз етіледі. Сондықтан тұрғын үйлерде немесе жеке тұрған ғимараттарда қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалармен, ЖК-мен, мемлекеттік және бюджеттік ұйымдармен, қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесін пайдаланған кезде, ЖАО-ның белгілі бір учаскелеріне қызмет көрсететін, яғни конкурста жеңіске жеткен ҚШҰ-мен шарттар жасасу бойынша хабардар ету жұмыстарын жүргізу қажет. Қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесіне жатпайтын, жеке тұрған ғимараттарда қызметін жүзеге асыратын заңды тұлғалар мен ЖК үшін қызметтің басталғаны туралы хабарлама берген және ҚР ЭГТРМ Рұқсаттар мен хабарламалар тізіліміне енгізілген МВО-мен шарттар жасасу.

      Заңды тұлғаларды ақпараттандыру бойынша профилактикалық жұмысты Атамекен өңірлік палаталары арқылы ұйымдастыруға болады. "Атмаекен" ҰКП-да барлық кәсіпорындардың деректер базасы бар, хаттарды таратуды ұйымдастыра алады.

4.3. Қалдықтарды бөлек жинау жүйесін жетілдіру жөніндегі шаралар

      Қайталама шикізатты бөлек жинау жүйесін жетілдіру үшін мынадай шараларды орындау қажет:

      -барлық КА-да ҚТҚ құрғақ фракциясын бөлек жинауға арналған контейнерлерді орнатуды қамтамасыз ету және қайталама шикізатты бөлек шығаруды қамтамасыз ету;

      -коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін жинау және қалпына келтіру жүйесін ұйымдастыру;

      -арнайы орындарды ұйымдастыру және ІКҚ мен халықта пайда болатын құрылыс қалдықтарын тасымалдау үшін мамандандырылған компанияны анықтау.

      Барлық КА-да ҚТҚ құрғақ фракциясын бөлек жинауға арналған контейнерлерді орнатуды қамтамасыз ету және қайталама шикізатты бөлек әкетуді қамтамасыз ету.

      Қалдықтарды бөлек жинауға қойылатын талаптарға сәйкес (ҚР ЭГТРМ м. а. 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 482 бұйрығы, 8-тармақ) ЖАО мыналарды қамтамасыз етеді:

      - халық санына, қалдықтардың жинақталу нормаларына, оларды сақтау мерзімдеріне және басқа да қажетті факторларға сүйене отырып айқындалатын контейнерлік алаңдарда бөлек жинауға арналған контейнерлердің қажетті санын (кемінде 2) орнату.

      КА-да, кем дегенде, қалдықтар құрғақ және дымқыл фракцияларға бөлінуі керек. Құрғақ фракция қағаздан, картоннан, металдан, пластиктен және шыныдан тұрады. Ылғал фракция тамақ қалдықтарынан, органикалық заттардан, аралас қалдықтардан және үй шаруашылығының қалдықтарына ұқсас табиғаты мен құрамы бойынша қалдықтардан және т. б. тұрады.

      Талдау кезінде барлық КА-да құрғақ фракцияға арналған контейнерлер орнатылмағаны анықталды.

      Пластмассаны, қағазды және әйнекті бөлек жинауды енгізу үшін барлық КА-да құрғақ фракцияға арналған контейнерлер орнатылады.

      Қалдықтарды бөлек жинауға арналған әрбір контейнер, оның ішінде қазақ және орыс тілдерінде таңбаланатын болады:

      -қалдықтардың жиналатын түрі (фракциясы) туралы ақпараттық жапсырма/жазба;

      -контейнер иесі туралы деректер (атауы, телефоны);

      -контейнерге қызмет көрсететін ұйымдар.

      Түсті контейнерлерге таңбалау қолданылған жағдайда, ол қарама-қарсы түспен орындалады.

      Контейнерлер саны білім беру және жинау көлеміне, түгендеу нәтижелері мен тұратын адамдар санына сәйкес әр алаң үшін жеке есептелетін болады.

      Бөлек жинау жүйесін дамыту кезінде бөлек жиналған қалдықтардың қалдықтарды басқарудың барлық келесі кезеңдерінде араласпауын қамтамасыз ету қажет. Сондай-ақ, қалдықтардың әр санаты (фракциясы, түрі) үшін олардың шығарылу жиілігін анықтау қажет.

      Қайталама шикізатты бөлек әкету жөніндегі талаптар ҚШҰ -мен жасалатын шарттарға енгізілетін болады.

      Коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін жинау және қалпына келтіру жүйесін ұйымдастыру

      Коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін жинау және қалпына келтіру жүйесін ұйымдастыру қалдықтардың қауіпті түрлерін: ҚСҚ, ЭЭЖҚ, химиялық қоректендіру көздері, халық аккумуляторларын бөлек жинауды, тасымалдауды және қайта өңдеуді қамтамасыз ету үшін мердігер ұйымды таңдауға арналған конкурс ұйымдастыруға негізделетін болады.

      Бүгінгі таңда Қарқаралы ауданы/қаласында ҚСҚ-ды ішінара жинаудан басқа, халық арасында коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерінің (ЭЭЖҚ, химиялық қоректендіру көздері, аккумуляторлар) қалдықтарын жинау жүйесі жолға қойылмаған.

      ҚТҚ жалпы ағынындағы қалдықтардың бұл түрлері полигонға түседі, топырақты, суды және ауаны токсиндермен, ауыр металдармен, тұрақты органикалық ластағыштармен ластайды, осылайша адамдардың денсаулығы мен қоршаған ортаға айтарлықтай зиян келтіреді.

      ҚР ЭК 365 бабының 6 тармағына сәйкес коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктері бөлек жиналып мамандандырылған кәсіпорындарға қалпына келтіруге берілуі тиіс.

      Экологиялық заңнаманың талаптарын орындау үшін ЖАО коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін бөлек жинау, тасымалдау және қалпына келтіру қызметтерін көрсету үшін мердігер ұйымды айқындау үшін конкурс (тендер) өткізу арқылы экологиялық заңнаманың және ұлттық стандарттардың талаптарына сәйкес тұрғындардан коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін жинау жүйесін ұйымдастыруы қажет.

      Құрамында сынап бар қалдықтар

      ҚР СТ 1513 ресурс үнемдеу талаптарына сәйкес тұрғындардан ЖАО жинау жүйесін ұйымдастыру үшін. Технологиялық циклдің барлық кезеңдерінде қалдықтарды өңдеу. ЖАО-ды қайта өңдеудің жіктелуі мен әдістері. ЖАО негізгі ережелерін жүзеге асырады:

      -халық арасында қалыптасқан ҚСҚ жинау үшін орнатылатын арнайы әмбебап контейнерлерді орнату мен оларға қызмет көрсетуді бақылау;

      -арнайы әмбебап контейнерлердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шараларды қамтамасыз етуге, контейнерге қызмет көрсететін мамандандырылған кәсіпорынмен өзара іс-қимылды қамтамасыз етуге, оларға еркін қол жеткізуді қамтамасыз етуге, тұрғындармен түсіндіру жұмыстарын жүргізуге, контейнерде тұрақты заттарды сақтауға жол бермеуге міндетті кондоминиум объектілерін басқару органдарының қызметін бақылау және ұйымдастыру-контейнерді бөгде жарнамаларды, хабарландыруларды және т. б. желімдеу;

      -халық үшін демеркуризациялау жөніндегі шаралар кешенін іске асыруға және ҚСҚ үшін контейнерлерді жөндеуге (ауыстыруға) мамандандырылған кәсіпорындардың жұмыстарын (қызметтерін) сатып алу үшін қаражат бөлу жолымен халық арасында пайдалануда болған құрамында сынап бар энергия үнемдейтін шамдарды қайта өңдеуді ұйымдастыру.

      Мамандандырылған кәсіпорындардың халық үшін демеркуризациялау жөніндегі шаралар кешенін іске асыруға және ЖАО ҚСҚ үшін контейнерлерді жөндеуге (ауыстыруға) арналған жұмыстарды (көрсетілетін қызметтерді) сатып алу ҚР ЭК, "Мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 4-тарауына және коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларына сәйкес конкурс (тендер) арқылы жүргізілетін болады.

      Электрондық және электр жабдықтары

      ҚР СТ 3753-2021 "Ресурстарды үнемдеу. Құрамында сынап бар құрылғылар мен аспаптарды қоспағанда, өмірлік циклдің барлық кезеңдерінде электротехникалық және электрондық жабдықтардың қалдықтарымен жұмыс істеу. Қауіпсіздік талаптары" ЖАО халықтың тығыздығын ескере отырып, оның ішінде контейнерлік алаңдар мен стационарлық ЭЭЖҚ қабылдау пункттерін қоса алғанда, ЭЭЖҚ жинау, жинақтау және қайта өңдеу объектілерін орналастыруға жер учаскелерін бөлу арқылы қалдықтардың меншік иелеріне ЭЭЖҚ өндірушілеріне немесе ЭЭЖҚ басқару саласындағы кәсіпкерлік субъектілеріне ЭЭЖҚ беруге мүмкіндік беретін инфрақұрылымды құруға ықпал етуі тиіс.

      ЖАО ЭЭЖҚ жөндеу, қалпына келтіру жүйесін ұйымдастыруды, сондай-ақ қалдықтардың иелерінен ЭЭЖҚ-ды бөлек жинау мен қайта өңдеуді, оның ішінде ЭЭЖҚ-ды жылжымалы қабылдау пункттерін құру арқылы қамтамасыз етуі тиіс.

      ЖАО ақпараттық кампанияларды, конкурстарды, дәрістерді өткізуді қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей, ЭЭЖҚ-дың халықтан бөлек алымының үлесін ұлғайтуға бағытталған шаралар қабылдауы тиіс.

      Тұрғындардан коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін жинау жүйесін ұйымдастыру үшін мынадай шараларды қабылдау қажет:

      -батареялар, құрамында сынап бар шамдар, электрондық және электр жабдықтары сияқты қауіпті тұрмыстық қалдықтарды стационарлық немесе жылжымалы жинау пункттерін/пункттерін құру;

      -қалдықтарды қабылдаудың ұйымдастырылған пункттері туралы халықты хабардар етуді және олармен қауіпсіз жұмыс істеуді насихаттауды қамтамасыз ету;

      -қалдықтарды жинауға және кәдеге жаратуға арналған шығыстардың бір бөлігін жабу мақсатында өндірушінің кеңейтілген жауапкершілік операторының функцияларын жүзеге асыратын "Жасыл Даму" АҚ-мен ынтымақтастықты нығайту.

      Коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктері үшін батареялар, құрамында сынап бар шамдар, электрондық және электр жабдықтары сияқты қауіпті тұрмыстық қалдықтарды қабылдайтын стационарлық пункттер көзделетін болады. Қабылдау пункттері көрсетілген тауарларды өткізуді жүзеге асыратын дүкендерде (дүкендер бөлімдерінде, сауда нүктелерінде) құрылуы мүмкін. Батареялар мен сынап шамдарын қабылдауды пәтер иелері бірлестіктерінің аумағында ұйымдастыруға болады.

      Стационарлық лампаларды қабылдау пункттерінің орналасқан жері мен санын анықтау кезінде олардың халыққа қолжетімділігі мен ыңғайлылығы ескерілуі тиіс. Құрамында сынабы бар шамдарды стационарлық жинау пункттері бөгде адамдар үшін қолжетімсіз жеке кіреберіспен жабдықталады, шамдарды жинауға арналған арнайы контейнерлердің қажетті санымен қамтамасыз етіледі және қажетті тиісті қорытындылар мен рұқсаттар болады.

      Коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін бөлек жинауды енгізу және қайталама шикізат пункттерін құру бөлек жинау бойынша нысаналы көрсеткішке қол жеткізуге мүмкіндік береді.

      Заңды тұлғалардан коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін бөлек жинау және қалпына келтіру

      Қызметтің түріне қарамастан заңды тұлғаларда пайда болатын қауіпті коммуналдық қалдықтарды қалдырушылар да бөлек жиналып, ҚР ЭК 365-бабының 6-тармағына сәйкес Мамандандырылған ұйымдарға (кәсіпорындарға) қалпына келтіруге берілуі тиіс.

      Шағын және орта бизнес субъектілерімен қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін жинау және қалпына келтіру бойынша Адал және заңнама талаптарына сәйкес мамандандырылған кәсіпорындарды анықтау үшін ақпараттық жұмыс жүргізу қажет.

      Сондай-ақ статистиканы қадағалау мақсатында жиналған және қалпына келтірілген қалдықтарды есепке алу бойынша мамандандырылған кәсіпорындардың әлеуетін нығайту қажет.

      Арнайы орындарды ұйымдастыру және ІКҚ мен халықта пайда болатын құрылыс қалдықтарын тасымалдау үшін мамандандырылған компанияны анықтау

      Қалдықтарды бөлек жинауға қойылатын талаптың 19-тармағына сәйкес ЭГТРМ м. а. 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 482 бұйрығы ЖАО жеке тұлғаларда (тұрғындарда) түзілетін Құрылыс және ірі көлемді қалдықтар үшін жабыны мен қоршауы бар ауданы кемінде 12 м2 болатын орынды ұйымдастырады.

      Жылжымайтын объектілерді салуды немесе жөндеуді жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар қалдықтарды бөлек жинауға қойылатын талаптың 17-тармағына сәйкес ЭГТРМ м.а. 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 482 бұйрығы Құрылыс және ірі көлеемді қалдықтарды жергілікті атқарушы органдар ұйымдастырған арнайы орындарға дербес әкетуді жүргізеді.

      Абаттандыру ережелеріне сәйкес ірі көлемді қоқыстарды (қалдықтарды) шығаруды кәсіпорындардың өздері, мекемелер мен жеке тұлғалар немесе қоқыс шығаратын кәсіпорындар шарт негізінде жүргізетіні анықталды.

      ІКҚ әкету үшін төлем ҚТҚ жинау, тасымалдау, сұрыптау және көму тарифіне енгізілмегендіктен, ІКҚ мен құрылыс қалдықтарын жинау және әкету жөніндегі компанияны жеке анықтау қажет.

      ІКҚ және құрылыс қалдықтарын халықтан тасымалдау жөніндегі ұйымды айқындау үшін ЖАО "мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жергілікті бюджет есебінен ІКҚ және құрылыс қалдықтарын жинауға және әкетуге конкурс (тендер) ұйымдастыру қажет.

      Қала әкімдігі ірі көлемді және құрылыс қалдықтарын әкететін ұйым белгілейтін болады. Өзара іс-қимыл шарттары үлгілік шартқа техникалық ерекшелік белгіленетін болады. Экспорттаушы компания хабарлама тәртібіне сәйкес келуі және ҚР ЭГТРМ тізіліміне кіруі қажет.

      Арнайы ұйымдастырылған орындарда құрылыс қалдықтарын жинауды мынадай тәсілдердің бірімен жүзеге асыруға болады: ауыстырылатын бункерлерге жинау және кейіннен мультилифт жүйесі бар автомобильдермен әкету; қаптарға жинау, оларды кейіннен борттық немесе самосвалдық автомобильге тиеу; қалдықтарды үйіп жинау, кейіннен борттық немесе самосвалдық автомобильге қайта тиеу.

4.4. Коммуналдық қалдықтарды, оның ішінде ерекше (тамақ, Құрылыс және ірі көлемді қалдықтарды, ЭЭЖҚ және т. б.) қайта өңдеу және кәдеге жарату жүйесін дамыту жөніндегі шаралар

      Бөлек жиналған қайталама шикізатты қайта өңдеу және кәдеге жарату жүйесін дамыту үшін мынадай іс шараларды орындау қажет:

      -Тамақ қалдықтары; орау материалдары, пластмасса, қағаз және шыны; құрылыс қалдықтары; ірі көлемді қалдықтар сияқты жекелеген санаттар бойынша қалдықтардың пайда болу көлемінен халықтың және заңды тұлғалардың қайталама шикізатты жинау үлесін ұлғайту;

      -Қарқаралы қаласының аумағында қызметін жүзеге асыратын қалдықтарды қалпына келтіру жөніндегі мамандандырылған кәсіпорындармен өзара іс-қимылды күшейту.

      -Қайталама шикізатты қайта өңдеу және кәдеге жарату жөніндегі қуаттарды құру жөніндегі зерттеуді қарау және жүргізу.

      Қалдықтарды бөлек жинау жүйесі бойынша қайталама шикізатты жинау үлесін ұлғайту жөніндегі іс-шаралар 4.2-тармақта көрсетілген.

      Сондай-ақ, қайталама шикізатты алу әдістерінің бірі қоқыс сұрыптау кешендерінде (ҚСК) аралас жиналған қалдықтарды сұрыптау болып табылады. Сондықтан жобалық құжаттаманы келісу, сұрыптау желісін салу және пайдалануға беру үшін жер учаскесін бөлу жөніндегі іс-қимылдар жеделдетілетін болады.

      Сұрыптау желілері жұмыс істейтін ҚР көптеген қалаларында ҚСК-де қайталама шикізатты алу 10% - дан аспайды. Алынған қайталама шикізат ластанған және құны бөлек жиналған қалдықтарға қарағанда төмен. Сондықтан аралас қалдықтарды ҚСК-де сұрыптау қажет, бірақ ҚСК желілерінде бөлек жинау жүйесі дамыған сайын қайталама шикізатты терең сұрыптау қажет.

      Қайталама шикізатты бөлек жинау мен сұрыптауды енгізу кезінде өңірде, Қазақстанда немесе көрші елдерде осы қайталама шикізатты қайта өңдеу мүмкіндігіне сүйену қажет.

      Қалдықтарды қайта өңдеу үлесін ұлғайту үшін бөлек жиналған фракцияларды өңірдегі қолданыстағы мамандандырылған кәсіпорындарда қайта өңдеу, болмаған жағдайда басқа өңірлерге немесе елдерге жіберу қажет.

      Кейіннен алынған шикізатты дайын өнімге дейін өңдеуді ұйымдастыру және қарастыру ұсынылады. Қазіргі уақытта қайта өңдеуге арналған қондырғыларды ТМД елдерінің жеткізушілері кең ассортиментте және қолайлы бағамен ұсынады.

      Қайталама шикізат (қағаз, картон, пластик, шыны және т.б.) дайын өнімді одан әрі өңдеу және өндіру үшін мамандандырылған кәсіпорындарға берілетін болады.

      Қағаз және картон қалдықтарын қалпына келтіру жаңа бұйымдарды (қағаз және картон, эковат, құрылыс материалдары) өндіру үшін физикалық, химиялық және басқа да тәсілдермен жүзеге асырылады.

      Пластмасса қалдықтарын қалпына келтіруді технологиялық процестердің экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ететін технологиялар мен жабдықтарды қолдана отырып, мамандандырылған ұйымдар жүзеге асырады;

      Шыны ыдыстың қалдықтарын қалпына келтіру қоршаған орта үшін қауіпсіздік талаптарын сақтау шартымен жүзеге асырылады:

      қайта пайдалануға арналған шыны ыдыстың қалдықтарын дайындау (сұрыптау, жуу, өңдеу);

      жаңа өнім өндірумен механикалық және термиялық әдістермен (шыны жүн, шыны ыдыс, шыны талшық, плитка және басқалар);

      Қатты тұрмыстық қалдықтардың қайта өңделмейтін бөлігінен қатты отынды қалдықтардан (RDF) алуға болады. Отынның бұл түрін ҚТҚ көмуді азайту мақсатында цемент зауыттарында және ЖЭО-да қолдану қажет.

      Коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктері қауіпті қалдықтар үшін мамандандырылған кәсіпорындарға кәдеге жарату үшін жіберілетін болады. Құрамында сынап бар қалдықтармен жұмыс істеу ҚР ЭГТРМ бекіткен тізбеге енгізілген Қазақстан Республикасының ұлттық стандарттарына сәйкес регламенттеледі. Құрамында сынап бар қалдықтарды қайта өңдеу (демеркуризациялау) жөніндегі мамандандырылған ұйымдардың ҚР ЭК сәйкес қоршаған ортаны қорғау саласындағы жұмыстарды орындауға және қызметтер көрсетуге лицензиясы болуға тиіс.

      Тамақ қалдықтары

      Жеке жиналған биологиялық ыдырайтын ҚТҚ фракциялары, негізінен тамақ және органикалық қалдықтар аэробты немесе анаэробты әдіспен өңделуі керек. Сондай-ақ, бұл қалдықтарды кәріз-тазарту станцияларының шламымен бірге қайта өңдеу қаралатын болады. Өңдеу арқылы тыңайтқыш немесе биогаз алуға болады. Бүгінгі таңда органикалық қалдықтарды кәдеге жарату мен қайта өңдеудің әртүрлі технологиялары бар, олардың ішінде: биогаз алу, компосттау және басқалар.

      ҚТҚ ыдырауының табиғи әдісіне компосттау жатады. Компосттау-бұл табиғи биологиялық ыдырауға негізделген қалдықтарды қайта өңдеу технологиясы. Осы себепті компосттау органикалық шыққан қалдықтарды өңдеу үшін кеңінен қолданылады. Бүгінгі таңда тамақ қалдықтарын да, бөлінбеген ағынды да компосттау технологиялары бар.

      Органикалық қалдықтарды компосттау тікелей үй шаруашылығында да, орталықтан да болуы мүмкін. Тікелей үй шаруашылықтарында компосттау тек компост шұңқырларында немесе арнайы компост машиналарын қолдану арқылы жүзеге асырылады. Орталықтандырылған компосттау кезінде тұтынушылар органикалық заттарды бөлек жинауды қамтамасыз етеді, содан кейін олар арнайы жабдықталған алаңдарға немесе компост төселетін сүрлем мұнараларына шығарылады. Кейіннен мұндай компост ауыл шаруашылығының қажеттіліктері үшін қолданылады. Биологиялық ыдырайтын қалдықтардың көп мөлшері пайда болатын және қосалқы шаруашылық бар ұйымдар мен мекемелерде (мысалы, мектептерде) компосттау жеке-жеке жүргізілуі мүмкін.

      Ірі және құрылыс қалдықтары

      Жинау пункттеріндегі қауіпті емес ірі габаритті қалдықтардан қауіпті фракцияларды алып тастау, содан кейін мамандандырылған ұйымдарға қайта өңдеуге және/немесе кәдеге жаратуға жіберу қажет.

      Құрылыс қалдықтарын жинау орнында екінші реттік шикізат пен қалдықтардың қауіпті компоненттерін алу арқылы сұрыптау керек.

      Бөлек сұрыптау керек: ағаш; қағаз және картон; металл (бөлек қара және түсті металдар); минералды қалдықтар (тас, құрылыс тасы және кірпіш, сылақ, бетон, гипс, қаңылтыр шыны және т.б.); темірбетон және бетон бөлшектері.

      Ірі құрылыс қалдықтарын өңдеу үшін ұсақтау және сұрыптау кешендері қолданылады.

      Қауіпті құрылыс қалдықтарына мыналар жатады: 1) құрамында асбест – шифер немесе этернит, асбестцемент плиталары, асбестцемент құбырлары, оқшаулағыш материалдар және т. б. бар қалдықтар; 2) бояулар, лактар, желімдер, шайырлар қалдықтары, оның ішінде құрамында бос ыдыс және аталған қалдықтарға малынған материалдар және т. б.; 3) құрамында мұнай өнімдері-тек, сіңдірілген оқшаулағыш материалдар, құрамында асфальт шайыры және т.б. бар; 4) ластанған топырақ. Қауіпті құрылыс қалдықтары бөлек жиналады және әрі қарай қайта өңдеу және/немесе кәдеге жарату үшін мамандандырылған компанияларға беріледі.

