Об утверждении годовой финансовой отчетности (консолидированной и отдельной) акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына" за 2009 год, выплате дивидендов по простым акциям за 2009 год и размере дивиденда за 2009 год в расчете на одну простую акцию акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 4 апреля 2011 года № 354.

В соответствии с подпунктами 2) и 10) пункта 3 статьи 9 Закона Республики Казахстан от 13 февраля 2009 года "О Фонде национального благосостояния", Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемую годовую финансовую отчетность (консолидированную и отдельную) акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына" за 2009 год.

2. Выплату дивидендов по простым акциям акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына" (далее - Фонд), расположенного по адресу: Республика Казахстан, 010000, город Астана, проспект Кабанбай батыра, 23, реквизиты: регистрационный номер налогоплательщика (РНН) 620200333937, индивидуальный идентификационный код (ИИК) KZ456010111000026976, банковский идентификационный код (БИК) HSBKKZKX в акционерном обществе "Народный банк Казахстана", город Астана, осуществить в размере 7 056 000 000 (семь миллиардов пятьдесят шесть миллионов) тенге.

3. Утвердить размер дивиденда за 2009 год в расчете на одну простую акцию Фонда - 2 (два) тенге 03 (три) тиын.

4. Установить дату начала выплаты дивидендов - дату подписания настоящего постановления.

5. Выплату дивидендов произвести в течение 10 (десяти) рабочих дней в денежной форме путем безналичного перечисления в республиканский бюджет по коду бюджетной классификации 201301.

6. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан	К. Масимов

Утверждена постановлением Правительства Республики Казахстан от 4 апреля 2011 года № 354

АО "Фонд Национального Благосостояния "Самрук-Қазына"

Консолидированная финансовая отчетность

Содержание

Отчет независимых аудиторов

Консолидированная финансовая отчетность

Консолидированный бухгалтерский баланс

Консолидированный отчет о совокупном доходе

Консолидированный отчет об изменениях в капитале

Консолидированный отчет о движении денежных средств

Примечания к консолидированной финансовой отчетности

ОТЧЕТ НЕЗАВИСИМЫХ АУДИТОРОВ

Акционеру АО "Фонд Национального Благосостояния Самрук-Казына":

Мы провели аудит прилагаемой консолидированной финансовой отчетности АО "Фонд Национального Благосостояния "Самрук-Казына" и его дочерних организаций (далее по тексту - "Группа"), которая включает консолидированный бухгалтерский баланс по состоянию на 31 декабря 2009 года, консолидированный отчет о совокупном доходе, консолидированный отчет об изменениях в капитале и консолидированный отчет о движении денежных средств за год, закончившийся на указанную дату, а также информацию о существенных аспектах учетной политики и другие примечания к консолидированной финансовой отчетности.

Ответственность руководства в отношении финансовой отчетности

Руководство несет ответственность за подготовку и достоверное представление данной консолидированной финансовой отчетности в соответствии с Международными стандартами финансовой отчетности. Эта ответственность включает планирование, внедрение и поддержание надлежащего внутреннего контроля в отношении подготовки и достоверного представления консолидированной финансовой отчетности, не содержащей существенных искажений вследствие мошенничества или ошибки; выбора и применения соответствующей учетной политики; сделанных бухгалтерских оценок, соответствующих конкретным обстоятельствам.

Ответственность аудиторов

Наша обязанность заключается в том, чтобы выразить мнение о данной консолидированной финансовой отчетности на основе проведенного аудита. Мы провели аудит в соответствии с Международными стандартами аудита. Эти стандарты требуют, чтобы мы соблюдали этические нормы, спланировали и провели аудит так, чтобы получить достаточную уверенность в отсутствии существенного искажения прилагаемой консолидированной финансовой отчетности.

Аудит включает выполнение процедур, направленных на получение аудиторских доказательств в отношении сумм и информации, представленных в консолидированной финансовой отчетности. Выбор процедур основывается на суждении аудитора, включая оценку риска существенного искажения консолидированной финансовой отчетности вследствие мошенничества или ошибки. При оценке этого риска аудитор рассматривает аспекты внутреннего контроля в отношении подготовки и достоверного представления предприятием консолидированной финансовой отчетности с тем, чтобы определить процедуры аудита, необходимые в конкретных обстоятельствах, а не для выражения мнения об эффективности системы внутреннего контроля предприятия. Аудит также включает оценку уместности выбранной учетной политики и обоснованности бухгалтерских оценок, сделанных руководством, и оценку представления консолидированной финансовой отчетности в целом.

Мы считаем, что полученные нами аудиторские доказательства являются достаточными и надлежащими для выражения нашего мнения.

Заключение

По нашему мнению, консолидированная финансовая отчетность во всех существенных аспектах достоверно отражает финансовое положение Группы на 31 декабря 2009 года, а также ее финансовые результаты и движение денежных средств за год, закончившийся на указанную дату, в соответствии с Международными стандартами финансовой отчетности.

_____________________

Эльшад Алиев

Партнер по аудиту

_____________________

Айсулу Нарбаева

Аудитор/И.о. генерального директора

ТОО "Эрнст энд Янг"

Государственная лицензия на занятие Квалификационное

аудиторской деятельностью на территории свидетельство аудитора

Республики Казахстан: серия МФЮ - 2, № 0000137

№ 0000003, выданная Министерством от 21 октября 1994 года

финансов Республики Казахстан

от 15 июля 2005 года

21 июня 2010 года

КОНСОЛИДИРОВАННЫЙ БУХГАЛТЕРСКИЙ БАЛАНС

По состоянию на 31 декабря

в миллионах тенге	Прим.	2009 года	2008 года Пересчитано*	2007 года
АКТИВЫ
Долгосрочные активы
Основные средства	7	3.773.002	3.146.349	2.510.706
Нематериальные активы	8	330.268	125.113	128.090
Инвестиции в совместные предприятия и ассоциированные компании	9	1.094.052	656.099	591.706
Займы клиентам	10	1.153.059	203.195	97.988
Средства в кредитных учреждениях	11	421.849	142.507	86.235
Актив по отсроченному налогу	40	44.219	13.558	6.555
Долгосрочные финансовые активы	12	217.715	189.700	130.385
Долгосрочные банковские депозиты	13	52.670	40.489	39.396
Прочие долгосрочные активы	14	206.671	88.816	69.454
		7.293.505	4.605.826	3.660.515
Текущие активы
Товарно-материальные запасы	15	262.967	182.127	162.842
НДС к возмещению		78.776	77.000	62.939
Предоплата по подоходному налогу	40	39.743	26.071	20.242
Торговая дебиторская задолженность	16	201.712	158.326	223.039
Займы клиентам	10	347.755	23.383	7.729
Средства в кредитных учреждениях	11	52.554	28.103	761
Краткосрочные финансовые активы	12	198.722	142.296	126.748
Краткосрочные банковские депозиты	13	929.754	584.326	530.904
Прочие текущие активы	16	225.178	106.971	76.414
Денежные средства и их эквиваленты	17	1.311.082	1.453.891	630.302
		3.648.243	2.782.494	1.841.920
Активы, классифицированные как предназначенные для продажи и передачи
Акционеру	6	119.826	105	19.222
ИТОГО АКТИВОВ		11.061.574	7.388.425	5.521.657

По состоянию на 31 декабря

в миллионах тенге	Прим.	2009	2008 года Пересчитано*	2007
КАПИТАЛ И ОБЯЗАТЕЛЬСТВА
Капитал, относящийся к акционеру материнской компании
Уставный капитал	18	3.748.299	3.458.923	-
Резерв по переоценке инвестиций,имеющихся в наличии для продажи		6.475	(10.513)	(5.049)
Резерв по пересчету валют		182.451	(29.814)	(33.996)
Прочие капитальные резервы		20.301	12.120	13.820
Нераспределенная прибыль		184.558	499.003	2.796.624
		4.142.084	3.929.719	2.771.399
Доля меньшинства		603.951	565.985	455.379
Итого капитала		4.746.035	4.495.704	3.226.778
Долгосрочные обязательства
Займы	19	2.234.872	1.420.054	667.121
Займы Правительства Республики Казахстан	20	283.214	64.351	25.641
Обязательства по финансовой аренде	22	21.880	17.630	16.336
Резервы	23	79.181	51.387	62.858
Обязательство по отсроченному налогу	40	260.073	127.099	192565
Обязательства по вознаграждениям работникам	24	28.514	27.052	26.396
Средства клиентов	25	213.362	15.450	9.179
Производные финансовые инструменты	26	138.725	7.466	4.462
Прочие долгосрочные обязательства	21	396.000	295.815	20.262
		3.655.821	2.026.304	1.024.820
Текущие обязательства
Займы	19	1.093.691	292.304	732.439
Займы Правительства Республики Казахстан	20	593.599	859	384
Обязательства по финансовой аренде	22	10.094	6.208	5.593
Резервы	23	79.637	41.196	34.260
Обязательства по вознаграждениям работникам	24	1.927	1.703	1.264
Подоходный налог к уплате	40	33.123	58.131	64.576
Торговая кредиторская задолженность		248.103	222.311	208.577
Средства клиентов	25	215.722	13.433	12.767
Производные финансовые инструменты	26	4.800	15.011	35.781
Прочие текущие обязательства	27	352.607	215.261	166.009
		2.633.303	866.417	1.261.670
Обязательства, связанные с активами, классифицированными как предназначенные для продажи и передачи Акционеру	6	26.415	-	8.389
Итого обязательств		6.315.539	2.892.721	2.294.879
ИТОГО КАПИТАЛА И ОБЯЗАТЕЛЬСТВ		11.061.574	7.388.425	5.521.657

* Некоторые цифры, приведенные здесь не соответствуют цифрам в консолидированной финансовой отчетности за 2008 год и отражают внесенные корректировки, детализированные в Примечании 3.

Управляющий директор - Член Правления ___________________________

Кайрат Айтекенов

Главный бухгалтер ___________________________

Алмаз Абдрахманова

КОНСОЛИДИРОВАННЫЙ ОТЧЕТ О СОВОКУПНОМ ДОХОДЕ

За годы, закончившиеся 31 декабря

В миллионах тенге	Прим.	2009	2008 Пересчитано*
Доходы	28	2.911.833	2.874.187
Государственные субсидии	29	15.796	12.271
		2.927.629	2.886.458
Себестоимость реализованной продукции и оказанных услуг	30	(1.925.732)	(1.945.987)
Валовая прибыль		1.001.897	940.471
Общие и административные расходы	31	(312.367)	(265.023)
Расходы по транспортировке и реализации	32	(180.648)	(155.474)
Доход от выбытия дочерних организаций	33	2.713	2.840
Отрицательный гудвил при приобретении	5	163.919	-
Доход / (Убыток) от выбытия основных средств, нетто		17.821	(814)
Убыток от обесценения	34	(1.032.760)	(89.989)
Прочий операционный доход		33.619	18.786
Прочий операционный убыток	35	(238.337)	(15.198)
(Убыток) / Прибыль от операционной деятельности		(544.143)	435.599
Финансовые затраты	36	(169.668)	(131.454)
Финансовый доход	37	93.936	126.278
Доля в доходах ассоциированных компаний и совместных предприятий	38	278.838	266.669
Отрицательная курсовая разница, нетто	39	(12.584)	(15.227)
(Убыток) / Прибыль до учета подоходного налога		(353.621)	681.865
Расходы по подоходному налогу	40	(265.723)	(195.555)
(Убыток) / Прибыль за год от продолжающейся деятельности		(619.344)	486.310
Убыток от прекращенных операций	6	(5.267)	(9.898)
(Убыток) / Прибыль за год		(624.611)	476.412
Приходящаяся на:
Акционера материнской компании		(564.290)	367.736
Долю меньшинства		(60.321)	108.676
		(624.611)	476.412

За годы, закончившиеся 31 декабря

В миллионах тенге	Прим.	2009	2008 Пересчитано*
Прочий совокупный (убыток)/доход, после налогообложения:
Пересчет иностранных валют		227.434	4.266
Нереализованная прибыль/(убыток) от переоценки финансовых активов, имеющихся в наличии для продажи		6.511	(5.951)
Чистый реализованный доход по финансовым активам, имеющимся в наличии для продажи		3.135	513
Реклассификации из состава прочего совокупного дохода в прочие прибыли/(убытки) по обесценению финансовых активов, имеющихся в наличии для продажи		6.705	-
Прибыли/(убытки) от инструментов хеджирования		5.997	(3.259)
Общая сумма совокупного (убытка)/дохода за год, за вычетом налогообложения		(374.829)	471.981
Приходящийся на:
Акционера материнской компании		(328.918)	363.221
Долю меньшинства		(45.911)	108.760
		(374.829)	471.981
(Убыток)/Прибыль на акцию:
Основная и разводненная доля (убытка)/прибыли за период, относящегося к акционеру материнской компании		(163.42)	133.74
(Убыток)/Прибыль на акцию от продолжающейся деятельности:
Основная и разводненная доля (убытка)/прибыли от продолжающейся деятельности, относящейся к акционеру материнской компании		(161.90)	137.34

* Некоторые цифры, приведенные здесь не соответствуют цифрам в консолидированной финансовой отчетности за 2008 год и отражают внесенные корректировки, детализированные в Примечании 3.

Управляющий директор - Член Правления ___________________________

Кайрат Айтекенов

Главный бухгалтер ___________________________

Алмаз Абдрахманова

КОНСОЛИДИРОВАННЫЙ ОТЧЕТ ОБ ИЗМЕНЕНИЯХ В КАПИТАЛЕ

За годы, закончившиеся 31 декабря

Приходится на акционера материнской компании
В миллионах тенге	Прим.	Устав- ный капитал	Резерв пере- оценки инвес- тиции, имею- щихся в наличии для продажи	Резерв пере- оценки иност- ранной валюты	Про- чие капи- таль- ные ре- зервы	Нерас- преде- ленная при- быль	Итого	Доля мень- шинс- тва	Итого
На 31 декабря 2007 года		-	(5.049)	(33.996)	13.820	2.796.624	2.771.399	455.379	3.226.778
Совокупный доход за год		-	(5.438)	4.182	(3.259)	367.736	363.221	108.760	471.981
Выпуск акций	18	3.458.923	(26)	-	-	(2.663.267)	795.630	-	795.630
Дивиденды выплаченные	18	-	-	-	-	(7.761)	(7.761)	(20.904)	(28.665)
Признание выплат на основе долевых инструментов		-	-	-	1.315	-	1.315	-	1.315
Исполнение выплат на основе долевых инструментов		-	-	-	(1.830)	879	(951)	701	(250)
Операции с Правительством, выступающим в качестве акционера		-	-	-	-	19.267	19.267	-	19.267
Изменение долей участия в дочерних организациях - приобретение доли меньшинства		-	-	-	-	(1.466)	(1.466)	(1.205)	(2.671)
Прочие изменения в капитале ассоциированных компаний		-	-	-	-	181	181	-	181
Изменение долей участия в дочерних организациях - приобретение долей миноритарными акционерами		-	-	-	(106)	(8.722)	(8.828)	27.158	18.330
Изменение долей участия в дочерних организациях - выбытие дочерней организации		-	-	-	-	-	-	(3.384)	(3.384)
Выкуп собственных акций с рынка дочерней организацией		-	-	-	-	-	-	(520)	(520)
Прочие распределения дочерних организаций		-	-	-	-	(2.288)	(2.288)	-	(2.288)
Увеличение прочего резервного капитала		-	-	-	2.180	(2.180)	-	-
Сальдо на 31 декабря 2008 года
(Пересчитано*)		3.458.923	(10.513)	(29.814)	12.120	499.003	3.929.719	565.985	4.495.704

За годы, закончившиеся 31 декабря

Приходится на акционера материнской компании
в миллионах тенге	Прим.	Ус- тав- ный капи- тал	Резерв пере- оценки инвес- тиций, имеющих- ся в наличии для продажи	Резерв пере- оценки иност- ранной валюты	Прочие капи- тальные резервы	Нерас- преде- ленная прибыль	Итого	Доля мень- шин- ства	Итого
Сальдо на 31 декабря 2008 года (Пересчитано)*		3.458.923	(10.513)	(29.814)	12.120	499.003	3.929.719	565.985	4.495.704
Совокупный доход за год		-	17.110	212.265	5.997	(564.290)	(328.918)	(45.911)	(374.829)
Выпуск акций	18	289.376	-	-	-	(220.392)	68.984	-	68.984
Дисконт по облигациям, размещенных Фондом и выкупленных акционером (Национальным Банком)	18	-	-	-	-	461.255	461.255	-	461.255
Дивиденды выплаченные	18	-	-	-	-	-	-	(22.878)	(22.878)
Признание выплат на основе долевых инструментов		-	-	-	248		248	-	248
Исполнение выплат на основе долевых инструментов		-	-	-	6	203	209	_	209
Изъятие опционов в дочерних организациях		-	-	-	(165)		(165)	-	(165)
Изменение долей участия в дочерних организациях-приобретение долей миноритарными акционерами	18	-	-	-	(192)	15.003	14.811	18.404	33.215
Изменение долей участия в дочерних организациях - приобретение доли меньшинства		-	(122)	-	-	(1.313)	(1.435)	(2.136)	(3.571)
Приобретение дочерних организаций	5.18	-	-	-	3.436	-	3.436	144.240	147.676
Изменение долей участия в дочерних организациях - потеря контроля	18.33	-	-	-	-	-	-	(31.536)	(31.536)
Изменение долей участия в дочерних организациях - выбытие дочерней организации		-	-	-	-	-	-	(1.230)	(1.230)
Выкуп собственных акций с рынка дочерней организацией	18	-	-	-	(3.627)	(1.593)	(5.220)	(20.987)	(26.207)
Прочие распределение Акционеру						(577)	(577)		(577)
Прочие распределения дочерних организаций		-	-	-	-	(20)	(20)		(20)
Прочие изменения в капитале ассоциированных компаний		-	-	-	-	(243)	(243)	-	(243)
Увеличение прочего резервного капитала		-	-	-	2.478	(2.478)	-	-	-
Сальдо на 31 декабря 2009 года		3.748.299	6.475	182.451	20.301	184.558	4.142.084	603.951	4.746.035

* Некоторые цифры, приведенные здесь не соответствуют цифрам в консолидированной финансовой отчетности за 2008 год и отражают внесенные корректировки, детализированные в Примечании 3.

Управляющий директор - Член Правления ___________________________

Кайрат Айтекенов

Главный бухгалтер ___________________________

Алмаз Абдрахманова

КОНСОЛИДИРОВАННЫЙ ОТЧЕТ О ДВИЖЕНИИ ДЕНЕЖНЫХ СРЕДСТВ

За годы, закончившиеся 31 декабря

В миллионах тенге	Прим.	2009	2008 Пересчитано*
Денежные потоки от операционной деятельности:
(Убыток)/доход до подоходного налога		(353.621)	681.865
Убыток до учета подоходного налога от прекращенной деятельности		(5.267)	(9.898)
Корректировки на:
Износ, истощение и амортизацию	7,8	215.187	188.698
Долю в доходах ассоциированных компаний и совместных предприятий	9	(278.838)	(266.669)
Финансовые затраты	36	169.668	131.454
Финансовый доход	37	(93.936)	(126.278)
Убыток от обесценения	34	1.032.760	89.989
Долгосрочные обязательства по вознаграждениям работников	24	1.686	3.090
Отрицательный гудвил при приобретении		(163.919)	-
Отчисления в резервы	23	(29.875)	8.045
Производные финансовые инструменты		5.997	(3.259)
(Доход)/убыток от выбытия основных средств, нетто		(17.821)	814
Доход от выбытия дочерних организаций	6	(2.713)	(2.840)
Нереализованный убыток/(доход) от операций хеджирования нефти		3.336	(3.753)
Резервы по сомнительной дебиторской задолженности и прочим текущим активам	16	16.393	16.426
Резервы по НДС к возмещению	14	1.465	980
Убыток от переоценки финансовых активов, оцененных по справедливой стоимости через прибыль или убыток		208.610	11.961
Расходы по платежам на основе долевых инструментов		248	1.209
Резервы по списанию товарно-материальных запасов	15	505	7.983
Реализованный убыток от переоценки активов, имеющихся в наличии для продажи		2.590	513
Убытки от обесценения активов, имеющихся в наличии для продажи, реклассифицированные в прибыли/убытки		6.705
Нереализованный убыток от курсовой разницы		204.522	1.520
Денежные потоки от операционной деятельности до изменений в оборотном капитале		923.682	731.850
Изменения в прочих долгосрочных активах		(19.857)	6.798
Изменения в займах клиентам		(267.934)	(140.176)
Изменения в средствах в кредитных учреждениях		(227.051)	(104.808)
Изменения в финансовых активах		204.558	(54.750)
Изменения в производных финансовых инструментах		(139.045)	5.479
Изменения в товарно-материальных запасах		(88.395)	(44.609)
Изменения в НДС к возмещению		(4.500)	(13.932)
Изменения в торговой дебиторской задолженности		(69.410)	51.486
Изменения в прочих текущих активах		(52.192)	(22.888)
Изменения в займах и в займах от Правительства		1.459.666	125.947
Изменения в торговой кредиторской задолженности		41.066	13.047
Изменения в счетах клиентов		(539.030)	6.937
Изменения в прочих обязательствах		20.078	49.187
Поступление денежных средств от операционной деятельности		1.241.636	609.568
Подоходный налог уплаченный		(201.026)	(282.121)
Проценты уплаченные		(129.660)	(104.135)
Проценты полученные		80.537	84.366
Чистое поступление денежных средств от операционной деятельности		991.487	307.678

За годы, закончившиеся 31 декабря

В миллионах тенге	Прим.	2009	2008 Пересчитано*
Денежные потоки от инвестиционной деятельности:
Размещение банковских депозитов, нетто		(338.349)	(57.992)
Приобретение ассоциированных компаний и совместно-контролируемых предприятий	9	(92.539)	(40.810)
Приобретение дочерних организаций, за вычетом приобретенных денежных средств	5	(119.015)	(37.719)
Приобретение доли меньшинства	5	(3.571)	(6.841)
Денежные средства дочерних организаций, которые перегруппированы в группы выбытия		(25.890)	105
Приобретение основных средств		(587.464)	(550.500)
Приобретение нематериальных активов		(16.363)	(19.637)
Приобретение финансовых активов		(1.892)	(31.601)
Поступления от продажи основных средств		52.805	36.208
Авансы, выплаченные за долгосрочные активы	14	(115.786)	(19.535)
Дивиденды, полученные от совместно контролируемых и ассоциированных компаний	8	162.100	235.749
Поступления от продажи ассоциированных компаний		733	-
Поступления от продажи дочерних организаций		-	3.935
Исполнение опциона на покупку акций		209	(420)
Денежные средства дочерних организаций над которыми Группа потеряла контроль	6	(2.276)	-
Чистое расходование денежных средств в инвестиционной деятельности		(1.087.298)	(489.058)
Денежные потоки от финансовой деятельности:
Поступления по займам		433.278	936.195
Погашение займов		(582.992)	(719.504)
Погашение обязательств по финансовой аренде		(6.914)	4.936
Погашение акций дочерних организаций		(26.371)	(521)
Операции с акционером		11.732	19.164
Дивиденды, выплаченные миноритарным акционерам дочерних организаций	18	(22.878)	(20.904)
Взносы в уставный капитал миноритарными акционерами		5.647	8.624
Дивиденды, выплаченные акционеру		-	(7.761)
Прочие распределения дочерних организаций		(22)	(2.289)
Взносы в уставный капитал		67.346	795.630
Чистое (расходование)/поступление денежных средств от финансовой деятельности		(121.174)	1.003.698
Влияние изменений обменных курсов на денежные средства и их эквиваленты		74.176	1.271
Чистое уменьшение денежных средств и их эквивалентов		(142.809)	823.589
Денежные средства и их эквиваленты на начало года		1.453.891	630.302
Денежные средства и их эквиваленты на конец года	16	1.311.082	1.453.891

* Некоторые цифры, приведенные здесь не соответствуют цифрам в консолидированной финансовой отчетности за 2008 год и отражают внесенные корректировки, детализированные в Примечании 3.

Управляющий директор - Член Правления ___________________________

Кайрат Айтекенов

Главный бухгалтер ___________________________

Алмаз Абдрахманова

ПРИМЕЧАНИЯ К КОНСОЛИДИРОВАННОЙ ФИНАНСОВОЙ ОТЧЕТНОСТИ

За год, закончившийся 31 декабря 2009 года

1. ОБЩАЯ ИНФОРМАЦИЯ
Корпоративная информация

АО "Фонд Национального Благосостояния "Самрук-Казына" (далее по тексту "Фонд" или "Самрук-Казына") было образовано 3 ноября 2008 года в соответствии с Указом Президента Республики Казахстан от 13 октября 2008 года и Постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 октября 2008 года. Образование было осуществлено посредством слияния АО "Фонд Устойчивого Развития "Казына" ("Казына") и АО "Казахстанский Холдинг по Управлению Государственными Активами "Самрук" ("Самрук") и дополнительной передачи Государством Фонду своего права собственности в некоторых предприятиях, принадлежащих Правительству Республики Казахстан ("Государство" или "Правительство"). Правительство, представленное Комитетом государственного имущества и приватизации Министерства финансов Республики Казахстан, является единственным акционером Фонда (далее по тексту "Акционер").

Фонд является холдингом, объединяющим ряд государственных предприятий, перечисленных в (Примечании 41) (далее по тексту "Группа"). Для управленческих целей деятельность Группы подразделяется в соответствии с видом производимой продукции и типом оказываемых услуг на шесть операционных сегментов (Примечание 46). Нефтегазовый сегмент включает операции по разведке и добыче нефти и газа, транспортировке нефти и газа, переработке и продаже сырой нефти и продуктов переработки. Сегмент транспортировки включает операции по железнодорожной и воздушной перевозке грузов и пассажиров. Сегмент телекоммуникаций включает операции по услугам фиксированной связи, включая местную, междугородную и международную связь (включая страны, входящие и не входящие в СНГ), а также услуги аренды каналов связи, передачи данных и беспроводной связи. Энергетический сегмент включает операции по производству и передаче электрической энергии, по технической диспетчеризации отпуска электроэнергии в электроэнергетическую систему и потребления импортируемой электроэнергии, функции централизованного оперативно-диспетчерского управления объектами Единой электроэнергетической системы Республики Казахстан. Горнодобывающий сегмент включает операции по разведке и добыче минеральных ресурсов с дальнейшей их переработкой и реализацией. Сегмент Финансовых Институтов и Институтов Развития включает операции по развитию и стимулированию инвестиционной и инновационной деятельности во всех сегментах экономики Казахстана. Также данный сегмент включает банки приобретенные Фондом в 2009 году (Примечание 5).

Основной целью Правительства при реорганизации является повышение эффективности менеджмента и оптимизация организационных структур в этих компаниях, с целью успешного выполнения их стратегических задач, установленных в соответствующих программах Правительства и планах развития. Слияние Самрук и Казына и дополнительная передача представляют собой объединение предприятий под общим контролем, которое учитывается Фондом как объединение долей, как это раскрыто в (Примечании 3).

Зарегистрированный офис Компании расположен по адресу: Астана, пр. Кабанбай батыра, 19, Республика Казахстан.

Данная консолидированная финансовая отчетность была утверждена к выпуску 21 июня 2010 года Управляющим директором - Членом Правления и Главным бухгалтером Фонда.

Экономические условия

Республика Казахстан продолжает осуществлять экономические реформы и разработку своей законодательной, налоговой и нормативной базы, как того требуют условия рыночной экономики. Эти реформы и разработки и эффективность экономических, финансовых и монетарных мер, предпринятых правительством, ставят целью поддержание будущей стабильности Казахстанской экономики.

Казахстанская экономика чувствительна к спаду деловой активности и снижению темпов экономического развития в мире. Продолжающийся мировой финансовый кризис вызвал нестабильность рынка капитала, существенное ухудшение ликвидности в банковском секторе и более жесткие условия кредитования в Казахстане.

Руководство Группы считает, что оно предпринимает все необходимые меры по поддержанию экономической устойчивости Группы в данных условиях. Однако дальнейшее ухудшение ситуации в описанных выше областях может негативно повлиять на результаты и финансовое положение Группы. В настоящее время невозможно определить, каким именно может быть это влияние.

План стабилизации экономики и финансовой системы на 2009-2010 годы

В целях обеспечения стабильности экономики и финансовой системы страны в условиях мирового финансового кризиса постановлением Правительства № 1085 от 25 ноября 2008 года был утвержден План совместных действий Правительства, Национального Банка и Агентства по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций Республики Казахстан по стабилизации экономики и финансовой системы на 2009-2010 годы ("План стабилизации"). План стабилизации предусматривает ряд мероприятий, направленных на следующие цели:

- Стабилизация финансового сектора

- Решение проблем на рынке недвижимости

- Поддержка малого и среднего бизнеса

- Развитие агропромышленного комплекса

- Реализация инновационных, индустриальных и инфраструктурных проектов

Фонд выступает основным оператором от Правительства по реализации Плана Стабилизации.

Как раскрыто далее в данной финансовой отчетности, в рамках мер (Плана Стабилизации) по стабилизации финансового сектора Фонд приобрел контрольные пакеты акций АО "БТА Банк" ("БТА Банк") и АО "Альянс Банк" ("Альянс Банк") (Примечание 5) и значительные доли в АО "Народный Банк Казахстана" и АО "Казкоммерцбанк" (Примечание 9). Данные меры были направлены на предоставление банкам дополнительной ликвидности и обеспечения их платежеспособности.

Фонд не планирует удерживать доли в АО "БТА Банк", АО "Альянс Банк", АО "Народный Банк" и АО "Казкоммерцбанк" в долгосрочной перспективе. 30 марта 2010 года АО "Альянс Банк" завершил процесс реструктуризации своих долгов. Реструктуризация долгов АО "БТА Банк" находится в стадии завершения на дату выпуска настоящей консолидированной финансовой отчетности. Способность этих банков продолжать придерживаться принципа непрерывной деятельности в значительной степени зависит от успешной реализации новых бизнес-моделей в соответствии с условиями реструктуризации. Объединенные чистые обязательства БТА Банка и Альянс Банка, учтенные в данной финансовой отчетности, составляет 676.019 миллионов тенге. С даты приобретения доля этих банков в общем чистом убытке Группы составила 983.636 миллиона тенге.

Установление тарифов

Ряд дочерних организаций Группы являются объектами регулирования со стороны Агентства по регулированию естественных монополий Республики Казахстан. Это Агентство отвечает за утверждение методики расчета тарифов и тарифных ставок, на основании которых дочерние организации получают существенную часть своих доходов.

2. ОСНОВА ПОДГОТОВКИ ФИНАНСОВОЙ ОТЧЕТНОСТИ

Данная консолидированная финансовая отчетность подготовлена на основе принципа первоначальной стоимости, за исключением случаев, описанных в учетной политике и примечаниях к данной консолидированной финансовой отчетности.

Данная консолидированная финансовая отчетность представлена в тенге, и все денежные суммы округлены до миллионов тенге, за исключением специально оговоренных случаев.

Заявление о соответствии

Прилагаемая консолидированная финансовая отчетность была подготовлена в соответствии с Международными стандартами финансовой отчетности ("МСФО"), выпущенными Правлением Комитета по Международным стандартам финансовой отчетности ("ПКМС").

Подготовка консолидированной финансовой отчетности в соответствии с МСФО требует применения определенных критичных учетных оценок, а также требует от руководства применения суждений по допущениям в ходе применения учетной политики. Сферы применения, включающие в себя повышенный уровень сложности или применения допущений, а также области, в которых применение оценок и допущений является существенным для консолидированной финансовой отчетности, раскрыты в (Примечании 4).

Образование Группы

Группа была образована в 2008 году посредством слияния АО "Фонд Устойчивого Развития "Казына" и АО "Казахстанский Холдинг по Управлению Государственными Активами "Самрук", находившихся под общим контролем Государства и дополнительной передачи Государством своего права собственности в некоторых государственных предприятиях. Так как Группа была образована через реорганизацию компаний, находящихся под общим контролем, данная консолидированная финансовая отчетность была подготовлена с использованием метода объединения долей. Таким образом, финансовая отчетность была представлена так, как если бы перевод контролирующей доли владения в дочерних организациях произошел в начале наиболее раннего представленного периода, или позднее, на дату приобретения дочерней организации путем перевода компаний, находящихся под общим контролем. Активы и обязательства переданных дочерних организаций были отражены в данной консолидированной финансовой отчетности по балансовой стоимости, отраженной в финансовой отчетности передающих организаций, с соответствующей корректировкой на счета капитала. Номинальная стоимость акционерного капитала сформирована за счет капитализации нераспределенной прибыли, денежных и имущественных взносов.

Пересчет иностранной валюты

Функциональная валюта и валюта представления

Элементы финансовой отчетности каждого из предприятий Группы, включенные в данную консолидированную финансовую отчетность, оцениваются с использованием валюты основной экономической среды, в которой предприятия осуществляют свою деятельность ("функциональная валюта"). Консолидированная финансовая отчетность представлена в тенге, который является валютой представления отчетности Группы.

Операции и сальдо счетов

Операции в иностранной валюте пересчитываются в функциональную валюту с использованием валютных курсов на дату осуществления операции. Доходы и убытки от курсовой разницы, возникающие в результате расчетов по таким операциям, и от пересчета монетарных активов и обязательств, выраженных в иностранной валюте, по курсам на конец года, признаются в прибылях и убытках.

Немонетарные статьи, которые оцениваются на основе исторической стоимости в иностранной валюте, пересчитываются по курсам, действовавшим на дату совершения первоначальных сделок. Немонетарные статьи, которые оцениваются по справедливой стоимости в иностранной валюте, пересчитываются по курсам, действовавшим на дату определения справедливой стоимости.

Предприятия Группы

Доходы, убытки и финансовая позиция всех дочерних организаций, совместных предприятий и ассоциированных компаний Группы (ни одно из которых не оперирует в валютах гиперинфляционных экономик), функциональная валюта которых отличается от валюты представления, пересчитываются в валюту представления следующим образом:

- активы и обязательства по каждому из представленных бухгалтерских балансов пересчитываются по курсам закрытия на даты таких отчетов о финансовом положении;

- доходы и расходы по каждому из отчетов о совокупном доходе пересчитываются по средним курсам (кроме случаев, когда средний курс не является разумным приближением совокупного эффекта курсов на дату осуществления операции; в этом случае доходы и расходы пересчитываются по курсу на дату осуществления операции); и

- все курсовые разницы признаются в качестве отдельного компонента в прочем совокупном доходе.

Курсы обмена валют

Средневзвешенные курсы обмена валют, установленные на Казахстанской Фондовой Бирже ("КФБ"), используются в качестве официальных курсов обмена валют в Республике Казахстан.

В следующей таблице представлен обменный курс иностранной валюты к тенге на 31 декабря:

	2009	2008	2007
Доллар США	148,46	120,79	120,30
Евро	213,95	170,89	177,17
Швейцарский франк	144,12	109,70	107,72
Российский рубль	4,90	4,11	4,92
Японская Йена	1,61	1,30	1,10

Обменный курс КФБ на 21 июня 2010 года составлял 146,95 тенге за 1 доллар США.

3. ОБЗОР СУЩЕСТВЕННЫХ АСПЕКТОВ УЧЕТНОЙ ПОЛИТИКИ

За исключением указанного ниже, учетная политика, применяемая при подготовке данной консолидированной финансовой отчетности, соответствует той, которая использовалась при подготовке годовой консолидированной финансовой отчетности за год, закончившийся 31 декабря 2008 года:

Новые стандарты и интерпретации

По состоянию на 1 января 2009 года Группа применила следующие новые или пересмотренные Стандарты и Интерпретации:

- МСФО 2 "Выплаты, основанные на акциях" (в новой редакции): "Условия наделения правами и аннулирование вознаграждения", вступивший в силу 1 января 2009 года

- МСФО 7 "Финансовые инструменты: раскрытие информации" (в новой редакции): "Усовершенствование раскрытия информации о финансовых инструментах", вступивший в силу 1 января 2009 года

- МСФО 8 "Операционные сегменты", принят досрочно, 1 января 2007 года

- МСБУ 1 "Представление финансовой отчетности", вступивший в силу 1 января 2009 года

- МСБУ 23 "Затраты по займам", принят досрочно, 1 января 2007 года

- МСБУ 32 "Финансовые инструменты: представление информации" и МСБУ 1 "Представление финансовой отчетности": "Финансовые инструменты с правом обратной продажи эмитенту и обязательства, возникающие при ликвидации", вступившие в силу 1 января 2009 года

- Интерпретация 9 "Повторная оценка встроенных производных инструментов" и МСБУ 39 "Финансовые инструменты: признание и оценка", вступающие в силу для отчетных периодов, заканчивающихся 30 июня 2009 года или после этой даты

- Интерпретация 13 "Программы, направленные на поддержание лояльности клиентов", вступившая в силу 1 июля 2008 года

- Интерпретация 16 "Хеджирование чистой инвестиции в зарубежное подразделение", вступившая в силу 1 октября 2008 года

В тех случаях, когда принятие стандарта или интерпретации оказало влияние на консолидированную финансовую отчетность или результаты деятельности Группы, это влияние описано ниже:

МСФО (IFRS) 7 "Финансовые инструменты: раскрытие информации" (в новой редакции)

В соответствии с новой редакцией стандарта, выпущенной в марте 2009 года, необходимо раскрытие дополнительной информации об оценке по справедливой стоимости и риске ликвидности. Информацию об оценке по справедливой стоимости необходимо раскрывать в зависимости от используемых исходных данных с использованием трехуровневой иерархии для каждого класса финансовых инструментов, оцениваемых по справедливой стоимости. Также новая редакция стандарта требует раскрытия детальной информации в отношении уровня 3 иерархии, а также информации о перемещении инструментов между уровнями иерархии. Поправки также разъясняют требования о раскрытии информации о риске ликвидности в отношении производных финансовых инструментов и активов, используемых для целей управления ликвидностью. Раскрытие информации в отношении оценки по справедливой стоимости представлено в Примечании 44. Поправки не оказали существенного влияния на раскрытие информации в отношении риска ликвидности, которое представлено в Примечании 44.

МСБУ 1 "Представление финансовой отчетности" (в новой редакции)

Стандарт в новой редакции разграничивает изменения в капитале на обусловленные операциями с собственниками, и прочие изменения в капитале. Отчет об изменениях в капитале будет содержать только информацию об операциях с собственниками, все прочие изменения в капитале будут представлены в сверке каждого компонента капитала. Более того, Стандарт вводит требование о составлении отчета о совокупном доходе, который включает в себя все статьи признанных доходов и расходов, которые могут быть представлены либо в одном едином отчете, либо в двух взаимосвязанных отчетах. Группа приняла решение о представлении требуемой информации в одном отчете.

Группа досрочно приняла МСБУ 23 "Затраты по займам" и МСФО 8 "Операционные сегменты" по состоянию на 1 января 2007 года. Эффект досрочного принятия МСБУ 23 "Затраты по займам" раскрыт в (Примечании 7). Досрочное принятие МСФО 8 "Операционные сегменты" привело к модификации раскрытия по сегментной отчетности (Примечание 46).

Выпущенные, но еще не вступившие в силу стандарты и интерпретации

Группа не применяла следующие стандарты, которые были выпущены, но еще не вступили в силу:

- МСФО 2 "Выплаты, основанные на акциях": "Сделки с выплатами, основанными на акциях, расчеты по которым осуществляются денежными средствами, предусматривающие участие нескольких компаний группы", вступающий в силу 1 января 2010 года.

- МСФО 3 "Объединение бизнеса" (в новой редакции) и МСБУ 27 "Консолидированная и отдельная финансовая отчетность" (с изменениями), вступившие в силу 1 июля 2009 года, включая сопутствующие поправки к МСФО 7, МСБУ 21, МСБУ 28, МСБУ 31 и МСБУ 39.

- МСБУ 39 "Финансовые инструменты: признание и оценка" - "Объекты, разрешенные к хеджированию", вступивший в силу 1 июля 2009 года.

- Интерпретация 17 "Распределение неденежных активов между собственниками", вступившая в силу с 1 июля 2009 года.

- Интерпретация 18 "Передача активов от клиентов", вступившая в силу с 1 июля 2009 года.

- Интерпретация 19 "Погашение финансовых обязательств долевыми инструментами", вступившая в силу с 1 июля 2010.

- МСФО 9 "Финансовые инструменты".

- МСБУ 24 "Раскрытие информации о связанных сторонах", поправка.

- МСБУ 27 "Консолидированная и отдельная финансовая отчетность", поправка.

- МСБУ 32 "Классификация эмиссии прав".

- МСБУ 39 "Объекты, разрешенные к хеджированию".

Руководство ожидает, что принятие данных Стандартов и Интерпретаций в будущих периодах не окажет существенного влияния на консолидированную финансовую отчетность Группы, за исключением следующего:

- МСФО 9 "Финансовые инструменты" определяет классификацию и оценку финансовых активов. МСФО 9 требует, что бы все финансовые активы предприятия были классифицированы в соответствии с бизнес-моделью принятой для управления финансовыми активами и характеристиками денежных потоков финансовых активов. Также стандарт требует чтобы финансовые активы оценивались по аммортизированной или справедливой стоимости. Будущее влияние принятия МСФО 9 на консолидированную финансовую отчетность Группы не может быть достоверно оценено.

Усовершенствования МСФО

В мае 2008 года и апреле 2009 года Совет по МСФО выпустил комплект поправок к своим стандартам, главным образом, с целью устранения внутренних несоответствий и уточнения формулировок. В отношении каждого стандарта существуют отдельные переходные положения. Применение стандартов (с изменениями), перечисленных ниже, привело к изменению учетной политики, но не оказало влияния на финансовое положение или результаты деятельности Группы.

МСБУ 1 "Представление финансовой отчетности": Активы и обязательства, классифицированные как удерживаемые для проведения торговых операций в соответствии с МСБУ 39 "Финансовые инструменты: признание и оценка" автоматически не классифицируются в бухгалтерском балансе как краткосрочные. У Группы нет активов или обязательств, классифицированных как предназначенные для проведения торговых операций, таким образом, поправка не оказала влияния на финансовое положение и результаты деятельности Группы.

Поправка к МСБУ 16 "Основные средства" заменила термин "чистая цена продажи" на термин "справедливая стоимость за вычетом затрат на продажу". Группа соответствующим образом изменила свою учетную политику, что не привело к изменениям в ее финансовом положении.

МСБУ 18 "Выручка": Совет добавил руководство (дополняющее стандарт) по определению того, выступает ли Группа в качестве принципиала или в качестве агента. Ниже перечислены основные моменты, которые необходимо учитывать при этом:

- Несет ли Группа основную ответственность за предоставление товаров или услуг

- Подвержена ли Группа риску обесценения или утраты запасов

- Располагает ли Группа свободой при установлении цен

- Подвержена ли Группа кредитному риску

Группа проанализировала свои договоры, предусматривающие получение выручки в соответствии с этими критериями, и пришла к выводу, что во всех договорах она выступает в качестве принципиала. Учетная политика в отношении признания выручки была изменена соответствующим образом.

МСБУ 20 "Учет государственных субсидий и раскрытие информации о государственной помощи": Согласно внесенным изменениям беспроцентные займы или займы, предоставленные с процентной ставкой ниже рыночной, более не будут исключены из сферы применения требования о начислении вмененных процентов. Вмененные проценты будут начисляться на займы, предоставленные по ставке ниже рыночной. Данная поправка не оказала влияния на Группу, так как государственные субсидии, полученные Группой, не являются займом.

МСБУ 23 "Затраты по займам": Определение затрат по займам было пересмотрено с целью объединения двух типов статей, считающихся компонентами "затрат по займам", в один - процентные расходы, рассчитываемые с использованием метода эффективной процентной ставки согласно МСБУ 39. Группа соответствующим образом изменила свою учетную политику, что не привело к изменениям в ее финансовом положении.

МСБУ 36 "Обесценение активов": Если для оценки "справедливой стоимости за вычетом затрат на продажу" используются дисконтированные денежные потоки, то, согласно внесенной поправке, требуется раскрытие дополнительной информации о ставке дисконтирования, а также соответствующей информации, раскрытие которой требуется при использовании дисконтированных денежных потоков для оценки "ценности от использования". Данная поправка не оказала влияния на финансовую отчетность Группы в этом отчетном периоде.

МСБУ 38 "Нематериальные активы": Затраты на рекламу и мероприятия по стимулированию спроса признаются в составе расходов в тот момент, когда Группа либо имеет право на доступ к товарам, либо получает услугу. Настоящая поправка не оказала влияния на деятельность Группы, поскольку Группа не вовлечена в подобные виды деятельности по стимулированию спроса.

Прочие поправки к нижеперечисленным стандартам, принятые в результате проекта "Усовершенствования МСФО", не оказали влияния на учетную политику, финансовое положение или результаты деятельности Группы:

- МСФО 2 "Выплаты, основанные на акциях"

- МСФО 7 "Финансовые инструменты: раскрытие информации"

- МСБУ 8 "Учетная политика, изменения в учетных оценках и ошибки"

- МСБУ 10 "События после отчетного периода"

- МСБУ 19 "Вознаграждения работникам"

- МСБУ 27 "Консолидированная и отдельная финансовая отчетность"

- МСБУ 28 "Учет инвестиций в ассоциированные компании"

- МСБУ 31 "Участие в совместной деятельности"

- МСБУ 34 "Промежуточная финансовая отчетность"

- МСБУ 38 "Нематериальные активы"

- МСБУ 40 "Инвестиционная недвижимость"

- МСБУ 39 "Финансовые инструменты: признание и оценка"

- Интерпретация 9 "Повторная оценка встроенных производных инструментов"

- Интерпретация 16 "Хеджирование чистых инвестиций в зарубежное подразделение"

Новые аспекты учетной политики

Обязательные резервы. Обязательные резервы представляют собой необходимые резервные вклады и денежные средства, которые не могут быть использованы Группой на финансирование ежедневной банковской деятельности и, следовательно, не включаются в статью денежных средств и их эквивалентов в консолидированном отчете о движении денежных средств и консолидированном бухгалтерском балансе.

Соглашения репо и обратного репо и заемные операции с ценными бумагами. Договоры продажи и обратной покупки ценных бумаг (договоры "репо") отражаются в отчетности как обеспеченные операции финансирования. Ценные бумаги, реализованные по договорам "репо", продолжают отражаться в консолидированном бухгалтерском балансе и переводятся в категорию ценных бумаг, предоставленных в качестве залога по договорам "репо", в случае наличия у контрагента права на продажу или повторный залог данных ценных бумаг, вытекающего из условий контракта или общепринятой практики. Соответствующие обязательства включаются в состав средств кредитных учреждений или клиентов. Приобретение ценных бумаг по договорам обратной продажи (обратного "репо") отражается в составе средств в кредитных учреждениях или займов клиентам, в зависимости от ситуации. Разница между ценой продажи и ценой обратной покупки рассматривается в качестве процентов и начисляется в течение срока действия договоров "репо" по методу эффективной доходности.

Ценные бумаги, переданные на условиях займа контрагентам, продолжают отражаться в консолидированном бухгалтерском балансе. Ценные бумаги, привлеченные на условиях займа, отражаются в консолидированном бухгалтерском балансе только при их реализации третьим лицам. В этом случае сделка купли-продажи учитывается в консолидированном отчете о совокупном доходе в составе доходов за вычетом расходов по операциям с торговыми ценными бумагами. Обязательство по возврату таких ценных бумаг отражается по справедливой стоимости в составе обязательств по торговым операциям.

Обесценение средств в кредитных учреждениях и займов клиентам. В отношении средств в кредитных учреждениях и займов клиентам, учет которых производится по амортизированной стоимости, Группа первоначально оценивает на индивидуальной основе наличие объективных признаков обесценения для отдельно значимых финансовых активов и на индивидуальной основе или в совокупности для финансовых активов, которые не являются отдельно значимыми. Если Группа решает, что по финансовому активу, оцененному на индивидуальной основе, не существует объективных признаков обесценения, независимо от того, является ли он значимым, Группа включает этот актив в группу финансовых активов с аналогичными характеристиками кредитного риска и оценивает их на предмет обесценения на совокупной основе. Активы, которые оцениваются на предмет обесценения на индивидуальной основе, в отношении которых признаются убытки от обесценения, не должны оцениваться на предмет обесценения на совокупной основе.

В случае наличия объективных свидетельств возникновения убытков от обесценения, сумма убытка представляет собой разницу между балансовой стоимостью актива и приведенной стоимостью оцененных будущих потоков денежных средств (которая не учитывает будущие ожидаемые убытки по займам, которые еще не были понесены). Балансовая стоимость актива снижается за счет использования счета резерва, и сумма убытка признается в прибылях и убытках. Процентные доходы продолжают начисляться по сниженной балансовой стоимости на основании первоначальной эффективной процентной ставки по активу.

Займы и соответствующий резерв списываются в том случае, когда не имеется реальных перспектив возмещения, и все обеспечение было реализовано или передано Группе. Если в следующем году сумма оцененных убытков от обесценения увеличивается или уменьшается в связи с событием, произошедшим после того, как были признаны убытки от обесценения, ранее признанная сумма убытков от обесценения увеличивается или уменьшается посредством корректировки счета резерва. Если списанные ранее суммы позднее восстанавливаются, то сумма восстановления отражается в прибылях и убытках.

Приведенная стоимость ожидаемых будущих денежных потоков дисконтируется по первоначальной эффективной процентной ставке по активу. Если заем предоставлен по переменной процентной ставке, то ставкой дисконтирования для оценки убытков от обесценения будет текущая эффективная процентная ставка. Расчет приведенной стоимости ожидаемых будущих потоков денежных средств по финансовым активам, предоставленным в качестве обеспечения, отражает денежные средства, которые могут быть получены в случае обращения взыскания, за вычетом затрат на получение и реализацию обеспечения, независимо от наличия возможности обращения взыскания.

В целях совокупной оценки на наличие признаков обесценения финансовые активы разбиваются на группы на основе внутренней системы кредитных рейтингов Группы с учетом характеристик кредитного риска, таких как вид актива, отрасль, географическое местоположение, вид обеспечения, своевременность платежей и прочие факторы.

Будущие денежные потоки по группе финансовых активов, которые оцениваются на предмет обесценения на совокупной основе, определяются на основании исторической информации в отношении убытков по активам, характеристики кредитного риска по которым аналогичны характеристикам по активам группы. Историческая информация по убыткам, корректируется на основе текущей информации на наблюдаемом рынке с целью отражения влияния существующих условий, которые не оказывали влияния на те годы, за которые имеется историческая информация по убыткам, и исключения влияния условий за исторический период, которые не существуют в настоящий момент. Оценки изменений в будущих денежных потоках отражают и соответствуют изменениям в соответствующей информации на наблюдаемом рынке за каждый год (например, изменения в уровне безработицы, ценах на недвижимость, ценах на товар, платежном статусе или других факторах, свидетельствующих о понесенных Группой убытках и об их размере). Методология и допущения, используемые для оценки будущих денежных потоков, регулярно пересматриваются с тем, чтобы сократить расхождения между оценками убытков и фактическими результатами.

Реструктуризация займов. Группа стремится, по мере возможности, вместо обращения взыскания на залог, пересматривать условия по займам, например, продлять договорные сроки платежа и согласовывать новые условия кредитования. Заем не является просроченным, если условия по нему были пересмотрены. Руководство постоянно пересматривает реструктуризированные займы с тем, чтобы убедиться в соблюдении всех критериев и возможности осуществления будущих платежей. Такие займы продолжают оцениваться на предмет обесценения на индивидуальной или совокупной основе, и их возмещаемая стоимость оценивается с использованием первоначальной эффективной процентной ставки по займу.

Пересчет ранее представленных данных в связи с изменением
учетной политики и передачей предприятий, находящихся
под общим контролем

Изменение учетной политики в отношении совместных предприятий

В 2009 году Группа изменила учетную политику, в отношении учета своей доли в совместных предприятиях с метода пропорциональной консолидации на метод долевого участия. Руководство Группы считает, что метод долевого участия в отношении доли в совместных предприятиях обеспечит более надежную и уместную информацию.

Данное изменение в учетной политике было учтено ретроспективно, и, в результате, сравнительный бухгалтерский баланс по состоянию на 31 декабря 2008 года и консолидированный отчет о совокупном доходе за год закончившийся на эту дату, были пересчитаны.

Передача акций АО "НАК "КазАтомПром", АО "Жилстройсберданк" и других предприятий

19 января 2009 года в соответствии с Постановлением Правительства № 962 от 17 октября 2008 года, Правительство передало Фонду акции АО "Национальная атомная компания "КазАтомПром" ("КазАтомПром").

20 августа 2009 года в соответствии с Постановлением Правительства № 1148 от 27 июля 2009 года, Правительство передало Фонду акции АО "Жилищный строительный сберегательный банк Казахстана" ("ЖССБ").

В дополнение к передаче акций КазАтомПром и ЖССБ в 2009 году, Правительство передало Фонду и его дочерним организациям акции некоторых других предприятий ("Прочие организации").

Так как передача акций представляет собой объединение предприятий под общим контролем, данные транзакции в консолидированной финансовой отчетности были учтены с использованием метода объединения долей. Соответственно, данная консолидированная финансовая отчетность представлена таким образом, как если бы передача акций КазАтомПром, ЖССБ и прочих организаций состоялась в начале первого представленного периода, т.е. 1 января 2008 года и, как результат, соответствующая сравнительная отчетность на 31 декабря 2008 года была пересчитана. Активы и обязательства КазАтомПром, ЖССБ и прочих предприятий были учтены в данной консолидированной финансовой отчетности по балансовой стоимости в их финансовой отчетности, с соответствующим зачислением в капитал.

Эффект изменений в сравнительных данных приведен в следующей таблице:

В миллионах тенге	Объединение финансовой отчетности КазАтомПром, ЖССБ и Прочих организаций	Изменение в учетной политике Группы
Влияние на бухгалтерский баланс по состоянию на 31 декабря 2008 года:
Изменение в основных средствах	101.178	(929.000)
Изменение в нематериальных активах	2.973	(4.305)
Изменение инвестиций в ассоциированных и совместно-контролируемых компаниях	18.968	459.305
Изменение в долгосрочных займах выданных клиентам	30.436	3.047
Изменение в активах по отсроченному подоходному налогу	2.937	(2.700)
Изменение в долгосрочных финансовых активах	71.464	9.431
Изменение в долгосрочных банковских депозитах	905	(394)
Изменение в прочих долгосрочных активах	27.582	(41.066)
Изменение в долгосрочных активах	256.443	(505.682)
Изменение в товарно-материальных запасах	36.169	(23.420)
Изменение в НДС к возмещению	8.323	(16.317)
Изменение в предоплате по подоходному налогу	2.215	(8.573)
Изменение в торговой дебиторской задолженности	31.120	(24.783)
Изменение в краткосрочных займах выданных клиентам	114	(1.663)
Изменение в краткосрочных финансовых активах	43.627	13
Изменение в краткосрочных банковских депозитах	420	(15.315)
Изменение в прочих текущих активах	8.304	(32.411)
Изменение в денежных средствах и их эквивалентах	36.787	(78.117)
Изменение в текущих активах	167.079	(200.586)
Изменение в активах, классифицированных как предназначенные для продажи	-	(1.055)
Изменение в общей сумме активов	423.522	(707.323)
Изменение в займах	35.557	(310.304)
Изменение в займах Правительства РК	23.560	-
Изменение в обязательствах по финансовому лизингу	156	-
Изменение в резервах	4.539	-
Изменение в обязательствах по отсроченному подоходному налогу	695	(92.709)
Изменение в обязательствах по вознаграждениям работникам	-	(5.085)
Изменение в прочих долгосрочных обязательствах	44.907	(165.495)

Изменение в долгосрочных обязательствах	109.414	(591.336)
Изменение в займах	34.775	(30.175)
Изменение в займах Правительства РК	63	-
Изменение в обязательствах по финансовому лизингу	108	(272)
Изменение в резервах	471	(866)
Изменение в подоходном налоге к уплате	275	(9.516)
Изменение в обязательствах по вознаграждениям работникам	-	(275)
Изменение в торговой кредиторской задолженности	7.221	(53.909)
Изменение в производных инструментах	12	(12)
Изменение в прочих текущих обязательствах	35.295	(24.646)
Изменение в краткосрочных обязательствах	78.220	(119.671)
Чистое изменение	235.888	3.684
Изменение в чистых активах	235.888	3.684
Влияние на результаты деятельности за год, закончившийся 31 декабря 2008 года
Изменение в доходе	132.131	(594.058)
Изменение в себестоимости реализованной продукции и оказанных услуг	84.120	(136.149)
Изменение в валовой прибыли	48.011	(457.909)
Изменение в общих административных расходах	15.258	(41.900)
Изменение в расходах по транспортировке и реализации	2.142	(62.528)
Изменение в списании разведочно- эксплуатационных непродуктивных скважин	-	(3.494)
Изменение в прибыли/(убытке) от выбытия основных средств	-	(410)
Изменение в убытке от обесценения	465	(7.640)
Изменение в прочем операционном доходе/ (убытке)	7.924	2.174
Изменение в прибыли от операционной деятельности	22.222	(344.111)
Изменение в курсовой разнице	-	1.464
Изменение в финансовом доходе	2.355	(2.142)
Изменение в финансовых затратах	4.505	(77.059)
Изменение в доле в прибыли/(убытке) ассоциированных компаний и совместных предприятий	5.164	220.500
Изменение в прибыли до учета подоходного налога	25.236	(47.230)
Изменение в расходах по подоходному налогу	14.637	(52.384)

Изменение в прибыли от продолжающей деятельности	10.599	5.154
Изменение в убытке после учета подоходного налога от прекращенной деятельности	-	9.898
Изменение в чистом убытке	10.599	(4.744)
Изменение в прочем совокупном доходе	858	3.652
Изменение в общей сумме совокупного убытка	11.457	(1.092)

В добавление к пересчету, описанному выше, в консолидированной финансовой отчетности Группы за год, закончившийся 31 декабря 2008 года, были произведены некоторые реклассификации в целях приведения к формату отчетности, принятым в 2009 году.

Влияние данных изменений на консолидированный бухгалтерский баланс Группы по состоянию на 31 декабря 2008 года представлено следующим образом:

В миллионах тенге	Сумма
Реклассификация нематериальных активов по разведке и оценке из основных средств в нематериальные активы	9.647
Реклассификация долгосрочных финансовых активов в краткосрочные финансовые активы	9.108
Реклассификация денежных средств и их эквивалентов в долгосрочные банковские депозиты	2.372
Реклассификация денежных средств и их эквивалентов в краткосрочные банковские депозиты	8.487
Реклассификация долгосрочных резервов в долгосрочные обязательства по вознаграждениям работникам	11.079

Также в 2009 году Группой были сделаны определенные реклассификации в консолидированном отчете о совокупном доходе за 2008 год. В 2009 году Группа пересмотрела представление доходов и расходов в консолидированном отчете о совокупном доходе и определила, что более уместным представлением будет учет реализованных и нереализованных доходов по производным инструментам на нетто основе и их перегруппировка из выручки в себестоимость реализации. Влияние на сравнительные данные 2008 года заключалось в снижении доходов и себестоимости реализации на 23.166 миллионов тенге для реализованных доходов и 3.846 миллионов тенге для нереализованных доходов.

Кроме того, Группа учла некоторые перегруппировки по данным за 2008 год в отношении показателей прекращенной деятельности, как это раскрыто в Примечании 6.

Принципы консолидации

Консолидированная финансовая отчетность включает финансовую отчетность Фонда и контролируемых ею дочерних организаций (Примечание 41).

Дочерние организации

Дочерние организации - это те предприятия, которые контролируются Группой. Контроль существует тогда, когда Группа имеет полномочия прямо или косвенно управлять финансовой и операционной политикой предприятия, получая, таким образом, выгоду от его деятельности. За исключением приобретения в сделке между предприятиями, находящимися под общим контролем, дочерние организации консолидируются с момента их приобретения, которым является дата приобретения Группой контроля над ними, до даты, когда такой контроль прекращается. При приобретении дочерней организации, стоимость приобретения распределяется на активы и обязательства на основе их справедливой стоимости на дату приобретения. Финансовая отчетность дочерних организаций готовится за тот же отчетный период, что и финансовая отчетность Фонда, с использованием согласованной учетной политики. Все внутригрупповые сальдо по сделкам и сделки, включая нереализованный доход, возникающий по внутригрупповым сделкам, были полностью исключены из отчетности. Нереализованные убытки исключены таким же образом, как и нереализованный доход, за исключением того, что они исключаются только в той степени, в которой не существует свидетельства об обесценении.

Доля меньшинства представляет собой часть дохода или убытка и чистые активы в дочерних организациях, которые не принадлежат Группе, и показывается отдельно в составе капитала в консолидированном бухгалтерском балансе, отдельно от акционерного капитала материнской компании.

Инвестиции в совместные предприятия и ассоциированные компании

Группа имеет доли участия в совместных предприятиях в форме совместно контролируемых компаний, в которых участники совместной деятельности вступили в договорное соглашение, устанавливающее совместный контроль над экономической деятельностью компаний. Также, Группа имеет доли участия в ассоциированных компаниях, в которых она имеет существенно влияние над их экономической деятельностью. Инвестиции Группы в совместные предприятия и ассоциированные компании учитываются по методу долевого участия.

В соответствии с методом долевого участия инвестиции в совместное предприятие/ассоциированную компанию учитываются в консолидированном бухгалтерском балансе по первоначальной стоимости плюс изменения, возникшие после приобретения в доле чистых активов совместного предприятия/ассоциированной компании, принадлежащей Группе. Гудвил, относящийся к совместному предприятию/ассоциированной компании, включается в балансовую стоимость инвестиции и не амортизируется, а также не подвергается отдельной проверке на предмет обесценения.

Консолидированный отчет о совокупном доходе отражает долю финансовых результатов деятельности совместного предприятия/ассоциированной компании. Если имело место изменение, непосредственно признанное в капитале совместного предприятия/ассоциированной компании, Группа признает свою долю такого изменения и раскрывает этот факт, когда это применимо, в консолидированном отчете об изменениях в капитале. Нереализованные прибыли и убытки, возникающие по операциям Группы с совместным предприятием/ассоциированной компанией, исключены в той степени, в которой Группа имеет долю участия в совместном предприятии/ассоциированной компании.

Доля в прибыли совместных предприятий/ассоциированных компаний представлена непосредственно в консолидированном отчете о совокупном доходе. Она представляет собой прибыль, приходящуюся на акционеров совместного предприятия/ассоциированной компании, и поэтому определяется как прибыль после учета налогообложения и доли меньшинства в дочерних компаниях совместных предприятий/ассоциированных компаний.

Финансовая отчетность совместного предприятия/ассоциированной компании составляется за тот же отчетный период, что и финансовая отчетность материнской компании. В случае необходимости в нее вносятся корректировки с целью приведения учетной политики в соответствие с учетной политикой Группы.

После применения метода долевого участия Группа определяет необходимость признания дополнительного убытка от обесценения по инвестициям Группы в совместные предприятия/ассоциированные компании. На каждую отчетную дату Группа устанавливает наличие объективных свидетельств обесценения инвестиций в совместные предприятия/ассоциированные компании. В случае наличия таких свидетельств Группа рассчитывает сумму обесценения как разницу между возмещаемой стоимостью совместного предприятия/ассоциированной компании и ее балансовой стоимостью, и признает эту сумму в консолидированном отчете о совокупном доходе.

В случае потери существенного влияния над совместным предприятием/ассоциированной компанией Группа оценивает и признает оставшиеся инвестиции по справедливой стоимости. Разница между балансовой стоимостью совместного предприятия/ассоциированной компании на момент потери существенного влияния и справедливой стоимостью оставшихся инвестиций и поступлениями от выбытия признается в прибылях или убытках.

Объединение предприятий

Объединение предприятий учитывается по методу приобретения.

Гудвил первоначально оценивается по себестоимости, которая является превышением стоимости приобретения над долей Группы в чистой справедливой стоимости идентифицируемых активов, обязательств и условных обязательств приобретаемой компании.

После первоначального признания, Группа оценивает гудвил, приобретенный при объединении предприятий, по стоимости за минусом любых накопленных убытков по обесценению. Для целей тестирования на предмет обесценения, гудвил, приобретенный в результате объединения компаний, с момента приобретения распределяется на единицы, генерирующие денежные потоки, которые, как ожидается, получат экономические выгоды, независимо от того относятся ли другие активы и обязательства приобретенной компании к этим единицам.

Приобретение дочерних организаций у сторон, находящихся под общим контролем

Учет приобретения дочерних организаций у сторон, находящихся под общим контролем (предприятия, контролируемые Государством), ведется по методу объединения долей.

Активы и обязательства переданной дочерней организации, находящейся под общим контролем, отражаются в данной консолидированной финансовой отчетности по их балансовой стоимости в отчетности передающей компании (предшествующего владельца) на дату передачи. Гудвил, возникший при первоначальном приобретении организации предшествующим владельцем, также отражается в данной консолидированной финансовой отчетности. Разница между общей балансовой стоимостью чистых активов, включая гудвил предшествующего владельца, и суммой выплаченных средств, учтена в данной консолидированной финансовой отчетности как корректировка капитала.

Данная консолидированная финансовая отчетность, составлена так, как если бы дочерняя организация была приобретена Группой на дату ее первоначального приобретения Предшествующим владельцем.

Изменение доли в имеющихся дочерних организациях

В транзакциях, где продается или приобретается часть доли владения в существующей дочерней организации, не меняется право контроля, разница между балансовой стоимостью отчуждаемой или приобретаемой доли в чистых активах дочернего предприятия и стоимостью реализации или приобретения этой доли отражается как увеличение или уменьшение нераспределенной прибыли.

Внеоборотные активы, классифицированные как предназначенные для продажи и передачи Акционеру, и прекращенная деятельность

Внеоборотные активы и группы выбытия, классифицированные как предназначенные для продажи, оцениваются по меньшему из двух значений - балансовой стоимости и справедливой стоимости за вычетом затрат на продажу. Внеоборотные активы и группы выбытия классифицируются как предназначенные для продажи, если их балансовая стоимость подлежит возмещению посредством сделки по продаже, а не в результате продолжающегося использования. Данное условие считается соблюденным лишь в том случае, если вероятность продажи высока, а актив или группа выбытия могут быть незамедлительно проданы в своем текущем состоянии. Руководство должно иметь твердое намерение совершить продажу, в отношении которой должно ожидаться соответствие критериям признания в качестве завершенной сделки продажи в течение одного года с даты классификации.

В консолидированном отчете о совокупном доходе за отчетный период, а также за сравнительный период прошлого года, доходы и расходы от прекращенной деятельности учитываются отдельно от обычных доходов и расходов, даже если после продажи Группа сохраняет долю меньшинства в дочерней организации. Прибыль или убыток после вычета налогов представляются в консолидированном отчете о совокупном доходе отдельно.

Основные средства после классификации в качестве предназначенных для продажи не подлежат амортизации.

Активы по разведке и разработке минеральных ресурсов (нефтегазовые и горнорудные активы)

Затраты по приобретению прав на недропользование

Затраты по приобретению прав на недропользование (разведку и добычу) включают подписные бонусы, исторические затраты, обязательные расходы на экологические и социальные программы и капитализируются в составе нематериальных активов, как права на недропользование месторождения в стадии разведки и оценки. Аналогичные затраты, понесенные до получения права на недропользование также подлежат капитализации, как права на недропользование месторождения в стадии разведки и оценки при наличии обоснованной уверенности, что соответствующее право будет получено компанией Фонда. Учет затрат на приобретение прав на недропользование ведется в разрезе месторождений. Каждый объект прав рассматривается ежегодно на предмет обесценения. В случае, если по объекту не запланированы работы в будущем, оставшееся сальдо затрат на приобретение прав на недропользование списывается. При обнаружении экономически обоснованных извлекаемых запасов ("доказанных запасов" или "коммерческих запасов"), амортизация прав прекращается. С начала коммерческой добычи на месторождениях права на недропользование (оставшиеся затраты) переводятся в состав основных средств и амортизируются по производственному методу по фактической добыче, исходя из общей суммы доказанных запасов.

Затраты по разведке и оценке (незавершенное строительство)

Затраты по разведке и оценке включают геологические и геофизические расходы; затраты, напрямую относящиеся к разведочным скважинам; вскрышные работы; административные и прочие расходы по оценке, которые можно отнести к конкретному месторождению. Такие затраты включают в себя заработную плату, материалы и горючее, стоимость буровых станков и платежи подрядчикам. Затраты по разведке и оценке за исключением геологических и геофизических расходов, капитализируются в составе основных средств, как незавершенное строительство, учет ведется в разрезе месторождений, амортизация не начисляется. Если минеральные ресурсы не обнаружены, это может являться свидетельством обесценения. Все капитализированные затраты подлежат технической, коммерческой и управленческой проверке, по крайней мере раз в год, для того, чтобы подтвердить намерение о коммерческой разработке или какого-либо другого способа извлечения пользы из обнаружения. В противном случае затраты списываются на расходы.

Когда запасы минеральных ресурсов доказаны и принимается решение на продолжение разработки, тогда соответствующие затраты переводятся в подклассы нефтегазовых или горнорудных активов.

Затраты на разработку и добычу (нефтегазовые или горнорудные активы)

Затраты на разработку и добычу включают ранее капитализированные и реклассифицированные в начале разработки затраты по приобретению прав на недропользование и затраты по разведке и оценке; на бурение эксплутационных скважин вне зависимости от результатов бурения; на строительство полигонов; на создание наземных технологических сооружений, необходимых для добычи, сбора и подготовки минеральных ресурсов на месторождениях; прочие затраты, понесенные в ходе организации коммерческой добычи на месторождениях; капитализированные дисконтированные затраты на консервацию скважин и восстановление участков. Затраты на разработку и добычу капитализируются в составе основных средств (нефтегазовых и горнорудных активов), учет ведется в разрезе месторождений. Затраты на разработку и добычу амортизируются производственным методом в следующем порядке: (1) затраты на приобретение прав на недропользование, включающие дисконтированные затраты на вывод месторождений из эксплуатации, амортизируются по общей сумме доказанных запасов, (2) остальные затраты на разработку месторождений амортизируются из расчета доказанных разработанных запасов. Некоторые объекты нефтегазовых и горнорудных активов (наземные технологические сооружения и оборудование) со сроком полезной службы, который существенно отличается от срока полезной службы месторождений, амортизируются в течение срока полезного использования с использованием прямолинейного метода.

Износ нефтегазовых и горнорудных активов (в составе основных средств и нематериальных активов)

Нефтегазовые и горнорудные активы амортизируются с использованием производственного метода начисления износа по фактической добыче с начала коммерческой добычи на месторождениях. Некоторые объекты нефтегазовых активов (наземные технологические сооружения и оборудование) со сроком полезной службы, который существенно отличается от срока полезной службы месторождений, амортизируются с использованием прямолинейного метода, в течение срока полезного использования. Затраты на приобретение прав на недропользование, включающие дисконтированные затраты на вывод месторождений из эксплуатации, амортизируются по общей сумме доказанных запасов. Остальные затраты на разработку месторождений амортизируются из расчета доказанных разработанных запасов.

Основные средства

При первоначальном признании основные средства оцениваются по первоначальной стоимости или исходной стоимости в отношении некоторых организаций Группы, которые ранее приняли МСФО впервые. Впоследствии, основные средства учитываются по стоимости, за минусом накопленного износа, истощения и обесценения. Стоимость активов, созданных хозяйственным способом, включает стоимость материалов, прямых трудовых затрат и соответствующей доли производственных накладных расходов. Основные средства, помимо нефтегазовых активов, в основном включают следующие классы основных средств, которые амортизируются прямолинейным методом в течение следующих сроков полезной службы:

Трубопроводы и активы переработки	4-100 лет
Здания и сооружения	5-100 лет
Железнодорожные пути и инфраструктура	10-80 лет
Горнорудные активы	40 лет
Машины и оборудование и транспортные средства	2-50 лет
Прочее	3-35 лет

Тогда, когда объекты основных средств являются предметом крупномасштабного технического осмотра, затраты признаются в балансовой стоимости основных средств как замещение, при условии соблюдения критериев признания, установленных в МСБУ 16.

Признание объекта основных средств прекращается после его выбытия или в том случае, когда получение будущих экономических выгод от его использования или выбытия больше не ожидается. Любые доходы или расходы, возникающие при прекращении признания актива (рассчитанные как разница между чистыми поступлениями от выбытия и остаточной стоимостью актива), включаются в прибыли и убытки в том отчетном периоде, в котором наступило прекращение признания актива.

Остаточная стоимость актива, срок полезной службы и методы амортизации пересматриваются и корректируются при необходимости на конец каждого финансового года.

Нематериальные активы

При первоначальном признании, нематериальные активы, приобретенные отдельно, учитываются по стоимости приобретения. Стоимость нематериальных активов, приобретенных в рамках операций по объединению организаций, представляет собой справедливую стоимость на дату приобретения. После первоначального признания нематериальные активы учитываются по стоимости приобретения, за вычетом любой накопленной амортизации и любого накопленного убытка от обесценения. Нематериальные активы, созданные своими силами, за исключением капитализированных затрат на разработку, не капитализируются, и соответствующие расходы признаются в прибылях и убытках в том периоде, в котором расходы возникли. Срок полезной службы нематериальных активов определяется как ограниченный или неограниченный. Нематериальные активы с ограниченным сроком полезной службы амортизируются в течение данного срока службы и оцениваются на предмет обесценения тогда, когда существует показатель того, что нематериальный актив может быть обесценен. Период амортизации и метод амортизации для нематериальных активов с ограниченным сроком полезной службы пересматриваются, по крайней мере, на конец каждого отчетного года. Изменения в ожидаемом сроке полезной службы или ожидаемом объеме будущих экономических выгод от нематериального актива учитываются посредством изменения периода амортизации или метода амортизации по обстоятельствам и рассматриваются как изменения в бухгалтерских оценках. Расходы по амортизации нематериальных активов с ограниченным сроком службы признаются в отчете о совокупном доходе в составе расходов согласно назначению нематериального актива.

Нематериальные активы с неограниченным сроком службы не амортизируются, но проверяются на обесценение ежегодно или тогда, когда существуют показатели обесценения, и, при необходимости, списываются до возмещаемой величины.

Нематериальные активы включают программное обеспечение, лицензии и гудвил. Более детальная информация в отношении нематериальных активов, например, используемые методы амортизации раскрыта в (Примечании 8).

Гудвил

Превышение стоимости приобретения над долей Группы в справедливой стоимости чистых идентифицируемых активов и обязательств на дату приобретения учитывается как гудвил и представляется в консолидированном бухгалтерском балансе как актив.

После первоначального признания Группа оценивает гудвил, приобретенный при объединении предприятий, по стоимости за минусом любых накопленных убытков по обесценению.

Если доля Группы в чистой справедливой стоимости идентифицируемых активов, обязательств и условных обязательств превышает стоимость объединения компаний, Группа (а) пересматривает идентификацию и оценку идентифицируемых активов, обязательств и условных обязательств приобретаемой компании и оценку стоимости объединения; и (б) немедленно отражает в прибылях или убытках любое превышение после такой переоценки.

Обесценение нефинансовых активов

Группа оценивает активы или группы активов на предмет обесценения в тех случаях, когда события или изменения в обстоятельствах указывают на то, что балансовая стоимость актива не может быть возмещена. Отдельные активы группируются для целей оценки на обесценение на самом низком уровне, на котором существуют идентифицируемые денежные потоки, которые, в основном, независимы от денежных потоков, генерируемых другими группами активов. В случае, если существуют такие показатели обесценения или когда требуется ежегодное тестирование группы активов на обесценение, Группа осуществляет оценку возмещаемой стоимости актива. Возмещаемая стоимость группы активов является наибольшей из справедливой стоимости за вычетом расходов на его реализацию и его стоимости использования. В тех случаях, когда балансовая стоимость группы активов превышает его возмещаемую стоимость, тогда группа активов подлежит обесценению и создается резерв на снижение актива до стоимости возмещения. При оценке стоимости использования, ожидаемые денежные потоки корректируются на риски, специфичные для группы активов и дисконтируются к текущей стоимости с использованием ставки дисконтирования до налогообложения, которая отражает текущие рыночные оценки временной стоимости денег.

Оценка производится на каждую отчетную дату относительно того, имеются ли какие-либо показатели того, что резервы по обесценению признанные ранее, более не существуют или уменьшились. Если такие показатели существуют, тогда оценивается возмещаемая стоимость. Ранее признанный резерв по обесценению сторнируется только, если произошло изменение в оценках, использовавшихся для определения возмещаемой стоимости актива с момента признания последнего резерва по обесценению. В таком случае, остаточная стоимость актива увеличивается до возмещаемой стоимости. Увеличенная стоимость актива не может превышать балансовую стоимость, которая была бы определена, за вычетом износа или амортизации, если бы в предыдущие периоды не был признан резерв по обесценению. Такое сторнирование признается в прибылях и убытках.

После проведения сторнирующей проводки, в последующих периодах корректируются расходы по амортизации, для распределения пересмотренной балансовой стоимости актива, за вычетом остаточной стоимости, на систематической основе в течение оставшегося срока полезной службы.

Также применяются следующие критерии при оценке конкретных активов:

Гудвил

На каждую отчетную дату Группа оценивает наличие признаков обесценения гудвила. Гудвил тестируется на наличие признаков обесценения ежегодно и тогда, когда обстоятельства указывают на то, что балансовая стоимость может быть обесценена.

Обесценение гудвила определяется посредством оценки возмещаемой суммы единиц, генерирующих денежные потоки, к которым относится гудвил. Если возмещаемая сумма единиц, генерирующих денежные потоки, к которым относится гудвил, меньше его балансовой стоимости, то признается убыток от обесценения. Убыток от обесценения не может быть восстановлен в будущих периодах. Группа ежегодно тестирует гудвил на наличие обесценения по состоянию на 31 декабря.

Ассоциированные компании

После применения метода долевого участия Группа определяет необходимость признать дополнительный убыток от обесценения инвестиций Группы в ассоциированную компанию. На каждую отчетную дату Группа определяет наличие объективных свидетельств обесценения инвестиций в ассоциированные компании. Если инвестиции обесценены, Группа рассчитывает сумму обесценения как разницу между справедливой стоимостью ассоциированной компании и стоимостью приобретения. Эта сумма признается в прибылях и убытках.

Финансовые активы

Инвестиции Группы классифицируются либо как финансовые активы, оцениваемые по справедливой стоимости через прибыль или убыток, займы и дебиторская задолженность, инвестиции, удерживаемые до погашения или инвестиции, имеющиеся в наличии для продажи. Первоначально инвестиции оцениваются по справедливой стоимости, в случае если инвестиции не классифицируются как финансовые активы по справедливой стоимости через доход или убыток, то при отражении в отчетности к их справедливой стоимости прибавляются непосредственно связанные с ними затраты по сделке. Группа определяет классификацию своих финансовых инвестиций после первоначального признания. Все приобретения и продажи инвестиций признаются на дату расчетов, т.е. дату, когда инвестиции переданы Группе или Группой.

Непроизводные финансовые активы с фиксированным или поддающимся определению размером платежей и фиксированным сроком погашения классифицируются в качестве удерживаемых до погашения в случае, если Группа намерена и способна удерживать их до срока погашения.

Займы и дебиторская задолженность являются непроизводными финансовыми активами, не котирующимися на активном рынке, с фиксированным или поддающимся определению размером платежей. Такие активы отражаются по амортизированной стоимости с использованием метода эффективной ставки процента. Прибыли и убытки по таким активам отражаются в прибылях и убытках в момент прекращения признания или в случае обесценения таких активов, а также посредством амортизации.

Инвестиции, имеющиеся в наличии для продажи, представляют собой непроизводные финансовые активы, классифицируемые в качестве имеющихся в наличии для продажи, и не включенные в любую из трех вышеназванных категорий. После первоначального отражения в учете, инвестиции, имеющиеся в наличии для продажи, оцениваются по справедливой стоимости, при этом прибыли и убытки отражаются в качестве отдельного компонента в составе капитала до момента прекращения признания или обесценении инвестиции. В этом случае совокупная прибыль или убыток, ранее отраженные в составе капитала, включаются в прибыли и убытки. Восстановление убытков от обесценения, связанных с долевыми инструментами, не отражается в прибылях и убытках. Убытки от обесценения, связанные с долговыми инструментами, сторнируются в составе прибыли или убытка, в случае если превышение справедливой стоимости инструмента может быть объективно отнесено к событию, произошедшему после признания убытка от обесценения.

Справедливая стоимость инвестиций, активно обращающихся на организованных финансовых рынках, определяется по рыночным котировкам на покупку на момент окончания торгов на отчетную дату. Справедливая стоимость инвестиций, не имеющих активного обращения на рынке, определятся с использованием методов оценки, в том числе по аналогии с последними по времени сделками, заключенными на рыночных условиях, а также на основании текущей рыночной стоимости финансового инструмента, практически идентичного рассматриваемому инструменту, или исходя из анализа дисконтированных денежных потоков.

Обесценение финансовых активов

На каждую отчетную дату Группа определяет, произошло ли обесценение финансового актива или группы финансовых активов.

Активы, учитываемые по амортизированной стоимости

Если существует объективное свидетельство появления убытков от обесценения по активам, которые учитываются по амортизированной стоимости, сумма убытка оценивается как разница между балансовой стоимостью актива и текущей стоимостью ожидаемых будущих денежных потоков (за исключением будущих кредитных потерь, которые еще не возникли), дисконтированных по первоначальной эффективной ставке вознаграждения по финансовому активу (то есть по эффективной процентной ставке, рассчитанной при первоначальном признании). Балансовая стоимость актива должна быть снижена с использованием резерва. Сумма убытка признается в прибылях или убытках.

Если в последующий период сумма убытка от обесценения уменьшается, и такое уменьшение может быть объективно связано с событием, произошедшим после того, как было признано обесценение, ранее признанный убыток от обесценения восстанавливается. Любое последующее восстановление убытка от обесценения признается в прибылях и убытках в таком объеме, чтобы балансовая стоимость актива не превышала амортизированную стоимость этого актива на дату восстановления.

По торговой дебиторской задолженности создается резерв под обесценение в том случае, если существует объективное свидетельство (например, вероятность неплатежеспособности или других существенных финансовых затруднений дебитора) того, что Группа не получит все суммы, причитающиеся ей в соответствии с первоначальными условиями счета-фактуры. Балансовая стоимость дебиторской задолженности уменьшается посредством использования счета резерва. Обесцененные задолженности прекращают признаваться, если они считаются безнадежными.

Финансовые инвестиции, имеющиеся в наличии для продажи

Если имеет место обесценение актива, имеющегося в наличии для продажи, разница между затратами на его приобретение (за вычетом выплат основной суммы и амортизации) и его текущей справедливой стоимостью, за вычетом убытка от обесценения, ранее признанного в прибылях и убытках, переносится из капитала в прибыли и убытки. Восстановление ранее признанного убытка под обесценение по долевым инструментам, классифицированным как предназначенные для продажи, не признается в прибылях и убытках. Восстановление убытков от обесценения по долговым инструментам осуществляется через прибыли и убытки, если увеличение справедливой стоимости инструмента может быть объективно связано с событием, произошедшим после признания убытков от обесценения в прибылях и убытках.

Производные финансовые инструменты

В ходе своей обычной деятельности Группа осуществляет операции с различными производными финансовыми инструментами, включая фьючерсы, форварды, свопы и опционы, на валютных рынках и рынках капитала, форвардные и своп контракты по сырой нефти, для хеджирования своих рисков, связанных с колебаниями цен на сырьевые товары. Такие финансовые инструменты в основном удерживаются для торговых целей и первоначально признаются в соответствии с политикой признания финансовых инструментов, а впоследствии оцениваются по их справедливой стоимости. Справедливая стоимость рассчитывается на основе зарегистрированной биржевой цены или ценовых моделях, которые принимают во внимание текущие рыночные и контрактные цены соответствующих инструментов и другие факторы. Производные финансовые инструменты учитываются как активы (нереализованный доход), когда справедливая стоимость является положительной, и как обязательства (нереализованный убыток), когда справедливая стоимость является отрицательной. Прибыли и убытки от операций с указанными инструментами отражаются в консолидированном отчете о совокупном доходе.

Товарно-материальные запасы

Товарно-материальные запасы оценены по наименьшему из значений себестоимости или чистой стоимости реализации. Себестоимость включает в себя затраты, понесенные в связи с доставкой и приведением запасов в текущее состояние. Чистая стоимость реализации представляет собой оценку цены реализации запасов в ходе обычной деятельности за вычетом затрат на завершение и расчетных затрат на реализацию. Аналогичная формула вычисления затрат используется для всех товарно-материальных запасов, имеющих аналогичные характеристики и назначение. Товарно-материальные запасы операционного сегмента Нефти и Газа оцениваются на основе метода ФИФО. Все остальные товарно-материальные запасы оцениваются на основе средневзвешенной стоимости.

Денежные средства и их эквиваленты

Денежные средства и их эквиваленты включают наличность в кассе, срочные вклады, краткосрочные и высоколиквидные инвестиции со сроком погашения не более трех месяцев, которые свободно конвертируются в заранее оговоренные суммы денежных средств, и которые подвержены незначительному уровню риска, связанного с изменением их стоимости.

Займы и привлеченные средства

Займы, первоначально признаются по справедливой стоимости, за вычетом расходов по сделке. В последующих периодах займы отражаются по амортизированной стоимости; разница между справедливой стоимостью полученных средств (за вычетом расходов по сделке) и суммой к погашению отражается в консолидированном отчете о совокупном доходе в течение срока, на который выдан займ с использованием метода эффективной ставки процента. Займы классифицируются как текущие обязательства, если только Группа не обладает безусловным правом отсрочить выплату как минимум на 12 месяцев после отчетной даты.

Выпущенные финансовые инструменты или их компоненты, классифицируются как займы, если в результате договорного соглашения Группа имеет обязательство либо поставить денежные средства или иные финансовые активы, либо исполнить обязательство иным образом, чем посредством обмена фиксированной суммы денежных средств или других финансовых активов на фиксированное число собственных долевых инструментов. Такие инструменты включают средства Правительства и займы полученные от кредитных учреждений, которые первоначально учитываются по справедливой стоимости полученных средств за вычетом затрат, непосредственно связанных со сделкой. Впоследствии, полученные средства отражаются по амортизированной стоимости.

Затраты по займам, которые непосредственно относятся к приобретению, строительству или производству квалифицируемого актива, капитализируются как часть стоимости такого актива. Прочие затраты по займам признаются как расходы в момент возникновения.

Конвертируемые долговые инструменты

Компонент конвертируемого долгового инструмента, который имеет характеристики обязательства, признается в бухгалтерском балансе как обязательство, за вычетом затрат по сделке. Справедливая стоимость компонента обязательства определяется по рыночной ставке, применяемой для аналогичных неконвертируемых обязательств; и эта сумма классифицируется как финансовое обязательство, оцениваемое по амортизированной стоимости до погашения при конвертации или выкупе.

Опционы по оставшейся доле меньшинства, возникающие при объединении предприятий

Если при объединении предприятий Группа становится стороной опциона пут по оставшейся доле меньшинства в приобретенном предприятии, Группа оценивает, дает ли участие в таком опционе доступ к выгодам и рискам, связанным с правом собственности на такую долю меньшинства.

Когда установлено, что опцион пут по оставшимся акциям дает доступ к выгодам и рискам долевого владения, объединение предприятий учитывается на основании того, что акции, обусловленные опционом пут, были приобретены. Справедливая стоимость обязательства для миноритарных акционеров по опциону пут, признается как часть стоимости объединения предприятий. Любая разница между такой стоимостью и долей в чистых активах, которая в ином случае рассматривалась бы как относящаяся к доле меньшинства, отражается в составе гудвила. Любые дивиденды, впоследствии объявленные и выплаченные таким миноритарным акционерам, до исполнения опциона, напрямую отражаются в прибылях и убытках.

Впоследствии, финансовое обязательство оценивается в соответствии с требованиями МСБУ 39. Изменения в справедливой стоимости финансового обязательства, а также любые финансовые выплаты напрямую учитываются в консолидированном отчете о совокупном доходе.

Опционы по приобретенной доле, возникающие при приобретении инвестиций

Если при приобретении инвестиций Фонд наделяет третью сторону опционом колл по приобретенной доле в предприятии, Фонд оценивает, дает ли участие в таком опционе третьей стороне доступ к выгодам и рискам, связанным с правом собственности на такую долю.

В случае если опцион колл по приобретенной доле не дает доступа третьей стороне к выгодам и рискам долевого владения, данный опцион не учитывается при определении существенного влияния Фонда.

Справедливая стоимость обязательства для Фонда по опциону признается как часть стоимости приобретенных инвестиций. Впоследствии, финансовое обязательство оценивается в соответствии с требованиями МСБУ 39 "Финансовые инструменты: Признание и Оценка". Изменения в справедливой стоимости финансового обязательства, а также любые доходы или расходы связанные с реализацией данных опционов учитываются в консолидированном отчете о совокупном доходе.

Прекращение признания финансовых активов и обязательств

Финансовые активы

Финансовый актив (или, где применимо - часть финансового актива или часть группы аналогичных финансовых активов) прекращает учитываться в бухгалтерском балансе, если:

- срок действия прав на получение денежных потоков от актива истек;

- Группа сохраняет за собой право получать денежные потоки от актива, но приняла на себя обязательство передать их полностью без существенной задержки третьей стороне в соответствии с соглашением о перераспределении; или

- Группа передала свои права на получение денежных потоков от актива и либо (а) передала все существенные риски и вознаграждения от актива, либо (б) не передала, но и не сохраняет за собой, все существенные риски и вознаграждения от актива, но передала контроль над данным активом.

Финансовые обязательства

Финансовое обязательство прекращает признаваться в бухгалтерском балансе, если обязательство погашено, аннулировано, или срок его действия истек.

Аренда

Операционная аренда

Аренда имущества, при которой арендодатель фактически сохраняет за собой риски и выгоды, связанные с правом собственности на объект аренды, классифицируется как операционная аренда. Платежи по договору операционной аренды равномерно списываются на расходы в консолидированном отчете о совокупном доходе в течение срока аренды.

Финансовая аренда

Группа признает договоры финансовой аренды в составе активов и обязательств в консолидированном бухгалтерском балансе на дату начала срока аренды в сумме, равной справедливой стоимости арендованного имущества, или по текущей стоимости минимальных арендных платежей, если эта сумма ниже справедливой стоимости. При расчете текущей стоимости минимальных арендных платежей в качестве коэффициента дисконтирования используется внутренняя ставка процента по договору аренды, если определение такой ставки является возможным. В прочих случаях используется приростная ставка по заемным средствам Группы. Первоначальные прямые затраты учитываются в составе актива. Арендные платежи распределяются между расходами по финансированию и погашениям обязательства. Расходы по финансированию в течение срока аренды относятся на отчетные периоды таким образом, чтобы обеспечить отражение расходов по постоянной периодической процентной ставке, начисляемой на остаток обязательств, за каждый отчетный период.

Финансовая аренда приводит к увеличению расхода по амортизации в отношении актива, а также к финансовым расходам за каждый отчетный период. Политика амортизации в отношении арендуемого актива соответствует политике по амортизации собственных активов.

Резервы

Обязательство по выбытию актива (вывод из эксплуатации)

Резервы на вывод из эксплуатации признаются в полном объеме на дисконтированной основе тогда, когда у Группы имеется обязательство по демонтажу и переносу оборудования или механизма и по восстановлению участка, на котором находилось оборудование, а также тогда, когда можно осуществить разумную оценку такого резерва. Признаваемая сумма представляет собой текущую стоимость оцененных будущих расходов, определенных в соответствии с местными условиями и требованиями. Также создается соответствующее основное средство, сумма которого эквивалентна размеру резерва. Впоследствии, данный актив амортизируется в рамках капитальных затрат по производственным средствам и средствам транспортировки на основе производственного метода.

Изменения в оценке существующего резерва по выводу из эксплуатации, которые явились результатом изменений в расчетном сроке или сумме оттока ресурсов, лежащих в основе экономических выгод, необходимых для погашения обязательства, или изменение в ставке дисконтирования, учитывается таким образом, что:

(а) изменения в резерве прибавляются или вычитаются из стоимости соответствующего актива в текущем периоде;

(б) сумма, вычтенная из стоимости актива, не должна превышать его балансовую стоимость. Если снижение в резерве превышает балансовую стоимость актива, тогда превышение незамедлительно признается в отчетах о прибылях и убытках; и

(в) если корректировка приводит к увеличению стоимости актива, Группа рассматривает, является ли это показателем того, что новая балансовая стоимость актива не может быть полностью возмещена. Если это является таким показателем, Группа осуществляет тестирование актива на обесценение посредством оценки его возмещаемой стоимости и учитывает любой убыток по обесценению в соответствии с МСБУ 36.

Резерв под банковские аккредитивы и гарантии

В ходе осуществления обычной деятельности Группа предоставляет финансовые гарантии в форме аккредитивов, гарантий и акцептов. Договоры финансовой гарантии первоначально признаются в финансовой отчетности по справедливой стоимости по статье "Прочие обязательства" в размере полученной комиссии. После первоначального признания обязательство Группы по каждому договору гарантии оценивается по наибольшей из двух величин: сумма амортизированной комиссии или наилучшая оценка затрат, необходимых для урегулирования финансового обязательства, возникающего по гарантии.

Увеличение обязательства, связанное с договорами финансовой гарантии, учитывается в отчете о прибылях и убытках. Полученная комиссия признается в прибылях и убытках на линейной основе в течение срока действия договора гарантии.

Прочие резервы

Резервы отражаются в финансовой отчетности тогда, когда Группа имеет текущее (правовое или вытекающее из практики) обязательство в результате событий, произошедших в прошлом, а также существует вероятность того, что произойдет отток средств, связанных с экономическими выгодами, для погашения обязательства, и может быть произведена соответствующая достоверная оценка этого обязательства. Если Группа ожидает, что резерв будет возмещен, к примеру, по страховому договору, возмещение отражается как отдельный актив, но только тогда, когда возмещение является вероятным.

Если влияние временной стоимости денежных средств является существенным, резервы рассчитываются посредством дисконтирования ожидаемого будущего движения денежных средств по ставке до уплаты налогов, которая отражает текущую рыночную оценку временной стоимости денежных средств и, там где это уместно, риски, присущие обязательству. При использовании дисконтирования увеличение резерва вследствие истечения времени признается как финансовые затраты.

Вознаграждение работникам

Пенсионный план с установленными взносами

Группа удерживает 10 % от заработной платы своих сотрудников в качестве отчислений в их пенсионные фонды. В соответствии с законодательством, работники сами несут ответственность за свои пенсионные выплаты, и Группа не имеет ни текущего, ни будущего обязательства по выплатам работникам после их выхода на пенсию.

Социальный налог

Группа уплачивает социальный налог в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан. Социальный налог относится на расходы по мере начисления.

Пенсионный план с установленным размером выплат

В соответствии с Коллективными договорами и прочими положениями о вознаграждениях Группа выплачивает определенные вознаграждения своим работникам и по окончании трудовой деятельности ("Пенсионный план с установленным размером выплат").

Группа признает актуарные доходы и убытки, возникающие от переоценки обязательств по выплате вознаграждения работникам в том периоде, когда они выявлены в составе прибылей и убытков, и признает расходы по вознаграждению и обязательства согласно оценке, определенной МСБУ 19 "Вознаграждения работникам".

Обязательства и расходы по вознаграждению согласно Пенсионному плану с установленным размером выплат определяются с помощью метода прогнозируемой условной единицы. Этот метод рассматривает каждый проработанный год как повышающий на дополнительную единицу права на получение вознаграждения, и измеряет каждую единицу отдельно для отражения итогового обязательства. Расходы по предоставлению вознаграждений отражаются в прибылях и убытках с тем, чтобы распределить итоговые вознаграждения в течение рабочего стажа работников согласно формуле вознаграждения по Пенсионному плану с установленным размером выплат. Это обязательство измеряется по текущей стоимости расчетного будущего движения денег с применением ставки дисконта, сходной со ставкой вознаграждения по государственным облигациям, валюта и условия по которым сопоставимы с валютой и оцененными условиями обязательств по Пенсионному плану с установленным размером выплат.

Пенсионный план с установленным размером выплат является нефинансируемым.

Капитал

Уставный капитал

Простые акции классифицируются как капитал. Внешние затраты, напрямую относящиеся к выпуску новых акций, помимо случаев объединения организаций, показаны как вычет из суммы поступлений капитала. Любое превышение справедливой стоимости полученных средств над номинальной стоимостью выпущенных акций признается как увеличение нераспределенного дохода.

Доля меньшинства

Доли меньшинства представляют собой доли участия в дочерних организациях, не принадлежащие Группе. Доли меньшинства на отчетную дату представляют собой долю миноритарных акционеров в справедливой стоимости идентифицируемых активов и обязательств дочерней организации на дату приобретения, а также долю миноритарных акционеров в изменениях капитала, произошедших с момента объединения компаний. Доли меньшинства представлены в составе собственного капитала. Убытки, относимые на долю меньшинства, не превышают долю меньшинства в капитале дочерних организаций, за исключением случаев, когда миноритарные акционеры связаны обязательством по финансированию убытков. Все подобные убытки распределяются на Группу.

Дивиденды

Дивиденды признаются как обязательства и вычитаются из суммы капитала на отчетную дату только в том случае, если они были объявлены до отчетной даты включительно. Информация о дивидендах раскрывается в отчетности, если они были рекомендованы до отчетной даты, а также рекомендованы или объявлены после отчетной даты, но до даты утверждения консолидированной финансовой отчетности к выпуску.

Платежи на основе долевых инструментов

Работники Группы получают вознаграждение в форме выплат, основанных на операциях по долевым инструментам. Работники предоставляют услуги, за которые они получают вознаграждение долевыми инструментами дочерней организации, в которой они работают ("сделки, расчеты по которым осуществляются долевыми инструментами").

Стоимость сделок с работниками, расчеты по которым осуществляются долевыми инструментами, оценивается, исходя из справедливой стоимости таких инструментов на дату их предоставления. Справедливая стоимость определяется при помощи соответствующей модели оценки.

Расходы по операциям по выплатам на основе долевых инструментов признаются одновременно с соответствующим увеличением в резервах по прочему капиталу в течение периода, в котором выполняются условия достижения результатов деятельности и/или условия выслуги определенного срока, и заканчивающегося на дату, когда работники получают полное право на вознаграждение (дата перехода права на получение вознаграждения). Совокупные расходы по данным сделкам признаются на каждую отчетную дату до погашения обязательства пропорционально истекшему периоду на основании оптимальной оценки Группы в отношении количества долевых инструментов, которые будут переданы в качестве вознаграждения. Расход или доход в отчете о совокупном доходе за период представляет собой изменение суммарного расхода, признанного на начало и конец периода.

По вознаграждению долевыми инструментами, право на которое окончательно не переходит сотрудникам, расход не признается.

Если условия вознаграждения, выплачиваемого долевыми инструментами, изменены, расход признается, как минимум, в том размере, как если бы условия не были изменены. Кроме того, признается дополнительный расход по изменению, которое увеличивает общую справедливую стоимость вознаграждения долевыми инструментами, либо которое иным образом выгодно для работника, согласно оценке, произведенной на дату такого изменения.

Если вознаграждение, выплачиваемое долевыми инструментами, аннулируется, оно учитывается, как если бы право на него перешло на дату аннулирования. При этом все расходы, еще не признанные, признаются немедленно. Однако если аннулированное вознаграждение замещается новым, и новое вознаграждение рассматривается как замещение аннулированного вознаграждения на дату его предоставления, аннулированное и новое вознаграждение учитываются так, как если бы произошло изменение первоначального вознаграждения, как описано в предыдущем абзаце.

Торговая и прочая кредиторская задолженность

Обязательства по торговой и прочей кредиторской задолженности учитываются по первоначальной стоимости, которая является справедливой стоимостью суммы, которая должна быть уплачена в будущем за полученные товары и услуги, независимо от того были ли выставлены счета Группе.

Признание выручки

Выручка признается, если существует вероятность того, что Группа получит экономические выгоды, и если выручка может быть надежно оценена.

Продажа товаров

Доходы от реализации сырой нефти, нефтепродуктов, газа, урановой продукции и прочих товаров признаются тогда, когда произошла поставка товара, и риски и право собственности были переданы покупателю.

Предоставление услуг

Доходы от предоставления услуг признаются в момент оказания услуг.

В отношении услуг, относящихся к перевозке, доход признается по степени завершения транспортировки на дату консолидированного бухгалтерского баланса, при условии, что степень завершения и сумма дохода могут быть определены достаточно точно. Суммы предоплаты, полученной от заказчиков за еще не оказанные транспортные услуги, отражаются в составе авансов, полученных от заказчиков, на момент получения. Авансы, полученные от заказчиков, приблизительно равные ожидаемому расчетному доходу от уже оказываемых услуг, переносятся в доходы будущих периодов в составе прочих текущих обязательств в консолидированном бухгалтерском балансе. Доходы будущих периодов относятся на доходы по мере оказания услуг.

Реализация авиабилетов, по которой покупатели получают дополнительные баллы по программе лояльности клиентов, учитываются как множественный элемент доходных операций по их справедливой стоимости, соотнесенной между указанными услугами и предполагаемой наградой. Предполагаемая награда оценивается по справедливой стоимости - стоимости отдельной продажи данной награды. Данная оценка не признается доходом на момент продажи товара/оказания услуги, а отражается как доход будущего периода, и признается доходом, когда данная награда использована, и обязательства Группы полностью выполнены.

Агентское вознаграждение от выплаты роялти в натуральной форме

Группа выступает в качестве агента Правительства Казахстана, которое представлено Министерством энергетики и минеральных ресурсов ("МЭМР"), в продаже сырой нефти, полученной МЭМР от нефтедобывающих компаний в качестве их оплаты роялти в соответствии с их соглашениями о разделе прибыли (СРП) и соглашениями о недропользовании. Агентское вознаграждение Группы определяется как разница между ценой продажи сырой нефти, полученной по такому соглашению, и стоимостью такой нефти, как она определена в соглашении о недропользовании соответствующего СРП, заключенного МЭМР и нефтедобывающими компаниями. Агентское вознаграждение признается как доход тогда, когда осуществляется продажа сырой нефти.

Государственные субсидии

В связи с тем, что Правительство Республики Казахстан является единственным акционером Компании, Группа анализирует все транзакции с Правительством, оценивая в каких случаях Правительство, действует главным образом в качестве акционера.

Если определено, что при конкретной транзакции Правительство действует в качестве акционера, любые прибыли или убытки, понесенные Группой в результате такой транзакции, признаются напрямую в капитале как взнос или изъятие капитала акционера.

Если же специфическая транзакция Правительства не определяется как действие в качестве акционера, такие транзакции учитываются в соответствии с положениями МСБУ 20 "Учет государственных субсидий и раскрытие информации о государственной помощи". В таких случаях, государственные субсидии признаются по их справедливой стоимости, когда есть разумная уверенность в том, что субсидии будут получены и все необходимые условия, связанные с ними, будут выполнены. В случае если субсидия относится к статье расхода, она признается в качестве дохода за период, необходимый для соотнесения с соответствующими расходами, которые она должна компенсировать, на систематической основе. Тогда, когда субсидия относится к активу, справедливая стоимость кредитуется на счет отсроченного дохода и отражается в отчете о прибылях и убытках за ожидаемый период полезной службы соответствующего актива равномерными ежегодными частями. Субсидии, относящиеся к доходу, представлены отдельно в консолидированном отчете о совокупном доходе, в составе доходов от операционной деятельности.

Признание расходов

Расходы признаются по мере возникновения и отражаются в консолидированной финансовой отчетности в том периоде, к которому они относятся на основе метода начисления.

Подоходный налог

Подоходный налог за год включает текущий и отсроченный налог. Подоходный налог отражается в прибылях и убытках, за исключением того объема, в котором он относится к статьям, непосредственно отнесенным на собственный капитал, и в этом случае, он признается в собственном капитале. Налог на сверхприбыль рассматривается как подоходный налог и образует часть расходов по подоходному налогу. Текущие расходы по налогу - это ожидаемый налог к уплате по налогооблагаемому доходу за год и любые корректировки в отношении налога к уплате в отношении предыдущих лет.

Налог на сверхприбыль рассматривается как подоходный налог и образует часть расходов по подоходному налогу. В соответствии с контрактами на недропользование, Группа начисляет и уплачивает налог на сверхприбыль по указанным ставкам от суммы прибыли после налогообложения, которая подлежит корректировке, на сумму определенных вычетов в соответствие с применяемым контрактом на недропользование, при внутренней норме прибыли, превышающей определенные значения.

Внутренняя норма прибыли рассчитывается на основе денежных потоков по каждому контракту на недропользование и корректируется на национальный уровень инфляции. Отсроченный налог рассчитывается как для корпоративного подоходного налога, так и для налога на сверхприбыль. Отсроченный налог на сверхприбыль рассчитывается по временным разницам для активов, отнесенным к контрактам на недропользование, по ожидаемой ставке налога на сверхприбыль, подлежащей уплате по контракту.

Отсроченный налог учитывается по методу обязательств по балансу по временным разницам между балансовой стоимостью активов и обязательств для целей финансовой отчетности и суммами, использованными для целей налогообложения. Не признаются следующие временные разницы:

- первоначальное признание актива или обязательства в сделке, которая не является объединением компаний и, на момент сделки, не оказывает влияние ни на бухгалтерский доход, ни на налогооблагаемый доход или убыток; и

- инвестиции в дочерние организации, по которым можно регулировать сроки сторнирования временных разниц и существует вероятность того, что временные разницы не будут сторнированы в обозримом будущем.

Отсроченные активы и обязательства по подоходному налогу рассчитываются по налоговым ставкам, которые применимы к периоду, когда получен актив или оплачено обязательство, основываясь на налоговых ставках (и налоговом законодательстве), которые действовали или практически были введены в действие на дату составления бухгалтерского баланса.

Отсроченный налоговый актив признается только в том объеме, в котором существует вероятность получения налогооблагаемой прибыли, в счет которой актив может быть реализован. Отсроченные активы по подоходному налогу уменьшаются в том объеме, в котором более не существует вероятности реализации соответствующей налоговой льготы.

Налог на добавленную стоимость (НДС)

Налоговые органы позволяют производить погашение НДС по продажам и приобретениям на нетто основе. НДС к возмещению представляет собой НДС по приобретениям на внутреннем рынке, за вычетом НДС по продажам на внутреннем рынке. Продажи на экспорт имеют нулевую ставку.

Связанные стороны

Связанные стороны включают акционера Группы, ключевой управленческий персонал, ассоциированные организации и организации, в которых значительная доля голосующих акций прямо или косвенно принадлежит акционерам или ключевому управленческому персоналу Группы.

Условные обязательства и условные активы

Условные обязательства не признаются в консолидированной финансовой отчетности. Данные о таких обязательствах раскрываются в примечаниях к консолидированной финансовой отчетности за исключением случаев, когда отток ресурсов, составляющих экономические выгоды, является маловероятным.

Условные активы не отражаются в консолидированной финансовой отчетности. В случае если существует достаточная вероятность получения экономических выгод, связанных с такими активами, данные об указанных активах раскрываются в примечаниях.

Последующие события

События, наступившие по окончании отчетного года и содержащие дополнительную информацию о финансовом положении Группы на отчетную дату (корректирующие события), отражаются в консолидированной финансовой отчетности. События, наступившие по окончании отчетного года и не являющиеся корректирующими событиями, раскрываются в примечаниях к консолидированной финансовой отчетности, если они являются существенными.

Взаимозачет

Взаимозачет финансовых активов и обязательств с отражением только чистого сальдо в консолидированном бухгалтерском балансе осуществляется только при наличии юридически закрепленного права произвести взаимозачет и намерения реализовать актив одновременно с урегулированием обязательства.

4. СУЩЕСТВЕННЫЕ БУХГАЛТЕРСКИЕ ОЦЕНКИ И СУЖДЕНИЯ

Подготовка консолидированной финансовой отчетности в соответствие с МСФО требует от руководства использования оценок и допущений, которые влияют на отраженные в отчетности активы, обязательства и условные активы и обязательства на дату подготовки консолидированной финансовой отчетности, а также отраженные в отчетности активы, обязательства, доходы, расходы и условные активы и обязательства за отчетный период. Фактические результаты могут отличаться от этих оценок.

Основные допущения о будущем и прочие основные источники неопределенности в оценках на отчетную дату, которые могут послужить причиной существенных корректировок балансовой стоимости активов и обязательств в течение следующего финансового года, рассматриваются ниже:

Запасы нефти и газа

Запасы нефти и газа являются существенным фактором в расчетах Группы по износу, истощению и амортизации. Группа оценивает свои запасы нефти и газа в соответствии с методикой Общества нефтегазовых инженеров. При оценке запасов по методике Общества нефтегазовых инженеров, Группа использует долгосрочные плановые цены, которые также используются руководством для принятия инвестиционных решений относительно разработки месторождения. Использование плановых цен для оценки доказанных запасов устраняет влияние нестабильности, присущей использованию цен спот на конец года. Руководство считает, что допущения по долгосрочным плановым ценам больше соответствуют долгосрочному характеру деятельности по добыче и предоставляют наиболее подходящую основу для оценки запасов нефти и газа.

Все оценки запасов подразумевают некоторую степень неопределенности. Неопределенность в основном зависит от объема надежных геологических и инженерных данных, доступных на момент оценки и интерпретации таких данных.

Относительная степень неопределенности может быть выражена посредством отнесения запасов в одну из двух основных категорий: доказанные или недоказанные запасы. Существует большая определенность в извлечении доказанных запасов в сравнении с недоказанными запасами и доказанные запасы могут быть далее подразделены на разработанные и неразработанные запасы для обозначения прогрессивно возрастающей неопределенности в отношении возможности их извлечения. Ежегодно оценки анализируются и корректируются. Корректировки возникают вследствие оценки или переоценки уже имеющихся геологических данных, промысловых параметров или данных о добыче; наличии новых данных; или изменениях в допущениях по ценам. Оценки запасов также могут быть пересмотрены вследствие действия проектов для повышения отдачи, изменений в производительности пласта или изменений в стратегии разработки. Доказанные разработанные запасы используются для расчета ставок амортизации пропорционально объему выполненной работы для начисления износа, истощения и амортизации. Группа включила в доказанные запасы только такие объемы, которые, как ожидается, будут добыты в течение первоначального лицензионного периода. Это вызвано неопределенностью, относящейся к результату процедуры по продлению, так как продление лицензий, в конечном счете, осуществляется по усмотрению Правительства. Увеличение в лицензионных периодах Группы и соответствующее увеличение в указанных размерах запасов обычно приводит к более низким расходам по износу и может оказать существенное влияние на доходы. Снижение в доказанных разработанных запасах приведет к увеличению отчислений на износ, истощение и амортизацию (при постоянном уровне добычи), к снижению дохода и также может привести к прямому снижению балансовой стоимости имущества. При относительно небольшом количестве эксплуатируемых месторождений, существует возможность того, что любые изменения в оценке запасов по сравнению с предыдущим годом, могут оказать существенное влияние на отчисления на износ, истощение и амортизацию.

Обязательства по выбытию активов

По условиям определенных контрактов, в соответствии с законодательством и нормативно-правовыми актами, Группа несет юридические обязательства по демонтажу и ликвидации основных средств и восстановлению земельных участков на каждом из месторождений. В частности, обязательства Группы относятся к постепенному закрытию всех непродуктивных скважин и деятельности по окончательному закрытию, такой как демонтаж трубопроводов, зданий и рекультивация контрактной территории. Так как срок действия лицензий не может быть продлен по усмотрению Группы, допускается, что расчетным сроком погашения обязательств по окончательному закрытию является дата окончания каждого лицензионного периода. Если бы обязательства по ликвидации активов должны были бы погашаться по истечении экономически обоснованного окончания эксплуатации месторождений, то отраженное обязательство, может значительно возрасти вследствие дополнительных расходов по ликвидации скважин и конечных расходов по закрытию. Объем обязательств Группы по финансированию ликвидации скважин и затрат по окончательному закрытию зависит от условий соответствующих контрактов и действующего законодательства. Никаких обязательств не было признано в тех случаях, когда ни контракт, ни законодательство не подразумевают определенного обязательства по финансированию таких расходов по окончательной ликвидации и окончательному закрытию в конце лицензионного периода. Принятие такого решения сопровождается некоторой неопределенностью и существенными суждениями. Оценки руководства касательно наличия или отсутствия таких обязательств могут измениться вместе с изменениями в политике и практике Правительства или в местной отраслевой практике.

Группа рассчитывает обязательства по выбытию активов отдельно по каждому контракту. Сумма обязательства является текущей стоимостью оцененных затрат, которые как ожидаются, потребуются для погашения обязательства, скорректированных на ожидаемый уровень инфляции и дисконтированных с использованием средних безрисковых процентных ставок по государственному долгу стран с переходной экономикой, скорректированных на риски, присущие казахстанскому рынку.

Обязательство по выбытию активов пересматривается на каждую отчетную дату и корректируется для отражения наилучшей оценки согласно Интерпретация 1 "Изменения в обязательствах по выводу из эксплуатации объекта основных средств, восстановлению природных ресурсов на занимаемом им участке и иных аналогичных обязательствах". При оценке будущих затрат на закрытие использовались существенные оценки и суждения, сделанные руководством. Большинство этих обязательств относятся к отдаленному будущему и помимо неясности в законодательных требованиях, на оценки Группы могут оказать влияние изменения в технологии удаления активов, затратах и отраслевой практике. Неопределенности, относящиеся к затратам на окончательное закрытие уменьшаются влиянием дисконтирования ожидаемых денежных потоков. Группа оценивает стоимость будущей ликвидации скважин, используя цены текущего года и среднее значение долгосрочного уровня инфляции.

Долгосрочная инфляция и ставки дисконтирования, использованные для определения обязательства на 31 декабря 2009 года были в интервале от 2,0 % до 5,0 % и от 6,3 % до 12 %, соответственно (2008: от 2,0 % до 5,5 % и от 6,0 % до 12 %; 2007: от 2,0 % до 6,0 % и от 7,0 % до 15,5 %). Изменения в резерве по обязательствам по выбытию активов раскрыты в (Примечании 23).

Экологическая реабилитация

Группа также делает оценки и выносит суждения по формированию резервов по обязательствам на экологические очистительные работы и реабилитацию. Затраты на охрану окружающей среды капитализируются или относятся на расходы в зависимости от их будущей экономической выгоды. Затраты, которые относятся к существующему состоянию, вызванному прошлой деятельностью и не имеющие будущей экономической выгоды, относятся на расходы.

Обязательства определяются на основании текущей информации о затратах и ожидаемых планах по рекультивации и учитываются на недисконтированной основе, если сроки процедур не согласованы с соответствующими органами. Резерв Группы на экологическую реабилитацию представляет собой наилучшие оценки руководства, основанные на независимой оценке ожидаемых затрат, необходимых для того, чтобы Группа соблюдала требования существующей казахстанской нормативной базы. В соответствии с Меморандумом о взаимопонимании, подписанным АО "Разведка Добыча "КазМунайГаз" ("РД КМГ"), дочернее предприятие АО "Национальная Компания "КазМунайГаз" ("НК КМГ", 100 % дочернее предприятие Фонда), с Министерством по охране окружающей среды в июле 2005 года, РД КМГ согласилось взять на себя ответственность по восстановлению загрязненной почвы и устранению отходов нефти, которое явилось результатом добычи нефти, относящейся к началу добычи. На дату выпуска данной финансовой отчетности объем и сроки плана по рекультивации не были согласованы с Правительством. Соответственно, обязательство не было дисконтировано. Так как первоначальные сроки обязательства еще не установлены, и руководство обоснованно ожидает выполнить план по рекультивации в течение периода до десяти лет, Группа классифицировала данное обязательство как долгосрочное, за исключением части затрат, которые должны быть понесены в 2010 году. В отношении резервов по экологической реабилитации, фактические затраты могут отличаться от оценок вследствие изменений в законодательстве и нормативно-правовых актах, общественных ожиданий, обнаружения и анализа территориальных условий и изменений в технологиях очистки. Дополнительные неопределенности, относящиеся к экологической реабилитации, раскрыты в Примечании 45. Изменения в резерве по обязательствам на экологическую реабилитацию раскрыты в (Примечании 23).

Обесценение основных средств и гудвила

Группа пересматривает активы на предмет обесценения на каждую дату составления отчета о финансовом положении. В случае если существуют такие показатели обесценения или когда требуется ежегодное тестирование группы активов на обесценение, Группа осуществляет оценку о возмещаемой стоимости актива. Возмещаемая стоимость актива - это наибольшая из следующих величин: справедливой стоимости актива или подразделения, генерирующего денежные потоки, за вычетом расходов на продажу, и ценности использования актива. Возмещаемая стоимость определяется для отдельного актива, если только актив не генерирует притоки денежных средств, которые, в основном, независимы от притоков, генерируемых другими активами или группами активов. Если балансовая стоимость актива превышает его возмещаемую стоимость, актив считается обесцененным и списывается до возмещаемой стоимости. При оценке стоимости использования, ожидаемые денежные потоки корректируются на риски, специфичные для группы активов и дисконтируются к текущей стоимости с использованием ставки дисконтирования до налогообложения, которая отражает текущие рыночные оценки временной стоимости денег.

Определение обесценения основных средств и гудвила предполагает использование суждений, которые включают, но не ограничивают причину, срок и сумму обесценения. Обесценение основывается на большом количестве факторов, таких как текущая конкурентная среда, ожидаемый рост отрасли, изменение в доступности финансирования в будущем, технологическое устаревание, прекращение оказания услуг, текущие затраты на замещение и другие изменения условий, которые указывают на существование обесценения.

Возмещаемая сумма и справедливая стоимость обычно определяются с помощью метода дисконтированного потока денежных средств, который включает обоснованные допущения участника рынка. Установление показателей обесценения, оценка будущих потоков денежных средств и определение справедливой стоимости активов (или группы активов) требуют от руководства существенных суждений, касающихся определения и подтверждения показателей обесценения, ожидаемых потоков денежных средств, применимых ставок дисконта, полезного срока службы и остаточной стоимости.

Определение возмещаемой суммы генерирующей единицы предполагает использование оценок руководства. Методы, использованные для определения стоимости использования, включают методы дисконтированного потока денежных средств. Эти оценки, включая используемые методологии, могут оказать существенное влияния на справедливую стоимость и, в конечном счете, на сумму любого обесценения основных средств и гудвила.

В 2009 году Группа признала убыток от обесценения основных средств на сумму 13.526 миллионов тенге (в 2008 году: 3.680 миллионов тенге) и обесценения гудвила на сумму 36.743 миллиона тенге (в 2008 году: 29.216 миллионов тенге) в консолидированном отчете о совокупном доходе (Примечания 7 и 8).

Срок полезной службы объектов основных средств

Группа пересматривает оставшийся срок полезной службы основных средств на каждую отчетную дату и, в случае если ожидания отличаются от предыдущей оценки, изменения учитываются как изменения в учетных оценках в соответствии с МСБУ 8 "Учетная политика, изменения в расчетных оценках и ошибки".

Договор между АО "Интергаз Центральная Азия" и Государством рассматривается в Примечании 45, и является концессионным соглашением, которое было выведено из сферы рассмотрения Интерпретации 12 "Договора концессии услуг" (так как цедент не контролирует цену, по которой Группа заключает договора с основными покупателями). Последующие дополнения или усовершенствования по данным активам, находящимся в управлении по Договору, капитализируются и амортизируются в течение оцененного срока оставшейся службы вне зависимости от периода действия Договора, так как Правительство обязано приобрести эти активы по остаточной стоимости в случае, если Договор не продлен.

Активы по отсроченному налогу

Активы по отсроченному налогу признаются по всем резервам и перенесенным налоговым убыткам в той степени, в которой существует вероятность того, что будут обоснованы налогооблагаемые временные разницы и коммерческий характер таких расходов. Существенные суждения руководства требуются для оценки активов по отсроченному налогу, которые могут быть признаны на основе планируемого уровня и времени доходности, а также успешного применения стратегии налогового планирования. Сумма признанных активов по отсроченному налогу на 31 декабря 2009 года составляла 44.219 миллионов тенге (2008: 13.558; 2007: 6.555). Более подробная информация содержится в Примечании 40.

Налогообложение

Налогооблагаемый доход исчисляется в соответствии с налоговым законодательством, вступившем в силу с 1 января 2009 года. Группа начисляет и платит КПН по ставке 20 % от налогооблагаемого дохода в 2009 году. В ноябре 2009 года Правительство Республики Казахстан приняло закон, согласно которому изначально принятое постепенное снижение ставок КПН в 2010 и 2011 годах до 17,5 % и 15 %, соответственно, откладывается на более длительный период. Согласно поправкам, установленные ставки КПН будут снижены до 17,5 % в 2013 году, до 15 % в 2014 году и далее. В соответствии с вышеупомянутым законом, изначально принятое увеличение ставок налога на добычу полезных ископаемых на 1 % в 2010 году и еще на 1 % в 2011 году также переносится на более долгий срок. В результате, ставки 2009 года сохраняют силу до 2012 года включительно, тогда как их увеличение произойдет в 2013 и 2014 годах, соответственно.

Отсроченный налог рассчитывается как в отношении КПН, так и НСП. Отсроченные КПН и НСП рассчитываются на временные разницы в активах и обязательствах, привязанных к контрактам на недропользование, по ожидаемым ставкам, предусмотренным новым налоговым кодексом Республики Казахстан, действующим с 1 января 2009 года. Базы отсроченных КПН и НСП рассчитываются по условиям налогового законодательства, принятого в вышеупомянутом новом налоговом кодексе, и раскрыты в (Примечании 40).

При оценке налоговых рисков, руководство рассматривает в качестве возможных обязательств известные сферы несоблюдения налогового законодательства, которые Группа не может оспорить или не считает, что она сможет успешно обжаловать, если дополнительные налоги будут начислены налоговыми органами. Такое определение требует вынесения существенных суждений и может изменяться в результате изменений в налоговом законодательстве и нормативно-правовых актах, поправок в условия налогообложения в контрактах Группы на недропользование, определения ожидаемых результатов по ожидающим своего решения налоговым разбирательствам и результата осуществляемой налоговыми органами проверки на соответствие. Резерв по налоговым рискам, раскрытый в Примечании 23, в основном, относится к применению Группой казахстанского законодательства о трансфертном ценообразовании в отношении экспортной реализации сырой нефти на период с 2002 по 2006 годы. Остальные неопределенности, относящиеся к налогообложению, раскрыты в (Примечании 45).

Справедливая стоимость активов и обязательств, полученных при объединении предприятий

Группа обязана отдельно учитывать, на дату приобретения, идентифицируемые активы, обязательства и условные обязательства, приобретенные или принятые на себя в рамках сделки по объединению предприятий по их справедливой стоимости, что предполагает использование оценок. Такие оценки основываются на оценочных методах, предусматривающих значительную долю субъективных суждений при прогнозировании будущих денежных потоков и выработки других допущений. В 2009 году Группа приобрела доли в некоторых компаниях, и на 31 декабря 2009 года Группа не завершила оценку справедливой стоимости идентифицируемых активов и обязательств некоторых приобретенных компаний, и, следовательно, учла эти приобретения по их предварительной сумме. Завершение определения справедливой стоимости в 2010 году может привести к существенным корректировкам в учтенных суммах идентифицируемых активов, обязательств и условных обязательств. Более подробная информация приведена в Примечании 5.

Справедливая стоимость финансовых инструментов

В случаях, когда справедливая стоимость финансовых инструментов и финансовых обязательств, признанных в консолидированном отчете о финансовом положении, не может быть определена на основании данных активных рынков, она определяется с использованием методов оценки, включая модель дисконтированных денежных потоков. В качестве исходных данных для этих моделей по возможности используется информация с наблюдаемых рынков, однако в тех случаях, когда это не представляется практически осуществимым, требуется определенная доля суждения для установления справедливой стоимости. Суждения включают учет таких исходных данных как риск ликвидности, кредитный риск и волатильность. Изменения в допущениях относительно данных факторов могут оказать влияние на справедливую стоимость финансовых инструментов, отраженную в консолидированной финансовой отчетности.

Обязательство по вознаграждениям работникам

Группа использует актуарный метод оценки для определения текущей стоимости обязательств по установленным выплатам после выхода на пенсию и связанную с этим текущую стоимость услуг (Примечание 24). Это требует использования демографических предположений в отношении будущих характеристик действительных и ушедших работников, которым полагаются вознаграждения (смертность в течение работы и после, статистика по изменению численности персонала, и прочее), а также финансовые предположения (ставка дисконтирования, будущая годовая материальная помощь, будущая годовая минимальная заработная плата, будущая средняя цена железнодорожного билета).

Убытки от обесценения по займам клиентам и финансовым учреждениям

На каждую отчетную дату Группа проводит анализ своих существенных по отдельности займов клиентам и кредитным учреждениям, для того, чтобы оценить, должен ли убыток от обесценения быть учтен в отчете о прибылях и убытках. В частности, суждения руководства требуются в оценке суммы и сроков, будущих денежных потоков при определении убытка от обесценения. При оценке таких денежных потоков, Группа выносит суждения о финансовом положении заемщика и чистой стоимости реализации обеспечения. Эти оценки основаны на допущениях по ряду факторов, и фактические результаты могут быть иными, что приведет к будущим изменениям в резерве.

Затем, займы, которые были оценены по отдельности, и которые не обесценились и все несущественные по отдельности займы, оцениваются в совокупности, в группах активов с аналогичными характеристиками риска, для определения того, необходимо ли формировать резерв вследствие наступления случаев убытка, в отношение которых имеется объективное свидетельство, но влияние не является очевидным.

Совокупная оценка принимает во внимание данные по кредитному портфелю, (такие как кредитное качество, уровни просрочки, использование кредита, соотношение займа к обеспечению и пр.), концентрацию риска и экономические показатели (в том числе уровень безработицы, индексы цен на недвижимость, страновой риск и показатели работы различных отдельных групп). Убыток по обесценению займов клиентам и кредитным учреждениям более детально раскрыт в (Примечании 10 и Примечании 11).

Резервы

Группа формирует резервы по сомнительной дебиторской задолженности. Значительные суждения используются при определении сомнительных долгов. При определении сомнительных долгов рассматривается историческое и ожидаемое поведение клиентов. Изменения в экономике или индивидуальные условия клиента могут потребовать корректировок резерва по сомнительной задолженности в данной консолидированной финансовой отчетности. По состоянию на 31 декабря 2009 года резервы по сомнительным долгам были сформированы в размере 57.475 миллионов тенге (2008: 48.508 миллионов тенге). (Примечаниях 14 и 16).

5. ПРИОБРЕТЕНИЯ

Приобретение АО "Альянс Банк"

1 февраля 2009 года Фонд и Финансовая Корпорация "Сеймар Альянс" ("ФКСА"), являвшаяся держателем контрольного пакета акций АО "Альянс Банк" ("Альянс Банк"), заключили договор купли-продажи Альянс Банка. В соответствии с договором, Фонд получил опцион на приобретение 76 % простых голосующих акций Альянс Банка за фиксированную сумму в 100 тенге, при осуществлении всех следующих условий:

- Поправки в некоторые законы и подзаконные акты Республики Казахстан, позволяющие прямое владение Фондом Альянс Банка;

- Размещение Фондом депозита в Альянс Банке на сумму 24 миллиарда тенге;

- Разрешение на приобретение со стороны АФН;

- Разрешение на приобретение со стороны Агентства Республики Казахстан по контролю над естественными монополиями, при необходимости.

Эти условия находились под контролем Фонда и в большей степени являлись формальными.

2 февраля 2009 года Фонд и Альянс Банк подписали соглашение о банковском депозите на размещение депозита в Альянс Банке в размере 24 миллиарда тенге для поддержки его финансовой стабильности и дальнейшей капитализации. Кроме того, в феврале 2009 года Фонд и ФКСА заключили соглашение о залоге 7.324.548 штук выпущенных простых акций Альянс Банка в пользу Фонда. ФКСА не имеет полномочий прекратить договор залога даже после возврата суммы депозита. Соглашение привело к передаче Фонду контроля над 76 % голосующих акций.

Альянс Банк прекратил платежи по некоторым своим обязательствам и начал переговоры со своими кредиторами о реструктуризации своих обязательств. 6 июля 2009 года Банк заключил меморандум о взаимопонимании с координационным комитетом кредиторов касательно реструктуризации. 21 июля 2009 года АФН утвердило индикативный план реструктуризации и рекапитализации. Решение Фонда исполнить опцион по приобретению 76 % простых голосующих акций Альянс Банка являлось одним из условий успешного завершения реструктуризации (Примечание 47).

В результате рассмотренных выше событий, Фонд получил контроль над Альянс Банком. Сделка была учтена как объединение предприятий, с использованием метода покупки.

Справедливая стоимость идентифицируемых активов и обязательств Альянс Банка на дату приобретения и соответствующая балансовая стоимость по МСФО непосредственно перед приобретением представлены следующим образом:

В миллионах тенге	Справедливая стоимость*, признанная при приобретении	Текущая стоимость
Основные средства	28.610	32.553
Нематериальные активы	1.532	1.532
Займы клиентам	372.409	435.264
Финансовые активы	167.826	189.638
Средства в кредитных учреждениях	44.357	44.357
Денежные средства и их эквиваленты	11.664	11.664
Прочие активы	11.572	11.572
Итого активы	637.970	726.580
Займы	230.933	506.223
Займы от Правительства РК	19.074	19.434
Вклады клиентов	187.370	188.148
Резервы	136.972	136.972
Финансовые обязательства	54.751	97.255
Прочие текущие обязательства	8.870	8.870
Итого обязательства	637.970	956.902
Чистые активы	-
Минус: доля меньшинства (24 %)	-
Итого полученные чистые активы	-
Гудвил,возникший при приобретении	-
Общая стоимость приобретения	-
Чистые денежные средства, приобретенные с дочерней организацией	11.664
Денежные средства уплаченные	-
Чистый приток денежных средств и их эквивалентов	11.664

* Справедливая стоимость обязательств на дату приобретения была определена с учетом будущей реструктуризации долгов банка (Примечание 47).

С даты приобретения, доля Альянс Банка в выручке и убытке за период, от продолжающейся деятельности Группы составила 89.123 миллионов тенге и 255.011 миллионов тенге соответственно. Если бы объединение имело место на начало года, чистый убыток Группы за год, закончившийся 31 декабря 2009 года, составил бы 627.769 миллионов тенге, а выручка за год, закончившийся 31 декабря 2009 года, составила бы 2.915.351 миллион тенге.

30 декабря 2009 года в соответствии с Законом Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности", Агентство Республики Казахстан по Регулированию и Надзору Финансового Рынка и Финансовых Организаций (далее - "АФН") предложило Правительству, и Правительство приняло решение о приобретении Фондом 100 % всех размещенных акций АО "Альянс Банк" за 1 тенге. В рамках договора о приобретении акций АО "Альянс Банк", Фонд взял на себя обязательства по дополнительной капитализации банка (Примечания 45, 47).

Приобретение АО "БТА Банк"

2 февраля 2009 года в соответствии с Законом Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности" АФН предложило Правительству, и Правительство приняло решение о приобретении Фондом контрольного пакета акций АО "БТА Банк". Приобретение было осуществлено посредством выпуска дополнительных 25.246.343 акций по цене 8.401 тенге за акцию, на общую сумму в 212.095 миллионов тенге, в результате чего доля Фонда в капитале банка составила 75,1 %.

