ОБ УТВЕРЖДЕНИИ ПОЛОЖЕНИЯ О ГОСУДАРСТВЕННОЙ ЛЕСНОЙ ОХРАНЕ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

ПОСТАНОВЛЕНИЕ КАБИНЕТА МИНИСТРОВ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН от 21 апреля 1994 г. N 421. Утратило силу - постановлением Правительства РК от 9 марта 2004 г. N 291 (P040291)

В целях осуществления организационных, дозорно-сторожевых, пропагандистских и иных мероприятий по охране и защите лесов Республики Казахстан Кабинет Министров Республики Казахстан постановляет:
Утвердить Положение о Государственной лесной охране Республики Казахстан (прилагается).
Премьер-министр
Республики Казахстан
Утверждено
постановлением Кабинета Министров
Республики Казахстан
от 21 апреля 1994 г. N 421
ПОЛОЖЕНИЕ
о государственной лесной охране Республики Казахстан

Общие положения
1. Для осуществления организационных, дозорно-сторожевых, пропагандистских и иных мероприятий по охране и защите лесов в системе государственных органов управления лесным хозяйством создается государственная лесная охрана.
Государственная лесная охрана в соответствии с законодательством Республики Казахстан наделяется правами по пресечению и предупреждению нарушения правил охраны и защиты лесов, установленного порядка осуществления лесных пользований, использования земель лесного фонда в соответствии с их целевым назначением, а также по пресечению и предупреждению других действий, причиняющих вред лесу.

Задачи государственной лесной охраны
Республики Казахстан
2. Основными задачами государственной лесной охраны Республики Казахстан являются:
осуществление мероприятий по охране и защите лесов;
контроль за соблюдением всеми работающими и расположенными в лесу предприятиями, организациями и учреждениями, а также находящимися в лесу гражданами Правил пожарной безопасности в лесах Республики Казахстан;
обеспечение выполнения лесозаготовителями правил отпуска древесины на корню и других видов лесных пользований. Охрана земель лесного фонда;
контроль за состоянием, воспроизводством, охраной, защитой лесов и использованием лесных ресурсов в лесах колхозов, совхозов и других сельскохозяйственных предприятий.

Организация государственной лесной охраны
Республики Казахстан
3. В состав государственной лесной охраны Республики Казахстан входят работники предприятий, учреждений и организаций системы государственного органа управления лесным хозяйством Республики Казахстан по перечню должностей, утверждаемому этим органом:
в лесохозяйственных предприятиях - лесники, егеря, мастера леса, начальники пожарно-химических станций, помощники лесничих, лесничие, инженеры всех категорий лесного хозяйства, лесовосстановления и защитного лесоразведения, инженеры-лесопатологи всех категорий, начальники лесопитомников, главные лесничие, директора;
на станциях защиты леса - техники-лесопатологи всех категорий, инженеры всех категорий, начальники;
в лесных инженерных селекционно-семеноводческих центрах - мастера леса, помощники лесничих, лесничие, инженеры-семеноводы всех категорий, главные семеноводы, директора;
в органах лесного хозяйства областей - специалисты и руководители структурных подразделений (отделов, секторов, инспекций), ведающие вопросами охраны и защиты леса, лесного хозяйства, лесовосстановления и защитного лесоразведения, главные лесничие, генеральные директора, начальники;
на базе авиационной охраны лесов, в авиаотделениях, авиабазах, авиазвеньях - инструкторы, старшие инструкторы парашютно-пожарных и десантно-пожарных групп, команд, служб, начальники механизированных отрядов, летчики-наблюдатели, начальники летно-производственных отделов, начальники авиаотделений, командиры авиазвеньев, инженеры по защите леса, заместитель начальника авиабазы по летной службе, начальник;
в научно-исследовательских и проектных институтах, лесосеменных станциях - специалисты и руководители структурных подразделений, ведающие вопросами охраны и защиты леса, лесовосстановления и защитного лесоразведения. <*>
Сноска. В пункт 3 внесены изменения - постановлением Правительства РК от 6 апреля 2001 г. N 454 P010454_ .
4. Общее руководство государственной лесной охраной осуществляется Комитетом лесного хозяйства Министерства экологии и биоресурсов Республики Казахстан через органы управления лесами областей.
Государственная лесная охрана Республики Казахстан поддерживает постоянную связь и сотрудничество с общественными организациями охраны природы и движениями за чистоту окружающей природной среды.