      Одан әрі өңдеуге жатпайтын сұрыпталғаннан кейін коммуналдық қалдықтарды көму ҚТҚ полигонында жүзеге асырылады.

4.5. Коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз көмуді қамтамасыз ету жөніндегі шаралар

      Тапсырманы шешу үшін келесі шараларды орындау қажет:

      -жаңа картаны салу және пайдалануға беру;

      -ҚТҚ ескі полигонының жерлерін кезең кезеңімен қалпына келтіру және қалпына келтіру;

      -рұқсат етілмеген полигондарды анықтау және жою.

      Одан әрі қайта өңдеуге жатпайтын сұрыпталғаннан кейін коммуналдық қалдықтарды (ҚТҚ) көму жаңа карталарда жүзеге асырылатын болады.

      Ескі Полигонның аумағында қабылдауды, сұрыптауды қамтитын инфрақұрылымды көздеу қажет, содан кейін ғана ҚТҚ-ның қалдық бөліктері көміледі.

      Заңнаманың талаптарына сәйкес қолданыстағы ҚТҚ полигоны аумағының жерлерін кезең-кезеңімен қалпына келтіру және қалпына келтіру жүргізілетін болады. Қолданыстағы ҚТҚ полигонын жабуға экологиялық рұқсат алғаннан кейін ғана жол беріледі. Қалдықтарды көму полигоны қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның және санитариялық-эпидемиологиялық қызмет саласындағы мемлекеттік органның лауазымды адамдары жергілікті жерде қорытынды тексеруді орындағаннан, полигон иесі берген барлық ақпаратты бағалағаннан және полигонның жабылуын мақұлдағаны туралы хабардар еткеннен кейін ғана жабық деп қарауға болады.

      Полигон жабылғаннан кейін полигон иесі аумақты рекультивациялауды жүзеге асыруы және бес жыл ішінде қоқыс газы мен фильтрат шығарындыларына мониторинг жүргізуі тиіс. Бұзылған жерлерді қалпына келтіруге және кейіннен мониторинг жүргізуге арналған қаражат полигонның тарату қорынан түседі. Полигон иесі жобаның шарттарына сәйкес полигонды рекультивациялауды орындағаннан және орындалған жұмыстар қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның қатысуымен қабылдау комиссиясының актісімен қабылданғаннан кейін иесі қоршаған ортаға мониторинг жүргізуді тоқтатады.

      Рұқсат етілмеген полигондармен проблемаларды шешу үшін 2022 жылы "Қазақстан Ғарыш Сапары" ҰК" АҚ спутниктері тіркеген ҚТҚ-ның барлық үлкен полигондары бойынша мұқият аудит жүргізу қажет.

      Полигонды залалсыздандырудың қолданыстағы жалпы қабылданған әдістемесі мынадай кезеңдерді қамтиды: полигонның қауіптілік дәрежесін анықтау; баламалы нұсқаларды бағалау; залалсыздандыру және рекультивациялау технологиясын әзірлеу.

      Рұқсат етілмеген полигондарды рекультивациялау бойынша техникалық шешімдер рекультивациядан кейін аумақтың функционалдық мақсатына және пайдаланылуына байланысты қабылданады.

      Қарқаралы қаласы мен ауданының тұрғындарын 2030 жылға қарай қалдықтарды жинау және тасымалдау қызметтерімен 100% қамту және қалдықтармен қауіпсіз жұмыс істеу бойынша шағын және орта бизнес субъектілерімен профилактикалық жұмыс жаңа қоқыс үйінділерінің пайда болуын болдырмау жөніндегі шараның негізі болып табылады.

4.6. Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу мәселелері бойынша халықтың хабардарлығын арттыру және барлық мүдделі тараптардың өзара іс-қимылын күшейту жөніндегі шаралар

      Бағдарламаның тиімді жұмыс істеуі үшін халықтың хабардарлығы мен қолдауы маңызды. Жұртшылықтың хабардарлығын арттыру-бұл тұрақты негізде жүргізілуі керек ұзақ мерзімді процесс.

      ЖАО халықтың хабардарлығын арттыруда, ақпарат таратуда және қалдықтардың алдын алу жөніндегі бастамаларды қолдауда, сондай-ақ тиісті жағдайлар жасауда (мысалы, ірі габаритті қалдықтар, ЭЭЖҚ, құрылыс қалдықтары үшін арнайы орындар құру) шешуші рөл атқарады.

      Жергілікті газеттер мен журналдарда қалдықтарды басқару мәселесі және қалдықтарды дұрыс басқару талаптары туралы халықты оқытуға бағытталған мақалалар жариялау ұсынылады.

      ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі мамандандырылған ұйымдардың қызметкерлері үй қалдықтарын сұрыптау тәртібін түсіндіретін және пластикке, шыныға, картонға және қағаз қалдықтарына арналған контейнерлерге бөлек қоймалауды кезең-кезеңімен экологиялық акциялар өткізу ұсынылады. Мұндай акциялар әдетте бөлек жинауға арналған контейнерлер орнатылған аулаларда да, олар әлі жоқ жерлерде де өткізіледі. Бұл ретте тұрғындарға полигондағы аралас күйдегі ҚТҚ-ның қоршаған ортаға тигізетін кері әсері және қалдықтарды бөлек жинауды енгізу қажеттілігі туралы егжей-тегжейлі түсіндірмелер жүргізіледі. Сондай-ақ, халық арасында қалдықтарды сұрыптаудың енгізілген жүйесі туралы түсіндірмелері бар түрлі-түсті парақшалардың таралуы жақсы нәтиже береді.

      Мүдделі жұртшылықтың негізгі топтарына басымдық беріледі:

      • халық (жұмыс істейтін және жұмыс істемейтін (үй шаруасындағы әйелдер, зейнеткерлер, балалар);

      • мұғалімдер, еріктілер, белсенді топтар және мемлекеттік емес ұйымдар.

      Жұртшылықты ақпараттандыру жөніндегі іс шаралар қалдықтармен жұмыс істеу бойынша халықпен ақпараттық жұмыс жоспарында көзделетін болады және мыналарды қамтитын болады:

      • жергілікті газеттердегі басылымдар;

      • мектептерде, жалпы жұртшылық арасында тарату үшін материалдық ресурстарды қайталама пайдалану туралы ақпараттық материалдар;

      • үйде тамақ қалдықтарын компосттау туралы брошюралар;

      • оқушылар мен студенттер үшін полигондарға таныстыру сапарларын ұйымдастыру;

      Қалдықтарды қайта өңдеу ЖАО-ның ҚТҚ-ны бөлек жинау және қайта өңдеу жөніндегі бизнес бастамаларына жәрдемдесуі бар жерде дамиды. Қалдықтарды басқару саласындағы ұсыныстарды талқылау, қайталама шикізат пен контейнерлерді қабылдау пункттерін орнату және т. б. үшін ЖАО мен бизнестің және басқа да мүдделі тараптардың өзара іс-қимылы бойынша түрлі кездесулер, дөңгелек үстелдер өткізілетін болады.

5. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

      Мақсаттарға қол жеткізу және міндеттерді орындау үшін бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар ЖОСПАРЫ әзірленді, ол 3-қосымшада келтірілген.

      Іс-шаралар жоспары міндеттер мен көрсеткіштер бойынша топтастырылған, мерзімдері мен жауапты орындаушылар көрсетілген. Іс-шаралар жоспары күтілетін нәтижелерге қол жеткізу мақсатында Бағдарламаның барлық жауапты орындаушыларының жұмыстарына кешенді көзқарас пен үйлестіруді қамтамасыз етеді.

      Іс-шаралар жоспарын түзету мониторинг нәтижелері бойынша негізделген ұсыныстар болған кезде қажеттілігіне қарай жүзеге асырылады. Мониторинг нәтижелері бойынша қойылған мақсаттарға, міндеттерге және нысаналы көрсеткіштерге қол жеткізу мүмкін болмаған жағдайда өзге де іс-шаралар айқындалады және анықталған проблемалық мәселелер бойынша шаралар қабылданады.

      Мониторинг нәтижелері бойынша ТКШ бөлімі мыналарға бағытталған шешімдер шығарады:

      1) бағдарламалардың белгіленген мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізу мақсатында жоспарланған іс-шараларды іске асырудың (өзге де іс-шараларды айқындаудың) тиімділігін арттыру;

      2) анықталған проблемалық мәселелер бойынша шаралар қабылдау. ТКШ бөлімі Бағдарламаның тапсырыс берушісі ретінде келесі функцияларды жүзеге асырады:

      1) бағдарламаның барлық орындаушыларының іс-қимылын үйлестіре отырып, Қарқаралы қаласының және ауданының аумағында коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы міндеттерді шешуге бірыңғай орталықтандырылған кешенді тәсілді қалыптастырады және қамтамасыз етеді;

      2) бюджет қаражаты есебінен бағдарламаны іске асыруға арналған қаржылық шығындар бойынша Қарқаралы ауданының. Қарағанды облысының әкімдігімен өзара іс-қимыл жасайды.

      3) коммуналдық қалдықтарды жинау және әкету жөніндегі субъектілермен, мемлекеттік мекемелермен, әлеуметтік объектілермен, заңды тұлғалармен, дара кәсіпкерлермен, жеке тұлғалармен Бағдарлама іс-шараларын іске асыру мәселелері бойынша өзара іс-қимылды жүзеге асырады;

      4) Бағдарлама іс-шараларының іске асырылуына мониторингті жүзеге асырады, Қоғамдық кеңестің отырыстарында талқылау үшін мониторинг нәтижелерін шығарады;

      5) Бағдарламаға тиісті өзгерістер енгізу қажеттілігін негіздей отырып, іс-шараларды, нысаналы көрсеткіштерді, Бағдарлама іс-шараларын іске асыруға арналған шығындарды түзетуді, оның ішінде келіп түскен ұсыныстар негізінде жүзеге асырады;

      6) Бағдарлама іс-шараларының іске асырылу барысын тексеруге қатысады;

      7) Бағдарламаны, сондай-ақ Бағдарлама іс-шараларының іске асырылу барысы туралы ақпаратты Қарқаралы қаласы әкімдігінің ресми сайтында орналастырады.

      Бағдарламаны орындаушылар: облыс, қала және аудандар Әкімдігі; Мәслихат; коммуналдық қалдықтарды жинау, әкету, қалпына келтіру және көму жөніндегі субъектілер: мемлекеттік мекемелер, әлеуметтік объектілер, заңды тұлғалар, дара кәсіпкерлер, ҮЕҰ және т.б. мүдделі тараптар болып табылады.

6. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ МОНИТОРИНГІ

      Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаның іске асырылуын бақылауды ТКШ бөлімінің басшылығы жүзеге асырады.

      Бағдарламаның мониторингі Бағдарламаны іске асыру туралы есепті қалыптастыру жолымен жүзеге асырылады. Есепте іске асырылған іс-шаралардың сипаттамасы, қол жеткізілген нәтижелер, оларды іске асыруға бағытталған қаржы қаражатының нақты көлемі, сондай-ақ іс-шаралардың орындалмау себептері және есепті кезеңге жоспарланған нәтижелердің болмауы баяндалады.

      Бағдарламаның мониторингі өткен жылдың қорытындысы бойынша жылына бір рет жүзеге асырылатын болады.

      Бағдарлама мен оны іске асыру жөніндегі есептер жалпыға қолжетімді Интернет-ресурста орналастыру арқылы жұртшылыққа қолжетімді болады.

7. ҚАЖЕТТІ РЕСУРСТАР

      Бағдарлама мен іс-шараларды қаржыландыру:

      • мемлекеттік және жергілікті бюджет,

      • жеке инвестициялар,

      • ӨКМ құралдары,

      • халықаралық қаржы ұйымдарының қаражаты,

      • Екінші деңгейдегі банктердің кредиттері және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған басқа да көздер.

      Ұсынылған Бағдарламаны іске асыруға және белгіленген табиғат қорғау іс-шараларын орындауға арналған қаржылық шығындарды бюджет қаражаты есебінен ҚР ЭК 29-бабына сәйкес жүзеге асыру жоспарлануда. Бұл тетік осы іс-шаралар жоспарын әзірлеу және бекіту жылының алдындағы үш жыл ішінде жергілікті бюджетке түскен қоршаған ортаға теріс әсер еткені үшін төлем сомасынан кем емес көлемде қаражатты пайдалануға мүмкіндік береді.

      Бағдарламаны іске асыру бойынша ұсынылатын іс-шараларды Қарағанды облысының, Қарқаралы ауданы қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шаралар жоспарына енгізу жоспарлануда, оны облыс әкімдігі ҚР ЭК 4-қосымшасында көзделген қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шаралардың үлгілік тізбесін негізге ала отырып, үш жылдық перспективаға әзірлейді, оған:

      -қалдықтардың кез келген түрін, оның ішінде иесіз қалдықтарды жинау, тасымалдау, залалсыздандыру, пайдалану және қайта өңдеу жөніндегі технологияларды енгізу;

      -зауыттарды, цехтар мен өндірістерді салу, реконструкциялау, қондырғыларды сатып алу және пайдалану:

      -қалдықтардың кез келген түрін сақтауға арналған полигондар;

      -қалдықтарды жинау, тасымалдау, қайта өңдеу, сұрыптау, кәдеге жарату және көму бойынша;

      -қайталама материалдық ресурстарды жинау және қайта өңдеу бойынша;

      -қалдықтардан пайдалы компоненттерді алуға байланысты шикізатты немесе дайын өнімді (байыту қалдықтарын, аршылған және сыйатын жыныстарды, күл қождарын, металлургиялық қождарды, техногендік минералды түзілімдерді қайта өңдеу) алу бойынша;

      - қалдықтардың түзілу және орналастыру көлемін барынша азайтуға бағытталған жабдықтар мен технологиялық процестерді реконструкциялау, жаңғырту;

      - иесіз қалдықтарды және тарихи ластануларды жою, олардың одан әрі пайда болуына жол бермеу, өндірістік, қатты тұрмыстық және басқа да қалдықтармен ластану нәтижесінде бұзылған жерлерді уақтылы рекультивациялауды жүргізу жөніндегі іс-шараларды жүргізу.

8. КҮТІЛЕТІН ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӘСЕР

      Бағдарламаны іске асыру Қарқаралы ауданының экологиялық жағдайын жақсартады және қаланың нысаналы көрсеткіштерін және коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы ЖАО қызметін арттырады.

      Бағдарламаны іске асыру процесінде мынадай шаралар іске асырылатын болады:

      • коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін ҚР заңнамасының талаптарына сәйкестендіру;

      • Коммуналдық қалдықтарды жинау және әкетумен 100% қамту;

      • білім беру көзінен бөлек алым енгізу;

      • қоқыс сұрыптау кешенін салу;

      • органикалық, ірі габаритті және құрылыс қалдықтарын қайта өңдеуді дамыту;

      • Қарқаралы қаласындағы ҚТҚ ескі полигонының аумағын рекультивациялауды жүзеге асыру;

      • коммуналдық қалдықтарды дұрыс өңдеу туралы халықтың хабардарлығы мен мәдениетін арттыру.

      Осылайша, осы бағдарлама шеңберінде іс-шаралар кешенін іске асыру Қарқаралы қаласында коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласында көрсетілетін қызметтердің сапасын арттырады, ҚТҚ жинау, сұрыптау және қайта өңдеу санын ұлғайтады және қалдықтардың қоршаған ортаға теріс әсерін барынша азайтуға мүмкіндік береді, тиісінше қаланың нысаналы көрсеткіштерін арттырады. Жалпы, бағдарлама Қарқаралы ауданы азаматтарының өмір сүру сапасы мен жағдайын айтарлықтай жақсартуға ықпал ететін болады.

  Қарқаралы ауданының
коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі
2024-2028 жылдарғы арналған бағдрламасына
1 қосымша

Қарқаралы қаласындағы кейбір контейнерлік алаңдарды талдау нәтижелері


КА мекен-жайы

КА сипаттамасы

Нормативтік талаптарға сәйкестігі

1

Қарқаралы қаласы, Тоқтар Әубәкіров көшесі

КА-ның төрт жағында қоршау бар, контейнерлерге арналған шатыр мен қақпақтар жоқ, қатты жабын бар. бар. КА-да металл (0,75м3) контейнерлер қолданылады, қалдықтарды аралас жинауға арналған контейнерлердің жағдайы жақсы (0, 75м3). Қатты жабынның жарықтары мен жарықтары бар. Бөлек жинау үшін контейнерлер жоқ.

Мәселе:
- Қатты жабынның жарықтары
- Тұрғын үйлерден 25 м қашықтықта сақталмаған (бірақ бұл рұқсат етілген).
- Контейнерлер бөлек жинауға арналмаған.
- Контейнер қақпақтарының болмауы
- Шатырдың болмауы.
Ұсыныстар:
- Талаптарға сәйкес КА жөндеу жұмыстарын жүргізу қажет. "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға" сәйкес ҚР ДСМ м. а. 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 бұйрығы қалдықтарды жинауға арналған контейнерлерді орналастыруға арналған алаңдардың үш жағынан кемінде 1,5 м биіктікке дейін қоршауы болуға тиіс., қалдықтардың желмен таралу (таралу) мүмкіндігін болдырмайтын және қатты жабын
- "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға" сәйкес ҚР ДСМ м.а. 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 бұйрығы ҚТҚ жинауға арналған контейнерлер қақпақтармен жабдықталуы тиіс. Елдің барлық елді мекендеріндегі қазіргі тәжірибе көрсеткендей, егер контейнерлерде қақпақтар болса, әдетте ешкім жабылмайды, өйткені бұл өте ауыр, ыңғайсыз және гигиеналық емес. Қазіргі жағдайда жабық контейнерлік алаңдарды ұйымдастыру ұсынылады. Бұл контейнерлерге жауын-шашынның түсуін болдырмайды және елді мекендердің сыртқы түрін жақсартады.
- Алаңға арналған шатырды қамтамасыз ету
- КА қатты жабынын ауыстыру бойынша жұмыс жүргізу.
- Қалдықтарды өңдеу және бөлек жинау бойынша Халықпен жұмыс. ПИК-пен, басқарушы компаниялардың осьтерімен жұмыс істеу, сондай-ақ халықты хабардар ету мәселесін пысықтау.
- ІКҚ мен құрылыс қалдықтарын жинау және шығару бойынша компанияны жинау және таңдау орындарын анықтағаннан кейін, олардың барлығын шығару

2

Қарқаралы қаласы, Құнанбай қажы көшесі

КА - да қоршау бар. Қатты жабыны жоқ контейнерлерге арналған шатыр мен қақпақтар жоқ.
КА-да ескі тот басқан мыжылған контейнерлер қолданылады (0,75м3).
Контейнерлер бөлек жинауға арналмаған.
Тұрғын үйлерден 25 м қашықтық сақталмайды (бірақ бұл қолайлы). Жиналмаған қалдықтар қоқыс алаңдарында және айналасында сақталады, бұл қаланың көрінісін едәуір нашарлатады. Контейнерлер мен қоқыс алаңдарының айналасындағы қоқыс-бұл жалпы проблема және халықтың шағымдарының негізгі себебі.

Мәселе:
- Тұрғын үйлерден 25 м қашықтықта сақталмаған (бірақ бұл рұқсат етілген).
- Контейнер қақпақтарының болмауы
- Пайдаланылатын контейнерлердің тозуы
- Қатты жабынның болмауы
- Контейнерлер бөлек жинауға арналмаған.
Ұсыныстар:
- "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға" сәйкес ҚР ДСМ м. а. 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 бұйрығы контейнерлік алаңды тұрғын және қоғамдық ғимараттардан, балалар объектілерінен кемінде 25 м қашықтықта орналастыру, спорт алаңдары мен халықтың демалыс орындары. Сонымен қатар, қалыптасқан құрылыс аудандарында, санитарлық алшақтықтарды сақтау мүмкіндігі болмаған жағдайда, қашықтықтар жергілікті атқарушы органдардың, халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелерінің, объектілердің меншік иелерінің және басқа да мүдделі тұлғалардың қатысуымен комиссиялық түрде белгіленеді.
- "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға" сәйкес ҚР ДСМ м.а. 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 бұйрығы ҚТҚ жинауға арналған контейнерлер қақпақтармен жабдықталуы тиіс. Елдің барлық елді мекендеріндегі қазіргі тәжірибе көрсеткендей, егер контейнерлерде қақпақтар болса, әдетте ешкім жабылмайды, өйткені бұл өте ауыр, ыңғайсыз және гигиеналық емес. Қазіргі жағдайда жабық контейнерлік алаңдарды ұйымдастыру ұсынылады. Бұл контейнерлерге жауын-шашынның түсуін болдырмайды және елді мекендердің сыртқы түрін жақсартады.
- Контейнерлерді ауыстырыңыз.
- КА қатты жабынын ауыстыру бойынша жұмыс жүргізу.
- Қалдықтарды өңдеу және бөлек жинау бойынша Халықпен жұмыс. ПИК-пен, басқарушы компаниялардың осьтерімен жұмыс істеу, сондай-ақ халықты хабардар ету мәселесін пысықтау.
- ІКҚ мен құрылыс қалдықтарын жинау және шығару бойынша компанияны жинау және таңдау орындарын анықтағаннан кейін, олардың барлығын шығару.

  Қарқаралы ауданының
коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі
2024-2028 жылдарғы арналған бағдрламасына
2 қосымша

Қарқаралы ауданының коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі 2024-2028 жылдарға арналған бағдарламасының көрсеткіштерін айқындау әдістемесі

Нысаналы Көрсеткіштің атауы

Нысаналы көрсеткіштерді қалыптастыру кезеңділігі мен мерзімдері

Негіздеме

Есептеу әдістемесінің сипаттамасы

1

Халықты ҚТҚ жинау және әкетумен қамту

Бағдарлама бекітілген сәттен бастап бір жыл өткен соң.

Көрсеткіш ҚР-ның жасыл экономикаға көшуі жөніндегі Тұжырымдамаға сәйкес келеді және ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі қызметтерге қолжетімділігі бар халықтың үлесін айқындау үшін қажет.

Көрсеткіш қалаға қызмет көрсететін барлық қоқыс шығаратын ұйымдар шарт жасасқан тұрғындардың санын қала халқының жалпы санына бөлу арқылы қалыптасады, нәтижені пайызбен көрсетеді. Жария шарттарға көшу кезінде көрсеткішті абоненттер санын (адамдар саны) берілген шоттарға сәйкес қала халқының жалпы санына бөлу арқылы алуға болады.

2

Бөлек алыммен қамту (Халық немесе қала):
- фракциялар бойынша
- қалдықтардың жекелеген қауіпті түрлеріне (Медициналық және құрамында сынабы бар, ЭЭЖҚ)

Бағдарлама бекітілген сәттен бастап бір жыл өткен соң.

Көрсеткіш "Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасына сәйкес келеді.

Көрсеткіш жеке жиналған ҚТҚ құрғақ фракциясының (пластик, картон және қағаз қалдықтары, шыны, металл банкалар) санын тоннамен ҚТҚ (коммуналдық қалдықтар) түзілуінің жалпы санына тоннамен бөлу арқылы қалыптастырылады, нәтижені пайызбен көрсетеді. Қалдықтардың жекелеген қауіпті түрлері бойынша көрсеткіш, сондай-ақ бөлек жиналған қауіпті қалдықтардың (ҚСҚ, ЭЭЖҚ және медициналық) мөлшерін ҚТҚ морфологиялық құрамын негізге ала отырып, нәтижені пайызбен көрсете отырып, қауіпті қалдықтардың түзілуінің жалпы есептік көлеміне бөлу жолымен қалыптасады.

