Об утверждении Cанитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы с источниками физических факторов (компьютеры и видеотерминалы), оказывающих воздействие на человека"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 1 декабря 2011 года № 1430. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 8 сентября 2015 года № 754

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 08.09.2015 № 754 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ!
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 21 января 2015 года № 38

В соответствии с подпунктом 2) статьи 6 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Cанитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы с источниками физических факторов (компьютеры и видеотерминалы), оказывающих воздействие на человека".
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 1 декабря 2011 года № 1430

Санитарные правила
"Санитарно-эпидемиологические требования к условиям
работы с источниками физических факторов (компьютеры и
видеотерминалы), оказывающих воздействие на человека"

1. Общие положения

1. Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы с источниками физических факторов (компьютеры и видеотерминалы), оказывающих воздействие на человека" (далее - Санитарные правила) регламентируют санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы с источниками физических факторов (компьютеры и видеотерминалы), включающих в себя размещение и эксплуатацию компьютеров (персональные компьютеры, планшетные персональные компьютеры, ноутбуки) и видеотерминалов, а также требования к микроклимату, освещению и условиям работы при воздействии физических факторов от компьютеров и видеотерминалов.
2. Настоящие Санитарные правила не распространяются на телевизоры, используемые в быту, на телевизионные игровые приставки, бортовые и портативные компьютеры.
Ввод объектов в эксплуатацию по оказанию услуг населению посредством компьютеров (персональные компьютеры, планшетные персональные компьютеры, ноутбуки) и видеотерминалов допускается при наличии санитарно-эпидемиологического заключения органов государственного санитарно-эпидемиологического надзора.
3. В настоящих Санитарных правилах использованы следующие понятия:
1) видеотерминал (далее - ВТ) устройство визуального отображения, являющееся терминалом пользователя с экраном дисплея, оборудуемое устройством ввода (входным блоком) типа клавиатуры;
2) уровень вибрации категории 3 тип "в" - общая вибрация на рабочих местах в помещениях учебных пунктов, вычислительных центров, здравпунктов, конторских помещениях, рабочих комнатах;
3) персональный компьютер (далее - ПК) - компьютер, предназначенный для автономного использования;
4) показатель дискомфорта - критерий оценки дискомфортной блесткости, вызывающей неприятные ощущения при неравномерном распределении яркостей в поле зрения на экране монитора;
5) коэффициент пульсации освещенности - критерий оценки относительной глубины колебаний освещенности в результате изменения во времени светового потока газоразрядных ламп при питании их переменным током, исчисляется в процентах;
6) контур заземления - совокупность металлических проводников, размещенных по контуру помещения (здания), в котором установлено заземляемое оборудование, непосредственно соприкасающееся с землей;
7) рабочая поверхность - поверхность, на которой производится работа и на которой нормируется или измеряется освещенность;
8) безопасное электромагнитное излучение - уровень электромагнитного излучения, не оказывающий вредного воздействия на здоровье человека;
9) рядная расстановка - расстановка мебели и оборудования рядами в центре помещения, друг за другом;
10) ноутбук - портативный персональный компьютер, складывающийся в виде книжки, содержащий все необходимые компоненты (в том числе монитор) в одном небольшом корпусе, включающем дисплей и клавиатуру. Содержит развитые средства подключения к проводным и беспроводным сетям, встроенное мультимедийное оборудование (динамики, часто - микрофон и веб-камеру);
11) центральная расстановка - расстановка мебели и оборудования в центре помещения группами;
12) периметральная расстановка - расстановка мебели, оборудования вдоль стен (по периметру);
13) планшетный персональный компьютер (далее - ПлПК) - класс ноутбуков, оборудованных планшетным устройством рукописного ввода, объединенным с экраном, работающий при помощи стилуса или пальцев без использования клавиатуры и мыши;
14) стилус - пластмассовый стержень для работы с сенсорным экраном;
15) комбинированное искусственное освещение помещений - освещение, при котором к общему освещению добавляется местное освещение;
16) комбинированное естественное освещение помещений - сочетание верхнего и бокового естественного освещения.

2. Санитарно-эпидемиологические требования
к размещению и эксплуатации компьютеров (персональные
компьютеры, планшетные персональные компьютеры,
ноутбуки) и видеотерминалов

