Об утверждении Программы развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева" на 2023 – 2027 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 мая 2023 года № 401.

      В соответствии с подпунктом 8) статьи 3 Закона Республики Казахстан "О науке" и подпунктом 21-6) статьи 1 Закона Республики Казахстан "Об образовании" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Утвердить прилагаемую Программу развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева" на 2023 – 2027 годы.

      2. Настоящее постановление вводится в действие со дня его подписания.

      Премьер-Министр
Республики Казахстан
А. Смаилов

  Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 26 мая 2023 года № 401

Программа развития
некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева" на 2023 – 2027 годы

Содержание

      Раздел 1. Введение

      Паспорт Программы развития

      Раздел 2. Описание перспектив организации высшего и (или) послевузовского образования с учетом текущего состояния и долгосрочных целей

      Раздел 3. Блок аналитического и прогностического обоснования Программы развития

      Подраздел 1. Анализ состояния деятельности организации высшего и (или) послевузовского образования, ключевых проблем и их причин

      Подраздел 2. Оценка инновационного потенциала коллектива

      Подраздел 3. Прогноз тенденций изменения рынка труда на потребности в кадрах

      Раздел 4. Видение, миссия, стратегические цели и задачи развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева"

      Раздел 5. Миссия

      Раздел 6. Стратегический блок Программы развития

      Подраздел 1. Место и роль в системе высшего и послевузовского образования Казахстана

      Подраздел 2. Академическая политика

      Подраздел 3. Развитие инновационного потенциала и его достижение

      Подраздел 4. Коммерциализация научно-технических разработок

      Раздел 7. Пути достижения поставленной цели Программы развития

      Подраздел 1. Академическая деятельность

      Подраздел 2. Научная деятельность

      Подраздел 3. Социальная деятельность

      Подраздел 4. Планируемые финансовые средства на создание научно-исследовательского хаба

      Раздел 8. Описание ожидаемых результатов реализации Программы развития

      Целевые индикаторы Программы развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева" на 2023 – 2027 годы

      План мероприятий по реализации Программы развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева" на 2023 – 2027 годы

Раздел 1. Введение

      Программа развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева" (далее – Программа развития) разработана в соответствии с приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 25 октября 2018 года № 590, Национальным планом развития Республики Казахстан до 2025 года, постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 марта 2023 года № 248 "Об утверждении Концепции развития высшего образования и науки в Республике Казахстан на 2023 – 2029 годы", а также с учетом стратегических и программных документов Республики Казахстан и определяет миссию, видение, стратегические направления, цели и задачи некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева" (далее – КазНИТУ, университет) на 2023 – 2027 годы.

      КазНИТУ является лидером технического образования в Казахстане, укомплектованным высококвалифицированными учеными, способными решать технические задачи самой высокой сложности, генерирующими изобретения, которые могут внедряться в технологические процессы предприятий.

      В настоящей Программе развития изложены новые ступени развития университета на период 2023 – 2027 годы. Планируется отслеживать прогресс приоритетов, направлений и целей, используя соответствующие индикаторы, ориентировочные показатели для сравнительного анализа. С помощью этих инструментов университет сможет эффективно использовать ресурсы, реагировать на вызовы внешней среды, а также обновлять Программу развития, сохраняя приверженность миссии университета.

      В настоящее время тенденция развития университета на мировом уровне требует развития третьей миссии – взаимодействие с обществом.

      Три основных аспекта деятельности КазНИТУ по третьей миссии: трансфер технологий и инноваций, продолженное обучение и социальное участие – это политика по влиянию на развитие общества и внешней среды.

      Для подготовки конкурентоспособных кадров в КазНИТУ используется методика объединения знаний производства + образования – дуальное образование.

      Для достижения поставленных целей Программой развития университета на 2023 – 2027 годы предлагается создание научно-исследовательского хаба новых технологий в инженерном образовании и науке (далее – хаб), отвечающего вызовам времени, нормативным документам и задачам по развитию науки и повышению качества высшего образования, поставленным в Послании Главы государства.

      Результатом реализации Программы развития будет являться высокий уровень научных исследований, образования, проектной работы, признаваемых в глобальном масштабе для вхождения КазНИТУ в состав ведущих исследовательских университетов мира как университета, являющегося одним из двигателей модернизации национальной системы инженерного образования и науки и вносящего значительный практический вклад в инновационное развитие и глобальную конкурентоспособность Казахстана.

Паспорт Программы развития

Наименование Программы развития

Программа развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева" на 2023 – 2027 годы.

Основание для разработки

1. Закон Республики Казахстан "Об образовании".
2. Закон Республики Казахстан "О науке".
3. Закон Республики Казахстан "О государственной молодежной политике".
4. Закон Республики Казахстан "О коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности".
5. Выступление Главы государства Касым-Жомарта Кемелевича Токаева на юбилейной сессии Национальной Академии наук от 1 июня 2022 года.
6. Национальный план развития Республики Казахстан до 2025 года, утвержденный Указом Президента Республики Казахстан от 15 февраля 2018 года № 636.
7. Концепция развития высшего образования и науки в Республике Казахстан на 2023 – 2029 годы, утвержденная постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 марта 2023 года № 248.
8. Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 25 октября 2018 года № 590 "Об утверждении структуры и правил разработки программы развития организации высшего и (или) послевузовского образования".

Разработчик

Министерство науки и высшего образования Республики Казахстан (далее – МНВО)

Цель

Трансформация университета в ведущий научно-исследовательский, технический и образовательный центр системообразующих отраслей экономики страны

Задачи

1. Интеграция научной деятельности и образовательного процесса на всех уровнях высшего и послевузовского образования.
2. Подготовка лидеров нового поколения – 10 % докторантов PhD от общего числа студентов.
3. Известность и признание на международном уровне за счет публикаций в лучших журналах Q1 и Q2 – 315 научных публикаций.
4. Качественное образование через исследования – не менее 10 % выпускников получают свыше 1000000 тенге заработной платы.
5. Инновации, трансфер и коммерциализация новых технологий (исследования в производство) – сумма контрактных исследований не менее чем на 2 млрд тенге в год.
6. Эффективный менеджмент – повышение уровня удовлетворенности качеством, состоянием инфраструктуры, исследованиями, уровнем цифровизации не менее 90 %.

Сроки реализации

2023 – 2027 годы

Источники финансирования

Необходимые средства:
Общие расходы КазНИТУ на 2023 – 2027 годы составят 77670483 тысячи тенге, из них:
средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу – 45347239 тысяч тенге;
средства от академической мобильности – 178020 тысяч тенге;
средства от научной деятельности – 12048705 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 20096519 тысяч тенге.
В 2023 году – 14719096 тысяч тенге;
средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу – 8259536 тысяч тенге;
средства от академической мобильности – 28516 тысяч тенге;
средства от научной деятельности – 2804705 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 3626339 тысяч тенге.
В 2024 году – 14865486 тысяч тенге;
средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу – 8668245 тысяч тенге;
средства от академической мобильности – 37376 тысяч тенге;
средства от научной деятельности – 2311000 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 3848865 тысяч тенге.
В 2025 году – 15511881 тысяча тенге;
средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу – 9101240 тысяч тенге;
средства от академической мобильности – 37376 тысяч тенге;
средства от научной деятельности – 2311000 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 4062265 тысяч тенге.
В 2026 году – 16183787 тысяч тенге;
средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу – 9555886 тысяч тенге;
средства от академической мобильности – 37376 тысяч тенге;
средства от научной деятельности – 2311000 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 4279525 тысяч тенге.
В 2027 году – 16390233 тысячи тенге;
средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу – 9762332 тысячи тенге;
средства от академической мобильности – 37376 тысяч тенге;
средства от научной деятельности – 2311000 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 4279525 тысяч тенге.
Необходимое внебюджетное финансирование на 2023 – 2027 годы составит 17913452 тысячи тенге, из них:
привлеченные внебюджетные инвестиции – 2124180 тысяч тенге;
средства от образовательной деятельности – 10039251 тысяча тенге;
средства от научной деятельности – 2296000 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 3454021 тысяча тенге.
В том числе в разрезе 2023 – 2027 годов:
в 2023 году – 3168379 тысяч тенге, из них:
привлеченные внебюджетные инвестиции – 287211 тысяч тенге;
средства от образовательной деятельности – 1833088 тысяч тенге;
средства от научной деятельности – 420000 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 628080 тысяч тенге.
В 2024 году – 3491163 тысячи тенге, из них:
привлеченные внебюджетные инвестиции – 432513 тысяч тенге;
средства от образовательной деятельности – 1928593 тысячи тенге;
средства от научной деятельности – 441000 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 689057 тысяч тенге.
В 2025 году – 3640506 тысяч тенге, из них:
привлеченные внебюджетные инвестиции – 449758 тысяч тенге;
средства от образовательной деятельности – 2025022 тысячи тенге;
средства от научной деятельности – 463000 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 702726 тысяч тенге.
В 2026 году – 3797342 тысячи тенге, из них:
привлеченные внебюджетные инвестиции – 467989 тысяч тенге;
средства от образовательной деятельности – 2126274 тысячи тенге;
средства от научной деятельности – 486000 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 717079 тысяч тенге.
В 2027 году – 3816062 тысячи тенге, из них:
привлеченные внебюджетные инвестиции – 486709 тысяч тенге;
средства от образовательной деятельности – 2126274 тысячи тенге;
средства от научной деятельности – 486000 тысяч тенге;
средства от иной деятельности – 717079 тысяч тенге.
Дополнительные средства из республиканского и местного бюджетов не требуются.

Раздел 2. Описание перспектив организации высшего и (или) послевузовского образования с учетом текущего состояния и долгосрочных целей

      КазНИТУ единственная казахстанская организация высшего и (или) послевузовского образования (далее – ОВПО), которой присвоен статус "Национальный исследовательский технический университет". Это определяет основной вектор развития ОВПО, направленный на проведение опережающих научных исследований в области технических наук и создание условий для формирования новой генерации ученых.

      По данным Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан падение активности со стороны работодателей, выражающееся в значительном сокращении количества вакансий, в большей степени коснулось специалистов высокой квалификации – потребность сократилась на 35 % (11,7 тыс. вакансий). При этом спрос на кадры со средней и низкой квалификациями напротив увеличился на 5 % (+2,3 тыс. вакансий) и 9 % (+3 тыс. вакансий) соответственно.

      Пандемия коронавируса еще раз продемонстрировала важность цифровой готовности. В частности, внедрение трансформационных цифровых технологий и цифровые инновации позволили в рекордно короткие сроки создать огромное количество передовых цифровых решений, которые ускорили прогресс восстановления экономической активности и стабилизировали функционирование операционных процессов.

      Также нынешним выпускникам необходимо развивать как hard skills, так и soft skills. В КазНИТУ активно ведется всестороннее развитие обучающихся согласно концепции множественного интеллекта Гарднера: студенты активно используют практико-ориентированный подход, обучаясь в ОВПО и одновременно на предприятиях (логико-математический и лингвистический интеллект), функционирует система зачета физической культуры посещением различных спортивных секций и сдачи президентских тестов (физический интеллект и телесно-кинестетический интеллект), развиты студенческие внутриуниверситетские и международные организации, клубы по робототехнике/augmented reality/virtual reality (межличностный и экзистенциональный интеллект). Модули элективных дисциплин преподаются через такие платформы как Coursera, что позволяет получать знания из ведущих инновационных ОВПО мира (MIT и Stanford). Также привлекаются для чтения гостевых лекций и различных курсов, а также менторинга бизнесмены, ученые исследователи-практики, лидеры общественного мнения. В качестве модулей элективных дисциплин для всех студентов преподаются дисциплины SMM (social media marketing), product и project management от топовых инфлюэнсеров, специалистов PMI (project management institute) и инфобизнесменов.

      В результате на выпуске мы получаем многозадачных коммуникаторов-производственников широкого профиля, готовых решать различные бизнес-кейсы и обладающих разносторонним видением ситуации.

      КазНИТУ видит себя объединяющим началом для научного сообщества, бизнеса и государства согласно концепции тройной спирали, как центр инженерного образования, фундаментальных и прикладных исследований мирового уровня.

      Перспективы деятельности КазНИТУ планируется направить на:

      1) выравнивание доступа и равенства к качественному образованию;

      2) развитие качественной научной инфраструктуры для создания передового научно-технического хаба по генерации инновационных разработок мирового уровня;

      3) развитие инфраструктуры и управления с помощью цифровой трансформации университета;

      4) вклад университета в формирование и развитие HR-менеджмента;

      5) подготовку обучающихся к будущему, включая мотивацию постоянного совершенствования навыков и компетенций на протяжении всей жизни;

      6) внедрение прогрессивных технологических решений науки ОВПО в производственный и промышленный секторы с выходом в мировое научное пространство;

      7) содействие и прямое участие в развитии ведущих отраслей экономики (нефтегазовая, горно-металлургическая промышленность, геология, машиностроение и энергетика, информационные технологии, экология) и увеличении доли частных инвестиций в науку;

      8) взаимодействие с региональными ОВПО в научно-исследовательской и образовательной деятельности.

      Поставленные цели и задачи позволят КазНИТУ обеспечить потребности не только государства, физических лиц и бизнес-сообщества, но и промышленного сектора экономики.

Раздел 3. Блок аналитического и прогностического обоснования Программы развития

Подраздел 1. Анализ состояния деятельности организации высшего и (или) послевузовского образования, ключевых проблем и их причин

      КазНИТУ является старейшим и крупнейшим техническим университетом страны, осуществляющим подготовку квалифицированных инженеров в основных отраслях экономики Казахстана, таких как геология, гидрогеология, нефтегазовая промышленность, металлургия, машиностроение, энергетика, IT и архитектура.

      По состоянию на 2022 год, согласно данным Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан, в городе Алматы получают знания 172000 обучающихся в 42 ОВПО, из которых 7,7 % приходится на КазНИТУ.

      В университете действует 19 научных лабораторий в таких направлениях науки и техники, как химия, нефтехимия, робототехника, машиностроение, приборостроение, строительство, IT, информационная безопасность, среди которых выделяются лаборатория инженерного профиля и Национальная научная лаборатория коллективного пользования информационных и космических технологий, созданные в качестве открытых лабораторий.

      В целом в лабораториях было выполнено 48 и выполняется 3 проекта программно-целевого и грантового финансирования, хозяйственных договоров, общий объем финансирования которых составил порядка 1 млрд тенге.

      В составе КазНИТУ функционирует: 6 академических институтов, 6 научно-исследовательских институтов, товарищество с ограниченной ответственностью (далее – ТОО) "Технопарк", 3 аккредитованные лаборатории, в том числе 2 научные лаборатории коллективного пользования, 2 полигона, 32 кафедры, 46 научных лабораторий и др.

      Подготовка кадров по техническим направлениям ведется по 41 направлению: бакалавриат – 15; магистратура – 15, докторантура – 11.

      В единой системе управления высшим образованием зарегистрировано 196 новых образовательных программ (далее – ОП): бакалавриат – 75, магистратура – 80, докторантура – 41.

      Содержание ОП соответствует государственным общеобязательным стандартам (далее – ГОСО), Атласу новых профессий и компетенций, требованиям работодателей и профессиональным стандартам Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен", а также последним действующим правилам Euro Code в различных областях.

      Контингент обучающихся КазНИТУ по состоянию на 1 сентября 2022 года составляет: бакалавриат – 9918, магистратура – 651, докторантура – 278.

      Учебный процесс на всех уровнях образовательных программ ведется по кредитной технологии на государственном (72 %), русском (25 %) и английском (3 %) языках.

     


      Контингент обучающихся по 3 уровням обучения за три года (2019 – 2022 годы)

      Анализ данных за 2022 год, проведенный в хронологической последовательности, показал прирост набора контингента на образовательный грант по бакалавриату на 27 % по сравнению с 2019 годом.

      В 2016 году между акционерным обществом "Национальная атомная компания "Казатомпром" (далее – АО "НАК "Казатомпром") и КазНИТУ был подписан Меморандум о сотрудничестве, результатом которого явилось открытие Международного научно-образовательного центра атомной промышленности "МЕНОЦАП".

      В рамках этого сотрудничества по состоянию на 2021 год были подготовлены 93 человека. С 2019 года по настоящее время ведется подготовка по образовательным программам Minor (24 ОП), в том числе по заказу крупных компаний, таких как ТОО "КазМунайГаз Инжиниринг", ТОО "КазЦинк", АО "НАК "Казатомпром".

      По данным негосударственного учреждения "Независимое агентство по обеспечению качества в образовании" КазНИТУ по рейтингу среди технических ОВПО занимает первое место.

      Основными критериями при оценке ОВПО являлись: академическая деятельность и результаты трудоустройства, экспертная оценка, репутация у работодателей, оценка студентов, оценка выпускников.

      1. Институциональная аккредитация КазНИТУ проведена в Независимом агентстве по обеспечению качества в образовании (IQAA). Впервые среди ОВПО Республики Казахстан сертификат аккредитации IA от 28 декабря 2020 года № 0121 выдан на 7 лет.

      2. Сертификаты специализированной аккредитации имеет 114 ОП КазНИТУ. Ежегодно проводится мониторинг ОП для обеспечения 100 % аккредитованных ОП.

      Человеческие ресурсы

      На сегодняшний день в КазНИТУ числятся 1589 штатных сотрудников, из них 662 сотрудника – профессорско-преподавательский состав (далее – ППС). В составе штатных сотрудников: доктора по профилю (доктора наук) – 61 чел., кандидаты наук – 195 чел., доктора PhD – 98 чел., магистры – 214 чел., остепененность ППС составляет 55,06 %.

      КазНИТУ провел сравнительный анализ организационных структур лучших университетов мира (Стэндфордский университет, Массачусетский технологический институт, Колорадская горная школа, Техасский университет города Остин) в рамках формирования организационного дизайна и структуры управления университетом. Кроме того, реализован проект "Союз проектных менеджеров Республики Казахстан", в котором были выделены основные и обеспечивающие бизнес-процессы КазНИТУ, определена их рациональность и предложены варианты оптимизации структуры кафедр и институтов, такие как создание высших школ на базе институтов с акцентом на качестве подготовки выпускников.

      Договоры с государственными учреждениями

      В 2019 году в КазНИТУ выполнялись 49 проектов грантового финансирования на сумму 509069,695 тысячи тенге и 5 программ в рамках программно-целевого финансирования на сумму 434149,738 тысячи тенге.

      В 2020 году в КазНИТУ выполнялись вышеуказанные научные 49 проектов грантового финансирования на сумму 510562,358 тысячи тенге и 5 программ в рамках программно-целевого финансирования на сумму 526182,214 тысячи тенге, также в 2020 году выиграно 33 проекта по грантовому финансированию на общую сумму 1641177,848 тысячи тенге.

      В 2021 году в КазНИТУ выполнялись 51 проект грантового финансирования на сумму 876653,56 тысячи тенге и 31 проект внебюджетного финансирования на общую сумму 504053,332 тысячи тенге.

      В 2022 году в КазНИТУ реализовывались 88 проектов грантового финансирования на сумму 1502658,957 тысячи тенге и 1 программа целевого финансирования на общую сумму 389000 тысяч тенге.

      Следует учесть, что ежегодно в среднем в КазНИТУ завершается по 8 проектов. Из 51 проекта 2021 года на исполнение в 2022 году перейдут 43 проекта. В 2022 году завершилось 27 проектов грантового финансирования.

      Также в КазНИТУ в 2022 году выполнялось 44 проекта внебюджетного финансирования на сумму 860362097 тенге.

      Анализ показывает, что финансирование из средств государственного бюджета преобладает над финансированием по частному заказу, однако при этом рост внебюджетного финансирования показывает положительную динамику. Так, финансирование в 2022 году выросло по сравнению с 2019 годом почти в 3 раза, а с 2020 годом на 70 %.

      Договоры с производством

      В целях реализации поручений Первого Президента Назарбаева Н.А. по переходу Республики Казахстан к "зеленой экономике" было создано Совместное инвестиционное предприятие "КазНИТУ & ArcelorMittal Gas Production" по разведке и добыче метана из угольных шахт.

      КазНИТУ проводит научно-исследовательские работы с такими крупными предприятиями, как, например, публичное акционерное общество "Газпром нефть", акционерное общество (далее – АО) "АрселорМиттал Темиртау", ТОО "КазНИТУ ArcelorMittal Gas Production", АО "Эмбамунайгаз", ТОО "НИИЦ ERG", ТОО "ОРКЕН", государственное учреждение "Управление энергетики и жилищно-коммунального хозяйства Алматинской области", АО "ПетроКазахстан Кумколь Ресорсиз", ТОО "KAZ Minerals Aktogay" (КАЗ Минералз Актогай), государственное коммунальное предприятие "Костанай-Су", АО "КазТрансОйл", ТОО "АНПЗ", ТОО "Kazakhmys Coal", АО "СНПС-Актобемунайгаз", Автономный кластерный фонд "ПИТ" ТОО "Семизбай-U", АО "АК Алтыналмас", АО "Каспий нефть", ТОО "Корпорация Казахмыс", и другими в области добычи урана, нефтегазового дела, нефтехимии, машиностроения, горнорудной промышленности, металлургии, гидрогеологии.

      В 2019 году было выполнено 24 проекта, в 2020 году – 21 проект, в 2021 году – 37 проектов, в 2022 году – 44 проекта. Приоритетные направления: "Геология, добыча и переработка минерального и углеводородного сырья, новые материалы, технологии, безопасные изделия и конструкции", "Энергетика и машиностроение", "Информационные, коммуникационные и космические технологии", "Научные исследования в области естественных наук".

      На сегодняшний день действует 156 соглашений/меморандумов с зарубежными ОВПО и организациями, представляющими 32 страны. С начала 2022 года подписано 11 новых соглашений, в настоящий момент активны 12 соглашений по программе Erasmus+.

      КазНИТУ развивает и укрепляет сотрудничество с более 120–ти крупными научно-техническими центрами и ОВПО передовых зарубежных государств: США, Китай, Великобритания, Израиль, Россия, Канада, Германия, Корея, Франция, Малайзия и др.

      По программе академической мобильности студенты выезжают на обучение в течение одного семестра в зарубежные ОВПО таких стран, как Польша, Россия, Германия, Южная Корея, Малайзия. За 2019 год 37 студентов прошли обучение в университетах-партнерах в рамках программ академической мобильности, финансируемым МНВО, Erasmus+, а также за счет собственных средств обучающихся. Ежегодно КазНИТУ отправляет около 30-40 обучающихся в рамках академической мобильности за рубеж, динамика за последние 4 года одинакова, но несмотря на это, с каждым годом количество университетов-партнеров по программе Erasmus+ и двусторонних соглашений увеличивается, что в будущем даст обучающимся больше выбора и возможностей для академической мобильности.

      В рамках программы Erasmus+ преподаватели и административные сотрудники КазНИТУ также проходят стажировку в передовых ОВПО Европейского союза.

      Ведутся работы по заключению соглашений по двудипломным программам с другими университетами (Национальный исследовательский Томский политехнический университет, Санкт-Петербургский политехнический университет Петра Великого) (Российская Федерация), Горно-металлургическая академия им. Станислава Сташица (Польша), Белостокский университет (Польша), Университет Мишкольц (Венгрия) и др).

      Докторанты проходят научную стажировку в Институте геологических наук Польской академии наук (город Варшава, Польша), Университете Адама Мицкевича (город Познань, Польша), Музее естественной истории (город Лондон, Великобритания), Институте "Всегингео" (город Москва, Россия), Исследовательском техническом университете (город Каир, Египет), Государственной ключевой лаборатории угольных ресурсов и безопасной добычи (город Пекин, Китай), Институте геологии и минералогии Сибирского отделения Российской академии наук (город Новосибирск, Россия), Университете Саскачеван (город Соскатун, Канада) и др.

      В 2017 году была запущена совместная программа с Политехническим университетом Валенсии (Испания). 12 магистрантов по специальности "Управление проектами" обучились по программе двойного диплома и получили дипломы в рамках Соглашения между КазНИТУ и Политехническим университетом Валенсии (Испания). Соглашения о двойном дипломе, как правило, подписываются на определенный срок, программа с Политехническим университетом Валенсии была запущена на 3 года и была успешно завершена.

      В рамках реализации Государственной программы индустриально-инновационного развития (далее – ГПИИР) страны КазНИТУ подписал соглашение с университетами Великобритании и Франции. Так, партнерами ведущего технического университета Республики Казахстан стали: по направлению "Машиностроение" – университет Брунеля (Великобритания), "Автоматизация производственных процессов" – университет Жана Моне Сент-Этьен (Франция).

      В рамках реализации ГПИИР страны в КазНИТУ были открыты следующие лаборатории:

      1) лаборатория химического синтеза и нефтедобычи (дата создания – 2017 год);

      2) испытательная лаборатория кафедры "Проектирование и монтаж электронных устройств" (дата создания – 2017 год);

      3) проверочная лаборатория "Цифровые технологии в машиностроении" (дата создания – 2017 год);

      4) лаборатория "Эксплуатация машин и автоматизация производственных комплексов" (дата создания – 2017 год).

      Ученые КазНИТУ являются руководителями и участниками грантовых проектов, целевых программ, проектов коммерциализации технологий, ведут исследования по заказу промышленных предприятий. Научные заслуги коллектива признаются и отмечаются наградами:

      1) Государственная премия Республики Казахстан 2019 года в области науки и техники имени аль-Фараби;

      2) за вклад в научные исследования в номинации "Лидер по количеству научных публикаций" в 2018, 2019, 2020 годах;

      3) за высокие показатели публикационной активности – "Scopus Award" в номинации "High Performance Award" в 2019 году.

      Результаты научно-исследовательских работ ученых и ППС КазНИТУ опубликованы в международных рецензируемых журналах, индексируемых базой данных Web of Science и Scopus, так:

      1) количество научных статей, опубликованных в зарубежных научных изданиях, индексируемых международной базой данных Scopus: в 2016 году – 277, в 2017 году – 357, в 2018 году – 249, в 2019 году – 309, в 2020 году – 369; в 2021 году – 338, в 2022 году – 383;

      2) количество научных статей, опубликованных в зарубежных научных изданиях, индексируемых международной базой данных Web of Science: в 2016 году – 101, в 2017 году – 110, в 2018 году – 142, в 2019 году – 160, в 2020 году – 234; в 2021 году – 161, в 2022 году – 208;

      3) увеличился индекс Хирша ученых и ППС КазНИТУ в базах Scopus и Web of Scienсe. На период 2019 – 2022 годы по базе данных Scopus количество ППС, имеющих индекс Хирша, составляет 485 человек, индекс Хирша варьируется от минимального 1 до максимального 42.

      По типу опубликованного документа преобладают журнальные статьи и составляют 72,9 % от опубликованных работ за вышеуказанный период, 22,4 % занимают материалы конференций, 2,4 % опубликованы как обзорные статьи, 1,3 % принадлежит монографиям или главам книг, остальной 1 % занимают различные редакционные письма и обзоры.

      Для КазНИТУ наблюдается устойчивый рост публикаций в соавторстве с зарубежными учеными. В 2019 году в базе данных Scopus показатель международных коллабораций составляет 162 научные публикации, а в 2020 году достиг 204 научных материалов и в 2021 году 186 совместных научных работ. В 2022 году количество международных публикаций достигло 197.

      Для издания результатов исследований ученых КазНИТУ располагает 3 научными изданиями: "Вестник КазНИТУ", "Известия НАН РК. Серия геологическая" (журнал индексируется в базе данных Scopus, имеет 47-й процентиль), "Комплексное использование минерального сырья". Также в 2022 году на базе КазНИТУ созданы следующие журналы: "Architecture and Civil Engineering", "Computing & Engineering", "Journal of Energy, Mechanical Engineering and Transport".

      Коммерциализация результатов индивидуальных и групповых научных исследований

      Развитие инновационной деятельности КазНИТУ индексируется также растущей заинтересованностью ученых в апробации и коммерциализации результатов научных исследований и инноваций.

      В 2018 году на базе КазНИТУ совместно с компанией Schlumberger создан Международный центр анализа и разработки месторождений полезных ископаемых, которым в настоящее время проводятся работы по подсчету запасов шахтного метана для компании ТОО "КазНИТУ & ArcelorMittal Temirtau" на территории Карагандинского угольного бассейна, завершены работы по первому этапу на сумму 402 млн тенге, также была построена геологическая, гидродинамическая и петрофизическая модель для подсчета запасов метана угольных пластов.

      Международный центр занимается привлечением венчурных инвестиций в инновационные проекты, такие как разведка и добыча лития из подземных вод площади Колькудук. Подписан меморандум о совместной реализации данного проекта с ведущей канадской компанией в сфере добычи и применении редкоземельных металлов "Condor Green Energy". Размер планируемых инвестиций составляет не менее 1,5 млрд тенге на этапе разведки.

      Вовлеченность в социально-культурную жизнь

      Помимо вышеперечисленного, третья миссия – это вклад КазНИТУ в социально-экономическое развитие страны и регионов Республики Казахстан за счет реализации волонтерских и благотворительных проектов, укрепление взаимосвязи между реализуемыми мероприятиями и Программой развития КазНИТУ, а также инициативами МНВО, местных исполнительных органов (далее – МИО) и поддержкой университетов-партнеров.

      В целях стимулирования сотрудников КазНИТУ к публикационной активности, а также поощрения авторов статей, достигших высоких показателей качества публикации, в университете действует Положение о вознаграждении сотрудников некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский университет имени К.И. Сатпаева" за публикации в рейтинговых (рецензируемых) научных журналах.

      Студенческий профком "Жас қанат" организовывает такие мероприятия, как "Лучшее общежитие", тимбилдинги для обучающихся из социально уязвимых слоев населения, спортивные соревнования и т.д.

      Процесс предоставления обучающимся скидок на образовательные услуги на основании их успеваемости, материального положения и социального статуса описан в Положении по предоставлению образовательных грантов и скидок на образовательные услуги и материальному стимулированию (поощрению) обучающихся КазНИТУ.

      В 2021 – 2022 учебном году обучающимися профильных школ выделены 23 образовательных гранта КазНИТУ. А также студентам, внесшим вклад в пропаганду позитивного имиджа КазНИТУ, предоставляется 100 % скидка на обучение.

      Более 50 студентов получили финансовую поддержку и 10 студентов, обладатели гранта КазНИТУ, обучаются за счет средств компаний-недропользователей.

      В КазНИТУ действует 24 студенческие организации по различным направлениям, которые финансируются за счет средств университета. Ежегодно избирается студенческий деканат, участникам которого выплачивается зарплата. В студенческом деканате состоит 18 человек. Из них в прошлом году 7 человек получали заработную плату по 0,5 ставке. В текущем учебном году (2022 – 2023) планируются выплаты 18 студентам.

      Была профинансирована научная работа обучающихся КазНИТУ по разработке и производству спецтехники для коммунальных служб. Задействовано 12 студентов.

      Для вовлечения вновь поступивших студентов в студенческие клубы и организации студенческие организации ежегодно участвуют на ярмарке студенческих организаций.

      SPE (Society of Petroleum Engineers) – некоммерческая ассоциация профессионалов нефтегазовой отрасли. SPE в КазНИТУ – крупнейшее отделение в Казахстане и одно из ведущих в России и Каспийском регионе.

      ENACTUS КазНИТУ – это сообщество лидеров предпринимательства, которые рассматривают бизнес как способ решения социальных проблем. Студенты сообщества реализуют социально-экономические проекты, которые позволяют людям улучшить качество жизни.

      Студенческий проект "Satbayev Time" занимается вовлечением студентов в университетскую жизнь: распространением важной информации о различных мероприятиях как внутри, так и за его пределами, для дальнейшей взаимосвязи в социальных сетях абитуриентов и выпускников КазНИТУ.

      Лига волонтеров – это общество проводит общественные акции, организует семинары и мастер-классы, а также инициирует молодежные проекты и мероприятия для развития движения волонтерства.

      C целью укрепления идеологии и пропаганды семейных ценностей, возрождения национальных традиций, развития духа патриотизма, вовлечения студентов в реализацию Программы "Рухани жаңғыру" проводятся социальные благотворительные проекты.