3

ҚТҚ қайта өңдеу және кәдеге жарату үлесі (пайда болуынан)

Бағдарлама бекітілген сәттен бастап бір жыл өткен соң.

Көрсеткіш ҚР-ның "жасыл" экономикаға көшуі жөніндегі тұжырымдамаға және "Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасына сәйкес келеді.

Көрсеткіш қаланың барлық қайта өңделген және қайта пайдаланылған қатты тұрмыстық қалдықтарының (коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін қоса алғанда), оның ішінде ҚСК немесе полигонда сұрыпталған бөлек жиналған қалдықтардың және экспортқа бағытталған қайталама ресурстардың санын қалада пайда болған барлық қатты тұрмыстық қалдықтардың (коммуналдық қалдықтардың) жалпы санына бөлу арқылы алынады, нәтижені пайызбен көрсетеді.

4

Экологиялық талаптарға сәйкес ҚТҚ полигонын жабу және рекультивациялау

Бағдарлама бекітілген сәттен бастап бір жыл өткен соң.

Көрсеткіш ҚР-ның жасыл экономикаға көшуі жөніндегі Тұжырымдамаға сәйкес келеді

Көрсеткіш рекультивация және жою жұмыстары аяқталған объектілердің санын болжайды.

5

ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі қызметтерге халықтың қанағаттану деңгейі (сауалнама)

Бағдарлама бекітілген сәттен бастап бір жыл өткен соң.

Көрсеткіш Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспарына сәйкес келеді

Көрсеткіш тұрғындардың қалада ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі қызметтерге қанағаттануы туралы жыл сайынғы әлеуметтік сауалнама (онлайн немесе офлайн) жүргізу нәтижесінде алынады.

  Қарқаралы ауданының
коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі
2024-2028 жылдарғы арналған бағдрламасына
3 қосымша

БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

№ п/п

Іс-шаралардың атауы

Аяқтауның нысаны

Орындау мерзімі

Орындауға жауаптылар

Қаржыландыру көздері

1

2

3

4

5

6

Мақсат - Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіру және Қарқаралы ауданының тұрғындары үшін көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру

Міндет 1. Қала тұрғындарын қалдықтарды жинау және шығару жөніндегі қызметтермен толық қамтуды қамтамасыз ету үшін коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін одан әрі дамыту

Көрсеткіш 1. Қарқаралы ауданының тұрғындарын ҚТҚ-ны жинау және әкетумен қамту

1.1

ҚТҚ жинауға, әкетуге, кәдеге жаратуға, қайта өңдеуге және көмуге арналған экономикалық негізделген тарифті бекіту

Мәслихат Шешімі

2024

Қала әкімдігі, ҚШҰ, Мәслихат

Қажет емес

1.2

Барлық контейнерлік алаңдарды түгендеу. Алаңдарды жөндеу, контейнерлермен ауыстыру және толықтыру қажеттілігін анықтау.

Есеп

2024

Аудан әкімдігі

Қажет емес

1.3

Контейнерлер паркін толықтыру, тұрақты жаңарту.

Есеп

Жыл сайын

Аудан әкімдігі, ҚШҰ

ҚШҰ қаражаты

1.4

Дербес деректерді бермей, ҚШҰ үшін халықты тіркеу туралы мәліметтерге қол жеткізуді ұсыну

Ақпарат

2024

ІІМ, Әділет миністірілігі, қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ

Қажет емес

1.5

ҚТҚ шығару қызметтері бойынша халықпен жария шарттар жасасуға көшу

Ақпарат

2024

Қала әкімдігі, аудан әкімдігі, ҚШҰ

Қажет емес

1.6

Контейнерлер паркін жаңарту, соның ішінде жеке секторға контейнерлерді орнату

Есеп

Жыл сайын

Қала әкімдігі, аудан әкімдігі, ҚШҰ

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

1.7

Контейнерлік алаңдарды жөндеу және оларды санитарлық нормалар мен заңнама талаптарына сәйкестендіру

Есеп

Жыл сайын

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

1.8

Контейнерлік алаңдарды бейнебақылау камераларымен толық жарақтандыру

Есеп

2024

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

1.9

Контейнерлік алаңдардың іргелес аумағында автокөлікті тоқтатуға және тұрақтауға тыйым салатын арнайы белгілерді орнату

Есеп

2024

ІІД, қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

Бөлінген бюджет шеңберінде

1.10

ҚТҚ уақтылы шығарылуын қамтамасыз ету үшін қоқыс таситын көліктерді жаңарту және сатып алу (2-3 дана)

Есеп

2024-2028

ҚШҰ, Қала әкімдігі

ҚШҰ қаражаты, жеке инвестициялар, МЖӘ

1.11

Қоқыс таситын көліктерді "Қазақстан Республикасының қоршаған ортасы мен табиғи ресурстарының жай-күйі туралы Ұлттық деректер банкі" ақпараттық жүйесіне қосылған спутниктік навигациялық жүйелермен жарақтандыру және осы жүйелерді тұрақты жұмыс жағдайында ұстау

Есеп

2024-2025

ҚШҰ

ҚШҰ қаражаты

1.12

Тұрғын үйлерде немесе жеке тұрған ғимараттарда (егер контейнерлер болмаса) қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалармен осы учаскелерге қызмет көрсету үшін ЖАО айқындаған ҚШҰ-мен ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі қызметтерге шарттар жасасу бойынша хабардар ету науқаны.

Есеп (ЗТ және ЖК үшін хаттар жіберілді)

2024

Қала әкімдігі, аудан әкімдігі, ҚШҰ, Табиғи ресурстар басқармасы

Қажет емес

1.13

Қалдықтар саласындағы әкімшілік құқық бұзушылықтар үшін түскен қаражатты жергілікті бюджетке жіберуді қамтамасыз ету мақсатында ҚР нормативтік-құқықтық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөнінде ҚР Үкіметіне ұсыныстар енгізу

ҚР Үкіметіне ұсыныстар

2024

Қала әкімдігі, Табиғи ресурстар басқармасы

Қажет емес

Міндет 2. Қалдықтарды бөлек жинау жүйесін жетілдіру

Көрсеткіш 2. Бөлек алыммен қамту
- фракциялар бойынша құрғақ және дымқыл;
- қалдықтардың жекелеген қауіпті түрлері бойынша (медициналық және құрамында сынабы бар, электрондық және тұрмыстық техника)

2.1

Заңды және жеке тұлғалардан бөлек алым бойынша талаптарды белгілеу мақсатында Қарағанды облысының қалалары мен елді мекендерінің аумақтарын абаттандыру Қағидаларына өзгерістер мен толықтырулар енгізу

Жаңартылған Ережелер

2024

Қала әкімдігі, Табиғи ресурстар басқармасы

Қажет емес

2.2

Барлық КА-да ҚТҚ құрғақ фракциясын бөлек жинауға арналған контейнерлерді орнатуды қамтамасыз ету және қайталама шикізатты бөлек шығаруды қамтамасыз ету

Есеп

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

2.3

Қалдықтардың қауіпті түрлерін: ІКҚ, электронды және электр жабдығының қалдықтарын, құрамында сынап бар энергия үнемдейтін шамдарды және халықта түзілетін химиялық қоректендіру көздерін, аккумуляторларды, медициналық қалдықтарды бөлек жинауды, тасымалдауды және қайта өңдеуді қамтамасыз ету үшін мердігер ұйымды айқындау жөніндегі конкурсты ұйымдастыру

Конкурс қорытындысы, мердігер компаниялар анықталды

2024

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, мердігерлік ұйым

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

2.4

Батареялар, құрамында сынап бар шамдар, электрондық және электр жабдықтары, қоғамдық орындардағы медициналық қалдықтар (сауда орталықтары, пошта бөлімшелері, Халыққа қызмет көрсету орталықтары және т. б.) сияқты қауіпті тұрмыстық қалдықтарды жинайтын стационарлық пункттерді/пункттерді ұйымдастыру

Есеп, қабылдау пункттері белгіленді

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, мердігерлік ұйым

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

2.5

Заңнама талаптарына сәйкес келетін және Қарқаралы ауданындағы Мемлекеттік мекемелерге, бюджеттік ұйымдарға және басқа да заңды тұлғаларға қауіпті қалдықтардың жекелеген түрлерін жинау, тасымалдау және қайта өңдеу бойынша қызметтер көрсете алатын коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін жинау, тасымалдау және қалпына келтіру жөніндегі мамандандырылған кәсіпорындарды талдау және айқындау.

Есеп

2024

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

Қажет емес

2.6

Мамандандырылған кәсіпорындарға қайта өңдеуге беру үшін қайталама шикізатты (пластик, қағаз және картон, шыны және т. б.) бөлек жинауды енгізу қажеттілігі мәселесі бойынша қалалық әлеуметтік сала мекемелерімен (мектептер, балабақшалар, ЖОО және т. б.), кәсіпорындармен, шағын және орта бизнеспен профилактикалық жұмыс

Есеп

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

Қажет емес

2.7

Халықты "қажетсізден құтыл"пайдаланылған электрондық және электр жабдықтарынан құтқару бойынша тұрақты акция (жартыжылдықта 1 рет) өткізу

Өткізілген акциялар туралы есеп

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, мамандандырылған кәсіпорындар

Қажет емес

2.8

Мемлекеттік мекемелерге, бюджеттік ұйымдарға және басқа да заңды тұлғаларға қауіпті қалдықтардың жекелеген түрлерін жинау, тасымалдау және қайта өңдеу бойынша қызметтер көрсете алатын мамандандырылған компаниялардың тізімін анықтау.

Есеп

2024

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

Қажет емес

2.9

Жеке тұлғаларда (тұрғындарда) түзілетін Құрылыс және ірі габаритті қалдықтарды жинау және әкету үшін арнайы орындарды ұйымдастыру.

Есеп

2024

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

Қажет емес

2.10

ПИК-пен, үйлердің басқарушы компанияларымен, көше сметасын, көше және бақша қалдықтарын бөлек жинау бойынша осьтермен профилактикалық жұмыс, жеке контейнер орнату. Биологиялық ыдырайтын қалдықтарды жинау орындарына шығаруды ұйымдастыру.

Есеп

2024

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ

Қажет емес

2.11

Азық-түлік және басқа да органикалық қалдықтарды жинау мен өңдеуді жүзеге асыру мақсатында қалалық әлеуметтік сала мекемелерінен (мектептер, балабақшалар, жоғары оқу орындары және т. б.), қоғамдық тамақтану саласындағы кәсіпорындардан, шағын және орта бизнестен тамақ қалдықтарын бөлек жинау үшін мердігерлік ұйымды айқындау жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру

Есеп

2026-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

Қажет емес

2.12

Биологиялық ыдырайтын (тамақ қалдықтарын)жинауға арналған арнайы орындарды анықтау

Есеп

2026-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

Қажет емес

Міндет 3. Коммуналдық қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату жүйесін дамыту, оның ішінде ерекше (тамақ қалдықтары, құрылыс және ірі габаритті қалдықтар, ЭЭЖҚ және т. б.)

Көрсеткіш 3. Қайта өңдеу және кәдеге жарату үлесі:
- ҚТҚ (білім көлемінен)

3.1

ҚСК салу және іске қосу, барлық қажетті құжаттаманы дайындау және одан әрі пайдалану үшін МСК-ны сенімгерлік басқаруға беру.

пайдалануға беру актісі, беру шарты

2024-2025

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

3.2

Коммуналдық қалдықтардың морфологиялық құрамы бойынша зерттеулер жүргізу

Есеп

2024-2025

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, мердігерлік ұйым

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

3.3

ЖАО-ның қалдықтарды қалпына келтіру жөніндегі мамандандырылған кәсіпорындармен өзара іс-қимылын күшейту.

есеп

2024

Облыс, қала, аудан әкімдігі, мамандандырылған кәсіпорындар

Қажет емес

3.4

Халықтан ірі көлемді және құрылыс қалдықтарын жинауға арналған арнайы орындарды анықтау

ақпарат

2024

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

Қажет емес

3.5

Ірі габаритті және құрылыс қалдықтарын жинау және әкету жөніндегі ұйымды айқындау жөніндегі конкурсты ұйымдастыру

Конкурс қорытындысы

2024

Акимат города, акиматы районов, подрядная организация

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

3.6

Ірі габаритті және құрылыс қалдықтарын қайта өңдеу бойынша қолданыстағы технологияларды талдау

Есеп

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, мердігерлік ұйым

Қажет емес

3.7

Қалалық әлеуметтік сала мекемелерінен (мектептер, балабақшалар, жоғары оқу орындары және т. б.), кәсіпорындардан, шағын және орта бизнестен құрамында сынабы бар қалдықтарды жинау және залалсыздандыру

Жасалған шарттар туралы ақпарат

2024-2028

Конкурс қорытындысы бойынша таңдалған мердігер ұйым

Қажет емес

3.8

Қалалық әлеуметтік сала мекемелерінен (мектептер, балабақшалар, жоғары оқу орындары және т. б.), кәсіпорындардан, шағын және орта бизнестен электрондық және электр жабдығының қалдықтарын жинау және залалсыздандыру

Жасалған шарттар туралы ақпарат

2024-2028

Конкурс қорытындысы бойынша таңдалған мердігер ұйым

Қажет емес

3.92

Қалдықтарды жинау және қайта өңдеу бойынша статистикалық және ведомстволық есептілікті ұсыну мәселесі бойынша қалдықтармен жұмыс істеу бойынша мамандандырылған кәсіпорындармен профилактикалық жұмыс

Есеп

2024

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

Қажет емес

3.104

Қарағанды облысының цемент зауыттарында қайта өңделмейтін ҚТҚ фракциясын жағу мәселесін пысықтау

Ақпарат

2024

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері

Қажет емес

Міндет 4. Коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз көмуді қамтамасыз ету

Көрсеткіш 4. Экологиялық талаптарға сәйкес ҚТҚ полигонын жабу және рекультивациялау

4.1

Жаңа карталарды салу және пайдалануға беру.

Пайдалануға беру актісі

2025

Қала әкімдігі, полигон операторы

Жергілікті бюджет, ҚОҚ бойынша іс-шаралар жоспары шеңберінде, жеке инвестициялар

4.2

Қабылдауды, сұрыптауды қамтитын полигондағы сұрыптау желісін пайдалануға енгізу.

Есеп

2024

Қала әкімдігі, полигон операторы

Жергілікті бюджет, ҚОҚ бойынша іс-шаралар жоспары шеңберінде, жеке инвестициялар

4.3

Қалдықтарды жіктеу негізінде полигонға қабылдаудың бірыңғай рәсімін әзірлеу

Бекітілген рәсім


Полигон операторы

Қажет емес

4.4

Ескі полигонды қалпына келтіру жобасын әзірлеу

Рекультивация жобасына мемлекеттік сараптаманың қорытындысы

2024-2025

Қала әкімдігі, полигон операторы

Жергілікті бюджет, ҚОҚ бойынша іс-шаралар жоспары шеңберінде, жеке инвестициялар

4.5

Ескі полигон жерлерін кезең-кезеңімен қалпына келтіру және қалпына келтіру

Қабылдау комиссиясының актісі

2024-2025

Қала әкімдігі, полигон операторы

Жергілікті бюджет, ҚОҚ бойынша іс-шаралар жоспары шеңберінде, жеке инвестициялар

4.6

Полигонның қоқыс газы мен фильтрат шығарындыларын бақылау

Есептер

2024-2028

полигон операторы

Полигонды тарату қоры

4.7

Полигонды тарату қорын құру

Есеп

2024-2028

полигон операторы

Қажет емес

4.8

Қарқаралы ауданында коммуналдық және құрылыс қалдықтарының санкцияланбаған үйінділерін (стихиялық үйінділерін) анықтау және жою

Есептер

2024

Қала әкімдігі, полигон операторы

Жергілікті бюджет, ҚОҚ бойынша іс-шаралар жоспары шеңберінде, жеке инвестициялар

Тапсырма 5. Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу мәселелері бойынша халықтың хабардарлығы мен мәдениетін арттыру және барлық мүдделі тараптардың өзара іс-қимылын күшейту

Көрсеткіш 5. Халықтың экологиялық өмір сапасына қанағаттану деңгейі

5.1

ҚТҚ проблемасына жұртшылықтың назарын аударуға бағытталған әлеуметтік жарнаманы құру, орналастыру және тарату

Есептер

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ, ҒӨБ

жергілікті бюджет

5.2

Обеспечение информирования населения об организованных пунктах приема отходов (пластик, картон и отходы бумаги, стекло)

Есептер

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ, ҒӨБ

Қажет емес

5.3

Әлеуметтік желілерде, әкімдік сайтында, навигациялық жүйелерде ақпарат тарату жолымен коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктері (РСО, ЭЭО, медициналық) туралы халықты хабардар етуді және олармен қауіпсіз жұмыс істеуді насихаттауды қамтамасыз ету

Есептер

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ, ҒӨБ

Қажет емес

5.4

Жергілікті газеттерде коммуналдық қалдықтардың қауіпті компоненттерімен қауіпсіз жұмыс істеу тәсілдері туралы жарияланымдар

Ақпарат

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ,

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

5.5

Халықты ІКҚ және құрылыс қалдықтарын жинау үшін халық үшін ұйымдастырылған арнайы орындар туралы хабардар ету

Ақпарат

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ,

Қажет емес

5.6

Мектептерде, колледждерде, жоғары оқу орындарында және т. б. тарату үшін материалдық ресурстарды екінші рет пайдалану туралы ақпараттық материалдарды дайындау.

Есеп

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ, ҒӨБ

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

5.7

Тамақ қалдықтарын компосттау туралы брошюраларды тарату

Есеп

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ, ҒӨБ

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

5.8

Оқушылармен, педагогикалық құраммен және техникалық персоналмен тұрақты жұмысты қамтитын білім беру ұйымдарымен ҚТҚ-мен жұмыс істеу бойынша ақпараттық жұмыс жоспарын әзірлеу және іске асыру

Жоспарды әзірлеу туралы ақпарат және оны аудандық әкімдіктерге іске асыру туралы есептер

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ, ҒӨБ

Қажет емес

5.9

Оқушылар мен студенттерге арналған ҚТҚ және МСК полигонына (іске қосылғаннан кейін) таныстыру сапарлары (жылына кемінде 10 экскурсия)

Есеп, сапарлар

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ, ҒӨБ

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

5.10

Мектептердегі, жоғары оқу орындарындағы қалдықтарды үйде сұрыптау және пластик, шыны және макулатураға арналған контейнерлерге бөлек жинау тәртібін түсіндіретін экологиялық акциялар

Есеп, акциялар

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ, ҒӨБ

Жергілікті бюджет, шеңберінде, ҚШҰ қаражаты

5.11

Халықтың экологиялық өмір сапасына қанағаттану деңгейін бағалау мақсатында жыл сайынғы әлеуметтік сауалнама жүргізу

Есеп, сауалнама

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ, ҒӨБ

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

5.12

Қаладағы қалдықтармен жұмыс істеу қызметін насихаттау және қоғамдық бақылау мақсатында мектептерде волонтерлік клубтар құру

Есеп

2024-2028

Қала әкімдігі, аудан әкімдіктері, ҚШҰ, ҒӨБ

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

Тапсырма 6. Коммуналдық қалдықтарды әкімшілік басқаруды жақсарту
Барлық көрсеткіштер

6.1

Конкурс (тендер) өткізу арқылы ҚТҚ жинау мен тасымалдауды жүзеге асыратын ҚТҚ нарығына қатысушыларды айқындау және экологиялық заңнамаға сәйкес талаптарды белгілеу.

Есеп

2024

Қала, аудандар әкімдігі

Қажет емес

6.2

Қаланы оңтайлы учаскелерге бөлу және субъектілердің ҚТҚ жинау және халыққа әкету бойынша қызметтер көрсету тәртібін белгілеу.

Есеп

2024

Қала, аудандар әкімдігі

Қажет емес

6.3

Дербес деректерді бермей МВО үшін халықты тіркеу туралы мәліметтерге қол жеткізуді ұсыну

Есеп

2024

Қала, аудандар әкімдігі

Қажет емес

6.4

Барлық коммуналдық қызметтер үшін абоненттік нөмірі бар бірыңғай есеп айырысу-қаржы орталығын құру.

Есеп, ЖБО бар

2024

Қарағанды облысының әкімдігі, қала, аудандар әкімдігі, ҚШҰ

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет, ҚШҰ қаражаты, полигон

6.5

ТҚ жинау, тасымалдау, сұрыптау және көму тарифтерін уақтылы және экономикалық негізделген қайта қарау, индекстеу

ақпарат

2024-2025

Қала, аудандар Әкімдігі, Мәслихат, ҚШҰ

Қажет емес

      * Жергілікті бюджеттен қаржыландыру көлемі Қарағанды облысы бойынша ҚОҚ бойынша іс-шаралар жоспарын қалыптастыру кезінде нақтыланатын болады

     


     


     


Об утверждении программы по управлению коммунальными отходами Каркаралинского района Карагандинской области на 2024-2028 годы

Решение Каркаралинского районного маслихата Карагандинской области от 28 марта 2024 года № VIII-20/160

      В соответствии Законом Республики Қазахстан "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", подпунктом 1) с пунктом 3 статьи 365 Экологического кодекса Республики Казахстан и на основании приказа исполняющего обязанности Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 18 мая 2023 года № 154-п "Об утверждении Методических рекомендаций местным исполнительным органам по разработке программы по управлению коммунальными отходами" Каркаралинский районный маслихат РЕШИЛ:

      1. Утвердить программу по управлению коммунальными отходами по Каркаралинскому району Карагандинской области на 2024–2028 годы согласно приложению к настоящему решению.

      2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Председатель Каркаралинского районного маслихата Оспанов С.

  Приложение 1 к решению
Каркаралинского районного маслихата
от 28 марта 2024 года
№ VIII-20/160

ГОСУДАРСТВЕННОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ "ОТДЕЛ ЖИЛИЩНО-КОММУНАЛЬНОГО ХОЗЯЙСТВА, ПАССАЖИРСКОГО ТРАНСПОРТА И АВТОМОБИЛЬНЫХ ДОРОГ КАРКАРАЛИНСКОГО РАЙОНА"

      УТВЕРЖДАЮ

      Руководитель

      ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства,

      пассажирского транспорта и автомобильных

      дорог Каркаралинского района"

      _______________________ Таласбаев К.

      "____"______________________2024 ж.

ПРОГРАММА ПО УПРАВЛЕНИЮ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ КАРКАРАЛИНСКОГО РАЙОНА на 2024-2028 гг.

      РАЗРАБОТЧИК

      ТОО "EcoCentre-Consulting" Пернебаев Ж.Д.

      Каркаралинск 2024

Оглавление

     


СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ

ИП

Индивидуальный предприниматель

ЖК

Национальный проект "Жасыл Казахстан"

КГО

Крупногабаритные отходы

КЗЭ

Концепция по переходу Республики Казахстан к "зеленой экономике"

КП

Контейнерная площадка

МИО

Местные исполнительные органы

МСК

Мусоросортировочный комплекс

МЦЗТ

Некоммерческое акционерное общество "Международный центр зеленых технологий и инвестиционных проектов"

МЭГиПР РК

Министерство экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан

ООС

Охрана окружающей среды

Отдел ЖКХ Каркаралинкого района

Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Каркаралинского района

ОЭЭО

Отходы электронного и электрического оборудования

Программа

Программа по управлению коммунальными отходами

ПСД

Проектно-сметная документация

РК

Республика Казахстан

РСО

Ртутьсодержащие отходы

ТБО

Твердые бытовые отходы

ТОО

Товарищество с ограниченной ответственностью

УПР

Управление природных ресурсов и регулирования природопользования Карагандинской области

ФЛ

Физические лица

ЭК РК

Экологический кодекс Республики Казахстан

ЮЛ

Юридические лица

МВО

мусоровывозящая организация

НПО

Научно-производственное объединение.