4. В помещениях для размещения и эксплуатации ПК, ПлПК, ноутбуков и ВТ обеспечиваются условия для соблюдения нормируемых параметров освещенности, микроклимата, приведенных в настоящих Санитарных правилах.
В организациях образования не допускается размещать учебные классы для работы с ПК, ПлПК, ноутбуками и ВТ в цокольных помещениях. Не допускается размещение рабочих мест с ПК и ВТ в местах, где расположены силовые кабели, высоковольтные трансформаторы, технологическое оборудование.
5. Площадь на одно рабочее место пользователей ПК и ВТ на базе электронно-лучевой трубки (далее - ЭЛТ), в том числе на объектах досуга для оказания услуг населению, составляет не менее 6 квадратных метров (далее - м²) при рядном, центральном и периметральном расположении - 4 м², при использовании ВТ на базе плоских дискретных экранов (жидкокристаллические, плазменные) при любом расположении - 4 м².
Площадь на одно рабочее место пользователей ПлПК, ноутбуков допускается в 2,5 м².
6. Полимерные материалы, используемые для внутренней отделки интерьера помещений в которых оборудуются ПК, ПлПК, ноутбуки и ВТ, подвергаются санитарно-эпидемиологической экспертизе и не должны выделять в воздух закрытых помещений вредные химические вещества. В дошкольных организациях не допускается использовать для отделки помещений древесностружечные плиты, слоистый пластик, синтетические ковровые покрытия.
7. Поверхность пола в помещениях, где оборудуются ПК, ПлПК, ноутбуками и ВТ, выполняется без выбоин и щелей, из материалов, обладающих антистатическими свойствами.
При этом, в этих помещениях, необходимо проводить ежедневную влажную уборку.
8. Помещения, где размещаются ПК и ВТ, оборудуются защитным заземлением, электрические розетки подключаются к контуру заземления.
9. Помещения, оборудованные ПК и ВТ, размещаемые в жилых зданиях, оборудуются отдельным входом.
10. Объекты, оказывающие услуги лицам, не достигшим совершеннолетия, посредством ПК и ВТ, должны оборудоваться гардеробными комнатами или шкафами (вешалками) для верхней одежды посетителей и санитарными узлами.
11. При двух-трехрядной расстановке одноместных столов с компьютерами, игровыми комплексами расстояние в каждом ряду между боковыми поверхностями столов должны быть не менее 0,5 метров (далее - м), при рядной расстановке расстояние между тылом поверхности одного видеомонитора и экраном другого - не менее 2 м, между боковыми поверхностями игровых автоматов - не менее 0,2 м.
12. Размеры рабочей поверхности стола для пользователей ПК следует принимать: ширину 800, 1000, 1200 и 1400 мм, глубину 800 и 1000 мм, при нерегулируемой его высоте - равной 725 мм.
Высота рабочей поверхности стола должна быть в пределах 680 - 800 мм.
13. В помещениях, где оборудованы компьютеры и видеотерминалы, уровни физических и химических факторов принимаются согласно приложениями 1-5 к настоящим Санитарным правилам.
14. Допустимые уровни звукового давления в октавных полосах частот и уровня звука, создаваемого компьютерами и видеотерминалами, приведены в приложении 1 к настоящим Санитарным правилам.
15. Мощность экспозиционной дозы рентгеновского излучения в любой точке на расстоянии 0,05 м от экрана и корпуса ВТ на ЭЛТ при любых положениях регулировочных устройств не превышает 1 микро Зиверт в час.
16. При размещении рабочих мест с ПК, расстояние между рабочими столами с мониторами между тыльной поверхностью одного видеомонитора до экрана другого предусматривается не менее 2 м, между боковыми поверхностями видеомониторов - не менее 1,2 м.
17. Экран видеомонитора должен находиться от глаз пользователя на расстоянии 600-700 миллиметров (далее - мм), но не ближе 500 мм с учетом размеров алфавитно-цифровых знаков и символов.
18. Помещения, в которых размещены ВТ и ПК, оснащаются аптечкой первой медицинской помощи.
19. Продолжительность непрерывной работы с ВТ и ПК рекомендуется не более двух часов.
Вес ПлПК, предназначенный для учащихся общеобразовательных школ, должен быть:
1) для учащихся 1 - 4 классов не более 1 килограмм, (далее - кг);
2) для учащихся 5 - 8 классов до 1,5 кг;
3) для учащихся 9 - 11(12) классов до 2,5 кг.
20. В общеобразовательных организациях, организациях среднего и высшего образования (далее - организации образования) помещения для занятий с ПК, ПлПК и ноутбуками оборудуются одноместными столами. Предусматривают следующую конструкцию одноместного стола для работы с ПК, ПлПК, ноутбуков и ВТ:
1) две раздельные поверхности: одну горизонтальную для размещения ПК с плавной регулировкой по высоте в пределах 520 - 760 мм и вторую - для клавиатуры с регулировкой по высоте и углу наклона от 0 до 15 градусов с фиксацией в рабочем положении (12 - 15 градусов);
2) ширина поверхностей для ПК, ПлПК, ноутбуков и ВТ клавиатуры должна быть не менее 750 мм (ширина обеих поверхностей одинаковая), глубина - не менее 550 мм;
3) опору поверхностей для ПК, ПлПК, ноутбуков или ВТ и для клавиатуры на стояк, в котором находятся провода электропитания и кабель локальной сети;
4) увеличение ширины поверхностей до 1 200 мм при оснащении рабочего места принтером;
5) подставку для клавиатуры, регулируемую по высоте и углу наклона, отдельную от основной столешницы, подставку для ног, совмещенную с основанием стояка.
21. Основные размеры рабочего места при работе с компьютерами в организациях образования, высота края стола и высота пространства для ног должна соответствовать росту обучающихся в обуви согласно таблицам 1, 2 приложения 6 к настоящим Санитарным правилам.
22. Непрерывная длительность занятий в дошкольных организациях и школах непосредственно с ВТ, ПК, ПлПК и ноутбуками в течение учебного часа должна быть:
1) дошкольные организации и 1 классы - не более 15 минут;
2) 2 - 3 классы - не более 20 минут;
3) 4 - 5 классы - не более 25 минут;
4) 6 - 8 классы - не более 30 минут;
5) 9 - 11(12) классы - не более 35 минут.
23. В период производственной практики, для учащихся общеобразовательных организаций старше 16 лет, непосредственное время работы на ВТ, ПК не более трех часов, для учащихся моложе 16 лет - не более двух часов, с обязательным соблюдением режима работы. В период работы проводятся профилактические мероприятия: упражнения для глаз через 20 - 25 минут и физкультурная пауза через 45 минут во время перерыва.
24. Компьютерные игровые занятия в дошкольных организациях должны проводиться не чаще 2 раз в неделю.
25. Не допускается проводить занятия с ВТ, ПлПК, ноутбуками и ПК за счет времени, отведенного для сна, дневных прогулок и оздоровительных мероприятий.
26. Занятия дошкольников с использованием ВТ, ПлПК, ноутбуков и ПК должны проводиться методистом.
27. Не допускается одновременное использование одного ВТ, ПК, ПлПК, ноутбуков двумя и более детьми, независимо от возраста.
28. Размеры стульев для занятий приведены в таблице 3 приложения 6 к настоящим Санитарным правилам. Замена стульев на табуретки или скамейки не допускается.

3. Санитарно-эпидемиологические требования
к микроклимату в помещениях для эксплуатации
компьютеров и видеотерминалов

29. В производственных помещениях, в которых работа с использованием ПК является вспомогательной, основной (диспетчерские, операторские, расчетные, кабины и посты управления, залы вычислительной техники) и связана с нервно-эмоциональным напряжением оптимальные нормы микроклимата для помещений должны соответствовать требованиям, указанным в таблице 1 приложения 2 к настоящим Санитарным правилам.
30. В помещениях всех типов организаций образования и на объектах досуга, где расположены ПК и ВТ, обеспечиваются оптимальные параметры микроклимата в соответствии с таблицей 2 приложения 2 к настоящим Санитарным правилам.
31. Помещения с ВТ и ПК оборудуются системами отопления и должны иметь общеобменную вентиляцию.
32. Уровни ионизации воздуха помещений при работе с ПК и ВТ, должны соответствовать нормам, приведенным в приложении 3 к настоящим Санитарным правилам.

