ИПС "Әділет"

1. Внести изменения и дополнения в следующие нормативные постановления Верховного Суда Республики Казахстан:

1. "О применении судами законодательства об изъятии дохода, полученного при осуществлении предпринимательской или иной деятельности без лицензии" от 18 июня 2004 года № 4 (с изменениями и дополнениями, внесенными нормативным постановлением Верховного Суда Республики Казахстан от 25 ноября 2016 года № 11):

1) в пункте 1 в абзаце первом цифры "26)" заменить цифрами "27)";

2) в пункте 7 в абзаце первом слова "нефти и газа" заменить словами "в сфере углеводородов";

3) в пункте 8 в абзаце третьем слова "от 30 ноября 2000 года № 109-II" заменить словами "от 10 января 2018 года № 133-VI";

2. "О применении мер обеспечения производства по делам об административных правонарушениях" от 9 апреля 2012 года № 1 (с изменениями и дополнениями, внесенными нормативными постановлениями Верховного Суда Республики Казахстан от 24 декабря 2014 года № 3; от 25 ноября 2016 года № 11):

1) в пункте 1 в абзаце четвертом слова "специализированный административный суд или районный" исключить;

2) дополнить пунктом 4-1 следующего содержания:

"4-1. До вынесения определения о приводе суд, орган осуществляющий производство по делу, обязаны проверить причины неявки лица (наличие расписки о вручении повестки, иные доказательства, подтверждающие извещение лица способами, перечисленными в статье 743 КоАП), документы, свидетельствующие о наличии уважительных причин неявки).

Определение о приводе должно содержать сведения, указанные в подпунктах 1), 2), 3), 5), 6), 7) и 8) части первой статьи 822 КоАП, а также основания применения меры обеспечения производства по делу.

Исполнение определения о приводе осуществляется должностным лицом уполномоченного органа в соответствии со сведениями о лице, в отношении которого осуществляется привод, изложенными в определении. В случае невозможности исполнения определения о приводе (например, отсутствие сведений, позволяющих установить это лицо или место его пребывания) должностное лицо обязано незамедлительно известить об этом суд либо государственный орган (должностное лицо), вынесшие определение о приводе.

Привод не может производиться в ночное время.

Не подлежат приводу лица, которые по состоянию здоровья не могут или не должны оставлять место своего пребывания, что подлежит удостоверению соответствующим медицинским заключением.";

3) пункт 8 дополнить абзацами третьим и четвертым следующего содержания:

"По делам об административных правонарушениях на транспорте, в дорожном хозяйстве изъятые документы хранятся в органе, производившем его изъятие, до исполнения принятого по делу постановления. К материалам дела об административном правонарушении должна быть приобщена копия водительского удостоверения (независимо от формы водительского удостоверения).

Изъятие государственных регистрационных номерных знаков транспортных средств производится с соблюдением требований статьи 795 КоАП при совершении нарушений, указанных в подпункте 3) части первой статьи 797 КоАП. Запрещается производить изъятие государственных регистрационных номерных знаков транспортных средств с целью исполнения постановления о взыскании административного штрафа.";

4) в пункте 10:

абзац первый изложить в следующей редакции:

"При совершении административных правонарушений, указанных в части первой статьи 797 КоАП, уполномоченные должностные лица, перечисленные в части второй указанной статьи, вправе задерживать, доставлять и запрещать эксплуатацию транспортных средств, судов, в том числе маломерных судов, путем доставки их для временного хранения на специальные площадки, стоянки или площадки, прилегающие к стационарному посту транспортного контроля, в том числе с использованием другого транспортного средства (эвакуатора), судна или маломерного судна, до устранения причин задержания.";

в абзаце третьем слова "по заявлению" исключить;

3. "О некоторых вопросах применения судами норм Общей части Кодекса Республики Казахстан об административных правонарушениях" от 22 декабря 2016 года № 12 (с изменениями и дополнениями, внесенными нормативным постановлением Верховного Суда Республики Казахстан от 31 мая 2019 года № 3):

1) дополнить пунктами 6-1 и 6-2 следующего содержания:

"6-1. В соответствии с частями первой, второй статьи 45 КоАП, конфискация орудия либо предмета совершения административного правонарушения, а также имущества, полученного вследствие совершения административного правонарушения, состоит в принудительном безвозмездном обращении их в собственность государства в установленном законодательством порядке. Конфискации подлежит лишь предмет, являющийся собственностью нарушителя, если иное не предусмотрено Особенной частью КоАП.

Судам следует иметь в виду, что конфискация может применяться только в тех случаях, когда санкция статьи КоАП, по которой лицо привлекается к административной ответственности, предусматривает ее в качестве дополнительной меры административного взыскания.