Права и обязанности должностных лиц
государственной лесной охраны Республики Казахстан
5. Лесники несут непосредственную охрану леса и вверенного им имущества в обходах и подчиняются по службе мастерам леса.
Лесники обязаны:
хорошо знать свой обход и его границы, а внутри обхода - дороги, водоемы, реки, озера, пруды, колодцы, родники, пески, места рубок, местонахождение ближайшего телефона, местожительство соседних лесников и вышестоящих работников государственной лесной охраны, ближайшие населенные пункты, административные здания лесничества и лесохозяйственного предприятия, а также правила пожарной безопасности в лесу и практические способы тушения лесных пожаров;
принимать меры к прекращению незаконной рубки леса, пастьбы скота и других незаконных лесных пользований;
в случае возникновения лесного пожара принимать все меры к его ликвидации с одновременным извещением о пожаре вышестоящих работников государственной лесной охраны;
наблюдать за выполнением правил пожарной безопасности в лесу и немедленно сообщать мастеру леса о всех нарушениях этих правил предприятиями, учреждениями и организациями, а в случаях нарушения их отдельными гражданами непосредственно составлять об этом протокол (акт);
следить в своем обходе за сохранностью мостов, пожарных вышек, телефонный сети, ограничительных, лесоустроительных и лесохозяйственных знаков;
сообщать немедленно мастеру леса или в лесничество об обнаруженных в обходе очагах вредных насекомых, болезнях леса, ветровале, буреломе, усыхания древостоев и других явлениях, которые могут нанести ущерб лесному хозяйству.
Лесники имеют право:
проверять документы на право заготовки древесины, пастьбы скота, сенокошения и других видов лесных пользований, наблюдать за выполнением установленных правил лесных пользований;
составлять протоколы (акты) о незаконных рубках леса и других лесонарушениях;
задерживать лиц, виновных в возникновении лесных пожаров, и доставлять их в соответствующие органы внутренних дел;
привлекать для тушения пожаров в соответствии с установленным органами исполнительной власти на местах порядком рабочих и служащих предприятий, учреждений и организаций, население, транспортные и противопожарные средства, используя при этом средства связи в лесу, в ближайших сельских населенных пунктах;
проверять по поручению лесничего состояние охраны лесов сельских товаропроизводителей, оказывать им техническую помощь в организации лесных пользований, охраны и защиты этих лесов.
6. Каждому леснику выдается план и паспорт обхода с перечнем вверенного леснику под охрану государственного имущества.
7. Мастера леса непосредственно подчиняются лесничему и его помощнику (в лесохозяйственных предприятиях без деления на лесничества - директору и инженеру по охране и защите леса).
Мастера леса обязаны:
хорошо знать границы своего участка, обходов, входящих в состав участка, а также местонахождение и состояние всех противопожарных сооружений, водоемов, рек, озер, канав, пунктов связи и местожительство приграничных с ними мастеров леса;
руководить работой и инструктировать лесников своих участков, а также осуществлять контроль за исполнением ими своих обязанностей;
производить ревизии своих обходов, наблюдать за надлежащим содержанием кордонов, за сохранностью оружия и всего вверенного лесникам имущества;
при возникновении лесных пожаров непосредственно принимать меры к их ликвидации с одновременным извещением об этом лесничего;
направлять в лесничество (или в лесохозяйственное предприятие) не позднее чем в двухдневный срок составленные по участку протоколы (акты) о всякого рода лесонарушениях;
руководить работой временных пожарных сторожей и пожарных команд в участке.
Мастера леса имеют право:
составлять протоколы (акты) о незаконных порубках и других лесонарушениях, а также о невыполнении установленных правил и требований пожарной безопасности в лесу;
участвовать в освидетельствовании мест рубок, заготовленных материалов, лесонасаждений, отведенных под подсочку, выполненных на участке лесохозяйственных работ, а в отдельных случаях по поручению лесничего самостоятельно производить освидетельствование с составлением об этом акта;
проводить по поручению лесничего проверку состояния охраны, защиты лесов, находящихся во владении сельских товаропроизводителей и других владельцев лесного фонда.
8. Каждому мастеру леса выдаются установленного образца клейма:
отпускное - для клеймения деревьев, заготовляемых лесоматериалов и оставшихся пней при отпуске древесины на корню;
порубочное - для клеймения секвестрованных у лесонарушителей материалов, а также пней, оставшихся после незаконных порубок.
Порядок клеймения и хранения указанных клейм устанавливается государственным органом управления лесным хозяйством Республики Казахстан.
9. Кроме обязанностей по охране лесов на мастеров леса и лесников возлагается выполнение в пределах своих участков и обходов следующих работ:
Руководство работами по посадке, посеву и содействию естественному возобновлению леса, уходу за лесопосадками, сбору лесных семян, рубкам ухода за лесом и прочее;
при проведении лесоустройства указание в натуре работникам лесоустройства границ, межевых знаков, квартальных просек, визиров и прочее;
участие в отводе лесосек, а также площадей под сенокосы, пастбища и другие лесные пользования.
Выполнение мастерами леса и лесниками работ, указанных в пункте 10 настоящего Положения, производится только по нарядам установленной формы, выдаваемым в каждом отдельном случае лесничими или их помощниками, а в лесохозяйственных предприятиях без деления на лесничества - директорами или главными лесничими.
10. Помощники лесничих обязаны:
наблюдать за своевременным и точным исполнением мастерами леса, лесниками, временными пожарными сторожами и пожарными командами возложенных на них обязанностей и инструктировать их;
проводить ревизии обходов и участков;
контролировать выполнение всеми лесопользователями (арендаторами) правил отпуска древесины на корню и правил пожарной безопасности и при нарушении их составлять об этом протоколы (акты);
непосредственно руководить проведением предупредительных противопожарных мероприятий на территории лесничества, а при возникновении лесных пожаров руководить их тушением до прибытия лесничего.
Помощники лесничих имеют право:
проверять правильность составления поступающих в лесничество актов о лесонарушениях, определять ущерб от незаконно вырубленной или поврежденной древесины;
проводить по поручению лесничего проверку состояния охраны, защиты лесов, находящихся во владении сельских товаропроизводителей и других владельцев лесного фонда.
11. Лесничие несут непосредственную ответственность за охрану лесов своих лесничеств.
Лесничие обязаны:
руководить на территории лесничества охраной лесов от пожаров и лесонарушений;
проводить мероприятия по повышению технических знаний мастеров леса и лесников;