4. Санитарно-эпидемиологические требования
к освещению в помещениях для эксплуатации
компьютеров и видеотерминалов

33. Искусственное освещение в помещениях для эксплуатации ПК и ВТ осуществляется системой общего равномерного освещения. В производственных и административно-общественных помещениях на рабочем месте, применяют системы комбинированного освещения (к общему освещению дополнительно устанавливаются светильники местного освещения, предназначенные для освещения зоны рабочего места).
34. Освещенность на поверхности рабочего стола не менее 300 люкс (далее - лк) от общей системы, 500 лк при комбинированном освещении и при ее отсутствии - 400 лк. Освещение выполняется таким образом, чтобы обеспечить отсутствие бликов на поверхности экрана. Освещенность поверхности экрана должна быть не более 200 лк.
35. В качестве источников света при искусственном освещении используются люминесцентные лампы. В светильниках местного освещения допускается применение ламп накаливания, в том числе энергосберегающие.
36. Коэффициент пульсации освещенности в дошкольных организациях не должен превышать 5 %, в административно-общественных зданиях - не более 10,0 %.
37. Для обеспечения нормируемых значений освещенности в помещениях для использования ПК проводится замена перегоревших ламп. Чистка стекол оконных рам и светильников осуществляется не реже двух раз в год.
Для предупреждения бликов на экране монитора, оконные проемы оборудуются защитными устройствами, не пропускающими дневной свет.

5. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям
работы при воздействии физических факторов от
компьютеров и видеотерминалов

38. В производственных помещениях, где работа на ПК и ВТ является основной, в соответствующих помещениях организаций образования, дошкольных организаций, на объектах досуга уровень звука на рабочем месте принимается не более 50 децибел акустических (далее - дБА).
При выполнении инженерно-технических работ, осуществлении лабораторного, аналитического и измерительного контроля, уровень шума в помещении с ВТ и ПК должен быть не более 60 дБА, в помещениях операторов - не более 65 дБА, на рабочих местах в помещениях, где размещены шумные агрегаты вычислительных машин, уровень шума принимается - не более 75 дБА.
39. В целях снижения уровня шума от ПК и ВТ для отделки помещений используются безопасные звукопоглощающие материалы.
40. Допустимые уровни вибрации для помещений с ПК, ВТ в детских, общеобразовательных организациях, общественных зданиях и на объектах досуга уровни вибрации должны соответствовать параметрам, указанным в приложении 4 к настоящим Санитарным правилам.
41. Допустимые значения уровней неионизирующих электромагнитных излучений на рабочих местах у ВТ и ПК приведены в приложении 5 к настоящим Санитарным правилам.
Оборудование (печатающие устройства, серверы и другое), уровень шума которого превышает нормативно установленный предел, должно размещаться вне помещений, где оборудованы ПК и ВТ.

Приложение 1
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к условиям работы
с источниками физических факторов
(компьютеры и видеотерминалы),
оказывающих воздействие на человека"

Допустимые уровни
звукового давления в октавных полосах частот и уровня звука,
создаваемого компьютерами и видеотерминалами

Уровни звукового давления (далее – дБ) в октавных полосах (далее – ОП) со среднегеометрическими частотами Герц (далее – Гц)									Уровни звука в дБА
31,5 Гц	63 Гц	125 Гц	250 Гц	500 Гц	1000 Гц	2000 Гц	4000 Гц	8000 Гц
86 дБ	71 дБ	61 дБ	54 дБ	49 дБ	45 дБ	42 дБ	40 дБ	38 дБ	50

Примечание: Измерение уровня звука и уровней звукового давления проводится на рабочем месте пользователя.

Приложение 2
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к условиям работы
с источниками физических факторов
(компьютеры и видеотерминалы),
оказывающих воздействие на человека"

Оптимальные нормы микроклимата для помещений

Таблица 1

Период года	Категория работ	Температура воздуха не более	Относительная влажность воздуха, %	Скорость движения воздуха, метр в секунду (далее – м/с)
1	2	3	4	5
Холодный Теплый	Легкая 1а Легкая 1б Легкая 1а Легкая 1б	22 – 24 23 – 21 23 – 25 22 – 24	40 – 60 40 – 60 40 – 60 40 – 60	0,1 0,1 0,1 0,2

Примечание:
1. К категории 1а относятся работы, производимые сидя и не требующие физического напряжения, при которых расход энергии составляет до 120 килокалорий в час (далее - ккал/ч).
2. К категории 1б относятся работы, производимые стоя, сидя или связанные с ходьбой и сопровождающиеся некоторым физическим напряжением, при котором расход энергии составляет от 120 до 150 ккал/ч.

Оптимальные параметры микроклимата в помещениях
организациях образования и объектах досуга

Таблица 2

Температура, С0	Относительная влажность, не более, %	Скорость движения воздуха, м/с
1	2	3
19 20 21	62 58 55	<0,1 <0,1 <0,1

Приложение 3
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к условиям работы
с источниками физических факторов
(компьютеры и видеотерминалы),
оказывающих воздействие на человека"

Уровни ионизации воздуха помещений при работе на ПК и ВТ

Уровни	Число ионов в 1 кубическом метре (далее – м3) воздуха
	n +	n -
1	2	3
Минимально необходимые Оптимальные Максимально допустимые	400 1500 – 3000 50000	600 3000 – 5000 50000

Приложение 4
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к условиям работы
с источниками физических факторов
(компьютеры и видеотерминалы),
оказывающих воздействие на человека"

Допустимые уровни
вибрации для помещений с ПК, ВТ в детских, общеобразовательных
организациях, общественных зданиях и на объектах досуга

Среднегеометрические частоты октавных полос, Герц (далее – Гц)	Допустимые значения
	виброускорения				виброскорости
	мс – 2*10 – 2	Децибел (далее – дБ)			мс – 1*10 – 5	дБ
	Оси Z, X, Y
2 4 8 16 31,5 63	0,56 0,56 0,56 1,1 2,2 4,5		75 75 75 81 87 93	45 22 11 11 11 11		79 73 67 67 67 67
Корректированные значения и их уровни	1,0		80	20		72

Приложение 5
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к условиям работы
с источниками физических факторов
(компьютеры и видеотерминалы),
оказывающих воздействие на человека"

Допустимые значения
уровней неионизирующих электромагнитных излучений

Наименование параметров	Части ПК, ВТ	Контрольное расстояние, сантиметров (далее – см)	Допустимое значение
1	2	3	4
Напряженность электростатического поля для профессиональных пользователей	Монитор Клавиатура	На уровне головы 1,0	20 килоВольт на метр (далее – кВ/м)
Напряженность электростатического поля на рабочих местах детских дошкольных организациях, учебных заведений и компьютерных клубов	Монитор Клавиатура	На уровне головы 1,0	20 кВ/м 15 кВ/м 15 кВ/м
Напряженность электрического поля вокруг ПК, ВТ: в диапазоне частот 5 – 2000 Герц (далее – Гц): в диапазоне частот 2 – 400 кГц:	Монитор Монитор	На уровне головы	25 Вольт на метр (далее – В/м) 2,5 В/м
Плотность магнитного потока вокруг ПК, ВТ: в диапазоне частот 5 – 2000 Гц: в диапазоне частот 2 – 400 кГц:	Монитор Монитор	На уровне головы	250 нанноТесла (далее – нТл) 25 нТл
Поверхностный электростатический потенциал от монитора, не более (при сертификационных испытаниях)	Монитор	Между дисплеем и установленной в 10 см от него заземленной измерительной пластиной	500 Вольт
Напряженность электрического поля промышленной частоты (50 Гц)	Клавиатура Мышка	1,0 1,0	0,5 кВ/м 0,5 кВ/м