Справедливая стоимость идентифицируемых активов и обязательств БТА Банка на дату приобретения и соответствующая балансовая стоимость по МСФО непосредственно перед приобретением представлены следующим образом:

В миллионах тенге	Справедливая стоимость, признанная при приобретении*	Текущая стоимость
Основные средства	14.132	14.132
Нематериальные активы	49.306	37.420
Инвестиции в ассоциированные компании	90.421	72.663
Займы клиентам	1.571.188	1.571.188
Средства в кредитных учреждениях	73.619	66.427
Финансовые активы	237.077	177.080
Актив по отсроченному налогу	4.948	4.948
Прочие текущие активы	44.571	44.572
Обязательные резервы	62.152	62.152
Денежные средства и их эквиваленты	266.848	266.848
Итого активов	2.414.262	2.317.430
Займы	825.966	1.836.916
Займы от Правительства РК	1.709	1.709
Вклады клиентов	859.950	841.062
Резервы	101.836	101.836
Финансовые обязательства	71.131	32.733
Обязательство по отсроченному налогу	4.366	-
Прочие текущие обязательства	34.201	34.200
Итого обязательств	1.899.159	2.848.456
Минус: доля меньшинства на уровне БТА Банка	(14.420)
Чистые активы	500.683
Минус: доля меньшинства в дочерних организациях (24,9 %)	(124.670)
Итого полученные чистые активы	376.013
Превышение чистой справедливой стоимости приобретенных активов над общей стоимостью приобретения	(163.918)
Общая стоимость приобретения	212.095

В миллионах тенге	Справедливая стоимость, признанная при приобретении*
Чистые денежные средства, приобретенные с дочерней организацией	266.848
Денежные средства уплаченные	(212.095)
Чистый приток денежных средств и их эквивалентов	54.753

* Справедливая стоимость обязательств на дату приобретения была определена с учетом будущей реструктуризации долгов банка (Примечание 47).

С даты приобретения, доля БТА Банка в выручке и убытке за период, от продолжающейся деятельности Группы составила 222.139 миллионов тенге и 728.625 миллионов тенге соответственно. Если бы объединение имело место на начало года, чистый убыток Группы за год, закончившийся 31 декабря 2009 года, составил бы 625.669 миллионов тенге, а выручка за год, закончившийся 31 декабря 2009 года, составила бы 2.948.801 миллион тенге.

"БТА Банк" и "Альянс Банк" являются частью сегмента финансовых институтов и институтов развития (Примечание 46).

Приобретение АО "Казахстан Петрокемикал Индастрис" ("КПИ")

26 февраля 2009 года АО "НК КазМунайГаз" ("НК КМГ") дочерняя организация Группы, заключило договор на приобретение 50 % акций "КПИ" за 4.840 миллионов тенге. Основной деятельностью "КПИ" является развитие производства нефтехимических продуктов (в основном, битум), и поэтому в настоящее время "КПИ" не ведет производственную деятельность. До приобретения в 2009 году Группа владела 50 % акций в "КПИ", которые учитывались по методу долевого участия. Данные инвестиции были приобретены за 3.967 миллионов тенге и были полностью обесценены на момент приобретения дополнительной доли в 2009 году. Соответственно, после этого приобретения, Группа получила контроль над "КПИ", которое стало дочерней организацией Группы. Приобретение "КПИ" было учтено по методу покупки.

Справедливая стоимость идентифицируемых активов, обязательств и условных обязательств "КПИ" на дату приобретения представлены в таблице:

В миллионах тенге	Справедливая стоимость, признанная при приобретении	Текущая стоимость
Основные средства	10.259	10.259
Нематериальные активы	9	9
Товарно-материальные запасы	150	150
Торговая дебиторская задолженность	414	414
Прочие текущие активы	63	63
Денежные средства и их эквиваленты	3	3
Итого активы	10.898	10.898
Обязательства по отсроченному подоходному налогу	1.830	1.830
Займы	110	110
Торговая кредиторская задолженность	2.132	2.132
Прочие налоги к уплате	209	209
Прочие текущие обязательства	182	182
Итого обязательства	4.463	4.463
Чистые активы	6.435	6.435

В миллионах тенге	Справедливая стоимость, признанная при приобретении
Итого приобретенные чистые активы (50 %)	3.218
Гудвилл, возникший при приобретении (Примечание 8)	1.622
Общая стоимость приобретения	4.840
Минус: денежные средства, приобретенные с дочерней организацией	(3)
Чистый отток денежных средств	4.837

Общая цена приобретения включает денежный платеж в размере 4.840 миллионов тенге.

Если бы приобретение имело место в начале года, это не оказало бы существенного эффекта на чистый убыток и выручку Группы за год. С момента приобретения чистый убыток "КПИ" в размере 2.865 миллионов тенге, относящийся к Группе, был включен консолидированный отчет о совокупном доходе Группы.

Гудвил, признанный при приобретении, относится к прибылям, которые будут получены от дальнейшего развития нефтехимической отрасли в Казахстане.

Приобретение "Казахстан Пайплайн Венчурз" ("КПВ") и "Каспиан Пайплайн Венчурз" ("КасПВ")

14 апреля 2009 года НК КМГ заключила договора на приобретение 49,9 % долей в "КПВ" и "КасПВ" от "Амоко Казахстан Инк." (дочерняя организация ВР Corporation North America Inc.) и векселя "Амоко Казахстан Инк." к получению от "КасПВ" на общую сумму 250 миллионов долларов США (эквивалентно 37.708 миллионов тенге). КПВ является холдинговой компанией, владеющей 1,75 % акций в "Каспийский Трубопроводный Консорциум" ("КТК"). "КасПВ" является промежуточной компанией, созданной для целей финансирования. Обе компании были созданы с целью финансирования деятельности "КТК" со стороны НК КМГ и "Амоко Казахстан Инк.". Финансирование деятельности "КТК" осуществлялось "Амоко Казахстан Инк.", который произвел платежи в пользу "КасПВ", которые были далее переведены "КПВ", и далее "КТК".

До приобретения в 2009 году, Группа владела 50,1 % долями в "КПВ" и "КасПВ". Однако, в силу финансовых договоренностей между НК КМГ, "КТК", "КПВ" и "КасПВ", Группа не имела прав на активы и обязательства "КПВ" и "КасПВ", кроме прав на 50 % доли из 1,75 % доли "КПВ" в "КТК".

Приобретение 49,9 % долей в "КПВ" и "КасПВ" и погашение задолженности по векселю "КасПВ" к уплате "Амоко Казахстан Инк." были учтены как приобретение активов и соответствующих им обязательств.

Общая стоимость приобретения в размере 250 миллионов долларов США подлежит к уплате тремя траншами. Соответственно, общая цена приобретения была приведена к справедливой стоимости в размере 228.679 тысяч долларов США (эквивалентно 34.481 миллион тенге). Вексель к получению от "КТК" выражен в долларах США со ставкой вознаграждения 6 % годовых. По состоянию на 31 декабря 2009 года, балансовая стоимость векселя к получению от "КТК" составляла 16.075 миллионов тенге.

Общая стоимость приобретения в размере 34.480 миллионов тенге была отнесена на приобретенные активы и обязательства в следующем порядке:

В миллионах тенге	Справедливая стоимость, признанная при приобретении
Инвестиции в "КТК"	16.671
Вексель к получению от ассоциированной компании ("КТК")	16.339
Прочие текущие активы	1
Денежные средства и их эквиваленты	6.674
Итого активы	39.685
Налоги к уплате	861
Прочие текущие обязательства	4.344
Итого обязательства	5.205
Приобретенные чистые активы	34.480

Группа также учла поэтапное приобретение доли ассоциированной компании в рамках приобретения активов и обязательств "КПВ" и "КасПВ", в результате которого доля участия в "КТК" увеличилась до 20,75 %.

Отток денежных средств при приобретении:

В миллионах тенге
Приобретенные чистые денежные средства	6.675
Денежные средства к уплате (приведенные к текущей стоимости)	(34.481)
Отсроченные платежи за вексель "Амоко Казахстан" (приведенные к текущей стоимости)	11.532
Отсроченные платежи за доли в "КПВ" и "КасПВ" (приведенные к текущей стоимости)	7.991
Чистый оттох денежных средств	(8.283)

Балансовая стоимость задолженности по отсроченному платежу за доли "КПВ" и "КасПВ" составила 8.405 миллионов тенге по состоянию на 31 декабря 2009 года.

Приобретение ТОО "Refinery Company RT"

4 августа 2009 года НК КМГ приобрела 100 % долю в ТОО "Refinery Company RT" ("НПЗ"). НПЗ владеет 58 % уставного капитала АО "Павлодарский нефтехимический завод" ("ПНХЗ"). ПНХЗ является нефтеперерабатывающим заводом, расположенным в Казахстане. Оставшиеся 42 % уставного капитала ПНХЗ принадлежат Комитету Государственного имущества и приватизации Министерства финансов Республики Казахстан, который принадлежит Правительству.

Приобретение НПЗ было учтено с использованием метода покупки. На 31 декабря 2009 года НК КМГ не смогла завершить оценку справедливой стоимости своей доли в приобретенных идентифицируемых активах, обязательствах и условных обязательствах. Приобретение было учтено с использованием предварительных сумм справедливой стоимости на дату приобретения.

Предварительные суммы справедливой стоимости идентифицируемых активов, обязательств и условных обязательств НПЗ и первоначальная балансовая стоимость по МСФО на дату приобретения представлены следующим образом:

В миллионах тенге	Предварительная справедливая стоимость, признанная при приобретении	Текущая стоимость
Основные средства	16.812	16.812
Нематериальные активы	25	25
Активы по отсроченному подоходному налогу	83	83
Долгосрочный НДС к возмещению	1.984	1.984
Прочие долгосрочные активы	2.184	2.184
Торговая дебиторская задолженность	331	331
Товарно-материальные запасы	3.795	3.795
Предоплата по подоходному налогу	124	124
Прочие текущие активы	271	271
Денежные средства и их эквиваленты	363	363
Итого активов	25.972	25.972
Торговая кредиторская задолженность	249	249
Авансы полученные	2.768	2.768
Прочие налоги к уплате	303	303
Прочие текущие обязательства	547	547
Резервы	58	58
Итого обязательств	3.925	3.925
Чистые активы	22.047
Минус: доля меньшинства в дочерней организации НПЗ	(3.141)
Приобретенная доля в чистых активах	18.906
Предварительная стоимость гудвила, возникшего при приобретении (Примечание 8)	162.054
Общая стоимость приобретения	180.960

Общая стоимость приобретения включает денежную сумму в 180.960 миллионов тенге.

Отток денежных средств при приобретении:

В миллионах тенге
Чистые денежные средства, приобретенные вместе с дочерней организацией	363
Денежные средства уплаченные	(180.960)
Чистый отток денежных средств	(180.597)

Чистый убыток Группы за 2009 год включает чистые убытки, приходящиеся на деятельность НПЗ с даты приобретения до 31 декабря 2009 года в размере 442 миллиона тенге. Если бы объединение имело место в начале года, выручка Группы составила бы 2.905.572 миллиона тенге. Доля НПЗ в годовой чистой прибыли Группы составила бы убыток в размере 2.614 миллионов тенге (Примечание 47).

Приобретение АО "Мангистаумунайгаз" ("ММГ")

25 ноября 2009 года "Мангистау Инвестментс Б.В." ("МИБВ"), 50 % совместное предприятие НК КМГ, приобрело 100 % акций ММГ за 2.606.462 тысячи долларов США (эквивалент 387.711 миллионам тенге). ММГ занимается добычей сырой нефти в Западном Казахстане. Приобретение было полностью профинансировано на основании кредитного договора на 3 миллиарда долларов США (эквивалент 446.250 миллионов тенге на дату приобретения), который был заключен между МИБВ и Экспортно - Импортным банком Китая, который обеспечен залогом 100 % приобретенных акций ММГ.

50 % доля в МИБВ учитывается по методу долевого участия в консолидированной финансовой отчетности Группы. Приобретение ММГ было учтено в консолидированной финансовой отчетности МИБВ по методу покупки.

На 31 декабря 2009 года МИБВ не завершило оценку справедливой стоимости в приобретенных идентифицируемых активах, обязательствах и условных обязательствах. Приобретение было учтено с использованием предварительных сумм справедливой стоимости на дату приобретения.

Приобретение доли меньшинства в дочерних организациях Rompetrol Group N. V. ("TRG")

В 2009 году Группа увеличила свое долевое участие в следующих дочерних организациях:

- 1.01 % в "Rompetrol SА", доведя долевое участие до 100 %;

- 1.08 % в "Rompetrol Rafinare SA", доведя долевое участие до 76.39 %;

- 30 % в "Rompetrol Ukraine LLC", доведя долевое участие до 100 %;

- 2 % в "Rompetrol Georgia LLC", доведя долевое участие до 97 %.

Общая сумма уплаченных денежных средств составила 2.166 миллионов тенге. Балансовая стоимость приобретенных чистых активов на дату приобретения составила 929 миллионов тенге. Разница в 1.237 миллионов тенге между уплаченными средствами и балансовой стоимостью приобретенных чистых активов была отнесена на нераспределенную прибыль.

Приобретение АО "Досжан Темир Жолы"

11 апреля 2009 года Группа приобрела простые акции АО "Досжан Темир Жолы" (далее - "Досжан"). Приобретение осуществлялось посредством выпуска дополнительных 3.090 акций по цене 1.000 тысяча тенге за акцию на общую сумму 3.090 миллионов тенге, что обеспечило Фонду 85,87 % долю в уставном капитале Досжан. Досжан занимается строительством железнодорожной ветки Шар - Усть-Каменогорск. После завершения строительства, железнодорожная ветка будет передана государству, но техническое обслуживание и эксплуатация будут осуществляться Досжан в соответствии с концессионным соглашением. До приобретения Группа владела 49 % акций Досжан, учитываемых как финансовые активы, оцениваемые по справедливой стоимости через прибыль или убыток, по стоимости 573 миллионов тенге на дату приобретения контроля в 2009 году. Начиная с даты приобретения, Группа получила контроль над Досжан, и данная компания стала дочерней организацией Группы. Приобретение Досжан учитывалось как приобретение активов и соответствующих обязательств.

Стоимость приобретения в 3.090 миллионов тенге была распределена между активами и соответствующими обязательствами пропорционально их справедливой стоимости следующим образом:

В миллионах тенге	Справедливая стоимость, признанная при приобретении
Долгосрочные активы	34.038
Товарно-материальные запасы	32
Торговая дебиторская задолженность	41
Прочие краткосрочные активы	90
Денежные средства и их эквиваленты	3.092
Итого активов	37.293
Займы	25.815
Прочие долгосрочные обязательства	266
Торговая кредиторская задолженность	475
Прочие налоги к уплате	41
Прочие текущие обязательства	6.611
Итого обязательств	33.208
Чистые активы	4.085
Минус: Доля меньшинства	(508)
Минус: Доля в чистых активах, ранее принадлежавших Группе	(487)
Итого приобретенные чистые активы	3.090

Приобретения за 2008 год

Приобретение "Батуми Индастриал Холдингс Лимитед" ("БИХЛ")

12 сентября 2007 года Группа заключила договор о приобретении 100 % простых акций "BIHL" у Терминал Партнерс Лимитед за 325 миллионов долларов США. "BIHL" является холдинговой компанией, владеющей 50 %-ой долей в "BCPL", 38,12 %-ой долей в Батуми Терминал Лимитед ("БТЛ"), 100 %-ой долей в Порт Капитал Партнере и 100 % долей участия в Батуми Сервисес. 5 февраля 2008 года (дата приобретения) Группа заплатила за приобретение 325 миллионов долларов США (39.062 миллиона тенге). Приобретение было учтено с использованием метода покупки.

Справедливая стоимость идентифицируемых активов, обязательств и условных обязательств, относящихся к 100 % доли, приобретенной в "BIHL", и текущая балансовая стоимость по МСФО, на дату приобретения представлены следующим образом:

В миллионах тенге	Справедливая стоимость, признанная при приобретении*	Текущая стоимость*
Основные средства	29.273	22.299
Товарно-материальные запасы	522	522
Торговая дебиторская задолженность	3.199	3.199
Прочие налоги к возмещению	701	701
Деньги и денежные эквиваленты	1.343	1.343
Итого активов	35.038	28.064

Кредиты и займы	2.856	2.856
Обязательства по отсроченному подоходному налогу	780	780
Прочие долгосрочные обязательства	1.156	1.156
Кредиторская задолженность	687	687
Налоги к уплате	542	542
Текущие финансовые обязательства	1.646	1.646
Всего обязательств	7.667	7.667
Приобретенная доля в чистых активах	27.371
Минус: инвестиции в BCPL	(8.013)
Общая стоимость приобретения	19.358
Гудвил, возникающий при приобретении (Примечание 8)	19.704
Вознаграждение, выплаченное денежными средствами	39.062
Минус: чистые денежные средства, приобретенные с дочерней организацией	(1.343)
Чистый отток денежных средств	37.719

* данные были пересчитаны в связи с изменением учетной политики в отношении учета долей в совместные предприятия (Примечание 3).

Гудвил, признанный при приобретении "BIHL", относится к ожидаемой совместной деятельности и прочим выгодам от объединения активов и деятельности "BIHL" с деятельностью НК КМГ.

Оценка основных средств была проведена независимым профессиональным оценщиком. Основой для проведения оценки послужила стоимость замещения.

6. ПРЕКРАЩЕННАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ И АКТИВЫ, КЛАССИФИЦИРУЕМЫЕ КАК УДЕРЖИВАЕМЫЕ ДЛЯ ПРОДАЖИ И ПЕРЕДАЧИ АКЦИОНЕРУ

Продажа "ТОО "Мобайл Телеком-Сервис" ("МТС")

14 декабря 2009 года АО "Казахтелеком" ("Казахтелеком"), дочерняя организация Группы, заключило соглашение на продажу своей доли в ТОО "Мобайл Телеком-Сервис" Tele2 Sverige AB, шведскому оператору мобильной связи. В соглашении купли-продажи содержатся определенные предварительные условия, которые должны быть выполнены, прежде чем сделка будет объявлена закрытой. В соответствии с соглашением купли-продажи, закрытие сделки должно состояться до 31 марта 2010 года. Соответственно, по состоянию на 31 декабря 2009 года ТОО "Мобайл Телеком-Сервис" было классифицировано как группа, предназначенная для продажи и прекращенная деятельность.

Финансовые результаты ТОО "Мобайл Телеком-Сервис" за год представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008
Доходы от оказания услуг	4.759	3.836
Себестоимость оказанных услуг	(4.190)	(4.656)
Валовая прибыль/(убыток)	569	569
Общие и административные расходы	(546)	(820)
Расходы по реализации	(841)	(1.435)
Операционный убыток	(818)	(2.865)

Затраты по финансированию	(887)	(978)
Финансовый доход	41	59
(Отрицательная)/положительная курсовая разница	(3.518)	383
Прочие (убытки)/доходы	(52)	160
Убыток до налогообложения от прекращенной деятельности	(5.234)	(3.241)
Льгота по корпоративному подоходному налогу	164	2.827
Убыток за отчетный год от прекращенной деятельности	(5.070)	(414)

Основные классы активов и обязательств ТОО "Мобайл Телеком-Сервис", классифицированных как предназначенные для продажи, представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009
Активы
Основные средства (Примечание 7)	14.427
Нематериальные активы (Примечание 8)	21.459
НДС к возмещению	1.636
Денежные средства и их эквиваленты	486
Прочее	759
Активы группы выбытия	38.767
Обязательства
Займы	19.626
Торговая кредиторская задолженность	2.801
Отложенные налоговые обязательства (Примечание 40)	2.258
Прочее	899
Обязательства, относящиеся к активам группы выбытия	25.584
Чистые активы, непосредственно связанные с группой выбытия	13.183

Чистые денежные потоки компании ТОО "Мобайл Телеком-Сервис":

В миллионах тенге	2009	2008
Операционная	(313)	(1.160)
Инвестиционная	(24)	(4.391)
Финансовая	(561)	5.402
Чистый отток денежных средств	(898)	(149)

Прибыль на акцию:

В тыс. тенге	2009	2008
Базозая и разводненная, от прекращенной деятельности	(556)	(37)

В 2009 году Казахтелеком получил уведомление от Комитета государственного имущества и приватизации Министерства финансов Республики Казахстан (далее по тексту "Комитет"), о расторжении договора купли-продажи в соответствии с условиями договора и возврате ранее приобретенной дочерней организаций (ТОО "Мобайл Телеком-Сервис") у Комитета доли в размере 18,6 % в АО "Нурсат".

Активы, классифицируемые как предназначенные для продажи

4 сентября 2009 года АО "Самрук-Энерго" ("Самрук-Энерго"), дочерняя организация Группы, заключило договор купли-продажи акций с Korea Electric Power Corporation (далее "КЕРСо") и Samsung C&T Corporation (далее "Samsung C&T Co"), согласно которому Самрук-Энерго должен продать 75 % минус одна акция Балхашской ТЭС. Руководство Самрук-Энерго пришло к выводу, что продажа указанной доли приведет к потере контроля над Балхашской ТЭС. Соответственно, в консолидированном отчете о финансовом положении Группы на 31 декабря 2009 активы и обязательства Балхашской ТЭС были классифицированы как группа выбытия. Ожидается, что продажа указанной доли в Балхашской ТЭС будет завершена в течение 2010 года.

В таблице ниже представлены основные категории активов и обязательств группы выбытия, классифицированной как предназначенная для продажи:

В миллионах тенге	2009	2008
Активы
Основные средства (Примечание 7)	1.212	-
НДС к возмещению	1	-
Денежные средства и их эквиваленты	99	-
Прочее	2.534	-
Активы группы выбытия	3.846	-
Обязательства
Прочее	35	-
Обязательства, относящиеся к активам группы выбытия	35	-
Чистые активы, непосредственно связанные с группой выбытия	3.811	-

Активы, классифицируемые как удерживаемые для передачи акционеру

В соответствии с постановлениями Правительства № 1099 от 20 июля 2009 года, № 2123 от 15 декабря 2009 года. Фонд в 2009 году приступил к разработке и реализации процедур по передаче следующих дочерних организаций в государственную собственность:

АО "СП К Сары-Арка" ("Сары-Арка")

АО "СПК Epтic " ("EpTic")

АО "СПК Оңтүстік"("Оңтүстік")

АО "СПК Жетысу" ("Жетысу")

АО "СПК Тобол" ("Тобол")

АО "СПК Каспий" ("Каспий")

АО "СПК Батыс" ("Батыс")

АО "Национальный инновационный фонд" ("Национальный инновационный фонд")

АО "Корпорация развития экспорта и продвижения "KazNEX" ("KazNEX")

В августе 2009 года в соответствии с Постановлением Правительства № 1100 от 20 июля 2009 года Фонд передал в государственную собственность 100 % акций (282.877 акций) АО "Корпорация по развитию и продвижению экспорта "KazNEX" в обмен на государственный пакет акций АО "Казахстанский фонд гарантирования ипотечных кредитов" в размере 11,3 %. Выбытие чистых активов "KazNEX" в сумме 583 миллионов тенге было учтено как прочее распределение Акционеру за счет нераспределенного дохода.

В связи с передачей в 2009 году находящихся в собственности Фонда пакетов акций СПК в доверительное управление Комитету государственного имущества и приватизации Министерства финансов РК и уменьшением доли владения Фонда вследствие дополнительных взносов со стороны Комитета, Фонд в течение 2009 года потерял контроль над следующими СПК: Каспий, Жетысу, Оңтүстік, Epтic, Тобол. Доля в чистых активах СПК на дату потери контроля была признана как стоимость инвестиций в ассоциированные организации.

В связи с ожидавшимся выбытием инвестиций в вышеуказанные дочерние и ассоциированные организации, на 31 декабря 2009 года данные инвестиции были признаны как активы, классифицируемые как удерживаемые для передачи акционеру.

В соответствии с постановлением Правительства № 2123 от 15 декабря 2009 года Фонд и Комитет государственного имущества и приватизации Министерства финансов РК заключили договор мены. Согласно договора мены Фонд передает Комитету акции социально-предпринимательских корпораций "СПК" в обмен на государственные пакеты акций АО "Павлодарский нефтехимический завод" (42 %, далее - "ПНХЗ"), АО "Казахстанско-Британский технический университет" (1,67 %, далее - КБТУ), ТОО "Карагандагипрошахт" (90 %), недвижимое и прочее имущество. 10 марта 2010 года Фонд передал акции СПК в государственную собственность и получил акции ПНХЗ и КБТУ.

Результаты деятельности передаваемых Акционеру организаций за годы, закончившиеся 31 декабря, представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008
Выручка от реализованной продукции и оказанных услуг	5.058	4.347
Себестоимость реализованной продукции и оказанных услуг	(3.367)	(6.003)
Общие и административные расходы	(3.781)	(4.893)
Прочий доход/(расход)	1.885	(3.094)
Убыток до подоходного налога за период от прекращенной деятельности	(205)	(9.643)
Расходы по подоходному налогу	(661)	(255)
Убыток за период от прекращенной деятельности	(866)	(9.898)

Основные группы активов и обязательств выбывающих организаций на 31 декабря представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	На дату перевода в активы для продажи
Активы
Основные средства	11.734	22.052
Нематериальные активы	86	254
Инвестиции в совместные предприятия и ассоциированные организации	26.282	-
Прочие долгосрочные активы	10.294	29.146
НДС к возмещению	760	1.607
Прочие текущие активы	12.262	13.528
Денежные средства и их эквиваленты	14.964	22.870
Активы, классифицированные как удерживаемые для передачи Акционеру	76.382	89.457
Обязательства
Займы	19	(55)
Прочие долгосрочные обязательства	220	(1.125)
Прочие текущие обязательства	557	(2.930)
Обязательства, непосредственно связанные с активами, классифицированными как группа выбытия, предназначенная для передачи Акционеру	796	(4.110)
Чистые активы, непосредственно связанные с группой выбытия, предназначенной для передачи Акционеру	75.586	85.347

Чистое движение денег выбывающих Акционеру организаций за годы, закончившиеся 31 декабря, представлено следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008
Денежные выбытия от операционной деятельности	(12.268)	(8.588)
Денежные выбытия от инвестиционной деятельности	(3.103)	(1.445)
Денежные поступления от финансовой деятельности	26.072	12.962
Чистые денежные выбытия	10.701	2.929

7. ОСНОВНЫЕ СРЕДСТВА

В миллионах тенге	Нефте- газо- вые активы	Акти- вы по раз- ведке и оценке	Трубо- прово- ды и активы НПЗ	Здания и соору- жения	Желез- нодо- рожные пути и инфра- струк- тура	Машины, обору- дование и транс- портные средст- ва	Гор- но- руд- ные акти- вы	Про- чее	Неза- вершен- ное строи- тельст- во	Итого
Остаточная стоимость на 1 января 2008 года	448.439	43.872	491.994	271.763	367.761	670.445	7.170	28.255	181.007	2.510.706
Пересчет иностранных валют	2.088	229	578	200	-	(6)	-	55	84	3.228
Поступления	69.116	18.625	1.272	19.942	506	73.017	3.814	13.033	335.121	534.446
Приобретение дополнительной доли в "Северо-Каспийском проекте"	263.477	17.341	-	-	-	-	-	-	-	280.818
Приобретения посредством обьединения предприятий (Примечание 5)	1.060	-	504	7.566	-	6.368	-	13.595	27	29.120
Выбытия	(5.784)	-	(5.965)	(14.398)	(6.977)	(17.040)	-	(6.627)	(5.225)	(62.016)
Расходы по износу	(27.373)	-	(26.822)	(14.236)	(15.609)	(83.108)	(2.650)	(7.541)	-	(177.339)
Износ по выбытиям	1.537	-	3.589	1.126	4.909	9.645	-	1.156	69	22.031
(Резерв) на обесценение/ сторнирование резерва, нетто	(124)	-	(216)	(5.679)	-	443	-	(562)	2.458	(3.680)
Переводы из активов, классифицированных как предназначенные для продажи	96	-	-	7.887	-	697	-	355	-	9.035
Переводы и перегруппировки	35.629	(4.971)	33.292	54.464	23.138	146.672	4.971	5.172	(298.367)	-
Остаточная стоимость на 31 декабря 2008 года (пересчитано)	788.161	75.096	498.226	328.635	373.728	807.133	13.305	46.891	215.174	3.146.349

Пересчет иностранных валют	129.160	12.982	55.090	17.965	-	8.690	-	2.442	7.322	233.651
Поступления	193.302	20.886	5.688	14.092	220	92.815	9.017	9.538	271.963	617.521
Приобретения посредством объединения предприятий (Примечание 5)	-	-	15.589	24.087	-	7.943	-	17.692	36.278	101.589
Выбытия	(6.388)	-	(806)	(11.110)	(6.392)	(14.044)	-	(5.019)	(5.621)	(49.380)
Расходы по износу	(26.641)	(319)	(30.695)	(18.528)	(13.663)	(94.583)	(3.208)	(15.245)	-	(202.882)
Износ по выбытиям	2.916	-	346	1.811	2.291	8.836	-	1.337	-	17.537
(Резерв) на обесценение/ сторнирование резерва, нетто	(456)	(13)	(267)	(12.711)	-	5.059	(16)	(1.238)	(3.884)	(13.526)
Потеря контроля над дочерней компанией (Примечание 33)	-	-	(4.615)	(174)	-	(388)	-	(173)	(1.103)	(6.453)
Переводы в активы, классифицированные как предназначенные для продажи (Примечание 6)	-	-	-	(11.721)	(233)	(11.252)	-	(1.455)	(13.071)	(37.732)
Переводы в нематериальные активы	(4.841)	-	-	-	-	(4)	-	(82)	(28.745)	(33.672)
Переводы и перегруппировки	34.036	1.643	41.598	64.921	17.583	91.882	(1.643)	(9.666)	(259.686)	-
Остаточная стоимость на 31 декабря 2009 года	1.109.249	110.275	580.154	397.267	373.534	902.087	17.455	64.354	218.627	3.773.002
Первоначальная стоимость	1.260.166	110.607	669.125	467.481	427.915	1.323.380	28.664	101.340	225.149	4.613.827
Накопленный износ и обесценение	(150.917)	(332)	(88.971)	(70.214)	(54.381)	(421.293)	(11.209)	(36.986)	(6.522)	(840.825)
Остаточная стоимость на 31 декабря 2009 года	1.109.249	110.275	580.154	397.267	373.534	902.087	17.455	64.354	218.627	3.773.002
Первоначальная стоимость	943.067	75.096	550.924	381.719	416.614	1.173.188	21.348	85.241	219.551	3.866.748
Накопленный износ и обесценение	(154.906)	-	(52.698)	(53.084)	(42.886)	(366.055)	(8.043)	(38.350)	(4.377)	(720.399)
Остаточная стоимость на 31 декабря 2008 года (пересчитано)	788.161	75.096	498.226	328.635	373.728	807.133	13.305	46.891	215.174	3.146.349

Движение разведочных и оценочных активов представлено следующим образом:

В миллионах тенге	Нефтегазовые активы	Горнорудные активы	Итого
Остаточная стоимость на 1 января 2008 года	40.763	3.109	43.872
Пересчет иностранной валюты	229	-	229
Поступления	16.326	2.300	18.626
Приобретения посредством объединения предприятий (Примечание 5)	17.340	-	17.340
Переводы и перегруппировки	-	(4.971)	(4.971)
Остаточная стоимость на 31 декабря 2008 года (пересчитано)	74.658	438	75.096
Пересчет иностранной валюты	12.982	-	12.982
Поступления	18.857	2.029	20.886
Расходы по износу	-	(319)	(319)
(Резерв) на обесценение/сторнирование резерва, нетто	-	(13)	(13)
Переводы и перегруппировки	-	1.643	1.643
Остаточная стоимость на 31 декабря 2009 года	106.497	3.778	110.275
Первоначальная стоимость	106.497	4.110	110.607
Накопленный износ и обесценение	-	(332)	(332)
Остаточная стоимость на 31 декабря 2009 года	106.497	3.778	110.275

На 31 декабря 2009 года некоторые объекты основных средств, чистой балансовой стоимостью в 103.481 миллиона тенге (2008: 158.246 миллионов тенге), были заложены в качестве обеспечения по некоторым займам Группы.

На 31 декабря 2009 года балансовая стоимость основных средств, полученных по соглашениям о финансовой аренде, включенных в категорию основных средств, составляла 36.512 миллионов тенге (в 2008 году: 32.965 миллионов тенге, в 2007 году: 26.968 миллионов тенге).

На 31 декабря 2009 года первоначальная стоимость полностью самортизированных основных средств Группы составила 218.378 миллионов тенге (в 2008 году: 154.511 миллионов тенге; в 2007 году: 106.206 миллионов тенге).

В 2009 году Группа капитализировала затраты по займам, по средневзвешенной ставке капитализации в 4,38 % на сумму 3.213 миллионов тенге (в 2008 году: 4.468 миллионов тенге).

Обесценение основных средств

В 2009 году Группа признала резерв по обесценению в размере 13.526 миллионов тенге, который приходится, в основном, на обесценение основных средств АО "Торговый Дом КазМунайГаз" ("ТД КМГ", 100 % дочерняя организация НК КМГ) на общую сумму в 9.017 миллионов тенге и Альянс Банк на общую сумму 6.365 миллионов тенге.

На 31 декабря 2009 года НК КМГ осуществил проверку на обесценение основных средств, которые вовлечены в деятельность по розничной торговле нефтепродуктов в Казахстане, а также рекреационного центра "Акбулак", расположенного в Алматинской области, которая привела к признанию убытка от обесценения в размере 5.176 миллионов тенге и 1.753 миллионов тенге, соответственно. Возмещаемые суммы были основаны на стоимости от использования и были определены на уровне генерирующих единиц. Генерирующие единицы состоят из активов, занятых в розничной торговле нефтепродуктов, и рекреационного центра "Акбулак", соответственно. При определении стоимости от использования для генерирующих единиц, денежные потоки были дисконтированы по ставке до налогообложения в 22,4 % (в 2008 году: 24,9 %).

Кроме того, в 2009 году НК КМГ признал обесценение в размере 2.088 миллионов тенге, относящееся к земле в "Dyneff" Франция (дочерняя организация, полностью принадлежащая TRG), на основании переоценки балансовой стоимости земли, на которой расположен склад, запланированный к выводу из эксплуатации в 2014 году.

Возмещаемая стоимость основных средств Альянс Банка была определена на основе рыночного метода.

Сторнирование резерва на обесценение

Руководство Самрук-Энерго оценило возмещаемую сумму нефинансовых активов, исходя из оценки предполагаемых будущих поступлений и оттоков денежных средств от использования активов, ставки дисконта и прочих показателей. В результате оценки руководство Самрук-Энерго пришло к выводу, что убыток от обесценения, признанный в предыдущие периоды для активов АО "Алатау Жарык Компаниясы" и АО "Актобе ТЭЦ", (дочерние организации Самрук-Энерго) больше не существует. Соответственно, в 2009 году Самрук-Энерго признал доход от восстановления убытка от обесценения в размере 5.414 миллионов тенге.

8. НЕМАТЕРИАЛЬНЫЕ АКТИВЫ

В миллионах тенге	Лицен- зии	Прог- рамм- ное обес- пече- ние	Гуд- вил	Нематери- альные активы по маркетин- гу	Права на недро- пользо- вание	Прочее	Итого
Остаточная стоимость на 1 января 2008 года	29.863	16.765	38.332	22.367	6.851	13.912	128.090
Пересчет иностранной валюты	14	4	699	61	-	47	825
Поступления	3.622	7.165	-	-	3.225	5.625	19.637
Приобретения посредством объединения предприятий (Примечание 5)	-	-	19.704	-	-	-	19.704
Выбытия	(89)	(313)	-	-	(364)	(912)	(1.678)
Амортизационные отчисления	(2.110)	(4.097)	-	(146)	(65)	(4.941)	(11.359)
Накопленная амортизация по выбытиям	81	196	-	-	-	7	284
Резерв на обесценение	(4.080)	-	(29.216)	-	-	-	(33.296)
Переводы из активов, классифицированных как предназначенные для продажи	-	-	-	-	-	2.906	2.906
Остаточная стоимость на 31 декабря 2008 года (пересчитано)	27.301	19.720	29.519	22.282	9.647	16.644	125.113
Пересчет иностранной валюты	-	233	7.127	5.096	-	3.328	15.784
Поступления	377	7.020	5	27	3.591	5.343	16.363
Приобретения посредством объединения предприятий (Примечание 5)	-	1.560	201.558	-	-	11.896	215.014
Выбытия	(726)	(606)	(156)	-	(3.833)	(259)	(5.580)
Выбытия по прекращенной деятельности	-	(93)	-	-	-	(17)	(110)
Амортизационные отчисления	(2.697)	(6.200)	-	(197)	(55)	(3.156)	(12.305)
Накопленная амортизация по выбытиям	516	233	-	-	-	23	772
Резерв на обесценение	-	-	36.743	-	-	-	(36.743)
Переводы из основных средств	26.583	2.296	-	-	-	4.793	33.672
Переводы в активы, классифицированные как предназначенные для продажи (Примечание 6)	(18.660)	(2.860)	-	-	-	(192)	(21.712)
Переводы и корреетировки	-	1.735	-	-	-	(1.735)	-
Остаточная стоимость на 31 декабря 2009 года	32.694	23.038	201.310	27.208	9.350	36.668	330.268
Первоначальная стоимость Накопленная амортизация и обесценение	(11.420)	(19.468)	(75.123)	(355)	(54)	(17.014)	(123.434)
Остаточная стоимость на 31 декабря 2009 года	32.694	23.038	201.310	27.208	9.350	36.668	330.268
Первоначальная стоимость	44.114	42.506	276.433	27.563	9.404	53.682	453.702
Накопленная амортизация и обесценение	(11.420)	(19.468)	(75.123)	(355)	(54)	(17.014)	(123.434)
Остаточная стоимость на 31 декабря 2009 года	32.694	23.038	201.310	27.208	9.350	36.668	330.268
Первоначальная стоимость	36.875	32.705	54.775	22.440	9.712	30.543	187.050
Накопленная амортизация и обесценение	(9.574)	(12.985)	(25.256)	(158)	(65)	(13.899)	(61.937)
Остаточная стоимость на 31 декабря 2008 года (пересчитано)	27.301	19.720	29.519	22.282	9.647	16.644	125.113

Лицензии в основном включают лицензии в телекоммуникационном секторе, приобретенные АО "Казахтелеком" ("Казахтелеком"), и капитализированные затраты по лицензиям, на разведку природных ресурсов, приобретенные НК КМГ и КазАтомПром. Амортизация на лицензии начисляется на основе прямолинейного метода исходя из расчетного срока полезной службы активов от 3 до 20 лет.

Программное обеспечение включает стоимость приобретенных прикладных программ, используемых в деятельности Группы, которые, в основном, относятся к бухгалтерским программам. Амортизация на программное обеспечение начисляется на основе прямолинейного метода исходя из расчетного срока полезной службы активов от 1 до 14 лет.

По состоянию на 31 декабря 2009 года, права на недропользование включали остаточную стоимость нефтегазовых и горнорудных разведочных и оценочных активов на сумму 8.365 миллионов тенге и 985 миллионов тенге, соответственно (2008: 6.996 миллионов тенге и 2.651 миллион тенге, 2007: 4.966 миллионов тенге и 1.885 миллионов тенге, соответственно).

Тест на обесценение гудвила

Балансовая стоимость гудвила по состоянию на 31 декабря, отнесенного на каждую из единиц, генерирующих денежные потоки по сегментам:

Единицы, генерирующие денежные потоки	2009	2008
Нефтепереработка и нефтехимия	196.632	27.369
Нефтеналивной терминал и морской порт	2.370	2.150
Итого нефтегазовый	199.002	29 519
Корпоративный бизнес	1.031	-
Розничный бизнес	810	-
Итого финансовые институты и институты развития	1.841	-
Итого прочие	467	-
Итого гудвил	201.310	29.519

Расходы по обесценению гудвила, признанные в отчете о совокупном доходе, включали:
Единицы, генерирующие денежные потоки	2009	2008
Финансовые институты и институты развития	35.436	-
Нефтегазовый	1.307	23.553
Прочие	-	5.663
	36.743	29.216

Основные допущения, применявшиеся при расчете возмещаемой стоимости гудвила

Возмещаемая стоимость гудвила была определена в соответствии с учетной политикой, описанной в Примечании 3.

Группа использует следующие ставки и периоды для расчета возмещаемой стоимости гудвила для нефтегазового сегмента:

	Нефтехимия и нефтепереработка		Нефтеналивной терминал и морской порт
	2009	2008	2009	2008
Ставка дисконтирования	8,8 %-11,5 %	7,8-11,2 %	19,11 %	19,11 %
Прогнозируемый темп роста	1,5 %	1,5 %	-	-
Период, лет	5	5	10	10

Группа использует следующие ставки и периоды для расчета возмещаемой стоимости гудвила для сегмента финансовых институтов и институтов развития:

	Корпоративный бизнес		Розничный бизнес
	2009	2008	2009	2008
Ставка дисконтирования	13,96 %	12,66 %	13,96 %	12,66 %
Прогнозируемый темп роста	5 %	2 %	5 %	2 %
Период, лет	5	5	5	5

Основные допущения, применявшиеся при расчете возмещаемой стоимости по нефтегазовому сегменту, представлены следующим образом:

- Валовая прибыль;

- Ставка дисконтирования;

- Прогнозируемые темпы роста, использованные для экстраполирования денежных потоков в течение планового периода.

Валовая прибыль

Валовая прибыль, которая основывается на средних значениях, полученных в течение двух лет, предшествующих началу бюджетного периода. Эти значения увеличиваются в течение бюджетного периода на ожидаемое повышение эффективности.

Ставка дисконтирования

Ставки дисконтирования, которые отражают текущие рыночные оценки рисков, характерных для каждой единицы, генерирующей денежные потоки. Ставка дисконтирования была вычислена на основании расчета средневзвешенной стоимости капитала. В дальнейшем, данная ставка была откорректирована для отражения оценки рынка на какой-либо конкретный риск, относящийся к единице, генерирующей денежные потоки, для которой будущие прогнозы не были откорректированы.

Прогнозируемые темпы роста

Темпы роста основаны на опубликованных исследованиях по данной промышленности.

Чувствительность к изменениям в допущениях

По мнению руководства, в отношении оценки возмещаемой стоимости для единиц, генерирующих денежные потоки, никакое приемлемое изменение в любом из указанных выше основных допущений не вызовет значительного превышения балансовой стоимости единицы над ее возмещаемой стоимостью, кроме расчетной возмещаемой стоимости единиц Нефтехимия и нефтепереработка и Нефтеналивной терминал и морской порт. На 31 декабря 2009 года возмещаемая стоимость приближалась к их балансовой стоимости, а значит, любые нежелательные изменения в основных допущениях могут вызвать в дальнейшем убытки от обесценения, которые будут признаваться по данным единицам.

Основные допущения, применявшиеся при расчете возмещаемой стоимости по сегменту финансовые институты и институты развития, представлены следующим образом:

- Процентная маржа;

- Ставка дисконтирования;

- Доля рынка в течение планового периода;

- Текущее значение валового внутреннего продукта (ВВП) страны осуществления деятельности;

- Уровень инфляции в стране осуществления деятельности.

Процентный доход

Процентная маржа, основанная на эффективных процентных ставках, которые взимались в 2009 году. Эти значения увеличиваются в течение планового периода с учетом ожидаемого уровня инфляции.

Ставка дисконтирования

Ставки дисконтирования, которые отражают текущие рыночные оценки рисков, характерных для каждой единицы, генерирующей денежные потоки. Ставка дисконтирования была вычислена на основании расчета средневзвешенной стоимости капитала. В дальнейшем, данная ставка была откорректирована для отражения оценки рынка на какой-либо конкретный риск, относящийся к единице, генерирующей денежные потоки, для которой будущие прогнозы не были откорректированы.

Допущения о доле рынка

Данные допущения имеют важное значение, так как наравне с использованием данных о темпах роста по отрасли руководство оценивает то, как может измениться положение подразделения относительно его конкурентов в течение планового периода. Руководство предполагает, что доля сегмента в сфере управления активами и банковских услуг для юридических и физических лиц, включая вклады клиентов, в течение планового периода останется стабильной.

Прогнозируемые темпы роста, ВВП и уровень инфляции страны осуществления деятельности

Допущения основаны на опубликованных данных по отраслевым исследованиям.

Чувствительность к изменениям в допущениях

Руководство считает, что возможные изменения в ключевых допущениях, использованных для определения возмещаемой стоимости сегментов, не приведут к дополнительному обесценению гудвила.

9. ИНВЕСТИЦИИ В СОВМЕСТНЫЕ ПРЕДПРИЯТИЯ И АССОЦИИРОВАННЫЕ КОМПАНИИ

На 31 декабря инвестиции в совместные предприятия и ассоциированные компании и представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008 (перес- читано)	2007
Совместные предприятия:
ТОО "ТенгизшеврОйл"	227.760	196.671	184.314
ТОО "КазГерМунай"	104.718	102.455	97.819
АО "КазРосГаз"	91.610	40.707	21.564
Компания Forum Muider В.V.	40.026	41.972	-
ТОО "Казахойл-Актобе"	37.231	34.777	32.454
"Валсера Холдингс Б.В."	17.576	17.611	19.282
Экибастузская ГРЭС-2	14.755	15.121	12.990
Прочие	30.508	22.605	23.494
	564.184	471.919	391.917

Ассоциированные компании:
"ПетроКазахстан Инк." ("ПКИ")	118.989	109.798	134.792
АО "Народный банк"	101.960	-	-
АО "Казкомерцбанк"	95.545	-	-
"Шекербанк"	76.839	-	-
ТОО "GSM Казахстан" ("GSM")	48.131	44.604	37.829
ТОО "Каспийский трубопроводный консорциум"	16.285	-	-
ТОО "СП КАТКО"	14.206	5.149	2.980
Прочие	64.429	29.977	24.188
Минус: Обесценение	(6.516)	(5.348)	-
	529.868	184.180	199.789
	1.094.052	656.099	591.706

На 31 декабря доля владения в совместных предприятиях и

ассоциированных компаниях представлены следующим образом:

	% в уставном капитале
Компания	2009	2008	2007
Совместные предприятия:
ТОО "ТенгизшеврОйл"	20,00 %	20,00 %	20,00 %
ТОО "КазГерМунай"	50,00 %	50,00 %	50,00 %
АО "КазРосГаз"	50,00 %	50,00 %	50,00 %
Компания Forum Muider В. V.	50,00 %	50,00 %	-
ТОО "Казахойл-Актобе"	50,00 %	50,00 %	50,00 %
"Валсера Холдинге Б.В."	50,00 %	50,00 %	50,00 %
Экибастузская ГРЭС-2	50,00 %	50,00 %	50,00 %
	-	-	-
	-	-	-
Ассоциированные компании:	-	-	-
"ПетроКазахстан Инк." ("ПКИ")	33,00 %	33,00 %	33,00 %
АО "Народный банк"	26,81 %	-	-
АО "Казкомерцбанк"	18,30 %	-	-
"Шекербанк"	33,98 %	-	-
ТОО "GSM Казахстан" ("GSM")	49,00 %	49,00 %	49,00 %
ТОО "Каспийский трубопроводный консорциум"	20,75 %	-	-
ТОО "СП КАТКО"	49,00 %	49,00 %	49,00 %

33 %-я доля в ПетроКазахстан Инк. ("ПКИ") была заложена в качестве обеспечения по займу, полученному на приобретение данной доли. Однако заложенные акции не могут быть обращены в течение первых 7 лет финансирования с даты приобретения (4 июля 2006 года).

4 декабря 2009 года, "ПКИ" объявил дополнительные дивиденды в размере 300 миллионов долларов США, которые не были выплачены по состоянию на 31 декабря 2009 года. Доля КМГ в дивидендах к получению составляла 99 миллионов долларов США, что эквивалентно 14.688 миллионов тенге по состоянию на 31 декабря 2009 года.

В соответствии с Планом Стабилизации в 2009 году Фонд осуществил следующие приобретения акций банков второго уровня:

- 14 мая 2009 года Фонд приобрел 165.517.241 простых акций АО "Казкоммерцбанк" по цене 217,5 тенге за акцию, в результате чего 36.000 миллионов тенге были инвестированы в капитал банка;

- 27 марта и 29 марта 2009 года Фонд приобрел 259.064.909 простых акций и 196.232.499 привилегированных акций АО "Народный Банк Казахстана" по цене 104,03 тенге за акцию и 168,42 тенге за акцию, соответственно, в результате чего 60.000 миллионов тенге были инвестированы в капитал банка.

Приобретения осуществлялись путем дополнительной эмиссии, и доля Фонда в итоговом количестве простых акций АО "Казкоммерцбанк" и АО "Народный Банк Казахстана" на дату приобретения составила 21,28 % и 20,97 %, соответственно. Впоследствии, часть приобретенных Фондом акций АО "Казкоммерцбанк" была передана в доверительное управление акционерам АО "Казкоммерцбанк".

Как часть приобретения АО "Казкоммерцбанк" и АО "Народный Банк Казахстана" Фонд также получил опционы колл и пут на продажу приобретенной доли, реализующуюся в период от 2 до 5 лет с даты приобретения. На дату приобретения справедливая стоимость данных опционов составила 12.346 миллиона тенге для АО "Казкоммерцбанк" и 24.071 миллионов тенге для АО "Народный Банк Казахстана" и была признана как часть стоимости инвестиций. На 31 декабря 2009 года справедливая стоимость данных опционов составила 130.541 миллион тенге.

На 31 декабря 2009 года "Шекербанк" представлял собой ассоциированную компанию приобретенного в 2009 году АО "БТА Банк".

Изменения в инвестициях в совместные предприятия и ассоциированные компании представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Сальдо на 1 января	656.099	591.706
Доля в доходе ассоциированных компании и совместных предприятий	278.838	266.669
Дивиденды полученные	(162.100)	(235.749)
Приобретения (Примечание 5)	236.314	52.729
Пересчет иностранных валют	87.396	(2.296)
Выбытия	(733)	(11.919)
Переводы в активы, классифицируемые как предназначенные для продажи (Примечание 6)	(914)	-
Доля в прочем совокупном доходе	996	307
Обесценение	(1.844)	(5.348)
Сальдо на 31 декабря	1.094.052	656.099

В 2009 и 2008 годах Группа признала убыток от обесценения 1.167 миллионов тенге и 5.348 миллионов тенге, соответственно, представляющий обесценение инвестиций в АО "Астана Финанс" ("Астана Финанс") до возмещаемой стоимости. Обесценение было признано в отчете о совокупном доходе. Возмещаемая величина была основана на доле Группы в чистых активах Астана Финанс на 31 декабря 2009 и 2008 годов.

В следующих таблицах представлена обобщенная финансовая информация об инвестициях Группы в совместные предприятия и ассоциированные компании на 31 декабря (пропорциональная доля Группы):

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Суммарные активы и обязательства совместных предприятий и ассоциированных компаний на 31 декабря
Итого активов	3.411.009	1.284.661	1.094.438
Итого обязательств	(2.319.297)	(628.562)	(502.754)
Чистые активы	1.091.712	656.099	591.684

В миллионах тенге		2009	2008 (пересчитано)
Суммарная выручка и чистая прибыль в совместных предприятиях и ассоциированных компаниях за год
Выручка		1.060.180	862.767
Чистая прибыль		278.838	266.669

На 31 декабря 2009 года, доля Группы в непризнанных накопленных убытках совместных предприятий и ассоциированных компаний составила 98.849 миллионов тенге (2008: 42.804 миллиона тенге; 2007: 35.117 миллионов тенге).

10. ЗАЙМЫ КЛИЕНТАМ

На 31 декабря займы клиентам включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Займы крупным предприятиям	1.724.292	185.648	71.542
Финансовый лизинг	21.190	18.080	11.545
Кредитование малого и среднего бизнеса	242.926	6.450	19.683
Займы физическим лицам	663.388	36.885	10.080
Прочие займы	16.094	8.149	4.577
Общая сумма займов	2.667.890	255.212	117.427
Минус: резерв на обесценение	(1.167.076)	(28.634)	(11.710)
Займы клиентам нетто	1.500.814	226.578	105.717
Минус: текущая часть	347.755	23.383	7.729
Долгосрочная часть	1.153.059	203.195	97.988

Движение в резерве на обесценение по займам за годы, закончившиеся 31 декабря, представлено следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Резерв на 1 января	28.634	11.710
Начислено	930.624	22.837
Перевод в активы для продажи	(5.278)
Списано за счет резерва	(68.864)
Восстановлено	2.968
Пересчет иностранной валюты	282.274
Прекращенные операции	(3.282)
Резерв на 31 декабря	1.167.076

В следующих таблицах представлена информация о кредитном качестве ссудного портфеля на 31 декабря:

В миллионах тенге	2009	2008
Займы, по которым не было выявлено признаков обесценения:
Стандартные займы	914.395	201.148
Резерв на обесценение	(69.932)	(999)
Стандартные займы за минусом резерва на обесценение	844.463	200.149
Обесцененные займы:
Индивидуально обесцененные займы	1.386.235	46.386
Резерв на обесценение	(885.318)	(23.382)
Индивидуально обесцененные займы за минусом резерва на обесценение	500.917	23.004
Просроченные займы
- просроченные менее чем на 90 дней	115.220	6.657
- просроченные свыше 90 дней и менее 1 года	128.726	1.021
- просроченные свыше 1 года	123.314	-
Резерв на обесценение	(211,826)	(4.253)
Просроченные займы за минусом резерва на обесценение	155.434	3.425
Итого обесцененных займов	656.351	26.429
Итого займов	1.500.814	226.578

Компоненты чистых инвестиций по финансовой аренде на 31 декабря представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
В течение одного года	8.487	4.368	1.970
Более одного года, но не свыше пяти лет	13.317	15.125	9.577
Свыше пяти лет	3.494	4.256	3.908
Минимальные арендные платежи	25.298	23.749	15.455
Минус незаработанный финансовый доход	(4.108)	(5.669)	(3.910)
Минус резерв на обесценение	(1.485)	(5.891)	(795)
Чистые инвестиции в финансовую аренду	19.705	12.189	10.750

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Срок погашения до 1 года	347.755	23.383	7.729
Срок погашения от 1 до 5 лет	949.706	68.646	29.429
Срок погашения свыше 5 лет	119.980	134.245	68.259
Просроченные	83.373	304	300
	1.500.814	226,578	105.717

11. СРЕДСТВА В КРЕДИТНЫХ УЧРЕЖДЕНИЯХ

На 31 декабря средства в кредитных учреждениях включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
10 крупнейших местных банков	484.010	171.659	85.999
Прочие местные кредитные учреждения	54.051	20.629	1.481
Общая сумма займов	538.061	192.288	87.480
Минус: резерв на обесценение	(63.658)	(21.678)	(484)
Займы, нетто	474.403	170.610	86.996
Минус: текущая часть	52.584	28.103	761
Долгосрочная часть	421.849	142.507	86.235

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Рейтинги от АА- до АА+	1.367	-	-
Рейтинги от А- до А+	970	-	-
Рейтинги от ВВ- до ВВ+	88.966	113.647	60.748
Рейтинги ниже, чем В+	335.969	56.515	25.017
Рейтинг отсутствует	47.131	448	1.231
	474.403	170.610	86.996

Изменения в резерве на обесценение по средствам в кредитных учреждениях представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Резерв на 1 января	21.678	484
Начислено	62.390	21.193
Пересчет иностранной валюты	1.089	1
Восстановлено	(21.157)	-
Списано за счет резерва	(342)	-
Резерв на 31 декабря	63.658	21.678

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Срок погашения до 1 года	52.554	28.103	761
Срок погашения от 1 до 5 лет	349.834	115.514	37.435
Срок погашения свыше 5 лет	72.015	26.993	48.800
	474.403	170.610	86.996

12. ФИНАНСОВЫЕ АКТИВЫ

На 31 декабря финансовые активы включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Вексель к получению от участника совместного предприятия	21.351	18.862	18.480
Вексель к получению от участника ассоциированной компании (Примечание 5)	16.07	-	-
Финансовые активы, имеющиеся в наличии для продажи	209.590	191.900	178.765
Казначейские векселя Министерства финансов Республики Казахстан	78.880	66.645	52.534
Ноты Национального Банка	4.268
Корпоративные облигации	43.008	8.607	13.468
Облигации казахстанских финансовых агентств	21.558	48.346	42.760
Облигации международных финансовых организаций	1.677	3.544	3.550
Прочие долговые ценные бумаги	1.400	42	2.603
Долевые ценные бумаги	67.169	66.655	65.726
Минус: Обесценение	(8.370)	(1.939)	(1.876)
По договорам репо	9.411	16.490	200
Финансовые активы, удерживаемые до погашения	6.386	45.072	5.202
Казначейские векселя Министерства финансов Республики Казахстан	5.550	8.565	2.852
Корпоративные облигации	836	9.886	407
Облигации казахстанских финансовых агентств	-	4.402	-
Прочие долговые ценные бумаги	-	22.219	1.943
Ценные бумаги, приобретенные по соглашениям обратного выкупа	210	54.934	24.918
Ценные бумаги, приобретенные по соглашениям обратного выкупа	210	55.179	24.918
Минус: Обесценение	-	(245)	-
Финансовые активы, учитываемые по справедливой стоимости через прибыль и убыток	4.411	20.549	29.728
Некотирующиеся инвестиции в организации венчурного капитала	-	4.093	4.268
Некотирующиеся инвестиции в акционерный капитал	4.253	15.808	25.285
Корпоративные облигации	158	648	175
Дебиторская задолженность по финансовой аренде	43	679
Торговые ценные бумаги	132.189	-	-
Казначейские векселя Министерства финансов Республики Казахстан	28.611	-	-
Корпоративные облигации	46.290	-	-
Облигации казахстанских финансовых агентств	11.668	-	-
Облигации международных финансовых организаций	8.776	-	-
Казначейские векселя зарубежных государств	3	-	-
Прочие долевые ценные бумаги	36.841	-	-

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Производные финансовые инструменты	26.182	-	40
Опционы	14.385	-	-
Процентные свопы	11.797	-	-
Прочие	-	-	40
Итого финансовых активов	416.437	331.996	257.133
Минус: текущая часть	(198.722)	(142.296)	(126.748)
Долгосрочная часть	217.715	189.700	130.385

На 31 декабря 2009 года процентные ставки по финансовым активам, имеющимся в наличии для продажи, финансовым активам, удерживаемым до погашения и торговым ценным бумагам находились в диапазоне от 0,01 % до 18,9 %, от 3,27 % до 8,5 % и от 11,3 % до 12,5 %, соответственно (2008: 1,7 % до 45,4 %, от 5,6 % до 19,0 %, соответственно; 2007: от 4,05 % до 25.17 %, от 7 % до 11 % соответственно).

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Финансовые активы, выраженные в долларах США	206.236	97.415	100.696
Финансовые активы, выраженные в тенге	196.669	232.725	151.724
Финансовые активы, выраженные в иных валютах	13.532	1.856	4.713
	416.437	331.996	257.133

Изменения в резерве на обесценение финансовых активов представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Резерв на 1 января	2.184	1.876
Начислено	6.900	398
Списано за счет резерва	(469)	-
Восстановлено	(245)	(90)
Резерв на 31 декабря	8.370	2.184

Сроки погашения финансовых активов представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Срок погашения до 1 года	198.722	142.296	126.748
Срок погашения от 1 до 5 лет	97.572	70.687	29.732
Срок погашения свыше 5 лет	47.996	32.516	5.474
Нет срока погашения	72.147	86.497	95.179
Итого	416.437	331.996	257.133

Вексель к получению от участника совместного предприятия

В 2007 году Группа приобрела 50 %-ую долю в совместно-контролируемом предприятии CCEL, средства которого инвестированы в добычу нефти и природного газа в западном Казахстане от "State Alliance Holdings Limited" (холдинговая компания, принадлежащая "CITIC Group", компании, котируемой на фондовой бирже Гонконга).

CCEL обязано ежегодно объявлять дивиденды на основании имеющегося в наличии распределяемого капитала. В то же самое время Группа приняла на себя обязательство переводить CITIC любые дивиденды полученные от CCEL, в превышение гарантированной выплаты в размере до максимальной суммы, которая составила 790,5 миллионов долларов США (117.289 миллионов тенге) на 31 декабря 2009 года (2008: 778,8 миллионов долларов США или 94.056 миллионов тенге) до 2020 года. Максимальная сумма представляет собой остаток доли компании в первоначальной цене приобретения профинансированной CITIC плюс начисленное вознаграждение. Группа не имеет обязательства уплачивать суммы CITIC до тех пор, пока она не получит эквивалентную сумму CCEL. Соответственно, Группа признает в своем консолидированном бухгалтерском балансе только право на получение дивидендов от CCEL в размере гарантированной выплаты на ежегодной основе до 2020 года плюс право на удержание любых дивидендов в превышение максимальной гарантированной суммы. Балансовая стоимость этой дебиторской задолженности составила 141,7 миллиона долларов США на31 декабря 2009 года (2008: 153,5 миллионов долларов США).

Кроме того, Группа имеет право, в определенных случаях, указанных в договоре о покупке, реализовать свой опцион на продажу и вернуть CITIC инвестиции и получить обратно 150 миллионов долларов США плюс вознаграждение по годовой ставке 8 %, минус совокупную сумму полученных гарантированных платежей.

17 ноября 2008 года гарантированный платеж был увеличен с 26,2 миллионов долларов США до 26,9 миллионов долларов США, уплачиваемого двумя равными платежами не позднее 12 июня и 12 декабря. После заключения данного соглашения эффективная ставка вознаграждения по дебиторской задолженности составляет 15 % в год.

Долевые ценные бумаги (финансовые активы, имеющиеся в наличии для продажи)

В 2007 году Казатомпром (далее - КАП) приобрел у "Toshiba Nuclear Energy Investments US Inc." 400 обыкновенных акций класса А компании "Toshiba Nuclear Energy Holdings (US) Inc." (далее, "TNEH-US"), за 400,000 тыс. долларов США. Помимо этого КАП приобрел у "Toshiba Nuclear Energy Investments UK Ltd" 140 обыкновенных акций класса А компании "Toshiba Nuclear Energy Holdings (UK) Ltd." (далее, "TNEH-UK"), за 140,000 тыс. долларов США. В результате покупки 400 обыкновенных акций класса А в TNEH-US и 140 обыкновенных акций класса А в TNEH-UK, КАП приобрел 10 % доли владения в указанных компаниях. TNEH-US и TNEH-UK владеют 100 % акций в "Westinghouse Group" (далее - "Westinghouse").

В связи и одновременно с приобретением доли участия в TNEH-US и TNEH-UK, Группа заключила соглашение на опцион "пут" (далее, опцион "пут"). В зависимости от сертификации, производимой Westinghouse, производства топливных сборок на дочернем предприятии Компании "АО "Ульбинский металлургический завод" (дочернее предприятие Группы), опцион "пут" предоставляет КАП опцион продать свои акции Корпорации "Toshiba" за 100 % первоначальной цены покупки равной 540,000 тыс. долл. США за первые 67 % акций, и за 90 % первоначальной стоимости приобретения за оставшиеся 33 % акций, в результате чего цена исполнения опциона "пут" равняется 522,180 тыс. долларов США. КАП может использовать опцион "пут" в течение периода с 31 марта 2010 года по 29 февраля 2013 года, если указанная сертификация не будет произведена.

В связи и одновременно с приобретением доли владения в TNEH-US и TNEH-UK, КАП заключила соглашение на опцион "колл" (далее, опцион "колл"). Опцион "колл" дает право Корпорации "Toshiba" требовать от Компании продажи ее акций в TNEH-US и TNEH-UK, если Комитет по иностранным инвестициям США сочтет, что КАП более не является стратегическим партнером. В этом случае справедливая стоимость акций Компании будет определена независимой международной оценочной компанией.

Группа классифицировала эти инвестиции, как имеющиеся в наличии для продажи, поскольку это наилучший способ отразить намерение и способность Группы держать инвестиции в долгосрочной перспективе. Инвестиции в TNEH-US и TNEH-UK учитываются по себестоимости, так как они являются капиталом частной компании, чья справедливой стоимость не может быть достоверно определена.

На 31 декабря 2009 года балансовая стоимость инвестиций составила 66.046 миллионов тенге (2008: 66.046 миллионов тенге; 2007: 65.313 миллионов тенге).

13. БАНКОВСКИЕ ДЕПОЗИТЫ

На 31 декабря банковские депозиты включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Банковские депозиты, выраженные в долларах США	675.055	440.912	285.787
Банковские депозиты, выраженные в тенге	292.500	190.712	284.267
Банковские депозиты, выраженные в прочих валютах	14.869	345	246
Минус: обесценение	-	(7.154)	-
Итого банковских депозитов	982.424	624.815	570.300
Минус: текущая часть	(929.754)	(584.326)	(530.904)
Долгосрочная часть	52.670	40.489	39.396

Изменения в резерве на обесценение по банковским депозитам представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Резерв на 1 января	7.154	-
Начислено	451	7.154
Восстановлено	(7.605)	-
На 31 декабря	-	7.154

На 31 декабря 2009 года средневзвешенная процентная ставка по долгосрочным банковским депозитам составила 6,97 %; средневзвешенная ставка по краткосрочным банковским депозитам составила 8,31 % (2008: 5,49 % и 6,83 %, 2007: 4,57 % и 8,59 %).

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Со сроком погашения менее 1 года	929.754	584.326	530.904
Со сроком погашения от 1 года до 5 лет	49.290	35.011	35.729
Со сроком погашения свыше 5 лет	3.380	5.478	3.667
	932.424	624.815	570.300

На 31 декабря 2009 года банковские депозиты включали денежные средства в сумме 75 миллионов тенге, которые были заложены в качестве обеспечения по некоторым займам Группы (2008: 23.944 миллиона тенге, 2007: 31.365 миллионов тенге) (Примечание 19).

На 31 декабря 2009 года банковские депозиты включали денежные средства, ограниченные в использовании, которые в основном могут быть использованы в целях, установленных некоторыми договорами займов Группы в сумме 25.083 миллиона тенге (2008: 13.081 миллион тенге, 2007: 7.515 миллионов тенге).

14. ПРОЧИЕ ДОЛГОСРОЧНЫЕ АКТИВЫ

На 31 декабря прочие долгосрочные активы включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Авансы, уплаченные за долгосрочные активы	175.360	59.574	40.039
Долгосрочный НДС к возмещению	24.851	19.177	18.665
Долгосрочные товарно - материальные запасы	7.078	9.148	9.969
Прочее	13.786	13.856	12.740
Минус: резерв на обесценение НДС к возмещению	(14.404)	(12.939)	(11.959)
	206.671	88.816	69.454

Изменения в резерве на обесценение НДС к возмещению представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
На 1 января	12.939	11.959
Начисление за год	1.465	980
На 31 декабря	14.404	12.939

9 декабря 2009 года Фонд заключил договор с "Ekibastuz Holdings B.V." и "Kazakhmys PLC" о приобретении 50 % доли участия в ТОО "Экибастузкая ГРЭС-1". 11 декабря 2009 года Фонд выплатил аванс на сумму 680.854 тысячи долларов США (101.080 миллион тенге по курсу на дату платежа) за данные акции.

На 31 декабря 2009 года авансы в размере 22.965 миллионов тенге представляли собой предоплату строительным подрядчикам (2008: ноль, 2007: ноль). В 2009 году Фонд заключил договора со строительными подрядчиками на приобретение жилых и офисных зданий в процессе строительства в Астане и в Алматы. В соответствии с положениями договоров, Группа обязалась осуществить авансовые платежи подрядчикам, а строительные подрядчики обязались закончить строительство в установленные сроки. Группа становится владельцем соответствующих объектов после завершения строительства подрядчиками.

Остальные авансы также представляют собой предоплату за поставку основных средств и выполнение строительных работ.

На 31 декабря 2009 года руководство осуществило повторную оценку вероятности погашения долгосрочного НДС к возмещению и пришло к выводу, что взыскание в размере 14.404 миллиона тенге является маловероятным (2008: 12.939 миллионов тенге, 2007: 11.959 миллионов тенге). В результате, в 2009 году Группа приняла решение начислить дополнительный резерв по НДС к возмещению в сумме 1.465 миллионов тенге (2008: 980 миллионов тенге).

15. ТОВАРНО-МАТЕРИАЛЬНЫЕ ЗАПАСЫ

На 31 декабря товарно-материальные запасы включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Продукция переработки для продажи	57.659	34.155	49.021
Материалы и запасы нефтегазовой отрасли	50.171	40.563	28.864
Урановая продукция	34.038	18.565	9.584
Продукты переработки газа	30.787	15.755	7.310
Сырая нефть	29.256	17.708	19.577
Материалы и запасы железнодорожной отрасли	26.302	32.603	29.110
Незавершенное производство	13.860	11.270	8.740
Производственные материалы и запасы	5.861	1.018	1.184
Топливо	5.640	3.799	2.592
Материалы и запасы урановой отрасли	5.512	5.427	4.002
Запасные части для оборудования по передаче электроэнергии	4.218	3.153	1.091
Товары для перепродажи	2.510	3.082	3.101
Запасные части для телекоммуникационного оборудования	1.852	1.742	2.575
Прочие материалы и запасы	7.407	6.900	5.912
Минус: списание до чистой стоимости реализации	(12.106)	(13.613)	(9.821)
	262.967	182.127

16. ТОРГОВАЯ ДЕБИТОРСКАЯ ЗАДОЛЖЕННОСТЬ И ПРОЧИЕ ТЕКУЩИЕ АКТИВЫ

На 31 декабря прочие текущие активы включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Авансы выплаченные и расходы будущего периода	104.235	59.022	38.773
Денежные средства, ограниченные в использовании	25.970	-	-
Прочая предоплата по налогам	20.778	7.503	2.007
Дивиденды к получению (Примечание 9)	17.330	2.940	1.960
Предоплаченные Акционеру дивиденды	8.645	-	-
Активы, подлежащие переводу в соответствии с договорами финансового лизинга	5.818	6.273	729
Обязательные резервы в Национальном банке РК	1.020	864	627
Задолженность работников	776	2.450	477
Финансовая помощь	-	3.297	50
Прочее	64.859	34.108	41.288
Минус: резерв	(24.253)	(9.486)	(9.497)
	225.178	106.971	76.414

На 31 декабря торговая дебиторская задолженность включала: В миллионах тенге

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчи- тано)	2007
Торговая дебиторская задолженность	220.530	184.409	240.047
Минус: резерв	(18.818)	(28.083)	(17.008)
	201.712	158.326	223.039

На 31 декабря 2009 года дебиторская задолженность Группы в размере 15.992 миллиона тенге заложена в качестве обеспечения по договорам займа (2008: 9.373 миллиона тенге).

На 31 декабря 2009 года денежные средства, ограниченные в использовании в размере 24.000 миллионов тенге, представляют собой денежные средства, размещенные на текущем счете в Национальном Банке Республики Казахстан, предназначенные для приобретения простых акций АО "Альянс банк".

Изменения в резерве на обесценение торговой дебиторской задолженности и прочих текущих активов представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Резерв на 1 января	35.569	26.505
Начислено	17.734	17.624
Пересчет иностранной валюты	1.711	-
Использовано	(7.056)	(7.459)
Восстановлено	(4.052)	(1.101)
Перевод в активы для продажи (Примечание 6)	(4)	-
Потеря контроля над дочерним предприятием	(831)	-
На 31 декабря	43.071	35.569

На 31 декабря 2009, 2008 и 2007 годов вознаграждение по торговой дебиторской задолженности и прочим текущим активам не начислялось.

На 31 декабря анализ торговой дебиторской задолженности в разрезе сроков представлен следующим образом:

			Просроченная, но не обесцененная
В миллионах тенге	Итого	Не просро- ченная и обесце- ненная	<30 дней	30-60 дней	60-90 дней	90-120 дней	> 120 дней
2009	201.712	146.837	27.269	7.907	2.178	7.088	10.433
2008 (пересчитано)	158.326	123.794	21.619	5.633	2.210	1.954	3.116

17. ДЕНЕЖНЫЕ СРЕДСТВА И ИХ ЭКВИВАЛЕНТЫ

На 31 декабря денежные средства и их эквиваленты включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Банковские вклады - доллары США	112.456	335.537	235.612
Банковские вклады - тенге	422.780	791.303	203.883
Банковские вклады - другие валюты	8.073	14.232	5.104
Текущие счета в банках - доллары США	181.851	74.785	40.571
Текущие счета в банках - тенге	501.029	227.621	134.444
Текущие счета в банках - другие валюты	31.900	8.188	8.065
Денежные средства в кассе	53.123	1.955	2.013
Денежные средства в пути	73	270	610
Резерв на обесценение	(203)	-	-
	1.311.082	1.453.891	630.302

На 31 декабря 2007 года денежные средства Группы и их эквиваленты в сумме 620 миллионов тенге были заложены в качестве обеспечения по некоторым займам Группы (2008: 0; 2009: 0).

Краткосрочные вклады вносятся на различные сроки - от одного дня до трех месяцев, в зависимости от срочных потребностей Группы в наличных денежных средствах. На 31 декабря 2009 года средневзвешенная процентная ставка по срочным депозитам в банках составила 2,63 % (2008: 2,57 %; 2007: 8,09 %).

18. КАПИТАЛ
Уставный капитал

В течение 2009 и 2008 годов, Фонд осуществил эмиссию акций, оплата которых была осуществлена следующим образом:

Оплата акций	Количество разрешенных к выпуску и выпущенных акций	Номинальная стоимость акции, в тенге	Уставный капитал, в миллионах тенге
Слияние Самрук и Казына	2.816.433.936	1.000	2.816.434
Взносы денежными средствами	607.809.000	10.000, 1.000	610.590
Взносы государственными пакетами акций	3.189.907	10.000	31.899
На 31 декабря 2008	3.427.432.843		3.458.923
Взносы денежными средствами	15.274.340	10.000,1.000	67.346
Взносы государственными пакетами акций	22.203.019	10.000, 1.000	222.030
На 31 декабря 2009 года	3.464.910.202		3.748.299

На 31 декабря 2009 года 3.464.910.202 акции (2008: 3.427.432.843 акции) были полностью оплачены.

Уставный капитал Фонда был сформирован путем поэтапного размещения акций {Примечание 3), относящихся к вкладу организаций, которые находятся под общим управлением Государства, капитализации нераспределенной прибыли, взносами денежными и имущественными средствами, следующим образом:

2008 год

Слияние Самрук и Казына

- Согласно Указа Президента Республики Казахстан № 669 от 13 октября 2008 года и Постановления Правительства Республики Казахстан № 962 от 17 октября 2008 года - 3 ноября 2008 года в уставный капитал Фонда внесены чистые активы Самрук и Казына.

Взносы государственными пакетами акций

- Согласно Постановления Правительства Республики Казахстан № 962 от 17 октября 2008 года - 24 декабря 2008 года Фонду переданы акции семи социально-предпринимательских корпораций и АО "Казахстанский фонд гарантирования ипотечных кредитов" (Примечание 41).

Взносы денежными средствами

- В соответствии с Законом Республики Казахстан № 8-IV "О бюджете" на 2008 год от 6 декабря 2007 года Правительство в период с 6 ноября по 30 декабря 2008 года осуществило денежный взнос в капитал Фонда в сумме 607.500 миллионов тысяч тенге. Данные средства предназначены для осуществления Плана Стабилизации. (Примечание 1).

- Согласно Постановления Правительства Республики Казахстан № 1236 от 24 декабря 2008 года - 30 декабря 2008 года в капитал Фонда осуществлен денежный взнос в размере 3.090 миллионов тенге. Данные средства предназначены для финансирования концессионного проекта "Строительство и эксплуатация новой железнодорожной линии "Станция Шар - Усть-Каменогорск"

2009 год

Взносы государственными пакетами акций

- В соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан № 962 от 17 октября 2008 года, 19 января 2009 года Фонду передан государственный пакет акций АО "Национальная Атомная Компания "КазАтомПром".

- В соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан № 10 от 15 января 2009 года, 15 апреля 2009 года Фонду передан государственный пакет акций АО "Национальная Горнорудная Компания "Тау-Кен Самрук". АО "Национальная Горнорудная Компания "Тау-Кен Самрук" была создана в 2009 году.

- В соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от № 1148 от 27 июля 2009 года, 20 августа 2009 года Фонду переданы государственные пакеты акций АО "Жилищный строительный сберегательный банк Казахстана", АО "Институт органического катализа и электрохимии", АО "Институт химических наук имени А.Б.Бектурова".

Взносы денежными средствами

- В соответствии с Законом Республики Казахстан "О республиканском бюджете на 2009 - 2011 годы" от 4 декабря 2008 года, Правительство в течение 2009 года осуществило денежный взнос в капитал Фонда в сумме 67,346 миллионов тенге. Данные средства были предназначены, в основном, для финансирования инвестиционных проектов, осуществляемых дочерними организациями, а также финансирования мер по государственной жилищной программе, малого и среднего бизнеса.

Слияние Самрук и Казына и последующая передача акций государственных предприятий были учтены как операции под общим контролем и, соответственно, разница между выпущенным капиталом и балансовой стоимостью внесенных чистых активов была отнесена на нераспределенную прибыль. Так как данная консолидированная финансовая отчетность была представлена так, как если бы перевод контролирующей доли владения в дочерних организациях произошел в начале наиболее раннего представленного периода, или позднее, на дату приобретения дочерней организации путем перевода компаний, находящихся под общим контролем, балансовая стоимость внесенных чистых активов в данной консолидированной финансовой отчетности была учтена как корректировка нераспределенной прибыли. Впоследствии, при выпуске акций Фонда, эти суммы переносятся в уставный капитал.

Резерв по пересчету валют

Резерв по пересчету валюты используется для учета курсовых разниц, возникающих от пересчета финансовой отчетности дочерних организаций, функциональной валютой которых не является тенге, и финансовая отчетность которых включена в данную консолидированную финансовую отчетность в соответствии с учетной политикой, описанной в (Примечании 3).

Дисконт по займам Правительства

В 2009 году Фонд получил от Правительства заемные средства по ставкам, ниже рыночных (Примечание 20). Дисконт при первоначальном признании данных обязательств в сумме 461.255 миллионов тенге был отражен в консолидированном отчете об изменениях в капитале (Примечании 18, 20).

Изменение доли участия дочерних организаций - доля участия в капитале миноритарными акционерами

БТА Банк

2 февраля 2009 года Фонд приобрел 75.1 % акций БТА Банк, доля меньшинства в чистых активах банка на дату приобретения, включая долю меньшинства на уровне банка, составила 139.090 миллионов тенге. На дату отчетности доля меньшинства была полностью списана вследствие чистого убытка БТА Банка, отнесенного на долю меньшинства. Сумма убытка меньшинства, отнесенного на долю Акционера материнской компании, составила 58.518 миллионов тенге.

КМГ

В 2009 году АО "Разведка Добыча КазМунайГаз" увеличило собственные выкупленные акции в результате выкупа собственных акций (1.499.180 простых акций) на сумму 21.381 миллион тенге (в 2008 году: 55.748 простых акций на сумму 521 миллион тенге). Разница между уплаченным вознаграждением и балансовой стоимостью выбывшей доли меньшинства в размере 1.593 миллион тенге была признана в нераспределенной прибыли.

Социально-предпринимательские корпорации

В связи с передачей в 2009 году находящихся в собственности Фонда пакетов акций СПК в доверительное управление Комитету государственного имущества и приватизации Министерства финансов РК и уменьшением доли владения Фонда вследствие дополнительных взносов со стороны Комитета, Фонд в течение 2009 года потерял контроль над пятью социально-предпринимательскими корпорациями (Примечание 6). Выбывшая доля меньшинства в чистых активах СПК составила 31.536 миллионов тенге.

Прочие капитальные резервы

Прочие капитальные резервы включают в себя влияние учета хеджирования потоков денежных средств для учета любых прибылей или убытков по справедливой стоимости в отношении определенного производного финансового инструмента в резерве по хеджированию в рамках капитала. Эти прибыли и убытки впоследствии непосредственно признаются в прибылях и убытках при проведении операции.

Прочие капитальные резервы включают в себя также суммы вознаграждений за предоставленные услуги, выплачиваемых работникам долевыми инструментами дочерней организации, в которой они работают. Расходы по выплатам на основе долевых инструментов признаются одновременно с соответствующим увеличением в прочих капитальных резервах в течение периода, в котором выполняются условия достижения результатов деятельности и/или условия выслуги определенного срока, и заканчивающегося на дату, когда работники получают полное право на вознаграждение.

Прибыль на акцию

Суммы базовой прибыли на акцию рассчитаны путем деления чистой прибыли за год, приходящейся на держателей обыкновенных акций материнской компании, на средневзвешенное количество обыкновенных акций в обращении в течение года.

Суммы разводненной прибыли на акцию рассчитаны путем деления чистой прибыли, приходящейся на держателей обыкновенных акций материнской компании (после корректировки на проценты по конвертируемым привилегированным акциям), на средневзвешенное количество обыкновенных акций в обращении в течение года плюс средневзвешенное количество обыкновенных акций, которые будут выпущены в случае конвертации всех потенциальных обыкновенных акций с разводняющим эффектом.

Ниже приводится информация о прибыли и количестве акций, которая использована в расчетах базовой и разводненной прибыли на акцию:

В миллионах тенге	2009	2008
(Убыток) /прибыль от продолжающейся деятельности, относящаяся к акционеру материнской компании	(559.023)	377.634
Чистый убыток от прекращенной деятельности, относящаяся к материнской компании	(5.267)	(9.898)
Чистая (убыток)/при6ыль, относящаяся к акционеру материнской компании для расчета базовой прибыли	(564.290)	367.736
Средневзвешенное количество обыкновенных акций для расчета базовой и разводненной прибыли на акцию	3.452.952.916	2.749.692.029

19. ЗАЙМЫ

На 31 декабря займы, в том числе начисленное вознаграждение, включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Займы с фиксированной ставкой вознаграждения	2.008.094	760.247	807.855
Средневзвешенная ставка вознаграждения	7,62 %	6,93 %	6,66 %
Займы с плавающей ставкой вознаграждения	1.320.469	952.111	591.705
Средневзвешенная ставка вознаграждения	4,44 %	4,50 %	6,95 %

За вычетом суммы, подлежащей погашению в течение 12 месяцев	(1.093.691)	(292.304)	(732.439)
Суммы, подлежащие погашению после 12 месяцев	2.234.872	1.420.054	667.121
В миллионах тенге	2009	2008	2007
Займы, выраженные в долларах США	2.650.184	1.565.033	1.155.759
Займы, выраженные в тенге	244.965	36.004	27.519
Займы, выраженные в других валютах	433.414	111.321	216.282
	3.328.563	1.712.358	1.399.560

В соответствии с положениями и условиями отдельных соглашений о займах, соответствующие дочерние организации Группы обязаны выполнять определенные ограничительные условия. Руководство Группы считает, что на 31 декабря 2009 года дочерние организации Группы выполняли такие офаничительные условия (Примечание 45).

20. ЗАЙМЫ ПРАВИТЕЛЬСТВА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

На 31 декабря Займы Правительства включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Займы от Правительства Республика Казахстан	869.965	55.295	14.449
Авансы на финансирование проектов	6.848	9.915	11.576
	876.813	65.210	26.025
За вычетом суммы, подлежащей погашению в течение 12 месяцев	(593.599)	(859)	(384)
Суммы, подлежащие погашению после 12 месяцев	283.214	64.351	25.641

На 31 декабря 2009 года займы от Правительства Республики Казахстан включали займы в размере 586.368 миллионов тенге, полученные БТА Банк и КМГ от Национального Банка Республики Казахстан, в рамках соглашений об обратной покупке по залогу долговых ценных бумаг Фонда.

В 2009 году Фонд разместил на небиржевом рынке 480.000 и 149.900.000 купонных облигаций, номинальной стоимостью 1.000.000 тенге и 1.000 тенге за облигацию, соответственно, на общую сумму 629.900 миллионов тенге. Срок обращения облигаций составляет 15 лет и 20 лет, купонное вознаграждение в размере 0,02 % и 1 % выплачивается каждые полгода. Все облигации были выкуплены Национальным Банком Республики Казахстан. Данные облигации были первоначально отражены по справедливой стоимости, рассчитанной с использованием рыночных процентных ставок, применимых для Фонда на даты выпуска облигаций (480.000 облигаций: 9,5 %, 149.900.000 облигации: 5,96 %). Разница между номинальной стоимостью займов и их справедливой стоимостью в размере 448.833 миллиона тенге была признана в консолидированном отчете об изменениях в капитале как дополнительный взнос Акционера. Средства, полученные от реализации данных облигаций, имеют следующие целевые назначения: развитие и поддержка жилищного сектора и финансирование малого и среднего бизнеса в рамках Плана стабилизации, приобретение 50 % доли участия в ТОО "Экибастузкая ГРЭС-1" и рефинансирование приобретения 50 % доли участия в ТОО "Богатырь Комир".

В соответствии с Законом Республики Казахстан "О республиканском бюджете на 2009 - 2011 годы" от 4 декабря 2008 года 23 декабря 2009 года Фонд получил 3 займа от Министерства Финансов Республики Казахстан на общую сумму 27.277 миллионов тенге с процентными ставками от 0,1 % до 1,5 %. Займы были получены на срок от 10 до 20 лет и имеют следующие целевые назначения:

- предоставление займа АО "Жилищный строительный сберегательный банк Казахстана" в размере 18.277 миллионов тенге для выдачи жилищных кредитов определенным категориям граждан по ставке вознаграждения 4 % годовых;

- предоставление займа АО "Банк Развития Казахстана" в размере 5.000 миллионов тенге для снижения ставки кредитования проектов в приоритетных отраслях экономики. Ставка процента для конечного заемщика не должна превышать 0,2 % годовых;

- предоставление займа ТОО "Kazakhstan Petrochemical Industries Inc" в размере 4.000 миллиона тенге для финансирования строительства инфраструктуры первого интегрированного газохимического комплекса в Атырауской области по ставке вознаграждения не более 3 % годовых.

При первоначальном признании данные займы были оценены по справедливой стоимости, составляющей 14.855 миллионов тенге, с использованием примерной рыночной ставки вознаграждения 5.96 %. Разница между номинальной стоимостью займов и их справедливой стоимостью в размере 12.422 миллиона тенге была признана в консолидированном отчете об изменениях в капитале как дополнительный взнос Акционера.

Также на 31 декабря 2009 года займы от Правительства Республики Казахстан включали долгосрочные займы, выданные из государственного бюджета и предназначенные для поддержания определенных отраслей промышленности, в том числе текстильную, отрасль по переработке газа и химическую отрасль. Процентные ставки по займам составляют от 0,1 % до 8,4 % в год, и процентная ставка, начисляемая заказчикам, отражает цель займа.

Авансы на финансирование проектов представляют собой неиспользованную часть займа из бюджета, предназначенную на финансирование АО "Совместное Казахстанско-Российское Предприятие "Байтерек" для постройки авиационно-космического комплекса к 2009 году. Займ будет погашен равными долями с 2010 до 2023 года. Группа выступает в качестве агента и не несет ответственность за использование заемщиком кредита не по назначению или за любые другие риски, имеющие отношение к займу.

21. ПРОЧИЕ ДОЛГОСРОЧНЫЕ ОБЯЗАТЕЛЬСТВА
Кредиторская задолженность за приобретение доли в проекте

31 октября 2008 года все участники проекта СКП подписали соглашение, согласно которому все участники проекта, за исключением "КМГ Кашаган Б.В.", согласились частично передать часть своих долей в проекте, на пропорциональной основе, таким образом, чтобы увеличить долю "КМГ Кашаган Б.В." в СКП с 8,33 % до 16,81 % ретроспективно с 1 января 2008 года (Примечания 7 и 8). Цена приобретения включает фиксированную сумму в размере 1,78 миллиардов долларов США и годовое вознаграждение в размере LIBOR плюс 3 процента, который ежегодно капитализируется в сумму основного долга. Данная задолженность обеспечена дополнительной приобретенной долей в размере 8,48 %. По состоянию на 31 декабря 2009 года балансовая стоимость заложенных активов (основные средства и активы по разведке и оценке) составляла 447.382 миллиона тенге (2008: 271.557 миллионов тенге).

На 31 декабря 2009 года балансовая стоимость данного обязательства составила 312.052 миллиона тенге (2008: 239.501 миллион тенге).

Продажа 49 % доли участия в ТОО "Семизбай-U"

В 2008 году АО "КазАтомПром" заключило договор (далее "Договор") с Beijing Sino-Kaz Uranium Resources Investment Company Limited ("Sino-Kaz Company") на продажу 49 % доли участия в ТОО "Семизбай-U" за денежное вознаграждение в размере 234 миллиона долларов США (или 28,274 миллионов тенге), представляющее собой текущую стоимость будущего выбытия денежных средств. Группа сохраняет 51 % долю участия в ТОО "Семизбай-U".

Согласно Договору, компания Sino-Kaz имеет право на распределение пропорционально долевому участию минимального чистого дохода с 2010 года до 2033 года, который представляет собой погашение финансового обязательства, отраженного в данной сделке. Данное распределение необходимо для минимальных выплат договорных сумм. Данные выплаты гарантированы АО "КазАтомПром". Данное финансовое обязательство оценивалось по справедливой стоимости на дату его первоначального признания.

China Guandong Nuclear Power Corporation, материнская компания Sino-Kaz Company, взяла на себя обязательство сертифицировать технологии, применяемые на АО "Ульбинский металлургический комбинат" для производства двуокиси урана в порошках и таблетках для китайских атомных электростанций, в течение двух лет со дня подписания данного Договора.

АО "КазАтомПром" также заключило колл-опцион, предоставляющий ему право требовать от Sino-Kaz Company продажи 49 % доли участия в "Семизбай-U" АО "КазАтомПром", если АО "КазАтомПром" не получит вышеописанную сертификацию. Колл-опцион может быть реализован по цене, равной вознаграждению, выплаченному Sino-Kaz Company за свою долю участия в размере 49 %, за вычетом текущей стоимости чистого дохода, распределяемого Sino-Kaz Company.

АО "КазАтомПром" также заключило пут-опцион, предоставляющий Sino-Kaz Company право продать свою 49 % долю участия в "Семизбай-U" АО "КазАтомПром" по цене, равной вознаграждению, выплаченному Sino-Kaz Company, за вычетом текущей стоимости чистого дохода, распределяемого Sino-Kaz Company. Реализация данного пут-опциона зависит от следующих событий: (а) Правительство Казахстана расторгает недропользовательский контракт на любое из урановых месторождений, принадлежащих "Семизбай-U"; (б) экспорт урана "Семизбай-U" либо запрещен либо на него наложено эмбарго; (в) любые другие причины, возникающие в связи с невыполнением "Семизбай-U" других соглашений в соответствии с договоренностями сторон.

В соответствии с казахстанским налоговым законодательством данная сделка рассматривается как продажа доли участия в дочернем предприятии за вознаграждение в размере 28,274 миллионов тенге и стоимостью реализации 2,964 миллионов тенге. Доход от выбытия для целей налогообложения составил 25,310 миллионов тенге.

На 31 декабря 2009 года балансовая стоимость данного обязательства составила 38.592 миллиона тенге (2008: 28.274 миллиона тенге).

22. ОБЯЗАТЕЛЬСТВА ПО ФИНАНСОВОЙ АРЕНДЕ

Группа заключила договоры финансовой аренды по ряду объектов основных средств, преимущественно телекоммуникационного оборудования и подвижного железнодорожного состава.

На 31 декабря 2009 года расчет суммы процентов основывается на эффективных ставках процента от 4 % до 18,26 % (2008: от 6 % до 19 %; 2007: от 6 % до 15 %).

На 31 декабря будущие минимальные арендные платежи по финансовой аренде, вместе с текущей стоимостью чистых минимальных арендных платежей, представлены следующим образом:

	2009
В миллионах тенге	Минимальные арендные платежи	Текущая стоимость минимальных арендных платежей
В течение одного года	13.047	10.094
От 2 до 5 лет включительно	23.210	17.934
Свыше пяти лет	5.471	3.946
Минус: суммы, представляющие финансовые выплаты	(9.754)	-
Текущая стоимость минимальных арендных платежей	31.974	31.974
За вычетом суммы, подлежащей погашению в течение 12 месяцев		(10.094)
суммы, подлежащие погашению после 12 месяцев		21.880
	2008 (пересчитано)
В миллионах тенге	Минимальные арендные платежи	Текущая стоимость минимальных арендных платежей
В течение одного года	9.168	6.208
2 до 5 лет включительно	22.128	14.455
Свыше пяти лет	7.196	3.175
Минус: суммы, представляющие финансовые выплаты	(14.654)	-
Текущая стоимость минимальных арендных платежей	23.838	23.838
вычетом суммы, подлежащей погашению в течение 12 месяцев		(6.208)
Суммы, подлежащие погашению после 12 месяцев		17.630
	2007
В миллионах тенге	Минимальные арендные платежи	Текущая стоимость минимальных арендных платежей
В течение одного года	12.705	5.593
От 2 до 5 лет включительно	16.159	14.269
Свыше пяти лет	3.515	2.067
Минус: суммы, представляющие финансовые выплаты	(10.450)
Текущая стоимость минимальных арендных платежей	21.929	21.929
За вычетом суммы, подлежащей погашению в течение 12 месяцев		(5.593)
Суммы, подлежащие погашению после 12 месяцев		16.336

23. РЕЗЕРВЫ

На 31 декабря резервы включали:

В миллионах тенге	Обязатель- ства по выбытию активов	Резерв по обязатель- ству за ущерб окружающей среде	Резерв по налогам	Резерв под банковские аккредити- вы и гзрантии	Прочие	Итого
Резерв на 31 декабря 2007 года	27.442	34.743	20.992	-	13.941	97.118
Пересчет иностранной валюты	74	69	-	-	(6)	137
Пересмотр оценок	(11.229)	-	-	-	-	(11.229)
Увеличение на сумму дисконта	2.095	25	-	-	352	2.472
Резерв за год	7.880	1	7.680	-	6.763	22.324
Использование резерва	(764)	(3.076)	(290)	-	(11.059)	(15.189)
Сторнирование неиспользованных сумм	-	(529)	(2.149)	-	(372)	(3.050)
Резерв на 31 декабря 2008 года (пересчитано)	25.498	31.233	26.233	-	9.619	92.583
Пересчет иностранной валюты	1.359	2.167	92	-	568	4.186
Пересмотр оценок	(3.815)	941	162	27.890	(675)	24.503
Увеличение на сумму дисконта	2.068	25	-	-	246	2.339
Резерв за год	6.866	10	17.019		6.729	30.624
Поступления при объединении предприятий (Примечание 5)	-	57	-	238.808	-	238.865
Использование резерва	(1.148)	(3.506)	(1.255)	(136.972)	(6.399)	(149.280)
Сторнирование неиспользованных сумм	(2.142)	-	(10.713)	(70.599)	(1.548)	(85.002)
Резерв на 31 декабря 2009 года	28.686	30,927	31.538	59.127	8.540	158.818

Текущая и долгосрочная части разделены следующим образом:

В миллионах тенге	Обязатель- ства по выбытию активов	Резерв по обязатель- ству за ущерб окружающей среде	Резерв по налогам	Резерв под банков- ские аккреди- тивы и гарантии	Прочие	Итого
Текущая часть	1.000	6.679	28.848	31.740	11.370	79.637
Долгосрочная часть	27.686	24.248	2.690	27.387	(2.830)	79.181
Резерв на 31 декабря 2009 года	28.686	30.927	31.538	59.127	8.540	158.818
Текущая часть	1.119	6.387	25.750	-	7.940	41.196
Долгосрочная часть	24.379	24.846	483	-	11.679	51.387
Резерв на 31 декабря 2008 года (пересчитано)	25.498	31.233	26.233	-	9.619	92.583
Текущая часть	1.340	2.813	19.501	-	10.606	34.260
Долгосрочная часть	26.102	31.930	1.491	-	3.335	62.858
Резерв на 31 декабря 2007 года (пересчитано)	27.442	34.743	20.992	-	13.941	97.118

Описание этих резервов, включая существенные оценки и допущения, включено в Примечание 4.

24. ОБЯЗАТЕЛЬСТВА ПО ВОЗНАГРАЖДЕНИЯМ РАБОТНИКАМ
Обязательства по государственному пенсионному обеспечению

Группа выплачивает социальный налог в соответствии с действующими законодательными требованиями Республики Казахстан. Расходы по социальному налогу и зарплате относятся на расходы в момент их возникновения.

Кроме того, Группа удерживает 10 % от зарплаты сотрудников, выплачиваемых в качестве взносов сотрудников в накопительные пенсионные фонды. Такие расходы отражаются в том периоде, в котором они имели место.

Пенсионный план с установленными выплатами

Обязательство по выплатам работникам по этой системе, подлежат оплате в соответствии с договорами профсоюзов, заключенными между некоторыми дочерними организациями Группы (АО "Национальная Компания "КазМунайГаз", АО "Национальная Компания "Қазақстан Teмip Жолы", АО "Самрук-Энерго" и ТОО "КАМКОР") и работниками этих дочерних организаций.

На 31 декабря общие обязательства Группы по пенсионному плану с установленными выплатами включали:

	2009	2008 (пересчитано)	2007
Текущая стоимость обязательств по пенсионному плану с установленными размерами выплат	30.441	28.756	27.680

На 31 декабря сверка текущей стоимости обязательств по пенсионному плану с установленными размерами выплат и фиксированных выплат представлена следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Общая сумма обязательств на начало года	28.756	27.680
Стоимость текущих услуг	1.631	2.768
Стоимость прошлых услуг	621	(184)
Затраты на вознаграждение	2.289	2.026
Выплаты, произведенные за год	(2.179)	(2.014)
Приобретения за год
Актуарный убыток, признанный за год	(677)	(1.521)
Общая сумма обязательств на конец года	30.441	28.755
Обязательство, срок погашения которого наступает в течение года	(1.927)	(1.703)
Обязательство, срок погашения которого наступает после года	28.514	27.052

Актуарный убыток, признанный за год, закончившийся 31 декабря 2009 и 2008 годов, возник, в основном, в результате изменений в допущениях, относящихся к повышению зарплаты в будущем.

Текущая стоимость услуг, стоимость вознаграждения, стоимость прошлых услуг и актуарный убыток в общей сумме 3.864 миллиона тенге были учтены в консолидированном отчете о совокупном доходе в составе затрат на персонал (2008: 3.090 миллионов тенге).

Расчеты обязательств Группы были подготовлены на основе публикуемых статистических данных по уровню смертности, а также фактических данных Группы по количеству, возрасту, полу и стажу работников. Прочие основные допущения на отчетную дату, рассчитанные как средневзвешенные значения для всех планов, представлены ниже:

	2009	2008 (пересчитано)	2007
Ставка дисконта	6,98 %	6,90 %	6,42 %
Ожидаемый годовой прирост материальной помощи в будущем	4,44 %	4,49 %	5,52 %
Ожидаемый годовой прирост минимальной заработной платы в будущем	5,55 %	5,52 %	5,92 %
Ожидаемый годовой рост стоимости железнодорожных билетов в будущем	4,50 %	4.50 %	4,50 %

Пенсионный план с установленным размером выплат является нефинансируемым.

25. СРЕДСТВА КЛИЕНТОВ

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Срочные вклады:	266.972	12.049	7.711
Коммерческие предприятия	36.578
Физические лица	223.208	12.049	7.711
Государственные организации	1.166
Некоммерческие предприятия	6.020
Текущие счета:	146.687	8.188	9.710
Коммерческие предприятия	22.419	1.077	2.900
Физические лица	43.889	7.111	6.810
Государственные организации	78.661
Некоммерческие предприятия	1.718
Гарантии и прочие вклады с ограничительными условиями:	15.425	8.646	4.525
Коммерческие предприятия	10.535	376	68
Физические лица	4.852	8.270	4.457
Государственные организации	37
Некоммерческие предприятия	1
Средства клиентов	429.084	28.883	21.946

26. ПРОИЗВОДНЫЕ ФИНАНСОВЫЕ ИНСТРУМЕНТЫ
Опционы при приобретении инвестиций

Как часть приобретения АО "Казкоммерцбанк" и АО "Народный Банк Казахстана" Фонд также получил опционы колл и пут на продажу приобретенной доли, реализующуюся в период от 2 до 5 лет с даты приобретения. На дату приобретения справедливая стоимость данных опционов колл и пут составила 12.346 миллионов тенге для АО "Казкоммерцбанк" и 24.071 миллион тенге для АО "Народный Банк Казахстана" и была признана как часть стоимости инвестиций в ассоциированные организации (Примечание 8). На 31 декабря 2009 года справедливая стоимость данных опционов составила 130.541 миллионов тенге, и разница была признана в консолидированном отчете о совокупном доходе.

Расчет по обязательству по опциону "пут" и "кол", возникающему при объединении бизнеса

Как часть приобретения компании "Rompetrol Group N.V." ("TRG") в 2007 году, НК КМГ также получила опцион "кол" и опцион "пут" на приобретение оставшихся 25 % в TRG. Стоимость опционов составила по состоянию на 31 декабря 2008 года 14.896 миллионов тенге (2007: 34.387 миллионов тенге). НК КМГ применила учет для объединения бизнеса на основе того, что соответствующие акции, являющиеся объектом опциона "пут", были уже приобретены. 24 июня 2009 года НК КМГ погасила обязательство по опциону "пут" и "кол" за денежные средства в размере 15.043 миллионов тенге. Превышение в размере 147 миллионов тенге было учтено в составе финансового дохода в консолидированном отчете о совокупном доходе.

27. ПРОЧИЕ ТЕКУЩИЕ ОБЯЗАТЕЛЬСТВА

На 31 декабря прочие текущие обязательства включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Авансы полученные и доходы будущих периодов	114.864	72.021	58.604
Прочие налоги к уплате	100.690	46.212	41.872
Обязательства по выплатам работникам	36.410	38.631	37.150
Ценные бумаги, проданные по соглашениям
РЕПО	13.645	13.104	957
Прочее	86.998	45.293	27.426
	352.607	215.261	166.009

На 31 декабря 2009, 2008 и 2007 годов вознаграждение по прочим текущим обязательствам не начислялось.

28. ДОХОД

Доход за годы, закончившиеся 31 декабря, включает:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Продажа нефтепродуктов	1.041.333	1.107.132
Продажа сырой нефти	428.020	658.085
Грузовые железнодорожные перевозки	398.734	404.473
Процентный доход	325.999	49.886
Транспортировка нефти и газа	250.000	197.140
Продажа урановой продукции	138.820	83.890
Телекоммуникационные услуги	135.943	134.080
Авиаперевозки	80.860	77.762
Продажа продукции переработки газа	62.899	61.704
Электрический комплекс	59.912	89.954
Пассажирские железнодорожные перевозки	46.647	42.523
Транспортировка электроэнергии	29.497	29.394
Почтовые услуги	14.690	13.675
Прочий доход	174.751	148.668
Минус: налог на продажу и коммерческие скидки	(276.272)	(224.179)
	2.911.833	2.874.187

Прочий доход

Прочий доход в основном включает комиссионный доход, доход от продажи товарно-материальных запасов и предоставления прочих дополнительных услуг третьим сторонам, которые предоставляются вместе с основными услугами.

29. ГОСУДАРСТВЕННЫЕ СУБСИДИИ

Согласно Постановлению Правительства Республики Казахстан № 1188 от 11 ноября 2004 года "Об утверждении правил субсидирования убытков перевозчика, связанных с осуществлением пассажирских перевозок", с 1 января 2005 года АО "Национальная Компания "Қазақстан Teмip Жолы" ("НК КТЖ") начал получать субсидии в качестве покрытия убытков перевозчиков по социально значимым сообщениям. По данным субсидиям отсутствуют какие-либо невыполненные условия или условные обязательства. Сумма субсидии за год, закончившийся 31 декабря 2009 года, составила 10.058 миллионов тенге (2008: 7.300 миллионов тенге).

В соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан № 1039 от 7 октября 2004 года "Об утверждении Правил субсидирования стоимости универсальных услуг телекоммуникаций для компенсации убытков операторам связи, оказывающим универсальные услуги телекоммуникаций населению" начиная с 4-го квартала 2004 года, АО "Казахтелеком" получало правительственные дотации, предназначенные для компенсации убытков, понесенных операторами при оказании услуг связи в социально-значимых районах. Все условия и условные обязательства в отношении указанных дотаций выполнены. Общая сумма субсидий, полученных за год, закончившийся 31 декабря 2009 года, составила 5.139 миллионов тенге (2008: 4.386 миллионов тенге).

В соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан № 915 от 17 августа 2002 года, Правительство предоставляет субсидии компаниям, осуществляющим услуги по пассажирским авиаперевозкам по нерентабельным маршрутам из Астаны в другие города Казахстана. Субсидия основана на превышении затрат на рейс над полученным доходом. Сумма субсидии за год, закончившийся 31 декабря 2009 года, составила 599 миллионов тенге (2008: 585 миллионов тенге).

30. СЕБЕСТОИМОСТЬ РЕАЛИЗОВАННОЙ ПРОДУКЦИИ И ОКАЗАННЫХ УСЛУГ

Себестоимость реализации за годы, закончившиеся 31 декабря, включала следующее:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Материалы и запасы	950.530	1.193.375
Расходы по заработной плате	313.017	283.615
Процентные расходы	255.629	12.651
Износ, истощение и амортизация	172.246	161.908
Оказанные производственные услуги	61.403	108.333
Ремонт и обслуживание	56.158	10.737
Налог на добычу полезных ископаемых	55.077	-
Аренда	26.701	18.010
Роялти	-	28.365
Прочее	34.971	128.993
	1.925.732	1.945.987

31. ОБЩИЕ И АДМИНИСТРАТИВНЫЕ РАСХОДЫ

Общие и административные расходы за годы, закончившиеся 31 декабря, включали следующее:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Расходы по заработной плате	122.410	98.169
Консультационные услуги	35.162	15.205
Налоги, кроме подоходного налога	33.455	28.704
Износ и амортизация	26.005	17.449
Резервы по сомнительным долгам	16.393	16.426
Благотворительность	13.670	9.769
Штрафы и пени	2.185	325
Прочее	63.087	78.976
	312.367	265.023

32. РАСХОДЫ ПО ТРАНСПОРТИРОВКЕ И РЕАЛИЗАЦИИ

Расходы по транспортировке и реализации за годы, закончившиеся 31 декабря, включали следующее:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Транспортировка	67.323	35.781
Рентный налог	58.827	-
Расходы по заработной плате	15.127	12.207
Износ и амортизация	10.678	8.469
Комиссионные вознаграждения агентам и реклама	7.159	11.385
Таможенные пошлины	-	68.801
Прочее	21.534	18.831
	180.648	155.474

33. ДОХОД ОТ ВЫБЫТИЯ ДОЧЕРНИХ ОРГАНИЗАЦИЙ

Потеря контроля над АО "Казтрансгаз-Тбилиси" (дочерняя организация НК КМГ)

В соответствии с решением городского суда г. Кутаиси от 16 марта 2009 года, НК КМГ потеряла контроль над своей дочерней организацией АО "КТГ-Тбилиси", в результате передачи последней в специальное управление Национального Комитета Грузии по управлению энергетикой и водными ресурсами. Таким образом, НК КМГ потеряла свое право определять финансовую и операционную деятельность АО "КТГ-Тбилиси", соответственно, потеряв контроль над дочерней организацией и права на экономические выгоды, связанные с таким контролем. Консолидация этой дочерней организации прекращена с 16 марта 2009 года, даты потери контроля.

Основные классы активов и обязательств АО "КТГ-Тбилиси" на 16 марта 2009 года представлены следующим образом:

В миллионах тенге	16 марта 2009 года
Основные средства	6.452
Нематериальные активы	17
Товарно-материальные запасы	197
Торговая дебиторская задолженность	4.065
Налоги к возмещению	580
Денежные средства и их эквиваленты	280
Итого активов	11.591
Процентные займы и привлеченные средства	9.220
Займы от связанных сторон	8.530
Обязательство по отсроченному корпоративному подоходному налогу	658
Торговая и прочая кредиторская задолженность	7.650
Прочие текущие обязательства	1.128
Итого обязательств	27.186
Чистые обязательства	(15.595)
Минус: резерв по пересчету иностранной валюты	2.389
Минус: резерв по обязательству дочерней организации, гарантированному Группой	7.418
Доход от потери контроля над дочерней организацией	(5.788)

В декабре 2009 года НК КМГ подписала суб-консорциальное соглашение с Credit Suisse. В соответствии с суб-консорциальным соглашением, НК КМГ погасила задолженность по обязательствам КТГ-Тбилиси путем приобретения права требования от КТГ-Тбилиси по займу от Credit Suisse в сумме 7.418 миллионов тенге. НК КМГ полностью обесценила права требования от КТГ-Тбилиси.

Потеря контроля над АО Казтрансгаз-Тбилиси (дочерняя организация НККМГ) (продолжение)

Показатели КТГ-Тбилиси за два с половиной месяца, закончившихся 16 марта 2009 года, представлены следующим образом:

В миллионах тенге
Выручка	4.108
Себестоимость реализации	(3.649)
Административные расходы	(262)
Расходы по реализации	(943)
Прочие расходы	(494)
Убыток до налогообложения	(1.240)
Расходы по подоходному налогу	(26)
Убыток за период	(1.266)

При прекращении консолидации накопленная сумма резерва по пересчету иностранной валюты КТГ-Тбилиси в размере 2.389 миллионов тенге была включена в доход от потери контроля над дочерней организацией.

Потеря контроля над СПК

В течение 2009 года Фонд потерял контроль над пятью социально-предпринимательскими корпорациями (Примечание 18).

Выбытие SC Astra Investitii Imobiliare SRL

В сентябре 2008 года оставшаяся часть доли участия TRG в Straulesti Project Development выбыла при продаже всей доли участия в дочерней организации SC Astra Investitii Imobiliare SRL компании, зарегистрированной на Кипре, DPS Investments Ltd. за 7.820 миллионов тенге. Прибыль, полученная в результате данной продажи, в размере 2.840 миллионов тенге была признана Группой в консолидированном отчете о совокупном доходе за 2008 год.

Потеря контроля над ЗАО "БТА Банк" (дочерняя организация БТА Банк)

28 декабря 2009 года на основе решения межрайонного суда города Бишкек Республики Кыргызстан судебный пристав обратил взыскание на акции ЗАО "БТА Банк", принадлежащие Банку, в связи с чем руководство Банка приняло решение деконсолидировать ЗАО "БТА Банк" на конец 2009 года. Убыток от прекращения признания контроля в ЗАО "БТА Банк" составил 3.075 миллионов тенге.

Основные классы активов и обязательств ЗАО "БТА Банк" на 28 декабря 2009 года представлены следующим образом:

Денежные средства и их эквиваленты	1.996
Средства в кредитных учреждениях	945
Обязательные резервы	854
Инвестиционные ценные бумаги	1.145
Займы клиентам	6.671
Основные средства	1.434
Прочие активы	751
Итого активов	13.796
Займы Правительства	248
Средства кредитных учреждений	7.560
Средства клиентов	1.443
Прочие обязательства	279
Итого обязательств	9.530
Балансовая стоимость чистых активов	4.266
Доля меньшинства	(1.191)
Доля Группы в справедливой стоимости чистых активов - убыток от выбытия	3.075
Итого денежные средства полученные	-
Денежные средства выбывшей организации	(1.996)
Итого отток денежных средств	(1.996)

34. УБЫТОК ОТ ОБЕСЦЕНЕНИЯ

Убыток от обесценения за годы, закончившиеся 31 декабря, включал следующее:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Обесценение займов клиентам	930.624	17.559
(Сторнирование) / Обесценение банковских депозитов	(7.154)	7.154
Обесценение гудвилла	36.743	29.216
Обесценение основных средств и нематериальных активов	13.526	7.759
Обесценение займов, выданных банкам	41.234	21.193
Обесценение инвестиций в ассоциированные предприятия	1.843	5.348
Прочее	15.944	1.760
	1.032.760	89.989

35. ПРОЧИЙ ОПЕРАЦИОННЫЙ УБЫТОК

Прочий операционный убыток за год, закончившийся 31 декабря 2009 года, включает, в основном, чистый убыток от операций с финансовыми инструментами, учитываемыми по справедливой стоимости через прибыли или убыток в сумме 208.609 миллионов тенге (в 2008 году: 11.961 миллион тенге), в том числе переоценка опционов на акции ККБ и НБ (Примечание 26) 94.124 миллиона тенге (в 2008 году: ноль).

36. ФИНАНСОВЫЕ ЗАТРАТЫ

Финансовые затраты за годы, закончившиеся 31 декабря, включают:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Проценты по займам и выпущенным долговым ценным бумагам	144.258	110.007
Увеличение на сумму дисконта по резервам	3.325	2.663
Обязательства по процентам по финансовой аренде	2.799	2.172
Амортизация дисконта по обязательству по опциону пут на акции TRG (Примечание 26)	-	5.125
Прочее	19.286	11.487
	169.668	131.454

37. ФИНАНСОВЫЙ ДОХОД

Финансовый доход за годы, закончившиеся 31 декабря, включает:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Вознаграждение по банковским вкладам и краткосрочным инвестициям	86.732	88.043
Доход по ценным бумагам	2.462	4.471
Переоценка обязательства по опциону пут на акции TRG (Примечание 26)	-	24.617
Прочее	4.742	9.147
	93.936	126.278

38. ДОЛЯ В ДОХОДАХ СОВМЕСТНЫХ ПРЕДПРИЯТИЙ И АССОЦИИРОВАННЫХ КОМПАНИЙ

Доля в доходах совместных предприятий и ассоциированных компаний за годы, закончившиеся 31 декабря, включают:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
ТОО "ТенгизШевройл"	111.025	145.347
АО "Казкоммерцбанк"	46.538	-
АО "КазРосГаз"	44.476	21.012
ТОО "GSM Казахстан"	21.167	17.555
АО "Народный банк"	17.830	-
ПетроКазахстан Инк.	9.221	22.471
ТОО "Казахойл-Актобе"	2.454	2.323
ТОО "КазГерМунай"	1.554	44.649
Прочие	24.573	13.312
	278.838	266.669

39. ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ КУРСОВАЯ РАЗНИЦА, НЕТТО

4 февраля 2009 года тенге девальвировал по отношению к доллару США и другим основным валютам. Курсы валют до и после девальвации были около 122 тенге/доллар США и 150 тенге/доллар США, соответственно.

40. РАСХОДЫ ПО ПОДОХОДНОМУ НАЛОГУ

На 31 декабря 2009 года предоплата по подоходному налогу в сумме 39.743 миллиона тенге представляет предоплату по корпоративному подоходному налогу (2008: 26.071 миллион тенге; 2007: 20.242 миллиона тенге).

На 31 декабря подоходный налог к уплате включал:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)	2007
Налог на сверхприбыль	19.246	56.012	51.461
Корпоративный подоходный налог	13.877	2.119	13.115
Подоходный налог к уплате	33.123	58.131	64.576

За годы, закончившиеся 31 декабря, расходы по подоходному налогу включали:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Расходы по текущему подоходному налогу:
Корпоративный подоходный налог	117.754	188.277
Налог на сверхприбыль	30.914	60.569
Налог у источника выплаты по дивидендам	27.445	21.001
Расход / (экономия) по отсроченному подоходному налогу:
Корпоративный подоходный налог	58.085	(70.873)
Налог на сверхприбыль	(106)	(3.208)
Налог у источника выплаты по дивидендам	31.631	(211)
Расходы по подоходному налогу	265.723	195.555

В соответствии с изменениями 2006 года в налоговом законодательстве, вступившими в силу 1 января 2007 года, дивиденды, полученные от Казахстанских налогоплательщиков, не подлежат налогообложению налогом у источника выплаты. Следуя этим изменениям в налоговом законодательстве, в 2006 году Группа сторнировала обязательства по отсроченному налогу на нераспределенную прибыль от дочерних организаций, зарегистрированных в Республике Казахстан, которые были признаны в прошлые годы.

Однако, в течении 2007-2009 годов Группа получала дивиденды от ТОО "Тенгизшевройл" (20 % совместное предприятие Группы, Казахстанский налогоплательщик) за минусом налога у источника выплаты, так как существует неопределенность того, распространяется ли отмена налога у источника выплаты на стабильный налоговый режим ТОО "Тенгизшевройл". Группа пыталась оспорить удержание налога у источника, но не добилась этого по состоянию на 31 декабря 2009 года. Соответственно, руководство Группы решило признать отсроченное обязательство по налогу у источника выплаты на нераспределенную прибыль ТОО "Тенгизшевройл", так как это является наилучшей оценкой того, что Группа в последующем будет получать дивиденды за вычетом налога у источника выплаты.

В декабре 2008 года Правительство Республики Казахстан утвердила поправки в налоговый кодекс, вступившие в силу с 1 января 2009 года, в соответствии с которыми ставка подоходного налога была определена как 20 % на 2009 год, 17,5 % на 2010 год и 15 % на 2011 год и далее. Группа произвела расчеты текущих и отсроченных налогов с учетом данных изменений по состоянию на 31 декабря 2008 года.

В ноябре 2009 года Правительство Республики Казахстан утвердило дальнейшие поправки в налоговый кодекс, которые вступили в силу 1 января 2009 года, в соответствии с которыми ставка подоходного налога была определена как 20 % на 2009-2012 года, 17,5 % в 2013 году и 15 % в 2014 году и далее. Механизм расчета НСП также изменяется с 2009 года. Группа произвела расчеты текущих и отсроченных налогов с учетом данных изменений по состоянию на 31 декабря 2009 года. На 31 декабря 2009 года перенос налоговых убытков в Республике Казахстан истекает в налоговых целях через десять лет с даты их возникновения.

Сверка расходов по подоходному налогу, рассчитанных от бухгалтерской прибыли до налогообложения по нормативной ставке подоходного налога (20 % в 2009 году и 30 % в 2008 году) к расходам по подоходному налогу, представлена следующим образом за годы, закончившиеся 31 декабря:

В миллионах тенге	2009	2008 (пересчитано)
Бухгалтерская прибыль до учета подоходного налога	(353.621)	681.864
Расходы по подоходному налогу по бухгалтерской прибыли	(70.724)	204.559
Налог на сверхприбыль	30.808	57.361
Налог у источника выплаты по дивидендам	59.075	20.268
Налоговый эффект статей, не относимых на вычеты или не подлежащих обложению в целях налогообложения	164.160	61.992
Отрицательный гудвил на приобритение	(33.440)	-
Эффект рестркукуризации обязательств финансовых институтов, не относимый на вычеты или не подлежащий обложению в целях налогообложения	(61.124)	-
Влияние различных ставок корпоративного подоходного налога	(3.741)	(6.600)
Влияние изменений ставок подоходного налога	(9.910)	(129.322)
Доля прибыли в совместных предприятиях и ассоциированных компаниях не облагаемая налогом	(11.859)	(6.567)
Убытки от обесценения долгосрочных активов	9.115	2.037
Изменение в непризнанных активах по отсроченному налогу	193.363	(8.173)
Расходы по корпоративному подоходному налогу, показанные в консолидированном отчете о совокупном доходе	265.723	195.555

Сальдо отсроченного налога, рассчитанного посредством применения установленных законом ставок налога, действующих на дату составления бухгалтерского баланса, к временным разницам между основой для расчета активов и обязательств и суммами, отраженными в консолидированной финансовой отчетности, включают следующее на 31 декабря:

В миллионах тенге	2009 год Корпоратив- ный подоходный налог	2009 год Налог на сверхпри- быль	2009 год Налог у источника	2009 год Итого	2008 год Корпора- тивный подоходный налог (пересчи- тано)
Активы по отсроченному налогу
Основные средства	4.759	-	-	4.759	2.887
Перенесенные налоговые убытки	428.158	-	-	428.158	15.109
Начисленные обязательства в отношении работников	4.337	229	-	4.566	4.997
Обесценение финансовых активов	22.656	-	-	22.656	4.999
Обязательство за загрязнение окружающей среды	2.307	-	-	2.307	1.063
Прочие начисления	2.071	-	-	2.071	14.482
Прочие	52.613	2.673	-	55.286	7.408
Минус: непризнанные активы по отсроченному налогу	(450.433)	-	-	(450.433)	(15.070)
Минус: активы, по отсроченному налогу, зачтенные с обязательствами по отсроченному налогу	(24.079)	(1.072)	-	(25.151)	(22.317)
Активы по отсроченному налогу	42.389	1.830	-	44.219	13.558
Обязательства по отсроченному налогу
Основные средства	175.536	2.787	-	178.323	131.341
Нераспределенная прибыль дочерних компаний	2.390	-	34.164	36.554	132
Прочее	70.339	8	-	70.347	15.837
Минус: активы, по отсроченному налогу, зачтенные с обязательствами по отсроченному налогу	(24.079)	(1.072)	-	(25.151)	(22.317)
Обязательства по отсроченному налогу	224.186	1.723	34.164	260.073	124.993
Чистые обязательства по отсроченному налогу	(181.797)	107	(34.164)	(215.854)	(111.435)

продолжение таблицы

2008 год Налог на сверхпри- быль (пересчи- тано)	2008 год Налог у источника (пересчи- тано)	2008 год Итого (пересчи- тано)	2007 год Корпорати- вный подоходный налог	2007 год Налог на сверхпри- быль	2007 год Налог у источника	2007 год Итого
-	-	2.887	11.061	-	-	11.061
-	-	15.109	23.429	-	-	23.429
25	-	5.022	4.821	-	-	4.821
-	-	4.999	807	-	-	807
12	-	1.075	1.418	-	-	1.418
-	-	14.482	7.091	-	-	7.091
95	-	7.503	14.527	4.424	-	18.951
-	-	(15.070)	(24.618)	-	-	(24.618)
(132)	-	(22.449)	(31.981)	(4.424)	-	(36.405)
-	-	13.558	6.555	-	-	6.555
132	-	131.473	250.883	34.255	-	285.138
-	2.106	2.238	(39.375)	(27.563)	2.310	(64.628)
-	-	15.837	7.529	931	-	8.460
(132)	-	(22.449)	(31.981)	(4.424)	-	(36.405)
-	2.106	127.099	187.056	3.199	2.310	192.565
-	(2.106)	(113.541)	(180.501)	(3.199)	(2.310)	(186.010)

За годы, закончившиеся 31 декабря, изменения в чистых обязательствах по отсроченному налогу представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009 год Корпора- тивный подоход- ный налог	2009 год Налог на сверх- прибыль	2009 год Налог у источ- ника	2009 год Итого	2008 Корпора- тивный подо- ходный налог (пере- считано)	2008 год Налог на сверх- прибыль (пере- считано)	2008 год Налог у источ- ника (пере- считано)	2008 год Итого (пере- считано)
Сальдо на 1 января	111.435	-	2.106	113.541	180.501	3.199	2.310	186.010
Пересчет валюты отчетности	10.947	-	428	11.375	115	9	7	131
Отражено в отчете о капитале	10.937	-	-	10.937	290	-	-	290
Приобретение дочерних компаний (Примечание 5)	1.647	-	-	1.647	1.801	-	-	1.801
Отражено в отчете о доходах и расходах	46.831	(107)	31.630	78.354	(71.272)	(3.208)	(211)	(74.691)
Сальдо на 31 декабря	181.797	(107)	34.164	215.854	111.435	-	2.106	113.541

41. КОНСОЛИДАЦИЯ

Следующие существенные дочерние организации были включены в данную консолидированную финансовую отчетность:

	Доля владения
	2009	2008 (пересчи- тано)	2007
АО "Национальная Компания "КазМунайГаз" и дочерние организации	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Национальная Компания "Қазақстан TeMip Жолы" и дочерние организации	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Национальная Атомная Компания "КазАтомПром" и дочерние организации	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Казахтелеком" и дочерние организации	51 %	51 %	51 %
АО "Самрук - Энерго" и дочерние организации	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Казахстанская компания по управлению электрическими сетями" и дочерние организации	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Эйр Астана"	51.00 %	51.00 %	51.00 %
АО "БТА Банк"и дочерние организации	75.10 %	-	-
АО "Альянс Банк" и дочерние организации	100.00 %	-	-
АО "Банк Развития Казахстана" и дочерние организации	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Фонд развития предпринимательства "Даму"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Kazyna Capital Management" и дочерние организации	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Жилстройсбербанк Казахстана"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Казпочта"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Досжан Темир Жолы"	85.97 %	-	-
ТОО "Ремонтная корпорация "Камкор" и дочерние организации	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Инвестиционный Фонд Казахстана"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Национальный инновационный фонд" и дочерние организации*	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "НМСК "Казмортрансфлот" и дочерние организации	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Национальная Компания "Казахстан Инжиниринг"" и дочерние организации	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Фонд недвижимости Самрук-Казына"	100.00 %
АО "Государственная страховая корпорация по страхованию экспортных кредитов и инвестиций"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Казахстанский фонд гарантирования ипотечных кредитов"	100.00 %	88.70 %	88.70 %
АО "Международный аэропорт Актобе"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
ТОО "Самрук-Казына Контракт"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
ТОО "СК-Фармация"	100.00 %	-	-
АО "Национальная Горнорудная Компания "Тау-Кен Самрук" и дочерние организации	100.00 %	-	-
АО "КазНИИ энергетики имени академика Ш.Ч. Чокина"	50 %+1	50 %+1	50 %+1
АО "Корпорация по развитию и продвижению экспорта "KAZNEX"	-	100.00 %	100.00 %
ТОО "Объединенная химическая компания" и дочерние организации	100.00 %	-	-
ТОО "Самрук-Казына Инвест"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "КОРЭМ"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Международный аэропорт Атырау"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Аэропорт Павлодар"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
ТОО "Казахстанский центр содействия инвестициям "КазИнвест"	100.00 %	100.00 %	100.00 %
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Батыс"*	100.00 %	100.00 %	100.00 %

	Доля владения
	2009	2008 (пересчи- тано)	2007
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Каспий"*	48,54 %	73.04 %	100.00 %
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Жетісу"*	28,86 %	48.46 %	100.00 %
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Оңтүстік"*	36,55 %	52.87 %	100.00 %
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Сарыарка"*	79.11 %	79.49 %	100.00 %
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Тобол"*	36,41 %	42.43 %	100.00 %
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Ертіс"*	43,29 %	74.12 %	100.00 %

*На 31 декабря 2009 года данные дочерние организации были классифицированны как предназначенные для продажи и передачи Акционеру (Примечание 6).

42. СУЩЕСТВЕННЫЕ НЕДЕНЕЖНЫЕ СДЕЛКИ

В 2009 году Группа погасила сырой нефтью сумму задолженности в 10.831 миллион тенге по условиям соглашения о предэкспортном финансировании (2008: 17.863 миллион тенге). Данная операция была исключена из консолидированного отчета о движении денежных средств.

В 2009 году Казахтелеком и НК КТЖ получили по договорам финансовой аренды телекоммуникационное оборудование стоимостью 9.821 миллион тенге (2008: 9.398 миллион тенге). Данная операция была исключена из консолидированного отчета о движении денежных средств.

В 2009 году Группа капитализировала в стоимость основных средств затраты по займам в размере 3.213 миллион тенге (2008: 4.468 миллион тенге) (Примечания 7). Данная операция была исключена из настоящего консолидированного отчета о движении денежных средств.

Основные средства, приобретенные в 2009 году на сумму 3.152 миллион тенге не были оплачены в 2009 году (2008: 1.219 миллион тенге). Приобретение основных средств за счет банковских займов в 2009 году составило 385 миллион тенге (2008: 3.218 миллион тенге).

В 2009 году Группа получила от Акционера контрольные пакеты акций дочерних организаций на общую сумму 222.030 миллион тенге в качестве взноса в уставный капитал (в 2008: 31.899 миллион тенге). Данная операция была исключена из консолидированного отчета о движении денежных средств.

В 2008 году в соответствии с условиями договоров займа кредиторы осуществляли платежи в сумме 6.287 миллион тенге напрямую поставщикам основных средств Казахтелеком. Данная операция была исключена из консолидированного отчета о движении денежных средств за 2008 год.

43. РАСКРЫТИЕ ИНФОРМАЦИИ О СВЯЗАННЫХ СТОРОНАХ

В соответствии с МСБУ 24 "Раскрытия информации о связанных сторонах" стороны считаются связанными, если одна сторона имеет возможность контролировать другую сторону или осуществлять значительное влияние на другую сторону при принятии ею финансовых или операционных решений. При оценке возможного наличия отношений с каждой связанной стороной внимание уделяется сути взаимоотношений, а не только их юридическому оформлению.

Связанные стороны включают в себя ключевой управляющий персонал Группы, организации, в которых ключевому управляющему персоналу Группы прямо или косвенно принадлежит существенная доля участия, а также прочие предприятия, контролируемые Правительством. Сделки со связанными сторонами осуществлялись на условиях, согласованных между сторонами, которые не обязательно соответствуют рыночным ставкам, за исключением некоторых регулируемых услуг, которые предоставлены на основании тарифов, предлагаемых для связанных и третьих сторон.

Следующая таблица показывает общую сумму сделок, которые были совершены со связанными сторонами по состоянию на 31 декабря:

В миллионах тенге		Ассоцииро- ванные компании	Совместные предприятия, в которых Группа является участником	Прочие предприятия, контро- лируемые с государ- ством	Прочие связанные стороны
Задолженность связанных сторон	2009	9.531	33.354	2.452	8.028
	2008	18.280	15.291	2.390	50
	2007	7.029	7.592	573	294
Задолженность связанным сторонам	2009	8.938	44.516	15.991	3
	2008	8.283	7.445	7.355	18.708
	2007	7.202	9.438	47	265
Продажа товаров и услуг	2009	36.583	39.467	1.140	660
	2008	34.852	21.231	828	1.489
Приобретение товаров и услуг	2009	13.752	89.676	15.070	6.470
	2008	20.073	60.548	9.417	202
Текущие счета и депозиты (обязательство)	2009	-	-	-	329
	2008	-	-	-	-
	2007	-	-	-	-
Текущие счета и депозиты (активы)	2009	986.701	-	549.676	-
	2008	-	-	705.505	156.154
	2007	-	-	16.177	-
Займы выданные	2009	5.383	-	3.434	111
	2008	-	-	-	-
	2007	-	-	-	-
Займы полученные	2009	20.940	-	243.389	-
	2008	-	-	41.623	11.954
	2007	-	-	26.375	-
Финансовые акты	2009	58	-	52.069	3.641
	2008	45.689	-	7.426	-
	2007	-	-	39.456	-

В миллионах тенге		Ассоцииро- ванные компании	Совместные предприятия, в которых Группа является участником	Прочие предприятия, контроли- руемые государством	Прочие связанные стороны
Финансовые обязательства	2009	234	-	-	-
	2008	-	-	-	-
	2007	-	-	-	-
Вознаграждение полученное	2009	67.829	-	3.058	2
	2008	265	-	4.368	-
	2007	-	-	-	-
Вознаграждение начисленное	2009	676	-	11.346	31
	2008	-	-	231	-
	2007	-	-	-	-

На 31 декабря 2009 года ряд займов Группы на сумме 37.430 миллионов тенге были гарантированны Правительством Республики Казахстан (2008: 27.895 миллионов тенге).