      Особое внимание КазНИТУ уделяет антикоррупционной культуре и общему представлению студентов о сущности коррупции. В КазНИТУ планируется создание школы "Парасат", работающей по программам "Саналы ұрпақ", "Адалдық аланы" и "Парасат жолы".

      Для развития инфраструктуры в сферах общественного питания, спорта и здравоохранения (студенческая поликлиника) в 2022 году были привлечены инвесторы для осуществления текущего ремонта объекта аренды, что больше в 4 раза по сравнению с 2019 годом и в 2 раза по сравнению с 2020 годом. Инвестиции в основном направлялись на развитие инфраструктуры, закуп оборудования для мест общественного питания и развития спорта.

      Научная библиотека КазНИТУ – одна из крупнейших библиотек ОВПО страны, общий фонд библиотеки составляет 1717115 экземпляров и обслуживает более 10 тысяч пользователей. Инфраструктура библиотеки состоит из 7 абонементов и 8 читальных залов, оборудованных 144 компьютерами.

SWOT-анализ

Сильные стороны – S (Strengths)

Слабые стороны – W (Weaknesses)

1) 101-150 место в мире согласно QS WUR by Subject в предметной области Petroleum Engineering;
2) 405 место в QS WUR среди 1673 ОВПО мира (1 место среди технических ОВПО Казахстана);
3) рост с 7165 (2019 год) до 4210 (2022 год) места в мире (4 место среди ОВПО Казахстана) в рейтинге Webometrics;
4) первый технический университет Казахстана (по рейтингу IQAA);
5) система менеджмента качества по стандарту ISO 9001:2015;
6) аттестаты аккредитации научных испытательных лабораторий;
7) устоявшиеся отношения с производственным сектором, в частности в области горно-металлургического комплекса, нефтегазодобычи, геологоразведки и т.д.;
8) связи с зарубежными ОВПО, научно-исследовательскими институтами (далее – НИИ), компаниями с зеркальными научными направлениями;
9) собственный образовательный портал дистанционного образования PolytechOnline;
10) высокий уровень работы ППС в дистанционном режиме;
11) высокий уровень цифровизации сервисов и услуг;
12) низкий уровень коррупционных рисков;
13) международная аккредитация в Европейской логистической ассоциации (штаб-квартира в город Брюссель, Бельгия).

1) Недостаточное внедрение современных инструментов менеджмента и принципов корпоративного управления;
2) резкое сокращение ППС на 1300 человек (в период 2016 – 2020 годы) с целью повышения омоложения кадров и увеличения остепененности;
3) низкий уровень опытно-промышленной базы для апробации результатов научно-исследовательских работ (далее – НИР);
4) отсутствие лицензий на проведение ряда работ, что сужает возможности по участию в тендерах;
5) низкий уровень владения ППС иностранными языками;
6) низкая доля коммерциализации;
7) слабая связь с региональными ОВПО;
8) недостаточное количество мест в общежитии для студентов и сотрудников;
9) морально и физически устаревшая инфраструктура;
10) слабый уровень резервного копирования, обеспечения снижения рисков непрерывности бизнеса.

Возможности – O (Opportunities)

Угрозы – T (Threats)

1) Расширение возможности участия КазНИТУ в тендерах путем получения лицензий и сертификатов;
2) активное привлечение национальных компаний, бизнес-структур и других заинтересованных сторон к разработке образовательных программ;
3) целевая подготовка высокопрофессиональных кадров и переподготовка специалистов для компаний;
4) создание инновационной экосистемы;
5) учреждение малых грантов и грантов на лучшую бизнес-идею;
6) внедрение методов проектного управления;
7) совместная деятельность с дочерними и зависимыми научно-исследовательскими институтами с целью разработки новых образовательных программ и реализации научных проектов.

1) Отток имеющихся научных кадров и невосполнение новыми сотрудниками;
2) лимитированность и несоответствие государственных образовательных стандартов подготовки специалистов современным требованиям рынка труда;
3) глобальные вызовы человечества – ковид и т.д.;
4) низкий уровень автоматизации бизнес-процессов;
5) низкий уровень заинтересованности промышленного сектора во внедрении инноваций, отсутствие эффективных стимулов для внедрения результатов научной и научно-технической деятельности;
6) снижение экспорта образовательных и исследовательских услуг;
7) снижение объемов сотрудничества с зарубежными партнерами.

Подраздел 2. Оценка инновационного потенциала коллектива

      В основе формирования и реализации кадровой политики КазНИТУ следующие принципы:

      1) равенство возможностей для роста (по принципам меритократии) и реализации профессионального потенциала, инициативы и творчества сотрудников;

      2) направленность кадровой политики на рост профессиональной компетентности сотрудников;

      3) преемственность и обновление кадров.

      В КазНИТУ реализуется кадровая политика, направленная на формирование профессионального, высококвалифицированного, конкурентоспособного коллектива, сохраняющего традиции и преумножающего его опыт и знания, направленные на повышение качества образовательного процесса и научной деятельности.

      Динамика численности работников КазНИТУ за период 2015 – 2022 годы отражена в таблице.

Наименование показателя

Годы

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Общая численность работников

2201

1860

1801

1495

1476

1535

1484

1547

В том числе:









профессорско-педагогический состав

1128

884

856

668

615

634

605

603

административно-управленческий персонал

258

260

204

180

167

172

157

192

учебно-вспомогательный персонал

259

265

233

193

186

201

201

234

обслуживающий и прочий персонал

456

451

508

454

508

528

521

518

      Динамика численности, остепененности и среднего возраста штатного ППС представлена в таблице. Уровень остепененности варьировался в пределах от 43 % до 68 %.

Качественный состав ППС

Наименование показателя

Годы

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Общая численность ППС, чел.

1128

884

856

668

615

634

605

603

в том числе:









доктора по профилю (доктора наук)

168

108

78

67

66

61

57

61

кандидаты наук

562

318

233

193

165

154

149

187

доктора философии (PhD)

41

40

60

67

73

90

87

84

магистры

217

246

246

219

217

249

225

183


1

2

3

4

5

6

7

8

9

Уровень остепененности ППС, %

68 %

52 %

43 %

49 %

51,1 %

48 %

48,4 %

55,1 %

Средний возраст ППС

58

46

45

44

45

45

45

49

Количество работников, получивших звание "Лучший преподаватель ВУЗа"

4

-

2

3

-

4

3

8

      Средний возраст ППС КазНИТУ на данном этапе составляет 49 лет, преподавателей с учеными степенями – 50 лет. Среди преподавателей с учеными степенями 74 молодых ученых в возрасте до 40 лет.

      Ниже представлена информация о повышении квалификации сотрудников на международном и республиканском уровнях.

Повышение квалификации


2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

На международном уровне

39

43

78

81

16

114

7

На республиканском уровне

52

66

105

92

40

304

360


      В период с 2016 по 2022 годы ППС КазНИТУ в общей сложности было получено 64 ведомственные и правительственные награды, 129 внутриуниверситетских наград (итого 193 награды), премий и стипендий. Полученные награды свидетельствуют о высоком потенциале ученых КазНИТУ, перспективности разработок, а также узнаваемости на мировом и республиканском уровнях.

Подраздел 3. Прогноз тенденций изменения рынка труда на потребности в кадрах

      Подготовка квалифицированных кадров и развитие человеческих ресурсов имеют ключевое значение для системообразующих отраслей Казахстана.

      В Послании Главы государства от 1 сентября 2020 года цифровизация является одним из ключевых инструментов достижения национальной конкурентоспособности. Работа с "данными" должна выйти на новый уровень. Обеспечение единой системы баз данных, их дальнейшее развитие – одна из главных задач индустрии, в том числе развития рынка IT, инжиниринговых и других высокотехнологичных услуг. Перспективным направлением видится взаимодействие IT-отрасли с национальным бизнесом и образованием.

      Для удовлетворения данных кадровых потребностей образовательные программы КазНИТУ разработаны при участии лидеров индустрии, ежедневно работающих с данными, создающих системы поддержки принятия решений.

      Таким образом, вследствие деятельности казахстанских, а также зарубежных экспертов, ученых и практиков в КазНИТУ сформированы ОП "Machine Learning & Data Science".

      74 % образовательных программ КазНИТУ уже обновлено согласно профессиональным стандартам Атласа новых профессий и компетенций по потребности специалистов 2025 года, активно внедряются дополнения в ОП для готовности кадров к перспективным специальностям 2030 года.

      Согласно Атласу новых профессий и компетенций активно ведется внедрение модулей обучения по элективным модулям по таким направлениям, как машинное обучение (машинное компьютерное моделирование), и другим актуальным дисциплинам для обучающихся всех образовательных программ.

      Если говорить о горно-металлургическом направлении, то тут осваиваются курсы по направлениям: удаленное (беспилотное) управление горнорудными машинами и оборудованием с применением искусственного интеллекта, модернизация оборудования с использованием Internet of things и машинного оборудования.

      В настоящее время в рамках Государственной программы "Индустрия 4.0" многие горнодобывающие и нефтегазовые отрасли страны переходят на цифровизацию. Востребованность кадров в горно-металлургическом секторе высокая, до 2027 года будут востребованы металлурги-технологи; специалисты в области переработки золотосодержащих руд, редкометального сырья, металлургического рециклинга. По итогам рейтинга Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен" ОП 6B07203 – "Металлургия и обогащение полезных ископаемых" КазНИТУ получила 3,55 балла за 2019 год и 3,17 балла за 2020 год. В целом наблюдается тенденция улучшения позиций и усиления по достижениям обучающихся. В 2020 году ОП поднялась в рейтинге с 5 на 4 место, увеличилась средняя заработная плата и сократилась продолжительность поиска работы (в месяцах) по сравнению с 2019 годом. Трудоустройство выпускников по данным Государственного центра по выплате пенсий в целом составляет 75,4 %.

      В настоящее время имеется 819 договоров с предприятиями – базами практик, КазНИТУ в этом году заключил более 78 новых договоров и меморандумов по вопросам трудоустройства выпускников: ТОО "Атырауский нефтеперерабатывающий завод", ТОО "Корпорация "Казахмыс", компания "Казцинк", АО "НАК "Казатомпром", компания "KAZ Minerals", АО "Волковгеология", ТОО "ТЕНГИЗШЕВРОЙЛ", АО "НК "КазМунайГаз", АО "Казахтелеком", ТОО "Business Applications Solutions", ТОО "Инжинирнговая компания "КахГипроНефтеТранс", ТОО "Kazakhstan Petrochemical Industries Inc.", TOО "Казахский институт транспорта нефти и газа", ТОО "Фик Алел" (компания Nordgold), ТОО "КазИнфоТех АЦП", ТОО "ИнтегроЭксперт Казахстан" и другие.

      АО "НАК "Казатомпром" представил программу развития молодых специалистов IZBASAR для выпускников КазНИТУ, ТОО "Казцинк" и АО "КазТрансОйл" – свои стипендиальные программы. Программу производственной практики и стажировки представили также международная горнорудная компания Nordgold и компания KAZ Minerals.

      Данные по заработной плате выпускников КазНИТУ по данным рейтинга центра Datanomix:

      1) за 2022 год среднемесячная заработная плата составила 310500 тенге;

      2) за 2022 год медианная заработная плата составила 201840 тенге.

      Коэффициент отношения средней заработной платы к средней заработной плате в Казахстане за 2022 год составляет 0,99.

      Коэффициент отношения средней заработной платы к минимальной заработной плате в Казахстане за 2022 год составляет 5,17.

      Один из ключевых конечных индикаторов – увеличение доли трудоустроенных выпускников в первый год после окончания университета. Востребованность выпускников является главным показателем образовательной деятельности КазНИТУ.

Анализ трудоустроенных студентов в период 2019 – 2022 годы

Показатели/годы

2019

2020

2021

2022

Всего выпуск (чел.)

2455

1182

1570

1993

Трудоустроены (чел.)

2234

981

1479

997

% трудоустроенных

91

83

94,2

82,1 (07.12.2022)


     


      Динамика трудоустройства выпускников университета в 2020 – 2022 годах

      Согласно диаграмме процент трудоустройства выпускников в 2019 году составил 91 %, в 2020 году – 83 %, в 2021 году – 94,2 %. Небольшое снижение в 2020 году объясняется последствиями пандемии. Трудоустройство выпускников 2022 года за первые три месяца после завершения обучения составило 82,1 % (по состоянию на 07 декабря 2022 года).

      Для развития этого показателя КазНИТУ привлекает национальные компании, бизнес-структуры и другие заинтересованные стороны к разработке ГОСО и рабочих учебных планов специальностей (курсы по выбору). Ведет совместную деятельность с дочерними и зависимыми научно-исследовательскими институтами с целью разработки новых образовательных программ и реализации научных проектов.

      Как показывает анализ данных по трудоустройству за последние 3 года институты показывают улучшенную динамику. Самый высокий уровень трудоустройства в 2022 году в институте "Энергетика и машиностроение" – 96,8 %. Востребованы образовательные программы "Электроэнергетика" и "Теплоэнергетика" – 100 %. По институту "Автоматика и информационные технологии" востребованы образовательные программы "Системы информационной безопасности" и "Информационные системы" – 100 %. По "Горно-металлургическому институту" самый высокий показатель трудоустройства по образовательным программам "Горное дело" и "Металлургия" – 98,5 % и 95,5 % соответственно. По институту "Геология и нефтегазовое дело" высокие показатели трудоустройства по образовательным программам "Химическая технология органических веществ" и "Геология и разведка месторождений полезных ископаемых" – по 94 %. По институту "Архитектура и строительство" востребована образовательная программа "Транспортное строительство" – 94,6 %.

      Анализируя ситуацию на рынке труда, тенденции развития горно-геологического, нефтегазового комплексов, вовлечение в разработку новых месторождений полезных ископаемых, реализация программ по расширению минерально-сырьевой базы страны, повсеместная цифровизация в целом и по отдельным технологическим процессам предприятий по добыче природных ресурсов дают основание для прогноза о повышении спроса в кадрах, конкурентоспособных на рынке труда.

      В этой связи нужно отметить, что реализация Программы развития позволит поднять на новый уровень качество научных исследований в КазНИТУ, совместить теорию и практику при обучении студентов, в том числе через дуальное обучение.

      Реализация Программы развития даст возможность привлечь лучшие базы, производственные практики, проводить качественные исследования, готовить кадры на передовом оборудовании, создать трехуровневую подготовку научных кадров (научная школа – центр – лаборатория), где будут сконцентрированы ученые КазНИТУ.

Раздел 4. Видение, миссия, стратегические цели и задачи развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева"

      КазНИТУ как центр формирования и развития новых областей научного знания, развития научной и научно-производственной коллаборации на казахстанском и международном уровнях сохраняет сущность технического ОВПО в условиях трансформации и вызовов современной цифровой эпохи, развивает и транслирует ценности инженерного образования.

Видение

      "Быть в ТОП 200 ОВПО мира по рейтингу QS".

      Целью Программы развития является трансформация КазНИТУ в ведущий научно-исследовательский, технический и образовательный центр системообразующих отраслей экономики страны, где сконцентрированы лучшие умы страны, обеспечивающие передовые исследования, дающие лучшие знания для нового поколения молодых ученых-практиков. КазНИТУ должен создавать все условия для развития своих ценностей, а таковыми являются обучающийся и преподаватель, если раньше в иерархической структуре во главе стоял ректор, то в новой модели управления ценность генерируется обучающимися и преподавателями, структурные подразделения и непосредственно ректор являются поддерживающими элементами структуры. Направленные меры позволят войти в ТОП-200 лучших ОВПО мира.

     


      Переход модели управления КазНИТУ

      В основе модели управления КазНИТУ применяются методы "Бережливые технологии" и "Хосин Канри". Метод "Хосин Канри" направлен на то, чтобы стратегические цели позволяли увидеть реальные улучшения в повседневной операционной деятельности университета на всех ее уровнях и устранять любого вида потери.

Раздел 5. Миссия

      "Наука и образование во благо человека".

      КазНИТУ в стратегической перспективе позиционирует себя центром инженерного образования Казахстана, Содружества Независимых Государств и Центральной Азии, где научные исследования выполняются на международном уровне, КазНИТУ является базой для подготовки высококвалифицированных специалистов с учетом всех требований рынка, наука и образование направлены во благо человечества.

      Задачи Программы развития КазНИТУ:

      1. Интеграция научной деятельности и образовательного процесса на всех уровнях высшего и послевузовского образования.

      Главная задача, стоящая перед КазНИТУ, – наполнить образование новым качеством и содержанием. Для этого научные исследования станут неотъемлемой частью образовательного процесса.

      Подготовка кадров в новом формате дает возможность обучающимся выбрать кем им стать:

      1) производственником, профессионалом высшего уровня;

      2) исследователем, готовым к научной деятельности;

      3) предпринимателем, создавшим свой стартап в стенах КазНИТУ.

      2. Подготовка лидеров нового поколения – 10 % докторантов PhD от общего числа студентов.

      КазНИТУ испытывает проблемы "кризиса возрастов" в отечественной науке и "полураспада" знаний как следствие сниженной планки качества проводимых исследований. Решение мы видим в прямых инвестициях в таланты, прежде всего в подготовку PhD докторантов.

      КазНИТУ готовит кадры, ориентированные на научную, экспериментально-исследовательскую, педагогическую деятельность в области техники и технологий.

      Реализация этой стратегической цели базируется на решении задач развития образовательных программ докторантуры PhD:

      1) актуализация образовательных программ в соответствии с мировой практикой подготовки научных кадров исходя из потребностей рынка;

      2) качество научного сообщества и ППС (представительство научного коллектива в национальных академиях, премиях, присужденных ППС);

      3) создание научных школ. Научное сообщество нуждается в постоянных контактах, обмене информацией, взаимной оценке трудов, а, следовательно, в формировании научных школ и усилении исследовательской компетенции обучающихся;

      4) развитие инфраструктуры (лучшие кампусы, развитые оснащенные лаборатории, исследовательские/научные центры);

      5) удовлетворение потребностей экономики Казахстана;

      6) направленность исследований докторантов на интеграцию с производством и бизнесом/регионами (коммерциализация научных исследований, передача в производство научных разработок/развитие регионов).

      Эти шаги позволят нам начать формировать кадровую "подушку безопасности", подготовки исследователей-предпринимателей нового поколения.

      3. Известность и признание на международном уровне за счет публикаций в лучших журналах Q1 и Q2 – 315 научных публикаций.

      В КазНИТУ при реализации Программы развития не планируется разделения науки и преподавания. Для проведения современных исследований необходимы полемика, обсуждение результатов научных исследований, критический анализ. В этих целях совершенствуется проведение научно-исследовательских семинаров, конференций для нахождения точек соприкосновения разных кафедр, научных направлений и методов научных исследований. Как результат – формируется атмосфера заинтересованности к научному поиску, определяются совместные исследовательские проекты, создаются возможности для творческого обмена мнениями и идеями, эффективного распространения актуальных знаний и инноваций и развития научных школ.

      В КазНИТУ существуют и развиваются инструменты академической политики, стимулирующие сотрудников публиковаться в престижных международных изданиях.

      Ученый совет принял Положение о вознаграждении сотрудников за публикации в рейтинговых (рецензируемых) научных журналах, которые создают условия для формирования публикационных стратегий, повышения предсказуемости правил и содействия распространению результатов ученых КазНИТУ в мировом академическом сообществе.

      4. Качественное образование через исследования – не менее 10 % выпускников получают свыше одного миллиона тенге заработной платы.

      Реализация этой стратегической цели КазНИТУ базируется на принципе того, что профессиональный путь выпускников складывается и происходит еще во время обучения.

      Выпускники работают в сфере добычи и сервисных услуг для добывающих компаний, исследований и консалтинга, преподавателями, научными сотрудниками в научно-исследовательских центрах, ОВПО, национальных и частных компаниях и других организациях, ведущих исследования, проектную и образовательную деятельность в различных сферах экономики.

      Большинство рабочих мест включает сочетание офисных и полевых работ, использование в работе самых современных компьютерных программ, а также поездки в целях контроля осуществления проектов на месторождениях. Как инженеры-нефтяники выпускники получают высокую стартовую зарплату среди всех инженеров.

      5. Инновации, трансфер и коммерциализация новых технологий (исследования в производство) – сумма контрактных исследований не менее чем на 2 млрд тенге в год.

      Привлечение молодого поколения для решения этой стратегической задачи способствует формированию культуры предпринимательства и пробуждению интереса у молодежи к созданию собственного бизнеса. В КазНИТУ образовательные программы ориентированы на интеллектуальное предпринимательство, разработку прикладных проектов для реального сектора экономики и коммерциализации проектов.

      КазНИТУ как исследовательский университет является одним из основных драйверов роста экономики и общества. Здесь создается "тройная спираль" взаимосвязи КазНИТУ, бизнеса и государства, она обеспечивает генерацию новых знаний (идей), превращение знаний в технологии и развитие культуры качества, создание условий для предпринимательства и появления стартапов.

      6. Эффективный менеджмент – повышение уровня удовлетворенности качеством, состоянием инфраструктуры, исследованиями, уровнем цифровизации не менее 90 %.

      Реализация процесса внедрения модели технологии эффективного менеджмента формулируется следующим образом: процесс его развития является управляемым опосредованно, через автономность системы управления, создание соответствующей инновационной среды КазНИТУ, которая выступит катализатором построения казахстанской экономики, основанной на знаниях (knowledge based economy), путем продвижения корпоративной культуры, бренда, инновационных направлений и создания исследовательского хаба КазНИТУ как основы реализации третьей миссии.

      Предусмотрены задачи, направленные на увеличение эффективности корпоративного управления, повышение прозрачности взаимодействия со стейкхолдерами и единственным акционером, финансовой самостоятельности при принятии управленческих решений и управления КазНИТУ на уровне корпоративного управления.

      Достижение поставленной стратегической цели позволит провести трансформацию КазНИТУ в ведущий научно-исследовательский, технический и образовательный центр системообразующих отраслей экономики страны.

Раздел 6. Стратегический блок Программы развития

Подраздел 1. Место и роль в системе высшего и послевузовского образования Казахстана

      КазНИТУ – единственный национальный исследовательский технический университет, флагман технического образования Казахстана, основан в 1934 году. КазНИТУ сегодня играет важную роль в становлении и развитии научной и практической деятельности в области геологии, горного дела, металлургии Казахстана.

      КазНИТУ стал базой обеспечения инженерными кадрами промышленности республики и одним из главных источников кадров научных, государственных и общественных деятелей Казахстана. Его история связана с именами таких известных ученых и деятелей культуры, как Ашир Буркитбаев, Каныш Сатпаев, Омирхан Байконуров, Акжан аль-Машани, Ильяс Есенберлин, Евней Букетов, Шахмардан Есенов, основателей и участников знаменитого ансамбля "Дос-Мұқасан".

      Основываясь на показателях национальных и международных рейтингов и принимая во внимание постоянное развитие, КазНИТУ занимает первое место среди казахстанских технических ОВПО и кроме того играет роль исследовательского университета, вплотную взаимодействующего с крупнейшими производственными предприятиями Республики Казахстан в своих научно-технических исследованиях. Таким образом, важным приоритетом в высшем и послевузовском образовании является триединство – образование, наука и производство.

      КазНИТУ предстоит наращивать усилия по решению задач, предусмотренных Концепцией развития высшего образования и науки, так следующие индикаторы из Концепции адаптированы под возможности университета и приведены ниже в сравнительной таблице.

      Сравнительная таблица адаптации индикаторов Программы развития с Концепцией

№ п/п

Концепция и иные документы/программы

Индикаторы

Индикаторы КазНИТУ

1

2

3

4

1

Концепция развития высшего образования и науки в Республике Казахстан на 2023 – 2029 годы

Доля трудоустроенных выпускников в первый год после окончания ОВПО (к 2029 году) – 79 %

Доля трудоустроенных в первый год после завершения обучения от общего количества выпускников – 94 %

2

Количество введенных койко-мест общежитий (к 2029 году) – 10000 мест

Улучшение условий проживания обучающихся за счет ремонта и строительства новых общежитий – 1/3

3

Доля ОВПО, реализующих международные образовательные программы, академические обмены с зарубежными партнерами (к 2029 году), – 70 %

Количество программ двойного диплома с зарубежными университетами – 11

4

Степень удовлетворенности научного сообщества, бизнеса и других стейкхолдеров государственным администрированием науки (социологический опрос) (к 2029 году), – 70 %

Удовлетворенность обучающихся, сотрудников и ППС сервисами университета – 90 %

5

Доля молодых ученых от общего числа ученых и исследователей, осуществляющих научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы (далее – НИОКР) (к 2029 году), – 50 %

Доля молодых ученых от общего количества ученых и исследователей, осуществляющих НИОКР и НИР, – 43 %

6

Доля обновленного оборудования лабораторий научных организаций и университетов (к 2029 году), – 40 %

Доля расходов университета на развитие учебной и научной лаборатории – 3,2 %

7

Доля коммерциализируемых проектов от общего количества завершенных прикладных научно-исследовательских работ (к 2029 году) – 50 %

Доля коммерциализируемых проектов от общего количества завершенных прикладных научно-исследовательских работ – 40 %

8

План мероприятий по реализации Плана развития Карагандинской области на 2021 – 2025 годы

Предоставление грантов для реализации новых бизнес-идей

Количество проектов, финансируемых за счет средств государственного бюджета, – 65

9

План развития
Павлодарской области
на 2021 – 2025 годы
Цель 5: Эффективный, оперативно реагирующий на запросы общества государственный аппарат

Доля учебников, переведенных в цифровой формат

Количество электронных ресурсов, внедренных в учебный процесс, – 51500

10

Комплексный план социально-экономического развития Актюбинской области на 2022 – 2025 годы Направление 2: Индустриальное развитие
 

Строительство:
1) завода по производству мобильных буровых установок для добычи нефти с созданием 70 рабочих мест;
2) завода по производству биоразлагаемых пакетов в городе Актобе с созданием 60 рабочих мест;
3) завода по производству нефтехимических реагентов (смазочная добавка для буровых установок) для использования при добыче нефти с созданием 20 рабочих мест;
4) завода по производству фасадных материалов (теплоизоляционные материалы) в городе Актобе с созданием 25 рабочих мест;
5) горно-металлургического комбината AltynEX в селе Алтынды Мугалжарского района (сплав "первичная обработка золота") с созданием 500 рабочих мест;
6) завода по производству цемента в Байганинском районе с созданием 250 рабочих мест;
7) освоение месторождения Лиманное в Хромтауском районе с созданием 300 рабочих мест.

Увеличение доли трудоустроенных в первый год после завершения обучения от общего количества выпускников – 87 %

      Таким образом, за счет внутренних ресурсов планируется создать ОВПО мирового уровня, входящую в ТОП-200 университетов мира, отвечающую международным требованиям качества науки и образования. КазНИТУ должен быть признан не только на отечественном уровне и в мировом академическом пространстве, но и непосредственно работодателями.

Подраздел 2. Академическая политика

      Целями КазНИТУ на ближайшее время являются вхождение в состав ведущих ОВПО мира, а также становление одним из двигателей модернизации национальной системы инженерного образования и науки, вносящим значительный практический вклад в инновационное развитие и глобальную конкурентоспособность Казахстана.

      Задачи академической политики:

      1) подготовка высококвалифицированных инженерно-технических, научных и научно-педагогических кадров для всех отраслей производства;

      2) обеспечение тесного единства обучения и воспитания;

      3) постоянное развитие партнерских отношений с организациями, представителями бизнес-сообщества, органов государственной власти, институтов развития, финансовых институтов, кластерных инициатив с целью автономности новых образовательных программ;

      4) клиентоориентированность;

      5) обеспечение интеграции образования, науки и производства;

      6) интеграция в международное образовательное пространство на основе стратегии интернационализации и имплементации лучших мировых практик;

      7) обеспечение равных условий для всех социальных категорий обучающихся;

      8) внедрение инновационных технологий обучения;

      9) соответствие внешним стандартам обеспечения качества образования;

      10) развитие сервисных инструментов поддержки обучающихся, работников по реализации инновационных проектов;

      11) проведение информационных и практических мероприятий по цифровизации академической деятельности;

      12) разработка учебников и учебных пособий нового поколения.

      Важными стратегическими направлениями развития являются активизация работы с существующими зарубежными ОВПО и установление контактов с новыми партнерами на взаимовыгодной основе, в том числе для организации совместных двудипломных программ. Для этого необходимы изучение и мониторинг зарубежных партнеров, открытых к такому сотрудничеству, а также важно использование возможностей институтов и ППС для установления с зарубежными ОВПО контактов и заключения договоров о двойном дипломе.

      Для увеличения количества студентов, обучающихся в рамках программ академической мобильности, необходимы проведение анализа различных ОВПО и учебных программ на предмет соответствия профиля, установление сотрудничества и переговоры по взаимодействию на выгодных условиях (предоставление бесплатного обучения и (или) проживания студентам, и др.), усиление работы по подаче соответствующих заявок на стипендиальные программы Erasmus+, Mevlana и др.

      Для получения передового опыта в сфере науки и образования – КазНИТУ активно занимается приглашением зарубежных ученых. Чтение лекций осуществляется в соответствии с основными направлениями КазНИТУ. Для увеличения количества приглашаемых зарубежных ученых предусматриваются активное вовлечение институтов в налаживание новых контактов с зарубежными учеными, постоянная связь с иностранными учеными и создание благоприятных условий их пребывания: предоставление жилья и (или) сопровождение в поисках достойных условий жилья, временный доступ на учебный портал, безбарьерная коммуникация на иностранном языке с сотрудниками, обучающимися, преподавателями КазНИТУ.

      С учетом интенсивного развития информационных технологий в мире меняется и сам образовательный рынок, и образовательная среда, в рамках которой реализуется процесс обучения. Мировые тенденции все ярче показывают, что будущее за гибкими моделями образовательного процесса, в котором активно используются различные средства, методы и технологии, в том числе и дистанционные.

      Использование дистанционно-образовательных технологий позволяет:

      1) создать и развивать полноценную систему дистанционного обучения;

      2) развивать новые современные методы обучения;

      3) создавать и адаптировать образовательные материалы в качественно новых формах.

      В целях сохранения лидирующего положения на рынке онлайн-образования планируется усилить позицию КазНИТУ как ОВПО-провайдера онлайн-курсов на национальной и международной платформах открытого образования, где основными стратегическими направлениями развития системы дистанционного обучения КазНИТУ являются:

      1) усиление работы по созданию, размещению и продвижению массовых открытых онлайн-курсов (далее – МООК) на открытых казахстанских и международных платформах онлайн-обучения и увеличение количества слушателей на них;

      2) увеличение количества заключенных корпоративных договоров с партнерами с целью увеличения контингента обучающихся (бакалавриат, второе высшее образование, магистратура, докторантура, EMBA (Executive master of business administration), а также увеличение количества проводимых курсов повышения квалификации;

      3) наличие информационной системы определения заимствования в целях реализации принципов академической честности в ОВПО.

      Все это обеспечит устойчивый рост инновационной экосистемы КазНИТУ, укрепит взаимодействие с организациями и промышленными компаниями и расширит системное развитие предпринимательских способностей, компетенций работников и обучающихся.

      Таким образом, академическая политика в рамках Программы развития будет направлена на дальнейшее совершенствование академической подготовки обучающихся, а также на развитие сотрудничества с корпоративным сектором в целях качественной подготовки и переподготовки специалистов предприятий экономики Казахстана.

Подраздел 3. Развитие инновационного потенциала и его достижение

      Для развития инноваций в аспектах образовательной и научной деятельности исследовательского университета, а также научно-исследовательских институтов, входящих в состав КазНИТУ, необходимы дальнейшее формирование, наращивание и развитие инновационного потенциала.

      Главным ресурсом исследовательской деятельности КазНИТУ является кадровый научный потенциал: интеграция личных ресурсов представителей профессорско-преподавательского состава и административно-управленческого персонала. ППС и ученые КазНИТУ являются руководителями и участниками грантовых проектов, целевых программ, проектов коммерциализации технологий, проводятся исследования по заказу промышленных предприятий, где необходимо показать свои лучшие навыки, умения, продемонстрировать организаторские способности.