НАО

Некоммерческое акционерное общество

ТЕРМИНЫ И ОПРЕДЕЛЕНИЯ

      Биоразлагаемые отходы - отходы, которые способны подвергаться анаэробному или аэробному разложению, в том числе садовые и парковые отходы, а также пищевые отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, макулатура.

      Коммунальные отходы - отходы потребления, включающие:

      1) смешанные отходы и раздельно собранные отходы домашних хозяйств, включая, помимо прочего, бумагу и картон, стекло, металлы, пластмассы, органические отходы, древесину, текстиль, упаковку, использованные электрическое и электронное оборудование, батареи и аккумуляторы;

      2) смешанные отходы и раздельно собранные отходы из других источников, если такие отходы по своему характеру и составу сходны с отходами домашних хозяйств.

      Крупногабаритные отходы – отходы потребления и хозяйственной деятельности (бытовая техника, мебель и другое), утратившие свои потребительские свойства и по своим размерам исключающие возможность транспортировки на специализированных транспортных средствах.

      Отходы электронного и электрического оборудования – отнесенное к отходам, непригодное или вышедшее из употребления электронное и электрическое оборудование, в том числе его узлы, части, детали.

      Пищевые отходы - отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, образующиеся в результате производства и потребления продуктов питания.

      Строительные отходы - отходы, образующиеся в процессе сноса, разборки, реконструкции, ремонта (в том числе капитального) или строительства зданий, сооружений, промышленных объектов, дорог, инженерных и других коммуникаций.

      Твердые бытовые отходы - коммунальные отходы в твердой форме.

ПАСПОРТ ПРОГРАММЫ

Наименование

Программа по управлению коммунальными отходами по Каркаралинскому району

Основание для разработки

Экологический кодекс Республики Казахстан от 2 января 2021 года № 400-VI ЗРК

Государственный орган, ответственный за разработку Программы

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта, и автомобильных дорог Каркаралинского района"

Основной разработчик

ТОО "EcoCentre-Consulting"

Цель Программы

Совершенствование системы управления коммунальными отходами в соответствии с требованиями экологического законодательства Республики Казахстан и повышение качества предоставляемых услуг по сбору и вывозу отходов для населения Каркаралинскому району.

Задачи Программы

1) Модернизация инфраструктуры по управлению коммунальными отходами
2) Дальнейшее развитие системы сбора и транспортировки коммунальных отходов для обеспечения полного охвата населения города/района услугами по сбору и вывозу отходов;
3) Совершенствование системы раздельного сбора отходов;
4) Развитие системы переработки и утилизации коммунальных отходов, включая специфические (пищевые, строительные и крупногабаритные отходы, отходы электронного и электрического оборудования и пр.);
5) Обеспечение безопасного захоронения коммунальных отходов;
6) Повышение информированности населения по вопросам обращения с коммунальными отходами и усиление взаимодействия всех заинтересованных сторон.
7) Улучшение административного управления коммунальными отходами в районе/городе

Ожидаемые результаты

- улучшено качество предоставляемых услуг в сфере управления коммунальными отходами;
- модернизирована инфраструктура для сбора и вывоза коммунальных отходов (контейнеры, контейнерные площадки, мусоровозы, МСК, новый полигон)
- увеличен объем раздельного сбора, сортировки и переработки коммунальных отходов;
- уменьшены объемы отходов, направляемых на захоронение
- минимизировано негативное влияние коммунальных отходов на окружающую среду;
- улучшена осведомленность населения района по обращению отходами.
- улучшены целевые показатели г. Каркаралинск в сфере управления коммунальными отходами.

Объем финансирования

Объем финансирования определяется в зависимости от количества бюджетных средств, предоставленных местным исполнительным органам на финансирование мероприятий в сфере обращения с коммунальными отходами в городе Каркаралинск, Каркаралинский район, в соответствующий период.

Исполнители Программы

Акимат Карагандинской области; Акимат города; Акимат района; Субъекты по сбору, вывозу, восстановлению и захоронению коммунальных отходов; Государственные учреждения, социальные объекты, юридические лица, индивидуальные предприниматели, НПО, население и пр. заинтересованные стороны.

Период

5 лет: 2024 – 2028 гг.

ВВЕДЕНИЕ

      Программа по управлению коммунальными отходами - это стратегический документ, включающий анализ текущей ситуации управления коммунальными отходами и комплекс мер, направленных на достижение целевых показателей по совершенствованию системы управления коммунальными отходами.

      Согласно статье 365 Экологического кодекса Республики Казахстан (далее - ЭК РК) местные исполнительные органы (далее - МИО) районов, городов районного и областного значения, городов республиканского значения организуют разработку Программы управления коммунальными отходами (далее - Программа). Программа утверждается местными представительными органами.

      В ходе разработки настоящей Программы проведен анализ текущей ситуации управления коммунальными отходами в районе Каркаралинск, выявлены проблемы и перспективы развития сектора управления коммунальными отходами и предложены комплексные меры для улучшения системы управления коммунальными отходами в соответствии с требованиями экологического законодательства РК.

      Программа разработана с учетом приоритетов национальных стратегических, программных и концептуальных документов, а также международного опыта.

      Реализация Программы приведет улучшению качества предоставляемых услуг в сфере управления коммунальными отходами, увеличению объема сбора, сортировки и переработки коммунальных отходов, минимизации негативного влияния коммунальных отходов на окружающую среду, улучшению целевых показателей районе Каркаралинск в сфере управления коммунальными отходами.

1. АНАЛИЗ ТЕКУЩЕЙ СИТУАЦИИ УПРАВЛЕНИЯ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ

1.1. Общая характеристика ситуации

      Обзор данных по отходам

      Каркарали́нск (каз. Қарқаралы) — город в Казахстане, административный центр Каркаралинского района Карагандинской области. Расположен в восточной части Карагандинской области, в 220 км к юго-востоку от Караганды, у восточного подножья Каркаралинских гор. В 23 км от станции Карагайлы, на автодороге в 224 км от Караганды.

      Население г.Каркаралинск составляет 9202человека.

      На территории Каркаралинского района расположены 1 поселок, 1 город и 23 сельских округа. В программе по управлению коммунальными отходами по Каркаралинскому району будут охвачены данные пункты.

      Согласно данным Министерства экологии, геологии и природных ресурсов РК (далее - МЭГиПР РК) ежегодно в Казахстане образуется 4,5-5 млн. твердых бытовых отходов (далее – ТБО). Сбор и вывоз коммунальных отходов по данным Бюро национальной статистики ежегодно составляет 3,5-4,0 млн. тонн.

      Согласно данным бюро национальной статистики в 2022 году в Казахстане работало 729 компаний, занимающихся сбором и вывозом коммунальных отходов — на 7,28% больше, чем годом ранее. Из них 297 представляли индивидуальные предприниматели, 432 — предприятия и организации.

      По форме собственности большая часть компаний — 678 компаний — относилась к частному бизнесу. Также в стране функционировало 47 государственных и 4 иностранные компании.

      Общий объем собранных предприятиями коммунальных отходов составил 3,1 млн тонн — на 3,7% меньше, чем в 2021 году.

      В региональном разрезе больше всего коммунальных отходов собрали в Алматы: 480,2 тыс. тонн — практически столько же, сколько и годом ранее.

      На второй и третьей строчках расположились Карагандинская (336,8 тыс. тонн, минус 12,3%) и Павлодарская (217,8 тыс. тонн, минус 42,8%) области.

      Меньше всего отходов было собрано в Жетысуской, Абайской и Жамбылской областях: 25,5 тыс. тонн, 59,5 тыс. тонн и 65,3 тыс. тонн соответственно.

      Из 3,1 млн тонн собранных отходов 1,8 млн тонн было отправлено на полигоны для твердых бытовых отходов, а 1,2 млн тонн было передано сторонним организациям и мусороперерабатывающим заводам.

      Большую часть коммунальных отходов в стране составили отходы от уборки улиц: 263,3 тыс. тонн. Следом идут макулатура, картон и отходы бумаги (149 тыс. тонн), отходы рынков (98,2 тыс. тонн), пищевые отходы (84,2 тыс. тонн), пластмасса, пластик, полиэтилен и полиэтилентерефталатовая упаковка (68,4 тыс. тонн), стеклобой (23,8 тыс. тонн), металлы (10,4 тыс. тонн), одежда и текстиль (593 тонны), электронное и электрическое оборудование (231 тонна), шины (124 тонны).

     


      В 2022 году в Казахстане было отсортировано 1,2 млн тонн отходов — на 2,7% больше, чем годом ранее.

      В региональном разрезе больше всего отходов отсортировали в Астане: 316,8 тыс. тонн, годовой рост — на 3,6%. В тройку лидеров также вошли Карагандинская и Алматинская области.

      В разрезе видов отходов чаще всего в стране отсортировывали отходы, состоящие из пластмассы, пластика, полиэтилена и полиэтилен терефталатовой упаковки: 148,5 тыс. тонн — на 6,1% меньше, чем годом ранее. Значимые показатели наблюдались также в сортировке макулатуры, картона и отходов бумаги, пищевых отходов, стеклобоя и древесных материалов.

      Внедрение раздельного сбора твердых бытовых отходов — в частности, пищевых и "мокрых" отходов — могло бы вполовину снизить нагрузку как на полигоны, так и на бюджет.

     


      На территории Карагандинской области ежегодно образуется около 350тыс.тонн коммунальных отходов, которые размещаются на полигонах твердых бытовых отходов.

      По Карагандинской области, за 2022 год всего образовано 466,024 тыс. тонн ТБО, из которых 336,78 тыс. тонн составили коммунальные отходы, собранные специализированными предприятиями и индивидуальными предпринимателями по сбору и транспортировке отходов, число которых составило 42 единицу.

      По Карагандинской области в 2022г. на официально действующие полигоны (свалки), объекты сортировки и переработки коммунальных отходов поступило 143,959 тыс. тонн отходов.

      По информации ГУ "Отдел ЖКХ, ПТ и АД Каркаралинского района" № за 2022 год образовано 127тыс.тонн ТБО (таблица 1).

Таблица 1. Сбор (образование), переработка и захоронение коммунальных отходов/ТБО за 2020-2022 гг. по РК, Карагандинской области и Каркаралинского района

Наименование

Единица измерения

Годы

2021

2022

2023

1

Сбор (Образование)

1.1

Республика Казахстан

тыс.тонн

3441,600

4006,400

3822,82

1.2

Карагандинская область

тыс.тонн


722,845

466,024

1.3

Каркаралинский район

тыс.тонн

78,0

85,0

127,0

2

Переработка

2.1

Республика Казахстан

%

18,6

37,82

37,64

2.2

Карагандинская область

%


49,0

56,81

2.3

Каркаралинский район

тыс.тонн

-

-

-

2.4


%




3

Захоронение

3.1

Карагандинская область

тыс.тонн


191,876

143,959

3.2

Каркаралинский район

тыс.тонн


83,0

92,0

      Образованные в Каркаралинском районе отходы на 72,44% захоранивается на полигоне ТБО, согласно таблице 1 по Каркаралинскому району переработка не осуществлялась, из образованных отходов золошлак не вывозятся на полигоны ТБО, а используются жителями района для хозяйственных нужд, такие как выравнивания рельефа местности, зимой на дороги высыпают. Объем захороненных отходов на полигоне растет с каждым годом. В 2021 году – 83тыс. тонн, 2022 году – 92тыс. тонн.

      Официальные сведения по переработке ТБО по Каркаралинскому району отсутствуют, приведенные данные в таблице 1.

      Доля переработки и утилизации ТБО по Карагандинской области на протяжении трех лет практически не меняется и остается на уровне около 49-57%.

      Источниками образования коммунальных отходов по Каркаралинскому району являются частные домохозяйства, многоквартирные дома, офисные здания, коммерческие предприятия, бизнес-центры, промышленные предприятия и общественные организации, государственные учреждения, детские сады, школы, больницы, субъекты сельского хозяйства, торговые учреждения, рынки, базары и другие места образования коммунальных отходов.

      В среднем в Каркаралинском районе образуется около 120-130тыс. тонн коммунальных отходов в год.

      Основная доля собранных коммунальных отходов приходится на отходы домашних хозяйств, уличный мусор.

      В объеме образования коммунальных отходов по Карагандинской области примерно 27,252 % приходится на Каркаралинский район.

      Морфологический состав

      Морфологический состав ТБО в соответствии Методикой подлежит следующей классификации: пищевые отходы (овощи, фрукты и т.п.); бумага и картон; прочие, стеклобой, алюминевая тара, полиэтилентерефталат (ПЭТ), полиэтилен высокого давления (ПВД), бытовая пластмасса. При этом значительная (43,5%) отнесена к прочим отходам, в состав которых текстиль, дерево, кости, кожа, резина, садовый, уличный, средства гигиены и пр.

      В настоящее время в городе и районе отсутствуют практики и мощности по переработке пищевой фракции ТБО. В связи с этим, все биоразалагаемые отходы, в том числе пищевые отходы, смет с улиц, садовые отходы в составе ТБО попадает на полигоны. Свалочный газ, в том числе горючий метан, образующийся в ходе разложения биоразалагаемых отходов, может приводить к пожарам и взрывам на полигонах.

      Таким образом, переработка биоразлагаемых (пищевых) отходов является одним из актуальных направлений развития системы управления отходами в Каркаралинскому району.

      По информации ГУ "Отдел ЖКХ, ПТ и АД Каркаралинского района" (исх.№270 от 11.08.2023г.) морфологический состав представлено в рисунке 1.

     


Рисунок 1. Морфологический состав ТБО по Каркаралинскому району

      Согласно исследованию МЦЗТ (2020 г.) средние показатели морфологического состава ТБО по республике следующие: пищевые отходы (37,2), пластик (16,2%), макулатура (11,1%) (рисунок 2). При этом, значительная часть (11%) отнесена к остатку коммунальных отходов после удаления компонентов (мелкий строительный мусор, камни, уличный смет и т.п.) и пр. Исследования морфологического состава ТБО в последние годы по Каркаралинскому району не проводились. Необходимо изучить морфологический состав коммунальных отходов (рисунок 1).

Рисунок 2. Морфологический состав ТБО по РК (2020г.)

     


      Согласно данному исследованию, во многих городах основной фракцией в составе коммунальных отходов являются биоразлагаемые (пищевые) отходы.

      Нормы образования и накопления коммунальных отходов и тарифы

      Нормы образования и накопления коммунальных отходов, а также тарифов на сбор, вывоз и захоронение твердых бытовых отходов по Каркаралинскому району принято решением Каркаралинского районного Карагандинской области от 29 июня 2018 года №VI-30/269. Зарегистрировано Департаментом юстиции Карагандинской области 11 июля 2018 года №4862.

      Согласно данному документу, среднегодовой показатель нормы образования для благоустроенных домовладений и неблагоустроенных домовладений на 1 жителя составляет – 2,378 м3. Тариф для физических лиц благоустроенных домовладений 82тенге, неблагоустроенных домовладений – 106,3тенге.

Таблица 2. Тарифы на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО по Каркаралинскому району, г. Каркаралинск

Наименование

Расчетная единица

Стоимость в месяц, тенге

для физических лиц благоустроенных домовладений

1 житель

250

для физических лиц неблагоустроенных домовладений

1 житель

250

для юридических лиц и субъектов частного предпринимательства, без НДС

1 м3

5611

      Данный тариф (таблица 2) был предоставлен ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Каркаралинского района" от 08.08.2023г. исх. №259.

      На сегодняшний день во многих городах утверждены новые тарифы (Семей, Усть-Каменогорск, Уральск, Кокшетау и Костанай). В целом, тариф по Казахстану варьируется от 84 до 550 тенге (рисунок 3).

      Самые высокие тарифы в городах Алматы (553 тенге) и Кокшетау (500 тенге). Самые низкие тарифы в городах Тараз (84 тенге), Туркестан (105 тенге), Жезказган (110 тенге), Шымкент (171 тенге) и Актобе (180 тенге).

      Принятый тариф для Каркаралинского района считается средним по РК.

      Тариф является единственным источником финансирования предприятий в области сбора, транспортировки и захоронения отходов. Коммунальные услуги ежегодно дорожают, существенно растут цены на спецтехнику, комплектующие и топливо, но тариф на сбор, вывоз и захоронение отходов не менялся во многих регионах много лет. Кроме того, с каждым годом увеличивается и население районов. В этой связи, установление экономически обоснованного тарифа является чрезвычайно важным и актуальным для развития системы управления отходами Каркаралинского района.

     


Рисунок 3. Действующие тарифы на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО по РК, тенге

1.2. Оценка существующей системы управления коммунальными отходами

1.2.1. Накопление и раздельный сбор, охват вывозом

      Сбор и накопление коммунальных отходов в г.Каркаралинск осуществляется двумя путями:

      - в контейнерах, расположенных на контейнерных площадках;

      - бесконтейнерным (бестарным) методом - путем объезда территории и сбора отходов в пакетах/мешках, размещаемых в установленных местах, по графику. Бесконтейнерный вывоз осуществляется в основном в частном секторе.

      По информации ГУ "Отдел ЖКХ, ПТ и АД Каркаралинского района" в Каркаралинском районе не предусмотрено сбор, накопление и вывоз коммунальных отходов, сбор и вывоз на полигон ТБО осуществляется силами жителей.

      В районе и городе не внедрен раздельный сбор отходов.

      Сетки/контейнеры для ПЭТ бутылок и макулатуры, которые установлены на некоторых контейнерных площадках (далее – КП) принадлежат ГУ "Аппарат акима города Каркарлинск", Каркаралинского района. Сетки и контейнеры однородные, разного состояния и маркировки.

      Государственные учреждения, социальные объекты, частные и коммерческие предприятия в отдельно стоящих зданиях могут иметь собственные контейнеры, и заключать договора на сбор и вывоз коммунальных отходов, график устанавливается согласно договору. Единственное требование, субъекты по сбору и вывозу коммунальных отходов должны быть в реестр МЭГПиР РК.

      Если юридические лица находятся в жилых домах, и они пользуются общей контейнерной площадкой, в данном случае такие организации должны заключать договора с той организацией, которая обслуживает данный участок по результатам конкурса, то есть определенными акиматами. Однако, юридические лица не всегда заключают договора на сбор и вывоз ТБО.

      По информации ГУ "Отдел ЖКХ, ПТ и АД Каркаралинского района" за 2022 год число предприятий по сбору и вывозу коммунальных отходов составило 2 предприятий, ИП "Искаков Д.Е." и ИП "Әлібек".. Низкий охват сбором и вывозом приводит к несанкционированным свалкам в городе и районе. Необходимо усилить работу не только с населением, но с юридическими лицами.

Таблица 3. Информация по контейнерным площадкам и контейнерам в Каркаралинском районе

Наименование

Каркаралинский район

Контейнерные площадки

23

из них требуют ремонта


Контейнеры

115

из них требуют обновления


Вид используемых контейнеров

стандартные металлические контейнеры размером 0,75 м3 и евроконтейнеры пластиковые 1,1 м3

      По информации ГУ "Отдел ЖКХ, ПТ и АД Каркаралинского района" №270 от 11.08.2023г. контейнеры указанные в таблице 3 принадлежат ИП "Искаков Д.Е." осуществляющий сбор и вывоз коммунальных отходов. Ремонт, замену, закуп контейнеров и другой необходимой инфраструктуры компания осуществляет за счет собственных средств.

      Согласно ЭК РК (статья 365, пункт 4, пп.10) МИО города (района) (района) обеспечивает создания и функционирования необходимой инфраструктуры для субъектов предпринимательства, осуществляющих сбор, транспортировку, сортировку, восстановления и удаления отходов. Однако данная норма не выполняется со стороны акимата. Закуп всей необходимой техники, контейнеров, мусоровозов осуществляют за счет собственных средств мусоровывозящих организации (далее – МВО).

      Раздельный сбор

      В благоустроенном и неблагоустроенном секторе отходы не разделяются, так как отсутствуют контейнеры для раздельного сбора.

      Крытых контейнерных площадок, а также контейнеров для раздельного сбора отходов на "сухой" и "мокрый", не имеется. Сбор отходов с разделением на "сухой" и "мокрый", сортировка, переработка, восстановление и удаление отходов не производится. Предприятий по переработке и утилизации отходов в районе не имеется. Пунктов приема ТБО в районе не имеется.

      По внедрению раздельного сбора у юридических лиц, у нас отсутствует информация.

      Но согласно ЭК РК (статья 321, пункт 2) с 2021 года установлено, что лица, осуществляющие операции по сбору отходов, обязаны обеспечить раздельный сбор отходов в соответствии с требованиями настоящего Кодекса. То есть МВО должна организовать раздельный сбор.

      Все коммунальные отходы, вывезенные с контейнерных площадок, захораниваются без сортировки на полигоне ТБО, что не соответствует требованиям ЭК РК.

      Необходимо в ближайшее время осуществить строительство и запуск сортировочной линии.

      При посещении Каркаралинского района были осмотрены контейнерные площадки (КП) для оценки на соответствие требованиям нормативной документации. Анализ результатов представлен в Приложении 1.

      По результатам анализа на КП выявлено:

      -Твердое покрытие на КП имеет трещины и расколы, что способствует проникновению в почву инфильтрата.

      - Все контейнеры новые и не имеется дополнительных действий, планируется дополнить контейнерами в нескольких местах.

      Рекомендуется провести инвентаризацию всех КП, чтобы определить точное количество площадок, которое требует ремонта, обеспечить площадки контейнерами для раздельного сбора вторичного сырья.

1.2.2. Транспортировка

      По информации ГУ "Отдел ЖКХ, ПТ и АД Каркаралинского района" за 2022 год число предприятий по сбору и вывозу коммунальных отходов составило 2 предприятий.

      Вывоз коммунальных отходов от населения осуществляется на планово-регулярной основе в соответствии с правилами благоустройства.

      Основными субъектами предпринимательства по сбору и вывозу коммунальных отходов по городу является ИП "Искаков Д.Е." и ИП "Әлібек". При этом ИП оказывают услуги для населения, как в благоустроенном, так и неблагоустроенном секторе.

      По району сбор вывоз осуществляется силами самих жителей, так как предприятий оказывающую услуги нет.

      Согласно ЭК РК (статья 337) субъекты предпринимательства, планирующие или осуществляющие предпринимательскую деятельность по сбору, сортировке и транспортировке отходов, восстановлению и уничтожению неопасных отходов, должны подать уведомление о начале деятельности в МЭГиПР РК.

      В списке субъектов предпринимательства, получившие талон о приеме уведомления о начале или прекращении деятельности по сбору, сортировке и (или) транспортировке отходов, восстановлению и (или) уничтожению неопасных отходов по состоянию на 20.03.2023 года, подавших уведомление о начале деятельности по сбору, сортировке и транспортировке неопасных отходов, имеется только ИП Әлібек, ИП "Диас". ИП "Искаков Д.Е.". в данном списке отсутствуют. При этом осуществление предпринимательской деятельности без подачи уведомления запрещается.

