Құстардың зардапты тұмауын алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырудың ветеринариялық ережелерін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2006 жылғы 25 қаңтардағы N 45 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2006 жылғы 27 қаңтарда тіркелді. Тіркеу N 4046. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2012 жылғы 17 қаңтардағы № 10-1/18 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2012.01.17 № 10-1/18 (қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған құстардың зардапты тұмауын алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырудың ветеринариялық ережесі.
2. Ветеринария департаменті Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің облыстардағы және Астана, Алматы қалаларындағы аумақтық басқармаларымен бірлесіп, заңнамада белгіленген тәртіппен, осы бұйрықтан туындайтын қажетті шараларды қабылдасын.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктердің мемлекеттік ветеринариялық инспекторларына жүктелсін.
4. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2005 жылы 24 қаңтардағы N 63 "Құстардың инфекциялық ауруларын алдын-алу және жою бойынша Ветеринариялық ережелерді бекіту туралы" (N 3448 нормативтік құқықтық актілерді Мемлекеттік тіркеу реестрінде тіркелген) бұйрығының 1 тармағының 1) тармақшасының күші жойылсын.
5. Осы бұйрық алаш рет ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылық министрінің
25 қаңтардағы 2006 жылғы
N 45 бұйрығымен бекітілген

Жоғары зардапты құс тұмауын алдын-алу және
жою жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырудың
ветеринариялық ережесі

1. Жалпы ережелер

1. Жоғары зардапты құс тұмауын алдын-алу және жою бойынша шараларды жүргізудің ветеринарлық ережесі (бұдан әрі - Ереже) Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес, жеке және заңды тұлғалар үшін орындалуға міндетті Ветеринарлық шараларды ұйымдастыру мен жүзеге асырудың тәртібін анықтайды.

2. Осы ережеде келесі түсінік қолданылады:
Құстарды жабық ұстау типі - құстардың ауылшаруашылық жануарларымен және жабайы құстармен жанасу және араласуын шектейтін, ерекше ұстау түрі.

3. Жоғары зардапты құс тұмауы (Highly patopogenic avium influenza) аса қауіпті, жіті түрде өтетін жоғары зардапты, тыныс алу, асқорыту органдары мүшелерінің, орталық нерв жүйесінің зақымдалуымен және жоғары өліммен сипатталады.
Ауруға үй құстарының барлық түрі, синантропты және жабайы құстар бейім.

4. Қоздырғышы - Orthomyxoviridae тұқымдастығына жататын вирус, Jnfluenzavizuc түрі, А типі. Тұмау вирусының А типінің сыртқы гемогглютинді белогі бойынша - 15, нейраминидазе бойынша - 9 түрлері бар. Өте жиі жоғары зардапты категорияға вирустың гемогглютинді Н ₅ және Н ₇ сероварианттары жатады. Құс тұмауының вирусы өзгергіш, сондай-ақ адам және құс тұмауларының вирустарымен бірігу нәтижесінде тегін қайта өзгертуге (реассортацияа) қабілетті. Тұмаудың тегі өзгерген вирусы адамның денсаулығы мен өміріне қауіп төндіреді.

5. Індет қоздырғышының көзі - ауру құстар, олардың секреттер мен экскреттер арқылы көптеген мөлшерде вирус бөлініп шығады. Ауру аэрогендік, алиментарлық, трансовариалдық жолмен жұғады.
Құс тұмауы үй құстарында өлім көрсеткіші жоғары (100 % дейін), жіті түрде өтеді. Жабайы суда жүзетін құстар құс тұмауымен жеңіл немесе субклиникалық формада ауырады және олар тұмау вирусының табиғи резервуары болып саналады.

6. Жоғары зардапты құстардың тұмауына эпизоотиялық мәліметтердің, клиникалық белгілердің, патологоанатомиялық өзгерістердің және зертханалық зерттеудің қортындысы негізінде диагноз қойылады.