6-2. Необходимо учитывать, что относимость орудия либо предмета совершения административного правонарушения, а также имущества, полученного вследствие совершения административного правонарушения, к предметам конфискации на основании положений подпункта 7) статьи 766 КоАП означает его связь с обстоятельствами, входящими в предмет доказывания состава административного правонарушения. При решении вопроса о конфискации предмета, явившегося орудием либо предметом совершения административного правонарушения, а также имущества, полученного вследствие совершения административного правонарушения, суды в обязательном порядке должны проверять доказательства, которые обосновывают принадлежность этого имущества лицу, привлекаемому к административной ответственности, происхождение данных предметов, имущества и средств, на которые оно приобретено. Предметы контрабанды, вне зависимости от их принадлежности, подлежат конфискации. Если по делу не установлены орудия либо предметы совершения административного правонарушения, а также имущество, полученное вследствие совершения административного правонарушения, конфискация не применяется, в том числе по статьям Особенной части КоАП, предусматривающим обязательное наложение данного вида дополнительного взыскания.

При решении вопроса о конфискации предметов или имущества, не принадлежащих лицу, привлекаемому к административной ответственности, суд должен определить их принадлежность, осведомленность собственника об использовании его имущества в противоправных целях и, в зависимости от установленного, принять решение. Если собственник имущества не знал и не должен был знать о противоправных целях использования его имущества другими лицами, то такое имущество не подлежит конфискации.";

2) в пункте 7 в абзаце первом предложение второе исключить;

3) в пункте 10 в абзаце втором предложение второе исключить;

4) пункт 11 изложить в следующей редакции:

"11. В соответствии с частью третьей статьи 33 КоАП структурные подразделения юридического лица, совершившие административные правонарушения и являющиеся самостоятельными налогоплательщиками (за исключением финансовых организаций), несут административную ответственность на общих основаниях как юридические лица за совершение правонарушений по соответствующим статьям Особенной части КоАП, где предусмотрена ответственность юридических лиц.

Судам следует иметь в виду, что Налоговым кодексом по отдельным видам налогов предусмотрено право юридического лица своим решением признать самостоятельным плательщиком налога структурное подразделение при соблюдении условий и процедуры, предусмотренной налоговым законодательством.

В соответствии с пунктом 1 статьи 490 Налогового Кодекса плательщиками налога на транспортные средства являются физические лица, имеющие объекты налогообложения на праве собственности, и юридические лица, имеющие объекты налогообложения на праве собственности, хозяйственного ведения или оперативного управления, если иное не установлено статьей 490 Налогового кодекса. Юридическое лицо своим решением вправе признать самостоятельным плательщиком налога на транспортные средства свое структурное подразделение по транспортным средствам, зарегистрированным за таким структурным подразделением в соответствии с законодательством Республики Казахстан о транспорте.

С учетом изложенной нормы, структурное подразделение юридического лица подлежит административной ответственности за совершение административного правонарушения по налогу на транспортные средства при условии, что юридическое лицо своим решением признало это структурное подразделение плательщиком налога на транспортные средства, зарегистрированные за структурным подразделением в установленном законодательством порядке. Правовое значение имеет и вступление такого решения в силу в соответствии с требованиями налогового законодательства.

Вместе с тем, по отдельным видам налогов административную ответственность несет только юридическое лицо в силу действия норм Налогового кодекса, определяющих плательщика налога, так согласно пункту 1 статьи 222 Налогового кодекса плательщиками корпоративного подоходного налога являются юридические лица.

Совершение противоправного деяния структурным подразделением юридического лица, не являющимся самостоятельным налогоплательщиком, следует считать повторным, если ранее в течение срока, предусмотренного статьей 61 КоАП, юридическое лицо привлекалось к ответственности за совершение такого же противоправного деяния другим своим структурным подразделением.";

5) дополнить пунктом 12-1 следующего содержания:

"12-1. Военнослужащие и находящиеся на воинских сборах военнообязанные несут ответственность за совершение административных правонарушений при исполнении служебных обязанностей по дисциплинарному уставу, за исключением случаев, предусмотренных частью первой статьи 32 КоАП. При совершении указанными лицами правонарушения не при исполнении служебных обязанностей (нахождении в отпуске, в увольнении из расположения воинской части и т.д.), такие лица подлежат привлечению к административной ответственности на общих основаниях, с ограничениями в наложении административного взыскания, предусмотренными частями второй и третьей статьи 32 КоАП.

Ответственность сотрудников специальных государственных и правоохранительных органов за административные правонарушения, совершенные при исполнении служебных обязанностей, определяется в соответствии с нормативными правовыми актами, регламентирующими порядок прохождения службы в соответствующих органах.