      Инновационный потенциал – складывается из совокупности элементов, которые обеспечивают дальнейший инновационный и экономический рост КазНИТУ в целом. Под основными элементами понимаются:

      1)      материально-технические ресурсы;

      2)      кадровые ресурсы;

      3)      организационно-управленческие ресурсы.

      Также необходимо учитывать наличие обеспечивающих элементов, таких как финансовые и информационные ресурсы (знания и умения).

      Развитие инновационного потенциала КазНИТУ направлено на разработку новых механизмов взаимодействия науки, бизнеса и государства, повышение результативности научных исследований, их нацеленности на практическую реализацию и коммерциализацию результатов.

      В настоящее время одной из первостепенных задач КазНИТУ является вовлечение в научную работу большего числа сотрудников и обучающихся. Особое место уделено подготовке молодых ученых, с этой целью Комитетом науки МНВО инициирован ежегодный конкурс на финансирование научных идей молодых ученых из числа докторов PhD. В настоящее время 35 % проектов, выполняемых в КазНИТУ, реализуются под началом молодых ученых.

      Успех современного университета зависит от уровня вовлеченности всех сотрудников в принятие ключевых решений. Стратегия в развитии человеческого капитала позволит осуществить организационную трансформацию университета для проектного подхода и формирования Agile-команд. Эффективно функционирующая организационная структура, сокращение затрат, минимизация издержек, контроль и постановка задач – основные предпосылки выполнения стратегии.

      Развитие HR-менеджмента будет обеспечено за счет использования инновационных подходов к формированию инновационной среды с применением инструментов самообучающейся организации: создание карт компетенций; программы мобильности персонала; развитие корпоративной культуры; новые квалификационные стандарты ППС по талант-менеджменту; Powerful performance management system: организация системы стимулирования, мотивации и дифференциации оплаты труда.

      Эффективность персонала будет оцениваться по системе стимулирования и инструментов (KPI, грейды), обеспечивающих выполнение целей и справедливое вознаграждение.

      Для создания крупных лабораторных центров по специализированным научным направлениям проводится ряд последовательных действий для определения и выявления потенциала научно-исследовательских лабораторий и выбора их направлений:

      1) мониторинг технического состояния оборудования лабораторий и загруженности оборудования и персонала лабораторий КазНИТУ;

      2) подготовка и предоставление результатов анализа функционирования лабораторий;

      3) анализ и подготовка рекомендаций по функционированию лабораторий;

      4) анализ рынка продаж технологий по отраслям, подбор компаний-партнеров для возможности создания необходимых научно-исследовательских инновационных центров.

      После выполнения вышеуказанных работ к 2027 году будут созданы научно-исследовательские лаборатории по кластерам (добывающий, перерабатывающий, обрабатывающий и др.). В дальнейшем планируется развивать указанные направления и на основе привлеченных инвестиций будут созданы совместные новые центры с промышленными предприятиями.

Подраздел 4. Коммерциализация научно-технических разработок

      Трансфер знаний в общество

      В качестве социально ответственного участника социально-экономического развития страны КазНИТУ осуществляет реализацию доступного образования от школьников (поддержание постоянного диалога с будущими абитуриентами и их родителями), краткосрочных курсов, повышения квалификации и профессиональной переподготовки сотрудников предприятий в соответствии с потребностями регионального развития.

      Механизмом реализации данного измерения "третьей миссии" КазНИТУ является открытый доступ к ресурсам для обучения:

      1. Онлайн-обучение Polytechonline.

      Система дистанционного обучения КазНИТУ построена на основе собственного образовательного портала. Образовательный портал создает условия для удаленного взаимодействия преподавателя и обучающегося. Все обучающиеся и ППС КазНИТУ имеют свои виртуальные "личные кабинеты".

      На сегодняшний день на платформе собственной разработки обучается более 10000 человек, имеющих доступ к изучению свыше 3188 дисциплин.

      2. Корпоративные курсы повышения квалификации.

      КазНИТУ предлагает широкий спектр курсов повышения квалификации как для технических специалистов, так и для руководящего менеджмента, разработанных под индивидуальный заказ специалистами профильных сфер по более чем 500 программ обучения по 7 направлениям:

      1) геология и нефтегазовое дело;

      2) горно-металлургическая отрасль;

      3) промышленная инженерия и робототехника;

      4) информационные и телекоммуникационные технологии;

      5) архитектура и строительство;

      6) химические и биологические технологии;

      7) управление проектами.

      3. Проведение конкурсов внутривузовских грантов.

      Обучающиеся непосредственно участвуя в научно-исследовательской работе, расширяют кругозор и включаются в научный дискурс, что способствует формированию у них интереса к знаниям, науке и проведению исследований.

      В 2022 году проведен первый конкурс стартапов среди сотрудников и обучающихся с реальным финансированием победителей. Была подана 51 заявка, определено 6 победителей.

      Интеллектуальная собственность

      За значительный вклад в развитие изобретательской деятельности в евразийском регионе с результатами, значимыми для государств-участников Евразийской патентной конвенции, КазНИТУ награжден золотой медалью Блинникова.

      За три года в АО "Национальный центр государственной научно-технической экспертизы" зарегистрировано 99 научно-исследовательских тем. Активно ведется работа по получению охранных документов. Количество действующих, поданных и полученных патентов, авторских свидетельств за 2019 – 2022 годы составляет 119 охранных документов.

      По состоянию на 1-квартал 2023 года получено 7 охранных документов, в том числе 3 патента на изобретение, 2 патента на полезную модель, 1 Евразийский патент, 1 авторское свидетельство. На сегодняшний день университетом поддерживаются 40 патентов.

Трансфер технологий и инноваций

      Данное измерение "третьей миссии" тесно связано с исследованиями, проводимыми в стенах КазНИТУ. Основная цель – продвижение идей, практик, ноу-хау научных сотрудников, технического знания, интеллектуальной собственности, открытий и изобретений, получаемых в результате исследований.

      Научно-исследовательская деятельность КазНИТУ направлена на разработку конкурентоспособных научных разработок, оказание содействия в реализации индустриально-инновационной стратегии страны.

      КазНИТУ успешно реализует проекты:

      1) "Устройство защиты от несанкционированного доступа "QORG’AY’" (финансировался АО "Фонд науки"). Ведутся переговоры с ТОО "Самрук-Коргалжын", которое занимается сборкой и реализацией отечественных моноблоков;

      2) "Создание опытного производства инновационных алюминиевых сплавов из отечественного сырья и готовых изделий из них с наноструктурным защитным керамическим покрытием" (финансировался АО "Фонд науки"). Создан производственный участок по плавке и литью алюминиевых сплавов. Заключено соглашение о намерении с ТОО "Компания Континент Петролеум" на реализацию партии электроцентробежных насосов (далее – ЭЦН) на сумму 9750 тыс. тенге. На данный момент идет процесс подготовки договора купли-продажи ЭЦН. Ранее осуществлена реализация 15 ЭЦН на сумму 292,5 тыс. тенге;

      3) "Разработка и внедрение газожидкостного ударно-эжекторного комплекса для бурения скважин в сложных горно-геологических условиях с целью разведки и разработки полезных ископаемых для дальнейшей переработки минерального сырья" (финансировался АО "Фонд науки"). В рамках проекта проведены опытно-производственные буровые работы по испытанию секционной шламовой трубы.

      В 2022 году совместно с дочерними организациями (далее – ДО) подано 30 заявок на получение грантов коммерциализации АО "Фонд науки". Победителями стали 13 проектов КазНИТУ и ДО с общей суммой грантов более 3 млрд тенге, из которых в 2022 году грантополучателями получено 176 млн тенге.

      За последние 5 лет и по текущий момент по заказу предприятий и МИО было выполнено 149 проектов на общую сумму 2492070,744 тысячи тенге.

      В рамках выполнения проектов коммерциализации технологий было привлечено 274335,057 тысячи тенге.

      Положительная динамика финансирования проектов коммерциализации демонстрирует высокое качество и заинтересованность в научных разработках КазНИТУ, рост объемов финансирования 2022 года в сравнении с 2020 годом увеличился в 12 раз.

      КазНИТУ продолжит повышать качество научных разработок и уровень коммерциализируемых разработок за счет:

      1) модернизации инфраструктуры лабораторий;

      2) повышения компетентности сотрудников лабораторий;

      3) увеличения количества лицензий КазНИТУ на виды деятельности;

      4) создания опытно-конструкторских бюро;

      5) широкой пропаганды результатов научно-исследовательской деятельности КазНИТУ на отечественных предприятиях и в средствах массовой информации.

Раздел 7. Пути достижения поставленной цели Программы развития

      Реализация задач Программы развития планируется через создание хаба, который позволит создать центр подготовки новой формации кадров для промышленности Казахстана, а также через осуществление мероприятий, указанных в приложениях 1 и 2 к настоящей Программе.

      Функционирование и деятельность хаба будет направлена на несколько направлений: академическая, научная и социальная.

      В хабе планируется создание 6 научных школ, 4 научно-исследовательских центров, школ прототипирования и стартапов, не менее 40 новых лабораторий, а также предусматривается модернизация информационной инфраструктуры КазНИТУ.

      Создаваемые школы и центры

№ п/п

Школы/центры

Создание новых лабораторий

Дооснащение / обновление действующих лабораторий

Научные школы

1

Горно-металлургический комплекс

6

1

2

Нефтегазовая, геологическая, химическая и гидрогеологическая отрасли

6

6

3

Киберфизические системы, робототехника и беспилотные летательные аппараты

7

6

4

Энергетика, возобновляемые источники энергии и машиностроение

13

3

5

Архитектура, строительство, строительные материалы и инженерные системы

2

1

6

Управление проектами и логистика

1

-

Центры

7

Апробация технологий в области обогащения и металлургической переработки минерального и техногенного сырья

3

-

8

Исследования в области радиационной экологии, физики космических лучей, оптической и лазерной молекулярной спектроскопии

2

-

9

Исследования в области водной безопасности и дистанционного зондирования Земли

-

1

10

Исследования в области минералогии, стратиграфии и нановещества

-

1

Школы предпринимательства

11

Школа прототипирования

-

-

12

Школа стартапов

-

-


ИТОГО

40

19

      Создаваемые лаборатории позволят проводить исследования в горно-металлургическом комплексе, нефтегазовой, геологической и химической отраслях, а также в сферах энергетики, машиностроения, строительства и гидрогеологии.

      Каждая создаваемая лаборатория будет проводить исследования с привлечением возможностей других лабораторий при школах в пропорциях 85 % – целевое оборудование по направлению деятельности лаборатории и 15 % – междисциплинарное оборудование, что позволит усилить и создать синергетический эффект от проводимых исследований и позволит довести сумму ежегодных исследований до 2 млрд тенге.

      Точечная подготовка кадров позволит руководителям школ планировать гибкие образовательные программы с ориентацией на текущие потребности рынка совместно с работодателями, готовить кадры в рамках Атласа новых профессий, основанные на международных стандартах.

      Все это обеспечит устойчивый рост экосистемы КазНИТУ, укрепит и расширит взаимодействие с промышленными организациями и компаниями.

      Деятельность хаба направлена на задачи в нижеприведенной таблице.

Научно-исследовательский хаб


Текущая ситуация

Решение

Что необходимо

Как сделать

1

2

3

4

5

Образование

Устаревшая модель обучения (лекция – практика – диплом)

Новый формат образования через исследование

Образовательные программы в рамках R&D закуп оборудования

Готовить обучающихся в новом формате через исследование, увеличить сроки производственной практики, привлечь практиков

Производство

Технологии 20 века, накопившие проблемы без решений

Поиск и решение научным путем проблем производства

Кооперация производства с ОВПО, возможность изучения проблем на производстве

Привлечь бизнес в решение проблем производства

Наука

Круговорот ранее полученных исследований, малое количество новаторских идей

Новые направления исследований через обновление научных баз

Исследования на современном оборудовании, обучение в мировых научных центрах

Приобрести современное оборудование, обучить персонал, открыть доступ к современному оборудованию всем

Социум

Высокий уровень необеспеченности в жилье, нет уверенности в будущем, отсутствие конкурентных навыков

Новые знания, навыки и социальное обеспечение

Обеспечение современными условиями проживания, проведение курсов повышения квалификации в зарубежных научных центрах

Построить новые современные корпусы общежитий, обеспечить не менее 70 % студентов и всех желающих преподавателей местами в общежитиях

Подраздел 1. Академическая деятельность

      Академическая деятельность будет нацелена на подготовку студентов бакалавриата. Подготовка студентов будет акцентирована на развитии у студентов навыков исследований и культуры предпринимательства.

      В основе подготовки кадров будут применены традиционный, дуальный и дистанционный форматы обучения с привлечением работодателей для постоянного обновления и разработки новых инновационных образовательных программ по всем уровням высшего и послевузовского образования в соответствии с приведенной ниже моделью "Образование через исследования".

      Внедрение данной системы позволит готовить квалифицированные кадры, обладающие не только навыками по специальности, но и дополнительными soft skills для производственной и научно-исследовательской деятельности.

      Внедрение разработанной модели позволит КазНИТУ вывести обучение студентов на новый уровень:

      1)      студент, проходя обучение на производстве, будет посвящен в потребности, проблемы специальности и в дальнейшем сможет найти решение в процессе исследовательской работы в ОВПО в рамках своего обучения;

      2)      работодатель будет иметь прямую возможность влиять на учебный процесс, очерчивая круг проблем, возникающих в процессе обучения, тем самым развивая партнерство с КазНИТУ.

     


      Модель КазНИТУ "Образование через исследования"

      Все это дает возможность еще на ранних стадиях профессиональной подготовки оценить потенциал обучающегося и в случае несоответствия заблаговременно скорректировать индивидуальный учебный план выпускника.

      КазНИТУ также заинтересовано в деловом партнерстве с производством, так как получает доступ к оперативной информации о текущем состоянии производственных процессов, а это позволяет постоянно вносить коррективы в образовательные программы.

      Выгоды:

      1) обеспечение высокой доли трудоустройства выпускников;

      2) мотивация выпускников к исследованиям и решениям проблем действующего производства;

      3) быстрая адаптация к производству;

      4) ППС пополняет знания о новых трендах в производстве.

      Преимущества:

№ п/п

Для ППС

Для производства

Для студента

1

2

3

4

1

2

3

4

1.

Омоложение исследовательских кадров

Заинтересованность в проведении исследований

Дополнительные исследовательские навыки

2.

Публикация результатов исследований

Взращивание и хантинг перспективных молодых специалистов

Приобретение навыков публикаций результатов исследований

3.

Взращивание и хантинг перспективных молодых ученых

Социальная ответственность перед молодыми специалистами

Желание обучаться и дальнейшее поступление в магистратуру

4.

Социальная ответственность перед молодыми учеными

Повышение репутации социально ориентированного производства

Исследовательский background в резюме

5.

Повышение репутации исследовательского университета

Подготовка нового поколения исследователей-промышленников

Повышение репутации среди студентов

      Реализация модели "Образование через исследования" для КазНИТУ позволит переориентировать систему подготовки кадров в пользу практико-ориентированных востребованных специалистов.

Подраздел 2. Научная деятельность

      Научная деятельность в хабе будет осуществляться в два блока. Первый блок будет направлен на решение научных задач, идентифицированных через дуальное обучение студентами бакалавриата во время производственных практик.

      Студент, благодаря гибкости учебного процесса за счет академической свободы и измененного государственного общеобязательного стандарта образования, будет планировать свой вектор обучения и план исследований. ППС КазНИТУ выступает в роли менторов, оказывая теоретическую поддержку. При этом за счет гибкости квалификационных требований в качестве практиков будут привлекаться специалисты с производства, которые будут выступать в качестве научных консультантов по возможности трансферта знаний и апробации полученных результатов.

      Второй блок в перспективе достигается через развитие и получение исследовательских навыков у студентов, через выявление текущих проблем производства смогут их исследовать, понять причины и найти решение, что в дальнейшем позволит апробировать полученные результаты в научных журналах.

      Анализ участников проектов за 2022 год показал, что доля участия в научно-исследовательских работах обучающихся возрастом до 25 лет не превышает 4 %, между 26 и 30 годами – 28 %, 30-35 лет составляет 31 %, что показывает хороший результат участия в научных проектах, однако публикационная активность обучающихся не превышает 10 %.

      Важным фактором необходимости модели "Образование через исследование" и увеличения публикаций студентов и доли их в научных проектах является доминирование публикаций, полученных через финансирование научных проектов из средств государственного бюджета, где обязательным требованием является публикация в большинстве случаев не менее 2 статей, индексируемых международной базой данных Scopus. Так, за последние 5 лет публикационной активности университета опубликованы 1940 статей под аффилированностью КазНИТУ (по данным Scival), из которых преобладают публикации в инженерных науках, химии, материаловедении, геологии и IT.

      Проведенные работы позволили занять 405 место среди ОВПО мира по рейтингу QS, 1501+ по рейтингу ТНЕ и войти в ТОП 10 ОВПО страны по публикационной активности.

      В таблице приведены данные по публикационной активности ТОП 10 ОВПО страны. Анализ показал, что КазНИТУ располагается на лидирующих позициях и входит в ТОП 5 ОВПО по количеству цитирований и публикаций на одного автора, учитывая, что среди представленного списка имеется всего 2 технических ОВПО страны (КазНИТУ и Казахстанско-Британский технический университет).

      Таблица – анализ публикационной активности

№ п/п

ОВПО

Количество статей

Количество публикаций на 1 автора

Количество цитирований на 1 автора

Количество цитирований на 1 статью

1

2

3

4

5

6

1.

Казахский национальный университет имени аль-Фараби

5 817

1,44

5,58

3,86

2.

Назарбаев Университет

5 281

2,25

16,25

7,21

3.

Евразийский национальный университет имени Л. Гумилева

3 056

1,27

5

3,92

4.

КазНИТУ им. К.И. Сатпаева

1 940

1,19

3,59

3

5.

Казахский национальный педагогический университет имени Абая

839

0,97

1,91

1,97

6.

Казахстанско-Британский технический университет

817

1,74

5,31

3

7.

Южно-Казахстанский университет имени Мухтара Ауезова

772

0,81

1,13

1,39

8.

Карагандинский университет имени академика Е.А. Букетова

764

1,06

2,72

2,55

9.

Международный казахско-турецкий университет имени Ходжи Ахмеда Ясави

708

1,05

2,24

2,12

10.

Казахский агротехнический университет им. С. Сейфуллина

695

0,97

2,22

2,27

      Для устранения диспропорции научных публикаций за счет средств проектов, финансируемых из государственного бюджета, и публикаций в рамках образовательного процесса необходимо увеличить долю научных результатов, полученных студентами в рамках исследовательской деятельности, что соответствует цели разрабатываемой Программы развития.

      Публикации, полученные в рамках образовательной деятельности, будут обладать актуальностью, нацелены на решение существующих проблем производства и внедрение новых идей и разработок.

      Помимо этого, реализация Программы развития существенно повлияет на основные критерии оценки КазНИТУ, по которому рейтинговое агентство QS оценивает исследовательские университеты.

      Анализ показал, что публикационная активность у ОВПО, входящих в ТОП-200, присутствует большое количество публикаций в Q1 и Q2 – свыше 60 % от общего количества публикаций, у КазНИТУ этот показатель на уровне 40 % или 128 публикаций из 323, также важным условием вхождения в ТОП-200 является показатель цитирования.

      Изучив технические ОВПО по рейтингу, рассмотрев критерии оценки, а также рекомендации, был разработан портрет ОВПО, входящий в ТОП 300 с последующим переходом в ТОП-200, что представлено ниже.

     


      Разработанная модель даст возможность подготавливать квалифицированные кадры, а также позволит студентам получать качественные результаты благодаря исследовательским навыкам по актуальным проблемам производства, что улучшит уровень публикационной активности и цитирования КазНИТУ.

      Подготовка кадров через исследование позволит не только подготовить кадры, востребованные на производстве, но и благодаря исследовательским навыкам увеличить уровень цитирования и публикационной активности, решить существующие проблемы производства, тем самым предоставляя возможность дальнейшей коммерциализации.

Подраздел 3. Социальная деятельность

      Реализация поставленных целей невозможна без социального обеспечения сотрудников университета и обучающихся. Создание научно-исследовательского хаба – это не только оборудование, новые общежития, но и социальная поддержка сотрудников и обучающихся университета. Для этих целей университет, предвосхищая события, смог реализовать один из лучших социальных пакетов среди ОВПО страны, в который вошли самые передовые решения по обеспечению социальных благ.

      Социальный пакет включает в себя:

      1) гибкий график рабочего времени с обязательным пребыванием на рабочем месте с 11:00 до 15:00;

      2) повышение количества дней оплачиваемого отпуска обслуживающему персоналу до 30 дней;

      3) дополнительные выплаты (вакцинация, регистрация брака, похороны, родителям первоклассников и выпускников школ, при выписке из родильного дома, донорам, скрининговые исследования);

      4) возможность удаленной работы 2 дня в неделю;

      5) бесплатное посещение физкультурно-оздоровительного комплекса в университете (профосмотр, занятия спортом в рабочее время);

      6) материальную помощь в размере 2,5 минимального размера заработной платы (далее – МРЗП) (сумма на 2022 год – 150000 тенге) при различных жизненных ситуациях (пожар, аварии, сложная операция, лечение, инвалидность, длительная болезнь и т.д.), а также к юбилейным датам, при смерти членов семьи;

      7) материальную помощь в размере 1 МРЗП (на 2022 год – 60000 тенге) при регистрации первого брака;

      8) помощь многодетным, матерям-одиночкам, семьям, имеющим детей с инвалидностью, и малообеспеченным семьям к началу учебного года в размере 2,5 МРЗП (на 2022 год – 150000 тенге);

      9) продуктовые корзины, бесплатные лекарства (при режимах чрезвычайного положения и чрезвычайных ситуаций);

      10) профсоюзную зону отдыха для сотрудников на базе учебного полигона в городе Қонаев;

      11) комнаты отдыха и психологической разгрузки и другие социально важные объекты;

      12) проведение культурно-массовых, спортивных и корпоративных мероприятий, тимбилдингов, тренингов, мастер-классов и т.д.;

      13) приобретение путевок на санаторно-курортное лечение и детские оздоровительные лагеря на территории Республики Казахстан;

      14) абонементы в фитнес-клубы, бассейны;

      15) новогодние подарки детям до 14 лет. До этого времени были охвачены дети до 10 лет;

      16) программу по обеспечению повышения здоровья сотрудников и их близких родственников (стандартный Сheck up, скрининги, реабилитация после болезни, дневной стационар, программа Anti-age, VIP Сheck up – расширение спектра медицинских услуг для членов профсоюза);

      17) в соответствии с пунктом 4 статьи 87 Трудового кодекса Республики Казахстан сотрудникам КазНИТУ предоставляются социальные отпуска в целях создания благоприятных условий для материнства, прохождения скрининговых исследований, ухода за детьми, получения образования без отрыва от производства и для иных социальных целей.

      Социальный пакет – это важная часть Программы развития университета и при еҰ успешной реализации и финансировании будут построены новые общежития на 10500 мест, тем самым будет ликвидирован дефицит койко-мест, снизится стоимость арендного жилья на рынке.

      Реализация концепции образования через исследования позволит успешно реализовать стратегические задачи по подготовке практико-ориентированных специалистов, которые имея не только знания по профилю, но и исследовательские знания, дополнительные скиллы и навыки публикации результатов исследований, смогут стать востребованными кадрами, которые обеспечены лучшими социальными благами. Благодаря этому будет достигнута стратегическая задача 6 – Эффективный менеджмент – повышение уровня удовлетворенности качеством, состоянием инфраструктуры, исследованиями, уровнем цифровизации не менее 90 %.

      Сформулированные ниже задачи определяют приоритетные направления развития КазНИТУ и пути достижения цели Программы развития.

      Для достижения стратегических задач развития КазНИТУ будут предприняты следующие тактические действия:

      1. В рамках стратегических задач "Качественное образование" и "Качественный контингент университета":

      1) формирование инновационных тем дипломных проектов, актуальных для производства;

      2) разработка механизма академической нагрузки ППС, активно задействованного в науке;

      3) детальный анализ государственных и городских программ по перспективным специализациям;

      4) адаптирование всех программ образования под нужды работодателя;

      5) реализация совместных программ двойного диплома с зарубежными университетами-партнерами;

      6) увеличение доли студентов, обучающихся в рамках академической мобильности, финансируемых за счет средств университета, от общего количества студентов;

      7) увеличение доли информационных систем определения заимствования в целях реализации принципов академической честности в КазНИТУ (наличие соглашения);

      8) увеличение количества студентов Института дистанционного образования и профессионального развития до 200 человек;

      9) увеличение количества проводимых курсов повышения квалификации;

      10) обучение по МООК 1000 слушателей (на платной и бесплатной основе) с выдачей сертификатов о прохождении курсов;

      11) организация 100 МООК с выдачей сертификатов на Polytechonline, из числа которых 2 курса будут размещены на международных платформах онлайн-обучения (Coursera, Udemy и др.).

      2. В рамках стратегических задач "Качественные результаты исследований" и "Качественные научные исследования":

      1) прирост количества научно-исследовательских лабораторий, включая виртуальные (и их аккредитация);

      2) прирост численности исследователей;

      3) объем доходов по НИР и НИОКР от общего дохода университета составляет не менее 20 %;

      4) достижение как минимум 25 проектов, финансируемых за счет средств бизнеса;

      5) количество реализуемых проектов в рамках стартап конкурсов – 3 ед.;

      6) коммерциализация прикладных научных разработок – 10 %;

      7) достижение 315 публикаций в Q1 и Q2 в год;

      8) вхождение в ТОП-3 публикуемых ОВПО Республики Казахстан;

      9) усиление базы нематериальных активов и достижение прироста охранных документов в количестве не менее 25 в год;

      10) доведение количества поддерживаемых охранных документов до 20 патентов в год;

      11) получение международных охранных документов в количестве 5 патентов в год;

      12) создание собственных научных журналов для освещения научных результатов;

      13) продвижение собственных научных журналов в международные базы данных Scopus/Web of Science/ Springer.

      3. В рамках стратегической задачи "Качественное корпоративное управление":

      1) оснащение лабораторного фонда современным оборудованием;

      2) восстановление участия в международных ассоциациях;

      3) модернизация общежитий;

      4) повышение остепененности ППС;

      5) повышение уровня владения английским языком ППС и научных сотрудников;

      6) повышение квалификации сотрудников КазНИТУ.

Подраздел 4. Планируемые финансовые средства на создание научно-исследовательского хаба

      Масштаб реализуемой Программы развития можно определить по 3 направлениям, которые необходимо реализовать через создание хаба.

      Первое направление затрагивает образовательную, научную, социальную и корпоративную деятельность, реализация которых позволит осуществить представленные индикаторы. В основе подготовки кадров будет использована схема, приведенная в подразделе 1 "Академическая деятельность", где основная деятельность это студентоцентрированное обучение через исследования. Фактически экспериментальные группы обучающихся через проведение исследований будут получать новые знания.

      Вторым и наиболее значимым этапом создания хаба являются развитие и создание новой инфраструктуры. Важным аспектом является строительство новых общежитий, возводимые корпуса общежитий позволят устранить дефицит в койко-местах.

      При прогнозном количестве обучающихся 15,7 тысячи обучающихся (государственный заказ – 13,2 тысячи обучающихся, платное обучение – 2,5 тысячи обучающихся) потенциальный дефицит в 2032 году составит 11 тысяч койко-мест. На сегодня КазНИТУ обеспечивает обучающихся лишь 2300 койко-местами.

      Учитывая то, что контингент обучающихся будет расти ежегодно, то строительство новых корпусов общежитий позволит удовлетворять спрос в жилье не только обучающихся, но и преподавателей, и сотрудников университета.

      Третьим направлением является обеспечение необходимым оборудованием реализации образования через исследования, которые предполагают наиболее эффективными методами проводить обучение через исследование, интегрировать лучшие знания и опыт специалистов разных областей знаний и добиться мультипликативного эффекта, выраженного в развитии высшей системы образования в Казахстане.

      Для этих целей в учебных корпусах планируется обеспечить полный цикл исследований, начиная от лабораторных исследований до проведения апробации в научных центрах при университете и дочерних организациях.

      Необходимые средства для реализации Программы развития КазНИТУ:

      Общие расходы на развитие из средств республиканского бюджета на 2023 – 2027 годы составят 77670483 тысячи тенге, из них:

      1) средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу – 45347239 тысяч тенге;

      2) средства от академической мобильности 178020 тысяч тенге;

      3) средства от научной деятельности 12048705 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 20096519 тысяч тенге.

      В 2023 году 14719096 тысяч тенге:

      1) средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу 8259536 тысяч тенге;

      2) средства от академической мобильности 28516 тысяч тенге;

      3) средства от научной деятельности 2804705 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 3626339 тысяч тенге.

      В 2024 году 14865486 тысяч тенге:

      1) средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу 8668245 тысяч тенге;

      2) средства от академической мобильности 37376 тысяч тенге;

      3) средства от научной деятельности 2311000 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 3848865 тысяч тенге.

      В 2025 году 15511881 тысяча тенге:

      1) средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу 9101240 тысяч тенге;

      2) средства от академической мобильности 37376 тысяч тенге;

      3) средства от научной деятельности 2311000 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 4062265 тысяч тенге.

      В 2026 году 16183787 тысяч тенге:

      1) средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу 9555886 тысяч тенге;

      2) средства от академической мобильности 37376 тысяч тенге;

      3) средства от научной деятельности 2311000 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 4279525 тысяч тенге.

      В 2027 году 16390233 тысячи тенге:

      1) средства от образовательной деятельности по государственному образовательному заказу 9762332 тысячи тенге;

      2) средства от академической мобильности 37376 тысяч тенге;

      3) средства от научной деятельности 2311000 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 4279525 тысяч тенге.

      Необходимое внебюджетное финансирование на 2023 2027 годы составит 17913452 тысячи тенге, из них:

      1) привлеченные внебюджетные инвестиции 2124180 тысяча тенге;

      2) средства от образовательной деятельности 10039251 тысяча тенге;

      3) средства от научной деятельности 2296000 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 3454021 тысяча тенге.

      В том числе в разрезе 2023 2027 годов:

      в 2023 году 3168379 тысяч тенге, из них:

      1) привлеченные внебюджетные инвестиции 287211 тысяч тенге;

      2) средства от образовательной деятельности 1833088 тысяч тенге;

      3) средства от научной деятельности 420000 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 628080 тысяч тенге.

      В 2024 году 3491163 тысячи тенге, из них:

      1) привлеченные внебюджетные инвестиции 432513 тысяч тенге;

      2) средства от образовательной деятельности 1928593 тысячи тенге;

      3) средства от научной деятельности 441000 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 689057 тысяч тенге.

      В 2025 году 3640506 тысяч тенге, из них:

      1) привлеченные внебюджетные инвестиции 449758 тысяч тенге;

      2) средства от образовательной деятельности 2025022 тысячи тенге;

      3) средства от научной деятельности 463000 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 702726 тысяч тенге.

      В 2026 году 3797342 тысячи тенге, из них:

      1) привлеченные внебюджетные инвестиции 467989 тысяч тенге;

      2) средства от образовательной деятельности 2126274 тысячи тенге;

      3) средства от научной деятельности 486000 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 717079 тысяч тенге.

      В 2027 году 3816062 тысячи тенге, из них:

      1) привлеченные внебюджетные инвестиции 486709 тысяч тенге;

      2) средства от образовательной деятельности 2126274 тысячи тенге;

      3) средства от научной деятельности 486000 тысяч тенге;

      4) средства от иной деятельности 717079 тысяч тенге.

      Дополнительные средства из республиканского и местного бюджетов не требуются.

Раздел 8. Описание ожидаемых результатов реализации Программы развития

      Результатом Программы развития будет не только обновленная материальная база, обеспечивающая позиционирование КазНИТУ как центра инженерного образования Казахстана, Содружества Независимых Государств и Центральной Азии, где КазНИТУ является базой для подготовки высококвалифицированных специалистов с учетом всех требований рынка, но и созданный исследовательский хаб, где сконцентрированы ведущие ученые, наука и образование направлены во благо человечества.