Общая сумма вознаграждений, выплаченных ключевому управленческому персоналу, включенная в затраты на персонал в прилагаемом консолидированном отчете о совокупном доходе, составила 5.661 миллионов тенге за год, закончившийся 31 декабря 2009 года (2008: 6.702 миллионов тенге). Вознаграждение, выплаченное ключевому управленческому персоналу, преимущественно состоит из расходов по заработной плате, установленной контрактами, и премиями, основанными на операционных результатах.

Как отмечено в Примечании 29, Правительство предоставляет некоторые субсидии дочерним организациям Группы.

В 2009 году Фонд получил займы от Правительства с процентной ставкой ниже рыночной. Сумма дисконта при первоначальном признании в размере 461.255 миллионов тенге и была признана в консолидированном отчете об изменениях в капитале (Примечания 18 и 20).

44. ФИНАНСОВЫЕ ИНСТРУМЕНТЫ, ЦЕЛИ И ПОЛИТИКА УПРАВЛЕНИЯ ФИНАНСОВЫМИ РИСКАМИ

Основные финансовые инструменты Группы включают банковские займы, денежные средства, краткосрочные вклады, а также дебиторскую и кредиторскую задолженность. Основные риски, возникающие по финансовым инструментам Группы - это риск, связанный со ставками вознаграждения, валютный риск и кредитный риск. Группа также отслеживает риск, связанный с ликвидностью, который возникает по всем финансовым инструментам.

Риск, связанный со ставками вознаграждения

Риск, связанный с процентными ставками, представляет собой риск колебания стоимости финансового инструмента в результате изменения ставок вознаграждения на рынке. Группа ограничивает риск, связанный со ставками вознаграждения, посредством осуществления контроля изменений ставок вознаграждения по валютам, в которых выражены ее собственные и заемные средства, а также ее инвестиции.

Подверженность Группы риску, связанному со ставками вознаграждения в основном относится к долгосрочным и краткосрочным долговым обязательствам Группы с плавающими процентными ставками (Примечание 19).

В следующей таблице представлена чувствительность прибыли Группы до подоходного налога (вследствие наличия займов с плавающими ставками вознаграждения) и капитала (вследствие изменения в справедливой стоимости инвестиций, имеющихся в наличии для продажи), к возможным изменениям в обменном курсе доллара США, при том условии, что все остальные параметры приняты величинами постоянными.

В миллионах тенге	Увеличение/ уменьшение в базисных пунктах*	Влияние на прибыли/убытки	Прочее влияние на капитал
2009 Доллары США	+100/-25	1.560/(367)	(1.527)/475
тенге	+100/-25	4.722/(1.180)	(550)/137
2008 Доллары США	+50/-50	(3.122)/3.122	(897)/948
тенге	+50/-50	130/(130)	(266)/274

* 1 базисный пункт = 0,01 %

Валютный риск

В результате значительных сумм займов, обязательств по финансовой аренде и торговой кредиторской задолженности, денежных средств и их эквивалентов и дебиторской задолженности, выраженных в долларах США, на консолидированный бухгалтерский баланс Группы может оказать значительное влияние изменения в обменных курсах доллара США к тенге.

В следующей таблице представлена чувствительность прибыли Группы до подоходного налога и капитала (вследствие изменения в справедливой стоимости денежных активов и обязательств), к возможным изменениям в обменном курсе доллара США, при том условии, что все остальные параметры приняты величинами постоянными.

В миллионах тенге	Увеличение/ (уменьшение) в обменных курсах	Влияние на прибыли/ убытки
2009
Доллары США	+10 %/-15 %	(207.041)/310.550
Евро	+10 %/-15 %	(27.186)/42.422
2008
Доллары США	+25 %/+40 %	(188.789)/(302.063)
Евро	+25 %/+40 %	(5.394)/(8.630)

Кредитный риск

Кредитный риск, возникающий в результате невыполнения контрагентами условий договоров с финансовыми инструментами Группы, обычно ограничивается суммами, при наличии таковых, на которые величина обязательств контрагентов превышает обязательства Группы перед этими контрагентами. Политика Группы предусматривает совершение операций с финансовыми инструментами с рядом кредитоспособных контрагентов. Максимальная величина подверженности кредитному риску равна балансовой стоимости каждого финансового актива. Группа считает, что максимальная величина ее риска отражается суммой займов клиентам (Примечание 10), суммой задолженности кредитных институтов (Примечание 11), торговой дебиторской задолженности и прочих текущих активов (Примечание 16), прочих финансовых активов (Примечание 12), банковских вкладов (Примечание 13) и НДС к возмещению (Примечание 14), за вычетом резервов на обесценение, отраженных на отчетную дату.

Концентрация кредитного риска может возникать при наличии нескольких сумм задолженности от одного заемщика или от группы заемщиков со сходными условиями деятельности, в отношении которых есть основания ожидать, что изменения экономических условий или иных обстоятельств могут одинаково повлиять на их способность выполнять свои обязательства.

В Группе действует политика, предусматривающая постоянный контроль за тем, чтобы сделки заключались с заказчиками, имеющими адекватную кредитную историю, и не превышали установленных лимитов кредитования. Кредитный риск снижается благодаря тому факту, что Группа работает с большинством своих клиентов на основе предоплаты.

Группа не выступает гарантом по обязательствам третьих сторон.
Риск ликвидности

Риск ликвидности связан с возможностью того, что Группа столкнется с трудностями при привлечении средств для выполнения своих финансовых обязательств. Риск ликвидности может возникнуть в результате невозможности оперативно реализовать финансовый актив по стоимости, приближающейся к его справедливой стоимости.

Требования к ликвидности регулярно контролируются, и руководство следит за наличием средств в объеме, достаточном для выполнения обязательств по мере их возникновения.

В следующей таблице представлена информация по состоянию на 31 декабря о договорных недисконтированных платежах по финансовым обязательствам Группы в разрезе сроков погашения этих обязательств.

В миллионах тенге	До востребо- вания	Свыше 1 месяца, но не более 3 месяцев	Свыше 3 месяцев, но не более 1 года	Свыше 1 года, но не более 5 лет	Свыше 5 лет	Итого
На 31 декабря 2009 года
Займы Правительства РК	408.603	2.490	185.103	39.491	713.514	1.349.201
Займы	979.679	361.384	308.725	2.643.952	732.296	5.026.036
Обязательства по финансовой аренде	81	2.686	7.571	17.920	5.039	33.297
Средства клиентов	140.233	18.928	64.297	223.107	26.364	472.929
Торговая кредиторская задолженность	145.219	63.386	39.604	1.784	634	250.627
Производные финансовые инструменты	2.863	-	1.369	41.968	-	46.200
Задолженность по подоходному налогу	-	-	33.123	-	-	33.123
Прочие обязательства	102.410	50.129	62.490	420.400	130.339	765.768
	1.779.088	499.003	702.282	3.388.622	1.608.186	7.977.181

На 31 декабря 2008 года (пересчитано)	До востребо- зания	Свыше 1 месяца, но не более 3 месяцев	Свыше 3 месяцев, но не более 1 года	Свыше 1 года, но не более 5 лет	Свыше 5 лет	Итого
Займы Правительства РК	140	127	1.144	19.481	48.957	69.849
Займы	24.147	106.118	289.677	1.610.440	446.050	2.476.432
Обязательства по финансовой аренде	104	1.780	5.579	17.770	6.870	32.103
Средства клиентов	7.996	735	2.290	8.521	11.686	31.228
Торговая кредиторская задолженность	83.033	124.814	31.020	353	-	239.220
Производные финансовые инструменты	19	1	14.906	3	7.463	22.392
Задолженность по подоходному налогу	-	-	58.131	-	-	58.131
Прочие обязательства	44.997	19.652	23.754	30.447	396.171	515.021
	160.436	253.227	426.501	1.687.015	917.197	3.444.376

Управление капиталом

Группа управляет своим капиталом главным образом через управление капиталом своих дочерних организаций и реализуя свои контрольные функции. Главная цель управления капиталом состоит в том, чтобы обеспечить, что дочерние организации Группы будут в состоянии продолжать придерживаться принципа непрерывности деятельности наряду с максимизацией доходов для акционера посредством оптимизации отношения задолженности и капитала.

Группа управляет капиталом своих дочерних организаций, устанавливая определенные показатели деятельности, разработанные с учетом потребностей бизнеса и специфики деятельности каждой дочерней организации. Основные показатели деятельности, используемые Группой для управления капиталом своих дочерних организаций - это следующие коэффициенты: Чистая Задолженность к Чистой Капитализации ("ND/NC"); Чистая Задолженность к Доходу до Учета Процентов, Налогообложения, Износа и Амортизации ("ND/EBITDA"); и Чистая Задолженность к Капиталу ("ND/E"). Чистая Задолженность равняется обязательствам по займам, долговым бумагам, гарантиям и финансовой аренде соответствующих дочерних организаций, уменьшенных на стоимость денежных средств и их эквивалентов. Чистая Капитализация равняется сумме Чистой Задолженности и Капитала. Капитал равняется всему капиталу дочерней организации, относящемуся к доле большинства.

Разрешенные максимальные показатели одобрены для каждой дочерней организаций, на основании потребностей и специфических особенностей ее бизнеса и изменяются в пределах следующих диапазонов (консолидированные основные показатели деятельности для Группы были представлены справочно, так как Группа не контролирует основные показатели деятельности на консолидированном уровне):

Основные показатели деятельности	2009	2008
ND/NC	0,48	0,14
ND/EBITDA	3,68	0,59
ND/E	0,92	0,16

В миллиардах тенге	2009	2008
Займы	3.329	1.712
Займы Правительства РК	877	65
Задолженность за приобретение доли участия в проекте	312	239
Обязательство по финансовой аренде	32	24
Средства клиентов	429	29
Производные финансовые инструменты	144	22
Минус: Денежные средства и их эквиваленты	(1.311)	(1.454)
Чистая задолженность	3.812	637

Займы	3.329	1.712
Займы Правительства РК	877	65
Задолженность за приобретение доли участия в проекте	312	239
Обязательство по финансовой аренде	32	24
Средства клиентов	429	29
Производные финансовые инструменты	143	22
Капитал, относящийся к акционеру Группы	4.142	3.930
Минус: Денежные средства и их эквиваленты	(1.311)	(1.454)
Чистая капитализация	7.953	4.587

В миллионах тенге	2009	2008
Прибыль до учета подоходного налога	(354)	682
Вознаграждение по займам и выпущенным долговым ценным бумагам	144	110
Вознаграждение по финансовой аренде	3	2
Износ, истощение и амортизация	209	188
Убыток от обесценения	1.033	90
EBITDA	1.035	1.072
Итого капитала	4.746	4.496
Минус: доля меньшинства	(604)	(566)
Капитал относящийся к акционеру Группы	4.142	3.930

Справедливая стоимость финансовых инструментов

Группа использует следующую иерархию для определения справедливой стоимости финансовых инструментов и раскрытия информации о ней в разрезе моделей оценки:

Уровень 1: цены на активных рынках по идентичным активам или обязательствам (без каких-либо корректировок).

Уровень 2: другие методы, все исходные данные для которых, оказывающие существенное влияние на отражаемую справедливую стоимость, наблюдаются на рынке, либо непосредственно, либо опосредованно.

Уровень 3: методы, в которых используются исходные данные, оказывающие существенное влияние на отражаемую справедливую стоимость, которые не основываются на наблюдаемой рыночной информации.

Далее представлено сравнение по категориям балансовой стоимости и справедливой стоимости всех финансовых инструментов Фонда:

В миллионах тенге	Уровень 1	Уровень 2	Уровень 3	31 декабря 2009 года
Категории финансовых инструментов
Финансовые активы, имеющиеся в наличии для продажи	61.279	68.899	13.373	143.551
Финансовые активы, учитываемые по справедливой стоимости через прибыли/убытки	-	-	4.411	4.411
Торговые ценные бумаги	106.194	20.163	5.832	132.189
Производные финансовые активы	-	26.182	-	26.182
Производные финансовые обязательства	-	143.525	-	143.525

В миллионах тенге	Уровень 1	Уровень 2	Уровень 3	31 декабря 2008 года
Категории финансовых инструментов
Финансовые активы, имеющиеся в наличии для продажи	110.735	14.487	632	125.854
Финансовые активы, учитываемые по справедливой стоимости через прибыли/убытки	376	-	20.173	20.549
Торговые ценные бумаги	-	-	-	-
Производные финансовые активы	-	-	-	-
Производные финансовые обязательства	-	22.477	-	22.477

Сверка начального и конечного балансов по Уровню 3 на основе иерархии справедливой стоимости по состоянию на 31 декабря 2009 года представлена следующим образом:

В миллионах тенге
2009	Финансовые активы, имеющиеся в наличии для продажи	Финансовые активы, учитываемые по справедливой стоимости через прибыли/ убытки	Торговые ценные бумаги	Итого финансовых активов
На начало отчетного периода	632	20.173	-	20.805
Всего прибыль/(убытки), признанные в прибылях/ убытках	(4.705)	(6.114)	928	(9.891)
Всего прибыль/(убытки), признанные в прочем совокупном доходе	9.597			9.597
Приобретения в результате объединения предприятий			4.904	4.904
Приобретения	1.110			1.110
Продажи		(2.636)		(2.636)
Переводы из уровня 1 и уровня 2	6.739			6.739
Переводы в активы для продажи		(7.013)		(7.013)
На конец отчетного периода	13.373	4.411	5.832	23.616

В миллионах тенге	2009
Переводы из уровня 1 в уровень 2
Финансовые активы, имеющиеся в наличии для продажи	1.007
Торговые ценные бумаги	9.626
Итого	10.633

Ниже приводится сравнение балансовой и справедливой стоимости в разрезе классов финансовых инструментов Группы. В таблице не приводятся значения справедливой стоимости нефинансовых активов и нефинансовых обязательств:

В миллионах тенге	Балансовая стоимость		Справедливая стоимость
	2009	2008	2009	2008
Финансовые активы
Займы клиентам	1.500.814	226.578	1.490.474	226.578
Средства в кредитных учреждениях	474.403	170.609	474.403	170.609
Финансовые активы	416.437	331.995	416.437	333.457
Банковские депозиты	982.424	624.815	982.424	624.820
Торговая дебиторская задолженность	201.712	158.326	201.712	158.326
Денежные средства и эквиваленты	1.311.082	1.453.891	1.311.082	1.449.485
Финансовые обязательства
Займы	3.328.653	1.712.358	2.876.607	1.734.514
Займы Правительства Республики Казахстан	876.813	65.210	955.785	65.210
Обязательства по финансовой аренде	31.974	23.839	31.974	23.839
Средства клиентов	429.085	28.883	429.085	28.872
Производные финансовые инструменты	142.525	22.477	143.525	22.477
Торговая кредиторская задолженность	248.103	222.311	248.103	222.311
Прочие долгосрочные обязательства	396.000	295.815	396.000	295.815

Справедливая стоимость процентных займов, полученных и выданных, была рассчитана посредством дисконтирования ожидаемых будущих потоков денежных средств по преобладающим процентным ставкам.

Балансовая стоимость денежных средств, прочих текущих активов и прочих текущих обязательств приблизительно равна их справедливой стоимости ввиду краткосрочности данных финансовых инструментов.

45. ФИНАНСОВЫЕ И УСЛОВНЫЕ ОБЯЗАТЕЛЬСТВА
Судебные разбирательства

БТА банк ведет правовые споры с ЗАО "Investment Holding Company" ("IHC"), организацией, зарегистрированной в Кыргызстане. Общая сумма этого спора составляет 30.418.144 фунтов стерлингов или 7.400 миллионов тенге.

В июне 2009 года ОсОО "Инвестиционная компания Центральной Азии" ("Инвестиционная компания"), организация, зарегистрированная в Кыргызстане и являющаяся 100 % дочерней организацией IHC, получила заем от своей материнской компании, IHC, в размере 8.670.000 фунтов стерлингов, на приобретение государственных ценных бумаг Кыргызстана. Инвестиционная компания в нарушение целевого использования займа от своей материнской компании, использовала эти средства на приобретение облигаций "TuranAlem Finance B.V." ("TAF B.V."), дочерней организации БТА, на рынке с существенным дисконтом. Номинальная стоимость приобретенных облигаций составила 28.395.000 фунтов стерлингов и начисленные проценты составили 2.023.144 фунтов стерлингов. Инвестиционная компания допустила дефолт по займу, подлежащему возврату IHC. В результате, IHC подала судебный иск против БТА, "БТА Банк" Кыргызстан и TAF B.V. с требованием погашения полной номинальной стоимости долговых ценных бумаг TAF B.V. и начисленного вознаграждения по ним. В соответствии с решением районного суда города Бишкек, городского апелляционного суда города Бишкек и Верховного Суда Кыргызстана от 11 сентября 2009 года, Банк обязан уплатить всю сумму, и IHC начал взимать средства с БТА, гаранта по облигациям TAF B.V., включая акции Банка в "БТА Банк" Кыргызстан и суммы, причитающиеся Банку от "БТА Банк" Кыргызстан.

Данное решение было принято, несмотря на то, что в сентябре БТА находился в процессе переговоров по реструктуризации своей задолженности.

В декабре 2009 года судебный пристав обратил взыскание на акции ЗАО "БТА Банк" Кыргызстан, принадлежащие БТА, что привело к потере контроля над ЗАО "БТА Банк" (Кыргызстан). В связи с этим руководство БТА приняло решение деконсолидировать ЗАО "БТА Банк" на конец 2009 года.

Руководство БТА считает, что решение судов Кыргызстана не соответствует международному праву и международным договорам между Казахстаном и Кыргызстаном. Более того, обращение взыскания было осуществлено с нарушением законодательства Кыргызстана.

5 ноября 2009 года БТА банк с помощью своего Акционера направил требование к Правительству Кыргызстана о компенсации за ущерб, причиненный в результате незаконных действий юридических лиц и государственных органов Кыргызстана.

Экологические обязательства

Законодательство по защите окружающей среды в Казахстане находится в процессе развития и поэтому подвержено постоянным изменениям. Штрафы за нарушение законодательства Республики Казахстан в области охраны окружающей среды могут быть весьма суровы. Потенциальные обязательства, которые могут возникнуть в результате более строгой интерпретации существующих положений, гражданских исков или изменений в законодательстве не могут быть достоверно оценены. Помимо тех сумм, по которым были сформированы резервы (Примечание 23), руководство считает, что не существует вероятных либо возможных экологических обязательств, которые могут оказать существенное отрицательное влияние на финансовое положение Группы, консолидированный отчет о совокупном доходе и консолидированный отчет о движении денежных средств.

Обязательства по охране окружающей среды КазАтомПром

В соответствии с "Рабочим соглашением между Министерством энергетики Соединенных Штатов Америки и Министерством энергетики, индустрии и торговли Республики Казахстан" от 19 декабря 1999 года, правительства Соединенных Штатов Америки и Казахстана приняли на себя ответственность за вывод из эксплуатации реактора БН - 350, который находится во владении КазАтомПром, и хранение ядерных топливных стержней реактора. Согласно данному Соглашению, Правительство США приняло на себя обязательство обратиться за финансовой помощью в международные организации, включая Программу технической помощи странам СНГ (ТПСНГ) Европейского Союза, "Пресиозо" (Франция), Канберра (Бельгия), "АЛСТОМ" (Франция), а также в отечественные некоммерческие организации: Научный производственный центр "БЯЦ" и АО "КАТЭП". Предполагаемая сумма финансовых обязательств для вывода из эксплуатации и полного демонтажа атомного реактора БН-350 составляет 35.000 миллионов тенге. Правительство Республики Казахстан не предоставляет указанную сумму КазАтомПром, поэтому вопрос о дальнейшем финансировании программы вывода БН-350 из эксплуатации не решен. Правительство Республики Казахстан должно выполнить определенные обязательства, согласованные с Международным агентством по атомной энергии.

Налогообложение

Казахстанское налоговое законодательство и нормативно-правовые акты являются предметом постоянных изменений и различных толкований. Нередки случаи расхождения во мнениях между местными, региональными и республиканскими налоговыми органами. Штрафы и пени за выявленные правонарушения на основании действующих в Казахстане законов могут быть существенными. Штрафные санкции включают в себя штрафы, как правило, в размере 50 % от суммы дополнительно начисленных налогов, и пеню начисленную по ставке рефинансирования, установленной Национальным Банком Республики Казахстан, умноженной на 2,5. В результате, сумма штрафных санкций и пени может в несколько раз превышать суммы подлежащих доначислению налогов. Финансовые периоды остаются открытыми для проверки налоговыми органами в течение пяти календарных лет, предшествующих году, в котором проводится проверка. При определенных обстоятельствах проверки могут охватывать более длительные периоды. Ввиду вышеизложенного, окончательная сумма налогов, штрафных санкций и пени, если таковые имеются, может превысить сумму, отнесенную на расходы по настоящее время и начисленную на 31 декабря 2009 года.

Руководство считает, что на 31 декабря 2009 года его толкование применимого законодательства является соответствующим и существует вероятность того, что позиция Группы по налогам будет подтверждена, кроме случаев, когда резервы начислены или раскрыты другим образом в настоящей финансовой отчетности (Примечания 4 и 23).

Контроль по трансфертному ценообразованию

Контроль по трансфертному ценообразованию в Казахстане имеет очень широкий спектр и применяется ко многим операциям, которые напрямую или косвенно связаны с международными сделками, независимо от того, являются ли стороны сделок связанными или нет. Закон о трансфертном ценообразовании требует, чтобы все налоги, применимые к операциям, были рассчитаны на основании рыночных цен, определенных по принципу вытянутой руки.

Новый закон о трансфертном ценообразовании в Казахстане вступил в силу с 1 января 2009 года. Новый закон не является четко выраженным, и некоторые из его положений имеют малый опыт применения. Более того, закон не предоставляет детальных инструкций, которые находятся на стадии разработки. В результате, применение закона о трансфертном ценообразовании к различным видам операций не является четко выраженным.

Из-за неопределенностей, связанных с Казахстанским законом о трансфертном ценообразовании, существует риск того, что позиция налоговых органов может отличаться от позиции Группы, что может привести к дополнительным суммам налогов, штрафов и пени по состоянию на 31 декабря 2009 года.

Руководство считает, что на 31 декабря 2009 года его толкование применимого законодательства по трансфертному ценообразованию является соответствующим и существует вероятность того, что позиция Группы по трансфертному ценообразованию будет подтверждена.

Налоговый аудит АО "Разведка Добыча "КазМунайГаз" ("РДКМГ", дочерняя организация НК КМГ)

Налоговый комитет Министерства финансов Республики Казахстан провел налоговую проверку РД КМГ за 2004 и 2005 годы. По результатам проверки, начатой в 2007 году и завершенной в августе 2009 года, налоговым органом было произведено доначисление в размере 32.005 миллионов тенге, из которых 16.171 миллион тенге - сумма налогов, 8.035 миллионов тенге - административный штраф вследствие налогового правонарушения и 7.800 миллионов тенге - пени за несвоевременную уплату.

Руководство Группы убеждено, что его интерпретация налогового законодательства справедлива и имеются весомые аргументы для оспаривания позиции РД КМГ в полном объеме согласно действующему законодательству Республики Казахстан. 15 сентября 2009 года РД КМГ подала апелляцию в Министерство финансов на результаты данной комплексной проверки. В результате, 9 февраля 2010 года Министерство финансов выпустило определение, согласно которому основная сумма начисленного налога была уменьшена до 3.847 миллионов тенге, а соответствующие проценты на несвоевременную уплату были снижены до 3.937 миллионов тенге (вероятно, что также последует решение касательно административного штрафа). В свете этих положительных событий, руководство, в настоящее время, оценивает варианты касательно подачи следующих апелляций. 4 марта 2010 года РД КМГ обратилось с исковым заявлением в Специализированный межрайонный экономический суд города Астаны с целью обжалования оставшейся суммы доначислений в полном объеме. 12 марта 2010 года налоговый комитет Министерства Финансов предоставил в РД КМГ измененную версию уведомления. Сумма начисленного налога была увеличена до 10.766 миллионов тенге, а соответствующая пеня снижена до 3.885 миллионов тенге. РД КМГ намеревается обжаловать данную сумму в полном объеме.

Тем не менее, руководство РД КМГ признает неопределенность и низкую вероятность положительного исхода всех судебных разбирательствах ввиду двусмысленности, различных интерпретаций налогового законодательства и непоследовательности позиции налоговых органов. В связи с этим руководство РД КМГ начислило определенные суммы в отношении доначислений, произведенных налоговым органом. По состоянию на 31 декабря 2009 года РД КМГ начислило резерва по налогам 7.286 миллионов тенге, относящихся к доначислениям за 2004 и 2005 годы, и дополнительно 4.136 миллионов тенге по этим вопросам за период с 2006 года по 2009 года, включая проценты за несвоевременную уплату (Примечание 23).

Уведомление по таможенной пошлине РД КМГ

18 августа 2009 года таможенный комитет Республики Казахстан представил РД КМГ уведомление на сумму 17.575 миллионов тенге за недоплаченную экспортную таможенную пошлину (включая основной долг на сумму 15.260 миллионов тенге и проценты за несвоевременную оплату на сумму 2.315 миллионов тенге). Данное уведомление относится к отгрузкам нефти на экспорт за январь 2009 года, по которым рентный налог был полностью оплачен в соответствии с законодательством Республики Казахстан, объемы по которым прошли таможенную отчистку в декабре 2008 года.

23 сентября 2009 года РД КМГ подало апелляцию в суд первой инстанции, 1 декабря 2009 года суд первой инстанции вынес решение в пользу РД КМГ. Тем не менее, 20 января 2010 года суд второй инстанции удовлетворил апелляцию таможенного комитета. 8 февраля 2010 года РД КМГ подало апелляцию в суд третьей инстанции. 9 марта 2010 года кассационная инстанция оставила в силе постановление суда от 20 января 2010 года. В настоящее время РД КМГ готовится к подаче жалобы в Надзорную Коллегию Верховного Суда Республики Казахстан.

Руководство РД КМГ полагает, что законодательство Республики Казахстан не допускает двойного налогообложения и поэтому экспортная таможенная пошлина, в конечном счете, может быть не начислена на объемы нефти, экспортированные начиная с 1 января 2009 года (дата вступления в силу нового налогового кодекса), по которым рентный налог был начислен и оплачен. Руководство также полагает, что в итоге оно окажется правым в данном вопросе и в связи с этим суммы не были начислены в консолидированной финансовой отчетности за год, закончившийся 31 декабря 2009 года.

Налоговые обязательства АО "Казахстан Темир Жолы" ("КТЖ", дочерняя организация Группы)

В течение 2007-2008 гг. в КТЖ проводилась налоговая комплексная проверка за период с 2003 г. по 2006 г. По результатам данной проверки налоговые органы определили налоги к доначислению, включая штрафы и пени на сумму 14.270 миллионов тенге. КТЖ оспаривает это решение и считает данные доначисления неправомерными и оспаривает их в суде. КТЖ начислила обязательство по налогам в размере 3.929 миллионов тенге, которое, по мнению КТЖ, представляет собой сумму, в отношении которой, существует высокая вероятность будущих выплат.

Обязательства по лицензиям и контрактам на недропользование

Группа является объектом периодических проверок со стороны государственных органов касательно выполнения требований лицензий и соответствующих контрактов на недропользование. Руководство сотрудничает с государственными органами по согласованию исправительных мер, необходимых для разрешения вопросов, выявленных в ходе таких проверок. Невыполнение положений, содержащихся в лицензии, может привести к штрафам, пени, ограничению, приостановлению или отзыву лицензии. Руководство Группы считает, что любые вопросы, касающиеся несоблюдения условий контрактов или лицензий, будут разрешены посредством переговоров или исправительных мер и не окажут существенного влияния на финансовое положение Группы, консолидированный отчет о совокупном доходе или консолидированный отчет о движении денежных средств.

Условия некоторых контрактов Группы на недропользование требуют минимального уровня расходов за период до конца срока действия лицензии. По каждому из контрактов на недропользование от Группы также требуется согласование планов по ежегодным расходам по капитальным и инфраструктурным проектам с местными органами власти.

Лицензии и контракты на нефтяные месторождения РД КМГ, включая ТОО "КазГерМунай" ("КГМ", 50 % совместное предприятие РД КМГ):

Год	Капитальные расходы	Операционные расходы
2010	79.160	5.733
2011	841	4.013
2012	-	4.013
2013	-	4.013
2014-2021	-	22.840
Итого	80.001	40.613

Обязательства по контрактам на разведку АО "КазМунайТениз" ("КМТ", дочерняя организация НК КМГ)

Согласно условиям контрактов КМТ на проведение разведки углеводородного сырья, заключенных с Правительственными органами, КМТ имеет обязательства по исполнению минимальных рабочих программ по соответствующим нефтегазовым проектам. На 31 декабря 2009 года, КМТ имело обязательства по выполнению минимальной рабочей программы на 2010 год на общую сумму 79.720 тысяч долларов США (эквивалентно 11.827 миллионов тенге).

Обязательства по контрактам НККМГ на проведение разведки углеводородного сырья

Согласно условиям контрактов на проведение разведки углеводородного сырья, заключенных НК КМГ с Правительственными органами, НК КМГ имеет обязательства по исполнению минимальных рабочих программ по соответствующим нефтегазовым проектам. На 31 декабря 2009 года, НК КМГ имела обязательства по невыполненной части рабочих программ на общую сумму 1.879 миллионов тенге (в 2008 году: 178.738 тысяч долларов США и 1.425 миллионов тенге).

Обязательства по поставкам на внутренний рынок

Правительство Казахстана требует от компаний, занимающихся производством сырой нефти и продажей нефтепродуктов, на ежегодной основе поставлять часть продукции для удовлетворения энергетической потребностью внутреннего рынка, в основном для поддержания баланса поставок нефтепродуктов на внутреннем рынке и для поддержки производителей сельскохозяйственной продукции в ходе весенней и осенней посевных кампаний. Цены на нефть на местном рынке значительно ниже экспортных цен и даже ниже обычных цен на внутреннем рынке, установленных в сделках между независимыми сторонами. В случае если Правительство обяжет поставить дополнительный объем сырой нефти, превышающий объем, поставляемый Группой в настоящее время, такие поставки будут иметь приоритет перед поставками по рыночным ценам, и будут генерировать значительно меньше выручки от продажи сырой нефти на экспорт, что в свою очередь может существенно и отрицательно повлиять на деятельность, перспективы, финансовое состояние и результаты деятельности Группы.

Обязательства по поставке сырой нефти

На 31 декабря 2009 года у РД КМГ было обязательство, согласно постановлению Правительства, на поставку 2,2 миллиона тонн сырой нефти на внутренний рынок в 2009 году (в 2008 году: 2,2 миллиона тонн), которая далее перерабатывается в нефтепродукты на нефтеперерабатывающих заводах Группы для дальнейших поставок на внутренний рынок, описанных ниже.

Обязательства по поставкам нефтепродуктов

В течение первых трех месяцев 2010 года ТД КМГ должен был поставить 425,3 тысяч тон нефтепродуктов на общую сумму 38.962 миллиона тенге для поддержания баланса поставок нефтепродуктов на внутреннем рынке. Кроме того, в течение весеннего сезона 2010 года, ТД КМГ должен поставить 76 тысяч тонн дизельного топлива производителям сельскохозяйственной продукции для проведения весенней посевной кампании на общую сумму в 5.610 миллионов тенге. Стоимость договорных обязательств была определена на основании цен, установленных Правительством. Оставшиеся обязательства ТД КМГ по поставкам на внутренней рынок на 2010 год должны быть установлены Правительством в ближайшем будущем.

Обязательства инвестиционного характера

На 31 декабря 2009 года контрактные обязательства Группы по строительным проектам и приобретению основных средств составляли примерно 243.003 миллиона тенге (в 2008 году: 50.592 миллионов тенге). Также, на 31 декабря 2009 года у Группы имеются контрактные обязательства по приобретению товарно-материальных запасов (материалы и запасные части) и услуг на сумму 38.665 миллионов тенге (в 2008 году: 57.083 миллионов тенге).

Обязательства по капитальным затратам "КМГ Кашаган Б.В."

По состоянию на 31 декабря 2009 года "КМГ Кашаган Б.В." имел обязательства по капитальным затратам на приобретение, строительство и разработку доли в "Северо-Каспийском Проекте" на общую сумму 1.756.302 тысячи долларов США (в 2008 году: 1.700.381 тысяча долларов США).

Инвестиционные обязательства ТД КМГ

Инвестиционные обязательства ТД КМГ на 31 декабря 2009 года представлены следующим образом:

Год	Капитальные затраты
2010	69.075
2011	73.411
2012	45.992
2013	109
2014	54
Итого	188.641

Инвестиционные обязательства относятся, в основном, к проектам по реконструкции, увеличению мощности и к соблюдению евро-стандартов со стороны НПЗ, принадлежащих ТД КМГ.

Инвестиционные и прочие обязательства АО "Интергаз
Центральная Азия" ("ИЦА", дочерняя организация АО
"КазТрансГаз") по Договору с Правительством

Инвестиции на улучшение газотранспортных активов

По условиям Договора ИЦА имеет обязательство ежегодно инвестировать 30 миллионов долларов США (4.451 миллион тенге по курсу 148,36 тенге за 1 доллар США на 31 декабря 2009 года) на улучшение и ремонт переданных газотранспортных активов и на инвестиции в новые газотранспортные активы. В соответствии с условиями Договора балансовая стоимость вышеуказанных инвестиций будет возмещена ИЦА после окончания срока Договора. По состоянию на 31 декабря 2009 года ИЦА имела контрактные обязательства, относящиеся к данному инвестиционному обязательству, на сумму приблизительно 5.282 миллиона тенге (в 2008 году: 4.700 миллионов тенге).

Данное инвестиционное обязательство зависит от выполнения определенных условий. Одно из них заключается в том, что физический объем транспортируемого газа остается стабильным или увеличивается по сравнению с уровнем 1996 года; следующее заключается в том, что условия контрактов по транспортировке газа с иностранными клиентами останутся такими же благоприятными, какими они были до заключения Договора. Если тарифы на транспортировку газа и неуплаты со стороны клиентов сделают неосуществимым проведение улучшений и инвестиций, ИЦА имеет право обратиться в Правительство Республики Казахстан для рассмотрения корректировки внутреннего тарифа или корректировки уровня ее обязательств. По состоянию на 31 декабря 2009 года ИЦА соответствовала этим условиям.

Роялти

С 17 июля 1997 года ИЦА обязана выплачивать роялти Правительству Республики Казахстан в размере, примерно, 2 % от объема газа, транспортированного по Западной системе. Однако в соответствии с Договором данный платеж подлежит оплате по Западной системе только после опубликования постановления Правительством Республики Казахстан или приказа Министерством Финансов, уведомляющего клиентов Западной системы об их обязательстве оплатить роялти ИЦА. По состоянию на 31 декабря 2009 года такое постановление не было опубликовано. Вследствие неопределенности, связанной с реализацией условий выплаты роялти, ИЦА в настоящее время не начисляет роялти своим клиентам.

Кроме того, ИЦА не получила никакого указания от Правительства Республики Казахстан в отношении того, что роялти уже должно было быть начислено, или будет начислено, также как и разъяснений в отношении того, имеются ли у ИЦА обязательства в отношении каких-либо сумм роялти за прошедшие периоды.

Руководство работает над разъяснением данного вопроса с Правительством Республики Казахстан и считает, что ИЦА или ее клиентам не будут вменены никакие обязательства по выплате роялти за прошедшие периоды или в будущем.

Кыргызский обвод

Группа обязана, при соблюдении определенных условий, которые включают возмещение тарифа, разработать и построить кыргызский обвод по стоимости, которая была определена в Договоре в размере, примерно, 90-100 миллионов долларов США. Данный актив будет передан в собственность Республики Казахстан либо по окончании срока Договора, либо через 20 лет после завершения, в зависимости оттого, что наступит позднее, за один доллар США. Строительство этого обвода еще не началось.

Руководство считает, что оно предприняло все необходимые шаги для выполнения обязательств Группы в этом вопросе, в том числе рассматривает вопрос о принятии в управление участка газопровода, принадлежащего Республики Кыргызстан. Однако новые внутренние тарифы, которые по условиям Договора являются непременным условием начала строительства кыргызского обвода, еще не опубликованы по состоянию на 31 декабря 2009 года.

Правительство Республики Казахстан осуществляет проверку выполнения Группой своих обязательств по Договору, включая выполнение инвестиционных обязательств. Проверка выполнения обязательств по Договору за 2009 год будет проведена в 2010 году. Руководство считает, что Группа выполняет требования по инвестиционным обязательствам по состоянию на 31 декабря 2009 года.

До декабря 2005 года Группа платила Правительству 10 % от чистой прибыли в соответствии с Договором. 31 марта 2006 года Республика Казахстан, представленная Министерством финансов, и Группа подписали дополнительный контракт ("Дополнения") к Договору. В соответствии с Дополнениями, в течение периода с 1 января 2008 года по 31 декабря 2012 года и дополнительный пятилетний период, годовой платеж будет согласован в начале каждого периода, в случае если данного согласования не произойдет, Группа будет платить 2.082 миллиона тенге в год.

Юридическое право собственности на железнодорожные активы КТЖ

КТЖ участвовало в строительстве железнодорожного пути "Хромтау-Алтынсарин", который соединяет западную и северную части Республики Казахстан и, таким образом, замыкает железнодорожную инфраструктуру Республики Казахстан в единую сеть. Строительство данного пути было инициировано Министерством Транспорта и Коммуникаций Республики Казахстан путем предоставления 64 % финансирования за счет средств государственного бюджета и остальную сумму - за счет средств КТЖ. Общая стоимость активов профинансированных Государством в рамках проекта составила 21.014 миллионов тенге. После окончания строительства КТЖ отразило полную стоимость строительства в составе железнодорожных активов в консолидированном отчете о финансовом положении. Признание активов было совершено на основе заверений Министерства Транспорта и Коммуникаций в отношении передачи активов КТЖ.

В течение апреля 2010 года КТЖ получило письмо от Министерства Финансов Республики Казахстан, в котором говорилось, что отражение активов является нарушением требований Республики Казахстан в отношении ведения учета и составления финансовой отчетности в связи с тем, что у КТЖ нет юридического права на пользование этими активами. КТЖ еще раз получило подтверждение от Комитета государственного имущества и приватизации Министерства Финансов Республики Казахстан в отношении того, что эти активы будут переданы в уставной капитал КТЖ. В результате, КТЖ считает, что признание этих активов является адекватным.

Обязательства по операционной аренде

Обязательства по операционной аренде в основном связаны с арендой самолетов со сроками аренды от 5 до 6 лет. Все контракты операционного лизинга содержат разделы по обновлению рыночных цен в случае, если Эйр Астана воспользуется возможностью их продления. Эйр Астана не имеет возможности приобретения арендованных активов по окончании срока аренды.

На 31 декабря обязательства по операционной аренде представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008
В течение одного года	20.657	12.919
От 1 до 5 лет	45.231	32.978
Свыше пяти лет	2.834	5.785
Итого	68.722	51.682

Обязательные платежи по операционной аренде включают в себя как фиксированные арендные платежи, так и определенную часть платежей по техническому обслуживанию, которая варьируется в зависимости от налета часов.

Фиксированные и переменные арендные платежи деноминированы и подлежат оплате в долларах США. Данная валюта повседневно используется в международных расчетах при аренде воздушных судов.

Ковенанты по займам

Ковенанты НК КМГ

В 2008 и 2009 годах НК КМГ выпустил облигации на общую сумму 4,5 миллиарда долларов США. Согласно условиям выпущенных облигаций, НК КМГ должен выполнять следующее положение:

- соотношение консолидированной чистой задолженности к консолидированной прибыли до вычета

процентов, налогов, износа и амортизации не более 3,5:1.

В добавление к этому, НК КМГ, в качестве Гаранта, должен соблюдать определенные нефинансовые ковенанты.

Ковенанты ТД КМГ

В 2008 году ТД КМГ заключил договор о кредитной линии на сумму в 2,5 миллиарда долларов США с синдикатом из восьми банков. Средства полностью гарантированы НК КМГ. В соответствии с кредитным договором, заключенным между ТД КМГ и синдикатом, НК КМГ обязана выполнять определенные ограничительные условия.

Ковенанты КТО

Гарантии

На 31 декабря 2009 года КТО выступил в качестве гаранта перед ЕБРР в отношении обязательств АО "МунайТас" в рамках кредитного договора с ЕБРР. Согласно гарантийному договору, заключенному между КТО и ЕБРР, КТО должен соблюдать следующие положения договора:

- коэффициент ликвидности не менее 1:1;

- соотношение прибыли до вычета процентов и подоходного налога на проценты не менее 2:1; и

- соотношение долга к капиталу не выше 2:1.

В дополнение к этому, КТО не должен создавать никаких ограничений, помимо разрешенных ЕБРР. КТО не будет вступать ни в какие сделки, которые осуществляются на основе, отличной от сделок между независимыми сторонами, действующими на добровольной основе, пока не будет одобрено регулирующим органом. КТО не будет продавать, сдавать в аренду или реализовывать свои активы в размере свыше 30 процентов от общей величины активов или проводить слияние или реорганизацию.

Займы

28 августа 2008 года КТО подписало договор займа с BTMU (Europe) Limited, ING Bank N.V. и Natexis на сумму 275 миллионов долларов США (Примечание 17). Согласно договору займа, заключенному между КТО и кредиторами, КТО должен соблюдать следующие положения договора:

- коэффициент ликвидности не менее 1:1;

- соотношение долга к прибыли до вычета процентов, подоходного налога, износа и амортизации не более 3,5:1;

- соотношение долга к капиталу не выше 2:1.

- соотношение прибыли до вычета процентов и подоходного налога к общим финансовым затратам не более 2:1

Лицензионные обязательства Казахтелекома

В соответствии с условиями ряда лицензий на оказание услуг беспроводной связи Казахтелеком имеет определенные обязательства в отношении зоны покрытия своей сети. Казахтелеком обязан расширять покрытие мобильной сети, охватывая районы вдоль основных магистралей, мелких городов и поселков городского типа Республики Казахстан. Руководство Казахтелекома считает, что Казахтелеком соблюдает условия лицензий.

Обязательства по продаже доли в МТС

Как указано в Примечании 6, Казахтелеком заключил соглашение на продажу своей доли в МТС шведскому оператору мобильной связи. В соответствии с соглашением купли-продажи, закрытие сделки должно состояться до 31 марта 2010 года.

Обязательства по выдаче кредита, гарантий, аккредитивов и прочие обязательства, относящиеся к расчетным операциям

Группа, в любое время, имеет непогашенные обязательства по выдаче кредитов. Эти обязательства принимают форму утвержденных займов и лимитов по кредитным карточкам и овердрафтам и являются аннулируемыми при определенных условиях.

Группа предоставляет финансовые гарантии и аккредитивы с целью гарантирования выполнения клиентами обязательств перед третьими сторонами. Эти соглашения имеют фиксированные лимиты и обычно выдаются на срок до пяти лет.

Контрактные суммы обязательств указаны в следующей таблице по категории. Суммы по обязательствам, показанные в таблице, предполагают, что суммы будут полностью исполнены. Суммы, показанные в таблице, по аккредитивам представляют максимальный бухгалтерский убыток, который был бы признан на отчетную дату, если контрагенты полностью не выполнят своих обязательств по контракту.

В миллионах тенге	2009	2008
Договорная сумма
Заем, кредитная линия и обязательства по финансовой аренде	630.555	124.399
Гарантии	84.911	241
Аккредитивы и прочие обязательства, относящиеся к расчетным операциям	47.597	14.847
Минус: Гарантии и вклады с ограничительными условиями	(11.940)	-
Минус: Резерв под банковские аккредитивы и гарантии (Примечание 23)	(59.127)	-

Группа использует такую же политику кредитного контроля и управления при принятии на себя забалансовых потенциальных обязательств, которую она использует при осуществлении балансовых операций.

Общая сумма имеющихся договорных обязательств по выдаче кредита, указанная выше, необязательно представляет собой будущую потребность в денежных средствах, так как эти обязательства могут истечь или быть закрыты до того, как они будут профинансированы, также Группа может запросить обеспечение по кредитным финансовым инструментам.

Доверительное управление

Группа оказывает услуги по доверительному управлению физическим лицам, трастовым компаниям, пенсионным фондам и прочим организациям, а именно, управляет активами либо инвестирует полученные средства в различные финансовые инструменты в соответствии с указаниями клиента. Группа получает комиссионное вознаграждение за оказание данных услуг. Активы, полученные в доверительное управление, не являются активами Группы и, соответственно, не отражаются в ее консолидированном отчете о финансовом положении. Группа не подвергается кредитному риску при осуществлении указанных вложений, так как она не выдает гарантии под указанные инвестиции.

Расследование Комитета национальной безопасности

В 2009 году Комитет национальной безопасности Республики Казахстан, под надзором Генерального Прокурора, начал расследование в отношении бывшего первого руководителя КазАтомПром и бывших сотрудников КазАтомПром и его дочерних предприятий. Данное расследование в основном касалось обвинений в хищении активов и неправомерной реализации определенных урановых месторождений аффилированным оффшорным компаниям. 12 марта 2010 года суд приговорил бывшего первого руководителя к 14 годам тюремного заключения. Также, в марте 2010 года прокуратура объявила о новом расследовании в отношении бывшего первого руководителя с обвинениями в отмывании денег. В дальнейшем могут быть начаты новые расследования. Руководство считает, что данные расследования и обвинения не имеют влияние на финансовую отчетность КазАтомПром, так как они инициированы в отношении бывшего руководства, а не КазАтомПром.

Обязательства по Плану Стабилизации

Фонд назначен основным оператором Правительства в осуществлении Плана Стабилизации, утвержденного Правительством в 2008 году. По состоянию на 31 декабря 2009 года обязательства по стабилизации финансового сектора, поддержке малого и среднего бизнеса были выполнены.

Обязательство по стабилизации ситуации на рынке недвижимости

Правительство решило предоставить средства для стабилизации ситуации на рынке недвижимости. Правительство поручило Фонду разместить депозиты в банках второго уровня и предоставить прямое финансирование строительным компаниям. На 31 декабря 2009 года обязательства по обеспечению финансирования для завершения продолжающегося строительства и приобретения готового жилья через фонд и его дочерние организации составили 177.684 миллиона тенге.

Реализация инновационных, индустриальных и инфраструктурных проектов

По состоянию на 31 декабря 2009 года 115.000 миллионов тенге были переданы в уставный капитал АО "Банк Развития Казахстана" для финансирования инновационных, индустриальных и инфраструктурных проектов. На 31 декабря обязательства по финансированию инновационных, индустриальных и инфраструктурных проектов составили 92.800 миллионов тенге.

Обязательства по реструктуризации

В соответствии с протоколом о намерениях между БТА Банк, его кредиторами Фондом от 7 декабря 2009 года, Фонд обязуется конвертировать обязательства БТА Банк перед Фондом в размере 644.000 миллионов тенге, а также начисленное вознаграждение в размере 26.000 миллионов тенге в простые акции БТА Банк.

15 декабря 2009 года кредиторами Альянс Банк владеющими обязательствами банка в размере 95,1 % от общего объема финансовой задолженности был одобрен план реструктуризации задолженности банка.

В соответствии с условиями реструктуризации, Фонд обязуется конвертировать обязательства Альянс Банка перед Фондом в размере 105.000 миллионов тенге в привилегированные акции Альянс Банка, а также рекапитализировать Альянс Банк путем приобретения простых акций на сумму 24.000 миллионов тенге. В дополнение, Альянс Банк и Фонд обязуются предоставить кредиторам банка простые и привилегированные акции Альянс Банка в количестве, достаточном для обеспечения соотношения долей участия Фонда и прочих конкурсных кредиторов (за исключением Фонда) как 67 % и 33 %.

В соответствии с решением Правления Фонда № 115/09 от 22 декабря 2009 года, Фонд принял обязательство по оказанию содействия путем предоставления финансовых ресурсов для обеспечения ликвидности Темірбанк при реструктуризации обязательств кредиторами, Темірбанк и Фондом, для того, чтобы по итогам реструктуризации Темірбанк соблюдал все пруденциальные нормативы Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций.

46. СЕГМЕНТНАЯ ОТЧЕТНОСТЬ

Для управленческих целей деятельность Группы подразделяется в соответствии с видом производимой продукции и типом оказываемых услуг на следующие шесть операционных сегментов:

Нефтегазовый сегмент включает операции по разведке и добыче нефти и газа, транспортировке нефти и газа, переработке и продаже сырой нефти и продуктов переработки.

Горнорудный сегмент включает операции по разведке, добыче, переработке и продаже урана, бериллия и тантала.

Сегмент транспортировки включает операции по железнодорожной и воздушной перевозке грузов и пассажиров.

Сегмент телекоммуникаций включает операции по услугам фиксированной связи, включая местную, междугороднюю и международную связь (включая страны, входящие и не входящие в СНГ); а также услуги аренды каналов связи, передачи данных и беспроводной связи.

Энергетический сегмент включает операции по производству и передаче электрической энергии, по технической диспетчеризации отпуска электроэнергии в электроэнергетическую систему и потребления импортируемой электроэнергии, функции централизованного оперативно-диспетчерского управления объектами Единой электроэнергетической системы Республики Казахстан.

Сегмент финансовых институтов и институтов развития включает операции по увеличению и стимулированию инвестиционной и инновационной деятельности во всех сегментах экономики Казахстана.

Некоторые из вышеуказанных отчетных сегментов сформированы путем агрегирования более мелких отчетных сегментов в соответствии с организационной структурой Группы. Каждый отчетный сегмент осуществляет бухгалтерский учет в соответствии с МСФО. Финансовые результаты деятельности каждого сегмента, подготовленные в соответствии с МСФО, представляются главному управляющему и ответственному за принятие решений для целей принятия решений о распределении ресурсов сегменту и оценки результатов его деятельности.

Остальные операционные сегменты были объединены и представлены как Прочие сегменты в связи с их незначительностью. Операции Самрук-Казына были включены в сегмент финансовых институтов и институтов развития.

Ниже представлена информация о прибылях и убытках, активах и обязательствах операционных сегментов Группы за 2009 год:

В миллионах тенге	Нефте- газовый	Горно- рудный	Транс- порти- ровка	Теле- комму- никации	Энер- гетика	Финан- совые инсти- туты и инсти- туты разви- тия	Прочие	Элими- нации	Всего
Доход от реализации внешним клиентам	1.583.479	168.204	559.230	141.094	88.178	348.718	38.726	-	2.927.629
Доход от реализации другим сегментам	6.070	10.303	58.769	3.200	9.088	42.563	184.170	(314.163)	-
Итого доходов	1.589.549	178.507	617.999	144.294	97.266	391.281	222.896	(314.163)	2.927.629
Валовая прибыль за год	542.548	65.797	134.727	51.284	20.215	113.236	(155.544)	(81.454)	1.001.897
Общие и администра- тивные расходы	(120.113)	(9.444)	(58.111)	(15.830)	(9.810)	(85.005)	(14.637)	583	(312.367)
Расходы по транспорти- ровке и реализации	(168.985)	(1.824)	(5.266)	(3.671)	(243)	(231)	(428)	-	(180.648)
Финансовый доход	84.867	3.140	3.301	1.712	2.471	33	17.515	(19.103)	93.936
Финансовые затраты	(140.826)	(7.834)	(15.904)	(6.903)	(7.899)	(357)	(1.024)	11.079	(169.668)
Чистый убыток на финансовые инструменты учитываемые по справедли- вой стоимости через прибыль и убыток	-	-	-	-	-	(114.485)	(94.124)	-	(208.609)
Доля в доходах ассоциирован- ных компаний и совместных предприятий	171.739	16.849	(126)	21.167	491	4.548	64.170	-	278.838
Доход/ (убыток) от курсовой разницы, нетто	(8.180)	(9.654)	(21.234)	(16.935)	(23.115)	(71.558)	138.931	(839)	(12.584)
Износ, истощение и амортизация	(105.438)	(6.826)	(51.219)	(24.672)	(10.335)	(8.249)	(2.199)	-	(208.938)
Обесценение займов выданных	-	-	-	-	-	(932.022)	-	1.398	(930.624)
Обесценение займов выданных банкам	-	-	-	-	-	(62.391)	21.157	-	(41.234)
Обесценения прочих активов	(17.264)	(223)	(1.481)	-	10.807	(55.587)	(87.828)	90.674	(60.902)
Отчисления в резервы	12.559	(112)	1.193	(1.354)	71	(42.232)	-	-	(29.875)
Расходы по подоходному налогу	(177.607)	(12.617)	(15.575)	(3.195)	(2.552)	5.909	(42.097)	(17.989)	(265.723)
Чистый доход за период от продолжаю- щейся деятельности	184.527	41.025	22.863	27.962	(7.177)	(1.032.722)	160.305	(16.127)	(619.344)
Чистый доход за период от прекращенных операций	-	-	-	(5.069)	-	323	(521)	-	(5.267)
Итого чистый доход за период	184.527	41.025	22.863	22.893	(7.177)	(1.032.399)	159.784	(16.127)	(624.611)
Прочая информация по сегментам
Итого активов сегмента	5.125.955	388.823	1.098.378	367.733	359.884	3.667.887	4.716.969	(4.664.055)	11.061.574
Итого обязательств сегмента	2.767.438	143.087	401.199	155.878	210.505	3.912.977	1.197.587	(2.473.132)	6.315.539
Резервы на устаревшие товарно- материальные запасы сомнительную дебиторскую задолженность и сомнительный НДС к возмещению	2.462	-	3.722	347	706	8.145	1.011	-	16.393
Инвестиции в совместные предприятия и в ассоцииро- ванные компании	644.811	42.241	2.553	48.131	54.780	102.865	198.671	-	1.094.052
Капитальные затраты	386.006	25.031	115.354	46.790	45.607	4.132	7.870	(13)	630.777

Ниже представлена информация о прибылях и убытках, активах и

обязательствах операционных сегментов Группы за 2008 год:

В миллионах тенге	Нефте- газовый	Горно- рудный	Транс- порти- ровка	Телеко- муни- кации	Энер- гетика	Финан- совые инсти- туты и инсти- туты разви- тия	Прочие	Элими- нации	Всего
Доход от реализации внешним клиентам	1.918.13	120.343	560.858	138.466	77.159	44 793	26.703	-	2.888.458
Доход от реализации другим сегментам	27.578	6.762	61.941	3.913	13.392	1.357	3.461	(118.404)	-
Оттого доходов	1.945.714	127.105	622.799	142.379	90.551	46.150	30.164	(118.404)	2.886.458
Валовая прибыль за год	694.837	44.410	127.691	47.131	14.238	15.112	10.612	(13.560)	940.471
Общие и административные расходы	(114.487)	(12.921)	(67.386)	(20.440)	(5.890)	(7.785)	(10.678)	4.564	(265.023)
Расходы по транспортировке и реализации	(153.673)	(2.015)	(5.800)	(6.371)	(220)	(2)	(357)	12.964	(155.474)
Финансовый доход	100.962	2.031	7.725	879	1.116	2.348	51.439	(40.222)	126.278
Финансовые затраты	(109.912)	(4.099)	(10.164)	(6.089)	(1.420)	(602)	(405)	1.237	(131.454)
Доля в доходах ассоциированных компаний и в доходах совместных предприятий	239.781	5.725	863	17.555	2.530	-	225	(10)	266.669
Доход/(убыток) от курсовой разницы, нетто	(13.0671	(240)	(1.732)	578	(931)	107	105	(47)	(15.227)
Чистый убыток на финансовые инструменты учитываемые по справедливой стоимости через прибыль и убыток	-	-	-	-	-	11.691	-	-	11.691
Износ, истощение и амортизация	(100.425)	(6.436)	(49.617)	(23.113)	(5.705)	(490)	(2.068)	(279)	(188.133)
Убыток от обесценение	(26.289)	-	185	(10.870)	-	-	(10)	-	(36.984)
Отчисления в резервы	4.124	934	1.429	1.294	(12)	275	-	-	(8.044)
Расходы по подоходному налогу	(201.019)	(14.279)	14.604	6.085	995	(1.898)	(263)	220	(195.555)
Чистый доход за период от продолжающейся деятельности	390.132	11.045	68.126	29.516	10.975	(6.476)	16.701	(33.709)	486.310
Чистый доход за период от прекращенных опеоаций	-	-	-	-	-	(8.243)	(1.655)	-	(9.898)
Итого чистый доход за период	390.132	11.045	68.126	29.516	10.975	(14.719)	15.044	(33.709)	476.410
Прочая информация по сегментам
Итого активов сегмента	3.897.635	547.561	987.102	337.959	248.852	701.118	3.550.115	(2.881.917)	7.388. 425
Итого обязательств сегмента	1.872.100	138.903	314.223	143.644	125.054	424.069	41.332	(166.604)	2.892.721
Резервы на устаревшие товарно-матери- альные запасы, сомнительную дебиторскую задолженность и сомнительный НДС к возмещению	15.102	-	4.944	852	195	19.217	1.055	(514)	40.851
Инвестиции в совместные предприятия и в ассоциированные компании	525.118	23.059	2.437	44.604	57.168	17	3.628	68	656.099
Капитальные затраты	266.043	32.220	139.625	63.688	28.199	1.043	22.700	689	554.207

47. СОБЫТИЯ ПОСЛЕ ОТЧЕТНОЙ ДАТЫ

Реструктуризация внешней задолженности дочерних банков второго уровня

28 мая 2010 года кредиторами АО "БТА Банк", владеющими обязательствами банка в размере 92,03 % от общего объема финансовой задолженности был одобрен план реструктуризации задолженности банка. 4 июня 2010 года АФН согласился с условиями реструктуризации задолженности банка, одобренного собранием кредиторов банка. В результате процесса реструктуризации внешние долги банка будут снижены с 12 миллиардов долларов США до 4,4 млрд. долларов США, срок выплаты обязательств изменен с имевшихся 1-5 лет до 8-20 лет, со снижением средней ставки заимствования до 8,76 %. Также внешним кредиторам будут переданы до 18,5 % простых акций БТА Банка, тогда как доля Фонда будет составлять около 81,4 %. В соответствии с условиями реструктуризации Фонд капитализирует Банк на 671 миллиард тенге путем конвертации облигаций банка, размещенных Фонду.

15 декабря 2009 года кредиторами АО "Альянс Банк", владеющими обязательствами банка в размере 95,1 % от общего объема финансовой задолженности был одобрен план реструктуризации задолженности банка. Реструктуризация завершена в марте 2010 года, в результате внешние долги банка снижены с 4,5 миллиарда долларов США до 1,08 миллиарда долларов США, срок выплаты обязательств изменен с 1-7 лет до 7-20 лет. В рамках плана реструктуризации, в марте 2010 года Фонд приобрел 4.000.000 простых акций и 1.567.164 привилегированных акций АО "Альянс банк", дополнительно выпущенных банком, на общую сумму 129 миллиардов тенге. Приобретение было осуществлено через оплату Фондом 24 миллиарда тенге денежными средствами и конвертацию облигаций АО "Альянс банк", выкупленных Фондом на общую сумму 105 миллиардов тенге. В соответствии с условиями реструктуризации, Фонд предоставил кредиторам Банка 33 % простых и привилегированных акций банка, доля Фонда составила 67 % от простых и привилегированных акций.

В марте 2010 года кредиторами АО "Темир Банк", владеющими обязательствами Банка в размере 93,7 % от общего объема финансовой задолженности был одобрен план реструктуризации задолженности банка. В результате процесса реструктуризации внешние долги банка снижены с 770 миллионов долларов США до 61 миллиона долларов США, срок выплаты обязательств изменен с имевшихся 1-4 лет до 10-12 лет, со снижением средней ставки заимствования до 9 %. В рамках реструктуризации 11 мая 2010 года на основании постановления Правительства Республики Казахстан № 372 от 30 апреля 2010 года Фонд приобрел 75.933.000 штук простых ранее неразмещенных акций АО "Темірбанк", по цене 1,42 тенге за штуку на общую сумму 107.825 тысяч тенге, в результате чего доля Фонда в капитале АО "Темірбанк" составила 79,9 %. В рамках процесса реструктуризации Фонд капитализирует Банк на 23,5 миллиарда тенге, из которых на дату выпуска данной отчетности 18,8 миллиарда тенге уже внесены Фондом в оплату дополнительно выпущенных 12.712.782.790 штук простых акций. Внешним кредиторам будут переданы 20 % дополнительно выпущенных простых акций Темір Банка, после чего, доля Фонда после завершения планируемого размещения составит 79,99 %.

Дивиденды

26 марта 2010 года постановлением Правительства Республики Казахстан № 239 был утвержден порядок распределения чистого дохода Фонда за 2008 год, размер дивидендов в расчете на одну простую акцию Фонда составил 2 тенге 52 тиын, всего на сумму 8.645 миллионов тенге. Указанная сумма была выплачена 15 декабря 2009 года согласно решения Совета Директоров Фонда № 31 от 30 сентября 2009 года.

Изменения в структуре Группы

В соответствии с постановлением Правительства № 2123 от 15 декабря 2009 года Фонд и Комитет государственного имущества и приватизации Министерства финансов РК заключили договор мены. Согласно договора мены 10 марта 2010 года Фонд передал Правительству принадлежавшие ему пакеты акций социально-предпринимательских корпораций ("СПК") в обмен на государственные пакеты акций АО "Павлодарский нефтехимический завод" (42 %, далее - "ПНХЗ"), АО "Казахстанско-Британский технический университет" (1,67 %, далее - "КБТУ"), ТОО "Карагандагипрошахт" (90 %), недвижимое и прочее имущество.

17 марта 2010 года АО "Казахтелеком" завершило продажу дочернего предприятия - ТОО "Мобайл Телеком-Сервис" (Примечание 6), за вознаграждение в размере 76.000 тысяч долларов США.

Приобретение долей меньшинства

27 января 2010 года Группа инициировала обязательное предложение по приобретению 132,77 миллионов простых акций "Rompetrol Well Services S.A.", доступных на бирже, по цене 0,43 новых румынских лея (RON, эквивалентно 21,73 тенге) за акцию. 23 февраля 2010 года Группа приобрела дополнительную долю в "Rompetrol Well Services" в размере 20,74 % за общую сумму в 24,8 миллиона RON (эквивалентно 1.253 миллиона тенге). После обязательного предложения Группа владеет 73,01 % компании.

8 февраля 2010 года Группа инициировала обязательное предложение по приобретению 5.062.17 миллионов акций "Rompetrol Rafinare S.A." (представляющих примерно 24 % уставного капитала компании), доступных на бирже, по цене 0,0741 RON (эквивалентно 3,74 тенге) за акцию. Период действия предложения заканчивается 26 марта 2010 года. В течение действия периода предложения, Группа уже приобрела дополнительную долю в "Rompetrol Rafinare S.A", в размере 17,23 % за общую сумму в 170 миллионов RON (эквивалентно 8.590 миллионов тенге).

Займы

В мае 2010 года АО "НАК "Казатомпром" осуществило дебютный выпуск еврооблигаций с целью привлечения финансирования на общие корпоративные цели. Объем размещения составил 500 миллионов долларов США, сроком на 5 лет, купонная ставка 6,25 %. Дата размещения еврооблигаций 20 мая 2010 года, выплата купона два раза в год. Размещение облигаций было осуществлено по цене 98,947 % от номинала.

В мае 2010 года НК КМГ осуществил выпуск еврооблигаций с целью привлечения финансирования на общие корпоративные цели, в том числе для рефинансирования текущей части синдицированного займа, привлеченного для приобретения Rompetrol Group NV. Объем размещения составил 1500 миллионов долларов США, сроком на 10 лет, купонная ставка 7 %. Дата размещения еврооблигаций 28 апреля 2010 года, выплата купона два раза в год. Размещение облигаций было осуществлено по цене 98,243 % от номинала.

В мае 2010 года АО "Банк Развития Казахстана" привлечен займ от "The Export - Import Bank of China" на сумму 400 миллионов долларов США (в эквиваленте 58,6 млрд. тенге) для финансирования своих проектов.

Займы выданные

17 марта 2010 года Фонд предоставил 2 займа "Kazakhmys Finance PLC" в размере 200 миллионов долларов США и 100 миллионов долларов США для разработки золотомедных месторождений Нурказган, Абыз и Бозымчак. Финансирование данных займов было осуществлено из средств полученных в рамках кредитной линии с Государственным Банком Развития Китая). Займы предоставлены на 15 и 12 лет соответственно, с выплатой процентов по ставке шестимесячный Либор плюс 4,8 % годовых.

18 июня 2010 года АО "Народный банк Казахстана" осуществил возврат 60 миллиардов тенге, размещенных Фондом в январе 2009 года для кредитования проектов реального сектора сроком на 3 года. В период размещения депозита проводился регулярный мониторинг целевого использования государственных средств со стороны Фонда и банка, в среднем ставки по кредитам, предоставленным либо рефинансированным за счет средств Фонда, были снижены на 4 %.

Прочие события

Советом Директоров "РД КМГ" 23 февраля 2010 года принято решение об одобрении заключения крупной сделки - выкупа размещенных привилегированных акций "РД КМГ" после их включения в официальный список "КФБ". Выкуп будет осуществляться на "КФБ" до 31 декабря 2011 года. Решением Биржевого Совета "КФБ", привилегированные акции "РД КМГ" прошли процедуру листинга 4 марта 2010 года. По состоянию на 25 марта 2010 года "РД КМГ" было выкуплено 215.504 привилегированных акций на сумму 4.549.716 тысяч тенге.

27 апреля 2010 года партнеры СП "Казгермунай" (совместное предприятие дочерней организации КМГ, РД КМГ) приняли решение выплатить 300 миллионов долларов США в виде дивидендов. РД КМГ получило 50 % указанной суммы дивидендов 28 апреля 2010 года.

В марте 2010 года наводнение повредило и уничтожило мосты и прочие строения НК КТЖ, а также участок железной дороги в Алматинской области Казахстана. На дату выпуска консолидированной финансовой отчетности руководство Группы не может с достаточной степенью надежности оценить сумму убытков от природной стихии.

АО "НАК КазАтомПром" в отношении АО "Кен Дала-KZ" было предъявлено исковое требование в Специализированный Межрайонный Экономический Суд по Южно-Казахстанской Области РК о признании недействительным Дополнения № 1 к Контракту № 1796 от 8 июля 2005 года, заключенному между Министерством энергетики и минеральных ресурсов РК и АО "НАК Казатомпром", и Договора № 443/НАК-5 от 30 декабря 2005 года, заключенного между АО "Кен Дала. KZ" и АО "НАК Казатомпром". Данное Дополнение предоставляло АО "Кен Дала.KZ" право на недропользование на месторождении Мынкудук, участок "Центральный". Иск был решен судом в пользу АО "НАК "КазАтомПром". В соответствии с решением суда № 2э-229/10 от 18 февраля 2010 г. АО "Кен Дала.КЗ" лишается права на недропользование на месторождении Мынкудук, участок "Центральный".

В связи с невыполнением АО "Астана-Финанс" установленных АФН нормативных значений, АФН предписало АО "Астана-Финанс" произвести отчуждение контроля над дочерними организациями - АО "Банк Астана-Финанс" ("БАФ"), АО "Страховая компания "Астана-Финанс" ("СК"), АО "Компания по страхованию жизни "Астана-Финанс" ("КСЖ") до уровня, не требующего согласования с АФН. Для выполнения данного требования, АО "Астана-Финанс" инициировало процесс по передаче акций БАФ (90 %), СК (100 %) и КСЖ (100 %) в доверительное управление Фонда. 14 июня 2010 года в соответствии с договором от 19 мая 2010 года пакеты акций вышеуказанных дочерних организаций АО "Астана-Финанс" были переданы в доверительное управление Фонду.

Утверждена постановлением Правительства Республики Казахстан от 4 апреля 2011 № 354

АО "Фонд Национального Благосостояния "Самрук-Казына" Отдельная финансовая отчетность За год, закончившийся 31 декабря 2009 года с отчетом независимых аудиторов

АО "Фонд Национального Отдельная финансовая отчетность

Благосостояния "Самрук-Казына"

СОДЕРЖАНИЕ

Отчет независимых аудиторов

Отдельная финансовая отчетность

Отдельный бухгалтерский баланс

Отдельный отчет о совокупном доходе

Отдельный отчет о движении денежных средств

Отдельный отчет об изменениях в капитале

Примечания к отдельной финансовой отчетности

ОТЧЕТ НЕЗАВИСИМЫХ АУДИТОРОВ

Акционеру АО "Фонд Национального Благосостояния "Самрук-Казына":

Мы провели аудит прилагаемой отдельной финансовой отчетности АО "Фонд Национального Благосостояния "Самрук-Казына" (далее по тексту - "Фонд"), которая включает отдельный бухгалтерский баланс по состоянию на 31 декабря 2009 года, отдельный отчет о совокупном доходе, отдельный отчет об изменениях в капитале и отдельный отчет о движении денежных средств за год, закончившийся на указанную дату, а также информацию о существенных аспектах учетной политики и другие примечания к отдельной финансовой отчетности.

Ответственность руководства в отношении финансовой отчетности

Руководство несет ответственность за подготовку и достоверное представление данной отдельной финансовой отчетности в соответствии с Международными стандартами финансовой отчетности. Эта ответственность включает планирование, внедрение и поддержание надлежащего внутреннего контроля в отношении подготовки и достоверного представления отдельной финансовой отчетности, не содержащей существенных искажений вследствие мошенничества или ошибки; выбора и применения соответствующей учетной политики; сделанных бухгалтерских оценок, соответствующих конкретным обстоятельствам.

Ответственность аудиторов

Наша обязанность заключается в том, чтобы выразить мнение о данной отдельной финансовой отчетности на основе проведенного аудита. Мы провели аудит в соответствии с Международными стандартами аудита. Эти стандарты требуют, чтобы мы соблюдали этические нормы, спланировали и провели аудит так, чтобы получить достаточную уверенность в отсутствии существенного искажения прилагаемой отдельной финансовой отчетности.

Аудит включает выполнение процедур, направленных на получение аудиторских доказательств в отношении сумм и информации, представленных в финансовой отчетности. Выбор процедур основывается на суждении аудитора, включая оценку риска существенного искажения финансовой отчетности вследствие мошенничества или ошибки. При оценке этого риска аудитор рассматривает аспекты внутреннего контроля в отношении подготовки и достоверного представления предприятием финансовой отчетности с тем, чтобы определить процедуры аудита, необходимые в конкретных обстоятельствах, а не для выражения мнения об эффективности системы внутреннего контроля предприятия. Аудит также включает оценку уместности выбранной учетной политики и обоснованности бухгалтерских оценок, сделанных руководством, и оценку представления финансовой отчетности в целом.

Мы считаем, что полученные нами аудиторские доказательства являются достаточными и надлежащими для выражения нашего мнения.

Заключение

По нашему мнению, отдельная финансовая отчетность во всех существенных аспектах достоверно отражает финансовое положение Фонда на 31 декабря 2009 года, а также ее финансовые результаты и движение денежных средств за год, закончившийся на указанную дату, в соответствии с Международными стандартами финансовой отчетности

______________________

Эльшад Алиев

партнер по аудиту

______________________

Айсулу Нарбаева

Аудитор / И.о. генерального директора

ТОО "Эрнст энд Янг"

Государственная лицензия на занятие Квалификационное

аудиторской деятельностью на территории свидетельство аудитора

Республики Казахстан: серия МФЮ - 2, № 0000137

№ 0000003, выданная Министерством от 21 октября 1994 года

финансов Республики Казахстан

от 15 июля 2005 года

21 июня 2010 года

ОТДЕЛЬНЫЙ БУХГАЛТЕРСКИЙ БАЛАНС

В миллионах тенге	Прим.	31 декабря 2009 года	31 декабря 2008 года
АКТИВЫ
Долгосрочные активы
Основные средства		6.529	6.743
Нематериальные активы		89	102
Инвестиции в дочерние организации	5	2.124.629	1.631.800
Инвестиции в ассоциированные компании и совместное предприятие	6	132.697	2.584
Займы выданные	7	716.904	-
Средства в кредитных учреждениях	8	499.510	165.681
Долгосрочные финансовые активы		7.572	9.453
Авансы, выданные за долгосрочные активы	9	101.080	-
Активы по отсроченному подоходному налогу	20	-	5.261
		3.589.010	1.821.624

Текущие активы
Предоплата по корпоративному подоходному налогу		2.993	1.208
Займы выданные	7	107.384	3.877
Средства в кредитных учреждениях	8	96.279	23.154
Краткосрочные финансовые активы		1.933	2.268
Краткосрочные банковские депозиты	10	76.168	-
Прочие текущие активы	11	34.637	304
Денежные средства и их эквиваленты	12	537.867	715.287
		857.261	746.098
Активы, классифицируемые как удерживаемые для передачи акционеру	5	42.457	-
Итого активов		4.488.728	2.567.722

КАПИТАЛ И ОБЯЗАТЕЛЬСТВА
Капитал
Уставный капитал	13	3.748.299	3.458.923
Резерв по переоценке инвестиций, имеющихся в наличии для продажи		(580)	(232)
Непокрытый убыток		(384.257)	(892.945)
Итого капитала		3.363.462	2.565.746

Долгосрочные обязательства
Займы	14	732.127	-
Средства Правительства	15	206.732	-
Обязательства по финансовым гарантиям	16	19.653	1.037
Обязательство по отсроченному налогу	20	19.354	-
Обязательства по опционам	6	130.541	-
		1.108.407	1.037

Текущие обязательства
Займы	14	13.622	-
Средства Правительства	15	130	-
Обязательства по финансовым гарантиям	16	2.315	131
Прочие текущие обязательства		792	808
		16.859	939
ИТОГО КАПИТАЛА И ОБЯЗАТЕЛЬСТВ		4.488.728	2.567.722

Управляющий директор - Член Правления _________________

Кайрат Айтекенов

Главный бухгалтер __________________

Алмаз Абдрахманова

ОТДЕЛЬНЫЙ ОТЧЕТ О СОВОКУПНОМ ДОХОДЕ

В миллионах тенге	Прим.	За год, закончившийся 31 декабря 2009 года	За период с 3 ноября по 31 декабря 2008 года
Процентные доходы	17	156.954	2.835
Процентные расходы	18	(43.337)	-
Доход от дивидендов		36.045	-
Валовая прибыль		149.662	2.835

Общие и административные расходы		(7.299)	(848)
Финансовые доходы		15.661	2.071
Обесценение инвестиций в дочерние организации и ассоциированную компанию	5, 6	(94.868)	(5.349)
Сторнирование обесценения/ (обесценение) финансовых активов	8	28.311	(28.311)
Доход от курсовой разницы, нетто	19	139.043	7
Убыток от изменения стоимости опционов, нетто	6	(94.124)	-
Прочие операционные доходы, нетто		969	27
Прибыль/(убыток) до учета подоходного налога		137.355	(29.568)
(Расход)/экономия по подоходному налогу	20	(31.306)	4.081
Чистая прибыль/ (убыток) за период		106.049	(25.487)
Прочий совокупный убыток за минусом подоходного налога
Резерв по переоценке инвестиций, имеющихся в наличии для продажи		(348)	(232)
Итого прочий совокупный убыток за минусом подоходного налога		(348)	(232)
Итого совокупный доход/(убыток) за период		105.701	(25.719)

Управляющий директор - Член Правления _________________

Кайрат Айтекенов

Главный бухгалтер __________________

Алмаз Абдрахманова

ОТДЕЛЬНЫЙ ОТЧЕТ О ДВИЖЕНИИ ДЕНЕЖНЫХ СРЕДСТВ

В миллионах тенге	Прим.	За год, закончившийся 31 декабря 2009 года	За период с 3 ноября по 31 декабря 2008 года
Денежные потоки от операционной деятельности
Прибыль/(убыток) до учета подоходного налога		137.355	(29.568)
Корректировки на: Износ и амортизацию		228	37
Обесценение инвестиций в дочерние организации и ассоциированную компанию	6	94.869	5.349
(Сторнирование)/ обесценение финансовых активов	8	(28.311)	28.311
Финансовые доходы		(15.661)	(2.071)
Убыток от изменения стоимости опционов, нетто	6	94.124	-
Доход от выбытия дочерних организаций	5	(59)	14
Нереализованный доход от курсовой разницы		(630)	(10)
Денежные потоки от операционной деятельности до изменений в оборотном капитале		281.915	2.062
Увеличение в займах выданных		(1.130.998)	(2.144)
Увеличение в средствах в кредитных учреждениях		(378.643)	(41.164)
(Увеличение)/уменьшение в прочих текущих активах		(25.969)	327
Увеличение в займах и в средствах от Правительства		1.713.967	-
(Уменьшение)/увеличение в прочих текущих обязательствах		(16)	53
Денежные потоки от операционной деятельности		460.256	(40.866)
Уплаченный подоходный налог		(8.478)	(1.971)
Проценты полученные		13.183	2.484
Чистые денежные потоки от операционной деятельности		464.961	(40.353)

Денежные потоки от инвестиционной деятельности:
Размещение банковских депозитов, нетто	10	(74.000)	-
Приобретение дочерних организаций и ассоциированных компаний	5	(527.934)	(7.851)
Приобретение основных средств и нематериальных активов		(24)	(3)
Поступление от реализации /(приобретение) финансовых активов		1.956	(198)
Авансы, выплаченные за долгосрочные активы	9	(101.080)	-
Чистые денежные потоки, использованные в инвестиционной деятельности		(701.082)	(8.052)
Денежные потоки от финансовой деятельности:
Предоплата по дивидендам акционеру	11	(8.645)	-
Взносы в уставный капитал	13	67.346	610.590
Чистые денежные потоки от /(использованные в) финансовой деятельности		58.701	610.590
Чистое изменение в денежных средствах и их эквивалентах		(177.420)	562.185
Денежные средства и их эквиваленты на начало года	12	715.287	153.102
Денежные средства и их эквиваленты на конец года	12	537.867	715.287

НЕДЕНЕЖНЫЕ ОПЕРАЦИИ

Следующие неденежные операции были исключены из отдельного отчета о движении денежных средств:

1. Увеличение уставного капитала Фонда путем передачи государственного пакета акций некоторых компаний (Примечание 13).

2. Признание опционов колл и пут на продажу приобретенных акций АО "Казкоммерцбанк" и АО "Народный Банк Казахстана" (Примечание 6).

3. Признание финансовых гарантий, выданных в пользу кредиторов дочерних организаций (Примечание 16).

Управляющий директор - Член Правления _________________

Кайрат Айтекенов

Главный бухгалтер __________________

Алмаз Абдрахманова

ОТДЕЛЬНЫЙ ОТЧЕТ ОБ ИЗМЕНЕНИЯХ В КАПИТАЛЕ

В миллионах тенге	Уставный капитал	Резерв по переоценке инвестиций, имеющихся в наличии для продажи	Накоплен- ный убыток	Итого
Прим.	13
На 3 ноября 2008 года	-	-	-	-
Чистый убыток за период	—	-	(25.487)	(25.487)
Прочий совокупный убыток	-	(232)	-	(232)
Итого совокупный убыток за период	-	(232)	(25.487)	(25.719)
Взносы в уставный капитал (Примечание 13)	3.458.923	-	(867.458)	2.591.465
На 31 декабря 2008 года	3.458.923	(232)	(892.945)	2.565.746
Чистая прибыль за год	-	-	106.049	106.049
Прочий совокупный убыток	-	(348)	-	(348)
Итого совокупный доход за год	-	(348)	106.049	105.701
Взносы в уставный капитал (Примечание 13) Доход от первоначального признания средств	289.376	-	(58.616)	230.760
Правительства (Примечание 15)	-	-	461.255	461.255
На 31 декабря 2009 года	3.748.299	(580)	(384.257)	3.363.462

Управляющий директор - Член Правления _________________

Кайрат Айтекенов

Главный бухгалтер __________________

Алмаз Абдрахманова

ПРИМЕЧАНИЯ К ОТДЕЛЬНОЙ ФИНАНСОВОЙ ОТЧЕТНОСТИ

За год, закончившийся 31 декабря 2009 года

1. ОБЩАЯ ИНФОРМАЦИЯ

АО "Фонд Национального Благосостояния "Самрук-Казына" (далее по тексту "Фонд" или "Самрук-Казына") было образовано 3 ноября 2008 года в соответствии с Указом Президента Республики Казахстан от 13 октября 2008 года и Постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 октября 2008 года. Фонд был создан посредством слияния АО "Фонд Устойчивого Развития "Казына" ("Казына") и АО "Казахстанский Холдинг по Управлению Государственными Активами "Самрук" ("Самрук") и дополнительной передачи Государством Фонду своего права собственности в некоторых предприятиях, принадлежащих Правительству Республики Казахстан ("Государство" или "Правительство"). Правительство, представленное Комитетом государственного имущества и приватизации Министерства финансов Республики Казахстан, является единственным акционером Фонда (далее по тексту "Акционер").

Основной целью Правительства при реорганизации является повышение эффективности менеджмента и оптимизация организационных структур в дочерних компаниях Фонда, с целью успешного выполнения их стратегических задач, установленных в соответствующих программах Правительства и планах развития компаний.

Фонд является холдингом, владеющим инвестициями в ряде государственных предприятий, перечисленных в Примечаниях 5 и 6. Деятельность Фонда регулируется Законом Республики Казахстан "О Фонде национального благосостояния" № 134-4 от 13 февраля 2009 года. В период с 3 ноября 2008 года по 13 февраля 2009 года Фонд осуществлял некоторые виды финансовых операций на основании лицензии на проведение банковских операций в национальной и иностранной валюте Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 ноября 2008 года, номер лицензии 5.2.66 № 0001231.

Зарегистрированный офис Фонда находится по адресу: г. Астана, пр. Кабанбай батыра, 19, Республика Казахстан.

Данная отдельная финансовая отчетность была утверждена к выпуску Управляющим директором - Членом Правления и Главным Бухгалтером Фонда 21 июня 2010 года.

Условия ведения деятельности

Республика Казахстан продолжает осуществлять экономические реформы и разработку своей законодательной, налоговой и нормативной базы, как того требуют условия рыночной экономики. Эти реформы и разработки и эффективность экономических, финансовых и монетарных мер, предпринятых правительством, ставят целью поддержание будущей стабильности Казахстанской экономики.

Казахстанская экономика чувствительна к спаду деловой активности и снижению темпов экономического развития в мире. Продолжающийся мировой финансовый кризис вызвал нестабильность рынка капитала, существенное ухудшение ликвидности в банковском секторе и более жесткие условия кредитования в Казахстане.

Руководство Фонда считает, что оно предпринимает все необходимые меры по поддержанию экономической устойчивости Фонда в данных условиях. Однако дальнейшее ухудшение ситуации в описанных выше областях может негативно повлиять на результаты и финансовое положение Фонда. В настоящее время невозможно определить, каким именно может быть это влияние.

План стабилизации экономики и финансовой системы на 2009-2010 годы

В целях обеспечения стабильности экономики и финансовой системы страны в условиях мирового финансового кризиса постановлением Правительства № 1085 от 25 ноября 2008 года был утвержден План совместных действий Правительства, Национального Банка и Агентства по регулированию о надзору финансового рынка и финансовых организаций Республики Казахстан по стабилизации экономики и финансовой системы на 2009-2010 годы ("План стабилизации"). План стабилизации предусматривает ряд мероприятий, направленных на следующие цели:

- Стабилизация финансового сектора

- Решение проблем на рынке недвижимости

- Поддержка малого и среднего бизнеса

- Развитие агропромышленного комплекса

- Реализация инновационных, индустриальных и инфраструктурных проектов Фонд выступает основным оператором Правительства по реализации Плана Стабилизации.

2. ОСНОВА ПОДГОТОВКИ ФИНАНСОВОЙ ОТЧЕТНОСТИ

Данная отдельная финансовая отчетность была подготовлена на основе первоначальной стоимости, за исключением раскрытого в учетной политике и Примечаниях к данной отдельной финансовой отчетности. Фонд ведет бухгалтерский учет в тенге. Все значения в данной отдельной финансовой отчетности округлены до миллиона, за исключением специально оговоренных случаев.

В дополнение к данной отдельной финансовой отчетности Фонд составляет консолидированную финансовую отчетность, как того требуют положения МСБУ 27. Экземпляр консолидированной финансовой отчетности может быть получен в головном офисе Фонда ( Примечание 1).

Данная отдельная финансовая отчетность подготовлена согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.

Заявление о соответствии

Данная отдельная финансовая отчетность Фонда подготовлена в соответствии с Международными стандартами финансовой отчетности ("МСФО"), выпушенными Правлением Комитета по Международным стандартам финансовой отчетности ("КМСФО").

Подготовка отдельной финансовой отчетности в соответствии с МСФО требует использования важных бухгалтерских оценок. Подготовка отдельной финансовой отчетности также требует от руководства выражения мнения по допущениям в ходе применения учетной политики Фонда. Сферы применения, включающие в себя повышенный уровень сложности или применение допущений, а также области, в которых применение оценок и допущений является существенным для отдельной финансовой отчетности, раскрыты в (Примечании 4).

Пересчет иностранной валюты

Функциональная валюта и валюта представления

Данная отдельная финансовая отчетность представлена в тенге, который является функциональной валютой и валютой представления отчетности Фонда.

Операции и сальдо счетов

Операции в иностранной валюте первоначально учитываются в функциональной валюте по курсу, действующему на дату операции. Монетарные активы и обязательства, выраженные в иностранной валюте, пересчитываются по официальному рыночному курсу функциональной валюты, действующему на отчетную дату. Все курсовые разницы включаются в отдельный отчет о совокупном доходе. Немонетарные статьи, которые оцениваются на основе исторической стоимости в иностранной валюте, пересчитываются по курсам, действовавшим на дату совершения первоначальных сделок. Немонетарные статьи, которые оцениваются по справедливой стоимости в иностранной валюте, пересчитываются по курсам на дату определения справедливой стоимости.

Курсы обмена валют

Средневзвешенные курсы обмена, установленные на Казахстанской фондовой бирже ("КФБ"), используются в Казахстане в качестве официальных рыночных курсов обмена иностранной валюты.

На 31 декабря 2009 года и 31 декабря 2008 года обменный курс КФБ тенге к доллару США составлял 148,36 и 120,77 тенге за 1 доллар США, соответственно. Эти курсы использовались для пересчета монетарных активов и обязательств, выраженных в долларах США на 31 декабря 2009 года и 2008 года. Обменный курс КФБ на 21 июня 2010 года составлял 146,99 тенге за 1 доллар США.

3. ОБЗОР СУЩЕСТВЕННЫХ АСПЕКТОВ УЧЕТНОЙ ПОЛИТИКИ

Основные аспекты учетной политики, использованные при подготовке настоящей отдельной финансовой отчетности, приведены ниже. Данная учетная политика последовательно применялась для всех представленных периодов, если не указано иное.

Изменения в учетной политике

Принятая учетная политика соответствует учетной политике, применявшейся в предыдущем отчетном году, за исключением следующего:

По состоянию на 1 января 2009 года Фонд применил следующие новые или пересмотренные Стандарты и Интерпретации:

- МСФО 2 "Выплаты, основанные на акциях": "Условия наделения правами и аннулирование вознаграждения", вступивший в силу 1 января 2009 года

- МСФО 7 "Финансовые инструменты: раскрытие информации", вступивший в силу 1 января 2009 года

- МСФО 8 "Операционные сегменты", вступивший в силу 1 января 2009 года

- МСБУ 1 "Представление финансовой отчетности", вступивший в силу 1 января 2009 года

- МСБУ 23 "Затраты по займам" (в новой редакции), вступивший в силу 1 января 2009 года (применен досрочно)

- МСБУ 27 "Консолидированная и отдельная финансовая отчетность" (с изменениями), вступивший в силу 1 января 2009 года

- МСБУ 32 "Финансовые инструменты: представление информации" и МСБУ 1 "Представление финансовой отчетности": "Финансовые инструменты с правом обратной продажи эмитенту и обязательства, возникающие при ликвидации", вступившие в силу 1 января 2009 года

- Интерпретация 9 "Повторная оценка встроенных производных инструментов" и МСБУ 39 "Финансовые инструменты: признание и оценка", вступающие в силу для отчетных периодов, заканчивающихся 30 июня 2009 года или после этой даты

- Интерпретация 13 "Программы, направленные на поддержание лояльности клиентов", вступившая в силу 1 июля 2008 года

- Интерпретация 16 "Хеджирование чистой инвестиции в зарубежное подразделение", вступившая в силу 1 октября 2008 года

- Усовершенствования МСФО (май 2008 года)

- Усовершенствования МСФО (апрель 2009 года, применены досрочно)

В тех случаях, когда принятие стандарта или интерпретации оказало влияние на отдельную финансовую отчетность или результаты деятельности Фонда, это влияние описано ниже:

МСБУ 1 "Представление финансовой отчетности" (в новой редакции)

Стандарт в новой редакции разграничивает изменения в капитале на обусловленные операциями с собственниками и прочие изменения в капитале. Отчет об изменениях в капитале будет содержать только информацию об операциях с собственниками, все прочие изменения в капитале будут представлены в сверке каждого компонента капитала. Более того, Стандарт вводит требование о составлении отчета о совокупном доходе, который включает в себя все статьи признанных доходов и расходов, которые могут быть представлены либо в одном едином отчете, либо в двух взаимосвязанных отчетах. Фонд принял решение о представлении требуемой информации в одном отчете.

МСФО (IFRS) 7 "Финансовые инструменты: раскрытие информации" (с изменениями)

Поправка, внесенная в стандарт, требует раскрытия дополнительной информации об оценке по справедливой стоимости и риске ликвидности. Информацию об оценке по справедливой стоимости статей, отраженных по справедливой стоимости, необходимо раскрывать по источнику исходных данных с использованием трехуровневой иерархии источников справедливой стоимости для каждого класса финансовых инструментов, признанных по справедливой стоимости. Кроме того, согласно измененной редакции стандарта, требуется сверка между остатками на начало и конец периода для оценок по справедливой стоимости уровня 3, а также раскрытие информации о существенных переводах между уровнями иерархии источников справедливой стоимости. Поправки также разъясняют требования в отношении раскрытия информации о риске ликвидности для операций с производными инструментами и активов, используемых для управления ликвидностью. Раскрытие информации в отношении оценки по справедливой стоимости представлено в (Примечании 22). Поправки не оказали существенного влияния на раскрытие информации в отношении риска ликвидности, которое представлено в (Примечании 22).

МСБУ 27 "Консолидированная и отдельная финансовая отчетность" (с изменениями)

Изменения, внесенные в стандарт, разрешают учитывать инвестиции в дочерние организации, полученные в ходе реорганизации, по стоимости равной доли в "статьях капитала" дочерней организации. При этом стандарт не дает определения "статей капитала", однако подразумевают что "статьи капитала" включают в себя уставный капитал и резервы. Таким образом, Фонд заключил, что "статья капитала" дочерней организации представляет собой капитал дочерней организации, отраженный в отдельной отчетности дочерней организации на дату реорганизации. Изменения, внесенные в стандарт, также дают определения реорганизации. Фонд заключил, что слияние Самрук и Казына, имевшее место 3 ноября 2008 года, отвечает критериям реорганизации в соответствии с измененной редакцией стандарта, и применил изменения, внесенные в стандарт, ретроспективно. Таким образом, Фонд отразил инвестиции в дочерние организации по стоимости равной доли в капитале дочерних организаций, отраженной в отдельных отчетностях дочерних организаций на дату слияния.

МСФО и Интерпретации, еще не вступившие в силу

Фонд не применял следующие МСФО и Интерпретации КИМСФО, которые были выпущены, но еще не вступили в силу:

- Поправка к МСФО 2 "Выплаты, основанные на акциях": "Сделки с выплатами, основанными на акциях, расчеты по которым осуществляются денежными средствами, предусматривающие участие нескольких компаний группы", вступающая в силу 1 января 2010 года;

- МСФО 3 "Объединение бизнеса" (в новой редакции) и МСБУ 27 "Консолидированная и отдельная финансовая отчетность" (с изменениями), применяются в отношении годовых отчетных периодов, начинающихся I июля 2009 года или после этой даты, включая сопутствующие поправки к МСФО 7, МСБУ 21, МСБУ 28, МСБУ 31 и МСБУ 39;

- Поправки к МСБУ 39 "Финансовые инструменты: признание и оценка" - "Объекты, разрешенные к хеджированию", применяются в отношении годовых отчетных периодов, начинающихся I июля 2009 года или после этой даты;

- Интерпретация 17 "Распределение неденежных активов между собственниками";

- Интерпретация 18 "Перевод активов клиентами", применяется в отношении годовых отчетных периодов, начинающихся 1 июля 2009 года или после этой даты;

- Интерпретация 19 "Погашение финансовых обязательств с помощью долевых инструментов", вступившая в силу 1 июля 2010 года;

- МСФО 9 "Финансовые инструменты";

- МСБУ 24 "Раскрытие информации о связанных сторонах" (новая редакция);

- МСБУ 32 "Классификация прав на приобретение дополнительных акций";

- МСБУ 39 "Финансовые инструменты: признание и оценка" - "Объекты, разрешенные к хедокированию".

Руководство ожидает, что принятие данных Стандартов и Интерпретаций в будущих периодах не окажет существенного влияния на отдельную финансовую отчетность Фонда, за исключением следующего:

МСФО 9 "Финансовые инструменты" определяет классификацию и оценку финансовых активов. МСФО 9 требует, что бы все финансовые активы предприятия были классифицированы в соответствии с бизнес-моделью, принятой для управления финансовыми активами и характеристиками денежных потоков финансовых активов. Также стандарт требует, чтобы финансовые активы оценивались по аммортизированной или справедливой стоимости. Будущее влияние принятия МСФО 9 на отдельную финансовую отчетность Фонда не может быть достоверно оценено.

Усовершенствования МСФО

В мае 2008 и апреле 2009 годов Совет по МСФО выпустил комплект поправок к своим стандартам, главным образом, с целью устранения внутренних несоответствий и уточнения формулировок. В отношении каждого стандарта существуют отдельные переходные положения. Применение стандартов (с изменениями), перечисленных ниже, привело к изменению учетной политики, но не оказало влияния на финансовое положение или результаты деятельности Фонда.

МСБУ 1 "Представление финансовой отчетности": Активы и обязательства, классифицированные как удерживаемые для проведения торговых операций в соответствии с МСБУ 39 "Финансовые инструменты: признание и оценка" автоматически не классифицируются в бухгалтерском балансе как краткосрочные. У Фонда нет активов или обязательств, классифицированных как предназначенные для проведения торговых операций, таким образом, поправка не оказала влияния на финансовое положение и результаты деятельности Фонда.

Поправка к МСБУ 16 "Основные средства": заменила термин "чистая цена продажи" на термин "справедливая стоимость за вычетом затрат на продажу". Фонд соответствующим образом изменил свою учетную политику, что не привело к изменениям в его финансовом положении.

МСБУ 18 "Выручка": Совет добавил руководство (дополняющее стандарт) по определению того, выступает ли компания в качестве принципала ИЛИ в качестве агента. Ниже перечислены основные моменты, которые необходимо учитывать при этом:

- Несет ли компания основную ответственность за предоставление товаров или услуг

- Подвержена ли компания риску обесценения или утраты запасов

- Располагает ли компания свободой при установлении цен

- Подвержена ли компания кредитному риску

Фонд проанализировал свои договоры, предусматривающие получение выручки в соответствии с этими критериями, и пришл к выводу, что во всех договорах он выступает в качестве принципала. Учетная политика в отношении признания выручки была изменена соответствующим образом.

МСБУ 20 "Учет государственных субсидий и раскрытие информации о государственной помощи": Согласно внесенным изменениям беспроцентные займы или займы, предоставленные с процентной ставкой ниже рыночной, более не будут исключены из сферы применения требования о начислении вмененных процентов. Вмененные проценты будут начисляться на займы, предоставленные по ставке ниже рыночной. Данная поправка не оказала влияния на Фонд, так как Фонд не получал ни каких государственных субсидий.

МСБУ 23 "Затраты по займам": Определение затрат по займам было пересмотрено с целью объединения двух типов статей, считающихся компонентами "затрат по займам", в один - процентные расходы, рассчитываемые с использованием метода эффективной процентной ставки согласно МСБУ 39. Фонд соответствующим образом изменил свою учетную политику, что не привело к изменениям в его финансовом положении.

МСБУ 36 "Обесценение активов": Если для оценки "справедливой стоимости за вычетом затрат на продажу" используются дисконтированные денежные потоки, то согласно внесенной поправке требуется раскрытие дополнительной информации о ставке дисконтирования, а также соответствующей информации, раскрытие которой требуется при использовании дисконтированных денежных потоков для оценки "ценности от использования". Так как, наряду с моделью "Стоимость от использования", Фонд использует "справедливую стоимость за вычетом затрат на продажу", для оценки некоторых инвестиции в дочерние организации Фонд раскрыл соответствующую информацию в Примечании 5, как того требует внесенная поправка.

МСБУ 38 "Нематериальные активы": Затраты на рекламу и мероприятия по стимулированию спроса признаются в составе расходов в тот момент, когда Фонд либо имеет право на доступ к товарам, либо получает услугу. Настоящая поправка не оказала влияния на деятельность Фонда, поскольку Фонд не вовлечен в подобные виды деятельности по стимулированию спроса.

Прочие поправки к нижеперечисленным стандартам, принятые в результате проекта "Усовершенствования МСФО", не оказали влияния на учетную политику, финансовое положение или результаты деятельности Фонда:

- МСФО 2 "Выплаты, основанные на акциях"

- МСФО 7 "Финансовые инструменты: раскрытие информации"

- МСБУ 8 "Учетная политика, изменения в учетных оценках и ошибки"

- МСБУ 10 "События после отчетного периода"

- МСБУ 19 "Вознаграждения работникам"

- МСБУ 27 "Консолидированная и отдельная финансовая отчетность"

- МСБУ 28 " Учет инвестиций в ассоциированные компании"

- МСБУ 31 "Участие в совместной деятельности"

- МСБУ 34 "Промежуточная финансовая отчетность"

- МСБУ 38 "Нематериальные активы"

- МСБУ 39 "Финансовые инструменты: признание и оценка"

- МСБУ 40 "Инвестиционная недвижимость"

- Интерпретация 9 "Повторная оценка встроенных производных инструментов"

- Интерпретация 16 "Хеджирование чистых инвестиций в зарубежное подразделение"

Инвестиции в дочерние организации

Инвестиции в дочерние организации учитываются по первоначальной стоимости за минусом обесценения. Первоначальная стоимость инвестиций в дочерние организации, приобретенных путем реорганизации, были оценены как доля в "статьях капитала" этих дочерних организаций.

Инвестиции в совместные предприятия и ассоциированные компании

Инвестиции Фонда в его совместные предприятия и ассоциированные компании учитываются по первоначальной стоимости за минусом обесценения. Ассоциированная компания - это компания, на которую Фонд имеет существенное влияние, но которая не является ни дочерней компанией, ни совместным предприятием.

Основные средства

Основные средства учитываются по первоначальной стоимости за минусом накопленного износа и накопленных убытков по обесценению.

Первоначальная стоимость активов состоит из цены приобретения или строительства, любого рода затрат, непосредственно относящихся к приведению актива в рабочее состояние и первоначальную оценку затрат по ликвидации актива, при необходимости. Ценой приобретения или строительства является совокупная уплаченная стоимость и справедливая стоимость любого вида вознаграждения, предоставленного для приобретения актива.

Износ основных средств рассчитывается на основе прямолинейного метода за установленный период полезного срока службы каждой группы активов, как это показано ниже (в годах):

Количество лет

__________________________________________________________________

Здания и сооружения 8-100

Машины и оборудование и транспортные средства 3-50

Прочее 2-20

__________________________________________________________________

Предполагаемый срок полезной службы основных средств пересматривается на ежегодной основе, и при необходимости, изменения в сроках корректируются в последующих периодах.

Затраты, понесенные после ввода основных средств в эксплуатацию, такие, как затраты на ремонт и обслуживание, обычно относятся на расходы в том периоде, когда эти затраты понесены. Затраты, которые приводят к увеличению ожидаемых будущих экономических выгод от использования основного средства сверх его первоначально оцененных показателей (увеличение срока полезного использования, мощности и т.д.), капитализируются как дополнительная стоимость основных средств.

При продаже или выбытии активов их стоимость и накопленный износ списываются с соответствующих счетов, а любой доход или убыток, возникающие в результате их выбытия, включаются в прочие операционные доходы и расходы.

Нематериальные активы

Нематериальные активы, которые представляют собой стоимость приобретенного программного обеспечения и прочие нематериальные активы, отражаются по первоначальной стоимости за минусом накопленной амортизации и накопленных убытков от обесценения. Амортизация начисляется на основе прямолинейного метода на оцененный полезный срок службы активов. Нематериальные активы амортизируются в основном в течение пяти лет. Амортизация нематериальных активов отражается как расходы периода согласно функциональной характеристике нематериального актива.

Обесценение нефинансовых активов

Фонд оценивает активы или группы активов на предмет обесценения в тех случаях, когда события или изменения в обстоятельствах указывают на то, что балансовая стоимость актива не может быть возмещена. Отдельные активы группируются для целей оценки на обесценение на самом низком уровне, на котором существуют идентифицируемые денежные потоки, которые, в основном, независимы от денежных потоков, генерируемых другими группами активов. В случае, если существуют такие показатели обесценения или когда требуется ежегодное тестирование группы активов на обесценение, Фонд осуществляет оценку возмещаемой стоимости актива. Возмещаемая стоимость группы активов является наибольшей из справедливой стоимости за вычетом расходов на его реализацию и его стоимости использования. В тех случаях, когда балансовая стоимость группы активов превышает его возмещаемую стоимость, группа активов подлежит обесценению и создается резерв на снижение актива до стоимости возмещения. При оценке стоимости использования, ожидаемые денежные потоки корректируются на риски, специфичные для группы активов и дисконтируются к текущей стоимости с использованием ставки дисконтирования до налогообложения, которая отражает текущие рыночные оценки временной стоимости денег.

На каждую отчетную дату производится оценка относительно того, имеются ли какие-либо показатели того, что резервы по обесценению признанные ранее, более не существуют или уменьшились. Если такие показатели существуют, то проводится оценка возмещаемой стоимости. Ранее признанный резерв по обесценению сторнируется только, если произошло изменение в оценках, использовавшихся для определения возмещаемой стоимости актива с момента признания последнего резерва по обесценению. В таком случае, остаточная стоимость актива увеличивается до возмещаемой стоимости. Увеличенная стоимость актива не может превышать балансовую стоимость, которая была бы определена, за вычетом износа или амортизации, если бы в предыдущие периоды не был признан резерв по обесценению. Такое сторнирование признается в отдельном отчете о совокупном доходе.

После проведения сторнирующей проводки, в последующих периодах корректируются расходы по амортизации для распределения пересмотренной балансовой стоимости актива, за вычетом остаточной стоимости, на систематической основе, в течение оставшегося срока полезной службы.

Также применяются следующие критерии при оценке конкретных активов:

Инвестиции в дочерние компании, совместные предприятия и ассоциированные компании

На каждую отчетную дату Фонд определяет наличие объективных свидетельств обесценения инвестиций в дочерние компании, совместные предприятия и ассоциированные компании. Если инвестиции обесценены, Фонд рассчитывает сумму обесценения как разницу между справедливой стоимостью ассоциированной компании и первоначальной стоимостью. Эта сумма признается в отдельном отчете о совокупном доходе.

Нематериальные активы

Нематериальные активы с неопределенным сроком полезного использования тестируются на обесценение ежегодно по состоянию на 31 декабря, а также, если обстоятельства указывают на то, что их балансовая стоимость могла обесцениться. Тестирование проводится на индивидуальной основе или, в случае необходимости, на уровне единицы, генерирующей денежные потоки.

Финансовые активы

Финансовые активы, находящиеся в сфере действия МСФО (IAS) 39, классифицируются соответственно как финансовые активы, переоцениваемые по справедливой стоимости через прибыль или убыток; займы и дебиторская задолженность; инвестиции, удерживаемые до погашения; финансовые активы, имеющиеся в наличии для продажи; производные инструменты. Фонд классифицирует свои финансовые активы при их первоначальном признании. Финансовые активы первоначально признаются по справедливой стоимости, увеличенной в случае инвестиций, не переоцениваемых по справедливой стоимости через прибыль либо убыток, на непосредственно связанные с ними затраты по сделке. Все сделки по покупке или продаже финансовых активов, требующие поставку активов в срок, устанавливаемый законодательством или правилами, принятыми на определенном рынке (торговля на "стандартных условиях") признаются на дату заключения сделки, то есть на дату, когда Фонд принимает на себя обязательство купить или продать актив. Финансовые активы Фонда включают денежные средства и краткосрочные депозиты, торговую и прочую дебиторскую задолженность, займы выданные и прочие суммы к получению. Последующая оценка финансовых активов следующим образом зависит от их классификации:

Средства в кредитных учреждениях, займы выданные и прочая дебиторская задолженность

Займы выданные и дебиторская задолженность представляют собой непроизводные финансовые активы с установленными или определяемыми выплатами, которые не котируются на активном рынке. После первоначального признания финансовые активы такого рода оцениваются по амортизированной стоимости, определяемой с использованием метода эффективной процентной ставки, за вычетом убытков от обесценения. Амортизированная стоимость рассчитывается с учетом дисконтов или премий при приобретении, а также комиссионных или затрат, которые являются неотъемлемой частью эффективной процентной ставки. Амортизация на основе эффективной процентной ставки включается в состав процентах доходов в отдельном отчете о совокупном доходе. Расходы, обусловленные обесценением, отражаются в отдельной строке в отдельном отчете о совокупном доходе.

Инвестиции, удерживаемые до погашения

Непроизводные финансовые активы с фиксированными или определяемыми платежами и фиксированным сроком погашения классифицируются как инвестиции, удерживаемые до погашения, когда Фонд твердо намерен и способен удерживать их до срока погашения. После первоначальной оценки инвестиции, удерживаемые до погашения, оцениваются по амортизированной стоимости, определяемой с использованием метода эффективной процентной ставки, за вычетом убытков от обесценения. Амортизированная стоимость рассчитывается с учетом дисконтов или премий при приобретении, а также комиссионных или затрат, которые являются неотъемлемой частью эффективной процентной ставки. Амортизация на основе использования эффективной процентной ставки включается в состав процентных доходов в отдельном отчете о совокупном доходе. Расходы, обусловленные обесценением, отражаются в отдельной строке в отдельном отчете о совокупном доходе.

Финансовые инвестиции, имеющиеся в наличии для продажи

Финансовые инвестиции, имеющиеся в наличии для продажи, это те непроизводные финансовые активы, которые определены как имеющиеся в наличии для продажи или не отнесены к какой-либо из трех перечисленных выше категорий. Они состоят из долевых инструментов, краткосрочных инструментов и прочих долговых инструментов. После первоначального признания, финансовые инвестиции, имеющиеся в наличии для продажи, оцениваются по справедливой стоимости, а доходы или убытки признаются как отдельный компонент капитала до тех пор, пока не прекращено признание инвестиции, или до тех пор, пока не будет установлено, что инвестиция обесценилась, и в этот момент прочий совокупный доход или убыток, ранее показанные в капитале, включаются в прибыли и убытки в отдельном отчете о совокупном доходе. Вознаграждение, рассчитанное с использованием метода эффективной процентной ставки, признается в отдельном отчете о совокупном доходе.

Определение справедливой стоимости

Справедливая стоимость финансовых инструментов, торговля которыми на отчетную дату осуществляется на активном рынке, определяется на основании рыночных котировок или котировок дилеров (котировки на покупку для длинных позиций и котировки на продажу для коротких позиций), без вычета затрат по сделке.

Справедливая стоимость прочих финансовых инструментов, торговля которыми не осуществляется на активном рынке, определяется с использованием применимых методик оценки. Методики оценки включают модель на основе чистой приведенной стоимости, сравнение с аналогичными инструментами, на которые существуют цены на наблюдаемом рынке, модели оценки опционов и другие модели оценки.

Прекращение признания

Финансовые активы

Финансовый актив (или, где применимо - часть финансового актива или часть группы аналогичных финансовых активов) прекращает признаваться на балансе, если:

- срок действия прав на получение денежных потоков от актива истек;

- Фонд передал свои права на получение денежных потоков от актива либо взял на себя обязательство по выплате третьей стороне получаемых денежных потоков в полном объеме и без существенной задержки по "транзитному" соглашению; и либо (а) Фонд передал практически все риски и выгоды от актива, либо (б) Фонд не передал, но и не сохраняет за собой практически все риски и выгоды от актива, но передал контроль над данным активом.

Если Фонд передал все свои права на получение денежных потоков от актива, либо заключила транзитное соглашение и при этом не передал, но и не сохранил за собой практически все риски и выгоды от актива, а также не передал контроль над активом, новый актив признается в той степени, в которой Фонд продолжает свое участие в переданном активе.

В этом случае Фонд также признает соответствующее обязательство. Переданный актив и соответствующее обязательство оцениваются на основе, которая отражает права и обязательства, сохраненные Фондом. Продолжающееся участие, которое принимает форму гарантии по переданному активу, признается по наименьшей из следующих величин: первоначальной балансовой стоимости актива или максимальной суммы, выплата которой может быть потребована Фондом.

Финансовые обязательства

Финансовое обязательство прекращает признаваться в случае, если обязательство погашено, аннулировано или срок его действия истек.

Обесценение финансовых активов

Средства в кредитных учреждениях, займы клиентам и банковские вклады

В отношении средств в кредитных учреждениях, займов и банковских вкладов, учет которых производится по амортизированной стоимости, Фонд первоначально оценивает на индивидуальной основе наличие объективных признаков обесценения для отдельно значимых финансовых активов, и на индивидуальной основе или в совокупности для финансовых активов, которые не являются отдельно значимыми. Если Фонд определяет, что по финансовому активу, оцененному на индивидуальной основе, не существует объективных признаков обесценения, независимо от того, является ли он значимым, Фонд включает этот актив в группу финансовых активов с аналогичными характеристиками кредитного риска и оценивает их на предмет обесценения на совокупной основе. Активы, которые оцениваются на предмет обесценения на индивидуальной основе, в отношении которых признаются убытки от обесценения, не должны оцениваться на предмет обесценения на совокупной основе.

В случае наличия объективных свидетельств возникновения убытков от обесценения, сумма убытка представляет собой разницу между балансовой стоимостью актива и приведенной стоимостью оцененных будущих потоков денежных средств (которая не учитывает будущие ожидаемые убытки по займам, которые еще не были понесены). Балансовая стоимость актива снижается за счет использования счета резерва, и сумма убытка признается в отдельном отчете о совокупном доходе. Процентные доходы продолжают начисляться по сниженной балансовой стоимости, на основании первоначальной эффективной процентной ставки по активу. Процентный доход отражается как часть доходов в отдельной строке отчета о совокупном доходе. Займы и соответствующий резерв списываются в том случае, когда не имеется реальных перспектив возмещения, и все обеспечение было реализовано или передано Группе. Если в следующем году сумма оцененных убытков от обесценения увеличивается или уменьшается в связи с событием, произошедшим после того, как были признаны убытки от обесценения, ранее признанная сумма убытков от обесценения увеличивается или уменьшается посредством корректировки счета резерва. Если списанные ранее суммы позднее восстанавливаются, то сумма восстановления отражается в прибылях и убытках в отдельном отчете о совокупном доходе.

Финансовые активы, учитываемые по амортизированной стоимости

В отношении финансовых активов, учитываемых по амортизированной стоимости, Фонд сначала проводит отдельную оценку существования объективных свидетельств обесценения индивидуально значимых финансовых активов, либо совокупно по финансовым активам, не являющимся индивидуально значимыми. Если Фонд определяет, что объективные свидетельства обесценения, индивидуально оцениваемого финансового актива отсутствуют, вне зависимости от его значимости, он включает данный актив в группу финансовых активов с аналогичными характеристиками кредитного риска, а затем рассматривает данные активы на предмет обесценения на совокупной основе. Активы, отдельно оцениваемые на предмет обесценения, по которым признается либо продолжает признаваться убыток от обесценения, не включаются в совокупную оценку на предмет обесценения. При наличии объективного свидетельства понесения убытка от обесценения, сумма убытка оценивается как разница между балансовой стоимостью актива и приведенной стоимостью ожидаемых будущих денежных потоков (без учета будущих ожидаемых кредитных убытков, которые еще не были понесены).

Приведенная стоимость расчетных будущих денежных потоков дисконтируется по первоначальной эффективной процентной ставке по финансовому активу. Если процентная ставка по финансовому активу является переменной, ставка дисконтирования для оценки убытка от обесценения представляет собой текущую эффективную ставку процента.

Балансовая стоимость актива снижается посредством использования счета резерва, а сумма убытка признается в отдельном отчете о совокупном доходе. Начисление процентного дохода по сниженной балансовой стоимости продолжается, основываясь на процентной ставке, используемой для дисконтирования будущих денежных потоков с целью оценки убытка от обесценения. Процентный доход отражается как часть доходов в отдельной строке отчета о совокупном доходе. Финансовые активы вместе с соответствующими резервами списываются с баланса, если отсутствует реалистичная перспектива их возмещения в будущем, а все доступное обеспечение было реализовано, либо передано Фонду. Если в течение следующего года сумма расчетного убытка от обесценения увеличивается, либо уменьшается ввиду какого-либо события, произошедшего после признания обесценения, сумма ранее признанного убытка от обесценения увеличивается, либо уменьшается посредством корректировки счета резерва. Если предыдущее списание стоимости финансового инструмента впоследствии восстанавливается, сумма восстановления признается в составе доходов по финансированию.

Долгосрочные активы, классифицируемые как удерживаемые для передачи акционеру

Активы классифицируются как долгосрочные активы, удерживаемые для передачи акционеру, если они соответствуют следующим критериям:

- Имеются в наличии для немедленной передачи в их текущем состоянии;

- Существует твердое намерение осуществить планируемую передачу;

- Предпринимаются активные действия для завершения плана;

- Существует высокая вероятность осуществления передачи, и ожидается, что передача будет завершена в течение одного года с момента классификации.

Долгосрочные активы, классифицируемые как удерживаемые для передачи акционеру, представлены отдельно в отдельной финансовой отчетности в категории текущих активов в отдельном бухгалтерском балансе.

Долгосрочные активы (и группы выбытия), классифицируемые как удерживаемые для передачи акционеру, учитываются по наименьшей из балансовой стоимости активов и справедливой стоимости, за вычетом затрат на передачу.

Долгосрочный актив, который перестает классифицироваться как удерживаемый для передачи акционеру, оценивается по наименьшему значению из:

- его балансовой стоимости до того, как актив (или группа выбытия) был классифицирован как предназначенный для передачи акционеру, с корректировкой на любую амортизацию или переоценку, которая была бы признана, если бы данный актив (или группа выбытия) не был классифицирован как предназначенный для передачи акционеру, и

- его возмещаемой суммы на дату последующего решения об отказе от передачи.

Товарно-материальные запасы

Товарно-материальные запасы учитываются по наименьшей из двух величин: себестоимости и чистой стоимости реализации по методу средневзвешенной стоимости. Стоимость включает в себя все затраты, понесенные в ходе обычной деятельности, связанные с доставкой запасов на место и приведением их в текущее состояние.

Налог на добавленную стоимость

Налоговые органы позволяют производить погашение НДС по продажам и приобретениям на нетто основе, НДС к возмещению представляет собой НДС по приобретениям на внутреннем рынке, за вычетом НДС по продажам на внутреннем рынке. Продажи на экспорт облагаются по нулевой ставке.

Денежные средства и их эквиваленты

Денежные средства и их эквиваленты включают в себя наличность в кассе, средства, находящиеся на вкладах до востребования, прочие краткосрочные высоколиквидные инвестиции с первоначальным сроком погашения не более трех месяцев.

Финансовые обязательства

Первоначальное признание и оценка

Финансовые обязательства, находящиеся в сфере действия МСФО (IAS) 39, классифицируются соответственно как финансовые обязательства, переоцениваемые по справедливой стоимости через прибыль или убыток и кредиты и заимствования. Фонд классифицирует свои финансовые обязательства при их первоначальном признании. Финансовые обязательства первоначально признаются по справедливой стоимости, увеличенной в случае займов и кредитов на непосредственно связанные с ними затраты по сделке. Финансовые обязательства Фонда включают торговую и прочую кредиторскую задолженность, банковские овердрафты, кредиты и займы, а также договоры финансовой гарантии.

Последующая оценка

Последующая оценка финансовых обязательств зависит от их классификации следующим образом:

Займы и средства Правительства

После первоначального признания процентные кредиты и займы оцениваются по амортизированной стоимости с использованием метода эффективной процентной ставки. Доходы и расходы по таким финансовым обязательствам признаются в отдельном отчете о совокупном доходе при прекращении их признания, а также по мере начисления амортизации с использованием эффективной процентной ставки. Амортизированная стоимость рассчитывается с учетом дисконтов или премий при приобретении, а также комиссионных или затрат, которые являются неотъемлемой частью эффективной процентной ставки. Амортизация эффективной процентной ставки включается в состав процентных расходов в отчете о совокупном доходе.

Выпущенные финансовые инструменты или их компоненты, классифицируются как обязательства, если в результате договорного соглашения Группа имеет обязательство либо поставить денежные средства или иные финансовые активы, либо исполнить обязательство иным образом, чем посредством обмена фиксированной суммы денежных средств или других финансовых активов на фиксированное число собственных долевых инструментов. Такие инструменты включают средства Правительства и займы полученные от кредитных учреждений, которые первоначально учитываются по справедливой стоимости полученных средств за вычетом затрат, непосредственно связанных со сделкой. Впоследствии, полученные средства отражаются по амортизированной стоимости, и соответствующая разница между чистой величиной полученных средств и стоимостью погашения признаются в отдельном отчете о совокупном доходе за период заимствования с использованием метода эффективной процентной ставки. Если Фонд приобретает свое собственное долговое обязательство, то оно исключается из отдельного бухгалтерского баланса, а разница между балансовой стоимостью обязательства и выплаченным возмещением по сделке включается в чистый процентный доход.

Выпущенные долговые ценные бумаги

Выпущенные долговые ценные бумаги представлены выпущенными в обращение облигациями Фонда, которые отражаются в учете в соответствии с теми же принципами, что и займы и средства Правительства.

Договоры финансовой гарантии

Выпущенные Фондом договоры финансовой гарантии представляют собой договоры, требующие осуществления платежа в возмещение убытков, понесенных владельцем этого договора вследствие неспособности определенного должника осуществить своевременный платеж в соответствии с условиями долгового инструмента. Договоры финансовой гарантии первоначально признаются как обязательство по справедливой стоимости с учетом затрат по сделке, напрямую связанных с выпуском гарантии. Впоследствии, обязательство оценивается по наибольшей из следующих величин: наилучшая оценка затрат, необходимых для погашения существующего обязательства на отчетную дату, и признанная сумма обязательства за вычетом накопленной амортизации.

Торговая и прочая кредиторская задолженность

Торговая кредиторская задолженность первоначально отражается по справедливой стоимости, и в последующем оценивается по амортизированной стоимости с использованием метода эффективной ставки процента.

Опционы, возникающие при приобретении инвестиций

Если при приобретении инвестиций Фонд наделяет третью сторону опционом колл по приобретенной доле в предприятии, Фонд оценивает, дает ли участие в таком опционе третьей стороне доступ к выгодам и рискам, связанным с правом собственности на такую долю.

В случае если опцион колл по приобретенной доле не дает доступа третьей стороне к выгодам и рискам долевого владения, данный опцион не учитывается при определении существенного влияния Фонда.

Справедливая стоимость обязательства для Фонда по опциону признается как часть стоимости приобретенных инвестиций. Впоследствии, финансовое обязательство оценивается в соответствии с требованиями МСБУ 39 "Финансовые инструменты: Признание и Оценка". Изменения в справедливой стоимости финансового обязательства, а также любые доходы или расходы, связанные с реализацией данных опционов учитываются в отдельном отчете о совокупном доходе.

Признание дохода

Доходы признаются тогда, когда существует вероятность того, что Фонд будет получать экономические выгоды, связанные с операцией, и сумма дохода может быть достоверна определена.

Процентные и аналогичные доходы и расходы

По всем финансовым инструментам, оцениваемым по амортизированной стоимости, и процентным финансовым инструментам, классифицированным в качестве инвестиций, имеющихся в наличии для продажи, процентные доходы или расходы отражаются по эффективной процентной ставке, при дисконтировании по которой ожидаемые будущие денежные платежи или поступления на протяжении предполагаемого срока использования финансового инструмента или в течение более короткого периода времени, где это применимо, в точности приводятся к чистой балансовой стоимости финансового актива или финансового обязательства. При расчете учитываются все договорные условия по финансовому инструменту (например, право на досрочное погашение) и комиссионные или дополнительные расходы, непосредственно связанные с инструментом, которые являются неотъемлемой частью эффективной процентной ставки, но не учитываются будущие убытки по кредитам. Балансовая стоимость финансового актива или финансового обязательства корректируется в случае пересмотра Фондом оценок платежей или поступлений. Скорректированная балансовая стоимость рассчитывается на основании первоначальной эффективной процентной ставки, а изменение балансовой стоимости отражается как процентные доходы или расходы.

В случае снижения отраженной в финансовой отчетности стоимости финансового актива или группы аналогичных финансовых активов вследствие обесценения, процентные доходы продолжают признаваться по первоначальной эффективной процентной ставке на основе новой балансовой стоимости.

Дивиденды

Доход по дивидендам признается, когда установлено право Фонда на получение платежа.

Признание расходов

Расходы учитываются в момент возникновения и отражаются в отдельной финансовой отчетности в периоде, к которому они относятся, на основе метода начисления.

Подоходный налог

Подоходный налог за год включает текущий и отсроченный налог. Подоходный налог отражается в отдельном отчете о совокупном доходе, за исключением того объема, в котором он относится к статьям, непосредственно отнесенным на собственный капитал, и в этом случае он признается в капитале.

Текущие расходы по налогу представляют собой ожидаемые налоги к уплате по налогооблагаемому доходу за год и любые корректировки в отношении налога к уплате в отношении предыдущих лет.

Отсроченные налоговые активы и обязательства рассчитываются в отношении всех временных разниц с использованием балансового метода. Отсроченные налоги определяются по всем временным разницам между налоговой базой активов и обязательств и их балансовой стоимостью в финансовой отчетности, за исключением возникновения отсроченного подоходного налога в результате первоначального признания гудвила, актива или обязательства по сделке, которая не является объединением компаний и которая, в момент ее совершения, не оказывает влияния на бухгалтерский доход или налогооблагаемый доход и убыток.

Отсроченный налоговый актив признается только в той степени, в какой существует значительная вероятность получения налогооблагаемого дохода, который может быть уменьшен на сумму вычитаемых временных разниц. Отсроченные налоговые активы и обязательства рассчитываются по налоговым ставкам, применение которых ожидается в период реализации актива или погашения обязательства, на основе действующих или объявленных (и практически принятых) на отчетную дату налоговых ставок.

Капитал

Уставный капитал

Простые акции классифицируются как капитал. Затраты на оплату услуг третьим сторонам, непосредственно связанные с выпуском новых акций, за исключением случаев объединения предприятий, отражаются в составе капитала как уменьшение суммы, полученной в результате данной эмиссии. Сумма превышения справедливой стоимости полученных средств над номинальной стоимостью выпущенных акций относится на нераспределенную прибыль.

Дивиденды

Дивиденды признаются как обязательства и вычитаются из суммы капитала на отчетную дату только в том случае, если они были объявлены до отчетной даты включительно. Информация о дивидендах раскрывается в отчетности, если они были рекомендованы до отчетной даты, а также рекомендованы или объявлены после отчетной даты, но до даты утверждения отдельной финансовой отчетности к выпуску.

Связанные стороны

Связанные стороны включают акционера Фонда, ключевой управленческий персонал, ассоциированные организации и организации, в которых значительная доля голосующих акций прямо или косвенно принадлежит акционерам или ключевому управленческому персоналу Фонда.

Условные обязательства и условные активы

Условные обязательства не учитываются в отдельной финансовой отчетности. Они раскрываются, если только возможность оттока ресурсов и экономических выгод не является маловероятной.

Условные активы не учитываются в отдельной финансовой отчетности. Они раскрываются тогда, когда поступление экономических выгод является вероятным.

Взаимозачет

Активы и обязательства взаимоисключаются, и сумма нетто показывается в бухгалтерском балансе тогда, когда существует юридически защищенное право зачесть учтенные суммы и имеется намерение урегулирования на нетто-основе или одновременной реализации актива и погашения обязательства.

Последующие события

События, произошедшие после окончания отчетного периода, которые предоставляют дополнительную информацию о положении Фонда на отчетную дату (корректирующие события), отражаются в отдельной финансовой отчетности. События, произошедшие после окончания отчетного периода, которые не являются корректирующими событиями, раскрываются в примечаниях при их существенности.

4. СУЩЕСТВЕННЫЕ БУХГАЛТЕРСКИЕ СУЖДЕНИЯ, ОЦЕНКИ И ДОПУЩЕНИЯ

Подготовка отдельной финансовой отчетности Фонда требует от его руководства вынесения суждений, определения оценочных значений и допущений, которые влияют на указываемые в отчетности суммы выручки, расходов, активов и обязательств, а также на раскрытие информации об условных обязательствах на отчетную дату. Однако неопределенность в отношении этих допущений и оценочных значений может привести к результатам, которые могут потребовать существенных корректировок к балансовой стоимости актива или обязательства, в отношении которых делаются подобные допущения и оценки, в будущем.

Основные допущения о будущем и прочие основные источники неопределенности в оценках на отчетную дату, которые могут послужить причиной существенных корректировок балансовой стоимости активов и обязательств в течение следующего финансового года, рассматриваются ниже:

Справедливая стоимость финансовых инструментов

В случаях, когда справедливая стоимость финансовых инструментов и финансовых обязательств, признанных в отдельном бухгалтерском балансе, не может быть определена на основании данных активных рынков, она определяется с использованием методов оценки, включая модель дисконтированных денежных потоков. В качестве исходных данных для этих моделей по возможности используется информация с наблюдаемых рынков, однако в тех случаях, когда это не представляется практически осуществимым, требуется определенная доля суждения для установления справедливой стоимости. Суждения включают учет таких исходных данных как риск ликвидности, кредитный риск и волатильность. Изменения в допущениях относительно данных факторов могут оказать влияние на справедливую стоимость финансовых инструментов, отраженную в отдельной финансовой отчетности.

Резерв на обесценение средств в кредитных учреждениях

На каждую отчетную дату Фонд проводит анализ своих существенных займов кредитным учреждениям, для того, чтобы оценить должен ли убыток от обесценения быть учтен в прибылях и убытках. В частности, суждения руководства требуются в оценке суммы и сроков, будущих денежных потоков при определении убытка от обесценения. При оценке таких денежных потоков, Фонд выносит суждения о финансовом положении заемщика и чистой стоимости реализации обеспечения. Эти оценки основаны на допущениях по ряду факторов, и фактические результаты могут быть иными, что приведет к будущим изменениям в резерве.

Затем, займы, которые были оценены по отдельности и которые не обесценились, и все несущественные по отдельности займы оцениваются в совокупности, в группах активов с аналогичными характеристиками риска, для определения того, необходимо ли формировать резерв вследствие наступления случаев убытка, в отношение которых имеется объективное свидетельство, но влияние не является очевидным.

Совокупная оценка принимает во внимание данные по кредитному портфелю, (такие как кредитное качество, уровни просрочки, использование кредита, соотношение займа к обеспечению и пр.), концентрацию риска и экономические показатели (в том числе уровень безработицы, индексы цен на недвижимость, страновой риск и показатели работы различных отдельных групп). В течение 2009 года руководство Фонда приняло решение отсторнировать резерв, созданный в 2008 году. В 2008 году Фонд начислил резерв на обесценение средств в кредитных учреждениях в размере 28,311 миллинов тенге (Примечание 8).

Обесценение основных средств

Фонд пересматривает основные средства на предмет обесценения на каждую дату составления финансовой отчетности. В случае, если существуют такие показатели обесценения или когда требуется ежегодное тестирование активов на обесценение, Фонд осуществляет оценку возмещаемой стоимости актива. Возмещаемая стоимость актива - это наибольшая из следующих величин: справедливой стоимости актива или подразделения, генерирующего денежные потоки, за вычетом расходов на продажу, и ценности использования актива. Возмещаемая стоимость определяется для отдельного актива, если только актив не генерирует притоки денежных средств, которые, в основном, независимы от притоков, генерируемых другими активами или группами активов. Если балансовая стоимость актива превышает его возмещаемую стоимость, актив считается обесцененным и списывается до возмещаемой стоимости. При оценке стоимости использования, ожидаемые денежные потоки корректируются на риски, специфичные для группы активов и дисконтируются к текущей стоимости с использованием ставки дисконтирования до налогообложения, которая отражает текущие рыночные оценки временной стоимости денег и риски, присущие специфичным активам.

Определение обесценения основных средств предполагает использование суждений, которые включают, но не ограничиваются, причину, срок и сумму обесценения. Обесценение основывается на большом количестве факторов, таких как текущая конкурентная среда, ожидаемый рост отрасли, изменение в доступности финансирования в будущем, технологическое устаревание, прекращение оказания услуг, текущие затраты на замещение и другие изменения условий, которые указывают на существование обесценения.

Возмещаемая сумма и справедливая стоимость обычно определяются с помощью метода дисконтированного потока денежных средств, который включает обоснованные допущения участника рынка. Установление показателей обесценения, оценка будущих потоков денежных средств и определение справедливой стоимости активов (или группы активов) требуют от руководства существенных суждений, касающихся определения и подтверждения показателей обесценения, ожидаемых потоков денежных средств, применимых ставок дисконта, полезного срока службы и остаточной стоимости.

Определение возмещаемой суммы генерирующей единицы предполагает использование оценок руководства. Методы, использованные для определения стоимости использования, включают методы дисконтированного потока денежных средств. Эти оценки, включая используемые методологии, могут оказать существенное влияния на справедливую стоимость и, в- конечном счете, на сумму любого обесценения основных средств. В 2009 и 2008 годах Фонд не признавал убыток от обесценения основных средств.

Срок полезной службы основных средств

Фонд оценивает оставшийся срок полезной службы основных средств, по крайней мере, на конец каждого финансового года и, если ожидания отличаются от предыдущих оценок, изменения учитываются как изменения в расчетных оценках в соответствии с МСБУ 8 "Учетная политика, изменения в расчетных оценках и ошибки".

Налогообложение

Налогооблагаемый доход исчисляется в соответствии с налоговым законодательством, вступившем в силу с 1 января 2009 года. Группа начисляет и платит КПН по ставке 20 % от налогооблагаемого дохода в 2009 году. В ноябре 2009 года Правительство Республики Казахстан приняло закон, согласно которому изначально принятое постепенное снижение ставок КПН в 2010 и 2011 годах до 17,5 % и 15 %, соответственно, откладывается на более длительный период. Согласно поправкам, установленные ставки КПН будут снижены до 17,5 % в 2013 году, до 15 % в 2014 году и далее. В результате, ставки 2009 года сохраняют силу до 2012 года включительно, тогда как их увеличение произойдет в 2013 и 2014 годах, соответственно.