При наличии обстоятельств, предусмотренных частью второй статьи 32 КоАП, а также при совершении правонарушения вне службы, вышеуказанные лица несут ответственность на общих основаниях, с соблюдением запрета наложения на них административных взысканий в виде лишения права ношения и хранения огнестрельного и холодного оружия и административного ареста.

Следует иметь в виду, что при рассмотрении дела об административном правонарушении, если санкцией статьи Особенной части КоАП предусмотрено применение только безальтернативного взыскания в виде административного ареста (за исключением статьи 652 КоАП), то суд прекращает производство по делу в отношении лица, указанного в части первой статьи 32 КоАП.

Материалы о правонарушении в отношении данного лица направляются соответствующим органам для решения вопроса о привлечении его к дисциплинарной ответственности, о чем указывается в резолютивной части постановления суда.";

6) в пункте 13:

дополнить абзацем вторым следующего содержания:

"Санкции некоторых статей КоАП предусматривают несколько дополнительных административных взысканий. Судам следует учитывать приоритет норм Общей части над положениями Особенной части КоАП и мотивировать в постановлении выбор одного дополнительного административного взыскания с учетом положений частей третьей, четвертой статьи 55 КоАП.";

абзац второй считать абзацем третьим;

7) в пункте 14-1 в абзаце втором цифры "23" заменить цифрами "24";

8) в пункте 16:

в абзаце первом предложение третье после слов "получение курьером," дополнить словами "посредством электронного документооборота, ";

дополнить абзацами третьим и четвертым следующего содержания:

"Течение срока наложения административного взыскания за административное правонарушение приостанавливается с момента вынесения определения о приводе лица, в отношении которого ведется производство по делу. Исчисление этого срока возобновляется с момента фактического доставления лица, привлекаемого к административной ответственности, в орган (к должностному лицу), исполняющий определение о приводе.

Орган (должностное лицо), осуществляющее производство по делу об административном правонарушении, в силу части первой статьи 785 КоАП, до направления дела в суд, в целях обеспечения своевременного и правильного рассмотрения дела выносит определение о приводе уклоняющихся от явки лиц, указанных в части 3 статьи 744 КоАП (за исключением несовершеннолетних), в отношении которых возбуждено дело об административном правонарушении в случае, если орган (должностное лицо) вправе выносить определение о приводе. По делу, находящемуся в производстве органа (должностного лица), течение срока наложения административного взыскания за административное правонарушение приостанавливается с момента вынесения определения о приводе данных лиц. С момента фактического доставления лиц, указанных в части третьей статьи 744 КоАП, в орган (к должностному лицу) исчисление этого срока возобновляется и дело направляется в суд.";

9) пункт 17 изложить в следующей редакции:

"17. Неправильная квалификация административного правонарушения, как уголовного правонарушения, не означает, что событие административного правонарушения не имело место. В этой связи при решении вопроса о привлечении лица к административной ответственности после вынесения в отношении него постановления о прекращении уголовного дела суды должны применять положения об исчислении сроков давности привлечения к административной ответственности.

Согласно части шестой статьи 62 КоАП в случае прекращения уголовного дела при наличии в действиях нарушителя признаков административного правонарушения лицо может быть привлечено к административной ответственности не позднее трех месяцев со дня поступления решения о его прекращении.

Исчисление этого срока начинается с момента получения постановления о прекращении уголовного дела органом (должностным лицом), имеющим право составлять протокол об административном правонарушении (дата регистрации в реестре соответствующей корреспонденции органа).";

10) дополнить пунктом 18-2 следующего содержания:

"18-2. Одним из институтов освобождения от административной ответственности, помимо обстоятельств, предусмотренных статьями 741, 742 КоАП, является малозначительность административного правонарушения.

Применение данного основания для освобождения от административной ответственности не ограничивается только материальными составами административных правонарушений и возможно не только в отношении физических лиц, но и в отношении юридических лиц.

При освобождении лица от административной ответственности при малозначительности правонарушения следует исходить из критериев, определенных законодателем в примечании к статье 64-1 КоАП, а именно: учитывать обстоятельства совершения административного правонарушения, в том числе личность правонарушителя, объект посягательства, при наличии вреда - его размер.";

11) дополнить пунктом 20-1 следующего содержания:

"20-1. Если обстоятельство, указанное в статье 57 КоАП, предусмотрено соответствующей статьей Особенной части КоАП в качестве квалифицирующего признака состава административного правонарушения, оно не может повторно учитываться как обстоятельство, отягчающее ответственность.";

12) в пункте 22 в абзаце втором слова "440 (частями четвертой и пятой)" заменить словами "440 (частью третьей)";