2. Жоғары зардапты құс тұмауының алдын-алу
шаралары

7. Қазақстан Республикасының аумағына шекаралас немесе жоғары зардапты құс тұмауынан қолайсыз елдерден, олардың орналасу қашықтығына байланыссыз тұмау қоздырғышының ену қауіпі төнген жағдайда, ветеринария саласындағы уәкілетті органның ұсынуы бойынша алдын алу бойынша іс-шараларын ұйымдастыруға кірісу қажет. Ол үшін ветеринария саласындағы уәкілетті орган дүние жүзі масштабында жоғары зардапты құс тұмауының жағдайы туралы тұрақты мониторинг жүргізеді және олардың Қазақстан Республикасы үшін қауіп туғызатын деңгейін бағалайды.

8. Жоғары зардапты құс тұмауының ену қауіпі туған жағдайда, оның қоздырғышын енгізбеу мақсатында ветеринария саласындағы уәкілетті орган тиісті эпизоотияға қарсы шараларды қолданады, осыған сәйкес:
1) қолайсыз мемлекеттердің аумағынан құс және құс шаруашылығы өнімдерін енгізуге (шығаруға) шектеу енгізу;
2) жабайы және ұшып келетін құстарға аңшылықты реттеу (жабайы құстарға аңшылық мерзімін реттеу, туысты үй құстарымен жанасу жиілігін азайту мақсатында құстарды атудың санын көбейту);
3) ең алғашқы аурудың пайда болу қауіпі төнетін аумақты анықтау, құс ұстайтын заңды және жеке тұлғаларға енгізілген шектеулер туралы тиісті өкімдер жіберу.

9. Шаруашылығында құстары бар жеке тұлғалар келесі талаптарды қатаң сақтауы қажет:
1) үй құстарын жабайы құстармен, әсіресе суда жүзетіндерімен жанасуды болдырмау бойынша шаралар қолдану;
2) аулада құс ұстау қажет болған жағдайда, мемлекеттік ветеринариялық инспектордың нұсқауы бойынша жабық түрде ұстауға көшіру;
3) құстың ауру және өлу жағдайы туралы жедел тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің ветеринариялық инспекторына хабарлау;
4) жабайы құстармен бірге көлдердің маңайынан радиусі 5 шақырым көлемінде үй құстарын бағуға немесе жаюға жол бермеу.

10. Шаруашылығында құстары бар заңды тұлғалар келесі талаптарды қатаң сақтауы қажет:
1) құстарды жабайы құстармен, әсіресе суда жүзетіндерімен жанасуды болдырмау бойынша шаралар қолдану;
2) радиусі 5(бес) шақырымда құстардан бос аймақ құру;
3) қажет болған жағдайда, мемлекеттік ветеринариялық инспектордың нұсқауы бойынша құстарды жабық типті режимде ұстауға көшіру;
4) індеттік аурулардан қолайлылығы тиісті ветеринариялық құжаттармен бекітілген шаруашылықтардан құстарды енгізу (шығару, араластыру);
5) шаруашылық субъектілерінде тазалықты сақтау, қажет болған жағдайда оларға дезинфекция жүргізу;
6) құстарды өсіру және ұстау технологиясын сақтау (аумақтық-жекелік зоналарда құстарды әртүрлі жастағы топтарға орналастыру, цикларалық алдын алу үзілісін сақтау және басқалары);
7) құстың ауру және өлу жағдайы туралы жедел тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің ветеринариялық инспекторына хабарлау;
8) құстарды әртүрлі жануарлармен, әсіресе шошқалармен бірге ұстауға жол бермеу.

3. Жоғары зардапты құс тұмауының пайда болу және
таралуы жағдайында жүргізілетін іс-шаралар

11. Жоғары зардапты құс тұмауына күдік болған жағдайда диагноз қою мақсатында ветеринариялық зертханаға тексеруге жаңа өлген құстың өлексесін немесе ауру құстың сойылған денесін (5 бастан кем емес) немесе мүшелерін (бас миын, өкпе, қара талақ) сұйық азотта тоңазытылған күйінде, сонымен бірге ауруға күдікті деген құстан сарысуын (10 сынамадан кем емес) жібереді.