поддерживать постоянную связь с местными общественными организациями охраны природы;
систематически контролировать выполнение всеми лесопользователями (арендаторами) установленных правил отпуска древесины на корню и правил пожарной безопасности;
следить за своевременным и правильным составлением актов о лесонарушениях и лесных пожарах, своевременно оформлять и направлять их в лесохозяйственное предприятие или в суд, органы внутренних дел, прокуратуру;
руководить проведением всех предупредительных противопожарных мероприятий, а также тушением пожаров на территории лесничества.
Лесничий имеет право:
участвовать в разработке органами исполнительной власти на местах мероприятий противопожарной профилактики и подготовки к пожарному сезону в лесах по лесохозяйственному предприятию в пределах своих лесничеств;
по поручению директора лесохозяйственного предприятия присутствовать в судебных органах при рассмотрении дел о лесонарушениях и лесных пожарах;
оказывать сельским товаропроизводителям и другим владельцам лесного фонда техническую помощь в организации охраны леса, наблюдать за правильным использованием лесных ресурсов и в случаях обнаружения нарушений составлять об этом протоколы (акты).
12. Инженеры по охране и защите леса подчиняются директорам лесохозяйственных предприятий и вместе с ними являются ответственными за состояние охраны лесов.
Инженеры по охране и защите леса лесохозяйственных предприятий обязаны:
знать действующее законодательство Республики Казахстан, указы Президента, постановления и распоряжения Правительства, приказы и инструкции, относящиеся к охране лесов от пожаров и лесонарушений;
систематически контролировать состояние охраны лесов в лесничествах, мастерских участках и обходах;
проводить учебу по повышению технических знаний мастеров леса, лесников, временных пожарных сторожей и личного состава пожарных команд;
разрабатывать и практически осуществлять мероприятия по охране лесов;
руководить организацией и работой пожарно-химических станций, строительством и ремонтом пожарных вышек, наблюдать за проведением строительства и ремонта средств радио- и телефонной связи;
непосредственно руководить внедрением по лесохозяйственному предприятию новейших достижений науки и техники в области борьбы с лесными пожарами;
проводить координацию работы наземной и авиационной охраны лесов от пожаров по лесохозяйственному предприятию в части авиапатрулирования и непосредственной борьбы с лесными пожарами авиационными средствами;
следить за правилами и своевременным оформлением протоколов (актов) о лесонарушениях и лесных пожарах и вести их учет;
следить за движением дел о лесонарушениях и пожарах в судах, органах внутренних дел, прокуратуре и за выполнением вынесенных решений о взысканиях.
Инженеры по охране и защите леса имеют право:
проверять по лесохозяйственному предприятию выполнение лесопользователями (арендаторами) правил отпуска древесины на корню и правил пожарной безопасности в лесу;
непосредственно руководить тушением лесных пожаров;
наблюдать за содержанием в исправном состоянии лесных кордонов и других построек и сооружений по охране леса, а также за правильным хранением и содержанием оружия и боеприпасов;
проводить по поручению директора лесохозяйственного предприятия проверку состояния охраны лесов сельских товаропроизводителей и других владельцев лесного фонда в районе расположения лесохозяйственного предприятия.
13. Инженеры-лесопатологи обязаны:
проверять работу лесников, мастеров леса по охране и защите леса, а также участвовать в проведении ревизий обходов и мастерских участков;
проверять на территории лесохозяйственных предприятий состояние работ по выявлению вредителей и болезней леса, а также вести систематический учет очагов вредных насекомых и болезней;
организовывать проведение предупредительных мероприятий против вредных насекомых и грибковых болезней во всех лесных насаждениях, а также в лесных питомниках и на плантациях.
Инженеры-лесопатологи имеют право:
вести надзор за санитарным состоянием лесов на территории лесохозяйственных предприятий и за соблюдением санитарных правил в лесах;
по поручению областного управления лесами проводить проверку состояния охраны и защиты леса в лесах сельских товаропроизводителей и других владельцев лесного фонда.
14. Главные лесничие обязаны:
осуществлять общее руководство организацией и проведением в лесах всех технических и производственно-хозяйственных мероприятий по охране лесов от пожаров и лесонарушений, а равно и внедрением новейших достижений науки и техники в области охраны лесов от пожаров, вредителей и болезней леса;
руководить разработкой для подведомственных лесничеств планов по всем мероприятиям, связанным с охраной и защитой леса, и осуществлять контроль за их выполнением;
руководить организацией мероприятий по повышению технических знаний работников государственной лесной охраны лесохозяйственных предприятий и лесничеств.
Главные лесничие имеют право:
осуществлять надзор за соблюдением и выполнением на местах правил лесных пользований, основных положений и других нормативных документов в области воспроизводства, охраны, защиты и использования лесов;
оказывать сельским товаропроизводителям и другим владельцам лесного фонда техническую помощь в организации охраны и защиты леса, наблюдать за правильным использованием лесных ресурсов.
15. Директора лесохозяйственных предприятий обязаны осуществлять общее руководство и контроль за выполнением всех мероприятий по охране лесов от пожаров и лесонарушений.
Директора имеют право:
направлять в суды, органы внутренних дел и прокуратуру материалы о лесонарушениях и пожарах, а также представлять гражданские иски в суде;
организовывать контроль за правильным лесопользованием и охраной лесов сельских товаропроизводителей и других владельцев лесного фонда и принимать соответствующие меры к устранению выявленных нарушений.
16. Временные пожарные сторожа обязаны:
выполнять распоряжения и указания лесника и мастера леса по охране лесов от пожаров;
наблюдать за соблюдением мер предосторожности от огня на охраняемом участке;
знать правила пожарной безопасности;
вести дежурство на пожарной вышке и на особо пожароопасных участках леса, а в случае обнаружения лесного пожара принимать все меры к его ликвидации с одновременным извещением о месте пожара и его направлении лесника или мастера леса или сообщить в другие, заранее намеченные пункты.
Временные пожарные сторожа имеют право задерживать лиц, виновных в возникновении лесных пожаров, и доставлять их в лесничество.
17. Другие должностные лица государственной лесной охраны Республики Казахстан, кроме перечисленных в пунктах 6, 8, 11-18 настоящего Положения, осуществляют свою деятельность по охране лесов согласно должностным инструкциям и положениям о структурных подразделениях соответствующих государственных органов управления лесами.