4. "О постановлении суда по делу об административном правонарушении" от 20 апреля 2018 года № 5:

1) в пункте 7:

в абзаце пятом после слов "О документах, удостоверяющих личность" дополнить словами "(далее - Закон о документах)";

дополнить абзацем седьмым следующего содержания:

"В соответствии с пунктом 4 статьи 6 Закона о документах, документы, удостоверяющие личность, используемые и представляемые физическим и юридическим лицам посредством сервиса цифровых документов, равнозначны документам на бумажном носителе.";

2) в пункте 13 абзац второй исключить;

3) в пункте 18 слова "сопроводительной накладной," исключить;

4) в пункте 22 слова "административного производства" заменить словами "производства по делу об административном правонарушении";

5) в пункте 23 абзац первый изложить в следующей редакции:

"На основании части второй статьи 829-11 КоАП предусмотрено право на сокращение размера административного штрафа, наложенного на лицо, в отношении которого возбуждено дело об административном правонарушении. Судам следует иметь в виду, что данная норма не содержит нижнего предела сокращения, однако соблюдение ограничительного верхнего предела сокращения (не более чем на тридцать процентов от общей суммы административного штрафа) обязательно.";

6) в пункте 32 слова ", за исключением абзаца четвертого пункта 30, который вводится в действие с 1 сентября 2018 года" исключить.

2. Согласно статье 4 Конституции Республики Казахстан настоящее нормативное постановление включается в состав действующего права, является общеобязательным и вводится в действие со дня первого официального опубликования.

Председатель Верховного Суда Республики Казахстан	А. Мергалиев
Судья Верховного Суда Республики Казахстан, секретарь пленарного заседания	Г. Альмагамбетова

1. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының мына нормативтік қаулыларына өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. "Кәсіпкерлік немесе өзге де қызметті лицензиясыз жүзеге асыру кезінде тапқан табысты алу жөніндегі заңнаманы соттардың қолдануы туралы" 2004 жылғы 18 маусымдағы № 4 (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2016 жылғы 25 қарашадағы № 11 нормативтік қаулысымен енгізілген өзгерістермен және толықтырулармен):

1) 1-тармақтың бірінші абзацындағы "26)" деген цифрлар "27)" деген цифрлармен ауыстырылсын;

2) 7-тармақтың бірінші абзацындағы ", мұнай және газ" деген сөздер "саласындағы, көмірсутектер" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 8-тармақтың үшінші абзацындағы "2000 жылғы 30 қарашадағы № 109-II" деген сөздер "2018 жылғы 10 қаңтардағы № 133-VI" деген сөздермен ауыстырылсын;

2. "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша іс жүргізуді қамтамасыз ету шараларын қолдану туралы" 2012 жылғы 9 сәуірдегі № 1 (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2014 жылғы 24 желтоқсандағы № 3; 2016 жылғы 25 қарашадағы № 11 нормативтік қаулыларымен енгізілген өзгерістермен және толықтырулармен):

1) 1-тармақтың төртінші абзацындағы ", мамандандырылған әкімшілік немесе аудандық сотқа" деген сөздер алып тасталсын;

2) мынадай мазмұндағы 4-1-тармақпен толықтырылсын:

"4-1. Күштеп әкелу туралы ұйғарым шығарылғанға дейін сот, іс бойынша іс жүргізуді жүзеге асыратын орган адамның келмеу себептерін (шақыру қағазын табыс ету туралы қолхаттың болуын, адамды хабардар етуді ӘҚБтК-нің 743-бабында санамаланған тәсілдермен растайтын өзге де дәлелдемелер), келмеудің дәлелді себептерінің бар екендігін куәландыратын құжаттарды тексеруге міндетті.

Күштеп әкелу туралы ұйғарымда ӘҚБтК-нің 822-бабы бірінші бөлігінің 1), 2), 3), 5), 6), 7) және 8) тармақшаларында көрсетілген мәліметтер, сондай-ақ іс бойынша іс жүргізуді қамтамасыз ету шарасын қолдану негіздері қамтылуы тиіс.

Күштеп әкелу туралы ұйғарымды орындауды уәкілетті органның лауазымды адамы ұйғарымда баяндалған күштеп әкелу жүзеге асырылатын адам туралы мәліметтерге сәйкес жүзеге асырады. Күштеп әкелу туралы ұйғарымды орындау мүмкін болмаған жағдайда (мысалы, осы адамды немесе оның болатын жерін анықтауға мүмкіндік беретін мәліметтердің болмауы) лауазымды адам бұл туралы күштеп әкелу туралы ұйғарым шығарған сотқа не мемлекеттік органға (лауазымды адамға) дереу хабарлауға міндетті.