12. Диагноз бекітілгенде шаруашылық субъектісінің аумағына карантин қойылады.

13. Ауру шыққан жер, оған енетін аумақ ауру білінген жерге (ауру ошағына) қатынасы бойынша ара қашықтығына және вирустың тасымалдану факторлығының болуына байланысты, зоналарға бөлінеді:
1) індет ошағы зонасы - ауру тіркелген және оған енетін аумақ маңайындағы радиусі 8(сегіз) шақырымнан кем емес пункт (жер);
2) ауру қауіпі төнген зона - ауру тіркелген пункттің (індет ошағы зонасынан) шекарасы маңайынан радиусі 25 (жиырма бес) шақырымнан кем емес аумақ (сыртқы);
3) байқау зонасы - қауіпті зонаның шекарасы маңайынан радиусі 50 (елу) шақырымнан кем емес аумақ (сыртқы).

14. Індет ошағының зонасында жоғары зардапты құс тұмауының қоздырғышын жою және оның одан ары таралуының алдын алу бойынша шаралар жүргізеді. Бұл үшін шаруашылық субъектілеріндегі, елді мекендегі барлық құстарды (өлексесін, ауруын, шартты сауын және сауын), олардың түріне, жасына қарамастан өртеу жолымен жояды.

15. Ластанған және вируспен ластануы мүмкін жерді (құс қоралары, аулалар, соятын жер, тасымалдау, қайта өңдеу) аталған аурудың қоздырғышына қарсы тиімді саналатын Қазақстан Республикасы Ветеринариялық препараттар мемлекеттік реестрінде тіркелген, дезинфекциялық құралдармен дезинфекциялайды.

16. Індет ошағы зонасынан құс және құс шаруашылығы өнімдерін шығару(енгізу) толықтай тоқтатылады. Індет ошағы зонасының шекарасына ветеринариялық-санитариялық бекет (карантиндік) ұйымдастырылады. Қажет болған жағдайда аталған зонада жануарлардың барлық түрлерінің қозғалысы толықтай тоқтатылады.

17. Ауру қауіпі төнген зонада ауруға шектеу шаралары және аталған аумақтағы құстарға қатаң ветеринариялық бақылау енгізіледі. Құстар қатаң жабық типте ұстауға ауыстырылады. Жабайы құстардың түрлерімен жанасуын болдырмайды.

18. Бақылау зонасында аталған аумақтағы құстарға қатаң ветеринариялық бақылау енгізіледі. Құстар қатаң жабық типте ұстауға ауыстырылады. Жабайы құстардың түрлерімен жанасуын болдырмайды.

19. Тұмаудан өлген ең ақыры өлексені, құс тұмауына күдікті немесе ауырған құстарды жойғаннан және қорытынды дезинфекция жүргізілгеннен кейін 21 күннен соң шаруашылық субъектілерінен карантин алынады.

Об утверждении Ветеринарных правил осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации высокопатогенного гриппа птиц

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 25 января 2006 года № 45. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 27 января 2006 года № 4046. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 17 января 2012 года № 10-1/18

Сноска. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства РК от 17.01.2012 № 10-1/18.

В соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить ветеринарные правила осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации высокопатогенного гриппа птиц.

2. Департаменту ветеринарии совместно с территориальными управлениями областей и городов Астана, Алматы Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, в установленном законодательством порядке, принять необходимые меры, вытекающие из настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на государственных ветеринарных инспекторов соответствующих административно-территориальных единиц.