Приложение 6
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к условиям работы
с источниками физических факторов
(компьютеры и видеотерминалы),
оказывающих воздействие на человека"

Размеры рабочего места
при работе с компьютерами в организациях образования

Высота одноместного стола для занятий с ПК

Таблица 1

Рост учащихся или студентов в обуви, сантиметров (далее – см)	Высота над полом, миллиметров (далее – мм)
	поверхность стола	пространство для ног, не менее
1	2	3
116 – 130 131 – 145 146 – 160 161 – 175 Выше 175	520 580 640 700 760	400 520 580 640 700

Примечание:
Ширина и глубина пространства для ног определяются конструкцией стола.

Основные размеры стула для учащихся и студентов

Таблица 2

Параметры стула	Рост учащихся и студентов в обуви, см
	116 – 130	131 – 145	146 – 160	161 – 175	>175
1	2	3	4	5	6
Высота сиденья над полом, мм	300	340	380	420	460
Ширина сиденья, не менее, мм	270	290	320	340	360
Глубина сиденья, мм	290	330	360	380	400
Высота нижнего края спинки над сиденьем, мм	130	150	160	170	190
Высота верхнего края спинки над сиденьем, мм	280	310	330	360	400
Высота линии прогиба спинки, не менее, мм	170	190	200	210	220
Радиус изгиба переднего края сиденья, мм			20 – 50
Угол наклона сиденья, в градусах			0 – 4
Угол наклона спинки, в градусах			95 – 108
Радиус спинки в плане, не менее, мм			300

Размеры стула для занятий с ПК детей дошкольного возраста

Таблица 3

Параметры стула	Размеры, не менее, мм
Высота сиденья над полом Ширина сиденья Глубина сиденья Высота нижнего края спинки над сиденьем Высота верхнего края спинки над сиденьем Высота прогиба спинки Радиус изгиба переднего края сиденья	260 250 260 120 250 160 20 – 50

"Адамға әсер ететін физикалық факторлар (компьютерлер мен бейнетерминалдар) көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 1 желтоқсандағы № 1430 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 8 қыркүйектегі № 754 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 08.09.2015 № 754 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

РҚАО-ның ескертпесі.
ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 21 қаңтардағы № 38 бұйрығын қараңыз.

"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 6-тармағының 2) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған "Адамға әсер ететін физикалық факторлар (компьютерлер мен бейнетерминалдар) көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары бекітілсін.
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 1 желтоқсандағы
№ 1430 қаулысымен
бекітілген

«Адамға әсер ететін физикалық факторлар (компьютерлер мен
бейнетерминалдар) көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. «Адамға әсер ететін физикалық факторлар (компьютерлер мен бейнетерминалдар) көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Cанитариялық қағидалар) компьютерлерді (дербес компьютерлерді, планшетті дербес компьютерлерді, ноутбуктерді) және бейнетерминалдарды (компьютерлер мен бейнетерминалдар) орналастыру мен пайдалануды қамтитын физикалық факторлар көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды, сондай-ақ микроклиматқа, жарықтандыруға және компьютерлер мен бейнетерминалдардың физикалық факторлары әсері кезіндегі жұмыс жағдайларына қойылатын талаптарды регламенттейді.
2. Осы Санитариялық қағидалар тұрмыста пайдаланылатын теледидарларға, телевизиялық ойын қондырғыларына, борттық және портативті компьютерлерге қолданылмайды.
Компьютерлер (дербес компьютерлер, планшетті дербес компьютерлер, ноутбуктер) және бейнетерминалдар арқылы халыққа қызмет көрсететін объектілерді пайдалануға беруге мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдарының қорытындысы болғанда жол беріледі.
3. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды:
1) бейнетерминал (бұдан әрі – БТ) – пернетақта үлгісіндегі енгізу (кіру блогы) құрылғысымен жабдықталатын, дисплей экраны бар тұтынушының терминалы болып табылатын бейнені көрсету құрылғысы;
2) «в» үлгісі 3-санаттағы діріл деңгейі – оқу пункттерінің, есептеу орталықтарының, денсаулық сақтау пункттерінің үй-жайларындағы, кеңсе үй-жайларындағы, жұмыс бөлмелеріндегі жұмыс орындарының жалпы дірілі;
3) дербес компьютер (бұдан әрі – ДК) – жеке тұлғаның дербес пайдалануына арналған компьютер;
4) жайсыздық көрсеткіші – монитор экранындағы көру аймағында жарық бірқалыпты бөлінбеген кезде жағымсыз әсер тудыратын жайсыз жылтылдауды бағалау өлшемі;
5) жарықтандырудың пульсация коэффициенті – газды-разрядты шамдардың айнымалы токпен қоректену кезінде олардың жарық ағыны уақытында өзгеруі нәтижесінде жарықтандыру тербелісінің салыстырмалы тереңдігін бағалау өлшемі процентпен өлшенеді;
6) жерге тұйықтау контуры – жермен тікелей жанасатын, жерге тұйықталатын жабдық орнатылған үй-жайдың (ғимараттың) контуры бойынша орналасқан металл сымдардың жиынтығы;
7) жұмыс беті – жұмыс жүргізілетін және жарық нормаланатын немесе өлшенетін бет;
8) қауіпсіз электромагниттік сәуле – адамның денсаулығына зиянды әсер етпейтін электромагниттік сәуле деңгейі;
9) қатармен орналастыру – жиһаз бен жабдықты үй-жайдың ортасында, бірінен кейін бірін қатар орналастыру;
10) ноутбук – дисплей мен пернетақтаны қоса алғанда, бір шағын корпуста барлық қажетті құрауыштарды (оның ішінде монитор) қамтитын кітап тәрізді жиналатын портативті дербес компьютер. Сымды және сымсыз желілерге қосылудың дамытылған құралдарын, құрастырылған мультимедиялық жабдықты (динамиктер, көбінесе микрофон және веб-камера) қамтиды;
11) орталықта орналастыру – жиһаз бен жабдықты үй-жайдың ортасында топтап орналастыру;
12) периметрмен орналастыру – жиһаздарды, жабдықтарды қабырғаларға жақын (периметрі бойынша) орналастыру;
13) планшетті дербес компьютер (бұдан әрі – ПлДК) – экранмен біріктірілген қолмен жазатын планшетті құрылғымен жабдықталған, пернетақта мен тінтуірді пайдаланбай-ақ стилус немесе саусақтар арқылы жұмыс істейтін ноутбуктер класы;
14) стилус – сенсорлы экранмен жұмыс істеуге арналған пластмасса таяқша;
15) үй-жайлардың аралас жасанды жарығы – жалпы жарықтандыруға жергілікті жарық қосылатын жарық;
16) үй-жайлардың аралас табиғи жарығы – жоғарғы және жанама табиғи жарықтың үйлесуі.