Күштеп әкелу түнгі уақытта жүргізілмейді.

Тиісті медициналық қорытындымен куәландыруға жататын денсаулық жағдайы бойынша өзiнiң жатқан орнынан кете алмайтын немесе кетпеуге тиiс адамдар күштеп әкелінуге жатпайды.";

3) 8-тармақ мынадай мазмұндағы үшінші және төртінші абзацтармен толықтырылсын:

"Көліктегі, жол шаруашылығындағы әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істер бойынша алынған құжаттар іс бойынша қабылданған қаулы орындалғанға дейін оны алып қоюды жүргізген органда сақталады. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істің материалдарына жүргізуші куәлігінің көшірмесі (жүргізуші куәлігінің нысанына қарамастан) қоса тіркелуге тиіс.

Көлік құралдарының мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілерін алып қою ӘҚБтК-нің 797-бабы бірінші бөлігінің 3) тармақшасында көрсетілген бұзушылықтар жасалған кезде ӘҚБтК-нің 795-бабының талаптарын сақтай отырып жүргізіледі. Әкімшілік айыппұлды өндіріп алу туралы қаулыны орындау мақсатында көлік құралдарының мемлекеттік тіркеу нөмірі белгілерін алып қоюды жүргізуге тыйым салынады.";

4) 10-тармақта:

бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

"ӘҚБтК-нің 797-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген әкімшілік құқық бұзушылықтар жасалған кезде көрсетілген баптың екінші бөлігінде аталған уәкiлеттi лауазымды адам көлiк құралдарын, кемелерді, оның iшiнде шағын көлемдi кемелердi уақытша сақтау үшiн оларды арнаулы алаңдарға, тұрақтарға немесе стационарлық көлiктiк бақылау бекетiне iргелес жатқан алаңдарға жеткізу, оның iшiнде басқа да көлiк құралын (эвакуаторды), кеменi немесе шағын көлемдi кеменi пайдалана отырып жеткiзу арқылы, кідірту себептерi жойылғанға дейiн кідіртуге, жеткiзуге және пайдалануға тыйым салуға құқылы.";

үшінші абзацтағы "арызы бойынша" деген сөздер алып тасталсын;

3. "Соттардың Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің Жалпы бөлігінің нормаларын қолдануының кейбір мәселелері туралы" 2016 жылғы 22 желтоқсандағы № 12 (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2019 жылғы 31 мамырдағы № 3 нормативтік қаулысымен енгізілген өзгерістермен және толықтырулармен):

1) мынадай мазмұндағы 6-1 және 6-2-тармақтармен толықтырылсын:

"6-1. ӘҚБтК-нің 45-бабының бірінші, екінші бөліктеріне сәйкес әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасау құралын не нысанасын, сондай-ақ әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасау салдарынан алынған мүлiктi тәркiлеу оларды заңнамада белгiленген тәртiппен мемлекет меншiгiне мәжбүрлеп өтеусiз айналдырудан тұрады. Егер ӘҚБтК-нің Ерекше бөлiгiнде өзгеше көзделмесе, құқық бұзушының меншiгi болып табылатын зат қана тәркiлеуге жатады.

Тәркілеу адам әкімшілік жауаптылыққа тартылатын ӘҚБтК бабының санкциясы әкімшілік жазаның қосымша шарасы ретінде көздеген жағдайларда ғана қолданылатынын соттардың ескергені жөн.

6-2. Әкімшілік құқық бұзушылық жасау құралының не нысанасының, сондай-ақ әкімшілік құқық бұзушылық жасау салдарынан алынған мүліктің ӘҚБтК-нің 766-бабы 7) тармақшасы ережелерінің негізінде тәркілеу нысанасына қатыстылығы оның әкімшілік құқық бұзушылық құрамын дәлелдеу нысанасына кіретін мән-жайлармен байланысын білдіретінін ескеру қажет. Әкімшілік құқық бұзушылық жасау құралы не нысанасы болып табылған затты, сондай-ақ әкімшілік құқық бұзушылық жасау салдарынан алынған мүлікті тәркілеу туралы мәселені шешкен кезде соттар міндетті түрде осы мүліктің тиесілігін негіздейтін дәлелдемелерді, әкімшілік жауаптылыққа тартылатын адамға осы заттар мен мүліктің және мүлік сатылып алынған қаражаттың шығу тегін тексеруге тиіс. Контрабанда заттары тиістілігіне қарамастан тәркіленуге жатады. Егер іс бойынша әкімшілік құқық бұзушылық жасау құралы не заттары, сондай-ақ әкімшілік құқық бұзушылық жасау салдарынан алынған мүлік белгіленбесе, тәркілеу, оның ішінде ӘҚБтК-нің Ерекше бөлігінің осы қосымша жаза түрін міндетті түрде қолдануды көздейтін баптарына қолданылмайды.