Вооружение государственной лесной охраны
18. Перечень работников государственной лесной охраны, которым предоставляется право ношения служебно-штатного оружия, определяется в соответствии с нормами, установленными для вооружения работников системы Министерства экологии и биоресурсов Республики Казахстан.

Служба в государственной лесной охране
Республики Казахстан
19. На должности лесников и егерей принимаются лица, по состоянию здоровья отвечающие требованиям, устанавливаемым государственным органом управления лесным хозяйством Республики Казахстан по согласованию с Министерством здравоохранения Республики Казахстан.
Лесники и егеря должны сдать обязательный для них технический минимум (после обучения) и периодически проходить переаттестацию.
На службу в государственную лесную охрану Республики Казахстан принимаются преимущественно лица, окончившие лесохозяйственные, лесотехнические или иные специальные учебные заведения.
20. При смене лесников и мастеров леса составляется по установленной форме акт приема-передачи обхода (мастерского участка).
При сдаче обхода обязательно присутствие мастера леса, а при сдаче мастерского участка - инженера по охране и защите леса лесохозяйственного предприятия и лесничего или его помощника.
21. За проступки по службе на работников государственной лесной охраны могут быть наложены взыскания согласно действующему законодательству Республики Казахстан.
22. К работникам государственной лесной охраны за образцовую работу, проявление инициативы, находчивости и самоотверженности в борьбе с лесонарушениями и лесными пожарами применяются поощрения по правилам внутреннего распорядка.
23. Работники государственной лесной охраны носят форменное обмундирование установленного образца, а лесники и мастера леса кроме того - должностной нагрудный знак, который подлежит изъятию по увольнении работника с работы.
24. Мастерам леса, а также лесникам (егерям) крупных или разбросанных на большой площади обходов предоставляется для служебных целей механизированный транспорт или лошади.
25. Лесникам и егерям на время работы в лесной охране предоставляются в бесплатное пользование жилые помещения с надворными постройками в лесу (кордоны) и отпускается для отопления необходимое количество дров из отходов.
Работники лесохозяйственных предприятий и лесничеств (лесники, мастера леса, руководящие инженерно-технические работники и служащие) получают для содержания личного скота сенокосные угодья и служебные земельные наделы в пределах существующих норм в соответствии с действующим законодательством.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТIК ОРМАН КҮЗЕТI ТУРАЛЫ ЕРЕЖЕНI БЕКIТУ ТУРАЛЫ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МИНИСТРЛЕР КАБИНЕТIНIҢ ҚАУЛЫСЫ 21 сәуiр 1994 ж. N 421. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 2004.03.09. N 291 қаулысымен.