2. Компьютерлерді (дербес компьютерлерді, планшетті дербес
компьютерлерді, ноутбуктерді) және бейнетерминалдарды
орналастыру мен пайдалануға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

4. ДК, ПлДК, ноутбуктерді және БТ-ны пайдалануға арналған үй-жайларда осы Санитариялық қағидаларда келтірілген жарықтандыру, микроклиматтың нормаланатын параметрлерін сақтау үшін жағдайлар қамтамасыз етіледі.
Білім беру ұйымдарында ДК, ПлДК, ноутбуктермен және БТ-мен жұмыс істеуге арналған оқу сыныптарын цокольды қабаттарда орналастыруға жол берілмейді. Күш беретін кәбілдер, жоғары вольтты трансформаторлар, технологиялық жабдықтар орналасқан жерлерге ДК, және БТ бар жұмыс орындарын орналастыруға жол берілмейді.
5. Электронды-сәуле түтігі (бұдан әрі – ЭСТ) базасындағы ДК және БТ-ны пайдаланушылардың бір жұмыс орнының алаңы, оның ішінде бос уақыт өткізетін объектілерде, халыққа қызмет көрсету үшін қатарлап орналастыру кезінде кемінде 6 шаршы метр (бұдан әрі – м²), орталықта және периметр бойынша орналастырғанда – 4 м², БТ-ны пайдалану кезінде тегіс дискреттік экрандар (сұйық кристалл, плазмалық) базасында кез-келген орналасу жағдайында 4 м² құрайды.
ПлДК-ны, ноутбуктерді пайдаланушылардың бір жұмыс орнының алаңы 2,5 м² болуына жол беріледі.
6. ДК-мен, ПлДК-мен, ноутбуктермен және БТ-мен жабдықталатын үй-жайлардың ішкі көрінісін әрлеуге пайдаланылатын полимерлік материалдар санитариялық-эпидемиологиялық сараптауға жатқызылады және жабық үй-жайлардың ауасына зиянды химиялық заттарды бөлмеуі тиіс. Мектепке дейінгі ұйымдарда үй-жайларды әрлеу үшін ағаш жаңқаларынан жасалған тақтайларды, қатпарлы пластикті, синтетикалық кілем жапқыштарын пайдалануға жол берілмейді.
7. ДК-мен, ПлДК-мен, ноутбуктермен және БТ-мен жабдықталатын үй-жайлардың еденінің беті антистатикалық қасиеттері бар материалдардан ойықтарсыз және саңылауларсыз жасалады.
Бұл ретте осы үй-жайларда күнделікті ылғалды жинау жүргізу қажет.
8. ДК және БТ орналастырылған үй-жайлар қорғаныш жерге қосумен жабдықталады, электр розеткалары жерге қосу контурына қосылады.
9. Тұрғын үй ғимараттарында орналастырылатын ДК-мен және БТ-мен жабдықталған үй-жайлар жеке есікпен жабдықталады.
10. ДК және БТ арқылы кәмелеттік жасқа толмаған адамдарға қызмет көрсететін объектілер келушілерге арналған киім ілетін орынмен немесе шкафтармен (ілгіштер) және санитариялық тораптармен жабдықталуы тиіс.
11. Компьютерлері мен ойын кешендері бар бір орындық үстелдерді екі-үш қатар орналастыру кезінде үстелдердің бүйір беттерінің арасындағы әрбір қатардағы қашықтық кемінде 0,5 метр (бұдан әрі – м), бір қатар орналастыру кезінде бір бейнемонитор мен басқа экран бетінің аралығы арасындағы қашықтық кемінде 2 м, ойын автоматтарының бүйір беттері арасындағы қашықтық кемінде 0,2 м болады.
12. ДК-ны пайдаланушылар үшін үстелдің жұмыс бетінің өлшемі: 725-ке тең, реттелмейтін биіктігі кезінде ені 800, 1000, 1200 және 1400 мм, тереңдігі 800 және 1000 мм болуы керек.
Үстелдің жұмыс бетінің биіктігі 680-800 мм шегінде болуы тиіс.
13. Компьютерлер мен бейнетерминалдар жабдықталған үй-жайларда физикалық және химиялық факторлардың деңгейі осы Санитариялық қағидаларға 1 – 5-қосымшаларға сәйкес қабылданады.
14. Компьютерлер мен бейнетерминалдардан болатын дыбыс деңгейінің және октавалық жиілік жолақтарындағы дыбыс қысымының рұқсат етілген деңгейлері осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшада келтірілген.
15. ЭСТ-дегі БТ экранынан және корпусынан 0,05 м қашықтықтағы кез келген нүктедегі рентген сәулесінің экспозициялық дозасының қуаты реттейтін құрылғылардың кез келген жағдайында сағатына 0,1 микро Зиверттен аспайды.
16. ДК бар жұмыс орындарын орналастыру кезінде бейнемониторлары бар жұмыс үстелдері мен бір бейнемонитордың сыртқы бетінің арасындағы экранға дейінгі қашықтық кемінде 2 м, бейнемониторлардың бүйір беттерінің арасындағы қашықтық кемінде 1,2 м болып көзделеді.