Әкімшілік жауаптылыққа тартылатын адамға тиесілі емес заттарды немесе мүлікті тәркілеу туралы мәселені шешкен кезде сот олардың тиесілігін, меншік иесінің оның мүлкін құқыққа қайшы мақсаттарда пайдалану туралы хабардар болуын айқындауға және олардың анықталуына қарай шешім қабылдауға тиіс. Егер мүліктің меншік иесі өзінің мүлкін басқа адамдардың пайдалануының құқыққа қайшы мақсаттары туралы білмесе және біле алмаса, онда мұндай мүлік тәркіленуге жатпайды.";

2) 7-тармақтың бірінші абзацындағы екінші сөйлем алып тасталсын;

3) 10-тармақтың екінші абзацындағы екінші сөйлем алып тасталсын;

4) 11-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"11. ӘҚБтК-нің 33-бабының үшінші бөлігіне сәйкес заңды тұлғаның әкімшілік құқық бұзушылықтар жасаған және дербес салық төлеушiлер болып табылатын құрылымдық бөлiмшелерi (қаржы ұйымдарын қоспағанда) заңды тұлғалардың жауапкершілігі көзделген ӘҚБтК-нің Ерекше бөлігінің тиісті баптары бойынша құқық бұзушылықтар жасағаны үшін заңды тұлғалар ретінде жалпы негіздерде әкімшілік жауаптылықта болады.

Соттар салықтың жекелеген түрлері бойынша Салық кодексінде заңды тұлғаның салық заңнамасында көзделген шарттар мен рәсімдерді сақтай отырып, құрылымдық бөлімшені өз шешімімен дербес салық төлеуші деп тану құқығы көзделгенін есте ұстағандары жөн.

Салық кодексінің 490-бабының 1-тармағына сәйкес, егер Салық кодексінің 490-бабында өзгеше белгіленбесе, меншік құқығында салық салу объектілері бар жеке тұлғалар және меншік, шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығында салық салу объектілері бар заңды тұлғалар көлік құралдары салығын төлеушілер болып табылады. Заңды тұлға өз шешімімен өзінің құрылымдық бөлімшесін Қазақстан Республикасының көлік туралы заңнамасына сәйкес осындай құрылымдық бөлімшеге тіркелген көлік құралдары бойынша көлік құралдары салығын өз бетінше төлеуші деп тануға құқылы.

Баяндалған норманы ескере отырып, заңды тұлғаның құрылымдық бөлімшесі заңды тұлға өзінің шешімімен заңнамада белгіленген тәртіппен құрылымдық бөлімшеге тіркелген көлік құралдарына салық төлеуші деп таныған жағдайда, көлік құралдарына салынатын салық бойынша әкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшін әкімшілік жауаптылыққа жатады. Мұндай шешімнің салық заңнамасының талаптарына сәйкес күшіне енуі де құқықтық маңызға ие.

Сонымен қатар салықтың жекелеген түрлері бойынша салық төлеушіні айқындайтын Салық кодексі нормаларының қолданылуына байланысты тек заңды тұлға ғана әкімшілік жауаптылықта болады, осылайша Салық кодексінің 222-бабының 1-тармағына сәйкес заңды тұлғалар корпоративтік табыс салығын төлеушілер болып табылады.

Дербес салық төлеуші болып табылмайтын заңды тұлғаның құрылымдық бөлімшесінің құқыққа қарсы іс-әрекет жасауы, егер бұрын ӘҚБтК-нің 61-бабында көзделген мерзім ішінде заңды тұлға өзінің басқа құрылымдық бөлімшесі осындай құқыққа қарсы іс-әрекет жасағаны үшін жауапқа тартылса, қайталама деп есептелуі тиіс.";

5) мынадай мазмұндағы 12-1-тармақпен толықтырылсын:

"12-1. Әскери қызметшілер мен әскери жиында жүрген әскери міндеттілер ӘҚБтК-нің 32-бабының бірінші бөлігінде көзделген жағдайларды қоспағанда, қызметтік міндеттерін атқару кезінде жасаған әкімшілік құқық бұзушылықтары үшін тәртіптік жарғы бойынша жауаптылықта болады. Осы адамдар құқық бұзушылықты қызметтік міндеттерін атқармаған (демалыста болған, әскери бөлім орналасқан жерден сейілдемеге шыққан және т.б.) кезде жасағанда жоғарыда аталған адамдар ӘҚБтК-нің 32-бабының екінші және үшінші бөліктерінде көзделген әкімшілік жаза қолданудағы шектеулермен жалпы негіздерде әкімшілік жауаптылыққа тартылуға жатады.

Арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдары қызметкерлерінің қызметтік міндеттерін атқару кезінде жасалған әкімшілік құқық бұзушылықтар үшін жауаптылығы тиісті органдарда қызмет өткеру тәртібін регламенттейтін нормативтік құқықтық актілерге сәйкес айқындалады.

ӘҚБтК-нің 32-бабының екінші бөлігінде көзделген мән-жайлар болған кезде, сондай-ақ құқық бұзушылықты қызметтен тыс жерде жасаған кезде, жоғарыда аталған адамдар оларға атыс және суық қаруды алып жүру мен сақтау құқығынан айыру және әкімшілік қамаққа алу түрінде әкімшілік жазалар қолдануға тыйым салуды сақтай отырып, жалпы негіздерде жауапты болады.

Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі қарау кезінде, егер ӘҚБтК-нің Ерекше бөлігі бабының санкциясымен әкімшілік қамаққа алу түріндегі баламасыз жазаны ғана қолдану көзделсе (ӘҚБтК-нің 652-бабын қоспағанда), соттың ӘҚБтК-нің 32-бабының бірінші бөлігінде аталған адамға қатысты іс бойынша іс жүргізуді тоқтататынын ескергені жөн.

Осы адамға қатысты құқық бұзушылық туралы материалдар оны тәртіптік жауаптылыққа тарту туралы мәселені шешу үшін тиісті органдарға жолданады, бұл туралы сот қаулысының қарар бөлігінде көрсетіледі.";

6) 13-тармақта:

мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:

"ӘҚБтК-нің кейбір баптарының санкциялары бірнеше қосымша әкімшілік жазаны көздейді. Соттар ӘҚБтК-нің Ерекше бөлігінің ережелерінен Жалпы бөлім нормаларының басымдығын ескеруі және ӘҚБтК-нің 55-бабының үшінші, төртінші бөліктерінің ережелерін ескере отырып, бір қосымша әкімшілік жазаны таңдауды қаулыда уәждеуі тиіс.";

екінші абзац үшінші абзац болып саналсын;

7) 14-1-тармақтың екінші абзацындағы "23" деген цифрлар "24" деген цифрлармен ауыстырылсын;

8) 16-тармақта:

бірінші абзацтағы үшінші сөйлемдегі "курьердің" деген сөз "электрондық құжат айналымы арқылы" деген сөздермен толықтырылсын;

мынадай мазмұндағы үшінші және төртінші абзацтармен толықтырылсын:

"Әкімшілік құқық бұзушылық үшін әкімшілік жаза қолдану мерзімінің өтуі өзіне қатысты іс бойынша іс жүргізіліп жатқан адамды күштеп әкелу туралы ұйғарым шығарылған кезден бастап тоқтатыла тұрады. Бұл мерзімді есептеу әкімшілік жауаптылыққа тартылатын адамды күштеп әкелу туралы ұйғарымды орындайтын органға (лауазымды адамға) іс жүзінде жеткізген кезден бастап қайта басталады.

Әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша іс жүргізуді жүзеге асыратын орган (лауазымды адам) ӘҚБтК-нің 785-бабының бірінші бөлігіне сәйкес істі уақытылы және дұрыс қарауды қамтамасыз ету мақсатында істі сотқа жібергенге дейін, егер орган (лауазымды адам) күштеп әкелу туралы ұйғарым шығаруға құқылы болған жағдайда, келуден жалтарған, оларға қатысты әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғалған ӘҚБтК-нің 744-бабының үшінші бөлігінде аталған адамдарды (кәмелетке толмағандарды қоспағанда) күштеп әкелу туралы ұйғарым шығарады. Органның (лауазымды адамның) іс жүргізуіндегі іс бойынша әкімшілік құқық бұзушылық үшін әкімшілік жаза қолдану мерзімінің өтуі осы адамдарды күштеп әкелу туралы ұйғарым шығарылған кезден бастап тоқтатыла тұрады. ӘҚБтК-нің 744-бабының үшінші бөлігінде аталған адамдар органға (лауазымды адамға) іс жүзінде жеткізілген кезден бастап осы мерзімді есептеу қайта басталады және іс сотқа жіберіледі.";

9) 17-тармақтың екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"17. Әкімшілік құқық бұзушылықты қылмыстық құқық бұзушылық ретінде дұрыс сараламау әкімшілік құқық бұзушылық оқиғасының орын алмағанын білдірмейді. Осыған орай адамға қатысты қылмыстық істі тоқтату туралы қаулы шығарылғаннан кейін, адамды әкімшілік жауаптылыққа тарту мәселесін шешу кезінде соттар әкімшілік жауаптылыққа тартудың ескіру мерзімдерін есептеу туралы ережелерді қолдануы тиіс.