4. Подпункт 1) пункта 1 приказа Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 24 января 2005 года N 63 "Об утверждении Ветеринарных правил по профилактике и ликвидации инфекционных болезней птиц" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за N 3448) признать утратившим силу.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Министр

Утверждены приказом
Министра сельского хозяйства
Республики Казахстан
от 25 января 2006 года N 45

Ветеринарные правила осуществления мероприятий
по профилактике и ликвидации высокопатогенного гриппа птиц

1. Общие положения

1. Настоящие Ветеринарные правила осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации высокопатогенного гриппа птиц (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

2. В настоящих правилах используется следующее понятие:

закрытый тип содержания птиц - особый вид содержания птиц, при котором ограничивается контакт и перемещение с сельскохозяйственными животными и дикими птицами.

3. Высокопатогенный грипп птиц (Highly pathopogenic avian influenza) - особо опасная, остропротекающая, высококонтагиозная болезнь, характеризующаяся поражением органов дыхания, пищеварения, центральной нервной системы и высокой смертностью.
Восприимчивы к болезни все виды домашних, синантропных и диких птиц.

4. Возбудителем болезни является вирус семейства Orthomyxoviridae, рода Influenzavirus, типа А. Вирус гриппа типа А имеет 15 разновидностей по наружному белку гемагглютинину и 9 - по нейраминидазе. Наиболее часто к высокопатогенной категории относятся сероварианты вируса с гемагглютининами Н5 и Н7. Вирус гриппа птиц изменчив и способен реассортироваться (мутировать) с вирусами гриппа животных и человека. Мутанты вируса гриппа представляют опасность для здоровья и жизни человека.

5. Источником инфекции являются больные птицы, которые с экскретами и секретами выделяют большое количество активного вируса. Заражение птицы происходит аэрогенно, алиментарно и трансовариально. У домашних видов птиц болезнь протекает в острой форме с высоким процентом летальности (до 100 %). Дикая водоплавающая птица является природным резервуаром вируса гриппа и болезнь протекает в легкой или субклинической форме.

6. Диагноз на высокопатогеннный грипп птиц ставят на основании эпизоотологических данных, клинических признаков, патологоанатомических изменений и результатов лабораторных исследований.

2. Мероприятия по профилактике высокопатогенного гриппа птиц

7. К организации мероприятий по профилактике должны приступать по представлению уполномоченного органа в области ветеринарии в случае появления угрозы проникновения возбудителя на территорию Республики Казахстан из сопредельных или неблагополучных по высокопатогенному гриппу птиц стран, не зависимо от дальности их расположения. Для этого уполномоченный орган в области ветеринарии проводит постоянный информационный мониторинг о случаях высокопатогенного гриппа птиц в мировом масштабе и оценивает их вероятную степень опасности для территории Республики Казахстан.

8. В случае появления опасности проникновения высокопатогенного гриппа, с целью недопущения проникновения его возбудителя уполномоченным органом в области ветеринарии предпринимаются соответствующие противоэпизоотические меры, согласно которым:
1) вводятся ограничения на ввоз (ввод) птицы и продуктов птицеводства из территорий неблагополучных государств;
2) регулируется охота на дикую и перелетную птицу (регулируют срок охоты на дикую птицу, увеличивают количество отстреливаемой птицы с целью разряжения их популяций и уменьшения частоты контактов с домашними видами птицы);
3) определяются территории с наиболее вероятной опасностью первичного проявления болезни, направляются соответствующие распоряжения о вводимых ограничениях физическим и юридическим лицам, имеющих в своей собственности птицу.

9. Физические лица, имеющие в своем хозяйстве (подворье) птицу должны строго соблюдать следующие требования:
1) принимать меры по не допущению контакта домашней птицы с дикими, особенно водоплавающими;
2) в случае необходимости птицу в подворьях, по указанию государственного ветеринарного инспектора, переводить на закрытый тип содержания;
3) о случаях заболевания и гибели птицы оперативно сообщать об этом ветеринарному инспектору соответствующей административно-территориальной единицы;
4) не допускать выпас или выгул домашней птицы возле озер с дикими птицами в радиусе до 5 километров.