      Реализация данной Программы развития позволит обобщить новые научные знания, усилить высшее образование через исследования, оснастить лаборатории и научные школы современным оборудованием для проведения НИР конкурентного качества, усилить и стать связующим звеном между всеми заинтересованными сторонами – государственными органами, бизнесом, наукой, образованием и обществом.

      В рамках поставленных задач за весь период реализации Программы развития будут достигнуты следующие показатели:

      1. Интеграция научной деятельности и образовательного процесса на всех уровнях высшего и послевузовского образования:

      1)      доля инновационных ОП, разработанных по заказу отраслевых ассоциаций и предприятий, – 8 %;

      2)      доля приглашенных зарубежных ученых и преподавателей от общего количества преподавателей университета – 4 %.

      2. Подготовка лидеров нового поколения – 10 % докторантов PhD от общего числа студентов:

      1) количество программ двойного диплома с зарубежными университетами – 11;

      2) количество соглашений/меморандумов о сотрудничестве с зарубежными университетами из топ-700 – 12 %;

      3) количество защитившихся докторантов PhD в течение года – 60.

      3. Известность и признание на международном уровне за счет публикаций в лучших журналах Q1 и Q2 – 315 научных публикаций:

      1) количество публикаций в зарубежных научных изданиях, индексируемых Scopus, – 315;

      2) показатель уровня цитируемости университета по отраслям (FWCI – Field-Weighted Citation Impact – 0,82;

      3) доля расходов университета на развитие учебной и научной лаборатории – 3,2 %.

      4. Качественное образование через исследования – не менее 10 % выпускников получают свыше одного миллиона тенге заработной платы:

      1) доля финансирования научной деятельности от общего объема финансирования университета – 21 %;

      2) создание школы прототипирования и стартапов – 2;

      3) количество проектов, финансируемых за счет средств государственного бюджета, – 65 %;

      4) доля трудоустроенных в первый год после завершения обучения от общего количества выпускников – 94 %.

      5. Инновации, трансфер и коммерциализация новых технологий (исследования в производство) – сумма контрактных исследований не менее чем на 2 млрд тенге в год:

      1) количество созданных новых научных лабораторий – 12;

      2) доля коммерциализируемых проектов от общего количества завершенных прикладных научно-исследовательских работ – 40 %;

      3) доля молодых ученых от общего количества ученых и исследователей, осуществляющих НИОКР и НИР, – 43 %.

      6. Эффективный менеджмент – повышение уровня удовлетворенности качеством, состоянием инфраструктуры, исследованиями, уровнем цифровизации не менее 90 %:

      1) улучшение условий проживания обучающихся за счет ремонта и строительства новых общежитий – 1/3;

      2) количество электронных ресурсов, внедренных в учебный процесс, – 51500;

      3) удовлетворенность обучающихся, сотрудников и ППС сервисами университета – 90 %;

      Структура необходимых финансовых ресурсов включает расходы на обеспечение качественного образовательного процесса, основанного на мировой практике, развитие научной и инновационной деятельности, коммерциализацию научно-технических разработок, создание современной научно-образовательной и информационно-коммуникационной инфраструктуры, реализацию программ повышения квалификации кадрового состава, международные академические и студенческие обмены, процедуры по международной сертификации, аккредитации, патентованию, модернизации и др.

      Одними из главных направлений работы станут формирование новых образовательных программ, ориентированных на потребности рынка, поддержка инновационной деятельности, создание инновационных предприятий, ориентированных на повышение эффективности триады "образование – наука – бизнес".

      Реализация Программы развития будет осуществляться путем обеспечения современным научным оборудованием, выполнения перспективных научных проектов и программ, результаты которых будут опубликованы в журналах с высоким импакт-фактором, внедрены в реальный сектор экономики страны.

      Будет осуществляться подготовка специалистов по приоритетным направлениям развития Республики Казахстан, обеспечена динамика деятельности университета в национальных и международных рейтингах; сформирована система подготовки кадров, ориентированная на потребности производства, сформированы новые учебные планы по специальностям с учетом передового опыта международной практики и исследовательской компоненты.

      Одним из путей реализации Программы развития является аккредитация образовательных программ как в стране, так и за рубежом. Образовательные программы будут обеспечены учебниками нового поколения, современным научным и учебно-лабораторным оборудованием, информационными и вычислительными ресурсами, будут использованы новейшие технологии обучения, основанные на принципе "обучение через исследование", реализована концепция интернационализации образования.

      Будет модернизирована инфраструктура КазНИТУ, реализована современная система управления человеческими ресурсами, созданы условия для творческой самореализации профессорско-преподавательских и административно-управленческих кадров, а также студентов, магистрантов и докторантов. Будет реализована эффективная система повышения квалификации ППС и административно-управленческих кадров на национальном и международном уровнях и привлечения зарубежных профессоров и консультантов.

      Продолжая эффективное сотрудничество с национальными кластерами, зарубежными бизнес-компаниями и международными организациями в области подготовки кадров, научных исследований и инновационных разработок, КазНИТУ увеличит долю обучающихся иностранных студентов и преподавателей, имеющих опыт преподавания на иностранном языке и прошедших стажировки в зарубежных ОВПО. Будет создана соответствующая стандартам ведущих мировых ОВПО инфраструктура учебно-научно-инновационной деятельности, функционировать современный студенческий кампус со всеми необходимыми условиями для академической, исследовательской, производственной деятельности и студенческой жизни. Исследовательские и учебные лаборатории будут оснащены современными приборами и оборудованием. Будет обеспечен доступ пользователей к новейшим отечественным и зарубежным информационным ресурсам.

      Реализация всех поставленных задач действительна при возможности гибкого реагирования на изменения потребности рынка труда и полного объема финансирования в рамках реализации Программы развития и это обязательное условие для успешного создания научно-исследовательского хаба новых технологий в инженерном образовании и науке.

  Приложение 1
к Программе развития
некоммерческого акционерного
общества "Казахский национальный
исследовательский технический
университет имени К.И. Сатпаева"
на 2023 – 2027 годы

Целевые индикаторы Программы развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева" на 2023 – 2027 годы

№ п/п

Целевые индикаторы

Единица измерения

В плановом периоде

2023

2024

2025

2026

2027

1

2

3

4

5

6

7

8

Задача 1. Интеграция научной деятельности и образовательного процесса на всех уровнях высшего и послевузовского образования

1.

Доля инновационных ОП, разработанных по заказу отраслевых ассоциаций и предприятий

%

6

6

7

7

8

2.

Доля приглашенных зарубежных ученых и преподавателей от общего количества преподавателей университета

%

1

1,5

2

3

4

Задача 2. Подготовка лидеров нового поколения – 10 % докторантов PhD от общего числа студентов

3.

Количество программ двойного диплома с зарубежными университетами

ед.

2

4

6

10

11

4

Количество соглашений/меморандумов о сотрудничестве с зарубежными университетами из топ-700

ед.

4

6

8

10

12

5.

Количество защитившихся докторантов PhD в течение года

ед.

40

45

50

55

60

Задача 3. Известность и признание на международном уровне за счет публикаций в лучших журналах Q1 и Q2 – 315 научных публикаций

6.

Количество публикаций в зарубежных научных изданиях, индексируемых Scopus

ед.

230

250

275

300

315

7.

Показатель уровня цитируемости университета по отраслям (FWCI – Field-Weighted Citation Impact)

коэф.

0,76

0,77

0,79

0,8

0,82

8.

Доля расходов университета на развитие учебной и научной лабораторий

%

1,5

2

2,5

3

3,2

Задача 4. Качественное образование через исследования – не менее 10 % выпускников получают свыше 1000000 тенге заработной платы

9.

Доля финансирования научной деятельности от общего объема финансирования университета

%

17

18

19

20

21

10.

Создание школы прототипирования и стартапов

ед.

0

0

0

1

1

11.

Количество проектов, финансируемых за счет средств государственного бюджета

ед.

50

52

56

61

65

12.

Доля трудоустроенных в первый год после завершения обучения от общего количества выпускников

%

92

92,5

93

93,5

94

Задача 5. Инновации, трансфер и коммерциализация новых технологий (исследования в производство) – сумма контрактных исследований не менее чем на 2 млрд тенге в год

13.

Количество созданных новых научных лабораторий

ед.

0

7

10

11

12

14.

Доля коммерциализируемых проектов от общего количества завершенных прикладных научно-исследовательских работ

%

28

29

35

37

40

15.

Доля молодых ученых от общего количества ученых и исследователей, осуществляющих НИОКР и НИР

%

29

33

37

40

43

Задача 6. Эффективный менеджмент – повышение уровня удовлетворенности качеством, состоянием инфраструктуры, исследованиями, уровнем цифровизации не менее 90 %

16.

Улучшение условий проживания обучающихся за счет ремонта и строительства новых общежитий

ед.

1/0

1/0

1/1

1/2

1/3

17.

Количество электронных ресурсов, внедренных в учебный процесс

ед.

34 535

37 600

45 300

50 000

51500

18.

Удовлетворенность обучающихся, сотрудников и ППС сервисами университета

%

75

80

85

87

90

  Приложение 2
к Программе развития
некоммерческого акционерного
общества "Казахский национальный
исследовательский технический
университет имени К.И. Сатпаева"
на 2023 – 2027 годы

План мероприятий по реализации Программы развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева" на 2023 – 2027 годы

№ п/п

Мероприятия

Единица измерения

Показатели прямых результатов

Форма завершения

2023

2024

2025

2026

2027

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Задача 1. Интеграция научной деятельности и образовательного процесса на всех уровнях высшего и послевузовского образования

1.

Увеличение доли приглашенных практиков с производства от общего числа ППС

%

5

7

9

11

15

отчетная информация

2.

Увеличение доли обучающихся и ППС, направляемых на стажировки в рамках сотрудничества с зарубежными университетами

%

1

1,5

2

2,5

3

отчетная информация

Задача 2. Подготовка лидеров нового поколения – 10 % докторантов PhD от общего числа студентов

3.

Выделение дополнительных внутриуниверситетских финансируемых грантов на проведение исследований

ед.

10

10

15

20

25

отчетная информация, договоры

4.

Увеличение количества постдокторских программ

ед.

10

12

15

17

20

отчетная информация, приказы

Задача 3. Известность и признание на международном уровне за счет публикаций в лучших журналах Q1 и Q2 – 315 научных публикаций

5.

Повышение ежегодного объҰма стимулирующих выплат за публикационную активность в высокорейтинговых изданиях

млн тенге

20

30

40

50

80

отчетная информация

6.

Прирост семинаров и курсов по методологии исследований, статистическому анализу, лабораторным методам, написанию научных работ и управлению цитированием

ед.

20

25

35

45

60

отчетная информация

7.

Повышение количества научных изданий, индексируемых базами данных Scopus или Web of Science

ед.

1

1

2

2

3

индексируемые издания

Задача 4. Качественное образование через исследования – не менее 10 % выпускников получают свыше 1000000 тенге заработной платы

8.

Повышение количества проведенных ярмарок научных разработок и конференций с участием производства и бизнеса

ед.

5

7

10

15

20

отчетная информация

9.

Повышение количества стартап-проектов обучающихся и сотрудников университета

ед.

5

5

10

15

20

договоры

10.

Повышение уровня удовлетворҰнности работодателей качеством подготовки выпускников

%

65

70

75

80

90

результаты анкетирования

Задача 5. Инновации, трансфер и коммерциализация новых технологий (исследования в производство) – сумма контрактных исследований не менее чем 2 млрд тенге в год

11.

Увеличение количества полученных патентов и иных охранных документов (промышленные образцы, полезные модели и авторские права)

ед.

12

15

20

25

30

патенты, авторские свидетельства

12.

Прирост количества научных/испытательных лабораторий, имеющих аккредитацию, от уровня 2023 года (2023 год – 3)

ед.

1

1

1

2

3

сертификаты об аккредитации

13.

Ежегодный прирост количества проектов коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности

ед.

2

3

3

4

5

договоры, отчетная информация

Задача 6. Эффективный менеджмент – повышение уровня удовлетворенности качеством, состоянием инфраструктуры, исследованиями, уровнем цифровизации не менее 90 %

14.

Улучшение состояния инфраструктуры на основе оценок или обратной связи ППС, сотрудников и студентов

%

65

70

75

80

90

результаты анкетирования

15.

Повышение финансирования в ремонт и модернизацию существующих общежитий

млн тенге

50

50

100

100

120

отчетная информация

16.

Увеличение дохода ППС

тыс тенге

539

569

598

606

618

отчетная информация


"Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2023 – 2027 жылдарға арналған даму бағдарламасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 26 мамырдағы № 401 қаулысы.

      "Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 3-бабының 8) тармақшасына және "Білім туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 1-бабының 21-6) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      1. Қоса беріліп отырған "Қ.И. Сәтбаев атындағы қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2023 – 2027 жылдарға арналған бағдарламасы бекітілсін.

      2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Ә. Смайылов

  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2023 жылғы 26 мамырдағы
№ 401 қаулысымен
бекітілген

"Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2023 – 2027 жылдарға арналған даму бағдарламасы Мазмұны

      1-бөлім. Кіріспе

      Даму бағдарламасының паспорты

      2-бөлім. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының ағымдағы жай-күйі мен ұзақ мерзімді мақсаттарын ескере отырып, перспективаларын сипаттау

      3-бөлім. Даму бағдарламасының талдамалық және болжамдық негіздеу блогы.

      1-кіші бөлім. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымы қызметінің жай-күйін, түйінді проблемалар мен олардың себептерін талдау

      2-кіші бөлім. Ұжымның инновациялық әлеуетін бағалау

      3-кіші бөлім. Кадрлар қажеттілігіне еңбек нарығының өзгеру үрдістерін болжау

      4-бөлім. Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университетінің пайымы, миссиясы, стратегиялық мақсаттары мен даму міндеттері

      5-бөлім. Миссиясы

      6-бөлім. Даму бағдарламасының стратегиялық блогы

      1-кіші бөлім. Қазақстанның жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесіндегі орны мен рөлі

      2-кіші бөлім. Академиялық саясат

      3-кіші бөлім. Инновациялық әлеуетті дамыту және оған қол жеткізу

      4-кіші бөлім. Ғылыми-техникалық әзірлемелерді коммерцияландыру

      7-бөлім. Даму бағдарламасында қойылған мақсаттарға қол жеткізу жолдары

      1-кіші бөлім. Академиялық қызмет

      2-кіші бөлім. Ғылыми қызмет

      3-кіші бөлім. Әлеуметтік қызмет

      4-кіші бөлім. Ғылыми-зерттеу хабын құруға жоспарланатын қаржы қаражаты

      8-бөлім. Даму бағдарламасын іске асырудан күтілетін нәтижелердің сипаттамасы

      "Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2023 – 2027 жылдарға арналған даму бағдарламасының нысаналы индикаторлары

      "Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2023 – 2027 жылдарға арналған даму бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

1-бөлім. Кіріспе

      "Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының даму бағдарламасы (бұдан әрі – Даму бағдарламасы) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 25 қазандағы № 590 бұйрығына, Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі Ұлттық даму жоспарына, "Қазақстан Республикасында жоғары білімді және ғылымды дамытудың 2023 – 2029 жылдарға арналған тұжырымдамасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 28 наурыздағы № 248 қаулысына сәйкес, сондай-ақ Қазақстан Республикасының стратегиялық және бағдарламалық құжаттарын ескере отырып әзірленді және оның 2023 – 2027 жылдарға арналған "Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының (бұдан әрі – ҚазҰТЗУ, университет) миссиясын, пайымын, стратегиялық бағыттарын, мақсаттары мен міндеттерін айқындайды.

      ҚазҰТЗУ кәсіпорындардың технологиялық процестеріне енгізілетін өнертабыстарды өндіретін, аса күрделі техникалық міндеттерді шешуге қабілетті жоғары білікті ғалымдармен жасақталған Қазақстандағы көшбасшы техникалық жоғары оқу орны болып табылады.

      Осы Даму бағдарламасында университеттің 2023 – 2027 жылдарға арналған жаңа даму сатылары баяндалған. Салыстырмалы талдау үшін тиісті индикаторлар мен бағдарлық көрсеткіштерді пайдалана отырып, біздің басымдықтарымыздың, бағыттарымыздың және мақсаттарымыздың прогресін қадағалау жоспарлануда. Осы құралдардың көмегімен біз ресурстарды тиімді пайдалана аламыз, сыртқы ортаның сын-қатерлеріне төтеп бере аламыз, сондай-ақ университет миссиясына адалдықты сақтай отырып, Даму бағдарламасын жаңарта аламыз.

      Қазіргі уақытта университеттің әлемдік деңгейдегі даму үрдісі үшінші миссияны – қоғаммен өзара іс-қимылды дамытуды талап етеді.

      Үшінші миссия бойынша ҚазҰТЗУ қызметінің үш негізгі аспектісі: технологиялар мен инновациялар трансферті, үздіксіз оқыту және әлеуметтік қатысу – қоғам мен сыртқы ортаның дамуына ықпал ету саясаты.

      ҚазҰТЗУ-да бәсекеге қабілетті кадрларды даярлау үшін өндіріс + білім – дуальды білім беруді біріктіру әдістемесі қолданылады.

      Алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін Университеттің 2023 – 2027 жылдарға арналған даму бағдарламасында Мемлекет басшысының Жолдауында қойылған ғылымның дамуы мен жоғары білім сапасын арттыру жөніндегі уақыттың сын-тегеуріндеріне, нормативтік құжаттар мен міндеттерге жауап беретін инженерлік білім мен ғылымдағы жаңа технологиялардың ғылыми-зерттеу хабын (бұдан әрі – хаб) құру ұсынылады.

      Даму бағдарламасын іске асыру нәтижесі – инженерлік білім мен ғылымның ұлттық жүйесін жаңғырту тетіктерінің бірі болып табылатын және Қазақстанның инновациялық дамуы мен жаһандық бәсекеге қабілеттілігіне елеулі үлес қосатын университет ретінде ҚазҰТЗУ әлемнің жетекші зерттеу университеттерінің құрамына кіруі үшін жаһандық ауқымда танылатын ғылыми зерттеулердің, білімнің, жобалау жұмысының жоғары деңгейіне қол жеткізу болып табылады.

Даму бағдарламасының паспорты

Даму бағдарламасының атауы
 

"Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2023 – 2027 жылдарға арналған даму бағдарламасы.

Әзірлеу үшін негіздеме

1. "Білім туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
3. "Мемлекеттiк жастар саясаты туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
4. "Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
5. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың 2022 жылғы 1 маусымдағы Ғылым академиясының 75 жылдығына арналған салтанатты сессияда сөйлеген сөзі.
6. Қазақстан Республикасы Президентінің 2018 жылғы 15 ақпандағы № 636 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі Ұлттық даму жоспары.
7. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 28 наурыздағы № 248 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында жоғары білімді және ғылымды дамытудың 2023 – 2029 жылдарға арналған тұжырымдамасы.
8. "Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымының даму бағдарламасының құрылымын және оны әзірлеу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 25 қазандағы № 590 бұйрығы.

Әзірлеуші

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі (бұдан әрі – ҒЖБМ)

Мақсаты
 

Университетті ел экономикасының жүйе құраушы салаларының жетекші ғылыми-зерттеу, техникалық және білім беру орталығына айналдыру

Міндеттері

1. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің барлық деңгейлерінде ғылыми қызмет пен білім беру процесін интеграциялау.
2. Жаңа буын көшбасшыларын даярлау – студенттердің жалпы санынан 10 %-ы PhD докторанттар.
3. Үздік Q1 және Q2 журналдарындағы жарияланымдар есебінен халықаралық деңгейде танымалдылық пен танылу – 315 ғылыми жарияланым.
4. Зерттеулер арқылы сапалы білім – бітірушілердің кемінде 10 %-ы 1000000 теңгеден астам жалақы алады.
5. Инновациялар, трансфер және жаңа технологияларды коммерцияландыру (өндірістегі зерттеулер) – жылына кемінде 2 млрд теңге келісімшарттық зерттеулер сомасы.
6. Тиімді менеджмент – сапаға қанағаттану деңгейін, инфрақұрылымның жай-күйін, зерттеулерді, цифрландыру деңгейін кемінде 90 %-ға арттыру.

Бағдарламаны іске асыру мерзімдері

2023 – 2027 жылдар

Қаржыландыру көздері

Қажетті қаражат:
ҚазҰТЗУ-дың 2023 – 2027 жылдарға арналған жалпы шығыстары – 77670483 мың теңгені құрайды, оның ішінде:
мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түскен қаражат – 45347239 мың теңге;
академиялық ұтқырлықтан түскен қаражат – 178020 мың теңге;
ғылыми қызметтен түскен қаражат – 12048705 мың теңге;
өзге қызметтен түскен қаражат – 20096519 мың теңге.
2023 жылы – 14719096 мың теңге;
мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түскен қаражат – 8259536 мың теңге;
академиялық ұтқырлықтан түскен қаражат – 28516 мың теңге;
ғылыми қызметтен түскен қаражат – 2804705 мың теңге;
өзге қызметтен түскен қаражат – 3626339 мың теңге.
2024 жылы – 14865486 мың теңге;
мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түсетін қаражат – 8668245 мың теңге;
академиялық ұтқырлықтан түсетін қаражат – 37376 мың теңге;
ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 2311000 мың теңге;
өзге қызметтен түсетін қаражат – 3848865 мың теңге.
2025 жылы – 15511881 мың теңге;
мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түсетін қаражат – 9101240 мың теңге;
академиялық ұтқырлықтан түсетін қаражат – 37376 мың теңге;
ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 2311000 мың теңге;
өзге қызметтен түсетін қаражат – 4062265 мың теңге.
2026 жылы – 16183787 мың теңге;
мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түсетін қаражат – 9555886 мың теңге;
академиялық ұтқырлықтан түсетін қаражат – 37376 мың теңге;
ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 2311000 мың теңге;
өзге қызметтен түсетін қаражат – 4279525 мың теңге.
2027 жылы – 16390233 мың теңге;
мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түсетін қаражат – 9762332 мың теңге;
академиялық ұтқырлықтан түсетін қаражат – 37376 мың теңге;
ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 2311000 мың теңге;
өзге қызметтен түсетін қаражат – 4279525 мың теңге.
2023 – 2027 жылдарға қажетті бюджеттен тыс қаржыландыру – 17913452 мың теңгені құрайды, оның ішінде:
тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 2124180 мың теңге;
білім беру қызметінен түсетін қаражат – 10039251 мың теңге;
ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 2296000 мың теңге;
өзге қызметтен түсетін қаражат – 3454021 мың теңге.
Соның ішінде 2023 – 2027 жылдар бойынша:
2023 жылы – 3168379 мың теңге, оның ішінде:
тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 287211 мың теңге;
білім беру қызметінен түскен қаражат – 1833088 мың теңге;
ғылыми қызметтен түскен қаражат – 420000 мың теңге;
өзге қызметтен түскен қаражат – 628080 мың теңге.
2024 жылы – 3491163 мың теңге, оның ішінде:
тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 432513 мың теңге;
білім беру қызметінен түсетін қаражат – 1928593 мың теңге;
ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 441000 мың теңге;
өзге қызметтен түсетін қаражат – 689057 мың теңге.
2025 жылы – 3640506 мың теңге, оның ішінде:
тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 449758 мың теңге;
білім беру қызметінен түсетін қаражат – 2025022 мың теңге;
ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 463000 мың теңге;
өзге қызметтен түсетін қаражат – 702726 мың теңге.
2026 жылы – 3797342 мың теңге, оның ішінде:
тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 467989 мың теңге;
білім беру қызметінен түсетін қаражат – 2126274 мың теңге;
ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 486000 мың теңге;
өзге қызметтен түсетін қаражат – 717079 мың теңге.
2027 жылы – 3816062 мың теңге, оның ішінде:
тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 486709 мың теңге;
білім беру қызметінен түсетін қаражат – 2126274 мың теңге;
ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 486000 мың теңге;
өзге қызметтен түсетін қаражат – 717079 мың теңге.
Республикалық және жергілікті бюджеттен қосымша қаражат талап етілмейді.

2-бөлім. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының ағымдағы жай-күйі мен ұзақ мерзімді мақсаттарын ескере отырып, перспективаларын сипаттау

      ҚазҰТЗУ – "Ұлттық техникалық зерттеу университеті" мәртебесі берілген жалғыз қазақстандық жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымы (бұдан әрі – ЖЖБҰ). Бұл техникалық ғылымдар саласында озық ғылыми зерттеулер жүргізуге және ғалымдардың жаңа генерациясын қалыптастыру үшін жағдай жасауға бағытталған ЖЖБҰ дамуының негізгі векторын айқындайды.

      Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің деректері бойынша жұмыс берушілер тарапынан бос орындар санының едәуір қысқаруына байланысты белсенділіктің төмендеуі жоғары білікті мамандарға көбірек әсер етті – қажеттілік 35 %-ға қысқарды (11,7 мың бос орын). Бұл ретте біліктілігі орташа және төмен кадрларға сұраныс керісінше өсті: тиісінше 5 % (+2,3 мың бос жұмыс орны) және 9 % (+3 мың бос жұмыс орны).

      Коронавирус пандемиясы цифрлы дайындықтың маңыздылығын тағы да дәлелдей түсті. Атап айтқанда, трансформациялық цифрлы технологияларды енгізу және цифрлы инновациялар рекордтық қысқа мерзімде экономикалық белсенділікті қалпына келтіру барысын жеделдететін және операциялық процестердің жұмыс істеуін тұрақтандыратын озық цифрлық шешімдердің орасан зор санын жасауға мүмкіндік берді.

      Сондай-ақ, қазіргі бітірушілер hard skills және soft skills екеуін де дамытуы керек. ҚазҰТЗУ-да Гарднердің бірнеше интеллект тұжырымдамасына сәйкес білім алушылардың жан-жақты дамуы белсенді жүргізілуде: студенттер ЖЖБҰ-ды, сонымен қатар бір уақытта кәсіпорындарда (логикалық-математикалық және лингвистикалық интеллект) оқи отырып, практикаға бағытталған тәсілді белсенді қолданады, әртүрлі спорт секцияларына бару және президенттік тесттер (физикалық интеллект және дене-кинестетикалық интеллект) тапсыру арқылы дене шынықтыруды есепке алу жүйесі жұмыс істейді, студенттік университетішілік және халықаралық ұйымдар, роботты техника клубтары/augmented reality/virtual reality (тұлғааралық және экзистенциалды интеллект) дамыған. Элективті пәндер модульдері Coursera сияқты платформалар арқылы оқытылады, бұл әлемнің жетекші инновациялық ЖЖБҰ-ды (MIT және Stanford) білім алуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, қонақтардың дәрістері мен түрлі курстарын оқуға, сондай-ақ менторингке кәсіпкерлер, ғалымдар зерттеуші-практиктер, қоғамдық пікір көшбасшылары тартылады. Барлық студенттер үшін элективті пәндердің модульдері ретінде SMM (social media marketing), product және project management пәндері үздік әсер етушілерден, PMI (project management institute) мамандарынан және инфобизнесмендерден оқытылады.

      Нәтижесінде, шығарылымда біз әртүрлі бизнес-кейстерді шешуге дайын және жағдайға жан-жақты көзқарасы бар кең бейінді көп мәселелі коммуникатор-өндірушілерді аламыз.

      ҚазҰТЗУ үштұғырлық тұжырымдамасына сәйкес әлемдік деңгейдегі инженерлік білім беру, іргелі және қолданбалы зерттеулер орталығы ретінде ғылыми қоғамдастық, бизнес және мемлекетті біріктіру бастамашысы болмақ.

      ҚазҰТЗУ қызметінің перспективалары келесі бағыттарға жоспарлануда:

      1) сапалы білімге қолжетімділік пен теңдікті теңестіруге;

      2) әлемдік деңгейдегі инновациялық әзірлемелерді генерациялау бойынша озық ғылыми-техникалық хаб құру үшін сапалы ғылыми инфрақұрылымды дамыту;

      3) университеттің цифрлық трансформациясы арқылы инфрақұрылымды және басқаруды дамыту;

      4) университеттің HR менеджментінің қалыптасуына және дамуына қосқан үлесі;

      5) өмір бойы дағдылар мен құзыреттерді ұдайы жетілдіру уәждемесін қоса алғанда, білім алушыларды болашаққа даярлау;

      6) ЖЖБҰ ғылымының прогрессивті технологиялық шешімдерін әлемдік ғылыми кеңістікке шыға отырып, өндірістік және өнеркәсіптік секторға енгізу;

      7) экономиканың жетекші салаларын (мұнай-газ, тау-кен металлургия өнеркәсібі, геология, машина жасау және энергетика, ақпараттық технологиялар, экология) дамытуға және ғылымға жеке инвестициялардың үлесін арттыруға жәрдемдесу және тікелей қатысу;

      8) ғылыми-зерттеу және білім беру қызметінде өңірлік ЖЖБҰ-мен өзара іс-қимыл жасау.

      Қойылған мақсаттар мен міндеттер ҚазҰТЗУ-ды мемлекет пен жеке тұлғалардың, бизнес қоғамдастықтың ғана емес, сонымен қатар экономиканың өнеркәсіптік секторының да қажеттіліктерін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

3-бөлім. Даму бағдарламасының талдамалық және болжамдық негіздеу блогы

1-кіші бөлім. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымы қызметінің жай-күйін, түйінді проблемалар мен олардың себептерін талдау

      ҚазҰТЗУ еліміздегі ең көне техникалық университет болып табылады, ол геология, гидрогеология, мұнай-газ өнеркәсібі, металлургия, машина жасау, энергетика, IT және сәулет сияқты Қазақстан экономикасының негізгі салаларында білікті инженерлерді даярлайды.

      2022 жылғы жағдай бойынша Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің ұлттық статистика бюросының деректеріне сәйкес Алматы қаласында 42 ЖЖБҰ-да 172000 білім алушы білім алады, оның 7,7 %-ы ҚазҰТЗУ-ға тиесілі.

      Университетте химия, мұнай-химия, робототехника, машина жасау, аспап жасау, құрылыс, IT, ақпараттық қауіпсіздік сияқты ғылым мен техника салаларында 19 ғылыми зертхана жұмыс істейді, олардың ішінде ашық зертханалар ретінде құрылған инженерлік бейіндегі зертхана мен ақпараттық және ғарыштық технологияларды ұжымдық пайдаланудың Ұлттық ғылыми зертханасы ерекше орын алады.

      Жалпы, зертханаларда 48 жоба орындалды және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру және гранттық қаржыландыру, шаруашылық шарттарының 3 жобасы орындалды, олардың жалпы қаржыландыру көлемі шамамен 1 млрд теңгені құрады.

      ҚазҰТЗУ құрамында: 6 академиялық институт, 6 ғылыми-зерттеу институты, "Технопарк" Жауапкершілігі шектеулі серіктестік (бұдан әрі –ЖШС), 3 аккредиттелген зертхана, оның ішінде 2 ұжымдық пайдаланудағы ғылыми зертхана, 2 полигон, 32 кафедра, 46 ғылыми зертхана және т.б. жұмыс істейді.

      Техникалық бағыттар бойынша кадрлар даярлау 41 бағыт бойынша жүргізіледі: бакалавриат – 15; магистратура – 15, докторантура – 11.

      Жоғары білім беруді басқарудың ортақ жүйесінде 196 жаңа білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – ББ) тіркелген: бакалавриат – 75, магистратура – 80, докторантура – 41.

      Әрбір білім ББ мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (бұдан әрі – МЖБС) мазмұны Жаңа кәсіптер мен құзыреттер атласына, жұмыс берушілердің талаптарына және "Атамекен" Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының кәсіби стандарттарына, сондай-ақ әртүрлі салалардағы соңғы қолданыстағы Euro Code ережелеріне сәйкес келеді.

      2022 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша ҚазҰТЗУ білім алушылар контингенті: бакалавриат – 9918, магистратура – 651, докторантура – 278 құрайды.

      Білім беру бағдарламаларының барлық деңгейлеріндегі оқу процесі кредиттік технология бойынша мемлекеттік (72 %), орыс (25 %) және ағылшын (3 %) тілдерінде жүргізіледі.