17. Бейнемонитордың экраны пайдаланушының көзінен 600 – 700 миллиметр (бұдан әрі – мм) қашықтықта, бірақ алфавиттік-цифрлық белгілердің және символдардың мөлшерін есепке ала отырып, 500 мм-ден жақын емес қашықтықта болады.
18. БТ және ДК орналасқан үй-жайлар бастапқы медициналық көмек көрсететін дәрі-дәрмек қобдишаларымен жабдықталады.
19. БТ-да және ДК-де үздіксіз жұмыс істеу ұзақтығын екі сағаттан асырмау ұсынылады.
Жалпы білім беретін мектептердің оқушыларына арналған ПлДК-ның салмағы:
1) 1 – 4 сынып оқушылары үшін – 1 килограммнан (бұдан әрі – кг) аспайды;
2) 5 – 8 сынып оқушылары үшін – 1,5 кг дейін;
3) 9 – 11 (12) сынып оқушылары үшін – 2,5 кг дейін.
20. Жалпы білім беретін ұйымдарда, орта және жоғары білім беру ұйымдарында (бұдан әрі – білім беру ұйымдары) ДК-мен, ПлДК-мен және ноутбуктермен жұмыс істеуге арналған үй-жайлар бір орынды үстелдермен жабдықталады. ДК-мен, ПлДК-мен, ноутбуктермен және БТ-мен жұмыс істеуге арналған бір орынды үстелдің құрылымы мынадай болып көзделеді:
1) екі жеке беті: біреуі ДК-ны орналастыруға арналған, биіктігі 520 – 760 мм дейін ыңғайлы өзгертілетін және екіншісі - пернетақтаға арналған, биіктігі мен еңіс бұрышы 0 – 15 градусқа дейін өзгертілетін, тиімді жұмыс жағдайына қарай (12 – 15 градусқа) берік бекітілетін жұмыс беті;
2) ДК, ПлДК, ноутбуктермен және БТ үшін пернетақта бетінің ені кемінде 750 мм (екі беттің де ені бірдей болуға тиіс) және тереңдігі кемінде 550 мм;
3) ДК, ПлДК, ноутбуктер және БТ орналасатын беттердің және электр өткізгіштер мен жергілікті желінің кәбілдері орналасқан тіреуіштегі пернетақтаға арналған тіреуіштер;
4) жұмыс орнын принтермен жабдықтағанда беттердің енін 1200 мм-ге дейін кеңейту;
5) биіктігі және еңіс бұрышы өзгертілетін, негізгі үстелден бөлек, аяқ қойғышы мен тіреуішінің негізі бірге жасалған, пернетақтаға арналған арнайы қондырғы.
21. Білім беру ұйымдарында компьютерлермен жұмыс істеу кезінде жұмыс орнының негізгі өлшемі, үстелдің жоғарғы жиегі мен аяққа арналған кеңістіктің биіктігі осы Санитариялық қағидаларға 6-қосымшадағы 1, 2-кестелерге сәйкес оқушының аяқ киімімен қоса есептегендегі бойына сәйкес келеді.
22. Мектепке дейінгі ұйымдардағы және мектептердегі БТ-мен, ДК-мен, ПлДК-мен және ноутбуктермен тікелей сабақтардың үзіліссіз ұзақтығы оқу сағаты бойынша:
1) мектепке дейінгі ұйымдар және 1-сынып оқушылары үшін – 15 минуттан аспауы;
2) 2 – 3-сынып оқушылары үшін – 20 минуттан аспауы;
3) 4 – 5-сынып оқушылары үшін - 25 минуттан аспауы;
4) 6 – 8-сынып оқушылары үшін – 30 минуттан аспауы;
5) 9 – 11 (12) сынып оқушылары үшін – 35 минуттан аспауы тиіс.
23. Жалпы білім беру ұйымдарындағы 16 жастан асқан оқушылар үшін өндірістік практика кезеңінде БТ-мен, ДК-мен тікелей жұмыс істеу уақыты үш сағаттан аспайды, 16 жасқа толмаған оқушылар үшін – жұмыс режімін міндетті түрде сақтай отырып, екі сағаттан аспайды. Жұмыс кезеңінде профилактикалық мынадай іс-шаралар жүргізіледі: әрбір 20 – 25 сағат сайын көзге арналған жаттығулар және үзіліс кезінде 45 минут сайын дене шынықтыру жаттығулары жасалады.
24. Мектепке дейінгі ұйымдарда компьютерлік ойын сабақтары аптасына 2 реттен жиі емес жүргізіледі.
25. БТ-мен, ПлДК-мен, ноутбуктермен және ДК-мен өткізілетін сабақтарды ұйықтайтын, күндізгі серуенге шығатын және сауықтыру шараларын жүргізетін уақытта өткізуге жол берілмейді.
26. БТ, ПлДК, ноутбуктер мен ДК пайдалану арқылы өтетін мектеп жасына дейінгі балалардың сабағын әдіскер жүргізеді.
27. Жасына қарамастан екі және одан да көп балалардың БТ-ды, ДК, ПлДК-ны, ноутбуктерді бірге пайдалануына жол берілмейді.
28. Сабаққа арналған орындықтардың өлшемдері осы Санитариялық қағидаларға 6-қосымшаның 3-кестесінде келтірілген. Орындықтарды табуреткалармен немесе орындықтармен алмастыруға жол берілмейді.