При оценке налоговых рисков, руководство рассматривает в качестве возможных сферы несоблюдения налогового законодательства, которые Группа не может оспорить или не считает, что она сможет успешно обжаловать, если дополнительные налоги будут начислены налоговыми органами. Такое определение требует вынесения существенных суждений и может изменяться в результате изменений в налоговом законодательстве и нормативно-правовых актах, определения ожидаемых результатов по ожидающим своего решения налоговым разбирательствам и результата осуществляемой налоговыми органами проверки на соответствие.

Активы по отсроченному налогу

Активы по отсроченному налогу признаются по всем резервам по сомнительной задолженности и прочим обязательствам в той степени, в которой существует вероятность того, что будут обоснованы налогооблагаемые временные разницы и коммерческий характер таких расходов, а также успешное применение стратегии налогового планирования. Сумма признанных активов по отсроченному налогу на 31 декабря 2009 года составила 15.089 миллионов тенге (2008: 5.501 миллион тенге) (Примечание 20).

5. ИНВЕСТИЦИИ В ДОЧЕРНИЕ ОРГАНИЗАЦИИ

На 31 декабря 2009 и 2008 годов инвестиции в дочерние организации представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008
АО "Национальная Компания "ҚазаҚстан Teмip Жолы"	591.832	590.254
АО "Национальная Компания "КазМунайГаз"	544.354	542.756
АО "Банк Развития Казахстана"	283.246	96.878
АО "БТА Банк"	212.095	-
АО "Национальная Атомная Компания "Казатомпром"	147.275	-
АО "Казахстанская компания по управлению электрическими сетями" ("КЕГОК")	111.529	89.142
АО "Казахтелеком"	88.733	88.733
АО "Kazyna Capital Management"	54.444	54.444
АО "Фонд развития предпринимательства "Даму"	39.521	39.521
АО "Самрук - Энерго"	28.984	19.495
АО "Фонд недвижимости "Самрук-Казына"	26.052	-
АО "Инвестиционный Фонд Казахстана"	25.895	24.383
АО "Жилищный строительный сберегательный банк Казахстана"	14.500	-
АО "Казпочта"	9.387	9.387
АО "Государственная страховая корпорация по страхованию экспортных кредитов и инвестиций"	8.031	8.031
АО "Эйр Астана"	7.276	7.276
АО "Казахстанский фонд гарантирования ипотечных кредитов"	5.675	4.208
АО "Национальная Компания "Казахстан Инжиниринг"	3.462	3.462
АО "Международный аэропорт Актобе"	3.021	3.021
ТОО "Самрук-Казына Контракт"	2.193	2.193
ТОО "Объединенная химическая компания"	2.000	-
АО "НГК "Тау-Кен Самрук"	1.937	-
АО "Международный аэропорт Атырау"	1.196	-
ТОО "Ремонтная корпорация "Камкор"	932	932
ТОО "СК-Фармация"	700	-
ТОО "Самрук -Казына Инвест"	394	94
АО "КазНИИ энергетики имени академика Ш.Ч. Чокина"	219	219
АО "КОРЭМ"	161	161
АО "Аэропорт Павлодар"	80	80
АО "Альянс Банк"	-	-
KGF IM	-	-
KGF Management	-	-
KGF SLP	-	-
ТОО "Казахстанский центр содействия инвестициям "Казинвест"	-	-
АО "Национальный инновационный фонд"	-	23.001
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Батыс"	-	2.100
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Каспий"	-	3.523
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Жетысу"	-	822
АО "Национальная Компания Социально-Предпринимательская Корпорация "Оңтүстік"	-	3.559
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Сары-арка"	-	8.904
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Тобол"	-	2.103
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Ертыс"	-	1.651
АО "Корпорация по развитию и продвижению экспорта "KAZNEX"	-	1.467
Минус: Обесценение	(90.495)	-
	2.124.629	1.631.800

В следующей таблице представлены деятельность, страна регистрации или местонахождения дочерних организаций Фонда, а также доля Фонда в этих дочерних организациях:

Компания	Тип деятельности	Страна	Доля владения
			2009	2008
АО "Национальная Компания "Казахстан Teмip Жолы"	Грузовые и пассажирские железнодорожные перевозки	Казахстан	100 %	100 %
АО "Национальная Компания "КазМунайГаз"	Нефтегазовая промышленность	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Банк Развития Казахстана"	Государственная инвестиционная деятельность	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "БТА Банк"	Банковские услуги	Казахстан	75,10 %	0,00 %
АО "Национальная Атомная Компания "Казатомпром"	Добыча урана	Казахстан	100,00 %	0,00 %
АО "Казахстанская компания по управлению электрическими сетями"	Передача электроэнергии	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Казахтелеком"	Услуги фиксированной связи	Казахстан	51,00 %	51,00 %
АО "Kazyna Capital Management"	Создание инвестиционных фондов	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Фонд развития предпринимательства "Даму"	Развитие малого предпринимательства	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Самрук - Энерго"	Производство и транспортировка тепла и электроэнергии	Казахстан	94,01 %	94,17 %
АО "Фонд недвижимости "Самрук-Казына"	Стабилизация рынка недвижимости	Казахстан	100,00 %	0,00 %
АО "Инвестиционный Фонд Казахстана"	Содействие в реализации стратегии индустриально-иннова- ционного развития	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Жилищный строительный сберегательный банк Казахстана"	Развитие системы жилищных строительных сбережений	Казахстан	100,00 %	0,00 %
АО "Казпочта"	Почтовая деятельность и финансовые услуги	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Государственная страховая корпорация по страхованию экспортных кредитов и инвестиций"	Услуги страхования	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Эйр Астана"	Пассажирские авиаперевозки	Казахстан	51,00 %	51,00 %
АО "Казахстанский фонд гарантирования ипотечных кредитов"	Гарантирование ипотечных кредитов	Казахстан	100,00 %	88,70 %
АО "Национальная Компания "Казахстан Инжиниринг"	Промышленность	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Международный аэропорт Актобе"	Услуги аэропорта	Казахстан	100,00 %	100,00 %
ТОО "Самрук-Казына Контракт"	Управление проектами	Казахстан	100,00 %	100,00 %
ТОО "Объединенная химическая компания"	Развитие химической отрасли РК	Казахстан	100,00 %	0,00 %
АО "НГК "Тау-Кен Самрук"	Развитие горнорудной отрасли РК	Казахстан	100,00 %	0,00 %
АО "Международный аэропорт Атырау"	Услуги аэропорта	Казахстан	100,00 %	0,00 %
ТОО "Ремонтная корпорация "Камкор"	Ремонт подвижного железнодорожного состава и путей	Казахстан	100,00 %	100,00 %

ТОО "СК-Фармация"	Закуп лекарственных средств в рамках гарантированной медицинской помощи населению	Казахстан	100,00 %	0,00 %
ТОО "Самрук - Инвест	Профессиональные услуги по инвестиционным проектам	Казахстан	100,00 %,	100,00 %
АО "КаэНИИ энергетики имени академика Ш.Ч. Чокина"	Научная деятельность	Казахстан	50,00 %	50,00 %
АО "КОРЭМ"	Оператор рынка электроэнергии	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Аэропорт Павлодар"	Услуги аэропорта	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Альдне Банк"	Банковские услуги	Казахстан	96,01 %	0,00 %
KGFIM	Финансовые операции	Каймановы острова	100,00 %	0,00 %
KGF Management	Финансовые операции	Каймановы острова	100,00 %	0.00 %
KGF SLP	Финансовые операции	Каймановы острова	100,00 %	0.00 %
ТОО "Казахстанский центр содействия инвестициям "Каэинвест"	Инвестиционная деятельность	Казахстан	0,00 %	0,00 %
АО "Национальный инновационный фонд"	Венчурные инвестиции и развитие наукоемких производств	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Национальная Компания "Социально- Предпринимательская Корпорация "Батыс"	Содействие экономическому развитию Акгюбинской и Западно-Казахстанской областей	Казахстан	100,00 %	100,00 %
АО "Национальная Компания "Социально- Предпринимательская Корпорация "Каспий"	Содействие экономическому развитию Атырауской и Мангистауской областей	Казахстан	48,54 %	100,00 %
АО "Национальная Компания "Социально- Предпринимательская Корпорация "Жетісу"	Содействие экономическому развитию Алматинсхой об пасти и г. Алматы	Казахстан	28,86 %	100,00 %
АО "Национальная Компания "Социально- Предпринимательская Корпорация "Оңтүстік"	Содействие экономическому развитию Южно- Казахстанской, Жамбылсхой и Кызылординской областей	Казахстан	36,55 %	52.89 %
АО "Национальная Компания "Социально- Предпринимательская Корпорация "Сары-арка"	Содействие экономическому развитию Акмолинской, Карагандинской областей и г. Астаны	Казахстан	97,98 %	100,00 %
АО "Национальная Компания "Социально- Предпринимательская Корпорация "Тобол"	Содействие экономическому развитию Костанайской и Северо-Казахстанской областей	Казахстан	36,41 %	100,00 %
АО "Национальная Компания "Социально- предпринимательская Корпорация "Ертіс"	Содействие экономическому развитию Восточно-Казахстанской и Павлодарской областей	Казахстан	43,29 %	100,00 %
АО "Корпорация по развитию и продвижению экспорта "KAZNEX"	Поддержка экспорта	Казахстан	0,00 %	100,00 %

Приобретение АО "Альянс Банк"

1 февраля 2009 года Фонд и Финансовая Корпорация "Сеймар Альянс" ("ФКСА"), являющаяся держателем контрольного пакета акций АО "Альянс Банк" ("Альянс Банк"), заключили договор купли-продажи акций Альянс Банка. В соответствии с договором, Фонд получил опцион на приобретение 76 % простых голосующих акций Альянс Банка за фиксированную сумму в 100 тенге, при осуществлении всех следующих условий:

- Поправки в некоторые законы и подзаконные акты Республики Казахстан, позволяющие прямое владение Фондом Альянс Банка;

- Размещение Фондом депозита в Альянс Банке на сумму 24 миллиарда тенге;

- Разрешение на приобретение со стороны Агентства Республики Казахстан по Регулированию и Надзору Финансового Рынка и Финансовых Организаций (далее - "АФН");

- Разрешение на приобретение со стороны Агентства Республики Казахстан по контролю над естественными монополиями, при необходимости.

Эти условия находились под контролем Фонда или рассматривались как формальные.

2 февраля 2009 года Фонд и Альянс Банк подписали соглашение о банковском депозите на размещение депозита в Альянс Банке в размере 24 миллиарда тенге для поддержки его финансовой стабильности и дальнейшей капитализации. Кроме того, в феврале 2009 года Фонд и ФКСА заключили соглашение о залоге 7.324.548 штук выпущенных простых акций Альянс Банка в пользу Фонда. ФКСА не имел полномочий прекратить договор залога даже после возврата суммы депозита. Соглашение привело к передаче Фонду контроля над 76 % голосующих акций. В результате рассмотренных выше событий, Фонд получил контроль над Альянс Банком, начиная со 2 февраля 2009 года.

Альянс Банк прекратил платежи по некоторым своим обязательствам и начал переговоры со своими кредиторами о реструктуризации своих обязательств. 6 июля 2009 года Банк заключил меморандум о взаимопонимании с координационным комитетом кредиторов касательно реструктуризации. 21 июля 2009 года АФН утвердило индикативный план реструктуризации и рекапитализации. Решение Фонда исполнить опцион по приобретению 76 % простых голосующих акций Альянс Банка являлось одним из условий успешного завершения реструктуризации.

15 декабря 2009 года Собрание Кредиторов АО "Альянс Банк" одобрило План реструктуризации обязательств банка с условием обязательного приобретения Фондом 100 % всех размещенных акций АО "Альянс Банк" и дополнительной капитализации банка.

30 декабря 2009 года, в соответствии с Законом Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности", АФН предложило Правительству, и Правительство приняло решение о приобретении Фондом 100 % всех размещенных акций АО "Альянс Банк" за 1 тенге. В рамках договора о приобретении акций АО "Альянс Банк", Фонд взял на себя обязательства по дополнительной капитализации банка (Примечания 23 и 24).

Приобретение АО "БТА Банк"

2 февраля 2009 года, в соответствии с Законом Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности", АФН предложило Правительству, и Правительство приняло решение о приобретении Фондом контрольного пакета акций АО "БТА Банк" ("БТА Банк"). Приобретение было осуществлено посредством выпуска дополнительных 25.246.343 акций по цене 8.401 тенге за акцию, на общую сумму в 212.095 миллионов тенге, в результате чего доля Фонда в капитале банка составила 75,1 %.

Прочие изменения в инвестициях в дочерние организации

В соответствии с Постановлением Правительства от 15 января 2009 года № 10 Фонду были переданы государственные пакеты акций в АО "Национальная атомная компания "Казатомпром" (100 %), АО "НГК "Тау-Кен Самрук" (100 %) (Примечание 13). Впоследствии, 17 июля 2009 года Фонд осуществил дополнительный взнос в уставный капитал АО "НГК "Тау-Кен Самрук" в размере 1.112 миллиона тенге.

В 2009 году, в соответствии с Постановлением Правительства № 1100 от 20 июля 2009 года, Фонд передал в государственную собственность 100 % акций (282.877 акций) АО "Корпорация по развитию и продвижению экспорта "KAZNEX" в обмен на государственный пакет акций АО "Казахстанский фонд гарантирования ипотечных кредитов" в размере 11,3 % (50.000 акций).

В соответствии с Постановлением Правительства № 1148 от 27 июля 2009 года, Фонду были переданы годударственные пакеты акций в АО "Жилищный строительный сберегательный банк Казахстана" (100 %), АО "Институт органического катализа и электрохимии" (100 %) и АО "Институт химических наук имени А.Б.Бектурова" (100 %) (Примечание 13).

В 2009 году за счет средств, полученных из Республиканского бюджета, Фонда осуществил следующие взносы в уставные капиталы дочерних организаций:

- в уставный капитал АО "Национальная Компания "Казакстан Teмip Жолы" и АО "Инвестиционный Фонд Казахстана" в размере 1.578 миллионов тенге и 1.512 миллионов тенге, соответственно, с целью финансирования концессионного проекта "Строительство и эксплуатация новой железнодорожной линии "Станция Шар - Усть-Каменогорск" путем капитализации компании-концессионера;

- в уставный капитал АО "Самрук-Энерго" в размере 9.489 миллиона тенге. Взнос в уставный капитал был осуществлен с целью финансирования приобретения 50 % доли в ТОО "Богатырь Комир";

- в уставный капитал АО "КЕГОК" на общую сумму 19.697 миллионов тенге. Взносы в уставный капитал были сделаны с целью финансирования проектов по строительству подстанции 500 кВ Алма и схемы выдачи мощности Мойнакской ГЭС.

- Также, в соответствии с Постановлением Правительства № 1453 от 28 сентября 2009 года. Фонд осуществил дополнительный взнос в уставный капитал АО "Банк Развития Казахстана" в размере 165 миллиардов тенге, 115 миллиардов из которых предназначены для реализации инновационных, индустриальных и инфраструктурных проектов в соответствии с Планом стабилизации. Оставшаяся сумма предназначена для пополнения оборотного капитала АО "Банк Развития Казахстана".

В 2009 году, в рамках выполнения мероприятий по решению проблем на рынке недвижимости в соответствии с Планом стабилизации, Фонд создал дочернюю организацию АО "Фонд недвижимости "Самрук-Казына" и произвел взнос в ее уставный капитал на сумму 15 миллиардов тенге. Кроме того. Фонд предоставил займы АО "Фонд недвижимости "Самрук-Казына" с процентной ставкой ниже рыночной (Примечание 7); дисконт по данным займам в размере 11.052 миллиона тенге был признан как увеличение инвестиций в АО "Фонд недвижимости "Самрук-Казына".

В 2009 году Фонд создал дочерние организации ТОО "Объединенная химическая компания" и ТОО "СК-Фармация" и, впоследствии, в течение 2009 произвел взносы в их уставные капиталы для осуществления деятельности на сумму 2.000 миллиона тенге и 700 миллиона тенге, соответственно. Также был осуществлен аналогичный взнос в уставный капитал ТОО "Самрук-Казына Инвест" в размере 300 миллионов тенге.

В 2009 году Фонд создал компании KGF IM, KGF Management и KGF SLP и внес в уставый капитал каждой из этих компаний по 151 тысяче тенге. Компании зарегистрированы на Каймановых Островах.

В 2009 году Фонд и АО "Национальная Компания "КазМунайГаз" заключили соглашение, согласно которому Фонд обменял 50 % акций АО "КазМорТрансФлот" на 100 % акций АО "Международный Аэропорт Атырау". Справедливая стоимость 100 % акций АО "Международный Аэропорт Атырау" на дату сделки была оценена независимым оценщиком в 1.196 миллионов тенге. До сделки инвестиция в АО "КазМорТрансФлот" учитывалась как инвестиция в совместное предприятие (Примечание 6). Фонд признал доход от выбытия инвестиций в АО "КазМорТрансФлот" в размере 59 миллионов тенге.

В 2009 году Фонд внес в уставный капитал АО "Национальная Компания "КазМунайГаз" 100 % акций АО "Институт органического катализа и электрохимии" и 100 % акций АО "Институт химических наук имени А.Б.Бектурова", а также имущество на сумму 23 миллиона тенге.

В 2009 году Фонд признал убыток от обесценения инвестиций в АО "БТА Банк" в размере 84 миллиарда тенге. Возмещаемая стоимость инвестиции в АО "БТА Банк" была определена на основании справедливой стоимости за минусом расходов по продаже. Оценочная стоимость реализации была определена на основании ожидаемой суммы чистых активов банка взятой из Информационного Меморандума о Реструктуризации и коэффицента по аналогичным операциям.

В соответствии с постановлениями Правительства № 1099 от 20 июля 2009 г., № 2123 от 15 декабря 2009 года Фонд в июне 2009 года приступил к разработке и реализации процедур по передаче следующих дочерних организаций в государственную собственность:

В миллионах тенге	На 31 декабря 2009 года
АО "Национальный инновационный фонд"	23.001
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Сары-арка"	8.904
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Оңтүслк"	3.559
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Каспий"	3.523
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Батыс"	2.100
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Ертіс"	1.651
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Тобол"	2.103
АО "Национальная Компания "Социально-Предпринимательская Корпорация "Жетісу"	822
Минус: Обесценение	(3.206)
Итого	42.457

В связи с ожидавшимся выбытием инвестиций в вышеупомянутые дочерние организации, на 31 декабря 2009 года данные инвестиции были признаны как активы, классифицируемые как удерживаемые для передачи акционеру.

В соответствии с постановлением Правительства № 2123 от 15 декабря 2009 г., Фонд и Комитет государственного имущества и приватизации Министерства финансов РК (далее - Комитет) заключили договор мены. Согласно договора мены, Фонд передает Комитету акции социально-предпринимательских корпораций (СПК) в обмен на государственные пакеты акций АО "Павлодарский нефтехимический завод" (42 %, далее - ПНХЗ), АО "Казахстанско-Британский технический университет" (1,67 %, далее - КБТУ), ТОО "Карагандагипрошахт" (90 %), недвижимое и прочее имущество. 10 марта 2009 года Фонд передал акции СПК в государственную собственность и получил акции ПНХЗ и КБТУ.

Данная отдельная финансовая отчетность не включает финансовые результаты дочерних организаций и подготовлена в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан. Инвестиции в дочерние организации в отдельной финансовой отчетности указаны по себестоимости за вычетом любого обесценения стоимости.

6. ИНВЕСТИЦИИ В АССОЦИИРОВАННЫЕ КОМПАНИИ И СОВМЕСТНОЕ
ПРЕДПРИЯТИЕ

На 31 декабря 2009 и 2008 годов инвестиции в ассоциированные компании и совместное предприятие представлены следующим образом:

В миллионах тенге	31 декабря 2009 г.	31 декабря 2008 г.
Совместное предприятие: АО "КазМорТрансФлот"	-	1.136
Ассоциированные компании:
АО "Народный банк Казахстана"	84.070	-
АО "Казкоммерцбанк"	48.346	-
АО "Майкаинзолото"	281	281
АО "Астана-Финанс"	6.516	6.516
Минус: Обесценение	(6.516)	(5.349)
	132.697	2.584

В 2009 и 2008 годах Фонд признал убыток от обесценения 1.167 миллионов тенге и 5.349 миллионов тенге, соответственно, представляющий списание инвестиций в АО "Астана-Финанс" ("Астана-Финанс") до возмещаемой стоимости. Обесценение было признано в отдельном отчете о совокупном доходе. Возмещаемая величина была основана на доле Фонда в чистых активах Астана-Финанс на 31 декабря 2009 и 2008 годов.

Деятельность ассоциированных компаний и совместного предприятия, страна их местонахождения и доля Фонда в этих организациях на 31 декабря представлены следующим образом:

% в уставном капитале

Компания	Тип деятельности	Страна	31 декабря 2009 г.	31 декабря 2008 г.
Совместное предприятие: АО "КазМорТрансФлот"	Морская транспортировка нефти и других грузов	Казахстан	-	50,00 %
Ассоциированные компании:
АО "Народный банк Казахстана"	Банковские услуги	Казахстан	26,81 %	-
АО "Казкоммерцбанк"	Банковские услуги	Казахстан	18,30 %	-
АО "Майкаинзолото"	Добыча золота	Казахстан	25,00 %	25,00 %
АО "Астана-Финанс"	Финансовая организация	Казахстан	5,52 %	5,52 %

В 2009 году Фонд обменял 50 % в АО "КазМорТрансФлот" на 100 % в АО "Международный Аэропорт Атырау" (Примечание 5).

В соответствии с Планом Стабилизации, в 2009 году Фонд осуществил следующие приобретения акций банков второго уровня:

- 14 мая 2009 года Фонд приобрел 165.517.241 простых акций АО "Казкоммерцбанк" по цене 217,5 тенге за акцию, в результате чего 36.000 миллионов тенге были инвестированы в капитал Банка.

- 27 марта и 29 марта 2009 года Фонд приобрел 259.064.909 простых акций и 196.232.499 привилегированных акций АО "Народный Банк Казахстана" по цене 104,03 тенге за акцию и 168,42 тенге за акцию, соответственно, в результате чего 60.000 миллионов тенге были инвестированы в капитал Банка.

Приобретения осуществлялись путем дополнительной эмиссии, и доля Фонда в итоговом количестве простых акций АО "Казкоммерцбанк" и АО "Народный Банк Казахстана" на дату приобретения составила 21,28 % и 20,97 %, соответственно. Впоследствии, часть приобретенных Фондом акций АО "Казкоммерцбанк" была передана в доверительное управление акционерам АО "Казкоммерцбанк".

Как часть приобретения акций АО "Казкоммерцбанк" и АО "Народный Банк Казахстана", Фонд также получил опционы колл и пут на продажу приобретенных акций, реализующуюся в период от 1 до 5 лет с даты приобретения. На дату приобретения справедливая стоимость обязательств по данным опционам составила 12.346 миллионов тенге для АО "Казкоммерцбанк" и 24.071 миллион тенге для АО "Народный Банк Казахстана" и была включена в стоимость инвестиций. На 31 декабря 2009 года справедливая стоимость данных обязательств по данным опционам составила 130.541 миллион тенге, и изменение справедливой стоимости опцинов было признано в составе прибылей и убытков.

7. ЗАЙМЫ ВЫДАННЫЕ

На 31 декабря 2009 и 2008 годов займы выданные включали;

В миллионах тенге	2009	2008
Облигации, выпущенные дочерними организацями (Примечание 14)	693.608
Займы дочерним организациям (Примечание 21)	79.527	3.877
Займы строительным компаниям	16.244	-
Начисленное вознаграждение	34.909	-
Общая сумма займов	824.288	3.877
Минус: текущая часть	(107.384)	(3.877)
Долгосрочная часть	716.904

На 31 декабря 2009 и 2008 годов анализ займов выданных в разрезе сроков представлен следующим образом:

В миллионах тенге	31 декабря 2009 г.	31 декабря 2008 г.
Займы, по которым не было выявлено признаков обесценения: - Не просроченные и не обесцененные	805.199	3.877
- Просроченные, но не обесцененные:		-
- просроченные менее чем на 30 дней	106	-
- просроченные от 30 до 90 дней		-
- просроченные от 90 до 180 дней	18.056	-
- просроченные от 180 до 360 дней	927	-
- просроченные свыше 360 дней	-	-
Итого просроченные займы	19.089	-
Итого займы выданные	824.288	3.877

Срок погашения до 1 года	49.124	3.877
Срок погашения от 1 до 5 лет	47.991	-
Срок погашения свыше 5 лет	727.173	-
	824.288	3.877

Беспроцентная финансовая помощь АО "Самрук-Энерго"

2 сентября 2009 года Фонд заключил договор с АО "Самрук-Энерго", в соответствии с которым Фонд выдал беспроцентную финансовую помощь в размере 10.113 миллионов тенге со сроком погашения 31 декабря 2009 года. Данная финансовая помощь предоставлена для финансирования проектов по реконструкции и строительству объектов Алматинского энергетического комплекса. Впоследствии, срок погашения финансовой помощи был продлен до 31 мая 2010 года. Балансовая стоимость данной финансовой помощи приблизительно равна ее справедливой стоимости.

Заем, выданный АО "Самрук-Энерго"

23 ноября 2009 года Фонд заключил кредитное соглашение с АО "Самрук-Энерго" на общую сумму 45.300 миллионов тенге с целью рефинансирования синдицированного займа полученного для финансирования приобретения 50 % доли в Forum Muider, владеющей ТОО "Богатырь Комир". Годовая процентная ставка по данному займу равна базовой ставке, равной сумме 6-месячного LIBOR и маржи в размере 4.30 %, умноженной на коэффициент 1,2. В течение 2009 года Фонд выдал два транша по данному кредитному соглашению:

- 23 ноября 2009 года в размере 42.282 миллионов тенге (эквивалент 283.960 тысяч долларов США); и

- 23 декабря 2009 года в размере 2.741 миллион тенге (эквивалент 18.458 тысяч долларов США).

Данный заем был выдан из средств, полученных в рамках кредитной линии Государственного Банка Развития Китая (Примечание 14).

Валютой займа является тенге, однако, по условиям данного соглашения, оплата основного долга и начисленного вознаграждения индексируется по обменному курсу доллара США. Коэффициент индексации рассчитывается как отношение обменного курса тенге к доллару США на дату оплаты к соответствующему обменному курсу на дату получения займа. Соответственно, руководство заключило, что данный заем деноминирован в долларах США. Данный заем отражен за вычетом полученной комиссии по сделке в размере 792 миллиона тенге.

В 2010 году АО "Самрук-Энерго" вернуло данный заем, и Фонд предоставил новый транш со сроком погашения в 2029 году на сумму 47.622 миллиона тенге по ставке вознаграждения равной 1 % годовых, умноженной на коэффициент 1,2, из средств, полученных от выпуска облигаций Фонда Национальному Банку Республики Казахстан ("НБРК") (Примечание 15).

Займы, выданные АО "Фонд недвижимости "Самрук-Казына"

В 2009 году Фонд предоставил займы АО "Фонд недвижимости "Самрук-Казына" на общую сумму 34.147 миллионов тенге сроком на 15 лет с процентной ставкой 1,5 %. При первоначальном признании данные займы были оценены по справедливой стоимости, составляющей 23.298 миллионоа тенге, с использованием соответствующей рыночной ставки вознаграждения. Разница между номинальной стоимостью займов и их справедливой стоимостью в размере 11.052 миллиона тенге была признана как увеличение инвестиций в АО "Фонд недвижимости "Самрук-Казына". В 2009 году Фонд признал амортизацию дисконта по данным займам в размере 204 миллиона тенге как процентные доходы (Примечание 17).

Займы, выданные строительным компаниям

В 2009 году, в соответствии с Постановлением Правительства Республики Казахстан № 519 от 14 апреля 2009 года, Фонд выдал краткосрочные беспроцентные займы ряду строительных компаний для финансирования завершения строительства объектов в городах Астана и Алматы. Помимо этого, 4 сентября 2009 года Фонд заключил договор цессии, в соответствии с которым задолженность АО "Астана-Финанс" перед Фондом по целевому кредиту для финансирования строительства объектов по бюджетным инвестиционным проектам в размере 8.500 миллионов тенге была переведена на три строительные компании, заемщиков АО "Астана-Финанс".

8. СРЕДСТВА В КРЕДИТНЫХ УЧРЕЖДЕНИЯХ

На 31 декабря 2009 и 2008 годов средства в кредитных учреждениях включали:

В миллионах тенге	31 декабря 2009 г.	31 декабря 2008 г.
10 крупнейших местных банков	362.965	132.681
Прочие местные кредитные учреждения	219.921	81.802
Начисленное вознаграждение	12.903	2.663
Общая сумма займов	595.789	217.146
Минус: резерв на обесценение	-	(28.311)
Займы, нетто	595.789	188.835
Минус: текущая часть	(96.279)	(23.154)
Долгосрочная часть	499.510	165.681

Рейтинг ВВВ	4.473
Рейтинги ниже, чем В+	367.904	114.507
Рейтинг отсутствует	223.413	74.328
	595.790	188.835

Изменения в резерве на обесценение по средствам в кредитных учреждениях представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008
На 1 января 2009 года/3 ноября 2008 года	28.311	-
Начислено за год/период	-	28.311
Сторнирование резерва	(28.311)	-
На 31 декабря	-	28.311

На 31 декабря 2008 года резерв на обесценение средств в кредитных учреждениях был представлен обесценением целевых депозитов, размещенных в АО "БТА Банк". В 2009 году, в связи с приобретением Фондом контроля над АО "БТА Банк", руководство Фонда приняло решение отсторнировать данный резерв.

На 31 декабря 2009 и 2008 годов анализ средств в кредитных учреждениях в разрезе сроков представлен следующим образом:

В миллионах тенге	31 декабря 2009 г.	31 декабря 2008 г.
Средства, по которым не было выявлено признаков обесценения:
- Не просроченные и не обесцененные	595.770	188.835
Просроченные, но не обесцененные:
- просроченные менее чем на 30 дней	19	-
- просроченные от 30 до 90 дней	-	-
- просроченные от 90 до 180 дней	-	-
- просроченные от 180 до 360 дней	-	-
- просроченные свыше 360 дней	-	-
- Итого средств в кредитных учреждениях	595.789	188.835

Срок погашения до 1 года	39.520	11.612
Срок погашения от 1 до 5 лет	203.584	54.119
Срок погашения свыше 5 лет	352.685	123.104
	595.789	188.835

На 31 декабря 2009 года средства в кредитных учреждениях в основном представлены займами следующим финансовым организациям:

- АО "Фонд развития предпринимательства "Даму" ("Фонд "Даму") на сумму 95,6 миллиардов тенге для целей финансирования субъектов малого и среднего бизнеса. Проценты по данным займам начислялись в размере 6,5 % и 7 %;

- банкам второго уровня на финансирование строительных компаний для завершения строительства жилых объектов в городах Астана и Алматы и на поддержку и развитие агропромышленного комплекса в размере 66 миллиардов тенге и 19 миллиардов тенге, соответственно. Ставка вознаграждения по данным займам начислялись в размере от 8,7 % до 9,5 %.

Также, в рамках Плана Стабилизации (Примечание 1) в 2009 году Фонд сделал следующие размещения:

В первом квартале 2009 года Фонд выдал займ Фонду "Даму", дочерней организации, в размере 120 миллиардов тенге сроком до 7 лет со ставкой вознаграждения 5,5 %. Фонд "Даму" из полученных средств выдал займы на сумму 117 миллиардов тенге некоторым казахстанским банкам. Займы были выданы для целей финансирования и рефинансирования субъектов малого и среднего бизнеса согласно Плану Стабилизации. 3 миллиарда тенге будут использованы на те же цели самим Фондом "Даму".

В первом полугодии 2009 года Фонд разместил депозиты в некоторых казахстанских банках в размере 120 миллиардов тенге для рефинансирования ими ипотечных займов, выданных населению, и 17.224 миллиона тенге для финансирования строительных компаний для завершения строительства жилых объектов в городах Астана и Алматы. Ставка вознаграждения по данным займам начислялись в размере 7 % годовых.

Денежные средства для вышеупомянутых размещений были получены посредством продажи Фондом своих облигаций Национальному Банку Республики Казахстан (Примечание 15).

Кроме того, Фонд разместил на депозитных счетах в АО "Казкоммерцбанк" и АО "Народный банк" 144 миллиарда тенге, со ставкой вознаграждения 8 % годовых, для кредитования проектов реального сектора. Данное размещение было сделано за счет средств, полученных от взноса в уставный капитал со стороны Правительства (Примечание 13).

9. АВАНСЫ, ВЫДАННЫЕ ЗА ДОЛГОСРОЧНЫЕ АКТИВЫ

9 декабря 2009 года Фонд заключил договор с "Ekibastuz Holdings B.V." и "Kazakhmys PLC" о приобретении 50 % доли участия в ТОО "Экибастузкая ГРЭС-1". 11 декабря 2009 года Фонд выплатил аванс на сумму 680.854 тысячи долларов США (эквивалент 101.080 миллионов тенге по курсу на дату платежа) за данные акции. На дату выпуска настоящей отдельной финансовой отчетности "Ekibastuz Holdings B.V." передал Фонду 50 % доли участия в ТОО "Экибастузкая ГРЭС-1".

10. КРАТКОСРОЧНЫЕ БАНКОВСКИЕ ВКЛАДЫ

На 31 декабря 2009 краткорсрочные банковские вклады представлены вкладами, размешенными в казахстанских банках. Средневзвешенная ставка по краткосрочным банковским вкладам составила 10,23 %. Сроки погашения краткосрочных банковских вкладов варьируются от 3 до 12 месяцев после отчетной даты.

11. ПРОЧИЕ ТЕКУЩИЕ АКТИВЫ

В миллионах тенге	31 декабря 2009 г.	31 декабря 2008 г.
Денежные средства, ограниченные в использовании	24.000	-
Предоплата по дивидендам Акционеру	8.645	-
Прочие	1.992	304
	34.637	304

Денежные средства, ограниченные в использовании, представляют собой денежные средства, размещенные на текущем счете в Национальном Банке Республики Казахстан, предназначенные для приобретения простых акций АО "Альянс банк" (Примечания 23 и 24).

12. ДЕНЕЖНЫЕ СРЕДСТВА И ИХ ЭКВИВАЛЕНТЫ

В миллионах тенге	31 декабря 2009 г.	31 декабря 2008 г.
Текущие счета в банках, выраженные в тенге	420.296	123.118
Текущие счета в банках, выраженные в долларах США	43.870	-
Срочные вклады в банках, выраженные в тенге	73.701	592.169
Минус: Обесценение	-	-
	537.867	715.287

По состоянию на 31 декабря 2009 года средневзвешенная процентная ставка по большинству текущих счетов, размешенных в казахстанских банках равна 1,14 % (2008:4,88 %).

Срочные вклады размещены на различные сроки, от одного дня до трех месяцев, в зависимости от потребностей Фонда в наличных денежных средствах. На 31 декабря 2009 года средневзвешенная процентная ставка по срочным депозитам в банках составила 0,25 % (2008; 0,25 %).

В общей сумме остатка денежных средств Фонда на счетах в банках имеются средства, выделенные из Республиканского бюджета и Национального Фонда по целевым программам Правительства.

По состоянию на 31 декабря 2009 года данные остатки денежных средств аккумулируются на счетах Национального Банка и составляют 353 миллиарда тенге, в том числе:

- 190 миллиардов тенге по средствам Национального Фонда в рамках реализации Стабилизационного Плана;

- 48,4 миллиардов тенге - по рефинансированию займа АО "Самрук-Энерго", связанного с приобретением 50 % доли в ТОО "Богатырь Комир";

- 38,2 миллиардов тенге - по средствам из Республиканского бюджета на финансирование проектов, релизуемых Фондом;

- 27,3 миллиардов тенге - кредит, выделенный Правительством, для последующего кредитования АО "Банк Развития Казахстана", АО "KPI" и АО "Жилищный строительный банк Казахстана";

- 49,1 миллиардов тенге по средствам, выделенным Казына в 2006-2008 годах для финансирования инвестиционных проектов.

13. КАПИТАЛ
Уставный капитал

В течение 2009 и 2008 годов, Фонд произвел эмиссии акций, оплата которых была осуществлена следующим образом:

Оплата акций	Количество разрешенных к выпуску и выпущенных акций	Номинальная стоимость акции, в тенге	Уставный капитал, в миллионах тенге
Слияние Самрук и Казына	2.816.433.936	1.000	2.816.434
Взносы денежными средствами	607.809.000	10.000, 1.000	610.590
Взносы государственными пакетами акций	3.189.907	10.000	31.899
На 31 декабря 2008 года	3.427.432.843		3.458.923
Взносы денежными средствами	15.274.340	10.000, 1.000	67.346
Взносы государственными пакетами акций	22.203.019	10.000, 1.000	222.030
На 31 декабря 2009 года	3.464.910.202		3.748.299

На 31 декабря 2009 года 3.464.910.202 акции были полностью оплачены (2008: 3.427.432.843 акции).

Уставный капитал Фонда был сформирован путем поэтапного размещения акций, оплаченными капитализацией нераспределенной прибыли, вкладами, государственными пакетами акций организаций, которые находятся под общим управлением Государства, взносами, денежными и имущественными средствами, следующим образом:

2008 год

Слияние Самрук и Казына

- Согласно Указа Президента Республики Казахстан № 669 от 13 октября 2008 года и Постановления Правительства Республики Казахстан № 962 от 17 октября 2008 года, 3 ноября 2008 года в уставный капитал Фонда были внесены чистые активы Самрук и Казына.

Взносы государственными пакетами акций

- В соответствии с Постановлением Правительства Республики Казахстан № 962 от 17 октября 2008 года, 24 декабря 2008 года Фонду переданы акции семи социально-предпринимательских корпораций и АО "Казахстанский фонд гарантирования ипотечных кредитов" (Примечание 5).

Взносы денежными средствами

- В соответствии с Законом Республики Казахстан № 8-IV "О бюджете" на 2008 год от 6 декабря 2007 года, Правительство в период с 6 ноября по 31 декабря 2008 года осуществило денежный взнос в капитал Фонда в сумме 607.500 миллионов тенге. Данные средства предназначены для осуществления Плана Стабилизации, одобренного Правительством в 2008 году (Примечание 1).

- В соответствии с Постановлением Правительства Республики Казахстан № 1236 от 24 декабря 2008 года, 31 декабря 2008 года в капитал Фонда осуществлен денежный взнос в размере 3.090 миллионов тенге. Данные средства предназначены для финансирования концессионного проекта "Строительство и эксплуатация новой железнодорожной линии "Станция Шар - Усть-Каменогорск".

2009 год

Взносы государственными пакетами акций

- В соответствии с Постановлением Правительства Республики Казахстан № 962 от 17 октября 2008 года, 19 января 2009 года Фонду передан государственный пакет акций АО "Национальная Атомная Компания "КазАтомПром".

- В соответствии с Постановлением Правительства Республики Казахстан № 10 от 15 января 2009 года, 15 апреля 2009 года Фонду передан государственный пакет акций АО "Национальная Горнорудная Компания "Тау-Кен Самрук". Национальная Горнорудная Компания "Тау-Кен Самрук" была создана в 2009 году.

- В соответствии с Постановлением Правительства Республики Казахстан от № 1148 от 27 июля 2009 года, 20 августа 2009 года Фонду переданы государственные пакеты акций АО "Жилищный строительный сберегательный банк Казахстана", АО "Институт химических наук имени А.Б.Бектурова" и АО "Институт органического катализа и электрохимии".

Взносы денежными средствами

- В соответствии с Законом Республики Казахстан "О республиканском бюджете на 2009-2011 года" от 4 декабря 2008 года, Правительство в течение 2009 года осуществило денежный взнос в капитал Фонда в сумме 67.346 миллионов тенге. Данные средства были предназначены, в основном, для финансирования инвестиционных проектов, осуществляемых дочерними организациями, а также финансирования мер по реализации государственной жилищной программы и кредитования малого и среднего бизнеса.

14. ЗАЙМЫ

На 31 декабря 2009 и 2008 годов займы, в том числе начисленное вознаграждение, включали:

В миллионах тенге	31 декабря 2009 г.	31 декабря 2008 г.
Облигации выпущенные, приобретенные дочерними организациями:		-
- АО "БТА Банк"	507.656	-
- АО "Альянс Банк"	82.616
- АО "Национальная Компания "КазМунайГаз"	66.527
- АО "Банк Развития Казахстана"	63
Кредитная линия Государственного Банка Развития Китая	88.887	-
За вычетом суммы, подлежащей погашению в течение 12 месяцев	(13.622)
Суммы, подлежащие погашению после 12 месяцев	732.127	-

Займы, выраженные в тенге	656.862	-
Займы, выраженные в долларах США	88.887	-
	745.749	-

Обмен облигациями с АО "БТА Банк" и АО "Альянс Банк"

В течение марта 2009 года АО "БТА Банк" и АО "Альянс Банк" разместили на КФБ свои облигации с купонным вознаграждением в размере 9 % на общую сумму 645 миллиардов тенге и 105 миллиардов тенге, соответственно, со сроком обращения 6-15 лет. Все эти облигации были приобретены Фондом. Одновременно, Фонд выпустил 750.000.000 купонных облигаций на общую сумму 750 миллиардов тенге с аналогичным сроком обращения и с купонным вознаграждением в размере 4 %. Часть данных облигаций на общую сумму 645 миллиардов тенге была приобретена АО "БТА Банк", а часть облигаций на сумму 105 миллиардов тенге была приобретена АО "Альянс Банк". Впоследствии, АО "БТА Банк" и АО "Альянс Банк" продали облигации Фонда Национальному Банку Республики Казахстан по соглашениям обратного выкупа. Облигации к получению и облигации к погашению были продисконтированы по ставкам 12,3 % и 7,4 %, соответственно, которые приблизительно равны рыночной процентной ставке, применимой для Фонда и данных банков на дату сделки. Разница в полученных дисконтах между облигациями, размещенными и приобретенными в размере 32.548 миллионов тенге для АО "БТА Банк" и 5.298 миллионов тенге для АО "Альянс Банк", была признана как процентный доход (Примечание 17). В 2009 году Фонд признал амортизацию дисконта по данным облигациям на общую сумму 3.572 миллиона тенге как процентные расходы (Примечание 18).

Обмен облигациями с АО "НК "КазМунайГаз"

В июле 2009 года КМГ выпустил облигации на КФБ с номинальной стоимостью 190 миллиардов тенге со ставкой купона 5 % годовых со сроком погашения в 2044 году. Одновременно с этим, Фонд выпустил облигации на КФБ по ставке купона 4 % годовых на аналогичных условиях. КМГ и Фонд обменялись данными облигациями. КМГ заложил облигации Фонда в НБРК по соглашению РЕПО и получил 180,5 миллиардов тенге от НБРК на период четырех месяцев (впоследствии продлено на ежемесячной основе) под 8,5 % в год. Облигации к получению и облигации к погашению были продисконтированы по ставке 12,5 %, которая приблизительно равна рыночной процентной ставке, применимой для Фонда и КМГ на дату сделки. Полученный чистый дисконт в размере 14.982 миллиона тенге был признан как процентный доход (Примечание 17). В 2009 году Фонд признал амортизацию дисконта по данным облигациям в размере 13.468 тысяч тенге как процентные расходы (Примечание 18).

Обмен облигациями с АО "Банк Развития Казахстана"

В 2009 году АО "Банк Развития Казахстана" приобрел облигации Фонда на общую сумму 53.142 миллиона тенге. Облигации имеют срок погашения 50 лет со ставкой купона 0,1 % годовых. При первоначальном признании облигации были оценены по справедливой стоимости, составляющей 61 миллион тенге, с использованием приблизительной рыночной процентной ставки 15,74 %. Продажа произошла одновременно с приобретением облигаций АО "Банк Развития Казахстана" за аналогичное возмещение на аналогичных условиях за исключением того факта, что облигации приобретенные имеют необязательный купон, от выплаты которого АО "Банк Развития Казахстана" может отказаться в одностороннем и безусловном порядке без возникновения дальнейших обязательств с его стороны. Необязательный купон за 2009 год составил 907 миллион тенге и был признан как доход по дивидендам.

Кредитная линия Государственного Банка Развития Китая

22 июня 2009 года было подписано Рамочное финансовое соглашение на открытие кредитной линии на сумму 3 миллиарда долларов США между Фондом, Государственным Банком Развития Китая и Банком Развития Казахстана, выступающим в качестве оператора. В соответствии с данным соглашением Государственый Банк Развития Китая предоставляет Фонду долгосрочные кредиты в долларах США на общую сумму до 3 миллиардов долларов США по процентной ставке равной 6-месячному ЛИБОР плюс 4,3 %. Займы направляются на поддержку и развитие между Китаем и Казахстаном промышленного производства и прочих отраслей экономики. В рамках данной кредитной линии в 2009 году Фонд получил 3 транша на общую сумму 600 миллионов долларов США (88.987 миллионов тенге по курсу на дату получения). Данные займы отражены за вычетом затрат по сделке в размере 1.336 миллионов тенге.

Средства, полученные по данным займам, имеют следующие целевые назначения:

- транш 1 - 300 миллионов долларов США - предоставление займа АО "Самрук - Энерго" с целью рефинансирования синдицированного займа, полученного для приобретения 50 % доли в Forum Muider, владеющей ТОО "Богатырь Комир" (Примечание 7);

- транш 2 - 200 миллионов долларов США - предоставление займа "Kazakhmys Finance PLC" для разработки золотомедных месторождений Нурказган и Абыз (Примечание 24);

- транш 3 - 100 миллионов долларов США - предоставление займа "Kazakhmys Finance PLC" для разработки золотомедного месторождения Бозымчак (Примечание 24).

15. СРЕДСТВА ПРАВИТЕЛЬСТВА

В миллионах тенге	31 декабря 2009 г.	31 декабря 2008 г.
Облигации размещенные НБРК	191.991	-
Займ от Министерства Финансов РК	14.871	-
	206.862	-

В 2009 году Фонд разместил на неорганизованном рынке 480.000 и 149.900.000 купонных облигаций, номинальной стоимостью 1.000.000 тенге и 1.000 тенге за облигацию, соответственно, на общую сумму 629.900 миллионов тенге. Срок обращения облигаций составляет 15 лет и 20 лет, купонное вознаграждение в размере 0,02 % и 1 % выплачивается каждые полгода. Все облигации были выкуплены Национальным Банком Республики Казахстан. Данные облигации были первоначально отражены по справедливой стоимости, рассчитанной с использованием рыночных процентных ставок, применимых для Фонда на даты выпуска облигаций (480.000 облигаций: 9,5 %, 149.900.000 облигаций: 5,96 %). Разница между номинальной стоимостью займов и их справедливой стоимостью в размере 448.833 миллиона тенге была признана в отдельном отчете об изменениях в капитале как дополнительный взнос Акционера. В 2009 году Фонд признал амортизацию дисконта по данным облигациям в размере 10.797 миллионов тенге как процентные расходы (Примечание 18). Средства полученные от реализации данных облигаций имеют следующие целевые назначения: развитие и поддержка жилищного сектора и финансирование малого и среднего бизнеса (Примечание 8) в рамках Плана стабилизации, приобретение 50 % доли участия в ТОО "Экибастузкая ГРЭС-1" (Примечание 9) и предоставление займа АО "Самрук-Энерго" (Примечание 7).

В соответствии с Законом Республики Казахстан "О республиканском бюджете на 2009-2011 годы" от 4 декабря 2008 года, 23 декабря 2009 года Фонд получил 3 займа от Министерства Финансов Республики Казахстан на общую сумму 27.277 миллионов тенге с процентными ставками от 0,1 % до 1,5 %. Займы были получены на срок от 10 до 20 лет и имеют следующие целевые назначения:

- предоставление займа АО "Жилищный строительный сберегательный банк Казахстана" в размере 18.277 миллионов тенге для выдачи жилищных кредитов определенным категориям граждан по ставке вознаграждения 4 % годовых;

- предоставление займа АО "Банк Развития Казахстана" в размере 5.000 миллионов тенге для снижения ставки кредитования проектов в приоритетных отраслях экономики. Ставка процента для конечного заемщика не должна превышать 0,2 % годовых;

- предоставление займа ТОО "Kazakhstan Petrochemical Industries Inc" в размере 4.000 миллиона тенге для финансирования строительства инфраструктуры первого интегрированного газохимического комплекса в Атырауской области по ставке вознаграждения не более 3 % годовых.

При первоначальном признании данные займы были оценены по справедливой стоимости, составляющей 14.855 миллионов тенге, с использованием примерной рыночной ставки вознаграждения 5,96 %. Разница между номинальной стоимостью займов и их справедливой стоимостью в размере 12.422 миллиона тенге была признана в отдельном отчете об изменениях в капитале как дополнительный взнос Акционера. В 2009 году Фонд признал амортизацию дисконта по данным займам в размере 13 миллионов тенге как процентные расходы (Примечание 18).

16. ОБЯЗАТЕЛЬСТВО ПО ФИНАНСОВЫМ ГАРАНТИЯМ

Изменения в обязательствах по финансовым гарантиям представлены следующим образом:

В миллионах тенге	2009	2008
На 1 января	1.168	-
Гарантии, выданные в течении года	21.367	1.168
Амортизация обязательств по финансовым гарантиям	(505)	-
Влияние изменения обменных курсов	(62)	-
На 31 декабря	21.968	1.168
Минус: текущая часть	(2.315)	(131)
Долгосрочная часть	19.653	1.037

Обязательства по финансовым гарантиям представляют собой обязательства Фонда по гарантиям выданным финансовым учреждениям для финансирования хозяйственной деятельности и существенных контрактов своих дочерних организаций. Все гарантийные соглашения заключены на условии отсутствия компенсации Фонду. Общая гарантированная сумма задолженности составляет 1.580.000 тысяч долларов США на 31 декабря 2009 года (2008: 80.000 тысяч долларов США).

17. ПРОЦЕНТНЫЕ ДОХОДЫ

В миллионах тенге	За год, закончившийся 31 декабря 2009 года	За период с 3 ноября по 31 декабря 2008 года
Вознаграждение по займам	44.311	2.633
Вознаграждение по облигациям	59.482	107
Доходы от дисконтирования финансовых активов и обязательств	52.828	-
Амортизация дисконта по займам выданным	204	-
Прочее	129	95
	156.954	2.835

18. ПРОЦЕНТНЫЕ РАСХОДЫ

В миллионах тенге	За год, закончившийся 31 декабря 2009 года	За период с 3 ноября по 31 декабря 2008 года
Вознаграждение по займам	1.246	-
Вознаграждение по облигациям	27.673	-
Возврат дисконта по финансовым активам и обязательствам	14.395	-
Прочие	23	-
	43.337	-

19. ДОХОД ОТ КУРСОВОЙ РАЗНИЦЫ, НЕТТО

4 февраля 2009 года тенге девальвировал по отношению к доллару США и другим основным валютам. Курсы валют до и после девальвации были 120 тенге/доллар США и 150 тенге/доллар США, соответственно.

На дату девальвации Фонд имел текущий счет в НБРК в размере 5.000 миллионов долларов США, в результате чего был сформирован доход от курсовой разницы в размере 139 миллиардов тенге.

20. РАСХОДЫ ПО ПОДОХОДНОМУ НАЛОГУ

Расходы по подоходному налогу включают:

В миллионах тенге	За год, закончившийся 31 декабря 2009 года	За период с 3 ноября по 31 декабря 2008 года
Налог у источника выплаты	6.691	534
Расходы по текущему подоходному налогу	-	749
Расходы / (Экономия) по отсроченному подоходному налогу	24.615	(5.364)
	31.306	(4.081)

В соответствии с положениями Налогового Кодекса, вступившего в силу 1 января 2009 года, следующие ставки подоходного налога будут применимы в текущем и будущих периодах: в 2009 году - 20 %, в 2010 году - 17,5 % и 15 % в 2011 году и в дальнейших периодах.

В течение 2009 года в Налоговый Кодекс были внесены изменения, в соответствии с которыми ставка подоходного налога останется равной 20 % в 2010, 2011 и 2012 годах.

Сверка расходов по подоходному налогу, рассчитанных от бухгалтерской прибыли до налогообложения по нормативной ставке подоходного налога (30 % в 2008 году, 20 % в 2009 году), к расходам по подоходному налогу представлена следующим образом:

В миллионах тенге	За год, закончившийся 31 декабря 2009 года	За период с 3 ноября по 31 декабря 2008 года
Прибыль до налогообложения	137.355	(29.568)
Официальная ставка налога	20 %	30 %
Расходы по подоходному налогу по бухгалтерской прибыли	27.471	(8.870)
Налоговый эффект постоянных разниц	3.835	4.789
Убыток от изменения стоимости опционов, нетто	18.825
Необлагаемый налогом процентный доход по ценным бумагам, зарегестрированным на КФБ	(8.835)	-
Эффект изменения налоговой ставки	(8.031)	4.505
Необлагаемый налогом доход от дивидендов	(7.209)	-
Подоходный налог у источника выплаты	6.691	534
Амортизация дисконта по средствам Правительства	2.162	-
Прочие постоянные разницы	232	(250)
Расходы по корпоративному подоходному налогу, представленные в отчете о совокупном доходе	31.306	(4.081)

Сальдо отсроченного подоходного налога, рассчитанного посредством применения установленных законом ставок налога, действующих на даты составления соответствующих бухгалтерских балансов, к временным разницам между основой для расчета активов и обязательств и суммами, отраженными в отдельной финансовой отчетности, включают следующее:

В миллионах тенге	За год, закончившийся 31 декабря 2009 года	За период с 3 ноября по 31 декабря 2008 года
Активы по отсроченному налогу
Инвестиции в дочерние и ассоциированные компании (Примечание 6)	15.032	802
Прочие текущие обязательства	57	26
Средства в кредитных учреждениях	—	3.242
Денежные средства и их эквиваленты	-	1.431
Активы по отсроченному налогу	15.089	5.501

Обязательства по отсроченному налогу
Займы выданные	(26.687)	-
Займы полученные (Примечание 14)	(7.386)	-
Основные средства	(370)	(240)
Обязательства по отсроченному налогу	(34.443)	(240)
Чистые (обязательства) /активы по отсроченному налогу	(19.354)	5.261

Временные разницы, связанные с выданными займами, возникли в результате создания налогового резерва на их обесценение в размере 117.913 миллионов тенге, в соответствии с Постановлением Правительства № 2275 от 30 декабря 2009 года.

Отсроченный налоговый актив признается только в той степени, в которой существует вероятность наличия в будущем налогооблагаемого дохода, относительно которого актив может быть использован. Отсроченные налоговые активы уменьшаются в той степени, в которой больше не существует вероятности того, что связанные с ними налоговые льготы будут реализованы.

21. СДЕЛКИ СО СВЯЗАННЫМИ СТОРОНАМИ

Связанные стороны включают в себя компании группы Фонда и прочие компании, контролируемые Правительством; ключевой управленческий персонал Фонда; прочие связанные стороны. Сделки со связанными сторонами были проведены на условиях, согласованных между сторонами, которые не обязательно осуществлялись по рыночным ставкам, за исключением некоторых регулируемых услуг, которые предоставляются на условиях тарифов, применимых к связанным и третьим сторонам.

В следующих таблицах приведены общие суммы сделок, заключенных со связанными сторонами в течение 2009 и 2008 годов, и соответствующее сальдо на 31 декабря 2009 и 2008 годов:

В миллионах тенге		Задолженность связанных сторон	Задолженность связанным сторонам	Денежные средства и депозиты, размещенные у связанных сторон
Прочие предприятия, контролируемые государством	31 декабря 2009 года	4.384	206.739	339.577
	31 декабря 2008 года	4.395	-	661.615
Дочерние и совместно контролируемые компаниии	31 декабря 2009 года	1.135.478	656.922	180.906
	31 декабря 2008 года	128.669	11	-
Ассоциированные компании	31 декабря 2009 года	229.588	-	2.052
	31 декабря 2008 года	8.765	-	-

В миллионах тенге		Дивиденды полученные	Покупка у связанных сторон	Вознаграж- дение, полученное от связанных сторон	Вознаграж- дение, начисленное связанным сторонам
Прочие предприятия, контролируемые государством	2009	-	-	481	10.988
	период с 3 ноября по 31 декабря 2008 года	-	-	330	-
Дочерние и совместно контролируемые компаниии	2009	36.045	474	89.559	31.081
	период с 3 ноября по 31 декабря 2008 года	-	101	1.136	-
Ассоциированные компании	2009	-	-	18.831	-
	период с 3 ноября по 31 декабря 2008 года	-	-	-	-

Общая сумма вознаграждения, выплаченная ключевому управленческому персоналу, включенная в общие и административные расходы в прилагаемом отдельном отчете о совокупном доходе, составляет 285 миллионов тенге и 39 миллионов тенге за годы, закончившиеся 31 декабря 2009 и за период с 3 ноября по 31 декабря 2008 года, соответственно. Вознаграждение, выплаченное ключевому управленческому персоналу, состоит из расходов по заработной плате, установленной контрактами.

22. ЦЕЛИ И ПОЛИТИКА УПРАВЛЕНИЯ ФИНАНСОВЫМИ РИСКАМИ

В состав основных финансовых обязательств Фонда входят займы, полученные от кредитных учреждений и Правительства, облигации выпущенные и прочая кредиторская задолженность. Указанные финансовые инструменты главным образом используются для привлечения финансирования операций Фонда. В состав финансовых активов Фонда входят займы, выданные дочерним организациям и кредитным учреждениям, краткосрочные банковские вклады, прочая дебиторская задолженность, приобретенные облигации и государственные ценные бумаги, деньги и денежные эквиваленты, возникающие непосредственно в результате его операционной деятельности.

Фонд подвержен рыночному риску, риску, связанному с процентными ставками, кредитному риску, валютному риску и риску ликвидности.

Риск, связанный с процентными ставками

Риск, связанный со ставками вознаграждения, представляет собой риск колебания стоимости финансового инструмента в результате изменения ставок вознаграждения на рынке. Фонд ограничивает риск, связанный со ставками вознаграждения, посредством осуществления контроля изменений ставок вознаграждения по валютам, в которых выражены его собственные и заемные средства, а также его инвестиции.

Подверженность Фонда риску, связанному со ставками вознаграждения в основном относится к долгосрочным займам Фонда с плавающими процентными ставками (Примечание 14).

В следующей таблице представлена чувствительность дохода Фонда до подоходного налога (через влияние на плавающую процентную ставку по займам) к возможным изменениям в процентных ставках, при этом все другие параметры приняты величинами постоянными. Влияние на капитал Фонда отсутствует.

В миллионах тенге	Увеличение/ уменьшение в базисных пунктах	Влияние наприбыль до налогообложения
2009 год
Доллары США	+100 -25	(447) 112
2008 год
Доллары США	+50 -50	- -

Кредитный риск

Кредитный риск, возникающий в результате невыполнения контрагентами условий договоров с финансовыми инструментами Фонда, обычно ограничивается суммами, при наличии таковых, на которые величина обязательств контрагентов превышает обязательства Фонда перед этими контрагентами. Политика Фонда предусматривает совершение операций с финансовыми инструментами с рядом кредитоспособных контрагентов. Максимальная величина подверженности кредитному риску равна балансовой стоимости каждого финансового актива. Фонд считает, что максимальная величина ее риска отражается суммой займов клиентам (Примечание 7), суммой задолженности кредитных институтов (Примечание 8), прочих финансовых активов (Примечание 14), банковских вкладов (Примечание 10) и прочих текущих активов (Примечание 11), за вычетом резервов на обесценение, отраженных на отчетную дату.

Концентрация кредитного риска может возникать при наличии нескольких сумм задолженности от одного заемщика или от группы заҰмщиков со сходными условиями деятельности, в отношении которых есть основания ожидать, что изменения экономических условий или иных обстоятельств могут одинаково повлиять на их способность выполнять свои обязательства.

Риск ликвидности

Риск ликвидности связан с возможностью того, что Фонд столкнется с трудностями при привлечении средств для выполнения своих финансовых обязательств. Риск ликвидности может возникнуть в результате невозможности оперативно реализовать финансовый актив по стоимости, приближающейся к его справедливой стоимости.

Требования к ликвидности регулярно контролируются, и руководство следит за наличием средств в объеме, достаточном для выполнения обязательств по мере их возникновения.

В следующей таблице представлена информация по состоянию на 31 декабря 2009 и 2008 годов о договорных недисконтированных платежах по финансовым обязательствам Фонда в разрезе сроков погашения этих обязательств.

В миллионах тенге	По требованию	От 1 до 3 месяцев	От 3 месяцев до 1 года	От 1 до 5 лет	> 5 лет	Итого
На 31 декабря 2009 года
Займы	5.098	15.003	21.041	186.923	1.456.572	1.684.637
Средства Правительства	-	48	195	1.010	689.081	690.334
Обязательство по опциону кол	-	-	-	23.345	-	23.345
Прочие текущие обязательства	32	376	382	—	—	790
Итого	5.130	15.427	21.618	211.278	2.145.653	2.399.106
На 31 декабря 2008 года
Займы	—	—	—	—	-	—
Средства Правительства	-	-	-	-	-	-
Прочие текущие обязательства	102	498	210	—	-	810
Итого	102	498	210			810

Валютный риск

Помимо текущих счетов в банках в иностранной валюте, Фонд привлекает и выдает значительные суммы долгосрочных кредитов и займов в иностранной валюте и поэтому подвержен валютному риску.

В следующей таблице представлен анализ чувствительности прибыли Фонда до налогообложения (вследствие возможных изменений в справедливой стоимости активов и обязательств) к возможным изменениям в обменном курсе доллара США при условии неизменности всех прочих параметров. Влияние на капитал Фонда отсутствует.

В миллионах тенге	Увеличение/ уменьшение обменного курса доллара США	Влияние на прибыль до налогообложения
2009
Доллары США	+10 % -15 %	(2.226) 3.340
2008
Доллары США	+40 % +25 %	(441) (275)

Управление капиталом

Основной целью управления капиталом является обеспечение стабильной кредитоспособности и нормального уровня достаточности капитала для непрерывной деятельности и максимизации прибыли для заинтересованных сторон. Фонд управляет капиталом и вносит изменения в его структуру и объем с учетом изменений в экономических условиях. Для поддержания оптимальной структуры капитала Фонд может выпускать акции, привлекать заемные средства.

Управление капиталом в Фонде осуществляется путем привлечения денежных ресурсов на оптимально выгодных условиях для последующего финансирования деятельности, а также их инвестирования для решения стратегических задач, поставленных перед Фондом. Процесс управления капиталом включает в себя также регулярный мониторинг текущих условий на рынке капитала, стоимости заемного капитала и рисков, связанных с каждым классом капитала.

В отношении капитала Фонда в процессе привлечения заемных средств внешними кредиторами был установлен коэффициент - отношение заемного капитала к собственному капиталу, значение которого не должно превышать 4. Данный коэффициент в течение отчетного периода и по состоянию на отчетную дату выполнялся.

Управление капиталом в Фонде осуществляется посредством оптимизации баланса заемного и собственного капитала с использованием коэффициента достаточности собственного капитала, который представляет собой отношение собственного капитала Фонда к размеру его активов. Согласно политике Фонда, значение данного коэффициента не должно быть ниже 0,06.

В таблице представлены значения коэффициента достаточности собственного капитала на 31 декабря:

В миллионах тенге	2009	2008
Уставный капитал	3.748.299	3.458.923
Резервы	(580)	(232)
Нераспределенная прибыль	(384.257)	(892.945)
Итого капитал	3.363.462	2.565.746
Итого заемные средства	952.611	-
Итого активы	4.488.728	2.567.722
Коэффициент достаточности собственного капитала	0,75	1,00
Отношение заемного капитала к собственному капиталу	0,28	-

Иерархия источников оценки справедливой стоимости

Фонд использует следующую иерархию для определения справедливой стоимости финансовых инструментов и раскрытия информации о ней в разрезе моделей оценки:

Уровень 1: цены на активных рынках по идентичным активам или обязательствам (без каких-либо корректировок).

Уровень 2: другие методы, все исходные данные для которых, оказывающие существенное влияние на отражаемую справедливую стоимость, наблюдаются на рынке, либо непосредственно, либо опосредованно.

Уровень 3: методы, в которых используются исходные данные, оказывающие существенное влияние на отражаемую справедливую стоимость, которые не основываются на наблюдаемой рыночной информации.

Далее представлено сравнение по категориям балансовой стоимости и справедливой стоимости всех финансовых инструментов Фонда:

В миллионах тенге	31 декабря 2009	Уровень 1	Уровень 2	Уровень 3
Активы, оцениваемые по справедливой стоимости
Финансовые активы, имеющиеся в наличии для продажи	5.510	5.510	-	-
Обязательства, оцениваемые по справедливой стоимости
Обязальство по опциону Колл	130.541	-	130.541	-

Справедливая стоимость финансовых инструментов

Ниже представлено сравнение по категориям балансовой стоимости и справедливой стоимости всех финансовых инструментов Фонда:

В миллионах тенге	Балансовая стоимость		Справедливая стоимость
	2009	2008	2009	2008
Финансовые активы
Денежные средства	537.867	715.287	537.867	715.287
Банковские депозиты	76.168	-	76.168	-
Займы выданные	824.288	3.877	961.558	3.877
Средства в кредитных учреждениях	595.789	188.835	595.789	188.835
Финансовые активы	9.505	11.721	9.505	11.721
Прочие текущие активы	34.637	304	34.637	304
Финансовые обязательства
Займы полученные	(745.749)	-	(823.954)	-
Займы Правительства	(206.862)	-	(284.961)	-
Обязательства по финансовым гарантиям	(21.968)	(1.168)	(21.968)	(1.168)
Обязательства по опционам	(130.541)	-	(130.541)	-
Прочие текущие обязательства	(792)	(808)	(792)	(808)

Справедливая стоимость процентных займов полученных и выданных была рассчитана посредством дисконтирования ожидаемых будущих потоков денежных средств по преобладающим процентным ставкам.

Балансовая стоимость денежных средств, прочих текущих активов и прочих текущих обязательств приблизительно равна их справедливой стоимости ввиду краткосрочности данных финансовых инструментов.

23. ФИНАНСОВЫЕ И УСЛОВНЫЕ ОБЯЗАТЕЛЬСТВА
Судебные процессы

По мнению руководства, не существует текущих судебных разбирательств или неразрешенных исков, которые могли бы оказать существенное отрицательное влияние на результаты деятельности или финансовое положение Фонда и которые не были бы начислены или раскрыты в данной отдельной финансовой отчетности.

Условные обязательства

Фонд оценивает степень вероятности возникновения существенных обязательств и отражает соответствующий резерв в своей отдельной финансовой отчетности только тогда, когда существует достаточная вероятность того, что события, ведущие к возникновению обязательства, произойдут, а сумма соответствующего обязательства может быть достоверно определена. В данной отдельной финансовой отчетности не было создано резерва по каким-либо условным обязательствам, указанным выше.

Вопросы страхования

Отрасль страхования в Республике Казахстан находится в состоянии развития; многие виды страхования, распространенные в других странах, в целом пока недоступны в Республике Казахстан. Фонд не имеет полного страхового покрытия в отношении производственных сооружений, убытков от остановки производственного процесса, а также ответственности перед третьими лицами в связи с ущербом, нанесенном имуществу или окружающей среде в результате аварий, произошедших на объектах Компании или в ходе ее деятельности. До тех пор, пока Фонд не получит адекватное страховое покрытие, будет существовать риск убытков от разрушения и потери некоторых активов, что может оказать существенное отрицательное влияние на деятельность Фонда и его финансовое положение.

Налогообложение

Казахстанское налоговое законодательство и нормативно-правовые акты являются предметом постоянных изменений и различных толкований. Нередки случаи расхождения во мнениях между местными, региональными и республиканскими налоговыми органами. Штрафы и пени за выявленные правонарушения на основании действующих в Казахстане законов могут быть существенными. Штрафные санкции включают в себя штрафы, как правило, в размере 50 % от суммы дополнительно начисленных налогов, и пеню начисленную по ставке рефинансирования, установленной Национальным Банком Республики Казахстан, умноженной на 2,5. В результате, сумма штрафных санкций и пени может в несколько раз превышать суммы подлежащих доначислению налогов. Финансовые периоды остаются открытыми для проверки налоговыми органами в течение пяти календарных лет, предшествующих году, в котором проводится проверка. При определенных обстоятельствах проверки могут охватывать более длительные периоды. Ввиду вышеизложенного, окончательная сумма налогов, штрафных санкций и пени, если таковые имеются, может превысить сумму, отнесенную на расходы по настоящее время и начисленную на 31 декабря 2009 года. Руководство считает, что на 31 декабря 2009 года его толкование применимого законодательства является соответствующим и существует вероятность того, что позиция Фонда по налогам будет подтверждена.

Обязательства по Плану Стабилизации

Фонд назначен основным оператором Правительства в осуществлении Плана Стабилизации, утвержденного Правительством в 2008 году {Примечание 1). По состоянию на 31 декабря 2009 года обязательства по стабилизации финансового сектора и поддержке малого и среднего бизнеса были выполнены.

Обязательство по стабилизации ситуации на рынке недвижимости

Правительство приняло решение предоставить средства для стабилизации ситуации на рынке недвижимости. Правительство поручило Фонду разместить депозиты в банках второго уровня и предоставить прямое финансирование строительным компаниям. На 31 декабря 2009 года обязательства по обеспечению финансирования для завершения продолжающегося строительства и приобретения готового жилья через Фонд и его дочерние организации составили 177.684 миллиона тенге.

Реализация инновационных, индустриальных и инфраструктурных проектов

По состоянию на 31 декабря 2009 года 115.000 миллионов тенге были переданы в уставный капитал АО "Банк Развития Казахстана" для финансирования инновационных, индустриальных и инфраструктурных проектов. На 31 декабря 2009 года обязательства по финансированию инновационных, индустриальных и инфраструктурных проектов составили 92.800 миллионов тенге.

Обязательства по реструктуризации

В соответствии с протоколом о намерениях между БТА Банк, его кредиторами и Фондом от 7 декабря 2009 года, Фонд обязуется конвертировать обязательства БТА Банк перед Фондом в размере 644.000 миллионов тенге, а также начисленное вознаграждение в размере 26.000 миллионов тенге в простые акции БТА Банк.

15 декабря 2009 года кредиторами Альянс Банк владеющими обязательствами банка в размере 95,1 % от общего объема финансовой задолженности был одобрен план реструктуризации задолженности банка.

В соответствии с условиями реструктуризации, Фонд обязуется конвертировать обязательства Альянс Банка перед Фондом в размере 105.000 миллионов тенге в привилегированные акции Альянс Банка, а также рекапитализировать Альянс Банк путем приобретения простых акций на сумму 24.000 миллионов тенге. В дополнение, Альянс Банк и Фонд обязуются предоставить кредиторам банка простые и привилегированные акции Альянс Банка в количестве, достаточном для обеспечения соотношения долей участия Фонда и прочих конкурсных кредиторов (за исключением Фонда) как 67 % и 33 %.

В соответствии с решением Правления Фонда № 115/09 от 22 декабря 2009 года, Фонд принял обязательство по оказанию содействия путем предоставления финансовых ресурсов для обеспечения ликвидности АО "Темірбанк" ("Темірбанк") при реструктуризации обязательств кредиторами, Темірбанк и Фондом, для того, чтобы по итогам реструктуризации Темірбанк соблюдал все пруденциальные нормативы АФН.

24. СОБЫТИЯ ПОСЛЕ ОТЧЕТНОЙ ДАТЫ

Дивиденды

26 марта 2010 года постановлением Правительства Республики Казахстан № 239 был утвержден порядок распределения чистого дохода Фонда за 2008 год, размер дивидендов в расчете на одну простую акцию Фонда составил 2 тенге 52 тиын, всего на сумму 8.645 миллионов тенге. Указанная сумма была выплачена 15 декабря 2009 года согласно решения Совета Директоров Фонда № 31 от 30 сентября 2009 года (Примечание 11).

Реструктуризация внешней задолженности дочерних банков второго уровня

28 мая 2010 года кредиторами АО "БТА Банк", владеюшими обязательствами банка в размере 92,03 % от общего объема финансовой задолженности, был одобрен план реструктуризации задолженности банка. 4 июня 2010 года АФН согласился с условиями реструктуризации задолженности банка, одобренного собранием кредиторов банка. В результате процесса реструктуризации внешние долги банка будут снижены с 12 миллиардов долларов США до 4,4 миллиардов долларов США, срок выплаты обязательств изменен с 1-5 лет до 8-20 лет, со снижением средней ставки заимствования до 8,76 %. Также внешним кредиторам будут переданы до 18,5 % простых акций БТА Банка, тогда как доля Фонда будет составлять около 81,4 %. В соответствии с условиями реструктуризации Фонд капитализирует Банк на 671 миллиард тенге путем конвертации облигаций банка, размещенных Фонду.

15 декабря 2009 года кредиторами АО "Альянс Банк", владеющими обязательствами банка в размере 95,1 % от общего объема финансовой задолженности был, одобрен план реструктуризации задолженности банка. Реструктуризация завершена в марте 2010 года, в результате внешние долги банка снижены с 4,5 миллиардов долларов США до 1,08 миллиардов долларов США, срок выплаты обязательств изменен с 1 -7 лет до 7-20 лет. В рамках плана реструктуризации, в марте 2010 года Фонд приобрел 4.000.000 простых акций и 1.567.164 привилегированных акций АО "Альянс банк", дополнительно выпущенных банком, на общую сумму 129 миллиардов тенге. Приобретение было осуществлено через оплату Фондом 24 миллиарда тенге денежными средствами и конвертацию облигаций АО "Альянс банк", выкупленных Фондом на общую сумму 105 миллиардов тенге. В соответствии с условиями реструктуризации, Фонд предоставил кредиторам Банка 33 % простых и привилегированных акций банка, доля Фонда составила 67 % от простых и привилегированных акций.

В марте 2010 года кредиторами АО "Темир Банк", владеющими обязательствами Банка в размере 93,7 % от общего объема финансовой задолженности был одобрен план реструктуризации задолженности банка. В результате процесса реструктуризации внешние долги банка снижены с 770 миллионов долларов США до 61 миллиона долларов США, срок выплаты обязательств изменен с 1-4 лет до 10-12 лет, со снижением средней ставки заимствования до 9 %. В рамках реструктуризации 11 мая 2010 года на основании постановления Правительства Республики Казахстан № 372 от 30 апреля 2010 года Фонд приобрел 75.933.000 штук простых ранее неразмещенных акций АО "Темірбанк", по цене 1,42 тенге за штуку на общую сумму 108 миллионов тенге, в результате чего доля Фонда в капитале АО "Темірбанк" составила 79,9 %. В рамках процесса реструктуризации Фонд капитализирует Банк на 23,5 миллиарда тенге, из которых на дату выпуска данной отчетности 18,8 миллиарда тенге уже внесены Фондом в оплату дополнительно выпущенных 12.712.782.790 штук простых акций. Внешним кредиторам будут переданы 20 % дополнительно выпущенных простых акций Темир Банка, после чего, доля Фонда после завершения планируемого размещения составит 79,99 %.

Займы выданные

17 марта 2010 года Фонд предоставил 2 займа "Kazakhmys Finance PLC" в размере 200 миллионов долларов США и 100 миллионов долларов США для разработки золотомедных месторождений Нурказган, Абыз и Бозымчак. Финансирование данных займов было осуществлено из средств, полученных в рамках кредитной линии с Государственным Банком Развития Китая (Примечание 15).

18 июня 2010 года АО "Народный банк Казахстана" осуществил возврат 60 миллиардов тенге, размещенных Фондом в январе 2009 года для кредитования проектов реального сектора сроком на 3 года. В период размещения депозита ставки по кредитам, предоставленным либо рефинансированным за счет средств Фонда, были снижены в среднем на 4 %.

17 марта 2010 года Фонд предоставил дополнительный заем АО "Самрук-Энерго" на сумму 47.622 миллиона тенге для рефинансирования займа, привлеченного АО "Самрук-Энерго" в целях покупки 50 % акций компании "Forum Muider B.V.", владеющей ТОО "Богатырь Комир". Кредит предоставлен сроком до 15 сентября 2029 года по ставке 1,2 % годовых.

18 марта 2010 года АО "Самрук-Энерго" осуществил возврат ранее предоставленного Фондом займа на общую сумму 44.465 миллионов тенге (Примечание 7).

Увеличение инвестиций

В 2010 году Фонд осуществил дополнительные взносы в уставный капитал АО "Национальная Компания "Казакстан Teмip Жолы", АО "Инвестиционный Фонд Казахстана", АО "Жилищный строительный сберегательный банк Казахстана" и ТОО "Объединенная химическая компания" в размере 4.880 миллионов тенге, 3.720 миллионов тенге, 1.900 миллионов тенге и 1.561 миллион тенге, соответственно. Все взносы были осуществлены в денежной форме.

Доверительное управление

В связи с невыполнением АО "Астана-Финанс" установленных АФН нормативных значений, АФН предписало АО "Астана-Финанс" произвести отчуждение контроля над дочерними организациями - АО "Банк Астана-Финанс" ("БАФ"), АО "Страховая компания "Астана-Финанс" ("СК"), АО "Компания по страхованию жизни "Астана-Финанс" ("КСЖ") до уровня, не требующего согласования с АФН. Для выполнения данного требования, АО "Астана-Финанс" инициировало процесс по передаче акций БАФ (90 %), СК (100 %) и КСЖ (100 %) в доверительное управление Фонда. 14 июня 2010 года в соответствии с договором от 19 мая 2010 года пакеты акций вышеуказанных дочерних организаций АО "Астана-Финанс" были переданы в доверительное управление Фонду.

Размещение депозитов в БТА банке

13 мая 2010 года Фонд разместил депозит в АО "БТА Банк" на сумму 97 миллиардов тенге сроком до 30 декабря 2024 года с процентной ставкой 11 % годовых, с ежегодной капитализацией вознаграждения. Депозит был размещен с целью аккумулирования денежных средств для последующего погашения облигаций Фонда перед АО "БТА Банк" номинальной стоимостью сумму 645 миллиардов тенге.

Передача инвестиций в социально-предпринимательские корпорации

В соответствии с постановлением Правительства № 2123 от 15 декабря 2009 года Фонд и Комитет государственного имущества и приватизации Министерства финансов РК заключили договор мены. Согласно договора мены 10 марта 2010 года Фонд передал Правительству принадлежавшие ему пакеты акций социально-предпринимательских корпораций в обмен на государственные пакеты акций АО "Павлодарский нефтехимический завод" (42 %, далее - "ПНХЗ"), АО "Казахстанско-Британский технический университет" (1,67 %, далее - "КБТУ"), ТОО "Карагандагипрошахт" (90 %), недвижимое и прочее имущество.

"Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2009 жылғы жылдық қаржылық (шоғырландырылған және жеке) есептілігін бекіту, 2009 жыл үшін жай акциялар бойынша дивидендтер төлеу және "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының бір жай акциясына шаққандағы 2009 жылғы дивидендтің мөлшері туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 4 сәуірдегі № 354 Қаулысы

«Ұлттық әл-ауқат қоры туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 13 ақпандағы Заңының 9-бабы 3-тармағының 2) және 10) тармақшаларына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлік қоғамының 2009 жылғы жылдық қаржылық (шоғырландырылған және жеке) есептілігі бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы, 010000, Астана қаласы, Қабанбай батыр даңғылы, 23, мекенжайында орналасқан, деректемелері: салық төлеушінің тіркеу нөмірі (СТН) 620200333937, жеке сәйкестендіру коды (ЖСК) KZ456010111000026976, «Қазақстанның халық банкі» акционерлік қоғамындағы банктік сәйкестендіру коды (БСК) HSBKKZKX, Астана қаласы, «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлік қоғамының (бұдан әрі – Қор) жай акциялары бойынша дивидендтерді төлеу 7 056 000 000 (жеті миллиард елу алты миллион) теңге мөлшерінде жүзеге асырылсын.
3. Қордың бір жай акциясына шаққандағы 2009 жылғы дивидендтің мөлшері – 2 (екі) теңге 3 (үш) тиын болып бекітілсін.
4. Осы қаулыға қол қойылған күн дивидендтерді төлеудің басталған күні деп белгіленсін.
5. Дивидендтерді төлеу 10 (он) жұмыс күні ішінде 201301 бюджеттік жіктеу коды бойынша республикалық бюджетке қолма-қол ақшасыз аудару жолымен ақшалай нысанда жүргізілсін.
6. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К.Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 4 сәуірдегі
N 354 қаулысымен
бекітілген

Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры»
АҚ Шоғырландырылған қаржылық, есептілік

МАЗМҰНЫ

Беті

Тәуелсіз аудиторлардың есебі

Шоғырландырылған қаржылық есептілік

Шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерім
Жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есеп
Капиталдағы өзгерістер туралы шоғырландырылған есеп
Ақша қаражатының қозғалысы туралы шоғырландырылған есеп
Шоғырландырылған қаржылық есептілікке ескертпелер

Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры»
АҚ Шоғырландырылған қаржылық, есептілік

ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН БУХГАЛТЕРЛІК ТЕҢГЕРІМ

Миллион теңгемен	Ескертпе	2009 жыл	2008 жыл Қайта есептелді*	2007 жыл
АКТИВТЕР
Ұзақ мерзімді активтер
Негізгі құралдар	7	3.773.002	3.146.349	2.510.706
Материалдық емес активтер	8	330.268	125.113	128.090
Бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компаниялардағы инвестициялар	9	1.094.052	656.099	591.706
Клиенттерге қарыздар	10	1.153.059	203.195	97.988
Кредиттік мекемелердегі қаражат	11	421.849	142.507	86.235
Кейінге қалдырылған салық бойынша активтер	40	44.219	13.558	6.555
Ұзақ мерзімді қаржы активтері	12	217.715	189.700	130.385
Ұзақ мерзімді банк депозиттері	13	52.670	40.489	39.396
Өзге де ұзақ мерзімді активтер	14	206.671	88.816	69.454
		7.293.505	4.605.826	3.660.515
Ағымдағы активтер
Тауарлық-материалдық қорлар	15	262.967	182.127	162.842
Өтеуге ҚҚС		78.776	77.000	62.939
Табыс салығы бойынша алдын ала төлем	40	39.743	26.071	20.242
Сауда дебиторлық берешек	16	201.712	158.326	223.039
Клиенттерге қарыздар	10	347.755	23.383	7.729
Кредиттік мекемелердің қаражат	11	52.554	28.103	761
Қысқа мерзімді қаржы активтері	12	198.722	142.296	126.748
Қысқа мерзімді банк депозиттері	13	929.754	584.326	530.904
Өзге де ағымдағы активтер	16	225.178	106.971	76.414
Ақша қаражаты және оның баламалары	17	1.311.082	1.453.891	630.302
Сатуға және Акционерге беруге арналған ретінде жіктелген активтер		3.648.243	2.782.494	1.841.920
	6	119.826	105	19.222
АКТИВТЕРДІҢ ЖИЫНЫ		11.061.574	7.388.425	5.521.657

31 желтоқсандағы жағдай бойынша

Миллион теңгемен	Ескертпе	2009	2008 жыл қайта есептелді*	2007
КАПИТАЛ ЖӘНЕ МІНДЕТТЕМЕЛЕР
Негізгі компанияның акционеріне жататын капитал
Жарғылық капитал	18	3.748.299	3.458.923	-
Сату үшін қолда бар инвестицияларды қайта бағалау жөніндегі резерв		6.475	(10.513)	(5.049)
Валюталарды қайта есептеу жөніндегі резерв		182.451	(29.814)	(33.996)
Өзге де капитал резервтері		20.301	12.120	13.820
Бөлінбеген пайда		184.558	499.003	2.796.624
		4.142.084	3.929.719	2.771.399
Азшылық үлесі		603.951	565.985	455.379
Капитал жиыны		4.746.035	4.495.704	3.226.778
Ұзақ мерзімді міндеттемелер
Қарыздар	19	2.234.872	1.420.054	667.121
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарыздары	20	283.214	64.351	25.641
Қаржылық жалға алу жөніндегі міндеттемелер	22	21.880	17.630	16.336
Резервтер	23	79.181	51.387	62.858
Қызметкерлерге сыйақы жөніндегі міндеттемелер	40	260.073	127.099	192565
Кейінге қалдырылған салық жөніндегі міндеттемелер	24	28.514	27.052	26.396
Клиенттердің қаражаты	25	213.362	15.450	9.179
Туынды қаржылық құралдар	26	138.725	7.466	4.462
Өзге де ұзақ мерзімді міндеттемелер	21	396.000	295.815	20.262
		3.655.821	2.026.304	1.024.820
Ағымдағы міндеттемелер
Қарыздар	19	1.093.691	292.304	732.439
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарыздары	20	593.599	859	384
Қаржылық жалға aлу жөніндегі міндеттемелер	22	10.094	6.208	5.593
Резервтер	23	79.637	41.196	34.260
Қызметкерлерге сыйақы жөніндегі міндеттемелер	24	1.927	1.703	1.264
Төлеуге табыс салығы	40	33.123	58.131	64.576
Сауда кредиторлық берешек		248.103	222.311	208.577
Клиенттердің қаражаты	25	215.722	13.433	12.767
Туынды қаржы құралдары	26	4.800	15.011	35.781
Өзге де ұзақ, ағымдағы міндеттемелер	27	352.607	215.261	166.009
Сатуға және Акционерге беруге арналған ретінде жіктелген активтермен байланысты міндеттемелер		2.633.303	866.417	1.261.670
	6	26.415	-	8.389
Міндеттемелердің жиыны		6.315.539	2.892.721	2.294.879
КАПИТАЛ МЕН МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЖИЫНЫ		11.061.574	7.388.425	5.521.657

*Осында келтірілген кейбір цифрлар 2008 жылғы шоғырландырылған қаржылық есептіліктегі цифрларға сәйкес келмейді және 3-қосымшада нақтыланып енгізілген түзетулерді көрсетеді

9 - 12 беттегі есеп саясаты мен ескертпелер осы шоғырландырылған қаржылық есептіліктің ажырамас бөлігі болып табылады.

Басқарушы директор - Басқарма мүшесі
__________________________
Қайрат Әйтекенов

Бас бухгалтер __________________________
Алмаз Әбдірахманова

ЖИЫНТЫҚ КІРІС ТУРАЛЫ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕП

31 желтоқсанда аяқталатын жылдар үшін

Миллион теңгемен	Ескертпе	2009	2008 қайта есептелді*
Кірістер	28	2.911.833	2.874.187
Мемлекеттік субсидиялар	29	15.796	12.271
		2.927.629	2.886.458
Сатылған өнім мен көрсетілген қызметтердің өзіндік құны	30	(1.925.732)	(1.945.987)
Жалпы пайда		1.001.897	940.471
Жалпы және әкімшілік шығыстар	31	(312.367)	(265.023)
Тасымалдау мен сату жөніндегі шығыстар	32	(180.648)	(155.474)
Еншілес ұйымдардың шығуынан түсетін кіріс	33	2.713	2.840
Сатып алу кезіндегі теріс гудвил	5	163.919	-
Негізгі құралдардың шығуынан түсетін кіріс (Шығын), нетто		17.821	(814)
Құнсызданудан болатын шығын	34	(1.032.760)	(89.989)
Өзге де операциялық кіріс		33.619	18.786
Өзге де операциялық шығын	35	(238.337)	(15.198)
Операциялық қызметтен (Шығын)/Пайда		(544.143)	435.599
Қаржы шығындары	36	(169.668)	(131.454)
Қаржылық кіріс	37	93.936	126.278
Қауымдасқан компаниялар мен бірлескен кәсіпорындардың кірістеріндегі үлес	38	278.838	266.669
Теріс бағамдық айырма, нетто	39	(12.584)	(15.227)
Табыс салығын есептегенге дейінгі (Шығын)/Пайда		(353.621)	681.865
Табыс салығы бойынша шығыстар	40	(265.723)	(195.555)
Жыл ішінде жалғасқан қызметтен (Шығын)/Пайда		(619.344)	486.310
Тоқтатылған операциялардан шығын	6	(5.267)	(9.898)
Жыл ішіндегі (Шығын)/Пайда		(624.611)	476.412
Мыналарға келетін:
Негізгі компанияның акционеріне		(564.290)	367.736
Азшылық үлесіне		(60.321)	108.676
		(624.611)	476.412

31 желтоқсанда аяқталатын жылдар үшін

Миллион теңгемен	Ескертпе	2009 жыл	2008 Қайта есептелді*
Салық салынғаннан кейінгі өзге де жиынтық (шығын)/кіріс:
Шетелдік валюталарды қайта есептеу		227.434	4.266
Сату үшін қолда бар қаржы активтерін қайта бaғалаудан іске асырылмаған пайда/(шығын) Сату үшін қолда бар қаржы активтері бойынша таза сатылған кіріс		6.511	(5.951)
Өзге де жиынтық кірістің құрамынан сату үшін қолда бар қаржы активтерінің құнсыздануы жөніндегі өзге пайдаға /(шығынға)		3.135	513
қайта жіктеу		6.705	-
Хеджирлеу құралдарынан пайда/(шығындар)		5.997	(3.259)
Салық салуды шегергенде жыл ішіндегі жиынтық (шығынның)/кірістің жалпы сомасы		(374.829)	471.981
Мыналарға келетін:
Негізгі компанияның акционеріне		(328.918)	363.221
Азшылық үлесіне		(45.911)	108.760
		(374.829)	471.981
Акцияға (Шығын) / пайда:
Негізгі компанияның акционеріке жататын кезең ішіндегі (шығынның) / пайданың негізгі және сұйылған үлесі		(163.42)	133.74
Жалғасатын қызметтен акцияға (шығын) / пайда:
Негізгі компанияның акционеріне жататын жалғасатын қызметтен (шығынның)/пайданың негізгі және сұйылған үлесі		(161.90)	137.34

*Осында келтірілген кейбір цифрлар 2008 жылғы шоғырландырылған қаржылық есептіліктегі цифрларға сәйкес келмейді және 3-қосымшада нақтыланып енгізілген түзетулерді көрсетеді

9 - 12 беттегі есеп саясаты мен ескертпелер осы шоғырландырылған қаржылық есептіліктің ажырамас бөлігі болып табылады.

Басқарушы директор - Басқарма мүшесі
__________________________
Қайрат Әйтекенов

Бас бухгалтер __________________________
Алмаз Әбдірахманова

КАПИТАЛДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР ТУРАЛЫ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕП

31 желтоқсанда аяқталатын жылдар үшін

Негізгі компания акционеріне келеді
Миллион теңгемен	Ескертпе	Жарғылық капитал	Сату үшін қолда бар инвестицияларды қайта бағалау резерві	Шетелдік валютаны қайта бағалау резерві	Өзге де күрделі резервтер	Бөлінбеген пайда	Жиыны	Азшылық үлесі	Жиыны
2007 жылғы 31 желтоқсанға		-	(5.049)	(33.996)	13.820	2.796.624	2.771.399	455.379	3.226.778
Жыл ішіндегі жиынтық кіріс		-	(5.438)	4.182	(3.259)	367.736	363.221	108.760	471.981
Акциялар шығару	18	3.458.923	(26)	-	-	(2.663.267)	795.630	-	795.630
Төленген дивидендтер	18	-	-	-	-	(7.761)	(7.761)	(20.904)	(28.665)
Үлестік құралдар негізінде төлемдерді тану		-	-	-	1.315	-	1.315	-	1.315
Үлестік құралдар негізінде төлемдерді орындау		-	-	-	(1.830)	879	(951)	701	(250)
Акционер ретінде түсетін Үкіметпен жасалатын операциялар		-	-	-	-	19.267	19.267	-	19.267
Емшілес ұйымдардағы қатысу үлестерін өзгерту - азшылық үлесін сатып алу		-	-	-	-	(1.466)	(1.466)	(1.205)	(2.671)
Қауымдасқан компаниялардың капиталындағы өзге де өзгерістер		-	-	-	-	181	181	-	181
Еншілес ұйымдардағы қатысу үлестерінің өзгеруі - миноритарлық акциомерлердің үлестерді сатып алуы		-	-	-	(106)	(8.722)	(8.828)	27.158	18.330
Еншілес ұйымдардағы қатысу үлестерінің өзгеруі - еншілес ұйымдардың шығуы		-	-	-	-	-	-	(3.384)	(3.384)
Еншілес ұйымның нарықтан өз акцияларын сатып алуы		-	-	-	-	-	-	(520)	(520)
Емшілес ұйымдардың өзге де бөлулер		-	-	-	-	(2.288)	(2.288)	-	(2.288)
Өзге де резервтік капиталды ұлғайту		-	-	-	2.180	(2.180)	-	-
2008 жылғы 31 желтоқсанға сальдо
(Қайта есептелген*)		3.458.923	(10.513)	(29.814)	12.120	499.003	3.929.719	565.985	4.495.704

*Осында келтірілген кейбір цифрлар 2004 жылы шоғырландырылған қаржылық есептіліктегі цифрларға сәйкес келмейді және 3-қосымшада нақтыланып енгізілген түзетулерді көрсетті Миллион теңгемен

Негізгі компания акционеріне келеді
Миллион теңгемен	Ескертпе	Жарғылық капитал	Сату үшін қолда бар инвестицияларды қайта бағалау резерві	Шетелдік валютаны қайта бағалау резерві	Өзге де күрделі резервтер	Бөлінбеген пайда	Жиыны	Азшылық үлесі	Жиыны
2007 жылғы 31 желтоқсанға		3.458.923	(10.513)	(29.814)	12.120	499.003	3.929.719	565.985	4.495.704
Жыл ішіндегі жиынтық кіріс		-	17.110	212.565	5.997	(564.290)	(328.918)	(45.911)	(374.829)
Акциялар шығару	18	289.376	-	-	-	(220.392)	68.984	-	68.984
Қор орналастырған және Акционер (Ұлттық банк) сатып алған облигациялар бойынша дисконт	18	-	-	-	-	461.255	491.255	-	461.255
Төленген дивидендтер	18	-	-	-	-	-	-	(22.878)	(22.878)
Үлестік құралдар негізінде төлемдерді тану		-	-	-	248		248	-	248
Үлестік құралдар негізінде төлемдерді орындау		-	-	-	6	203	209	-	209
Еншілес ұйымдардан опциондар алу		-	-	-	(165)		(165)	-	(165)
Еншілес ұйымдардағы қатысу үлестерін өзгерту - миноритарлық акционерлердің, үлесін сатып алуы	18	-	-	-	(192)	15.003	14.811	18.404	33.215
Емшілес ұйымдардағы қатысу үлестерін өзгерту - азшылық үлесін сатып алу		-	(122)	-	-	(1.313)	(1.435)	(2.136)	(3.571)
Еншілес ұйымдарды сатып алу	5,18	-	-	-	3.436	-	3.436	144.240	147.676
Еншілес ұйымдардағы қатысу үлестерін өзгерту - бақылаудың жоғалуы	18.33	-	-	-	-	-	-	(31.536)	(31.536)
Еншілес ұйымдардағы қатысу үлестерінің өзгеруі - еншілес ұйымдардың шығуы		-	-	-	-	-	-	(1.230)	(1.230)
Еншілес ұйымның нарықтан өз акцияларын сатып алуы	18	-	-	-	(3.627)	(1.593)	(5.220)	(20.987)	(26.207)
Акционерге өзге де бөлу						(577)	(577)		(577)
Емшілес ұйымдардың өзге де бөлулері		-	-	-	-	(20)	(20)		(20)
Қауымдасқан компаниялардың капиталындағы өзге де өзгерістер		-	-	-	-	(243)	(243)	-	(243)
Өзге де резервтік капиталды ұлғайту		-	-	-	2.478	(2.478)	-	-	-
2009 жылғы 31 желтоқсанға сальдо		3.748.299	6.475	182.451	20.301	184.558	4.142.084	603.951	4.746.035

* Осында келтірілген кейбір цифрлар 2008 жылы шоғырландырылған қаржылық есептіліктегі цифрларға сәйкес келмейді және 3-қосымшада нақтыланып енгізілген түзетулерді көрсетеді.

9 - 121 беттегі есеп саясаты мен ескертпелер осы шоғырландырылған қаржылық есептіліктің ажырамас бөлігі болып табылады.

Басқарушы директор - Басқарма мүшесі
__________________________
Қайрат Әйтекенов

Бас бухгалтер __________________________
Алмаз Әбдірахмнов

АҚША ҚАРАЖАТЫНЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ ТУРАЛЫ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕП

31 желтоқсанда аяқталатын жылдар үшін

Миллион теңгемен	Ескертпе	2009 жыл	2008 Қайта есептелді*
Операциялық қызметтен түсетін ақша ағындары:
Табыс салығына дейінгі (Шығын) / кіріс		(353.621)	681.865
Тоқтатылған қызметтен түсетін табыс салығын есептегенге дейінгі шығын		(5.267)	(9.898)
Мыналарға түзетулер:
Тозу, ескіру және амортизацияға	7,8	215.187	188.698
Қауымдасқан компаниялар мен бірлескен кәсіпорындар кірісіндегі үлес	9	(278.838)	(266.669)
Қаржы шығындары	36	169.668	131.454
Қаржы кірісі	37	(93.936)	(126.278)
Құнсыздану шығыны	34	1.032.760	89.989
Қызметкерлерге сыйақы жөніндегі ұзақ мерзімді міндеттемелер	24	1.686	3.090
Сатып алу кезіндегі теріс гудвил		(163.919)	-
Резервтерге есептеу	23	(29.875)	8.045
Туынды қаржы құралдары		5.997	(3.259)
Негізгі құралдардың шығуынан түсетін кіріс / (Шығын), нетто		(17.821)	814
Еншілес ұйымдардың шығуынан түсетін кіріс 6	6	(2.713)	(2.840)
Мұнайды хеджирлеу операцияларынан іске асырылмаған шығын / (кіріс)		3.336	(3.753)
Күмәнді дебиторлық берешек пен өзге де ағымдағы активтер бойынша резервтер	16	16.393	16.426
Өтеуге ҚҚС бойынша резервтер	14	1.465	980
Пайда немесе шығын арқылы әділ құн бойынша бағаланған қаржы активтерін қайта есептеу шығыны		208.610	11.961
Үлестік құралдар негізіндегі төлемдер бойынша шығыстар		248	1.209
Тауар-материалдық қорларды шығыстар жөніндегі резервтер	15	505	7.983
Сату үшін қолда бар активтерді қайта бағалаудан іске асырылған шығын		2.590	513
Сату үшін қолда бар активтерді қайта бағалаудан іске асырылған, пайдаға/шығынға қайта жіктелген шығын		6.705
Бағамдық айырмадан іске асырылмаған шығын		204.522	1.520
Айналымдық капиталдағы өзгерістерге дейінгі операциялық қызметтен ақша ағындары		923.682	731.850
Өзге де ұзақ мерзімді активтердегі өзгерістер		(19.857)	6.798
Клиенттерге қарыздардағы өзгерістер		(267.934)	(140.176)
Кредиттік мекемелердегі қаражаттағы өзгерістер		(227.051)	(104.808)
Қаржы активтеріндегі өзгерістер		204.558	(54.750)
Туынды қаржы құралдарындағы өзгерістер		(139.045)	5.479
Тауар-материалдық қорлардағы өзгерістер		(88.395)	(44.609)
Өтеуге ҚҚС-тағы өзгерістер		(4.500)	(13.932)
Сауда-дебиторлық берешектегі өзгерістер		(69.410)	51.486
Өзге де ағымдағы активтердегі өзгерістер		(52.192)	(22.888)
Үкіметтен қарыздардағы өзгерістер		1.459.666	125.947
Сауда-кредиторлық берешектегі өзгерістер		41.066	13.047
Клиенттердің шотындағы өзгерістер		(539.030)	6.937
Өзге де міндеттемелердегі өзгерістер		20.078	49.187
Операциялық қызметтен ақша қаражатының түсуі		1.241.636	609.568
Төленген табыс салығы		(201.026)	(282.121)
Төленген пайыздар		(129.660)	(104.135)
Алыған пайыздар		80.537	84.366
Операциялық қызметтен ақша қаражатының таза түсімдері		991.487	307.678

31 желтоқсанда аяқталатын жылдар үшін

Миллион теңгемен	Ескертпе	2009	2008 Қайта есептелді*
Инвестициялық қызметтен түсетін ақша ағындары:
Банк депозиттерін орналастыру, нетто		(338.349)	(57.992)
Қауымдасқан компаниялар мен бірлесіп бақыланатын кәсіпорындарды сатып aлу	9	(92.539)	(40.810)
Сатып алынған ақша қаражатын шегергенде еншілес ұйымдарды сатып aлу	5	(119.015)	(37.719)
Азшылық үлесін сатып aлу	5	(3.571)	(6.841)
Шығу топтарына қайта топтастырылған еншілес ұйымдардың ақша қаражаты		(25.890)	105
Негізгі құралдарды сатып алу		(587.464)	(550.500)
Материалдық емес активтерді сатып алу		(16.363)	(19.637)
Қаржы активтерін сатып алу		(1.892)	(31.601)
Негізгі құралдарды сатудан түскен түсімдер		52.805	36.208
Ұзақ мерзімді активтерге төленген төлемдер	14	(115.786)	(19.535)
Қауымдасқан компаниялар мен бірлесіп бақыланатын кәсіпорындардан алынған дивидендтер	8	162.100	235.749
Қауымдасқан компанияларды сатудан түскен түсімдер		733	-
Еншілес ұйымдарды сатудан түскен түсімдер		-	3.935
Акцияларды сатып алу опционының орындалуы		209	(420)
Топ бақылауын жоғалтқан еншілес ұйымдардың ақша қаражаты	6	(2.276)	-
Инвестициялық қызметте ақша қаражатын таза жұмсау		(1.087.298)	(489.058)
Қаржы қызметінен ақша ағындары:
Қарыздар бойынша түсімдер		433.278	936.195
Қарыздарды өтеу		(582.992)	(719.504)
Қаржы жалға алуы бойынша міндеттемелерді өтеу		(6.914)	4.936
Еншілес ұйымдардың акцияларын өтеу		(26.371)	(521)
Акционермен операциялар		11.732	19.164
Еншілес ұйымдардың миноритарлық акционерлеріне төленген дивидендтер	18	(22.878)	(20.904)
Миноритарлық акционерлердің жарғылық капиталға жарналары		5.647	8.624
Акционерге төленген дивидендтер		-	(7.761)
Еншілес ұйымдардың өзге де бөлуі		(22)	(2.289)
Жарғылық капиталға жарналар		67.346	795.630
Қаржы қызметінен түскен ақша қаражатының таза (жұмсау)/ түсімі		(121.174)	1.003.698
Айырбастау бағамдары өзгерістерінің ақша қаражаты мен олардың баламаларына әсері		74.176	1.271
Ақша қаражаты мен олардың баламаларының таза азаюы		(142.809)	823.589
Жыл басындағы ақша қаражаты мен олардың баламалары		1.453.891	630.302
Жыл аяғындағы ақша қаражаты мен олардың баламалары	16	1.311.082	1.453.891

* Осында келтірілген кейбір цифрлар 2008 жылы шоғырландырылған қаржылық есептіліктегі цифрларға сәйкес келмейді және 3-қосымшада нақтыланып енгізілген түзетулерді көрсетеді.

9-121 беттегі есеп саясаты мен ескертпелер осы шоғырландырылған қаржылық есептіліктің ажырамас бөлігі болып табылады.

Басқарушы директор - Басқарма мүшесі
__________________________
Қайрат Әйтекенов

Бас бухгалтер __________________________
Алмаз Әбдірахмнов

«Самұрық» мемлекеттік активтерді басқару
жөніндегі қазақстандық холдингі» АҚ

Шоғырландырылған қаржылық есептілік

ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІЛІККЕ ЕСКЕРТПЕЛЕР

1. ЖАЛПЫ АҚПАРАТ

Корпаративтік ақпарат
«Самұрық-Қазына» ұлттық ал ауқат қоры» АҚ (бұдан әрі мәтін бойынша «Қор» немесе «Самұрық-Қазына;) Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 13 қазандағы Жарлығына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 17 қазандағы N 962 қаулысына сәйкес құрылды. Құрылу «Қазына» орнықты даму қоры» акционерлік қоғамы («Қазына») мен «Самұрық» мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі қазақстандық холдингі акционерлік қоғамын («Самұрық») біріктіру және Мемлекеттік қорға Қазақстан Республикасы Үкіметіне («Мемлекет» немесе «Үкімет») тиесілі кейбір кәсіпорындардағы өз меншік құқығын қосымша беру жолымен жүзеге асырылды. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті білдіретін Үкімет Қордың жалғыз акционере (бұдан әрі мәтін бойынша «Акционер»), болып табылады.
Қор 41-ескертпеде санамаланған бірқатар мемлекеттік кәсіпорындарды (бұдан әрі мәтін бойынша «Топ») біріктіретін холдинг болып табылады. Басқарушылық мақсаттар үшін Топтың қызметі ендірілетін өнімнің түріне және көрсетілетін қызметтің түріне сәйкес алты операциялық сегментке бөлінеді (46-ескертпе). Мұнай-газ сегменті мұнай мен газды барлау және өндіру, мұнай мен газды тасымалдау, шикі мұнай мен өңдеу өнімдерін қайта өңдеу және сату жөніндегі операцияларды қамтиды. Тасымалдау сегменті жүктер мен жолаушыларды темір жол және әуе тасымалы жөніндегі операцияларды қамтиды. Телекоммуникациялар сегменті жергілікті, қалааралық және халықаралық (ТМД-ға кіретін және кірмейтін елдерді қоса алғанда) байланысты қоса алғанда, тіркелген байланыс қызметтері жөніндегі операцияларды, сондай-ақ байланыс арналарын жалға беру және деректер мен сымсыз байланыспен беруді қамтиды. Энергетикалық сегмент электр энергиясын өндіру және беру жөніндегі, электр энергиясын электр энергетикасы жүйесіне босатуды техникалық диспетчерлеу және импортталатын электр энергиясын тұтыну жөніндегі операцияларды, Қазақстан Республикасы бірыңғай электр энергетикасы жүйесінің орталықтандырылған жедел-диспетчерлік басқару объектілерінің функцияларын қамтиды. Тау-кен өндіру сегменті минералдық ресурстарды кейіннен қайта өңдеп, сата отырып оларды барлау және ендіру жөніндегі операцияларды қамтиды. Қаржы институттары мен Даму институттары сегменті Қазақстан Республикасының барлық сегменттеріндегі инвестициялық қызметті дамыту және ынталандыру жөніндегі операцияларды қамтиды. Сондай-ақ бұл сегмент 2009 жылы Қор сатып алған банктерді де қамтиды (5-ескертпе).
Үкіметтің қайта ұйымдастыру кезіндегі негізгі мақсаты Үкіметтің тиісті бағдарламалары мен даму жоспарларында белгіленген осы компаниялардың стратегиялық міндеттерді табысты орындауы мақсатында олардың менеджмент! тиімділігін арттыру және ұйымдық құрылымын оңтайландыру болып табылады. Самұрық пен Қазынаның қосылуы және қосымша беру кәсіпорындарды жалпы бақылауға біріктіруді білдіреді, оны Қор бұл 3-ескертпеде ашылғандай, үлестерді біріктіру ретінде ескереді.
Компанияның тіркелген офисі Қазақстан Республикасы, Астана, Қабанбай батыр даңғылы, 19 мекенжайында орналасқан.
Осы қаржылық есептілікті шығаруға 2010 жылғы 21 маусымда Басқарушы директор - Қордың Басқарма мүшесі мен Бас бухгалтері бекітті.
Экономикалық жағдайлар
Нарықтық экономиканың жағдайлары талап етіп отырғанындай, Қазақстан Республикасы экономнкалық реформаларды жүзеге асыруды және өзінің құқықтық, салықтық және нормативтік базасын дамытуды жалғастыруда. Осы реформалар мен әзірленімдер және үкімет қабылдаған экономикалық, қаржылық және монетарлық шаралардың тиімділігі Қазақстан экономикасының болашақтағы тұрақтылығын ұстау мақсатын қояды.
Қазақстан экономикасы іскерлік белсенділіктің бәсендеуіне және әлемдегі экономикалық даму қарқындарының төмендеуіне сезімтал. Жалғасқан әлемдік қаржы дағдарысы капитал нарығының, тұрақсыздығын, банк секторындағы өтімділіктін елеулі нашарлауын және Қазақстанда кредит берудің неғұрлым қатаң шарттарын тудырды.
Топтың басшылығы ол Топтың осы жағдайлардағы экономикалық орнықтылығын қолдау жөніндегі барлық қажетті жағдайларды қабылдайды деп санайды. Алайда жоғарыда көрсетілген салалардағы жағдайдың одан әрі нашарлауы Топтың нәтижелері мен қаржылық жағдайына теріс әсер етуі мүмкін. Қазіргі кезде бұл әсердің қандай болатынын айқындау қиын.
2009-2010 жылдарға арналған экономика мен қаржы жүйесін тұрақтандыру жоспары
Әлемдік қаржы дағдарысы жағдайында елдің экономикасы мен қаржы жүйесін тұрақтандыруды қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 25 қарашадағы № 1058 қаулысымен Қазақстан Республикасы Үкіметінің, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің Экономикасы және қаржы жүйесін тұрақтандыру жөніндегі 2009-2010 жылдарға арналған бірлескен іс-қимыл жоспары («Тұрақтандыру жоспары») бекітілді. Тұрақтандыру жоспары мынадай мақсаттарға бағытталған бірқатар іс-шараларды көздейді:
- Қаржы секторын тұрақтандыру
- Жылжымайтын мүлік нарығындағы проблемаларды шешу
- Шағын және орта бизнесті қолдау
- Агроөнеркәсіптік кешенді дамыту
- Инновациялық, индустриялық және инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру
Қор Үкіметтің атынан Тұрақтандыру жоспарын іске асыру жөніндегі негізгі оператор болып табылады. Осы қаржы есептілігінле одан әрі ашылатындай, Қаржы секторын тұрақтандыру жөніндегі шаралар (Тұрақтандыру жоспары) шеңберінде Қор «БТА Банк» АҚ («БТА Банк») және «Альянс Банк» АҚ («Альянс Банк») акцияларының бақылау пакетін (5-ескертпе) және «Қазақстанның Халық банкі» АҚ мен «Казкоммерцбанк» АК елеулі үлестерін (9-ескертпе) сатып алды. Бұл шаралар банктерге қосымша өтімділік беруге және олардың төлем қабілетін қамтамасыз етуге бағытталды.
Қор «БТА Банк» АК «Альянс Банк» АҚ, «Қазакстанның Халық банкі» АҚ мен «Казкоммерцбанк» АҚ үлестерін ұзақ мерзімді перспективада ұстап тұруды жоспарламайды. 2010 жылғы 30 наурызда «Альянс Банк» АҚ өз борыштарын қайта құрылымдау үдерісін аяқтады. «БТА Банк» АҚ борыштарын қайта құрылымдау осы қаржы есептілігін шығару күніне аяқтау сатысында түр. Осы банктердің үздіксіз қызмет қағидатын ұстауы қабілеті қайта құрылымдау шарттарына сәйкес жаңа бизнес-модельдерді табысты іске асыруына елеулі дәрежеде байланысты болады. Осы қаржылық есептілікте ескерілген БТА Банк пен Альянс Банктін біріктірілген таза міндеттемелері 676.019 миллион теңгені құрайды. Осы банктердің үлесін сатып алған күннен бастап Топтың жалпы таза шығыны 983.636 миллион теңгені құрады.
Тарифтерді белгілеу
Топтың бірқатар еншілес ұйымдары Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігі тарапынан реттеу объектілері болып табылады. Бұл Агенттік тарифтерді есептеу әдістемесі мен тарифтік ставкаларды бекітуге жауап береді, олардың негізінде еншілес ұйымдар өз кірістерінің елеулі бөлігін алады.

2. ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІЛІКТІ ДАЙЫНДАУ НЕГІЗІ

Осы шоғырландырылған қаржылық есептілік есеп саясатында және осы шоғырландырылған қаржылық есептілікке ескертпелерде сипатталған жағдайларды қоспағанда, бастапқы күн қағидаты негізінде дайындалды.
Осы шоғырландырылған қаржылық есептілік теңгемен ұсынылған және арнайы шарттасқан қоспағанда, ақша сомалары миллион теңгеге дейін дөңгелектелген.
Сәйкестігі туралы мәлімдеме
Топтың осы шоғырландырылған қаржылық есептілігі Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттары жөніндегі комитеттің басқармасы («ХСКБ») шығарған Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына («ҚЕХС») сәйкес дайындалды.
Шоғырландырылған қаржылық есептілікті ҚЕХС-ка сәйкес дайындау белгілі бір сыни есептемелік бағалауды талап етеді, сондай-ақ басшылықтан есеп саясатын қолдану барысында жол берулер бойынша пікірлер қолдануда талап етеді. Жоғары күрделілік деңгейі мен жол берулерді қолдануды қамтитын қолданылу саласы, сондай-ақ бағалау мен жол берулерді қолдану шоғырландырылған қаржылық есептілік үшін елеулі болып табылатын салалар 4-ескертпеде ашылған.
Топтың құрылуы
Toп 2008 жылы Мемлекеттің жалпы бақылауында болған «Қазына» орнықты даму қоры» акционерлік қоғамы мен «Самұрық» мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі қазақстандық холдингі» акционерлік қоғамын біріктіру және Мемлекеттің кейбір мемлекеттік кәсіпорындардағы өз меншік құқығын қосымша беру арқылы құрылды. Топ жалпы бақылауда болган компанияларды қайта ұйымдастыру арқылы құрылғандықтан осы шоғырландырылған қаржылық есептілік үлестерді біріктіру әдісі қолданыла отырып дайындалды. Сөйтіп, қаржылық есептілік егер еншілес ұйымдардағы иелік етудің бақылау үлесін ауыстыру барынша бұрынырақ ұсынылған кезеңнің басында немесе кешірек, еншілес ұйымның жалпы бақылаудағы компанияларды ауыстыру жолымен сатып алған күнінде ұсынылғандай болды. Берілген еншілес ұйымдардың активтері мен міндеттемелері осы шоғырландырылған қаржылық есептілікте капиталдың шотына тиісті түзетумен беруші ұйымдардың қаржылық есептілігінде көрсетілген теңгерімдік күн бойынша көрсетілді. Акционерлік капиталдың номиналдық құны бөлінбеген пайданы, ақша және мүлік жарналары капиталдандыру есебінен қалыптастырылды.
Шетелдік валютаны қайта есептеу
Функционалдық валюта және ұсыну валютасы
Осы шоғырландырылған қаржылық есептілікке енгізілген Топ кәсіпорындары әрқайсысының қаржылық есептілігінің элементтері кәсіпорын өз қызметін жүзеге асыратын негізгі экономикалық ортаның валютасы пайдаланыла отырып, бағаланады («функционалдық валюта). Шоғырландырылған қаржылық есептілік Топ есептілігін ұсыну валютасы болып табылатын теңгемен ұсынылды.
Операциялар және шоттар сальдосы
Шетелдік валютадағы операциялар, операциялар жүзеге асырылған күнгі валюта бағамдар пайдаланыла отырып, функционалдық валютаға қайта есептеледі. Осындай операциялар бойынша есептеулер нәтижесінде және жыл аяғындағы бағамдар бойынша шетелдік валютада берілген монетарлық активтер мен міндеттемелерді қайта есептеуден туындағаны бағамдық айырмадан болатын кірістер мен шығындар пайда мен шығындарда танылады.
Тарихи құнның негізінде шетелдік валютада бағаланатын монетарлық емес баптар бастапқы мәмілелер жасалған күні қолданыста болған бағамдар бойынша қайта есептеледі. Әділ құн бойынша шетелдік валютада бағаланатын монетарлық емес баптар әділ құн белгіленген күні қолданыста болған бағамдар бойынша қайта есептеледі.
Топтың кәсіпорындары
Функционалдық валютасы ұсыну валютасынан ерекшеленетін Топтық барлық еншілес ұйымдарының, бірлескен кәсіпорындары мен қауымдасқан компанияларының (олардың бір де бірі гиперинфляциялы экономикалардың валютасында операция жасамайды) кірістері, шығындары және қаржылық позициясы ұсыну валютасына мынадай түрде қайта есептеледі:
- ұсынылған бухгалтерлік теңгерімдердің әрқайсысы бойынша активтер мен міндеттемелер қаржылық жағдай туралы осындай есептер күні жабылған бағамдар бойынша қайта есептеледі;
- жиынтық кіріс туралы есептердің әрқайсысы бойынша кірістер мен шығыстар орташа бағамдар бойынша қайта есептеледі (орташа бағам бағамдардың жиынтық әсерінің операция жүзеге асырылған күнгі бағамға ақылға қонымды жақындауы болып табылмайтын жағдайлардан басқа бұл жағдайда кірістер мен шығыстар операциялар жүзеге асырылған күнгі бағам бойынша қайта есептеледі); және
- барлық бағамдық айырмалар өзге жиынтық кірісте жеке компонент ретінде танылады.
Валюта айырбастау бағамдары
Қазақстандық қор биржасы («ҚҚБ») белгілеген валюта айырбастаудың орташа салмақталған бағамдары Қазақстан Республикасында ресми айырбастау бағамдары ретінде пайдаланылады.
Мына кестеде 31 желтоқсандағы шетелдік валютаның теңгеге айырбастау бағамы ұсынылған:

	2009	2008	2007
АҚШ доллары	148,46	120,79	120,30
Евро	213,95	170,89	177,17
Швейцар франкі	144,12	109,70	107,72
Ресей рублі	4,90	4,11	4,92
Жапон йенасы	1,61	1,30	1,10

2010 жылғы 21 маусымда ҚҚБ айырбастау бағамы 1 АҚШ доллары үшін 146,95 теңге болды.

3. ЕСЕП САЯСАТЫНЫҢ ЕЛЕУЛІ АСПЕКТІЛЕРІНЕ ШОЛУ

Төменде көрсетілгенді қоспағанда, осы шоғырландырылған қаржылық есептілікті дайындау кезінде қолданылатын есеп саясаты 2008 жылғы 31 желтоқсанда аяқталатын жыл ішіндегі жылдық қаржылық есептілікті дайындау кезінде пайдаланылғанға сәйкес келеді:
Жаңа стандарттар мен түсіндірулер
2009 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Топ мынадай жаңа немесе қайта қаралған Стандарттар мен түсіндірулерді қолданды:
- ҚЕХС 2 «Акцияларга негізделген төлемдер» (жаңа редакцияда): 2009 жылғы 1 қаңтарда күшіне енген «Құқық беру шарттары және сыйақыны жою»
- ҚЕХС 7 «Қаржы құралдары: ақпаратты ашу» (жаңа редакцияда): 2009 жылғы 1 қаңтарда күшіне енген «Қаржы құралдары туралы ақпаратты ашуды жетілдіру»
- ҚЕХС 8 «Операциялық сегменттер», 2007 жылғы 1 қаңтарда мерзімінен бұрын қабылданды
- БЕХС 1 2009 жылғы 1 қаңтарда күшіне енген «Қаржылық есептілік ұсыну»
- БЕХС 23 «Қарыздар бойынша шығындар», 2007 жылғы 1 қаңтарда мерзімінен бұрын қабылданды.
- БЕХС 32 «Қаржы құралдары: ақпарат ұсыну» және БЕХС I «Қаржылык есептілік ******** 2009 жылғы 1 қаңтарда күшіне енген «Эмитентке кері сату құқығымен қаржы құралдарын_және тарату кезінде туындаған міндеттемелер».
- «Самұрық» мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі қазақстандық холдингі» АҚ Шоғырландырылған қаржылық есептілік
- 9-түсіндіру есепті кезеңдер үшін күшіне енетін, 2009 жылғы 30 маусымда немесе осы күннен кейін аяқталатын «Қосылған туынды құралдарды қайта бағалау» және БЕХС 39 «Қаржы құралдары: тану және бағалау»
- 13-түсіндіру 2008 жылғы 1 шілдеде күшіне енген «Клиенттердің ниеттестігін қолдауға бағытталған бағдарламалар»
- 16-түсіндіру 2008 жылғы 1 қазанда күшіне енген «Таза инвестицияны шетелдік бөлімшеге хеджирлеу»
- Қабылданған стандарттар немесе интерпретациялыр шоғырландырылған қаржы есептілігіне немесе Toп қызметінің нәтижелеріне әсер еткен жағдайларда, бұл әсер төменде сипатталған:
- ҚЕХС (IFRS) 7 «Қаржы құралдары: ақпаратты ашу» (жаңа редакцияда) 2009 жылғы наурызда шығарылған стандарттың жаңа редакциясына сәйкес әділ құн және өтімділік тәуекелі бойынша бағалау туралы қосымша ақпаратты ашу қажет. Әділ құн бойынша бағалау туралы ақпаратты әділ құн бойынша бағаланатын қаржы құралдарының әрбір сыныбы үшін үш деңгейлі иерархияны пайдалана отырып, пайдаланылатын бастапқы деректерге қарай ашу қажет. Сондай-ақ стандарттың жаңа редакциясы 3 иерархия деңгейіне қатысты ақпаратты, сондай-ақ иерархия деңгейлерінің арасында құралдардың орын ауыстыруы туралы ақпаратты егжей-тегжейлі ашуды талап етеді. Түзетулер сондай-ақ өтімділікті басқару мақсаттары үшін пайдаланылатын туынды қаржы құралдары мен активтерге қатысты өтімділік тәуекелі туралы ақпаратты ашу туралы талаптарды түсіндіреді. Әділ құн бойынша бағалауға қатысты ақпаратты ашу 44-ескертпеде ұсынылған. 44-ескертпеде ұсынылған өтімділік тәуекеліне қатысты ақпаратты ашуға түзетулер елеулі әсер еткен жоқ.
БЕХС 1 «Қаржы есептілігін ұсыну» (жаңа редакцияда)
Жаңа редакциядағы стандарт меншік иелерімен операцияларға түсіндірілген капиталдағы өзгерістердің, және капиталдағы өзге де өзгерістердің ара жігін ажыратады. Капиталдағы өзгерістер туралы есеп меншік иелерімен операциялар туралы ақпаратты ғана қамтитын болады, капиталдағы барлық өзге өзгерістер капиталдың әрбір компонентін салыстыруда ұсынылатын болады. Оның үстіне Стандарт не бір жалғыз есепте, не өзара байланысты екі есепте ұсынылуы мүмкін деп танылған кірістер мен шығыстардың барлық баптарын қамтитын жиынтық кіріс туралы есеп жасау туралы талапты енгізеді. Toп талап етілетін ақпаратты бір есепте ұсыну туралы шешім қабылдады.
Топ 2007 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша БЕХС 23 «Қарыздар бойынша шығындар», және ҚЕХС S «Операциялық сегменттер» мерзімінен бұрын қабылдады. БЕХС 23 «Қарыздар бойынша шығындар, мерзімінен бұрын қабылдау тиімділігі 7-ескертпеде ашылған. ҚЕХС 8 «Операциялық сегменттер» мерзімінен бұрын қабылдау сегменттік есептілік бойынша ашуды түрлендіруге әкелді (46-ескертпе).
Шығарылған, бірақ әлі күшіне енбеген стандарттар мен интерпретациялар
Топ шығарылған, бірақ әлі күшіне енбеген мынадай стандарттарды қолданған жоқ:
- ҚЕХС 2 «Акцияларға негізделген төлемдер»: 2010 жылғы 1 қаңтарда күшіне енетін «Топтың бірнеше компанияларының қатысуын көздейтін олар бойынша есептер ақша қаражатымен жүзеге асырылатын акцияларға негізделген төлемдермен жасалатын мәмілелер».
- ҚЕХС 3 2009 жылғы 1 шілдеде күшіне енген ҚЕХС 7, БЕХС 21, БЕХС 28, БЕХС 31 және БЕХС 39 қоса алғанда, «Бизнесті біріктіру» (жаңа редакцияда) және БЕХС 27 «Шоғырландырылған және жеке қаржылық есептілік» (өзгерістерімен).
- БЕХС 39 «Қаржы құралдары: мойындау және бағалау» - 2009 жылғы 1 шілдеде күшіне енген «Хеджирлеуге рұқсат етілген объектілер».
- Интерпретация 17 2009 жылғы 1 шілдеде күшіне енген «Сенімсіз актттерді меншік иелерінің арасында бөлу».
- Интерпретация 18 2009 жылғы 1 шілдеде күшіне енген «Клиенттерден активтерді бөлу».
- Интерпретация 19 2010 жылғы 1 шілдеде күшіне енген «Қаржы міндеттемелерін үлестік құралдармен өтеу»
- ҚЕХС 9 «Қаржы құралдары».
- БЕХС 24 «Байланысты тараптар туралы ақпаратты ашу», түзету.
- БЕХС 27 «Шоғырландырылған және жеке қаржылық есептілік», түзету.
- БЕХС 32 «Құқықтар эмиссиясын жіктеу».
- БЕХС 39 «Хеджирлеуге рұқсат етілген объектілер».
Басшылық осы Стандарттар мен Интерпретацияларды қабылдау болашақтағы кезеңдерде Топтың шоғырландырылған қаржылық есептілігіне айтарлықтай әсер етпейтінін күтеді, мыналарды қоспағанда:
ҚЕХС 9 «Қаржы құралдары» қаржы активтерінің жіктемесі мен бағасын анықтайды. ҚЕХС 9 кәсіпорынның барлық қаржы активтері қаржы активтерін басқару үшін қабылданған бизнес-модельге және қаржы активтері ақша ағындарының сипаттамаларына сәйкес жіктелгенін талап етеді. Сондай-ақ стандарт қаржы активтері амортизациялық және әділ құн бойынша бағалануын талап етеді. ҚЕХС 9 қабылдаудың Қордың шоғырландырылған қаржылық есептілігіне болашақтағы әсері сенімді бағаланбайды.
ҚЕХС жетілдіру
2008 жылғы мамырда және 2009 жылғы сәуірде ҚЕХС жөніндегі кеңес негізінен ішкі сәйкессіздіктерді жою және тұжырымдарды нақтылау мақсатында өз стандарттарына түзетулер шығарды. Әрбір стандартқа қатысты жеке етпелі ереже бар. Төменде санамаланған стандарттарды қолдану (өзгерістерімен) есеп саясатына өзгерістерге әкелді, алайда Топтың қаржылық жағдайына немесе оның қызметінің нәтижелеріне әсер еткен жоқ.
БЕХС 1 «Қаржылық есептілікті ұсыну»: сауда операцияларын жүргізу үшін БЕХС 39 «Қаржы құралдары: мойындау және бағалау» сәйкес ұсталатын ретінде жіктелген активтер мен міндеттемелер бухгалтерлік теңгерімде қысқа мерзімді ретінде жіктелмейді. Топта сауда операцияларын жүргізуге арналған ретінде жіктелетін активтер немесе міндеттемелер жоқ, сөйтіп, түзету Топтық қаржылық жагдайына немесе қызметінің нәтижелеріне әсер еткен жоқ.
БЕХС 16 «Негізгі құралдар» түзету «сатудың таза бағасы» терминін «сату шығынын шегеріп терминіне ауыстырылды. Топ тиісті түрде өзінің есеп саясатын өзгертті, ол оның қаржы өзгерістер әкелген жоқ.
БЕХС 18 «Түсім»: Кеңес басшылықты (стандарты толықтырушы) Топ қағидатшыл немесе агент ретінде түсетіндігін анықтау жөнінде толықтырды. Төменде бұл ретте ескерілуі қажет негізгі сәттер санамаланды:
- Toп тауарларды немесе қызметтерді бергені үшін негізгі жауаптылықта бола ма
- Топ қорлардың құнсыздануына немесе жоғалуына ұшырағыш па
- Топ баға белгілеу кезінде бостандыққа ие ме
- Топ кредит тәуекеліне ұшырағыш па
Топ осы өлшемдерге сәйкес түсімдер алуды көздейтін өз шарттарына талдау жүргізді және барлық шарттарда ол кагидатшыл ретінде түседі деген қорытындыға келді. Түсімді мойындауға қатысты есеп саясаты тиісті түрде өзгерді.
БЕХС 20 «Мемлекеттік субсидияларды есепке any және мемлекеттік көмек туралы ақпаратты Ашу»: Енгізілген өзгерістерге сәйкес пайызсыз қарыздар немесе нарықтағыдан төмен пайыздық ставкамен берілген қарыздар енгізілген пайыздарды есептеу туралы талаптардың қолданылу саласынан енді шығарылмайтын болады. Енгізілген пайыздар нарықтағыдан төмен ставка бойынша берілген қарыздарға есептелетін болады. Осы түзету Топқа әсер еткен жоқ, өйткені Toп алған мемлекеттік субсидиялар қарыз болып табылмайды.
БЕХС 23 "Қарыздар бойынша шығындар»: Қарыздар бойынша шығындарды айқындау «қарыздар бойынша шығындар» құрамдас бөліктері болып саналатын баптардың екі түрін біріктіру мақсатында қайта қаралды, біріне - БЕХС 39 сәйкес тиімді пайыздық ставка әдісін пайдалана отырып, есептелетін пайыздық шығыстар. Топ тиісті турде өзінің есеп саясатын өзгертті, ол оның қаржылық жағдайына өзгерістер әкелген жоқ.
БЕХС 36 «Активтердің құнсыздануы»: Егер «сатуға арналған шығындарды шегергендегі әділ құнды» бағалау үшін дисконтталған ақша агындары пайдаланылса, онда енгізілген түзетуге сәйкес дисконттау ставкасы туралы қосымша ақпаратты, сондай-ақ оны «пайдаланудан болатын құндылықтар» бағалау үшін дисконтталған ақша ағындарын пайдалану кезінде ашу талап етілетін тиісті ақпаратты ашу талап етіледі. Аталған түзету осы есепті кезеңде Топтың қаржылық есептілігіне әсер еткен жоқ.
БЕХС 38 «Материалдың емес активтер»: Жарнамаға жұмсалатын шығындар және сұранымды ынталандыру жөніндегі іс-шаралар Топ не тауарларға қол жетімділік құқығына ие болған, не қызмет алған сәтте шығыстардың құрамында деп танылады. Осы түзету Топтың қызметіне әсер еткен жоқ, өйткені Ton сұранысты ынталандыру жөніндегі осындай қызмет түрлеріне тартылған жоқ.
«ҚЕХС жетілдіру» жобасының нәтижесінде қабылданған төменде санамаланған стандарттарға өзге де түзетулер Топтың есеп саясатына, қаржылық жағдайына немесе оның қызметінің нәтижелеріне әсер еткен жоқ:
- ҚЕХС 2 «Акцияларға негізделген төлемдер»
- ҚЕХС 7 «Қаржы құралдары: ақпаратты ашу»
- БЕХС 8 «Есеп саясаты, есеп бағаларындағы өзгерістер және қателіктер»
- БЕХС 10 «Есепті кезеңнен кейінгі оқиғалар»
- БЕХС 19 «Қызметкерлерге сыйақылар»
- БЕХС 27 «Шоғырландырылған және жеке қаржылық есептілік»
- БЕХС 28 «Қауымдасқан компанияларға инвестицияларды есепке алу»
- БЕХС 31 «Бірлескен қызметке қатысу»
- БЕХС 34 «Аралық қаржылық есептілік»
- БЕХС 38 «Материалдық емес активтер»
- БЕХС 40 «Инвестициялық жылжымайтын мүлік»
- БЕХС 39 «Қаржы құралдары: тану және бағалау»
- Интерпретация 9 «Қосылған туынды құралдарды қайталап бағалау»
- Интерпретация 16 «Таза инвестицияларды шетелдік бөлімшелерге хеджирлеу»
Есеп саясатының жаңа аспектілері
Міндетті резервтер. Міндетті резервтер Топ құн сайынғы банк қызметін қаржыландыруға пайдалана алмайтын қажетті резервтік салымдар мен ақша қаражатын білдіреді және демек, ақша қаражатының қозғалысы туралы шоғырландырылған есепте және шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерімде ақша қаражаты мен олардың баламаларына қосылмайды.
Репо және кері репо келісімдері және бағалы қағаздармен жасалатын қарыз операциялары. Бағалы қағаздарды сату және кері сатып алу шарттары («репо» шарттары) еселтілікте қаржыландырудың құнсызданған операциялары ретінде көрсетіледі. «Репо» шарттары бойынша сатылған бағалы қағаздар шоғырландырылған бухгалтерлік тенгерімде көрсетіле береді және контрагента келісімшарттың талаптарынан немесе жалпы қабылданған практикадан туындайтын осы бағалы қағаздарды сату немесе қайта кепілге беру құқығы болған жағдайда «репо» шарты бойынша кепіл ретінде ұсынылған бағалы қағаздардың санатына көшіріледі. Тиісті міндеттемелер кредиттік мекемелер немесе клиенттер қаражатының құрамына енгізіледі. Бағалы қағаздарды қайта сату шарттары бойынша сатып алу (кері «репо») жағдайына қарай кредиттік мекемелердегі қаражаттың немесе клиенттерге қарыздардың құрамында көрсетіледі. Сату бағасы мен кері сатып алу бағасынын арасындағы айырма пайыздар ретінде қаралады және тиімді кірістілік әдісі бойынша «репо» шарттары қолданысы мерзімі ішінде есептеледі.
Қарыз шарттарында контрагенттерге берілген бағалы қағаздар шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерімде көрсетіле береді. Қарыз шарттарында тартылған бағалы қағаздар шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерімде оларды үшінші тұлғаларға сату кезінде ғана көрсетіледі. Бұл жағдайда сатып алу-сату мәмілесі жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте сауда бағалы қағаздарымен жасалатын операциялар бойынша шығыстар шегеріліп, кірістердің құрамында ескеріледі. Осындай бағалы қағаздарды қайтару жөніндегі міндеттеме сауда операциялары жөніндегі міндеттемелердің құрамында әділ құн бойынша көрсетіледі.
Кредиттік мекемелердегі қаражаттың және клиенттер қарыздарының құнсыздануы. Кредиттік мекемелердегі қаражатқа және клиенттер қарыздарына қатысты есеп амортизациялық құн бойынша жүргізіледі. Топ бастапқыда жеке маңызы бар қаржы активтері үшін құнсызданудың объективті белгілері болуын жеке негізде немесе жеке маңызы бар болып табылмайтын қаржы активтері үшін жеке негізде немесе жиынтығында бағалайды. Егер Топ жеке негізде бағаланған қаржы активі бойынша оның маңызды болып табылатындығына қарамастан құнсызданудың объективті белгілері жоқ деп шешсе, Топ бұл активті кредиттік тәуекелдің осыған ұқсас сипаттамалары бар қаржы активтері тобына қосады. Құнсыздану мәніне жеке негізде бағаланатын, оларға қатысты құнсыздану шығындары танылатын активтер құнсыздану мәніне жиынтық негізде бағаланбауға тиіс.
Құнсызданудан шығындар туындауының объективті куәліктері болған жағдайда, шығынның сомасы активтің баланстық құны мен ақша қаражатының бағаланған болашақтағы ағындарының келтірілген құны арасындағы айырманы білдіреді (ол әлі ұшырамаған қарыздар бойынша болашақта күтілетін шығындарды ескермейді). Активтің теңгерімдік құны резерв шотын пайдалану есебінен азаяды және шығын сомасы пайдалар мен шығындарда танылады. Пайыздық кірістер актив бойынша бастапқы тиімді пайыздық ставка негізінде төмендетілген теңгерімдік құн бойынша есептеле береді.
Қарыздар мен тиісті резерв өтеудің нақты перспективалары болмағанда, және барлық қамтамасыз ету сатылған немесе Топқа берілген жағдайда шығысқа шығарылады. Егер келесі жылы құнсызданудың бағаланған шығындарының сомасы құнсыздану шығыны танылғаннан кейін болған оқиғаларға бай ұлғайса немесе азайса, құнсыздану шығындарының бұрын танылған сомасы резерв шотын түзету арқылы ұлғаяды немесе азаяды. Егер бұрын шығысқа шығарылған сомалар кейін қалпына келтірілсе.у келтірілген сома пайдалар мен шығындарда көрсетіледі.
Болашақта күтілетін ақша ағандарының келтірілген құны актив бойынша бастапқы тиімді пайыздық ставка бойынша дисконтталады. Егер қарыз ауыспалы пайыздық ставка бойынша ұсынылса, онда құнсыздану шығындарын бағалау үшін дисконттау ставкасы ағымдағы тиімді пайыздық ставка болады. Қамтамасыз ету ретінде ұсынылған қаржы активтері бойынша болашақта күтілетін ақша ағындарының келтірілген құнының есебі өндіріп алу өтініші мүмкіндігінің болғанына қарамастан қамтамасыз ету алуға және сатуға жұмсалған шығындарды шегергенде өндіріп алу өтініші жағдайында болуы мүмкін ақша қаражатын көрсетеді.
Құнсыздану белгілерінің болуын жиынтық бағалау мақсатында қаржы активтері активтің түрі, саласы, географиялық орналасуы, қамтамасыз ету түрі, төлемдердің уақтылығы және өзге де факторлар сияқты кредит тәуекелінің сипаттамалары ескере отырып, Топтың кредиттік рейтингілерінің ішкі жүйесінің негізінде топтарға бөлінеді.
Құнсыздану мәніне жиынтық немесе бағаланатын қаржы активтерінің тобы бойынша болашақтағы ақша ағындары актив бойынша шығындарға қатысты тарихи ақпаратын, олар бойынша топ активтері жөніндегі сипаттамаларға ұқсас кредиттік тәуекелдің сипаттамалары негізінде анықталады. Шығындар жөніндегі тарихи ақпарат олардың ішінде шығындар бойынша тарихи аппарат бар жылдарға әсер етпеген қазіргі жағдайлардың әсерін көрсету және қазіргі сәтте жоқ тарихи кезең ішінде жағдайлардың әсерін болдырмау мақсатында қадағаланатын нарықтағы ағымдағы ақпарат негізінде түзетіледі. Болашақтағы ақша ағындарындағы өзгерістердің бағалары әрбір жыл үшін қадағаланатын нарықтағы тиісті ақпараттағы өзгерістерді көрсетеді және оларға сәйкес келеді (мысалы, жұмыссыздық деңгейіндегі, жылжымайтын мүлік бағасындағы, тауар бағасындағы, төлем мәртебесіндегі немесе Топ ұшыраған шығындар мен олардың мөлшері туралы куәландыратын басқа да факторлардағы өзгерістер). Болашақтағы ақша ағындарын бағалау үшін пайдаланылатын әдіснама мен жол берілімдер шығын бағалаулары мен іс жүзіндегі нәтижелер арасындағы қиылыспаушылықты қысқарту үшін тұрақты түрде қайта қаралады.
Қарыздарды қайта құрылымдау. Топ мүмкіндігіне қарай кепілге өндіріп алу айналымының орнына қарыз бойынша шарттарды қайта қарауға, мысалы төлемнің шартты мерзімін ұзартуға және кредит берудің жаңа шарттарын келісуге тырысады. Егер шарттар қайта қаралмаса, қарыз мерзімі өткен болып табылады. Басшылық болашақтағы төлемдерді жүзеге асырудың барлық өлшемдері мен мүмкіндіктерін сақталғанына көз жеткізу үшін қайта құрылымдалған қарыздарды үнемі қайта қарайды. Мұндай қарыздар құнсыздану мәніне жеке немесе жиынтық негізде бағалана береді, және олардың өтелетін құны қарыз бойынша бастапқы тиімді пайыздық ставка пайдаланыла отырып, бағаланады.