      Оқытудың 3 деңгейі бойынша үш жылдағы білім алушылар контингенті (2019 – 2022 жылдары)


      Хронологиялық дәйектілікпен жүргізілген 2022 жылғы деректерді талдау 2019 жылмен салыстырғанда бакалавриат білім беру грантына контингентті қабылдаудың 27 %-ға өскенін көрсетті.

      2016 жылы "Қазатомөнеркәсіп "Ұлттық атом компаниясы" акционерлік қоғамы (бұдан әрі – "Қазатомөнеркәсіп "ҰАК" АҚ) мен ҚазҰТЗУ арасында ынтымақтастық туралы Меморандумға қол қойылды, нәтижесінде Атом өнеркәсібінің халықаралық ғылыми-білім беру орталығының "АӨХҒББО" ашылуы болды.

      Осы ынтымақтастық аясында 2021 жылғы жағдай бойынша 93 адам даярланды. 2019 жылдан бастап, қазіргі уақытқа дейін Minor (24 ББ) білім беру бағдарламалары бойынша, оның ішінде "Қазмұнайгаз Инжиниринг" ЖШС, "Қазмырыш" ЖШС, "Қазатомөнеркәсіп" "ҰАК" АҚ сияқты ірі компаниялардың тапсырысы бойынша дайындық жүргізілуде.

      "Білім сапасын қамтамасыздандыру бойынша тәуелсіз агенттік" мемлекеттік емес мекемесінің деректері бойынша ҚазҰТЗУ техникалық ЖЖБҰ арасында рейтинг бойынша бірінші орынға ие.

      ЖЖБҰ бағалау кезіндегі негізгі өлшемшарттар: академиялық қызмет және жұмысқа орналасу нәтижелері, сараптамалық бағалау, жұмыс берушілердің беделі, студенттерді бағалау, бітірушілерді бағалау болды.

      1. ҚазҰТЗУ-да институционалдық аккредиттеу Білім сапасын қамтамасыздандыру бойынша тәуелсіз агенттікте (IQAA) өткізілді. ҚР ЖЖБҰ арасында алғаш рет 2020 жылғы 28 желтоқсандағы IA № 0121 аккредиттеу сертификаты 7 жылға берілді.

      2. Мамандандырылған аккредиттеу сертификаттарында ҚазҰТЗУ-дың 114 білім беру бағдарламасы бар. Аккредиттелген ББ 100 % қамтамасыз ету үшін жыл сайын ББ-ге мониторинг жүргізіледі.

      Адами ресурстар

      Бүгінгі таңда ҚазҰТЗУ-да 1589 штаттық қызметкер бар, оның ішінде 662 қызметкер – оқытушылар-профессор құрамы (бұдан әрі – ОПҚ). Штаттық қызметкерлер құрамында: бейіні бойынша докторлар (ғылым докторлары) – 61 адам, ғылым кандидаттары – 195 адам, PhD докторлары – 98 адам, магистрлер – 214 адам, ОПҚ дәрежелілігі – 55,06 %-ды құрайды.

      ҚазҰТЗУ ұйымдастырушылық дизайны мен басқару құрылымын қалыптастыру аясында әлемнің үздік университеттерінің (Стэнфорд университеті, Массачусетс технологиялық институты, Колорадо тау-кен мектебі, Остин қаласының Техас университеті) ұйымдық құрылымдарына салыстырмалы талдау жүргізді. Бұдан басқа, Қазақстан Республикасының Жобалық Менеджерлер одағы жобасы іске асырылды, онда ҚазҰТЗУ-дың негізгі және қамтамасыз ететін бизнес-процестері бөлінді, олардың ұтымдылығы айқындалды және бітірушілерді даярлау сапасына баса назар аудара отырып, институттар базасында жоғары мектептер құру сияқты кафедралар мен институттардың құрылымын оңтайландыру нұсқалары ұсынылды.

      Мемлекеттік мекемелермен жасалған шарттар

      2019 жылы ҚазҰТЗУ-да 509069,695 мың теңге сомасына 49 гранттық қаржыландыру жобасы және 434149,738 мың теңге сомасына бағдарламалық-мақсатты қаржыландыру шеңберінде 5 бағдарлама орындалды.

      2020 жылы ҚазҰТЗУ-да 510562,358 мың теңге сомасына гранттық қаржыландырудың жоғарыда аталған 49 ғылыми жобасы және 526182,214 мың теңге сомасына бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру шеңберінде 5 бағдарлама орындалды, сондай-ақ 2020 жылы жалпы сомасы 1641177,848 мың теңге сомаға гранттық қаржыландыру бойынша 33 жоба ұтып алынды.

      2021 жылы ҚазҰТЗУ-да 876653,56 мың теңге сомасына 51 гранттық қаржыландыру жобасы және жалпы сомасы 504053,332 мың теңгеге бюджеттен тыс қаржыландырудың 31 жобасы орындалды.

      2022 жылы ҚазҰТЗУ-да 1502658,957 мың теңге сомасына 88 гранттық қаржыландыру жобасы және жалпы сомасы 389000 мың теңгеге 1 нысаналы қаржыландыру бағдарламасы іске асырылды.

      ҚазҰТЗУ жыл сайын орта есеппен 8 жоба аяқталатынын ескеру қажет. 2021 жылғы 51 жобаның 43-і 2022 жылы орындауға көшеді. 2022 жылы гранттық қаржыландырудың 27 жобасы аяқталды.

      Сондай-ақ, ҚазҰТЗУ-да 2022 жылы 860362097 теңге сомасына бюджеттен тыс қаржыландырудың 44 жобасы орындалды.

      Талдау көрсеткендей, мемлекеттік бюджет қаражатынан қаржыландыру жеке тапсырыс бойынша қаржыландырудан басым болады, алайда бұл ретте бюджеттен тыс қаржыландырудың өсуі оң серпінді көрсетеді. Осылайша, 2022 жылы қаржыландыру 2019 жылмен салыстырғанда 3 есеге, ал 2020 жылдан бастап 70 %-ға өсті.

      Өндіріс орындарымен жасалған шарттар

      Тұңғыш Президент Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан Республикасының "жасыл экономикаға" көшуі жөніндегі тапсырмасын іске асыру мақсатында көмір шахталарынан метанды барлау және өндіру бойынша "ҚазҰТЗУ & ArcelorMittal Gas Production" бірлескен инвестициялық кәсіпорны құрылды.

      ҚазҰТЗУ "Газпром нефть" Жария акционерлік қоғамы, "АрселорМиттал Теміртау" Акционерлік қоғамы (бұдан әрі – АҚ), "ҚазҰТЗУ ArcelorMittal Gas Production" ЖШС, "Ембімұнайгаз" АҚ, "ERG ҒЗИО" ЖШС, "Өркен" ЖШС, "Энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы" мемлекеттік мекеме, "ПетроҚазақстан Құмкөл Ресорсиз" АҚ, "KAZ Minerals Aktogay" ЖШС (Қаз Минералз Ақтоғай), "Қостанай-Су" мемлекеттік коммуналдық кәсіпорны, "ҚазТрансОйл" АҚ, "АМӨЗ" ЖШС, "Kazakhmys Coal" ЖШС, "СНПС-Ақтөбемұнайгаз" АҚ, "ПИТ" Автономды кластерлік қоры, "Семизбай-U" ЖШС, "Алтыналмас АК" АҚ, "Каспий мұнай" АҚ, "Қазақмыс корпорациясы" ЖШС сияқты ірі кәсіпорындармен және т.б. уран өндіру, мұнай-газ ісі, мұнай-химия/машина жасау, тау-кен өнеркәсібі, металлургия, гидрогеология салаларында ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізеді.

      2019 жылы – 24 жоба, 2020 жылы – 21 жоба, 2021 жылы – 37 жоба, 2022 жылы – 44 жоба орындалды. Басым бағыттары: "Геология, минералдық және көмірсутек шикізатын өндіру және өңдеу, жаңа материалдар, технологиялар, қауіпсіз бұйымдар мен конструкциялар", "Энергетика және машина асау", "Ақпараттық, коммуникациялық және ғарыштық технологиялар", "Жаратылыстану ғылымдары саласындағы ғылыми зерттеулер".

      Бүгінгі таңда 32 елдің атынан өкілдік ететін шетелдік ЖЖБҰ және ұйымдармен 156 келісім/меморандумдар қолданылады. 2022 жылдың басынан бастап, 11 жаңа келісімге қол қойылды, қазіргі уақытта Erasmus+ бағдарламасы бойынша 12 келісім белсенді түрде жұмыс істейді.

      ҚазҰТЗУ алдыңғы қатарлы шет мемлекеттердің: АҚШ, Қытай, Ұлыбритания, Израиль, Ресей, Канада, Германия, Корея, Франция, Малайзия және т.б. 120-дан астам ірі ғылыми-техникалық орталықтармен және ЖЖБҰ ынтымақтастықты дамытып, нығайтуда.

      Академиялық ұтқырлық бағдарламасы бойынша студенттер бір семестр бойы Польша, Ресей, Германия, Оңтүстік Корея, Малайзия сияқты елдердің шетелдік ЖЖБҰ оқуға барады. 2019 жылы 37 студент Erasmus+, ҒЖБМ-гі қаржыландыратын академиялық ұтқырлық бағдарламалары шеңберінде, сондай-ақ білім алушылардың өз қаражаты есебінен әріптес университеттерде оқуды аяқтады. Жыл сайын ҚазҰТЗУ академиялық ұтқырлық аясында 30-40-қа жуық білім алушыны шетелге жібереді, соңғы 4 жылдағы динамика бірдей, бірақ соған қарамастан, жыл сайын Erasmus+ бағдарламасы бойынша әріптес университеттер мен екіжақты келісімдер саны артып келеді, бұл болашақта білім алушыларға академиялық ұтқырлық үшін көбірек таңдау мен мүмкіндіктер береді.

      Erasmus+ бағдарламасы аясында оқытушылар мен ҚазҰТЗУ-дың әкімшілік қызметкерлері де Еуропалық Одақтың алдыңғы қатарлы ЖЖБҰ-да тағылымдамадан өтуде.

      Басқа университеттермен (Томск политехникалық Ұлттық зерттеу университеті, Ұлы Петр Санкт-Петербург политехникалық университеті) (Ресей Федерациясы), Станислав Сташица атындағы тау-кен металлургия академиясымен (Польша), Белосток университетімен (Польша), Мишкольц университетімен (Венгрия) және т.б. қос дипломды бағдарламалар бойынша келісімдер жасасу бойынша жұмыстар жүргізілуде.

      Докторанттар Польша ғылым академиясының геологиялық ғылымдар институтында (Варшава қаласы, Польша), Адам Мицкевич университетінде (Познань қаласы, Польша), Табиғи тарих мұражайында (Лондон қаласы, Ұлыбритания), "Всегингео" институтында (Мәскеу қаласы, Ресей), Техникалық зерттеу университетінде (Каир қаласы, Египет), Көмір ресурстары мен қауіпсіз өндірудің мемлекеттік шешуші зертханасында (Пекин қаласы, Қытай), Ресейлік ғылым академиясының Сібірлік филиалында Геология және минералогия институтында (Новосибирск қаласы, Ресей), Саскачеван университетінде (Соскатун қаласы, Канада) және т.б. ғылыми тағылымдамадан өтеді.

      2017 жылы Валенсия Политехникалық университетімен (Испания) бірлескен бағдарлама іске қосылды. "Жобаларды басқару" мамандығының 12 магистранты қос диплом бағдарламасы бойынша білім алып, ҚазҰТЗУ мен Валенсия Политехникалық университеті (Испания) арасындағы келісім аясында диплом алды. Қос дипломдық келісімдер әдетте белгілі бір мерзімге қол қойылады, сондай-ақ Валенсия Политехникалық Университетімен бағдарлама 3 жылға іске қосылды және сәтті аяқталды.

      Еліміздің Индустриялық-инновациялық дамудың мемлекеттік бағдарламасы (бұдан әрі – ИИДМБ) жүзеге асыру аясында ҚазҰТЗУ Ұлыбритания және Франция университеттерімен келісімге қол қойды. Қазақстан Республикасының жетекші техникалық университеттерінің әріптестері: "Машина жасау" бағыты бойынша – Брунель университеті (Ұлыбритания), "Өндірістік процестерді автоматтандыру" бағыты бойынша – Жан Моне Сент-Этьен университеті (Франция).

      Еліміздің ИИДМБ-ын іске асыру аясында ҚазҰТЗУ-да келесі зертханалар ашылды:

      1) Химиялық синтез және мұнай өндіру зертханасы (құрылған күні – 2017 жылы);

      2) "Электрондық құрылғыларды жобалау және монтаждау" кафедрасының сынақ зертханасы (құрылған күні – 2017 жылы);

      3) "Машина жасаудағы цифрлық технологиялар" тексеру зертханасы (құрылған күні – 2017 жылы);

      4) "Машиналарды пайдалану және өндірістік кешендерді автоматтандыру" зертханасы (құрылған күні – 2017 жылы).

      ҚазҰТЗУ-дың ғалымдары гранттық жобалардың, мақсатты бағдарламалардың, технологияларды коммерцияландыру жобаларының жетекшілері мен қатысушылары болып табылады, өнеркәсіптік кәсіпорындардың тапсырысы бойынша зерттеулер жүргізеді. Ұжымның ғылыми еңбектері келесі марапаттармен танылады:

      1) Қазақстан Республикасының 2019 жылғы Әл-Фараби атындағы ғылым мен техника саласындағы мемлекеттік сыйлығы;

      2) 2018, 2019, 2020 жылдары "Ғылыми жарияланымдар саны бойынша көшбасшы" номинациясында "Web of Science Awards" ғылыми зерттеулерге қосқан үлесі үшін;

      3) 2019 жылы "High Performance Award" номинациясында "Scopus Award" жарияланым белсенділігінің жоғары көрсеткіштері үшін.

      Университет ғалымдары мен ОПҚ-ның ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелері Web of Science және Scopus деректер базасымен индекстелген халықаралық рецензияланатын журналдарда жарияланды:

      1) Scopus халықаралық деректер базасымен индекстелетін шетелдік ғылыми басылымдарда жарияланған ғылыми мақалалар саны: 2016 жылы – 277, 2017 жылы – 357, 2018 жылы – 249, 2019 жылы – 309, 2020 жылы – 369, 2021 жылы – 338, 2022 жылы – 383;

      2) Web of Science халықаралық дерекқорымен индекстелетін шетелдік ғылыми басылымдарда жарияланған ғылыми мақалалар саны: 2016 жылы – 101, 2017 жылы – 110, 2018 жылы – 142, 2019 жылы – 160, 2020 жылы – 234, 2021 жылы – 161, 2022 жылы – 208;

      3) Scopus және Web of Science базаларында университет ғалымдары мен ОПҚ-ның Хирша индексі өсті. 2019 – 2022 жылдар кезеңінде Scopus деректер базасы бойынша Хирша индексі бар ОПҚ-ның саны 485 адамды құрайды, Хирша индексі ең төменгі 1-ден ең жоғары 42-ге дейін өзгереді.

      Жарияланған құжат түрі бойынша журнал мақалалары басым және жоғарыда аталған кезеңдегі жарияланған жұмыстардың 72,9 %-ын құрайды, 22,4 % конференция материалдары, 2,4 % шолу мақалалары ретінде жарияланған, 1,3 % монографиялар немесе кітап тарауларына тиесілі, қалған 1 %-ы түрлі редакциялық хаттар мен шолуларға ие.

      ҚазҰТЗУ үшін шетелдік ғалымдармен бірлескен авторлықта жарияланымдардың тұрақты өсуі байқалады. 2019 жылы Scopus деректер базасында халықаралық ынтымақтастықтың көрсеткіші 162 ғылыми жарияланымды құрайды, ал 2020 жылы 204 ғылыми материалға және 2021 жылы 186 бірлескен ғылыми жұмысқа жетті. 2022 жылы халықаралық басылымдар саны 197-ге жетті.

      ҚазҰТЗУ ғалымдарының зерттеу нәтижелерін жариялау үшін 3 ғылыми басылым бар: "ҚазҰТЗУ хабаршысы", "ҚР ҰҒА жаңалықтары. Геологиялық серия" (Scopus мәліметтер базасында индекстелген журнал, 47-процентильге ие), "Минералды шикізатты кешенді пайдалану". Сондай-ақ, 2022 жылы ҚазҰТЗУ базасында келесі журналдар құрылды: "Architecture and Civil Engineering", "Computing & Engineering", "Journal of Energy, Mechanical Engineering and Transport".

      Жеке және топтық ғылыми зерттеулердің нәтижелерін коммерцияландыру

      Университеттің инновациялық қызметін дамыту ғалымдардың ғылыми зерттеулер мен инновациялар нәтижелерін апробациялауға және коммерцияландыруға деген қызығушылығының артуымен индекстеледі.

      2018 жылы ҚазҰТЗУ базасында Schlumberger компаниясымен бірлесіп пайдалы қазбалар кен орындарын талдау мен игерудің халықаралық орталығы құрылды, ол қазіргі уақытта орталық Қарағанды көмір бассейнінің аумағында "ҚазҰТЗУ & ArcelorMittal Temirtau" ЖШС компаниясы үшін шахталық метан қорларын есептеу бойынша жұмыстар жүргізуде, бірінші кезең бойынша 402 млн теңге сомаға жұмыстар аяқталды, сонымен қатар көмір қабаттарындағы метан қорларын есептеу үшін геологиялық, гидродинамикалық және петрофизикалық модель жасалды.

      Халықаралық орталық Көлқұдық алаңының жер асты суларынан литийді барлау және өндіру сияқты инновациялық жобаларға венчурлық инвестицияларды тартумен айналысады. Осы жобаны "Condor Green Energy" сирек жер металдарын өндіру және қолдану саласындағы жетекші канадалық компаниямен бірлесіп іске асыру туралы Меморандумға қол қойылды. Жоспарланған инвестициялардың мөлшері барлау кезеңінде кемінде 1,5 млрд теңгені құрайды.

      Әлеуметтік-мәдени өмірге қатысу

      Жоғарыда айтылғандардан басқа, үшінші миссиясы – волонтерлік және қайырымдылық жобаларын іске асыру есебінен ҚазҰТЗУ-дың еліміздің және Қазақстан Республикасы өңірлерінің әлеуметтік-экономикалық дамуына қосқан үлесі, іске асырылып жатқан іс-шаралар мен университеттің даму бағдарламасы, сондай-ақ ҒЖБМ-нің, жергілікті атқарушы органдардың (бұдан әрі – ЖАО) бастамалары және әріптес ЖЖБҰ қолдауы арасындағы өзара байланысты нығайту.

      "Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының қызметкерлерін жарияланымдық белсенділікке ынталандыру, сондай-ақ жарияланым сапасының жоғары көрсеткіштеріне қол жеткізген мақала авторларын көтермелеу мақсатында университетте рейтингтік (рецензияланатын) ғылыми журналдарда жарияланғаны үшін ҚазҰТЗУ қызметкерлеріне сыйақы беру туралы ереже қолданылады.

      "Жас қанат" студенттік кәсіподақ комитеті, "Үздік жатақхана", халықтың әлеуметтік осал топтарынан келген студенттерге арналған тимбилдингтер, білім алушылар арасында спорттық жарыстар және т.б. іс-шаралар ұйымдастырады.

      Білім алушыларға оқу үлгерімі, материалдық жағдайы және әлеуметтік мәртебесі негізінде білім беру қызметтеріне жеңілдіктер беру процесі – білім беру қызметтеріне білім беру гранттары мен жеңілдіктерін беру және ҚазҰТЗУ білім алушыларын материалдық ынталандыру (көтермелеу) жөніндегі ережеде сипатталған.

      2021 – 2022 оқу жылында бейіндік мектеп білім алушыларына ҚазҰТЗУ-дың 23 білім беру гранты бөлінді. Сондай-ақ, университеттің оң имиджін насихаттауға үлес қосқан студенттердің оқуына 100 % жеңілдік беріледі.

      50-ден астам студент қаржылай қолдау алды және 10 студент, ҚазҰТЗУ грантының иегерлері жер қойнауын пайдаланушы компаниялардың қаражаты есебінен білім алуда.

      ҚазҰТЗУ қаражаты есебінен қаржыландырылатын түрлі бағыттар бойынша 24 студенттік ұйым жұмыс істейді. Студенттік деканат жыл сайын сайланады, оған қатысушыларға жалақы төленеді. Студенттік деканатта 18 адам бар, соның ішінде өткен жылы 7 адам 0,5 ставкамен жалақы алды. Ағымдағы оқу жылында (2022 – 2023) 18 студентке төлемдер төлеу жоспарлануда.

      ҚазҰТЗУ білім алушыларының коммуналдық қызметтерге арналған арнайы техниканы әзірлеу және өндіру бойынша әзірлемелері қаржыландырылды. 12 студент қатысты.

      Студенттік клубтар мен ұйымдарға жаңадан қабылданған студенттерді тарту үшін студенттік ұйымдар жыл сайын студенттік ұйымдардың жәрмеңкесіне қатысады.

      SPE (Society of Petroleum Engineers) – мұнай-газ саласы мамандарының коммерциялық емес қауымдастығы. ҚазҰТЗУ-дағы SPE – Қазақстандағы ең ірі бөлік және Ресей мен Каспий аймағындағы жетекші бөлімдердің бірі.

      ENACTUS ҚазҰТЗУ – бұл бизнесті әлеуметтік мәселелерді шешудің тәсілі ретінде қарастыратын кәсіпкерлік көшбасшылар қауымдастығы. Қауымдастықтың студенттері адамдарға өмір сапасын жақсартуға мүмкіндік беретін әлеуметтік-экономикалық жобаларды жүзеге асырады.

      "Satbayev Time" студенттік жобасы студенттерді университет өміріне тартумен айналысады: университеттен тыс және одан тыс әртүрлі іс-шаралар туралы маңызды ақпаратты тарату, талапкерлер мен ҚазҰТЗУ бітірушілердің әлеуметтік желілерінде одан әрі байланыс орнату.

      Еріктілер лигасы – қоғамдық акциялар өткізетін қоғам, семинарлар мен шеберлік сыныптарын ұйымдастырады, сондай-ақ еріктілер қозғалысын дамыту үшін жастар жобалары мен іс-шараларына бастамашылық етеді.

      Отбасылық құндылықтар идеологиясы мен насихатын нығайту, ұлттық дәстүрлерді жаңғырту, патриотизм рухын дамыту, студенттерді "Рухани жаңғыру" бағдарламасын жүзеге асыруға тарту мақсатында әлеуметтік қайырымдылық жобалары жүргізілуде.

      ҚазҰТЗУ сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетке және студенттердің сыбайлас жемқорлықтың мәні туралы жалпы түсінігіне ерекше назар аударады. ҚазҰТЗУ "Саналы ұрпақ", "Адалдық алаңы" және "Парасат жолы" бағдарламалары бойынша жұмыс істейтін "Парасат" мектебін құру жоспарлануда.

      2022 жылы қоғамдық тамақтану, спорт және денсаулық сақтау (студенттік емхана) салаларында инфрақұрылымды дамыту үшін жалға алу объектісіне ағымдағы жөндеуді жүзеге асыру үшін инвесторлар тартылды, бұл 2019 жылдан 2020 жылға қарағанда 4 есе және 2 есе артық. Инвестициялар негізінен инфрақұрылымды дамытуға, қоғамдық тамақтандыру орындары үшін жабдықтар сатып алуға және спортты дамытуға бағытталды.

      ҚазҰТЗУ ғылыми кітапханасы – ең ірі ЖЖБҰ кітапханаларының бірі, кітапхананың жалпы қоры 1717115 дананы құрайды және 10 мыңнан астам пайдаланушыға қызмет көрсетеді. Кітапхананың инфрақұрылымы 7 абонементтен және 144 компьютермен жабдықталған 8 оқу залынан тұрады.

      SWOT-талдау

Күшті жақтары – S (Strengths)

Әлсіз жақтары – W (Weaknesses)

1) QS WUR by Subject бойынша Petroleum Engineering саласындағы әлем бойынша 101-150-ші орын;
2) әлемнің 1673 ЖЖБҰ арасында QS WUR-да 405-орын (Қазақстанның техникалық ЖЖБҰ арасында 1-орын);
3) Webometrics рейтингінде әлем бойынша 7165-тен (2019 жыл) 4210-ға (2022 жыл) дейін өсу байқалды (Қазақстан ЖЖБҰ арасында 4-орын);
4) Қазақстандағы бірінші техникалық университет (IQAA рейтингі бойыша);
5) ISO 9001:2015 стандарты бойынша сапа менеджменті жүйесі;
6) ғылыми сынақ зертханаларын аккредиттеу туралы аттестат;
7) өндірістік сектормен, атап айтқанда тау-кен металлургиялық кешені, мұнай-газ өндіру, геологиялық барлау және т.б. салаларда өзара тиімді қарым-қатынастар орнаған;
8) шетелдік ЖЖБҰ, ғылыми-зерттеу институттарымен, ғылыми бағыттары бар компаниялармен байланыс;
9) қашықтан оқытуға арналған PolytechOnline жеке білім беру порталы;
10) қашықтан жұмыс режимінде профессор-оқытушылар құрамының жоғары кәсіби деңгейі;
11) университеттің сервистері мен қызметтерін цифрландырудың жоғары деңгейі;
12) сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің төмен деңгейі;
13) Еуропалық логистикалық қауымдастықтағы халықаралық аккредиттеу (Брюссель қаласындағы штаб-пәтері, Бельгия).

1) Заманауи менджмент құралдары мен корпоративті басқару принциптерін енгізу жеткіліксіз;
2) кадрлардың жасаруын және ғылыми дәрежелілігін арттыру мақсатында 1300 адамға дейін ОПҚ-тың күрт қысқаруы (2016 – 2020 жылдар кезеңінде);
3) Ғылыми зерттеу жұмысының (бұдан әрі – ҒЗЖ) нәтижелерін сынақтан өткізу үшін тәжірибелік-өнеркәсіптік базаның төмен деңгейі;
4) бірқатар жұмыстарды жүргізуге лицензиялардың болмауы, бұл университеттің тендерлерге қатысу мүмкіндігін шектейді;
5) ОПҚ-тың шет тілдерін меңгеру деңгейінің төмендігі;
6) коммерцияландырудың төмен үлесі;
7) өңірлік ЖЖБҰ-мен нашар байланыс;
8) студенттер мен қызметкерлерге арналған жатақханаларындағы орын санының жеткіліксіздігі;
9) инфрақұрылымының моральдық және физикалық тұрғыдан ескіруі;
10) резервтік көшірудің әлсіз деңгейі, бизнестің үздіксіздігі тәуекелдерінің төмендеуін қамтамасыз ету.

Мүмкіндіктер – O (Opportunities)

Қауіп-қатер – T (Threats)

1) Лицензиялар, сертификаттар алу арқылы ҚазҰТЗУ-дың тендерге қатысу мүмкіндігі көкжиегін кеңейту;
2) МЖБС және ОЖЖ мамандықтарын (таңдау курстары) әзірлеуге ұлттық компанияларды, бизнес-құрылымдарды және басқа да мүдделі тараптарды белсенді тарту;
3) жоғары кәсіби кадрларды мақсатты даярлау және компаниялар үшін мамандарды қайта даярлау;
4) инновациялық экожүйені құру;
5) шағын гранттар мен үздік бизнес идеяларға гранттар тағайындау;
6) жобалық басқару әдістерін енгізу;
7) жаңа білім беру бағдарламаларын әзірлеу және ғылыми жобаларды іске асыру мақсатында еншілес және тәуелді ғылыми-зерттеу институттарымен бірлесе жұмыс істеу.

1) Ғылыми кадрлардың жұмыстан кетуі және олардың орнын жаңа қызметкерлермен толықтырмау;
2) мамандарды даярлаудың мемлекеттік білім беру стандарттарының еңбек нарығының заманауи талаптарына лимиттелуі және сәйкес келмеуі;
3) адамзаттың жаһандық сын-қатерлері-ковид және т.б.;
4) бизнес-процестерді автоматтандырудың төмен деңгейі;
5) өнеркәсіп секторының инновацияларды енгізуге мүдделілік деңгейінің төмендігі, кәсіпорындардың ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін енгізуі үшін тиімді ынталандыру шараларының болмауы;
6) білім беру және зерттеу қызметтерінің экспортын төмендеуі;
7) шетелдік серіктестермен ынтымақтастық көлемінің төмендеуі.

2-кіші бөлім. Ұжымның инновациялық әлеуетін бағалау

      ҚазҰТЗУ кадр саясатын қалыптастыру және жүзеге асыру негізінде келесі қағидаттар назарға алынады:

      1) университет қызметкерлерінің кәсіби әлеуетін, бастамалары мен шығармашылығын іске асыру және өсу мүмкіндіктерінің теңдігі (меритократия қағидаттары бойынша);

      2) кадр саясатының университет қызметкерлерінің кәсіби құзыреттілігін арттыруға бағытталуы;

      3) университет кадрларының сабақтастығы және жаңаруы.

      ҚазҰТЗУ-да кәсіби, жоғары білікті, бәсекеге қабілетті ұжымды қалыптастыруға бағытталған, университеттің дәстүрлерін сақтайтын және білім беру процесі мен ғылыми қызметтің сапасын арттыруға бағытталған, оның тәжірибесі мен білімін арттыратын кадр саясаты іске асырылады.

      2015 – 2022 жылдар аралығындағы ҚазҰТЗУ-дың жұмыскерлері санының динамикасы кестеде көрсетілген.

Көрсеткіштердің атауы

Жылдар

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Жұмыскерлердің жалпы саны

2201

1860

1801

1495

1476

1535

1484

1547

Оның ішінде:









оқытушылар - профессор құрамы

1128

884

856

668

615

634

605

603

әкімшілік-басқару құрамы

258

260

204

180

167

172

157

192

оқу-көмекші құрам

259

265

233

193

186

201

201

234

қызмет көрсетуші және басқа да персонал

456

451

508

454

508

528

521

518

      Штат ОПҚ-ның санының, ғылыми дәрежесі мен орта жасының динамикасы кестеде келтірілген, онда ғылыми дәрежелілік деңгейі 68 %-дан 43 %-ға дейін өзгергені байқалады.

      ОПҚ-ның сапалық құрамы

Көрсеткіштердің атауы

Жылдар

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

1

2

3

4

5

6

7

8

9

ОПҚ-ның жалпы саны, адам

1128

884

856

668

615

634

605

603

оның ішінде:









бейін бойынша доктор (ғылым докторы)

168

108

78

67

66

61

57

61

Ғылым кандидаттары

562

318

233

193

165

154

149

187

Философия докторлары (PhD)

41

40

60

67

73

90

87

84

Магистрлар

217

246

246

219

217

249

225

183

ОПҚ-ның дәрежелілік деңгейі, %

68%

52%

43%

49%

51,1%

48%

48,4%

55,1%

1

2

3

4

5

6

7

8

9

ОПҚ-ның орташа жасы

58

46

45

44

45

45

45

49

Жылдар бойынша "ЖОО үздік оқытушысы" атағын алған қызметкерлер саны

4

-

2

3

-

4

3

8

      Қазіргі кезеңде ҚазҰТЗУ ОПҚ-ның орташа жасы 49 жасты, ғылыми дәрежесі бар оқытушылар – 50 жасты құрайды. Ғылыми дәрежесі бар оқытушылар арасында 40 жасқа дейінгі 74 жас ғалым бар.

      Төменде халықаралық және республикалық деңгейде қызметкерлердің біліктілігін арттыру туралы ақпарат берілген.

      Біліктілікті арттыру


2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Халықаралық деңгейде

39

43

78

81

16

114

7

Республикалық деңгейде

52

66

105

92

40

304

360

      2016 – 2022 жылдар аралығында ҚазҰТЗУ ОПҚ-ы 64 ведомстволық және үкіметтік наградаларға, 129 университетішілік марапаттарға (барлығы 193 марапаттама), сыйлықтар мен стипендияларға ие болды. Аталған марапаттар ҚазҰТЗУ ғалымдарының жоғары әлеуетін, әзірлемелердің перспективалылығын, сондай-ақ әлемдік және республикалық деңгейде танылатындығын айғақтайды.

