Об утверждении Положения о государственной охране животного мира Республики Казахстан

Постановление Правительства Республики Казахстан от 31 декабря 2004 года № 1457. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 4 сентября 2015 года № 745

      Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 04.09.2015 № 745 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      Примечание РЦПИ.
      В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления  см. приказ и.о. Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 27 февраля 2015 года № 18-03/146.

      В соответствии с Законом Республики Казахстан "Об охране, воспроизводстве и использовании животного мира" от 9 июля 2004 года Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Утвердить прилагаемое Положение о государственной охране животного мира Республики Казахстан.

      2. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.
 
       Исполняющий обязанности
      Премьер-Министра
      Республики Казахстан

Утверждено          
постановлением Правительства
Республики Казахстан    
от 31 декабря 2004 года N 1457

ПОЛОЖЕНИЕ
о государственной охране
животного мира Республики Казахстан

1. Общие положения

      1. Настоящее Положение о государственной охране животного мира Республики Казахстан (далее - Положение) разработано в соответствии с  Законом Республики Казахстан от 9 июля 2004 года "Об охране, воспроизводстве и использовании животного мира".
      Государственная охрана животного мира Республики Казахстан (далее – государственная охрана животного мира) организуется в структуре государственного органа, осуществляющего функции управления, контроля и надзора в области охраны, воспроизводства и использования животного мира (далее – уполномоченный орган).
      Сноска. Пункт 1 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 15.03.2013 № 247 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).

2. Задачи и функции государственной охраны животного мира

      2. Основными задачами государственной охраны животного мира являются:
      1) предотвращение и пресечение правонарушений в области охраны, воспроизводства и использования животного мира;
      2) направление в уполномоченные, правоохранительные и судебные органы информации, исковые требования и иные материалы по фактам нарушений законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира.
      3. Государственная охрана животного мира в пределах своей компетенции в установленном законодательном порядке осуществляет следующие функции:
      1) охрана объектов животного мира, в том числе редких и находящихся под угрозой исчезновения видов животных;
      2) обеспечение соблюдения правил и норм по охране, воспроизводству и использованию объектов животного мира;
      3) сохранение среды обитания, условий размножения, путей миграции и мест концентрации объектов животного мира;
      4) воспроизводство животного мира, в том числе редких и находящихся под угрозой исчезновения видов животных;
      5) наблюдение за эпизоотическим состоянием животного мира и принятие мер по пресечению и предотвращению эпизоотии среди животных;
      6) пропаганда идей охраны, воспроизводства и устойчивого использования объектов животного мира и воспитания граждан в духе гуманного и бережного отношения к животному миру.

