Жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерін жанама әдіспен айқындау қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Бірінші орынбасары - Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2020 жылғы 16 наурыздағы № 275 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 наурызда № 20215 болып тіркелді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы бұйрық 01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі

"Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" 2017 жылғы 25 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 72-бабы 9-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерін жанама әдіспен айқындау қағидалары бекітілсін.

2. Мыналардың:

1) "Жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерін жанама әдіспен айқындау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің міндетін атқарушының 2016 жылғы 22 шілдедегі № 383 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14160 болып тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2016 жылы 9 қыркүйекте жарияланған);

2) "Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2017 жылғы 31 наурыздағы № 213 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін бұйрықтары тізбесінің 2-тармағының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15096 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде 2017 жылғы 13 маусымда жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шараларды орындау туралы мәліметтердің ұсынылуын қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрық 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға жатады.

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Бірінші Орынбасары -Қаржы министрі

А. Смаилов

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Бірінші Орынбасары – Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2020 жылғы 16 наурызы № 275 бұйрығымен бекітілді

Жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерін жанама әдіспен айқындау қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерін жанама әдіспен айқындау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалары) "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" 2017 жылғы 25 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) (бұдан әрі – Салық кодексі) 72-бабының 9-тармағына сәйкес әзірленді және салықтық бақылауды жүзеге асыру барысында жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерін жанама әдіспен айқындау (бұдан әрі – жанама әдіс) тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 18.03.2021 № 231 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерін жанама әдіспен айқындау, салық декларацияларында көрсетілген мәліметтердің толықтығы мен дұрыстығын айқындау мақсатында жеке тұлғаға қатысты салықтық бақылауды жүзеге асыру барысында қолданылады.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 18.03.2021 № 231 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Осы Қағидалардың күші дара кәсіпкер, жеке практикамен айналысатын адам ретінде тіркеу есебінде тұрған жеке тұлғаға қатысты оның осындай қызметті жүзеге асыру кезеңіне қолданылмайды.

4. Қазақстан Республикасының салық заңнамасының арнайы ұғымдары мен терминдері Салық кодексінің тиісті баптарында айқындалатын мағынасында пайдаланылады.

2-тарау. Жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерін жанама әдіспен айқындау тәртібі

5. Қазақстан Республикасының мемлекеттік кірістер органдары (бұдан әрі – МКО) Салық кодексінің 72-бабы 6-тармағына сәйкес жеке тұлғаның кірісін айқындаудың жанама әдісінің мынадай түрлерін:

1) активтердің құн өсімі әдісін;

2) шығындарды есепке алу әдісін;

3) банк шоттарындағы қаражаттың қозғалысын есепке алу әдісін қолданады.

МКО қажет болған жағдайда, Қағидалардың осы тармағында көрсетілген әдістер жиынтығын пайдаланады.

6. Жанама әдіспен айқындау мынадай кезеңдерден тұрады:

1) объектілерді айқындау;

2) объектілерді бағалау;

3) жеке тұлғаның кірісін есептеу.

7. МКО объектілерді айқындау үшін:

1) жеке тұлғаның банк шоттарындағы ақша қалдығы мен қозғалысы туралы, жеке тұлғаға берілген кредиттер және ипотекалық тұрғын үй заемдары бойынша сыйақыны өтеуге арналған шығыстар туралы;

2) Қазақстан Республикасының аумағындағы мүлік туралы, медициналық және білім беруге арналған шығыстар туралы, жеке тұлғалардың мәмілелері мен шарттары, оның ішінде сақтандыру шарттары, жеке тұлғалардың бағалы қағаздармен, биржалық тауарлармен мәмілелері туралы және әлеуметтік төлемдер бойынша аударымдар мен төлемдер туралы;

3) Салық кодексінің 294-бабы 3-тармағына сәйкес айқындалатын шет мемлекеттегі мүлік, оның ішінде салық салуда жеңілдігі бар мүлік туралы;

4) жеке және заңды тұлғалар табыс еткен салық есептілігі нысандарынан;

5) салықтық және кедендік бақылаудың, оның ішінде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мәмілелер жасасқан және (немесе) жеке тұлғада есеп айырысу бойынша дебиторлық және (немесе) кредиторлық берешек пайда болған тұлғаларға қатысты өзге де нысандарының нәтижелері бойынша алынған;

6) құжаттамалық расталған басқа ақпарат көздерінен алынған мәліметтерді пайдаланады.

8. МКО объектілерді айқындау мақсатында:

1) банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға;

2) Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын тиісті уәкілетті мемлекеттік органдарға, жергілікті атқарушы органдарға және өзге де ұйымдарға;

3) қолданыстағы халықаралық шарттар негізінде ақпарат алмасу шеңберінде шет мемлекеттердің құзыретті органдары немесе осындай ақпарат бар халықаралық ұйымдарға сұрау салулар жолдайды.