3-кіші бөлім. Кадрлар қажеттілігіне еңбек нарығының өзгеру үрдістерін болжау

      Білікті кадрларды даярлау және адам ресурстарын дамыту Қазақстанның жүйе құраушы салалары үшін басты мәнге ие.

      Мемлекет басшысының 2020 жылғы 1 қыркүйектегі Жолдауына сәйкес ұлттық бәсекеге қабілеттілікке қол жеткізудің негізгі құралдарының бірі цифрландыру болып табылады. "Мәліметтермен" жұмыс жаңа деңгейге көтерілуі керек. Деректер базасының бірыңғай жүйесін қамтамасыз ету, оларды одан әрі дамыту – индустрияның басты міндеттерінің бірі, оның ішінде IT, инжинирингтік және басқа да жоғары технологиялық қызметтер нарығын дамыту. ІТ-саланың ұлттық бизнеспен және білім берумен өзара іс-қимылы перспективалық бағытта көрініс табады.

      Осы кадрлық қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін ҚазҰТЗУ білім беру бағдарламалары күн сайын деректермен жұмыс істейтін, деректер негізінде шешімдер қабылдауды қолдау жүйелерін құратын, жетекші индустрия көшбасшыларының қатысуымен дайындалған.

      Осылайша, нәтижесінде қазақстандық, сондай-ақ шетелдік сарапшылардың, ғалымдар мен практиктердің қызметі ҚазҰТЗУ "Machine Learning & Data Science" ББ құрылды.

      ҚазҰТЗУ білім беру бағдарламаларының 74 %-ын жаңа кәсіптер мен құзыреттер Атласының кәсіби стандарттарына және 2025 жылдағы маманның қажеттілігі бойынша жаңартылды, кадрлардың 2030 жылдағы перспективалы мамандықтарға дайындығы үшін ББ-ға толықтырулар белсенді енгізілуде.

      Жаңа кәсіптер мен құзыреттер атласына сәйкес Машиналық оқыту (машиналық компьютерлік модельдеу) сияқты бағыттар бойынша және барлық білім беру бағдарламаларының білім алушыларына арналған басқа да өзекті пәндер бойынша элективті модульдер бойынша оқыту модульдерін енгізу белсенді жүргізілуде.

      Егер тау-кен металлургиялық бағыты туралы айтатын болсақ, онда мына бағыттар бойынша курстар игеріледі: тау-кен машиналары мен жабдықтарын жасанды интеллектті қолдана отырып, қашықтықтан (пилотсыз) басқару, Internet of things және машина жабдықтарын пайдалана отырып жабдықтарды жаңғырту.

      Қазіргі уақытта "Индустрия 4.0" мемлекеттік бағдарламасы аясында еліміздің көптеген тау-кен және мұнай-газ салалары цифрландыруға көшуде. Тау-кен-металлургия секторында кадрлардың сұранысы жоғары, 2027 жылға дейін металлург-технологтар; құрамында алтыны бар кендерді, сирек кездесетін металл шикізатын өңдеу саласындағы мамандар, металлургиялық рециклинг саласындағы мамандар сұранысқа ие болады. "Атамекен" Қазақстан Республикасы Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы рейтингінің ББ 6В07203 – Металлургия және пайдалы қазбаларды байыту рейтингінің қорытындысы бойынша Satbayev University 2019 жылы 3,55 және 2020 жылы 3,17 балл алды. Жалпы, білім алушылардың жетістіктері бойынша позицияларды жақсарту және күшейту үрдісі байқалады. 2020 жылы ББ рейтингте 5-орыннан 4-орынға көтерілді, орташа жалақы өсті және 2019 жылмен салыстырғанда жұмыс іздеу ұзақтығы (айлармен) қысқарды. Бітірушілерді зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталық деректері бойынша жұмысқа орналастыру жалпы алғанда 75,4 %-ды құрайды.

      Қазіргі уақытта кәсіпорындар – практика базалармен 819 шарт жасалған, ҚазҰТЗУ биыл бітірушілерді жұмысқа орналастыру мәселелері бойынша 78-ден астам жаңа шарттар мен меморандумдар жасасты: "Атырау мұнай өңдеу зауыты" ЖШС, "Қазақмыс" корпорациясы ЖШС, "Қазмырыш" компаниясы, "Қазатомөнеркәсіп" "ҰАК" АҚ, "KAZ Minerals" компаниясы, "Волковгеология" АҚ, "ТЕҢІЗШЕВРОЙЛ" ЖШС, "Қазмұнайгаз" АҚ, "Қазақтелеком" АҚ, "Business Applications Solutions" ЖШС, "КахГипроНефтеТранс" инжинирингтік компаниясы" ЖШС, "Kazakhstan Petrochemical Industries Inc." ЖШС, "Қазақ мұнай және газ көлігі институты" ЖШС, "Фик Алел" ЖШС (Nordgold компаниясы), "Казинфотех АЦП" ЖШС, "ИнтегроЭксперт Қазақстан" ЖШС және басқалар.

      "Қазатомөнеркәсіп" "ҰАК" АҚ университет бітірушілеріне арналған IZBASAR жас мамандарын дамыту бағдарламасын, ал "Қазмырыш" ЖШС және "ҚазТрансОйл" АҚ өздерінің стипендиялық бағдарламаларын ұсынды, өндірістік практика мен тағылымдама бағдарламасын Nordgold халықаралық тау кен компаниясы мен KAZ Minerals компаниясы да ұсынды.

      Datanomix рейтинг орталығының деректері бойынша ҚазҰТЗУ бітірушілерінің жалақысы бойынша деректер:

      1) 2022 жылы орташа айлық жалақы 310500 теңгені құрады;

      2) 2022 жылы медиялық орташа жалақы 201840 теңгені құрады.

      2022 жылы Қазақстанда орташа жалақының орташа жалақыға қатынасы 0,99-ды құрайды.

      2022 жылы Қазақстанда орташа жалақының ең төменгі жалақыға қатынасының коэффициенті 5,17-ні құрайды.

      Негізгі соңғы индикаторлардың бірі – университетті бітіргеннен кейінгі бірінші жылы жұмысқа орналасқан бітірушілердің үлесін арттыру. Бітірушілерге деген сұраныс – ҚазҰТЗУ білім беру қызметінің басты көрсеткіші болып табылады.

      2019 – 2022 жылдар кезеңінде жұмысқа орналастырылған студенттер бойынша талдау

Көрсеткіштер/жылдар

2019

2020

2021

2022

Барлық бітірушілер (адам)

2455

1182

1570

1993

Жұмысқа орналасты (адам)

2234

981

1479

997

Жұмысқа орналасқандар %

91

83

94,2

82,1 (07.12.2022)




      2020 – 2022 жылдары университет бітірушілердің жұмысқа орналасу динамикасы

      Диаграммаға сәйкес 2019 жылы бітірушілердің жұмысқа орналасу пайызы 91 %, 2020 жылы – 83 %, 2021 жылы – 94,2 % құрады. 2020 жылы аздап төмендеу пандемияның салдарымен түсіндіріледі. Оқу бітіргеннен кейінгі алғашқы үш айда 2022 жылғы бітірушілерді жұмысқа орналастыру 82,1 %-ды құрады (2022 жылғы 7 желтоқсандағы жағдай бойынша).

      Бұл көрсеткішті дамыту үшін ҚазҰТЗУ ұлттық компанияларды, бизнес-құрылымдарды және басқа да мүдделі тараптарды МЖБС және мамандықтардың (таңдау курстары) жұмыс оқу жоспарларын әзірлеуге тартады. Жаңа білім беру бағдарламаларын әзірлеу және ғылыми жобаларды іске асыру мақсатында еншілес және тәуелді ғылыми-зерттеу институттарымен бірлескен қызмет жүргізеді.

      Соңғы 3 жылдағы жұмыспен қамту деректерін талдау көрсеткендей, институттар жақсартылған динамиканы көрсетеді. 2022 жылы жұмысқа орналасудың ең жоғары деңгейі – 96,8 % "Энергетика және машина жасау" институтында байқалды. "Электр энергетикасы" және "Жылу энергетикасы" білім беру бағдарламалары 100 % сұранысқа ие. "Автоматика және ақпараттық технологиялар" институты бойынша "Ақпараттық қауіпсіздік жүйелері" және "Ақпараттық жүйелер" білім беру бағдарламалары 100 % сұранысқа ие. "Тау-кен металлургия" институты бойынша жұмысқа орналастырудың ең жоғары көрсеткіші "Тау-кен ісі" және "Металлургия" білім беру бағдарламалары – тиісінше 98,5 % және 95,5 %. Геология және мұнай-газ ісі институты бойынша "Органикалық заттардың химиялық технологиясы" және "Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау" білім беру бағдарламалары бойынша жұмысқа орналасудың жоғары көрсеткіштері – 94 %-дан. Сәулет және құрылыс институты бойынша "Көлік құрылысы" білім беру бағдарламасы 94,6 % сұранысқа ие.

      Еңбек нарығындағы жағдайды, тау-кен-геологиялық, мұнай-газ кешендерінің даму үрдістерін талдай отырып, пайдалы қазбалардың жаңа кен орындарын игеруге тарту, елдің минералдық-шикізат базасын кеңейту жөніндегі бағдарламаларды іске асыру, табиғи ресурстарды өндіру жөніндегі кәсіпорындарды тұтастай және жекелеген технологиялық процестер бойынша жаппай цифрландыру кадрларға, әсіресе еңбек нарығында бәсекеге қабілетті кадрларға сұраныстың артуы туралы болжам жасауға негіз болады.

      Осыған байланысты Даму бағдарламасын іске асыру ҚазҰТЗУ ғылыми зерттеулердің сапасын жаңа деңгейге көтеруге, студенттерді оқыту кезінде, оның ішінде дуальды оқыту арқылы теория мен практиканы біріктіруге мүмкіндік беретінін атап өткен жөн.

      Даму бағдарламасын іске асыру үздік базаларды, өндірістік практиканы тартуға, сапалы зерттеулер жүргізуге, озық жабдықтарда кадрлар даярлауға, ҚазҰТЗУ ғалымдары шоғырланатын ғылыми кадрларды 3 деңгейлік даярлауға (ғылыми мектеп – орталық – зертхана) мүмкіндік береді.

4-бөлім. Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университетінің пайымы, миссиясы, стратегиялық мақсаттары мен даму міндеттері

      ҚазҰТЗУ қазақстандық және халықаралық деңгейде ғылыми білімнің жаңа салаларын қалыптастыру және дамыту, ғылыми және ғылыми-өндірістік коллаборацияны дамыту орталығы ретінде заманауи цифрлық дәуірдің трансформациясы мен сын-тегеуріндері жағдайында техникалық ЖЖБҰ мәнін сақтайды, инженерлік білім берудің құндылықтарын дамытады және таратады.

      Пайымы

      "QS рейтингі бойынша әлемнің үздік 200 ЖЖБҰ қатарына ену".

      Бағдарламаның мақсаты – ҚазҰТЗУ-ды еліміздің үздік ақыл-ойлары шоғырланған, озық зерттеулерді қамтамасыз ететін, жас ғалым тәжірибешілердің жаңа буыны үшін жақсы білім беретін ел экономикасының жүйе құраушы салаларының жетекші ғылыми-зерттеу, техникалық және білім беру орталығына айналдыру болып табылады. ҚазҰТЗУ өз құндылықтарын дамыту үшін барлық жағдайларды жасауы керек, ал бұл – білім алушы мен оқытушы, егер бұрын иерархиялық құрылымның басында ректор болса, онда басқарудың жаңа моделінде білім алушылар мен оқытушылар құндылықты қалыптастырады, құрылымдық бөлімшелер және ректор тікелей құрылымның тірек элементтері болып табылады. Бағдарланған шаралар әлемнің үздік ТОП-200 университетінің қатарына кіруге мүмкіндік береді.




      ҚазҰТЗУ басқару моделінің ауысуы


      Университетті басқару моделінің негізінде "Үнемді технологиялар" және "Хосин Канри" әдістері қолданылады. "Хосин Канри" әдісі стратегиялық мақсаттар университеттің барлық деңгейлеріндегі күнделікті операциялық қызметіндегі нақты жақсартуларды көруге және кез келген шығынды жоюға мүмкіндік береді.

5-бөлім. Миссиясы

      "Ғылым мен білім адамның игілігі үшін".

      ҚазҰТЗУ стратегиялық перспективада өзін Қазақстан, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы және Орталық Азияның инженерлік білім беру орталығы ретінде көрсетеді, мұнда ғылыми зерттеулер халықаралық деңгейде орындалады, онда ҚазҰТЗУ нарықтың барлық талаптарын ескере отырып, ғылым мен білім адамзаттың игілігіне бағытталған жоғары білікті мамандарды даярлау үшін база болып табылады.

      ҚазҰТЗУ-дың Даму бағдарламасының міндеттері:

      1. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің барлық деңгейлерінде ғылыми қызмет пен білім беру процесін интеграциялау.

      ҚазҰТЗУ-дың алдында тұрған басты міндеті – білім беруді жаңа сапа мен мазмұнмен толықтыру. Бұл үшін ғылыми зерттеулер білім беру процесінің ажырамас бөлігі болады.

      Кадрларды жаңа форматта даярлау білім алушыларға кім болу керектігін таңдауға мүмкіндік береді:

      1) өндіруші, жоғары деңгейдегі кәсіпқой;

      2) ғылыми қызметке дайын зерттеуші;

      3) ҚазҰТЗУ қабырғасында өзінің стартапын құрған кәсіпкер.     

      2. Жаңа буын көшбасшыларын даярлау – студенттердің жалпы санынан 10 %-ы PhD докторанттар.

      ҚазҰТЗУ отандық ғылымдағы "жас дағдарысы" проблемасын және жүргізілетін зерттеулер сапасының төмендеген жолағының салдарынан білімнің "жартылай ыдырауы" проблемасын бастан кешіруде. Біз оның шешімі таланттарды, ең алдымен PhD докторанттарды даярлауда тікелей инвестициялау деп білеміз.

      ҚазҰТЗУ техника және технологиялар саласындағы ғылыми, эксперименттік-зерттеу, педагогикалық қызметке бағдарланған кадрлар даярлайды.

      Осы стратегиялық мақсатты іске асыру PhD докторантураның білім беру бағдарламаларын дамыту міндеттерін шешуге негізделген:

      1) нарықтың қажеттіліктерін негізге ала отырып, ғылыми кадрларды даярлаудың әлемдік практикасына сәйкес білім беру бағдарламаларын өзектендіру;

      2) білім беру бағдарламаларындағы ғылыми қоғамдастық пен ОПҚ сапасы (ғылыми ұжымның ұлттық академиялардағы өкілдігі, ОПҚ берген сыйақылар);

      3) ғылыми мектептер құру. Ғылыми қоғамдастық тұрақты байланыстарды, ақпарат алмасуды, еңбектерді өзара бағалауды, демек, ғылыми мектептерді қалыптастыруды және білім алушылардың зерттеу құзыреттілігін күшейтуді қажет етеді;

      4) инфрақұрылымды дамыту (үздік кампустар, дамыған жабдықталған зертханалар, зерттеу/ғылыми орталықтар);

      5) Қазақстан экономикасының қажеттіліктерін қанағаттандыруға арналған;

      6) докторанттардың зерттеулерін өндіріспен және бизнеспен/өңірлермен интеграциялауға бағыттау (ғылыми зерттеулерді коммерцияландыру, ғылыми әзірлемелерді өндіріске беру/өңірлерді дамыту).

      Бұл қадамдар бізге кадрлық "қауіпсіздік жастығын" қалыптастыруға, жаңа буын зерттеуші-кәсіпкерлерін даярлауға мүмкіндік береді.

      3. Үздік Q1 және Q2 журналдарындағы жарияланымдар есебінен халықаралық деңгейде танымалдылық пен танылу – 315 ғылыми жарияланым.

      ҚазҰТЗУ-да Даму бағдарламасын іске асыру кезінде ғылым мен оқытуды бөлу жоспарланбайды. Заманауи зерттеулер жүргізу үшін пікірталас, ғылыми зерттеулердің нәтижелерін талқылау, сыни талдау қажет. Осы мақсатта әртүрлі кафедралардың байланыс нүктелерін, ғылыми бағыттар мен ғылыми зерттеу әдістерін табу үшін ғылыми-зерттеу семинарларын, конференцияларды өткізу жетілдірілуде. Нәтижесінде ғылыми ізденіске қызығушылық атмосферасы қалыптасады, бірлескен ғылыми жобалар анықталады, шығармашылық пікірлер мен идеялармен алмасу, өзекті білім мен инновацияларды тиімді тарату және ғылыми мектептерді дамыту үшін мүмкіндіктер жасалады.

      ҚазҰТЗУ-да қызметкерлерді беделді халықаралық басылымдарда жариялауға ынталандыратын академиялық саясат құралдары бар және олар дамуда.

      Ғылыми кеңес рейтингтік (рецензияланатын) ғылыми журналдарда жарияланымдар үшін Ереже қабылдады, олар жариялау стратегияларын қалыптастыруға, ережелердің болжамдылығын арттыруға және ҚазҰТЗУ ғалымдарының нәтижелерін әлемдік академиялық қоғамдастықта таратуға жағдай жасайды.

      4. Зерттеулер арқылы сапалы білім – бітірушілердің кемінде 10 %-ы бір миллион теңгеден астам жалақы алады.

      ҚазҰТЗУ осы стратегиялық мақсатын жүзеге асыру бітірушілердің кәсіби жолы оқу барысында қалыптасады және орын алады қағидасына негізделген.

      Бітірушілер өндіруші компаниялар, зерттеулер мен консалтинг үшін өндіру және сервистік қызметтер саласында, оқытушылар, ғылыми-зерттеу орталықтарында, ЖЖБҰ-да, ұлттық және жеке компанияларда және экономиканың түрлі салаларында зерттеу, жобалау және білім беру қызметін жүргізетін басқа да ұйымдарда ғылыми қызметкерлер болып жұмыс істейді.

      Көптеген жұмыс орындарына кеңсе мен дала жұмыстарының үйлесіміне жұмыста ең заманауи компьютерлік бағдарламаларды пайдалану, сондай-ақ кен орындарындағы жобалардың орындалуын бақылау мақсатында жол жүру кіреді. Бітірушілер мұнай инженерлері сияқты барлық инженерлер арасында жоғары бастапқы жалақы алады.

      5. Инновациялар, трансфер және жаңа технологияларды коммерцияландыру (өндірістегі зерттеулер) – келісімшарттық зерттеулер сомасы жылына кемінде 2 млрд теңгеге жасалады.

      Осы стратегиялық міндетті шешу үшін жас ұрпақты тарту кәсіпкерлік мәдениетін қалыптастыруға және жастардың өз бизнесін құруға деген қызығушылығын оятуға ықпал етеді. ҚазҰТЗУ-да білім беру бағдарламалары зияткерлік кәсіпкерлікке, экономиканың нақты секторы үшін қолданбалы жобаларды әзірлеуге және жобаларды коммерцияландыруға бағытталған.

      ҚазҰТЗУ зерттеу университеті ретінде экономика мен қоғамның өсуінің негізгі драйверлерінің бірі болып табылады. Мұнда ҚазҰТЗУ, бизнес және мемлекет арасындағы қарым-қатынастың "үштік спиралі" құрылады, ол жаңа білім (идеялар) қалыптастыруды, білімді технологияға айналдыруды және сапа мәдениетін дамытуды, кәсіпкерлікке және стартаптардың пайда болуына жағдай жасауды қамтамасыз етеді.

      6. Тиімді менеджмент – сапаға қанағаттану деңгейін, инфрақұрылымның жай-күйін, зерттеулерді, цифрландыру деңгейін кемінде 90 %-ға арттыру.

      Тиімді менеджмент технологиясының моделін енгізу процесін іске асыру былайша тұжырымдалады: оны дамыту процесі жанама түрде басқарылады, басқару жүйесінің дербестігі арқылы, ҚазҰТЗУ-дың тиісті инновациялық ортасын құру, ол корпоративтік мәдениетті, брендті, инновациялық бағыттарды ілгерілету және университеттің үшінші миссиясын іске асыру негізі ретінде ҚазҰТЗУ зерттеу хабын құру арқылы білімге негізделген қазақстандық экономиканы (knowledge based economy) құрудың катализаторы болады.

      Корпоративтік басқарудың тиімділігін арттыруға, стейкхолдерлермен және жалғыз акционермен өзара іс-қимылдың ашықтығын арттыруға, басқару шешімдерін қабылдау кезінде қаржылық дербестікті және корпоративтік басқару деңгейінде ҚазҰТЗУ басқаруды арттыруға бағытталған міндеттер көзделген.

      ҚазҰТЗУ-дың алға қойған стратегиялық мақсатына қол жеткізуі –университетті ел экономикасының жүйе құраушы салаларының жетекші ғылыми-зерттеу, техникалық және білім беру орталығына айналдыруға мүмкіндік береді.

6-бөлім. Даму бағдарламасының стратегиялық блогы

1-кіші бөлім. Қазақстанның жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесіндегі орны мен рөлі

      ҚазҰТЗУ – жалғыз ұлттық техникалық зерттеу университеті, Қазақстанның техникалық білім беру флагманы, 1934 жылы құрылған. ҚазҰТЗУ бүгінде Қазақстанның геология, тау-кен ісі, металлургия саласындағы ғылыми және практикалық қызметтің қалыптасуы мен дамуында маңызды рөл атқарады.

      ҚазҰТЗУ республика өнеркәсібін инженерлік кадрлармен қамтамасыз ету базасына және Қазақстанның ғылыми, мемлекеттік және қоғам қайраткерлері кадрларының басты көздерінің біріне айналды. Оның тарихы Ашир Бүркітбаев, Қаныш Сәтбаев, Өмірхан Байқоңыров, Ақжан Әл-Машани, Ілияс Есенберлин, Евней Бөкетов, Шахмардан Есенов сияқты танымал ғалымдар мен мәдениет қайраткерлерінің есімдерімен, әйгілі "Дос-Мұқасан" ансамблінің негізін қалаушылар мен қатысушыларымен байланысты.

      Ұлттық және халықаралық рейтингтердің көрсеткіштеріне сүйене отырып және тұрақты дамуды назарға ала отырып, ҚазҰТЗУ қазақстандық техникалық ЖЖБҰ арасында бірінші орынды алады және бұдан басқа өзінің ғылыми-техникалық зерттеулерінде Қазақстан Республикасының ірі өндірістік кәсіпорындарымен тығыз өзара іс-қимыл жасайтын зерттеу университетінің рөлін атқарады. Осылайша, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудегі маңызды басымдық үштұғырлылық – білім, ғылым және өндіріс болып табылады.

      ҚазҰТЗУ жоғары білім мен ғылымды дамыту тұжырымдамасында көзделген міндеттерді шешу бойынша күш-жігерді арттыруы тиіс, сондықтан тұжырымдамадан мынадай индикаторлар университеттің мүмкіндіктеріне бейімделген және төменде салыстырмалы кестеде келтірілген.

      Даму бағдарламасының индикаторларын тұжырымдамамен бейімдеудің салыстырмалы кестесі

Тұжырымдама және
өзге де құжаттар/ бағдарламалар

Индикаторлар

ҚазҰТЗУ
индикаторлары

1

2

3

4

1

Қазақстан Республикасында жоғары білімді және ғылымды дамытудың 2023 – 2029 жылдарға арналған тұжырымдамасы

ЖЖБҰ-ны аяқтаған соң бірінші жылы жұмысқа орналастырылған бітірушілердің үлесі (2029 жылға қарай) – 79 %

Бітірушілердің жалпы санынан оқуды аяқтағаннан кейінгі бірінші жылы жұмысқа орналасқандардың үлесі – 94 %

2


Жатақханаларда енгізілген төсек-орындарының саны (2029 жылға қарай) – 10000 орын

Жаңа жатақханаларды жөндеу және салу арқылы білім алушылардың өмір сүру жағдайларын жақсарту – 1/3

3

Халықаралық білім беру бағдарламаларын, шетелдік әріптестермен академиялық алмасуларды іске асыратын ЖЖБҰ үлесі (2029 жылға қарай) – 70 %

Шетелдік университеттерімен қос диплом бағдарламаларының саны –11

4

Ғылымды мемлекеттік әкімшілендіруге ғылыми қоғамдастықтың, бизнестің және басқа да стейкхолдерлердің қанағаттану дәрежесі (әлеуметтік сауалнама) (2029 жылға қарай) – 70 %

Білім алушылардың, қызметкерлердің және ОПҚ сервистермен қанағаттануы – 90 %

5

Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмысты (бұдан әрі –ҒЗТКЖ) жүзеге асыратын ғалымдар мен зерттеушілердің жалпы санынан жас ғалымдардың үлесін арттыру (2029 жылға қарай) – 50 %

ҒЗТКЖ мен ҒЗЖ жүзеге асыратын ғалымдар мен зерттеушілердің жалпы санынан жас ғалымдардың үлесі – 43 %

6

Зертханалардың ғылыми ұйымдар мен университеттердің жаңартылған жабдықтарының үлесі (2029 жылға қарай) – 40 %

Университеттің оқу және ғылыми зертхананы дамытуға арналған шығыстар үлесі – 3,2 %

7

Аяқталған қолданбалы ғылыми-зерттеу жұмыстарының жалпы санынан коммерцияланатын жобалардың үлесі (2029 жылға қарай) - 50 %

Аяқталған қолданбалы ғылыми-зерттеу жұмыстарының жалпы санынан коммерцияланатын жобалардың үлесі – 40 %

8

Қарағанды облысының 2021 –2025 жылдарға арналған даму жоспарын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

Жаңа бизнес-идеяларды іске асыру үшін гранттар беру

Мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын жобалар саны – 65

9

Павлодар облысының 2021 –2025 жылдарға арналған Даму жоспары
5-мақсат: Қоғамның сұраныстарына жедел жауап беретін тиімді мемлекеттік аппарат

Цифрлық форматқа ауыстырылған оқулықтардың үлесі

Оқу процесіне енгізілген электрондық ресурстардың саны – 51500

10

Ақтөбе облысының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2022 - 2025 жылдарға арналған кешенді жоспары
2-бағыт индустриялық даму

Құрылыс:
1) 70 жұмыс орнын құра отырып, мұнай өндіруге арналған жылжымалы бұрғылау қондырғыларын шығаратын зауыт;
2) Ақтөбе қаласында 60 жұмыс орнын құрумен биологиялық ыдырайтын пакеттер шығаратын зауыт;
3) 20 жұмыс орнын құра отырып, мұнай өндіру кезінде пайдалануға арналған мұнай-химия реагенттерін (бұрғылау қондырғыларына арналған майлау қоспасы) өндіретін зауыттар
4) Ақтөбе қаласында 25 жұмыс орнын құрумен қасбеттік материалдар (жылу оқшаулағыш материалдар) өндіретін зауыт;
5) Мұғалжар ауданы Алтынды ауылындағы AltynEX тау-кен металлургия комбинаты ("алтынды бастапқы өңдеу" қорытпасы) 500 жұмыс орнын құрумен;
6) Байғанин ауданында 250 жұмыс орнын құрумен цемент өндіру зауыты;
7) Хромтау ауданында 300 жұмыс орнын құрумен Лиманное кен орнын игеру.

Бітірушілердің жалпы санынан оқуды аяқтағаннан кейінгі бірінші жылы жұмысқа орналасқандардың үлесін ұлғайту – 87 %

      Осылайша, ішкі ресурстар есебінен әлемнің ТОП-200 ЖЖБҰ қатарына кіретін, ғылым мен білім беру сапасының халықаралық талаптарына сай келетін әлемдік деңгейдегі ЖЖБҰ құру жоспарлануда. ҚазҰТЗУ тек отандық деңгейде және әлемдік академиялық кеңістікте ғана емес, сонымен қатар тікелей жұмыс берушілер де мойындауы керек.

2-кіші бөлім. Академиялық саясат

      ҚазҰТЗУ-дың мақсаттары жақын арада әлемнің жетекші ЖЖБҰ құрамына кіру, сондай-ақ Қазақстанның инновациялық дамуы мен жаһандық бәсекеге қабілеттілігіне елеулі практикалық үлес қосатын инженерлік білім мен ғылымның ұлттық жүйесін жаңғырту қозғалтқыштарының бірі болу болып табылады.

      Академиялық саясаттың міндеттері:

      1) өндірістің барлық салалары үшін жоғары білікті инженерлік-техникалық, ғылыми және ғылыми-педагогикалық кадрлар даярлау;

      2) оқыту мен тәрбиелеудің тығыз бірлігін қамтамасыз ету;

      3) жаңа білім беру бағдарламаларының дербестігі мақсатында ұйымдармен, бизнес-қоғамдастықтың, мемлекеттік билік органдарының, даму институттарының, қаржы институттарының өкілдерімен, кластерлік бастамалармен әріптестік қатынастарды тұрақты дамыту;

      4) клиентке бағдарлану;

      5) білім, ғылым және өндірістің ықпалдастығын қамтамасыз ету;

      6) үздік әлемдік практикаларды интернационалдандыру және имплементациялау стратегиясы негізінде халықаралық білім беру кеңістігіне интеграциялау;

      7) білім алушылардың барлық әлеуметтік санаттары үшін тең жағдайларды қамтамасыз ету;

      8) инновациялық оқыту технологияларын енгізу;

      9) білім беру сапасын қамтамасыз етудің сыртқы стандарттарына сәйкестігі;

      10) инновациялық жобаларды іске асыру бойынша білім алушыларды, қызметкерлерді қолдаудың сервистік құралдарын дамыту;

      11) академиялық қызметті цифрландыру бойынша ақпараттық және практикалық іс-шаралар өткізу;

      12) жаңа буын оқулықтары мен оқу құралдарын әзірлеу.

      Дамудың маңызды стратегиялық бағыттары қазіргі шетелдік ЖЖБҰ жұмысты жандандыру және өзара тиімді негізде, оның ішінде бірлескен қос дипломды бағдарламаларды ұйымдастыру үшін жаңа әріптестермен байланыстар орнату болып табылады. Ол үшін осындай ынтымақтастыққа ашық шетелдік серіктестерді зерделеу және оларға мониторинг жүргізу қажет, сондай-ақ шетелдік ЖЖБҰ-мен байланыс орнату және қос диплом туралы шарттар жасасу үшін институттар мен ОПҚ мүмкіндіктерін пайдалану маңызды.

      Академиялық ұтқырлық бағдарламалары шеңберінде оқитын студенттердің санын арттыру үшін түрлі ЖЖБҰ мен оқу бағдарламаларына бейіннің сәйкестігі тұрғысынан талдау жүргізу, тиімді шарттарда өзара іс-қимыл бойынша ынтымақтастық орнату және келіссөздер жүргізу (студенттерге тегін оқытуды және (немесе) тұруды ұсыну және т.б.), Erasmus+, Mevlana және т.б. стипендиялық бағдарламаларға тиісті өтінімдер беру бойынша жұмысты күшейту қажет.

      Ғылым мен білім беру саласында озық тәжірибе алу үшін ҚазҰТЗУ шетелдік ғалымдарды шақырумен белсенді айналысады. Дәріс оқу ҚазҰТЗУ-дың негізгі бағыттарына сәйкес жүзеге асырылады. Шақырылатын шетелдік ғалымдардың санын ұлғайту үшін шетелдік ғалымдармен жаңа байланыстар орнатуға, шетелдік ғалымдармен тұрақты байланыс орнатуға және оларға келуге қолайлы жағдайлар жасауға институттарды белсенді тарту көзделеді: тұрғын үй беру және (немесе) лайықты тұрғын үй іздеуде сүйемелдеу, оқу порталына уақытша кіру, ҚазҰТЗУ қызметкерлерімен, білім алушыларымен, оқытушыларымен шет тіліндегі кедергісіз коммуникация.

      Ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуын ескере отырып, әлемде білім беру нарығының өзі де, оқыту процесі жүзеге асырылатын білім беру ортасы да өзгеруде. Әлемдік үрдістер анық көрсетіп отырғандай, болашақ білім беру процесінің икемді модельдерінде, онда әртүрлі құралдар, әдістер мен технологиялар, оның ішінде қашықтықтан оқыту белсенді қолданылады.