Қазақстан Республикасының ормандарын күзету және қорғау жөнiндегi ұйымдастыру, шолғыншылық-күзет, насихаттық және өзге де шараларды жүзеге асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi қаулы етедi:
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк орман күзетi туралы Ереже бекiтiлсiн.

Қазақстан Республикасының
Премьер-министрi

Қазақстан Республикасы
Министрлер Кабинетiнiң
1994 жылғы 21 сәуiрдегi
N 421 қаулысымен
Бекiтiлген

Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк орман күзетi туралы
ЕРЕЖЕ Жалпы ережелер

1. Орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органдары жүйесiнде ормандарды күзету және қорғау жөнiндегi ұйымдастыру, шолғыншылық-күзет, насихаттық және өзге де шараларды жүзеге асыру үшiн мемлекеттiк орман күзетi құрылады.
Мемлекеттiк орман күзетiне Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес ормандарды күзету және қорғау ережелерiн, орман пайдаланудың, орман қорындағы жерлердi нысаналы мақсаттарға сәйкес пайдаланудың белгiленген тәртiбiн бұзушылыққа тыйым салу және олардың алдын алу жөнiндегi, сондай-ақ орманға зиян келтiретiн басқа да әрекеттерге тыйым салу және олардың алдын алу құқығы берiледi.

Қазақстан Республикасы мемлекеттiк орман күзетiнiң мiндеттерi

2. Қазақстан Республикасы мемлекеттiк орман күзетiнiң негiзгi мiндеттерi:
ормандарды күзету және қорғау жөнiндегi шараларды жүзеге асыру;
орманда жұмыс iстейтiн және онда орын тепкен барлық кәсiпорындардың, ұйымдар мен мекемелердiң, сондай-ақ орманда болатын азаматтардың Қазақстан Республикасы ормандарында Өрт қауiпсiздiгi ережесiн сақтауына бақылау жасау;
ағаш дайындаушылардың өсiп тұрған ағаш пен орман пайдаланудың өзге де түрлерiн босату ережелерiн орындауын қамтамасыз ету. Орман қорындағы жерлердi күзету;
ормандардың жай-күйiне, ұлғайту өсiрiлуiне, күзетiлуiне, қорғалуына және ұжымшарлардың, кеңшарлар мен басқа ауыл шаруашылық кәсiпорындарының орман ресурстарын пайдалануына бақылау жасау болып табылады.

Қазақстан Республикасының мемлекеттiк орман күзетiн ұйымдастыру

3. Қазақстан Республикасы мемлекеттiк орман күзетiнiң құрамына Қазақстан Республикасы орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы жүйесi кәсiпорындарының, мекемелерi мен ұйымдарының қызметкерлерi осы орган бекiткен лауазымдар тiзбесi бойынша кiредi:
орман шаруашылығы кәсiпорындарында - орманшылар, қорықшылар, орман шеберлерi, өрттен қорғау-химиялық станцияларының бастықтары, орманшылардың көмекшiлерi, орман шаруашылығының, орманды қалпына келтiру және қорғаныштық орман өсiрудiң барлық дәрежедегi инженерлерi, барлық дәрежедегi инженерлер-орманпатологтары, орман питомниктерiнiң бастықтары, бас орманшылар, директорлар;
орман қорғау станцияларында - барлық дәрежедегi техник-лесопатологтар, барлық дәрежедегi инженерлер, бастықтар;
орман инженерлiк селекциялық-тұқым өсiру орталықтарында орман шеберлерi, орманшылардың көмекшiлерi, орманшылар, барлық дәрежедегi инженер-тұқым өсiрушiлер, бас тұқым өсiрушiлер, директорлар;
облыстардың орман шаруашылығы органдарында - құрылымдық бөлiмшелердiң (бөлiмдердiң, секторлардың, инспекциялардың) орман күзету және қорғау, орман шаруашылығы, орманды қалпына келтiру мен қорғаныштық орман өсiру мәселелерiмен шұғылданатын мамандары мен басшылары, бас директорлар, бастықтар;
орманды авиациямен күзету базаларында, авиабөлiмшелерде, авиабазаларда, авиабуындарда - парашютпен өрт сөндiру, десанттық-өрт сөндiру топтарының, командаларының, қызметтерiнiң нұсқаушылары, аға нұсқаушылары, механикаландырылған отрядтарының бастықтары, ұшқыш байқаушылар, ұшу-өндiрiстiк бөлiмдерiнiң бастықтары, авиабөлiмшелерiнiң бастықтары, авиабуындардың командирлерi, орман қорғау жөнiндегi инженерлер, авиабаза бастығының ұшу қызметi жөнiндегi орынбасары, бастық;
ғылыми-зерттеу және жобалау институттарында, тұқымбақ станцияларында - орман күзету және қорғау, орманды қалпына келтiру және қорғаныштық орман өсiру мәселелерiмен шұғылданатын құрылымдық бөлiмшелердiң мамандары мен басшылары.<*>
Ескерту. 3-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 2001.04.06. N 454 қаулысымен .
4. Мемлекеттiк орман күзетiне жалпы басшылықты облыстардың орман басқару органдары арқылы Қазақстан Республикасы Экология және биоресурстар министрлiгiнiң Орман шаруашылығы комитетi жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк орман күзетi табиғат қорғау қоғамдық ұйымдары мен айналадағы табиғи ортаның тазалығы үшiн күресетiн қозғалыстармен тұрақты байланыс және ынтымақтастық жасап отырады.