Есеп саясатының өзгеруіне және жалпы бақылаудағы кәсіпорындардың берілуіне байланысты бұрын ұсынылған деректерді қайта есептеу

Бірлескен кәсіпорындарға қатысты есеп саясатының өзгеруі
2009 жылы Топ бірлескен кәсіпорындардағы өз үлесін есепке алуға қатысты есеп саясатын пропорционалдық шоғырлану әдісінен үлестік қатысу әдісіне өзгертті. Топтың басшылығы бірлескен кәсіпорындардағы үлеске қатысты үлестік қатысу әдісі неғұрлым сенімді және қолайлы ақпаратты қамтамасыз етеді.
Есеп саясатындағы бұл өзгеріс ретроспективті ескерілді және нәтижесінде 2008 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша салыстырмалы бухгалтерлік теңгерім мен осы күні аяқталатын жыл ішіндегі жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есеп қайта есептелді.
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ, «Тұрғынүйқұрылысбанкі» АҚ және басқа да кәсіпорындар акцияларын беру
2009 жылғы 19 қаңтарда Үкіметтің 2008 жылғы 17 қазандағы № 962 қаулысына сәйкес Үкіметі «Қазатоманеркәсіп» ұлттық атом компаниясы» АҚ («Қазатомөнеркәсіп») акцияларын берді.
2009 жылғы 20 тамызда Үкіметтің 2009 жылғы 27 шілдедегі N 1148 қаулысына сәйкес «Қазақстан Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ (ТҚЖБ) акцияларын берді.
«Қазатомөнеркәсіп» және ТҚЖБ акцияларын беруге қосымша 2009 жылы Үкімет Қор мен оның еншілес ұйымдарына кейбір басқа да кәсіпорындардың («Өзге кәсіпорындар») акцияларын берді.
Акцияларды беру кәсіпорындарды жалпы бақылауға біріктіруді білдіретіндіктен, шоғырландырылған қаржылық есептіліктегі осы транзакциялар үлестерді біріктіру әдісі пайдаланыла отырып, ескерілді. Тиісінше осы шоғырландырылған қаржылық есептілік егер Қазатомөнеркәсіп, ТҚЖБ және басқа ұйымдар акцияларын беру бірінші ұсынылған кезеңнің басында, яғни 2008 жылғы 1 қаңтарда болса, нәтиже ретінде 2008 жылғы 31 желтоқсандағы салыстырмалы есептілік қайта есептелді. Қазатомөнеркәсіп, ТҚЖБ және басқа ұйымдар активтері мен міндеттемелері осы шоғырландырылған қаржылық есептілікте капиталға тиісінше есептелумен олардың қаржылық есептілігіндегі теңгерімдік құн бойынша ескерілді.

Салыстырмалы деректердегі өзгерістердің әсері мына кестеде келтірілген:

Миллион теңгемен	Қазатомөнеркәсіп, ТҚЖБ және басқа ұйымдар қаржылық есептілігін біріктіру	Toп eceп саясатындағы өзгеріс
2008 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша бухгалтерлік теңгерімге әсер:
Негізгі құралдардағы өзгеріс	101.178	(929.000)
Материалдық емес активтердегі өзгеріс	2.973	(4.305)
Қауымдасқан және бірлесіп бақыланатын компаниялардағы инвестициялардың өзгерісі	18.968	459.305
Клиенттерге берілген ұзақ мерзімді қарыздардағы өзгеріс	30.436	3.047
Кейінге қалдырылған табыс салығы бойынша активтердегі өзгеріс	2.937	(2.700)
Ұзақ мерзімді қаржы активтеріндегі өзгеріс	71.464	9.431
Ұзақ мерзімді банк депозиттеріндегі өзгеріс	905	(394)
Өзге де ұзақ мерзімді активтердегі өзгеріс	27.582	(41.066)
Ұзақ мерзімді активтердегі өзгеріс	256.443	(505.682)
Тауар-материалдық қорлардағы өзгеріс	36.169	(23.420)
Өтеуге ҚҚС өзгеріс	8.323	(16.317)
Табыс салығы бойынша алдын ала төлемге өзгеріс	2.215	(8.573)
Сауда-дебиторлық берешектегі өзгеріс	31.120	(24.783)
Клиенттерге берілген қысқа мерзімді қарыздардағы өзгеріс	114	(1.663)
Қысқа мерзімді қаржы активтеріндегі өзгеріс	43.627	13
Қысқа мерзімді банк депозиттеріндегі өзгеріс	420	(15.315)
Өзге де ағымдағы активтердегі өзгеріс	8.304	(32.411)
Ақша қаражаты мен оның баламаларындағы өзгеріс	36.787	(78.117)
Ағымдағы активтердегі өзгеріс	167.079	(200.586)
Сату үшін арналған ретінде жіктелген активтердегі өзгеріс	-	(1.055)
Активтердің жалпы сомасындағы өзгеріс	423.522	(707.323)
Қарыздардағы өзгеріс	35.557	(310.304)
ҚР Үкіметі қарыздарындағы өзгеріс	23.560	-
Қаржы лизингі бойынша міндеттемелердегі өзгеріс	156	-
Резервтердегі өзгеріс	4.539	-
Кейінге қалдырылған табыс салығы бойынша міндеттемелердегі өзгеріс	695	(92.709)
Қызметкерлерге сыйақы бойынша міндеттемелердегі өзгеріс	-	(5.085)
Өзге де ұзақ мерзімді міндеттемелердегі өзгеріс	44.907	(165.495)

Ұзақ мерзімді міндеттемелердегі өзгеріс	109.414	(591.336)
Қарыздардағы өзгеріс	34.775	(30.175)
ҚР Үкіметі қарыздарындағы өзгеріс	63	-
Қаржы лизингі бойынша міндеттемелердегі өзгеріс	108	(272)
Резервтердегі өзгеріс	471	(866)
Төлеуге табыс салығындағы өзгеріс	275	(9.516)
Қызметкерлерге сыйақы бойынша міндеттемелердегі өзгеріс	-	(275)
Сауда-кредитордың берешектегі өзгеріс	7.221	(53.909)
Туынды құралдардағы өзгеріс	12	(12)
Өзге де ағымдағы міндеттемелердегі өзгеріс	35.295	(24.646)
Қысқа мерзімді міндеттемелердегі өзгеріс	78.220	(119.671)
Таза өзгеріс	235.888	3.684
Таза активтердегі өзгеріс	235.888	3.684
2008 жылғы 31 желтоқсанда аяқталатын жыл ішіндегі қызмет нәтижелеріне әсер
Кірістегі өзгеріс	132.131	(594.058)
Сатылған өнім мен көрсетілген қызметтердің өзіндік құнындағы өзгеріс	84.120	(136.149)
Жалпы пайдадағы өзгеріс	48.011	(457.909)
Жалпы әкімшілік шығыстардағы өзгеріс	15.258	(41.900)
Тасымалдау мен сату жөніндегі шығыстардағы өзгеріс	2.142	(62.528)
Өнімсіз барлау-пайдалану ұңғымаларын шығысқа шығарудағы өзгеріс	-	(3.494)
Негізгі құралдардың, шығуынан пайдадағы / (шығындағы) өзгеріс	-	(410)
Құнсызданудан шығындағы өзгеріс	465	(7.640)
Өзге де операциялық кірістегі / (шығыстағы) өзгеріс	7.924	2.174
Операциялық қызметтен пайдадағы өзгеріс	22.222	(344.111)
Бағамдық айырмадағы өзгеріс	-	1.464
Қаржылық кірістегі өзгеріс	2.355	(2.142)
Қаржы шығындарындағы өзгеріс	4.505	(77.059)
Қауымдасқан компаниялар мен бірлескен кәсіпорындардың пайдасындағы / (шығынындағы) өзгеріс	5.164	220.500
Табыс салығы есептелгенге дейінгі пайдадағы өзгеріс	25.236	(47.230)
Табыс салығы бойынша щығыстардағы өзгеріс	14.637	(52.384)

Жалғасқан қызметтен пайдадағы өзгеріс	10.599	5.154
Тоқтатылған қызметтен табыс салығын есепке алғаннан кейінгі шығындағы өзгеріс	-	9.898
Таза шығындағы өзгеріс	10.599	(4.744)
Өзге жиынтық кірістегі өзгеріс	858	3.652
Жиынтық шығынның жалпы сомасындағы өзгеріс	11.457	(1.092)

Жоғарыда сипатталған қайта есептеуге қосымша ретінде Топтың 2008 жылғы 31 желтоқсанда аяқталатын жыл ішіндегі шоғырландырылған қаржылық есептілігінде 2009 жылы қабылданған есептілік форматына келтіру мақсатында кейбір қайта жіктеу жүргізілді.
Осы өзгерістердің Топтың 2008 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша шоғырландырылған бухгалтерлік есептілігіне әсері мынадай түрде ұсынылған:

Миллион теңгемен	Сомасы
Барлау және бағалау жөніндегі материалдық емес активтерді негізгі құралдардан материалдық емес активтерге қайта жіктеу	9.647
Ұзақ мерзімді қаржы активтерін қысқа мерзімді қаржы активтеріне қайта жіктеу	9.108
Ақша қаражаты мен олардың баламаларын ұзақ мерзімді банк депозиттеріне қайта жіктеу	2.372
Ақша қаражаты мен олардың баламаларын қысқа мерзімді банк депозиттеріне қайта жіктеу	8.487
Ұзақ мерзімді резервтерді қызметкерлерге сыйақы жөніндегі ұзақ мерзімді міндеттемелерге қайта жіктеу	11.079

Сондай-ақ 2009 жылы Топ 2008 жыл ішіндегі жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте белгілі бір қайта жіктеулер жасады. 2009 жылы Топ жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есептегі кірістер мен шығыстар ұсынымын қайта қарады және нетто негізде туынды құралдар бойынша іске асырылған және іске асырылмаған кірістердің есебі және оларды түсімнен іске асырудың өзіндік құнына қайта топтау неғұрлым орынды ұсыным деп белгіледі. 2008 жылдың салыстырмалы деректеріне әсер кірістер мен іске асырудың өзіндік құнының іске асырылған кірістер үшін 23.166 миллион тенгеге және іске асырылмаған кірістер үшін 3.846 миллион теңгеге төмендеуде болды.
Бұдан басқа, Топ 2008 жылдың деректері бойынша тоқтатылған қызметтің көрсеткіштеріне қатысты 6-қосымшада ашылғандай кейбір қайта топтауды ескерді.
Шоғырландыру қағидаттары
Шоғырландырылған қаржылық есептілік Компанияның және ол бақылайтын еншілес ұйымдар мен бірлесіп бақыланатын кәсіпорындардың қаржылық есептілігін қамтиды (41-ескертпе).
Еншілес ұйымдар
Еншілес ұйымдар, бұл Топ бақылайтын кәсіпорындар. Топтың осындай түрде оның қызметінен пайда ала отырып, кәсіпорынның қаржы және операциялық саясатын тікелей немесе жанама басқару өкілеттігі болғанда бақылау болады. Жалпы бақылаудағы кәсіпорындар арасындағы мәміледе сатып қоспағанда, еншілес ұйымдар өздерін сатып алған сәттен бастап шоғырландырылады, ол мұнда тоқтатылған күнге дейін Топтың оларды бақылауды сатып алған күні болып табылады. Еншілес, сатып алған кезде сатып алу құны олардың сату күніндегі әділ құны негізіндегі, міндеттемелерге бөлінеді. Еншілес ұйымдардың қаржылық есептілігі келісілген есеп саясат/ отырып, Компанияның қаржылық есептілігі сияқты есепті кезеңде дайындалады, Мәмілелер бойынша барлық фирмаішілік сальдо мен топ ішілік мәмілелер бойынша туындайтын іске асырылмаған кірістер алғандағы мәмілелер есептіліктен толығымен шығарылды. Іске асырылмаған шығындар, олар құнсыздану туралы куәлік болмағандай дәрежеде ғана шығарылатынын қоспағанда, іске асырылмаған кіріс сияқты шығарылды.
Азшылық үлесі Топқа тиесілі емес және шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерімде жеке, негізгі компанияның акционерлік капиталынан жеке көрсетілетін еншілес ұйымдардағы кірістің немесе шығынның бөлігін және таза активтерді білдіреді.
Бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компанияларға
инвестициялар
Топтың бірлескен кәсіпорындарда бірлесіп бақыланатын компаниялар нысанында қатысу үлестері бар, оларда бірлескен қызметке қатысушылар компаниялардың экономикалық қызметіне бірлескен бақылау қоятын шарттық келісімге кірді. Сондай-ақ Топтық олардың экономикалық қызметіне елеулі ықпалы бар қауымдасқан компанияларда үлесі бар. Топтың бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компанияларға инвестициялары үлестік қатысу әдісі бойынша ескеріледі.
Қатысу үлесі әдісіне сәйкес бірлескен кәсіпорындарға / қауымдасқан компанняларға инвестициялар шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерімде бастапқы құн плюс Топқа тиесілі бірлескен кәсіпорынның / қауымдасқан компанияның таза активтері үлесінде туындаған өзгерістер бойынша ескеріледі. Бірлескен кәсіпорынға / қауымдасқан компанияға жататын гудвил инвестицияның теңгерімдік құнына енгізіледі және амортизацияланбайды, сондай-ақ құнсыздану мәніне жеке тексеруге ұшырамайды.
Жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есеп бірлескен кәсіпорынның / қауымдасқан компанияның қызметінің қаржылық нәтижелерінің үлесін көрсетеді. Егер бірлескен кәсіпорынның / қауымдасқан компанияның капиталында тікелей танылған өзгерістер болса, Ton осындай өзгерістегі өз үлесін таниды және бұл капиталдағы өзгерістер туралы шоғырландырылған есепте қолданылса ол фактыны ашады. Топтың бірлескен кәсіпорынмен / қауымдасқан компаниямен бірлескен операциялары бойынша туындаған іске асырылмаған пайдалары мен шығындары бірлескен кәсіпорында / қауымдасқан компанияда Топтың үлесі бар дәрежеде шығарылады.
Бірлескен кәсіпорындағы / қауымдасқан компаниядағы пайдаңын үлесі тікелей жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте ұсынылған. Ол бірлескен кәсіпорынның / қауымдасқан компанияның акционерлеріне келетін пайданы білдіреді, және сондықтан бірлескен кәсіпорындардың / қауымдасқан компаниялардың еншілес компанияларындағы салық салу мен азшылық үлесін есептегеннен кейін пайда ретінде айқындалады.
Бірлескен кәсіпорынның / қауымдасқан компанияның қаржылық есептілігі негізгі компанияның қаржылық есептілігіндей есепті кезеңде жасалады. Қажет болған жағдайда есеп саясатын Топтың есеп саясатына сәйкес келтіру мақсатында түзетулер енгізіледі.
Үлестік қатысу әдісі қолданылғаннан кейін Топ Топтың бірлескен кәсіпорындарға / қауымдасқан компанияларға инвестициялары бойынша құнсызданудан келген қосымша шығынын тану қажеттігін айқындайды. Әрбір есепті күнге Топ бірлескен кәсіпорындарға / қауымдасқан компанияларға инвестициялардың құнсыздануының объективті куәліктерінің болуын анықтайды. Осындай куәліктер болған жағдайда, Топ құнсыздану сомасын бірлескен кәсіпорынның / қауымдасқан компанияның өтелетін құны мен оның теңгерімдік құнының арасындағы айырма ретінде есептейді және бұл соманы жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте таниды.
Бірлескен кәсіпорындағы / қауымдасқан компаниядағы елеулі ықпалын жоғалтқан жағдайда Топ қалған инвестицияларды әділ күн бойынша бағалайды және мойындайды. Бірлескен кәсіпорынның / қауымдасқан компанияның елеулі ықпалды жоғалтқан сәттегі теңгерімдік құнының және қалған инвестициялардың әділ құны мен шығудан түскен түсімдердін арасындағы айырма пайдалар мен шығындарда танылады.
Кәсіпорындарды біріктіру
Кәсіпорындарды біріктіру сатып алу әдісі бойынша ескеріледі.
Гудвилл бастапқыда өзіндік құны бойынша бағаланады, ол таза бірдейлендірілген активтердін, міндеттемелер мен шартты міндеттемелердің әділ құнындағы Топ үлесінен сатып алу құнының артуы болып табылады.
Бастапқы танығаннан кейін Топ кәсіпорындар біріктірілген кезде сатып алынған гудвиллді құнсыздану бойынша кез келген жинақталған шығындарды минустық құны бойынша бағалайды. Құнсыздану мәніне тестілеу мақсаттары үшін компаниялардың біріктірілуі нәтижесінде сатып алынған гудвилл сатып алынған сәттен бастап ақша ағындарын генерациялайтын бірліктерге бөлінеді, олар компаниялар сатып алған басқа активтер мен міндеттемелер осы бірліктерге жататын-жатпайтындығына қарамастан экономикалық тиімділік алу күтіледі.
Жалпы бақылаудағы тараптардан еншілес ұйымдарды сатып any
Жалпы бақылаудағы тараптардан еншілес ұйымдарды (мемлекет бақылайтын кәсіпорын) сатып алуды есепке алу үлестерді біріктіру әдісі бойынша жүргізіледі.
Жалпы бақылаудағы еншілес ұйым берген активтер мен міндеттемелер берілген күнгі берген компанияның (алдынғы иесі) есептілігінде олардың теңгерім құны бойынша осы шоғырландырылған қаржылық есептілікте көрсетіледі. Алдыңғы иесінен ұйымды бастапқы сатып алған кезде пайда болатын гудвилл осы шоғырландырылған қаржылық есептілікте де көрсетіледі. Алдыңғы иесінін гудвиллін қоса алғанда, таза активтердің жалпы теңгерім құны мен төленген қаражат сомасы арасындағы айырма меншік капиталды түзету ретінде осы шоғырландырылған қаржылық есептілікте ескерілген.
Осы шоғырландырылған қаржылық есептілік егер еншілес ұйымды Топ оны бастапқыда Алғашқы иесі сатып алған күні сатып алғандай жасалды.
Бар еншілес компаниялардағы үлестің өзгеруі
Бар еншілес ұйымдағы иелену үлесінің сатылатын немесе сатып алынатын, бірақ бақылау құқығы өзгеретін транзакиияларда еншілес ұйымның таза активтерінде иеліктен шығарылатын немесе сатылып алынатын үлестің теңгерім құны мен сату құнының немесе осы үлесті сатып алу құнының арасындағы айырма бөлінбеген пайданың ұлғаюы немесе кемуі ретінде көрсетіледі.
Сату және Акционерге беру үшін арналған ретінде жіктелген айналымнан тыс активтер және тоқтатылған қызмет
Сату үшін арналған ретінде жіктелген айналымнан тыс активтер мен шығу топтары сатуға арналған шығындар шегеріліп, екі мәннің - теңгерімдік күн мен әділ құнның азы бойынша бағаланады. Айналымнан тыс активтер мен шығу топтары, егер олардың теңгерімдік құны жалғасқан пайдалану нәтижесінде емес, сату бойынша мәміле арқылы өтелуге жатса, сату үшін арналған болып жіктеледі. Бұл шарт егер сату мүмкіндігі жоғары, ал актив немесе шығу тобы өзінің ағымдағы жағдайында жедел сатылуы мүмкін болса, сақталған болып саналады. Басшылықтың оған қатысты жіктелген күннен бастап бір жыл ішінде аяқталған сату мәмілесі ретінде тану өлшемдеріне сәйкес күтілуге тиіс сатып алуды жасауға бекем ниеті бар.
Есепті кезең ішіндегі, сондай-ақ өткен жылдың салыстырмалы кезеңі ішіндегі жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте тоқтатылған қызметтен кірістер мен шығыстар, егер тіпті сатқаннан кейін Топ еншілес ұйымдағы азшылық үлесін сақтағанның өзінде әдеттегі кірістер мен шығыстардан жеке ескеріледі. Салықтар шегерілгеннен кейінгі пайда немесе шығын жиынтық кіріс туралы шоғырландырылып жеке ұсынылады.
Сату үшін арналған ретінде жіктелгеннен кейін негізгі құралдар амортизациялануға жатпайды.
Минералдық ресурстарды барлау және игеру жөніндегі активтер (мұнай-газ және тау-кен активтері)
Жер қойнауын пайдалану құқығын сатып any жөніндегі шығындар
Жер қойнауын пайдалану (барлау және ендіру) құқығын сатып any жөніндегі шығындар қол қою бонустарын, тарихи шығындарды, экологиялық және әлеуметтік бағдарламаларға жұмсалған міндетті шығыстарды қамтиды және кен орнын барлау және бағалау сатысында жер қойнауын пайдалану құқығы ретінде материалдық емес активтердің құрамында капиталдандырылады. Жер қойнауын пайдалану құқығын алуға дейін ұшыраған осындай шығындар да тиісті құқықты Қор компаниясы алады деген негізді сенімділігі болған кезде барлау және бағалау сатысында кен орнын жер қойнауын пайдалану құқығы сияқты капиталдандыруға жатады. Жер қойнауын пайдалану құқықтарын сатып алу шығындарын есепке алу кен орны бөлінісінде жүргізіледі. Әрбір құқық объектісі жыл сайын құнсыздану мәніне қаралады. Егер объекті бойынша болашақтағы жұмыстар жоспарланбаған жағдайда, жер қойнауын пайдалану құқығын сатып алу шығындардың қалған сальдосы есептен шығарылады. Экономикалық негізделген алынатын қорлар («дәлелденген қорлар» немесе «коммерциялық қорлар») табылған жағдайда, амортизация құқығы тоқтатылады. Кен орындарында коммерциялық өндіру басталғаннан бастап жер қойнауын пайдалану құқығы (қалған шығындар) негізгі құралдар құрамына көшіріледі және дәлелденген қорлардың жалпы сомасы негізге алына отырып, іс жүзіндегі өндіру бойынша өндірістік әдіс бойынша амортизацияланады.
Барлау және базалау жөніндегі шығындар (аяқталмаған құрылыс)
Барлау және бағалау жөніндегі шығындар геологиялық және геофизикалық шығыстарды; барлау ұңғымаларына тікелей жататын шығындарды; ашу жұмыстарын; әкімшілік нақты кен орнына жатқызуға болатын бағалау жөніндегі өзге де шығыстарды қамтиды. Мұндай шығындар жалақыны, материалдар мен жанармайды, бұрғылау станоктарының құны мен мердігерлерге төлемдерді қамтиды. Геологиялық және геофизикалық шығыстарды қоспағанда, барлау және бағалау жөніндегі шығындар аяқталмаған құрылыс ретінде негізгі құралдардың құрамында капиталдандырылады, есеп кен орындары бөлінісінде жүргізіледі, амортизация есептелмейді. Егер минералдық ресурстар табылмаса, бұл құнсыздану куәлігі болуы мүмкін. Барлық капиталдандырылған шығындар кемінде жылына бір рет коммерииялық әзірленім немесе табылғаннан пайда алудың қандай да бір тәсілі туралы ниетті растау үшін техникалық, коммерциялық және басқару тексеруіне жатады. Керісінше жағдайда шығындар шығыстарға шығарылады.
Минералдық ресурстардың қорлары дәлелденгенде және игеруді жалғастыруға шешім қабылданғанда, тиісті шығындар мұнай-газ немесе тау-кен активтерінің кіші сыныптарына көшіріледі.
Барлау және өндіру шығындары (мұнай-газ және тау-кен активтері)
Барлауға және өндіруге жұмсалатын шығындар бұрын капиталдандырылған және игерудің басында қайта жіктелген жер қойнауын пайдалану құқығын сатып алу шығындарын және барлау мен бағалау шығындарын; бұрғылау нәтижелеріне қарамастан пайдалану ұңғымаларын бұрғылауға; полигондар салуға; кен орындарындағы минералдық ресурстарды өндіру, жинау және дайындау үшін қажетті жерүстілік технологиялық құрылыстар салуға арналған шығыстарды; кен орындарында коммерциялық өндіру ұйымдастыру барысында жұмсалған өзге де шығындарды; ұңғымаларды консервациялауға және учаскелерді қалпына келтіруге арналған капиталдандырылған дисконтталған шығындарды қамтиды. Барлау және өндіру шығындары негізгі құралдардың (мұнай-газ және тау-кен активтері) құрамында капиталдандырылады, есеп кен орындары бөлінісінде жүргізіледі. Барлау және ендіру шығындары өндірістік әдіспен мынадай тәртіппен жүргізіледі: (1) кен орындарын пайдаланудан шығаруға жұмсалған дисконтталған шығындарды қосатын жер қойнауын пайдалану құқығын алу шығындары, дәлелденген қорлардың жалпы сомасы бойынша амортизацияланады, (2) кен орындарын игеруге жұмсалған қалған шығындар дәлелденген
игерілген қорлардың есебінен амортизацияланады. Мұнай-газ және тау-кен активтерінің кен орындарының пайдалы қызмет мерзімінен айтарлықтай ерекшеленетін пайдалы қызмет мерзімі бар кейбір объектілері (жерүстілік технологиялық құрылыстар мен жабдықтар) тура сызықты әдіс пайдаланыла отырып, пайдалану мерзімі ішінде амортизацияланады.
Минералдық ресурстарды барлау және игеру жөніндегі активтер (мұнай-газ және тау-кен активтері)
Мұнай-газ және тау-кен активтерінің тозуы (негізгі құралдар мен материалдық емес активтер құрамында)
Мұнай-газ және тау-кен активтері кен орындарында коммерциялық өндіру басталғаннан бастап іс жүзіндегі ендіру бойынша тозуды есептеудің өндірістік әдісі пайдаланылып амортизацияланады. Мұнай-газ және тау-кен активтерінің кен орындарының пайдалы қызмет мерзімінен айтарлықтай ерекшеленетін пайдалы қызмет мерзімі бар кейбір объектілері (жерүстілік технологиялық құрылыстар мен жабдықтар) тура сызықты әдіс пайдаланыла отырып, пайдалы пайдалану мерзімі ішінде амортизацияланады. Кен орындарын пайдаланудан шығаруға жұмсалған дисконтталған шығындарды қосатын жер қойнауын пайдалану құқығын алу шығындары, дәлелденген қорлардың жалпы сомасы бойынша амортизацияланады. Кен орындарын игеруге жұмсалған қалған шығындар дәлелденген игерілген қорлардың есебінен амортизацияланады
Негізгі құралдар
Бастапқы тану кезінде негізгі құралдар бастапқы құны немесе бұрын ҚЕХС алғашқы болып қабылдаған Топтың кейбір ұйымдарына қатысты бастапқы құн бойынша бағаланады. Кейіннен негізгі құралдар жинақталған тозу, ескіру және құнсыздану алынған құны бойынша ескеріледі. Шаруашылық тәсілмен құрылған активтердің құны материалдардың құнын, тікелей еңбек шығындарын және өндірістік жүктеме шығыстарының тиісті үлесін қамтиды. Мұнай-газ активтерінен басқа негізгі құралдар негізінен мынадай негізгі құралдардың кластарын қамтиды, олар мына пайдалы қызмет мерзімі ішінде тіке желілік әдіспен амортизацияланады:

Құбыржолдар мен қайта өңдеу активтері	4-100 жыл
Ғимараттар мен құрылыстар	5-100 жыл
Темір жолдар мен инфрақұрылым	10-80 жыл
Тау-кен активтері	40 жыл
Машиналар мен жабдықтар және көлік құралдары	2-50 жыл
Өзгелері	3-35 жыл

Негізгі құралдардың объектілері ірі ауқымды техникалық тексерудің мәні болып табылғанда, шығындар 16 БЕХС-да белгіленген тану өлшемдерін сақтау талабы кезінде ауыстыру ретінде негізгі құралдардың теңгерім құнында танылады.
Негізгі құралдардың объектісін тану ол істен шыққаннан кейін немесе оны пайдаланудан не істен шығуынан болашақ экономикалық пайда алу күтілмейтін болса, тоқтатылады. Активті тану тоқтатылған кезде пайда болған кез келген кірістер немесе шығыстар (істен шығу мен активтің қалдық құнынан түскен таза түсімдер арасындағы айырма ретінде есептелген) активті тану тоқтатылған есепті кезеңдегі кірістер мен шығыстар туралы есепке енгізіледі.
Активтің қалдық құны, пайдалы қызмет мерзімі және амортизациялау әдісі әрбір қаржы жылының аяғында қажеттілік болғанда қайта қаралады және түзетіледі.
Материалдық емес активтер
Бөлек сатып алынған материалдық емес активтерді бастапқы тану кезінде сатып алу құны бойынша ескеріледі. Ұйымдарды біріктіру бойынша операциялар шеңберінде сатып алынған материалдық емес активтердің құны сатып алу күнгі әділ құнды білдіреді. Материалдық емес активтерді бастапқы танығаннан кейін кез келген жинақталған амортизацияны және құнсызданудан болатын кез келген жинақталған шығынды шегере отырып, сатыл алу құны бойынша ескеріледі. Кен көзін игеруге капиталдандырылып шығындарды қоспағанда, өз күштерімен құрылған материалдық емес активтер капиталдандырылмайды және тиісті шығыстар пайда болған сол кезеңде кірістер мен шығыстар туралы шоғырландырылған есепте танылады. Материалдық емес активтердің пайдалы қызмет мерзімі шектеулі немесе шектеусіз ретінде анықталады. Пайдалы қызмет мерзімі шектелген материалдық емес активтер қызметтің осы мерзімі ішінде амортизацияланады және материалдық емес актив құнсыздануы мүмкін көрсеткіш болғанда құнсыздану мәніне бағаланады. Амортизациялау кезеңі және пайдалы қызметтің мерзімі шектелген материалдық емес активтер үшін амортизация әдісі кем дегенде әрбір есепті жылдың аяғында қайта қаралады. Пайдалы қызметтің күтілетін мерзіміне немесе материалдық емес активтен түсетін алдағы экономикалық пайданың күтілетін көлеміне өзгерістер амортизация кезеңіне өзгерістер немесе мән-жайлар бойынша амортизация әдісі арқылы ескеріледі және бухгалтерлік бағалауға өзгерістер ретінде қаралады. Қызмет мерзімі шектелген материалдық емес активтердің амортизациясы бойынша шығыстар материалдық емес активті белгілеуге сәйкес шығыстар құрамында кірістер мен шығыстар туралы есепте танылады.
Қызмет мерзімі шектелген материалдық емес активтер амортизацияланбайды, бірақ жыл сайын құнсыздануға тексеріледі немесе құнсыздану көрсеткіштері болғанда және қажет болған кезде өтелетін шамаға дейін есептен шығарылады.
Материалдық емес активтер бағдарламалық қамтамасыз етуді, лицензияны және гудвилді қамтиды. Материалдық емес активтерге қатысты неғұрлым нақтырақ аппарат, мысал амортизацияның пайдаланылатын әдістері 8-ескертпеде ашылған.
Гудвилл
Сатып алу құны сатып алу күнгі сатып алынған таза сәйкестендірілетін активтер мен міндеттемелердің әділ құнында Топтың үлесінен асып кетуі гудвилл ретінде ескеріледі және шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерімге актив ретінде танылады.
Бастапқы танығаннан кейін Топ құнсызданудан кез келген жинақталған шығынды ала отырып, өздік құны бойынша компанияларды біріктіру кезінде сатып алынған гудвилді бағалайды.
Егер сәйкестендірілетін активтердің, міндеттемелердің шартты міндеттемелердің таза әділ құнында Топтың үлесі компанияларды біріктіру құнынан асыл кетсе, Топ (а) сатып алынатын компанияның сәйкестендірілетін активтерінің, міндеттемелерінің және шартты міндеттемелерінің сәйкестігі мен бағасын және біріктіру құнының бағасын қайтадан анықтайды; және (б) тікелей кірісте немесе шығында мұндай қайталама анықтаудан кейін қалған кез келген асып кетуді таниды.
Қаржылық емес активтердің құнсыздануы
Топ активтерді немесе активтер тобын оқиға немесе жағдаяттардағы өзгерістер активтік теңгерімдік құны өтелмейтіндігін көрсеткен жағдайларда құнсыздану мәніне бағалайды. Жекелеген активтер негізінен ақша ағындарына қарамастан, басқа активтер топтарымен генерацияланатын сәйкестендірілген ақша ағындары бар ең төменгі деңгейде құнсыздануға бағалау мақсаттары үшін топтастырылады. Егер құнсызданудын осындай көрсеткіштері болған жағдайда, немесе активтер топтарын құнсыздануға жыл сайын тестілеу талап етілген кезде, Топ активтің өтелген құнын бағалауды жүзеге асырады. Активтер тобының өтелген құны оны сатуға кеткен шығыстарды шегергенде әділ құннын және оның пайдалану құнының ең көбі болып табылады. Активтер тобының теңгерімдік құны оның өтелетін құнынан асып кеткен жағдайда, тобы құнсыздануға жатады және активті өтеу құнына дейін төмендетуге арналған резерв. Пайдалану құнын бағалау кезінде күтілетін ақша ағындары активтер топтарына тән тәуекелде және ақшаның уақытша құнының ағымдағы нарықтық бағасын көрсететін салық салуға дейінгі ставкасы пайдаланыла отырып, ағымдағы құнға дисконтталады.
Бағалау бұрын танылған құнсыздану жөніндегі резервтер ендігі жоқ немесе азайды дегеннің қандай да бір көрсеткішінің бар-жоқтығына қатысты әрбір есептілік күні жүргізіледі. Егер ондай көрсеткіштер бар болса, онда өтелетін құн бағаланады. Құнсыздану жөніндегі соңғы резерв танылған сәттен бастап активтің өтелетін құнын айқындау үшін пайдаланылған бағалауларда өзгерістер болса ғана құнсыздану бойынша бұрын танылған резерв сторнирланады. Мұндай жағдайда, активтің қалдық құны өтелетін құнға дейін ұлғаяды. Активтің ұлғайтылған құны, егер алдыңғы кезеңдерде құнсыздану жөніндегі резерв танылмаған болса, тозуды немесе амортизацияны шегергенде анықталған теңгерімдік құннан аспайды. Мұндай сторнирлау пайда және шығындар туралы шоғырландырылған есепте танылады.
Сторнирлау өткізілімі жүргізілгеннен кейін келесі кезеңдерде қалдық құны шегеріле отырып, активтің қайта қаралған теңгерімдік құнын бөлу үшін амортизация жөніндегі шығыстар жүйелі негізде пайдалы қызметінің қалған мерзімі ішінде түзетіледі.
Сондай-ақ нақты активтерді бағалау кезінде мынадай өлшемдер қолданылады:
Гудвилл
Әрбір есепті күні Топ гудвиллдің құнсыздану белгілерінің болуын бағалайды. Гудвилл жыл сайын және жағдаяттар теңгерімдік құнның құнсыздануының мүмкіндігін көрсеткенде құнсыздану белгілерінің болуына тестіленеді.
Гудвилдің құнсыздануы оған гудвилл жататын ақша ағындарын генерациялайтын өтелетін бірліктер сомасын бағалау арқылы айқындалады. Егер оған гудвилл жататын ақша ағындарын генерациялайтын өтелетін бірліктер сомасы оның теңгерімдік құнынан аз болса, онда құнсызданудан болған шығын танылады. Құнсызданудан болған шығын болашақ кезеңдерде қалпына келтірілмейді. Топ жыл сайын гудвилді 31 желтоқсандағы жағдай бойынша құнсызданудың болуына тестілейді.
Қауымдасқан компаниялар
Топ үлестік қатысу әдісі қолданылғаннан кейін Топтың қауымдасқан компанияға қосқан инвестициясының құнсыздануынан болған қосымша шығынды тану қажеттігін анықтайды. Әрбір есепті кезеңде Топ қауымдасқан компанияларға құйылған инвестициялардың құнсыздануының объективті куәлігінің болуын анықтайды. Егер инвестициялар құнсызданса, Топ құнсыздану сомасын қауымдасқан компанияның әділ құны мен сатып алу құны арасындағы айырма ретінде есептейді, Бұл сома пайда мен шығындар туралы есепте танылады.
Қаржы активтері
Топтың инвестициялары өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар немесе сату үшін қолда бар инвестициялар кіріс немесе шығын арқылы әділ құн бойынша көрсетілетін қаржы активтері ретінде жіктеледі. Бастапқыда инвестициялар әділ құн бойынша бағаланады. Егер инвестициялар кіріс немесе шығын арқылы әділ құн бойынша көрсетілетін қаржы активтері ретінде жіктелмесе, онда есептілікте көрсеткен кезде олардың әділ құнына онымен тікелей байланысты мәміле жөніндегі шығындар қосылады. Топ өзінің қаржылық инвестицияларының жіктемесін бастапқы танылғаннан кейін анықтайды. Барлық сатып алынған және сатылған инвестициялар есеп айырысу күнінде, яғни инвестициялар Топқа берілген немесе Оларды Топ берген күні танылады.
Тіркелген немесе төлем мөлшерін анықтауға икемді және өтеудің тіркелген мерзімді туынды емес қаржы активтері, егер Топ оларды өтеу мерзіміне дейін ұстауға ниетті және қабілетті болған жағдайда, өтегенге дейін ұсталатын ретінде жіктеледі.
Қарыздар мен дебиторлық берешек тіркелген немесе төлем мөлшерін анықтауға икемді белсенді нарықта баға белгіленбейтін өнімсіз қаржы активтері болып табылады. Мұндай активтер пайыздың тиімді ставка әдісін пайдалана отырып, амортизацияланған құны бойынша көрсетіледі. Мұндай активтер бойынша пайда мен шығындар тану тоқтатылған сәтте немесе мұндай активтер құнсызданған жағдайда, сондай-ақ амортизация арқылы кірістер мен шығыстар туралы есепте көрсетіледі.
Сату үшін қолда бар инвестицияларды сату үшін қолда бар ретінде жіктелетін және жоғарыда аталған кез келген үш санатқа енгізілмеген өнімсіз қаржы активтерін білдіреді. Есепте бастапқы көрсетуден кейін сату үшін қолда бар инвестициялар әділ құн бойынша бағаланады, бұл ретте, пайда мен шығындар инвестицияларды тану немесе құнсыздандыру тоқтатылған сәтке дейін капитал құрамында бөлек құрауыш ретінде көрсетіледі. Капитал құрамында бұрын көрсетілген жиынтық пайда немесе шығын кірістер мен шығыстар туралы есепке енгізілген жағдайда. Үлестік құралдарға байланысты құнсызданудан болатын шығындарды қалпына келтіру кірістер мен шығыстар туралы есепте көрсетілмейді. Борыштық құралдарға байланысты құнсызданудан болатын шығындар пайда немесе шығын құрамында түзетіледі, егер құралдың әділ құнынан арту кірістер мен шығыстар туралы есепте құнсызданудан болатын шығынды танығаннан кейін болған оқиғаға объективті түрде жатқызылуы мүмкін.
Ұйымдасқан қаржы нарықтарында белсенді айналымдағы инвестициялардың әділ құны есеп күнгі саудалар аяқталған сәттегі сатып алуға нарықтық баға белгілеу бойынша анықталады. Нарықта белсенді айналымы жоқ инвестициялардың әділ құны бағалау әдістерін пайдалана отырып, оның ішінде нарықтық жағдайларда жасалған мәмілелер уақыты бойынша соңғысымен ұқсас бойынша, сондай-ақ іс жүзінде қаралатын инструментке ұқсас немесе дисконтталған ақша ағындарын талдауды ескере отырып, қаржы құралының ағымдағы нарықтық құны негізінде анықталады.
Қаржы активтерінің құнсыздануы
Әрбір есепті күні Топ қаржы активінің немесе қаржы активтері тобының құнсыздануының болған-болмағанын айқындайды.
Амортизациялық құн бойынша ескертілетін активтер
Егер амортизациялық құн бойынша ескерілетін активтер бойынша құнсызданудан болатын шығындардың пайда болуы туралы объективті куәлік болса, шығынның сомасы активтің теңгерімдік құны мен қаржы активі бойынша бастапқы тиімді сыйақы ставкасы (яғни бастапқы таныған кезде есептелген тиімді пайыздық ставка бойынша) бойынша дисконтталатын болашақта күтілетін ақша ағындарының (әлі туындамаған болашақтағы кредиттік шығындарды қоспағанда) арасындағы айырма ретінде бағаланады. Активтің теңгерімдік құны резерв пайдаланыла отырып төмендетілуі тиіс. Шығынның сомасы пайда немесе шығындарда танылады.
Егер кейінгі кезеңде құнсызданудан болатын шығын сомасы азайса, онда бұндай азаю құнсыздану танылғаннан кейін жүргізілген оқиғаларға объективті түрде байланысты болуы мүмкін, құнсызданудан болған бұрын танылған шығын қалпына келтіріледі. Құнсызданудан болған шығынды кез келген келесі қалпына келтіру пайда мен шығындар туралы есепте активтің теңгерімдік құны бұл активтің қалпына келтірілу күніндегі амортизациялық құнынан аспайтындай көлемде танылады.
Егер Топ шот-фактураның бастапқы шарттарына сәйкес өзіне тиесілі бүкіл соманы алмайтынын объективті куәлігі болса (мысалы, дебитордың төлем қабілетсіздігі немесе басқа да елеулі қаржылық қиындықтары мүмкіндігі), сауда-дебиторлық берешек бойынша құнсыздану резерві жасалады. Дебиторлық берешектің теңгерімдік құны резерв шотын пайдалану арқылы азайтылады. Егер құнсызданған берешек үмітсіз болып саналса, оларды тану тоқтатылады.
Сату үшін қолда бар қаржы инвестициялары
Егер сату үшін қолда бар актив құнсызданса, оны сатап алуға кеткен шығындар (негізгі сома мен амортизация төлемдерін шегергенде) және бұрын пайда мен шығындар туралы шоғырландырылған есепте танылған оның ағымдағы әділ құны арасындағы айырма капиталдан пайда және шығындар туралы есепке көшіріледі. Сатуға арналған ретінде жіктелген үлестік құралдар бойынша құнсызданудан бұрын танылған шығынды қалпына келтіру пайда мен шығындар туралы шоғырландырылған есепте танылмайды. Борыштық құралдар бойынша құнсызданудан болған шығындарды қалпына келтіру, егер құралдың әділ құнының ұлғаюы пайда мен шығындар туралы шоғырландырылған есепте құнсызданудан болған шығындар танылғаннан кейін болған оқиғамен объективті түрде байланыстылығы мүмкін болса, пайда мен шығындар арқылы жүзеге асырылады.
Туынды қаржы құралдары
Өзінің әдеттегі қызметі барысында Топ шикізат тауарларына бағанын құбылуына байланысты өз тәуекелін хеджирлеу үшін валюта нарықтары мен капитал нарықтарында фьючерстерді, форвардтарды, своптар мен опциондарды қоса алғанда әртүрлі туынды қаржы құралдарымен, мұнай шикізаты бойынша форвардтық және своп келісім-шарттармен операцияларды жүзеге асырады. Мұндай қаржы құралдары негізінен сауда мақсаттары үшін ұсталынады және бастапқыда қаржы құралдарын тану саясатына сәйкес танылады, ал кейіннен олардың әділ құны бойынша бағаланады. Әділ құн тиісті құралдардың ағымдағы нарықтық және келісімшарттық бағалары мен басқа да факторлар назарға алынатын тіркелген биржа бағасының немесе баға модльдерінің негізінде есептеледі. Туынды қаржы құралдары әділ құн он болып табылғанда активтер ретінде (іске асырылмаған кіріс) және әділ құн теріс болып табылғанда міндеттеме ретінде (іске асырылмаған шығын) ескеріледі. Көрсетілген құралдармен жасалатын пайдалар мен шығындар жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте көрсетіледі.
Тауар-материалдық қорлар
Тауар-материалдық қорлар өзіндік құнының ең аз мәні немесе таза өткізу құны бойынша бағаланды. Өзіндік құн қорларды жеткізуге және ағымдағы жағдайға келтіруге байланысты шығындарды қамтиды. Таза өткізу құны аяқтау шығындарын және өткізуге есеп айырысу шығындарын шегере отырып, қарапайым қызмет барысында қорларды өткізу бағасын бағалауды білдіреді. Шығындарды есептеп шығарудың ұқсас формуласы ұқсас сипаты және белгіленімі бар барлық тауар-материалдық қорлар үшін пайдаланылады. Мұнай мен газ және электр энергиясын беру секторының тауарлық-материалдық қорлары ФИФО әдісі негізінде бағаланады. Барлық қалған тауар-материалдық қорлар орташа салмақталған құн негізінде бағаланады.
Ақша және оның баламалары
Ақша және оның баламалары кассадағы қолма-қол ақшаны, мерзімді салымдарды, бұрын айтылған ақша қаражаты сомасына еркін айырбасталатын және олардың құнының өзгеруіне байланысты тәуекелдің елеусіз деңгейіне расталған өтеу мерзімі үш айдан аспайтын қысқа мерзімді және өтімділігі жоғары инвестицияларды қамтиды.
Қарыздар және тартылған қаражат
Қарыздар бастапқыда мәміле бойынша келтірілген шығындарды шегере отырып, әділ құн бойынша танылады. Келесі кезеңдерде қарыздар амортизацияланған құн бойынша бағаланады: алынған қаражаттың (мәміле жөніндегі шығыстарды шегергенде) әділ құны мен өтеу сомасы арасындағы айырма жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте пайыздың тиімді ставкасы пайдаланыла отырып, қарыз берген ішінде көрсетіледі. Егер топ төлемді есепті күнінен кейін кем дегенде 12 айға кейінге қалдырған кезде құқылы болмаса, қарыздар ағымдағы міндеттемелер ретінде жіктеледі.
Шығарылған қаржы құралдары немесе олардың құрамдас бөліктері, егер шарттық келісімнің нәтижесінде Топтың не ақша қаражатын немесе өзге де қаржы активтерін қою, не міндеттемені ақша қаражатының немесе басқа да қаржы активтерінің тіркелген сомасын меншікті үлестік құралдардың тіркелген санына айырбастау арқылы өзге түрде орындау міндеттемесі болады. Мұндай құралдар Үкіметтің қаражатын және мәмілемен тікелей байланысты шығындарды шегере отырып алынған қаражаттың әділ құны бойынша бастапқыда ескерілетін кредиттік мекемелерден алынған қарыздарды қамтиды. Кейіннен алынған қаражат амортизациялық құн бойынша көрсетіледі.
Жіктелетін активті сатып алуға, оның құрылысына немесе өндірісіне тікелей жататын қарыздар бойынша шығындар осындай актив құнының бір бөлігі ретінде капиталдандырылады. Қарыздар бойынша өзге де шығындар туындаған сәттегі шығыстар ретінде танылады.
Айырбасталатын борыштық құралдар
Міндеттеменің сипаттамасы бар кәсіпорындарды біріктіру кезінде сатып алынған айырбасталатын борыштық құралдардың құрамдас бөлігі мәміле жөніндегі шығындар шегеріле отырып, бухгалтерлік теңгерімде міндеттеме ретінде танылады. Міндеттеме құрамдас бөлігінің әділ құны осыған ұқсас айырбасталмайтын міндеттемелер үшін қолданылатын нарықтық ставка бойынша анықталады және бұл сома айырбастау немесе сатып алу кезінде өтеуге дейін амортизациялық күл бойынша бағаланатын қаржы міндеттемесі ретінде жіктеледі.
Кәсіпорындарды біріктіру кезінде туындайтын қалған азшылық үлесі бойынша опциондар
Егер кәсіпорындарды біріктіру кезінде Топ опцион тарабына айналса, сатып алынған кәсіпорындағы азшылықтың қалған үлесі бойынша путы Топ мұндай опционда осындай азшылық үлесіне меншік құқығымен байланысты пайда мен тәуекелдерге қатысу беретіндігін бағалайды.
Қалған акциялары бойынша пут опционы үлестік иелену пайдалары мен тәуекелдеріне кол жетімділік беретіні анықталғанда, кәсіпорындар бірлестігі опционмен келісілген путтың сатып алынуы негізінде ескеріледі. Пут опционы бойынша миноритарлық акционерлерге арналған міндеттеменің әділ құны кәсіпорындар бірлестігі құнының бөлігі ретінде танылады. Өзге жағдайда азшылық үлесіне жатқызылатын ретінде қарастырылатын осындай күн мен таза активтерден үлестер арасындағы кез келген айырма гудвилл құрамында көрсетіледі. Кейіннен жарияланған және осындай миноритарлық акционерлерге төленген кез келген дивидендтер пайда мен шығындар туралы шоғырландырылған есепте тікелей көрсетіледі.
Кейіннен қаржылық міндеттеме БЕХС 39 талаптарына сәйкес бағаланады. Қаржы міндеттемесінің әділ құнына өзгерістер, сондай-ақ кез келген қаржылық төлемдер пайда мен шығындар туралы шоғырдандырылған есепте тікелей көрсетіледі.
Кәсіпорындарды біріктіру кезінде туындайтын сатып алған үлес бойынша опциондар
Егер инвестицияларды сатып алу кезінде Қор үшінші тарапқа кәсіпорында сатып алған үлес бойынша колл опциондарын берсе, Қор осындай опционға қатысу үшінші тарапқа осындай үлеске меншік құқығына байланысты пайда мен тәуекелдерге қол жетімділік беретінін-бермейтінін бағалайды.
Егер сатып алған үлес бойынша колл опциондары үшінші тарапқа үлестік иеленудің пайдасы мен тәуекелдеріне қол жетімділік бермеген жағдайда бұл опцион Қордың елеулі ықпалын анықтау кезінде ескерілмейді.
Қор үшін опцион бойынша міндеттемелердің әділ құны сатып алынған инвестициялар құны ретінде танылады. Кейіннен қаржылық міндеттеме БЕХС 39 «Қаржы құралдары: Тану талаптарына сәйкес бағаланады. Қаржылық міндеттеменің әділ құнындағы өзгерістер, опциондарды іске асырумен байланысты кез келген кірістер немесе шығыстар жиыны шоғырдандырылған есепте ескеріледі.
Қаржы активтері мен міндеттемелерін тануды тоқтату
Қаржы активтері
Қаржы активтері (немесе, қолданылуына қарай -қаржы активінің бөлігі немесе ұқсас қаржы активтері тобының бөлігі), егер:
- активтен ақша ағындарын алу құқығының қолданылу мерзімі аяқталса;
- Топ активтен ақша ағындарын алу құқығын сақтаса, бірақ қайта бөлу туралы келісімге сәйкес үшінші тарапқа елеулі кешігусіз оларды толығымен беру міндеттемесін қабылдаса; немесе
- Топ өзінің активтен ақша ағына арын алуға арналған құқықтарын берсе және не (а) активтен барлық елеулі тәуекелдер мен сыйақы берсе, не (б) бермесе, бірақ активтен барлық елеулі тәуекелдер мен сыйақыларды өзінде сақтаса, алайда активтерге бақылауды берсе бухгалтерлік теңгерімде ескерілуін тоқтатады.
Қаржылық міндеттемелер
Егер міндеттеме өтелсе, күші жойылса, немесе оның қолданылу мерзімі аяқталса, қаржылық міндеттеме бухгалтерлік теңгерімде танылуын тоқтатады.
Жалдау
Операциялық жалдау
Жалдау объектісіне меншік құқығына байланысты тәуекелдер мен пайданы жалға алушы іс жүзінде сақтаған кезде мүлікті жалдау операциялық жалдау ретінде жіктеледі. Операциялық жалдау шарты бойынша төлемдер жалдау мерзімі ішінде жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте шығыстарға тепе-тең есептен шығарылады.
Қаржылық жалдау
Топ жалданған мүліктің әділ құнына тең сомада немесе егер бұл сома әділ құннан төмен болса, ен төменгі жалдау төлемдерінің ағымдағы құны бойынша жалдау мерзімі басталған күнгі шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерімде активтер мен міндеттемелердің құрамында қаржылық жалдау шарттарын таниды. Дисконттау коэффициенті ретінде ең төменгі жалдау төлемдерінің ағымдағы құнын есептеу кезінде, егер мұндай ставканы анықтау мүмкін болып табылса, жалдау шарты бойынша пайыздың ішкі ставкасы пайдаланылады. Өзге де жағдайларда, Топтың қарыз қаражаты бойынша өспелі ставка пайдаланылады. Бастапқы төте шығындар актив құрамында ескеріледі. Жалдау төлемдері міндеттемелерді қаржыландыру және өтеу бойынша шығыстар арасында бөлінеді. Қаржыландыру бойынша шығыстар жалдау мерзімі ішінде әрбір есепті кезеңге міндеттемелердің қалдығына есептелетін тұрақты мерзімді пайыз ставкасы бойынша шығыстарды көрсетуді қамтамасыз ететіндей түрде есепті кезеңдерге жатқызылады.
Қаржылық жалдау активке қатысты амортизация бойынша шығыстың ұлғаюына, сондай-ақ әрбір есепті кезеңге қаржылық шығыстарға әкеледі. Жалға алынатын активке қатысты амортизация саясаты меншік активтерді амортизациялау жөніндегі саясатқа сәйкес келеді.
Активтің істен шығуы (пайдаланудан шығару) бойынша міндеттеме
Пайдаланудан шығаруға резервтер Топтың жабдықты немесе тетікті демонтаждау және көшіру бойынша және жабдық болған учаскені қалпына келтіру бойынша міндеттемесі болғанда, сондай-ақ мұндай резервке пайымды бағалауды жүзеге асыру мүмкін болғанда дисконттау негізінде толық көлемде танылады. Танылған сома жергілікті шарттар мен талаптарға сәйкес анықталған бағаланған болашақ шығыстардың ағымдағы құнын білдіреді. Сондай-ақ сомасы резервтің мөлшеріне балама тиісті негізгі құрал құрылады. Соның салдарынан, осы актив өндірістік әдіс негізінде өндірістік құралдар және тасымалдау құралдары бойынша күрделі шығындар шеңберінде амортизаиияланады.
Міндеттемелерді өтеу үшін қажетті экономикалық пайда негізінде жататын есепті мерзімдегі немесе ресурстардың қайту сомасындағы өзгерістердің нәтижесі болып табылған пайдаланудан шығару жөніндегі қазіргі резервті бағалаудағы өзгерістер, немесе дисконттау ставкасындағы өзгеріс мынадай түрде ескеріледі, соның салдарынан:
(а) резервтегі өзгерістер ағымдағы кезеңге тиісті актив құнына қосылады немесе шегеріледі;
(б) актив құнынан шегерілген сома оның теңгерім құнынан асып кетпеуі қажет. Егер резервтегі кему активтің теңгерім құнынан асып кетсе, онда асып кету кірістер мен шығыстар туралы есептерде дереу
танылады; және
(в) егер активтің құны ұлғаю әкелсе, Топ активтің жаңа теңгерім құны толығымен өтелмейтіні осы көрсеткіш болып табылатындығын қарастырады. Егер бұл осындай көрсеткіш болып табылса, Топ оның өтелетін құнын бағалау арқылы құнсыздануға активті тестілеуді жүзеге асырады және 36 БЕХС сәйкес құнсыздану бойынша кез келген шығынды ескереді.
Банк аккредивтері мен кепілдіктеріне резерв
Әдеттегі қызметін жүзеге асыру кезінде Топ аккредиттер, кепілдіктер және активттер нысанында қаржылық кепілдіктер береді. Қаржы кепілдіктері шарттары алынған комиссия мөлшерінде «Өзге де міндеттемелер» бабы бойынша әділ құн бойынша бастапқыда қаржы есептілігінде танылады. Бастапқы танылғаннан кейін Топтың кепілдіктің әрбір шарты бойынша міндеттемесі екі шаманың ең көбі бойынша бағаланады: амортизациялық комиссия сомасы немесе кепілдік бойынша туындайтын қаржылық міндеттемені реттеу үшін қажетті шығындардың ен жақсы бағасы.
Қаржы кепілдігі шарттарына байланысты міндеттеменің ұлғаюы пайда және шығындар туралы есепте ескеріледі. Алынған комиссия кепілдік шарты әрекетінің мерзімі ішінде желілік негізде пайда мен шығындарда танылады.
Өзге де резервтер
Резервтер Топтың еткен шақта болған оқиғалардың нәтижесінде ағымдағы (құқықтық немесе іс-тәжірибеден туындаған) міндеттемесі болса, сондай-ақ міндеттемелерді өтеу үшін экономикалық пайдаларға байланысты қаражат ағыны болатын ықтималдық болғанда және осы міндеттеменің тиісті дұрыс бағасы жүргізілгенде қаржы есептілігінде көрсетіледі. Егер Топ резервтің өтелгенін күтсе, мысалы, сақтандыру шарты бойынша өтеу жеке актив ретінде көрінеді, бірақ өтеу ықтимал болғанда ғана.
Егер ақша қаражатының уақытша құнының әсері мәнді болып табылса, резервтер ақша қаражатының уақытша құнының ағымдағы нарықтық бағасын көрсететін және онда міндеттемеге тән тәуекелдер орынды салықтарды төлегенге дейін ставка бойынша ақша қаражатының күтілетін болашақ қозғалысын дисконттау арқылы есептеледі. Дисконттауды пайдалану кезінде резервтің ұлғаюы уақыттың етуі салааралық қаржылық шығындар ретінде танылады.
Белгіленген жарналармен зейнетақы жоспары
Топ аударымдар ретінде өзінің қызметкерлерінің жалақысынан 10% олардың зейнетақы қорларына ұстайды. Заңнамаға сәйкес қызметкерлер өздерінің зейнетақы төлемдеріне өздері жауапкершілікте болады және Топтың қызметкерлер зейнеткерлікке шыққаннан кейін оларға төлемдер бойынша ағымдағы және болашақтағы міндеттемелері болмайды.
Әлеуметтік салық
Топ Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес әлеуметтік салық төлейді. Әлеуметтік салық есептеуге карай шығыстарға жатады.
Төлемдердің белгіленген мөлшерімен зейнетақы жоспары
Ұжымдық шартқа сәйкес Топ өздерінің қызметкерлеріне еңбек қызметін аяқтағанда («Төлемдердің белгіленген мөлшерімен зейнетақы жоспары») белгілі бір сыйақы төлейді.
Топ олар анықталған сол кезеңде қызметкерлерге сыйақы төлеу бойынша міндеттемелерді қайта бағалаудан туындаған актуарлық кірістер мен шығындарды таниды және 19 «Қызметкерлерге сыйақы» БЕХС-да орнықталған бағаға сәйкес сыйақы бойынша шығыстарды және міндеттемені таниды.
Төлемдердің белгіленген мөлшерімен зейнетақы жоспарына сәйкес міндеттемелер және сыйақы бойынша шығыстар болжамдалған шартты бірлік әдісі көмегімен анықталады. Бұл әдіс сыйақы алуға құқықтың қосымша бірлігінен асатын ретінде әрбір жұмыс істелген жылды қарастырады және жиынтық міндеттемені көрсету үшін әрбір бірлікті бөлек өлшейді. Сыйақылар беру бойынша шығыстар Төлемдердің белгіленген мөлшерімен зейнетақы жоспары бойынша сыйақы формуласына сәйкес қызметкерлердің жұмыс өтілі ішінде жиынтық сыйақыны бөлу үшін кірістер мен шығыстар туралы шоғырландырылған есепте көрсетіледі. Бұл міндеттеме валюта мен талап Төлемдердің белгіленген мөлшерімен зейнетақы жоспары бойынша міндеттемелердің валютасымен және бағаланған талаптарымен салыстырмалы мемлекеттік облигациялар бойынша сыйақы ставкасына ұқсас дисконт ставкасын қолдана отырып, болашақтағы есеп айырысу ақша қозғалысының ағымдағы құны бойынша өлшенеді.
Төлемдердің белгіленген мөлшерімен зейнетақы жоспары қаржыландырылмайтын болып табылады.
Капитал
Жарғылық капитал
Жай акциялар капитал ретінде жіктеледі. Ұйымдарды біріктіру жағдайларынан басқа, жаңа акциялар шығаруға қатысты тікелей сыртқы шығындар капитал түсімдері сомасынан шегерім ретінде көрсетілген. Шығарылған акциялардың атаулы құнынан алынған қаражаттың әділ құнының кез келген асып түсуі бөлінбеген кірістің ұлғаюы ретінде танылады.
Азшылық үлесі
Азшылық үлесі Топқа тиісті емес еншілес ұйымдардағы қатысу үлесін білдіреді. Есепті күнгі азшылық үлесі сатып алу күнгі еншілес ұйымның сәйкестендірілетін активтер мен міндеттемелердің әділ құнындағы минориторлық акционерлердің үлесін, сондай-ақ компанияларды біріктіру сәтінде болған капиталдағы өзгерістерге миноритарлық акционерлердің үлесін білдіреді. Азшылық үлесі меншік капиталдың құрамында берілген. Азшылық үлесіне жатқызылатын шығындар миноритарлық акционерлер шығындарды қаржыландыру бойынша міндеттемемен байланысты жағдайларды қоспағанда, еншілес ұйымдардың капиталындағы азшылық үлесінен асып кетпейді. Осыған ұқсас барлық шығындар Топқа бөлінеді.
Дивидендтер
Дивидендтер міндеттемелер ретінде танылады және есепті күнді қоса алғанға дейін жарияланған жағдайда ғана есепті күнгі капитал сомасынан шегеріледі. Дивидендтер туралы ақпарат, егер олар есепті күнге дейін ұсынылса, сондай-ақ есепті күннен кейін, бірақ шығаруға шоғырландырылған қаржылық есептілікті бекіткен күнге дейін ұсынылса немесе жарияланса, есептілікте ашып көрсетіледі.
Үлестік құралдар негізіндегі төлемдер
Топ қызметкерлері үлестік құралдар жөніндегі операцияларға негізделген төлемдер нысанында сыйақы алады. Қызметкерлер өздері жұмыс істейтін еншілес ұйымның үлестік құралдарымен сыйақы алатын қызметтерді ұсынады («олар бойынша үлестік құралдармен жүзеге асырылатын мәмілелер, есептер»).
Олар бойынша есеп үлестік құралдармен жүзеге асырылатын қызметкерлермен жасалған мәмілелердің құны олар берілген күнгі осындай құралдардың әділ құны негізге алына отырып, бағаланады. Әділ құн тиісті бағалау моделінің көмегімен айқындалады.
Үлестік құралдар негізіндегі төлемдер бойынша операциялар бойынша шығыстар онда қызмет нәтижелеріне қол жеткізу шарттары және/немесе белгілі бір мерзімнің еңбек сіңіру шарттары орындалатын кезеңнің ішінде өзге капитал бойынша резервтерде тиісті ұлғаюмен бір мезгілде танылады және қызметкерлер сыйақыға арналған толық құқықтарды алған кездегі күні аяқталады (сыйақы алуға құқықтың көшкен күні). Бұл мәмілелер бойынша жиынтық шығыстар сыйақы ретінде берілетін үлестік құралдар санына қатысты Топтың оңтайлы бағалауының негізінде аяқталған мерзімге теңбе тең міндеттемелер өтелгенге дейінгі әрбір есепті күні танылады. Кезең ішіндегі пайда және шығындар туралы есепте шығыс немесе кіріс кезеңнің басында немесе аяғында танылған жиынтық шығыстың өзгерісін білдіреді.
Оған арналған құқық қызметкерлерге түпкілікті өтетін үлестік құралдармен сыйақы бойынша шығыс танылмайды.
Егер үлестік құралдармен төленетін сыйақының шарттары өзгерсе, шығыс ең төменгі ретінде, егер шарттар өзгермегендей мөлшерде танылады. Бұдан басқа, өзгеріс жөніндегі қосымша шығыс танылады, ол сыйақының жалпы әділ құнын осындай өзгеріс күнінде жүргізілген бағаға сәйкес үлестік құралдармен немесе қызметкер үшін өзге түрде тиімді құралдармен ұлғайтады.
Егер үлестік құралдармен төленетін сыйақының күші жойылса, ол оған арналған құқық күші жойылған күнге өткенгедей болып ескеріледі. Бұл ретте әлі танылмаған шығыстар жедел түрде танылады. Алайда, егер күші жойылған сыйақы жаңа сыйақымен ауыстырылса, және жаңа сыйақы ол ұсынылған күнгі күші жойылған сыйақының орнын толтырған ретінде қарастырылса, күші жойылған және жаңа сыйақы, алдыңғы абзацта сипатталғандай, бастапқы сыйақының өзгерісі жүргізілгендей болып ескеріледі.
Сауда және өзге де кредиторлық берешек
Сауда және өзге де кредиторлық берешек бойынша міндеттеме бастапқы құн бойынша ескеріледі, ол Топтың шотына қойылғанына қарамастан алынған тауарлар мен қызметтер болашақта төленуі тиіс соманың әділ құны болып табылады.
Түсімді тану
Егер Топ экономикалық пайда алады деген мүмкіндік бар болса, және егер түсімнің сенімді бағалануы мүмкін болса, түсім танылады.
Тауарларды сату
Шикі мұнайды, мұнай өнімдерін, газды, уран өнімдері мен басқа да тауарларды сатудан түскен кірістер тауарды жеткізу жүргізілгенде және тәуекел мен меншік құқығы сатып алушыға берілгенде танылады.
Қызметтер көрсету
Қызметтер көрсетуден түсетін кірістер қызметтер көрсетілген сәтте танылады.
Тасымалдауға жататын қызметтерге қатысты, аяқталу дәрежесі мен кіріс сомасының жеткілікті түрде дәл анықталуы шартымен шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерім күнінде тасымалдаудың аяқталу дәрежесі бойынша танылады. Әлі көрсетілмеген көлік қызметтері үшін тапсырыс берушілерден алынған алдын ала төлем сомалары алу сәтінде тапсырыс берушілерден алынған аванстар құрамында көрсетіледі. Көрсетіліп қойған қызметтерден түсетін күтілетін есепті кіріске шамамен алғанда тең болатын тапсырыс берушілерден алынған аванстар шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерімдегі өзге де ағымдағы міндеттемелердің құрамындағы болашақтағы кезеңнің кірістеріне көшіріледі. Болашақтағы кезеңдердің кірістері қызметтердің көрсетілуіне қарай кірістерге жатады.
Клиенттердің әділдігі бағдарламасы бойынша сатып алушылар қосымша балл алатын авиабилеттерді сату көрсетілген қызметтер мен болжанатын нафада арасындағыға жатқызылған олардың әділ құны бойынша кіріс операцияларының көп элементі ретінде ескеріледі. Болжанатын награда әділ құн - осы награданы бөлек сатудың құны бойынша бағаланады. Бұл бағалау тауарды сату/қызметтер көрсету сәтіндегі кіріс болып танылмайды, болашақ кезеңнің кірісі ретінде көрсетіледі, және аталған награда пайдаланылғанда және Топтың міндеттемелері толығымен орындалғанда кіріс болып танылады.
Натуралды нысанда роялти төлегеннен агенттік сыйақы
Пайданы бөлу туралы келісімдерге (ПБК) және жер қойнауын пайдалану туралы келісімдерге сәйкес оларға роялти төлеу ретінде ЭМРМ мұнай өндіруші компаниялардан алатын шикі мұнайды сатуда Топ Энергетика және минералдық ресурстар министрлігі («ЭМРМ») білдіретін Қазақстан Үкіметінің агенті ретінде түседі. Топтың агенттік сыйақысы осындай келісім бойынша алынған шикі мұнайды сату бағасы мен ЭМРМ мен мұнай өндіретін компаниялардың арасында жасалған тиісті ПБК жер қойнауын пайдалану туралы келісімде айқындалғандай, осындай мұнай құнының арасындағы айырма ретінде белгіленеді. Агенттік сыйақы шикі мұнайды сату жүзеге асырылған кезде кіріс ретінде танылады.
Қазақстан Республикасының Үкіметі Компанияның жалғыз акционері болып табылатындығына байланысты Үкімет қандай жағдайларда басты негізде акционер ретінде әрекет ететіндігін бағалай отырып, Топ Үкіметпен бірге барлық транзакцияларды талдайды.
Мемлекеттік субсидиялар
Қазақстан Республикасының Үкіметі Компанияның жалғыз акционері болып табылатындығына байланысты Үкімет қандай жағдайларда басты негізде акционер ретінде әрекет ететіндігін бағалай отырып, Топ Үкіметпен бірге барлық транзакцияларды талдайды.
Егер нақты транзакция кезінде Үкіметтің акционер ретінде әрекет ететіндігі белгіленсе, Топтың мұндай транзакцияның нәтижесінде көтерген кез келген пайдасы немесе шығындары тікелей капиталда жарна ретінде немесе акционердің капиталын бөлу деп танылады.
Егер Үкіметтің ерекшелік транзакциясы акционер ретіндегі әрекет ретінде белгіленбесе, мұндай транзакциялар БЕХС 20 «Мемлекеттік субсидияларды есепке алу және мемлекеттік көмек туралы ашу» ережелеріне сәйкес ескеріледі. Мұндай жағдайларда мемлекеттік субсидиялар субсидии алынатындығы және онымен байланысты барлық қажетті жағдайлардың орындалатынды қонымды сенімділік болған кезде олардың әділ құны бойынша танылады. Егер субсидия жатқызылатын жағдайда, ол жүйелі негізде өтемақы төлеуге тиіс тиісті шығыстармен сай қажетті кезең ішіндегі кіріс ретінде танылады. Субсидия активке жататын кезде әділ қалдырылған кіріс есебіне кредиттеледі және тиісті активтің пайдалы қызмет етуінің күтілетін немесе пайда және шығындар туралы есепте тең жыл сайынғы бөліктермен көрсетіледі. Кіріске алатын субсидиялар пайда және шығындар туралы шоғырландырылған есепте операциялық қызмет кірістерлік құрамында жеке ұсынылған.
Шығыстарды тану
Шығыстар пайда болу шамасына қарай танылады және олар есептеу әдісінің негізіне жатқызылған сол кезеңде шоғырландырылған қаржылық есептілікте көрсетіледі.
Табыс салығы
Бір жылға табыс салығы ағымдағы және кейінге қалдырылған салықты қамтиды. Табыс салығы меншік капиталға тікелей жатқызылған баптарға тиісті сол көлемді қоспағанда, кірістер мен шығыстар туралы есепте көрсетіледі және бұл жағдайда, ол меншік капиталда танылады. Үстеме пайдаға салынатын салық табыс салығы ретінде қаралады және табыс салығы бойынша шығыстардың бөлігін құрады. Салық бойынша ағымдағы шығыстар бұл бір жылға салық салынатын кіріс бойынша төлеуге күтілетін салық және еткен жылдарға қатысты төлеуге салыққа қатысты кез келген түзетулер.
Үстеме пайдаға салынатын салық табыс салығы ретінде қаралады және табыс салығы бойынша шығыстардың бөлігін құрайды. Жер қойнауын пайдалануға келісімшарттарға сәйкес Топ белгілі бір мәндерден асатын пайданың ішкі нормасы кезінде жер қойнауын пайдалануға қолданылатын келісімшартқа сәйкес белгілі бір шегерімдер сомасына түзетуге жататын салық салудан кейін пайда сомасынан көрсетілген ставка бойынша үстеме пайдаға салық есептейді және төлейді.
Пайданың ішкі нормасы жер қойнауын пайдалануға әрбір келісімшарт бойынша ақша ағындарының негізінде есептеледі және инфляцияның ұлттық деңгейіне түзетіледі. Кейінге қалдырылған салық корпоративтік табыс салығына да және үстеме пайдаға салық үшін де есептеледі. Үстеме пайдаға салынатын кейінге қалдырылған салық келісімшарт бойынша төлеуге тиісті үстеме пайдаға салықтың күтілетін ставкасы бойынша жер қойнауын пайдалануға келісімшарттарға жатқызылған активтер үшін уақытша айырмалар бойынша есептеледі.
Кейінге қалдырылған салық қаржылық есептілік мақсаты үшін активтер мен міндеттемелердің теңгерім құны мен салық салу мақсаты үшін пайдаланылған сома арасындағы уақытша айырмалар бойынша теңгерім жөніндегі міндеттемелер әдісі бойынша ескеріледі. Мына уақытша айырмалар танылмайды:
- компанияларды біріктіру болып табылмайтын мәміледе активті немесе міндеттемені бастапқы тану және мәміле сәтінде бухгалтерлік кіріске де. Салық салынатын кіріске немесе шығынға да әсер етпейді; және
- уақытша айырмаларды түзету мерзімін реттеуге болатын еншілес ұйымдағы инвестициялар және уақытша айырмалар шолу жасалған болашақта түзетілмейтін ықтималдық бар.
Табыс салығы бойынша кейінге қалдырылған активтер мен міндеттемелер қолданылған немесе бухгалтерлік теңгерім жасаған күні іс жүзінде қолданысқа енгізілген салық ставкаларын (және салық заңнамаларын) негізге ала отырып, актив алынған немесе міндеттеме төленген кезеңге қолданылатын салық ставкалары бойынша есептеледі.
Кейінге қалдырылған салық активі актив өткізілуі мүмкін шотқа салық салынатын пайданы алу ықтималдығы бар сол көлемде ғана танылады. Табыс салығы бойынша кейінге қалдырылған тиісті салық жеңілдігін өткізуден артық ықтималдық жоқ сол көлемде кемітіледі.
Қосылған құн салығы (ҚҚС)
Салық органдары нетто негізде сату мен сатып алу бойынша ҚҚС өтеуді жүргізуге мүмкіндік береді. Өтеуге ҚҚС ішкі нарықтағы сатулар бойынша ҚҚС шегерілген ішкі нарықтағы сатып алулар бойынша ҚҚС-ты білдіреді. Экспортқа сатудың нөлдік ставкасы бар.
Байланысты тараптар
Байланысты тараптар Топтың акционерлерін, негізгі басқарушы персоналды, қауымдасқан ұйымдарды және дауыс беретін акциялардың біршама үлесі тікелей немесе жанама Топтың акционерлеріне немесе негізгі басқарушы персоналына тиесілі ұйымды қамтиды.
Шартты міндеттемелер және шартты активтер
Шартты міндеттемелер шоғырландырылған қаржылық есептілікте танылмайды. Мұндай міндеттемелер туралы деректер экономикалық пайдаларды құрайтын ресурстар ағынының ықтималдығы аз болып табылған жағдайды қоспағанда, шоғырландырылған қаржылық есептілікке ескертпелерде ашылады.
Шартты активтер шоғырландырылған қаржылық есептілікте көрсетілмейді. Егер мұндай активтерге байланысты экономикалық пайдаларды алудың жеткілікті ықтималдығы болған жағдайда, көрсетілген активтер туралы деректер ескертпелерде ашылады.
Кейінгі оқиғалар
Есепті жыл аяқталғанда болған және есепті күнгі Топтың қаржылық жағдайы туралы қосымша ақпараты бар оқиғалар (түзетуші оқиғалар) шоғырландырылған қаржылық есептілікте көрсетіледі. Есепті жыл аяқталғанда болған және түзетуші оқиғалар болып табылмайтын оқиғалар, егер олар мәнді болса, шоғырландырылған қаржылық есептілікке ескертпелерде ашылады.
Өзара есеп
Шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерімде тек таза сальдо көрсетілген қаржы активтері мен міндеттемелерінің өзара есебі заңды бекітілген өзара есеп жүргізу құқығы және міндеттемелерді реттеумен бір уақытта активті өткізу ниеті болған кезде ғана жүзеге асырылады.

4. МАҢЫЗДЫ БУХГАЛТЕРЛІК БАҒАЛАУ ЖӘНЕ ПАЙЫМДАУ

ҚЕХС-ға сәйкес шоғырландырылған қаржылық есептілікті дайындау көрсетілген актив есептілігіне, міндеттемелер мен шартты активтерге және шоғырландырылған қаржылық есептілікті дайындаған күнгі міндеттемелерге әсер ететін бағалаулар мен жол берулерді, сондай-ақ есептілікте көрсетілген активтерді, міндеттемелерді, кірістерді, шығыстарды және шартты активтер мен есепті кезең ішіндегі міндеттемелерді пайдалануды Топ басшылығының пайдалануын талап етеді. Нақты нәтижелер осы субъективті бағалаулардан ерекшеленуі мүмкін.
Есепті күнге бағаның айқындалмауының болашаққа және өзге де негізгі көздерге қатысты және келесі есепті жыл ішіндегі активтер мен міндеттемелердің теңгерім құнына біршама түзету енгізу қажеттігінен пайда болған елеулі тәуекелді көтеретін негізгі болжамдары төменде қарастырылады:
Мұнай мен газдың қорлары
Мұнай мен газдың қорларын бағалау тозу, ескіру және амортизация бойынша Топтың есеп айырысуында маңызды фактор болып табылады. Топ Қоғамның мұнай-газ инженерлерінің әдістемесіне сәйкес өзінің мұнай мен газ қорларын бағалайды. Қоғамның мұнай-газ инженерлерінің әдістемесі бойынша қорларды бағалау кезінде Топ кен орындарын өңдеуге қатысты инвестициялық шешімдерді қабылдау үшін басшылықта қолданатын ұзақ мерзімді жоспарлық бағаны пайдаланады. Дәлелденген қорларды бағалау үшін жоспарлық бағаларды пайдалану жыл аяғына іркілу бағасын пайдалануға тән тұрақсыздықтың әсерін жояды. Басшылық ұзақ мерзімді жоспарлы бағалар бойынша болжам өнім ендіру бойынша қызметтің ұзақ мерзімді сипатына көбірек сәйкес келеді және мұнай мен газ қорларын бағалау үшін неғұрлым қолайлы негізді береді деп санайды.
Қорлардың барлық бағасы айқындалмаудың кейбір деңгейін білдіреді. Айқындалмаушы. мұндай деректерді бағалау және түсіндіру сәтінде қол жетімді сенімді геологиялық деректердің көлеміне байланысты.
Айқындалмаушылықтан салыстырмалы деңгейі екі негізгі санаттың біріне қорларды жатқызу арқылы көрсетілуі мүмкін: дәлелденген немесе дәлелденбеген қорлар. Дәлелденбеген қорлармен салыстырылған дәлелденген қорларды тартуға үлкен айқындылық бар және дәлелденген қорлар оларды тарту мүмкіндігіне қатысты прогрессивті түрде өсіп келе жатқан айқындылықтың болмауын көрсету үшін өңделген және өңделмеген қорларға бұдан әрі бөлінуі мүмкін. Жыл сайын баға талданады және түзетіледі. Түзетулер қолда бар геологиялық деректерді, кәсіпшілік өлшемдерін немесе өнім туралы деректерді; жаңа деректердің болуын; немесе бағалар бойынша болжамдарға өзгерістерді бағалау немесе қайта бағалау салдарынан пайда болады. Қорларды бағалау қайтарымды арттыруға арналған жобалардың қолданылу, пласттың өнімділігіне өзгерістер немесе өңдеу стратегиясына өзгерістер салдарынан қайта қаралуы мүмкін. Дәлелденген қорлар тозуды, ескіруді және амортизацияны есептеу үшін орындалған жұмыстың көлеміне үйлесімді амортизация ставкасын есептеуге пайдаланылады. Топ бастапқы лицензиялық кезең ішінде ендірілетін болады деп күтілетін ретінде осындай көлемді ғана дәлелденген қорларға қосты. Бұл тазарту бойынша рәсім нәтижесіне жатқызылатын айқындылықтың болмауынан пайда болды, өйткені лицензияларды ұзарту ең соңында Үкіметтің қарауы бойынша жүзеге асырылады- Топтың лицензиялық кезеңдерін ұзарту және қорлардың көрсетілген қорларын тиісінше ұлғайту, әдетте, тозу бойынша неғұрлым төменгі шығысқа әкеледі және кірістерге біршама әсер етуі мүмкін. Дәлелденген өңделген қорлардағы кему тозуға, ескіруге және амортизацияға (өндірудің тұрақты деңгейі кезінде) аударымдардың ұлғаюына, кірістің кемуіне әкеледі және мүліктің теңгерім құнында тікелей кемуге де әкелуі мүмкін. Салыстырмалы түрде пайдаланылатын кен орындарының саны болған кезде өткен жылмен салыстырғанда қорларды бағалауға кез келген өзгерістер тозуға, ескіруге және амортизацияға аударымдарға біршама әсер етуі мүмкіндігі болады.
Активтердің істен шығуы бойынша міндеттемелер
Белгілі бір келісімшарттардың талаптары бойынша заңнамаға және нормативтік-құқықтық актілеріге сәйкес Топтың негізгі құралдарды демонтаждау және жою және кез келген кен орындарындағы жер учаскелерін қалпына келтіру бойынша заңды міндеттемелері болады. Атап айтқанда, Топтың міндеттемелері барлық өнімді ұңғымаларды біртіндеп жабуға және құбыр арналарын, ғимараттарды демонтаждау және келісім-шарт аумағын қалпына келтіру сияқты түпкілікті жабу бойынша қызметке жатады. Лицензияның қолданылу мерзімі Топтың қарауы бойынша ұзартылмайтындықтан, түпкілікті жабу бойынша міндеттемелерді өтеудің есеп мерзімі әрбір лицензиялық кезең аяқталған күн болып табылады. Егер активтерді жою бойынша міндеттемелер кен орындарын экономикалық жағынан негіздемелі түрде пайдалануды аяқтау өткенде өтелуі қажет болса, онда көрсетілген міндеттемені ұңғымаларды жою бойынша қосымша шығыстарды және жабу бойынша соңғы шығыстардың біршама өсіруі мүмкін. Ұңғымаларды жоюды қаржыландыру бойынша Топтың міндеттемелерінің және түпкілікті жабу бойынша шығыстардың көлемі тиісті келісімшарттардың және қолданыстағы заңнаманың талаптарына байланысты. Ешқандай да міндеттемелер лицензиялық кезең соңында түпкілікті жою және түпкілікті жабу бойынша мұндай шығыстарды қаржыландыру бойынша келісімшартта, заңнама да белгілі бір міндеттемені түсіндірмеген сол жағдайларда танылмайды. Мұндай шешімді қабылдау кейбір айқындылықтың болмауымен және біршама пайымдаулармен түсіндіріледі. Басшылықтың мұндай міндеттемелердің болуына немесе болмауына қатысты бағасы Үкіметтік саясаты мен тәжірибесіндегі немесе жергілікті салалық тәжірибеге өзгерістермен бірге өзгеруі мүмкін.
Топ активтердің істен шығуы бойынша міндеттемелерді әрбір келісімшарт бойынша бөлек есептейді. Міндеттемелердің сомасы инфляцияның күтілетін деңгейіне түзетілген және қазақстандық нарыққа тән тәуекелдерге түзетілген өтпелі экономикамен елдік мемлекеттік борышы бойынша орташа тәуекелсіз пайыздық ставканы пайдалана отырып дисконтталған міндеттемелерді өтеу үшін күтілетін, талап етілетін ретіндегі бағаланған шығындардың ағымдағы құны болып табылады.
Активтердің істен шығуы бойынша міндеттеме әрбір есепті күнге қайта қаралады және «Негізгі құралдардың объектісін пайдаланудан шығару, олар орналасқан учаскедегі табиғи ресурстарды қалпына келтіру бойынша міндеттемелерге және өзге де осыған ұқсас міндеттемелерге өзгерістер» 1 Интерпретацияға сәйкес ең үздік бағаны көрсету үшін түзетіледі. Жабуға болашақтағы шығындарды бағалау кезінде мәнді бағалар мен басшылық жасаған пайымдаулар пайдаланылды. Бұл міндеттемелердің көпшілігі алыс болашаққа жатқызылады және заңнама талаптарындағы түсініксіздіктен басқа, Топтың бағасына активтерді жою технологиясындағы, шығындардағы және салалық тәжірибедегі өзгерістер әсер етуі мүмкін. Түпкілікті жабуға шығындарға жатқызылатын айқындықтың болмауы күтілетін ақша ағындарын дисконттау әсерінен кемітіледі. Топ ағымдағы жылдың бағасын және ұзақ мерзімді инфляция деңгейінің орташа мәнін пайдалана отырып, ұңғымаларды болашақ жою құнын бағалайды.
Ұзақ мерзімді инфляция және 2009 жылғы 31 желтоқсандағы міндеттемелерді анықтау үшін пайдаланылған дисконттау ставкасы тиісінше 2,0%-ден 5,0% дейін және 6,3%-дан 12% дейін құрады (2008 жылы: 2,0%-ден 5,5% дейін және 6,%-дан 12% дейін; 2007 жылы: 2,0%-ден 6,0% дейін және 7,0%-дан 15,5% дейін). Активтердің істен шығуы бойынша міндеттемелер бойынша резервтегі өзгерістер 23-ескертпеде ашып көрсетілген.
Экологиялық оңалту
Топ бағалау да жасайды және экологиялық тазарту жұмыстары мен оңалтуға міндеттемелер бойынша резервтер қалыптастыру бойынша пайымдау шығарады. Қоршаған ортаны қорғауға шығындар капиталдандырылады немесе олардың болашақ экономикалық пайдасына қарай шығыстарға жатқызылады. Өткен қызметте пайда болған қазіргі жағдайға жатқызылатын және болашақ экономикалық пайдасы жоқ шығындар шығыстарға жатқызылады.
Міндеттемелер шығындар туралы ағымдағы ақпарат және қалпына келтіру жөніндегі күтілетін жоспарлар негізінде анықталады және егер рәсімдер мерзімі тиісті органдармен келісілмесе, дисконтталмаған негізде ескеріледі. Топтың экологиялық оңалту резерві Топ қолданыстағы қазақстандық нормативтік базаның талаптарын сақтауға қажетті күтілетін шығындарды тәуелсіз бағалауға негізделген басшылықтың үздік бағасын білдіреді. «ҚазМұнайТаз» ҰК» АҚ-ның («ҚМГ ҰК» Қордың еншілес ұйымы) еншілес ұйымы «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ (ҚМГ БӨ») 100% Қоршаған ортаны қорғау министрлігімен 2005 жылғы шілдеде қол қойған өзара түсіністік туралы меморандумға сәйкес Топ өндіруді бастауға қатысты мұнай өндірудің нәтижесі болып табылған су мен топырақтың кейбір ластануына жауапкершілікті өзіне алуға келісті. Осы қаржылық есептілік шыққан күнгі қалпына келтіру жөніндегі жоспардың көлемі және мерзімі Үкіметпен келісілмеді. Тиісінше міндеттеме дисконтталмады. Өйткені, міндеттемелердің бастапқы мерзімі әлі белгіленген жоқ және басшылық он жылға дейінгі кезең ішінде қалпына келтіру жөніндегі жоспарды орындауды негіздемелі түрде күтуде. Топ 2010 жылы көтерілуі тиісті шығындардың бөлігін қоспағанда, ұзақ мерзімді ретінде осы міндеттемені жіктеді. Экологиялық жағынан оңалту бойынша резервтерге қатысты іс жүзіндегі шығындар заңнамаға және нормативтік-құқықтық актілерге, қоғамдық күтуден, аумақтық жағдайларды қолға түсіру мен талдауға өзгерістер және тазалау технологияларына өзгерістер салдарын бағалаудан ерекшеленуі мүмкін. Экологиялық жағынан оңалтуға қатысты қосымша айқындықтың болмауы 45-ескертпеде ашылған. Экологиялық жағынан оңалтуға міндеттемелер бойынша резервке өзгерістер 23-ескертпеде ашылған.
Негізгі құралдардың және гудвилдің құнсыздануы
Қаржылық жағдай туралы есепті жасаудың әрбір күнінде Топ активтерді құнсыздану мәніне қайта қарайды, Егер мұндай белгілер болса немесе егер құнсыздану мәніне жыл сайын тестілеу өткізу талап етілсе, онда Топ активтің өтелетін құнына бағалауды жүзеге асырады. Активтің өтелетін құны — бұл мына шамалардың ең үлкені: сатуға жұмсалатын шығынды және активті пайдалану құндылығын шегере отырып, ақша ағындарын генерациялайтын активтің немесе бөлімшенің әділ құны. Өтелетін құн негізінен басқа активтер немесе активтер тобы генерациялайтын ағындардан тәуелсіз ақша қаражатының ағындарын актив генерацияламаса ғана жеке актив үшін анықталады. Егер активтің теңгерім құны өтелетін сомадан асып кетсе, онда актив құнсызданған ретінде қаралады және оның құны өтелетін сомаға дейін кемітіледі. Пайдалану құнын бағалау кезінде күтілетін ақша ағындары активтер тобы үшін тән тәуекелдерге түзетіледі және ақшаның уақытша құнын ағымдағы нарықтық бағалауды көрсететін салық салуға дейінгі дисконт ставкасын пайдалана отырып, оның ағымдағы құнына дейін дисконтталады.
Негізгі құралдардың және гудвилдің құнсыздануын анықтау құнсыздану себебін, мерзімін және сомасын қамтитын, бірақ шектелмейтін пайымдауларды пайдалануды болжайды. Құнсыздану қайта бәсекелік орта, саланың күтілетін өсімі, болашақта қаржыландыруға қол жеткізудегі өзгерістер, технологиялық ескіру, қызметтер көрсетуді тоқтату, орнын басуға ағымдағы шығындар және құнсызданудың болуын көрсететін басқа да жағдайлардың өзгеруі сияқты факторлардың көп болуына негізделеді.
Өтелетін сома және әділ құн, әдетте, нарыққа қатысушының негіздемелі болжамын қамтитын ақша қаражатының дисконтталған ағыны әдісінің көмегімен анықталады. Құнсыздану көрсеткіштерін белгілеу, ақша қаражатының болашақ ағындарын бағалау және активтердің (немесе активтер топтарының) әділ құнын анықтау ақша қаражатының күтілген ағындарының, қолданылатын дисконт ставкасының, пайдалы қызмет мерзімі және қалдық құнның құнсыздану көрсеткіштерін анықтау мен растауға қатысты мәнді пайымдауларды басшылықтан талап етеді.
Тудырушы бірліктің өтелетін сомасын анықтау басшылықтың бағасын пайдалануды болжайды. Пайдалану құнын анықтауға пайдаланылған әдістер ақша қаражатының дисконтталған ағынының әдісін қамтиды. Пайдаланылатын әдіснамаларды қоса алғанда, бұл бағалар әділ құнға және ең соңында негізгі құралдардың және гудвилдің кез келген құнсыздануына біршама әсер етуі мүмкін.
2009 жылы Топ жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте 13.526 миллион теңге (2008 жылы: 3.680 миллион теңге) мөлшерінде құнсызданудан шығынды және 36.743 миллион теңге (2008 жылы: 29.216 миллион теңге) мөлшерінде гудвилдің құнсыздануын таныды (7 және 8-ескертпелер).
Негізгі құралдар объектілерінің пайдалы қызмет мерзімі
Топ әрбір есепті күнгі негізгі құралдардың пайдалы қызметінің қалған мерзімін қайта қарайды және егер күту өткен бағалаудан ерекшеленген жағдайда, өзгерістер 8 «Есеп саясаты, есеп бағаларындағы өзгерістер және қателер» БЕХС-ке сәйкес есеп бағалауларындағы өзгерістер ретінде ескеріледі.
«Интергаз Орталық Азия» АҚ-тың Мемлекетпен арасындағы Шарт 45-ескертпеде қарастырылады және 12 «Қызметтер концессиясының шарты» түсінліруіндегі қарау саласынан шығарылған концессиялық келісім болып табылады (өйткені цедент Топ негізгі сатып алушылармен шарт жасасқан бағаны бағаламайды). Кейінгі толықтырулар немесе Шарт бойынша басқарудағы активтердің деректері бойынша жетілдіру Шарттың қолданылу кезеңіне байланысты емес қалған қызметтің бағаланған мерзімі ішінде капиталланады және амортизацияланады, өйткені Үкімет егер Шарт ұзартылмаған жағдайда, теңгерім құнын өтеуге міндетті.
Кейінге қалдырылған салық жөніндегі активтер
Кейінге қалдырылған салық жөніндегі активтер салық салынатын уақытша айырмалар мен осындай шығыстардың коммерциялық сипатының негізделетіндігі мүмкіндігі бар дәрежеде барлық резервтер ауыстырылған салық шығындары бойынша танылады. Басшылықтың елеулі пайымдаулары жоспарланатын деңгей мен кірістілік уақытының негізінде, сондай-ақ салықтық жоспарлау стратегиялық табысты қолданылуының негізінде танылуы мүмкін кейінге қалдырылған салық жөніндегі активтерді бағалау үшін талап етіледі. Кейінге қалдырылған салық жөніндегі танылған активтердің сомасы, 2009 жылғы 21 желтоқсанда 44.219 миллион теңгені құрады (2008: 13.558; 2007: 6.555). Неғұрлым нақты ақпарат ескертпеде қамтылған.
Қызметкерлерге төлем бойынша міндеттеме
Топ зейнетке шыққаннан кейінгі белгіленген төлемдер және осыған байланысты ағымдағы қызметтердің құны бойынша міндеттемелердің ағымдағы құнын анықтау үшін бағалаулық актуарлық әдісін пайдаланады (24-ескертпе). Бұл сыйақы болжанылған жұмыс істеп жатқан және жұмыстан кеткен қызметкерлердің болашақтағы мінездемелеріне қатысты демографиялық жорамалдарды (жұмыста немесе одан кейін қайтыс болу, персонал санының өзгеруі бойынша статистика және басқалар), сондай-ақ қаржылық жорамалдарды (дисконттау ставкасы, болашақтағы жылдық материалдық көмек, болашақтағы жылдық ен төменгі жалақы, темір жол билетінің болашақтағы орташа құны) пайдалануды талап етеді.
Клиенттерге және қаржы мекемелеріне қарыздар бойынша құнсызданудан болған шығындар
Әрбір есепті күнге Топ құнсызданудан болатын шығындар пайдалар мен шығындар туралы есепте ескерілуі қажеттілігін бағалау үшін клиенттер мен кредит мекемелеріне қарыздардың әрқайсысы бойынша өздерінің маңыздылығына талдау жүргізеді. Атап айтқанда, басшылықтың пайымдауы құнсызданудан болатын шығынды анықтау кезінде болашақ ақша ағынының сомасы мен мерзімін бағалауда талап етіледі. Мұндай ақша ағынын бағалау кезінде Топ қарыз алушының қаржы жағдайы мен құнсыздануды іске асырудың таза құны туралы пайымдаулар шығарады. Бұл бағалар факторлар қатарында жорамалдарға негізделген және нақты нәтижелері болашақта резервке өзгерістер әкелетін өзгелер болуы мүмкін.
Содан соң, бөлек-бөлек бағаланған және құнсызданбаған қарыздар және барлық жекеше маңызы жоқ қарыздар жиынтықта, оған қатысты объективті куәлік бар, бірақ әсері анық болып табылмайтын шығын жағдайы болуының салдарында резерв құру қажеттілігін анықтау үшін ұқсас тәуекел сипаттамалары бар активтер тобында бағаланады.
Жиынтық бағалау кредиттік қоржын деректерін (кредит сапасы, мерзімін ұзарту деңгейі, кредитті пайдалану, қамтамасыз етуге қарыздың қарым-қатынасы және т.б. сындылар), тәуекелдер мен экономикалық көрсеткіштер шоғырлануын (оның ішінде жұмыссыздық деңгейі, жылжымайтын мүлікке бағалар индекстері, ел тәуекелі және әртүрлі бөлек топтардың жұмыс көрсеткіштері) назарға алады. Клиенттер және кредит мемекемелеріне қарыздарды құнсыздандыру бойынша шығындар 10-ескертпеде және 11-ескертпеде біршама егжей-тегжейлі ашылған.
Резервтер
Топ күмәнді дебиторлық берешек бойынша резерв құрады. Біршама пайымдаулар күмәнді борыштарды анықтау кезінде пайдаланылады. Күмәнді борыштарды анықтау кезінде клиенттердің тарихи әрі күтілетін мінез-құлқы қаралады. Экономикадағы өзгерістер немесе клиенттің жеке шарты осы шоғырландырылған қаржылық есептілікте күмәнді берешек бойынша резервті түзетуді талап етуі мүмкін. 2009 жылгы ?1 желтоқсандағы жағдай бойынша күмәнді борыштар бойынша резервтер 57.475 миллион теңге (2008: 48.508 миллион теңге) мөлшерінде құрылды (14 және 16-ескертпелер).

5. САТЫП АЛУ

«Альянс Банк» АҚ сатып алу
2009 жылғы 1 ақпанда Қор және «Альянс Банк» АҚ («Альянс Банк») акцияларының бақылау пакетін ұстаушы болып табылатын «Сеймар Альянс» Қаржы Корпорациясы («САҚК») Альянс Банкті сатып алу-сату шартын жасасты. Шартқа сәйкес Қор барлық мынадай талаптарды жүзеге асыру кезінде 10 теңгеге тіркелген сомаға Альянс Банктің 76% жай дауыс беруші акцияларын сатып алуға опцион алды:
- Қордың Альянс Банкті тікелей иеленуіне мүмкіндік беретін Қазақстан Республикасы заңдарына және заңға тәуелді актілерге түзетулер;
- Қордың Альянс Банке 24 миллиард теңге сомасында депозит орналастыруы;
- ҚҚА тарапынан сатып алуға рұқсат;
- Қажеттілік болған кезде Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Табиғи монополия бақылау агенттігі тарапынан сатып алуға рұқсат.
Осы талаптар Қордың бақылауында болды және көбінесе формальды болды.
2009 жылы 2 ақпанда Қор мен Альянс Банк Альянс Банктің қаржылық тұрақтылығын қолдау және одан әрі капиталдандыру үшін 24 миллиард теңге мөлшерінде Альянс Банке депозит орналастыруға банктік депозит Тарапы келісімге қол қойды. Бұдан басқа, 2009 жылы ақпанда Қор мен САҚК Қордың пайдасына Альянс Банктің 7.324.548 дана шығарылған жай акцияларының кепілі туралы келісім жасасты. САҚК-тің депозит сомасын қайтарғаннан кейін де кепіл шартын тоқтату өкілеттігі жоқ. Келісім 76% дауыс беруші акцияларға бақылауды Қорға беруге әкелді.
Альянс Банк кейбір өздерінің міндеттемелері бойынша төлемдерді тоқтатты және өз міндеттемелерін қайта құрылымдау туралы өз кредиторларымен келіссөздер бастады. 2009 жылы 6 шілдеде Банк қайта құрылымдауға қатысты кредиторлардың үйлестіру комитетімен өзара түсіністік туралы меморандум жасасты. 2009 жылғы 21 шілдеде ҚҚА қайта құрылымдау және қайта капиталдандырудың индикативтік жоспарын бекітті. Қордың Альянс Банктің 76% жай дауыс беруші акцияларын сатып алу бойынша опционың орындау шешімі қайта құрылымдауды табысты аяқтау талаптарының бірі болып табылады (47-ескертпе).
Жоғарыда қарастырылған оқиғалардың нәтижесінде Қор Альянс Банкке бақылау алды. Мәміле сатып алу әдісін пайдалана отырып, кәсіпорындарды біріктіру ретінде ескерілді.
Сатып алған күнгі Альянс Банктің сәйкестентендірілетін активтері мен міндеттемелерінің әділ құны және тікелей сатып алу алдында ҚЕҚС бойынша тиісті теңгерім құны былайша берілді:

Миллион теңгемен	Сатып алу кезінде танылған әділ құны*	Ағымдағы құны
Негізгі құралдар	28.610	32.553
Материалдық емес активтер	1.532	1.532
Клиенттерге қарыздар	372.409	435.264
Қаржы активтері	167.826	189.638
Кредит мекемелеріндегі қаражат	44.357	44.357
Ақша қаражаты және олардың баламалары	11.664	11.664
Өзге де активтер	11.572	11.572
Активтердің жиыны	637.970	726.580
Қарыздар	230.933	506.223
ҚР Үкіметінен қарыздар	19.074	19.434
Клиенттердің салымдары	187.370	188.148
Резервтер	136.972	136.972
Қаржылық міндеттемелер	54.751	97.255
Өзге де ағымдағы міндеттемелер	8.870	8.870
Міндеттемелердің жиыны	637.970	956.902
Таза активтер	-
Минус: азшылық үлесі (24%)	-
Алынған таза активтер жиыны	-
Сатып алу кезінде пайда болған гудвил	-
Сатып алудың жалпы құны	-
Еншілес ұйымдармен сатып алынған таза ақша қаражаты	11.664
Төленген ақша қаражаты	-
Ақша қаражатының таза ағыны және олардың баламалары	11.664

* Сатып алу күнгі міндеттемелердің әділ құны банктің борыштарын болашақта қайта ескере отырып, анықталды. (47-ескертпе).
Сатып алған күннен бастап Топтың жалғасушы қызметінен кезеңдегі түсімдегі және шығыстағы Альянс Банктің үлесі тиісінше 89.123 миллион теңгені және 255.011 миллион теңгені құрады. Егер біріктіру жыл басында орын алған болса, 2009 жылы 31 желтоқсанда аяқталған жылға Топтың таза шығыны 627.769 миллион теңгені құрайтын еді, ал 2009 жылы 31 желтоқсандағы аяқталған жылғы түсім 2.915.351 миллион теңгені құрайтын еді.
2009 жылы 30 желтоқсанда «Банктер және банктік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қаржы Нарығы мен Қаржы Ұйымдарын Реттеу және Қадағалау агенттігі (бұдан әрі - «ҚҚА») Үкіметке 1 теңгеге «Альянс Банк» АҚ-ның 100% барлық орналастырылған акцияларын Қордың сатып алуы туралы ұсынды, Үкімет шешім қабылдады. «Альянс Банк» акцияларын сатып алу туралы шарттың шеңберінде Қор банкті қосымша капиталдандыру бойынша өзіне міндеттеме алды (45, 47-ескертпелер).
«БТА Банк» АҚ сатып алу
2009 жылы 2 ақпанда «Банктер және банктік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес ҚКА Үкіметке «БТА Банк» акцияларының бақылау пакетін Қордың сатып алуы туралы ұсынды, Үкімет шешім қабылдады. Бір акцияның бағасы 8.40! теңгеден жалпы сомасы 212.095 миллион теңгеге қосымша 25.246.343 акция шығару арқылы сатып алу жүзеге асырылды, оның нәтижесінде банктің капиталындағы Қордың үлесі 75,1 % құрады.
Сатып алу күнгі БТА Банкінің сәйкестендірілген активтері мен міндеттемелерінің әділ құны және тікелей сатып алу алдындағы ҚЕХС бойынша тиісті теңгерім құны былайша берілген:

Миллион теңгемен	Сатып алу кезінде танылған әділ құн*	Ағымдағы құны
Негізгі құралдар	14.132	14.132
Материалдық емес активтер	49.306	37.420
Қауымдасқан компанияларға инвестициялар	90.421	72.663
Клиенттерге қарыздар	1.571.188	1.571.188
Кредит мекемелердегі қаражат	73.619	66.427
Қаржы активтері	237.077	177.080
Мерзімі ұзартылған салық бойынша актив	4.948	4.948
Өзге де ағымдағы активтер	44.571	44.572
Міндетті резервтер	62.152	62.152
Ақша қаражаты және олардың баламалары	266.848	266.848
Активтердің жиыны	2.414.262	2.317.430
Қарыздар	825.966	1.836.916
ҚР Үкіметінен қарыздар	1.709	1.709
Клиенттердің салымдары	859.950	841.062
Резервтер	101.836	101.836
Қаржылық міндеттемелер	71.131	32.733
Мерзімі ұзартылған салық бойынша міндеттеме	4.366	-
Өзге де ағымдағы міндеттемелер	34.201	34.200
Міндеттемелердің жиыны	1.899.159	2.848.456
Минус: БТА Банкі деңгейіндегі азшылық үлесі	(14.420)
Таза активтер	500.683
Минус: еншілес ұйымдардың азшылық үлесі (24,9%)	(124.670)
Алынған таза активтердің жиыны	376.013
Сатып алынған активтердің таза әділ құнының жалпы сатып алу құнынан артуы	(163.918)
Жалпы сатып алу құны	212.095

Миллион теңгемен	Сатып алу кезінде танылған әділ құны*
Еншілес ұйымдар сатып алған таза ақшалай қаражат	266.848
Төленген ақшалай қаражат	(212.095)
Ақша қаражатының және олардың баламаларының таза ағыны	54.753

* Сатып алу күнгі міндеттемелердің әділ құны банктің борыштарын болашақта қайта құрылымдауды ескере отырып, анықталды (47-ескертпе).
Сатып алған күннен бастап Топтың жалғасушы қызметінен кезеңдегі түсімдегі және шығыстағы БТА Банктің үлесі тиісінше 222.139 миллион теңгені және 728.625 миллион теңгені құрады. Егер біріктіру жыл басында орын алған болса, 2009 жылы 31 желтоқсанда аяқталған жылға Топтың таза шығыны 625.669 миллион теңгені құрайтын еді, ал 2009 жылы 31 желтоқсандағы аяқталған жылғы түсім 2.948.801 миллион теңгені құрайтын еді. «БТА Банк» және «Альянс Банк» қаржы институттары мен даму институттары сегментінің бөлігі болып табылады (46-ескертпе).
«Қазақстан Петрокемикал Индастрис» АҚ («ҚПИ») сатып алу
2009 жылы 26 ақпанда Топтың еншілес ұйымы «ҚазМұнайГаз ҰК» АҚ («ҚМГ ӨК») 4.840 миллион теңге. «ҚПИ» 50% акцияларын сатып алуға шарт жасасты. «ҚПИ» негізгі қызметі мұнай-химия өнімдерінің өндірісін (негізінен, битум) дамыту болып табылады және сондықтан, қазіргі уақытта «ҚПИ» өндірістік қызметті жүргізбейді. Сатып алғанға дейін 2009 жылы Топ «ҚПИ»-да 50% акцияны иеленді, онда үлестік қатысу әдісі ескерілді. Осы инвестициялар 3.967 миллион теңгеге сатып алынды және 2009 жылы қосымша үлесті сатып алу сәтінде толығымен құнсыздандырылды. Тиісінше, осы сатып алудан кейін Топ «ҚПИ»-ды бақылайтын болды, ол Топтың еншілес ұйымы болды. «ҚПИ» сатып алуда сатып алу әдісі бойынша ескерілді.
Сатып алу күнгі «ҚПИ» сәйкестендірілген активтерінің, міндеттемелерінің және шартты міндеттемелерінің әділ құны кестеде берілген:

Миллион теңгемен	Сатып алу кезінде танылған әділ құн	Ағымдағы құны
Негізгі құралдар	10.259	10.259
Материалдық емес активтер	9	9
Тауарлық-материалдық қорлар	150	150
Сауда дебиторлық берешек	414	414
Өзге де ағымдағы активтер	63	63
Ақша қаражаты және оның баламалары	3	3
Активтердің жиыны	10.898	10.898
Мерзімі ұзартылған табыс салығы бойынша міндеттеме	1.830	1.830
Қарыздар	110	110
Сауда кредиторлық берешек	2.132	2.132
Төлеуге өзге де салықтар	209	209
Өзге де ағымдағы міндеттемелер	182	182
Міндеттемелердің жиыны	4.463	4.463
Таза активтер	6.435	6.435

Миллион теңгемен	Сатып алу кезінде танылған әділ құн
Сатып алынған таза активтердің жиыны (50%)	3.218
Сатып алу кезіндегі гудвилл (8-ескертпе)	1.622
Жалпы сатып алу құны	4.840
Минус: еншілес ұйымдар сатып алған ақша қаражаты	(3)
Ақша қаражатының таза ағыны	4.837

Жалпы сатып алу бағасы 4.840 миллион теңге мөлшерінде ақшалай төлемді қамтиды.
Егер сатып алу жыл басында орын алған болса, бұл бір жылға Топтың таза шығыны мен түсіміне біршама ықпал етпейтін еді. Сатып алу сәтінен бастап Топқа жатқызылатын 2.865 миллион теңге мөлшерінде «ҚПИ» таза шығыны Топтың жиынтық кірісі туралы шоғырландырылған есепке енгізілген.
Сатып алу кезіндегі гудвилл пайдаға жатқызылады, ол Қазақстанда мұнай-химия саласын одан әрі дамытудан алынатын болады.
«Қазақстан Пайплайн Венчурз» («ҚПВ») және «Каспиан Пайплайн Венчурз» («КасПВ») сатып алу
2009 жылғы 14 сәуірде ҚМГ ҰК жалпы сомасы 250 миллион АҚШ долларға (37.708 миллион теңгеге. баламалы) «Амоко Казахстан Инк.»-ден (ВР Соrрoration North America Inc.-тың еншілес ұйымы) «ҚПВ» және «КасПВ» 49,9% -үлесін және «КасПВ»-дан «Амоко Казахстан Инк.» векселін сатып алуға шарт жасасты. ҚПВ «Каспий Құбыр Консорциумы»-да («КТК») 1,75% акцияны иеленетін холдинг компаниясы болып табылады. «КасПВ» қаржыландыру мақсаты үшін құрылған аралық компания болып табылады. Екі компания да ҚМГ ҰК және «Амоко Казахстан Инк.» тарапынан «КҚК» қызметін қаржыландыру мақсатында құрылды. «КҚК» қызметін қаржыландыруды «Амоко Казахстан Инк:» жүзеге асырды, ол «КасПВ» пайдасына төлемдер жүргізді, ол бұдан әрі «ҚПВ»-га және одан әрі «КҚК»-га ауыстырылды.
Сатып алғанға дейін 2009 жылы Топ «ҚПВ» және «КасПВ»-да 50,1% үлесті иеленді. Алайда; ҚМГ ӨК, «КҚК», «ҚПВ» және «КасПВ» арасындағы қаржылық уағдаластық нәтижесінде Топтық «КҚК»-да «ҚПВ»-ның 1,75% үлесінен 50% үлеске құқықтардан басқа, «ҚПВ» және «КасПВ» активтері мен міндеттемелеріне құқықтары болған жоқ.
«ҚПВ» және «КасПВ»-да 49,9% үлесті сатып алу және «Амоко Казахстан Инк.»-ке төлеуге «КасПВ» векселі бойынша берешекті өтеу автивтерді және оларға тиісті міндеттемелерді сатып алу ретінде ескерілді.
250 миллион АҚШ доллары көлемінде жалпы сатып алу құны үш тарапқа төлеуге жатады. Тиісінше жалпы сатып алу бағасы 228.679 мың АҚШ доллары (34.481 миллион теңгеге баламалы) мөлшерінде әділ құнға келтірілді. «КҚК»-нан алынатын вексель жылдық 6% сыйақы ставкасы бар АҚШ долларында көрсетілген. 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша «КҚК»-нан алынатын вексельдің теңгерім құны 16.075 миллион теңгені құрады.
34.480 миллион теңге мөлшерінде жалпы сатып алу құны мынадай тәртіппен сатып алынған активтер мен міндеттемелерге жатқызылды:

Миллион теңгемен	Сатып алу кезінде танылған әділ құн
«КҚК»-ға инвестициялар	16.671
Қауымдасқан компаниядан алынатын вексель («КҚК»)	16.339
Өзге де ағымдағы активтер	1
Ақша қаражаты және олардың баламалары	6.674
Активтердің жиыны	39.685
Төлеуге салықтар	861
Өзге де ағымдағы міндеттемелер	4.344
Міндеттемелердің жиыны	5.205
Сатып алынған таза активтер	34.480

Топ «КПВ» және «КасПВ» активтері мен міндеттемелерін сатып алу шеңберінде қауымдасқан компанияның үлесін кезең-кезеңімен сатып алуды да ескерді, оның нәтижесінде «КҚК»-га қатысу үлесі 20,75%-ға дейін ұлғайды.
Мыналарды сатып алу кезіндегі ақша қаражатының ағыны:

Миллион теңгемен
Сатып алынған таза ақша қаражаты	6.675
Төлеуге ақша қаражаты (ағымдағы құнға келтірілген)	(34.481)
«Амоко Казахстан» векселі үшін мерзімі ұзартылған төлемдер (ағымдағы құнға келтірілген)	11.532
«ҚПВ» және «КасПВ»-дағы үлеске мерзімі ұзартылған төлемдер (ағымдағы құнға келтірілген)	7.991
Ақша қаражатының таза ағыны	(8.283)

«КПВ» және «КасПВ» үлестеріне мерзімі ұзартылған төлемдер бойынша берешектің теңгерім құны 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша 8.405 миллион теңгені құрады.
«Refinery Company КТ» ЖШС сатып алу
2009 жылғы 4 тамызда ҚМГ ҰК «Refinery Соmpаnу КТ» ЖШС-да («МӨЗ») 100% үлес сатып алды. МӨЗ «Павлодар мұнай-химия зауыты» АҚ («ПМХЗ») жарғылық капиталының 58%-ын иеленеді. ПМХЗ Қазақстанда орналасқан мұнай өңдеу зауыты болып табылады. ПМХЗ жарғылық капиталының қалған 42%-ы Үкіметке тиесілі Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетіне тиесілі.
МӨЗ сатып алу сатып алу әдісін пайдалана отырып ескерілді. 2009 жылғы 31 желтоқсанда ҚМГ ҰК сатып алынған сәйкестендірілетін активтерге, міндеттемелерге және шартты міндеттемелерге өз үлесінің әділ құнын бағалауды аяқтай алмады. Сатып алу күнгі әділ құнның алдын ала сомасын пайдалана отырып, сатып алу ескерілді.
Сатып алу күнгі МӨЗ сәйкестендірілетін активтері, міндеттемелері және шартты міндеттеме құнының алдын ала сомасы және КЕХС бойынша бастапқы теңгерім құны былайша берілген.

Миллион теңгемен	Сатып алу кезінде танылған алдын ала әділ құн	Ағымдағы құны
Негізгі құралдар	16.812	16.812
Материалдық емес активтер	25	25
Мерзімі ұзартылған табыс салығы бойынша активтер	83	83
Өтеуге ұзақ мерзімді ҚҚС	1.984	1.984
Өзге де ұзақ мерзімді активтер	2.184	2.184
Сауда дебиторлық берешек	331	331
Тауарлық-материалдық қорлар	3.795	3.795
Табыс салығы бойынша артық төлем	124	124
Өзге де ағымдағы активтер	271	271
Ақша қаражаты және олардың баламалары	363	363
Активтердің жиыны	25.972	25.972
Сауда кредиторлық берешек	249	249
Алынған аванстар	2.768	2.768
Төлеуге өзге де салықтар	303	303
Өзге де ағымдағы міндеттемелер	547	547
Резервтер	58	58
Міндеттемелердің жиыны	3.925	3.925
Таза активтер	22.047
Минус: МӨЗ еншілес ұйымындағы азшылық үлесі	(3.141)
Таза активтердегі сатып алынған үлес	18.906
Сатып алу кезінде пайда болған гудвилдің алдын ала құны (8-ескертпе)	162.054
Жалпы сатып алу құны	180.960

Жалпы сатып алу құны 180.960 миллион теңге болатын ақша сомасын қамтиды.
Мыналарды сатып алу кезіндегі ақша қаражатының ағыны:

Миллион теңгемен
Еншілес ұйымдармен бірге сатып алынған таза ақша қаражаты	363
Төленген ақша қаражаты	(180.960)
Ақша қаражатының таза ағыны	(180.597)

2009 жылғы Топтың таза шығыны 442 миллион теңге мөлшерінде сатып алу күнінен бастап 2009 жылғы 31 желтоқсанға дейінгі МӨЗ қызметіне келетін таза шығынды қамтиды. Егер біріктіру жыл басында орын алған болса, Топтың түсімі 2.905.572 миллион теңгені құрайтын еді. Топтың жылдық таза пайдасында МӨЗ үлесі 2.614 миллион теңге мөлшерінде шығынды құрайтын еді (47-ескертпе).
«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ («ММГи) сатып алу
2009 жылғы 25 қарашада ҚМГ ҰК 50% бірлескен кәсіпорыны «Мангистау Инвестментс Б.В.» («МИБВ») 2.606.462 мың АҚШ долларына (387.711 миллион теңгеге баламалы) ММГ 100% акциясын сатып алды. Сатып алу 3 миллиард АҚШ долларына (сатып алу күні 446.250 миллион теңгеге баламалы) кредит шарты негізінде толығымен қаржыландырылды, ол МИБВ және Қытай Экспорт - Импорт банкі арасында жасалды, ММГ 100% сатып алынған акциясы кепілімен қамтамасыз етілді.
МИБВ 50% үлесі Топтың шоғырландырылған қаржылық есептілігінде үлестік қатысу әдісі бойынша ескеріледі. Сатып алу әдісі бойынша МИБВ шоғырландырылған қаржылық есептілігінде ММГ сатып алу ескерілген.
2009 жылғы 31 желтоқсанда МИБВ сатып алынған сәйкестендірілетін активтерге, міндеттемелерге және шартты міндеттемелерге әділ құнды бағалауды аяқтай алмады. Сатып алу күнгі әділ құқығының алдын ала сомасын пайдалана отырып, сатып алу ескерілді.
Rompetrol Group N. V. ("TRG") еншілес ұйымдарында азшылық үдесін сатып алу 2009 жылы Топ мына еншілес ұйымдарда өзінің үлестік қатысуын ұлғайтты:
- үлестік қатысуды 100% дейін жеткізе отырып, "Rompetrol SА"-да 1.01%;
- үлестік қатысуды 76.39% дейін жеткізе отырып, "Rompetrol Rafinare SA"-да 1.08%;
- үлестік қатысуды 100% дейін жеткізе отырып, "Rompetrol Ukraine LLC" -да 30%;
- үлестік қатысуды 97% дейін жеткізе отырып, "Rompetrol Georgia LLC" -да 2%.
Төленген ақша қаражатының жалпы сомасы 2.166 миллион теңгені құрады. Сатып алынған күнгі сатып алынған таза активтердің теңгерім құны 929 миллион теңгені құрады. Төленген қаражат пен сатып алынған таза активтердің теңгерім құны арасындағы 1.237 миллион теңге айырма бөлінбеген пайдаға жатқызылды.
«Досжан Темір Жолы» АҚ сатып алу
2009 жылғы 11 сәуірде Топ «Досжан Темір Жолы» АҚ (бұдан әрі - «Досжан») жай акцияларын сатып алды. Сатып алу жалпы сомасы 3.090 миллион теңгеге бір акция үшін 1.000 мың теңге баға бойынша қосымша 3.090 акция шығару арқылы жүзеге асырылды, ол Қорды Досжан жарғылық капиталында 85,87% үлеске қамтамасыз етті. Досжан Шар - Өскемен теміржол тармағын салумен айналысады. Құрылыс аяқталғаннан кейін теміржол тармағы мемлекетке берілетін болады, бірақ техникалық қызмет көрсетуді және пайдалануды концессиялық келісімге сәйкес Досжан жүзеге асыратын болады. Сатып алғанға дейін Топ қаржы активтері ретінде ескерілетін, пайда немесе шығын арқылы әділ құн бойынша, 2009 жылғы бақылауды сатып алу күні 573 миллион теңге құны бойынша бағаланатын Досжанның 49% акциясын иеленді. Сатып алынған күннен бастап Топ Досжанды бақылайтын болды және осы компания Топтың еншілес ұйымы болды. Досжанды сатып алу активтерді және тиісті міндеттемелерді сатып алу ретінде ескерілді.
3.090 миллион теңгеге сатып алу құны активтер мен тиісті міндеттемелер арасында олардың әділ құнына бара-бар былайша бөлінді:

Миллион теңгемен	Сатып алу кезінде танылған әділ құн
Ұзақ мерзімді активтер	34.038
Тауарлық-материалдық қорлар	32
Сауда дебиторлық берешек	41
Өзге де қысқа мерзімді активтер	90
Ақша қаражаты және олардың баламалары	3.092
Активтердің жиыны	37.293
Қарыздар	25.815
Өзге де ұзақ мерзімді міндеттемелер	266
Сауда кредиторлық берешек	475
Төлеуге өзге де салықтар	41
Өзге де ағымдағы міндеттемелер	6.611
Міндеттемелердің жиыны	33.208
Таза активтер	4.085
Минус: Азшылық үлесі	(508)
Минус: Топқа бұрынғы тиесілі таза активтердегі үлесі	(487)
Сатып алынған таза активтердің жиыны	3.090

2008 жылы сатып алу
«Батуми Индастриал Холдинге Лимитед» («БИХЛ») сатып шу
2007 жылғы 12 қыркүйекте Топ 325 миллион АҚШ долларына Терминал Партнерс Лимитедтен «ВІНL»-дің 100% жай акцияларын сатып алу туралы шарт жасасты. «ВІНL» «ВСРL»-де 50%-дық, Батуми Терминал Лимитедте («БТЛ») 38,12%-дық, Порт Капитал Партнерсте 100%-дық және Батуми Сервисесте 100%-дық қатысу үлесті иеленетін холдинг компаниясы болып табылады. 2008 жылы 5 ақпанда (сатып алынған күні) Топ сатып алғаны үшін 325 миллион АҚШ долларын (39.062 миллион теңге) төледі. Салып алу әдісін пайдалана отырып сатып алу ескерілді.
«ВІНL» сатып алынған 100%-ке қатысты сәйкестендірілетін активтердің, міндеттемелердің және шартты міндеттемелердің әділ құн және ҚЕХС бойынша ағымдағы теңгерім құны сатып алу күні былайша берілген:

Миллион теңгемен	Сатып алу кезінде танылған әділ құн*	Ағымдағы құны*
Негізгі құралдар	29.273	22.299
Тауарлық-материалдық қорлар	522	522
Сауда дебиторлық берешек	3.199	3.199
Өтеуге өзге де салықтар	701	701
Ақша және ақша баламалары	1.343	1.343
Активтердің жиыны	35.038	28.064

Кредиттер мен қарыздар	2.856	2.856
Мерзімі ұзартылған табыс салығы бойынша міндеттемелер	780	780
Өзге де ұзақ мерзімді міндеттемелер	1.156	1.156
Кредиторлық берешек	687	687
Төлеуге салықтар	542	542
Ағымдағы қаржы міндеттемелері	1.646	1.646
Міндеттемелердің, барлығы	7.667	7.667
Таза активтердегі салып алынған үлес	27.371
Минус: ВСРL инвестициялар	(8.013)
Жалпы сатып алу құны	19.358
Сатып алу кезінде пайда болған гудвил (8-ескертпе)	19.704
Ақша қаражатымен төленген сыйақы	39.062
Минус: еншілес ұйымдар сатып алған таза ақша қаражаты	(1.343)
Ақша қаражатының таза ағыны	37.719

* деректер біріккен кәсіпорындарға үлестердің есебі қатынасында есеп саясатының өэгеруіне байланысты қайта есептелді (3-ескертпе).
«ВІНL» сатып алу кезінде танылған гудвил ҚМГ ҰК қызметімен «ВІНL» күтілетін бірлескен қызметіне және олардың активтері мен қызметін біріктіруден түскен өзге пайдаларға жатқызылады.
Негізгі құралдарды бағалауды тәуелсіз кәсіби бағалаушы жүргізді. Орнын басу құны бағалау жүргізу үшін негіз болды.