      Қашықтықтан білім беру технологияларын қолдану мыналарға мүмкіндік береді:

      1) қашықтықтан оқытудың толыққанды жүйесін құруға және дамытуға;

      2) оқытудың жаңа заманауи әдістерін дамыту;

      3) білім беру материалдарын сапалы жаңа формаларда жасау және бейімдеу.

      Онлайн-білім беру нарығындағы көшбасшылық жағдайын сақтау мақсатында ҚазҰТЗУ қашықтықтан оқыту жүйесін дамытудың негізгі стратегиялық бағыттары болып табылатын ұлттық және халықаралық ашық білім беру платформаларындағы онлайн-курстардың провайдері – ЖЖБҰ ретінде ұстанымын күшейту жоспарлануда:

      1) онлайн-оқытудың қазақстандық және халықаралық ашық платформаларында жаппай ашық онлайн-курстарды (бұдан әрі – ЖАОК) құру, орналастыру және ілгерілету бойынша жұмысты күшейту және ондағы тыңдаушылар санын арттыру;

      2) білім алушылар контингентін (бакалавриат, екінші жоғары білім, магистратура, докторантура, EMBA – Executive master of business administration) ұлғайту мақсатында әріптестермен жасалған корпоративтік шарттар санын ұлғайту, сондай-ақ өткізілетін біліктілікті арттыру курстарының санын ұлғайту;

      3) ЖЖБҰ-да академиялық адалдық қағидаттарын іске асыру мақсатында қарыз алуды анықтаудың ақпараттық жүйесінің болуы.

      Осының барлығы ҚазҰТЗУ инновациялық экожүйесінің тұрақты өсуін қамтамасыз етеді, ұйымдармен және өнеркәсіптік компаниялармен өзара іс-қимылды, кәсіпкерлік қабілеттерді, қызметкерлер мен білім алушылардың құзыреттерін жүйелі дамытуды нығайтады және кеңейтеді.

      Осылайша, Даму бағдарламасы шеңберіндегі академиялық саясат білім алушылардың академиялық дайындығын одан әрі жетілдіруге, сондай-ақ Қазақстан экономикасы кәсіпорындарының мамандарын сапалы даярлау және қайта даярлау мақсатында корпоративтік сектормен ынтымақтастықты дамытуға бағытталатын болады.

3-кіші бөлім. Инновациялық әлеуетті дамыту және оған қол жеткізу

      Зерттеу университетінің, сондай-ақ ҚазҰТЗУ құрамына кіретін ғылыми-зерттеу институттарының білім беру және ғылыми қызметі аспектілерінде инновацияларды дамыту үшін инновациялық әлеуетті одан әрі қалыптастыру, арттыру және дамыту қажет.

      ҚазҰТЗУ ғылыми-зерттеу қызметінің басты ресурсы кадрлық ғылыми әлеует: ОПҚ-ы мен әкімшілік-басқару персоналы өкілдерінің жеке ресурстарын интеграциялау болып табылады. ҚазҰТЗУ-дың ОПҚ пен ғалымдары гранттық жобалардың, мақсатты бағдарламалардың, технологияларды коммерцияландыру жобаларының жетекшілері мен қатысушылары болып табылады, өнеркәсіптік кәсіпорындардың тапсырысы бойынша зерттеулер жүргізіледі, онда өздерінің үздік дағдыларын, іскерліктерін, ұйымдастырушылық қабілеттерін көрсету қажет.

      Инновациялық әлеует – жалпы алғанда, ҚазҰТЗУ-дың одан әрі инновациялық және экономикалық өсуін қамтамасыз ететін элементтер жиынтығынан құралады. Негізгі элементтер деп:

      1) материалдық-техникалық ресурстарды;

      2) кадр ресурстарын;

      3) ұйымдастыру-басқару ресурстарын түсінеміз.

      Сондай-ақ, қаржылық және ақпараттық ресурстар (білім және білік) сияқты қамтамасыз ету элементтерінің болуын ескеру қажет.

      ҚазҰТЗУ инновациялық әлеуетін дамыту ғылым, бизнес және мемлекеттің өзара іс-қимылының жаңа тетіктерін әзірлеуге, ғылыми зерттеулердің нәтижелілігін арттыруға, оларды практикалық іске асыру мен нәтижелерді коммерцияландыруды көздеуге бағытталған.

      Қазіргі уақытта ҚазҰТЗУ бірінші кезектегі міндеттерінің бірі ғылыми жұмысқа қызметкерлер мен білім алушыларды көптеп тарту болып табылады. Жас ғалымдарды даярлауға ерекше көңіл бөлінді, осы мақсатта ҒЖБМ-нің Ғылым комитеті PhD докторлары қатарынан жас ғалымдардың ғылыми идеяларын қаржыландыруға жыл сайынғы конкурсты ұйымдастырды және қазіргі уақытта ҚазҰТЗУ-да орындалатын жобалардың 35 %-ы жас ғалымдардың бастамасымен іске асырылуда.

      Заманауи университеттің жетістігі негізгі шешімдерді қабылдауға барлық қызметкерлерді тарту деңгейіне байланысты. Адами капиталды дамыту стратегиясы жобалық тәсіл және Agile-командаларын қалыптастыру үшін университетті ұйымдастырушылық трансформациялауды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Тиімді жұмыс істейтін ұйымдық құрылым, шығындарды қысқарту, шығындарды азайту, міндеттерді бақылау және қою - стратегияны орындаудың негізгі алғышарттары болып табылады.

      HR менеджментті дамыту өзін-өзі оқытатын ұйымның құралдарын қолдана отырып, инновациялық ортаны қалыптастыруға инновациялық тәсілдерді пайдалану есебінен қамтамасыз етілетін болады: құзыреттілік карталарын жасау; қызметкерлердің ұтқырлығы бағдарламалары; корпоративтік мәдениетті дамыту; талант-менеджмент бойынша ОПҚ-тың жаңа біліктілік стандарттары; Powerful performance management system: еңбекақы төлеуді ынталандыру, уәждемелеу және саралау жүйесін ұйымдастыру.

      Қызметкерлердің тиімділігі мақсаттардың орындалуын және әділ сыйақыны қамтамасыз ететін ынталандыру жүйесі мен құралдары (KPI, грейдтер) бойынша бағаланатын болады.

      Мамандандырылған ғылыми бағыттар бойынша ірі зертханалық орталықтар құру үшін ғылыми-зерттеу зертханаларының әлеуетін айқындау және анықтау және олардың бағыттарын таңдау үшін бірқатар дәйекті іс-шаралар жүргізіледі:

      1) ҚазҰТЗУ зертханалары жабдықтарының техникалық жай-күйіне және зертханалар жабдықтары мен персоналының жүктемесіне мониторинг жүргізу;

      2) зертханалардың жұмыс істеуін талдау нәтижелерін дайындау және ұсыну;

      3) зертханалардың жұмыс істеуі бойынша ұсыныстарды талдау және дайындау;

      4) салалар бойынша технологияны сату нарығын талдау, қажетті ғылыми-зерттеу инновациялық орталықтарын құру мүмкіндігі үшін әріптес компанияларды таңдау.

      Жоғарыда көрсетілген жұмыстар орындалғаннан кейін 2027 жылға қарай кластерлер (өндіруші, қайта өңдеуші, өңдеуші және т.б.) бойынша бөлінген ғылыми-зерттеу зертханалары құрылатын болады. Сондай-ақ, жаңа ғылыми инфрақұрылым құру және көп бейінді ғылыми-зерттеу зертханалары мен орталықтарының орналасатын жерлерін айқындау жөнінде ұсыныстар сұратылатын болады.

4-кіші бөлім. Ғылыми-техникалық әзірлемелерді коммерцияландыру

      Қоғамдағы білім трансфері

      Елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының әлеуметтік-жауапты қатысушысы ретінде ҚазҰТЗУ оқушылардан қолжетімді білім беруді (болашақ талапкерлермен және олардың ата-аналарымен тұрақты диалогты қолдау), қысқа мерзімді курстарды, өңірлік даму қажеттіліктеріне сәйкес кәсіпорын қызметкерлерінің біліктілігін арттыруды және кәсіптік қайта даярлауды жүзеге асырады.

      ҚазҰТЗУ-дың "үшінші миссиясының" осы өлшемін іске асыру тетігі оқыту үшін ресурстарға ашық қолжетімділік болып табылады:

      1. Polytechonline Онлайн оқыту.

      ҚазҰТЗУ қашықтықтан оқыту жүйесі өзінің білім беру порталы (https://polytechonline.kz/) негізінде құрылған. Білім беру порталы оқытушы мен білім алушының қашықтан өзара іс-қимылы үшін жағдай жасайды. ҚазҰТЗУ-дың барлық білім алушылары мен ОПҚ-тың өздерінің виртуалды "жеке кабинеттері" бар.

      Бүгінгі таңда жеке даму платформасында 10000-нан астам адам оқиды, 3188-ден астам пәнді оқуға қол жеткізе алады.

      2. Корпоративтік біліктілікті арттыру курстары.

      ҚазҰТЗУ 7 бағыт бойынша 500-ден астам оқу бағдарламасы бойынша техникалық мамандар үшін де, басқарушы менеджмент үшін де бейінді сала мамандарының жеке тапсырысымен әзірленген біліктілікті арттыру курстарының кең спектрін ұсынады:

      1) геология және мұнай-газ ісі;

      2) тау-кен металлургия саласы;

      3) өнеркәсіптік инженерия және робототехника;

      4) ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялар;

      5) сәулет және құрылыс;

      6) химиялық және биологиялық технологиялар;

      7) жобаларды басқару.

      3. ЖОО ішіндегі гранттар конкурстарын өткізу.

      Білім алушылар ғылыми-зерттеу жұмыстарына тікелей қатыса отырып, ой-өрісін кеңейтеді және ғылыми дискурсқа енгізіледі, бұл олардың білімге, ғылымға және зерттеулер жүргізуге деген қызығушылығын қалыптастыруға ықпал етеді.

      2022 жылы жеңімпаздарды нақты қаржыландырумен қызметкерлер мен білім алушылар арасында алғашқы стартап конкурсы өткізілді. 51 өтінім берілді, 6 жеңімпаз анықталды.

      Зияткерлік меншік

      Еуразиялық патенттік конвенцияға қатысушы мемлекеттер үшін нәтижелері маңызды Еуразиялық өңірде өнертапқыштық қызметті дамытуға қосқан елеулі үлесі үшін ҚазҰТЗУ Блинниковтың алтын медалімен марапатталды.

      Үш жыл ішінде "Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығы" АҚ-да 99 ғылыми-зерттеу тақырыбы тіркелді. Қорғау құжаттарын алу бойынша жұмыстар белсенді жүргізілуде. 2019 – 2022 жылдары қолданылып жүрген, берілген және алынған патенттердің, авторлық куәліктердің саны 119 қорғау құжатын құрайды.

      2023 жылдың 1 тоқсанындағы жағдай бойынша 7 қорғау құжаты, оның ішінде 3 өнертабысқа патент, 2 пайдалы модельге патент, 1 Еуразиялық патент, 1 авторлық куәлік алынды. Бүгінгі таңда университет 40 патентті қолдайды.

      Технологиялар мен инновациялар трансфері

      "Үшінші миссияның" бұл өлшемі ҚазҰТЗУ қабырғаларында жүргізілген зерттеулерге тығыз байланысты. Негізгі мақсат – ғылыми қызметкерлердің идеяларын, тәжірибелерін, ноу-хауын, техникалық білімін, зияткерлік меншігін, зерттеулерден алынған жаңалықтар мен өнертабыстарды ілгерілету.

      ҚазҰТЗУ-дың ғылыми-зерттеу қызметі бәсекеге қабілетті ғылыми әзірлемелерді әзірлеуге, елдің индустриялық-инновациялық стратегиясын іске асыруға жәрдемдесуге бағытталған.

      ҚазҰТЗУ жобаларды табысты іске асыруда:

      1) "QORG’AY’" рұқсатсыз кіруден қорғау құрылғысы ("Ғылым қоры" АҚ қаржыландырды). Отандық моноблоктарды құрастырумен және сатумен айналысатын "Самұрық Қарғалы" ЖШС-мен келіссөздер жүргізілуде;

      2) "Отандық шикізаттан және олардан наноқұрылымдық қорғаныш керамикалық жабыны бар дайын бұйымдардан инновациялық алюминий қорытпаларының тәжірибелік өндірісін құру" ("Ғылым қоры" АҚ қаржыландырды). Алюминий қорытпаларын балқыту және құю бойынша өндірістік учаске құрылды. "Континент Петролеум компаниясы" ЖШС-мен 9750 мың теңге сомаға электр орталықтан тепкіш сорғылар партиясын (бұдан әрі – ЭОС) сатуға ниет білдіру туралы келісім жасалды. Қазіргі уақытта ЭОС сатып алу-сату шартын дайындау процесі жүріп жатыр. Бұдан бұрын 292,5 мың теңге сомасына 15 ЭОС іске асыру жүзеге асырылды;

      3) "Минералдық шикізатты одан әрі өңдеу үшін пайдалы қазбаларды барлау және игеру мақсатында күрделі тау-кен-геологиялық жағдайларда ұңғымаларды бұрғылауға арналған газ-сұйық соққы-эжекторлық кешенді әзірлеу және енгізу" ("Ғылым қоры" АҚ қаржыландырды). Жоба аясында секциялық шлам құбырын сынау бойынша тәжірибелік-өндірістік бұрғылау жұмыстары жүргізілді.

      2022 жылы "Ғылым қоры" АҚ коммерцияландыру гранттарын алуға еншілес ұйымдармен (бұдан әрі – ЕҰ) бірлесіп, 30 өтінім берілді. Жалпы грант сомасы 3 млрд теңгеден асатын ҚазҰТЗУ мен ЕҰ-ның 13 жобасы жеңімпаз атанды, оның ішінде 2022 жылы грант алушылар 176 млн теңге алды.

      Соңғы 5 жылда және ағымдағы сәтте кәсіпорындар мен ЖАО тапсырысы бойынша жалпы сомасы 2492070,744 мың теңге болатын 149 жоба орындалды.

      Технологияларды коммерцияландыру жобаларын орындау аясында 274335,057 мың теңге тартылды.

      Коммерцияландыру жобаларын қаржыландырудың оң серпіні ҚазҰТЗУ-дың ғылыми әзірлемелеріне жоғары сапа мен қызығушылықты көрсетеді, 2020 жылмен салыстырғанда 2022 жылғы қаржыландыру көлемінің өсуі 12 есеге ұлғайды.

      ҚазҰТЗУ ғылыми әзірлемелердің сапасын және коммерцияланатын әзірлемелердің деңгейін арттыруды жалғастырады:

      1) зертханалардың инфрақұрылымын жаңғырту;

      2) зертхана қызметкерлерінің құзыреттілігін арттыру;

      3) қызмет түрлеріне ҚазҰТЗУ лицензияларының санын ұлғайту;

      4) тәжірибелік-конструкторлық бюролар құру;

      5) ҚазҰТЗУ-дың ғылыми-зерттеу қызметінің нәтижелерін отандық кәсіпорындарда және бұқаралық ақпарат құралдарында кеңінен насихаттау.

7-бөлім. Даму бағдарламасында қойылған мақсаттарға қол жеткізу жолдары

      Даму бағдарламасының міндеттерін іске асыру Қазақстан өнеркәсібі үшін кадрлардың жаңа формациясын даярлау орталығын құруға мүмкіндік беретін хаб құру арқылы, сондай-ақ осы Даму бағдарламасына 1 және 2-қосымшаларда көрсетілген іс-шараларды жүзеге асыру арқылы жоспарланады.

      Хабтың қызметі мен жұмыс істеуі бірнеше бағытқа бағытталатын болады: академиялық, ғылыми және әлеуметтік.

      Хабта 6 ғылыми мектеп, 4 ғылыми-зерттеу орталығы, прототиптеу және стартап мектептері, кемінде 40 жаңа зертхана құру жоспарлануда, сондай-ақ ҚазҰТЗУ-дың ақпараттық инфрақұрылымын жаңғырту көзделуде.

      Құрылатын мектептер мен орталықтар

Р/с

Мектептер/орталықтар

Жаңа зертханалар құрылады

Қолданыстағы зертханаларды жете жарақтандыру/ жаңарту

1

2

3

4

Ғылыми мектеп

1

Тау-кен металлургия кешені

6

1

2

Мұнай-газ, геологиялық, химиялық және гидрогеологиялық салалары

6

6

1

2

3

4

3

Киберфизикалық жүйелер, робототехника және ұшқышсыз ұшу аппараттары

7

6

4

Энергетика, жаңартылатын энергия көздері және машина жасау

13

3

5

Сәулет, құрылыс, құрылыс материалдары және инженерлік жүйелер

2

1

6

Жобаларды басқару және логистика

1

-

Орталықтар

7

Минералдық және техногендік шикізатты байыту және металлургиялық өңдеу саласындағы технологияларды сынақтан өткізу

3

-

8

Радиациялық экология, ғарыштық сәулелер физикасы, оптикалық және лазерлік молекулалық спектроскопия саласындағы зерттеулер

2

-

9

Су қауіпсіздігі және жерді қашықтан зондтау саласындағы зерттеулер;

-

1

10

Минералогия, стратиграфия және нано-заттар саласындағы зерттеулер

-

1

Кәсіпкерлік мектептері

11

Прототиптеу мектебі

-

-

12

Стартаптар мектебі

-

-


ЖИЫНЫ

40

19

      Құрылатын зертханалар тау-кен металлургия кешенінде, мұнай-газ, геология және химия салаларында, сондай-ақ энергетика, машина жасау, құрылыс және гидрогеология салаларында зерттеулер жүргізуге мүмкіндік береді.

      Әрбір құрылатын зертхана мектептер жанындағы басқа зертханалардың мүмкіндіктерін 85 % – зертхана қызметінің бағыты бойынша нысаналы жабдық және 15 % – пәнаралық жабдық пропорциясында тарта отырып, зерттеулер жүргізетін болады, бұл жүргізілетін зерттеулерден синергетикалық әсерді күшейтуге және жасауға мүмкіндік береді әрі жыл сайынғы зерттеулер сомасын 2 млрд теңгеге дейін жеткізуге мүмкіндік береді.

      Кадрларды нақты даярлау мектеп басшыларына жұмыс берушілермен бірге нарықтың ағымдағы қажеттіліктеріне бағдарлана отырып, икемді білім беру бағдарламаларын жоспарлауға, халықаралық стандарттарға негізделген Жаңа кәсіптер атласы шеңберінде кадрлар даярлауға мүмкіндік береді.

      Мұның бәрі ҚазҰТЗУ экожүйесінің тұрақты өсуін қамтамасыз етеді, өнеркәсіптік ұйымдармен және компаниялармен өзара іс-қимылды нығайтады және кеңейтеді.

      Хабтың қызметі төмендегі кестеде міндеттерге бағытталған.

Ғылыми-зерттеу хабы


Ағымдағы жағдай

Шешім

Не қажет

Қалай істеу керек

1

2

3

4

5

Білім

Оқытудың

Зерттеу арқылы

R&D шеңберінде

Зерттеу арқылы білім

1

2

3

4

5


ескірген моделі (дәріс – практика –диплом)

білім берудің жаңа форматы

білім беру бағдарламалары жабдықтар сатып алу

алушыларды жаңа форматта дайындау, өндірістік практика мерзімдерін ұлғайту, практиктерді тарту

Өндіріс

Шешімдерсіз проблемаларды жинақтаған 20 ғасырдағы технологиялар

Өндіріс проблемаларын ғылыми жолмен іздеу және шешу

Өндірістің ЖЖБҰ-мен кооперациясы, өндірістегі проблемаларды зерделеу мүмкіндігі

Өндіріс проблемаларын шешуге бизнесті тарту

Ғылым

Бұрын алынған зерттеулердің айналымы, инновациялық идеялардың аздығы

Ғылыми базаларды жаңарту арқылы зерттеулердің жаңа бағыттары

Заманауи жабдықтағы зерттеулер, әлемдік ғылыми орталықтарда оқыту

Заманауи жабдық сатып алу, персоналды оқыту, барлығына заманауи жабдықтарға қолжетімділікті ашу

Социум

Тұрғын үймен қамтамасыз етілмеудің жоғары деңгейі, болашаққа деген сенімділік жоқ, бәсекелестік дағдылардың болмауы

Жаңа білім, дағдылар және әлеуметтік қамсыздандыру

Шетелдік ғылыми орталықтарда заманауи тұру жағдайларын қамтамасыз ету, біліктілікті арттыру курстарын өткізу

Жаңа заманауи жатақхана корпусын салу, студенттердің кем дегенде 70 %-ын және тілек білдірген барлық оқытушыларды жатақханалардағы орындармен қамтамасыз ету

1-кіші бөлім. Академиялық қызмет

      Академиялық қызмет бакалавриат студенттерін даярлауға бағытталатын болады. Студенттерді даярлау студенттердің зерттеу дағдыларын және кәсіпкерлік мәдениетін дамытуға бағдарланады.

      Кадрлар даярлаудың негізінде төменде келтірілген "Зерттеулер арқылы білім беру" моделіне сәйкес жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің барлық деңгейлері бойынша жаңа инновациялық білім беру бағдарламаларын ұдайы жаңарту және әзірлеу үшін жұмыс берушілерді тарта отырып, оқытудың дәстүрлі, дуальды және қашықтан оқыту форматтары қолданылатын болады.

      Бұл жүйені енгізу мамандық бойынша дағдыларды ғана емес, сонымен қатар өндірістік және ғылыми-зерттеу қызметінде қосымша soft skills бар білікті кадрларды дайындауға мүмкіндік береді.

      Әзірленген модельді енгізудің арқасында ҚазҰТЗУ студенттерді оқытуды жаңа деңгейге шығаруға мүмкіндік береді:

      1) студент өндірісте оқи отырып, мамандықтың қажеттіліктері, проблемалары жайлы хабардар болады және болашақта өзінің оқуы шеңберінде ЖЖБҰ-да зерттеу жұмысы процесінде шешім таба алады;

      2) жұмыс беруші оқу процесінде туындайтын проблемалардың шеңберін айқындай отырып, оқу процесіне тікелей ықпал ету мүмкіндігіне ие болады, осылайша ҚазҰТЗУ-мен әріптестікті дамытады.




      ҚазҰТЗУ"Зерттеулер арқылы білім беру" моделі

      Мұның бәрі кәсіби дайындықтың бастапқы кезеңдерінің өзінде білім алушының әлеуетін бағалауға және сәйкес келмеген жағдайда, бітірушінің жеке оқу жоспарын алдын ала түзетуге мүмкіндік береді.

      ҚазҰТЗУ өндіріспен іскерлік әріптестікке де мүдделі, өйткені өндірістік процестердің ағымдағы жағдайы туралы жедел ақпаратқа қол жеткізе алады және бұл білім беру бағдарламаларына үнемі түзетулер енгізуге мүмкіндік береді.

      Пайдасы:

      1) бітірушілерді жұмысқа орналастырудың жоғары үлесін қамтамасыз ету;

      2) бітірушілерді зерттеулерге және өндірістің қолданыстағы проблемаларын шешуге ынталандыру;

      3) өндіріске жылдам бейімделу;

      4) ОПҚ өндірістегі жаңа трендтер туралы білімдерін толықтырады.

      Артықшылықтары:

Р/с №

ОПҚ үшін

Өндіріс үшін

Студент үшін

1

2

3

4

1.

Зерттеу кадрларының жасаруы

Зерттеулер жүргізуге мүдделілік

Қосымша зерттеу дағдылары

2.

Зерттеу нәтижелерін жариялау

Перспективалы жас мамандарды өсіру және олардың хантингі

Зерттеулер нәтижелерін жариялау дағдыларын игеру

3.

Перспективалы жас ғалымдарды өсіру және олардың хантингі

Жас мамандар алдындағы әлеуметтік жауапкершілік

Оқуға деген ықылас және одан әрі магистратураға түсу

4.

Жас ғалымдар алдындағы әлеуметтік жауапкершілік

Әлеуметтік бағдарланған өндірістің беделін арттыру

Түйіндемедегі зерттеу background

5.

Зерттеу университетінің беделін арттыру

Өнеркәсіпшілер-зерттеушілердің жаңа буынын дайындау

Студенттер арасында беделдің артуы

      ҚазҰТЗУ үшін "Зерттеулер арқылы білім беру" моделін іске асыру кадрларды даярлау жүйесін практикаға бағдарланған сұранысқа ие мамандардың пайдасына қайта бағдарлауға мүмкіндік береді.

2-кіші бөлім. Ғылыми қызмет

      Хабтағы ғылыми қызмет екі блокта жүзеге асырылатын болады. Бірінші блок бакалавриат студенттері өндірістік практикалар кезінде дуальды оқыту арқылы анықтаған ғылыми міндеттерді шешуге бағытталған.

      Студент академиялық еркіндік пен өзгертілген мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты есебінен оқу процесі икемділігінің арқасында өзінің оқу векторы мен зерттеу жоспарын жоспарлайды. ҚазҰТЗУ ОПҚ теориялық қолдау көрсете отырып, менторлар рөлін атқарады. Бұл ретте біліктілік талаптарының икемділігі есебінен практиктер ретінде өндірістен мамандар тартылатын болады, олар білім трансферті және алынған нәтижелерді сынақтан өткізу мүмкіндігі бойынша ғылыми консультанттар ретінде әрекет ететін болады.

      Екінші блок перспективада студенттердің зерттеу дағдыларын дамыту және алу арқылы, өндірістің ағымдағы проблемаларын анықтау арқылы оларды зерттей алады, себептерін түсінеді және шешім таба алады, бұл болашақта алынған нәтижелерді ғылыми журналдарда сынақтан өткізуге мүмкіндік береді.

      Жобаларға қатысушылардың 2022 жылғы талдауы көрсеткендей, 25 жасқа дейінгі білім алушылардың ғылыми-зерттеу жұмыстарына қатысу үлесі 4 %-дан аспайды, 26 мен 30 жас аралығында 28 %-ды, 30-35 жас аралығында 31 %-ды құрайды, бұл ғылыми жобаларға қатысудың жақсы нәтижесін көрсетеді, алайда білім алушылардың жарияланымдық белсенділігі 10 %-дан аспайды.

      "Зерттеу арқылы білім беру" моделі қажеттілігінің және студенттердің жарияланымдары мен олардың ғылыми жобалардағы үлесін ұлғайтудың маңызды факторы мемлекеттік бюджет қаражатынан ғылыми жобаларды қаржыландыру арқылы алынған жарияланымдардың үстемдігі болып табылады, мұнда көп жағдайда Scopus халықаралық дерекқоры индекстейтін кемінде 2 мақаланы жариялау міндетті талап болып табылады. Мәселен, университеттің жарияланымдық белсенділігінің соңғы 5 жылында ҚазҰТЗУ (Scival деректері бойынша) үлестестігімен 1940 мақала жарияланды, оның ішінде инженерлік ғылымдардағы, химиядағы, материалтанудағы, геологиядағы және IT-дегі басылымдар басым.

      Жүргізілген жұмыстар QS рейтингі бойынша әлемдік ЖЖБҰ арасында 405-орынды, THE рейтингі бойынша 1501+ орынды иеленуге және жарияланым белсенділігі бойынша еліміздің ТОП 10 ЖЖБҰ кіруге мүмкіндік берді.

      Кестеде еліміздің ТОП 10 ЖЖБҰ жарияланымдық белсенділігі жөніндегі деректер келтірілген. Талдау көрсеткендей, ҚазҰТЗУ көшбасшылық позицияларда және 1 авторға шаққанда дәйексөз келтіру мен жарияланымдар саны бойынша ТОП 5 ЖЖБҰ-ға кіреді. Ұсынылған тізімнің ішінде еліміздің тек 2 техникалық ЖЖБҰ бар екенін ескеру керек (ҚазҰТЗУ және Қазақстан-Британ техникалық университеті).

      Кесте – жарияланымдық белсенділікті талдау

     

Р/с №

ЖЖБҰ

Мақала саны

1 авторға шаққанда жарияланым саны

1 авторға шаққанда дәйексөз келтіру саны

1 мақалаға шаққанда дәйексөз келтіру саны

1.

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

5 817

1,44

5,58

3,86

2.

Назарбаев Университеті

5 281

2,25

16,25

7,21

3.

Л.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

3 056

1,27

5

3,92

4.

Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ

1 940

1,19

3,59

3

5.

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті

839

0,97

1,91

1,97

6.

Қазақстан-Британ техникалық университеті

817

1,74

5,31

3

7.

Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті

772

0,81

1,13

1,39

8.

Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті

764

1,06

2,72

2,55

9.

Қожа Ахмет Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті

708

1,05

2,24

2,12

10.

Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті

695

0,97

2,22

2,27


      Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын жобалар қаражаты және білім беру процесі шеңберіндегі жарияланымдар есебінен ғылыми жарияланымдардың сәйкессіздігін жою үшін әзірленіп жатқан Даму бағдарламасының мақсатына сәйкес келетін зерттеу қызметі шеңберінде студенттер алған ғылыми нәтижелердің үлесін ұлғайту қажет.

      Білім беру қызметі шеңберінде алынған жарияланымдар өзектілікке ие болады, өндірістің қазіргі проблемаларын шешуге және жаңа идеялар мен әзірлемелерді енгізуге бағытталады.

      Сонымен қатар, Даму бағдарламасын іске асыру – QS рейтингтік агенттігі зерттеу университеттерін бағалайтын ҚазҰТЗУ-ны бағалаудың негізгі өлшемшарттарына айтарлықтай әсер етеді.

      Жарияланым белсенділігіне жүргізілген талдау ТОП-200-ге кіретін ЖЖКБ-да Q1 және Q2-де жарияланымдардың саны көп екенін көрсетті – жарияланымдардың жалпы санының 60 %-ынан астам, ҚазҰТЗУ-да бұл көрсеткіш 323-тен 40 % немесе 128 жарияланым деңгейінде, сондай-ақ ТОП-200-ге кірудің маңызды шарты дәйексөз келтіру көрсеткіші болып табылады.

      Рейтинг бойынша техникалық ЖЖБҰ зерделеп, бағалау өлшемшарттарын, сондай-ақ ұсынымдарды қарап, төменде келтірілген ТОП 300-ге кіретін ЖЖБҰ-ның кейіннен ТОП 200-ге өтетін портреті әзірленді.




      Әзірленген модель білікті кадрларды даярлауға мүмкіндік береді, сондай-ақ студенттерге өндірістің өзекті мәселелері бойынша зерттеу дағдыларының арқасында сапалы нәтижелер алуға мүмкіндік береді, бұл ҚазҰТЗУ-дың жариялау белсенділігі мен дәйексөз келтіру деңгейін жақсартады.

      Зерттеу арқылы кадрларды даярлау өндірісте сұранысқа ие кадрларды даярлауға ғана емес, сонымен қатар зерттеу дағдыларының арқасында дәйексөз келтіру мен жарияланым белсенділігінің деңгейін арттыруға, өндірістің бар проблемаларын шешуге мүмкіндік береді, осылайша одан әрі коммерцияландыруға мүмкіндік береді.

3-кіші бөлім. Әлеуметтік қызмет

      Қойылған мақсаттарды іске асыру университет қызметкерлері мен білім алушыларды әлеуметтік қамсыздандырусыз мүмкін болмайды. Ғылыми-зерттеу хабын құру тек құрал-жабдықтар, жаңа жатақханалар ғана емес, сонымен қатар университет қызметкерлері мен білім алушыларын әлеуметтік қолдау болып табылады. Осы мақсатта университет оқиғаларды алдын ала болжай отырып, әлеуметтік игіліктерді қамтамасыз ету бойынша ең озық шешімдерді қамтитын елдегі ЖЖБҰ арасындағы ең үздік әлеуметтік пакеттердің бірін іске асыра алды.