Қазақстан Республикасы мемлекеттiк орман күзетi лауазымды адамдардың құқықтары мен мiндеттерi

5. Орманшылар орман және айналымдардағы өздерiне сенiп тапсырылған мүлiктi тiкелей күзетiп, қызметi бойынша орман шеберлерiне бағынады.
Орманшылар:
өз айналымы мен оның шекарасын, ал айналым iшiнде - жолдарды, суаттарды, өзендердi, көлдердi, тоғандарды, құдықтарды, бұлақтарды, құмды, ағаш кесетiн жерлердi, ең жақын телефон орналасқан жердi, көршiлес орманшылар мен мемлекеттiк орман қорғаудың лауазымы жоғары қызметкерлерiнiң тұрғылықты жерлерiн, жақын жердегi елдi мекендердi, орманшылық пен орман шаруашылығы кәсiпорындарының әкiмшiлiк үй-жайларын, сондай-ақ ормандағы өрт қауiпсiздiгi ережелерi мен орман өрттерiн iс-жүзiнде сөндiру тәсiлдерiн жақсы бiлуге тиiс;
заңсыз ағаш кесудi, мал жаюды және орманды заңсыз пайдаланудың басқа да түрлерiне тыйым салу шараларын қолдануға;
орман өртi шыққан жағдайда оны жою үшiн барлық шараларды қолдануға, сонымен бiр мезетте мемлекеттiк орман қорғаудың лауазымы жоғары қызметкерлерiне өрт туралы хабарлауға;
орманда өрт қауiпсiздiгi ережелерiнiң орындалуын бақылап, кәсiпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың осы ережелердi бұзғандығының баршасы жайында орман шеберiне хабарлауға, ал оларды жекелеген азаматтар бұзған жағдайда бұл туралы тiкелей хаттама (акт) жасауға;
өз айналымында көпiрлердiң, өрт бақылау мұнараларының, телефон желiсiнiң, шек қою, орман орналастыру және орман шаруашылығы белгiлерiнiң сақталуын қадағалау;
орман шеберiне немесе орманшылыққа айналымда байқалған зиянды жәндiктердiң, орман ауруларының ошақтары, жел құлатқан, дауыл құлатқан, қураған ағаштар мен орман шаруашылығына зиян келтiруi ықтимал басқа да құбылыстар жайында дереу хабарлауға мiндеттi.
Орманшылар:
сүрек дайындауға, мал жаюға, пiшен шабуға және орман пайдаланудың басқа да түрлерiне құқық беретiн құжаттарды тексеруге, орман пайдаланудың белгiленген ережелерiнiң орындалуын бақылауға;
заңсыз ағаш кесу және басқа орман тәртiбiн бұзушылықтар жөнiнде хаттамалар (актiлер) жасауға;
орман өрттерiнiң шығуына кiнәлi адамдарды ұстап алуға және оларды тиiстi iшкi iстер органдарына жеткiзуге;
жергiлiктi жерлердегi атқарушы өкiмет органдары белгiлеген тәртiпке сәйкес өрт сөндiруге кәсiпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың жұмысшылары мен қызметкерлерiн, халықты, көлiк пен өртке қарсы қолданылатын құралдарды тартуға, бұл орайда ормандағы, ең жақын елдi мекендердегi байланыс құралдарын пайдалануға;
орманшының тапсырмасы бойынша селолық тауар өндiрушiлердiң орман күзетiнiң жай-күйiн тексеруге, орман пайдалануды, осы ормандары күзету және қорғауды ұйымдастыруда оларға техникалық көмек көрсетуге құқылы.
6. Әрбiр орманшыға оған оның күзетуiне тапсырылған мемлекеттiк мүлiктiң тiзбесiмен бiрге айналымның жоспары мен төлқұжаты берiледi.
7. Орман шеберлерi орманшыға және оның көмекшiсiне (орманшылықтарға бөлiнбеген орман шаруашылығы кәсiпорындарында - директорға және орманды күзету және қорғау жөнiндегi инженерге тiкелей бағынады.
Орман шеберлерi:
өз учаскесiнiң, учаске құрамына енетiн айналымдардың шекарасын, сондай-ақ өртке қарсы құрылыстардың, суаттардың, өзендердiң, көлдердiң, орлардың, байланыс пункттерiнiң және өзiмен шекаралас орман шеберлерiнiң тұрғылықты жерлерiн жақсы бiлуге;