3. Организационная структура государственной
охраны животного мира

      4. Государственная охрана животного мира состоит из работников специализированных организаций по охране животного мира, ведающих вопросами охраны, воспроизводства и использования животного мира.
      К работникам государственной охраны животного мира приравниваются работники специализированных подведомственных организаций, входящих в систему уполномоченного органа, а также работники структурных подразделений по охране лесов и животного мира областных исполнительных органов непосредственно осуществляющие охрану животного мира (далее - должностные лица).
      Сноска. Пункт 4 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 15.03.2013 № 247 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
      5. Должностными лицами государственной охраны животного мира являются: директор, главный охотовед, главный ихтиолог, охотоведы, ихтиологи, инспекторы по охране животного мира.
      6. Директор, главные охотоведы и главные ихтиологи назначаются и освобождаются от занимаемой должности приказом уполномоченного органа.
      Охотоведы, ихтиологи, инспектора по охране животного мира назначаются и освобождаются от занимаемой должности приказом директора государственной охраны животного мира.
      7. Директор организует и руководит работой государственной охраны животного мира и несет персональную ответственность за выполнение возложенных на государственную охрану животного мира задач и функций.
      При осуществлении своей деятельности директор в установленном законодательством Республики Казахстан порядке и в пределах своей компетенции:
      1) представляет интересы государственной охраны животного мира во всех организациях;
      2) заключает договора;
      3) выдает доверенности;
      4) открывает банковские счета;
      5) издает приказы и дает указания, обязательные для всех работников государственной охраны животного мира;
      6) принимает на работу и увольняет с работы работников государственной охраны животного мира, кроме назначаемых приказом уполномоченного органа;
      7) применяет меры поощрения и налагает дисциплинарные взыскания на работников государственной охраны животного мира;
      8) осуществляет закрепление подконтрольной территории за инспекторами по охране животного мира;
      9) организовывает проведение учета численности объектов животного мира;
      10) утверждает мероприятия по организации охраны и воспроизводства животного мира;
      11) принимает меры по пресечению нарушений законодательства в области охраны, воспроизводства и использовании животного мира.
      8. Главный охотовед и/или главный ихтиолог одновременно является заместителем директора по охране животного мира, который при осуществлении своей деятельности в установленном законодательством Республики Казахстан порядке и в пределах своей компетенции:
      1) разрабатывает и обеспечивает выполнение мероприятий по охране и воспроизводству животного мира;
      2) организовывает оперативные мероприятия по охране животного мира, взаимодействие государственной охраны животного мира с другими природоохранными органами;
      3) организует и координирует работу охотоведов и/или ихтиологов, инспекторов по охране животного мира;
      4) обеспечивает проведение учета численности объектов животного мира, работы по их воспроизводству и охране;
      5) вносит предложения по закреплению подконтрольной территории за инспекторами по охране животного мира;
      6) организовывает деятельность по сохранению среды обитания, условий размножения, путей миграции и мест концентрации объектов животного мира;
      7) организовывает наблюдение за эпизоотическим состоянием животного мира и принятие мер по пресечению и предотвращению эпизоотии среди животных;
      8) организовывает пропаганду идей сохранения животного мира и биологического разнообразия, воспитания граждан в духе гуманного и бережного отношения к животному миру;
      9) проводит с должностными лицами государственной охраны животного мира занятия и семинары по повышению их квалификации;
      10) ведет отчетность по вопросам, входящим в компетенцию государственной охраны животного мира;
      11) представляет по поручению директора в судебных органах интересы государственной охраны животного мира.
      9. Охотовед и/или ихтиолог в установленном законодательством Республики Казахстан порядке и в пределах своей компетенции:
      1) разрабатывает мероприятия по улучшению использования охотничьих угодий и/или рыбохозяйственных водоемов;
      2) проводит учет численности объектов животного мира, в том числе редких и находящихся под угрозой исчезновения видов животных;
      3) наблюдает за состоянием среды обитания, условий размножения, путей миграции и мест концентрации объектов животного мира и в установленном порядке вносит предложения по усилению их охраны;
      4) наблюдает за эпизоотическим состоянием животного мира и представляет отчетность главному охотоведу и/или главному ихтиологу;
      5) ведет отчетность по учету численности объектов животного мира, выполнению мероприятий по их воспроизводству и наблюдениям за состоянием среды обитания, условий размножения, путей миграции и мест концентрации;
      6) проводит разъяснительную работу по вопросам бережного отношения к животному миру, соблюдению законодательства Республики Казахстан в области охраны , воспроизводства и использовании животного мира;
      7) участвует в мероприятиях по охране животного мира.
      10. Инспектор по охране животного мира в установленном законодательством Республики Казахстан порядке и в пределах своей компетенции:
      1) осуществляет охрану объектов животного мира, в том числе редких и находящихся под угрозой исчезновения видов животных, и мероприятия по воспроизводству объектов животного мира на территориях (акваториях), закрепленных за ним приказом директора государственной охраны животного мира;
      2) принимает меры по предотвращению и пресечению законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использования животного мира;
      3) проводит разъяснительную работу по вопросам бережного отношения к животному миру, соблюдению законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использовании животного мира;
      4) представляет главному охотоведу или главному ихтиологу материалы по фактам нарушений законодательства Республики Казахстан в области охраны, воспроизводства и использовании животного мира для направления в уполномоченный и правоохранительные органы.
      11. Должностные лица государственных учреждений осуществляют координированные действия по охране животного мира с местными исполнительными, правоохранительными и органами охраны окружающей среды, егерскими службами охотохозяйственных организаций и поддерживают постоянную связь и сотрудничество с общественными объединениями в области экологии и охраны природы и средствами массовой информации.
      12. Должностным лицам государственной охраны животного мира уполномоченным органом выдаются единые служебные удостоверения установленного образца.
      13. Должностные лица государственной охраны животного мира имеют право на ношение форменной одежды со знаками различия (без погон), специальных средств и служебного оружия, а также их хранение, ношение и применение в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
      Сноска. Пункт 13 в редакции постановления Правительства РК от 15.03.2013 № 247 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).

Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау туралы ереженi бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 31 желтоқсандағы N 1457 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 4 қыркүйектегі № 745 қаулысымен

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 04.09.2015 № 745 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      РҚАО-ның ескертпесі.
      ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 2015 жылғы 27 ақпандағы № 18-03/146 бұйрығын қараңыз.

      "Жануарлар дүниесін қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шiлдедегi Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:

      1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау туралы ереже бекiтiлсiн.

      2. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.

      Қазақстан Республикасы
      Премьер-Министрінің
      міндетін атқарушы

Қазақстан Республикасы 
Үкiметiнiң       
2004 жылғы 31 желтоқсандағы
N 1457 қаулысымен   
бекітілген      

Қазақстан Республикасының жануарлар
дүниесін мемлекеттiк қорғау туралы
ЕРЕЖЕ

1. Жалпы ережелер

      1. Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау (бұдан әрi - жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау) жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласында басқару, бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттiк органның (бұдан әрi - уәкiлеттi орган) құрылымында ұйымдастырылады.
      Қазақстан Республикасының жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау (бұдан әрi - жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау) жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласында басқару және бақылау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттiк органның (бұдан әрi - уәкiлеттi орган) құрылымында ұйымдастырылады.
      Ескерту. 1-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 15.03.2013 № 247 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

2. Жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғаудың
мiндеттерi мен функциялары

      2. Жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғаудың негiзгi мiндеттерi:
      1) жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы құқық бұзушылықтарды болдырмау және жолын кесу;
      2) жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзу фактiлерi жөнiндегi ақпаратты, талап-арыздарды және өзге де материалдарды уәкiлеттi, құқық қорғау және сот органдарына жiберу болып табылады.
      3. Жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау өз құзiретiнiң шегiнде  заңнамамен   белгiленген тәртiппен мынадай функцияларды жүзеге асырады:
      1) жануарлар дүниесi объектiлерiн, соның iшiнде жануарлардың сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген түрлерiн қорғау;
      2) жануарлар дүниесi объектiлерiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану жөнiндегi ережелер мен нормалардың сақталуын қамтамасыз ету;
      3) жануарлар дүниесi объектiлерiнiң мекендеу ортасын, көбею жағдайларын, қоныс аудару жолдарын және шоғырлану орындарын сақтау;
      4) жануарлар дүниесiнiң, соның iшiнде жануарлардың сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген түрлерiнiң өсiмiн молайту;
      5) жануарлар дүниесiнiң эпизоотикалық жай-күйiн қадағалау және жануарлар арасында эпизоотияның жолын кесу және болдырмау жөнiнде шаралар қабылдау;
      6) жануарлар дүниесi объектiлерiн қорғау, өсiмiн молайту және орнықты пайдалану идеясын насихаттау және азаматтарды жануарлар дүниесiне iзгiлiктi және ұқыпты қарау рухында тәрбиелеу.