      Әлеуметтік пакет мыналарды қамтиды:

      1) жұмыс уақытының икемді кестесі – сағат 11:00-ден 15:00-ге дейін жұмыс орнында міндетті түрде болу;

      2) қызмет көрсету персоналы үшін ақы төленетін демалыс күндерінің саны 30 күнге дейін артты;

      3) қосымша төлемдер (вакцина алу, некеге тұру, жерлеу рәсімі, бірінші сынып оқушылары мен мектеп бітірушілерінің ата-аналарына, перзентханадан шыққан кезде, донорларға, скринингтік зерттеулер);

      4) аптасына 2 күн қашықтан жұмыс істеу мүмкіндігі;

      5) университеттегі дене шынықтыру-сауықтыру кешеніне тегін қатысу (кәсіби қарап-тексеру, жұмыс уақытында спортпен шұғылдану);

      6) 2,5 ең төменгі жалақы мөлшері (бұдан әрі – ЕТЖМ) мөлшерінде материалдық көмек (яғни 2022 жылға арналған сома – 150000 теңге), түрлі өмірлік жағдайларда (өрт, авария, күрделі операция, емделу, мүгедектік, созылмалы ауру және т.б.), сондай-ақ мерейтой күндеріне, отбасы мүшелерінің қайтыс болуына байланысты;

      7) бірінші рет некеге тұрған кезде 1 ЕТЖМ мөлшерінде материалдық көмек (2022 жылға – 60000 теңге);

      8) көп балалы аналарға, жалғыз басты аналарға, мүгедек балалары бар отбасыларға және аз қамтылған отбасыларға оқу жылының басында 2,5 ЕТЖМ мөлшерінде көмек (2022 жылға – 150000 теңге);

      9) азық-түлік себеттері, тегін дәрі-дәрмектер (төтенше жағдай және төтенше оқиғалар режимінде);

      10) Қонаев қаласындағы оқу полигоны базасында қызметкерлерге арналған кәсіподақ демалыс аймағы;

      11) демалыс пен психологиялық жеңілдеу бөлмелері және басқа да әлеуметтік маңызды объектілер;

      12) мәдени-бұқаралық, спорттық және корпоративтік іс-шаралар, тимбилдингтер, тренингтер, мастер-кластар және т.б. өткізу;

      13) Қазақстан Республикасының аумағында санаториялық-курорттық емделуге және балалардың сауықтыру лагерлеріне жолдамалар алу;

      14) фитнес клубтарға, бассейндерге абономенттер;

      15) 14 жасқа дейінгі балаларға жаңажылдық сыйлықтар. Осы уақытқа дейін 10 жасқа дейінгі балалар қамтылған;

      16) қызметкерлер мен олардың жақын туыстарының денсаулығын жақсартуды қамтамасыз ету жөніндегі бағдарлама (стандартты Сһеск up, скринингтер, аурудан кейінгі оңалту, күндізгі стационар, Anti-age бағдарламасы, VIP Сһеск up – кәсіподақ мүшелері үшін медициналық қызметтер спектрін кеңейту);

      17) Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 87-бабының 4-тармағына сәйкес ҚазҰТЗУ қызметкерлеріне ана болуға, скринингтік зерттеулерден өтуге, балалар күтіміне, өндірістен қол үзбей білім алуға қолайлы жағдайлар жасау мақсатында және өзге де әлеуметтік мақсаттар үшін әлеуметтік демалыстар беріледі.

      Әлеуметтік пакет – бұл университеттің Даму бағдарламасының маңызды бөлігі, оны табысты іске асыру және қаржыландыру кезінде 10500 орындық жаңа жатақханалар салынады, осылайша төсек-орын тапшылығы жойылады, нарықта жалға берілетін тұрғын үйдің құны төмендейді.

      Зерттеулер арқылы білім беру тұжырымдамасын іске асыру бейіндік білімі ғана емес, сонымен қатар зерттеу білімі, қосымша машықтары мен зерттеу нәтижелерін жариялау дағдылары бар, ең жақсы әлеуметтік артықшылықтармен қамтамасыз етілген сұранысқа ие кадрлар бола алатын практикалық бағдарланған мамандарды даярлау бойынша стратегиялық міндеттерді сәтті жүзеге асыруға мүмкіндік береді, оның арқасында Тиімді менеджмент – сапаға, инфрақұрылымның жай-күйіне, зерттеулермен, цифрландыру деңгейімен қанағаттану деңгейін кемінде 90 %-ға арттыру 6-стратегиялық міндетіне қол жеткізілетін болады.

      Төменде тұжырымдалған міндеттер ҚазҰТЗУ дамуының басым бағыттарын және Даму бағдарламасының мақсатына қол жеткізу жолдарын айқындайды.

      Дамудың стратегиялық міндеттеріне қол жеткізу үшін ҚазҰТЗУ мынадай тактикалық іс-қимылдар жасайтын болады:

      1. "Сапалы білім беру" және "Университеттің сапалы контингенті" стратегиялық міндеті аясында:

      1) өндіріс үшін өзекті дипломдық жобалардың инновациялық тақырыптарын қалыптастыру;

      2) ғылымға белсенді қатысатын ОПҚ академиялық жүктемесі тетігін әзірлеу;

      3) перспективалық маманданулар бойынша мемлекеттік бағдарламаларды және қалалық егжей-тегжейлі талдау;

      4) барлық білім беру бағдарламаларын жұмыс берушінің қажеттіліктеріне қарай бейімдеу;

      5) шетелдік әріптес университеттермен қос дипломның бірлескен бағдарламаларын іске асыру;

      6) студенттердің жалпы санының ішінен университет қаражаты есебінен қаржыландырылатын академиялық ұтқырлық шеңберінде оқитын студенттердің үлесін арттыру;

      7) ҚазҰТЗУ-да академиялық адалдық қағидаттарын іске асыру мақсатында қарыз алуды айқындайтын ақпараттық жүйелердің үлесі (келісімнің болуы);

      8) Қашықтан білім беру және кәсіби даму институты студенттерінің санын 200 адамға дейін арттыру;

      9) өткізілетін біліктілікті арттыру курстарының санын арттыру;

      10) ЖАОК бойынша курстардан өткені туралы сертификаттар бере отырып, 1000 тыңдаушыны оқыту (ақылы және тегін негізде);

      11) Polytechonline сертификаттарын бере отырып, 100 ЖАОК ұйымдастыру, оның ішінде 2 курс онлайн-оқытудың халықаралық платформаларында (Coursera, Udemy және т.б.) орналастырылатын болады.

      2. "Сапалы зерттеулер нәтижелері" және "Сапалы ғылыми зерттеулер" стратегиялық міндеті аясында:

      1) виртуалды зертханаларды қоса алғанда, ғылыми-зерттеу зертханалары санының өсуі (және оларды аккредиттеу);

      2) зерттеушілер санының өсуі;

      3) университеттің жалпы кірісінен ҒЗЖ және ҒЗТКЖ бойынша кірістер көлемі 20 %-дан астам;

      4) бизнес қаражаты есебінен қаржыландырылатын кемінде 25 жобаға қол жеткізу;

      5) стартап конкурстары шеңберінде іске асырылатын жобалар саны – 3 бірлік;

      6) қолданбалы ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыру – 10 %;

      7) жылына Q1 және Q2-де 315 жарияланымға қол жеткізу;

      8) Қазақстан Республикасының ЖЖБҰ жарияланатын ТОП 3-ке кіру;

      9) материалдық емес активтер базасын күшейту және қорғау құжаттарының жылына кемінде 25-ке өсуіне қол жеткізу;

      10) қолдау көрсетілетін қорғау құжаттарының санын жылына 20 патентке дейін жеткізу;

      11) жылына 5 патент мөлшерінде халықаралық қорғау құжаттарын алу;

      12) ғылыми нәтижелерді жариялау үшін меншікті ғылыми журналдар жасау;

      13) Scopus/Web of Science/Springer халықаралық дерекқорларына өз ғылыми журналдарын ілгерілету.

      3. "Сапалы корпоративтік басқару" стратегиялық міндеті аясында:

      1) зертханалық қорды заманауи жабдықтармен жарақтандыру;

      2) халықаралық қауымдастықтарға қатысуды қалпына келтіру;

      3) жатақханаларды жаңғырту;

      4) ОПҚ дәрежелі болуын арттыру;

      5) ОПҚ және ғылыми қызметкерлердің ағылшын тілін меңгеру деңгейін арттыру;

      6) КазҰТЗУ қызметкерлерінің біліктілігін арттыру.

4-кіші бөлім. Ғылыми-зерттеу хабын құруға жоспарланатын қаржы қаражаты

      Іске асырылып жатқан Даму бағдарламасының ауқымын хаб құру арқылы іске асырылуы қажет 3 бағыт бойынша айқындауға болады.

      Бірінші бағыт білім беру, ғылыми, әлеуметтік және корпоративтік қызметті қозғайды, оларды іске асыру ұсынылған индикаторларды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Кадрларды даярлау негізінде "Академиялық қызмет" 1-кіші бөлімінде келтірілген схема пайдаланылатын болады, мұндағы негізгі қызмет – зерттеу арқылы студенттерге бағытталған оқыту. Іс жүзінде білім алушылардың эксперименттік топтары зерттеулер жүргізу арқылы жаңа білім алатын болады.

      Хаб құрудың екінші және маңызды кезеңі жаңа инфрақұрылымды дамыту және құру болып табылады. Жаңа жатақханалар салу маңызды аспект болып табылады, салынып жатқан жатақхана корпустары төсек-орындардағы тапшылықты жоюға мүмкіндік береді.

      Білім алушылардың болжамды саны 15,7 мың білім алушы болған кезде (мемлекеттік тапсырыс – 13,2 мың білім алушы, ақылы оқыту – 2,5 мың білім алушы) 2032 жылы әлеуетті тапшылық 11 мың төсек-орынды құрайды. Бүгінгі таңда ҚазҰТЗУ білім алушыларды тек 2300 төсек-орынмен қамтамасыз етіп отыр.

      Білім алушылар контингенті жыл сайын өсетінін ескерсек, жатақханалардың жаңа ғимараттарын салу білім алушылардың ғана емес, университет оқытушылары мен қызметкерлерінің де тұрғын үйге деген сұранысын қанағаттандыруға мүмкіндік береді.

      Үшінші бағыт білім беруді зерттеулер арқылы іске асыруды қажетті құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету болып табылады, ол зерттеу арқылы оқытуды неғұрлым тиімді әдістермен жүргізуді, білімнің әртүрлі салаларындағы мамандардың үздік білімі мен тәжірибесін интеграциялауды және Қазақстанда жоғары білім беру жүйесін дамытуда көрініс тапқан мультипликативтік әсерге қол жеткізуді көздейді.

      Осы мақсаттар үшін оқу корпустарында зертханалық зерттеулерден бастап университет жанындағы ғылыми орталықтарда және еншілес ұйымдарда апробация жүргізуге дейінгі зерттеулердің толық циклін қамтамасыз ету жоспарлануда.

      ҚазҰТЗУ Даму бағдарламасын іске асыруға үшін қажетті қаражат:

      2023 – 2027 жылдарға арналған республикалық бюджет қаражатынан дамуға арналған жалпы шығыстар 77670483 мың теңгені құрайды, оның ішінде:

      1) мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түскен қаражат – 45347239 мың теңге;

      2) академиялық ұтқырлықтан түскен қаражат – 178020 мың теңге;

      3) ғылыми қызметтен түскен қаражат – 12048705 мың теңге;

      4) өзге қызметтен түскен қаражат – 20096519 мың теңге.

      2023      жылы – 14719096 мың теңге:

      1) мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түскен қаражат – 8259536 мың теңге;

      2) академиялық ұтқырлықтан түскен қаражат – 28516 мың теңге;

      3) ғылыми қызметтен түскен қаражат – 2804705 мың теңге;

      4) өзге қызметтен түскен қаражат – 3626339 мың теңге.

      2024      жылы – 14865486 мың теңге:

      1) мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түсетін қаражат – 8668245 мың теңге;

      2) академиялық ұтқырлықтан түсетін қаражат – 37376 мың теңге;

      3) ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 2311000 мың теңге;

      4) өзге қызметтен түсетін қаражат – 3848865 мың теңге.

      2025      жылы – 15511881 мың теңге:

      1) мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түсетін қаражат – 9101240 мың теңге;

      2) академиялық ұтқырлықтан түсетін қаражат – 37376 мың теңге;

      3) ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 2311000 мың теңге;

      4) өзге қызметтен түсетін қаражат – 4062265 мың теңге.

      2026      жылы – 16183787 мың теңге:

      1) мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түсетін қаражат – 9555886 мың теңге;

      2) академиялық ұтқырлықтан түсетін қаражат – 37376 мың теңге;

      3) ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 2311000 мың теңге;

      4) өзге қызметтен түсетін қаражат – 4279525 мың теңге.

      2027      жылы – 16390233 мың теңге:

      1) мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім беру қызметінен түсетін қаражат – 9762332 мың теңге;

      2) академиялық ұтқырлықтан түсетін қаражат – 37376 мың теңге;

      3) ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 2311000 мың теңге;

      4) өзге қызметтен түсетін қаражат – 4279525 мың теңге.

      2023 – 2027 жылдарға қажетті бюджеттен тыс қаржыландыру – 17913452 мың теңгені құрайды, оның ішінде:

      1) тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 2124180 мың теңге;

      2) білім беру қызметінен түсетін қаражат – 10039251 мың теңге;

      3) ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 2296000 мың теңге;

      4) өзге қызметтен түсетін қаражат – 3454021 мың теңге.

      Оның ішінде 2023 – 2027 жылдар бөлінісінде:

      2023      жылы – 3168379 мың теңге, оның ішінде:

      1) тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 287211 мың теңге;

      2) білім беру қызметінен түскен қаражат – 1833088 мың теңге;

      3) ғылыми қызметтен түскен қаражат – 420000 мың теңге;

      4) өзге қызметтен түскен қаражат – 628080 мың теңге.

      2024      жылы – 3491163 мың теңге, оның ішінде:

      1) тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 432513 мың теңге;

      2) білім беру қызметінен түсетін қаражат – 1928593 мың теңге;

      3) ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 441000 мың теңге;

      4) өзге қызметтен түсетін қаражат – 689057 мың теңге.

      2025      жылы – 3640506 мың теңге, оның ішінде:

      1) тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 449758 мың теңге;

      2) білім беру қызметінен түсетін қаражат – 2025022 мың теңге;

      3) ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 463000 мың теңге;

      4) өзге қызметтен түсетін қаражат – 702726 мың теңге.

      2026      жылы – 3797342 мың теңге, оның ішінде:

      1) тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 467989 мың теңге;

      5) білім беру қызметінен түсетін қаражат – 2126274 мың теңге;

      6) ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 486000 мың теңге;

      7) өзге қызметтен түсетін қаражат – 717079 мың теңге.

      2027      жылы – 3816062 мың теңге, оның ішінде:

      1) тартылған бюджеттен тыс инвестициялар – 486709 мың теңге;

      2) білім беру қызметінен түсетін қаражат – 2126274 мың теңге;

      3) ғылыми қызметтен түсетін қаражат – 486000 мың теңге;

      4) өзге қызметтен түсетін қаражат – 717079 мың теңге.

8-бөлім. Даму бағдарламасын іске асырудан күтілетін нәтижелердің сипаттамасы

      Даму бағдарламасының нәтижесі ҚазҰТЗУ-ны Қазақстанның, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының және Орталық Азияның инженерлік білім беру орталығы ретінде позициялауды қамтамасыз ететін жаңартылған материалдық база ғана емес, мұнда ҚазҰТЗУ нарықтың барлық талаптарын ескере отырып, жоғары білікті мамандарды даярлау базасы болып табылады, сонымен қатар жетекші ғалымдар шоғырланған, ғылым мен білім адамзат игілігіне бағытталып құрылған зерттеу хабы болады.

      Осы Даму бағдарламасын іске асыру жаңа ғылыми білімді жалпылауға, зерттеулер арқылы жоғары білімді күшейтуге, зертханалар мен ғылыми мектептерді бәсекеге қабілетті сападағы ҒЗЖ жүргізу үшін заманауи жабдықтармен жарақтандыруға, барлық мүдделі тараптар – мемлекеттік органдар, бизнес, ғылым, білім және қоғам арасындағы байланыстырушы буын болуға мүмкіндік береді.

      Алға қойылған міндеттер шеңберінде Даму бағдарламасын іске асырудың бүкіл кезеңінде мынадай көрсеткіштерге қол жеткізілетін болады:

      1. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің барлық деңгейлерінде ғылыми қызмет пен білім беру процесін интеграциялау:

      1) салалық қауымдастықтар мен кәсіпорындардың тапсырысы бойынша әзірленген инновациялық ББ үлесі – 8 %;

      2) университет оқытушыларының жалпы санынан шақырылған шетелдік ғалымдар мен оқытушылардың үлесі – 4 %.

      2. Жаңа буын көшбасшыларын даярлау – студенттердің жалпы санынан 10 %-ы PhD докторанттар:

      1) шетелдік университеттермен қос диплом бағдарламаларының саны – 11;

      2) топ-700-дегі шетелдік жоғары оқу орындарымен ынтымақтастық туралы келісімдер/меморандумдар саны – 12 %;

      3) жыл ішінде қорғап шыққан PhD докторанттарының саны – 60.

      3. Үздік Q1 және Q2 журналдарындағы жарияланымдар есебінен халықаралық деңгейде танымалдылық пен танылу – 315 ғылыми жарияланым:

      1) Scopus индекстейтін шетелдік ғылыми басылымдардағы жарияланымдар саны – 315;

      2) Университеттің салалар бойынша дәйексөз келтіру деңгейінің көрсеткіші (FWCI – Field – Weighted Citation Impact) – 0,82;

      3) Университеттің оқу және ғылыми зертхананы дамытуға арналған шығыстарының үлесі – 3,2 %.

      4. Зерттеулер арқылы сапалы білім беру – бітірушілердің кемінде 10 %-ы бір миллион теңгеден астам жалақы алады:

      1) университетті қаржыландырудың жалпы көлемінен ғылыми қызметті қаржыландыру үлесі – 21 %;

      2) прототиптеу мен стартаптар мектебін құру – 2;

      3) мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын жобалар саны – 65 %;

      4) бітірушілердің жалпы санынан оқуды аяқтағаннан кейінгі бірінші жылы жұмысқа орналасқандардың үлесі – 94 %.

      5. Инновациялар, трансфер және жаңа технологияларды коммерцияландыру (өндірістегі зерттеулер) – жылына кемінде 2 млрд теңгеге келісімшарттық зерттеулер сомасы:

      1) құрылған жаңа ғылыми зертханалар саны – 12;

      2) аяқталған қолданбалы ғылыми-зерттеу жұмыстарының жалпы санынан коммерцияланатын жобалардың үлесі – 40 %;

      3) ҒЗТКЖ мен ҒЗЖ жүзеге асыратын ғалымдар мен зерттеушілердің жалпы санынан жас ғалымдардың үлесі – 43 %.

      6. Тиімді менеджмент – сапаға, инфрақұрылымның жай-күйіне, зерттеулермен, цифрландыру деңгейімен қанағаттану деңгейін кемінде 90 %-ға арттыру:

      1) жатақханаларды жөндеу және жаңаларын салу арқылы білім алушылардың өмір сүру жағдайларын жақсарту – 1/3;

      2) оқу процесіне енгізілген электрондық ресурстар саны – 51500;

      3) білім алушылардың, қызметкерлердің және ОПҚ-ның университеттің сервистерімен қанағаттануы – 90 %.

      Қажетті қаржы ресурстарының құрылымы әлемдік практикаға негізделген сапалы білім беру процесін қамтамасыз етуге; ғылыми және инновациялық қызметті дамытуға, ғылыми-техникалық әзірлемелерді коммерцияландыруға, заманауи ғылыми-білім беру және ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды құруға, кадр құрамының біліктілігін арттыру бағдарламаларын іске асыруға, халықаралық академиялық және студенттік алмасуларға, халықаралық сертификаттау, аккредиттеу, патенттеу, жаңғырту және т.б. жөніндегі рәсімдерге арналған шығыстарды қамтиды.

      Жұмыстың басты бағыттарының бірі нарық қажеттіліктеріне бағдарланған жаңа білім беру бағдарламаларын қалыптастыру, инновациялық қызметті қолдау, "білім – ғылым – бизнес" үштігінің тиімділігін арттыруға бағдарланған инновациялық кәсіпорындар құру болады.

      Даму бағдарламасын іске асыру заманауи ғылыми жабдықпен қамтамасыз ету, нәтижелері импакт-факторы жоғары журналдарда жарияланатын, ел экономикасының нақты секторына енгізілетін перспективалы ғылыми жобалар мен бағдарламаларды орындау арқылы жүзеге асырылатын болады.

      Қазақстан Республикасы дамуының басым бағыттары бойынша мамандар даярлау жүзеге асырылады, университеттің ұлттық және халықаралық рейтингтердегі қызметінің серпіні қамтамасыз етіледі; өндіріс қажеттіліктеріне бағдарланған кадрлар даярлау жүйесі қалыптастырылады, халықаралық практиканың озық тәжірибесі мен зерттеу құрамдауыштарын ескере отырып, мамандықтар бойынша жаңа оқу жоспарлары жасалады.

      Даму бағдарламасын іске асыру жолдарының бірі елде, сол сияқты шетелде білім беру бағдарламаларын аккредиттеу болып табылады. Білім беру бағдарламалары жаңа буын оқулықтарымен, заманауи ғылыми және оқу-зертханалық жабдықтармен, ақпараттық және есептеуіш ресурстармен қамтамасыз етіледі, "зерттеу арқылы оқыту" қағидатына негізделген оқытудың ең жаңа технологиялары пайдаланылады, білім беруді интернационалдандыру тұжырымдамасы іске асырылады.

      ҚазҰТЗУ инфрақұрылымы жаңғыртылады, адами ресурстарды басқарудың заманауи жүйесі іске асырылады, профессор-оқытушылар мен әкімшілік-басқару кадрларының, сондай-ақ студенттердің, магистранттар мен докторанттардың өзін-өзі шығармашылық тұрғыдан көрсетуі үшін жағдайлар жасалады. ОПҚ мен әкімшілік-басқару кадрларының біліктілігін ұлттық және халықаралық деңгейлерде арттырудың және шетелдік профессорлар мен консультанттарды тартудың тиімді жүйесі іске асырылатын болады.

      Кадрлар даярлау, ғылыми зерттеулер мен инновациялық әзірлемелер саласында ұлттық кластерлермен, шетелдік бизнес-компаниялармен және халықаралық ұйымдармен тиімді ынтымақтастықты жалғастыра отырып, ҚазҰТЗУ білім алып жатқан шетелдік студенттердің және шет тілінде оқыту тәжірибесі бар әрі шетелдік ЖЖБҰ-да тағылымдамадан өткен оқытушылардың үлесін ұлғайтады. Жетекші әлемдік ЖЖБҰ стандарттарына сәйкес келетін оқу-ғылыми-инновациялық қызмет инфрақұрылымы құрылады, академиялық, зерттеу, өндірістік қызмет және студенттік өмір үшін барлық қажетті жағдайлары бар заманауи студенттік кампус жұмыс істейтін болады. Зерттеу және оқу зертханалары заманауи аспаптармен және жабдықтармен жарақтандырылады. Пайдаланушылардың отандық және шетелдік ең жаңа ақпараттық ресурстарға қол жеткізуі қамтамасыз етілетін болады.

      Барлық қойылған міндеттерді іске асыру еңбек нарығы қажеттілігінің өзгеруіне және Даму бағдарламасын іске асыру шеңберінде қаржыландырудың толық көлеміне икемді ден қою мүмкіндігі болған кезде жарамды әрі бұл инженерлік білім мен ғылымда жаңа технологиялардың ғылыми-зерттеу хабын табысты құру үшін міндетті шарт болып табылады.

  "Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ
ұлттық техникалық зерттеу
университеті" коммерциялық
емес акционерлік қоғамының
2023 – 2027 жылдарға арналған
даму бағдарламасына
1-қосымша

"Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2023 – 2027 жылдарға арналған даму бағдарламасының нысаналы индикаторлары

Р/с

Нысаналы индикаторлар

Өлшем бірлігі

Жоспарлы кезеңде

2023 2024 2025 2026 2027
1 2 3 4 5 6 7 8

1-міндет. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің барлық деңгейлерінде ғылыми қызмет пен білім беру процесін интеграциялау

1.

Салалық қауымдастықтар мен кәсіпорындардың тапсырысы бойынша әзірленген инновациялық ББ үлесі

%

6

6

7

7

8

2.

Университет оқытушыларының жалпы санынан шақырылған шетелдік ғалымдар мен оқытушылардың үлесі

%

1

1,5

2

3

4

2-міндет. Жаңа буын көшбасшыларын даярлау – студенттердің жалпы санынан 10 %-ы PhD докторанттар

3.

Шетелдік университеттермен қос диплом бағдарламаларының саны

бірл.

2

4

6

10

11

4.

Топ-700-дегі шетелдік жоғары оқу орындарымен ынтымақтастық туралы келісімдер/меморандумдар саны

бірл.

4

6

8

10

12

5.

Жыл ішінде қорғап шыққан PhD докторанттарының саны

бірл.

40

45

50

55

60

3-міндет. Үздік Q1 және Q2 журналдарындағы жарияланымдар есебінен халықаралық деңгейде танымалдылық пен танылу – 315 ғылыми жарияланым

6.

Scopus индекстейтін шетелдік ғылыми басылымдардағы жарияланымдар саны

бірл.

230

250

275

300

315

7.

Университеттің салалар бойынша дәйексөз келтіру деңгейінің көрсеткіші (FWCI – Field –Weighted Citation Impact)

коэф.

0,76

0,77

0,79

0,8

0,82

8.

Университеттің оқу және ғылыми зертхананы дамытуға арналған шығыстарының үлесі

%

1,5

2

2,5

3

3,2

4-міндет. Зерттеулер арқылы сапалы білім – бітірушілердің кемінде 10 %-ы 1000000 теңгеден астам жалақы алады

1

2

3

4

5

6

7

8

9.

Университетті қаржыландырудың жалпы көлемінен ғылыми қызметті қаржыландыру үлесі

%

17

18

19

20

21

10.

Прототиптеу мен стартаптар мектебін құру

бірл.

0

0

0

1

1

11.

Мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын жобалар саны

бірл.

50

52

56

61

65

12.

Бітірушілердің жалпы санынан оқуды аяқтағаннан кейінгі бірінші жылы жұмысқа орналасқандардың үлесі

%

92

92,5

93

93,5

94

5-міндет. Инновациялар, трансфер және жаңа технологияларды коммерцияландыру (өндірістегі зерттеулер) – жылына кемінде 2 млрд теңгеге келісімшарттық зерттеулер сомасы

13.

Құрылған жаңа ғылыми зертханалар саны

бірл.

0

7

10

11

12

14.

Аяқталған қолданбалы ғылыми-зерттеу жұмыстарының жалпы санынан коммерцияланатын жобалардың үлесі

%

28

29

35

37

40

15.

ҒЗТКЖ мен ҒЗЖ жүзеге асыратын ғалымдар мен зерттеушілердің жалпы санынан жас ғалымдардың үлесі

%

29

33

37

40

43

6-міндет. Тиімді менеджмент – сапаға, инфрақұрылымның жай-күйіне, зерттеулермен, цифрландыру деңгейімен қанағаттану деңгейін кемінде 90 %-ға арттыру

16.

Жатақханаларды жөндеу және жаңаларын салу арқылы білім алушылардың тұру жағдайларын жақсарту

бірл.

1/0

1/0

1/1

1/2

1/3

17.

Оқу процесіне енгізілген электрондық ресурстар саны

бірл.

34535

37600

45300

50000

51500

18.

Білім алушылардың, қызметкерлердің және ОПҚ-ның университеттің сервистерімен қанағаттануы

%

75

80

85

87

90

  "Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ
ұлттық техникалық зерттеу
университеті" коммерциялық
емес акционерлік қоғамының
2023 – 2027 жылдарға арналған
даму бағдарламасына
2-қосымша

"Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2023 – 2027 жылдарға арналған даму бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

Р/с

Іс-шаралар

Өлшем бірлігі

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Аяқтау нысаны

2023

2024

2025

2026

2027

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1-міндет. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің барлық деңгейлерінде ғылыми қызмет пен білім беру процесін интеграциялау

1.

ОПҚ жалпы санынан өндірістен шақырылған практиктердің үлесін ұлғайту

%

5

7

9

11

15

есептік ақпарат

2.

Шетелдік университеттермен ынтымақтастық аясында тағылымдамаға жіберілетін білім алушылар мен ОПҚ үлесін ұлғайту

%

1

1,5

2

2,5

3

есептік ақпарат

2-міндет. Жаңа буын көшбасшыларын даярлау – студенттердің жалпы санынан 10 %-ы PhD докторанттар

3.

Зерттеулер жүргізуге қосымша университет ішінде қаржыландырылатын қосымша гранттар бөлу

бірл.

10

10

15

20

25

есептік ақпарат, шарттар

4.

Докторлықтан кейінгі бағдарламалар санын көбейту

бірл.

10

12

15

17

20

есептік ақпарат, бұйрықтар

3-міндет. Үздік Q1 және Q2 журналдарындағы жарияланымдар есебінен халықаралық деңгейде танымалдылық пен танылу – 315 ғылыми жарияланым

5.

Рейтингісі жоғары басылымдарда жариялау белсенділігі үшін ынталандырушы төлемдердің жыл сайынғы көлемін арттыру

млн теңге

20

30

40

50

80

есептік ақпарат

6.

Зерттеулер әдіснамасы, статистикалық талдау, зертханалық әдістер, ғылыми жұмыстар жазу және дәйексөз келтіруді басқару бойынша семинарлар мен курстардың өсуі

бірл.

20

25

35

45

60

есептік ақпарат

1

2

3

4

5

6

7

8

9

7.

Scopus немесе Web of Science дерекқорлары индекстейтін ғылыми басылымдардың санын арттыру

бірл.

1

1

2

2

3

индекстелетін басылымдар

4-міндет. Зерттеулер арқылы сапалы білім – бітірушілердің кемінде 10 %-ы 1000000 теңгеден астам жалақы алады

8.

Өндіріс пен бизнестің қатысуымен өткізілген ғылыми әзірлемелер жәрмеңкелері мен конференциялар санын арттыру

бірл.

5

7

10

15

20

есептік ақпарат

9.

Университеттің білім алушылары мен қызметкерлерінің стартап жобаларының санын арттыру

бірл.

5

5

10

15

20

шарт

10.

Жұмыс берушілердің бітірушілерді даярлау сапасына қанағаттану деңгейін арттыру

%

65

70

75

80

90

сауалнама жүргізу нәтижелері

5-міндет. Инновациялар, трансфер және жаңа технологияларды коммерцияландыру (өндірістегі зерттеулер) – жылына кемінде 2 млрд теңгеге келісімшарттық зерттеулер сомасы

11.

Алынған патенттер мен өзге де қорғау құжаттарының санын ұлғайту (өнеркәсіптік үлгілер, пайдалы модельдер және авторлық құқықтар)

бірл.

12

15

20

25

30

патенттер, авторлық куәліктер

12.

2023 жылғы деңгейден аккредиттелген ғылыми/сынақ зертханалары санының өсуі (2023 – 3)

бірл.

1

1

1

2

3

аккредиттеу туралы сертификаттар

13.

Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жобалары санының жыл сайынғы өсуі

бірл.

2

3

3

4

5

шарттар, есептік ақпарат

6-міндет. Тиімді менеджмент – сапаға, инфрақұрылымның жай-күйіне, зерттеулермен, цифрландыру деңгейімен қанағаттану деңгейін кемінде 90 %-ға арттыру

14.

ОПҚ, қызметкерлер мен студенттердің бағалауы немесе кері байланысы негізінде инфрақұрылымның жай-күйін жақсарту

%

65

70

75

80

90

сауалнама жүргізу нәтижелері

15.

Қолданыстағы жатақханаларды жөндеуге және жаңғыртуға қаржыландыруды арттыру

млн теңге

50

50

100

100

120

есептік ақпарат

16.

ОПҚ табысын ұлғайту

мың теңге

539

569

598

606

618

есептік ақпарат