ӘҚБтК-нің 62-бабының алтыншы бөлігіне сәйкес құқық бұзушының әрекеттерiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық белгiлерi болған кезде қылмыстық iс тоқтатылған жағдайда, тұлға оны тоқтату туралы шешiм келіп түскен күннен бастап үш айдан кешiктiрiлмей әкiмшiлiк жауаптылыққа тартылуы мүмкiн.

Бұл мерзімді есептеу әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама жасауға құқығы бар органның (лауазымды адамның) қылмыстық істі тоқтату туралы қаулысын алған кезден басталады (органның тиісті хат-хабарларының тізілімінде тіркелген күні).";

10) мынадай мазмұндағы 18-2-тармақпен толықтырылсын:

"18-2. ӘҚБтК-нің 741, 742-баптарында көзделген мән-жайлардан басқа, әкімшілік жауаптылықтан босату институттарының бірі маңызы аз әкімшілік құқық бұзушылық болып табылады.

Әкімшілік жауаптылықтан босату үшін осы негізді қолдану тек әкімшілік құқық бұзушылықтардың материалдық құрамдарымен ғана шектелмейді және тек жеке тұлғаларға ғана емес, заңды тұлғаларға да қатысты болуы мүмкін.

Құқық бұзушылықтың маңызы болмашы болған жағдайда адамды әкімшілік жауаптылықтан босату кезінде заң шығарушы ӘҚБтК-нің 64-1-бабына ескертпеде айқындаған өлшемшарттарды негізге алу, атап айтқанда: әкімшілік құқық бұзушылық жасаудың мән-жайларын, оның ішінде құқық бұзушының жеке басын, қолсұғушылық объектісін, ал келтірілген зиян болған кезде оның мөлшерін ескеру қажет.";

11) мынадай мазмұндағы 20-1-тармақпен толықтырылсын:

"20-1. Егер ӘҚБтК-нің 57-бабында көрсетілген мән-жай ӘҚБтК-нің Ерекше бөлігінің тиісті бабында әкімшілік құқық бұзушылық құрамының біліктілік белгісі ретінде көзделсе, ол жауаптылықты ауырлататын мән-жай ретінде қайта ескерілмейді.";

12) 22-тармақтың екінші абзацындағы "440 (төртінші және бесінші бөліктерінде)" деген сөздер "440 (үшінші бөлігінде)" деген сөздермен ауыстырылсын;

4. "Әкімшілік құқық бұзушылық жөніндегі іс бойынша соттың қаулысы туралы" 2018 жылғы 20 сәуірдегі № 5:

1) 7-тармақта:

бесінші абзацтағы "Заңының" деген сөзден кейін "(бұдан әрі – Құжаттар туралы заң)" деген сөздермен толықтырылсын;

мынадай мазмұндағы жетінші абзацпен толықтырылсын:

"Құжаттар туралы заңның 6-бабының 4-тармағына сәйкес жеке және заңды тұлғаларға цифрлық құжаттар сервисі арқылы пайдаланылатын және берілетін жеке басты куәландыратын құжаттардың қағаз жеткізгіштегі құжаттармен мәні бірдей.";

2) 13-тармақтағы екінші абзац алып тасталсын;

3) 18-тармақтағы "ілеспе жүкқұжатты," деген сөздер алып тасталсын;

4) 22-тармақтағы "Әкімшілік іс жүргізу" деген сөздер "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша іс жүргізу" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 23-тармақтың бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"Өзіне қатысты әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы іс қозғалған адамға салынған әкімшілік айыппұлдың мөлшерін ӘҚБтК-нің 829-11-бабының екінші бөлігі негізінде қысқарту құқығы көзделген. Бұл нормада қысқартудың төменгі шегі жоқ, алайда қысқартудың шектеуші жоғарғы шегін (әкімшілік айыппұлдың жалпы сомасының отыз пайызынан асырмай) сақтау міндетті екендігін соттардың ескергені жөн.";

6) 32-тармақтағы "2018 жылғы 1 қыркүйектен бастап қолданысқа енгізілетін 30-тармақтың төртінші абзацын қоспағанда," деген сөздер алып тасталсын.

2. Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабына сәйкес осы нормативтік қаулы қолданыстағы құқық құрамына қосылады, жалпыға бірдей міндетті болып табылады және алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы	А. Мерғалиев
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының судьясы, жалпы отырыс хатшысы	Г. Әлмағамбетова