6. ТОҚТАТЫЛҒАН ҚЫЗМЕТ ЖӘНЕ АКЦИОНЕРГЕ САТУ ЖӘНЕ БЕРУ ҮШІН ҰСТАЛАТЫН РЕТІНДЕ СЫНЫПТАЛАТЫН АКТИВТЕР

«Мобайл Телеком-Сераис» ЖШС» сату («МТС»)
2009 жылғы 14 желтоқсанда Топтың еншілес ұйымы «Қазақтелеком» АҚ («Қазақтелеком») шведтік ұтқыр байланыс операторы «Мобайл Телеком-Сервис» ТеLе2 Sverige АВ-ға өз үлесін сатуға келісім жасасты. Сатып алу-сату келісімінде алдын ала талаптар бар, ол мәміле жабық деп жарияланғаннан бұрын орындалуы қажет. Сатып алу-сату келісіміне сәйкес мәмілені жабу 2010 жылғы 31 наурызға дейін болуы қажет. Тиісінше 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша «Мобайл Телеком-Сервис» ЖШС сату және қызметті тоқтатуға арналған топ ретінде жіктеледі.
«Мобайл Телеком-Сервис» ЖШС-ның бір жылға қаржылық нәтижелері былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008
Көрсетілген қызметтерден түскен кірістер	4.759	3.836
Көрсетілген қызметтердің өзіндік құны	(4.190)	(4.656)
Жалпы пайда / (шығын)	569	569
Жалпы және әкімшілік шығыстар	(546)	(820)
Өткізу бойынша шығыстар	(841)	(1.435)
Операциялық шығын	(818)	(2.865)

Қаржыландыру бойынша шығындар	(887)	(978)
Қаржылық кіріс	41	59
(Теріс) / оң бағамдық айырма	(3.518)	383
Өзге де (шығындар) / кірістер	(52)	160
Тоқтатылған қызметтен салық салғанға дейінгі шығын	(5.234)	(3.241)
Корпоративтік табыс салығы бойынша жеңілдік	164	2.827
Тоқтатылған қызметтен есепті жылға шығын	(5.070)	(414)

Сатуға арналған ретінде сыныпталған «Мобайл Телеком Сервис» ЖШС активтері мен міндеттемелерінің негізгі кластары былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009
Активтер
Негізгі құралдар (7-ескертпе)	14.427
Материалдық емес активтер (8-ескертпе)	21.459
Өтеуге ҚҚС	1.636
Ақша қаражаты және оның баламалары	486
Өзгелер	759
Істен шығу тобының активтері	38.767
Міндеттемелер
Қарыздар	19.626
Сауда кредиторлық берешек	2.801
Кейінге қалдырылған салық міндеттемелері (40-ескертпе)	2.258
Өзгелер	899
Істен шығу тобының активтеріне жатқызылатын міндеттемелер	25.584
Істен шығу тобына тікелей байланысты таза активтер	13.183

«Мобайл Телеком-Сервис» ЖШС компанияның таза ақша ағыны:

Миллион теңгемен	2009	2008
Операциялық	(313)	(1.160)
Инвестициялық	(24)	(4.391)
Қаржылық	(561)	5.402
Ақша қаражатының таза ағыны	(898)	(149)
Акцияға пайда: Мың теңгемен	2009	2008
Тоқтатылған қызметтен базалық және ажарытылған	(556)	(37)

2009 жылы Қазақтелеком Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінен (бұдан әрі мәтін бойынша «Комитет») шарттың талаптарына сәйкестігін алып сату шартын бұзу және Комитеттен еншілес ұйым («Мобайл Телеком-Сервис» ЖШС) бұрын сатып алынған «Нурсәт» АҚ-дағы 18,6% мөлшеріндегі үлесті қайтару туралы хабарлама алды.
Сатуға арналған ретінде сыныпталған активтер
2009 жылғы 4 қыркүйекте Топтың еншілес ұйымы «Самұрық-Энерго» АҚ («Самұрық-Энерго») Korea Electric Power Corporation (бұдан әрі - «КЕРСо») және Samsung C&T Corporation (бұдан әрі - «Samsung C&T Со») акцияларды сатып алу-сату шартын жасасты, оған сәйкес Самұрық-Энерго Балқаш ЖЭС 75% минус бір акциясын сатуы қажет. Самұрық-Энерго басшылығы көрсетілген үлесті сату Балқаш ЖЭС-ке бақылау жасау мүмкіндігінен айрылуға әкеліп соқтыратын қорытындыға келді. Тиісінше 2009 жылғы 31 желтоқсандағы Топтың қаржылық жағдайы туралы шоғырландырылған есепте Балқаш ЖЭС-тің активтері мен міндеттемелері істен шығу тобы ретінде сыныпталды. Балқаш ЖЭС-тің көрсетілген үлесін сату 2010 жыл ішінде аяқталатын болатыны күтілуде.
Төмендегі кестеде сатуға арналған ретінде сыныпталған істен шығу тобының активтері мен міндеттемелерінің негізгі санаттары берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008
Активтер
Негізгі құралдар (7-ескертпе)	1.212	-
Өтеуге ҚҚС	1	-
Ақша қаражаты және оның баламалары	99	-
Өзгелер	2.534	-
Істен шығу тобының активтері	3.846	-
Міндеттемелер
Өзгелер	35	-
Істен шығу тобының активтеріне жатқызылатын міндеттемелер	35	-
Істен шығу тобына тікелей байланысты таза активтер	3.811	-

Акционерге беру үшін ұсталатын ретінде сыныпталатын активтер
Үкіметтің 2009 жылғы 20 шілдедегі № 1099, 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2123 қаулыларына сәйкес Қор 2009 жылы мына еншілес ұйымдарды мемлекеттік меншікке беру жөніндегі рәсімдерді әзірлеуге және іске асыруға кірісті:
- «Сарыарқа ӘКК» АҚ («Сарыарқа»)
- «Ертіс ӘКК» АҚ («Ертіс»)
- «Оңтүстік ӘКК» АҚ («Оңтүстік»)
- «Жетісу ӘКК» АҚ («Жетісу»)
- «Тобыл ӘКК» АҚ («Тобыл»)
- «Каспий ӘКК» АҚ («Каспий»)
- «Батыс ӘКК» АҚ («Батыс»)
- «Ұлттық инновациялық қор» АҚ («Ұлттық инновациялық қор»)
- «КаzNЕХ» экспортты дамыту және алға бастыру корпорациясы» АҚ («КаzNЕХ»)
Қор 2009 жылғы тамызда Үкіметтің 2009 жылғы 20 шілдедегі № 1100 қаулысына сәйкес 11,3% «Қазақстандық ипотекалық кредиттерді кепілдендіру қоры» АҚ-ның мемлекеттік акцияларын алмастырып, «КаzNЕХ» экспортты дамыту және алға бастыру корпорациясы» АҚ-нын (282.877 акция) мемлекеттік меншікке берді. 583 миллион теңге сомасында «КаzNЕХ»-тің істен шығуы бөлінбеген кіріс есебінен Акционерге өзгелей бөлу ретінде ескерілді.
2009 жылы Қордың меншігіндегі ӘКК акциялар пакеттерін ҚР Қаржы министрлігінің, Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетіне сенімгерлік басқаруға беруге және Комитеттің тарапынан қосымша жарналар салдарынан Қордың иелену үлесінің азаюына байланысты Қор 2009 жыл ішінде мына ӘКК-лерді бақылау мүмкіндігінен айрылды: Каспий, Жетісу, Оңтүстік, Ертіс, Тобыл. Бақылаудан айрылған күнгі ӘКК таза активтеріндегі үлесі қауымдасқан ұйым ретінде сыныпталған активтер ретінде танылды.
Жоғарыда көрсетілген еншілес және қауымдасқан ұйымдардағы күтілетін инвестициялардың істен шығуына байланысты 2009 жылы 31 желтоқсанда осы инвестициялар акционерге беру үшін ұсталатын ретінде сыныпталған активтер ретінде танылды.
Үкіметтің 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2123 қаулысына сәйкес Қор мен ҚР Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті айырбастау шартын жасасты, айырбастау шартына сәйкес Қор Комитетке «ӘКК» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың акцияларын «Павлодар мұнай-химия зауыты» АҚ (42%, бұдан әрі - «ПМХЗ»), «Қазақстан-Британ техникалық университеті» АҚ (1,67%, бұдан әрі - ҚБТУ), «Қарағандыгипрокат)) ЖШС (90%) акцияларының мемлекеттік пакеттеріне, жылжымайтын мүлікке және өзге де мүлікке айырбасқа берді. 2010 жылғы 10 наурызда Қор ӘКК акцияларын мемлекеттік меншікке берді және ПМХЗ және ҚБТУ акцияларын алды.
31 желтоқсанда аяқталатын жылдар үшін Акционерге берілетін ұйымдардың қызмет қорытындылары былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008
Өткізілген өнімнен және көрсетілген қызметтерден түскен түсім	5.058	4.347
Өткізілген өнімнің және көрсетілген қызметтердің өзіндік құны	(3.367)	(6.003)
Жалпы және әкімшілік шығыстар	(3.781)	(4.893)
Өзгелей кіріс / (шығыс)	1.885	(3.094)
Тоқтатылған қызметтен бастап табыс салғына дейінгі кезеңдегі шығын	(205)	(9.643)
Табыс салығы бойынша шығыстар	(661)	(255)
Тоқтатылған қызметтен кезеңдегі шығын	(866)	(9.898)

31 желтоқсандағы істен шығушы ұйымдардың активтері мен міндеттемелерінің негізгі топтары былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	Сату үшін активтерге аудару күні
Активтер
Негізгі құралдар	11.734	22.052
Материалдық емес активтер	86	254
Біріккен кәсіпорындардағы және қауымдасқан ұйымдардағы инвестициялар	26.282	-
Өзге де ұзақ мерзімді активтер	10.294	29.146
Өтеуге ҚҚС	760	1.607
Өзге де ағымдағы активтер	12.262	13.528
Ақша қаражаты және олардың баламалары	14.964	22.870
Акционерге беру үшін ұсталатын ретінде сыныпталатын активтер	76.382	89.457
Міндеттемелер
Қарыздар	19	(55)
Өзге де ұзақ мерзімді міндеттемелер	220	(1.125)
Өзге де ағымдағы міндеттемелер	557	(2.930)
Акционерге беруге арналған істен шығу тобы ретінде сыныпталған активтермен тікелей байланысты міндеттемелер	796	(4.110)
Акционерге беру үшін арналған істен шығу тобына тікелей байланысты таза активтер	75.586	85.347

31 желтоқсанда аяқталатын жылдарға ұйымның істен шығушы Акционеріне таза ақша қозғалысы былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008
Операциялық қызметтен түскен ақшалай істен шығу	(12.268)	(8.588)
Инвестициялық қызметтен түскен ақшалай істен шығу	(3.103)	(1.445)
Қаржы қызметінен ақшалай түсім	26.072	12.962
Таза ақшалай істен шығу	10.701	2.929

7. НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАР

Миллион теңгемен	Мұнай-газ активтері	Барлау және бағалау бойынша активтер	МӨЗ құбыр өткізгіштері және активтері	Ғимараттар мен құрылыстар	Теміржолдар және инфрақұрылым	Машиналар, жабдықтар және көлік құралдары	Тау-кен активтері	Өзгелер	Аяқталмаған құрылыс	Жиыны
2008 жылғы 1 қаңтардағы қалдық құны	448.439	43.872	491.994	271.763	367.761	670.445	7.170	28.255	181.007	2.510.706
Шетел валюталарына қайта есептеу	2.088	229	578	200	-	(6)	-	55	84	3.228
Түсім	69.116	18.625	1.272	19.942	506	73.017	3.814	13.033	335.121	534.446
«Солтүстік-Каспий жобасында» қосымша үлес сатып алу	263.477	17.341	-	-	-	-	-	-	-	280.818
Кәсіпорындарды біріктіру арқылы сатып алу (5-ескертпе)	1.060	-	504	7.566	-	6.368	-	13.595	27	29.120
Істен шығу	(5.784)	-	(5.965)	(14.398)	(6.977)	(17.040)	-	(6.627)	(5.225)	(62.016)
Тозу бойынша шығыстар	(27.373)	-	(26.822)	(14.236)	(15.609)	(83.108)	(2.650)	(7.541)	-	(177.339)
Істен шығу бойынша тозу	1.537	-	3.589	1.126	4.909	9.645	-	1.156	69	22.031
Құнсыздануға (резерв) / резервті түзету, нетто	(124)	-	(216)	(5.679)	-	443	-	(562)	2.458	(3.680)
Сатуға арналған ретінде сыныпталған активтерден аударымдар	96	-	-	7.887	-	697	-	355	-	9.035
Аударымдар және қайта топтамалар	35.629	(4.971)	33.292	54.464	23.138	146.672	4.971	5.172	(298.367)	-
2008 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны (қайта есептелді)	788.161	75.096	498.226	328.635	373.728	807.133	13.305	46.891	215.174	3.146.349

Миллион теңгемен	Мұнай-газ активтері	Барлау және бағалау бойынша активтер	МӨЗ құбыр өткізгіштері және активтері	Ғимараттар мен құрылыстар	Теміржолдар және инфрақұрылым	Машиналар, жабдықтар және көлік құралдары	Тау-кен активтері	Өзгелер	Аяқталмаған құрылыс	Жиыны
2008 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны (қайта есептелді)	788.161	76.096	498.226	328.635	373.728	807.133	13.305	46.891	216.174	3.146.349
Шетел валюталарына қайта есептеу	129.160	12.982	55.090	17.965	-	8.690	-	2.442	7.322	233.651
Түсім	193.302	20,886	5.688	14.092	220	92.815	9.017	9.538	271.963	617.521
Кәсіпорындарды біріктіру арқылы сатып алу (5-ескертпе)	-	-	15.589	24.087	-	7.943	-	17.692	36.278	101.689
Істен шығу	(6.388)	-	(806)	(11.110)	(6.392)	(14.044)	-	(5.019)	(5.621)	(49.380)
Тозу бойынша шығыстар	(26.641)	(319)	(30.695)	(18.528)	(13.663)	(94.683)	(3.208)	(15.245)	-	(202.882)
Істен шығу бойынша тозу	2.916	-	346	1.811	2.291	8.836	-	1.337	-	17.537
Құнсыздануға (резерв) / резервті түзету, нетто	(456)	(13)	(267)	(12.711)	-	5.059	(16)	(1.238)	(3.884)	(13.526)
Еншілес компанияға бақылау жасау мүмкіндігінен айрылу (33-ескертпе)	-	-	(4.615)	(174)	-	(388)	-	(173)	(1.103)	(6.453)
Сатуға арналған ретінде сыныпталған активтерге аударымдар (6-ескертпе)	-	-	-	(11.721)	(233)	(11.252)	-	(1.455)	(13.071)	(37.732)
Материалдық емес активтерге аударымдар	(4.841)	-	-	-	-	(4)	-	(82)	(28.745)	(33.672)
Аударымдар және қайта топтамалар	34.036	1.643	41.598	64.921	17.583	91.882	(1.643)	9.666	(259.686)
2009 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны	1.109.249	110.275	580.154	397.267	373.534	902.067	17.455	64.354	218.627	3.773.002
Бастапқы құны	1.260.166	110.607	669.125	467.481	427.915	1.323.380	28.664	101.340	225.149	4.613.827
Жинақталған тозу және құнсыздану	(160.917)	(332)	(88.971)	(70.214)	(54.381)	(421.293)	(11.209)	(36.986)	(6.522)	(840.825)
2009 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны	1.109.249	110.275	580.154	397.267	373.534	902.087	17.455	64.354	218.627	3773.002
бастапқы құны	943.067	75.096	550.924	381.719	416.614	1.173.188	21.348	85.241	219.551	3.866.748
	(154.906)	-	(52.698)	(53084)	(42.886)	(366.055)	(8.043)	(38.350)	(4.377)	(720.399)
2008 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны қайта есептелді	788.161	75.096	498.226	328.635	373.728	807.133	13.305	46.891	215.174	3.146.349

Барлау және бағалау активтерінің қозғалысы былайша берілген:

Миллион теңгемен	Мұнай-газ активтері	Тау-кен активтері	Жиыны
2008 жылғы 1 қаңтардағы қалдық құны	40.763	3.109	43.872
Шетел валютасына қайта есептеу	229	-	229
Түсім	16.326	2.300	18.626
Кәсіпорындарды біріктіру арқылы сатып алу (5-ескертпе)	17.340	-	17.340
Аударымдар және қайта топтамалар	-	(4.971)	(4.971)
2008 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны (қайта есептелді)	74.658	438	75.096
Шетел валютасына қайта есептеу	12.982	-	12.982
Түсім	18.857	2.029	20.886
Тозу бойынша шығыстар	-	(319)	(319)
Құнсыздануға (резерв) / резервті түзету, нетто	-	(13)	(13)
Аударымдар және қайта топтамалар	-	1.643	1.643
2009 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны	106.497	3.778	110.275
Бастапқы құны	106.497	4.110	110.607
Жинақталған тозу және құнсыздану	-	(332)	(332)
2009 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны	106.497	3.778	110.275

2009 жылы 31 желтоқсанда таза теңгерім құны 103.481 миллион теңге (2008: 158.246 миллион теңге) болатын негізгі құралдардың кейбір объектілері Топтың кейбір қарыздары бойынша қамтамасыз ету ретінде салынды.
2009 жылы 31 желтоқсанда негізгі құралдар санатына енгізілген қаржылық жалдау туралы келісімдер бойынша алынған негізгі тауарлардың теңгерім құны 36.512 миллион теңгені (2008 жылы: 32.965 миллион теңгені, 2007 жылы: 26.968 миллион теңгені) құрады.
2009 жылы 31 желтоқсанда Топтың амортизацияланған негізгі құралдарының бастапқы құны 218.378 миллион теңгені (2008 жылы: 154.511 миллион теңгені; 2007 жылы: 106.206 миллион теңгені) құрады.
2009 жылы Топ 3.213 миллион теңге (2008 жылы: 4.468 миллион теңге) сомаға 4,38% орташа салмақталған капиталдандыру ставкасы бойынша қарыздар бойынша шығындарды капиталдандырды.
Негізгі құралдардың құнсыздануы
2009 жылы Топ 13.526 миллион теңге мөлшерінде құнсыздану бойынша резерв таныды, ол негізінен, жалпы сомасы 9.017 миллион теңгеге «ҚазМұнайГаз Сауда үйі» АҚ-ның (ҚМГ ҰК-ның 100% еншілес ұйымы «ҚМГ СҮ») және жалпы сомасы 6.365 миллион теңгеге Альянс Банктің негізгі құралдарының құнсыздануына әкеледі.
2009 жылы 31 желтоқсанда ҚМГ ҰК негізгі құралдардың құнсыздануына тексеруді жүзеге асырды, ол Қазақстанда мұнай өнімдерінің бөлшек саудасы, сондай-ақ Алматы облысында орналасқан «Ақ бұлақ» рекреациялық орталығы бойынша қызметке тартылды, ол тиісінше 5.176 миллион теңге және 1.753 миллион теңге мөлшерінде құнсызданудан шығынды тануға әкеп соқтырды. Өтелетін сома пайдаланудан болатын құнға негізделді және тудырушы бірліктер деңгейінде анықталды. Тудырушы бірліктер тиісінше мұнай өнімдерінің бөлшек саудасында және «Ақ бұлақ» рекреациялық орталықта жұмыс істейтін активтерден тұрады. Тудырушы бірліктер үшін пайдаланудан түскен құнды анықтау кезінде ақша ағындары 22,4% (2008 жылы: 24,9%) салық салуға дейінгі ставка бойынша дисконтталды.
Бұдан басқа, 2009 жылы ҚМГ ҰК жерлің теңгерім құнын қайта бағалау негізінде «Dyneff» Францияда (ТК6 толығымен тиесілі еншілес ұйым) жерге қатысты 2.088 миллион теңге мөлшерінде құнсыздануды таныды, ол жерге 2014 жылы пайдаланудан шығару жоспарланған қойма орналасқан.
Альянс Банктік негізгі құралдарының өтелетін құны нарықтық әдіс негізінде анықталды.
Құнсыздануға резервті түзету
Самұрық-Энерго басшылығы болжамдалған болашақтағы түсімдерді және активтерді пайдаланудан түскен ақша қаражаты ағындарын бағалауды, дисконт ставкасын және өзге де көрсеткіштерді ескере отырып, қаржылық емес активтердің өтелетін сомасын бағалады. Бағалау нәтижесінде Самұрық-Энерго басшылығы «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ және «Ақтөбе ЖЭО» АҚ (Самұрық-Энергоның еншілес ұйымдары) активтері үшін еткен кезеңдерде танылған құнсызданудан шығын қазір жоқ екені туралы қорытындыға келді. Тиісінше 2009 жылы Самұрық-Энерго 5.414 миллион теңге мөлшерінде құнсызданудан шығынды қалпына келтіруден кірісті таныды.

8. МАТЕРИАЛДЫҚ ЕМЕС АКТИВТЕР

Миллион теңгемен	Лицензиялар	Бағдарламалық қамтамасыз ету	Гудвил	Маркетинг бойынша материалдық емес активтер	Жер қойнауын пайдалануға құқық	Өзгелер	Жиыны
2008 жылғы 1 қаңтардағы қалдық құны	29.863	16.765	38.332	22.367	6.851	13.912	128.090
Шетел валютасын қайта есептеу	14	4	699	61	-	47	825
Түсім	3.622	7.165	-	-	3.225	5.625	19.637
Кәсіпорындарды біріктіру арқылы сатып алу (5-ескертпе)	-	-	19.704	-	-	-	19.704
Істен шығу	(89)	(313)	-	-	(364)	(912)	(1.678)
Амортизациялық аударымдар	(2.110)	(4.097)	-	(146)	(65)	(4.941)	(11.359)
Істен шығулар бойынша жинақталған амортизация	81	196	-	-	-	7	284
Құнсыздануға резерв	(4.080)	-	(29.216)	-	-	-	(33.296)
Сатуға арналған ретінде сыныпталған активтерден аударымдар	-	-	-	-	-	2.906	2.906
2008 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны (қайта есептелді)	27.301	19.720	29.519	22.282	9.647	16.644	125.113
Шетел валютасына қайта есептеу	-	233	7.127	5.096	-	3.328	15.784
Түсім	377	7.020	5	27	3.591	5.343	16.363
Кәсіпорындардың біріктіру арқылы сатып алу {5-ескертпе)	-	1.560	201.558	-	-	11.896	215.014
Істен шығу	(726)	(606)	(156)	-	(3.833)	(259)	(5.580)
Тоқтатылған қызмет бойынша істен шығу	-	(93)	-	-	-	(17)	(110)
Амортизациялық аударымдар	(2.697)	(6.200)	-	(197)	(55)	(3.156)	(12.305)
Істен шығулар бойынша жинақталған амортизация	516	233	-	-	-	23	772
Құмсыздануға резерв	-	-	36.743	-	-	-	(36.743)
Негізгі құралдардан аударымдар	26.583	2.296	-	-	-	4.793	33.672
Сатуға арналған ретінде сыныпталған активтерден аударымдар (6-ескертпе)	(18.660)	(2.860)	-	-	-	(192)	(21.712)
Аударымдар мен түзетулер	-	1.735	-	-	-	(1.735)	-
2009 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны	32.694	23.038	201.310	27.208	9.350	36.668	330.268
Бастапқы құны	44.114	42.506	276.433	27.563	9.404	53.682	453.702
Жинақталған амортизация және құнсыздану	(11.420)	(19.468)	(75.123)	(355)	(54)	(17.014)	(123.434)
2009 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны	32.694	23.038	201.310	27.208	9.350	36.668	330.268
Бастапқы құны	36.875	32.705	54.775	22.440	9.712	30.543	187.050
Жинақталған амортизация және құнсыздану	(9.574)	(12.985)	(25.256)	(158)	(65)	(13.899)	(61.937)
2008 жылғы 31 желтоқсандағы қалдық құны (қайта есептелді)	27.301	19.720	29.519	22.282	9.647	16.644	125.113

Лицензиялар, негізінен, «Қазақтелеком» АҚ сатып алынған телекоммуникация секторындағы лицензияларды және ҚМГ ҰК және ҚазАтомӨнеркәсіп сатып алынған табиғи ресурстарды баруға лицензиялар бойынша капиталдандырылған шығындарды қамтиды. Лицензияларға амортизациялар 3 жылдан 20 жылға дейін активтердің пайдалы қызметінің есептік мерзімін ескере отырып, тікелей желілік әдіс негізінде есептеледі.
Бағдарламалық қамтамасыз ету Топ қызметінде пайдаланылатын салып алынған қолданбалы бағдарламалардың құнын қамтиды, ол негізінен бухгалтерлік бағдарламаларға жатқызылады. Бағдарламалық қамтамасыз етуге амортизация 1 жылдан 14 жылға дейін активтердің пайдалы қызметінің есептік мерзімін ескере отырып, тікелей желілік әдіс негізінде есептеледі.
2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша жер қойнауын пайдалануға құқық тиісінше 8.365 миллион теңге және 985 миллион теңге (тиісінше 2008: 6.996 миллион теңге және 2.651 миллион теңге,
2007: 4.966 миллион теңге және 1.885 миллион теңге) сомаға мұнай-газ және тау-кен барлау және бағалау активтерінің қалдық құнын қамтиды.
Гудвилдің құнсыздануына тест
Мына сегменттер бойынша ақша ағынын тудыратын бірліктердің әрқайсысына жатқызылған 31 желтоқсандағы жағдай бойынша гудвилдің теңгерім құны:

Ақша ағынын тудыратын бірліктер	2009	2008
Мұнай өңдеу және мұнай-техимия	196.632	27.369
Мұнай құятын терминал және теңіз порты	2.370	2.150
Мұнай-газ жиыны	199.002	29 519
Корпоративтік бизнес	1.031	-
Бөлшек бизнес	810	-
Қаржы институттары мен даму институттарының жиыны	1.841	-
Өзгелердің жиыны	467	-
Гудвилдің жиыны	201.310	29.519

Жиынтық кіріс туралы есепте танылған гудвилдің құнсыздануы бойынша шығыстар мынаны қамтыды:

Ақша ағынын тудыратын бірліктер	2009	2008
Қаржы институттары мен даму институттары	35.436	-
Мұнай-газ	1.307	23.553
Өзгелер	-	5.663
	36.743	29.216

Гудвилдің өтелетін құнының есебі кезінде қолданылған негізгі жорамалдар
Гудвилдің өтелетін құны 3-ескертпеде сипатталған есеп саясатына сәйкес анықталды.
Топ мұнай-газ сегменті үшін гудвилдің өтелетін құнының есебі үшін мынадай ставкалар мен кезеңдерді пайдаланады:

	Мұнай-химия және мұнай өңдеу		Мұнай құятын терминал және теңіз порты
	2009	2008	2009	2008
Дисконттау ставкасы	8,8 %-11,5 %	7,8-11,2 %	19,11 %	19,11 %
Өсудің болжамдалған қарқыны	1,5 %	1,5 %	-	-
Кезең, жыл	5	5	10	10

Топ қаржы институттары мен даму институттарының сегменті үшін гудвилдің өтелетін құнының есебі үшін мынадай ставкалар мынадай кезеңдерді пайдаланады:

	Корпоративтік бизнес		Бөлшек бизнес
	2009	2008	2009	2008
Дисконттау ставкасы	13.96%	12,66%	13,96%	12,66%
Өсудің болжамдалған қарқыны	5%	2%	5%	2%
Кезең, жыл	5	5	5	5

Мұнай-газ сегменті бойынша өтелетін құн есебі кезінде қолданылған негізгі жорамалдар былайша берілген:
- Жалпы пайда;
- Дисконттау ставкасы;
- Жоспарлы кезең ішінде ақша ағындарын сыртқа тарату үшін пайдаланылған өсудің болжамдалған қарқыны.
Жалпы пайда
Бюджет кезеңі басталар алдындағы екі жыл ішінде алынған орташа мәндерге негізделетін жалпы пайда. Осы мәндер күтілетін тиімділікті арттыруға бюджет кезеңі ішінде ұлғаяды.
Дисконттау ставкасы
Ақша ағынын тудыратын әрбір бірлікке тән тәуекелдердің ағымдағы нарықтық бағаларын көрсететін дисконттау ставкасы. Дисконттау ставкасы капиталдың орташа салмақталған құнының есебі негізінде есептелді. Одан әрі осы ставка ақша ағынын тудыратын бірлікке қатысты қандай да бір нақты тәуекелге нарықтың бағасын көрсету үшін түзетілді, ол үшін болашақтағы болжамдар түзетілген жоқ.
Өсудің болжамдалған қарқыны
Өсу қарқыны осы өнеркәсіп бойынша жарияланған зерттеулерге негізделген.
Жорамалдардың өзгерістерге сезімталдық
Ақша ағындарын тудыратын бірліктер үшін өтелетін құнды бағалауға қатысты басшылықтың пікірі бойынша жоғарыда көрсетілген негізгі жорамалдардың кез келгеніне ешқандай қолайлы өзгеріс Мұнай-химия және мұнай өңдеу мен Мұнай құятын терминал және теңіз порты бірліктерінің есептік өтелетін құнынан басқа, оның өтелетін құнынан бірліктің теңгерім құнының біршама артуын болдырмайды. 2009 жылғы 31 желтоқсанда өтелетін құн олардың теңгерім құнына жақындады, демек негізгі жорамалдардағы кез келген жағымсыз өзгерістер одан әрі құнсызданудан шығынды болдырмайды, ол осы бірліктер бойынша танылатын болады.
Қаржы институттары мен даму институттарының сегменті бойынша өтелетін құн есебі кезінде қолданылған негізгі жорамалдар былайша берілген:
- Пайыздық маржа;
- Дисконттау ставкасы;
- Жоспарлы кезең ішіндегі нарықтың үлесі;
- Қызметті жүзеге асыратын елдің жалпы ішкі өнімінің (ЖІӨ) ағымдағы мәні;
- Қызметті жүзеге асыратын елдегі инфляция деңгейі.
Пайыздық кіріс
2009 жылы өндіріліп алынған тиімді пайыздық ставкаға негізделген пайыздық маржа. Бұл мәндер күтілетін инфляция деңгейін ескере отырып, жоспарлы кезең ішінде ұлғаяды.
Дисконттау ставкасы
Ақша ағынын тудыратын әрбір бірлікке тән тәуекелдердің ағымдағы нарықтық бағаларын көрсететін дисконттау ставкасы. Дисконттау ставкасы капиталдың орташа салмақталған құнының есебі негізінде есептелді. Одан әрі осы ставка ақша ағынын тудыратын бірлікке қатысты қандай да бір нақты тәуекелге нарықтың бағасын көрсету үшін түзетілді, ол үшін болашақтағы болжамдар түзетілген жоқ.
Нарықтан үлес туралы жорамалдар
Осы жорамалдар маңызды мағынаға ие, өткені сала бойынша өсу қарқындары туралы деректерді пайдаланумен қатар, басшылық жоспарлы кезең ішіндегі оның бәсекелестеріне қатысты бөлімшенің жағдайы қалай өзгеретінін бағалайды. Басшылық клиенттердің салымдарын қоса алғанда, заңды және жеке тұлғалар үшін активтер мен банктік қызметтерді басқару саласындағы сегменттің үлесі жоспарлы кезең ішінде тұрақты болып қалады деп болжайды.
Өсудің болжамды қарқыны, ЖІӨ және қызметті жүзеге асыратын елдің инфляция деңгейі Жорамалдар салалық зерттеулер бойынша жарияланған деректерге негізделген.
Жорамалдардағы өзгерістерге сезімталдық
Сегменттердің өтелетін құнын анықтау үшін негізгі жорамалдарға ықтимал өзгерістер гудвилдің қосымша құнсыздануына әкелмейді деп санайды басшылық.

9. БІРЛЕСКЕН КӘСІПОРЫНДАРДАҒЫ ЖӘНЕ ҚАУЫМДАСҚАН КОМПАНИЯЛАРДАҒЫ ИНВЕСТИЦИЯЛАР

31 желтоқсанда бірлескен кәсіпорындардағы және қауымдасқан компаниялардағы инвестициялар былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008 жыл (қайта есептелді)	2007
Бірлескен кәсіпорындар:
"ТеңізшеврОйл" ЖШС	227.760	196.671	184.314
"ҚазГерМұнай" ЖШС	104.718	102.455	97.819
"ҚазРесГаз" АҚ	91.610	40.707	21.564
Forum Muider В.V.компаниясы	40.026	41.972	-
"Қазақойл-Ақтөбе" ЖШС	37.231	34.777	32.454
"Валсера Холдингс Б.В."	17.576	17.611	19.282
Екібастуз ГРЭС-2	14.755	15.121	12.990
Өзгелер	30.508	22.605	23.494
	564.184	471.919	391.917

Қауымдасқан компаниялар:
«ПетроҚазақстан Инк.» («ПҚИ»)	118.989	109.798	134.792
«Халық банкі» АҚ	101.960	-	-
«Қазкоммерцбанкі» АҚ	95.545	-	-
«Шекербанк»	76.839	-	-
«СБМ Қазақстан» («СЗМ»)ЖШС	48.131	44.604	37.829
«Каспий құбыр өткізу консорциумы» ЖШС	16.285	-	-
«КАТКО БК» ЖШС	14.206	5.149	2.980
Өзгелер	64.429	29.977	24.188
Минус: Құнсыздану	(6.516)	(5.348)	-
	529.868	184.180	199.789
	1.094.052	656.099	591.706

31 желтоқсанда бірлескен кәсіпорындардағы және қауымдасқан компаниялардағы иелену үлесі былайша берілген:

	Жарғылық капиталдағы %
Компания	2009	2008	2007
Бірлескен кәсіпорындар:
"ТеңізшеврОйл" ЖШС	20,00 %	20,00 %	20,00 %
"ҚазГерМұнай" ЖШС	50,00 %	50,00 %	50,00 %
"ҚазРесГаз" АҚ	50,00 %	50,00 %	50,00 %
Forum Muider В. V. компаниясы	50,00 %	50,00 %	-
"Қазақойл-Ақтөбе" ЖШС	50,00 %	50,00 %	50,00 %
"Валсера Холдинге Б.В."	50,00 %	50,00 %	50,00 %
Екібастуз ГРЭС-2	50,00 %	50,00 %	50,00 %
	-	-	-
	-	-	-
Қауымдасқан компаниялар:	-	-	-
«ПетроҚазақстан Инк.» («ПҚИ»)	33,00 %	33,00 %	33,00 %
«Халық банкі» АҚ	26,81 %	-	-
«Қазкоммерцбанкі» АҚ	18,30 %	-	-
"Шекербанк"	33,98 %	-	-
ТОО "GSM Қазақстан" ("GSM")	49,00 %	49,00 %	49,00 %
«Каспий құбыр өткізу консорциумы» ЖШС	20,75 %	-	-
«КАТКО БК» ЖШС	49,00 %	49,00 %	49,00 %

ПетроҚазақстан Инк. («ПҚИ») 33%-ші үлесі осы үлесті сатып алуға алынған қарыз бойынша қамтамасыз ету ретінде кепілге қойылды. Алайда кепілге қойылған акциялар сатып алу күнінен (2006 жылғы 4 шілде) бастап қаржыландырудың бастапқы 7 жылы ішінде айналымға түсе алмайды.
2009 жылы 4 желтоқсанда «ПҚИ» 300 миллион АҚШ доллары мөлшерінде қосымша дивидендтер жариялады, олар 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша төленбеді. Алуға дивидендтергі ҚМГ үлесі 99 миллион АҚШ долларын құрады, ол 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша 14.688 миллион теңгеге баламалы.
Тұрақтандыру жоспарына сәйкес 2009 жылы Қор екінші деңгейдегі банктерден мына акцияларды сатып алуды жүзеге асырды:
- 2009 жылғы 14 мамырда Қор бір акцияның бағасы 217,5 теңге болатын «Қазкоммерцбанк» АҚ-ның 165.517.241 жай акциясын сатып алды, оның нәтижесінде 36.000 миллион теңге банктің капиталына инвестицияланды;
- 2009 жылғы 27 наурызда және 29 наурызда Қор тиісінше бір акцияның бағасы 104,03 теңге және бір акцияның бағасы 168,42 теңге болатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-нын 259.064.909 жай акциясын және 196.232.499 артықшылықты акциясын сатып алды.
Сатып алу қосымша эмиссия арқылы жүзеге асырылды және сатып алу күнгі «Қазкоммерцбанк» АҚ-ның және «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның жай акцияларының жиынтық санында Қордың үлесі тиісінше 21,28% және 20,97% құрады. Оның салдарынан Қор сатып алған «Қазкоммерцбанк» АҚ акцияларының бір бір бөлігі «Қазкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің сенімгерлік басқаруына берілді.
Қор «Қазкоммерцбанк» АҚ-ның және «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның сатып алу бөлігі ретінде сатып алу күнінен бастап 2 жылдан 5 жылға дейінгі кезеңде іске асырылған сатып алынған үлесті сатуға колл және пут опциондарын да алды. Сатып алу күні осы опциондардың әділ құны «Қазкоммерцбанк» АҚ үшін 12.346 миллион теңгені және «Қазақстан Халық Банкі» АҚ үшін 24.071 миллион теңгені құрады және инвестициялар құнының бір бөлігі ретінде танылды. 2009 жылғы 31 желтоқсанда осы опциондардың әділ құны 130.541 миллион теңгені құрады.
2009 жылы 31 желтоқсанда «Шекербанк» 2009 жылы «БТА Банкі» АҚ-нан сатып алынған қауымдасқан компанияны білдірді.
Бірлкескен кәсіпорындардағы және қауымдасқан компаниялардағы инвестицияларға өзгерістер былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008 жыл (қайта есептелді)
1 қаңтардағы сальдо	656.099	591.706
Қауымдасқан компаниялардың және бірлескен кәсіпорындардың кірісіндегі үлес	278.838	266.669
Алынған дивидендтер	(162.100)	(235.749)
Сатып алу (5-ескертпе)	236.314	52.729
Шетел валюталарына қайта есептеу	87.396	(2.296)
Істен шығу	(733)	(11.919)
Сатуға арналған ретінде сыныпталған аударымдар (6-ескертпе)	(914)	-
Өзге жиынтық кірістегі үлес	996	307
Құнсыздану	(1.844)	(5.348)
31 желтоқсандағы сальдо	1.094.052	656.099

2009 және 2008 жылдары Топ «Астана Финанс» АҚ-дагы («Астана Финанс») инвестициялардың құнсыздануын білдіретін тиісінше 1.І67 миллион теңге және 5.348 миллион теңге құнсызданудан өтелетін құнға дейінгі шығынды таныды. Құнсыздану жиынтық кіріс туралы есепте танылды. Өтеле, 2009 және 2008 жылдардағы 31 желтоқсандағы Астана Финанстың таза активтеріндегі Топтың үлесі негізделді.
Мына кестелерде 31 желтоқсандағы бірлескен кәсіпорындардағы және қауымдасқан компаниялардан Топтың инвестициялары туралы қорытындыланған қаржылық ақпарат берілген (Топтың бара-бар үлесі);

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
31 желтоқсандағы бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компаниялардың жиынтық активтері мен міндеттемелері
Активтердің жиыны	3.411.009	1.284.661	1.094.438
Міндеттемелердің жиыны	(2.319.297)	(628.562)	(502.754)
Таза активтер	1.091.712	656.099	591.684
Бір жылға бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компаниялардағы жиынтық түсім және таза пайда
Түсім		1.060.180	862.767
Таза пайда		278.838	266.669

2009 жылғы 31 желтоқсандағы бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компаниялардың танылмаған жинақталған шығындарындағы Топтың үлесі 98.849 миллион теңгені (2008: 42.804 миллион теңгені; 2007: 35.117 миллион теңгені) құрады.

10. КЛИЕНТТЕРГЕ ҚАРЫЗДАР

31 желтоқсандағы клиенттерге қарыздар мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Ірі кәсіпорындарға қарыздар	1.724.292	185.648	71.542
Қаржы лизингі	21.190	18.080	11.545
Шағын және орта бизнеске кредит беру	242.926	6.450	19.683
Жеке тұлғаларға қарыздар	663.388	36.885	10.080
Өзге де қарыздар	16.094	8.149	4.577
Қарыздардың жалпы сомасы	2.667.890	255.212	117.427
Минус: қамсыздануға резерв	(1.167.076)	(28.634)	(11.710)
Клиенттерге қарыздар нетто	1.500.814	226.578	105.717
Минус: ағымдағы бөлік	347.755	23.383	7.729
Ұзақ мерзімді бөлік	1.153.059	203.195	97.988

31 желтоқсанда аяқталатын жылдар үшін қарыздар бойынша қамсыздануға резервтегі қозғалыс былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)
1 қаңтардағы резерв	28.634	11.710
Есептелді	930.624	22.837
Сату үшін активтерге аударым	(5.278)
Резерв есебінен есептен шығарылды	(68.864)
Қалпына келтірілді	2.968
Шетел валютасына қайта есептеу	282.274
Тоқтатылған операциялар	(3.282)
31 желтоқсанға резерв	1.167.076

Мына кестелерде 31 желтоқсанға несие қоржынының кредит сапасы туралы ақпарат берілген:

Миллион теңгемен		2009	2008
Құнсыздану белгілері анықталмаған қарыздар:
Стандартты қарыздар		914.395	201.148
Құнсыздануға резерв		(69.932)	(999)
Құнсыздануға резерв алынған стандарты қарыздар		844.463	200.149
Кұнсызданған қарыздар:
Дербес құнсызданған қарыздар		1.386.235	46.386
Құнсыздануға резерв		(885.318)	(23.382)
Құнсыздануға резерв алынған дербес құнсыздандырылған қарыздар		500.917	23.004
Мерзімі өткен қарыздар
- 90 күннен аз мерзімі өткендер		115.220	6.657
- 90 күннен астам және 1 жылдан кем мерзімі өткендер		128.726	1.021
-1 жылдан астам мерзімі өткендер		123.314	-
Құнсыздануға резерв		(211.826)	(4.253)
Құнсыздануға резерв алынған мерзімі еткен қарыздар		155.434	3.425
Құнсызданған қарыздардың жиыны		656.351	26.429
Қарыздардың жиыны		1.500.814	226.578

31 желтоқсанға қаржылық жалдау бойынша таза инвестициялардың құрауыштары былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Бір жыл ішінде	8.487	4.368	1.970
Бір жылдан артық, бірақ бес жылдан аспайтын	13.317	15.125	9.577
Бес жылдан жоғары	3.494	4.256	3.908
Ең төменгі жалдау төлемдері	25.298	23.749	15.455
Минус жұмыспен өтелмеген қаржылық кіріс	(4.108)	(5.669)	(3.910)
Минус құнсыздануға резерв	(1.485)	(5.891)	(795)
Қаржылық жалдауға таза инвестициялар	19.705	12.189	10.750

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Өтеу мерзімі 1 жылға дейін	347.755	23.383	7.729
Өтеу мерзімі 1 жылдан 5 жылға дейін	949.706	68.646	29.429
Өтеу мерзімі 5 жылдан жоғары	119.980	134.245	68.259
Мерзімі өткендер	83.373	304	300
	1.500.814	226,578	105.717

11. КРЕДИТ МЕКЕМЕЛЕРІНДЕГІ ҚАРАЖАТ

31 желтоқсандағы кредит мекемелеріндегі қаражат мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
10 ірі жергілікті банктер	484.010	171.659	85.999
Өзге де жергілікті кредит мекемелері	54.051	20.629	1.481
Қарыздардың жалпы сомасы	538.061	192.288	87.480
Минус: құнсыздануға резерв	(63.658)	(21.678)	(484)
Қарыздар, нетто	474.403	170.610	86.996
Минус: ағымдағы бөлігі	52.584	28.103	761
Ұзақ мерзімді бөлігі	421.849	142.507	86.235

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
АА- бастап АА+ дейінгі рейтингілер	1.367	-	-
А- бастап А+ дейінгі рейтингілер	970	-	-
ВВ- бастап ВВ+ дейінгі рейтингілер	88.966	113.647	60.748
В+ қарағанда төмен рейтінгілер	335.969	56.515	25.017
Рейтингі жоқ	47.131	448	1.231
	474.403	170.610	86.996

Кредит мекемелеріндегі қаражат бойынша құнсыздануға резервке өзгерістер былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)
1 қаңтардағы резерв	21.678	484
Есептелді	62.390	21.193
Шетел валютасына қайта есептелді	1.089	1
Қалпына келтірілді	(21.157)	-
Резерв есебінен есептен шығарылды	(342)	-
31 қаңтардағы резерв	63.658	21.678

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Өтеу мерзімі 1 жылға дейін	52.554	28.103	761
Өтеу мерзімі 1 жылдан 5 жылға дейін	349.834	115.514	37.435
Өтеу мерзімі 5 жылдан жоғары	72.015	26.993	48.800

12. ҚАРЖЫЛЫҚ АКТИВТЕР

31 желтоқсандағы қаржылық активтер мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008(пересчитано)	2007
Бірлескен кәсіпорын қатысушысынан алуға вексель	21.351	18.862	18.480
Қауымдасқан компания қатысушысынан алуға вексель (5-ескертпе)	16.07	-	-
Сатуға қолда бар қаржылық активтер	209.590	191.900	178.765
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қазынашылық вексельдері	78.880	66.645	52.534
Ұлттық Банктің ноттары	4.268
Корпоративтік облигациялар	43.008	8.607	13.468
Қазақстандық қаржы агенттіктерінің облигациялары	21.558	48.346	42.760
Халықаралық қаржы ұйымдарының облигациялары	1.677	3.544	3.550
Өзге де борыштық бағалы қағаздар	1.400	42	2.603
Үлестік бағалы қағаздар	67.169	66.655	65.726
Минус: Құнсыздану	(8.370)	(1.939)	(1.876)
Репо шарттары бойынша	9.411	16.490	200
Өтегенге дейін ұсталатын қаржылық активтер	6.386	45.072	5.202
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қазынашылық вексельдері	5.550	8.565	2.852
Корпоративтік облигациялар	836	9.886	407
Қазақстандық қаржы агенттіктерінің облигациялары	-	4.402	-
Өзге де борыштық бағалы қағаздар	-	22.219	1.943
Кері сатып алу келісімдері бойынша сатып алынған бағалы қағаздар	210	54.934	24.918
Кері сатып алу келісімдері бойынша сатып алынған бағалы қағаздар	210	55.179	24.918
Минус: Құнсыздану	-	(245)	-
Пайда және шығын арқылы әділ құн бойынша ескерілетін қаржылық активтер	4.411	20.549	29.728
Венчурлық капитал ұйымына котталмайтын инвестициялар	-	4.093	4.268
Акционерлік капиталға котталмайтын инвестициялар	4.253	15.808	25.285
Корпоративтік облигациялар	158	648	175
Қаржылық жалдау бойынша дебиторлық берешек	43	679
Сауда бағалы қағаздары	132.189	-	-
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қазынашылық вексельдері	28.611	-	-
Корпоративтік облигациялар	46.290	-	-
Қазақстандық қаржы агенттіктерінің облигациялары	11.668	-	-
Халықаралық қаржы ұйымдарының облигациялары	8.776	-	-
Шетел мемлекеттерінің қазынашылық вексельдері	3	-	-
Өзге де үлестік бағалы қағаздар	36.841	-	-

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Туынды қаржылық құралдар	26.182	-	40
Опциондар	14.385	-	-
Пайыздық айырбастар	11.797	-	-
Өзгелер	-	-	40
Қаржы активтерінің жиыны	416.437	331.996	257.133
Минус: ағымдағы бөлігі	(198.722)	(142.296)	(126.748)
Ұзақ мерзімді бөлігі	217.715	189.700	130.385

2009 жылғы 31 желтоқсандағы сатуға қолда бар қаржылық активтер, өтегенге дейін сатылатын қаржылық активтер және сауда бағалы қағаздары бойынша пайыздық ставкалар тиісінше 0,01%-дан 18,9%-ға дейінгі, 3,27%-дан 8,5%-га дейінгі және 11,3%-дан 12,5%-га дейінгі (2008: тиісінше 1,7%-дан 45,4%-га дейінгі, 5,6%-дан 19,0%-ға дейінгі; 2007: тиісінше 4,05%-дан 25.17%-ға дейінгі, 7%-дан 11%-га дейінгі) диапазонда болды.

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
АҚШ долларымен берілген қаржылық активтер	206.236	97.415	100.696
Теңгемен берілген қаржылық активтер	196.669	232.725	151.724
Өзге де валюталарда берілген қаржылық активтер	13.532	1.856	4.713
	416.437	331.996	257.133

9. Қаржы активтерінің құнсыздануына резервтегі өзгерістер былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)
1 қаңтардағы резерв	2.184	1.876
Есептелді	6.900	398
Резерв есебінен есептен шығарылды	(469)	-
Қалпына келтірілді	(245)	(90)
31 желтоқсандағы резерв	8.370	2.184

Қаржылық активтерді өтеу мерзімі былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Өтеу мерзімі 1 жылға дейін	198.722	142.296	126.748
Өтеу мерзімі 1 жылдан 5 жылға дейін	97.572	70.687	29.732
Өтеу мерзімі 5 жылдан жоғары	47.996	32.516	5.474
Өтеу мерзімі жоқ	72.147	86.497	95.179
Жиыны	416.437	331.996	257.133

Бірлескен кәсіпорынның қатысушысынан алуға вексель
2007 жылы Топ CCEL бірлесіп бақылайтын кәсіпорынның 50%-дық үлесін сатып алды, ол "State Alliance Holdings Limited"-тен («CITIC Group» тиесілі холдинг компаниясы, Гонконг қор котталатын компаниялар) Батыс Қазақстанда мұнай және табиғи газ өндіруге инвестицияланды.
CCEL қолда бар бөлінетін капитал негізінде дивидендтерді жыл сайын жариялауға міндетті. Сонымен бір уақытта Топ CCEL-ден алынған кез келген дивидендтерді СІТІС ауыстыру міндеттемесін өзіне қабылдады, кепілдендірілген төлемді ең жоғары сомаға дейінгі мөлшерде артттыру 2009 жылғы 31 желтоқсаннан 2020 жылға дейін 790,5 миллион АҚШ долларын (117.289 миллион теңге) (2008: 778,8 миллион АҚШ долларын немесе 94.056 миллион теңгені) құрады. Ен жоғары сома СІТІС қаржыладырылған және есептелген сыйақы бастапқы сатып алу бағасына компания үлесінің қалдығын білдіреді. Топтың CCEL баламалы сомасын алғанға дейін СІТІС сомасын төлеу міндеттемесі болмайды. Тиісінше, Топ өзінің шоғырландырылған бухгалтерлік теңгерімінде CCEL-дан 2020 жылға дейін жыл сайынғы негізде кепілдендірілген төлем мөлшерінде дивидендтер алуға құқықты және ен жоғары кепілдендірілген сомаға арттыруға кез келген дивидендтерді ұстау құқығын ғана таниды. Осы дебиторлық берешектің теңгерім құны 2009 жылғы 31 желтоқсанда 141,7 миллион АҚШ долларын (2008:153,5 миллион АҚШ долларын) құрады.
Бұдан баска, Топтың сатып алу туралы шартта көрсетілген белгілі бір жағдайларда өз опционын сатуға өткізуге және СІТІС инвестицияларын қайтарып алуға және 150 миллион АҚШ долларын плюс 8% жылдық ставка бойынша сыйақыны минус алынған кепілдендірілген төлемдердің жиынтық сомасын кері алуға құқығы бар.
2008 жылғы 17 қарашада кепілдендірілген төлем 12 маусым мен 12 желтоқсаннан кешіктірмей екі тең төлеммен төленетін 26,2 миллион АҚШ долларынан 26,9 миллион АҚШ долларына дейін ұлғайды. Осы келісімді жасасқаннан кейін дебиторлық берешек бойынша тиімді сыйақы ставкасы жылына 15%-ды құрайды.
Үлестік бағалы қағаздар (сатуға қолда бар қаржылық активтер)
2007 жылы Казатомөнеркәсіп (бұдан әрі - ҚАҰ) «Toshiba Nuclear Energy Investments US Inc.»-тен 400,000 мың АҚШ долларына «Toshiba Nuclear Energy Holdings (US) Inc.» компаниясының (бұдан әрі -«TNEH-US») А класты 400 қарапайым акциясын сатып алды. Бұдан басқа, ҚАӨ «Toshiba Nuclear Energy Investments UK Ltd» - дан 140,000 мың АҚШ долларына «Toshiba Nuclear Energy Holdings (UK) Ltd.» компаниясының (бұдан әрі - «TNEH-UK») А класты 140 қарапайым акциясын сатып алды. TNEH-US-тан А класты 400 қарапайым акция және TNEH-UK - тен А класты 140 қарапайым акция сатып алу нәтижесінде, ҚАӨ көрсетілген компанияларда 10% иелену үлесін сатып алды. TNEH-US және TNEH-UK «Westinghouse Group» (бұдан әрі - «Westinghouse») 100% акциясын иеленеді.
TNEH-US және TNEH-UK қатысу үлестерін бір уақытта сатып алуға байланысты Топ «пут» опционға келісім (бұдан әрі - «пут» опционы) жасасты. Westinghouse жүргізетін еншілес кәсіпорын «Үлбі металлургия зауыты» АҚ» компаниясында (Топтың еншілес кәсіпорны) отын жиналымын өндіру сертификаттауға қатысты, «пут» опционы ҚАӨ опцион алғашқы 67% акцияға 540,000 мың АКШ долларына тең 100% бастапқы сатып алу бағасына және қалған 33% акцияға 90% бастапқы сатып алу құнына «Toshiba» корпорациясындағы өз акцияларын сатуды білдіреді, оның нәтижесінде «пут» опционын орындау бағасы 522,180 мың АҚШ долларына теңестіріледі. Егер көрсетілген сертификаттау жүргізілмейтін болса, ҚАӨ 2010 жылғы 31 наурыздан бастап 2013 жылғы 29 ақпанды қоса алғандағы кезең ішінде «пут» опционын пайдалана алады.
TNEH-US және TNEH-UK иелену үлестерін бір уақытта сатып алуға байланысты, ҚАӨ «колл» опционына келісім (бұдан әрі - «колл» опционы) жасасты. Егер АҚШ шетел инвестициялары комитеті ҚАӨ стратегиялық әріптес артық бола алмайтынын ескерсе, «колл» опционы «Toshiba» корпорациясына Компаниядан оның акцияларын TNEH-US және TNEH-UK-ға сатуды талап ету құқығын береді. Бұл жағдайда, Компания акцияларының әділ құнын тәуелсіз халықаралық бағалау компаниясы анықтайтын болады.
Топ осы инвестицияларды сатуға қолда бар ретінде сыныптады, өйткені бұл Топтың инвестицияларды мерзімді перспективада ұстау ниеті мен қабілетін білдірудің үздік тәсілін білдіреді. TNEH-US және TNEH-UK инвестициялар өзіндік құны бойынша ескеріледі, өйткені олар әділ құны дұрыс анықталмайтын жеке компанияның капиталы болып табылалы.
Үлестік бағалы қағаздар (сатуға қолда бар қаржылық активтер) (жалғасы)
2009 жылғы 31 желтоқсандағы инвестициялардың теңгерім құны 66.046 миллион теңгені (2008: 66.046 миллион теңгені; 2007:65.313 миллион теңгені) құрады.

13. БАНКТІК ДЕПОЗИТТЕР

31 желтоқсандағы банктік депозиттер мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
АҚШ долларымен берілген банктік депозиттер	675.055	440.912	285.787
Теңгемен берілген банктік депозиттер	292.500	190.712	284.267
Өзге валюталармен берілген банктік депозиттер	14.869	345	246
Минус: құнсыздану	-	(7.154)	-
Банктік депозиттердің жиыны	982.424	624.815	570.300
Минус: ағымдағы бөлігі	(929.754)	(584.326)	(530.904)
Ұзақ мерзімді бөлігі	52.670	40.489	39.396

Банктік депозиттер бойынша құнсыздануға резервтегі өзгерістер былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)
1 қаңтардағы резерв	7.154	-
Есептелді	451	7.154
Қалпына келтірілді	(7.605)	-
31 желтоқсанда	-	7.154

2009 жылғы 31 желтоқсанда ұзақ мерзімді банктік депозиттер бойынша орташа салмақталған пайыздық ставка 6,97%-ды құрады; қысқа мерзімді банктік депозиттер бойынша орташа салмақталған ставка 8,31 %-ды (2008: 5,49% және 6,83%, 2007: 4,57% және 8,59%) құрады.

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Өтеу мерзімі 1 жылдан аз	929.754	584.326	530.904
Өтеу мерзімі 1 жылдан 5 жылға дейін	49.290	35.011	35.729
Өтеу мерзімі 5 жылдан жоғары	3.380	5.478	3.667
	982.424	624.815	570.300

2009 жылғы 31 желтоқсанда банктік депозиттер 75 миллион теңге сомасында ақша қаражатын қамтыды, ол і | Топтың кейбір қарыздарын қамтамасыз ету ретінде санынды (2008: 23.944 миллион теңге, 2007: 31.365 миллион теңге) (9-ескертпе).
2009 жылғы 31 желтоқсанда банктік депозиттер пайдалануда шектелген ақша қаражатын қамтыды, ол негізінен, 25.083 миллион теңге (2008: 13.081 миллион теңге, 2007: 7.515 миллион теңге) сомасында Топтың кейбір қарыз шарттарында белгіленген мақсаттарға пайдаланылуы мүмкін.

14. ӨЗГЕ ДЕ ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ АКТИВТЕР

31 желтоқсандағы өзге де ұзақ мерзімді активтер мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Ұзақ мерзімді активтерге төленген аванстар	175.360	59.574	40.039
Өтеуге ұзақ мерзімді ҚҚС	24.851	19.177	18.665
Ұзақ мерзімді тауарлық-материалдық қорлар	7.078	9.148	9.969
Өзгелер	13.786	13.856	12.740
Минус: өтеуге ҚҚС құнсыздандыруға резерв	(14.404)	(12.939)	(11.959)
	206.671	88.816	69.454

Өтеуге КҚС құнсыздандыруға резервке өзгерістер былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)
1 қаңтарда	12.939	11.959
Бір жылға есептеу	1.465	980
31 желтоқсанда	14.404	12.939

2009 жылғы 9 желтоқсанда Қор «Екібастуз-1» ЖШС-ға 50% қатысу үлесін сатып алу туралы «Ekibastuz Holdings B.V.» және «Kazakhmys PLC» шарт жасасты. 2009 жылғы 11 желтоқсанда Қор осы акцияларға 680.854 мың АҚШ доллары (төлем күнгі бағам бойынша 101.080 миллион теңге) сомасында аванс төледі.
2009 жылғы 31 желтоқсанда 22.965 миллион теңге мөлшерінде аванстар құрылыс мердігерлеріне алдын ала төлемді білдірді (2008: нөл, 2007: нөл). 2009 жылы Қор Астанада және Алматыда құрылыс үдерісінде тұрғын және офистік ғимараттарды сатып алуға құрылыс мердігерлерімен шарт жасасты. Шарттардың ережелеріне сәйкес Топ мердігерлерге аванстық төлемдерді жүзеге асыруға міндеттенді, ал құрылыс мердігерлері белгіленген мерзімде құрылысты аяқтауға міндеттенді. Топ мердігерлер құрылысты аяқтағаннан кейін тиісті объектілердің иелері болады.
Қалған аванстар негізгі құралдарды жеткізуге және құрылыс жұмыстарын орындауға алдын ала төлемді де ұсынады.
2009 жылғы 31 желтоқсанда басшылық өтеуге ұзақ мерзімді ҚҚС өтеу ықтималдығының қайталама бағасын жүзеге асырды және 14.404 миллион теңге мөлшерінде өндіріп алу екі ұшты шешім болып табылатын қорытындыға келді (2008: 12.939 миллион теңге, 2007: 11.959 миллион теңге). Нәтижесінде, 2009 жылы Топ 1.465 миллион теңге (2008: 980 миллион теңге) сомасында өтеуге ҚҚС бойынша қосымша резерв есептеу шешімін қабылдады.

15. ТАУАРЛЫҚ-МАТЕРИАЛДЫҚ ҚОРЛАР

31 желтоқсанда тауарлық-материалдық қорлар мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Сатуға қайта өңделген өнім	57.659	34.155	49.021
Мұнай-газ саласының материалдары және қорлары	50.171	40.563	28.864
Уран өнімі	34.038	18.565	9.584
Газды қайта өңдеу өнімі	30.787	15.755	7.310
Шикі мұнай	29.256	17.708	19.577
Теміржол саласының материалдары мен қорлары	26.302	32.603	29.110
Аяқталмаған өндіріс	13.860	11.270	8.740
Өндірістік материалдар мен қорлар	5.861	1.018	1.184
Отын	5.640	3.799	2.592
Уран саласының материалдары мен қорлары	5.512	5.427	4.002
Электр энергиясын беретін жабдыққа босалқы бөлшектер	4.218	3.153	1.091
Қайта сатуға арналған тауарлар	2.510	3.082	3.101
Телекоммуникациялық жабдыққа арналған босалқы бөлшектер	1.852	1.742	2.575
Өзге де материалдар мен қорлар	7.407	6.900	5.912
Минус: таза өткізу құнына дейін есептен шығару	(12.106)	(13.613)	(9.821)
	262.967	182.127

16. САУДА ДЕБИТОРЛЫҚ БЕРЕШЕК ЖӘНЕ ӨЗГЕ ДЕ АҒЫМДАҒЫ АКТИВТЕР

31 желтоқсанда өзге де ағымдағы активтер мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Төленген аванстар және болашақтағы кезеңнің шығыстары	104.235	59.022	38.773
Пайдалануға шектелген ақша қаражаты	25.970	-	-
Салықтар бойынша өзге де алдын ала төлемдер	20.778	7.503	2.007
Алуға дивидендтер (9-ескертпе)	17.330	2.940	1.960
Акционерге алдын ала төленген дивидендтер	8.645	-	-
Қаржы лизингінің шарттарына сәйкес аударуға тиісті активтер	5.818	6.273	729
ҚР Ұлттық банкіндегі міндетті резервтер	1.020	864	627
Қызметкерлердің берешегі	776	2.450	477
Қаржылай көмек	-	3.297	50
Өзгелер	64.859	34.108	41.288
Минус: резерв	(24.253)	(9.486)	(9.497)
	225.178	106.971	76.414

31 желтоқсанда дебиторлық берешек мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Сауда дебиторлық берешек	220.530	184.409	240.047
Минус: резерв	(18.818)	(26.083)	(17.008)
	201.712	158.326

2009 жылғы 31 желтоқсанда Топтың 15.992 миллион теңге мөлшеріндегі дебиторлық шарттары бойынша қамтамасыз ету ретінде салынды (2008: 9.373 миллион теңге).
2009 жылғы 31 желтоқсанда 24.000 миллион теңге мөлшерінде пайдалануға шектелген ақша қаражаты «Альянс банк» АҚ жай акцияларын сатып алуға арналған Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде ағымдағы шотқа орналастырылған ақша қаражатын білдіреді.
Сауда дебиторлық берешегін және өзге де ағымдағы активтерді құнсыздандыруға резервке өзгерістер былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)
1 қаңтардағы резерв	35.569	26.505
Есептелді	17.734	17.624
Шетел валютасына қайта есептеу	1.711	-
Пайдаланылды	(7.056)	(7.459)
Қалпына келтірілді	(4.052)	(1.101)
Сатуға активтерге аудару (6-ескертпе)	(4)	-
Еншілес кәсіпорынға бақылауды жоғалту	(831)	-
31 желтоқсанда	43.071	35.569

2009, 2008 және 2007 жылдары 31 желтоқсанда сауда дебиторлық берешек және өзге де ағымдағы активтер бойынша сыйақы есептелген жоқ.
31 желтоқсанда мерзімі бөлінісінде сауда дебиторлық берешекті талдау былайша берілген:

			Мерзімі еткен, бірақ құнсызданбаған
Миллион теңгемен	Жиыны	Мерзімі етпеген және құнсызданбаған	<30 күн	30-60 күн	60-90 күн	90-120 күн	> 120 күн
2009	201.712	146.837	27.269	7.907	2.178	7.088	10.433
2008 (қайта есептелді)	158.326	123.794	21.619	5.633	2.210	1.954	3.116

17. АҚША ҚАРАЖАТЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ БАЛАЛАМАЛАРЫ

31 желтоқсанда ақша қаражаты және олардың баламалары мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Банктік салымдар - АҚШ доллары	112.456	335.537	235.612
Банктік салымдар - теңге	422.780	791.303	203.883
Банктік салымдар - басқа валюталар	8.073	14.232	5.104
Банктердегі ағымдағы шоттар - АҚШ доллары	181.851	74.785	40.571
Банктердегі ағымдағы шоттар - теңге	501.029	227.621	134.444
Банктердегі ағымдағы шоттар - басқа валюталар	31.900	8.188	8.065
Кассадағы ақша қаражаты	53.123	1.955	2.013
Жолдағы ақша қаражаты	73	270	610
Құнсыздануға резерв	(203)	-	-
	1.311.082	1.453.891	630.302

2007 жылғы 31 желтоқсанда Топтың 620 миллион теңге сомасындағы ақша қаражаты және олардың баламалары Топтың кейбір қарыздары бойынша қамтамасыз ету ретінде салынды (2008: 0; 2009:0).
Қысқа мерзімді салымдар әртүрлі мерзімдерге - қолма-қол ақша қаражатына Топтың мерзімді мұқтаждығына қарай бір күннен үш айға дейінгі мерзімге енгізіледі. 2009 жылғы 31 банктердегі мерзімді депозиттер бойынша орташа салмақталған ставка (2008: 2,57 %; 2007: 8,09 %). құрады.

18. КАПИТАЛ

Жарғылық капитал
2009 және 2008 жылдар ішінде Қор акциялар эмиссиясын жүзеге асырлы, олардың төлемі былайша жүзеге асырылды:

Акциялар төлемі	Шығаруға рұқсат етілген және шығарылған акциялардың саны	Акциялардың номинал құны теңгемен	Жарғылық капитал, миллион теңгемен
Самұрық пен Қазынаның бірігуі	2.816.433.936	1.000	2.816.434
Ақша қаражатымен жарналар	607.809.000	10.000, 1.000	610.590
Мемлекеттік акциялар пакетімен жарналар	3.189.907	10.000	31.899
2008 жылғы 31 желтоқсанда	3.427.432.843		3.458.923
Ақша қаражатымен жарналар	15.274.340	10.000,1.000	67.346
Мемлекеттік акциялар пакетімен жарналар	22.203.019	10.000, 1.000	222.030
2009 жылғы 31 желтоқсанда	3.464.910.202		3.748.299

2009 жылғы 31 желтоқсанда 3.464.910.202 акция (2008: 3.427.432.843 акция) толығымен төленді.
Қордың жарғылық капиталы ұйымға салымға жатқызылатын акцияларды кезең-кезеңімен орналастыру арқылы қалыптастырылды (3-ескертпе), олар Мемлекеттің жалпы басқаруында, бөлінбеген пайданы ақша және мүліктік қаражатпен жарналарды капиталдандыру былайша берілген:

2008 жылы
Самұрық пен Қазынаның бірігуі
- Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 13 қазандағы № 669 Жарлығына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 17 қазандағы № 962 қаулысына сәйкес - 2008 жылғы 3 қарашада Қордың жарғылық капиталы Самұрық пен Қазынаның таза активтеріне енгізілді. Мемлекеттік акциялар пакетімен жарналар
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 11 қазандағы № 962 қаулысына сәйкес - 2008 жылғы 24 желтоқсанда жеті әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияның және «Қазақстандық ипотекалық кредиттерді кепілдендіру қоры» АҚ-ның акциялары Қорға берілді (41-ескертпе).

Ақша қаражатымен жарналар
- 2008 жылға арналған «Бюджет туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 6 желтоқсандағы № 8-ІV Заңына сәйкес Үкімет 2008 жылғы 6 қарашадан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы кезеңде 607.500 миллион теңге сомасында Қордың капиталына ақшалай жарнаны жүзеге асырды. Осы қаражат Тұрақтандыру жоспарын жүзеге асыруға арналған (1-ескертпе).
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 24 желтоқсандағы № 1236 қаулысына сәйкес -2008 жылғы 30 желтоқсанда Қордың капиталына 3.090 миллион теңге мөлшерінде ақша жүзеге асырылды. Осы қаражат «Шар - Өскемен» жаңа теміржол желісін салу және пайдалану концессиялық жобасын қаржыландыруға арналған.

Мемлекеттік акциялар пакетімен жарналар
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 17 қазандағы N 962 қаулысына сәйкес 2009 жылғы 19 қаңтарда Қорға «ҚазАтомӨнеркәсіп» Ұлттық Атом компаниясы» АҚ-нық мемлекеттік акциялар пакеті берілді.
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 15 қаңтардағы № 10 қаулысына сәйкес 2009 жылы 15 сәуірде Қорға «Тау-кен Самұрық» Ұлттық Тау-Кен компаниясы» АҚ-ның мемлекеттік акциялар пакеті берілді. «Тау-кен Самұрық» Ұлттық Тау-Кен компаниясы» АҚ 2009 жылы құлаған болатын.
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 27 шілдедегі № 1148 қаулысына сәйкес 2009 жылы 20 тамызда Қорға «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-ның, «Органикалық катализ және электр химиясы институты» АҚ-ның, «А.Б.Бектұров атындағы химия ғылымдары институты» АҚ-ның мемлекеттік акциялар пакеті берілді.

Ақша қаражатымен жарналар
- «2009-2011 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Заңына сәйкес Үкімет 2009 жыл ішінде 67,346 миллион теңге сомасында Қордың капиталына ақшалай жарнаны жүзеге асырды. Осы қаражат, негізінен, еншілес ұйымдар жүзеге асыратын инвестициялық жобаларды қаржыландыруға, сондай-ақ мемлекеттік тұрғын үй бағдарламасы, шағын және орта бизнес жөніндегі шараларды жүзеге асыруға арналды.
Самұрық пен Қазынаның бірігуі және мемлекеттік кәсіпорындардың акцияларын кейіннен беру жалпы бақылаудағы операциялар ретінде ескерілді және тиісінше шығарылған капитал мен енгізілген таза активтердің теңгерім құны арасындағы айырма бөлінбеген пайдаға жатқызылды. Өйткені осы шоғырландырылған қаржылық есептілік, егер еншілес ұйымдардағы бақыланатын иелену үлесін аудару біршама ерте берілген кезеңнің басында немесе жалпы бақылаудағы компанияларды аудару арқылы еншілес ұйым сатып алған күннен кешірек болса, осы шоғырландырылған қаржылық есептілікте енгізілген таза активтердің теңгерім құны бөлінбеген пайданы түзету ретінде ескерілетін ретінде беріледі Оның салдарынан Қор акциларын шығарған кезде осы сома жарғылық капиталға көшіріледі.

Валюталарға қайта есептеу бойынша резерв
Валютаға қайта есептеу бойынша резерв еншілес ұйымдардың қаржылық есептілігін қайта есептеуден пайда болатын бағамдық айырма есебі үшін пайдаланылады, оның функционалдық валютасы теңге болып табылмайды және қаржылық есептілігі 3-ескертпеде сипатталған есеп саясатына сәйкес осы шоғырландырылған қаржылық есептілікке енгізілді.
Үкіметтің қарыздары бойынша дисконт
2009 жылы Қор Үкіметтен нарықтан төмен ставкалар бойынша қарыз қаражатын алды (20-ескертпе), 461.255 миллион теңге сомасында осы міндеттемелерді бастапқы тану кезіндегі дисконт капиталға өзгерістер туралы шоғырландырылған есепте көрсетілді (18, 20-ескертпелер).

Еншілес ұйымдардың қатысу үлесіне өзгеріс-миноритарлық акционерлермен капиталға қатысу үлесі
БТА Банкі
2009 жылы 2 ақпанда Қор БТА Банкінің 75,1% акциясын сатып алды, банк деңгейіндегі азшылық үлесін қоса алғанда, сатып алу күнгі банктің таза активтеріндегі азшылық үлесі 139.090 миллион теңгені құрады. Есептілік күні азшылық үлесі азшылық үлесіне жатқызылған БТА банкінің таза шығыны салдарына толығымен есептен шығарылды. Негізгі компания Акционерінің үлесіне жатқызылған азшылық шығынының сомасы 58.518 миллион теңгені құрады.
ҚМГ
2009 жылы «ҚазМұнайТаз» Барлау Өндіру» АҚ 21.381 миллион теңге сомаға меншік акцияларды (1.499.180 жай акция) (2008 жылы: 521 миллион теңге сомаға 55.748 жай акция) сатып алу нәтижесінде меншік сатып алынған акцияларын ұлғайтты. Төленген сыйақы және 1.593 миллион теңге мөлшерінде істен шыққан азшылық үлесінің теңгерім құны арасындағы айырма бөлінбеген пайдаға танылды.

Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар
2009 жылы Қордың меншігіндегі ӘКК акцияларының пакеттеріне ҚР Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің сенімгерлік басқаруына беруге және Комитет тарапынан қосымша жарналар салдарынан Қордың иелену үлесінің азаюына байланысты Қор 2009 жыл ішінде бес әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияға бақылауды жоғалтты (6-ескертпе).ӘКК таза активтеріндегі істен шыққан үлес 31.536 миллион теңтені құрады.

Өзге де күрделі резервтер
Өзге де күрделі резервтер капитал шеңберінде хеджерлеу бойынша резервке белгілі бір туынды қаржылық құралға қатысты әділ құн бойынша кез келген пайданы немесе шығынды есепке алу үшін ақша қаражатының ағындарын хеджерлеу есебінің ықпалын қамтиды. Осы пайдалар мен шығындар салдарынан операциялар жүргізу кезіндегі пайдалар мен шығындарға тікелей танылады.
Өзге де күрделі резервтер олар жұмыс істейтін еншілес ұйымның үлестік құралдар қызметкерлеріне төленетін берілген қызметтерге сыйақы сомасын да қамтиды. Үлестік құралдар негізіндегі төлемдер бойынша шығыстар кезең ішіндегі өзге де күрделі резервтерге бір уақытта тиісінше ұлғая отырып танылады, онда қызметкерлер сыйақыға толық құқық алған күні аяқталатын және белгілі бір мерзімге сіңірген еңбегінің талаптары және/немесе қызмет нәтижелері жетістіктерінің талаптары орындалады.

Акцияға пайда
Акцияға базалық пайда сомасы бір жыл ішіндегі айналымдағы қарапайым акциялардың орташа салмақталған санына негізгі компанияның қарапайым акцияларын ұстаушыларға келетін жыл үшін таза пайданы бөлу арқылы есептелді.
Акцияға ажыратылған пайда сомасы бір жыл ішіндегі айналымдағы қарапайым акциялардың орташа салмақталған санына плюс барлық ықтимал қарапайым акцияларды ажырату әсерімен айырбастау жағдайында шығарылатын қарапайым акциялардың орташа салмақталған сананы негізгі компанияның қарарайым акцияларын ұстаушыларға келетін таза пайданы бөлу арқылы есептелді (айырбасталатын артықшылықты акциялар бойынша пайызға түзетуден кейін)
Төменде пайда және акциялардың саны туралы ақпарат келтірілген, ол акцияға базалық және ажыратылған есептерде пайдаланылды:

Миллион теңгемен	2009	2008
Негізгі компанияның акционеріне жатқызылатын жалғасатын қызметтен (шығын)/пайда	(559.023)	377.634
Негізгі компанияға жатқызылатын тоқтатылған қызметтен таза шығын	(5.267)	(9.898)
Базалық пайданы есептеу үшін негізгі компанияның акционеріне жатқызылған таза (шығын)/пайда	(564.290)	367.736
Акцияға базалық және ажыратылған пайданы есептеу үшін қарапайым акциялардың орташа салмақталған саны	3.452.952.916	2.749.692.029

19. ҚАРЫЗДАР

31 желтоқсанда қарыздар, оның ішінде есептелген сыйақы мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Тіркелген сыйақы ставкасы бар қарыздар	2.008.094	760.247	807.855
Орташа салмақталған сыйақы ставкасы	7,62 %	6,93 %	6,66 %
Өзгермелі сыйақы ставкасы бар қарыздар	1.320.469	952.111	591.705
Орташа салмақталған сыйақы ставкасы	4,44 %	4,50 %	6,95 %

12 ай ішінде өтеуге тиісті сома шегерілген	(1.093.691)	(292.304)	(732.439)
12 айдан кейін өтеуге тиісті сома	2.234.872	1.420.054	667.121
Миллион теңгемен	2009	2008	2007
АҚШ долларымен берілген қарыздар	2.650.184	1.565.033	1.155.759
Теңгемен берілген қарыздар	244.965	36.004	27.519
Басқа да валюталармен берілген қарыздар	433.414	111.321	216.282
	3.328.563	1.712.358	1.399.560

Қарызлар туралы кейбір келісімдердің ережелеріне және талаптарына сәйкес Топтың тиісті еншілес ұйымдары белгілі бір шектеулі талаптарды орындауға міндетті. Топтық басшылығы 2009 жылғы 31 желтоқсанда Топтың еншілес ұйымдары осындай шектеулі талаптарды орындады деп санайды (45-ескертпе).

20. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҮКІМЕТІНІҢ ҚАРЫЗДАРЫ

31 желтоқсанда Үкіметтің қарыздары мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (қайта есептелді)	2007
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарыздары	869.965	55.295	14.449
Жобаларды қаржыландыруға аванстар	6.848	9.915	11.576
	876.813	65.210	26.025
12 ай ішінде өтеуге тиісті сома шегерілген	(593.599)	(859)	(384)
12 айдан кейін өтеуге тиісті сома	283.214	64.351	25.641

2009 жылғы 31 желтоқсанда Қазақстан Республикасы Үкіметінен қарыздар Қордың борыштық бағалы қағаздарының кепілі бойынша кері сатып алу туралы келісімдер шеңберінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен БТА Банкі және ҚМГ алған 586.368 миллион теңге мөлшеріндегі қарыздарды қамтиды.
2009 жылы Қор жалпы сомасы 629.900 миллион теңгеге тиісінше бір облигацияға номинал құны 1.000.000 теңге және 1.000 теңге болатын 480.000 және 149.900.000 купон облигацияларын биржалық емес нарыққа орналастырды. Облигациялардың айналым мерзімі 15 жылды және 20 жылды құрайды, 0,02% және 1% мөлшерінде купондық сыйақы әрбір жарты жылда төленеді. Барлық облигацияларды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі сатып алды. Осы облигациялар облигацияларды шығару күні Қорға қолданылатын нарықтық пайыз ставкасын пайдалана отырып есептелген, әділ құн бойынша бастапқыда көрсетілді (480.000 облигация: 9,5%, 149.900.000 облигация: 5,96%). 448.833 миллион теңге мөлшеріндегі қарыздардың номинал құны мен олардың әділ құны арасындағы айырма Акционерлерінің қосымша жарнасы ретінде капиталға өзгерістер туралы шоғырландырылған есепте танылды. Осы облигацияларды өткізу үшін алынған қаражаттың мынадай мақсатты нысанасы бар: Тұрақтандыру жоспары шеңберінде тұрғын үй секторын дамыту және қолдау әрі шағын және орта бизнесті қаржыландыру, «Екібастұз ГРЭС-І» ЖШС-га 50% қатысу үлесін сатып алу және «Богатырь Көмір» ЖШС-га 50% қатысу үлесін сатып алуды қайта қаржыландыру.
«2009 - 2011 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Заңына сәйкес 2009 жылы 23 желтоқсанда Қор 0,1%-дан 1,5%-га дейін пайыздық ставкалары бар жалпы сомасы 27.277 миллион теңге болатын Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігінен 3 қарыз алды. Қарыздар 10 жылан 20 жылға дейінгі мерзімге алынды және мынадай мақсатты нысанасы бар:
- жылдық 4 % сыйақы ставкасы бойынша азаматтардың белгілі бір санаттарына тұрғын үй кредиттерін беру үшін 18.277 миллион теңге мөлшерінде «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-га қарыз беру;
- экономиканың басым салаларында жобаларды кредиттеу ставкасын азайту үшін 5.000 миллион теңге мөлшерінде «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ-га қарыз беру. Түпкі қарыз алушыға пайыз ставкасы жылдық 0,2% аспауы қажет;
- жылдық 3%-дан аспайтын сыйақы ставкасы бойынша Атырау облысында бірінші біріктірілген газ-химия кешені инфрақұрылымын салуды қаржыландыру үшін 4.000 миллион теңге мөлшерінде «Kazakhstan Petrochemical Industries Inc» ЖШС-га қарыз беру.
Бастапқы тану кезінде осы қарыздар 5.96% үлгі нарықтық сыйақы ставкасын пайдалана отырып, 14.855 миллион теңгені құрайтын әділ құн бойынша бағаланды. 12.422 миллион теңге мөлшерінде қарыздардың номинал құны мен олардың әділ құны арасындағы айырма Акционердің қосымша жарнасы ретінде капиталға өзгерістер туралы шоғырландырылған есепте танылды.
2009 жылғы 31 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Үкіметінен қарыздар белгілі бір өнеркәсіп салаларын, оның ішінде тоқыма, газ өңдеу саласын және химия саласын қолдауға арналған және мемлекеттік бюджеттен берілген ұзақ мерзімді қарыздарды қамтыды. Қарыздар бойынша пайыздық ставкалар қарыз алушыларға есептелетін жылына 0,1%-дан 8,4%-га дейінгіні құрайды, қарыз мақсатын көрсетеді.
Жобаларды қаржыландыруға аванстар 2009 жылға қарай авиациялық-ғарыш кешенін салу үшін «Бәйтерек» бірлескен Қазақстан-Ресей кәсіпорны» АҚ-ын қаржыландыруға арналған бюджеттен қарыздың пайдаланылмаған бөлігін білдіреді. Қарыз 2010 жылдан 2023 жылға дейін тең үлеспен өтелетін болады. Топ агент ретінде болады және қарыз алушының кредитті мақсатқа сай пайдаланбағаны үшін немесе қарызға қатысы бар кез келген басқа да тәуекелдер үшін жауапкершілікте болады.
21. ӨЗГЕ ДЕ ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР
Жобаға үлес сатып алуға кредиторлық берешек
2008 жылғы 31 қазанда СКП жобасына барлық қатысушылар келісімге қол қойды, оған сәйкес «ҚМГ Қашаған Б.В.» қоспағанда, жобаның барлық қатысушылары 2008 жылғы 1 қаңтардан бастап 8,33%-дан 16,81%-га дейін өткенді шола отырып, СКП-да «ҚМГ Қашаған Б.В.» үлесін ұлғайту үшін осылайша бара-бар негізде жобадағы өз үлестерінің бір бөлігін ішінара беруге келісті (7 және 8-ескертпелер). Сатып алу бағасы 1,78 миллиард АҚШ доллары мөлшерінде тіркелген соманы және ИВОК. плюс 3 пайыз мөлшерінде жылдық сыйақыны қамтиды, ол жыл сайын негізгі борыш сомасына капиталдандырылады. Осы берешек 8,48% мөлшерінде қосымша сатып алынған үлеспен қамтамасыз етілді. 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша салынған активтердің теңгерім құны (барлау және бағалау бойынша активтер және негізгі құралдар) 447.382 миллион теңгені (2008:271.557 миллион теңгені) құрады.
2009 жылғы 31 желтоқсанда осы міндеттеменің теңгерім құны 312.052 миллион теңгені (2008: 239.501 миллион теңгені) құрады.
«Семізбай-U» ЖШС-не 49% қатысу үлесін сату
2008 жылы «ҚазАтомӨнеркәсіп» АҚ ақша қаражатының болашақтағы істен шығуының ағымдағы құнын білдіретін 234 миллион АҚШ доллары (немесе 28,274 миллион теңге) мөлшерінде ақшалай сыйақыға «Семізбай-U» ЖШС-не 49% қатысу үлесін сатуға Beijing Sino-Kaz Uranium Resources Investment Company Limited ("Sino-Kaz Company" шарт (бұдан әрі - «Шарт») жасасты. Топ «Семізбай-U» ЖШС-не 51% қатысу үлесін сақтайды.
Шартқа сәйкес Sino-Kaz компаниясының 2010 жылдан 2033 жылға дейін ең төменгі таза кіріске бара-бар үлестік қатысуды бөлуге құқығы бар, ол осы мәміледе көрсетілген қаржылық міндеттемені өтеуді білдіреді. Осы бөлу шарттық соманың ең төменгі төлемдері үшін қажет. Осы төлемдер «ҚазАтомвнерюсіп» АҚ кепілдендірілген. Осы қаржылық міндеттеме оның бастапқы тану күнгі әділ құны бойынша бағаланды.
Sino-Kaz Company негізгі компаниясы China Guandong Nuclear Power Corporation осы Шартқа қол қойған күннен бастап екі жыл ішінде қытай атом электр станциясы үшін ұнтақ және таблеткадағы қос тотықты уран өндіру үшін «Үлбі металлургия комбинаты» АҚ-да қолданылатын технологияларды сертификаттау міндеттемесін өзіне алды.
Егер «ҚазАтомӨнеркәсіп» АҚ жоғарыда сипатталған сертификаттауды алмайтын болса, «ҚазАтомӨнеркәсіп» АҚ Sino-Kaz Company-дан «ҚазАтоменеркәсіп» АҚ «Семізбай-U» 49% қатысу үлесін сатуды талап ету құқығын оған беретін колл-опцион да жасасты. Колл-опцион Sino-Kaz Company бөлінетін таза кірістің ағымдағы құны шегерілген 49% мөлшерінде өзінің қатысу үлесі үшін Sino-Kaz Company төленген сыйақыға тең баға бойынша іске асырылуы мүмкін.
«ҚазАтомӨнеркәсіп» АҚ Sino-Kaz Company бөлінетін таза кірістің ағымдағы құны шегерілген Sino-Kaz Company төленген сыйақыға тең баға бойынша «ҚазАтоменеркәсіп» АҚ «Семізбай-U» 49% мөлшерінде өзінің қатысу үлесін стау құқығын Sino-Kaz Company беретін пут-опцион да жасасты. Осы пут-опционды іске асыру мына окигаларға байланысты: (а) Қазақстан Үкіметі «Семізбай-U тиесілі уран кен орындарынан кез келген жер қойнауын пайдалану келісімшартын бұзады; (б) «Семізбай-U» уранын экспорттау не тыйым салынған не оған эмбарго салынған; (в) тараптардың уағдаластықтарына сәйкес басқа да келісімдерді «Семізбай-» орындамауына байланысты туындаған кез келген басқа себептер.
Қазақстандық салық заңнамасына сәйкес осы мәміле 28,274 миллион теңге және 2,964 миллион теңге өткізу құны мөлшерінде сыйақыға еншілес кәсіпорынға қатысу үлесін сату ретінде қарастырылады. Салық салу мақсаты үшін істен шығудан болатын кіріс 25,310 миллион теңгені құрады.
2009 жылғы 31 желтоқсанда осы міндеттеменің құны 38.592 миллион теңгені (2008: 28.274 миллион теңгені) құрады.

22. ҚАРЖЫЛЫҚ ЖАЛДАУ БОЙЫНША МІНДЕТТЕМЕЛЕР

Топ негізгі құралдардың телекоммуникациялық жабдықтар мен жылжымалы темір жол құрамынан артық бірқатар объектілері бойынша қаржылық жалдау шарттарын жасады.
2009 жылғы 31 желтоқсанда пайыздарды есептеу сомасы 4%-дан 18,26%-га дейінгі пайыздың тиімді ставкаларына негізделеді (2008: 6%-дан 19%-ға дейін; 2007: 6%-дан 15%-ға дейін).
31 желтоқсанда қаржылық жалдау бойынша болашақтағы ең төменгі жалдау төлемдері, таза ең төменгі жалдау төлемдерінің ағымдағы құнымен бірге мынадай үлгіде ұсынылады:

Миллион теңгемен	2009
	Ең төменгі жалдау төлемдері	Ең төменгі жалдау төлемдерінің ағымдағы құны
Бір жыл бойы	13.047	10.094
2-ден 5 жылға дейін қоса алғанда	23.210	17.934
Бес жылдан жоғары	5.471	3.946
Минус: қаржы төлемдерін білдіретін сома	(9.754)	-
Ең төменгі жалдау төлемдерінің ағымдағы құны	31.974	31.974
12 ай ішінде өтеуге тиісті сома шегерілген		(10.094)
12 айдан кейін өтелуге тиіс сомалар		21.880
	2008 (есептелгені)
Миллион теңгемен	Ең төменгі жалдау төлемдері	Ең төменгі жалдау төлемдерінің ағымдағы құны
Бір жыл бойы	9.168	6.208
2-ден 5 жылға дейін коса алғанда	22.128	14.455
Бес жылдан жоғары	7.196	3.175
Минус: қаржы төлемдерін білдіретін сома	(14.654)	-
Ең төменгі жалдау төлемдерінің ағымдағы құны	23.838	23.838
12 ай ішінде өтеуге тиісті сома шегерілген		(6.208)
12 айдан кейін өтелуге тиіс сомалар		17.630
	2007
Миллион теңгемен	Ең төменгі жалдау төлемдері	Ең төменгі жалдау төлемдерінің ағымдағы құны
Бір жыл бойы	12.705	5.593
2-ден 5 жылға дейін коса алғанда	16.159	14.269
Бес жылдан жоғары	3.515	2.067
Минус: қаржы төлемдерін білдіретін сома	(10.450)
Ең төменгі жалдау төлемдерінің ағымдағы құны	21.929	21.929
12 ай ішінде өтеуге тиісті сома шегерілген		(5.593)
12 айдан кейін өтелуге тиіс сомалар		16.336

23. РЕЗЕРВТЕР

31 желтоқсанға арналған резервтер мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	Активтердің істен шығуы міндеттемелер	Қоршаған ортаға келтірілген зиянға міндеттемелер бойынша резерв	Салықтар бойынша резерв	Банктік аккредитив пен кепілдіктегі резерв	Өзгелер	Жиыны
2007 жылғы 31 желтоқсанға арналған резерв	27.442	34.743	20.992	-	13.941	97.118
Шетелдік валютаны қайта есептеу	74	69	-	-	(6)	137
Бағаларды қайта қарау	(11.229)	-	-	-	-	(11.229)
Дисконт сомасына ұлғайту	2.095	25	-	-	352	2.472
Жыл ішіндегі резерв	7.880	1	7.680	-	6.763	22.324
Резервті пайдалану	(764)	(3.076)	(290)	-	(11.059)	(15.189)
Пайдаланылмаған сомаларды түзету	-	(529)	(2.149)	-	(372)	(3.050)
2008 жылғы 31 желтоқсанға арналған резерв (есептелгені)	25.498	31.233	26.233	-	9.619	92.583
Шетелдік валютаны қайта есептеу	1.359	2.167	92	-	568	4.186
Бағаларды қайта қарау	(3.815)	941	162	27.890	(675)	24.503
Дисконттың сомасына ұлғайту	2.068	25	-	-	246	2.339
Жыл ішіндегі резерв	6.866	10	17.019		6.729	30.624
Кәсіпорындарды біріктірген кезде болатын түсімдер (5-ескерту)	-	57	-	238.808	-	238.865
Резервті пайдалану	(1.148)	(3.506)	(1.255)	(136.972)	(6.399)	(149.280)
Пайдаланылмаған сомаларды түзету	(2.142)	-	(10.713)	(70.599)	(1.548)	(85.002)
2009 жылғы 31 желтоқсанға арналған резерв	28.686	30,927	31.538	59.127	8.540	158.818

Ағымдағы және ұзақ мерзімді бөліктер мынадай үлгіде бөлінген:

Миллион теңгемен	Активтерді шығару жөніндегі міндеттемелер	Қоршаған ортаға келтірілген зиянға міндеттемелер бойынша резерв	Салықтар бойынша резерв	Банктік аккредитив пен кепілдіктегі резерв	Өзгелер	Жиыны
Ағымдағы бөлігі	1.000	6.679	28.848	31.740	11.370	79.637
Ұзақ мерзімді бөлігі	27.686	24.248	2.690	27.387	(2.830)	79.181
2009 жылғы 31 желтоқсанға арналған резерв	28.686	30.927	31.538	59.127	8.540	158.818
Ағымдағы бөлігі	1.119	6.387	25.750	_	7.940	41.196
Ұзақ мерзімді бөлігі	24.379	24.846	483	-	1.679	51.387
2008 жылғы 31 желтоқсанға арналған (есептелгені)	25.498	31.233	26.233	_	9.619	92.533
Ағымдағы бөлігі	1.340	2.813	19.501	_	10.606	34.260
Ұзақ мерзімді бөлігі	26.102	31.930	1.491	-	3.335	62.858
2007 жылғы 31 желтоқсанға
арналған резерв (есептелгені)	27.442	34.743	20.992	-	13.941	97.118

Елеулі бағалар мен жорамалдарды қоса алғанда, бұл резервтерді сипаттау 4-ескертпеге енгізілген.

24. ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРГЕ СЫЙАҚЫЛАР БЕРУ ЖӨНІНДЕГІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР

Мемлекеттік зейнетақымен қамтамасыз ету бойынша міндеттемелер
Топ Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамалық талаптарына сәйкес әлеуметтік салық төлейді. Әлеуметтік салық және жалақы бойынша шығыстар олардың пайда болу сәтіндегі шығыстарға жатады.
Бұдан басқа, Топ жинақтаушы зейнетақы қорларына қызметкерлердің жарналары ретінде төленетін қызметкерлердің жалақысынан 10% ұстайды. Мұндай шығыстар керек болған кезеңде көрсетіледі.
Белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары
Осы жүйе бойынша қызметкерлерге төлемдер бойынша міндеттеме Топтың кейбір еншілес ұйымдары («ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы» АҚ «Қазақстан Темір Жолы» ұлттық компаниясы» АҚ, «Самұрық-Энерго» АҚ және «ҚАМҚОР» ЖШС) арасында жасалған кәсіподақ ұйымдарының шарттарына сәйкес төлемге жатады.
31 желтоқсанға белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша Топтың жалпы міндеттемелері мынаны қамтиды:

	2009	2008 (есептелгені)	2007
Белгіленген төлем мөлшерлері бар зейнетақы жоспары бойынша міндеттемелердің ағымдағы құны	30.441	28.756	27.680

31 желтоқсанға белгіленген төлем мөлшерлері бар зейнетақы жоспары және тіркелген төлемдер бойынша міндеттемелердің ағымдағы құнын салыстыру былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)
Жыл басындағы міндеттемелердің жалпы сомасы	28.756	27.680
Ағымдағы қызметтердің құны	1.631	2.768
Өткен қызметтердің құны	621	(184)
Сыйақыға шығындар	2.289	2.026
Бір жыл ішінде жүргізілген төлемдер	(2.179)	(2.014)
Бір жылдағы сатып алу
Бір жылға танылған актуарлық шығын	(677)	(1.521)
Жыл соңына міндеттемелердің жалпы сомасы	30.441	28.755
Өтеу мерзімі бір жыл ішінде болатын міндеттеме	(1.927)	(1.703)
Өтеу мерзімі бір жылдан кейін болатын міндеттеме	28.514	27.052

2009 және 2008 жылдардағы 31 желтоқсанда аяқталатын жылға танылған актуарийлік шығын, негізінен, болашақта жалақыны арттыруға қатысты жорамалдардағы өзгерістер нәтижесінде пайда болды.
Жалпы сомасы 3.864 мың теңге болатын қызметтердің ағымдағы құны, сыйақы құны, өткен қызметтердің құны және актуарийлік шығын персоналға шығындар құрамында пайдалар мен шығындар туралы шоғырландырылған есепте ескерілді (2008: 3.090 миллион теңге).
Топ міндеттемелерінің есептері өлім-жітім деңгейі бойынша жарияланатын статистикалық деректер, сондай-ақ қызметкерлердің саны, жынысы және еңбек өтілі бойынша топтың нақты деректері негізінде дайындалды. Барлық жоспарлар үшін орташа салмақталған мән ретінде есептелген есепті күнгі өзге де негізгі жорамалдар төменде келтірілген:

	2009	2008 (есептелгені	2007
Дисконттың ставкасы	6,98 %	6,90 %	6,42 %
Болашақта материалдық көмектің күтілетін жылдық өсімі	4,44 %	4,49 %	5,52 %
Болашақта ең төменгі жалақының күтілетін жылдық өсімі	5,55 %	5,52 %	5,92 %
Болашақта теміржол билеттері құнының күтілетін жылдық өсімі	4,50 %	4.50 %	4,50 %

Белгіленген төлем мөлшері бір зейнетақы жоспары қаржыландырылмайтын болып табылады.

25. КЛИЕНТТЕРДІҢ ҚАРАЖАТЫ

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)	2007
Мерзімді салымдар:	266.972	12.049	7.711
Коммерциялық кәсіпорындар	36.578
Жеке тұлғалар	223.208	12.049	7.711
Мемлекеттік ұйымдар	1.166
Коммерциялық емес кәсіпорындар	6.020
Ағымдағы шоттар:	146.687	8.188	9.710
Коммерциялық кәсіпорындар	22.419	1.077	2.900
Жеке тұлғалар	43.889	7.111	6.810
Мемлекеттік ұйымдар	78.661
Коммерциялық емес кәсіпорындар	1.718
Кепілдіктер және шектеулі шарттары бар өзге
де салымдар:	15.425	8.646	4.525
Коммерциялық кәсіпорындар	10.535	376	68
Жеке тұлғалар	4.852	8.270	4.457
Мемлекеттік ұйымдар	37
Коммерциялық емес кәсіпорындар	1
Клиенттердің қаражаты	429.084	28.833	21.946

26. ТУЫНДЫ ҚАРЖЫ ҚҰРАЛДАРЫ

Инвестицияларды сатып алған кездегі опциондар
«Қазкоммерцбанк» АҚ және «Қазақстанның халық банкі» АҚ сатып алудың бөлігі ретінде Қор сатып алған күннен бастап 2-ден 5 жылға дейінгі кезеңде іске асырылатын үлесінен сатуға коллдар мен путтардың опциондарын да алды. Осы опциондардың әділ құны сатып алу күнінде коллдар мен пут «Казкоммерцбанк» АҚ үшін 12.346 миллион теңгені және «Қазақстанның халық банкі» АҚ үшін 24.071 миллион теңгені құрады және қауымдастырылған ұйымдардағы инвестициялардың бөлігі ретінде танылды (8-ескертпе). 2009 жылғы 31 желтоқсанда осы опциондардың әділ құны 130.541 миллион теңгені құрады, және айырмашылығы жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте көрсетілді.
Бизнесті біріктіру кезінде пайда болатын біріктірген кезде «пут» және «колл» опционы бойынша міндеттемелер жөніндегі есеп
«Rompetrol Group N.V.» («TRG») компаниясының сатып алу бөлігі ретінде 2007 жылы ҚМС қалған 25% сатып алуға арналған «кол» опционы мен «пут» опционын алды. Опциондардың құны 2008 жылғы 31 желтоқсанда 14.896 миллион теңгені (2007: 34.387 миллион теңге) құрады алынған «пут» опционының объектісі болып табылатын тиісті акциялардың негізінде бизнесті біріктіру есепті қолданды. 2009 жылғы 24 маусымда ҚМГ ҰК «пут» және «кол» опционы бойынша миллион теңге мөлшерінде ақшалай қаражатты өтеді. 147 миллион теңге мөлшерінен асып кету жиынтығы кіріс туралы шоғырландырылған есептегі қаржылық кіріс құрамында ескерілді.

27. БАСҚА АҒЫМДАҒЫ МІНДЕТТЕМЕЛЕР

31 желтоқсандағы баска ағымдағы міндеттемелер мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)	2007
Алынған аванстар және болашақ кезеңдердің
кірістері	114.864	72.021	58.604
Төленуге жататын басқа салықтар	100.690	46.212	41.872
Қызметкерлерге төлемдер бойынша
міндеттемелер	36.410	38.631	37.150
РЕПО келісімдері бойынша сатылған бағалы
қағаздар	13.645	13.104	957
Басқа	86.998	45.293	27.426
	352.607	215.261	166.009

2009, 2008 және 2007 жылдардың 31 желтоқсанында басқа ағымдағы міндеттемелер бойынша сыйақы есептелінген жоқ.

28. КІРІС

31 желтоқсанда аяқталған жылға кіріс мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)
Мұнай өнімдерін сату	1.041.333	1.107.132
Мұнай шикізатын сату	428.020	658.085
Жүк теміржол тасымалдары	398.734	404.473
Пайыздық кіріс	325.999	49.886
Мұнай және газ тасымалдау	250.000	197.140
Урандық, өнімді сату	138.820	83.890
Телекоммуникациялық қызметтер	135.943	134.080
Әуе тасымалдары	80.860	77.762
Газды қайта өңдейтін өнімді сату	62.899	61.704
Электрлік кешен	59.912	89.954
Жолаушылар теміржол тасымалы	46.647	42.523
Электр энергиясын тасымалдау	29.497	29.394
Пошталық қызметтер	14.690	13.675
Өзге кіріс	174.751	148.668
Минус: сатуға салық және коммерциялық жеңілдіктер	(276.272)	(224.179)
	2.911.833	2.874.187

Өзге де кіріс
Өзге де кіріс негізінен тауарлық-материалдық қорларды сатудан және негізгі қызметтермен бірге ұсынылатын үшінші тараптарға өзге де қосымша қызметтер ұсынудан түсетін кірісті қамтиды.

29. МЕМЛЕКЕТТІК СУБСИДИЯЛАР

Тасымалдаушының әлеуметтік мәні бар қатынастар бойынша жолаушылар тасымалдауды жүзеге асыруына байланысты залалдарын субсидиялау ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 11 қарашадағы № 1188 қаулысына сәйкес «Қазақстан Темір Жолы» ұлттық компаниясы» АҚ («КТЖ ҰК») 2005 жылғы 1 қаңтардан бастап әлеуметтік мәні бар қатынастар бойынша тасымалдаушылар залалдарын жабу ретінде субсидиялар ала бастады. Бұл субсидиялар бойынша қандай да бір шарттар немесе шартты міндеттемелер жоқ. 2009 жылғы 31 желтоқсанда аяқталған субсидиялардың сомасы 10.058 миллион теңгені (2008: 7.300 миллион теңге) құралы.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 7 қазандағы № 1039 «Халыққа телекоммуникацияның әмбебап қызметтерін көрсететін байланыс операторларының шығындарын өтеу үшін телекоммуникацияның әмбебап қызметтерінің құнын субсидиялау Ережесін бекіту туралы» қаулысына сәйкес 2004 жылдың 4 тоқсанынан бастап «Қазақтелеком» АҚ әлеуметтік маңызды аудандарда байланыс қызметтерін көрсету кезінде операторлар келтірген шығындарды өтеуге арналған үкіметтік дотацияларды алды. Көрсетілген дотациялар қатынасында барлық талаптар мен шартты міндеттемелер орындалды. 2009 жылдың 31 желтоқсанында аяқталған жыл ішінде алынған субсидиялардың жалпы сомасы 5.139 миллион теңгені (2008: 4.386 миллион теңгені) құрады.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 17 тамыздағы № 915 қаулысынасәйкес Үкімет Қазақстанның басқа қалаларына Астана қаласынан рентабельді емес бағыттар бойынша жолаушылар әуе тасымалы бойынша қызметті жүзеге асыратын компанияларға субсидиялар береді. Субсидия алынған кіріс үстіндегі рейске арналған шығындарды арттыруға негізделген. 2009 жылғы 31 желтоқсандағы аяқталған жыл ішіндегі субсидиялар сомасы 599 миллион теңгені (2008: 585 миллион теңге) құрады.

30. САТЫЛҒАН ӨНІМНІҢ ЖӘНЕ КӨРСЕТІЛГЕН ҚЫЗМЕТТЕРДІҢ
ӨЗІНДІК ҚҰНЫ

31 желтоқсанда аяқталған жылғы іске асырудың өзіндік құны мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)
Материалдар мен қорлар	950.530	1.193.375
Жалақы бойынша шығыстар	313.017	283.615
Пайыздық шығыстар	255.629	12.651
Тозу, ескіру және амортизация	172.246	161.908
Көрсетілген өндірістік қызметтер	61.403	108.333
Жөндеу және қызмет көрсету	56.158	10.737
Пайдалы қазбаларды өндіруге арналған салық	55.077	-
Жалдау	26.701	18.010
Роялти	-	28.365
Өзгелер	34.971	128.993
	1.925.732	1.945.987

31. ЖАЛПЫ ЖӘНЕ ӘКІМШІЛІК ШЫҒЫСТАР

31 желтоқсанда аяқталған жыл үшін жалпы және әкімшілік шығыстар мыналарды қамтиды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)
Жалақы бойынша шығыстар	122.410	98.169
Консультациялық қызметтер	35.162	15.205
Табыс салығынан басқа салықтар	33.455	28.704
Тозу және амортизация	26.005	17.449
Күмәнді борыштар бойынша резервтер	16.393	16.426
Қайырымдылық	13.670	9.769
Айыппұлдар мен өсімақылар	2.185	325
Өзгелер	63.087	78.976
	312.367	265.023

32. ТАСЫМАЛДАУ ЖӘНЕ ІСКЕ АСЫРУ БОЙЫНША ШЫҒЫСТАР

31 желтоқсанда аяқталған жыл үшін тасымалдау және іске асыру бойынша шығыстар мыналарды қамтиды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)
Тасымалдау	67.323	35.781
Ренттік салық	58.827	-
Еңбекақы төлеу жөніндегі шығыстар	15.127	12.207
Тозу және амортизация	10.678	8.469
Агенттерге комиссиялық сыйақы және жарнама	7.159	11.385
Кедендік баждар	-	68.801
Өзгелер	21.534	18.831
	180.648	155.474

33. ЕНШІЛЕС ҰЙЫМДАРДЫҢ ШЫҒУЫНАН КЕЛЕТІН КІРІС

«Қазтрансгаз-Тбилиси» АҚ (ҚМГ ҰК еншілес ұйымы) бақылау шығыны
Кутаиси қаласының 2009 жылғы 16 наурыздағы қалалық сотының шешіміне сәйкес ҚМГ ҰК Энергетика және су ресурстарын басқару жөніндегі Грузияның Ұлттық комитетінің арнайы басқармасына соңғы беру нәтижесінде өзінің еншілес ұйымы «ҚТГ-Тбилиси» АҚ-дағы бақылауын жоғалтты. Осылайша, ҚМГ ҰК «КТГ-Тибилиси» АҚ қаржылық және операциялық қызметін анықтайтын, тиісінше еншілес ұйымның үстінен бақылауды және осы бақылаумен байланысты экономикалық пайдаларға арналған құқықтарды жоғалтып, өз құқығын жоғалтты. Осы еншілес ұйымды шоғырландыру 2009 жылғы 16 наурыздан бастап, бақылауды жоғалтқан күннен тоқтатылды.
2009 жылғы 16 наурызға арналған «ҚТГ-Тибилиси» АҚ активтері мен міндеттемелерінің негізгі сыныптары мынадай үлгіде берілді:

Миллион теңгемен	2009 жылғы 16 наурыз
Негізгі қаражат	6.452
Материалдық емес активтер	17
Тауарлық-материалдық қорлар	197
Саудалық дебиторлық берешек	4.065
Өтелетін салықтар	580
Ақшалай қаражат және олардың баламалары жиыны	280
Активтердің жиыны	11.591
Пайыздық қарыздар және тартылған қаражат	9.220
Байланысты тараптардан түскен қарыздар	8.530
Мерзімі еткен корпоративтік табыс салығы бойынша міндеттеме	658
Саудалық және басқа кредиторлық берешек	7.650
Басқа ағымдағы міндеттемелер	1.128
Міндеттемелердің жиыны	27.186
Таза міндеттемелер	(15.595)
Минус: шетелдік валютаны қайта есептеу жөніндегі резерв	2.389
Минус: Топқа кепілдендірілген еншілес ұйымның міндеттемесі бойынша резерв	7.418
Еншілес Ұйымдағы бақылауды жоғалтқаннан түскен кіріс	(5.788)

2009 жылы желтоқсанда ҚМГ ҰК Credit Suisse-пен суб-консорциалдық келісімге қол консорциалдық келісімге сәйкес ҚМГ ҰК ҚТГ-Тибилиси міндеттемелер бойынша берешекті 7.418 теңге сомасында Credit Suisse-ден карыз бойынша ҚТГ-Тбилисиден талап ету құқығын сатып алу жолымен өтеді. ҚМГ ҰК ҚТГ-Тбилисиден талап ету құқығын толығымен құнсыздандырды.
«Қазтрансгаз-Тбилиси» АҚ-дағы (ҚМГ ӨК еншілес ұйымы) бақылау шығыны
2009 жылғы 16 наурызда аяқталған екі жарым ай ішінде ҚТГ-Тбилиси көрсеткіштері мынадай үлгіде берілді:

Миллион теңгемен
Пайда	4.108
Сатудың өзіндік құны	(3.649)
Әкімшілік шығыстар	(262)
Сату жөніндегі шығыстар	(943)
Басқа шығыстар	(494)
Салық салынғанға дейінгі шығындар	(1.240)
Табыс салығы бойынша шығыстар	(26)
Кезең ішіндегі шығындар	(1.266)

Шоғырландыруды тоқтатқан кезде 2.389 миллион теңге мөлшеріндегі ҚТГ-Тбилиси шетелдік валютасын қайта есептеу бойынша резервтің жинақталған сомасы еншілес ұйымның үстіндегі бақылау шығынынан кіріске енгізілген болатын.
ӘКК-дағы бақылау шығыны
2009 жыл ішінде Қор бес әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың үстінен бақылауды жоғалтты (18-ескертпе).
SC Astra Investitii Imobiliare SRL шығып кетуі
2008 жылғы қыркүйекте Straulesti Project Development TRG қатысу үлесінің қалған бөлігі 7.820 миллион теңге DPS Investments Ltd Кипрде тіркелген SC Astra Investitii Imobiliare SRL компаннясының еншілес ұйымындағы барлық қатысу үлесін сату кезінде шығып кетті. 2.840 миллион теңге мөлшерінде осы сату нәтижесінде алынған пайданы Топ 2008 жыл ішіндегі жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте таныды.
«БТА Банкі» ЖАҚ-дағы бақылау шығыны (БТА Банкінің еншілес ұйымы)
2009 жылы 28 желтоқсанда Қырғызстан Республикасы Бішкек қаласының ауданаралық сотының шешімі негізінде сот жасауылы Банкке тиесілі «БТА Банкі» ЖАҚ акцияларын өндіріп алатынына назар аударды,
осының негізінде Банктің басшылығы 2009 жылдың аяғында «БТА Банкі» ЖАҚ қайта шоғырландыруға шешім қабылдады. «БТА Банкі» ЖАҚ бақылауды тануды тоқтатудан түскен шығын 3.075 миллион теңгені құрайды.
«БТА Банкі» ЖАҚ бақылауын жоғалтуы (БТА Банкінің еншілес ұйымы) (жалғасы)
«БТА Банкі» ЖАҚ 2009 жылғы 28 желтоқсанға арналған негізгі кластары мен активтері мынадай үлгіде берілген:

Ақша қаражаты және оның баламалары	1.996
Кредиттік мекемелердегі қаражат	945
Міндетті резервтер	854
Инвестициялық бағалы қағаздар	1.145
Клиенттерге қарыздар	6.671
Негізгі қаражат	1.434
Өзге де активтер	751
Активтер жиыны	13.796
Үкіметтің қарыздары	248
Кредиттік мекемелердің қаражаты	7.560
Клиенттердің қаражаты	1.443
Өзге де міндеттемелер	279
Міндеттемелер жиыны	9.530
Таза активтердің теңгерімдік құны	4.266
Азшылық үлесі	(1.191)
Топтың таза активтерінің әділ құндағы үлесі - шығып кеткеннен түскен шығын	3.075
Алынған ақша қаражатының жиыны	-
Шығып кеткен ұйымның ақшалай қаражаты	(1.996)
Ақшалай қаражат шығынының жиынтығы	(1.996)

34. ҚҰНСЫЗДАНУДАН БОЛАТЫН ШЫҒЫНДАР

31 желтоқсанда аяқталған жыл үшін құнсызданудан болған шығындар мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)
Клиенттерге қарыздардың құнсыздануы	930.624	17.559
(Түзетпе жасау) / Банктік депозиттерді құнсыздандыру	(7.154)	7.154
Гудвиллдің құнсыздануы	36.743	29.216
Негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің құнсыздануы	13.526	7.759
Банктерге берілген қарыздардың құнсыздануы	41.234	21.193
Қауымдастырылған кәсіпорындағы инвестициялардың құнсыздануы	1.843	5.348
Өзгелер	15.944	1.760
	1.032.760	89.989

35. ӨЗГЕ ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ШЫҒЫНДАР

2009 жылғы 31 желтоқсандағы жыл ішіндегі басқа операциялық шығын негізінен 208.609 миллион теңге сомасында (2008 жылы: 11.961 миллион теңге) пайда немесе шығын, оның ішінде 94.124 миллион теңге (2008 жылы: нөл) ҚКБ және ҰБ акцияларына арналған опциондарды қайта бағалау (26-ескертпе) арқылы әділ құн бойынша ескерілетін қаржылық құралдары бар операциялардан түскен таза шығын.

36. ҚАРЖЫЛЫҚ ШЫҒЫНДАР

31 желтоқсанда аяқталған жылға қаржылық шығындар мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)
Қарыздар және шығарылған борыштық бағалы қағаздар бойынша пайыздар	144.258	110.007
Резервтер бойынша дисконттың сомасын ұлғайту	3.325	2.663
Қаржылық жалдау бойынша пайыздар бойынша міндеттемелер	2.799	2.172
ТRG акциясына арналған пут опционы бойынша міндеттемелер жөніндегі дисконтты амортизациялау (26-ескертпе)	-	5.125
Өзгелер	19.286	11.487
	169.668	131.454

37. ҚАРЖЫЛЫҚ КІРІС

31 желтоқсанда аяқталған жылға қаржылық кіріс мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)
Банктік салымдар және қысқа мерзімді инвестициялар бойынша сыйақы	86.732	88.043
Бағалы қағаздар бойынша кіріс	2.462	4.471
TRG акциясына арналған пут опционы бойынша міндеттемелерді қайта бағалау (26-ескертпе)	-	24.617
Өзгелер	4.742	9.147
	93.936	126.278

38. БІРЛЕСКЕН КӘСІПОРЫНДАР МЕН ҚАУЫМДАСТЫРЫЛҒАН КОМПАНИЯЛАРДЫҢ КІРІСТЕРІНДЕГІ ҮЛЕС

31 желтоқсанда аяқталған бірлескен кәсіпорындар мен қауымдастырылған компаниялардың кірістеріндегі жыл ішіндегі үлесі мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)
«ТеңізШевройл» ЖШС	111.025	145.347
«Қазкоммерцбанк» АҚ	46.538	-
«ҚазРосГаз» АҚ	44.476	21.012
«GSМ Қазақстан» ЖШС	21.167	17.555
«Халық банкі» АҚ	17.830	-
ПетроҚазақстан Инк.	9.221	22.471
«Қазақойл-Ақтөбе» ЖШС	2.454	2.323
«ҚазГерМұнай» ЖШС	1.554	44.649
Өзгелер	24.573	13.312
	278.838	266.669

39. ТЕРІС БАҒАМДЫҚ АЙЫРМА, НЕТТО

2009 жылғы 4 ақпанда теңге АҚШ-тың долларына және басқа негізгі валюталарға қатынасы бойынша, девальвацияланды. Девальвацияға дейін және одан кейін валюталар бағамы шамамен 122 теңге/АҚШ доллары және тиісінше 150 теңге/ АҚШ доллары болды.

40. ТАБЫС САЛЫҒЫ БОЙЫНША ШЫҒЫСТАР

2009 жылғы 31 желтоқсанда 39.743 миллион теңге сомасындағы табыс салығы бойынша алдын ала төлем корпоративтік табыс салығы бойынша алдын ала төлемді береді (2008: 26.071 миллион теңге, 2007: 20. 242 миллион теңге).
31 желтоқсанда төленетін табыс салығы мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)	2007
Үстеме пайда салығы	19.246	56.012	51.461
Корпоративтік табыс салығы	13.877	2.119	13.115
Төлеуге табыс салығы	33.123	58.131	64.576

31 желтоқсанда аяқталған жылға табыс салығы бойынша шығыстар мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)
Ағымдағы табыс салығы бойынша шығыстар:
Корпоративтік табыс салығы	117.754	188.277
Үстеме пайда салығы	30.914	60.569
Дивидендтер бойынша төлем кезінен ұсталатын салық	27.445	21.001
Кейінге қалдырылған табыс салығы бойынша шығыс /(үнемдеу):
Корпоративтік табыс салығы	58.085	(70.873)
Үстеме пайда салығы	(106)	(3.208)
Дивидендтер бойынша төлем көзінен ұсталатын салық	31.631	(211)
Табыс салығы бойынша шығыс	265.723	195.555

2007 жылдың 1 қаңтарында күшіне енген салық заңнамасындағы 2006 жылғы өзгерістерге сәйкес Қазақстандық салық төлеушілерден алынған дивидендтері салықты төлем көзінен болатын салық салуға жатпайды. Салық заңнамасындағы осы өзгерістерге ілесе отырып, 2006 жылы Топ өткен жылда мойындалған, Қазақстан Республикасында тіркелген еншілес ұйымдардан түсетін үлестірілмеген пайдалы мерзімі ұзартылған салық бойынша міндеттемені алға қойды.
Алайда, 2007-2009 жылдар ішінде Топ төлем көзінен салықты алғаны үшін «Теңізшевройл» ЖШС-нен (20% Топтың бірлескен кәсіпорны, Қазақстандық салық төлеуші) дивидендтер алды, өйткені «Теңізшевройл» ЖШС тұрақты салық режиміне төлем көзінен салықтың күшін жою қолданыла ма деген белгісіздік бар. Топ кезден салықты ұстап қалуға қарсы болуға тырысты, бірақ 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша бұған қол жеткізген жоқ. Тиісінше, Топ басшылығы «Теңізшевройл» ЖШС бөлінбеген пайдасына төлем кезінен салық бойынша мерзімі өткен міндеттемені тану деп шешті, өйткені бұл Топтың кейіннен төлем көзінен салықты шегергені үшін дивидендтер алатынының ең үздік бағасы болып табылады.
2008 жылғы желтоқсанда Қазақстан Республикасының Үкіметі 2009 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енген салық кодексіне түзетулерді бекітті, осыларға сәйкес табыс салығының мөлшерлемесі 2009 жылда 20%, 2010 жылда 17,5% және 2011 жылда 15% ретінде және одан әрі айқындалды. Топ 2008 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша осы өзгерістерді ескере отырып, ағымдағы және мерзімі еткен салықтардың есеп айырысуларын жүргізді.
2009 жылғы қарашада Қазақстан Республикасының Үкіметі 2009 жылғы 1 қарашадан күшіне енген салық кодексіне одан әрі түзетулер бекітті, осыларға сәйкес табыс салығының мөлшерлемесі 2009-2012 жылдарда 20%, 2013 жылға 17,5% және 2014 жылда 15% ретінде және одан әрі айқындалды. ҮПС есеп айырысу тетігі де 2009 жылдан бастап өзгертіледі. Топ 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша осы өзгерістерді ескере отырып, ағымдағы және мерзімі еткен салықтардың есеп айырысуларын жүргізді. 2009 жылғы 31 желтоқсанда Қазақстан Республикасындағы салық шығындарын көшіру салықтық мақсаттарда олардың пайда болған күнінен бастап он жыл өткен соң мерзімі бітеді.
Табыс салығы бойынша шығыстарға табыс салығының нормативтік ставкасы бойынша (20( және 2008 жылы 30%) салық салғанға дейінгі бухгалтерлік пайдадан есептелген табыс шығыстарды салыстырып тексеру 31 желтоқсанда аяқталған жыл ішінде мынадай үлгіде берілген.

Миллион теңгемен	2009	2008 (есептелгені)
Табыс салығын есепке алғанға дейінгі бухгалтерлік пайда	(353.621)	681.864
Бухгалтерлік пайда бойынша табыс салығы бойынша шығыстар	(70.724)	204.559
Үстеме пайда салығы	30.808	57.361
Дивидендтер бойынша төлем көзінен ұсталатын салық	59.075	20.268
Шегерімге жатқызылмайтын немесе салық салу мақсатында салық салуға жатпайтын баптардың салықтық әсері	164.160	61.992
Сатып алуға арналған теріс гудвил	(33.440)	-
Шегерімге жатқызылмайтын немесе салық салу мақсатында салық салуға жатпайтын қаржылық институттардың міндеттемелерін қайта құрылымдау әсері	(61.124)	-
Корпоративтік табыс салығының әртүрлі ставкаларының әсері	(3.741)	(6.600)
Табыс салығы ставкалары өзгерістерінің әсері	(9.910)	(129.322)
Салық салынбайтын бірлескен кәсіпорындардағы және қауымдасқан компаниялардағы пайданың үлесі	(11.859)	(6.567)
Ұзақ мерзімді активтерді құнсыздандырудан түскен шығындар	9.115	2.037
Кейінге қалдырылған танылмаған активтерге өзгеріс	193.363	(8.173)
Жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте көрсетілген корпоративтік табыс салығы бойынша шығыстар	265.723	195.555

Активтер мен міндеттемелерді есептеу үшін негіз бен шоғырландырылған қаржылық есептілікте көрсетілген соманың арасындағы уақытша айырмаға бухгалтерлік теңгерімді жасау күні қолданылған заңды белгілеген салық ставкасын қолдану арқылы есептелген кейінге қалдырылған салық сальдосы 31 желтоқсанға мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2008 жыл Корпоративтік табыс салығы	2008 жыл Үстеме пайда салығы	2009 жыл Көзден салынаты салық	2009 жыл Жиыны	2008 жыл Корпоративтік табыс салығы (қайта есептелді)
Кейінге қалдырылған салық бойынша активтер
Негізгі құралдар	4.759	-	-	4.759	2.887
Шеккен салық шығындары	428.158	-	-	428.158	15.109
Қызметкерлерге қатысты есептелген міндеттемелер	4.337	229	-	4.566	4.997
Қаржылық активтерді құнсыздандыру	22.656	-	-	22.656	4.999
Қоршаған ортаны ластағаны үшін міндеттеме	2.307	-	-	2.307	1.063
Өзгелей есептеулер	2.071	-	-	2.071	14.482
Өзгелер	52.613	2.673	-	55.286	7.408
Минус: кейінге қалдырылған салық бойынша танылмаған активтер	(450.433)	-	-	(450.433)	(15.070)
Минус: кейінге қалдырылған салық бойынша міндеттемелермен ескерілген кейінге қалдырылған салық бойынша активтер	(24.079)	(1.072)	-	(25.151)	(22.317)
Кейінге қалдырылған салық бойынша активтер	42.389	1.830	-	44.219	13.558
Кейінге қалдырылған салық бойынша міндеттеме
Негізгі құралдар	175.536	2.787	-	178.323	131.341
Еншілес компаниялардың бөлінбеген пайдасы	2.390	-	34.164	36.554	132
Өзгелер	70.339	8	-	70.347	15.837
Минус: кейінге қалдырылған салық бойынша міндеттемелермен ескерілген кейінге қалдырылған салық бойынша активтер	(24.079)	(1.072)	-	(25.151)	(22.317)
Кейінге қалдырылған салық бойынша активтер	224.186	1.723	34.164	260.073	124.993
Кейінге қалдырылған салық бойынша таза міндеттеме	(181.797)	107	(34.164)	(215.854)	(111.435)

кестенің жалғасы

2008 Үстеме пайда салығы (қайта есептелді)	2008 жыл көзден салынатын салық (қайта есептелді)	2008 жыл Жиыны (қайта есептелді)	2007 жыл Корпоративтік табыс салығы	2007 жыл Үстеме пайда салығы	2007 жыл Көзден салынатын салық	2007 жыл Жиыны
-	-	2.887	11.061	-	-	11.061
-	-	15.109	23.429	-	-	23.429
25	-	5.022	4.821	-	-	4.821
-	-	4.999	807	-	-	807
12	-	1.075	1.418	-	-	1.418
-	-	14.482	7.091	-	-	7.091
95	-	7.503	14.527	4.424	-	18.951
-	-	(15.070)	(24.618)	-	-	(24.618)
(132)	-	(22.449)	(31.981)	(4.424)	-	(36.405)
-	-	13.558	6.555	-	-	6.555
132	-	131.473	250.883	34.255	-	285.138
-	2.106	2.238	(39.375)	(27.563)	2.310	(64.628)
-	-	15.837	7.529	931	-	8.460
(132)	-	(22.449)	(31.981)	(4.424)	-	(36.405)
-	2.106	127.099	187.056	3.199	2.310	192.565
-	(2.106)	(113.541)	(180.501)	(3.199)	(2.310)	(186.010)

31 желтоқсанда аяқталған жылға кейінге қалдырылған салық бойынша таза міндеттемелерге өзгерістер былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009 жыл Корпоративтік табыс салығы	2009 жыл Үстеме пайда салығы	2009 жыл Көзден салынатын салық	2009 жыл Жиыны	2008 жыл Корпоративтік табыс салығы (қайта есептелді)	2008 жыл Үстеме пайда салығы (қайта есептелді)	2008 жыл көзден салынатын салық (қайта есепеледі)	2008 жыл Жиыны (қайта есептелді)
1 қаңтарға арналған сальдо	111.435	-	2.106	113.541	180.501	3.199	2.310	186.010
Есептілік валютасын қайта есептеу	10.947	-	428	11.375	115	9	7	131
Капитал туралы есепте көрсетілген	10.937	-	-	10.937	290	-	-	290
Еншілес компанияларды сатып алу (5-ескертпе)	1.647	-	-	1.647	1.801	-	-	1.801
Кірістер мен шығыстар туралы есепте көрсетілген	46.831	(107)	31.630	78.354	(71.272)	(3.208)	(211)	(74.691)
31 желтоқсанға арналған сальдо	181.797	(107)	34.164	215.854	111.435	-	2.106	113.541

41. ШОҒЫРЛАНУ

Осы шоғырландырылған қаржылық есептілікке мынадай елеулі еншілес ұйымдар енгізілді:

	Иелену үлесі
	2009	2008 (есептелгені)	2007
«ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы» АҚ және еншілес ұйымдары	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Қазакстан темір жолы» ұлттық компаниясы» АҚ және еншілес ұйымдары	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«КазАтомөнеркәсіп» ұлттық атом компаниясы» АК және еншілес ұйымдары	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Қазақтелеком» АК, және еншілес ұйымдары	51 %	51 %	51 %
«Самұрық-Энерго» АК және еншілес ұйымдары	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Қазақстандық электр желілерін басқаратын компания» АҚ және еншілес ұйымдары	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Эйр Астана» АҚ	51.00 %	51.00 %	51.00 %
«БТА Банкі» АҚ және еншілес ұйымдары	75.10 %	-	-
«Альянс Банкі» АҚ және еншілес ұйымдары	100.00 %	-	-
«Қазақстанның Даму Банкі» АҚ және еншілес ұйымдары	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Даму» кәсіпкерлікті дамыту коры» АҚ	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Kazyna Capital Management» АҚ және еншілес ұйымдар	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Қазпошта» АҚ	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Досжан Темір Жолы» АҚ	85.97 %	-	-
«Қамқор» жөндеу корпорациясы» ЖШС және еншілес ұйымдары	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Қазақстанның Инвестициялық қоры» АҚ	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Ұлттық инновациялық қор» АҚ және еншілес ұйымдары	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Қазақтеңізкөлікфлоты» ҮТКҚК» АҚ және еншілес ұйымдары	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Қазақстан Инжиниринг» ұлттық компаниясы» АҚ және еншілес ұйымдары	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Самұрық-Қазына» жылжымайтын мүлік қоры» АҚ	100.00 %
«Экспорттық кредиттерді және инвестицияларды сақтандыру жөніндегі мемлекеттік сақтандыру корпорациясы» АҚ	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Қазақстандық ипотекалық кредиттерге кепілдік беру қоры» АҚ	100.00 %	88.70 %	88.70 %
«Ақтөбе халықаралық әуежайы» АҚ	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Самұрық-Қазына Келісімшарт» ЖШС	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«СК-Фармация» ЖШС	100.00 %	-	-
«Тау-кен Самұрық» ұлттық тау-кен компаниясы» АҚ және еншілес ұйымдар	100.00 %	-	-
«Академик Ш.Ш. Шөкин атындағы энергетика ҚазГЗИ» АҚ	50 %+1	50 %+1	50 %+1
«КАZNЕХ» экспортты дамыту және алға бастыру корпорациясы» АҚ	-	100.00 %	100.00 %
«Біріккен химиялық компания» ЖШС және еншілес ұйымдар	100.00 %	-	-
«Самұрық-Қазына Инвест» ЖШС	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«КОРЭМ» АҚ	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Атырау» халықаралық әуежайы» АҚ	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Павлодар әуежайы» АҚ	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«ҚазИнвест» Қазақстан инвестицияларға жәрдемдесу орталығы» ЖШС	100.00 %	100.00 %	100.00 %
«Батыс» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық	100.00 %	100.00 %	100.00 %

	Доля владения
	2009	2008 (есептелгені)	2007
«Каспий» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ *	48,54 %	73.04 %	100.00 %
«Жетісу» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ *	28,86 %	48.46 %	100.00 %
«Оңтүстік» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ *	36,55 %	52.87 %	100.00 %
«Сарыарқа» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ *	79.11 %	79.49 %	100.00 %
«Тобыл» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ *	36,41 %	42.43 %	100.00 %
«Ертіс» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ *	43,29 %	74.12 %	100.00 %

*2009 жылғы 31 желтоқсанда осы еншілес ұйымдар Акционерге сату және беруге арналған болып топтастырылды (6-ескертпе).

42. МАҢЫЗДЫ АҚШАЛАЙ ЕМЕС МӘМІЛЕЛЕР

2009 жылы Топ экспорт алдындағы қаржыландыру (2008: 17.863 миллион теңге) туралы келісімнің шарттары бойынша 10.831 мың теңгеге берешек сомасында шикі мұнайды өтеді. Осы операция ақша қаражатының қозғалысы туралы шоғырландырылған есептен шығарылды.
2009 жылы Қазақтелеком және ҚТЖ ҰК қаржылық жалдау шарттары бойынша құны 9.821 миллион теңгеге (2008: 9.398 миллион теңге) телекоммуникациялық жабдық алды. Осы операция ақша қаражатының қозғалысы туралы шоғырландырылған есептен шығарылды.
2009 жылы Тол 3.213 миллион теңге (2008: 4.468 миллион теңге) мөлшерінде қарыздар бойынша шығындардың негізгі қаражатының құнын капиталдандырды (7-ескертпе). Осы операция ақша қаражатының қозғалысы туралы осы шоғырландырылған есептен шығарылды.
3.152 миллион теңге сомасында 2009 жылы сатып алынған негізгі құралдар 2009 жылы төленбеді (2008: 1.219 миллион теңге). 2009 жылы банктік қарыздар есебінен негізгі құралдарды сатып алу 385 миллион теңгені (2008: 3.218 миллион теңге) құрады.
2009 жылы Топ жарғылық капиталға салым ретінде (2008 жылы: 31.899 миллион теңге) 222.030 миллион теңге жалпы сомасында Акционерден еншілес ұйымдардың акцияларының бақылау пакеттерін алды. Осы операция ақша қаражатының қозғалысы туралы шоғырландырылған есептен шығарылды.
2008 жылы қарыз шарттарының талаптарына сәйкес кредиторлар Қазақтелекомның негізгі құралдарын берушілерге тікелей 6.287 миллион теңге сомасында төлемдерді жүзеге асырды. Осы операция 2008 жыл ішіндегі ақша қаражатының қозғалысы туралы шоғырландырылған есептен шығарылды.