өз учаскелерi орманшыларының жұмысын басқаруға және нұсқамалар беруге, сондай-ақ олардың өз мiндеттерiн орындауына бақылауды жүзеге асыруға;
өз айналымдарына тексерiстер жүргiзуге, кордондарды тиiстi дәрежеде күтiп ұстауға, қарудың және орманшылардың қарауына тапсырылған барлық мүлiктiң сақталуына;
орман өртi шыққан жағдайда оларды жоюға тiкелей шаралар қолдануға, сонымен бiр мезетте бұл жөнiнде орманшыға хабарлауға;
орманшылыққа (немесе орман шаруашылығы кәсiпорнына) екi күндiк мерзiмнен кешiктiрмей әр қилы орман тәртiбiн бұзушылықтар жөнiнде учаске бойынша жасалған хаттамаларды (актiлердi) жолдауға;
учаскеде уақытша өрт күзетшiлерi мен өрт командаларының жұмысына басшылық жасауға құқылы.
Орман шеберлерi:
заңсыз ағаш кесу және басқа да орман тәртiбiн бұзушылықтар, сондай-ақ ормандағы өрт қауiпсiздiгiнiң белгiленген ережелерi мен талаптарының орындалмауы жөнiнде хаттамалар (актiлер) жасауға;
ағашы кесiлген жерлердi, дайындалған материалдарды, шайыр алуға бөлiнген орман ағаштарын, учаскеде орындалған орман шаруашылығы жұмыстарын куәландыруға қатысуға, ал жекелеген жағдайларда орманшының тапсырмасы бойынша куәландыруды, бұл жөнiнде акт жасай отырып, өз бетiнше жүргiзуге;
орманшының тапсырмасы бойынша селолық тауар өндiрушiлер мен басқа да орман иеленушiлердiң иелiгiндегi ормандарды күзету және қорғаудың жай-күйiне тексеру жүргiзуге құқылы.
8. Әрбiр орман шеберiне белгiленген үлгiдегi таңбалар берiледi:
босатушы - ағаштарды, дайындалатын ағаш материалдары мен өсiп тұрған ағашты босату кезiнде қалған түбiрдi таңбалау үшiн;
кесушi - орман тәртiбiн бұзушылардан қайтарып алған материалды, сондай-ақ ағашты заңсыз кесуден қалған түбiрлердi таңбалау үшiн;
Таңбалау мен аталған таңбаларды сақтау тәртiбiн Қазақстан Республикасының орман шаруашылығын мемлекеттiк басқару органы белгiлейдi.
9. Орман шеберлерi мен орманшыларға орман қорғау жөнiндегi мiндеттерiнен өзге өз учаскелерi мен айналымдары шегiнде мынадай жұмыстар жүктеледi:
ағаш отырғызу, ағаш егу, орманның табиғи жаңғырып өсуiне жәрдем жасау, отырғызылған ағаштарды күтiп-баптау, ағаш тұқымын жинау, ағаш кесу, орманды күтiп-баптау және басқа жұмыстарға басшылық жасау;
орман орналастыруды жүргiзу кезiнде орман орналастыру қызметкерлерiне шекараларды, аралық белгiлердi, шаршылық сүрлеу жолдарды, визирлер және басқаларды нақ өз қалпына көрсету;
кесiлетiн ағаштарды, сондай-ақ шөп шабылатын, жайылымдық алқаптарды бөлуге және басқа да орман пайдалануға қатысу;
Орман шеберлерi мен орманшылардың осы ереженiң 10-тармағында көрсетiлген жұмыстарды орындауы тек қана орманшылар немесе олардың көмекшiлерi, ал орманшылыққа бөлiнбеген орман шаруашылығы кәсiпорындарында - директорлар немесе бас орманшылар әрбiр жеке жағдайда беретiн белгiленген нысандағы нарядтар бойынша жүргiзiледi.
10. Орманшылардың көмекшiлерi:
орман шеберлерiне, орманшыларға, уақытша орман күзетшiлерi мен өрт командаларына жүктелген мiндеттердiң дер кезiнде және дәлме-дәл орындалуына бақылау жасауға және оларға нұсқамалар беруге;
айналымдар мен учаскелерге тексерiстер жүргiзуге;
барлық орман пайдаланушылардың (жалгерлердiң) өсiп тұрған ағашты босату ережелерi мен өрт қауiпсiздiгi ережелерiн орындауына бақылау жасау және олар бұзылған жағдайда бұл жөнiндегi хаттамалар (актiлер) жасауға;