3. Жануарлар дүниесiн мемлекеттiк
қорғаудың ұйымдық құрылымы

      4. Жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану мәселелерiмен айналысатын жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi мамандандырылған ұйымдардың қызметкерлерiнен тұрады.
      Уәкiлеттi органның жүйесiне кiретiн мамандандырылған ведомстволық бағыныстағы ұйымдардың қызметкерлерi, сондай-ақ жануарлар дүниесiн қорғауды тiкелей жүзеге асыратын облыстық атқарушы органдардың ормандар мен жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi құрылымдық бөлiмшелерiнiң қызметкерлерi жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау қызметкерлерiне (бұдан әрi - лауазымды тұлғалар) теңестiрiледi.
      Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 15.03.2013 № 247 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      5. Жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғаудың лауазымды тұлғалары:
      директор, бас аңшылық маманы бас ихтиолог, аңшылық маманы ихтиологтар, жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi инспекторлар болып табылады.
      6. Директор, бас аңшылық маманы мен бас ихтиологтар уәкiлеттi органның бұйрығымен қызметке тағайындалады және қызметiнен босатылады.
      Аңшылық мамандары ихтиологтар, жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi инспекторлар жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау директорының бұйрығымен қызметке тағайындалады және қызметiнен босатылады.
      7. Директор жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау жұмысын ұйымдастырып, оған басшылық жасайды және жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғауға жүктелген мiндеттер мен функциялардың орындалуына дербес жауап бередi.
      Директор өзiнiң қызметiн жүзеге асыру кезiнде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен және өзiнiң құзiретi шегiнде:
      1) барлық ұйымдарда жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғаудың мүдделерiн бiлдiредi;
      2) шарттар жасасады;
      3) сенiмхаттар бередi;
      4) банк шоттарын ашады;
      5) жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғаудың барлық қызметкерлерi үшiн мiндеттi бұйрықтар шығарады және нұсқаулар бередi;
      6) уәкiлеттi органның бұйрығымен тағайындалатындардан басқа, жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау қызметкерлерiн жұмысқа қабылдайды және жұмыстан шығарады;
      7) жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғау қызметкерлерiне көтермелеу шараларын қолданады және тәртiптiк жазалар салады;
      8) бақылаудағы аумақтарды жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi инспекторларға бекiтiп берудi жүзеге асырады;
      9) жануарлар дүниесі объектiлерi санының есебін жүргiзудi ұйымдастырады;
      10) жануарлар дүниесiн қорғауды және оның өсiмiн молайтуды ұйымдастыру жөнiндегi iс-шараларды бекiтедi;
      11) жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы заңнаманы бұзушылықтарды болдырмау жөнiнде шаралар қолданады.
      8. Бaс аңшылық маманы және/немесе бас ихтиолог бір мезгiлде директордың жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi орынбасары болып табылады, ол өзiнiң қызметiн жүзеге асыру кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасы белгiлеген тәртіппен және өзiнiң құзiретi шегiнде:
      1) жануарлар дүниесiн қорғау және өсiмiн молайту жөнiндегі iс-шараларды әзiрлейдi және олардың орындалуын қамтамасыз етеді;
      2) жануарлар дүниесін қорғау жөніндегі шұғыл iс-шараларды, жануарлар дүниесін мемлекеттік қорғаудың басқа табиғат қорғау органдарымен өзара iс-қимылын ұйымдастырады;
      3) аңшылық мамандарының және/немесе ихтиологтардың, жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi инспекторлардың жұмысын ұйымдастырады және үйлестiредi;
      4) жануарлар дүниесi объектiлерi санының есебiн, олардың өсiмiн молайту және қорғау жөнiнде жұмыс жүргізудi қамтамасыз етедi;
      5) бақылаудағы аумақтарды жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi инспекторларға бекiтiп беру жөнiнде ұсыныстар енгiзедi;
      6) жануарлар дүниесi объектiлерiнiң мекендеу ортасын, көбею жағдайларын, қоныс аудару жолдарын және шоғырлану орындарын сақтау жөнiндегi қызметтi ұйымдастырады;