Таблица 4. Информация о предприятиях по сбору и вывозу коммунальных отходов от населения по г.Каркаралинск

Субъекты по сбору и вывозу КО

ИП "Әлібек"

ИП "Искаков Д.Е"

Доля рынка (ориентировочно)

100 %

21 %

Наличие в Реестре МЭГПР от 23.10.2022

Есть

Есть

Осуществляемая деятельность

Сбор вторсырья и эксплуатация полигона

Сбор и вывоз ТБО

Количество абонентов (человек)

Благоустроенный фонд- 6395 физ.лиц

Благоустроенный фонд-6395 физ. лиц

Неблагоустроенный фонд- 2835 физ.лиц

Неблагоустроенный фонд-2835 физ.лиц

      По представленным данным согласно таблице 4 начислениями охвачены около 6395 тыс. человек из 30851 тыс. человек официально проживающих по Каркаралинскому району по состоянию на 1 августа 2023 года. Служба вывоза мусора организовано только в г.Каркаралинск, в городе приоживает 9230 человек. Оставшиеся 24456 тыс. не платят за сбор и вывоз ТБО, так как в сельских населенных пунктах отсутствует МВО сбор и вывоз мусора осуществляется самими жителями. Это связано с тем, что МВО не знают точного количества проживающих жильцов в квартирах и домах, т.к. у МВО отсутствует доступ к актуальной информации по количеству граждан, зарегистрированных по месту жительства. В связи с этим счета за сбор и вывоз ТБО зачастую выставляются некорректно, т.к. тариф рассчитывается на одного жителя. Золошлаки не вывозятся на полигоны ТБО, они используются жителями района для хозяйственных нужд.

      Также существует проблема абонентской задолженности. То есть из охваченных 6395 тыс. человек оплачивают только около 60%. Так как по информации от представителей мусоровывозящих компаний задолженность по оплате услуг за сбор и вывоз ТБО по г. Каркаралинск составляет около 40%.

      Для проработки данного вопроса с 2021 года согласно ЭК РК в компетенцию МИО входит обеспечение доступа для организаций, осуществляющих деятельность по сбору коммунальных отходов, к сведениям о регистрации населения в целях идентификации количества граждан, зарегистрированных по месту жительства. Таким образом, необходимо обеспечить субъектам, осуществляющим сбор и вывоз ТБО в городе и районе Каркаралинск, доступ к сведениям о регистрации населения для корректного выставления счетов за свои услуги.

      На сегодняшний день в Каркаралинском районе отсутствует единая система по выставлению счетов для населения. Специализированные субъекты по сбору и вывозу сами составляют квитанции и занимаются сбором средств с населения, и сами пытаются, решить вопросы абонентской задолженности.

      Необходимо рассмотреть создание единого расчетно-финансового центра для всех коммунальных услуг, что увеличит прозрачность и собираемость средств.

      Согласно ЭК РК физические лица, проживающие в жилых домах, обязаны пользоваться централизованной системой на основании публичных договоров и оплачивать услуги согласно утвержденным тарифам. Однако данная норма выполняется частично. Жителям многоквартирных домов услуги за сбор и вывоз ТБО оказываются на основании публичного договора. Но жители частных домов предпочитают заключать индивидуальные договоры. Возможно, некоторая часть населения не осведомлена о наличии публичного договора.

      Заключение индивидуальных договоров для оплаты услуг за сбор и вывоз ТБО предприятиями неэффективно, это влечет дополнительные расходы для мусоровывозящей организации (далее – МВО), рабочие места, заработная плата и пр. Поэтому необходимо пересмотреть практику заключения индивидуальных договоров на сбор и вывоз ТБО с населением и перейти на заключение публичного договора. МИО и МВО необходимо выложить публичный договор на своих сайтах и провести работу по осведомлению населения.

1.2.3. Сортировка и переработка

      В настоящее время отходы с контейнеров транспортируются на действующий полигон ТБО.

      В основном, как и во многих городах РК в Каркаралинском районе переработке подвергаются бумага, картон, пластик, стекло, ртутьсодержащие отходы.

      Вручную сортируются лом черных металлов, цветные металлы (в основном алюминиевые банки), ПЭТ бутылки, картон, бумажные отходы и автомобильные шины.

      Как правило, компании, осуществляющие раздельный сбор, сортировку и переработку вторичного сырья, не предоставляют отчетность о собранных и переработанных отходов, в связи с чем имеющаяся статистика по переработке отходов может не отражать реальных данных о переработке отходов. Необходимо совершенствовать статистику в области сбора и переработки отходов, в том числе путем проведения информационной работы с представителями малого и среднего бизнеса по сбору и переработке отходов.

1.2.4. Захоронение

      В Каркаралинском районе преобладающим способом управления коммунальными отходами является их захоронение на полигоне ТБО.

      По району имеется 25 полигонов ТБО, которые осуществляют прием размещение, захоронение не опасных отходов. Общая площадь составляет 64 га, из них г.Каркаралинск 7,0 га, пос.Карагайлы 7,0 га, село Егиндибулак 6,0 га, а в остальных 22 сельских округах по 2,0 га.

      По району разрешение на эмиссию в окружающую среду имеется 4 населенных пунктах г.Каркаралинск, пос.Карагайлы, с.Егиндибулак и Киргизский сельский округ. Остальным полигоном надо узаконить документы.

      Полигон в г.Каркаралинск. Полигон на управлении у ГУ "Аппарата акима города Каракаралинск". В полигоне не осуществляется сортировка. Полигон ТБО с 20 мая 2021 года по 26 мая 2024 года под договором "26242-ЭТП было передана в доверительное управление ИП "Алибек".

      Экологическое разрешение на эмиссию в окружающую среду ГУ "Аппарата акима города Каркаралинск" на полигон ТБО действует до 2028 года (№KZ28VCZ00786169 от 12.02.2021г).

      Объем накопленных отходов: 11.08.2023г. – 176 т.

      На полигон ТБО принимаются отходы от предприятий и населения г.Каркаралинск и другие близлежащий населенных пунктов. Полигон ТБО находится в 2км юго-восточнее от жилой зоны г.Каркаралинск, расстояние до дороги составляет 0,5км. Полигон ТБО располагается с подветренней стороны от г.Каркаралинск. Проектная емкость полигона 12484,9тонн/год. Территории полигонов делится на 2 зоны: зона складирования отходов и хозяйственно-бытовая зона. Зона складирования условно делится на отдельные участки (карты), которые поочередно заполняются отходами. В хозяйственно-бытовой зоне имеется вагончик для рабочих полигона. Имеется пожарный щит, со всем необходимым оборудование, а также емкость с водой.

      Полигон с.Егиндибулак. На полигон ТБО принимаются отходы от предприятий и населения с.Егиндибулак и других близлежащих населенных пунктов. Полигон ТБО находится в 3,5 км к югу от жилой зоны с.Егиндибулак. Проектная емкость полигона 6459,055тонн/год. Полигон эксплуатируется с 3 квартала 2009года. Планируемый срок окончания эксплуатации полигона – 2050год. Вместимость полигона – 145000тонн.

      Полигон Киргизского с/о. На полигон ТБО принимаются отходы от предприятий и населения Киргизского с/о. Полигон ТБО находится в 3,6 км к северо-востоку от с.Буркытты. Проектная емкость полигона 3000тонн/год. Полигон эксплуатируется с 2009года. Планируемый срок окончания экспулатации полигона – 2085год. Проектная вместимость полигона – 33000тон.

      Полигон п.Карагайлы. На полигон ТБО принимаются отходы от жителей п.Карагайлы. Полигон ТБО находится в 5,0 км к северо-востоке от поселка. Общая площадь полигона составляет 7га. Время начало эксплуатации полигона – 3 квартал 2009 год. Проектная емкость полигона 140000тонн. Планируемый срок окончания эксплуатации полигона 2080 год.

      Полигоны ТБО не переполнен, не соответствует санитарным и экологическим нормам и требованиям, отходы захораниваются без сортировки, что ведет к тому, что полигон является источником интенсивного загрязнения окружающей среды, распространителем различных инфекций. А также, на полигоны отходов вывозятся силами жителей района и учет не ведется.

      Поэтому необходимо принять меры по внедрению рациональной системы раздельного сбора ТБО, эффективной работы сортировочной линии, и обеспечить соблюдение требований законодательства по захоронению ТБО. Также рекомендуется провести аудит по выявлению несанкционированных свалок.

1.3. Анализ системы управления отдельными видами отходов

      Опасные составляющие коммунальных отходов

      Ртутьсодержащие отходы.

      По району в г.Каркаралинск установлено 2 контейнера для сбора ртутьсодержащих отходов (далее – РСО).

      В связи с не налаженной системой сбора РСО и недостаточной сознательностью и дисциплинированностью населения существует проблема попадания опасных отходов в контейнеры для ТБО, что влечет за собой экологические риски.

      Согласно ЭК РК требования к материалам и продукции, перешедшим в категорию отходов, в том числе ртутьсодержащим отходам, устанавливаются национальными стандартами в области управления отдельными видами отходов.

      Акимату необходимо организовать системы сбора РСО у физических и юридических лиц.

      Расходы, связанные с выбором специализированной организации, обслуживанием специализированных контейнеров, в том числе с транспортировкой и переработкой ртутьсодержащих ламп и источников питания, должны покрываться за счет бюджетных средств. Для выбора специализированной организации необходимо проведение конкурса (тендера), выбранная компания должна иметь лицензию и соответствовать всем установленным законодательством требованиям и требованиям национальных стандартов.

Отходы электрического и электронного оборудования

      Система управления отходами электрического и электронного оборудования (далее - ОЭЭО), образующихся у юридических и физических лиц, в Каркаралинском районе отсутствует.

      Как правило, образующиеся у физических лиц ОЭЭО удаляются в контейнеры для ТБО, далее вывозятся мусоровывозящими организациями на полигон ТБО, где захораниваются, нанося вред окружающей среде. Система сбора ОЭЭО у юридических лиц также не налажена.

      ОЭЭО в условиях полигона подвергаются коррозии и окислению, а содержащиеся в них различные тяжелые металлы попадают в почву и грунтовые воды, поэтому их захоронение на полигоне ТБО запрещено.

      Согласно статье 365 ЭК РК установлено, что опасные составляющие коммунальных отходов (ОЭЭО, ртутьсодержащие отходы, батарейки, аккумуляторы и прочие опасные компоненты) должны собираться раздельно и передаваться на восстановление специализированным предприятиям.

      На рынке в Каркаралинском районе услуги по утилизации ОЭЭО не предоставляется.

      Система учета данных по сбору и переработке ОЭЭО в городе также не налажена.

      У ЖКХ отсутствуют данные по объему сбора и переработки ОЭЭО в Каркаралинском районе.

      Таким образом, МИО необходимо организовать систему сбора и утилизации ОЭЭО для населения и усилить контроль за соблюдением юридическими лицами выполнения требовании статьи 365 ЭК РК.

Крупногабаритные отходы

      На территории г. Каркаралинск крупногабаритные отходы (далее - КГО) (бытовая техника, мебель и др.) не собираются раздельно, так как отсутствуют специальные места для их вывоза. КГО выносятся на контейнерную площадку, далее в общем потоке коммунальных отходов поступают на полигон ТБО.

      Со стороны МИО должно установить работу по выбору (конкурс) компании по вывозу и определению специальных мест для вывоза КГО.

      Строительные отходы

      Строительные отходы от населения также собираются в общем потоке ТБО и поступают на захоронение на существующий полигон.

      С 2021 года введен запрет на захоронение строительных отходов. Согласно ЭК РК физические лица, осуществляющие строительство или ремонт недвижимых объектов, производят самостоятельный вывоз строительных отходов в специальные места, организованные МИО.

      Со стороны МИО должно установить работу по выбору (конкурс) компании по вывозу и определению специальных мест для вывоза КГО.

      Пищевые отходы

      Пищевые отходы от населения также собираются в общем потоке ТБО и поступают на захоронение на существующий полигон. Контейнеры для раздельного сбора пищевых отходов в городе отсутствуют. С 2021 года введен запрет на захоронение пищевых отходов.

      Таким образом, необходимо усилить работу по стимулированию раздельного сбора биоразлагаемых коммунальных отходов и их восстановлению, в том числе путем компостирования, и контролю за соблюдением требования по запрету захоронения пищевых отходов.

1.4. Выводы по анализу текущей ситуации по управлению коммунальными отходами

      По итогам проведенного анализа текущей ситуации по управлению коммунальными отходами в Каркаралинском районе было выявлено, район необеспечен сбором и вывозом коммунальных отходов, обеспечено только г.Каркаралинск.

      г.Каркаралинск не обеспечен по раздельному сбору.

      Требуется рассмотреть процессы по раздельному сбору, сортировке, переработке и захоронению коммунальных отходов, а также сбор и вывоз по районам и населенным пунктам.

      В рамках Программы необходимо совершенствовать систему управления коммунальными отходами и решить следующие наиболее проблемные вопросы:

      1. Несоответствие контейнерных площадок санитарным требованиям, отсутствие в некоторых площадках ограждения, имеются трещины на твердом покрытии и пр.;

      2. Необеспеченность КП контейнерами;

      3. Отсутствие на КП контейнеров для раздельного сбора вторичных ресурсов;

      4. Нехватка контейнеров для раздельного сбора вторичных ресурсов для обеспечения населения повсеместным раздельным сбором;

      5. Отсутствие системы сбора опасных составляющих коммунальных отходов (РСО, ОЭЭО, медицинские, строительные отходы и пр.) у населения;

      6. Отсутствие раздельного сбора биоразлагаемых (пищевых) отходов;

      7. Отсутствие системы сбора и транспортировки крупногабаритных и строительных отходов;

      8. Низкая осведомленность и культура населения в сфере обращения с отходами;

      9. Протест населения на услуги по сбору и вывозу коммунальных отходов и сжинагию полигона ТБО;

      10. Частое сгорание полигона

      11. Неполный охват юридических лиц по вывозу ТБО. Отказ юридических лиц заключать договора на вывоз ТБО;

      12. Неконтролируемое размещение ТБО юридическими лицами в контейнеры для физических лиц;

      13. Неконтролируемое размещение внутридомового уличного смета дворниками, нанятыми КСК, в контейнеры для физических лиц;

      14. Внешние факторы, такие как затруднение доступа к контейнерным площадкам, отсутствие мер для нарушителей;

      15. Низкая собираемость тарифа на сбор, вывоз, переработку и захоронение твердых бытовых отходов;

      16. Отсутствие действующих сортировочных линий;

      17. Захоронение отходов без сортировки;

      18. Отсутствие переработки строительных и пищевых отходов;

      19. Отсутствие мощностей по глубокой переработке ТБО, за счет которых можно сократить объемы отходов, направляемых на захоронение в полигон;

      20. Выбросы в атмосферу, оказывающие негативное влияние на окружающую среду и на здоровье населения г. Каркаралинск;

      21. Отсутствие технологий сбора и утилизации свалочного газа на полигоне, что негативно влияет на объемы выбросов парниковых газов на полигоне;

      22. несоответствие экологическим и санитарным нормам полигона ТБО;

      23. Проблемы при начислении и взаиморасчетах с физическими лицами за услуги по вывозу ТБО. У МВО нет точных данных по количеству проживающих физических лиц;

      24. существуют также проблемы при расчетах и взаиморасчетах с физическими лицами за услуги по вывозу ТБО. Точных данных о количестве физических лиц, проживающих в мусорных компаниях, нет.

      25. Проблемы с собираемостью платежей от физических лиц, вследствие чего у МВО возникает дебиторская задолженность, которая ежегодно увеличивается;

      26. Проблемы по оплате НДС, которое население не платит, но МВО должно оплачивать НДС.

1.5. Анализ сильных и слабых сторон, возможностей и угроз в секторе управления коммунальными отходами

      Для объективного анализа системы управления коммунальными отходами необходимо четкое определение ее сильных и слабых сторон, а также существующих возможностей и угроз.

Таблица 5. Анализ сильных и слабых сторон, возможностей и угроз

Сильные стороны

Слабые стороны

-Уровень охвата населения услугами вывоза ТБО;
-Работа по строительству МСК;
-Взаимодействие МИО с бизнесом, МВО, населением;
-Строительство новых карт.

-Низкие тарифы на сбор, вывоз, переработку и захоронение ТБО;
-Абонентская задолженность по тарифам;
-Отсутствие системы раздельного сбора биоразлагаемых (пищевых), КГО, строительных отходов и ОЭЭО;
-Низкая доля переработки отходов;
-Захоронение отходов без сортировки;
-Низкая осведомленность и культура населения в сфере обращения с отходами.

Возможности

Угрозы

-Заинтересованность бизнеса в развитии системы сбора и переработки ТБО;
-Наличие современных технологий, широкого ассортимента установок для компостирования пищевых отходов, переработки строительных отходов и пр.;
-Наличие большого потенциала в части внедрения раздельного сбора и развития бизнеса по переработке биоразлагаемых (пищевых) и строительных отходов;
-Близкое расположение города к государственной границе соседних стран, большие возможности спроса на вторичное сырье из соседних стран;
-Готовность населения к раздельному сбору.

-Несоответствие деятельности МИО требованиям ЭК РК;
-Переполненность полигона ТБО, его несоответствие экологическим и санитарным нормам;
-Выбросы в атмосферу, оказывающие негативное влияние на окружающую среду и на здоровье населения района/города Каркаралинск;
-Неудовлетворенность и недовольство населения системой управления отходами в городе;
-Невыполнение стратегического плана МИО;
-Несоответствие ежегодной оценки эффективности деятельности МИО.

2. НАЦИОНАЛЬНОЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО, РЕГУЛИРУЮЩЕЕ УПРАВЛЕНИЕ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ

2.1. Политика РК в сфере управления отходами

      Политика РК в сфере управления отходами определяется Концепцией по переходу РК к "зеленой" экономике (2013) и Национальным проектом "Жасыл Казахстан" (2021).

      Стратегические документы устанавливают необходимость охвата вывозом, внедрения раздельного сбора, увеличения доли утилизации и переработки отходов и, соответственно, снижения объемов отходов, захораниваемых на полигонах (таблица 6).

Таблица 6. Цели и целевые показатели Концепции по переходу РК к "зеленой" экономике и Национального проекта "Жасыл Казахстан"

Наименование показателя

2021

2022

2023

2024

2025

2030

2050

Источник

Покрытие населения вывозом твердых бытовых отходов






100%


КЗЭ

Санитарное хранение мусора






95%


КЗЭ

Доля переработанных отходов






40%

50%

КЗЭ

Охват раздельным сбором городов Нур-Султан и Шымкент, Павлодарской и Кызылординской областей:
- по фракциям
- отдельным опасным видам отходов (медицинских и ртутьсодержащих, ОЭЭО)

40,0
50,0

50,0
55,0

60,0
60,0

70,0
70,0

80,0
80,0



ЖК

Доля переработки и утилизации: Акиматы Актюбинской, Восточно-Казахстанской, Жамбылской и Карагандинской областей, городов Нур-Султана, Алматы и Шымкента
- ТБО (от объема образования)
- промышленных отходов (от объема образования)
- отходов агропромышленного комплекса (по отношению к предыдущему году)
- опасных медицинских отходов (от собранного объема)

21,0
38,0
2,0
100,0

24,0
40,0
5,0
100,0

27,0
42,0
5,0
100,0

30,0
44,0
7,0
100,0

34,0
46,0
10,0
100,0



ЖК

      В национальном проекте "Жасыл Казахстан" в целевом показателе по охвату раздельным сбором отсутствует район Каркаралинск, Карагандинская область. Но установление таких же показателей для района Каркаралинск по аналогии с другими областями РК будет иметь положительный эффект для развития системы управления отходами в районе. В разделе 3 данной Программы предложены целевые показатели по району Каркаралинск.

2.2. Требования экологического законодательства к организации рациональной и экологически безопасной системы управления коммунальными отходами

2.2.1. Компетенция местных исполнительных органов в управлении коммунальными отходами

      Основными документами, устанавливающими требования к коммунальным отходам, являются ЭК РК, принятый в 2021 году, Правила управления коммунальными отходами, Требования к раздельному сбору отходов, в том числе к видам или группам (совокупности видов) отходов, подлежащим обязательному раздельному сбору с учетом технической, экономической и экологической целесообразности, Правила благоустройства территорий городов и населенных пунктов Карагандинской области.

      В рамках реализации государственной политики в области управления коммунальными отходами в соответствии с экологическим законодательством выделены ключевые направления и основные полномочия МИО (таблица 7).

Таблица 7. Компетенции МИО, установленные экологическим законодательством

Ключевые направления

Компетенции и требования согласно экологическому законодательству

Разработка и утверждение документов и норм в сфере управления коммунальными отходами

-организация разработки программы по управлению коммунальными отходами;
-разработка норм образования и накопления коммунальных отходов;
-утверждение правил расчета норм образования и накопления коммунальных отходов;
-разработка тарифов на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение;
-определение порядка распределения тарифа между субъектами, осуществляющими сбор, транспортировку, сортировку и захоронению ТБО;

Обеспечение функционирования системы управления коммунальными отходами

-организация рациональной и экологически безопасной системы сбора коммунальных отходов, предусматривающей раздельный сбор;
-обеспечение создания и функционирования необходимой инфраструктуры для субъектов предпринимательства, осуществляющих сбор, транспортировку, сортировку, восстановления и удаления;
-определение МВО по сбору и вывозу ТБО посредством проведения конкурса (тендера);
-выделение земельных участков под строительство и размещение объектов (в том числе для обустройства КП и пунктов приема вторичного сырья), обеспечение оформления границ земельных участков;
-определение месторасположения КП и пунктов приема вторичного сырья, организация реализации единообразного строительства или реконструкции КП и используемых контейнеров;
-организация установки необходимого количества контейнеров для раздельного сбора;
-организация мест для строительных отходов и КГО, образующихся у физических лиц;
-организация транспортировки раздельно собранных отходов;
-обеспечение строительства объектов по захоронению коммунальных отходов;
-обеспечение достижения целевых показателей качества окружающей среды при управлении коммунальными отходами;
-обеспечение доступа для организаций, осуществляющих сбор, транспортировку, сортировку, восстановление, и удаление, к сведениям о регистрации населения (в целях идентификации количества граждан, зарегистрированных по месту жительства);

Мониторинг функционирования системы управления коммунальными отходами

-контроль за обращением коммунальных отходов в соответствии с ЭК и Правилами управления коммунальными отходами;

Работа с населением и стимулирование сферы управления коммунальными отходами

-информирование населения о рациональной системе сбора, утилизации и переработки ТБО, включая раздельный сбор;
-стимулирование раздельного сбора органических коммунальных отходов и их восстановления, в том числе путем компостирования;
-организация мероприятий по стимулированию сокращения захоронения биоразлагаемых отходов, включая меры по их переработке, в частности методом компостирования и утилизации, в том числе в целях производства биогаза и энергии.

2.2.2. Требования и обязательства других субъектов в системе управления коммунальными отходами

      Требования и обязательства МВО в системе управления коммунальными отходами:

      1) Подача уведомления о начале осуществления деятельности в МЭГиПР РК;

      2) Использование специально оборудованных транспортных средств;

      3) Оборудование транспортных средств спутниковыми навигационными системами;

      4) Заключение договоров с собственниками ТБО (публичные договоры при централизованной системе с населением);

      5) Заключение договоров с субъектами предпринимательства, осуществляющими переработку или захоронение ТБО;

      6) Определение отдельной периодичности вывоза для раздельно собранных отходов (фракции, вида) отходов;

      7) Организация ремонта и замены непригодных к дальнейшему использованию контейнеров, и меры по обеспечению мойки и дезинфекции контейнеров и контейнерных площадок;

      8) Уборка просыпавшегося мусора при выгрузке контейнеров для раздельного сбора отходов в специализированную технику.