10. Юридические лица, имеющие в своем хозяйстве птицу должны строго соблюдать следующие требования:
1) принимать меры по не допущению контакта птицы с дикими, особенно водоплавающими;
2) создавать свободную зону от птиц в радиусе 5 (пять) километров;
3) в случае необходимости птицу по указанию государственного ветеринарного инспектора, переводить на закрытый тип содержания;
4) ввод (ввоз, перемещение) птиц из хозяйств, благополучных по инфекционным заболеваниям с подтверждением соответствующими ветеринарными документами;
5) соблюдать чистоту в хозяйствующих субъектах птицеводства, при необходимости проводить дезинфекцию в них;
6) соблюдать технологию разведения и содержания птицы (размещение различных возрастных групп птицы в территориально-обособленных зонах, соблюдение межцикловых профилактических перерывов и др.);
7) о случаях заболевания и гибели птицы оперативно сообщать об этом ветеринарному инспектору соответствующей административно-территориальной единицы;
8) не допускать совместного содержания птиц с различными видами животных, в особенности со свиньями.

3. Мероприятия, проводимые в случае появления и
распространения высокопатогенного гриппа птиц

11. При подозрении на заболевание птиц высокопатогенным гриппом в ветеринарную лабораторию с целью постановки диагноза направляют на исследование свежие трупы павших или убитых больных птиц (не менее 5 голов) или органы (головной мозг, легкие, селезенка) в замороженном виде в жидком азоте, а также сыворотку крови от подозрительной по заболеванию птицы (не менее 10 проб).

12. При установлении диагноза на территории хозяйствующего субъекта устанавливается карантин.

13. Место, где было выявлено заболевание, и прилегающую к нему территорию, в зависимости от расстояния по отношению к месту появления болезни (очаг заболевания) и наличия факторов переноса вируса, разделяют на зоны:
1) зона очага инфекции - пункт (место) регистрации болезни и прилегающая к нему территория с радиусом вокруг не менее 8 (восемь) километров;
2) зона угрожаемая заболеванием - территория (внешняя) вокруг от границы пункта регистрации болезни (зоны очага инфекции) в радиусе не менее 25 (двадцать пять) километров;
3) зона наблюдения - территория (внешняя) вокруг от границы угрожаемой зоны в радиусе 50 (пятьдесят) километров.

14. В зоне очага инфекции проводят меры по уничтожению возбудителя высокопатогенного гриппа птиц и предупреждению дальнейшего его распространения. Для этого в хозяйствующих субъектах, населенных пунктах производят уничтожение всей птицы (трупов, больных, условно здоровых и здоровых), не зависимо от их вида и возраста, путем сжигания.

15. Места загрязнения и вероятного загрязнения вирусом дезинфицируют (птичники, дворы, места убоя, транспортировки, утилизации) дезинфицирующими средствами, зарегистрированные в Государственном реестре ветеринарных препаратов и являющимися эффективными против возбудителя данного заболевания.

16. Из зоны очага инфекции полностью прекращают вывоз (вывод) птицы и продуктов птицеводства. На границе зоны очага инфекции организуют ветеринарно-санитарные (карантинные) посты. При необходимости полностью прекращают движение из данной зоны во внешнюю территорию всех видов животных.

17. В зоне угрожаемой заболеванием вводят ограничительные мероприятия и строгий ветеринарный контроль за состоянием здоровья имеющейся на данной территории птицы. Птицу переводят строго на закрытый тип содержания. Исключают контакт с дикими видами птиц.

18. В зоне наблюдения проводят строгий ветеринарный контроль за состоянием здоровья птиц, имеющейся на данной территории. Птицу переводят строго на закрытый тип содержания. Исключают контакт с дикими видами птиц.

19. Карантин с хозяйствующего субъекта снимают через 21 день после уничтожения последнего трупа, павшего от гриппа, больного или подозрительного в заболевании гриппом птицы и проведения заключительной дезинфекции.