3. Компьютерлер мен бейнетерминалдарды пайдалануға
арналған үй-жайлардағы микроклиматқа қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

29. ДК-ны пайдалана отырып жұмыс істеу қосалқы, негізгі болып табылатын (диспетчерлік, операторлық, есептеу бөлмелері, кабиналар және басқару бекеттері, есептеу техникасының залдары) және жүйке-эмоциялық жүктемемен байланысты өндірістік үй-жайларға арналған микроклиматтың оңтайлы нормалары осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшаның 1-кестесінде көрсетілген талаптарға сәйкес келеді.
30. ДК және БТ орналасқан барлық үлгідегі білім беру ұйымдарының үй-жайларында және бос уақыт өткізетін объектілерде осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшаның 2-кестесіне сәйкес микроклиматтың оңтайлы параметрлері қамтамасыз етіледі.
31. ДК және БТ бар үй-жайлар жылыту жүйелерімен жабдықталады және жалпы алмасу желдету жүйесі болуы тиіс.
32. ДК және БТ-мен жұмыс істеу кезінде үй-жайлардың ауасының иондану деңгейлері осы Санитариялық қағидаларға 3-қосымшада келтірілген нормаларға сәйкес болуы тиіс.

4. Компьютерлер мен бейнетерминалдарды пайдалануға
арналған үй-жайлардағы жарықтандыруға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

33. БТ-ны және ДК-ны пайдалануға арналған үй-жайлардағы жасанды жарықтандыру жалпы біркелкі жарықтандыру жүйесімен жүзеге асырылады. Өндірістік және әкімшілік-қоғамдық үй-жайлардағы жұмыс орнында аралас жарықтандыру жүйесі қолданылады (жалпы жарықтандыруға қосымша жұмыс орнының аймағын жарықтандыруға арналған жергілікті жарықтандыру шамдары орнатылады).
34. Жұмыс үстелі бетіндегі жарықтандыру жалпы жүйеден кемінде 300 люкс (бұдан әрі – лк), аралас жарықтандыру кезінде 500 лк және ол болмаған жағдайда 400 лк болады. Жарықтандыру экранның бетінде жылтылдауды болдырмауды қамтамасыз ететіндей етіп жасалады. Экран бетінің жарықтануы 200 лк аспайды.
35. Жасанды жарықтандыру кезінде жарық көзі ретінде люминесцентті шамдар пайдаланылады. Жергілікті жарықтандыру шырағдандарында қызу шамдарын, оның ішінде энергия үнемдейтін шамдарды қолдануға жол беріледі.
36. Мектепке дейінгі ұйымдардағы жарықтың пульсация коэффициенті 5%-дан, әкімшілік-қоғамдық ғимараттарда 10%-дан аспайды.
37. ДК-ны пайдалануға арналған үй-жайларда жарықтың нормаланатын мәндерін қамтамасыз ету үшін істен шыққан шамдарды ауыстыру, терезе жақтауларының әйнектерін және шырағдандарды тазалау жылына кемінде екі рет жүзеге асырылады.
Монитордың экранында жалтылдауды болдырмау үшін терезе жақтаулары күндізгі жарықты өткізбейтін қорғаныш құрылғыларымен жабдықталады.

5. Компьютерлер мен бейнетерминалдардан болатын физикалық
факторлардың әсері кезіндегі жұмыс жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

38. ДК-де және БТ-да жұмыс істеу негізгі болып табылатын өндірістік үй-жайлардағы, білім беру ұйымдарының, мектепке дейінгі ұйымдардың тиісті үй-жайларындағы, бос уақыт өткізетін объектілердегі жұмыс орнының дыбыс деңгейі 50 акустикалық децибелден (бұдан әрі – дБА) асырмай қабылданады.
Инженерлік-техникалық жұмыстарды орындау кезінде, зертханалық, талдамалық және өлшеп бақылауды жүзеге асыру кезінде ДК және БТ бар үй-жайлардағы шудың деңгейі 60 дБА-ден аспауы тиіс, операторлардың үй-жайларында шудың деңгейі 65 дБА-ден аспайды, есептеу машиналарының шулы агрегаттары орналасқан үй-жайлардың жұмыс орындарындағы шу деңгейі 75 дБА-ден аспайды.
39. ДК-ден және БТ-дан болатын шу деңгейін төмендету мақсатында үй-жайларды әрлеу үшін дыбысты бәсеңдететін қауіпсіз материалдар пайдаланылады.
40. Балаларға арналған, жалпы білім беретін ұйымдардағы, қоғамдық ғимараттардағы және бос уақыт өткізетін объектілердегі ДК, БТ бар үй-жайларға арналған дірілдің рұқсат етілген деңгейі тиісті үй-жайлар үшін діріл деңгейі осы Санитариялық қағидаларға 4-қосымшада көрсетілген параметрлерге сәйкес келеді.
41. ДК-мен және БТ-мен жұмыс орындарындағы электромагниттік иондамайтын сәулелердің рұқсат етілген деңгейлері осы Санитариялық қағидаларға 5-қосымшада келтірілген.
Шу деңгейі нормативтік белгіленген шектен асатын жабдық (басып шығаратын құрылғылар, серверлер және басқалар) ДК-мен, БТ-мен жабдықталған үй-жайлардан тыс орналастырылуы тиіс.

Адамға әсер ететін физикалық факторлар
(компьютерлер мен бейнетерминалдар)
көздерімен жұмыс істеу жағдайларына
қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық қағидаларына
1-қосымша

Компьютерлер мен бейнетерминалдардан болатын дыбыс деңгейінің
және октавалық жиілік жолақтарындағы дыбыс қысымының
рұқсат етілген деңгейлері

Октавалық жолақтардағы (бұдан әрі – ОЖ) орташа геометриялық жиіліктегі Герц (бұдан әрі – Гц) дыбыс қысымының (бұдан әрі – дБ) деңгейлері									дБА–мен өлшенген, дыбыс деңгейлері
31,5 Гц	63 Гц	125 Гц	250 Гц	500 Гц	1000 Гц	2000 Гц	4000 Гц	8000 Гц
86 дБ	71 дБ	61 дБ	54 дБ	49 дБ	45 дБ	42 дБ	40 дБ	38 дБ	50

Ескертпе: Дыбыс деңгейін және дыбыс қысымының деңгейлерін өлшеу пайдаланушының жұмыс орнында жүргізіледі.

Адамға әсер ететін
физикалық факторлар
(компьютерлер мен бейнетерминалдар)
көздерімен жұмыс істеу жағдайларына
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар»
санитариялық қағидаларына
2-қосымша

Үй-жайларға арналған микроклиматтың оңтайлы нормалары

1-кесте

Жыл кезеңі	Жұмыс санаты	Ауа температурасы, аспайды	Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы, %	Ауа қозғалысының жылдамдығы, (бұдан әрі – м/с)
1	2	3	4	5
Салқын	1а жеңіл	22 – 24	40 – 60	0,1
	1б жеңіл	23 – 21	40 – 60	0,1
Жылы	1а жеңіл	23 – 25	40 – 60	0,1
	1б жеңіл	22 – 24	40 – 60	0,2

Ескертпе:
1. 1а санатына отырып жасалатын және физикалық күшті қажет етпейтін, энергия шығыны сағатына 120 килокалорий (бұдан әрі – ккал/сағ) болатын жұмыстар жатады.
2. 1б санатына түрегеп тұрып, отырып жасайтын немесе жүрумен байланысты және физикалық күш жұмсалатын, энергия шығыны 120-дан 150 ккал/сағ дейін болатын жұмыстар жатады.