      7) жануарлар дүниесiнiң эпизоотикалық жай-күйін қадағалауды және жануарлар арасында эпизоотияның жолын кесу және болдырмау жөнiнде шаралар қолдануды ұйымдастырады;
      8) жануарлар дүниесі мен биологиялық әр алуандықты сақтау идеясын насихаттауды, азаматтарды жануарлар дүниесіне iзгілiктi және ұқыпты қарау рухында тәрбиелеудi ұйымдастырады;
      9) жануарлар дүниесін мемлекеттiк қорғаудың лауазымды тұлғаларымен олардың бiлiктiлігін арттыру бойынша сабақтар мен семинарлар өткiзедi;
      10) жануарлар дүниесін мемлекеттiк қорғау құзiретiне енетін мәселелер бойынша есеп берудi жүргiзедi;
      11) директордың тапсыруы бойынша сот органдарында жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғаудың мүдделерiн бiлдiредi.
      9. Аңшылық маманы және/немесе ихтиолог Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және өзiнiң құзыретi шегiнде:
      1) аң аулайтын жерлердi және/немесе балық шаруашылығы айдындарын пайдалануды жақсарту жөнiндегi iс-шараларды әзiрлейдi;
      2) жануарлар дүниесi объектiлерi, соның iшiнде сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген жануарлар түрлерi санының есебiн жүргiзедi;
      3) жануарлар дүниесi объектiлерiнiң мекендеу ортасының, көбею жағдайларының, қоныс аудару жолдарының және шоғырлану орындарының жай-күйiн қадағалайды және белгiленген тәртiппен оларды қорғауды күшейту жөнiнде ұсыныстар енгiзедi;
      4) жануарлар дүниесiнiң эпизоотикалық жай-күйiн қадағалауды және бас аңшылық маманына және/немесе бас ихтиологқа есептi ұсынады;
      5) жануарлар дүниесi объектiлерiнiң санын есепке aлу олардың өсiмiн молайту жөнiндегi iс-шаралардың орындалуы және мекендеу ортасының, көбею жағдайларының, қоныс аудару жолдарының және шоғырлану орындарының жай-күйiн қадағалау бойынша есеп берудi жүргiзедi;
      6) жануарлар дүниесiне ұқыпты қарау мәселелерi, жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтау бойынша түсiндiру жұмысын жүргiзедi;
      7) жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi iс-шараларға қатысады.
      10. Жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi инспектор Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен және өзiнiң құзыретi шегiнде:
      1) жануарлар дүниесi объектiлерiн, соның iшiнде сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген жануарлар түрлерiн қорғауды және оларға жануарлар дүниесiн мемлекеттiк қорғаудың директоры бұйрықпен бекiтiп берген аумақтарда (cy айдындарында) жануарлар дүниесi объектiлерiнiң өсiмiн молайту жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асырады;
      2) жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылықтарды болдырмау және олардың жолын кесу жөнiнде шаралар қабылдайды;
      3) жануарлар дүниесiне ұқыпты қарау мәселелерi, жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтау бойынша түсiндiру жұмысын жүргiзедi;
      4) баc аңшылық маманына немесе бас ихтиологқа уәкiлеттi және құқық қорғау органдарына жiберу үшiн жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзу фактiлерi бойынша материалдар бередi.
      11. Мемлекеттік мекемелердiң лауазымды тұлғалары жергiлiктi атқарушы, құқық қорғау және қоршаған ортаны қорғау органдарымен, аңшылық шаруашылығы ұйымдарының қорықшылық қызметтерiмен жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi үйлестiрiлген iс-қимылдарды жүзеге асырады және экология және табиғатты қорғау саласындағы қоғамдық бірлестіктермен және бұқаралық ақпарат құралдарымен тұрақты түрде байланыста болады және ынтымақтастық жасайды.
      12. Жануарлар дүниесін мемлекеттік қорғаудың лауазымды тұлғаларына уәкілетті орган белгіленген үлгідегі бірыңғай қызмет куәліктерін береді.
      13. Жануарлар дүниесін мемлекеттік қорғаудың лауазымды тұлғаларының айырым белгілері бар нысанды киім (погонсыз) киіп жүруге, арнайы құралдар мен қызметтік қаруды алып жүруге, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен оларды сақтауға, алып жүруге және қолдануға құқығы бар.
      Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 15.03.2013 № 247 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).