43. БАЙЛАНЫСТЫ ТАРАПТАР ТУРАЛЫ АҚПАРАТТЫ АШУ

24 "Байланысты тараптар туралы ақпаратты ашу" БЕХС сәйкес тараптар егер тараптың біреуі екінші тарапты бақылау мүмкіндігіне ие болса немесе ол қаржылық немесе операциялық шешімдерді қабылдаған кезде екінші тарапқа едәуір әсерін жүзеге асырса байланысты болып есептелінеді. Әр байланысты тараппен қатынастардың мүмкін болуын бағалау кезінде олардың заңды ресімделуіне ғана емес, өзара қатынастар мәніне назар аударылады.
Байланысты тараптар Топтың негізгі басқарушы персоналын, Топтың негізгі басқарушы персоналына қатысулын елеулі үлесі тікелей немесе жанама тиесілі болатын ұйымдарды, сондай-ақ Үкімет бақылайтын өзге кәсіпорындарды қамтиды. Байланысты тараптармен мәмілелер байланысты және үшінші тараптар үшін ұсынылатын тарифтердің негізінде ұсынылған кейбір реттелетін қызметтерді қоспағанда, нарық ставкаларына міндетті түрде сәйкес келмейтін тараптардың арасында келісілген талаптарда жүзеге асырылды.
31 желтоқсандағы жағдай бойынша байланысты тараптармен жасалған мәмілелердің жалпы сомасы келесі кестеде көрсетілген:

Миллион теңгемен		Қауымдасқан компаниялар	Топ қатысушысы болып табылатын бірлескен кәсіпорындар	Мемлекет бақылайтын өзге кәсіпорындар	Өзге байланысты тараптар
Байланысты тараптардың берешегі	2009	9.531	33.354	2.452	8.028
	2008	18.280	15.291	2.390	50
	2007	7.029	7.592	573	294
Байланысты тараптарға берешек	2009	8.938	44.516	15.991	3
	2008	8.283	7.445	7.355	18.708
	2007	7.202	9.438	47	265
Тауарлар мен қызметтерді сату	2009	36.583	39.467	1.140	660
	2008	34.852	21.231	828	1.489
Тауарлар мен қызметтерді сатып алу	2009	13.752	89.676	15.070	6.470
	2008	20.073	60.548	9.417	202
Ағымдағы шоттар мен депозиттер (міндеттеме)	2009	-	-	-	329
	2008	-	-	-	-
	2007	-	-	-	-
Ағымдағы шоттар мен депозиттер (активтер)	2009	986.701	-	549.676	-
	2008	-	-	705.505	156.154
	2007	-	-	16.177	-
Берілген қарыздар	2009	5.383	-	3.434	111
	2008	-	-	-	-
	2007	-	-	-	-
Алынған қарыздар	2009	20.940	-	243.389	-
	2008	-	-	41.623	11.954
	2007	-	-	26.375	-
Қаржылық активтер	2009	58	-	52.069	3.641
	2008	45.689	-	7.426	-
	2007	-	-	39.456	-
Қаржылық міндеттемелер	2009	234	-	-	-
	2008	-	-	-	-
	2007	-	-	-	-
Алынған сыйақы	2009	67.829	-	3.058	2
	2008	265	-	4.368	-
	2007	-	-	-	-
Есептелген сыйақы	2009	676	-	11.346	31
	2008	-	-	231	-
	2007	-	-	-	-

2009 жылғы 31 желтоқсанда Топтың 37.430 миллион теңге сомасындағы бір қатар қарыздарына Қазақстан Республикасының Үкіметі кепілдік берді (2008: 27.895 миллион теңге).
Қоса берілген жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте қызметкерге арналған шығындарда қосылған негізгі басқарушы қызметкерге төленген сыйақылардың жалпы сомасы 2009 жылғы 31 желтоқсанда аяқталған жыл ішінде 5.661 миллион теңгені (2008: 6.702 миллион теңге) құрады. Негізгі басқарушы қызметкерге төленген сыйақы операциялық нәтижелерге негізделген келісімшарттар мен сыйақыларда белгіленген жалақы төлеу жөніндегі шығыстардан артық болып тұр.
29-ескертпеде атап өтілгендей, Үкімет Топтың еншілес ұйымдарына кейбір жәрдемақыларды береді.
2009 жылы Қор Үкіметтен нарықтан төмен пайыздық ставкамен қарыз алды. Бастапқы танылған кезде дисконттың сомасы 461.255 миллион теңге мөлшерінде болды және капиталдағы өзгерістер туралы шоғырландырылған есепте танылды (18 және 20-ескертпелер).

44. ҚАРЖЫ ҚҰРАЛДАРЫ, ҚАРЖЫ ТӘУЕКЕЛДЕРІН БАСҚАРУДЫҢ МАҚСАТЫ МЕН САЯСАТЫ

Топтың негізгі қаржы құралдары банк қарыздарын, ақшалай қаражатты, қысқа мерзімді салымларды, сондай-ақ дебиторлық және кредиторлық берешекті қамтиды. Топтың қаржы құралдары бойынша туындайтын негізгі тәуекелдер бұл сыйақы ставкаларымен байланысты тәуекел, валюталық тәуекел және кредиттік тәуекел. Топ, сонымен қатар, нарық тәуекелін және барлық қаржы құралдары бойынша туындайтын өтімділікпен байланысты тәуекелді қадағалайды.
Сыйақы ставкаларымен байланысты тәуекел
Сыйақы ставкаларымен байланысты тәуекел нарықтағы сыйақы ставкаларының өзгеруі нәтижесінде қаржы құралы құнының құбылу тәуекелін білдіреді. Топ өзінің меншікті және қарыз қаражаты, сондай-ақ инвестициялары көрсетілген валюталар бойынша сыйақы ставкаларының өзгеруіне бақылауды жүзеге асыру арқылы сыйақы ставкаларымен байланысты тәуекелді шектейді.
Топтың сыйақы ставкаларымен байланысты тәуекелге бейімдігі, негізінен, өзгермелі пайыз ставкаларымен Топтық ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді борыштық міндеттемелеріне жатады (19-ескертпе). Келесі кестеде барлық қалған өлшемдер тұрақты шама болып қабылдануы талабымен АҚШ Доллар айырбастау бағамындағы ықтимал өзгерістерге табыс салығына (сыйақының өзгермелі ставкасы мен қарыздардың болуы салдары) және капиталға (салу үшін қолда бар инвестициялардың әділ құнындағы өзгерістердің салдары) дейін Топтың пайдасының сезілуі берілген.

Миллион теңгемен	Базистік тармақтардағы* ұлғаю/кему	Пайдаға/шығынға әсері	Капиталға өзгелей әсері
2009 АҚШ доллары	+100/-25	1.560/(367)	(1.527)/475
Теңге	+100/ -25	4.722/(1.180)	(550)/137
2008 АҚШ доллары	+50/-50	(3.122)/3.122	(897)/948
Теңге	+50 /-50)	130/(130)	(266)/274

*I базистік тармақ=0,01%

Валюталық тәуекел
АҚШ долларымен қарыздардың, қаржылық жалдау және сауда кредиторлық берешек бойынша міндеттемелердің, ақшалай қаражат пен оның баламаларының және дебиторлық берешектің біршама сомасы болғанда теңгеге АҚШ долларының айырбастау бағамдарындағы өзгерістер Топтың шоғырландырылған бухгалтерлік теңгеріміне біршама әсер етуі мүмкін.
Келесі кестеде барлық қалған өлшемдер тұрақты шама болып қабылдануы талабымен АҚШ долларының айырбастау бағамындағы ықтимал өзгерістерге табыс салығына және капиталға (ақшалай активтер мен міндеттемелердің әділ құнындағы өзгерістердің салдары) дейін Топтық пайдасының сезілуі берілген.

Кредиттік тәуекел
Контрагенттердің Топтың қаржы құралдарымен жасалған шарттардың талаптарын орындамауы нәтижесінде туындаған кредиттік тәуекел, әдетте, контрагенттер міндеттемелерінің шамасы Топтың осы контрагенттердің алдындағы міндеттемелерінен асатын, мұндайлар болған кезде, сомамен шектеледі. Топ саясаты кредитке қабілетті конртагенттермен бірге қаржы құралдарымен операциялар жасауды көздейді. Кредиттік тәуекелге бейімділіктің ең жоғарғы шамасы әрбір қаржы активінің теңгерім құнына тең. Топ өз тәуекелінің ең жоғары шамасы есепті күні көрсетілген құнсыздану резервін шегергенде, клиенттер қарыздарының сомасында (10-ескертпе), кредит институттары берешегінің сомасында (11-ескертпе), сауда-дебиторлық берешек пен өзге де ағымдағы активтерде (16-ескертпе), өзге де қаржы активтерінде (12-ескертпе), банк салымдарында (13-ескертпе) және ҚҚС өтеуде (14-ескертпе) көрініс табады деп санайды.
Кредиттік тәуекелдің жинақталуы оларға қатысты экономикалық жағдайлардың немесе өзге де жағдайлардың өзгеруі олардың өз міндеттемелерін орындау қабілетіне бірдей әсер етеді деп ь бір қарыз алушының немесе бірдей қызмет шарттарымен қарыз алушылар тобының берешегінің сомасы болған кезде туындауы мүмкін.
Топта бара-бар кредиттік тарихы бар тапсырысшылармен мәмілелер жасасуға және белгіленген кредит беру лимиттерінен асырмауға тұрақты бақылауды көздейтін саясат әрекет етеді. Топ өз клиенттерінің көпшілігімен алдын ала төлем негізінде жұмыс істеуінің арқасында кредиттік тәуекел азаяды.
Топ үшінші тараптың міндеттемелері бойынша кепілгер болмайды.
Өтімділік тәуекелі
Өтімділік тәуекелі Топ өзінің қаржылық міндеттемелерін орындау үшін қаражат тартқан кезде қиындықтарға кездесуі мүмкіндігімен байланысты. Өтімділік тәуекелі қаржы активін оның әділ құнына жақын құн бойынша жедел сатудың мүмкін еместігі нәтижесінде туындауы мүмкін.
Өтімділікке қойылатын талаптар ұдайы бақыланады және басшылық міндеттемелерді олардың туындауына қарай орындау үшін жеткілікті көлемде қаражаттың болуын қадағалайды.
Келесі кестеде осы міндеттемелерді өтеудің мерзімі бөлігінде Топтың қаржылық міндеттемелері бойынша келісілген дисконтталмаған төлемдер туралы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша ақпарат берілген.

Миллион теңгемен	Талап етілгенге дейін	1 айдан артық, бірақ 3 айдан аспайтын	3 айдан артық, бірақ 1 жылдан аспайтын	1 жылдан артық, бірақ 5 жылдан аспайтын	5 жылдан артық	Жиыны
2009 жылғы 31 желтоқсанға арналған
ҚР Үкіметінің қарыздары	408.603	2.490	185.103	39.491	713.514	1.349.201
Қарыздар	979.679	361.384	308.725	2.643.952	732.296	5.026.036
Қаржылық жалдау бойынша міндеттемелер	81	2.686	7.571	17.920	5.039	33.297
Клиенттердің қаражаты	140.233	18.928	64.297	223.107	26.364	472.929
Сауда кредиторлық берешек	145.219	63.386	39.604	1.784	634	250.627
Туынды қаржы құралдары	2.863	-	1.369	41.968	-	46.200
Табыс салығы бойынша берешек	-	-	33.123	-	-	33.123
Өзге де міндеттемелер	102.410	50.129	62.490	420.400	130.339	765.768
	1.779.088	499.003	702.282	3.388.622	1.608.186	7.977.181

2009 жылғы 31 желтоқсанға арналған (есептелгені)	Талап етілгенге дейін	1 айдан артық, бірақ 3 айдан аспайтын	3 айдан артық, бірақ 1 жылдан аспайтын	1 жылдан артық, бірақ 5 жылдан аспайтын	5 жылдан артық	Жиыны
ҚР Үкіметінің қарыздары	140	127	1.144	19.481	48.957	69.849
Қарыздар	24.147	106.118	289.677	1.610.440	446.050	2.476.432
Қаржылық жалдау бойынша міндеттемелер	104	1.780	5.579	17.770	6.870	32.103
Клиенттердің қаражаты	7.996	735	2.290	8.521	11.686	31.228
Сауда кредиторлық берешек	83.033	124.814	31.020	353	-	239.220
Туынды қаржы құралдары	19	1	14.906	3	7.463	22.392
Табыс салығы бойынша берешек	-	-	58.131	-	-	58.131
Өзге де міндеттемелер	44.997	19.652	23.754	30.447	396.171	515.021
	160.436	253.227	426.501	1.687.015	917.197	3.444.376

Капиталды басқару
Топ ең бастысы өзінің еншілес ұйымдарының капиталын басқару арқылы және өзінің бақылау функцияларын іске асыра отырып, өзінің капиталын басқарады. Капиталды басқарудың басты мақсаты Топтың еншілес ұйымдары берешек пен капиталға қатысты оңтайландыру арқылы акционерге кірістерді көбейтумен қатар қызметтің үздіксіз болуы қағидатын ұстануды жалғастыру жағдайында болуын қамтамасыз ету болып табылады.
Топ әрбір еншілес ұйымның бизнесінің мұқтаждығын және қызметінің ерекшелігін ескере отырып әзірлеген қызметтің белгілі бір көрсеткіштерін белгілей отырып, өзінің еншілес ұйымдарының капиталын басқарады. Топ өзінің еншілес ұйымдарының капиталын басқару үшін пайдаланатын қызметтің негізгі көрсеткіштері -бұл мына коэффициенттер: Таза Капиталдануға Таза Берешек («ND/NC»); Пайызды, Салық салуды, Тозуды және Амортизаиияны Есепке алғанға дейін Кіріске Таза Берешек («ND/EBITDA»); және Капиталға Таза Берешек («ND/E»), Таза Берешек ақшалай қаражат пен олардың баламалары құнына кемітілген тиісті еншілес ұйымдарын қарыздары, борыш қағаздары, кепілдіктері және қаржылық жалдауы бойынша міндеттемелеріне теңестіріледі. Таза Капиталдану Таза Берешек пен Капитал сомасына теңестіріледі. Капитал көпшілік үлесіне жатқызылатын еншілес ұйымның капиталына теңестіріледі.
Рұқсат етілген ең жоғарғы көрсеткіштер әрбір еншілес ұйымға оның бизнесінің мұқтаждығы және ерекшелікті артықшылығы негізінде мақұлданды және мынадай диапазондар шегінде өзгереді (Топ үшін қызметтің шоғырландырылған негізгі көрсеткіштері анықтамалық түрде берілді, өйткені Топ шоғырландырылған деңгейде қызметтің негізгі көрсеткіштерін бақыламайды);

Қызметтің негізгі көрсеткіштері	2009	2008
ND/NC	0,48	0,14
ND/EBITDA	3,68	0,59
ND/E	0,92	0,16

Миллион теңгемен	2009	2008
Қарыздар	3.329	1.712
ҚР Үкіметінің қарыздары	877	65
Жобадағы қатысу үлесін сатып алғаны үшін берешек	312	239
Қаржылық жалдау бойынша міндеттеме	32	24
Клиенттердің қаражаты	429	29
Туынды қаржы құралдары	144	22
Минус: Ақшалай қаражат және олардың баламалары	(1.311)	(1.454)
Таза берешек	3.812	637

Қарыздар	3.329	1.712
ҚР Үкіметінің қарыздары	877	65
Жобадағы қатысу үлесін сатып алғаны үшін берешек	312	239
Қаржылық жалдау бойынша міндеттеме	32	24
Клиенттердің қаражаты	429	29
Туынды қаржы құралдары	143	22
Топ акционеріне жататын капитал	4.142	3.930
Минус: Ақшалай қаражат және олардың баламалары	(1.311)	(1.454)
Таза капиталдандыру	7.953	4.587

Миллион теңгемен	2009	2008
Табыс салығын есепке алғанға дейінгі пайда	(354)	682
Қарыздар және шығарылған борыштық бағалы қағаздар бойынша сыйақы	144	110
Қаржылық жалдау бойынша сыйақы	3	2
Тозу, ескіру және амортизация	209	188
Құнсызданудан болатын шығын	1.033	90
EBITDA	1.035	1.072
Капиталдың жиынтығы	4.746	4.496
Минус: азшылық үлесі	(604)	(566)
Топ акционеріне жататын капитал	4.142	3.930

Қаржы құралдарының әділ құны
Топ қаржы құралдарының әділ құнын анықтау және бағалау моделінің бөлінісінде ол туралы ақпаратты ашу үшін мынадай сатылылықты пайдаланады:
1-деңгей: бірдей активтер немесе міндеттемелер бойынша белсенді нарыққа арналған бағалар (ешқандай да түзетулерсіз).
2-деңгей: нарықта не тікелей, не тікелей емес бақылайтын, әділ құнды көрсетуге елеулі әсерін тигізетін олар үшін барлық бастапқы деректердің басқа да әдістері.
3-деңгей: бақыланатын нарықтық ақпаратқа негізделмеген әділ құнды көрсетуге елеулі әсерін көрсететін бастапқы деректерде қолданылатын әдістер.
Бұдан әрі Қордың барлық қаржы құралдарының теңгерімдік құны және әділ құнының санаттары бойынша салыстыру берілген:

Миллион теңгемен	1-деңгей	2-деңгей	3-деңгей	4-деңгей
Қаржы құралдарының санаттары
Сату үшін қолда бар қаржылық активтер	61.279	68.899	13.373	143.551
Пайда/шығын арқылы әділ құн бойынша ескерілетін қаржылық активтер	-	-	4.411	4.411
Сауда бағалы қағаздары	106.194	20.163	5.832	132.189
Туынды қаржы активтері	-	26.182	-	26.182
Туынды қаржы міндеттемелері	-	143.525	-	143.525

Миллион теңгемен	1-деңгей	2-деңгей	3-деңгей	4-деңгей
Қаржы құралдарының санаттары
Сату үшін қолда бар қаржылық активтер	110.735	14.487	632	125.854
Пайда/шығын арқылы әділ құн бойынша ескерілетін қаржылық активтер	376	-	20.173	20.549
Сауда бағалы қағаздары	-	-	-	-
Туынды қаржы активтері	-	-	-	-
Туынды қаржы міндеттемелері	-	22.477	-	22.477

2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша әділ құнның сатылығы негізінде 3 деңгей бойынша бастапқы және түпкі теңгерімдерді салыстырып тексеру мынадай үлгіде берілген:

2009	Сату үшін қолда бар қаржылық активтер	Пайда/шығын арқылы әділ құн бойынша ескерілетін қаржылық активтер	Сауда бағалы қағаздары	Қаржылық активтердің жиынтығы
Есепті кезеңнің басында	632	20.173	-	20.805
Пайдаларда/шығындарда танылған пайданың шығынның) барлығы	(4.705)	(6.114)	928	(9.891)
өзгелей жиынтық кірісте танылған пайданың/(шығынның) барлығы	9.597			9.597
Кәсіпорындарды біріктіру нәтижесінде сатып алу			4.904	4.904
Сатып алу	1.110			1.110
Сату		(2.636)		(2.636)
1-деңгейден және 2-деңгейден болатын аударымдар	6.739			6.739
Сату үшін активтердің аударымдар		(7.013)		(7.013)
Есепті кезеңнің аяғында	13.373	4.411	5.832	23.616

Миллион теңгемен	2009
1-деңгейден және 2-деңгейден болатын аударымдар
Сату үшін қолда бар қаржылық активтер	1.007
Сауда бағалы қағаздары	9.626
Жиыны	10.633

Төменде Топтың қаржылық құралдарының сыныптар бөлінісіндегі теңгерімдік және әділ құнының салыстырмасы келтіріледі. Кестеде қаржылық емес активтер мен қаржылық емес міндеттемелердің әділ құнының мәні келтірілмеген:

Миллион теңгемен	Теңгерімдік құны		Әділ құны
	2009	2008	2009	2008
Қаржылық активтер
Клиенттерге берілетін қарыздар	1.500.814	226.578	1.490.474	226.578
Кредиттік мекемелердегі қаражат	474.403	170.609	474.403	170.609
Қаржылық активтер	416.437	331.995	416.437	333.457
Банктік депозиттер	982.424	624.815	982.424	624.820
Сауда дебиторлық берешек	201.712	158.326	201.712	158.326
Ақшалай қаражат және баламалар	1.311.082	1.453.891	1.311.082	1.449.485
Қаржылық міндеттемелер
Қарыздар	3.328.653	1.712.358	2.876.607	1.734.514
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарыздары	876.813	65.210	955.785	65.210
Қаржылық жалдау бойынша міндеттемелер	31.974	23.839	31.974	23.839
Клиенттердің қаражаты	429.085	28.883	429.085	28.872
Туынды қаржы құралдары	142.525	22.477	143.525	22.477
Сауда кредиторлық берешек	248.103	222.311	248.103	222.311
Өзге ұзақ мерзімді міндеттемелер	396.000	295.815	396.000	295.815

Алынған және берілген пайыздық қарыздардың әділ құны иеленетін пайыздық ставкалар қаражаттың болашақта күтілетін ағындарын дисконттау арқылы есептелген.
Ақшалай қаражаттың, басқа ағымдағы активтердің және өзге ағымдағы міндеттемелердің теңгерімдік құны шамамен осы қаржылық құралдардың қысқа мерзімділігіне байланысты олардың әділ құнына тең.

45. ҚАРЖЫЛЫҚ ЖӘНЕ ШАРТТЫ МІНДЕТТЕМЕЛЕР

Сот талқылаулары
БТА банкі Қырғызстанда тіркелген ұйым «Investment Holding Company» («ІНС») ЖАҚ-мен құқықтық дауларды жүргізуде. Осы даудың жалпы сомасы 30.418.144 фунт стерлинг немесе 7.400 миллион теңгені құрайды.
2009 жылы маусымда Қырғызстанда тіркелген және IHC 100% еншілес ұйымы болып табылатын ұйым «Орталық Азия инвестициялық компаниясы» ОсОО («Инвестициялық компания») өзінің негізгі компаниясынан Қырғызстандағы мемлекеттік бағалы қағаздарды сатып алуға IHC-тан 8.670.000 фунт стерлинг мөлшерінде қарыз алды. Өзінің негізгі компаниясынан алған қарызды мақсатты пайдалануды бұзуда Инвестициялық компания нарықта елеулі дисконты бар, БТА-ның еншілес ұйымы «TuranAlem Finance B.V." ("TAF B.V.")» облигацияларын сатып алуға осы қаражатты пайдаланды. Сатып алынған облигациялардың атаулы құны 28.395.000 фунт стерлингті құрады және есептелген пайыздар 2.023.144 фунт стерлингті құрады. Инвестициялық компания ІНС қайтаруға тиесілі қарыз бойынша дефолтқа жол берді. Нәтижесінде, ІНС БТА, Қырғызстандағы «БТА Банкі» және ТАҒ В.У. қарсы ТАҒ В.У. борыштық бағалы қағаздарына толық атаулы құнын өтеу және олар бойынша есептелген сыйақыны талап етумен бірге сот талап-арызын берді. Бішкек қаласының аудандық сотының. Бішкек қаласының қалалық апелляциялық сотының және Қырғызстан Жоғарғы сотының 2009 жылғы 11 қыркүйектегі шешіміне сәйкес Банк барлық соманы төлеуге міндетті және ІНС Қырғызстанның «БТА Банкісіндегі» Банктің акцияларын және Қырғызстан «БТА Банкіден» Банкіге есептелетін соманы қоса алғанда, БТА-дан қаражатты ТАҒ В.У. облигациялары бойынша өндіріп алуды бастады.
Осы шешім қыркүйекте БТА өз берешегін қайта құрылымдау жөніндегі келіссөздер үдерісінде болғанына қарамастан қабылданды.
2009 жылы желтоқсанда сот жасауылы БТА тиесілі Қырғызстанның «БТА Банкі» ЖАҚ акцияларын өндіріп алуға назар аударды, бұл «БТА Банкі» ЖАҚ-на (Қырғызстан) бақылауды жоғалтуға әкеп соқтырды. Осыған байланысты БТА басшылығы 2009 жылдың аяғында «БТА Банкі» ЖАҚ шоғырландырусыз шешім қабылдады.
БТА басшылығы Қырғызстанның соттарының шешімі Қазақстан мен Қырғызстан арасындағы халықаралық құқық пен халықаралық шартқа сәйкес келмейді деп санайды. Оның үстіне, өндіріп алу шағымы Қырғызстан заңнамасынын бұзылуымен жүзеге асырылды.
2009 жылғы 5 қарашада БТА банкі өз Акционерінің көмегімен Қырғызстанның заңды тұлғалары мен мемлекеттік органдарының заңсыз әрекеттері нәтижесінде келтірілген зиян үшін өтемақы төлеу туралы Қырғызстанның Үкіметіне талап жіберілді.
Экологиялық міндеттемелер
Қазақстанда қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заңнаманың даму үдерісі жүріп жатыр, сондықтан да тұрақты өзгерістерге ұшырады. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзғаны үшін айыппұлдар өте қатаң болуы мүмкін. Заңнамада қолданылып жүрген ережелер, азаматтық талаптар немесе өзгерістерді өте қатаң түсіндіру нәтижесінде туындауы мүмкін әлеуетті міндеттемелер дұрыс бағалануы мүмкін емес. Резервтер қалыптастырылған сомадан басқа (23-ескертпе), басшылық Топтың қаржылық жағдайына, пайда мен шығындар туралы есебіне және ақша » есебіне біршама елеулі әсер етуі мүмкін ықтимал не мүмкін экологиялық міндеттемелер жоқ.
ҚазАтомӨнеркәсіптің қоршаған ортаны қорғау жөніндегі міндеттемелері
1999 жылғы 19 желтоқсандағы «Америка Құрама Штаттары Энергетика министрлігі және Қазақстан Республикасы Энергетика, индустрия және сауда министрлігі арасындағы жұмыс келісіміне» сәйкес Америка Құрама Штаттары және Қазақстанның үкіметтері Қазатомөнеркәсіптің иелігінде тұрған БН-350 реакторын пайдаланудан шығарғаны және реактордың ядролық отын өзегін сақтағаны үшін өздеріне жауапкершілік алды. Осы келісімге сәйкес АҚШ үкіметі Еуропалық Одақтың, «Пресиозо» (Франция), Канберра (Бельгия), «АЛСТОМ» (Франция) ТМД (ТПСНГ) елдеріне, сондай-ақ отандық коммерциялық емес ұйымдарға: «БЯЦ» ғылыми өндірістік орталық және «КАТЭП» АҚ техникалық көмек бағдарламасын қоса алғанда, халықаралық ұйымдарға қаржылық көмегі үшін хабарласуға өзіне міндеттеме алды. БН-350 атомдық реакторды пайдаланудан және толық жөндеуден шығару үшін қаржылық міндеттемелердің ұсынылып отырған сомасы 35.000 миллион теңгені құрайды. Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазатомөнеркәсібіне көрсетілген соманы бермейді, сондықтан БН-350 пайдаланудан шығару бағдарламасын одан әрі қаржыландыру туралы мәселе шешімін тапқан жоқ. Қазақстан Республикасының Үкіметі Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттікпен келісілген белгілі бір міндеттемелерді орындауы тиіс.
Салық салу
Қазақстандық салық заңнамасы және нормативтік-құқықтық актілер тұрақты өзгерістер мен әртүрлі түсіндірулердің мәні болып табылады. Жергілікті, өңірлік және республикалық салық органдары арасында пікір сәйкессіздігі жиі болады. Қазақстанда қолданылатын заңдар негізінде анықталған құқық бұзушылықтар үшін айыппұлдар мен өсімақылар жүйесі елеулі болуы мүмкін. Айыппұл санкциялары, әдетте, қосымша есептелген салық сомасының 50%-ы мөлшеріндегі айыппұлды және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілеген қайта қаржыландыру ставкасы бойынша есептелген 2,5-ке көбейтілген өсімақыны қамтиды. Нәтижесінде айыппұл санкциясы мен өсімақының сомасы қосымша есептеуге жататын салықтың сомасынан бірнеше есе асады. Қаржы кезеңдері тексеру жүргізілетін жыл алдындағы бес күнтізбелік жыл ішінде салық органдары тексеру үшін ашық. Белгілі бір жағдайларда тексеру неғұрлым ұзақ мерзімді қамтуы мүмкін. Қазақстандық салық салу жүйесіне тән белгісіздіктерге байланысты, егер мұндай жағдай болса, салықтардың, айыппұл санкцияларының және өсімақының түпкілікті сомасы осы уақытта шығыстарға жатқызылған және 2009 жылғы 31 желтоқсанда есептелген сомадан асуы мүмкін.
Басшылық 2009 жылғы 31 желтоқсанда қолданылатын заңнаманы түсіндіру сәйкес болады және резервтер есептелген немесе осы қаржылық есептілікте басқа түрде ашылған жағдайлардан басқа, Топтың салық жөніндегі ұстанымы расталатын мүмкіндік бар деп санайды (4 және 23-ескертпелер).
Трансфертті баға тузу бойынша балқылау
Қазақстанда трансфертті баға түзу бойынша бақылаудың ауқымы кең және байланысты мәмілелер тарапы болып табылатыны немесе табылмайтынына қарамастан, халықаралық мәмілелермен тікелей немесе жанама байланысты көптеген операцияларда қолданылады. Трансфертті баға түзу туралы заң операцияларға қолданылатын барлық салықтар үшін талап етіледі, қол ұшын беру қағидаты бойынша белгіленген нарықтық бағалар негізінде есептелінеді.
Қазақстанда трансфертті баға түзу туралы жаңа заң 2009 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енді. Жаңа заң анық көрсетілмеген болып табылмайды, және оның ережелерінің кейбіреуі қолданудың шағын тәжірибесіне ие. Оның үстіне, заң әзірлеу сатысында тұрған егжей-тегжейлі нұсқаулықтарды ұсынбайды. Нәтижесінде, операциялардың эр алуан түрлеріне трансфертті баға түзу туралы заңды қолдану нақты көрсетілген болып табылмайды.
Трансфертті баға түзу туралы қазақстандық заңмен байланысты белгісіздіктен салық ұстанымы Топтың ұстанымынан ерекшеленуі мүмкін деген тәуекел бар, бұл 2009 жылғы жағдай бойынша салықтар, айыппұлдар мен өсімақылардың қосымша сомаларына әкелуі.
Басшылық 2009 жылғы 31 желтоқсанда трансфертті баға түзу бойынша қолданылатын заңнамада оны түсіндіру сәйкестендірілген болып табылады және Топтың трансфертті баға түзу жөніндегі ұстанымы расталады деген ықтималдық қолданылады деп санайды.
«ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ салық аудиті («ҚМГ БӨ» ҚМГ ӨК еншілес ұйымы)
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Салық комитеті 2004 және 2005 жылдар ішінде ҚМГ БҰ салықтық тексерулер жүргізді. 2007 жылы басталған және 2009 жылдың тамызында аяқталған тексерістер нәтижелері бойынша салық органы есептелгенге дейін 32.005 миллион теңге мөлшерінде жүргізілді, олардың ішінде 16.171 миллион теңге - салықтар сомасы, 8.035 миллион теңге - салық бұзушылық салдарынан болатын әкімшілік айыппұл және 7.800 миллион теңге - уақтылы төленбеген өсімақылар.
Топ басшылығы оның салық заңнамасын түсіндіруі әділетті екеніне және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес толық көлемде ҚМГ БӨ ұстанымын даулау үшін салмақты айғақтары бар екеніне сенім білдірді. 2009 жылғы 15 қыркүйекте ҚМГ БӨ осы кешенді тексеріс нәтижелеріне Қаржы министрлігіне аппеляция берді. Нәтижесінде, 2010 жылғы 9 ақпанда Қаржы министрлігі үйғарым шығарды, осыған сәйкес есептелген салықтың негізгі сомасы 3.847 миллион теңгеге дейін төмендетілді, ал уақтылы төленбеген тиісті пайыздар 3.937 миллион теңгеге дейін азайды (әкімшілік айыппұлға қатысты шешім туындады мүмкін). Осы он оқиғалар аясында басшылық қазіргі уақытта мынадай аппеляцияларды беруге қатысты нұсқаларды бағалауда. 2010 жылғы 4 наурыз күні ҚМГ БӨ қалған сома толық көлемде есептелгенге дейін шағымдану мақсатында Астана қаласы Мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотына талап арызбен жүгінді. 2010 жылғы 12 наурыз күні Қаржы министрлігінің салық комитеті ҚМГ БӨ-де хабарламаның өзгертілген нұсқасын ұсынды. Есептелген салық сомасы 10.766 миллион теңгеге дейін ұлғайтылды, ал тиісті өсімақы 3.885 миллион теңгеге дейін төмендеді. ҚМГ БӨ осы соманы толық көлемде шағымдануға ниет білдіруде.
Оның үстіне, ҚМГ БӨ басшылығы екі ұштылыққа, салық заңнамасының әртүрлі түсіндіруіне және салық органдары ұстанымдарының дәйексіздігіне байланысты барлық сот істерінде он нәтиженің белгісіздігін және төмен ықтималдығын таниды. Осыған байланысты ҚМГ БӨ басшылығы салық органы жүргізген есептеулерге дейінгі қатынаста анықталған соманы аударды. 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша ҚМГ БӨ 2004 және 2005 жылдар ішінде есептеулерге дейін жатқызылған салықтар бойынша резервке 7.286 миллион теңге және осы мәселелер бойынша 2006 жылдан бастап 2009 жылдар аралығындағы кезең ішінде, уақтылы төленбеген пайызды қоса алғанда, қосымша 4.136 миллион теңге аударды (23-ескертпе).
ҚМГ БӨ кедендік бажы бойынша хабарлама
2009 жылғы 18 тамызда Қазақстан Республикасының Кеден комитеті ҚМГ БӨ-ге толық төленбеген экспортты кедендік баж үшін 17. 575 миллион теңге сомасында хабарлама берді (15.260 миллион теңге сомасында негізгі борышты және 2.315 миллион теңге сомасында уақтылы төлемегені үшін пайыздарды қоса алғанда). Осы хабарлама 2009 жылғы қаңтар ішінде экспортқа арналған мұнайды тиеуге жатады, ол бойынша рента салығы 2008 жылдың желтоқсанында кедендік тазалаудан өткен көлемі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес толық төленді.
2009 жылғы 23 қыркүйекте ҚМГ БӨ бірінші сатыдағы сотқа аппеляция берді. 2009 жылғы 1 желтоқсанда бірінші сатыдағы сот ҚМГ БӨ-нің пайдасына шешім шығарды. Оның үстіне, 2010 жылғы 20 қаңтарда екінші сатыдағы сот кедендік комитеттің аппеляциясын қанағаттандырды. 2010 жылғы 8 ақпанда ҚМГ БӨ үшінші сатыдағы сотқа аппеляция берді. 2010 жылғы 9 наурызда кассациялық саты соттың қаңтардағы қаулысын күшінде қалдырды. Қазіргі уақытта ҚМГ БӨ Қазақстан Республикасы Сотының Қадағалау алқасына шағым беруге дайындалуда.
ҚМГ БӨ басшылығы Қазақстан Республикасының заңнамасы екі жақты салық салуға жол бермейді және сондықтан экспорттық кедендік баж түпкі есепте рента салығы есептелген және төленгендер бойынша 2009 жылғы 1 қаңтардан бастап (жаңа салық кодексі күшіне енген күн) экспортталған мұнай көлемдеріне аударылмауы мүмкін деп санайды. Сондай-ақ басшылық қорытындысында ол осы мәселеде он болып көрінетінін және осыған байланысты сома 2009 жылғы 31 желтоқсанда аяқталған жыл ішіндегі шоғырландырылған қаржылық есептілікке аударылмаған деп болжайды.
«Қазақстан темір жолы» АҚ салық міндеттемелері («ҚТЖ», Топтың еншілес ұйымдары)
2007-2008 жылдар ішінде ҚТЖ-да 2003 жылдан бастап 2006 жыл аралығындағы кезең үшін салықтық кешенді тексеру жүргізілді. Осы тексерудің нәтижелері бойынша салық органдары 14270 миллион теңге сомасында айыппұлдар мен өсімақыларды қоса алғанда, есептелгенге дейінгі салықтарды анықтады. КТЖ осы шешімді даулап отыр және осы есептеулерді заңсыз деп санайды және оларды сотта даулайды. ҚТЖ салықтар бойынша міндеттемені 3.929 миллион теңге мөлшерінде аударды, ҚТЖ пікірі бойынша болашақта төлемдердің жоғары ықтималдығы қолданылатын қатынастағы соманы білдіреді.
Жер қойнауын пайдалануға лицензиялар мен келісімшарттар бойынша міндеттемелер
Топ жер қойнауын пайдалануға лицензиялар мен тиісті келісімшарттар талаптарының орындалуына қатысты мемлекеттік органдардың тарапынан мерзімді түрде тексеру жүргізу объектісі болып табылады. Басшылық мұндай тексерулер барысында анықталған мәселелерді шешу үшін қажетті түзету шараларын келісу бойынша мемлекеттік органдармен ынтымақтастықта жұмыс істейді. Лицензиядағы ережелердің орындалмауы айыппұл салуға, өсімақыға, шектеуге немесе лицензияны қайтарып алуға әкеп соқтыруы мүмкін. Топтың басшылығы келісімшарттардың немесе лицензиялардың талаптарын сақтамауға қатысты кез келген мәселелер келіссөздер немесе түзету шаралары арқылы шешілетін болады және Топтың қаржылық жағдайына, пайда мен шығындар туралы есепке немесе ақша қаражатының қозғалысы туралы есепке мәнді әсер етпейді деп санайды.
Топтың жер қойнауын пайдалануға кейбір келісімшарттарының талаптары лицензияның қолданылу мерзімінің соңына дейінгі кезеңге шығыстардың ең төменгі деңгейін талап етеді. Жер қойнауын пайдалануға әрбір келісімшарттар бойынша Топ жергілікті билік органдарымен күрделі және инфрақұрылым жобалары бойынша жыл сайынғы шығыстар бойынша жоспарларға келісуді де талап етеді.
«ҚазГерМұнай» ЖШС қоса алғанда, ҚМГ БӨ мұнай кен орындарына арналған лицензиялары мен келісімшарттары («ҚГМ", ҚМГБӨ 50% бірлескен кәсіпорны):

Жыл	Күрделі шығыстар	Операциялық шығыстар
2010	79.160	5.733
2011	841	4.013
2012	-	4.013
2013	-	4.013
2014-2021	-	22.840
Жиыны	80.001	40.613

«ҚазМұнайТеңіз» АҚ барлауға арналған келісімшарттары бойынша міндеттемелер («. еншілес ұйымы)
Үкіметтік органдармен жасалған көмірсутекті шикізатқа барлау жүргізуге келісімшарттарының талаптарына сәйкес ҚМТ тиісті мұнай-газ жобалары бойынша бағдарламаларын орындау жөніндегі міндеттемелерге ие. 2009 жылғы 31 желтоқсанда, ҚМТ 79. 720 мың АҚШ доллары жалпы сомасында (11.827 миллион теңгеге барабар) 2010 жылға арналған бағдарламасын орындау жөніндегі міндеттемеге ие болды.
Көмірсутекті шикізатқа барлау жүргізуге арналған ҚМГ ҰК келісімшарттары бойынша міндеттемелер
Үкіметтік органдармен жасалған көмірсутекті шикізатқа барлау жүргізуге арналған ҚМГ ҰК келісімшарттарынын талаптарына сәйкес ҚМГ ҰК тиісті мұнай-газ жобалары бойынша ең аз жұмыс бағдарламаларын орындау жөніндегі міндеттемелерге ие. 2009 жылғы 31 желтоқсанда ҚМГ ҰК 1.879 миллион теңге (2008 жылы: 178.738 мың АҚШ доллары және 1.425 миллион теңге) жалпы сомасында жұмыс бағдарламаларының орындалмаған бөлігі бойынша міндеттемесі болды.
Ішкі нарыққа арналған жеткізілімдер бойынша міндеттемелер
Қазақстан үкіметі мұнайды сатуға маманданған компанияларды негізінен ауыл шаруашылығы өндірушілерін көктемгі және күзгі дала жұмыстары уақытында қолдау үшін жыл сайынғы ішкі энергетикалық қажеттілікті қамтамасыз ету үшін өнімнің бір бөлігін ішкі нарыққа беруді талап етеді. Жергілікті нарықтағы мұнайдың бағасы экспортты бағалардан, тіпті тәуелсіз тараптар арасындағы мәмілелерде белгіленетін ішкі нарықтағы қарапайым бағадан да айтарлықтай төмен.. Егер Үкімет Топ қазіргі уақытта жеткізетін көлемнен асатын шикі мұнайдың қосымша көлемін жеткізуге міндеттеген жағдайда, мұндай жеткізілімдер нарықтық бағалар бойынша жеткізілімдерден басым болады және шикі мұнайды сатудан түсетін түсімнен әлде қайда аз түсімді өндіретін болады, бұл өз кезегінде Топтың қызметіне, перспективасына, қаржылық жағдайына және қызмет нәтижелеріне елеулі және теріс әсерін тигізуі мүмкін.
Шикі мұнайды жеткізу бойынша міндеттемелер
2009 жылғы 31 желтоқсанда ҚМГ БӨ-де Үкімет қаулысына сәйкес төменде сипатталған ішкі нарыққа одан әрі жеткізу үшін Топтың мұнай өңдейтін зауыттарында мұнай өнімдерін одан әрі өңдейтін 2009 жылы (2008 жылы: 2,2 миллион тонна) ішкі нарыққа шикі мұнайдың 2,2 миллион тоннасын жеткізу міндеттемесі болды.
Мұнай өнімдерін жеткізу жөніндегі міндеттемелер
2010 жылдың алғашқы үш айы ішінде ҚМГ СҮ ішкі нарықта мұнай өнімдерін жеткізудің теңгерімдерін қолдау үшін 38.962 миллион теңге жалпы сомасына 425,3 мың тонна мұнай өнімдерін жеткізуі тиіс болатын. Бұдан басқа, 2010 жылдың көктемгі маусымы ішінде, ҚМГ СҮ жалпы сомасы 5.610 миллион теңгеге көктемгі егіс науқанын өткізу үшін ауыл шаруашылық өнімдерін өндірушілерге 76 мың тонна дизельді отынын жеткізуі тиіс. Шартты міндеттемелердің құны Үкімет белгілеген багалар негізінде айқындалады. ҚМГ СҮ 2010 жылға арналған ішкі нарықтағы жеткізулері бойынша қалған міндеттемелері таяу арадағы болашақта Үкімет белгілеуі мүмкін.
Инвестициялық сипаттағы міндеттемелер
2009 жылғы 31 желтоқсанда Топтың құрылыс жобалары және негізгі құралдарды сатып алу жөніндегі келісімшарттық міндеттемелері шамамен 243.003 миллион теңгені құрады (2008 жылы: 50.592 миллион теңге). Сондай-ақ, 2009 жылғы 31 желтоқсанда Топта тауарлық-материалдық қорларды (материалдар мен қосалқы бөлшектер) сатып алу жөніндегі келісімшарттық міндеттемелері және 38.665 миллион теңге сомасына (2008 жылы: 57.083 миллион теңге) қызметтері болды.
«ҚМГ Қашаған Б.В.» күрделі шығындары бойынша міндеттемелер
2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша «ҚМГ Қашаған Б.В.» жалпы сомасы 1.756.302 мың АҚШ долларына (2008 жылы: 1.700.381 мың АҚШ доллары) «Солтүстік Каспий жобасындағы» үлесті сатып алуға, салуға және әзірлеуге арналған күрделі шығындар бойынша міндеттемелерге ие болды.
ҚМГ СҮ-нің инвестициялық міндеттемелері
2009 жылғы 31 желтоқсанға арналған ҚМГ СҮ инвестициялық міндеттемелері мынадай үлгіде берілген:

Жыл	Күрделі шығыстар
2010	69.075
2011	73.411
2012	45.992
2013	109
2014	54
Жиыны	188.641

Инвестициялық міндеттемелер негізінен, ҚМГ СҮ тиесілі МӨЗ тарапынан қайта жөндеу, қуатты ұлғайту жөніндегі жобаларға және еуро-стандарттарды сақтауға жатады.

Үкіметпен Шарт бойынша «Интергаз Орталық Азия» АҚ инвестициялық және өзге міндеттемелері («ИОА», «КазТрансГаз» АҚ еншілес ұйымы)

Газ-көлік активтерін жақсартуға арналған инвестициялар
Шарт талаптары бойынша ИОА берілген газ-көлік активтерін жақсарту мен жөндеуге және жаңа газ-көлік активтерінің инвестицияларына 30 миллион АҚШ долларын (2009 жылғы 31 желтоқсанда I АҚШ доллары үшін 148,36 теңге бағамы бойынша 4.451 миллион теңге) жыл сайын инвестициялау міндеттемесіне ие болады. Шарттың талаптарына сәйкес жоғарыда көрсетілген инвестициялардың теңгерімдік құны Шарттың мерзімі аяқталғаннан кейін ИОА өтейтін болады. 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша ИОА-ның осы инвестициялық міндеттемеге қатысты шамамен 5.282 миллион теңге (2008 жылы: 4.700 миллион теңге) сомасына келісімшарттық міндеттемесі болды.
Осы инвестициялық міндеттеме белгілі бір шарттар болған кезде туындайды. Олардың бірі тасымалданатын газдың физикалық көлемінің тұрақты болып қалатындығында немесе 1996 жылдың деңгейімен салыстырғанда ұлғаятындығымен қорытындыланады; келесісі газ тасымалдау жөнінде шетелдік клиенттермен келісімшарттардың жалғасатын талаптары Шарт жасалғанға дейін қандай болса сондай қолайлы болып қалатындығымен қорытындыланады. Егер газ тасымалдауға арналған тарифтер мен клиенттер тарапынан төлемеушіліктер жақсарту жүргізу мен инвестицияны жүзеге асырылмайтын етсе, ИОА-ның ішкі тарифті түзетуді немесе оның инвестициялық міндеттемелері деңгейін түзетуді қарау үшін Қазақстан Республикасының Үкіметіне жүгінуге құқығы бар. 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша ИОА осы талаптарға сәйкес келді.
Роялти
1997 жылғы 17 шілдеден бастап ИОА Қазақстан Республикасының Үкіметіне шамамен Батыс жүйесі бойынша тасымалданған газ көлемінің 2%-ы мөлшерінде роялти төлеуге міндетті. Алайда, Шартқа сәйкес бұл төлем Батыс жүйесі бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Батыс жүйесі клиенттерін ИОА алдындағы роялти төлеу міндеттемесі туралы хабардар ететін қаулысы шыққаннан кейін ғана төлеуге жатады. 2009 жылғы 31 желтоқсанда мұндай қаулы жарияланбады. Роялти төлеу шарттарын іске асыруға байланысты белгісіздік салдарынан Топ қазіргі кезде өз клиенттеріне роялти есептемейді.
Бұдан басқа, ИОА еткен кезеңдерде роялтидің қандай да бір сомасына қатысты ИОА-да міндеттеме бар екендігі жайлы түсініктеме сияқты, роялти ендігі есептелуі тиіс немесе есептеледі дене Қазақстан Республикасының Үкіметінен ешқандай нұсқау алған жоқ.
Басшылық Қазақстан Республикасы Үкіметімен осы мәселені түсіндіру жөнінде жұмыс істеуге және ИОА-га немесе оның клиенттеріне өткен кезеңдер үшін немесе болашақта роялти төлеу жөнінде------- міндеттеме енгізілмейді деп санайды.
Қырғыз айналымы
Топ тарифтерді өтеуді қамтитын белгілі бір шарттарға сәйкес Шартта шамамен 90-100 миллион АҚШ доллары мөлшерінде белгіленген күн бойынша қырғыз айналымын әзірлеуге және салуға міндетті. Бұл актив Қазақстан Республикасының меншігіне не Шарт мерзімі аяқталғаннан кейін, не аяқталған соң жиырма жылдан кейін бір АҚШ долларына неғұрлым кешірек берілетін болады. Бұл айналымның құрылысы әлі басталған жоқ.
Басшылық Топ осы мәселеде міндеттемелерін орындау үшін барлық қажетті қадамдарды жасады деп санайды, оның ішінде Қырғыз Республикасына тиесілі газ құбыры учаскесін басқаруға қабылдау туралы мәселені қарайды. Алайда, Шарт талаптары бойынша қырғыз айналымын салудың негізгі шарты болып табылатын жаңа ішкі тарифтер 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша әлі жарияланған жоқ.
Қазақстан Республикасының Үкіметі Топтың инвестициялық міндеттемелерін орындауын қоса алғанда, Шарт бойынша өз міндеттемелерін орындауын тексеруді жүзеге асырады. 2009 жылғы Шарт бойынша инвестициялық міндеттемелерді орындауын тексеру 2010 жылы жүргізілетін болады. Басшылық 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Топ инвестициялық талаптарды орындайды деп санайды.
2005 жылғы 31 желтоқсанға дейін Топ өзінің Шарт бойынша таза пайдасының 10%-ын Үкіметке төледі.
2006 жылғы 31 наурызда Қазақстан Республикасының атынан Қаржы министрлігі мен Топ Шартқа қосымша келісімшартқа («Толықтырулар») қол қойды. Толықтыруларға сәйкес 2008 жылғы 1 қаңтардан бастап 2012 жылғы 31 желтоқсанға дейінгі кезең және қосымша бес жылдық кезең ішінде жылдық төлем әрбір кезеңнің басында келісілетін болады, егер бұл келісім жүргізілмеген жағдайда Топ жылына 2.082 миллион теңге төлейтін болады.
ҚТЖ теміржол активтеріне арналған меншіктің зиянды құқығы
ҚТЖ Қазақстан Республикасының батыс және солтүстік бөлігін біріктіретін «Хромтау-Алтынсарин» теміржол жолын салуға қатысты, осылайша Қазақстан Республикасының теміржол инфрақұрылымын бірыңғай желіге тұйықтайды. Осы жолды салуға Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникациялар министрлігі мемлекеттік бюджеттің қаражаты есебінен 64% және қалған соманы - ҚТЖ қаражаты есебінен қаржыландыруды беру жолымен бастамашылық жасады. Жоба шеңберінде Мемлекет қаржыландырған активтердің жалпы құны 21.014 миллион теңгені құрады. Құрылысты аяқтағаннан кейін ҚТЖ қаржылық жағдайы туралы шоғырландырылған есепте теміржол активтерінің құрамындағы құрылыстың толық құнын көрсетті. Активтерді тану ҚТЖ активтерін беру қатынасындағы Көлік және коммуникациялар министрлігінің растаулары негізінде жасалды.
2010 жылғы сәуір ішінде ҚТЖ Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігінен хат алды, онда активтер көрінісі есеп жүргізу және қаржы есептілігін құрастыру қатынасында Қазақстан Республикасының талаптарын бұзу болып табылатыны, осыған байланысты ҚТЖ-да осы активтерді пайдалануға арналған заңды құқығының жоқ екені айтылған. ҚТЖ тағы да Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінен осы активтер ҚТЖ жарғылық капиталына берілетіндігі жайында растау алды. Нәтижесінде, ҚТЖ осы активтерді тануды барабар деп санайды.
Операциялық жалдау бойынша міндеттемелер
Операциялық жалдау бойынша міндеттемелер негізінен 5 жылдан 6 жылға дейінгі жалдау мерзімдері бар ұшақтарды жалдаумен байланысты. Операциялық лизингтің барлық келісімшарттары егер Эйр Астана оларды ұзарту мүмкіндігін пайдаланған жағдайда нарықтық бағаларлы жаңарту жөніндегі бөлімдерді қамтиды. Эйр Астана жалдау мерзімі аяқталғаннан кейін жалданған активтерді сатып алу мүмкіндігіне ие бола алмайды.
31 желтоқсанға мынадай үлгідегі операциялық жалдау бойынша міндеттемелер көрсетілген:

Миллион теңгемен	2009	2008
Бір жыл бойы	20.657	12.919
1-ден 5 жылға дейін	45.231	32.978
Бес жылдан жоғары	2.834	5.785
Жиыны	68.722	51.682

Операциялық жалдау бойынша міндетті төлемдер тіркелген жалдау төлемдерін, сондай-ақ ұшу сағаттарына байланысты түрлендірілетін техникалық қызмет көрсету бойынша төлемдердің белгілі бір бөлігін қамтиды.
Тіркелген және айнымалы жалдау төлемдері көрсетілген және АКШ долларында төлеуге жатады. Осы валюта күнделікті әуе кемелерін жалдау кезіндегі халықаралық есептерде пайдаланылады.
Қарыздар бойынша ковенанттар
ҚМГ ҰК ковенанттары
2008 және 2009 жылдарда ҚМГ ҮК жалпы сомасы 4,5 миллиард АҚШ долларына облигациялар шығарды. Шығарылған облигациялардың талаптарына сәйкес ҚМГ ӨК мынадай ережені орындауы тиіс:
3,5:1 артық емес пайыздарды, салықтарды, тозуды және амортизацияны шегергенге дейін шоғырландырылған пайдаға шоғырландырылған таза берешектің ара қатынасы.
Осыған қоса, ҚМГ ҰК, Гарант ретінде белгіленген қаржылық емес ковенанттарды сақтауы тиіс. ҚМГ СҮ ковенанттары
2008 жылы ҚМГ СҮ сегіз банктен тұратын синдикаты бар 2,5 миллиард АҚШ доллары сомасында кредиттік желі туралы шарт жасасты. Қаражат ҚМГ ӨК толығымен кепілдендірілді. ҚМГ СҮ және синдикат арасында жасалған кредиттік шартқа сәйкес ҚМГ ҰК белгілі бір шектеулі талаптарды орындауға міндетті.
ҚТО ковенанттары
Кепілдіктер
2009 жылғы 31 желтоқсанда ҚТО ЕЖДБ-мен кредиттік шарт шеңберінде «МұнайТас» АҚ міндеттемелері қатынасында ЕЖДБ алдында кепіл ретінде қатысты. ҚТО және ЕЖДБ арасында жасалған кепілдік шартына сәйкес ҚТО шарттың мынадай ережелерін сақтауы тиіс:
- 1:1 кем емес өтімділік коэффнциенті;
- 2:1 кем емес пайыздарды және пайызға арналған табыс салығын шегергенге дейінгі пайданың ара қатынасы; және
- 2:1 жоғары емес борыштың капиталға арақатынасы.
Осыған коса, ҚТО ЕЖДБ рұқсат бергендерден басқа ешқандай да шектеулерді жасамауы тиіс. ҚТО реттеуші орган мақұлдамағанша, ерікті негізде әрекет ететін тәуелсіз тараптар арасындағы мәмілелерден ерешелейтін негізде жүзеге асырылатын қандай да бір мәмілелерге қатысуына болмайды. ҚТО активтердің жалпы шамасынан 30 пайызға жоғары мөлшерде өз активтерін сатуға, жалға беруге немесе өткізуге,немесе қосу немесе қайта ұйымдастыруды жүргізуіне болмайды.
Қарыздар
2008 жылғы 28 тамызда ҚТО 275 миллион АҚШ доллары сомасында BTMU (Europe) Limited, ING Bank N.V. және Natexis қарыз шартына қол қойды (17-ескертпе). ҚТО және кредиторлармен арада жасалған қарыз шартына сәйкес КТО шартын мынадай ережелерін сақтауы тиіс:
- 1:1 кем емес өтімділік коэффициенті;
- 3,5:1 артық емес пайыздарды, табыс салығын, тозу және амортизацияны шегергенге дейінгі пайдаға қатысты борыштың ара қатынасы;
- 2:1 жоғары емес борыштың капиталға ара қатынасы.
- 2:1 аспайтын жалпы қаржылық шығындарға пайыздар мен табыс салығын шегергенге дейінгі пайданың ара қатынасы.
Қазақтелекомнын лицензиялық міндеттемелері
Сымсыз байланыс қызметтерін көрсетуге арналған бірқатар лицензия шарттарына сәйкес Қазақтелекомның өз желісін жабу аймағына қатысты белгілі бір міндеттемелері бар. Қазақтелеком Қазақстан Республикасының негізгі магистралдарының, шағын қалалар мен қала үлгісіндегі кенттердің бойындағы аудандарды қамти отырып, ұтқыр желіні жабуды кеңейтуге міндетті. Қазақтелекомның басшылығы Қазақтелеком лицензиялардың шарттарын сақтайды деп санайды.
МТС-га үлесті сату жөніндегі міндеттемелер
6-ескертпеде көрсетілгендей, Қазақтелеком ұтқыр байланыстың шведтік операторы МТС-ға ез үлесін сатуға келісім жасады. Сатып алу-сату келісіміне сәйкес мәмілені жабу 2010 жылғы 31 наурызға дейін болуы мүмкін.
Кредиттер, кепілдіктер, аккредитивтер беру жөніндегі
міндеттемелер және есеп операцияларына жатқызылған басқа да міндеттемелер
Кез келген уақытта Топтың кредиттерді беру жөніндегі өтелмеген міндеттемелері болады. Осы міндеттемелер кредиттік карточкалар және овердрафтар бойынша бекітілген қарыздар мен лимиттер нысанын қабылдайды және белгілі бір жағдайлар болған кезде күші жойылатын болып табылады.
Топ үшінші тараптардың алдында клиенттердің міндеттемелерін орындау кепілдігін беру мақсатында қаржылық кепілдіктер мен аккредитивтерді ұсынады. Осы келісімнің тіркелген лимиттері болады және әдетте бес жылға дейінгі мерзімге беріледі.
Міндеттемелердің келісімшарттық сомалары санат бойынша келесі кестеде көрсетілген. Кестеде көрсетілген міндеттемелер бойынша сомалар бұл соманың толығымен орындалғанын болжайды. Аккредитивтер бойынша кестеде көрсетілген сомалар егер контрагенттер келісімшарт бойынша өз міндеттемелерін толығымен орындамаса, есепті күнде танылатын ең жоғарғы бухгалтерлік шығынды білдіреді.
Кредит, кепілдіктер, аккредитивтер беру жөніндегі міндеттемелер және есепті операцияларға жатқызылатын

Миллион теңгемен	2009	2008
Шартты сома
Қарыз, кредиттік желі және қаржылық жалдау бойынша міндеттемелер	630.555	124.399
Кепілдіктер	84.911	241
Аккредитивтер мен есепті операцияларға жатқызылған басқа да міндеттемелер	47.597	14.847
Минус: шектеулі талаптары бар кепілдіктер мен салымдар	(11.940)	-
Минус: банктік аккредитивтер мен кепілдіктер астындағы резерв (23-ескертпе)	(59.127)	-

Топ кредиттік бақылау мен басқарудың осындай саясатын теңгерімдік операцияларды жүзеге асырған кезде пайдаланылатын теңгерімделген әлеуетті міндеттемелерді өзіне қабылдаған кезде қолданады.
Жоғарыда көрсетілген кредит беру жөніндегі шартты міндеттемелердің қолда бар жалпы сомасы ақшалай қаражаттағы болашақта қажеттіліктің өзін міндетті емес екендігін білдіреді, өйткені осы міндеттемелер олар қаржыландырылғанға дейін мерзімі етуі немесе жабылуы мүмкін, сондай-ақ Топ кредиттік қаржылық құралдар бойынша қамтамасыз етуді сұрауы мүмкін.
Сенімгерлік басқару
Топ жеке тұлғаларға, трастілік компанияларға, зейнетақы қорларына және басқа да ұйымдарға сенімгерлік басқару бойынша қызметтер көрсетеді, атап аятқанда, клиенттің нұсқауларына сәйкес активтерді басқарады немесе әртүрлі қаржылық құралдарға алынған қаражатты инвестициялайды. Топ осы қызметтерді көрсеткені үшін комиссиондық сыйақы алады. Сенімгерлік басқаруда алынған активтер Топтың активтері болып табылмайды және тиісінше оның қаржылық жағдайы туралы шоғырландырылған есепте көрсетілмейді. Топ көрсетілген салымдарды жүзеге асырған кезде кредиттік тәуекелге ұшырамайды, өйткені ол көрсетілген инвестицияларға кепілдіктер бермейді.
Ұлттық қауіпсіздік комитетінің тергеуі
2009 жылы Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті Бас прокурордың қадағалауымен КазАтомӨнеркәсіптің бұрынғы бірінші басшысы және ҚазАтомӨнеркәсіптің және оның еншілес кәсіпорындарының бұрынғы қызметкерлеріне қатысты тергеуді бастады. Осы тергеу негізінен активтерді ұрлау және аффилиирлентен оффшорлы компанияларға белгілі бір уран кен орындарын заңсыз сату айыптауларына қатысты болды. 2010 жылғы 12 наурызда сот бұрынғы бірінші басшыны 14 жылға түрмеге жабуға үкім шығарды. Сондай-ақ, 2010 жылғы наурызда прокуратура ақшаны жылыстау айыптауларымен бұрынғы бірінші басшыға қатысты жаңа тергеу туралы хабарлады. Бұдан әрі жаңа тергеулер басталуы мүмкін. Басшылық осы тергеулер мен айыптаулар ҚазАтомӨнеркәсіптің қаржылық есептілігіне әсерін тигізбейді, өйткені олар ҚазАтомӨнеркәсіпке емес, бұрынғы басшылыққа қатысты басталды деп санайды.
Тұрақтандыру жоспары бойынша міндеттемелер
Қор 2008 жылы Үкімет бекіткен Тұрақтандыру жоспарын жүзеге асыруда негізгі оператор болып тағайындалды. 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша қаржылық секторды тұрақтандыру, шағын және орта бизнесті қолдау жөніндегі міндеттемелер орындалды.
Жылжымайтын мүлік нарығындағы ахуалды тұрақтандыру бойынша міндеттеме
Үкімет жылжымайтын мүлік нарығындағы ахуалды тұрақтандыру үшін қаражат беруді шешті екінші деңгейдегі банктерде депозиттер орналастыруды және құрылыс компания қаржыландыруды беруді тапсырды. 2009 жылғы 31 желтоқсанда қор және оның еншілес ұйымдары арқылы жалғастырылатын құрылысты аяқтау және дайын тұрғын үйді сатып алу үшін қаржыландыруды қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемелер 177.684 миллион теңгені құрады.
Инновациялық, индустриалдық және инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру
2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша 115.000 миллион теңге инновациялық, индустриалдық және инфрақұрылымдық жобаларды қаржыландыру үшін «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ жарғылық капиталына берілген болатын. 31 желтоқсанда инновациялық, индустриалдық және инфрақұрылымдық жобаларды қаржыландыру жөніндегі міндеттемелер 92.800 миллион теңгені құрады.
Қайта құрылымдау жөніндегі міндеттемелер
2009 жылғы 7 желтоқсандағы Қордың, БТА Банкі, оның кредиторлары арасындағы ниеттер туралы хаттамаға сәйкес Қор 644.000 миллион теңге мөлшерінде, сондай-ак БТА Банкі жай акцияларындағы 26.000 миллион теңге мөлшерінде есептелген сыйақыны Қор алдында БТА Банкінің міндеттемелеріне айырбастауға міндеттенеді.
2009 жылғы 15 желтоқсанда қаржылық берешектің жалпы көлемінен банктің 95,1% мөлшерінде банктің міндеттемелеріне ие болған Альянс Банктің кредиторлары банктің берешегін қайта құрылымдау жоспарын мақұлдады.
Қайта құрылымдау талаптарына сәйкес Қор Альянс Банктің артықшылықты акцияларындағы 105.000 миллион теңге мөлшерінде Қор алдында Альянс Банктің міндеттемелерін айырбастауға, сондай-ақ Альянс Банкті 24.000 миллион теңге сомасында жай акцияларын сатып алу жолымен қайта капиталдандыруға міндеттенеді. Оған қоса, Альянс Банкі және Қор банктің кредиторларына 67% және 33% ретінде (Қорды қоспағанда) Қордың және өзге конкурстық кредиторлардың қатысу үлесінің ара қатынасын қамтамасыз ету үшін жеткілікті санда Альянс Банкінің жай және артықшылықты акцияларын беруге міндеттенеді.
Қор Басқармасының 2009 жылғы 22 желтоқсандағы № 115/09 шешіміне сәйкес, Қор кредиторлар, Темірбанкі және Қордың міндеттемелерін қайта құрылымдау кезінде Темірбанктің өтімділігін қамтамасыз ету үшін қаржылық ресурстарды беру жолымен жәрдем көрсету жөнінде міндеттеме қабылдады, қайта құрылымдау қорытындылары бойынша Темірбанкі ҚР Қаржы нарығы және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау агенттігінің барлық пруденциялық нормативтерін сақтады.

46. САРАЛАНЫМ ЕСЕПТІЛІГІ

Басқару мақсаты үшін Топтың қызметі өндіретін өнім түріне және көрсетілетін қызметтің тұрпатына сәйкес мынадай алты операциялық сараланымға бөлінеді:
Мұнай-газ сараланымы мұнай мен газды барлау және өндіру, мұнай мен газды тасымалдау, мұнай мен газды қайта өңдеу және сату, шикі мұнай, қайта өңделетін өнімдер бойынша операцияларды қамтиды
Тау-кен сараланымы уран, бериллийді және танталды өндіру, барлау, қайта өңдеу және сату жөніндегі операцияларды қамтиды.
Тасымалдау сараланымы жүктер мен жолаушыларды темір жолмен және әуе көлігімен тасымалдау жөніндегі операцияларды қамтиды.
Телекоммуникация сараланымы жергілікті, алыстағы қалааралық және халықаралық байланысты коса алғанда (ТМД-ға кіретін және кірмейтін елдерді қоса алғанда), тіркелген байланыс қызметтері; сондай-ақ байланыс арналарын жалдау, деректерді беру және сымсыз байланыс қызметтері бойынша операцияларды қамтиды.
Энергетикалық сараланым
Энергетикалық сараланым электр энергиясын өндіру және беру жөніндегі, электр энергетикалық жүйеге электр энергиясын жіберуді техникалық, диспетчерлеу және импортталатын электр энергиясын пайдалану жөніндегі операцияларды, Қазақстан Республикасының Бірыңғай электр энергетикасы жүйесінің объектілерін орталықтандырылған шұғыл-диспетчерлік басқару функцияларын қамтиды.
Қаржылық институттар және даму институттары сараланымы Қазақстан экономикасының барлық сараланымдарында инвестициялық және инновациялық қызметті ұлғайту және ынталандыру жөніндегі операцияларды қамтиды.
Жоғарыда аталған есептік сараланымдардың кейбіреулері Топтық ұйымдық құрылымына сәйкес неғұрлым ұсақ есептік сараланымдарды біріктіру арқылы қалыптастырылды. Әрбір есептік сараланым ҚЕХС-ка сәйкес бухгалтерлік есепті жүзеге асырады. ҚЕХС-ка сәйкес дайындалған әрбір сараланым қызметінің қаржылық нәтижелері сараланымға ресурстарды бөлу және оның қызмет нәтижелерін бағалау туралы шешімдерді қабылдау мақсаты үшін Бас басқарушыға және шешімдер қабылдауға жауаптыға беріледі
Қалған операциялық сараланымдар олардың мәнінің болмауына байланысты Өзгелей сараланымдар ретінде біріктіріліп, ұсынылды. «Самұрық-Қазына» операциялары қаржы институттары мен даму институттарының сараланымына енгізілді.
Төменде 2009 жыл ішіндегі Топтың операциялық сараланымдарының пайдалары мен шығындары, активтері мен міндеттемелері туралы ақпарат келтірілген:

Миллион теңгемен	Мұнай-газ	Тау-кен	Тасымалдау	Телекоммуникация	Энергетика	Қаржы институттары мен даму институттары	Өзгелер	Элиминация	Барлығы
Сыртқы клиенттерге сатудан кіріс	1.583.479	168.204	559.230	141.094	88.178	348.718	38.726	-	2.927.629
Басқа сараланымдарға сатудан кіріс	6.070	10.303	58.769	3.200	9.088	42.563	184.170	(314.163)	-
Кірістердің жиыны	1.589.549	178.507	617.999	144.294	97.266	391.281	222.896	(314.163)	2.927.629
Бір жыл ішіндегі жалпы пайда	542.548	65.797	134.727	51.284	20.215	113.236	(155.544)	(81.454)	1.001.897
Жалпы және әкімшілік шығыстар	(120.113)	(9.444)	(58.111)	(15.830)	(9.810)	(85.005)	(14.637)	583	(312.367)
Тасымалдау және сату бойынша шығыстар	(168.985)	(1.824)	(5.266)	(3.671)	(243)	(231)	(428)	-	(180.648)
Қаржылық кіріс	84.867	3.140	3.301	1.712	2.471	33	17.515	(19.103)	93.936
Қаржылық шығындар	(140.826)	(7.834)	(15.904)	(6.903)	(7.899)	(357)	(1.024)	11.079	(169.668)
Пайда және шығын арқылы әділ құн бойынша ескерілген қаржылық құралдарға арналған таза шығын	-	-	-	-	-	(114.485)	(94.124)	-	(208.609)
Қауымдасқан компаниялар мен бірлескен кәсіпорындардың кірістеріндегі үлес	171.739	16.849	(126)	21.167	491	4.548	64.170	-	278.838
Бағамдық айырмадан түсетін кіріс/(шығын), нетто	(8.180)	(9.654)	(21.234)	(16.935)	(23.115)	(71.558)	138.931	(839)	(12.584)
Тозу, ескіру және амортизация	(105.438)	(6.826)	(51.219)	(24.672)	(10.335)	(8.249)	(2.199)	-	(208.938)
Берілген қарыздардың құнсыздануы	-	-	-	-	-	(932.022)	-	1.398	(930.624)
Банктерге берілген қарыздардың құнсыздануы	-	-	-	-	-	(62.391)	21.157	-	(41.234)
Өзге де активтердің құнсыздануы	(17.264)	(223)	(1.481)	-	10.807	(55.587)	(87.828)	90.674	(60.902)
Резервтерге аударымдар	12.559	(112)	1.193	(1.354)	71	(42.232)	-	-	(29.875)
Табыс салығы бойынша шығыстар	(177.607)	(12.617)	(15.575)	(3.195)	(2.552)	5.909	(42.097)	(17.989)	(265.723)
Кезең ішінде жалғастырылатын қызметтен түскен таза кіріс	184.527	41.025	22.863	27.962	(7.177)	(1.032.722)	160.305	(16.127)	(619.344)
Кезең ішінде тоқтатылған операциялардан түскен таза	-	-	-	(5.069)	-	323	(521)	-	(5.267)
Кезең ішіндегі таза кіріс жиыны	184.527	41.025	22.863	22.893	(7.177)	(1.032.399)	159.784	(16.127)	(624.611)
Сараланымдар бойынша өзге ақпарат
Сараланым активтерінің жиыны	5.125.955	388.823	1.098.378	367.733	359.884	3.667.887	4.716.969	(4.664.055)	11.061.574
Сараланым міндеттемелерінің жиыны	2.767.438	143.087	401.199	155.878	210.505	3.912.977	1.197.587	(2.473.132)	6.315.539
Ескірген тауарлық-материалдық қорларға күмәнді дебиторлық берешекке және өтелетін күмәнді ҚҚС арналған резерв	2.462	-	3.722	347	706	8.145	1.011	-	16.393
Бірлескен кәсіпорындардағы және қауымдасқан компаниялардағы инвестициялар	644.811	42.241	2.553	48.131	54.780	102.865	198.671	-	1.094.052
Күрделі шығындар	386.006	25.031	115.354	46.790	45.607	4.132	7.870	(13)	630.777

Миллион теңгемен	Мұнай-газ	Тау-кен	Тасымалдау	Телекоммуникация	Энергетика	Қаржы институттары мен даму институттары	Өзгелер	Элиминация	Барлығы
Сыртқы клиенттерге сатудан кіріс	1.918.13	120.343	560.858	138.466	77.159	44 793	26.703	-	2.888.458
Басқа сараланымдарға сатудан кіріс	27.578	6.762	61.941	3.913	13.392	1.357	3.461	(118.404)	-
Кірістердің жиыны	1.945.714	127.105	622.799	142.379	90.551	46.150	30.164	(118.404)	2.886.458
Бір жыл ішіндегі жалпы пайда	694.837	44.410	127.691	47.131	14.238	15.112	10.612	(13.560)	940.471
Жалпы және әкімшілік шығыстар	(114.487)	(12.921)	(67.386)	(20.440)	(5.890)	(7.785)	(10.678)	4.564	(265.023)
Тасымалдау және сату бойынша шығыстар	(153.673)	(2.015)	(5.800)	(6.371)	(220)	(2)	(357)	12.964	(155.474)
Қаржылық кіріс	100.962	2.031	7.725	879	1.116	2.348	51.439	(40.222)	126.278
Қаржылық щығындар	(109.912)	(4.099)	(10.164)	(6.089)	(1.420)	(602)	(405)	1.237	(131.454)
Қауымдасқан компаниялар мен бірлескен кәсіпорындардың кірістеріндегі үлес	239.781	5.725	863	17.555	2.530	-	225	(10)	266.669
Бағамдық айырмадан түсетін кіріс/(шығын), нетто	(13.0671	(240)	(1.732)	578	(931)	107	105	(47)	(15.227)
Пайда мен шығын арқылы әділ құн бойынша ескерілген қаржылық құралдарға арналған таза шығын	-	-	-	-	-	11.691	-	-	11.691
Тозу, ескіру және амортизация	(100.425)	(6.436)	(49.617)	(23.113)	(5.705)	(490)	(2.068)	(279)	(188.133)
Құнсызданудан түскен шығындар	(26.289)	-	185	(10.870)	-	-	(10)	-	(36.984)
Резервтерге аударымдар	4.124	934	1.429	1.294	(12)	275	-	-	(8.044)
Табыс салығы бойынша шығыстар	(201.019)	(14.279)	14.604	6.085	995	(1.898)	(263)	220	(195.555)
Жалғастырылатын қызметтен кезең ішіндегі таза кіріс	390.132	11.045	68.126	29.516	10.975	(6.476)	16.701	(33.709)	486.310
Тоқтатылған операциялардан түскен кезең ішіндегі таза кіріс	-	-	-	-	-	(8.243)	(1.655)	-	(9.898)
Кезең ішіндегі таза кіріс жиыны	390.132	11.045	68.126	29.516	10.975	(14.719)	15.044	(33.709)	476.410
Сараланымдар бойынша өзге де ақпарат
Сараланым активтерінің жиыны	3.897.635	547.561	987.102	337.959	248.852	701.118	3.550.115	(2.881.917)	7.388. 425
Сараланым міндеттерінің жиыны	1.872.100	138.903	314.223	143.644	125.054	424.069	41.332	(166.604)	2.892.721
Тозған тауарлық-материалдық қорларға күмәнді дебиторлық берешекке және өтеуге күмәнді ҚҚС-қа резервтер	15.102	-	4.944	852	195	19.217	1.055	(514)	40.851
Бірлескен кәсіпорындардағы және қауымдасқан компаниялардағы инвестициялар	525.118	23.059	2.437	44.604	57.168	17	3.628	68	656.099
Күрделі шығындар	266.043	32.220	139.625	63.688	28.199	1.043	22.700	689	554.207

47. ЕСЕПТІ КҮННЕН КЕЙІНГІ ОҚИҒАЛАР

Екінші деңгейдегі банктердің сыртқы берешегін қайта құрылымдау
2010 жылғы 28 мамырда қаржылық берешектің жалпы көлемінен 92,03% мөлшерінде банктің міндеттемелерін иеленген «БТА Банкі» АҚ кредиторлары банктің берешегін қайта құрылымдау жоспарын мақұлдады. 2010 жылғы 4 маусымда ҚҚА банктің кредиторларының жиналысымен мақұлданған банктің берешегін қайта құрылымдау талаптарымен келісті. Қайта құрылымдау үдерісі нәтижесінде банктің сыртқы борыштары 12 миллиард АҚШ долларынан 4,4 млрд. АҚШ долларына дейін төмендетілді, міндеттемелерді төлеу мерзімі қолданыстағы 1-5 жылдан 8-20 жылға 8,76% дейін қарыз берудің орташа ставкасын төмендете отырып өзгертілді. Сондай-ақ сыртқы кредиторларға БТА Банктің 18,5%-ға дейінгі жай акциялары берілетін болады, онда Қордың үлесі шамамен 81,4%-ын құрайтын болады. Қайта құрылымдау талаптарына сәйкес Қор Банкті Қорға орналастырылған банктің облигацияларын айырбастау жолымен 671 миллиард теңгеге капиталдандыралы.
2009 жылғы 15 желтоқсанда қаржылық берешектің жалпы көлемінен 95,1% мөлшерінде банктің міндеттемелерін иеленген «Альянс Банкі» АҚ кредиторлары банктің берешегін қайта құрылымдау жоспарын мақұлдады. Қайта құрылымдау 2010 жылғы наурызда аяқталды, нәтижесінде банктің сыртқы борыштары 4,5 миллиард АҚШ долларынан 1,08 миллиард АҚШ долларына дейін төмендетілді, міндеттемелерді төлеу мерзімі 1-7 жылдан 7-20 жылға дейін өзгертіллі. Қайта құрылымдау жоспары шеңберінде 2010 жылғы наурызда Қор банктің қосымша шығарған жалпы сомасы 129 миллиард теңгеге «Альянс банкі» АҚ 4.000.000 жай акциялары мен 1.567.164 артықшылықты акцияларын сатып алды. Сатып алуды Қор 24 миллиард теңге ақшалай қаражатын төлеу және жалпы сомасы 105 миллиард теңгеге Қор сатып алған «Альянс банкі» АҚ облигацияларын айырбастау арқылы жүзеге асырды. Қайта құрылымдау талаптарына сәйкес Қор Банктің кредиторларына банктің 33 % жай және артықшылықты акцияларын берді, Қордың үлесі жай және артықшылықты акциялардың 67 %-ын құрады.
2010 жылғы наурызда қаржылық берешектің жалпы көлемінен 93,7% мөлшерінде банктің міндеттемелерін иеленген «Темір Банкі» АҚ кредиторлары банктің берешегін қайта құрылымдау жоспарын мақұлдады. Қайта құрылымдау үдерісі нәтижесінде банктің сыртұы борыштары 770 миллион АҚШ долларынан 61 миллион АҚШ долларына дейін төмендетілді, міндеттемелерді төлеу мерзімі 1-4 жылдан 10-12 жылға дейін 9%-га дейін қарыз берудің орташа ставкасын төмендете отырып өзгертілді. Қайта құрылымдау шеңберінде 2010 жылғы 11 мамырда Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 30 сәуірдегі № 372 қаулысы негізінде Қор жалпы сомасы 107.825 мың теңгеге бір данасы 1,42 теңге бағасы бойынша «Темірбанкі» АҚ 75.933.000 дана бұрын орналастырылмаған жай акцияларын сатып алды, осының нәтижесінде «Темірбанкі» АҚ капиталындағы Қордың үлесі 79,9%-ды құрады. Қайта құрылымдау үдерісі аясында Қор Банкті 23,5 миллиард теңгеге капиталдандырады, солардың ішінде осы есептіліктің шығарылған күніне 18,8 миллиард теңгеге Қор төлеуге қосымша шығарылған 12.712.782.790 дана жай акцияларды енгізді. Сыртқы кредиторларға Темір банктің қосымша шығарылған жай акцияларынан 20%-ы беріледі, осыдан кейін, жоспарланған орналастыруды аяқтаған соң Қордың үлесі 79,99%-ды құрайды.
Дивидендтер
Қордың 2008 жыл ішіндегі таза кірісін бөлу тәртібі Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 26 наурыздағы № 239 қаулысымен бекітілді, Қордың бір жай акциясына арналған есептегі дивидендтердің мөлшері 2 теңге 52 тиынды, соманың барлығы 8.645 миллион теңгені құрады. Көрсетілген сома Қордың Директорлар кеңесінің 2009 жылғы 30 қыркүйектегі № 31 шешіміне сәйкес 2009 жылғы 15 желтоқсанда төленген болатын.
Топ құрылымындағы өзгеріс
Үкіметтің 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2123 қаулысына сәйкес Қор және ҚР Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті айырбастау шартын жасасты. Айырбастау шартына сәйкес 2010 жылғы 10 наурызда Қор Үкіметке оған тиесілі «Павлодар мұнай химия зауыты» АҚ (42% бұдан әрі - «ПМХЗ»), «Қазақстан-Британ техникалық университеті» АҚ (1,67%, бұдан әрі - ҚБ ТУ) «Қарағандыгипрошахт» ЖШС (90%) акцияларының мемлекеттік пакеттеріне, жылжымайтын және өзгелей мүлікті алмастыруға әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың («ӘКК») акциялар пакеттерін берді.
2010 жылы 17 наурызда «Қазактелеком» АҚ 76.000 мың АҚШ доллары мөлшеріндегі сыйақы үшін кәсіпорны - «Мобайл Телеком-Сервис» ЖШС(б-ескертпе) сатуды аяқтады.
Азшылық үлестерін сатып алу
2010 жылғы 27 қаңтарда Топ бір акциясы үшін 0,43 жаңа румын леясы (RON, 21,73 теңгеге барабар) баға бойынша биржада қол жетімді «Rompetrol Well Services S.A.» 132,77 миллион жай акцияларын сатып алу жөніндегі міндетті ұсынысқа бастамашылық жасады. 2010 жылғы 23 акпанда Топ 24,8 миллион RON-дағы (1.253 миллион теңгеге барабар) жалпы сомасы үшін 20,74% мөлшерінде «Rompetrol Well Services S.A.» қосымша үлеске ие болды. Міндетті ұсыныстан кейін Топ компанияның 73,01% иеленді.
2010 жылғы 8 ақпанда Топ бір акциясы үшін 0,0741 RON (3,74 теңгеге барабар) баға бойынша биржада қол жетімді (шамамен компанияның жарғылық капиталынан 24% ұсынатын) «Rompetrol Rafinare S.A» 5.062,17 миллион акцияларын сатып алу жөнінде міндетті ұсынысқа бастамашылық жасады. Ұсыныстың қолданылу кезеңі 2010 жылғы 26 наурызда аяқталады. Ұсыныстың қолданылу кезеңі ішінде Топ 170 миллион RON-дағы (8.590 миллион теңгеге барабар) жалпы сомасы үшін 17,23% мөлшерінде «Rompetrol Rafinare S.A» қосымша үлесті де иеленді.
Қарыздар
2010 жылғы мамырда «Қазатомөнеркәсіп» ӨАК» АҚ жалпы корпоративтік мақсаттарға арналған қаржыландыруды тарту мақсатында еурооблигациялардың дебютті шығарылымын жүзеге асырды. Орналастыру көлемі 500 миллион АҚШ долларын, 5 жыл мерзімді, купондық ставкасы 6,25% құрады. Еурооблигацияларды орналастыру күні 2010 жылғы 20 мамыр, купонды төлеу жылына екі рет. Облигацияларды орналастыру номиналдан 98,947% бағасы бойынша жүзеге асырылды.
2010 жылғы мамырда ҚМГ ҰК жалпы корпоративтік мақсаттарға арналған қаржыландыруды тарту мақсатында, оның ішінде Rompetrol Group NV сатып алуы үшін тартылған синдикатталған қарыздың ағымдағы бөлігін қайта қаржыландыру үшін еурооблигациялардың шығарылымын жүзеге асырды. Орналастыру көлемі 1500 миллион АҚШ долларын, 10 жыл мерзімді, купондық ставкасы 7% құрады. Еурооблигацияларды орналастыру күні 2010 жылғы 28 сәуір, купонды төлеу жылына екі рет. Облигацияларды орналастыру номиналдан 98,243% бағасы бойынша жүзеге асырылды.
2010 жылғы мамырда «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ өз жобаларын қаржыландыру үшін «The Export - Import Bank of China» 400 миллион АҚШ доллары сомасында (58,6 млрд.теңгеге барабар) қарыздарды тартты.
Берілген қарыздар
2010 жылғы 17 наурызда Қор Нұрқазған, Абыз және Бозымшақ алтын-мыс кен орындарын өндіру үшін 200 миллион АҚШ доллары және 100 миллион АҚШ доллары мөлшерінде «Kazakhmys Finance PLC» 2 қарыз берді. Осы қарыздарды қаржыландыру Қытайдың Мемлекеттік Даму Банкімен кредиттік желі шеңберінде алынған қаражаттан жүзеге асырылды. Қарыздар 15 және 12 жылға, тиісінше алты айлық Либор қосу жылдық 4,8% ставкасы бойынша пайыздарды төлей отырып берілді.
2010 жылғы 18 маусымда «Қазақстанның халық банкі» АҚ 3 жыл мерзімге нақты сектордың жобаларына кредит беру үшін 2009 жылғы қаңтарда Қор орналастырған 60 мидлиард теңгені қайтаруды жүзеге асырды. Депозитті орналастыру кезеңінде Қор және банк тарапынан мемлекеттік қаражатты мақсатты пайдаланудың ұдайы мониторингі жүргізілді, Қордың қаражаты есебінен берілген не қайта қаржыландырылған кредиттер бойынша орташа ставкасы 4%-ға төмендетілді.
Өзге оқиғалар
«ҚМГ БӨ» Директорлар кеңесі 2010 жылғы 23 ақпанда «ҚҚБ» ресми тізімге оларды қосқаннан кейін «ҚМГ БӨ» ірі мәмілелерін жасау орналастырылған артықшылықты акцияларын сатып алуды мақұлдау туралы шешім қабылдады. Сатып алу «ҚҚБ»-да 2011 жылғы 31 желтоқсанға дейін жүзеге асырылғын шешімімен «ҚМГ БӨ» артықшылықты акциялары 2010 «ҚҚБ» Биржалық кеңесінің шешімімен листинг рәсімінен өтті. 2010 жылғы 25 наурыздағы жағдай бойынша «ҚМГ БӨ» 4.549.71 мың теңге сомасында 215.504 артықшылықты акцияларды сатып алды.
2010 жылғы 27 сәуірде «Қазгермұнай» БК әріптестері (ҚМГ, ҚМГ БӨ еншілес ұйымдарының кәсіпорны) дивидендтер түрінде 300 миллион АҚШ долларын төлеуге шешім қабылдады. ҚМГ БӨ 2010 жылғы 28 сәуірде көрсетілген дивидендтер сомасынан 50%-ын алды.
2010 жылғы наурызда су тасқыны ҚТЖ ҮК көпірлері мен басқа да құрылыстарына, сондай-ақ Қазақстанның Алматы облысындағы темір жол учаскесіне зиян келтірді және жойды. Шоғырландырылған қаржылық есептіліктің шығарылған күніне Топтың басшылығы жеткілікті сенімділік дәрежесімен табиғи апаттан түскен шығындар сомасын бағалай алмайды.
«ҚазАтомӨнеркәсіп» ҰАК» АҚ «Кең Дала.КZ» АҚ қатынасында ҚР Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша Мамандандырылған Ауданаралық Экономикалық сотта ҚР Энергетика және минералды ресурстар және «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ арасында жасалған 2005 жылғы 8 шілдедегі № 17% келісімшартқа № 1 қосымшаны және «Кең Дала. К2» АҚ және «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ арасында жасалған 2005 жылғы 30 желтоқсандағы № 443/ҰАК-5 шартын жарамсыз деп тану туралы талап арыз берілді. Осы толықтыру «Кең Дала. КZ» АҚ-на Мыңқұдық кен орнындағы «Орталық» учаскенің жер қойнауын пайдалану құқығын берді. Талап-арыз сотпен «ҚазАтомӨнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның пайдасына шешілді. Соттың 2010 жылғы 1 ақпандағы № 2э-229/10 шешіміне сәйкес «Кен Дала.КZ» АҚ Мыңқұдық кен орнындағы «Орталық» учаскенің жер қойнауын пайдалану құқығынан айырылады.
ҚҚА белгілеген нормативтік мәндерді «Астана-Финанс» АҚ орындамауына банданысты ҚҚА «Лстаиа-Финанс» АҚ-на ҚҚА-мен талап етілген келісім деңгейіне дейін «Банк Астана-Финанс» АҚ («БАФ»). «Астана-Финанс» сақтандыру компаниясы» АҚ («СК»), «Астана-Финанс» өмірді сақтандыру жөніндегі компания («ӨСК») АҚ - еншілес ұйымдарының үстінен бақылау иелігін жүргізуге ұйғарды. Осы талапты орындау үшін «Астана-Финанс» АҚ Қордың сенімгерлік басқаруына БАФ (90%), СК (100%) және КСЖ (100%) акцияларын беру жөніндегі үдеріске бастамашылық жасады. 2010 жылғы 14 маусымда «Астана-Финанс» АҚ-ның жоғарыда көрсетілген еншілес ұйымдарының пакеттері Қордың сенімгерлік басқаруына берілді.

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 4 сәуірдегі
N 354 қаулысымен
бекітілген

«Самұрық-Қазына» ұлттық ал ауқат қоры» АҚ

Жеке қаржылық есептілік

Тәуелсіз аудиторлардың есебімен
2009 жылғы 31 желтоқсанда аяқталатын жыл үшін

Тәуелсіз аудиторлардың есебі

Жеке қаржылық есептілік

Жеке бухгалтерлік теңгерім
Жиынтық кіріс туралы жеке есеп
Ақша қаражатының қозғалысы туралы жеке есеп
Капиталдағы өзгерістер туралы жеке есеп
Жеке қаржылық есептілікке ескертпелер

ЖЕКЕ БУХГАЛТЕРЛІК ТЕҢГЕРІМ

Миллион теңгемен	Ескертпе	2009 жылғы 31 желтоқсан	2008 жылғы 31 желтоқсан
АКТИВТЕР
Ұзақ мерзімді активтер
Негізгі құралдар		6.529	6.743
Материалдық емес активтер		89	102
Еншілес ұйымдарға инвестициялар	5	2.124.629	1.631.800
Бірлескен кәсіпорындар мен қауымдасқан компанияларға инвестициялар	6	132.697	2.584
Берілген қарыздар	7	716.904	-
Кредиттік мекемелердегі қаражат	8	499.510	165.681
Ұзақ мерзімді қаржы активтері		7.572	9.453
Ұзақ мерзімді активтер үшін берілген аванстар	9	101.080	-
Кейінге қалдырылған табыс салығы бойынша активтер	20	-	5.261
		3.589.010	1.821.624

Ағымдағы активтер
Корпоративтік табыс салығы бойынша алдын ала төлем		2.993	1.208
Берілген қарыздар	7	107.384	3.877
Кредиттік мекемелердегі қаражат	8	96.279	23.154
Қысқа мерзімді қаржы активтері		1.933	2.268
Қысқа мерзімді банк депозиттері	10	76.168	-
Өзге де ағымдағы активтер	11	34.637	304
Ақша қаражаты және оның баламалары	12	537.867	715.287
		857.261	746.098
Акционерге беру үшін ұсталатын ретінде жіктелетін активтер	5	42.457	-
АКТИВТЕРДІҢ ЖИЫНЫ		4.488.728	2.567.722

КАПИТАЛ ЖӘНЕ МІНДЕТТЕМЕЛЕР
Капитал
Жарғылық капитал	13	3.748.299	3.458.923
Сату үшін қолда бар инвестицияларды қайта бағалау бойынша резерв		(580)	(232)
Жабылмаған шығын		(384.257)	(892.945)
Капитал жиыны		3.363.462	2.565.746

Ұзақ мерзімді міндеттемелер
Қарыздар	14	732.127	-
Үкіметтің қаражаты	15	206.732	-
Қаржы кепілдіктері бойынша міндеттемелер	16	19.653	1.037
Кейінге қалдырылған салық бойынша міндеттеме	20	19.354	-
Опциондар бойынша міндеттемелер	6	130.541	-
		1.108.407	1.037

Ағымдағы міндеттемелер
Қарыздар	14	13.622	-
Үкіметтің қаражаты	15	130	-
Қаржы кепілдіктері бойынша міндеттемелер	16	2.315	131
Өзге де ағымдағы міндеттемелер		792	808
		16.859	939
КАПИТАЛ МЕН МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЖИЫНЫ		4.488.728	2.567.722

6-47 беттегі есеп саясаты мен ескертпелер осы жеке қаржылық есептіліктің ажырамас бөлігі болып табылады.

Басқарушы директор — Басқарма мүшесі _________________
Қайрат Әйтекенов

Бас бухгалтер __________________
Алмаз Әбдірахманов

ЖИЫНТЫҚ КІРІС ТУРАЛЫ ЖЕКЕ ЕСЕП

Миллион теңгемен	Ескертпе	2009 жылғы 31 желтоқсанда аяқталатын жыл үшін	2008 жылғы 3 қараша 31 желтоқсан кезеңі үшін
Пайыздық кірістер
Пайыздық шығыстар
Дивидендтерден түсетін кіріс
Жалпы пайда
Жалпы және әкімшілік шығыстар		(7.299)	(848)
Қаржылық кірістер		15.661	2.071
Еншілес ұйымдар мен қауымдасқан компанияларға инвестициялардың құнсыздануы	5, 6	(94.868)	(5.349)
Құнсыздануды түзету / қаржы активтерінің (құнсыздануы)	8	28.311	(28.311)
Бағамдық айырмадан түсетін кіріс нетто	19	139.043	7
Опциондар құнының өзгеруінен шығын, нетто	6	(94.124)	-
Өзге де операциялық кірістер. нетто		969	27
Табыс салығы есеп төлгенге дейінгі пайда /(шығын)		137.355	(29.568)
Табыс салығы бойынша (шығыс) / үнем	20	(31.306)	4.081
Кезең ішіндегі таза пайда / (шығын)		106.049	(25.487)
Табыс салығын шегергендегі өзге де жиынтық шығын
Сату үшін қолда бар инвестицияларды қайта бағалау бойынша резерв		(348)	(232)
Табыс салығын шегергендегі өзге де жиынтық шығын жиыны		(348)	(232)
Кезең ішіндегі жиынтық кіріс/ (шығын) жиыны		105.701	(25.719)

6-41 беттегі есеп саясаты мен ескертпелер осы жеке қаржылық есептіліктің ажырамас бөлігі болып табылады.

Басқарушы директор — Басқарма мүшесі _________________
Қайрат Әйтекенов

Бас бухгалтер __________________
Алмаз Әбдірахманов

АҚША ҚАРАЖАТЫНЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ ТУРАЛЫ ЖЕКЕ ЕСЕП

Миллион теңгемен	Ескертпе	2009 жылғы 31 желтоқсанда аяқталатын жыл үшін	2008 жылғы 3 қараша-31 желтоқсан кезеңі үшін
Операциялық қызметтен ақша ағындары:
Табыс салығы есептелгенге дейінгі пайда / (шығын)		137.355	(29.568)
Мыналарға түзету: Тозу мен амортиэацияға		228	37
Еншілес ұйымдар мен қауымдасқан компанияларға инвестициялардың құнсыздануы	6	94.869	5.349
Түзету / қаржы активтерінің (құнсыздануы)	8	(28.311)	28.311
Қаржылық кірістер		(15.661)	(2.071)
Опциондар құнының өзгеруінен шығын, нетто	6	94.124	-
Еншілес ұйымдардың шығуынан кіріс	5	(59)	14
Бағамдық айырмадан іске асырылмаған кіріс		(630)	(10)
Айналым капиталындағы өзгерістерге дейінгі операциялық қызметтен ақша ағындары		281.915	2.062
Берілген қарыздардағы ұлғаю		(1.130.998)	(2.144)
Кредиттік мекемелердегі қаражаттағы ұлғаю		(378.643)	(41.164)
Өзге де ағымдағы активтердегі (ұлғаю/ азаю		(25.969)	327
Қарыздардағы және Үкімет қаражатындағы ұлғаю		1.713.967	-
Өзге де ағымдағы міндеттемелердегі (азаю)/ұлғаю		(16)	53
Операциялық қызметтен ақша ағындары		460.256	(40.866)
Төленген табыс салығы		(8.478)	(1.971)
Алынған пайыздар		13.183	2.484
Операциялық қызметтен таза ақша ағындары		464.961	(40.353)

Миллион теңгемен	Ескертпе	2009 жылғы 31 желтоқсанда аяқталатын жыл үшін	2008 жылғы 3 қараша 31 желтоқсан кезеңі үшін
Инвестициялық қызметтен ақша ағындары:
Банк депозиттерін орналастыру, нетто	10	(74.000)	-
Еншілес ұйымдар мен қауымдасқан компанияларды сатып алу	5	(527.934)	(7.851)
Негізгі құралдар мен материалдық емес активтерді сатып алу		(24)	(3)
Қаржы активтерін сатудан (сатып алу) түсім		1.956	(198)
Ұзақ мерзімді активтерге төленген аванстар	9	(101.080)	-
Инвестициялық қызметте пайдаланылған таза ақша ағындары		(701.082)	(8.052)
Қаржы қызметінен түскен ақша ағындары:
Акционерге дивидендтер бойынша алдын ала төлем	11	(8.645)	-
Жарғылық капиталға жарналар	13	67.346	610.590
Қаржы қызметінде пайдаланылғаннан таза ақша ағындары		58.701	610.590
Ақша қаражаты мен оның баламаларындағы таза өзгеріс		(177.420)	562.185
Жыл басындағы ақша қаражаты мен оның баламалары	12	715.287	153.102
Жыл аяғындағы ақша қаражаты мен оның баламалары	12	537.867	715.287

АҚШАЛЫҚ ЕМЕС ОПЕРАЦИЯЛАР

Мынадай ақшалық емес операциялар ақша қаражатының қозғалысы туралы жеке есептен шығарылды:
1. Кейбір компаниялардың мемлекеттік акциялар пакетін беру жолымен Қордың жарғылық капиталын ұлғайту (13-ескертпе).
2. «Қазкоммерцбанк» АҚ пен «Қазақстанның халық банкі» АҚ сатып алынған акцияларын сатуға колл және пут тану (6-ескертпе).
3. Еншілес ұйымдардың кредиторлары пайдасына берілген қаржылық кепілдіктерді тану (16-ескертпе).

6-47 беттегі есеп саясаты мен ескертпелер осы жеке қаржылық есептіліктің ажырамас бөлігі болып табылады.

Басқарушы директор - Басқарма мүшесі _________________
Қайрат Әйтекенов

Бас бухгалтер __________________
Алмаз Әбдірахманов

КАПИТАЛДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР ТУРАЛЫ ЖЕКЕ ЕСЕП

Миллион теңгемен	Жарғылық капитал	Сату үшін қолда бар инвестицияларды қайта бағалау резерві	Жинақталған капитал шығын	Жиыны
Ескертпе	13
2008 жылғы қарашаға	-	-	-	-
Кезең ішіндегі таза шығын	—	-	(25.487)	(25.487)
Өзге де жиынтық шығын	-	(232)	-	(232)
Кезең ішіндегі жиынтық шығын жиыны	-	(232)	(25.487)	(25.719)
Жарғылық капиталға жарна (13-ескертпе)	3.458.923	-	(867.458)	2.591.465
2008 жылғы 31 желтоқсанға	3.458.923	(232)	(892.945)	2.565.746
Жыл ішіндегі таза пайда	-	-	106.049	106.049
Өзге де жиынтық шығын	-	(348)	-	(348)
Жыл ішіндегі жиынтық кіріс жиыны	-	(348)	106.049	105.701
Жарғылық капиталға жарна (13-ескертпе)	289.376	-	(58.616)	230.760
Үкімет қаражатын бастапқы танудан кіріс (15-ескертпе)	-	-	461.255	461.255
2009 жылғы 31 желтоқсанға	3.748.299	(580)	(384.257)	3.363.462

6-47 беттегі есеп саясатымен ескертпелер осы жеке қаржылық есептіліктің ажырамас бөлігі болып табылады.

Басқарушы директор - Басқарма мүшесі _________________
Қайрат Әйтекенов

Бас бухгалтер __________________
Алмаз Әбдірахманов

ЖЕКЕ ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІЛІККЕ ЕСКЕРТПЕЛЕР

1. ЖАЛПЫ АҚПАРАТ

«Самұрық-Қазына» ұлттық әл ауқат қоры» АҚ (бұдан әрі мәтін бойынша «Қор» немесе «Самұрық-Қазына») Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 13 қазандағы Жарлығына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 17 қазандағы № 962 қаулысына сәйкес құрылды. Құрылу «Қазына» орнықты даму қоры» акционерлік қоғамы («Қазына») мен «Самұрық» мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі қазақстандық холдингі» акционерлік қоғамын («Самұрық») біріктіру және Мемлекеттік қорға Қазақстан Республикасы Үкіметіне («Мемлекет» немесе «Үкімет») тиесілі кейбір кәсіпорындардағы өз меншік құқығын қосымша беру жолымен жүзеге асырылды. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті білдіретін Үкімет Қордың жалғыз акционері (бұдан әрі мәтін бойынша «Акционер»).
Үкіметтің қайта ұйымдастыру кезіндегі негізгі мақсаты Үкіметтің тиісті бағдарламалары мен компаниялардың даму жоспарларында белгіленген осы компаниялардың стратегиялық міндеттерді табысты орындауы мақсатында олардың менеджменті тиімділігін арттыру және ұйымдық құрылымын оңтайландыру болып табылады.
Қор 5 және 6-ескертпеде санамаланған бірқатар мемлекеттік кәсіпорындарды біріктіретін холдинг болып табылады. Қордың қызметі «Ұлттық әл-ауқат қоры туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 13 ақпандағы № 134-4 Заңымен реттеледі. 2008 жылғы 3 қараша - 2009 жылғы 13 ақпан аралығында Қор Қазақстан Республикасы Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау агенттігінің ұлттық және шетелдік валютада банк операцияларын жүргізуге 2008 жылғы 27 қарашадағы 5.2.66 № 0001231 лицензиясының негізінде қаржы операцияларының кейбір түрлерін жүзеге асырады.
Компанияның тіркелген офисі Қазақстан Республикасы, Астана, Қабанбай батыр даңғылы, 19 мекенжайында орналасқан.
Осы жеке қаржылық есептілікті шығаруға 2010 жылғы 21 маусымда Басқарушы директор - Басқарма мүшесі төрағасы мен Бас бухгалтері бекітті.
Қызмет жүргізу шарттары
Нарықтық экономиканың жағдайлары талап етіп отырғанындай, Қазақстан Республикасы экономикалық реформаларды жүзеге асыруды және өзінің құқықтық, салықтық және нормативтік базасын дамытуды жалғастыруда. Осы реформалар мен әзірленімдер және үкімет қабылдаған экономикалық, қаржылық және монетарлық шаралардың тиімділігі Қазақстан экономикасының болашақтағы тұрақтылығын ұстау мақсатын қояды.
Қазақстан экономикасы іскерлік белсенділіктің бәсеңдеуіне және әлемдегі экономикалық даму қарқындарының төмендеуіне сезімтал. Жалғасқан әлемдік қаржы дағдарысы капитал нарығының тұрақсыздығын, банк секторындагы өтімділіктін елеулі нашарлауын және Қазақстанда кредит берудің неғұрлым қатаң шарттарын тудырды.
Қордың басшылығы ол Топтың осы жағдайлардағы экономикалық орнықтылығын қолдау жөніндегі барлық қажетті жағдайларды қабылдайды деп санайды. Алайда жоғарыда көрсетілген салалардағы жағдайдың одан әрі нашарлауы Топтың нәтижелері мен қаржылық жағдайына теріс әсер етуі мүмкін. Қазіргі кезде бұл әсердің қандай болатынын айқындау қиын.
2009-2010 жылдарға арналған экономика мен қаржы жүйесін тұрақтандыру жоспары
Әлемдік қаржы дағдарысы жағдайында елдің экономикасы мен қаржы жүйесін тұрақтандыруды қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 25 қарашадағы № 1085 қаулысымен Қазақстан Республикасы Үкіметінің, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің Экономикасы және қаржы жүйесін тұрақтандыру жөніндегі 2009-2010 жылдарға арналған бірлескен іс-қимыл жоспары («Тұрақтандыру жоспары») бекітілді. Тұрақтандыру жоспары мынадай мақсаттарға бағытталған бірқатар іс-шараларды көздейді:
- Қаржы секторын тұрақтандыру
- Жылжымайтын мүлік нарығындағы проблемаларды шешу
- Шағын және орта бизнесті қолдау
- Агроөнеркәсіптік кешенді дамыту
- Инновациялық, индустриялық және инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру
Қор Үкіметтің Тұрақтандыру жоспарын іске асыру жөніндегі негізгі операторы болып әрекет етеді.

2. ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІЛІКТІ ДАЙЫНДАУ НЕГІЗІ

Осы жеке қаржылық есептілік есеп саясатында және осы жеке қаржылық есептілікке ескертпелерде сипатталған жағдайларды қоспағанда, бастапқы құн қағидаты негізінде дайындалды. Қор бухгалтерлік есептілікті теңгемен ұсынған. Арнайы шарттасқан жағдайларды қоспағанда, осы жеке қаржылық есептіліктегі барлық мәндер миллионға дейін дөңгелектелген.
Осы жеке қаржылық есептілікке қосымша ретінде Қор ҚЕХС 27 ережелерінде талап етілетіндей шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасайды. Шоғырландырылған қаржылық есептілік данасы Қордың бас кеңсесінен алуға болады (І-ескертпе).
Осы жеке қаржылық есептілік Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес дайындалды.
Сәйкестігі туралы мәлімдеме
Қордың осы жеке қаржылық есептілігі Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттары жөніндегі комитеттің басқармасы («ХСКБ») шығарған Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына («ҚЕХС») сәйкес дайындалды.
Жеке қаржылық есептілікті ҚЕХС-ка сәйкес дайындау маңызды бухгалтерлік бағалауды талап етеді. Жеке қаржылық есептілікті дайындау сондай-ақ басшылықтан Қордың есеп саясатын қолдану барысында жол берулер бойынша пікірлер қолдануда талап етеді. Жоғары күрделілік деңгейі мен жол берулерді қолдануды қамтитын қолданылу саласы, сондай-ақ бағалау мен жол берулерді қолдану шоғырландырылған қаржылық есептілік үшін елеулі болып табылатын салалар 4-ескертпеде ашылған.
Шетелдік валютаны қайта есептеу
Функционалдық валюта және ұсыну валютасы
Осы жеке қаржылық есептілік функционалдық валюта және Қордың есептілігін ұсыну валютасы болып табылатын теңгемен ұсынылды.
Операциялар және шоттар сальдосы
Шетелдік валютадағы операциялар операциялар жүзеге асырылған күнгі валюта бағамы бойынша функционалдық валютаға қайта есептеледі. Шетелдік валютада берілген монетарлық активтер мен міндеттемелер есепті күні қолданылатын функционалдық валютаның ресми нарықтық бағамы бойынша қайта есептеледі. Барлық бағамдық айырмалар жиынтық кіріс туралы жеке есепке қосылады. Тарихи құнның негізінде шетелдік валютада бағаланатын монетарлық емес баптар бастапқы мәмілелер жасалған күні қолданыста болған бағамдар бойынша қайта есептеледі. Әділ күн бойынша шетелдік валютада бағаланатын монетарлық емес баптар әділ құн белгіленген күні қолданыста болған бағамдар бойынша қайта есептеледі.
Валюта айырбастау бағамдары
Қазақстандық қор биржасы («ҚҚБ») белгілеген валюта айырбастаудың орташа салмақталған бағамдары Қазақстанда шетелдік валютаны айырбастаудың ресми айырбастау бағамдары ретінде пайдаланылады.
2009 жылғы 31 желтоқсанда және 2008 жылғы 31 желтоқсанда теңгенің АҚШ долларына ҚҚБ айырбастау бағамы тиісінше 1 долларға 148,36 және 120,77 теңгені құрады. Бұл бағамдар 2009 жылғы және 2008 жылғы 31 желтоқсанда АҚШ долларымен берілген монетарлық активтер мен міндеттемелерді қайта есептеу үшін пайдаланылды. 2010 жылғы 21 маусымда ққб айырбастау бағамы 1 АҚШ доллары үшін 146,99 теңге болды.

3. ЕСЕП САЯСАТЫНЫҢ ЕЛЕУЛІ АСПЕКТІЛЕРІНЕ ШОЛУ

Осы жеке қаржылық есептілікті дайындау кезінде пайдаланылған есеп саясатының негізгі аспектілері төменде келтірілді. Осы есеп саясаты, егер өзгеше көрсетілмесе, барлық ұсынылған кезеңдер үшін дәйекті түрде қолданылды.
Есеп саясатындағы өзгерістер
Қабылданған есеп саясаты мынаны қоспағанда, еткен есепті жылда қолданылған есеп саясатына сәйкес келеді:
2009 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Қор мынадай жаңа немесе қайта қаралған Стандарттар мен Интерпретацияларды қолданды:
- ҚЕХС 2 «Акцияларға негізделген төлемдер» (жаңа редакцияда): 2009 жылғы 1 қаңтарда күшіне енген «Құқық беру шарттары және сыйақыны жою»
- ҚЕХС 7 «Қаржы құралдары: ақпаратты ашу» (жаңа редакцияда): 2009 жылғы 1 қаңтарда күшіне енген «Қаржы құралдары туралы ақпаратты ашуды жетілдіру»
- ҚЕХС 8 «Операциялық сегменттер», 2007 жылғы 1 қаңтарда мерзімінен бұрын қабылданды
- БЕХС 1 2009 жылғы 1 қаңтарда күшіне енген «Қаржылық есептілік ұсыну»
- БЕХС 23 «Қарыздар бойынша шығындар» (жаңа редакцияда), 2009 жылғы 1 қаңтарда мерзімінен бұрын қабылданды
- БЕХС 27 «Шоғырландырылған және жеке қаржылық есептілік» (өзгерістермен), 2009 жылғы 1 қаңтарда күшіне енген
- БЕХС 32 «Қаржы құралдары: ақпарат ұсыну» және БЕХС 1 «Қаржылық есептілік ұсыну»: 2009 жылғы 1 қаңтарда күшіне енген «Эмитентке кері сату құқығымен қаржы құралдары және тарату кезінде туындаған міндеттемелер»
- Интерпретация 9 есепті кезеңдер үшін күшіне енетін, 2009 жылғы 30 маусымда немесе осы күннен кейін аяқталатын «Қосылған туынды құралдарды қайта бағалау» және БЕХС 39 «Қаржы құралдары: тану және бағалау»
- Интерпретация 13 2008 жылғы 1 шілдеде күшіне енген «Клиенттердің ниеттестігін қолдауға бағытталған бағдарламалар»
- Интерпретация 16 2008 жылғы 1 қазанда күшіне енген «Таза инвестицияны шетелдік бөлімшеге хеджирлеу»
- ҚХЕС жетілдіру (2008 жылғы мамыр)
- ҚХЕС жетілдіру (2009 жылғы сәуір, мерзімінен бұрын қабылданған)
Қабылданған стандарттар немесе интерпретациялар шоғырландырылған қаржы есептілігіне немесе Қор қызметінің нәтижелеріне әсер еткен жағдайларда, бұл әсер төменде сипатталған:
БЕХС 1 «Қаржы есептілігін ұсыну» (жаңа редакцияда)
Жаңа редакциядағы стандарт меншік иелерімен операцияларға түсіндірілген капиталдағы өзгерістердің, және капиталдағы өзге де өзгерістердің ара жігін ажыратады. Капиталдағы өзгерістер туралы есеп меншік иелерімен операциялар туралы ақпаратты ғана қамтитын болады, капиталдағы барлық өзге өзгерістер капиталдың әрбір компонентін салыстыруда ұсынылатын болады. Оның үстіне Стандарт не бір жалғыз есепте, не өзара байланысты екі есепте ұсынылуы мүмкін танылған кірістер мен шығыстардың барлық баптарын қамтитын жиынтық кіріс туралы есеп жасау туралы талапты енгізеді. Топ талап етілетін ақпаратты бір есепте ұсыну туралы шешім қабылдады.
ҚЕХС (ІҒRS) 7 «Қаржы құралдары: ақпаратты ашу» (өзгерістерімен)
Стандартқа енгізілген түзету әділ құн және өтімділік тәуекелі бойынша бағалау туралы қосымша ақпарат ашуды талап етеді. Әділ құнда көрсетілген баптардың әділ құны бойынша бағалау туралы ақпаратты әділ құн бойынша бағаланатын қаржы құралдарының әрбір сыныбы үшін үш деңгейлі иерархияны пайдалана отырып, пайдаланылатын бастапқы деректерге карай ашу қажет. Бұдан басқа, стандарттың өзгерген редакциясына сәйкес 3-деңгейдің әділ құны бойынша бағалау үшін кезеңнің басы мен аяғындағы қалдықтар арасында салыстыру талаптар етіледі, сондай-ақ иерархия деңгейлерінің арасында құралдардың орын ауыстыруы туралы ақпаратты егжей-тегжейлі ашуды талап етеді. Түзетулер сондай-ақ өтімділікті басқару мақсаттары үшін пайдаланылатын туынды қаржы құралдары мен активтерге қатысты өтімділік тәуекелі туралы ақпаратты ашу туралы талаптарды түсіндіреді. Әділ құн бойынша бағалауға қатысты ақпаратты ашу 22-ескертпеде ұсынылған. 22-ескертпеде ұсынылған өтімділік тәуекеліне қатысты ақпаратты ашуға түзетулер елеулі әсер еткен жоқ.
БЕХС 27 «Шоғырландырылған және жеке қаржылық есептілік» (өзгерістерімен)
Стандартқа енгізілген өзгерістер еншілес ұйымның «капитал баптарындағы» тең үлестің құны бойынша қайта ұйымдастыру барысында алынған еншілес ұйымдарға инвестицияларды ескеруге рұқсат етеді. Бұл ретте стандарт «капитал бабы» айқындамасын бермейді, алайда «капитал бабы» жарғылық капитал мен резервтерді қамтитынын білдіреді. Сонымен Қор еншілес ұйымнын «капитал бабы» еншілес ұйымның жеке есептілігінде қайта ұйымдастыру күнінде көрсетілген еншілес ұйымның капиталын білдіреді. Стандартқа енгізілген өзгерістер де қайта ұйымдастыру айқындамасын береді. Қор 2008 жылғы 3 қарашада болған Самұрық пен Қазынаның қосылуы стандарттың өзгертілген редакциясына сәйкес қайта ұйымдастыру өлшемдеріне жауап береді деп шешті және стандартқа енгізілген өзгерістерді ретроспективті қолданды. Сөйтіп, Қор еншілес ұйымдардың қосылу күніндегі жеке есептіліктерінде көрсетілген еншілес ұйымдардың капиталындағы тең үлестің құны бойынша инвестицияларды көрсетті.
ҚЕХС және әлі күшіне енбеген интерпретациялар
Қор шығарылған, бірақ әлі күшіне енбеген мынадай ҚЕХС пен КИМСФО интерпретацияларын қолданған жоқ:
- ҚЕХС 2 «Акцияларға негізделген төлемдер»: 2010 жылғы 1 қаңтарда күшіне енетін «Топтың бірнеше компанияларының қатысуын көздейтін олар бойынша есептер ақша қаражатымен жүзеге асырылатын акцияларға негізделген төлемдермен жасалатын мәмілелер».
- ҚЕХС 3 2009 жылғы 1 шілдеде күшіне енген ҚЕХС 7, БЕХС 21, БЕХС 28, БЕХС 31 және БЕХС 39 коса алғанда, «Бизнесті біріктіру» (жаңа редакцияда) және БЕХС 27 «Шоғырландырылған және жеке қаржылық есептілік» (өзгерістерімен).
- БЕХС 39 түзетулер «Қаржы құралдары: мойындау және бағалау» - «Хеджирлеуге рұқсат етілген объектілер» 2009 жылғы 1 шілдеден бастап немесе осы күннен кейін басталатын жылдық есептік кезеңдерге қатысты қолданылады;
- Интерпретация 17 «Сенімсіз активтерді меншік иелерінің арасында бөлу».
- Интерпретация 18 «Клиенттердің активтерді ауыстыруы» 2009 жылғы 1 шілдеден бастап немесе осы күннен кейін басталатын жылдық есептік кезеңдерге қатысты қолданылады.
- Интерпретация 19 2010 жылғы 1 шілдеде күшіне енген «Қаржы міндеттемелерін үлестік құралдармен өтеу»
- ҚЕХС 9 «Қаржы қүралдары».
- БЕХС 24 «Байланысты тараптар туралы ақпаратты ашу», (жаңа редакция).
- БЕХС 32 «Қосымша акциялар сатып алуға құқықтарды жіктеу».
- БЕХС 39 «Қаржы құралдары: мойындау және бағалау» - «Хеджирлеуге рұқсат етілген объектілер».
Басшылық осы Стандарттар мен Интерпретацияларды қабылдау болашақтағы кезеңдерде Қордың жеке қаржылық есептілігіне айтарлықтай әсер етпейтінін күтеді, мыналарды қоспағанда:
ҚЕХС 9 «Қаржы құралдары» қаржы активтерінің жіктемесі мен бағасын анықтайды. ҚЕХС 9 кәсіпорынның барлық қаржы активтері қаржы активтерін басқару үшін қабылданған бизнес-модельге және қаржы активтері ақша ағындарының сипаттамаларына сәйкес жіктелгенін талап етеді. Сондай-ақ стандарт қаржы активтері аммортизациялық және әділ құн бойынша бағалануын талап етеді. ҚЕХС 9 қабылдаудың Қордың шоғырландырылған қаржылық есептілігіне болашақтағы әсері сенімді бағаланбайды.
ҚЕХС жетілдіру
2008 жылғы мамырда және 2009 жылғы сәуірде ҚЕХС жөніндегі кеңес негізінен ішкі сәйкессіздіктерді жою және тұжырымдарды нақтылау мақсатында өз стандарттарына түзетулер шығарды. Әрбір стандартқа қатысты жеке өтпелі ереже бар. Төменде санамаланған стандарттарды қолдану (өзгерістерімен) есеп саясатына өзгерістерге әкелді, алайда Қордың қаржылық жағдайына немесе оның қызметінің нәтижелерінің әсер еткен жоқ.
БЕХС 1 «Қаржылық есептілікті ұсыну»: сауда операцияларын жүргізу үшін БЕХС 39 «Қаржы құралдары: мойындау және бағалау» сәйкес ұсталатын ретінде жіктелген активтер мен міндеттемелер бухгалтерлік теңгерімде қысқа мерзімді ретінде жіктелмейді. Қорда сауда операцняларын жүргізу үшін арналған ретінде жіктелетін активтер немесе міндеттемелер жоқ, сөйтіп, түзету Қордың қаржылық жағдайына немесе оның қызметінің нәтитжелеріне әсер еткен жоқ.
БЕХС 16 «Негізгі құралдар» түзету «сатудың таза бағасы» терминін «сату шығынын шегергендегі әділ құн» терминіне ауыстырылды. Қор тиісті түрде өзінің есеп саясатын өзгертті, ол оның қаржылық жағдайына өзгерістер әкелген жоқ.
БЕХС 18 «Түсім»: Кеңес басшылықты (стандарты толықтырушы) компания қағидатшыл немесе агент ретінде түсетіндігін анықтау жөнінде толықтырды. Төменде бұл ретте ескерілуі қажет негізгі сәттер санамаланды:
- Компания тауарларды немесе қызметтерді бергені үшін негізгі жауаптылықта бола ма
- Компания қорлардың құнсыздануына немесе жоғалуына ұшырағыш па
- Компания баға белгілеу кезінде бостандыққа ие ме
- Компания кредит тәуекеліне ұшырағыш па
- Қор осы өлшемдерге сәйкес түсімдер алуды көздейтін өз шарттарына талдау жүргізді және барлық шарттарда ол қағидатшыл ретінде түседі деген қорытындыға келді. Түсімді мойындауға қатысты есеп саясаты тиісті түрде өзгерді.
БЕХС 20 «Мемлекеттік субсидияларды есепке алу және мемлекеттік көмек туралы ақпаратты Ашу»: Енгізілген өзгерістерге сәйкес пайызсыз қарыздар немесе нарықтағыдан темен пайыздық ставкамен берілген қарыздар енгізілген пайыздарды есептеу туралы талаптардың қолданылу саласынан енді шығарылмайтын болады. Енгізілген пайыздар нарықтағыдан төмен ставка бойынша берілген қарыздарға есептелетін болады. Осы түзету Қорға әсер еткен жоқ, өйткені Қор ешқандай мемлекеттік субсидиялар алған жоқ.
БЕХС 23 «Қарыздар бойынша шығындар»: Қарыздар бойынша шығындарды айқындау «қарыздар бойынша шығындар» құрамдас бөліктері болып саналатын баптардың екі түрін біріктіру мақсатында қайта қаралды, біріне - БЕХС 39 сәйкес тиімді пайыздық ставка әдісін пайдалана отырып, есептелетін пайыздық шығыстар. Қор тиісті түрде өзінің есеп саясатын өзгертті, ол оның қаржылық жағдайына өзгерістер әкелген жок.
БЕХС 36 «Активтердің құнсыздануы»: Егер «сатуға арналған шығындарды шегергендегі әділ құнды» бағалау үшін дисконтталған ақша ағындары пайдаланылса, онда енгізілген түзетуге сәйкес дисконттау ставкасы туралы қосымша ақпаратты, сондай-ақ оны «пайдаланудан болатын құндылықтар» бағалау үшін дисконтталған ақша ағындарын пайдалану кезінде ашу талап етілетін тиісті ақпаратты ашу талап етіледі. «Пайдаланудан құн» моделімен қатар Қор «Пайдаланудан құн» моделімен қатар Қор «сатуға арналған шығынды шегерумен әділ құнды» пайдаланатындықтан, еншілес ұйымдарға кейбір инвестицияларды бағалау үшін Қор енгізілген түзету талап етілетіндей, 5-ескертпеде тиісті ақпаратты ашты.
БЕХС 38 «Материалдық емес активтер»: Жарнамаға жұмсалатын шығындар және сұранымды ынталандыру жөніндегі іс-шаралар Қор не тауарларға қол жетімділік құқығына ие болған, не қызмет алған сәтте шығыстардың құрамында деп танылады. Осы түзету Қордың қызметіне әсер еткен жоқ, өйткені Қор сұранысты ынталандыру жөніндегі осындай қызмет түрлеріне тартылған жоқ.
«ҚЕХС жетілдіру» жобасының нәтижесінде қабылданған төменде санамаланған стандарттарға өзге де түзетулер Қордың есеп саясатына, қаржылық жағдайына немесе оның қызметінің нәтижелеріне әсер еткен жоқ:
- ҚЕХС 2 «Акцияларға негізделген төлемдер»
- ҚЕХС 7 «Қаржы құралдары: ақпаратты ашу»
- БЕХС 8 «Есеп саясаты, есеп бағаларындағы өэгерістер және қателіктер»
- БЕХС 10 «Есепті кезеңнен кейінгі оқиғалар»
- БЕХС 19 «Қызметкерлерге сыйақылар»
- БЕХС 27 «Шоғырландырылған және жеке қаржылық есептілік»
- БЕХС 28 «Қауымдасқан компанияларға инвестицияларды есепке алу»
- БЕХС 31 «Бірлескен қызметке қатысу»
- БЕХС 34 «Аралық қаржылық есептілік»
- БЕХС 38 «Материалдық емес активтер»
- БЕХС 39 «Қаржы құралдары: мойындау және бағалау»
- БЕХС 40 «Инвестициялық жылжымайтын мүлік»
- Интерпретация 9 «Қосылған туынды құралдарды қайталап бағалау»
- Интерпретация 16 «Таза инвестицияларды шетелдік бөлімшелерге хеджирлеу»
Еншілес ұйымдарға инвестициялар
Еншілес ұйымдарға инвестициялар құнсыздану шегеріліп бастапқы құн бойынша ескеріледі. Қайта ұйымдастыру жолымен сатып алынған еншілес ұйымдарға инвестициялардың бастапқы құны осы еншілес ұйымдардың «капитал бабындағы» үлес ретінде бағаланды.
Бірлескен компаниялар мен қауымдасқан компанияларға инвестициялар
Қордың өзінің бірлескен компаниялары мен қауымдасқан компанияларына инвестициялары құнсыздану шегеріліп бастапқы құн бойынша ескеріледі. Қауымдаскан компания - бұл Қор елеулі ықпал ететін, бірақ еншілес компания да, бірлескен кәсіпорын да болып табылмайтын компания.«Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ Жеке қаржылық есептілік
Негізгі құралдар
Негізгі құралдар жинақталған тозу мен жинақталған құнсыздану жөніндегі шығындар шегеріліп бастапқы құн бойынша ескеріледі.
Активтердің бастапқы құны сатып алу немесе салу бағасынан, активті жұмыс жағдайына келтіруге және қажет болғанда активті жою жөніндегі шығындарды бастапқы бағалауға тікелей жататын кез келген шығындар түрінен тұрады. Сатып алу немесе салу бағасы жиынтық төленген құн мен активті сатып алу үшін ұсынылған сыйақының кез келген түріндегі әділ құн болып табылады.
Негізгі құралдардың тозуы төменде көрсетілгендей, активтердің әрбір тобының қызметі пайдалы мерзімінің белгіленген кезеңі ішіндегі тура желілі әдістің негізінде есептеледі (жылдармен):

Жылдар саны
__________________________________________________________________
Ғимараттар мен құрылыстар 8-100
Машиналар мен жабдықтар және көлік құралдары 3-50
Өзгелері 2-20
__________________________________________________________________