9. Мәлімет көздері мән-жайларға, жеке тұлға қызметінің сипаты мен түріне қарай әрбір нақты жағдайда ерекшеленуі мүмкін.

10. Объектілерді бағалау салық есептілігінен және (немесе) бастапқы есепке алу құжаттардан, сондай-ақ басқа да көздерден алынған ақпараттың негізінде жүзеге асырылады.

11. Жеке тұлғада активтердің, оның ішінде аяқталмаған құрылыс объектілердің, көлік құралдарының, жер учаскелерінің, материалдық емес активтердің, жылжамайтын инвистициялардың және өзге де мүліктің бағасын растайтын құжаттар болмаған кезде осы жеке тұлғаның кірісіне көрсетілген активтің нарықтық бағасы қосылады.

Объектілердің нарықтық құны МКО тартатын, "Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес қызметін жүзеге асыратын бағалаушы есебінің негізінде айқындалады.

12. МКО жанама әдістер негізінде айқындаған объектілер туралы мәліметтері жеке тұлғаның салық декларацияларында көрсетілген тиісті деректермен салыстырылады.

Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 18.03.2021 № 231 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Салықтық бақылау кезінде жеке тұлғаның декларацияларында көрсетілген сомалар қабылданады.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 18.03.2021 № 231 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13-1. Жеке тұлғаның Салық кодексінің 635-бабында белгіленген мерзімде кірістер мен мүлік туралы декларацияны тапсырмауы осындай жеке тұлғада:

жеке тұлғаның дербес салық салуға жататын кірістердің;

мемлекеттік немесе өзге тіркеуге жататын мүлікті, құқықтары және (немесе) мәмілелері мемлекеттік немесе өзге тіркеуге жататын мүлікті, оның ішінде Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерде сатып алу, иеліктен шығару, өтеусіз алу фактісінің болмағанын растау болып есептеледі.

Ескерту. 13-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы министрінің 18.03.2021 № 231 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Егер жеке тұлғаның салық декларацияларында көрсетілген кірістері, жеке тұтынуға, оның ішінде мүлік сатып алуға жұмсаған шығыстарына сәйкес келмесе МКО кіріс пен салықты, өткен кезеңдердегі кірістерін ескере отырып, оның жұмсаған шығыстары негізінде айқындайды.

Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 18.03.2021 № 231 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

15. Жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерін жанама әдіспен айқындау нәтижелері салықтық тексеру жүргізу және (немесе) мемлекеттік бақылаудың өзге де нысандарында жүзеге асыру барысында пайдаланылады.

Об утверждении Правил определения доходов физического лица, подлежащего налогообложению, косвенным методом

Приказ Первого заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан – Министра финансов Республики Казахстан от 16 марта 2020 года № 275. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 марта 2020 года № 20215.

Примечание ИЗПИ!
Вводится в действие с 01.01.2021.

В соответствии с пунктом 9 статьи 72 Кодекса Республики Казахстан от 25 декабря 2017 года "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс) ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила определения доходов физического лица, подлежащего налогообложению, косвенным методом.

2. Признать утратившим силу:

1) приказ исполняющего обязанности Министра финансов Республики Казахстан от 22 июля 2016 года № 383 "Об утверждении Правил определения доходов физического, подлежащего налогообложению, косвенным методом" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14160, опубликован 9 сентября 2016 года в информационно-правовой системе "Әділет");

2) пункт 2 Перечня приказов Министерства финансов Республики Казахстан, в которые вносятся изменения и дополнения, утвержденного приказом Министра финансов Республики Казахстан от 31 марта 2017 года № 213 "О внесении изменений и дополнений в некоторые приказы Министерства финансов Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15096, опубликован 13 июня 2017 года в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан).

3. Комитету государственных доходов Министерства финансов Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства финансов Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства финансов Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

4. Настоящий приказ вводится в действие с 1 января 2021 года и подлежит официальному опубликованию.

Первый Заместитель Премьер-Министра Республики Казахстан-Министр финансов

А. Смаилов

Утверждены приказом Первого заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан – Министра финансов Республики Казахстан от 16 марта 2020 года № 275

Правила определения доходов физического лица, подлежащих налогообложению, косвенным методом

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила определения доходов физического лица, подлежащих налогообложению, косвенным методом (далее – Правила) разработаны в соответствии с пунктом 9 статьи 72 Кодекса Республики Казахстан от 25 декабря 2017 года "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс) (далее – Налоговый кодекс) и определяют порядок определения доходов физического лица, подлежащего налогообложению, косвенным методом (далее – косвенный метод) в ходе осуществления налогового контроля.

Сноска. Пункт 1 – в редакции приказа Министра финансов РК от 18.03.2021 № 231 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Определение доходов физического лица, подлежащего налогообложению, косвенным методом применяется в ходе осуществления налогового контроля в отношении физического лица с целью определения полноты и достоверности сведений, отраженных в налоговых декларациях.