Білім беру ұйымдарының және бос уақытты өткізетін
объектілердің үй-жайларындағы микроклиматтың
оңтайлы нормалары

2-кесте

Температура, Со	Салыстырмалы ылғалдылық, % аспайды	Ауаның қозғалыс жылдамдығы, м/с
1	2	3
19	62	<0,1
20	58	<0,1
21	55	<0,1

Адамға әсер ететін
физикалық факторлар
(компьютерлер мен бейнетерминалдар)
көздерімен жұмыс істеу жағдайларына
қойылатын санитариялық
-эпидемиологиялық талаптар»
санитариялық қағидаларына
3-қосымша

ДК-мен және БТ-мен жұмыс істеу кезінде үй-жайлардағы
ауаның иондану деңгейі

Деңгейлері	1 текше метр ауадағы иондардың саны (бұдан әрі – м3)
	n+	n-
1	2	3
Ең аз қажетті	400	600
Оңтайлы	1500 – 3000	3000 – 5000
Барынша рұқсат етілген	50000	50000

Адамға әсер ететін
физикалық факторлар
(компьютерлер мен бейнетерминалдар)
көздерімен жұмыс істеу жағдайларына
қойылатын санитариялық
-эпидемиологиялық талаптар»
санитариялық қағидаларына
4-қосымша

Балаларға арналған, жалпы білім беру ұйымдарында, қоғамдық
ғимараттарда және бос уақытты өткізетін объектілерде ДК,
БТ бар үй-жайлар үшін дірілдің рұқсат етілген деңгейлері

Октавалық жолақтардың орташа геометриялық жиілігі, Герц (бұдан әрі – Гц)	Рұқсат етілген мәні
	Дірілдің жеделдетілуі				Діріл жылдамдатқыш
	мс – 2*10 – 2	Децибель (бұдан әрі – дБ)			мс – 1*10 – 5	ДБ
	Z, X, Y осьтері
2	0,56		75	45			79
4	0,56		75	22			73
8	0,56		75	11			67
16	1,1		81	11			67
31,5	2,2		87	11			67
63	4,5		93	11			67
Түзетілген мәндері және олардың деңгейлері	1,0		80	20			72

Адамға әсер ететін
физикалық факторлар
(компьютерлер мен бейнетерминалдар)
көздерімен жұмыс істеу жағдайларына
қойылатын санитариялық
-эпидемиологиялық талаптар»
санитариялық қағидаларына
5-қосымша

Иондамайтын электромагнитті сәулелену деңгейлерінің
рұқсат етілген мәндері

Параметрлердің атауы	ДК, БТ бөліктері	Бақылау аралығы, сантиметр (бұдан әрі – см)	Рұқсат етілген мәні
1	2	3	4
Кәсіпқой пайдалананушыларға арналған электростатикалық өрістің кернеулігі	Мониторы Пернетақтасы	Бастың деңгейінде 1,0	20 килоВольт метр (бұдан әрі – кВм)
Мектепке дейінгі балалар ұйымдарындағы, оқу мекемелеріндегі және компьютер клубтарындағы жұмыс орындарының электростатикалық өріс кернеуі	Мониторы Пернетақтасы	Бастың деңгейінде 1,0	20 кВ/м 15 кВ/м 15 кВ/м
БТ-ның, ДК-ның айналасындағы электромагниттік өрістің кернеуі: 5 – 2000 Гц жиілік диапазонында: 2 – 400 кГц жиілік диапазонында:	Мониторы Мониторы	Бастың деңгейінде	25 Вольт метр (бұдан әрі – В/м) 2,5 В/м
ДК, БТ айналасындағы магнит ағынының тығыздығы: 5 – 2000 Гц жиілік диапазонында: 2 – 400 кГц жиіліктегі диапазонында	Мониторы Мониторы	Бастың деңгейінде	250 нанно Тесла (бұдан әрі – нТл) 25 нТл
Монитордың электростатикалық ықтимал беті, аспайды (сертификатталған сынақ кезінде)	Мониторы	Дисплейден 10 см аралықта орналасқан жерге тұйықталған өлшеу пластинасының арасы	500 Вольт
Өнеркәсіптік жиіліктегі электр өрісінің кернеуі	Пернетақтасы тінтуір	1,0 1,0	0,5 кВм 0,5 кВм

Адамға әсер ететін
физикалық факторлар
(компьютерлер мен бейнетерминалдар)
көздерімен жұмыс істеу жағдайларына
қойылатын санитариялық
-эпидемиологиялық талаптар»
санитариялық қағидаларына
6-қосымша

Білім беру ұйымдарында компьютерлермен жұмыс кезіндегі
жұмыс орнының өлшемдері

ДК-мен өткізілетін сабаққа арналған бір орынды
үстелдің биіктігі

1-кесте

Оқушылардың немесе студенттердің аяқ киімімен қоса есептегендегі бойы, сантиметрмен (бұдан әрі – см)	Еденнен биіктігі, миллиметр (бұдан әрі – мм)
	Үстелдің беті	Аяққа арналған кеңістік, кемінде
1	2	3
116 – 130	520	400
131 – 145	580	520
146 – 160	640	580
161 – 175	700	640
175-тен жоғары	760	700

Ескертпе: Аяққа арналған кеңістіктің ені мен тереңдігі үстел конструкциясымен айқындалады.

Оқушыларға және студенттерге арналған орындықтардың
негізгі өлшемдері

2-кесте

Орындықтың параметрлері	Оқушылар мен студенттердің аяқ киімімен қоса есептегендегі бойы, см
	116 – 130	131 – 145	146 – 160	161 – 175	>175
1	2	3	4	5	6
Отырғыштың еденнен биіктігі, мм	300	340	380	420	460
Отырғыштың ені, кемінде мм	270	290	320	340	360
Отырғыштың тереңдігі, мм	290	330	360	380	400
Отырғыштан оның арқалығының төменгі жиегінің биіктігі, мм	130	150	160	170	190
Отырғыштан оның арқалығының жоғарғы жиегінің биіктігі, мм	280	310	330	360	400
Отырғыш арқалығының иілу биіктігі, мм	170	190	200	210	220
Отырғыштың алдыңғы жиегінің иілу радиусы, мм			20 – 50
Отырғыштың еңістену бұрышы, градуспен (бұдан әрі – 0)			0 – 4
Отырғыш арқалығының иілу бұрышы, градуспен			95 – 108
Жоспар бойынша отырғыш арқасының радиусы, кемінде мм			300

Мектеп жасына дейінгі балалар үшін ДК-мен өткізілетін
сабаққа арналған орындықтың өлшемдері

3-кесте

Орындықтың параметрлері	Өлшемдері, кемінде, мм
Отырғыштың еденнен биіктігі	260
Отырғыштың ені	250
Отырғыштың тереңдігі	260
Отырғыштан оның арқалығының төменгі жиегінің биіктігі	120
Отырғыштан оның арқалығының жоғарғы жиегінің биіктігі	250
Арқалықтың иілу биіктігі	160
Отырғыштың алдыңғы жиегінің иілу радиусы	20 – 50