      Требования и обязательства населения и юридических лиц в системе управления коммунальными отходами:

      1) Пользование централизованной системой сбора отходов на основании публичных договоров;

      2) Обеспечение разделения отходов по видам или группам, в соответствии с созданными условиями для раздельного сбора отходов;

      3) Самостоятельный вывоз строительных отходов и КГО в специальные места, организованные МИО;

      4) Обязанность юридических лиц и индивидуальных предпринимателей (ИП), осуществляющих деятельность в жилых домах или отдельно стоящих зданиях, при пользовании централизованной системой сбора отходов, заключить договоры с МВО, обслуживающими определенные МИО участки, то есть выигравшими конкурс;

      5) Обязанность юридических лиц и ИП, осуществляющих деятельность в отдельно стоящих зданиях, не относящихся к централизованной системе сбора отходов, заключить договор с МВО, которые подали уведомление о начале деятельности и включенным в реестр разрешений и уведомлений МЭГиПР РК;

      6) Обязанность юридических лиц и ИП при самостоятельном вывозе ТБО иметь договоры с субъектами предпринимательства, осуществляющими переработку или захоронение ТБО.

      Требования для объединений собственников квартир и управляющих компании в системе управления коммунальными отходами:

      1) Содержание контейнерных площадок, специальных площадок для складирования КГО, а также прилегающей к ним территории юридическими лицами и индивидуальными предпринимателями (объединения собственников имущества, управляющие компании, обслуживающие организации и др.), на территории которых находятся контейнерные площадки;

      2) Обеспечение в зимнее время года организации очистки от снега и наледи подходов и подъездов к контейнерам с целью создания условий для населения и работы специализированных транспортных средств.

      Требования к полигонам по захоронению отходов:

      1) Запрет на захоронение отходов пластика, макулатуры, картона и отходов бумаги, РСО, стеклянной тары, стеклобоя, ОЭЭО, литиевых и свинцово-кислотных батарей, строительных, медицинских, пищевых и жидких отходов, отходов, которые не удовлетворяют критериям приема;

      2) Запрет захоронения ТБО без их предварительной сортировки;

      3) Обеспечение уменьшения количества и опасных свойств отходов, предназначенных для захоронения на полигоне, до их поступления на полигон;

      4) Запрет складирования отходов вне специально установленных мест, предназначенных для их накопления или захоронения;

      5) Запрет смешивания отходов в целях выполнения критериев приема;

      6) Необходимость принятия мер оператором полигона по уменьшению выбросов метана на полигоне путем сокращения объемов захоронения биоразлагаемых отходов и установки систем сбора и утилизации свалочного газа;

      7) Наличие на полигонах ТБО системы для сбора и отведения фильтрата и свалочного газа, системы мониторинга выбросов (свалочного газа);

      8) Наличие на строящихся полигонах ТБО противофильтрационного экрана;

      9) Наличие на полигоне системы мониторинга фильтрата и сточных вод, образующихся в депонированных отходах, для предупреждения их негативного воздействия на окружающую среду;

      10) Запрет эксплуатации полигона ТБО, на котором не обеспечивается выполнение требований ЭК РК.

3. ЦЕЛИ, ЗАДАЧИ И ЦЕЛЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ ПРОГРАММЫ УПРАВЛЕНИЯ ОТХОДАМИ

3.1. Цель и задачи

      Целью Программы является совершенствование системы управления коммунальными отходами в соответствии с требованиями экологического законодательства Республики Казахстан и повышение качества предоставляемых услуг по сбору и вывозу отходов для населения города и района Каркаралинск.

      Задачи Программы:

      1Дальнейшее развитие системы сбора и транспортировки коммунальных отходов для обеспечения полного охвата населения города и района услугами по сбору и вывозу отходов;

      2Совершенствование системы раздельного сбора отходов;

      3Развитие системы переработки и утилизации коммунальных отходов, включая специфические (пищевые, строительные и крупногабаритные отходы, ОЭЭО и пр.);

      4Обеспечение безопасного захоронения коммунальных отходов;

      5Повышение культуры и информированности населения по вопросам обращения с коммунальными отходами и усиление взаимодействия всех заинтересованных сторон.

3.2. Целевые показатели

      В рамках настоящей Программы установлены целевые показатели по совершенствованию системы управления коммунальными отходами района Каркаралинск (таблица 8). В Приложении 2 представлена Методика определения показателей, установленных настоящей Программой, с целью обеспечения единого подхода к мониторингу показателей Программы.

Таблица 8. Целевые показатели по совершенствованию системы охвата населения сбором и вывозом, переработкой и захоронения отходов по Каркаралинскому району 2024-2028 гг.

Целевые показатели

Текущая ситуация (2022-2023)

2024

2026

2028

1

Охват населения Каркаралинского района сбором и вывозом ТБО

21 % (12 мес. 2022)

21%

35%

60%

2

Охват раздельным сбором:
- по фракциям сухая и мокрая
- отдельным опасным видам отходов (медицинских и ртутьсодержащих, электронной и бытовой техники)

0 % (12 мес. 2022)


35%
30%

60%
40%

3

Доля переработки и утилизации ТБО (от объема образования)

0 % (2021)


20%

30%

4

Закрытие и рекультивация полигона ТБО в соответствии с экологическими требованиям





5

Уровень удовлетворенности населения экологическим качеством жизни

21,0% (2021)
21 % (2022)

60%

70%

80%

4. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ, ПУТИ ДОСТИЖЕНИЯ ПОСТАВЛЕННЫХ ЦЕЛЕЙ И СООТВЕТСТВУЮЩИЕ МЕРЫ

4.1. Меры по дальнейшему развитию системы сбора и транспортировки коммунальных отходов для обеспечения полного охвата населения города услугами по сбору и вывозу отходов;

      Для дальнейшего развития системы сбора и транспортировки коммунальных отходов необходимо выполнение следующих мер:

      -охват населения района и г. Каркаралинск услугами по сбору и вывозу отходов;

      -заключение долгосрочных контрактов и проведение конкурсов на конкурентной основе;

      -утверждение экономически обоснованных тарифов;

      -повышение собираемости тарифа;

      -приведение в соответствие с санитарными нормами контейнерных площадок для сбора отходов. Замена и установка новых контейнеров в зависимости от объемов и специфики собираемых отходов. Обновление парка мусоровозов и другой необходимой техники.

      Охват населения услугами по сбору и вывозу отходов

      Охват населения района и г. Каркаралинск услугами по сбору и транспортировке отходов обеспечивается за счет полного охвата услугами не только физических, но и юридических лиц. Необходимо проведения осведомительной работы с юридическими лицами, осуществляющими деятельность в жилых домах или отдельно стоящих зданиях (если нет контейнеров), по заключению договоров на услуги по сбору и вывозу ТБО с МВО, определенными МИО для обслуживания данных участков.

      Заключение долгосрочных контрактов и проведение конкурсов на конкурентной основе

      Для повышения качества услуг по сбору и вывозу ТБО необходимо заключение долгосрочных контрактов на управление коммунальными отходами на конкурентной основе.

      При проведении конкурса (тендера) по определению участников рынка, МИО будут устанавливать требования для МВО в соответствии с ЭК РК и Правилами управления коммунальными отходами. Сбором и транспортировкой ТБО должны заниматься специализированные предприятия, деятельность которых должна соответствовать требованиям экологического законодательства РК.

      Одно из основных требований при выборе МВО - присутствие компании по сбору и вывозу ТБО в реестре МЭГиПР РК, то есть подача уведомления о начале осуществления деятельности. Субъекты предпринимательства, осуществляющие деятельность по сбору, сортировке и транспортировке неопасных отходов, обязаны подать уведомление о начале деятельности в МЭГиПР РК согласно Закону РК "О разрешениях и уведомлениях". МВО, которые не соответствуют уведомительному порядку, не могут участвовать в конкурсе и оказывать услуги по сбору и вывозу ТБО, так как осуществление деятельности по сбору, сортировке и транспортировке неопасных отходов без уведомления МЭГиПР РК запрещается.

      Если компания также осуществляет обращение с опасными отходами, то необходимо иметь лицензию.

      Утверждение экономически обоснованных тарифов.

      Для дальнейшего развития рациональной системы управления коммунальными отходами в городе и районе необходимо рассчитать и утвердить новые тарифы. Устанавливаемые тарифы должны покрывать расходы специализированных организаций на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение отходов с учетом современных реалий и инфляционных процессов.

      Своевременный пересмотр, индексация и утверждение экономически обоснованных тарифов позволит обеспечить качественную работу специализированных организаций по сбору и вывозу отходов, что благоприятно отразится на экологической ситуации города, района и здоровье населения.

      Повышение собираемости тарифа на сбор, вывоз, переработку и захоронение ТБО и своевременной оплаты населением

      Необходимо усиление взаимодействия МИО со специализированными организациями в отношении доступа к сведениям о регистрации населения.

      При регистрации граждан по месту жительства, временного пребывания (проживания) сведения о новом адресе регистрации передаются в режиме реального времени из информационной системы МВД в Государственную базу данных "Физические лица" (администратор – МЮ РК), которая является эталонным банком данных и доступ к которой обеспечен всем государственным и местным исполнительным органам (акиматы) РК.

      В рамках данной интеграции МИО будут предоставлять МВО сведения о количестве зарегистрированных граждан по адресу в обезличенном виде (без передачи персональных данных), что позволит корректно начислять платежи за сбор, вывоз, переработку и захоронение ТБО.

      Приведение в соответствие с санитарными нормами контейнерных площадок, замена и установка новых контейнеров в зависимости от объемов и специфики собираемых отходов

      Система сбора и транспортировки коммунальных отходов в зависимости от типа застройки будет организована следующим образом:

      В районах многоэтажной застройки:

      -оборудовать контейнерные площадки в жилых зонах;

      -установить стандартные контейнеры;

      -для вывоза отходов использовать мусоровозы с системой прессования для увеличения плотности собираемых отходов.

      В районах индивидуальной застройки:

      -установить индивидуальные контейнеры;

      -для вывоза отходов использовать мусоровозы с большим объемом и высокой компрессионной способностью.

      Для приведения в соответствие с санитарными нормами КП будут выполнены следующие мероприятия:

      -На территории домовладений, организаций, культурно-массовых учреждений, зон отдыха выделить специальные площадки для размещения контейнеров для сбора отходов с подъездами для транспорта. Площадку устраивать с твердым покрытием и ограждать с трех сторон на высоту, исключающей возможность распространения (разноса) отходов ветром, но не менее 1,5 м.

      -Контейнерную площадку размещать на расстоянии не менее 25 м от жилых и общественных зданий, детских объектов, спортивных площадок и мест отдыха населения. В районах сложившейся застройки, при отсутствии возможности соблюдения санитарных разрывов, расстояния устанавливаются комиссионное с участием МИО, территориальных подразделений государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения, собственников объектов и других заинтересованных лиц.

      Вывоз коммунальных отходов будет осуществляться по графику.

      Для минимизации затрат на транспортировку коммунальных отходов принимается минимальная частота вывоза отходов, соответствующая при этом установленным санитарным и природоохранным требованиям.

      При установлении частоты вывоза следует принимать во внимание объемы образования коммунальных отходов, их морфологический состав, тип и количество применяемых для сбора контейнеров (при сборе посредством контейнеров).

      Для каждой категории (фракции, вида) отходов при раздельном сборе определяется своя периодичность вывоза.

      Сроки хранения отходов в контейнерах при температуре 0оС и ниже – не более трех суток, при плюсовой температуре - не более суток.

      Замена и установка новых контейнеров проводится в зависимости от объемов и специфики собираемых отходов и сроков их хранения. При обновлении контейнеров планируется закупить современные евроконтейнеры.

      Отходы пластика, бумаги и картона транспортируются всеми видами транспорта. Отходы стеклянной тары транспортируются любыми видами транспорта с принятием мер, направленных на исключение повреждения. При транспортировке, погрузке и выгрузке отходов стеклянной тары следует принимать меры, обеспечивающие их сохранность, защиту от механических воздействий.

      В рамках настоящей Программы МИО планируется обновить, доукомплектовать парк контейнеров, сделать ремонт контейнерных площадок и приведение их в соответствие санитарным нормам и требованиям законодательства.

      Необходимо также доукомплектовать/обновить парк мусоровозов, используемых МВО.

      Обновление парка мусоровозов будет осуществляться за счет средств МВО и частных инвестиций.

      В текущем году в ГУ "Аппаратом акима поселка Карагайлы" было закуплено спецтехника мусоровоз и 64 контейнеров для мусора. В данный момент ведутся работы по определения по обслуживающей организации.

4.2. Меры по модернизации инфраструктуры по управлению коммунальными отходами

      Для модернизации системы сбора и транспортировки коммунальных отходов необходимо выполнение следующих мероприятий:

      1. Инвентаризация всех контейнерных площадок. Определение потребности в ремонте контейнерных площадок, замене и доукомплектовании контейнерами.

      2. Доукомплектование парка контейнеров, обновление парка мусоровозов для обеспечения своевременного вывоза ТБО.

      3. Наличие на всех мусоровозах спутниковых навигационных систем. Обеспечение доступа для МИО к спутниковым навигационным системам МВО.

      4. Заключение публичных договоров с населением на услуги по сбору и транспортировке ТБО.

      5. Повышение охвата сбором и транспортировкой ТБО у юридических лиц.

      1. Инвентаризация всех контейнерных площадок. Определение потребности в ремонте контейнерных площадок, замене и доукомплектовании контейнерами.

      В ходе проведения анализа текущей ситуации были осмотрены контейнерные площадки для оценки на соответствие требованиям нормативной документации.

      По результатам оценки на КП выявлено, твердое покрытие на КП имеет трещины и расколы, что способствует проникновению в почву инфильтрата. На некоторых КП нехватка контейнеров для смешанных отходов и отсутствуют контейнеры для раздельного сбора.

      Согласно Требованиям к раздельному сбору отходов, приказ и.о. МЭГПР РК от 2 декабря 2021 года № 482, пункт 8 МИО обеспечивают реализацию единообразного строительства или реконструкции контейнерных площадок и используемых контейнеров, определения месторасположения контейнерных площадок и пунктов приема вторичного сырья;

      Акиматом, будет проведена инвентаризация всех КП, чтобы определить точное количество площадок, которое требует ремонта, обеспечить площадки достаточным количеством контейнеров для смешанных отходов и вторичного сырья.

      Для приведения в соответствие с санитарными нормами КП будут выполнены следующие мероприятия:

      -Площадку устраивать с твердым покрытием и ограждать с трех сторон на высоту, исключающей возможность распространения (разноса) отходов ветром, но не менее 1,5 м.

      -Согласно "Санитарно-эпидемиологическим требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления" Приказ и.о. МЗ РК от 25 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-331/2020 контейнеры для сбора ТБО должны быть оснащены крышками. Текущая практика во всех населенных пунктах страны показывает, что если контейнеры имеют крышки, обычно никто не закрывает, т.к. это слишком тяжело, неудобно и не гигиенично. Современных условиях рекомендуется организовать крытые контейнерные площадки. Это позволит избежать попадания осадков в контейнеры и улучшает внешний вид населенных мест.

      -Контейнерную площадку размещать на расстоянии не менее 25 м от жилых и общественных зданий, детских объектов, спортивных площадок и мест отдыха населения.

      -В районах сложившейся застройки, при отсутствии возможности соблюдения санитарных разрывов, расстояния установить комиссионное с участием МИО, территориальных подразделений государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения, собственников объектов и других заинтересованных лиц.

      2. Доукомплектование парка контейнеров, обновление парка мусоровозов для обеспечения своевременного вывоза ТБО.

      Инфраструктура - одна из главных составляющих системы сбора отходов. При проведении оценки состояния КП было выявлено, отсутствуют контейнеры для раздельного сбора вторичного сырья.

      В настоящее время в г. Каркаралинск контейнеры устанавливают по количеству имеющихся договоров. Однако договора заключают не все жители, но при этом выносят свои отходы на КП. В таких случаях возникает проблема по нехватке и переполненности контейнеров, так как количество контейнеров рассчитана по заключенным договорам.

      При проведении инвентаризации будут проведены расчеты в зависимости от численности населения, пользующегося контейнерами, норм накопления отходов, сроков их хранения. Соответственно КП будут доукомплектованы достаточным количеством контейнеров, старые будут заменены на новые контейнеры.

      Требуется регулярное обновление контейнерного парка, связанное с выходом из строя используемых контейнеров и для обеспечения новых жилых объектов города вывозом отходов.

      Для обеспечения транспортировки ежегодно возрастающих общих объемов образующихся у населения отходов должно обеспечиваться постоянное пополнение парка транспортных средств, мусоровозов.

      Организации по сбору и транспортировке ТБО существуют только за счет тарифа на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО от населения и юридических лиц. К основным затратам специализированных организаций относятся следующие: оплата труда работникам, уплата налогов, поддержка техники и производственных объектов, снабжение горюче-смазочными материалами, амортизация и т.д. Перечисленные затраты включены в сумму тарифа, который рассчитывается по Методике расчета тарифа для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов, утвержденной приказом Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 14 сентября 2021 года № 377. Методика не включает расходы по закупке и обновлению мусоровозов.

      Несмотря на то, что в пункте 4 статьи 365 ЭК РК установлено обеспечения создания и функционирования необходимой инфраструктуры МИО для субъектов предпринимательства, осуществляющих деятельность по сбору, транспортировке, сортировке, восстановлению и удалению коммунальных отходов, во многих городах данная норма не выполняется.

      В основном МИО во многих городах это объясняют тем, что сектор сбора и вывоза отходов находится в конкурентной среде.

      Нормативная обеспеченность спец.транспортом, предназначенными для вывоза отходов, устанавливается из расчета 20 мусоровозов на 100 тыс. жителей.

      Поэтому для внедрения эффективной системы управления отходами необходимы меры со стороны государства для обновления и совершенствования инфраструктуры.

      Для оказания поддержки субъектам предпринимательства и исполнения требований законодательства МИО могут обеспечить обновление парка мусоровозов, приобретение новых контейнеров, в том числе взамен пришедших в негодность, за счет бюджета города в соответствии с главой 4 Закона РК "О государственных закупках" и передавать их МВО.

      Глава 4 Закона РК "О государственных закупках" устанавливает осуществление государственных закупок способом конкурса. Конкурсная документация организатора государственных закупок (МИО) должна содержать в том числе проект договора о государственных закупках товаров, работ или услуг, который является типовым. В Приложениях к Договору указывается объем, условия оказания услуг/выполнения работ, техническая спецификация.

      Таким образом, правоотношения между МИО и субъектами предпринимательства в сфере управления ТБО, в том числе в части приобретения, установки и обслуживания контейнеров, должны регулироваться договорами, заключенными в рамках конкурса (тендера) по государственным закупкам.

      В связи с вышеизложенным в Программу предлагаем включить мероприятие по постепенному обновлению парка мусоровозов для обеспечения своевременного вывоза ТБО. Программа разрабатывается на 5 лет, на этот период предлагаем докупить 2-3 мусоровоза за счет средств МВО, МИО или ГЧП.

      3. Наличие на мусоровозах спутниковых навигационных систем. Обеспечить доступ для МИО к спутниковым навигационным системам МВО.

      В соответствии с пунктом 4 статьи 368 ЭК РК субъекты предпринимательства, осуществляющие деятельность по транспортировке ТБО, при оказании услуг должны оборудовать транспортные средства спутниковыми навигационными системами, подключенными к информационной системе "Национальный банк данных о состоянии окружающей среды и природных ресурсов Республики Казахстан", и поддерживать эти системы постоянно в рабочем состоянии.

      В настоящее время на мусоровозах установлены спутниковые навигационные системы, которые отслеживаются только руководством самой мусоровывозящей компании. Так как "Национальный банк данных о состоянии окружающей среды и природных ресурсов Республики Казахстан" еще не функционирует.

      Согласно пункту 4 статьи 365 МИО реализуют государственную политику в области управления коммунальными отходами посредством осуществления контроля за обращением коммунальных отходов, правилами управления коммунальными отходами, а также разработки мероприятий и экономических инструментов, направленных на снижение объемов образования коммунальных.

      Для контроля работы МВО в реальном времени, данные спутниковых навигационных систем по отслеживанию движения мусоровозов должны передаваться в акимат города. То есть акиматы будут иметь доступ к приложениям (спутниковые навигационные системы). Механизм предоставления будет обсуждаться с основными МВО, также данное требование будет одним из условий при проведении конкурса на сбор и транспортировку ТБО.

      Данная мера исключить появления несанкционированных свалок, несвоевременный вывоз и пр.

      4. Заключение публичных договоров с населением на услуги по сбору и транспортировке ТБО.

      Согласно пункту 3 статьи 367 ЭК РК физические лица, проживающие в жилых домах, обязаны пользоваться централизованной системой на основании публичных договоров и оплачивать услуги согласно утвержденным тарифам.

      Однако данная норма в г. Каркаралинск не выполняется, с населением заключаются индивидуальные договора. Заключение индивидуальных договоров неэффективно, это влечет дополнительные расходы, рабочие места, заработная плата и пр. Возможно, население не осведомлено о наличии публичного договора.

      Поэтому необходимо пересмотреть практику заключения индивидуальных договоров на сбор и транспортировку ТБО с населением и перейти на заключение публичного договора в согласно установленным требованиям законодательства.

      МИО и МВО необходимо выложить публичный договор на своих сайтах и провести работу по осведомлению населения, направить извещения.

      Работа по осведомлению населения по заключению публичного договора будет проведено в рамках Мер по повышению информированности населения.

      5. Повышение охвата сбором и транспортировкой ТБО юридических лиц.

      Охват услугами по сбору и транспортировке отходов обеспечивается за счет полного охвата услугами не только физических, но и юридических лиц. Низкий охват сбором и вывозом приводит к несанкционированным свалкам в городе.

      Поэтому необходимо проведения осведомительной работы с юридическими лицами, ИП, государственными и бюджетными организациями осуществляющих деятельность в жилых домах или отдельно стоящих зданиях, при пользовании централизованной системой сбора отходов, по заключению договоров с МВО, обслуживающими определенные МИО участки, то есть выигравшими конкурс.

      Для юридических лиц и ИП, осуществляющих деятельность в отдельно стоящих зданиях, не относящихся к централизованной системе сбора отходов, заключение договоров с МВО, которые подали уведомление о начале деятельности и включенные в реестр разрешений и уведомлений МЭГПР РК.

      Профилактическую работу по информированию юридических лиц можно организовать через региональные палаты Атамекен. У НПП "Атмаекен" имеется база данных всех предприятий, могут организовать рассылку писем.

4.3. Меры по совершенствованию системы раздельного сбора отходов

      Для совершенствования системы раздельного сбора необходимо выполнение следующих мер:

      -обеспечение установки контейнеров для раздельного сбора сухой фракции ТБО на всех КП и обеспечение раздельного вывоза вторичного сырья;

      -организация системы сбора и восстановления опасных составляющих коммунальных отходов;

      -организация специальных мест и определения специализированной компании для транспортировки КГО и строительных отходов, образующихся у населения.

      Обеспечение установки контейнеров для раздельного сбора сухой фракции ТБО на всех КП и обеспечение раздельного вывоза вторичного сырья.

      Согласно Требованиям к раздельному сбору отходов (приказ И.о. МЭГПР РК от 2 декабря 2021 года № 482, пункт 8) МИО обеспечивают:

      - установку необходимого количества контейнеров для раздельного сбора (не менее 2) на контейнерных площадках, что определяется исходя из численности населения, норм накопления отходов, сроков их хранения и других необходимых факторов.

      На КП, как минимум, отходы должны разделяться на сухую и мокрую фракции. Сухая фракция состоит из бумаги, картона, металла, пластика и стекла. Мокрая фракция состоит из пищевых отходов, органики, смешанных отходов и отходов по характеру и составу, схожим с отходами домашних хозяйств и пр.

      При проведении анализа выявлено, что не на всех КП установлены контейнеры для сухой фракции.