Сноска. Пункт 2 – в редакции приказа Министра финансов РК от 18.03.2021 № 231 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Действия настоящих Правил не применяются в отношении физического лица, состоявшего на регистрационном учете в качестве индивидуального предпринимателя, лица занимающегося частной практикой, за период осуществления им такой деятельности.

4. Специальные понятия и термины налогового законодательства Республики Казахстан используются в значениях, определяемых в соответствующих статьях Налогового кодекса.

Глава 2. Порядок определения доходов физического лица, подлежащего налогообложению, косвенным методом

5. Органы государственных доходов Республики Казахстан (далее – ОГД) в соответствии с пунктом 6 статьи 72 Налогового кодекса применяют следующие виды косвенного метода определения дохода физического лица:

1) метод прироста стоимости активов;

2) метод учета затрат;

3) метод учета движения средств на банковских счетах.

В случае необходимости ОГД используют комбинацию методов, указанных в настоящем пункте Правил.

6. Определение косвенным методом состоит из следующих этапов:

1) определение объектов;

2) оценка объектов;

3) расчет дохода физического лица.

7. Для определения объектов ОГД используются сведения:

1) об остатках и движении денег на банковских счетах физического лица, о предоставленных кредитах физическому лицу и расходов на погашение вознаграждения по ипотечным жилищным займам;

2) об имуществе, находящемся на территории Республики Казахстан, о расходах на медицину и образование, по сделкам и договорам физических лиц, в том числе договорам страхования, сделках физических лиц с ценными бумагами, биржевыми товарами и об отчислениях и выплатах по социальным платежам;

3) об имуществе, находящемся в иностранном государстве, в том числе с льготным налогообложением, определяемом в соответствии с пунктом 3 статьи 294 Налогового кодекса;

4) из форм налоговой отчетности, представленные физическими и юридическими лицами;

5) полученные по результатам иных форм налогового и таможенного контроля, в том числе в отношении лиц, с которыми физическим лицом заключались сделки в соответствии с законодательством Республики Казахстан и (или) по взаиморасчетам, с которыми у физического лица возникла дебиторская и (или) кредиторская задолженность;

6) полученные из других источников информации, подтвержденные документально.

8. В целях определения объектов ОГД направляют запросы в:

1) банки и организации, осуществляющие отдельные виды банковских операций;

2) соответствующие уполномоченные государственные органы, местные исполнительные органы и иные организации, осуществляющие деятельность на территории Республики Казахстан;

3) компетентные органы иностранных государств в рамках обмена информацией на основании действующих международных договоров или в международные организации, у которых имеется такая информация.

9. Источники сведений могут различаться в каждом конкретном случае в зависимости от обстоятельств, характера и рода деятельности физического лица.

10. Оценка объектов осуществляется на основании информации, полученной из налоговой отчетности и (или) первичных учетных документов, а также из других источников.

11. При отсутствии у физического лица документов, подтверждающих стоимость активов, в том числе объектов незавершенного строительства, транспортных средств, земельных участков, нематериальных активов, инвестиционной недвижимости и иного имущества в доход данного физического лица включается рыночная стоимость указанного актива.

Рыночная стоимость объектов определяется на основании отчета привлекаемого ОГД оценщика, осуществляющего деятельность в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об оценочной деятельности в Республике Казахстан".

12. Сведения об объектах, определенных ОГД на основе косвенных методов, сопоставляются с соответствующими данными, указанными в налоговых декларациях.

Сноска. Пункт 12 – в редакции приказа Министра финансов РК от 18.03.2021 № 231 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. При налоговом контроле принимается сумма, указанная в налоговых декларациях физического лица.

Сноска. Пункт 13 – в редакции приказа Министра финансов РК от 18.03.2021 № 231 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13-1. Непредставление физическим лицом декларации о доходах и имуществе в срок, установленный статьей 635 Налогового кодекса, считается подтверждением отсутствия у такого физического лица:

доходов, подлежащих обложению физическим лицом самостоятельно;

факта приобретения, отчуждения, безвозмездного получения имущества, подлежащего государственной или иной регистрации, имущества, по которому права и (или) сделки подлежат государственной или иной регистрации, в том числе за пределами Республики Казахстан.

Сноска. Правила дополнены пунктом 13–1 в соответствии с приказом Министра финансов РК от 18.03.2021 № 231 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. В случае, если доходы физического лица, отраженные в налоговых декларациях, не соответствуют его расходам, произведенным на личное потребление, в том числе на приобретение имущества, ОГД определяют доход и налог на основе произведенных им расходов с учетом доходов прошлых периодов.

Сноска. Пункт 14 – в редакции приказа Министра финансов РК от 18.03.2021 № 231 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

15. Результаты определения доходов физического лица, подлежащего налогообложению, косвенным методом используются в ходе проведения налоговой проверки и (или) осуществления иных форм государственного контроля.