Негізгі құралдар пайдалы қызметінің болжанатын мерзімі жыл сайынғы негізде қайта қаралады, және қажет болған кезде мерзімдегі өзгерістер келесі кезеңдерде түзетіледі.
Жөндеуге және қызмет көрсетуге жұмсалған шығындар сияқты негізгі құралдарды пайдалануға енгізгеннен кейінгі шығындар әдетте осы шығындарға ұшыраған кезеңдегі шығыстарға жатқызылады. Негізгі құралды пайдаланудан келетін күтілетін болашақтағы экономикалық пайданы оның бастапқыда бағаланған көрсеткішінен тыс ұлғайтуға әкелетін шығындар (пайдалы пайдалану мерзімін, қуатын және т.б. ұлғайту) негізгі құралдардың қосымша құны ретінде капиталдандырылады.
Активтерді сату немесе шығару кезінде олардың құны мен жинақталған тозуы тиісті шоттардан шығысқа шығарылады, ал олардың шығарылуы нәтижесінде туындаған кез келген кіріс немесе шығын өзге операциялық кірістер мен шығыстарға қосылады.
Материалдық емес активтер
Сатып алынған бағдарламалық қамтамасыз ету құнын және өзге де материалдық емес активтерді білдіретін материалдық емес активтер жинақталған амортизация мен құнсызданудан болған жинақталған шығындар шегеріліп, бастапқы құн бойынша көрсетіледі. Амортизация активтер қызметінің бағаланған пайдалы кезеңіне тура желілік әдістің негізінде есептелелі. Материалдық емес активтер негізінен бес жыл ішінде амортизацияланады. Материалдық емес активтердің амортизациясы материалдық емес активтің функционалдық сипаттамасына сәйкес кезеңнің шығыстары ретінде көрсетіледі.
Қаржылық емес активтердің құнсыздануы
Қор активтерді немесе активтер тобын оқиға немесе жағдаяттардағы өзгерістер активтік теңгерімдік құны өтелмейтіндігін көрсеткен жағдайларда құнсыздану мәніне бағалайды. Жекелеген активтер негізінен ақша ағындарына қарамастан, басқа активтер топтарымен генерацияланатын сәйкестендірілген ақша ағындары бар ең төменгі деңгейде құнсыздануға бағалау мақсаттары үшін топтастырылады. Егер құнсызданудың осындай көрсеткіштері болған жағдайда, немесе активтер топтарын құнсыздануға жыл сайын тестілеу талап етілген кезде, Қор активтің өтелген құнын бағалауды жүзеге асырады. Активтер тобының өтелген құны оны сатуға кеткен шығыстарды шегергенде әділ құнның және оның пайдалану құнының ен көбі болып табылады. Активтер тобының теңгерімдік құны оның өтелетін құнынан асып кеткен жағдайда, активтер тобы құнсыздануға жатады және активті өтеу құнына дейін төмендетуге арналған резерв құрылады. Пайдалану құнын бағалау кезінде күтілетін ақша ағындары активтер топтарына тән тәуекелдерге түзетіледі және ақшаның уақытша құнының ағымдағы нарықтық бағасын көрсететін салық салуға дейінгі дисконттау ставкасы пайдаланыла отырып, ағымдағы құнға дисконтталады.
Бағалау бұрын танылған құнсыздану жөніндегі резервтер ендігі жоқ немесе азайды дегеннің қандай да бір көрсеткішінің бар-жоқтығына қатысты әрбір есептілік күні жүргізіледі. Егер ондай көрсеткіштер бар болса, онда өтелетін құн бағаланады. Құнсыздану жөніндегі соңғы резерв танылған сәттен бастап активтің өтелетін құнын айқындау үшін пайдаланылған бағалауларда өзгерістер болса ғана құнсыздану бойынша бұрын танылған резерв сторнирланады. Мұндай жағдайда, активтің қалдық құны өтелетін құнғақ дейін ұлғаяды. Активтің ұлғайтылған құны, егер алдыңғы кезеңдерде құнсыздану жөніндегі резерв танылмаған болса, тозуды немесе амортизацияны шегергенде анықталған теңгерімдік құннан аспайды. Мұндай сторнирлау жиынтық кіріс туралы жеке есепте танылады.
Сторнирлау өткізілімі жүргізілгеннен кейін келесі кезеңдерде қалдық құяы шегеріле отырып, активтің қайта қаралған теңгерімдік құнын бөлу үшін амортизация жөніндегі шығыстар жүйелі негізде пайдалы қызметінің қалған мерзімі ішінде түзетіледі. Сондай-ақ нақты активтерді бағалау кезінде мынадай өлшемдер қолданылады:
Еншілес компанияларға, бірлескен кәсіпорындарға және қауымдасқан компанияларға инвестициялар
Әрбір есепті күнге Қор еншілес компанияларға, бірлескен кәсіпорындарға және қауымдасқан компанияларға инвестициялардың құнсыздануының объективтік куәліктерінің болуын анықтайды. Егер инвестициялар құнсызданса, Қор құнсыздану сомасын қауымдасқан компанияның әділ құны мен бастапқы құнының арасындағы айырма ретінде есептейді. Бұл сома жиынтық кіріс туралы жеке есепте танылады.
Материалдық емес активтер
Пайдалы пайдаланудың белгіленбеген мерзімі бар материалдық емес активтер жыл сайын, сондай-ақ, егер жағдай олардың теңгерімдік құны құнсыздануы мүмкін дегенді көрсетсе, 31 желтоқсандағы жағдай бойынша құнсыздануға тестіленеді. Тестілеу жеке негізде немесе қажет болған жағдайда ақша ағындарын өзгертетін бірлік негізінде жүргізіледі.
Қаржы активтері
ҚЕХС (lAS) 39 әрекеті саласындағы қаржы активтері тиісінше пайда немесе шығын; қарыздар мен дебиторлық берешек; өтелгенге дейін ұсталатын инвестициялар; сату үшін қолда бар қаржы активтері; туынды құралдар арқылы әділ құн бойынша қайта бағаланатын қаржы активтері ретінде жіктеледі; Қор өзінің қаржы активтерін олардың бастапқы танылуы кезінде жіктейді. Қаржы активтері пайда немесе шығын арқылы әділ құн бойынша қайта бағаланбайтын, олармен тікелей байланысты мәміле жөніндегі шығындар инвестиция жағдайында ұлғайтылған әділ күн бойынша бастапқыда танылады. Заңнамамен немесе белгілі бір нарықта («стандартты жағдайлардағы» сауда) қабылданған ережелермен белгіленетін мерзімде активтер беруді талап ететін қаржы активтерін сатып алу немесе сату жөніндегі барлық мәмілелер мәмілілер жасалған күні, яғни Қор өзіне активті сатып алу немесе сату міндеттемесін қабылдаған күні танылады. Қордың қаржы активтері ақша қаражаты мен қысқа мерзімді депозиттерді, сауда мен өзге де дебиторлық берешекті, берілген қарыздарды және алуға өзге де сомаларды қамтиды. Қаржы активтерін кейінгі бағалау мынадай түрде олардың жіктемесіне тәуелді болады:
Кредиттік мекемелердегі қаражат, берілген қарыздар және өзге де дебиторлық берешек
Берілген қарыздар мен дебиторлық берешек белсенді нарықта қолданылмайтын белгіленген немесе анықталған төлемдерімен туынды емес қаржы активтерін білдіреді. Бастапқы мойындалғаннан кейін осындай түрдегі қаржы активтері құнсызданудан болатын шығындар шегеріле отырып, тиімді пайыздық ставка пайдаланыла отырып айқындалатын амортизациялық күн бойынша бағаланады. Амортизациялық күн сатып алу кезіндегі дисконттар немесе сыйақылар, сондай-ақ комиссиялық немесе тиімді пайыздық ставканың ажырамас бөлігі болып табылатын шығындар ескеріле отырып есептеледі. Амортизация тиімді пайыздық ставканың негізінде жиынтық кіріс туралы жеке есепте пайыздық кірістердің құрамына енгізіледі. Құнсызданумен түсіндірілетін шығыстар жиынтық кіріс туралы жеке есепте жеке жолмен көрсетіледі.
Өтелуге дейін ұсталатын инвестициялар
Тіркелген немесе анықталған төлемдері немесе анықталатын төлемдері мен тіркелген өтеу мерзімі бар туынды емес қаржы активтері Қор оларды өтеу мерзіміне дейін ұстауға қатты ниетте болғанда және қабілетті болғанда өтелуге дейін ұсталатын инвестициялар ретінде жіктеледі. Өтелуге дейін ұсталатын инвестициялар бастапқы бағалағаннан кейін құнсыздану шығынын шегергенде тиімді пайыздық ставка әдісі пайдаланыла отырып анықталатын амортизациялық құн бойынша бағаланады. Амортизациялық күн сатып алу кезіндегі дисконттар мен сыйақыларды, сондай-ақ комиссиялық немесе тиімді пайыздық ставканың ажырамас бөлігі болып табылатын шығындардың құны ескеріле отырып есептеледі. Амортизация тиімді пайыздық ставканы пайдалану негізінде жиынтық кіріс туралы жеке есепте пайыздық кірістер құрамына енгізіледі. Құнсызданумен түсіндірілетін шығыстар жиынтық кіріс туралы жеке есепте жеке жолда көрсетіледі.
Сату үшін қолда бар қаржы инвестициялары
Сату үшін қолда бар қаржы инвестициялары бұл сату үшін қолда бар немесе жоғарыда санамаланған үш санаттың қандай да біріне жатқызылмайтын ретінде анықталған туынды емес қаржы активтері. Олар үлестік құралдардан, қысқа мерзімді құралдардан және өзге де борыштық құралдардан тұрады. Бастапқы танылғаннан кейін сату үшін қолда бар қаржы инвестициялары әділ күн бойынша бағаланады, ал кірістер немесе шығындар инвестицияларды тану тоқтатылғанша немесе инвестицияның құнсызданғаны белгіленгенше капиталдың жеке компоненті ретінде танылады және осы сәтте бұрын капиталда көрсетілген өзге де жиынтық кіріс немесе шығын жиынтық кіріс туралы жеке есептегі пайдаға немесе шығынға қосылады. Тиімді пайыздық ставканы пайдалану негізінде есептелген сыйақы жиынтық кіріс туралы жеке есепте танылады.
Әділ құнды анықтау
Олармен сауда есепті кезеңде белсенді нарықта жүзеге асырылатын қаржы құралдарының әділ құны мәміле жөніндегі шығындар шегерілместен нарықтық белгілеулер немесе дилерлердің белгілеулері негізінде анықталады (ұзын позициялар үшін сатып алуға арналған белгілеулер және қысқа позициялар үшін сатып алуға арналған белгілеулер).
Олармен сауда есепті кезеңде белсенді нарықта жүзеге асырылмайтын өзге қаржы құралдарының әділ құны бағалау әдістемесі пайдаланылып анықталады. Бағалау әдістемесі таза келтірілген құн негізіндегі модельді, оларға қадағаланатын нарықта баға бар ұқсас құралдармен салыстыруды, опциондарды бағалау модельдері мен басқа да бағалау модельдерін қамтиды.
Тануды тоқтату
Қаржы активтері
Қаржы активтері (немесе, қолданылуына қарай - қаржы активінің бөлігі немесе ұқсас қаржы активтері тобының бөлігі), егер:
- активтен ақша ағындарын алу құқығының қолданылу мерзімі аяқталса;
- Қор акивтен ақша ағымын алу құқығын берсе не үшінші тарапқа алынатын ақша ағынын толық көлемде және елеулі кідіріссіз «транзит» келісімі бойынша төлеу міндеттемесін алса; не (а) Қор активтен барлық тәуекел мен пайданы берсе, не (б) Қор бермесе, бірақ активтен барлық тәуекел мен пайданы бермесе, бірақ осы активті бақылауды берсе теңгерімде тану тоқтатылады.
Егер Қор активтен ақша ағынын алудың барлық құқығын берсе, не транзит келісімін жасасса және бұл ретте активтен барлық тәуекел мен пайданы бермесе және сақтамаса, сондай-ақ активті бақылауды бермесе, жаңа актив Қор берілген активке өз қатысуын жалғастыратындай дәрежеде танылады.
Бұл жағдайда Қор тиісті міндеттемені де таниды. Берілген актив пен тиісті міндеттеме Қор сақтаған құқық пен міндеттемені көрсететін негізде бағаланады. Берілген актив бойынша кепіл нысанның қабылдайтын жалғасқан қатысу мынадай шамалардың ең азы бойынша танылады: активтің бастапқы теңгерімдік құны немесе төленуін Қор талап етуі мүмкін ең көп сома.
Қаржылық міндеттемелер
Егер міндеттеме өтелсе, күші жойылса, немесе оның қолданылу мерзімі аяқталса, қаржылық міндеттеме танылуын тоқтатады.
Қаржы активтерінің кұнсыздануы
Кредиттік мекемелердегі қаражат, клиенттерге қарыздар және банк салымдары
Есебі амортизациялық күн бойынша жүргізілетін кредиттік мекемелердегі қаражатқа, қарыздар мен банк салымдарына қатысты Қор бастапқыда жекелеген маңызды қаржы активтері үшін объективті белгілердің болуын жеке негізде және жеке маңызды болып табылатын қаржы активтері үшін жеке негізде немесе жиынтықта бағалайды. Егер Қор жеке негізде бағаланған қаржы активі бойынша оның маңызды болып табылатындығына қарамастан объективті құнсыздану белгілері жоқ деп анықтаса, Қор бұл активті кредит тәуекелінің ұқсас сипаттамалары бар қаржы активтері тобына қосады және оларды жиынтық негізде құнсыздану мәніне бағалайды. Оларға қатысты құнсыздану шығындары танылатын жеке негізде құнсыздану мәніне бағаланатын активтер құнсыздану мәніне жиынтық негізде бағаланбауға тиіс.
Құнсыздану шығындарының пайда болуының объективтік куәліктері болған жағдайда шығынның сомасы активтің баланстық құны мен болашақтағы ақша ағындарының бағаланған қаражатының келтірілген құны арасындағы айырманы білдіреді (әлі жұмсалмаған қарыз бойынша болашақта күтілетін шығындарды ескермейтін). Активтің теңгерімдік құны резерв шотын пайдалану есебінен азаяды және шығын сомасы жиынтық кіріс туралы жеке есепте танылады. Пайыздық кірістер актив бойынша бастапқы тиімді пайыздық ставка негізінде азайтылған теңгерімдік құн бойынша есептеледі. Пайыздық кіріс жиынтық кіріс туралы жеке есепте жеке жолда кірістің бөлігі ретінде көрсетіледі. Қарыздар мен тиісті резерв өтеудің нақты перспективалары болмағанда және барлық қамтамасыз ету іске асырылғанда немесе Топқа берілгенде шығысқа шығарылады. Егер келесі жылы құнсызданудың бағаланған шығындары сомасы құнсыздану шығындары танылғаннан кейін болған оқиғаға байланысты ұлғайса немесе азайса, бұрын танылған құнсыздану шығындарының сомасы резерв шотын түзету арқылы ұлғаяды немесе азаяды. Егер бұрын шығысқа шығарылған сомалар кейін қалпына келтірілсе, онда қалпына келтіру сомасы жиынтық кіріс туралы жеке есепте пайдада немесе шығында көрсетіледі.
Амортизациялық құн бойынша ескерілетін қаржы активтері
Амортизациялық құн бойынша ескерілетін қаржы активтеріне қатысты Қор әуелі жеке маңызды қаржы активтерінің, не жеке маңызды болып табылмайтын қаржы активтері бойынша жиынтық құнсыздануының объективтік куәліктерінің болуына жеке бағалау жүргізеді. Егер Қор оның маңыздылығына қарамастан жеке бағаланатын қаржы активінің құнсыздануының объективтік куәліктері жоқ деп анықтаса, ол бұл активті кредиттік тәуекелінің осыған ұқсас сипаттамалары бар қаржы активтерінің тобына енгізеді, ал содан соң бұл активтерді жиынтық негізде құнсыздану мәніне қарастырады. Олар бойынша құнсызданы шығындары танылатын немесе танылуы жалғасатын құнсыздану мәніне жеке бағаланатын активтер құнсыздану мәніне жиынтық бағалауға енгізілмейді. Құнсыздану шығынын бастан көшудің объективті куәлігі болған жағдайда шығынның сомасы активтің баланстық құны мен болашақтағы ақша ағындарының бағаланған қаражатының келтірілген құны арасындағы айырманы білдіреді (әлі жұмсалмаған кредиттер болашақта күтілетін шығындарды ескермейтін).
Болашақтағы есептік ақша ағындарының келтірілген құны қаржы активі бойынша бастапқы тиімді пайыздық ставка бойынша дисконтталады. Егер қаржы активі жөніндегі пайыздық ставка ауыспалы болып табылса, құнсызданудан болатын шығынды бағалауға арналған дисконттау ставкасы пайыздың ағымдағы тиімді ставкасын білдіреді.
Активтің теңгерімдік құны резерв шотын пайдалану арқылы, ал шығынның сомасы жиынтық кіріс туралы жеке есепте танылады. Құнсыздану шығынын бағалау мақсатында болашақтағы ақша ағындарын дисконттау үшін пайдаланылатын пайыздық ставка негізге алына отырып, төмендетілген теңгерімдік құн бойынша пайыздық кірісті есептеу жалғасады. Пайыздық кіріс жиынтық кіріс туралы есепте жеке жолда кірістің бөлігі ретінде көрсетіледі. Егер болашақта олардың орнын толтырудың шынайы перспективасы болмаса, ал барлық қол жетімді қамтамасыз ету іске асырылса, не Қорға берілсе қаржы активтері тиісті резервтермен бірге теңгерімнен шығысқа шығарылады. Егер келесі жылдың ішінде құнсызданумен есепті шығынының сомасы құнсыздану танылғаннан кейін болып еткен қандай да бір оқиғаға байланысты ұлғайса, не азайса, бұрын танылған құнсмзданудан болған шығынның сомасы резерв шотын түзету арқылы ұлғаяды немесе азаяды. Егер қаржы құралының құнының алдыңғы шығысқа шығарылуы кейіннен қалпына келтірілсе, қалпына келтіру сомасы қаржыландыру жөніндегі кірістердің құрамында танылады.
Акционерге беру үшін ұсталатын ретінде жіктелетін ұзақ мерзімді активтер
Егер активтер мынадай өлшемдерге сәйкес келсе онда олар акционерге беру үшін ұсталатын ұзақ мерзімді активтер ретінде жіктеледі:
- Оларды ағымдағы жағдайында жедел беру үшін олар болса;
- Жоспарланған беруді жүзеге асыруға қатты ниет бар болса;
- Жоспарды аяқтау үшін белсенді әрекеттер қабылданса;
- Беруді жүзеге асырудың жоғары мүмкіндігі болса, және беру жіктелу сәтінен бастап бір жылдың ішінде аяқталады деп күтілсе.
Акционерге беру үшін ұсталатын ретінде жіктелетін ұзақ мерзімді активтер жеке қаржылық есептілікте жеке бухгалтерлік теңгерімдегі ағымдағы активтер санатында жеке ұсынылған.
Акционерге беру үшін ұсталатын ретінде жіктелетін ұзақ мерзімді активтер (және шығу топтары) беруге арналған шығындар шегеріле отырып, активтердің теңгерімдік құнының және әділ құнның ең аз ретінде ескеріледі.
Акционерге беру үшін ұсталатын ретінде жіктелуін тоқтатқан ұзақ мерзімді актив мыналардың ішінен ен аз мән бойынша бағаланады:
- егер осы актив (немесе шығарылу тобы) акционерге беру үшін арналған ретінде жіктелмесе танылған кез келген амортизацияға немесе қайта бағалауға түзетіле отырып, актив (немесе шығарылу тобы) акционерге беру үшін арналған ретінде жіктелгенге дейін оның теңгерімдік құнынан, және
- беруден бас тарту туралы кейінгі шешім күніндегі оның орнын толтыратын сомадан бағаланады.
Тауар-материалдық қорлар
Тауар-материалдық қорлар мынадай екі шаманың: өзіндік құнның және орташа салмақталған құн әдісі бойынша іске асырудың таза құнының ең азынан ескеріледі. Құн әдеттегі қызметтің барысында жұмсалған қорларды орнына жеткізумен және оларды ағымдағы қалпына келтірумен байланысты барлық шығындарды қамтиды.
Қосылған құн салығы
Салық органдары ҚҚС өтеуді нетто негізінде сату және сатып алу бойынша жүргізуге мүмкіндік береді, өтеуге ҚҚС ішкі нарықта сату бойынша ҚҚС шегергендегі ішкі нарықта сатып алу бойынша ҚҚС білдіреді. Экспортқа сатуға нөлдік ставка бойынша салық салынады.
Ақшалай қаражат және олардың баламалары
Ақшалай қаражат және олардың баламалары үш айдан аспайтын өтеудің бастапқы мерзімі бар өзге қысқа мерзімді жоғары өтімді инвестициялар талап етілгенге дейін салымдарда тұратын қаражаттар кассадағы қолма-қолдылықты қамтиды.
Қаржылық міндеттемелер
Бастапқы тану және бағалау
ҚЕХС (ІАS) 39 қолданылу саласында тұрған қаржылық міндеттемелер тиісінше пайда немесе шығын арқылы әділ құн бойынша қайта бағаланатын қаржылық міндеттемелер және кредиттер мен қарыз берулер ретінде жіктеледі. Қор оларды бастапқы таныған кезде өзінің қаржылық міндеттемелерін жіктейді. Қаржылық міндеттемелер алдымен мәміле бойынша шығындардың олармен тікелей байланысты қарызддр мен кредиттер болған жағдайда ұлғайтылған әділ құн бойынша танылады. Қордың қаржылық міндеттемелері сауда және басқа кредиторлық берешекті, банктік овердрафтарды, кредиттер мен қарыздарды, сондай-ақ қаржылық кепілдік шарттарын қамтиды.
Кейіннен бағалау
Қаржылық міндеттемелерді кейіннен бағалау мынадай үлгіде оларды жіктеуге байланысты:
Үкіметтің қарыздары мен қаражаты
Пайыздық кредиттер мен қарыздар бастапқы танылғаннан кейін тиімді пайыздық ставка әдісін пайдалана отырып амортизацияланған құн бойынша бағаланады. Осындай қаржылық міндеттемелер бойынша кірістер мен шығыстар оларды тануды тоқтатқан кезде, сондай-ақ тиімді пайыздық ставканы пайдалана отырып амортизацияны есептеу қажеттілігіне қарай жиынтық кіріс туралы жеке есепте танылады. Амортизацияланған құн сатып алу кезінде дисконттар немесе сыйақыларды, сондай-ақ тиімді пайыздық ставканың ажырамас бөлігі болып табылатын комиссиялық немесе шығындарды ескере отырып есептеледі. Тиімді ставканы амортизациялау жиынтық кіріс туралы есептегі пайыздық шығыстардың құрамына кіреді.
Шығарылған қаржылық аспаптар немесе олардың компоненттері егер шарттық келісім нәтижесінде Топта міндеттеме бар болса, не ақшалай қаражатты немесе қаржылық активті жеткізсе, не міндеттемені өзге үлгіде орындаса, тіркелген меншікті үлестік аспаптар санына ақшалай қаражат немесе басқа қаржылық активтердің тіркелген сомасын айырбастау арқылы міндеттемелер ретінде жіктеледі. Мұндай аспаптар Үкіметтің қаражатын және мәмілемен тікелей байланысты шығындарды шегергендегі алынған қаражаттың әділ құны бойынша ен алдымен ескерілген кредит мекемелерінен алынған қарыздарды қамтиды. Соңынан, алынған қаражат амортизацияланған құн бойынша көрсетіледі, және алынған қаражаттың таза шамасы мен өтеу құны арасындағы тиісті айырмашылық тиімді пайыздық ставка әдісін пайдалана отырып қарыз беру кезеңі ішінде жиынтық кіріс туралы жеке есепте танылады. Егер Қор өзінің меншікті борыштық міндеттемесін сатып алса, онда ол жеке бухгалтерлік теңгерімнен шығарылады, ал міндеттеменің теңгерімдік құны және мәміле бойынша төленген өтелім арасындағы айырмашылық таза пайыздық кіріспен енгізіледі.
Шығарылған борыштық бағалы қағаздар
Шығарылған борыштық бағалы қағаздар Үкіметтің қарыздары да және қаражаты да қағидаттарына сәйкес есепте көрсетілген Қордың айналымға шығарылған облигацияларында берілген.
Қаржылық кепілдік шарттары
Қор шығарған қаржылық кепілдік шарттары борыштық аспаптың талаптарына сәйкес белгілі бір борышкердің уақтылы төлемді жүзеге асыру қабілетсіздігі салдарынан осы шарттың иесіне келтірілген шығындарды өтеуге төлемді жүзеге асыруды талап ететін шарттың өзін білдіреді. Қаржылық кепілдік шарттары ен алдымен кепілдік шығарылымымен тікелей байланысты мәміле бойынша шығындарды ескере отырып әділ күн бойынша міндеттеме ретінде танылады. Соңынан, міндеттеме мынадай шамалардан барынша көп бағаланады: есепті күнге арналған қолданыстағы міндеттемені өтеу үшін қажетті шығындардың ең жақсы бағасы және жинақталған амортизацияны шегергендегі міндеттеменің танылған сомасы.
Сауда және басқа кредиторлық берешек
Ең алдымен сауда кредиторлық берешек әділ құн бойынша көрсетіледі, және кейіннен пайыздың тиімді ставка әдісін пайдалана отырып амортизацияланған құн бойынша бағаланады.
Инвестицияларды сатып алу кезінде туындайтын опциондар
Егер инвестицияларды сатып алған кезде Қор кәсіпорындағы сатып алынған үлес бойынша коллды опционның үшінші тарапына бөлсе, Қор осындай үлеске меншік құқығымен байланысты пайдалар мен тәуекелдерге қолжетімділікті үшінші тараптың осындай опционына қатысуы бере ме екен.
Сатып алынған үлес бойынша колл опционы бар болған жағдайда үлестік иеленудің пайдалары мен тәуекелдеріне үшінші тарапқа қолжетімділік бермейді, осы опцион Қордың елеулі ықпалы анықталған кезде ескерілмейді.
Қор үшін опцион бойынша міндеттеменің әділ құны сатып алынған инвестициялар құнының бөлігі ретінде танылады. Соңынан, қаржылық міндеттеме 39 «Қаржы аспаптары: Тану және бағалау» БЕХС талаптарына сәйкес бағаланады. Қаржылық міндеттеменің әділдік құнындағы өзгерістер, сондай-ақ кез келген осы опциондарды іске асырумен байланысты кірістер немесе шығыстар жиынтық кіріс туралы жеке есепте ескеріледі.
Кірісті тануы
Кірістер Қор операциямен байланысты экономикалық пайдаларды алатын ықтималдық бар болған кезде танылады және кіріс сомасы дұрыс белгіленуі мүмкін.
Пайыздық және ұқсас кірістер мен шығыстар
Амортизациялық құл бойынша барлық қаржылық құралдар және сату үшін қолда бар инвестициялар ретінде топтастырылған пайыздық қаржылық құралдар бойынша пайыздық кірістер немесе шығыстар тиімді пайыздық ставка бойынша көрсетіледі, ол бойынша күтілетін болашақтағы ақшалай төлемдер немесе түсімдерді дисконттау кезінде қаржылық құралды пайдаланудың ұсынылатын мерзімі ұзақтығында немесе ете қысқа уақыт кезеңі ішінде, мұнда бұл қаржылық активтің немесе қаржылық міндеттеменің таза теңгерімдік құнына дәлме-дәл келтіріледі. Есептеу кезінде қаржылық құрал бойынша барлық шартты талаптар (мысалы, мерзімінен бұрын өтеу құқығы) және комиссиялық немесе тиімді пайыздық ставканың ажырамайтын бөлігі болып табылатын құралмен тікелей байланысты қосымша шығыстар ескеріледі, бірақ та кредиттер бойынша шығындар есептелінбейді. Қаржылық активтің немесе қаржылық міндеттеменің теңгерімдік құны Қор төлемдер немесе түсімдердің бағаларын қайта қараған жағдайда түзетіледі. Түзетілген теңгерімдік күл бастапқы тиімді пайыздық ставканың негізінде есептелінеді, ал теңгерімдік құнның өзгерісі пайыздық кірістер немесе шығыстар түрінде көрсетіледі.
Құнсыздану салдарынан қаржылық есептілікте көрсетілген қаржылық активтің немесе ұқсас қаржылық активтердің топтарының құны төмендеген жағдайда пайыздық кірістер жаңа теңгерімдік күл негізінде Бастапқы тиімді пайыздық ставка бойынша танылуы мүмкін.
Дивидендтер
Дивидендтер бойынша кіріс Қор төлем алуға құқықты белгілегенде танылады.
Шығыстарды тану
Шығыстар пайда болу сәтінде есептелінеді және есептеу әдісі негізінде оларға жататын кезеңде жеке қаржылық есептілікте көрсетіледі.
Табыс салығы
Жыл ішіндегі табыс салығы ағымдағы және кейінге қалдырылған салықты қамтиды. Табыс салығы ол меншікті капиталға тікелей жатқызылған баптардағы көлемді қоспағанда жиынтық кіріс туралы жеке есепте көрсетіледі және бұл жағдайда ол капиталда танылады.
Салық бойынша ағымдағы шығыстар жыл ішінде салынатын салық кірісі бойынша төлеуге күтілетін салықты және алдағы жылдар қатынасында төленетін салық қатынасында кез келген түзетулерді білдіреді.
Кейінге қалдырылған салықтық активтер мен міндеттемелер теңгерімдік әдісті пайдалана отырып барлық уақытша айырмашылықтар қатынасында есептеледі. Кейінге қалдырылған салықтар компаниялардың біріктірушісі болып табылмайтын және оны жасау сәтінде бухгалтерлік кіріске немесе салық салынатын кіріс пен шығынға әсерін тигізбейтін міміле бойынша гудвилдің, активтің немесе міндеттеменің бастапқы танылу нәтижесінде кейінге қалдырылған табыс салығы туындайтын жағдайды қоспағанда, активтер мен міндеттемелердің салық базасы және қаржылық есептіліктегі олардың теңгерімдік құны арасындағы барлық уақытша айырмалар бойынша анықталады.
Кейінге қалдырылған салық шегерілетін уақытша айырмалар сомасына төмендетілетін салық салынатын кірісті алудың елеулі ықтималдығы бар қандай да бір дәрежеде ғана танылады. Кейінге қалдырылған салық есепті күнде қолданыстағы немесе жарияланған (іс жүзінде қабылданған) салық ставкалары негізінде оларды қолдану активті іске асыру немесе міндеттемелерді өтеу кезеңінде күтілетін активтері мен міндеттемелері салық ставкалары бойынша есептеледі.
Капитал
Жарғылық капитал
Жай акциялар капитал ретінде жіктеледі. Үшінші тараптарға жаңа акциялар шығарылымымен тікелей байланысты қызметтерді төлеуге арналған шығындар, кәсіпорындарды біріктіру жағдайларын қоспағанда, осы эмиссия нәтижесінде алынған соманы төмендету ретінде капитал құрамында көрсетіледі. Шығарылған акциялардың номиналды құны үстінен алынған қаражаттың әділ құнының шегінен шығу сомасы үлестірілмеген пайдаға жатады.
Дивидендтер
Дивидендтер міндеттемелер ретінде танылады және егер олар есепті күнге дейінгі күнді қоса алғанда жарияланған жағдайда ғана есепті күнге капиталдың сомасынан есептелінеді. Дивидендтер туралы ақпарат егер ол есепті күнге дейін ұсынылса, сондай-ақ есепті күннен кейін, бірақ шығарылымға жеке қаржылық есептілікті бекіткен күнге дейін ұсынылған немесе жарияланған болса, есептілікте ашылады.
Байланысты тараптар
Байланысты тараптар Қордың акционерін, негізгі басқарушы қызметкерді, қауымдасқан компанияларды және дауыс беретін акцияларының елеулі үлесі Қордың акционерлеріне және негізгі басқарушы қызметкерлерге тікелей немесе жанама тиесілі ұйымдарды қамтиды.
Шартты міндеттемелер мен шартты активтер
Шартты міндеттемелер жеке қаржылық есептілікте ескерілмейді. Олар егер ресурстардың ағыны мен экономикалық пайдалар мүмкіндігі шамалы ықтимал болып табылмағанда ғана ашылады.
Шартты активтер жеке қаржылық есептілікте ескерілмейді. Олар экономикалық пайдалардың түсімі ықтимал болғанда ашылады.
Өзара есепке алу
Активтер мен міндеттемелер өзара жоққа шығарады, және нетто сомасы бухгалтерлік теңгерімде ескерілген соманы есептеу құқығы заңды қорғалғанда және нетто-негізде немесе активті бір уақытта сату және міндеттемені өтеуді реттеу ниеті болғанда көрсетіледі.
Кейінгі оқиғалар
Есепті күнге Қордың жағдайы туралы қосымша ақпаратты ұсынатын есепті кезең аяқталғаннан кейін болған оқиғалар (түзету оқиғалары) жеке қаржылық есептілікте көрсетіледі. Түзетуші оқиғалар болып табылмайтын есепті кезең аяқталғаннан кейінгі болған оқиғалар олардың маңыздылығы болған кезде ескертпелерде ашылады

4. ЕЛЕУЛІ БУХГАЛТЕРЛІК ПІКІРЛЕР, БАҒАЛАУЛАР МЕН ЖОЛ БЕРУЛЕР

Қордың жеке қаржылық есептілігін дайындау оның басшылығына пікірлерді шығаруды, бағалау мәндері мен пайда, шығыстар, активтер мен міндеттемелер сомасы есептілігінде көрсетілетіндерге әсер ететін жол берулерді айқындауды, сондай-ақ есепті күнде шартты міндеттемелер туралы ақпаратты ашуды талап етеді. Алайда осы жол берулер мен бағалау мәндеріне қатысты белгісіздік болашақта жасалынатын осыған ұқсас жол берулер мен бағалаулар қатынасында активтің немесе міндеттемелердің теңгерімдік құнына қатысты елеулі түзетулерді талап ететін нәтижелерге алып келуі мүмкін.
Есепті күнге арналған бағалаулардағы болашақ туралы негізгі жол берулер және белгісіздіктің басқа да негізгі көздері келесі қаржылық жыл ішіндегі активтер мен міндеттемелердің теңгерімдік құнының елеулі түзетулерінің себебі ретінде қызмет етеді, төменде қарастырылады:
Қаржылық құралдардың әділ құны
Жеке бухгалтерлік теңгерімде танылған қаржылық құралдар мен қаржылық міндеттемелердің әділ құны болған жағдайларда осы активті нарықтардың негізінде айқындау мүмкін емес, ол дисконтталған ақшалай ағындардың моделін қоса алғанда, бағалау әдістерін пайдалана отырып айқындалады. Мүмкіндігіне қарай осы модельдер үшін бастапқы деректер ретінде алайда, бұл іс жүзінде жүзеге асыру мүмкін болмаған жағдайларда, бақылаушы нарықтардан түсетін ақпарат пайдаланылады, әділ құнды белгілеу үшін пікірдің белгілі бір үлесі талап етіледі. Пікірлер өтімділік тәуекелі, кредиттік тәуекел және волатильділік сияқты осындай бастапқы деректерді есепке алынуын қамтиды. Осы факторларға салыстырмалы жол берулердегі өзгерістер жеке қаржылық есептілікте көрсетілген қаржылық құралдардың әділ құнына әсерін тигізуі мүмкін.
Кредит беру мекемелеріндегі қаражаттың құнсыздануға арналған резерві
Әрбір есепті күнге Қор кредиттік мекемелерде өздерінің елеулі қарыздарына талдау жүргізеді, оны бағалау үшін құнсызданудан залал болатынын пайдалар мен шығындарда ескеруі керек. Атап айтқанда, басшылықтың пікірлері құнсызданудан болған шығынды анықтау кезінде болашақ ақшалай ағындардың сомалары мен мерзімдерін бағалауда талап етіледі. Осындай ақшалай ағындарды бағалау кезінде Қор қарыз алушының қаржылық жай-күйі және қамтамасыз етуді сатудың таза құны туралы пікір шығарады. Бұл бағалаулар бірқатар факторлар бойынша жол берулерге негізделген және іс жүзінде нәтижелер өзгеше болуы мүмкін, бұл резервте болашақта өзгерістерге әкеледі.
Сонан соң, жеке-жеке бағаланған және құнсызданбаған қарыздар және жеке-жеке бойынша барлық мардымсыз қарыздар жиынтықпен, тәуекелдің ұқсас сипаттары бар активтер топтарымен бағаланады, оны айқындау үшін залал келген жағдайлардың салдарынан резервті құру қажет пе, солардың қатынасында дәйекті куәлік бар, бірақ оның әсері анық болып табылмайды.
Жиынтық бағалау кредит қоржыны (мынадай кредит сапасы, кешіктіру деңгейі, кредит пайдалану, қамтамасыз етуге қатысты қарыздың арақатынасы және т.б. сияқты), тәуекелді шоғырландыру және экономикалық көрсеткіштер (оның ішінде жұмыссыздық деңгейі, жылжымайтын мүлікке арналған бағалар индексі, тексеру тәуекелі және әртүрлі жекелеген топтардың жұмыс көрсеткіштері) бойынша деректерді назарға алады. 2009 жылдың ішінде Қор басшылығы 2008 жылы құрылған резервті тексеруге шешім қабылдады. 2008 жылы Қор 28,311 миллион теңге мөлшерінде кредит беру мекемелеріндегі қаражаттың құнсыздануына резервті есептеді (1-ескертпе).
Негізгі құралдардың құнсыздануы
Қор қаржылық есептіліктің құрастырылған әрбір күнінде құнсыздану мәніндегі негізгі қаражатты қапта қарастырады. Осындай құнсыздану көрсеткіштері бар болған жағдайда немесе құнсыздануға активтерді жыл сайынғы тестілеу талап етілгенде Қор активтің өтелетін құнын бағалауды жүзеге асырады. Активтің өтелетін құны - бұл мынадай шамалардың бірі: активтің немесе сатуға арналған шығыстарды шегергендегі ақшалай ағындарды өзгертетін бөлімшенің әділ құны және активті пайдалану құндылықтары. Өтелетін құн егер актив ақшалай қаражаттың ағындарын өзгертпегенде ғана жеке актив үшін айқындалады, негізінен, басқа активтерде немесе активтер топтарында өзгертілетін ағындарға тәуелсіз. Егер активтің теңгерімдік құны оның өтелетін құнынан асса, актив құнсызданған болып есептелінеді және өтелетін құнға дейін есептен шығарылады. Пайдалану құнын бағалау кезінде күтілетін ақшалай ағындар активтер топтарға арналған өзіндік тәуекелдерге түзетіледі және өзіндік активтерге тән ақша мен тәуекелдің уақытша құнының ағымдағы нарықтық бағасын көрсететін салық салғанға дейінгі дисконттау ставкасын пайдалана отырып ағымдағы құнға дисконтталады.
Негізгі қаражаттың құнсыздануын анықтау құнсыздану себебін, мерзімі мен сомасын шектемейтін бірақ оларды қамтитын пікірлердің пайдаланылуын болжайды. Құнсыздану ағымдағы бәсекелі орта, саладан күтілетін өсу, болашақта қаржыландыру қолжетімділігіндегі өзгеріс, технологиялық ескіру, қызметтердің көрсетілуін тоқтату, орналастыруға арналған ағымдағы шығындар және құнсыздану қолданысын көрсететін талаптардың басқа да өзгерістері сияқты факторлардың басым бөлігіне негізделеді.
Әдетте өтелетін сома және әділ құн ақшалай қаражаттың дисконтталған ағыны әдісінің көмегімен айқындалады, ол нарық қатысушының негізделген жол берулерін қамтиды. Құнсызданудың көрсеткіштерін белгілеу, ақшалай қаражаттың болашақтағы ағындарын бағалау және активтердің (немесе активтердің тобының) әділ құнын анықтау дисконт, қызметтің пайдалы мерзімі және қалған құнның ставкалары қолданылатын ақшалай қаражат ағындарынан күтілетін құнсызданудың көрсеткіштерін анықтау мен растауға қатысты елеулі пікірлерді басшылықтан талап етеді.
Өзгертілетін бірліктін өтелетін сомасын анықтау басшылықтың бағаларын пайдалануды болжайды. Пайдалану құнын анықтау үшін пайдаланылған әдістер ақшалай қаражаттың дисконтталған ағынының әдістерін қамтиды. Бұл бағалар, пайдаланылатын әдіснаманы қоса алғанда әділ құнға және түпкілікті есепте негізгі қаражаттың кез келген құнсыздану сомасына елеулі әсерін тигізуі мүмкін. 2009 және 2008 жылдарда Қор негізгі қаражаттың құнсыздануынан болған шығынды таныған жоқ.
Негізгі қаражаттың пайдалы қызмет ету мерзімі
Қор негізгі қаражаттық пайдалы қызмет етуінің қалған мерзімін бағалайды, түпкілікті жағдайда әрбір қаржылық жылдың соңында егер күтулер алдағы бағалаулардан ерекшеленетін болса, өзгеріс 8 «Есеп саясаты, есептеу бағаларындағы өзгерістер мен қателер» БЕХС сәйкес есепті бағаларда есептелінеді.
Салық салу
Салық салынатын кіріс 2009 жылы 1 қаңтарда күшіне енген салық заңнамасына сәйкес есептелінеді. Топ 2009 жылы салық салынатын кірістен 20% мөлшерлеме бойынша КТС есептейді және төлейді. 2009 жылы қарашада Қазақстан Республикасының Үкіметі заң қабылдады, соған сәйкес 2010 және 2011 жылдарда ен алдымен қабылданған КТС ставкаларының біртіндеп төмендеу 17,5%-ға дейін және тиісінше 15%-ға, өте ұзақ кезеңге қалдырылды. КТС белгіленген ставкаларының түзетулеріне сәйкес 2013 жылы 17,5%-га дейін, 2014 жылы 15%-ға дейін және одан әрі төмендетіледі. Нәтижесінде, 2009 жылғы ставкалар 2012 жылға дейін қоса алған күшін сақтайды, өйткені оларды ұлғайту 2013 және 2014 жылдарда, тиісінше өтеді.
Салық тәуекелдерін бағалау кезінде, басшылық Топ даулай алмайтын немесе есептей алмайтын салық заңнамасын сақтамауды мүмкін болатын саласы ретінде қарайды, ол егер қосымша салықтар салық органдарында есептелінетін болса табысты түрде шағымдана алады. Осындай анықтама елеулі пікірлер шығаруды талап етеді және салықтық тексерулерде күтілетін өз шешімі бойынша күтілетін нәтижелерді және салық органдары жүзеге асыратын сәйкестікке тексеру нәтижесін анықтау салық заңнамасындағы өзгерістер мен нормативтік-құқықтық актілер нәтижесінде өзгертілуі мүмкін.
Мерзімі ұзартылған салық бойынша активтер
Мерзімі ұзартылған салық бойынша активтер күмәнді берешектері және мынадай ықтималдық дәрежесінде басқа міндеттемелері бойынша барлық резервтерге сәйкес танылады, бұл салық салынатын уақытша айырмашылықтар мен осындай шығыстардың коммерциялық сипатына, сондай-ақ салықтық жоспарлау стратегиясын табысты қолдануға негізделетін болады. 2009 жылғы 31 желтоқсандағы мерзімі ұзартылған салық бойынша танылған активтердің сомасы 15.089 миллион теңгені құрады (2008: 5.501 миллион теңге) (20-ескертпе).

5. ЕНШІЛЕС ҰЙЫМДАРДАҒЫ ИНВЕСТИЦИЯЛАР

2009 және 2008 жылдардағы 31 желтоқсанда еншілес ұйымдардағы инвестициялар мынадай үлгіде берілді:

Миллион теңгемен	2009	2008
«Қазақстан Темір Жолы» ұлттық компаниясы» АҚ	591.832	590.254
«ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы» АҚ	544.354	542.756
«Қазақстанның Даму Банкі» АҚ	283.246	96.878
«БТА Банкі» АҚ	212.095	-
«Қазатомөнеркәсіп» Ұлттық атом компаниясы» АҚ	147.275	-
«Электр желілерін басқару жөніндегі қазақстандық компания» ("КЕГОК") АҚ	111.529	89.142
"Қазақтелеком" АҚ	88.733	88.733
"Kazyna Capital Management" АҚ	54.444	54.444
«Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ	39.521	39.521
«Самұрық-Энерго» АҚ	28.984	19.495
«Самұрық-Қазына» жылжымайтын мүлік қоры» АҚ	26.052	-
«Қазақстанның инвестициялық қоры» АҚ	25.895	24.383
«Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ	14.500	-
«Қазпошта» АҚ	9.387	9.387
«Экспорттық кредиттер мен инвестицияларды сақтандыру жөніндегі мемлекеттік сақтандыру корпорациясы» АҚ	8.031	8.031
«Эйр Астана» АҚ	7.276	7.276
«Ипотекалык кредиттерге кепілдік берудің қазақстандық қоры» АҚ	5.675	4.208
«Қазақстан Инжиниринг» ұлттық компаниясы» АҚ	3.462	3.462
«Ақтөбе халықаралық әуежайы» АҚ	3.021	3.021
«Самұрық-Қазына Келісімшарт» ЖШС	2.193	2.193
«Біріккен химиялық компания» ЖШС	2.000	-
«Тау-Кен Самұрық» ҰТК» АҚ	1.937	-
«Атырау халықаралық әуежайы» АҚ	1.196	-
«Қамқор» жөндеу корпорациясы» ЖШС	932	932
«СК-Фармация» ЖШС	700	-
«Самұрық-Қазына Инвест» ЖШС	394	94
«Академик Ш.Ш. Шекин атындағы энергетика ҚазҒЗИ» АҚ	219	219
«КОРЭМ» АҚ	161	161
Павлодар әуежайы» АҚ	80	80
«Альянс Банкі» АҚ	-	-
KGF IM	-	-
KGF Management	-	-
KGF SLP	-	-
«Қазинвест» инвестицияларға жәрдемдесудің қазақстандық орталығы» ЖШС	-	-
«Ұлттық инновациялық қор» АҚ	-	23.001
«Батыс» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	-	2.100
«Каспий» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	-	3.523
«Жетісу» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	-	822
«Оңтустік» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	-	3.559
«Сарыарқа» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	-	8.904
«Тобыл» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	-	2.103
«Ертіс» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	-	1.651
«КАZNEХ» экспортты дамыту және алға бастыру корпорациясы» АҚ	-	1.467
Минус: құнсыздану	(90.495)	-
	2.124.629	1.631.800

Келесі кестеге Қордың еншілес ұйымдарының қызметі, тіркелген елі немесе орналасқан жері, сондай-ақ Қордың осы еншілес ұйымдардағы үлесі көрсетілген:

Компания	Қызмет түрі	Елі	2009	2008
«Қазақстан Темір Жолы» ұлттық компаниясы» АҚ	Жүк және жолаушы темір жол тасымалдары	Қазақстан	100,00%	100,00%
«ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы» АҚ	Мұнай-газ өнеркәсібі	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Қазақстанның Даму Банкі» АҚ	Мемлекеттік инвестициялық қызмет	Қазақстан	100,00%	100,00%
«БТА Банкі» АҚ	Банктік қызметтер	Қазақстан	75,10%	100,00%
«Қазатомөнеркәсіп» Ұлттық атом компаниясы» АҚ	Уран өндіру	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Электр желілерін басқару жөніндегі қазақстандық компания» ("КЕГОК") АҚ	Электр энергиясын беру	Қазақстан	100,00%	100,00%
"Қазақтелеком" АҚ	Тіркелген байланыс қызметтері	Қазақстан	50,00%	100,00%
"Kazyna Capital Management" АҚ	Инвестициялық қорлар құру	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ	Шағын кәсіпкерлікті дамыту	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Самұрық-Энерго» АҚ	Жылу мен әлектр энергиясын өндіру және тасымалдау	Қазақстан	94,01%	94,17%
«Самұрық-Қазына» жылжымайтын мүлік қоры» АҚ	Жылжымайтын мүлік нарығын тұрақтандыру	Қазақстан	100,00%	0,00%
«Қазақстанның инвестициялық қоры» АҚ	Индустриялық-инновациялық даму стратегиясын іске асыруға жәрдемдесу	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ	Тұрғын үй құрылыс жинақтары жүйесін дамыту	Қазақстан	100,00%	0,00%
«Қазпошта» АҚ	Почталық қызмет және қаржылық қызметтер	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Экспорттық кредиттер мен инвестицияларды сақтандыру жөніндегі мемлекеттік сақтандыру корпорациясы» АҚ	Сақтандыру қызметтері	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Эйр Астана» АҚ	Жолаушыларды әуе көлігімен тасымалдау	Қазақстан	51,00%	51,00%
«Ипотекалык кредиттерге кепілдік берудің қазақстандық қоры» АҚ	Ипотекалық кредиттерге кепілдік беру	Қазақстан	100,00%	88,70%
«Қазақстан Инжиниринг» ұлттық компаниясы» АҚ	Өнеркәсіп	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Ақтөбе халықаралық әуежайы» АҚ	Әуежай қызметтері	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Самұрық-Қазына Келісімшарт» ЖШС	Жобаларды басқару	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Біріккен химиялық компания» ЖШС	ҚР химиялық саласын дамыту	Қазақстан	100,00%	0,00%
«Тау-Кен Самұрық» ҰТК» АҚ	ҚР тау-кен саласын дамыту	Қазақстан	100,00%	0,00%
«Атырау халықаралық әуежайы» АҚ	Әуежай қызметтері	Қазақстан	100,00%	0,00%
«Қамқор» жөндеу корпорациясы» ЖШС	Жылжымалы теміржол құрамы мен жолдарын жөндеу	Қазақстан	100,00%	100,00%
«СК-Фармация» ЖШС	Халыққа кепілдік медициналық көмек шеңберінде дәрілік заттарды сатып алу	Қазақстан	100,00%	0,00%
«Самұрық-Қазына Инвест» ЖШС	Инвестициялық жобалар бойынша кәсіптік қызметтер	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Академик Ш.Ш. Шекин атындағы энергетика ҚазҒЗИ» АҚ	Ғылыми қызмет	Қазақстан	50,00%	50,00%
«КОРЭМ» АҚ	Электр энергиясы нарығының операторы	Қазақстан	100,00%	100,00%
Павлодар әуежайы» АҚ	Әуежай қызметтері	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Альянс Банкі» АҚ	Банктік қызметтер	Қазақстан	96,01%	0,00%
KGF IM	Қаржылық операциялар	Қазақстан	100,00%	0,00%
KGF Management	Қаржылық операциялар	Қазақстан	100,00%	0,00%
KGF SLP	Қаржылық операциялар	Қазақстан	100,00%	0,00%
«Қазинвест» инвестицияларға жәрдемдесудің қазақстандық орталығы» ЖШС	Инвестициялық қызмет	Қазақстан	0,00%	0,00%
«Ұлттық инновациялық қор» АҚ	Венчурлік инвестициялар және ғылымды қажетсінетін өндірістерді дамыту	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Батыс» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	Ақтөбе және Батыс Қазақстан облыстарының экономикалық дамуына жәрдемдесу	Қазақстан	100,00%	100,00%
«Каспий» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	Атырау және Маңғыстау облыстарының экономикалық дамуына жәрдемдесу	Қазақстан	48,54%	100,00%
«Жетісу» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	Алматы облыстарының және Алматы қаласының экономикалық дамуына жәрдемдесу	Қазақстан	28,86%	100,00%
«Оңтустік» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	Оңтүстік Қазақстан , Жамбыл және Қызылорда облыстарының экономикалық дамуына жәрдемдесу	Қазақстан	36,55%	52,89%
«Сарыарқа» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	Ақмола, Қарағанды облыстарының және Астана қаласының экономикалық дамуына жәрдемдесу	Қазақстан	97,98%	100,00%
«Тобыл» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	Қостанай және Солтүстік Қазақстан облыстарының экономикалық дамуына жәрдемдесу	Қазақстан	36,41%	100,00%
«Ертіс» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	Шығыс Қазақстан және Павлодар облыстарының экономикалық дамуына жәрдемдесу	Қазақстан	43,29%	100,00%
«КАZNEХ» экспортты дамыту және алға бастыру корпорациясы» АҚ	Экспортты қолдау	Қазақстан	0,00%	100,00%

«Альянс Банк» АҚ сатып алу
2009 жылы 1 ақпанда Қор және Альянс Банкі» АҚ («Альянс Банкі») акцияларының бақылау пакетін ұстаушы болып табылатын «Сеймар Альянс» қаржы компаниясы («САҚК») Альянс Банкінің ақшаларын сатып алу-сату шартын жасасты. Шартқа сәйкес Қор барлық мынадай талаптарды жүзеге асырған кезде 100 теңгеге тіркелген сомасы үшін Альянс Банкінің жай дауыс беретін акцияларының 76%-ын сатып алуға опцион алды:
- Қордың Альянс Банкті тікелей иеленуге мүмкіндік беретін Қазақстан Республикасының кейбір заңдарына және заңға тәуелді актілерге түзетулер;
- Қордың Альянс Банкінде 24 миллиард теңге сомаға депозитін орналастыру;
- Қазақстан Республикасы Қаржы нарығы және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау агенттігі (бұдан әрі - «ҚҚА») тарапынан сатып алуға рұқсат беру;
- Қазақстан Республикасының табиғи монополияларды бақылау жөніндегі агенттігі тарапынан сатып алуға рұқсат беру, кажет болған кезде.
Бұл талаптар Қордың бақылауында тұрды және нысан түрінде қарастырылды.
2009 жылы 2 ақпанда Қор және Альянс Банкі оның қаржылық тұрақтылығы мен одан әрі капиталдандыру үшін 24 миллиард теңге мөлшерінде Альянс Банкке депозитті орналастыруға арналған банктік депозит туралы келісімге қол қойды. Бұдан басқа, 2009 жылы ақпанда Қор және САҚК Қордың пайдасына Альянс Банкінің 7.324.548 дана шығарылған жай акцияларын кепілге беру туралы келісім жасасты. САҚК тіпті депозит сомасын қайтарғаннан кейін де кепіл беру шартын тоқтату өкілеттігі жоқ. Келісім Қорға дауыс беретін акциялардың 76% бақылауға беруге әкеп соқтырады. Жоғарыда қаралған оқиғалар нәтижесінде Қор 2009 жылдың 2 ақпанынан бастап Альянс банкін бақылауға алды.
Альянс Банкі кейбір өзінің міндеттемелері бойынша төлемдерді тоқтатты және өз міндеттемелерін қайта құрылымдау туралы өзінің кредиторларымен келіссөздер жүргізе бастады. 2009 жылы 6 шілдеде Банк қайта құрылымдауға қатысты кредиторлардың үйлестіру комитетімен өзара түсіністік туралы меморандум жасасты. 2009 жылы 21 шілдеде ҚҚА қайта құрылымдау мен қайта капиталдандырудың индикативті жоспарын бекітті. Қордың Альянс Банкінің 76% дауыс беретін жай акцияларын сатып алу жөніндегі опционды орындау шешімі қайта құрылымдауды табысты аяқтау талаптарының бірі болды.
2009 жылы 15 желтоқсанда «Альянс Банкі» АҚ Кредиторлар жиналысы «Альянс Банкі» АҚ 100 пайыз барлық орналастырылған акцияларын міндетті сатып алу шартымен банкті қайта құрылымдау және банкті қосымша капиталдандыруды мақұлдады.
2009 жылы 30 желтоқсанда, «Банктер және Банктік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, ҚҚА Үкіметке ұсынды, Үкімет Қордың 1 теңгеге «Альянс Банкі» АҚ 100% барлық орналастырылған акцияларын сатып алу туралы шешім қабылдады. «Альянс Банкі» АҚ акцияларын сатып алу туралы шарт шеңберінде Қор банктің қосымша капиталдандыру жөніндегі міндеттемелерін өзіне алды {21 және 24-ескертпелер).
«БТА Банкі АҚ сатып алуы
2009 жылы 2 ақпанда, «Банктер және банктік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес ҚҚА Үкіметке ұсынылды, және Үкімет Қордың «БТА Банкі» АҚ («БТА Банкі») акцияларының бақылау пакетін сатып алу туралы шешім қабылдады. Сатып алу жалпы сомасы 212.095 миллион теңгеге, бір ақша үшін 8.401 теңге бағасы бойынша қосымша 25.246.343 акцияларды шығару арқылы жүзеге асырылды, соның нәтижесінде банктің капиталындағы Қордың үлесі 75,1%-ды құрады.
Еншілес ұйымдардың инвестицияларындағы басқа өзгерістер
Үкіметтің 2009 жылғы 15 қаңтардағы № 10 қаулысына сәйкес Қорға «Қазатомвнеркәсіп» ұлттық атом компаниясы» АҚ (100%), «Тау-кен Самұрық» ӨТК» АҚ (100%) акцияларының мемлекеттік пакеттерін берді (Примечание 13). Соңынан, 2009 жылғы 17 шілдеде Қор 1.112 миллион теңге мөлшерінде «Тау-кен Самұрық» ҰТК» АҚ жарғылық капиталына қосымша жарнаны жүзеге асырды.
2009 жылы Үкіметтің 2009 жылғы 20 шілдедегі № 1100 қаулысына сәйкес Қор «Қазақстанның ипотекалық несиелерге кепілдік беру қоры» акционерлік қоғамының 11,3 пайыз (50.000 акция) мөлшеріндегі акцияларының мемлекеттік пакетін «КАZNEХ» экспортты дамыту және жылжыту корпорациясы» акционерлік қоғамының 100 пайыз (282.877 акция) акцияларының орнына меншікке берді.
Үкіметтің 2009 жылғы 27 шілдедегі № 1148 қаулысына сәйкес Қорға «Қазақстанның Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ (100%), «Органикалық катализ және әлектр химиясы институты» АҚ (100%) және АО «А.Б.Бектұров атындағы Химия ғылымдары институты» АҚ (100%) акцияларының мемлекеттік пакеттері берілді (13-ескертпе).
2009 жылы Республикалық бюджеттен алынған қаражат есебінен Қор еншілес ұйымдардың жарғылық капиталдарына мынадай жарналарды жүзеге асырды:
- «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясы» АҚ және «Қазақстанның Инвестициялық қоры» АҚ жарғылық капиталына 1.578 миллион теңге және тиісінше концессионер компанияны капиталдандыру арқылы «Шар стансасы - Өскемен» жаңа теміржол желісін салу және пайдалану» концессиялық жобасын қаржыландыру мақсатында 1.512 миллион теңге мөлшерінде;
- 9.489 миллион теңге мөлшерінде «Самұрық-Энерго» АҚ жарғылық капиталына. Жарғылық капиталдағы жарна «Богатырь Көмір» ЖШС-дегі 50% үлесті сатып алуды қаржыландыру мақсатында жүзеге асырылды;
- 19.697 миллион теңге жалпы сомасында «КЕГОК» АҚ жарғылық капиталына. Жарғылық капиталдағы жарналар 500 кВ Алма кіші стансасын және Мойнақ ГЭС қуатын беру сызбанұсқасы бойынша жобаларды қаржыландыру мақсатында жасалынды.
Сондай-ақ, Үкіметтің 2009 жылғы 28 қыркүйектегі № 1453 қаулысына сәйкес, Қор 165 миллиард теңге мөлшерінде «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ жарғылық капиталына қосымша жарнаны жүзеге асырды, солардың ішінде 115 миллиард теңге Тұрақтандыру жоспарына сәйкес инновациялық, индустриалдық және инфрақұрылымдық жобаларды іске асыруға арналған. Қалған сома «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ айналымдағы капиталын толтыруға арналған.
2009 жылы Тұрақтандыру жоспарына сәйкес жылжымайтын мүлік нарығындағы проблемаларды шешу жөніндегі іс-шараларды орындау шеңберінде Қор «Самұрық-Қазына» жылжымайтын мүлік қоры» АҚ еншілес ұйымын құрды және 15 миллиард теңге сомасына оның жарғылық капиталына жарна енгізді. Бұдан басқа, Қор «Самұрық-Қазына» жылжымайтын мүлік қоры» АҚ нарықтыкінен төмен пайыздық ставкамен қарыз берді (7-ескертпе); 11.052 миллион теңге мөлшеріндегі осы қарыздар бойынша дисконт «Самұрық-Қазына» жылжымайтын мүлік қоры» АҚ инвестицияларды ұлғайту ретінде танылды.
2009 жылы Қор «Біріккен химиялық компания» ЖШС және «Самұрық-Қазына-Фармация» ЖШС еншілес ұйымдарын құрды, соңынан 2009 жылдың ішінде 2.000 миллион теңге және тиісінше 700 миллион теңге сомасында қызметті жүзеге асыру үшін олардың жарғылық капиталдарына жарналар жүргізді. Сондай-ақ 300 миллион теңге мөлшерінде «Самұрық-Қазына Инвест» ЖШС жарғылық капиталына осыған ұқсас жарна жүзеге асырылды.
2009 жылы Қор KGF IM, KGF Mаnagement және KGF SLР компанияларын құрды және осы компаниялардың әрқайсысының жарғылық капиталына 151 мың теңгеден салды. Компаниялар Қайман аралдарында тіркелді.
2009 жылы Қор және «ҚазМұнайТаз» ұлттық компаниясы» АҚ келісім жасасты, соған сәйкес Қор «ҚазТеңізКелікфлот» АҚ акцияларының 50%-ын «Атырау халықаралық әуежайы» АҚ акцияларының 100%-на айырбастады. Мәміле жасалған күні «Атырау халықаралық әуежайы» АҚ акцияларының 100% әділ құнын тәуелсіз бағалаушы 1.196 миллион теңгемен бағалаған болатын. «ҚазТенізКелікФлот» АҚ инвестиция мәмілесі жасалғанға дейін бірлескен кәсіпорындағы инвестиция ретінде есептелінді (6-ескертпе). Қор 59 миллион теңге мөлшеріндегі «ҚазТекізКөлікФлот» АҚ-дағы инвестициялардан шыққан кірісті таныды.
2009 жылы Қор «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы» АҚ жарғылық капиталына «Органикалық катализ және әлектр химия институты» АҚ 100% акцияларын және «А.Б. Бектұров атындағы химия ғылымдары институты» АҚ 100% акцияларын, сондай-ақ 23 миллион теңге сомасындағы мүлікті салды.
2009 жылы Қор 84 миллиард теңге мөлшерінде «БТА Банкі» АҰ инвестициялардың құнсыздануынан түскен шығынды таныды. «БТА Банкі» АҚ инвестициялардың өтелетін құны сату бойынша шығыстарды шегергенде әділ құн негізінде анықталды. Сатудың бағаланған құны Қайта құрылымдау туралы ақпараттық меморандумнан және ұқсас операциялар бойынша коэффициенттен алынған банктің таза активтерінің күтілетін сомасы негізінде айқындалған болатын.
Үкіметтің 2009 жылғы 20 шілдедегі № 1099, 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2123 қаулыларына сәйкес Қор 2009 жылы маусымда мемлекеттік меншікке мынадай еншілес ұйымдарды беру жөніндегі рәсімдерді әзірлеуге және іске асыруға кірісті:

Миллион теңгемен	2009 жылғы 31 желтоқсанға
«Ұлттық инновациялық қор» АҚ	23.001
«Сарыарқа» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	8.904
«Оңтүстік» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	3.559
«Каспий» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	3.523
«Батыс» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	2.100
«Ертіс» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	1.651
«Тобыл» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	2.103
«Жетісу» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ	822
Минус: құнсыздану	(3.206)
Жиынтығы	42.457

Жоғарыда аталған еншілес ұйымдарға инвестицияларды күтілген шығымына байланысты 2009 жылғы 31 желтоқсанда осы инвестициялар акционерге беру үшін ұсталынатын ретінде жіктелетін активтер ретінде танылды.
Үкіметтің 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2123 қаулысына сәйкес Қор және ҚР Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті (бұдан әрі - Комитет) айырбас шартын жасасты. Айырбас шартына сәйкес, Қор Комитетке әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың (ӘКК) акцияларын «Павлодар мұнай-химия зауыты» АҚ (42%, бұдан әрі - ПМХЗ), «Қазақстан-Британ техникалық университеті» АҚ (1,67%, бұдан әрі - ҚБТУ), «Қарағандыгипрошахт» ЖШС (90%) акцияларын, жылжымайтын мүлікті және тағы басқа мүлікті акциялардың мемлекеттік пакетіне айырбасқа берді. 2009 жылы 10 наурызда Қор мемлекеттік меншікке ӘКК акцияларын берді және ПМХЗ мен ҚБТУ акцияларын алды.
Осы жеке қаржылық есептілік еншілес ұйымдардың қаржылық нәтижелерін қамтымайды және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес дайындалды. Еншілес ұйымдардағы инвестициялар жеке қаржылық есептілікте құнның кез келген құнсыздануын шегере отырып өзіндік құн бойынша көрсетілген.

6. ҚАУЫМДАСҚАН КОМПАНИЯЛАР МЕН БІРЛЕСКЕН КӘСІПОРЫНДАРДАҒЫ ИНВЕСТИЦИЯЛАР

2009 және 2008 жылдары 31 желтоқсанда қауымдасқан компаниялар мен бірлескен кәсіпорындағы инвестициялар мынадай түрде ұсынылды:

Миллион теңгемен	2009 ж. 31 желтоқсан	2008 ж. 31 желтоқсан
Бірлескен кәсіпорын: «ҚазТеңізКөлікФлот» АҚ	-	1.136
Кауымдасқан компаниялар:
«Қазақстанның халық банкі» АҚ	84.070	-
«Қазкоммерцбанкі» АҚ	48.346	-
«Майқайыңалтын» АҚ	281	281
«Астана-Финанс» АҚ	6.516	6.516
Минус: құнсыздану	(6.516)	(5.349)
	132.697	2.584

2009 және 2008 жылдарда Қор құнсызданудан түсетін 1.167 миллион теңге және 5.349 миллион теңге, тиісінше өтелетін құнға дейін «Астана-Финанс» АҚ («Астана-Финанс) инвестицияларды есептен шығаруға ұсынатын шығынды таныды. Құнсыздану жиынтық кірісі туралы жеке есепте танылған болатын. Өтелетін шама 2009 және 2008 жылдардың 31 желтоқсанына Астана-Финанстың таза активтерінде Қордың үлесіне негізделген.
31 желтоқсанда қауымдасқан компаниялардың және бірлескен кәсіпорындардың қызметі, олардың орналасқан елі және осы ұйымдардағы Қордың үлесі мынадай үлгіде берілді:

% жарғылық капиталда

Компания	Қызмет түрі	Ел	2009 ж. 31 желтоқсан	2008 ж. 31 желтоқсан
Бірлескен кәсіпорын: «ҚазТеңізКөлікФлот» АҚ	Мұнай және басқа да жүктерді теңізбен тасымалдау	Қазақстан	-	50,00 %
Қауымдасқан компаниялар:
«Қазақстанның халық банкі» АҚ	Банктік қызметтер	Қазақстан	26,81 %	-
«Қазкоммерцбанкі» АҚ	Банктік қызметтер	Қазақстан	18,30 %	-
«Майқайыңалтын» АҚ	Алтын өндіру	Қазақстан	25,00 %	25,00 %
«Астана-Финанс» АҚ	Қаржылық ұйым	Қазақстан	5,52 %	5,52 %

2009 жылы Қор «ҚазТеңізКөлікФлот» АҚ-дагы 50%-ды «Атырау халықаралық әуежайы» АҚ-дағы 100%-ға ауыстырды (5-ескертпе).
Тұрақтандыру жоспарына сәйкес, 2009 жылы Қор екінші деңгейдегі банктердің мынадай акцияларын сатып алуды жүзеге асырды:
- 2009 жылы 14 мамырда Қор бір акциясы үшін 217,5 теңге бағасы бойынша «Қазкоммерцбанк» АҚ 165.517.241 жай акцияларын сатып алды, соның нәтижесінде 36.000 миллион теңге Банктің капиталына инвестицияланды.
- 2009 жылғы 27 наурыз бен 29 наурызда Қор бір акциясы үшін 104,03 теңге және тиісінше бір акциясы үшін 168,42 теңге бағасы бойынша «Қазақстанның Халық банкі» АҚ 259.064.909 жай акциялары мен 196.232.499 артықшылықты акцияларын сатып алды, соның нәтижесінде 60.000 миллион теңге Банктің капиталына инвестицияланды.
Сатып алу қосымша эмиссия жолымен жүзеге асырылды, және сатып алу күнінде «Қазкоммерцбанк» АҚ және «Қазақстанның Халық банкі» АҚ жай акцияларының қорытынды санындағы Қордың үлесі 21,28% және тиісінше 20,97% құрады. Соңынан, Қор «Қазкоммерцбанк» АҚ сатып алған акцияларының бөлігін «Қазкоммерцбанк» АҚ акционерлеріне сенімгерлік басқаруға берді.
«Қазкоммерцбанк» АҚ және «Қазақстанның Халық банкі» АҚ акцияларын сатып алу бөлігі ретінде Қор тағы опциондар коллы мен сатып алған күннен бастап 1 жылдан 5 жылға дейінгі кезеңде іске асырылатын сатып алынған акцияларды сатуға арналған путты алды. Сатып алу күнінде осы опциондар бойынша міндеттемелердің әділ құны «Қазкоммерцбанк» АҚ үшін 12.346 миллион теңгені және «Қазақстанның Халық банкі» АҚ үшін 24.071 миллион теңгені құрады және инвестициялар құнына енгізілді. 2009 жылғы 31 желтоқсанға осы опциондар бойынша міндеттемелер дерегінің әділ құны 130.541 миллион теңгені құрады және опциондардың әділ құнының өзгерісі пайдалар мен шығындар құрамында танылды.

7. БЕРІЛГЕН ҚАРЫЗДАР

2009 және 2008 жылдардың 31 желтоқсанында берілген қарыздар мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2009	2008
Еншілес ұйымдар шығарған облигациялар (14-ескертпе)	693.608
Еншілес ұйымдарға қарыздар (21-ескертпе)	79.527	3.877
Құрылыс компанияларына қарыздар	16.244	-
Есептелген сыйақы	34.909	-
Қарыздардың жалпы сомасы	824.288	3.877
Минус: ағымдағы бөлігі	(107.384)	(3.877)
Ұзақ мерзімді бөлігі	716.904

2009 және 2008 жылдардың 31 желтоқсанында мерзімдер бөлінісінде берілген қарыздарды талдау мынадай үлгіде берілді:

Миллион теңгемен	2009 ж. 31 желтоқсан	2008 ж. 31 желтоқсан
Құнсыздану белгілері анықталмаған қарыздар: - мерзімі етпеген және құнсызданбаған	805.199	3.877
- Мерзімі еткен, бірақ құнсызданбаған:		-
- кемінде 30 күнге мерзімі өткен	106	-
- 30-дан 90 күнге дейін мерзімі өткен		-
- 90-нан 180 күнге дейін мерзімі өткен	18.056	-
- 180-нен 360 күнге дейін мерзімі өткен	927	-
- 360 күннен астам мерзімі өткен	-	-
Мерзімі еткен қарыздардың жиынтығы	19.089	-
Берілген қарыздар жиынтығы	824.288	3.877

Өтеу мерзімі 1 жылға дейін	49.124	3.877
Өтеу мерзімі 1 жылдан 5 жылға дейін	47.991	-
Өтеу мерзімі 5 жылдан жоғары	727.173	-
	824.288	3.877

«Самұрық-Энерго» АҚ пайызсыз қаржылық көмегі
2009 жылы 2 қыркүйекте Қор «Самұрық-Энерго» АҚ-мен шарт жасасты, осыған сәйкес Қор 2009 жылғы 31 желтоқсанға өтеу мерзімімен 10.113 миллион теңге мөлшерінде пайызсыз қаржылық көмек берді. Осы қаржылық көмек Алматы энергетикалық кешенінің объектілерін қайта жөндеу және салу бойынша жобаларды қаржыландыру үшін берілді. Соңынан, қаржылықты көмекті өтеу мерзімі 2010 жылғы 31 мамырға дейін ұзартылды. Осы қаржылық көмектің теңгерімдік құны шамамен оның әділ құнына тең.
«Самұрық-Энерго» АҚ берген қарыз
2009 жылы 23 қарашада Қор «Богатырь Көмір» ЖШС иелік ететін Forum Muider 50% үлесті сатып алуды қаржыландыру үшін алынған бірлестірілген қарызды қаржыландыру мақсатында жалпы сомасы 45.300 миллион теңгеге «Самұрық-Энерго» АҚ-мен кредит келісімін жасады. Осы қарыз бойынша жылдық пайыздық ставка 6 айлық LIBOR сомасына және 1,2 коэффициентке көбейтілген 4.30% мөлшерінде маржаға теңестірілген базалық ставкаға тең. Қор 2009 жылдың ішінде осы кредит келісімі бойынша екі транш берді:
- 2009 жылы 23 қарашада 42.282 миллион теңге мөлшерінде (283.960 мың АҚШ долларына барабар); және
- 2009 жылы 23 желтоқсанда 2.741 миллион теңге мөлшерінде (18.458 мың АҚШ долларына барабар).
Осы қарыз Қытайдың Мемлекеттік Даму Банкінің кредиттік желісі шеңберінде алынған қаражаттан берілді (14-ескертпе).
Қарыз валютасы теңге болып табылады, алайда осы келісімнің талаптары бойынша негізгі борышты және есептелген сыйақыны төлеу АҚШ долларының айырбас бағамы бойынша индекстеледі. Индекстеу коэффицненті қарызды алған күндегі тиісті айырбас бағамына қатысты төлеу күніндегі теңгенің АҚШ доларына қатысты айырбас бағамы қатынасы ретінде есептеледі. Тиісінше, басшылық осы қарызды АҚШ долларымен деномирлендірді деп қорытынды жасады. Осы қарыз 792 миллион теңге мөлшерінде мәміле бойынша алынған комиссияны шегергені үшін көрсетілді.
2010 жылы «Самұрық-Энерго» АҚ осы қарызды қайта вернуло данный заем, және Қор Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне («ҚРҰБ») Қордың облигациялар шығарылымынан алынған қаражаттан 1,2 коэффициентке көбейтілген жылдық 1% тең сыйақы ставка бойынша 47.622 миллион теңге сомаға 2029 жылы өтеу мерзімі бар жаңа транш берді (15-ескертпе).
«Самұрық-Қазына» жылжымайтын мүлік қоры» АҚ-на берілген қарыздар
2009 жылы Қор 1,5% пайыздық мөлшерлемемен 15 жыл мерзімге жалпы сомасы 34.147 миллион теңгеге «Самұрық-Қазына» жылжымайтын мүлік қоры» АҚ-на қарыз берді. Осы қарыздар бастапқы танылған кезінде сыйақының тиісті нарықтық ставкасын пайдалана отырып, 23.298 миллион теңгені құрайтын әділ күн бойынша бағаланған болатын. 11.052 миллион теңге мөлшеріндегі қарыздардың номиналды құны мен олардың әділ құны арасындағы айырмашылық «Самұрық-Қазына» жылжымайтын мүлік қоры» АҚ-дағы инвестицияларды ұлғайту ретінде танылды. 2009 жылы Қор пайыздық кірістер ретінде 204 миллион теңге мөлшерінде осы қарыздар бойынша дисконтты амортизациялауды таныды (17-ескертпе).
Құрылыс компанияларына берілген қарыздар
2009 жылы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылы 14 сәуірдегі № 519 қаулысына сәйкес Қор Астана және Алматы қалаларындағы объектілердің құрылысын аяқтауды қаржыландыру үшін бірқатар құрылыс компанияларына қысқа мерзімді пайызсыз қарыздар берді. Бұдан басқа, 2009 жылғы 4 қыркүйекте Қор цессия шартын жасасты, осыған сәйкес бюджеттік инвестициялық жобалар бойынша объектілердің құрылысын қаржыландыру үшін мақсатты кредит бойынша «Астана-Финанс» АҚ-ның Қор алдындағы 8.500 миллион теңге мөлшеріндегі берешегі «Астана-Фннанс» АҚ қарыз алушылары, үш құрылыс компаниясына аударылды.

8. КРЕДИТ БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНДЕГІ ҚАРАЖАТ

2009 және 2008 жылдардың 31 желтоқсанында кредит беру мекемелеріндегі қаражат мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009 ж. 31 желтоқсан	2008 ж. 31 желтоқсан
10 ірі жергілікті банктер	362.965	132.681
Басқа да жергілікті кредиттік мекемелер	219.921	81.802
Есептелген сыйақы	12.903	2.663
Қарыздардың жалпы сомасы	595.789	217.146
Минус: құнсыздануға резерв	-	(28.311)
Қарыздар, нетто	595.789	188.835
Минус: ағымдағы бөлігі	(96.279)	(23.154)
Ұзақ мерзімді бөлігі	499.510	165.681
Миллион теңгемен	2009 ж. 31 желтоқсан	2008 ж. 31 желтоқсан
ВВВ рейтингі	4.473	114.507
В+ қарағанда, рейтингілері төмен	367.904 223.413	74.328
Рейтингі жоқ	595.790	188.835

Кредит беру мекемелеріндегі қаражат бойынша құнсыздануға арналған қордағы өзгерістер мынадай үлгіде берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008
2009 жылғы 1 қаңтарға/2008 жылғы 3 қарашаға арналған	28.311	- 28.311
Жыл/кезең ішінде есептелгені Резервті тексеру	28.311	-
31 желтоқсанға	_	28.311

2008 жылғы 31 желтоқсанда кредит беру мекемелерінде қаражаттың құнсыздануына арналған резерв «БТА Банкі» АҚ-на орналастырылған мақсатты депозиттердің құнсыздануын көрсетті. 2009 жылы Қордың «БТА Банкі» АҚ үстінен бақылауды сатып алуына байланысты Қор басшылығы осы резервті тексеру шешімі.
2009 және 2008 жылдардың 31 желтоқсанында мерзімдер бөлінісінде кредит беру мекемелеріндегі қаражатты талдау мынадай үлгіде берілді:

Миллион теңгемен	2009 ж. 31 желтоқсанда	2008 ж. 31 желтоқсанда
Құнсыздану белгілері анықталмаған қаражат:
- мерзімі етпеген және құнсызданбаған	595.770	188.835
Мерзімі өткен, бірақ құнсызданбған:
- кемінде 30 күнге мерзімі өткен	19	-
- 30-дан 90 күнге дейін мерзімі өткен	-	-
- 90-нан 180 күнге дейін мерзімі өткен	-	-
- 180-нен 360 күнге дейін мерзімі еткен	-	-
- 360 күннен астам мерзімі еткен	-	-
Кредит беру мекемелеріндегі қаражат жиынтығы	595.789	188.835

Өтеу мерзімі 1 жылға дейін	49.124	3.877
Өтеу мерзімі 1 жылдан 5 жылға дейін	47.991	-
Өтеу мерзімі 5 жылдан жоғары	727.173	-
	824.288	3.877

2009 жылы 31 желтоқсанға негізінен кредиттік мекемелердегі қаражат мынадай қаржылық ұйымдардың қарыздарына берілді:
- «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ-на («Даму» қоры) сомасы 95,6 миллиард теңге шағын және орта бизнес субъектілерін қаржыландыру мақсаттары үшін. Осы қарыздар бойынша пайыздар 6,5% және 7% мөлшерінде есептелінді;
- Екінші деңгейдегі банктерге Астана және Алматы қалаларындағы тұрғын үй объектілері құрылысын аяқтау үшін құрылыс компанияларын қаржыландыруға және агроөнеркәсіптік кешенді дамытуға 66 миллиард теңге мөлшерінде және тиісінше 19 миллиард теңге. Осы қарыздар бойынша сыйақы мөлшерлемесі 8,7%-дан 9,5%-га дейінгі мөлшерде есептелді.
Сондай-ақ, Тұрақтандыру жоспары шеңберінде (1-ескертпе) 2009 жылы Қор мынадай орналастырулар жасады:
2009 жылдың бірінші тоқсанында Қор еншілес ұйымы «Даму» қорына,5% сыйақы мөлшерлемесімен 7 жылға дейінгі мерзіммен 120 миллиард теңге мөлшерінде қарыз берді. «Даму» қоры алынған қаражаттан кейбір қазақстандық банктерге 117 миллиард теңге сомасында қарыз берді. Қарыздар Тұрақтандыру жоспарына сәйкес шағын және орта бизнестің субъектілерін қаржыландыру және қайта қаржыландыру мақсаттары үшін берілді. 3 миллиард теңгені «Даму» қорының өзі де сол мақсат үшін пайдаланатын болады.
Жеке қаржылық есептілік
2009 жылдың бірінші жартыжылдығында Қор олар халыққа берген ипотекалық қарыздарды қайта қаржыландыру үшін 120 миллиард теңге және Астана мен Алматы қалаларындағы тұрғын үй объектілерінің құрылысын аяқтауға құрылыс компанияларын қаржыландыру үшін 17.224 миллион теңге мөлшерінде кейбір қазақстандық банктерге депозиттер орналастырды. Осы қарыздар бойынша сыйақы мөлшерлемесі жылдық 7% мөлшерінде есептелді.
Жоғарыда аталған орналастырулар үшін ақшалай қаражат Қордың өзінің облигацияларын Қазақстан Республикасының Ұлттық банкіне сату арқылы алынды (/5-ескертпе).
Бұдан басқа, Қор нақты сектордың жобаларына кредит беру үшін жылдық 8% сыйақы мөлшерлемесімен 114 миллиард теңгені «Қазкоммерцбанк» АҚ және «Халық банкі» АҚ депозиттік шоттарына орналастырды. Осы орналастыру Үкімет тарапынан жарғылық капиталға жарнадан алынған қаражат есебінен жасалды (13-ескертпе).

9. ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ АКТИВТЕР ҮШІН БЕРІЛГЕН АВАНСТАР

2009 жылы 9 желтоқсанда Қор «Ekibastuz Holdings B.V.»-мен және «Kazakhmys PLC»-пен «Екібастұз МАЭС-1» ЖШС 50% қатысу үлесін сатып алу туралы шарт жасасты. 2009 жылы 11 желтоқсанда Қор осы акциялар үшін 680.854 мың АҚШ доллары (төлем күніндегі бағам бойынша 101.080 миллион теңгеге барабар) сомасында аванс төледі. Осы жеке қаржылық есептіліктің шығарылым күнінде «Ekibastuz Holdings B.V» Қорға «Екібастұз МАЭС-1» ЖШС 50% қатысу үлесін табыс етті.

10. ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ БАНКТІК САЛЫМДАР

2009 жылғы 31 желтоқсанда қысқа мерзімді банктік салымдар қазақстандық банктерде орналастырылған салымдар ретінде берілді. Қысқа мерзімді банктік салымдар бойынша орташа есептелген мөлшерлеме 10,23% құрады. Қысқа мерзімді банктік салымдардың өтеу мерзімі есепті күннен кейін 3-тен 12 айға дейін түрленіп отырады.

Миллион теңгемен	2009 ж. 31 желтоқсан	2008 ж. 31 желтоқсан
Пайдаланудағы шектелген ақша қаражаты	24.000	304
Акционерге дивидендтер бойынша алдын ала төлем	8.645
Өзгелер	1.992	304
	34.637	304

Пайдалануға шектелген ақшалай қаражат «Альянс банкі» АҚ жай акцияларын сатып алуға арналған Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі ағымдағы шотта орналастырыған ақшалай қаражатты білдіреді (23 және 24-ескертпелер).

12. АҚША ҚАРАЖАТЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ БАЛАМАЛАРЫ

Миллион теңгемен	2009 ж. 31 желтоқсан	2008 ж. 31 желтоқсан
Теңгемен көрсетілген банктердегі ағымдағы шоттар	420.296	123.118
АҚШ долларларында көрсетілген банктердегі ағымдағы шоттар	43.870	-
Теңгемен көрсетілген банктердегі мерзімді салымдар	73.701	592.169
Минус: Құнсыздану	-	-
	537.867	715.287

2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша қазақстандық банктерде орналастырылған ағымдағы шоттардың көбі бойынша орташа есептелген пайыздық мөлшерлеме 1,14%-га тең (2008: 4,88%).
Мерзімді салымдар қолма-қол ақшалай қаражатта Қордың қажеттілігіне байланысты бір күннен үш айға дейінгі әртүрлі мерзімге орналастырылған. 2009 жылғы 31 желтоқсанда банктердегі мерзімді депозиттер бойынша орташа есептелген пайыздық мөлшерлеме 0,25% (2008: 0,25%) құрайды.
Банктердегі шоттарда Қордың ақша қаражатының қалған жалпы сомасында Үкіметтің мақсатты бағдарламалары бойынша республикалық бюджеттен және Ұлттық қордан бөлінген қаражат бар.
2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша осы ақша қаражатының қалдығы Ұлттық Банктің шоттарында жиналады және 353 миллиард теңгені құрайды, оның ішінде:
- Тұрақтандыру жоспарын іске асыру шеңберінде Ұлттық Қордың қаражаты бойынша 190 миллиард теңге;
- «Богатырь Көмір» ЖШС-де 50% үлесті сатып алуға байланысты «Самұрық-Энерго» АҚ қарызды қайта қаржыландыру бойынша - 48,4 миллиард теңге;
- Қор іске асыратын жобаларды қаржыландыруға Республикалық бюджеттен қаражат бойынша - 38,2 миллиард теңге;
- «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ, «КРІ» АҚ және «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс банкі» АҚ кейіннен кредит беру үшін Үкімет бөлген кредит - 27,3 миллиард теңге;
- инвестициялық жобаларды қаржыландыру үшін 2006-2008 жылдарда Қазынаға бөлінген қаражат бойынша -49,1 миллиард теңге.

13. КАПИТАЛ Жарғылық капитал

2009 және 2008 жылдар ішінде Қор акциялар эмиссиясын жүзеге асырды, олардың төлемі былайша жүзеге асырылды:

Акциялар төлемі	Шығаруға рұқсат етілген және шығарылған акциялардың саны	Акциялардың номинал құны, теңгемен	Жарғылық капитал, миллион теңгемен
Самұрық пен Қазынаның бірігуі	2.816.433.936	1.000	2.816.434
Ақша қаражатымен жарналар	607.809.000	10.000, 1.000	610.590
Мемлекеттік акциялар пакетімен жарналар	3.189.907	10.000	31.899
2008 жылғы 31 желтоқсанда	3.427.432.843		3.458.923
Ақша қаражатымен жарналар	15.274.340	10.000, 1.000	67.346
Мемлекеттік акциялар пакетімен жарналар	22.203.019	10.000, 1.000	222.030
2009 жылғы 31 желтоқсанда	3.464.910.202		3.748.299

2009 жылғы 31 желтоқсанда 3.464.910.202 акция (2008: 3.427.432.843 акция) толығымен төленді.
Қордың жарғылық капиталы акцияларды кезек-кезеңімен орналастыру, Мемлекеттің жалпы басқаруындағы ұйымның бөлінбеген пайдасын, салымын, мемлекеттік акциялар пакетін, жарналарды, ақша және мүліктік қаражатпен төленген капиталдандыру арқылы былайша қалыптастырылды:
2008 жылы
Самұрық пен Қазынаның бірігуі
- Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 13 қазандағы № 669 Жарлығына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 17 қазандағы № 962 қаулысына сәйкес 2008 жылғы 3 қарашада Қордың жарғылық капиталы Самұрық пен Қазынаның таза активтеріне енгізілді.
Мемлекеттік акциялар пакетімен жарналар
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 17 қазандағы N 962 қаулысына сәйкес 24 желтоқсанда жеті әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияның және «Қазақстан кредиттерді кепілдендіру қоры» АҚ-ның акциялары Қорға берілді (5-ескертпе):
Ақша қаражатымен жарналар
2008 жылға арналған «Бюджет туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 6 желтоқсандағы N 8-ІV Заңына сәйкес Үкімет 2008 жылғы 6 қарашадан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы кезеңде 607.500 миллион мың теңге сомасында Қордың капиталына ақшалай жарнаны жүзеге асырды. Осы қаражат 2008 жылы Үкімет мақұлдаған Тұрақтандыру жоспарын жүзеге асыруға арналған (1-ескертпе).
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 24 желтоқсандағы № 1236 қаулысына сәйкес 2008 жылғы 31 желтоқсанда Қордың капиталына 3.090 миллион теңге мөлшерінде ақшалай жарна жүзеге асырылды. Осы қаражат «Шар - Өскемен» жаңа теміржол желісін салу және пайдалану» концессиялық жобасын қаржыландыруға арналған.
2009 жылы
Мемлекеттік акциялар пакетімен жарналар
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 17 қазандағы № 962 қаулысына сәйкес 2009 жылғы 19 қаңтарда Қорға «ҚазАтомӨнеркәсіп» Ұлттық Атом компаниясы» АҚ-ның мемлекеттік акциялар пакеті берілді.
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 15 қаңтардағы қаулысына сәйкес 2009 жылы 15 сәуірде Қорға «Тау-кен Самұрық» Ұлттық Тау-Кен компаниясы» АҚ-ның мемлекеттік акциялар пакеті берілді. «Тау-кен Самұрық» Ұлттық Тау-Кен компаниясы» АҚ 2009 жылы құрылған болатын.
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 27 шілдедегі № 1148 қаулысына сәйкес 2009 жылы 20 тамызда Қорға «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-ның, «Органикалық катализ және электр химиясы институты» АҚ-нын, «А.Б.Бектұров атындағы химия ғылымдары институты» АҚ-ның мемлекеттік акциялар пакеті берілді.
Ақша қаражатымен жарналар
- «2009-2011 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Заңына сәйкес Үкімет 2009 жыл ішінде 67,346 миллион теңге сомасында Қордың капиталына ақшалай жарнаны жүзеге асырды. Осы қаражат, негізінен, еншілес ұйымдар жүзеге асыратын инвестициялық жобаларды қаржыландыруға, сондай-ақ мемлекеттік тұрғын үй бағдарламасы, шағын және орта бизнес жөніндегі шараларды жүзеге асыруға арналды.

14. ҚАРЫЗДАР

2009 және 2008 жылдары 31 желтоқсанда қарыздар, оның ішінде есептелген сыйақы мынаны қамтыды:

Миллион теңгемен	2009 ж. 31 желтоқсан	2008 ж. 31 желтоқсан
Еншілес ұйымдар сатып алған шығарылған облигациялар:		-
- «БТА Банкі» АҚ	507.656	-
- «Альянс Банк» АҚ	82.616
- «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы»	66.527
- «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ	63
Қытай Мемлекеттік Даму Банкінің кредит желісі	88.887	-
12 ай ішінде өтеуге тиісті сома шегерілген	(13.622)
12 айдан кейін өтеуге тиісті сома	732.127	-
Теңгемен берілген қарыздар	656.862	-
АҚШ долларымен берілген қарыздар	88.887	-
	745.749

«БТА Банкі» АҚ мен «Альянс Банк» АҚ облигациялар алмасу
2009 жылғы наурыз ішінде «БТА Банкі» АҚ мен «Альянс Банк» АҚ айналым мерзімі 6-15 жыл болатын тиісінше жалпы сомасы 645 миллиард теңге және 105 миллиард теңге 9% мөлшерінде купондық сыйақысы бар өз облигацияларын КФБ-ға орналастырды. Бір мезгілде Қор ұқсас айналым мерзімімен және 4% мөлшерінде купондық сыйақымен жалпы сомасы 750 миллиард теңге болатын 750.000.000 купондық облигация шығарды. Жалпы сомасы 645 миллиард теңге болатын осы облигациялардың бір бөлігін «БТА Банкі» АҚ сатып алды, ал 105 миллиард теңге сомасына облигациялардың бір бөлігін «Альянс Банк» АҚ сатып алды. Оның салдарынан, «БТА Банкі» АҚ және «Альянс Банк» АҚ кері сатып алу келісімдері бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкіне Қордың облигацияларын сатты. Алуға облигациялар және өтеуге облигациялар тиісінше 12,3% және 7,4% ставкалар бойынша дисконтталды, ол Қорға және мәміле күні осы банктерге қолданылатын нарықтық пайыздық ставкаға тең болып қалады. «БТА Банкі» АҚ үшін 32.548 миллион теңге және «Альянс Банк» үшін 5.298 миллион теңге мөлшерінде орналастырылған және сатып алынған облигациялар арасындағы алынған дисконттардағы айырма пайыздық кіріс ретінде танылды (17-ескертпе). 2009 жылы Қор пайыздық шығыстар ретінде жалпы сомасы 3.572 миллион теңге болатын осы облигациялар бойынша дисконттың амортизациясын таныды (18-ескертпе).
«ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ-мен облигациялар алмасу
2009 жылғы шілдеде ҚМГ 2044 жылы өтеу мерзімімен жылдық 5% купон ставкасымен номинал құны 190 миллиард теңге болатын КФБ-га облигациялар шығарды. Осымен бір мезгілде Қор ұқсас талаптарда жылдық 4% купон ставкасы бойынша КФБ-га облигациялар шығарды. ҚМГ және Қор осы облигациялармен алмасты. ҚМГ РЕПО келісімі бойынша ҚР ҰБ-не Қордың облигациялары салды және жылына 8,5%-бен терт ай кезеңге ҚР ҰБ-нен 180,5 миллиард теңге алды (оның салдарынан ай сайынғы негізде ұзартылды). Алуға облигациялар және өтеуге облигациялар 12,5% ставка бойынша дисконтталды, ол Қорға және ҚМГ-га мәміле күні қолданылатын нарықтық пайыздық ставкаға тең болып қалады. 14.982 миллион теңге мөлшерінде алынған таза дисконт пайыздық кіріс ретінде танылды (17-ескертпе). 2009 жылы Қор пайыздық шығыстар ретінде 13.468 мың теңге мөлшерінде осы облигациялар бойынша дисконтты амортизациялауда таныды (18-ескертпе).
«Қазакстаннын Даму Банкі» АҚ-мен облигациялар алмасу
2009 жылы «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ жалпы сомасы 53.142 миллион теңгеге Қордың облигацияларын сатып алды. Облигациялардың жылдық 0,1% купон ставкасымен 50 жыл өтеу мерзімі бар. Бастапқы тану кезінде облигациялар нарықтық пайыз ставкасына жуық 15,74% пайдалана отырып, 61 миллион теңгені құрайтын әділ құн бойынша бағаланды. Сату сатып алынған облигациялардың міндетті емес купоны бар екендігі туралы фактіні қоспағанда, ұқсас талаптарда ұқсас өтеу үшін «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ облигацияларын сатып алумен бір мезгілде жүргізілді, оның төлемінен «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ оның тарапынан одан әрі міндеттемелер туындамайтын бір жақты әрі шартсыз тәртіппен бас тарта алады. 2009 жылға міндетті емес купон 907 миллион теңгені құрады және дивидендтер бойынша кіріс ретінде танылды.
Қытай Мемлекеттік Даму Банкінің кредит желісі
2009 жылғы 22 маусымда операторды білдірген Қазақстанның Даму Банкі, Қор және Қытай Мемлекеттік Даму Банкі арасында 3 миллиард АҚШ доллары сомасына кредит желісін ашуға негіздемелік қаржылық келісімге қол қойылды. Осы келісімге сәйкес Қытай Мемлекеттік Даму Банкі Қорға 6 айлық 1 пайыздық ставка плюс 4,3% бойынша жалпы сомасы 3 миллиард АҚШ долларына дейін АҚЦ ұзақ мерзімді кредиттер береді. Қарыздар Қытай мен Қазақстан арасында өнеркәсіп экономиканың өзге салаларын қолдауға және дамытуға жіберіледі. Осы кредит жекеменшікке 2009 жылы Қор жалпы сомасы 600 миллион АҚШ долларына (алу күнгі бағам бойынша 88.987 теңге) 3 транш алды. Осы қарыздар 1.336 миллион теңге мөлшерінде мәміле бойынша шығындар көрсетілген.
Осы қарыздар бойынша алынған қаражаттың мынадай нысаналы мақсаты бар:
- 1-транш - 300 миллион АҚШ доллары - «Богатырь Кемір» ЖШС иеленетін Forum Muider-де 50% үлес сатып алу үшін алынған синдицирленген қарызды қайта қаржыландыру мақсатында «Самұрық-Энерго» АҚ қарыз беру (7-ескертпе);
- 2-транш - 200 миллион АҚШ доллары - Нұрқазған және Абыз алтын-мыс кен орындарын игеру үшін «Kazakhmys Finance PLC» қарыз беру (24-ескертпе);
3-транш - 100 миллион АҚШ доллары - Бозымчак алтын-мыс кен орнын игеру үшін «Kazakhmys Finance PLC» қарыз беру (24-ескертпе).

15. ҮКІМЕТТІҢ ҚАРАЖАТЫ

Миллион теңгемен	2009 ж. 31 желтоқсан	2008 ж. 31 желтоқсан
ҚР ҰБ-де орналастырылған облигациялар	191.991	-
ҚР Қаржы министрлігінен қарыз	14.871	-
	206.862	-

2009 жылы Қор жалпы сомасы 629.900 миллион теңгеге тиісінше бір облигацияға номинал құны 1.000.000 теңге және 1.000 теңге болатын 480.000 және 149.900.000 купон облигацияларды ұйымдастырылмаған нарыққа орналастырды. Облигациялардың айналым мерзімі 15 жылды және 20 жылды құрайды, 0,02% және 1% мөлшерінде купон сыйақысы әрбір жарты жылда төленеді. Барлық облигацияларды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі сатып алды. Осы облигациялар бастапқыда облигацияларды шығару күні Қорға қолданылатын нарықтық пайыздық ставканы пайдалана отырып есептелген әділ құны бойынша көрсетілген (480.000 облигация: 9,5%, 149.900.000 облигация: 5,96%). 448.833 миллион теңге мөлшеріндегі қарыздардың номинал құны мен олардың әділ құны арасындағы айырма Акционердің қосымша жарнасы ретінде капиталға өзгерістер туралы бөлек есепте танылды. 2009 жылы Қор пайыздық шығыстар ретінде 10.797 миллион теңге мөлшерінде осы облигациялар бойынша дисконтты амортизациялауды таныды (18-ескертпе). Осы облигацияларды өткізуден алынған қаражаттың мынадай нысаналы мақсаты бар: Тұрақтандыру жоспары шеңберінде тұрғын үй секторын дамыту және қолдау мен шағын және орта бизнесті қаржыландыру (8-ескертпе), «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС-ға 50% қатысу үлесін сатып алу (9-ескертпе) және «Самұрық-Энерго» АҚ қарыз беру (7-ескертпе).
«2009 - 2011 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Заңына сәйкес 2009 жылы 23 желтоқсанда Қор 0,1%-дан 1,5%-ға дейін пайыздық ставкалары бар жалпы сомасы 27.277 миллион теңге болатын Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігінен 3 қарыз алды. Қарыздар 10 жылдан 20 жылға дейінгі мерзімге алынды және мынадай мақсатты нысанасы бар:
- жылдық 4 % сыйақы ставкасы бойынша азаматтардың белгілі бір санаттарына тұрғын үй кредиттерін беру үшін 18.277 миллион теңге мөлшерінде «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-га қарыз беру;
- экономиканың басым салаларында жобаларды кредиттеу ставкасын азайту үшін 5.000 миллион теңге мөлшерінде «Қазақстаннын Даму Банкі» АҚ-га қарыз беру. Түпкі қарыз алушыға пайыз ставкасы жылдық 0,2% аспауы қажет;
- жылдық 3%-дан аспайтын сыйакы ставкасы бойынша Атырау облысында бірінші біріктірілген газ-химия кешені инфрақұрылымын салуды қаржыландыру үшін 4.000 миллион теңге мөлшег/ «Kazakhstan Petrochemical Industries Inc» ЖШС-га қарыз беру.
Бастапқы тану кезінде осы қарыздар 5.96% үлгі нарықтық сыйақы ставкасын пай. 14.855 миллион теңгені құрайтын әділ құн бойынша бағаланды. 12.422 миллион қарыздардың номинал құны мен олардың әділ құны арасындағы айырма Акционердің ретінде капиталға өзгерістер туралы шоғырландырылған есепте танылды. 2009 жылғы шығыстар ретінде 13 миллион теңге мөлшерінде осы қарыздар бойынша дисконтты таныды (18-ескертпе).

16. ҚАРЖЫЛЫҚ КЕПІЛДІКТЕР БОЙЫНША МІНДЕТТЕМЕ

Қаржылық кепілдіктер бойынша міндеттемелерге өзгерістер былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008
1 қаңтарда	1.168	-
Бір жыл ішінде берілген кепілдіктер	21.367	1.168
Қаржылық кепілдіктер бойынша міндеттемелерді амортизациялау	(505)	-
Алмастыру бағамдары өзгерістерінің ықпалы	(62)	-
31 желтоқсанда	21.968	1.168
Минус: ағымдағы бөлігі	(2.315)	(131)
Ұзақ мерзімді бөлігі	19.653	1.037

Қаржылық кепілдіктер бойынша міндеттемелер өздерінің еншілес ұйымдарының шаруашылық қызметін және елеулі келісімшарттарын қаржыландыру үшін қаржы мекемелеріне берілген кепілдіктер бойынша Қордың міндеттемелерін білдіреді. Барлық кепілдікті келісімдер Қорға өтемақының болмауы талабында жасалған. Берешектің жалпы кепілдендірілген сомасы 2009 жылғы 31 желтоқсанда 1.580.000 мың АҚШ долларын (2008: 80.000 мың АҚШ долларын) құрайды.

17. ПАЙЫЗДЫҚ КІРІСТЕР

Миллион теңгемен	2009 жыл 31 желтоқсанда аяқталатын жыл үшін	2008 жыл 3 қарашадан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы кезең үшін
Қарыздар бойынша сыйақы	44.311	2.633
Облигациялар бойынша сыйақы	59.482	107
Қаржылық активтер мен міндеттемелерді дисконттаудан түскен кірістер	52.828	-
Берілген қарыздар бойынша дисконтты амортизациялау	204	-
Өзгелер	129	95
	156.954	2.835

18. ПАЙЫЗДЫҚ ШЫҒЫСТАР

Миллион теңгемен	2009 жыл 31 желтоқсанда аяқталатын жыл үшін	2008 жыл 3 қарашадан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы кезең үшін
Қарыздар бойынша сыйақы	1.246	-
Облигациялар бойынша сыйақы	27.673	-
Қаржылық активтер мен міндеттемелерді дисконт бойынша дисконтты қайтару	14.395	-
Өзгелер	23	-
	43.337	-

19. БАҒАМДЫҚ АЙЫРМАДАН БОЛҒАН КІРІС, НЕТТО

2009 жылғы 4 ақпанда теңге АҚШ долларына және басқа негізгі валюталарға қатысты дев: Девальвацияға дейінгі және кейінгі валюталар бағасы тиісінше 120 теңге/АҚШ 150 теңге/доллар.
Девальвация күні Қордың 5.000 миллион АҚ доллары мөлшерінде ҚР ҰБ-де ағымдағы нәтижесінде 139 миллиард теңге мөлшерінде бағамдық айырмадан кіріс қалыптастырылды

20. ТАБЫС САЛЫҒЫ БОЙЫНША ШЫҒЫСТАР

Табыс салығы бойынша шығыстар мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2009 жылы 31 желтоқсанда аяқталатын жыл	2008 жылғы 3 қарашадан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы кезең үшін
Төлем кезінен ұсталатын салық	6.691	534
Ағымдағы табыс салығы бойынша шығыстар	-	749
Кейінге қалдырылған табыс салығы бойынша шығыстар/ (үнем)	24.615	(5.364)
	31.306	(4.081)

2009 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енген Салық кодексінің ережелеріне сәйкес табыс салығының мына ставкалары ағымдағы және болашақтағы кезеңдерде қолданылатын болады: 2009 жылы - 20%, 2010 жылы -17,5% және 2011 жылы және одан әрі кезеңдерде 15%.
2009 жыл бойы Салық кодексіне өзгерістер енгізілді, оған сәйкес табыс салығының ставкасы 2010, 2011 және 2012 жылдары 20%-ға тең болып қалады.
Бухгалтерлік пайдадан табыс салығының нормативтік ставкасы бойынша салық салуға дейін есептелген табыс салығы бойынша шығыстарды (2008 жылы 30%, 2009 жылы 20%) табыс салығы бойынша шығыстарға салыстыру былайша берілген:

Миллион теңгемен	2009 жылы 31 желтоқсанда аяқталатын жыл	2008 жылғы 3 қарашадан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы кезең үшін
Салық салуға дейінгі пайда	137.355	(29.568)
Салықтың ресми ставкасы	20 %	30 %
Бухгалтерлік пайда бойынша табыс салығы бойынша шығыстар	27.471	(8.870)
Тұрақты айырмалардың салықтық нәтижесі	3.835	4.789
Опциондар құнының өзгеруінен шығын, нетто	18.825
КФБ-ға тіркелген бағалы қағаздар бойынша салық салынбайтын пайыздық кіріс	(8.835)	-
Салық ставкасы өзгерісінің ықпалы	(8.031)	4.505
Дивидендтерден салық салынбайтын кіріс	(7.209)	-
Төлем көзінен ұсталатын табыс салығы	6.691	534
Үкіметтің қаражаты бойынша дисконтты амортизациялау	2.162	-
Өзге де тұрақты айырмалар	232	(250)
Жиынтық кіріс туралы есепте берілген корпоративтік табыс салығы бойынша шығыстар	31.306	(4.081)

Тиісті бухгалтерлік теңгерімдерді жасау күні қолданылған, заңмен белгіленген салық ставкасын қолдану арқылы есептелген кейінге қалдырылған табыс салығының активтер мен міндеттемелердің есебі үшін негіз Бен бөлек қаржылық есептілікте көрсетілген сома арасындағы уақытша айырмаларға сальдо мынаны қамтиды:

Миллион теңгемен	2009 жылы 31 желтоқсанда аяқталатын жыл	2008 жылғы 3 қарашадан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы кезең үшін
Кейінге қалдырылған салық бойынша активтер
Еншілес және қауымдасқан компанияларға инвестициялар (6-ескертпе)	15.032	802
Өзге де ағымдағы міндеттемелер	57	26
Кредит мекемелеріндегі қаражат	—	3.242
Ақша қаражаты және олардың баламалары	-	1.431
Кейінге қалдырылған салық бойынша активтер	15.089	5.501

Кейінге қалдырылған салық бойынша міндеттемелер
Берілген қарыздар	(26.687)	-
Алынған қарыздар (14-ескертпе)	(7.386)	-
Негізгі қаражат	(370)	(240)
Кейінге қалдырылған салық бойынша міндеттемелер	(34.443)	(240)
Кейінге қалдырылған салық бойынша таза (міндеттемелер)/ активтер	(19.354)	5.261

Берілген қарыздарға байланысты уақытша айырмалар Үкіметтің 2009 жылғы 30 желтоқсандағы № 2275 қаулысына сәйкес 117.913 миллион теңге мөлшерінде олардың құнсыздануына салық резервін құру нәтижесінде пайда болды.
Кейінге қалдырылған салық активі болашақта салық салынатын кірістің болу ықтималдығы бар сол деңгейде ғана танылады, оған қарай актив пайдаланылуы мүмкін. Кейінге қалдырылған салық активтері олармен байланысты салық жеңілдіктері іске асырылатын ықтималдық бұдан әрі болмайтын сол деңгейде азайтылады.

21. БАЙЛАНЫСТЫ ТАЛАПТАРМЕН МӘМІЛЕЛЕР

Байланысты тараптар Қордың компанияларын және Үкімет бақылайтын өзге де компанияларды қамтиды; Қордың негізгі басқарушы персоналы; өзге де байланысты тараптар. Байланысты тараптармен мәмілелер тараптар арасында келісілген талаптарда жүргізілді, ол кейбір реттелетін қызметтерді қоспағанда, нарықтық ставкалар бойынша міндетті түрде жүзеге асырылған жоқ, ол байланысты және үшінші тараптарға қолданылатын тарифтер талаптарында беріледі.
Мына кестелерде 2009 және 2008 жылдар ішінде байланысты тараптармен жасалған мәмілелердің жалпы сомасы және 2009 және 2008 жылдардың 31 желтоқсанындағы тиісті сальдо келтірілген:

Миллион теңгемен		Байланысты тараптардың берешегі	Байланысты тараптарға берешек	Байланысты тараптарға орналастырылған ақша қаражаты және депозиттер
Мемлекет бақылайтын өзге де кәсіпорындар	2009 жылғы 31 желтоқсан	4.384	206.739	339.577
	2008 жылғы 31 желтоқсан	4.395	-	661.615
Еншілес және бірлесіп бақыланатын компаниялар	2009 жылғы 31 желтоқсан	1.135.478	656.922	180.906
	2008 жылғы 31 желтоқсан	128.669	11	-
Қауымдасқан компаниялар	2009 жылғы 31 желтоқсан	229.588	-	2.052
	2008 жылғы 31 желтоқсан	8.765	-	-
	2008 жылғы 31 желтоқсан

Миллион теңгемен		Алынған дивидендтер	Байланысты тараптардан сатып алу	Байланысты тараптардан алынған сыйақы	Байланысты тараптарға есептелген сыйақы
Мемлекет бақылайтын бастап өзге де кәсіпорындар	2009	-	-	481	10.988
	2008 жылғы 3 қарашадан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы кезең	-	-	330	-
Еншілес және бірлесіп бақыланатын компаниялар	2009	36.045	474	89.559	31.081
	2008 жылғы 3 қарашадан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы кезең	-	101	1.136	-
Қауымдасқан компаниялар	2009	-	-	18.831	-
	2008 жылғы 3 қарашадан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы кезең	-	-	-	-

Қоса берілген жиынтық кіріс туралы бөлек есептегі жалпы және әкімшілік шығыстар қосылған негізгі басқарушы персонал төлеген жалпы сыйақы сомасы тиісінше 2009 жылғы 31 желтоқсанда аяқталған жылы және 2008 жылғы 3 қарашадан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы кезеңде 285 миллион теңгені және 39 миллион теңгені құрады. Негізгі басқарушы персонал төлеген сыйақы келісім-шарттармен белгіленген жалақы бойынша шығыстардан тұрады.

22. ҚАРЖЫ ТӘУЕКЕЛДЕРІН БАСҚАРУ МАҚСАТЫ ЖӘНЕ САЯСАТЫ

Қордың негізгі қаржылық міндеттемелерінің құрамына кредит мекемелерінен және Үкіметтен алынған қарыздар, шығарылған облигациялар және өзге де кредиторлық берешек кіреді. Көрсетілген қаржылық инструменттер, негізінен, Қордың операцияларын қаржыландыруға тарту үшін пайдаланылады. Қордың қаржылық активтерінің құрамына еншілес ұйымдар мен кредит мекемелері Берген қарыздар, қысқа мерзімді банктік салымдар, өзге де дебиторлық берешек, сатып алынған облигациялар мен мемлекеттік бағалы қағаздар, оның тікелей операциялық қызметі нәтижесінде пайда болатын ақша және олардың баламалары кіреді.
Қор нарық тәуекеліне, пайыздық ставкаларға байланысты тәуекелге, кредит тәуекеліне, валюта тәуекеліне және өтімділік тәуекеліне ұшырады.
Пайыздық ставкаларға байланысты тәуекел
Сыйақы ставкаларына байланысты тәуекел нарықта сыйақы ставкаларының өзгеруі нәтижесінде қаржылық инструмент құнының ауытқу тәуекелін білдіреді. Қор валюталар бойынша сыйақы ставкаларының өзгерістерін бақылауды жүзеге асыру арқылы сыйақы ставкаларына байланысты тәуекелді шектейді, ол оның меншік және қарыз қаражатымен, сондай-ақ оның инвестицияларымен берілген.
Қордың сыйақы ставкаларына байланысты тәуекелге ұшырауы негізінен өзгермелі пайыз Қордың ұзақ мерзімді қарыздарына жатқызылады (14-ескертпе).
Келесі кестеде пайыз ставкаларындағы ықтимал өзгерістерге табыс салығына дейін сезімталдығы (қарыздар бойынша өзгермелі пайыз ставкасына ықпал арқылы) берілген, бұл ретте басқа параметрлер тұрақтының шамасымен қабылданған, Қордың капиталына әсері жоқ.
Кредит тәуекелі
Қордың қаржылық инструменттерімен болған шарттардың талаптарын контрагенттердің орындамауы нәтижесінде пайда болған кредит тәуекелі, әдетте, контрагенттер міндеттемелерінің шамасы осы контрагенттердің алдындағы Қордың міндеттемелеріне асып кеткен осындай жағдайлар болған кезде, сомамен шектеледі. Қордың саясаты кредитке қабілетті контрагенттермен қатар қаржы инструменттерімен болатын операцияларды жасауды көздейді. Кредит тәуекеліне ұшыраудың ең жоғары шамасы әрбір қаржы активінің теңгерім құнына тең. Қор өзінің ең жоғары тәуекел шамасын есепті күні көрсетілген құнсыздануға резервтер шегерілген клиенттерге қарыздар сомасында (7-ескретпе), кредит институттарының берешек сомасында (8-ескертпе), өзге де қаржы активтерінде (14-ескертпе), банктік салымдарда (10-ескертпе) және өзге де ағымдағы активтерде (11-ескертпе) көрсетіледі деп санайды.
Кредит тәуекелінің шоғырлануы бір қарыз алушыдан немесе қызмет талаптары ұқсас қарыз алушылардың тобынан берешектің бірнеше сомасы болған кезде пайда болуы мүмкін, оған қатысты экономикалық талаптарды өзгерту немесе өзге мән-жайлар олардың өздерінің міндеттемелерін орындауға қабілетіне бірдей ықпал етуі мүмкін екенін күтуге негіздеме бар.
Өтімділік тәуекелі
Өтімділік тәуекелі Қордың өзінің қаржылық міндеттемелерін орындау үшін қаражат тарту кезіндегі қиындықтарға жолығу мүмкіндігіне байланысты. Өтімділік тәуекелі оның әділ құнына жуық құны бойынша қаржы активін шұғыл өткізу мүмкіндігінің болмауы нәтижесінде пайда болуы мүмкін.
Өтімділікке қойылатын талаптар тұрақты түрде бақыланып отырады және басшылық олардың пайда болу шамасына қарай міндеттемелерді орындау үшін жеткілікті көлемде қаражаттың болуын қадағалап отырады. Келесі кестеде 2009 және 2008 жылдардағы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша осы міндеттемелерді өтеу мерзімдері бөлінісінде Қордың қаржылық міндеттемелері бойынша шартты дисконтталмаған төлемдер туралы ақпарат берілген.

Миллион теңгемен	Талап бойынша	1 айдан 3 айға дейін	3 айдан 1 жылға дейін	1 жылдың 5 жылға дейін	> 5 жыл	Жиыны
2009 жылғы 31 желтоқсанда
Қарыздар	5.098	15.003	21.041	186.923	1.456.572	1.684.637
Үкіметтің қаражаты	-	48	195	1.010	689.081	690.334
Колл опционы бойынша міндеттеме	-	-	-	23.345	-	23.345
Өзге де ағымдағы міндеттемелер	32	376	382	—	—	790
Жиыны	5.130	15.427	21.618	211.278	2.145.653	2.399.106
2009 жылғы 31 желтоқсанда
Қарыздар	—	—	—	—	-	—
Үкіметтің қаражаты	-	-	-	-	-	-
Өзге де ағымдағы міндеттемелер	102	498	210	—	-	810
Жиыны	102	498	210			810

Валюта тәуекелі
Шетел валютасындағы банктердегі ағымдағы шоттардан басқа, Қор шетелдік валютада ұзақ мерзімді кредиттер мен қарыздардың біршама сомасын тартады әрі береді және сондықтан, валюта тәуекеліне ұшырады.
Келесі кестеде барлық өзге де параметрлердің өзгермеуі талабымен АҚШ долларының айырбастау бағамындағы ықтимал өзгерістерге салық салуға дейінгі Қор пайдасының сезімталдығына талдау берілген (активтер мен міндеттемелердің әділ құнындағы ықтимал өзгерістердің салдары). Қордың капиталына ықпалы жоқ.

Миллион теңгемен	АҚШ долларының айырбастау бағасының ұлғаюы / кемуі	Салық салғанға дейінгі пайдаға ықпал ету
2009 жыл
АҚШ доллары	+100 -25	(447) 112
2008 жыл
АҚШ доллары	+50 -50	- -

Капиталды басқару
Капиталды басқарудың негізгі мақсаты үздіксіз қызмет үшін капиталдың қалыпты деңгейінің жеткілікті болуы мен тұрақты кредитке қабілеттілігін және мүдделі тараптар үшін пайданы көбейтуді қамтамасыз ету болып табылады. Қор капиталды басқарады және экономикалық талаптарға өзгерістерді ескере отырып, оның құрылымы мен көлеміне өзгерістер енгізеді. Капиталдың оңтайлы құрылымын қолдау үшін Қор акциялар шығаруы, қарыз қаражатын тартуы мүмкін.
Қорда капиталды басқару қызметті кейіннен қаржыландыру үшін оңтайлы пайдалы жағдайларға ақша ресурстарын тарту, сондай-ақ Қордың алдына қойылған стратегиялық міндеттерді шешу үшін оларды инвестициялау арқылы жүзеге асырылады. Капиталды басқару үдерісі капитал нарығында ағымдағы жағдайларға тұрақты түрде мониторинг жасауды, қарыз капиталының құнын және капиталдың әрбір класына байланысты тәуекелдерді де қамтиды.
Қор капиталына қатысты сыртқы кредиторлар қарыз қаражатын тартуы үдерісінде коэффициент - меншік капиталға қарыз капиталының қатынасы белгіленді, оның мәні 4-тен аспауы қажет. Осы коэффициент есепті кезең ішінде және есепті күнгі жағдай бойынша орындалады.
Қорда капиталды басқару меншік капиталының коэффициент жеткіліктілігін пайдалана отырып, қарыз және меншік капиталы теңгерімін оңтайландыру арқылы жүзеге асырылады, ол оның активтеріне Қордың меншік капиталының қатынасын білдіреді. Қор саясатына сәйкес осы коэффициенттің мәні 0,06-дан төмен болмауы қажет.
Кестеде 31 желтоқсандағы меншік капиталдың коэффициент жеткіліктілігінің мәні берілген:

Миллион теңгемен	2009	2008
Жарғылық капитал	3.748.299	3.458.923
Резервтер	(580)	(232)
Бөлінбеген пайда	(384.257)	(892.945)
Капитал жиыны	3.363.462	2.565.746
Қарыз қаражатының жиыны	952.611	-
Активтердің жиыны	4.488.728	2.567.722
Меншік капиталдың коэффициент жеткіліктілігі	0,75	1,00
Меншік капиталға қарыз капиталының қатынсы	0,28	-

Әділ құн бағасы көздерінің иерархиясы
Қор модельді бағалау бөлінісінде қаржылық инструменттердің әділ құнын анықтау және ол туралы ақпаратты ашу үшін мына иерархияны пайдаланады:
1-ші деңгей: ұқсас активтер мен міндеттемелер бойынша белсенді нарықтардағы бағалар (қандай-да бір түзетулерсіз).
2-ші деңгей: көрсетілетін әділ құнға біршама әсер ететін басқа әдістер, барлық бастапқы деректер нарықта не тікелей не тікелей емес байқалады.
3-ші деңгей: көрсетілетін әділ құнға біршама әсер ететін бастапқы деректер пайдаланылатын әдістер, олар байқалатын нарықтық ақпаратқа негізделмейді.
Бұдан әрі Қордың барлық қаржылық инструменттерінің теңгерім құны мен әділ құны санаттары бойынша салыстыру берілген:

Миллион теңгемен	2009 жылғы 31 желтоқсан	1-ші деңгей	2-ші деңгей	3-ші деңгей
Әділ құн бойынша бағаланатын активтер
Сату үшін қолда бар қаржылық активтер	5.510	5.510	-	-
Әділ құн бойынша бағаланатын міндеттемелер
Колл опционы бойынша міндеттеме	130.541	-	130.541	-

Қаржылық инструменттердің әділ құны

Төменде Қордың барлық қаржылық инструменттерінің теңгерім құны мен әділ құнының санаттары бойынша салыстыру берілген:

Миллион теңгемен	Теңгерім құны		Әділ құны
	2009	2008	2009	2008
Қаржылық активтер
Ақша қаражаты	537.867	715.287	537.867	715.287
Банктік депозиттер	76.168	-	76.168	-
Берілген қарыздар	824.288	3.877	961.558	3.877
Кредит мекемелеріндегі қаражат	595.789	188.835	595.789	188.835
Қаржы активтері	9.505	11.721	9.505	11.721
Өзге де ағымдағы активтер	34.637	304	34.637	304
Қаржылық міндеттемелер
Алынған қарыздар	(745.749)	-	(823.954)	-
Үкіметтің қарыздары	(206.862)	-	(284.961)	-
Қаржы кепілдіктері бойынша міндеттемелер	(21.968)	(1.168)	(21.968)	(1.168)
Опциондар бойынша міндеттемелер	(130.541)	-	(130.541)	-
Өзге де ағымдағы міндеттемелер	(792)	(808)	(792)	(808)

Алынған және берілген пайыздық қарыздың әділ құны басымдықты пайыз ставкалары бойынша ақша қаражатының күтілетін болашақтағы ағындарын дисконттау арқылы есептелді.
Ақша қаражатының, өзге де ағымдағы активтердің және өзге де ағымдағы міндеттемелердің теңгерім құны осы қаржы инструменттерінің қысқа мерзімділігі нәтижесінде олардың әділ құнына біршама тең.

23. ҚАРЖЫЛЫҚ ЖӘНЕ ШАРТТЫ МІНДЕТТЕМЕЛЕР

Сот үдерістері
Басшылықтың пікірі бойынша Қордың қызмет нәтижелеріне немесе қаржылық жағдайына біршама жағымсыз әсер етуі мүмкін және осы бөлек қаржылық есептілікке есептелмеген немесе ашылмаған ағымдағы сот талқылаулары немесе шешілмеген тәуекелдер жоқ.
Шартты міндеттемелер
Қор елеулі міндеттемелердің пайда болу ықтималдығының деңгейін бағалайды және міндеттемелердің пайда болуына әкелетін оқиғалар болатын жеткілікті ықтималдық болған, ал тиісті міндеттемелердің сомасы дұрыс анықталуы мүмкін жағдайда ғана өзінің бөлек қаржылық есептілігінде тиісті резервті көрсетеді. Осы бөлек қаржылық есептілікте жоғарыда көрсетілген қандай-да бір шартты міндеттемелер бойынша резерв құрылмаған.
Сақтандыру мәселелері
Қазақстан Республикасында сақтандыру саласы даму жағдайында; басқа елдерде қолданылатын көрсетілген сақтандыру түрлері, тұтастай, Қазақстан Республикасында әзірге қол жеткіліксіз. Қор өндірістік құрылыстарға қатысты, өндірістік үдерістің тоқтап қалуынан болған шығындарды, сондай-ақ Компания объектілерінде немесе оның қызметі барысында болған апаттардың нәтижесінде мүлікке немесе қоршаған ортаға келтірілген шығынға байланысты үшінші тұлғалар алдында жауапкершілікті толық сақтандырумен жаба алмайды, Қор баламалы сақтандырумен жабу алғанға дейін кейбір активтердің бұзуы жоғалуынан шығындардың тәуекелі болады, ол Қордың қызметіне және оның қаржылық біршама жағымсыз әсер етуі мүмкін.
Салық салу
Қазақстандық салық заңнамасы және нормативтік-құқықтық актілер тұрақты өзгерістер мен әртүрлі түсіндірулер мәні болып табылады. Жергілікті, өңірлік және республикалық салық органдары арасында алшақтық жағдайлары жиі кездеседі. Қазақстан қолданыстағы заңдардың негізінде анықталған құқықтық бұзушылықтар үшін айыппұлдар мен өсімақылар біршама болуы мүмкін. Айыппұл санкциялары айыппұлдарды қамтиды, әдетте, 2,5-ке көбейтілген Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілеген қайта қаржыландыру ставкасы бойынша есептелген өсімақылар мен қосымша есептелген салықтардың сомасынан 50% мөлшерінде. Нәтижесінде, айыппұл санкциялары мен өсімақылардың сомасы қосып есептеуге тиесілі салықтар сомасынан бірнеше есе артуы мүмкін. Қаржылық кезеңдер тексеру жүргізілетін жылдың алдындағы бес күнтізбелік жыл ішінде салық органдары тексеру үшін ашық болып қалады. Белгілі бір мән-жайларда тексеру біршама ұзақ кезеңдерді қамтуы мүмкін. Жоғарыда айтылғандардың нәтижесінде, егер мұндайлар болса, салықтардың, айыппұлдардың және өсімақылардың түпкілікті сомасы қазіргі уақыт бойынша шығыстарға жатқызылған және 2009 жылғы 31 желтоқсанда есептелген сомадан асып кетуі мүмкін. Басшылық 2009 жылғы 31 желтоқсанда қолданылатын заңнамадағы оның түсіндірілуі сәйкес келетін болып табылады әрі Қордың салық бойынша ұстанымы расталатын ықтималдық болады деп санайды.
Тұрақтандыру жоспары бойынша міндеттеме
Қор Үкімет 2008 жылы бекіткен Тұрақтандыру жоспарын жүзеге асыруда Үкіметтің негізгі операторы болып белгіленді (І-ескертпе). 2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша қаржы секторына тұрақтандыру және шағын және орта бизнесті қолдау бойынша міндеттемелер орындалды.
Жылжымайтын мүлік нарығындағы жағдайды тұрақтандыру бойынша міндеттеме
Үкімет жылжымайтын мүлік нарығындағы жағдайды тұрақтандыру үшін қаражат беру шешімін қабылдады, Үкімет Қорға екінші деңгейдегі банктерге депозиттер орналастыруды және құрылыс компанияларын тікелей қаржыландыруды тапсырды. 2009 жылғы 31 желтоқсанда салынып жатқан құрылыстарды аяқтау және Қор мен оның еншілес ұйымдары арқылы дайын тұрғын үй сатып алу үшін қаржыландыруды қамтамасыз ету бойынша міндеттеме 177.684 миллион теңгені құрады.
Инновациялық, индустриалық және инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру
2009 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша 115.000 миллион теңге инновациялық, индустриалық және инфрақұрылымдық жобаларды қаржыландыру үшін «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ-нын жарғылық капиталына берілді. 2009 жылғы 31 желтоқсанда инновациялық, индустриалық және инфрақұрылымдық жобаларды қаржыландыру бойынша міндеттеме 92.800 миллион теңгені құрады.
Қайта құрылымдау бойынша міндеттеме
БТА Банкі, оның кредиторлары және Қор арасындағы 2009 жылғы 7 желтоқсандағы ниеттер туралы хаттамаға сәйкес Қор 644.000 миллион теңге мөлшерінде Қор алдындағы БТА Банкінің міндеттемелерін, сондай-ақ 26.000 миллион теңге мөлшерінде есептелген сыйақыны БТА Банкінің жай акциясына айырбастауға міндеттенеді.
2009 жылғы 15 желтоқсанда қаржы берешегінің жалпы көлемінің 95,1% мөлшерінде банктің міндеттемелерін иеленетін Альянс Банктік кредиторлары банктің берешегін қайта құрылымдау жоспарын мақұлданды.
Қайта құрылымдау талаптарына сәйкес Қор Альянс Банктің артықшылықты акцияларына 105.000 миллион теңге мөлшерінде Қор алдындағы Альянс банктің міндеттемелерін айырбастауға, сондай-ақ 24.000 миллион теңге сомаға жай акциялар сатып алу арқылы Альянс банкті қайта капиталдандыруға міндеттенеді.
Қосымша Альянс Банк пен Қор Қордың қатысу үлесіне ара қатынасты және өзге де конкурстық кредиторларды (Қорды қоспағанда) қамтамасыз ету үшін жеткілікті 67% және 33% ретінде Альянс жай және артықшылықты акцияларын банктік кредиторларына беруге міндеттенеді.
Қор Басқармасының 2009 жылғы 22 желтоқсандағы № 115/09 шешіміне сәйкес Қор Темірбанкте құрылымдау қорытындылары бойынша ҚҚА-ның барлық пұрсатты нормативтерін сақтау үшін аудиторлар Темірбанк және Қор міндеттемелерді қайта құрылымдау кезінде «Темірбанк» АҚ өтемпаздығын қамтамасыз ету үшін қаржылық ресурстар беру арқылы жәрдем көрсету жөніндегі де қабылдады.

24. ЕСЕПТІ КҮННЕН КЕЙІНГІ ОҚИҒАЛАР

Дивидендтер
2010 жылғы 26 наурызда Қазақстан Республикасы Үкіметінің № 239 қаулысымен 2008 жылға арналған Қордың таза кірісін бөлу тәртібі бекітілді, Қордың бір жай акциясына есепте дивидендтердің мөлшері 2 теңге 52 тиынды, бар-жоғы 8.645 миллион теңге соманы құрады. Көрсетілген сома Қордың Директорлар кеңесінің 2009 жылғы 30 қыркүйектегі № 31 шешіміне сәйкес 2009 жылғы 15 желтоқсанда төленді (1-ескертпе).
Екінші деңгейдегі еншілес банктердің сыртқы берешегін қайта құрылымдау
2010 жылғы 28 мамырда қаржылық берешектің жалпы көлемінің 92,03%-ы мөлшерінде банктің міндеттемелерін иеленетін «БТА Банкі» АҚ-ның кредиторлары банктің берешегін қайта құрылымдау жоспарын мақұлдады. 2010 жылғы 4 маусымда ҚҚА банктің кредиторларының жиналысы макұлдаған банктің берешегін қайта құрылымдау талаптарына келісті. Банктің сыртқы борыштары қайта құрылымдау үдерісінің нәтижесінде 12 миллиард АҚШ долларынан 4,4 миллиард АҚШ долларына дейін азайтылатын болады, орташа қарыз беру ставкасын 8,76%-га дейін төмендете отырып, міндеттемелерді төлеу мерзімі 1-5 жылдан 8-20 жылға дейін өзгертілді. Сыртқы кредиторларға БТА Банкінің 18,5%-ға дейін жай акциялары да берілетін болады, онда Қордың үлесі 81,4%-ға жуықты құрайтын болады. Қор қайта құрылымдау талаптарына сәйкес Банкі Қорға орналастырылған банктің облигацияларын айырбастау арқылы 671 миллиард теңгеге капиталдандырады.
2009 жылғы 15 желтоқсанда қаржылық берешектің жалпы көлемінің 95,1%-ы мөлшерінде банктің міндеттемелерін иеленетін «Альянс банк» АҚ-ның кредиторлары банктің берешегін қайта құрылымдау жоспарын мақұлдады. Қайта құрылымдау 2010 жылғы наурызда аяқталды, нәтижесінде банктің сыртқы борыштары 4,5 миллиард АҚШ долларынан 1,08 миллиард АҚШ долларына дейін азайтылды, міндеттемелерді төлеу мерзімі 1-7 жылдан 7-20 жылға дейін өзгертілді. Қайта құрылымдау жоспарының шеңберінде, 2010 жылғы наурызда Қор жалпы сомасы 129 миллиард теңгеге банк қосымша шығарған «Альянс банк» АҚ-нын 4.000.000 жай акциясын және 1.567.164 артықшылықты акциясын сатып алды. Сатып алу Қордың 24 миллиард теңге ақша қаражатын төлеу және жалпы сомасы 105 миллиард теңгеге Қор сатып алған «Альянс банк» АҚ-ның облигацияларын айырбастау арқылы жүзеге асырылды. Қайта құрылымдау талаптарына сәйкес Қор Банктің кредиторларына банктің 33 % жай және артықшылықты акцияларын берді, Қордың үлесі жай және артықшылықты акциялардан 67 %-ды құрады.
2010 жылғы наурызда қаржылық берешектің жалпы көлемінің 93,7%-ы мөлшерінде Банктің міндеттемелерін иеленетін «Темір Банкі» АҚ-ның кредиторлары банктің берешегін қайта құрылымдау жоспарын мақұлдады. Қайта құрылымдау үдерісінің нәтижесінде банктің борыштары 770 миллион АҚШ долларынан 61 миллион АҚШ долларына дейін төмендетілді, орташа қарыз беру ставкасын 9%-ға дейін азайта отырып, міндеттемелерді төлеу мерзімі 1-4 жылдан 10-12 жылға дейін өзгертілді. Қайта құрылымдау шеңберінде, 2010 жылғы 11 мамырда Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 30 қыркүйектегі № 572 қаулысына сәйкес Қор бір данасына 1,42 теңге баға бойынша жалпы сомасы 108 миллион теңгеге «Темірбанк» АҚ-нын 75.933.000 дана жай бұрын орналастырылмаған акцияларын сатып алды, оның нәтижесінде «Темірбанк АҚ-ның капиталындағы Қордың үлесі 79,9%-ды құрады. Қайта құрылымдау үдерісі шеңберінде Қор Банкті 23,5 миллиард теңгеге капиталдандырады, оның осы есептілікті шығару күні
18,8 миллиард теңгесі қосымша шығарылған 12.712.782.790 дана жай акцияларды төлеуге Қорға енгізілді. Сыртқы кредиторларға Темір банктің 20% қосымша шығарылған акциясын беретін болады, бұдан кейін Қордың үлесі жоспарланған орналастыруды аяқтағаннан кейін 79,99%-ды құрайды.
Берілген қарыздар
2010 жылғы 17 наурызда Қор Нұрқазған, Абыз және Бозымшақ алтын-мыс кен орындарын әзірлеу үшін 200 миллион АҚШ доллары және 100 миллион АҚШ доллар мөлшерінде «Kazakhmys Finance PLC» 2 қарыз Серді. Осы қарыздарды қаржыландыру Қытай Мемлекеттік Даму Банкімен кредит желісі шеңберінде алынған қаражаттан жүзеге асырылды. (11-ескертпе).
2010 жылғы 18 маусымда «Қазақстанның Халық банкі» АҚ 3 жыл мерзімге нақты кредиттеу үшін 2009 жылғы 9 қаңтарда Қор орналастырған 60 миллиард АҚШ доллары асырды. Депозитті орналастыру кезеңінде Қордың қаражаты есебінен берілген не берілген кредит бойынша ставкалар орташа алғанда 4%-га төмендетілді.
2010 жылғы 17 наурызда Қор «Богатырь Кемір» ЖШС иеленетін «Forum Muider B.V.» компаниясының 50% акциясын сатып алу мақсатында «Самұрық-Энерго» АҚ тартылған қарызды қайта қаржыландыру үшін 47.622 миллион теңге сомаға «Самұрық-Энерго» АҚ-на қосымша қарыз берді. Кредит жылдық 1,2% ставка бойынша 2029 жылғы 15 қыркүйекке дейінгі мерзімге берілді.
2010 жылғы 18 наурызда «Самұрық-Энерго» АҚ жалпы сомасы 44.465 миллион теңгеге Қор бұрын берген қарызды қайтаруды жүзеге асырды (7-ескертпе).
Инвестицияларды ұлғайту
2010 жылы Қор тиісінше 4.880 миллион теңге, 3.720 миллион теңге, 1.900 миллион теңге және 1.561 миллион теңге мөлшерінде «Қазақстан Темір Жолы» ұлттық компаниясы» АҚ-ның, «Қазақстанның Инвестициялық қоры» АҚ-ның, «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-ның және «Біріккен химия компаниясы» ЖШС-ның жарғылық капиталына қосымша жарналарды жүзеге асырды. Барлық жарналар ақша нысанында жүзеге асырылды.
Сенімгерлік басқару
«Астана-финанс» АҚ-нын ҚҚА белгілеген нормативтік мәндерді орындамауына байланысты, ҚҚА ҚҚС-мен келісуді талап етпейтін деңгейге дейін еншілес ұйымдар - «Астана финанс банкі» АҚ-на («АФБ»), «Астана-Финанс» сақтандыру компаниясы» АҚ-на («СК»), «Астана-Финанс» өмірді сақтандыратын компания» АҚ-на («ӨСК») бақылау жасаудан «Астана-Финанс» АҚ-ны шеттету жүргізуді ұйғарды. Осы талапты орындау үшін «Астана-Финанс» АҚ Қордың сенімгерлік басқаруына АФБ (90%), СК (100%) және ӨСК (100%) акцияларын беру үдерісіне бастамашылық жасады. 2010 жылғы 14 маусымда 2010 жылғы 19 мамырдағы шартқа сәйкес «Астана-Финанс» АҚ-ның жоғарыда көрсетілген еншілес ұйымдарының акциялар пакеті Қордың сенімгерлік басқаруына берілді.
БТА банкіне депозиттер орналастыру
2010 жылғы 13 мамырда Қор жыл сайын сыйақымен капиталдандыра отырып, жылдық 11% ставкамен 2024 жылғы 30 желтоқсанға дейінгі мерзімге 97 миллиард теңге сомасында «БТА Банкі» АҚ-на депозит орналастырды. Депозит номинал құны 645 миллиард теңге болатын «БТА Банкі» АҚ алдындағы Қордың облигацияларын кейіннен өтеу үшін ақша қаражатын шоғырландыру мақсатында орналастырылды.
Инвестицияларды әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларға беру
Үкіметтің 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2123 қаулысына сәйкес Қор және ҚР Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті ауыстыру шартын жасасты. Айырбас шартына сәйкес 2010 жылғы 10 наурызда Қор Үкіметке «Павлодар мұнай-химия зауыты» АҚ (42%, бұдан әрі- «ПМХЗ»), «Қазақстан-Британ техникалық университеті» АҚ (1,67%, бұдан әрі - «ҚБТУ»), «Қарағандыгипрошахт» ЖШС (90%) мемлекеттік акция пакеттеріне, жылжымайтын мүлік және өзге мүлікке алмасуга әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың өзіне тиесілі пакеттерін берді.