      Для внедрения раздельного сбора пластика, бумаги и стекла на всех КП будут установлены контейнеры для сухой фракции.

      Каждый контейнер для раздельного сбора отходов будет промаркирован (надпись) на казахском и русском языках, включая:

      -информационную наклейку/надпись о собираемом виде (фракции) отходов;

      -данные о собственнике контейнера (наименование, телефон);

      -организации, обслуживающей контейнер.

      В случае нанесения маркировки на цветные контейнеры, она будет выполнятся контрастным цветом.

      Количество контейнеров будет рассчитано индивидуально для каждой площадки согласно объему образования и сбора, и по результатам инвентаризации и количеству проживающих лиц.

      При развитии системы раздельного сбора необходимо обеспечить, чтобы отходы, подвергнутые раздельному сбору, не смешивались на всех дальнейших этапах управления отходами. Также для каждой категории (фракции, вида) отходов необходимо определить свою периодичность вывоза.

      Требования по раздельному вывозу вторичного сырья будут включены в договора с МВО.

      Организация системы сбора и восстановления опасных составляющих коммунальных отходов

      Организация системы сбора и восстановления опасных составляющих коммунальных отходов будет основываться на организации конкурса на выбор подрядной организации для обеспечения раздельного сбора, транспортировки и переработки опасных видов отходов: РСО, ОЭЭО, химических источников питания, аккумуляторов у населения.

      На сегодняшний день в районе/городе Каркаралинск не налажена система сбора отходов опасных составляющих коммунальных отходов (ОЭЭО, химических источников питания, аккумуляторов) у населения, кроме частичного сбора РСО.

      Данные виды отходов в общем потоке ТБО попадают на полигон, загрязняют почву, воду и воздух токсинами, тяжелыми металлами, стойкими органическими загрязнителями, нанося тем самым существенный вред здоровью людей и окружающей среде

      Согласно пункт 6 статьи 365 ЭК РК опасные составляющие коммунальных отходов должны собираться раздельно и передаваться на восстановление специализированным предприятиям.

      Для выполнения требований экологического законодательства МИО необходимо организовать систему сбора опасных составляющих коммунальных отходов у населения в соответствии с требованиями экологического законодательства и национальных стандартов посредством проведения конкурса (тендера) для определения подрядной организации для оказания услуг раздельного сбора, транспортировки и восстановления опасных составляющих коммунальных отходов.

      Ртутьсодержащие отходы.

      Для организации системы сбора РСО у населения согласно требованиям СТ РК 1513 Ресурсосбережение. Обращение с отходами на всех этапах технологического цикла. Классификация и методы переработки РСО. Основные положения МИО осуществляют:

      – контроль за установкой и обслуживанием специальных универсальных контейнеров, устанавливаемых для сбора РСО, образовывавшихся у населения;

      – контроль и организацию деятельности органов управления объектом кондоминиума, которые обязаны обеспечивать меры по сохранности специальных универсальных контейнеров, осуществлять взаимодействие со специализированным предприятием, обслуживающим контейнера, обеспечивать свободный доступ к ним, вести разъяснительную работу с жильцами, не допускать складирование в контейнер посторонних предметов, наклеивание на контейнер посторонних реклам, объявлений и т.д.;

      – организацию переработки ртутьсодержащих энергосберегающих ламп, находившихся в употреблении у населения путем выделения средств для приобретения работ (услуг) специализированных предприятий на реализацию комплекса мер по демеркуризации для населения и на ремонт (замену) контейнеров для РСО.

      Приобретение работ (услуг) специализированных предприятий на реализацию комплекса мер по демеркуризации для населения и на ремонт (замену) контейнеров для РСО МИО будет проводить посредством конкурса (тендера) в соответствии с ЭК РК, Главой 4 Закона Республики Казахстан "О государственных закупках" и Правилами управления коммунальными отходами.

      Электронное и электрическое оборудование.

      Согласно СТ РК 3753-2021 "Ресурсосбережение. Обращение на всех этапах жизненного цикла с отходами электротехнического и электронного оборудования, за исключением ртутьсодержащих устройств и приборов. Требования безопасности" МИО должны способствовать созданию инфраструктуры, которая позволяет собственникам отходов передавать ОЭЭО производителям ЭЭО или субъектам предпринимательства в сфере управления ОЭЭО, принимая во внимание плотность населения, в том числе посредством выделения земельных участков под размещение объектов по сбору, накоплению и переработке ОЭЭО, включая контейнерные площадки и стационарные пункты приема ОЭЭО.

      МИО должны обеспечить организацию системы ремонта, восстановления ЭЭО, а также раздельного сбора и переработки ОЭЭО от собственников отходов, в том числе посредством создания передвижных пунктов приема ОЭЭО.

      МИО должны принимать меры, направленные на увеличение доли раздельного сбора ОЭЭО от населения, включая, но не ограничиваясь проведением информационных кампаний, конкурсов, лекций.

      Для организации системы сбора опасных составляющих коммунальных отходов у населения необходимо принятие следующих мер:

      -создание стационарных или передвижных пунктов/точек сбора опасных бытовых отходов, таких как батарейки, ртутьсодержащие лампы, электронное и электрическое оборудование;

      -обеспечение информирования населения об организованных пунктах приема отходов и пропаганды безопасного обращения с ними;

      -укрепление сотрудничества с АО "Жасыл Даму", осуществляющим функции оператора расширенной ответственности производителя с целью покрытия части расходов на сбор и утилизацию отходов.

      Для опасных составляющих коммунальных отходов будут предусмотрены стационарные пункты приема опасных бытовых отходов, таких как батарейки, ртутьсодержащие лампы, электронное и электрическое оборудование. Пункты приема могут быть созданы в магазинах (отделах магазинов, торговых точках), осуществляющих реализацию указанных товаров. Прием батареек и ртутных ламп можно организовать на территории объединений собственников квартир.

      При определении места расположения и количества стационарных пунктов приема ламп должны учитываться их доступность и удобство для населения. Стационарные пункты сбора ртутьсодержащих ламп будут оборудованы отдельным входом, недоступным для посторонних лиц, обеспечены необходимым количеством специальных контейнеров, предназначенных для сбора ламп и иметь необходимые соответствующие заключения и разрешения.

      Внедрение раздельного сбора опасных составляющих коммунальных отходов и создание пунктов вторичного сырья позволит достичь целевой показатель по раздельному сбору.

      Раздельный сбор и восстановление опасных составляющих коммунальных отходов у юридических лиц

      Опасные оставляющие коммунальных отходов образующиеся у юридических лиц вне зависимости от вида деятельности, также должны собираться раздельно и передаваться на восстановление специализированным организациям (предприятиям) в соответствии с пунктом 6 статьи 365 ЭК РК.

      Необходимо проводить информационную работу с субъектами малого и среднего бизнеса для определения ими добросовестных и соответствующих требованиям законодательства специализированных предприятий по сбору и восстановлению опасных составляющих отходов.

      Также необходимо укрепление потенциала специализированных предприятий по учету собранных и восстановленных отходов с целью отслеживания статистики.

      Организация специальных мест и определение специализированной компании для транспортировки КГО и строительных отходов, образующихся у населения

      Согласно пункту 19 Требовании к раздельному сбору отходов приказ и.о. МЭГПР от 2 декабря 2021 года № 482 МИО организуют место площадью не менее 12 м2 с покрытием и ограждением для строительных и крупногабаритных отходов, образующихся у физических лиц (жителей).

      Физические и юридические лица, осуществляющие строительство или ремонт недвижимых объектов, согласно пункту 17 Требовании к раздельному сбору отходов приказ и.о. МЭГПР от 2 декабря 2021 года № 482 производят самостоятельный вывоз строительных и крупногабаритных отходов в специальные места, организованные местными исполнительными органами.

      Согласно правилам благоустройства установлено, что вывоз крупногабаритного мусора (отходов) производится самими предприятиями, учреждениями и физическими лицами, либо мусоровывозящими предприятиями на основании договора.

      Так как плата за вывоз КГО не включена в тариф на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО, необходимо отдельно определить компанию по сбору и вывозу КГО и строительных отходов.

      Для определения организации по транспортировке КГО и строительных отходов от населения МИО необходимо организовать конкурс (тендер) на сбор и вывоз КГО и строительных отходов от населения за счет местного бюджета согласно закону Республики Казахстан "О государственных закупках".

      Акиматам города будет определена организация, которая будет вывозить крупногабаритные и строительные отходы. Условия взаимодействия будут установлены технической спецификации к типовому договору. Необходимо, чтобы вывозящая компания соответствовала уведомительному порядку и входила в реестр МЭГиПР РК.

      На специально организованных местах сбор строительных отходов можно осуществлять одним из следующих способов: сбор в сменные бункеры и последующий вывоз автомобилями с системой мультилифт; сбор в мешки с последующей их загрузкой в бортовой или самосвальный автомобиль; складирование отходов навалом с последующей перегрузкой в бортовой или самосвальный автомобиль.

4.4. Меры по развитию системы переработки и утилизации коммунальных отходов, включая специфические (пищевые, строительные и крупногабаритные отходы, ОЭЭО и пр.)

      Для развития системы переработки и утилизацииотходов необходимо выполнение следующих мероприятий:

      -увеличение доли сбора вторичного сырья у населения и у юридических лиц от объема образования отходов по отдельным категориям: вторичного сырья (пластика, бумаги и стекла); строительных отходов; крупногабаритных отходов; опасных составляющих коммунальных отходов;

      -усиление взаимодействия со специализированными предприятиями по восстановлению отходов, которые осуществляют деятельность на территории г. Каркаралинск;

      -стимулирование развития действующих производств по переработке отходов и создания мощностей по переработке и утилизации вторичного сырья.

      Мероприятия по увеличению доли сбора вторичного сырья по системе раздельного сбора отходов указаны в пункте 4.3.

      Для увеличения доли переработки отходов будут ускорены действия по согласованию проектной документации на мусоросортировочный комплекс, выделению земельного участка для строительства и введения в эксплуатацию сортировочной линии.

      Для увеличения доли переработки отходов необходимо раздельно собранные фракции или отсортированное на МСК вторичное сырье перерабатывать на существующих специализированных предприятиях в регионе, при отсутствии направлять в другие регионы или страны.

      В последующем предлагается организовать и рассмотреть возможности переработки полученного сырья до готовой продукции. Установки для переработки в настоящее время предлагаются поставщиками из стран СНГ в широком ассортименте и по приемлемым ценам.

      Вторичное сырье (бумага, картон, пластик, стекло и др.) будут передаваться на специализированные предприятия для дальнейшей переработки и производства готовой продукции.

      Восстановление отходов бумаги и картона осуществляется физическими, химическими и другими способами для производства новых изделий (бумаги и картона, эковаты, строительных материалов).

      Восстановление отходов пластика осуществляются специализированными организациями с применением технологий и оборудования, которые обеспечивают экологическую безопасность технологических процессов;

      Восстановление отходов стеклянной тары осуществляется с условием соблюдения требований безопасности для окружающей среды:

      подготовка отходов стеклянной тары для повторного использования (сортировка, мойка, обработка);

      механическими и термическими методами с производством новой продукции (стекловата, стеклянная тара, стекловолокно, плитки и другие);

      Из неперерабатываемой части ТБО можно получить твердое топливо из отходов (RDF). Данный вид топлива необходимо применять на цементных заводах и ТЭЦ с целью минимизации захоронения ТБО.

      Опасные составляющие коммунальных отходов будут направлены для утилизации в специализированные предприятия для опасных отходов.

      Пищевые отходы.

      Отдельно собранные биологически разлагаемые фракции ТБО, в основном пищевые и органические отходы, необходимо перерабатывать аэробным или анаэробным методом. Также будет рассмотрена возможность переработки данных отходов совместно с илом канализационно-очистных станции. На сегодняшний день существуют различные технологии утилизации и переработки органических отходов, в числе которых: получение биогаза, компостирование и другие.

      К естественному методу разложения ТБО относится компостирование. Компостирование представляет собой технологию переработки отходов, которая основана на их естественном биоразложении.

      Компостирование органических отходов может происходить как непосредственно в домашних хозяйствах, так и централизованно. Непосредственно в домашних хозяйствах компостирование происходит либо просто в компостных ямах, либо с применением специальных компостирующих аппаратов. При централизованном компостировании потребители обеспечивают раздельный сбор органики, которая затем вывозится на специально оборудованные площадки либо к силосным башням, где и происходит закладка компоста. Впоследствии такой компост используют для нужд сельского хозяйства. В организациях и учреждениях (например, в школах), где образуется достаточно большое количество биоразлагаемых отходов и имеется подсобное хозяйство, компостирование может производиться в индивидуальном порядке.

      Крупногабаритные и строительные отходы

      Из крупногабаритных отходов на пунктах сбора необходимо извлекать опасные фракции, затем направлять в специализированные организации на переработку и/или утилизацию.

      Смешанные строительные отходы следует сортировать с извлечением вторичного сырья и опасных компонентов на месте их сбора. Отдельно следует сортировать: древесину; бумагу и картон; металл (раздельно черные и цветные металлы); минеральные отходы (камень, строительный камень и кирпич, штукатурка, бетон, гипс, листовое стекло и т.д.); железобетонные и бетонные детали.

      Для переработки крупногабаритных строительных отходов используются дробильно-сортировочные комплексы.

      К опасным строительным отходам относятся:

      1) отходы, содержащие асбест – шифер или этернит, асбестоцементные плиты, асбестоцементные трубы, изоляционные материалы и т.п.;

      2) отходы красок, лаков, клеев, смол, в том числе содержавшая их пустая тара и материалы, пропитанные названными отходами и т.п.;

      3) отходы, содержащие нефтепродукты - толь, пропитанные изоляционные материалы, содержащий смолы асфальт и т.п.;

      4) загрязненная почва.

      Опасные строительные отходы собираются отдельно и передаются в специализированные компании на дальнейшую переработку и/или утилизацию.

      Захоронение коммунальных отходов после сортировки, которые не подлежат дальнейшей переработке, осуществляется на полигоне ТБО.

4.5. Меры по обеспечению безопасного захоронения коммунальных отходов

      Для обеспечения безопасного захоронения коммунальных отходов необходимо выполнение следующих мероприятий:

      -строительство и введение в эксплуатацию новых карт;

      -поэтапная рекультивация и восстановление земель старого полигона ТБО;

      -выявление и ликвидация несанкционированных свалок .

      Захоронение коммунальных отходов (ТБО) после сортировки, которые не подлежат дальнейшей переработке, будет осуществляться на новых картах.

      На территории старого полигона необходимо предусмотреть инфраструктуру, включающую в себя прием, сортировку, и только после этого захоранивать остаточные части ТБО.

      Будет проведена поэтапная рекультивация и восстановление земель территории действующего полигона ТБО в соответствии с требованиями законодательства. Закрытие действующего полигона ТБО допускается только после получения экологического разрешения. Полигон по захоронению отходов может рассматриваться как закрытый только после того, как должностные лица уполномоченного органа в области охраны окружающей среды и государственного органа в области санитарно-эпидемиологической службы выполнили заключительный осмотр на местности, оценили всю информацию, предоставленную владельцем полигона, и проинформировали его об одобрении закрытия полигона.

      После закрытия полигона владелец полигона должен осуществлять рекультивацию территории и проводить мониторинг выбросов свалочного газа и фильтрата в течение пяти лет. Средства на проведение рекультивации нарушенных земель и последующего мониторинга поступают из ликвидационного фонда полигона. После того, как владелец полигона выполнит рекультивацию полигона в соответствии с условиями проекта и выполненные работы будут приняты актом приемочной комиссии с участием уполномоченного органа в области охраны окружающей среды, владелец прекращает ведение мониторинга окружающей среды.

      Для решения проблем с несанкционированными свалками необходимо проведение тщательного аудита по всем свалкам ТБО, зафиксированным спутниками АО "НК "Қазақстан Ғарыш Сапары".

      Существующая общепринятая методика обезвреживания свалки, включает следующие этапы: определение степени опасности свалки; оценка альтернативных вариантов; разработка технологии обезвреживания и рекультивации.

      Технические решения по рекультивации несанкционированных свалок принимаются в зависимости от функционального назначения и использования территории после рекультивации.

      Основой мерой по предотвращению образования новых свалок является 100% охват населения города и района Каркаралинск услугами по сбору и транспортировке отходов к 2030 году и профилактическая работа с субъектами малого и среднего бизнеса по безопасному обращению с отходами.

4.6. Меры по повышению информированности населения по вопросам обращения с коммунальными отходами и усилению взаимодействия всех заинтересованных сторон

      Для эффективного функционирования Программы важны осведомленность и поддержка населения. Повышение осведомленности общественности – это долгосрочный процесс, который необходимо проводить на постоянной основе.

      МИО будет играть ключевую роль в повышении осведомленности населения, распространении информации и поддержке инициатив по предотвращению отходов, а также создании соответствующих условий (например, создание специальных мест для крупногабаритных отходов, ОЭЭО, строительных отходов).

      В местных газетах и журналах предлагается разместить статьи, направленные на ознакомление общественности о проблеме, связанной с управлением отходами, и с требованиями, по правильному обращению с отходами.

      Рекомендуется работниками специализированных организаций по сбору и вывозу ТБО периодически проводить экологические акции, разъясняющие порядок сортировки отходов на дому и раздельное складирование в контейнеры для пластика, стекла, картон и отходы бумаги. Подобные акции обычно проводят как во дворах, где уже установлены контейнеры для раздельного сбора, так и в тех местах, где их еще нет. При этом ведутся детальные разъяснения жителям о негативных последствиях воздействия ТБО, находящихся в смешанном состоянии на полигоне, на окружающую среду и необходимости внедрении раздельного сбора отходов. Хороший эффект дает также распространение среди населения красочных листовок с разъяснениями о внедряемой системе сортировки отходов.

      Первоочередное внимание будет сосредоточено на ключевых группах заинтересованной общественности:

      • население (работающее и неработающее (домохозяйки, пенсионеры, дети);

      • учителя, волонтеры, группы активистов и негосударственные организации.

      Мероприятия по информированию общественности будут предусмотрены в плане информационной работы с населением по обращению с отходами и будут включать:

      • публикации в местных газетах;

      • информационные материалы о вторичном использовании материальных ресурсов для распространения в школах, среди широкой общественности;

      • брошюры о домашнем компостировании пищевых отходов;

      • организацию ознакомительных визитов на полигоны для школьников и студентов;

      Переработка отходов развивается там, где есть содействие МИО инициативам бизнеса по раздельному сбору и переработки ТБО. Будут проведены различные встречи, круглые столы по взаимодействию МИО и бизнеса, а также других заинтересованных сторон для обсуждения предложений в сфере управления отходами, установки пунктов приема вторичного сырья и контейнеров и пр.

5. ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ ПО РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

      Для достижения целей и выполнения задач разработан План мероприятий по реализации Программы, который приведен в Приложении 3.

      План мероприятий сгруппирован по задачам и показателями, указаны сроки и ответственные исполнители. План мероприятий обеспечивает комплексный подход и координацию работ всех ответственных исполнителей Программы с целью достижения ожидаемых результатов.

      Корректировка Плана мероприятий осуществляется по мере необходимости, при наличии обоснованных предложений по результатам мониторинга. По результатам мониторинга, в случае обнаружившейся невозможности достижения поставленных целей, задач и целевых показателей настоящей Программы определяются иные мероприятия, и принимаются меры по выявленным проблемным вопросам.

      По результатам мониторинга Отдел ЖКХ выносит решения, нацеленные на:

      1) повышение эффективности реализации запланированных мероприятий (определению иных мероприятий) в целях достижения установленных целей и задач Программ;

      2) принятие мер по выявленным проблемным вопросам.

      Отдел ЖКХ как заказчик Программы осуществляет следующие функции:

      1) формирует и обеспечивает единый централизованный комплексный подход к решению задач в сфере управления коммунальными отходами на территории города и района Каркаралинск, координируя действия всех исполнителей Программы;

      2) взаимодействует с Акиматом Каркаралинского района, Карагандинской области по финансовым затратам на реализацию Программы за счет бюджетных средств;

      3) осуществляет взаимодействие с субъектами по сбору и вывозу коммунальных отходов, государственными учреждениями, социальными объектами, юридическими лицами, индивидуальными предпринимателями, физическими лицами по вопросам реализации мероприятий Программы;

      4) осуществляет мониторинг реализации мероприятий Программы, выносит результаты мониторинга для обсуждения на заседаниях Общественного совета;

      5) осуществляет корректировку мероприятий, целевых показателей, затрат на реализацию мероприятий Программы, в том числе на основании поступивших предложений с обоснованием необходимости внесения соответствующих изменений в Программу;

      6) участвует в проверках хода реализации мероприятий Программы;

      7) размещает Программу, а также информацию о ходе реализации мероприятий Программы на официальном сайте акимата города Каркаралинск.

      Исполнителями Программы являются: Акимат области, города и районов; Маслихат; субъекты по сбору, вывозу, восстановлению и захоронению коммунальных отходов: государственные учреждения, социальные объекты, юридические лица, индивидуальные предприниматели, НПО и пр. заинтересованные стороны.

6. МОНИТОРИНГ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

      Контроль за реализацией Программы по управлению коммунальными отходами осуществляется руководством Отдела ЖКХ.

      Мониторинг Программы осуществляется путем формирования отчета о реализации Программы. В отчете излагается описание реализованных мероприятий, достигнутые результаты, фактические объемы финансовых средств, направленных на их реализацию, а также причины невыполнения мероприятий и отсутствия результатов, запланированных на отчетный период.

      Мониторинг Программы будет осуществляться один раз в год по итогам предыдущего года.

      Программа и отчеты по ее реализации будут доступны общественности путем размещения на общедоступном Интернет-ресурсе.

7. НЕОБХОДИМЫЕ РЕСУРСЫ

      Финансирование Программы и мероприятий может осуществляться за счет:

      -государственного и местного бюджета,

      -частных инвестиций,

      -средства РОП,

      -средства международных финансовых организаций,

      -кредитов банков второго уровня и других источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.

      Финансовые затраты на реализацию представленной Программы и выполнение намеченных природоохранных мероприятий планируется осуществлять согласно статье 29 ЭК РК за счет бюджетных средств. Данный механизм позволяет использовать средства в объеме не менее суммы платы за негативное воздействие на окружающую среду, поступивших в местный бюджет в течение трех лет, предшествовавших году разработки и утверждения данного плана мероприятий.

      Предлагаемые мероприятия по реализации Программы планируется включить в План мероприятий по охране окружающей среды Карагандинской области, Каркаралинского района, который разрабатывается Акиматом области на трехлетнюю перспективу, исходя из типового перечня мероприятий по охране окружающей среды, предусмотренного приложением 4 к ЭК РК, в который включены:

      - внедрение технологий по сбору, транспортировке, обезвреживанию, использованию и переработке любых видов отходов, в том числе бесхозяйных;

      - строительство, реконструкция заводов, цехов и производств, приобретение и эксплуатация установок:

      - полигонов для складирования любых видов отходов;

      - по сбору, транспортировке, переработке, сортировке, утилизации и захоронению отходов;

      - по сбору и переработке вторичных материальных ресурсов;

      - по получению сырья или готовой продукции, связанных с извлечением полезных компонентов из отходов (переработкой хвостов обогащения, вскрышных и вмещающих пород, золошлаков, металлургических шлаков, техногенных минеральных образований);

      - реконструкция, модернизация оборудования и технологических процессов, направленных на минимизацию объемов образования и размещения отходов.

8. ОЖИДАЕМЫЙ СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКИЙ ЭФФЕКТ

      Реализация Программы улучшит экологическую ситуацию Каракаралинского района и повысит целевые показатели района и деятельности МИО в сфере управления коммунальными отходами.

      В процессе реализации Программы будут достигнуты следующие ключевые результаты:

      • приведение в соответствие системы управления коммунальными отходами требованиям законодательства РК;

      • 100% охват сбором и вывозом коммунальных отходов;

      • внедрение раздельного сбора у источника образования;

      • строительство мусоросортировочного комплекса;

      • развитие переработки органических, крупногабаритных и строительных отходов;

      • осуществление рекультивации территории старого полигона ТБО в Каркаралинском районе;

      • увеличение уровня осведомленности и повышение культуры населения Каркаралинского района о правильном обращении с коммунальными отходами.

      Таким образом, реализация комплекса мероприятий в рамках настоящей Программы повысит качество предоставляемых услуг в сфере обращения с коммунальными отходами в Каркаралинского района, увеличит количество сбора, сортировки и переработки ТБО и позволит минимизировать негативное влияние отходов на окружающую среду, соответственно, повысит целевые показатели района. В целом, Программа будет способствовать существенному улучшению качества и условий жизни граждан района Каркаралинск.

  Приложение 1 к
Программе по управлению
коммунальными отходами
Каркаралинского района на 2024-2028 гг.

      .

Результаты анализа некоторых контейнерных площадок в г. Каркаралинск

Адрес КП

Характеристика КП

Соответствие нормативным требованиям

1

Ул.Токтара Аубакирова, г.Каркаралинск

КП имеет ограждение с четырех сторон, Отсутствует навес и крышки для контейнеров, твердое покрытие имеется. имеется. На КП используются металлические (0,75м3) контейнеры Состояние используемых контейнеров для смешанного складирования отходов хорошие (0,75м3). Твердое покрытие имеет трещины и расколы. Для раздельного сбора контейнеры отсутствуют.

Проблема:
-Трещины твердого покрытия
-Не соблюдено 25 м от жилых зданий (но это допустимо).
-Контейнеры не предназначены для раздельного сбора.
-Отсутствие крышек для контейнеров
-Отсутствие навеса.
Рекомендации:
-Необходимо произвести ремонт КП в соответствии с требованиями. Согласно "Санитарно-эпидемиологическим требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления" Приказ и.о. МЗ РК от 25 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-331/2020 площадки для размещения контейнеров для сбора отходов должны иметь ограждение с трех сторон на высоту не менее 1,5 м., исключающей возможность распространения (разноса) отходов ветром и твердое покрытие
-Согласно "Санитарно-эпидемиологическим требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления" Приказ и.о. МЗ РК от 25 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-331/2020 контейнеры для сбора ТБО должны быть оснащены крышками. Текущая практика во всех населенных пунктах страны показывает, что если контейнеры имеют крышки, обычно никто не закрывает, т.к. это слишком тяжело, неудобно и не гигиенично. Современных условиях рекомендуется организовать крытые контейнерные площадки. Это позволит избежать попадания осадков в контейнеры и улучшает внешний вид населенных мест.
-Предусмотреть навес для площадки
-Провести работу по замене твердого покрытия КП.
-Работа с населением по обращению с отходами и раздельному сбору. Работа с КСК, ОСИ управляющими компаниями также проработать вопрос осведомления с населением.
-После определения мест сбора и выбора компании по сбору и вывозу КГО и строительных отходов, вывезти все их

2

Улица Кунанбай кажы г.Каркаралинск

КП имеет ограждение. Отсутствует навес и крышки для контейнеров, без твердого покрытие. На КП используются старые ржавые помятые контейнеры (0,75м3). Контейнеры не предназначены для раздельного сбора. Не соблюдено расстояние 25 м от жилых зданий (но это допустимо). Несобранные отходы хранятся на и вокруг мусорных площадок, значительно ухудшая внешний вид города. Мусор вокруг контейнеров и мусорных площадок является распространенной проблемой и основной причиной жалоб населения.

Проблема:
-Не соблюдено 25 м от жилых зданий (но это допустимо).
-Отсутствие крышек для контейнеров
-Износ используемых контейнеров
-Отсутствие твердого покрытия
-Контейнеры не предназначены для раздельного сбора.
Рекомендации:
-Согласно "Санитарно-эпидемиологическим требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления" Приказ и.о. МЗ РК от 25 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-331/2020 установлено контейнерную площадку размещать на расстоянии не менее 25 м от жилых и общественных зданий, детских объектов, спортивных площадок и мест отдыха населения. Но также есть дополнение, что в районах сложившейся застройки, при отсутствии возможности соблюдения санитарных разрывов, расстояния устанавливаются комиссионно с участием местных исполнительных органов, территориальных подразделений государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения, собственников объектов и других заинтересованных лиц. На КП необходимо установить и утвердить текущий санитарный разрыв.
-Согласно "Санитарно-эпидемиологическим требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления" Приказ и.о. МЗ РК от 25 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-331/2020 контейнеры для сбора ТБО должны быть оснащены крышками. Текущая практика во всех населенных пунктах страны показывает, что если контейнеры имеют крышки, обычно никто не закрывает, т.к. это слишком тяжело, неудобно и не гигиенично. Современных условиях рекомендуется организовать крытые контейнерные площадки. Это позволит избежать попадания осадков в контейнеры и улучшает внешний вид населенных мест.
-Заменить контейнеры.
-Провести работу по замене твердого покрытия КП.
-Работа с населением по обращению с отходами и раздельному сбору. Работа с КСК, ОСИ управляющими компаниями также проработать вопрос осведомления с населением.
-После определения мест сбора и выбора компании по сбору и вывозу КГО и строительных отходов, вывезти все их.

  Приложение 2 к
Программе по управлению
коммунальными отходами
Каркаралинского района на 2024-2028 гг

Методика определения показателей Программы по управлению коммунальными отходами района Каркаралинск на 2024-2028 гг.

Наименование целевого показателя

Периодичность и сроки формирования целевых показателей

Обоснование

Описание методики расчетов

1

Охват населения сбором и вывозом ТБО

По истечению одного года с момента утверждения Программы.

Показатель соответствует Концепции по переходу РК к зеленой экономике и необходим для определения доли населения, имеющей доступ к услугам по сбору и вывозу ТБО.

Показатель формируется путем деления количества жителей, с которыми всеми мусоровывозящими организациями, обслуживающими город, заключены договора, на общее количество населения города, выражая результат в процентах. При переходе на публичные договора показатель можно получить путем деления количества абонентов (количество человек) согласно выставленным счетам на общее количество населения города.

2

Охват раздельным сбором (населения или города):
- по фракциям
- отдельным опасным видам отходов (медицинских и ртутьсодержащих, ОЭЭО)

По истечению одного года с момента утверждения Программы

Показатель соответствует Национальному проекту "Жасыл Казахстан".

Показатель формируется путем деления количества раздельно собранной сухой фракции ТБО (пластик, картон и отходы бумаги, стекло, металлические банки) в тоннах на обще количество образования ТБО (коммунальных отходов) в тоннах, выражая результат в процентах. Показатель по отдельным опасным видам отходов также формируется путем деления количества раздельно собранных опасных отходов (РСО, ОЭЭО и медицинские), на общий расчетный объем образования опасных отходов исходя из морфологического состава ТБО , выражая результат в процентах.

3

Доля переработки и утилизации ТБО (от объема образования)

По истечению одного года с момента утверждения Программы.

Показатель соответствует Концепции по переходу РК к "зеленой" экономике и Национального проекта "Жасыл Казахстан".

Показатель получают путем деления количества всех переработанных и вторично использованных твердых бытовых отходов города (включая опасные составляющие коммунальных отходов), в том числе раздельно собранных отходов, отсортированных на МСК или полигоне и вторичных ресурсов, направленных на экспорт, на общее количество всех образовавшихся ТБО (коммунальных отходов) в городе, выражая результат в процентах.

4

Закрытие и рекультивация полигона ТБО в соответствии с экологическими требованиями

По истечению одного года с момента утверждения Программы.

Показатель соответствует Концепции по переходу РК к зеленой экономике

Показатель предполагает количество объектов, по которым завершены работы по рекультивации и ликвидации.

5

Уровень удовлетворенности населения услугами по сбору и вывозу ТБО (опрос)

По истечению одного года с момента утверждения Программы.

Показатель соответствует Национальному плану развития Республики Казахстан до 2025 года

Показатель получают в результате проведения ежегодного социологического опроса (онлайн или офлайн) населения об удовлетворенности населения услугами по сбору и вывозу ТБО в районе.

  Приложение 3 к
Программе по управлению
коммунальными отходами
Каркаралинского района на 2024-2028 гг

ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ ПО РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

№ п/п

Наименование мероприятия

Форма завершения

Срок исполнения

Ответственные за исполнение

Источники финансирования

1

2

3

4

5

6

Цель - совершенствование системы управления коммунальными отходами в соответствии с требованиями экологического законодательства Республики Казахстан и повышение качества предоставляемых услуг по сбору и вывозу отходов для населения Каркаралинского района

Задача 1. Дальнейшее развитие системы сбора и транспортировки коммунальных отходов для обеспечения полного охвата населения города услугами по сбору и вывозу отходов

Показатель 1. Охват населения Каркаралинского района сбором и вывозом ТБО

1.1

Утверждение экономически обоснованного тарифа на сбор, вывоз, утилизацию, переработку и захоронение ТБО

Решение Маслихата

2024

Акимат города, МВО, Маслихат

Не требуется

1.2

Инвентаризация всех контейнерных площадок. Определение потребности в ремонте площадок, замене и доукомплектовании контейнерами.

Отчет

2024

Акимат района

Не требуется

1.3

Доукомплектование парка контейнеров, регулярное обновление.

Отчет

Ежегодно

Акимат района, МВО

Средства МВО

1.4

Предоставление доступа к сведениям о регистрации населения для МВО без передачи персональных данных

Информация

2024

МВД, МЮ, Акимат города, акиматы районов, МВО

Не требуется

1.5

Переход на заключение публичных договоров с населением по услугам вывоза ТБО

Информация

2024

Акимат города, акимат района, МВО

Не требуется

1.6

Обновление парка контейнеров, в том числе установка контейнеров в частном секторе.

Отчет

ежегодно

Акимат города, районные акиматы, МВО

Местный бюджет в рамках Плана мероприятий по ООС

1.7

Ремонт контейнерных площадок и приведение их в соответствие санитарным нормам и требованиям законодательства

Отчет

ежегодно

Акимат города, акиматы районов

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

1.8

Дооснащение контейнерных площадок камерами видеонаблюдения

Отчет

2024

Акимат города, акиматы районов

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

1.9

Установка на прилегающей территории контейнерных площадок специальных знаков, запрещающих остановку и стоянку автотранспорта

Отчет

2024

ДВД, акимат города, акиматы районов

В рамках выделенного бюджета

1.10

Обновление и закуп мусоровозов для обеспечения своевременного вывоза ТБО (2-3 ед.)

Отчет

2024-2028

Акимат района, МВО

Средства МВО, частные инвестиции, ГЧП

1.11

Оснащение мусоровозов спутниковыми навигационными системами, подключенными к информационной системе "Национальный банк данных о состоянии окружающей среды и природных ресурсов Республики Казахстан", и поддерживать эти системы постоянно в рабочем состоянии

Отчет

2024-2025

МВО

Средства МВО

1.12

Осведомительная кампания с юридическими лицами, осуществляющими деятельность в жилых домах или отдельно стоящих зданиях (если нет контейнеров), по заключению договоров на услуги по сбору и вывозу ТБО с МВО, определенными МИО для обслуживания данных участков.

Отчет (письма для ЮЛ и ИП направлены)

2024

Акимат города, акиматы районов, МВО, УПР

Не требуется

1.13

Внесение предложений в Правительство РК по внесению изменений и дополнений в нормативно-правовые акты РК с целью обеспечения направления средств, поступивших за административные правонарушения в сфере отходов, в местный бюджет

Предложения в Правительство РК

2024

Акимат города, УПР

Не требуется

Задача 2. Совершенствование системы раздельного сбора отходов

Показатель 2. Охват раздельным сбором
- по фракциям сухая и мокрая;
- отдельным опасным видам отходов (медицинских и ртутьсодержащих, электронной и бытовой техники)

2.1

Внесение изменений и дополнений в Правила благоустройства территорий городов и населенных пунктов Карагандинской области с целью установления требований по раздельному сбору от юридических и физических лиц

Обновленные Правила

2024

Акимат города, УПР

Не требуется

2.2

Обеспечения установки контейнеров для раздельного сбора сухой фракции ТБО на всех КП и обеспечения раздельного вывоза вторичного сырья

Отчет

2024-2028

Акимат города, Районные акиматы, МВО

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС/средства МВО

2.3

Организация конкурса по определению подрядной организации для обеспечения раздельного сбора, транспортировки и переработки опасных видов отходов: РСО, отходов электронного и электрического оборудования, отработанных ртутьсодержащих энергосберегающих ламп и химических источников питания, аккумуляторов, медицинских отходов, образующихся у населения

Итоги конкурса, подрядные компании определены

2024

Акимат города, акиматы районов

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

2.4

Организация стационарных пунктов/точек сбора опасных бытовых отходов, таких как батарейки, ртутьсодержащие лампы, электронное и электрическое оборудование, медицинские отходы в общественных местах (торговые центры, отделения почты, центры обслуживания населения и пр.)

Отчет, пункты приема установлены

2024-2028

Акимат города, акиматы районов, подрядная организация

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

2.5

Анализ и определение специализированных предприятий по сбору, транспортировке и восстановления опасных составляющих коммунальных отходов, которые соответствуют требованиям законодательства, и могут оказывать услуги по сбору, транспортировке и переработке отдельных видов опасных отходов для государственных учреждений, бюджетных организации и другим юридическим лицам в Каркаралинском районе

Отчет

2024

Акимат города, акиматы районов

Не требуется

2.6

Профилактическая работа с городскими учреждениями социальной сферы (школы, детские сады, ВУЗы и пр.), предприятиями, малым и средним бизнесом по вопросу необходимости внедрения раздельного сбора вторичного сырья (пластика, бумаги и картона, стекла и пр.) для дальнейшей передачи на переработку специализированным предприятиям

Отчет

2024-2028

Акимат города, акиматы районов

Не требуется

2.7

Проведение регулярной акции (1 раз в полугодие) по избавлению населения от отработанного электронного и электрического оборудования "Избавься от ненужного"

Отчет о проведенных акциях

2024-2028

Акимат города, акиматы районов, специализированные предприятия

Не требуется

2.8

Определение списка специализированных компании, которые могут оказывать услуги по сбору, транспортировке и переработке отдельных видов опасных отходов для государственных учреждений, бюджетных организации и другим юридическим лицам.

Отчет

2024

Акимат города, акиматы районов

Не требуется

2.9

Организация специальных мест для сбора и вывоза строительных и крупногабаритных отходов, образующихся у физических лиц (жителей).

Отчет

2024

Акимат города, акиматы районов

Не требуется

2.10

Профилактическая работа с КСК, управляющими компаниями домов, ОСИ по раздельному сбору уличного смета, уличных и садовых отходов, установка отдельного контейнера. Организация вывоза на места сбора биоразлагаемых отходов.

Отчет

2024

Акимат города, МВО, КСК

Не требуется

2.11

Организация мероприятий по определению подрядной организации для раздельного сбора пищевых отходов с городских учреждений социальной сферы (школы, детские сады, ВУЗы и пр.), предприятий, малого и среднего бизнеса сферы общественного питания с целью осуществления сбора и переработки пищевых и других органических отходов

Отчет

2026-2028

Акимат города, акиматы районов

Не требуется

2.12

Определение специальных мест для сбора биоразлагаемых (пищевых отходов)

Отчет

2026-2028

Акимат города, акиматы районов

Не требуется

Задача 3. Развитие системы переработки и утилизации коммунальных отходов, включая специфические (пищевые, строительные и крупногабаритные отходы, ОЭЭО и пр.)

Показатель 3. Доля переработки и утилизации:
- ТБО (от объема образования)

3.1

Строительство и запуск МСК, подготовка всей необходимой документации и передача МСК в доверительное управление для дальнейшей эксплуатации.

акт-ввода в эксплуатация, договор передачи

2024-2025

Акимат города, Акиматы районов

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

3.2

Проведение исследований по морфологическому составу коммунальных отходов

Отчет

2024-2025

Акимат города, Акиматы районов

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

3.3

Усиление взаимодействия МИО со специализированными предприятиями по восстановлению отходов.

Отчет

2024

Акимат области, города, района, специализированные предприятия

Не требуется

3.4

Определение специальных мест для сбора крупногабаритных и строительных отходов от населения

информация

2024

Акимат города, Акиматы районов

Не требуется

3.5

Организация конкурса по определению организации по сбору и вывозу крупногабаритных и строительных отходов

Итоги конкурса

2024

Акимат города, акиматы районов, подрядная организация

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

3.6

Анализ существующих технологии по переработке крупногабаритных и строительных отходов

Отчет

2024-2028

Акимат города, акиматы районов, подрядная организация

Не требуется

3.7

Сбор и обезвреживание ртутьсодержащих отходов из городских учреждений социальной сферы (школы, детские сады, ВУЗы и пр.), предприятий, малого и среднего бизнеса

Информация о заключенных договорах

2024-2028

Подрядная организация, выбранная по итогам конкурса

Не требуется

3.8

Сбор и обезвреживание отходов электронного и электрического оборудования из городских учреждений социальной сферы (школы, детские сады, ВУЗы и пр.), предприятий, малого и среднего бизнеса

Информация о заключенных договорах

2024-2028

Подрядная организация

Не требуется

3.93

Профилактическая работа со специализированными предприятиями по обращению с отходами по вопросу предоставления статистической и ведомственной отчетности по сбору и переработке отходов

Отчет

2024

Акимат города, акиматы районов

Не требуется

3.104

Проработка вопроса сжигания неперерабатываемой фракции ТБО на цеметных заводах Карагандинской области

информация

2024

Акимат города, акиматы районов

Не требуется

Задача 4. Обеспечение безопасного захоронения коммунальных отходов

Показатель 4. Закрытие и рекультивация полигона ТБО в соответствии с экологическими требованиями

4.1

Строительство и введение в эксплуатацию новых карт.

Акт вводы в эксплуатацию

2025

Акимат города, акиматы районов, Оператор полигона

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС, частные инвестиции

4.2

Введение в эксплуатацию сортировочной линий на полигоне, включающую в себя прием, сортировку.

Отчет

2024

Акимат города, Оператор полигона

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС, частные инвестиции

4.3

Разработка унифицированной процедуры приема отходов на полигон на основе их классификации

Утвержденная процедура


Оператор полигона

Не требуется

4.4

Разработка проекта рекультивации старого полигона

Заключение госэкспертизы на проект рекультивации

2024-2025

Акимат города, Оператор полигона

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС, частные инвестиции

4.5

Поэтапная рекультивация и восстановление земель старого полигона

Акт приемочной комиссии

2024-2025

Акимат города, акиматы районов, Оператор полигона

Ликвидационный фонд полигона,
местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

4.6

Мониторинг выбросов свалочного газа и фильтрата полигона

Отчеты

2025-2027

Оператор полигона

Ликвидационный фонд полигона

4.7

Создание ликвидационного фонда полигона

Отчет

2024-2028

Оператор полигона

Не требуется

4.8

Выявление и ликвидация несанкционированных свалок (стихийных навалов) коммунальных и строительных отходов в Каркаралинском районе

Отчеты

2024

Акимат области, Акимат города, районные акиматы

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС, частные инвестиции

Задача 5. Повышение информированности и культуры населения по вопросам обращения с коммунальными отходами и усиление взаимодействия всех заинтересованных сторон

Показатель 5. Уровень удовлетворенности населения экологическим качеством жизни

5.1

Создание, размещение и распространение социальной рекламы, направленной на привлечение внимания общественности к проблеме ТБО

Отчеты

2024-2028

Акимат области, Акимат города, районные акиматы, МВО, НПО

Местный бюджет

5.2

Обеспечение информирования населения об организованных пунктах приема отходов (пластик, картон и отходы бумаги, стекло)

Отчеты

2024-2028

Акимат города, районные акиматы, МВО, НПО

Не требуется

5.3

Обеспечение информирования населения об опасных составляющих коммунальных отходов (РСО, ОЭЭО, медицинские) и пропаганды безопасного обращения с ними путем распространения информации в социальных сетях, на сайте акимата, навигационных системах

Отчеты

2024-2028

Акимат города, районные акиматы, МВО, НПО

Не требуется

5.4

Публикации в местных газетах о способах безопасного обращения с опасными составляющими коммунальных отходов

Информация

2024-2028

Акимат города, районные акиматы МВО

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

5.5И

Информирование населения об организованных специальных местах для населения для сбора КГО и строительных отходов

Информация

2024-2028

Акимат города, районные акиматы МВО

Не требуется

5.6

Подготовка информационных материалов о вторичном использовании материальных ресурсов для распространения в школах, колледжах, ВУЗах и пр.

Отчет

2024-2028

Акимат города, районные акиматы, МВО, НПО

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

5.7

Распространение брошюр о компостировании пищевых отходов

Отчет

2024-2028

Акимат города, районные акиматы, МВО, НПО

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

5.8

Разработка и реализация плана информационной работы по обращению с ТБО организациями образования, включающего регулярную работу с учениками, педагогическим составом и техническим персоналом

Информация о разработке плана и отчеты о его реализации в районные акиматы

2024-2028

Акимат города, районные акиматы, МВО, НПО

Не требуется

5.9

Ознакомительные визиты на полигон ТБО и МСК (после запуска) для школьников и студентов (как минимум, 10 экскурсий в год)

Отчет, визиты

2024-2028

Акимат города, районные акиматы, МВО, НПО

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

5.10

Экологические акции в школах, ВУЗах, разъясняющие порядок сортировки отходов на дому и раздельное складирование в контейнеры для пластика, стекла и макулатуры

Отчет, акции

2024-2028

Акимат города, районные акиматы, МВО, НПО

Местный бюджет, в рамках, средства МВО

5.11

Проведение ежегодного социологического опроса в целях оценки уровня удовлетворенности населения экологическим качеством жизни

Отчет, опрос

2024-2028

Акимат города, районные акиматы, МВО, НПО

Местный бюджет в рамках Плана мероприятий по ООС

5.12

Создание волонтерских клубов в школах с целью пропаганды и общественного контроля за деятельностью обращением с отходами в городе

Отчет

2024-2028

Акимат города, районные акиматы, МВО, НПО

Местный бюджет в рамках Плана мероприятий по ООС

6

Задача 6. Улучшение административного управления коммунальными отходами
Все показатели.

6.1

Определение участников рынка ТБО, осуществляющих сбор и транспортировку ТБО посредством проведения конкурса (тендера) и установление требований согласно экологическому законодательству.

Отчет

2024

Акимат города, районов

Не требуется

6.2

Распределение города на оптимальные участки и установление порядка оказания услуг субъектами по сбору и вывозу ТБО населению.

Отчет

2024

Акимат города, районов

Не требуется

6.3

Предоставление доступа к сведениям о регистрации населения для МВО без передачи персональных данных

Отчет

2024

Акимат города, районов

Не требуется

6.4

Создание единого расчетно-финансового центра с абонентским номером для всех коммунальных услуг.

Отчет, ЕРЦ имеется

2024

Акимат Карагандинской области, Акимат города, районов, МВО

Местный бюджет в рамках Плана мероприятий по ООС, средства МВО, полигона

6.5

Своевременный и экономически обоснованный пересмотр, индексация тарифов на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО

Информация

2024-2025

Акимат города, районов, Маслихат, МВО

Не требуется

      *Объемы финансирования из местного бюджета будут уточняться при формировании Плана мероприятий по ООС по Карагандинской области