орманшылық аумағында өрт қаупiнiң алдын алу шараларының жүргiзiлуiне тiкелей басшылық жасау, ал орман өрттерi шыққан жағдайда орманшы келгенге дейiн өрттi сөндiруге басшылық жасауға мiндеттi.
орманшылардың көмекшiлерi:
орманшылыққа келiп түсетiн орман тәртiбiн бұзушылықтар туралы актiлердiң дұрыстығын тексеруге, ағашты заңсыз кесуден және бүлдiруден келген зиянды анықтауға;
орманшының тапсырмасы бойынша селолық тауар өндiрушiлер мен басқа да орман қорын иеленушiлердiң иелiгiндегi ормандардың күзетiлуiнiң, қорғалуының жай-күйiне тексерiс жүргiзуге құқылы.
11. Орманшылар өз орманшылықтарының күзетi үшiн тiкелей жауап бередi.
Орманшылар:
орманшылық аумағында ормандарды өрттер мен орман тәртiбiн бұзушылықтан қорғауды басқаруға;
орман шеберлерi мен орманшылардың техникалық бiлiмiн көтеру жөнiндегi шараларын жүргiзуге;
табиғат қорғаудың жергiлiктi қоғамдық ұйымдарымен тұрақты байланыс жасап отыруға;
өсiп тұрған ағашты босатудың белгiленген ережелерi мен өрт қауiпсiздiгi ережелерiн барлық орман пайдаланушылардың (жалгерлердiң) орындалуына жүйелi бақылап отыруға;
орман тәртiбiн бұзушылықтар мен орман өрттерi туралы актiлердiң дер кезiнде және дұрыс жасалуын қадағалауға, оларды дер кезiнде ресiмдеп, орман шаруашылығы кәсiпорнына немесе сотқа, iшкi iстер органдарына прокуратураға жiберуге;
өртке қарсы барлық алдын алу шараларын жүргiзуге сондай-ақ орманшылық аумағында өрт сөндiруге басшылық жасауға мiндеттi.
Орманшы:
жергiлiктi атқарушы өкiмет органдарының өртке қарсы алдын алу шараларын әзiрлеуге және өз орманшылықтарының шегiндегi орман шаруашылығы кәсiпорны бойынша ормандағы өрттен қорғау маусымына даярлыққа қатысуға;
орман шаруашылығы кәсiпорны директорының тапсырмасы бойынша орман тәртiбiн бұзушылықтар мен орман өрттерi туралы iстер қаралған кезде сот органдарына қатысуға;
селолық тауар өндiрушiлер мен басқа да орман қорын иеленушiлерге орман күзетiн ұйымдастыруда техникалық көмек көрсетуге, орман ресурстарының дұрыс пайдаланылуына бақылау жүргiзуге және тәртiп бұзушылық анықталған жағдайларда бұл жөнiнде хаттамалар (актiлер) жасауға құқылы.
12. Орманды күзету және қорғау жөнiндегi инженерлер орман шаруашылығы кәсiпорындарының директорларына бағынады және сонымен бiрге орман күзетiнiң жай-күйi үшiн жауапты болып табылады.
Орман шаруашылығы кәсiпорындарының орманды күзету және қорғау жөнiндегi инженерлерi:
Орманды өрттен қорғауға және орман тәртiбiн бұзушылықтарға қатысты Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарын, Үкiметтiң қаулылары мен жарлықтарын, бұйрықтары мен нұсқамаларын бiлуге;
орманшылықтардағы, шеберлер учаскелерi мен айналымдарындағы орман күзетiнiң жай-күйiн жүйелi түрде бақылап отыруға;
орман шеберлерiнiң, орманшылардың, уақытша орман күзетшiлерi мен өрт командаларының жеке құрамының техникалық бiлiмдерiн көтеру жөнiндегi оқуды өткiзуге;
орман күзету жөнiндегi шараларды әзiрлеп, iс жүзiне асыруға;
өрттен қорғау - химиялық станцияларының ұйымдастырылуы мен жұмысына, өрт бақылау мұнараларын салу мен жөндеуге басшылық жасауға, радио және телефон байланысы құралдарын салу мен жөндеудiң жүргiзiлуiн бақылауға;
орман өртiмен күрес саласындағы ғылым мен техниканың ең соны жетiстiктерiнiң орман шаруашылығы кәсiпорында енгiзiлуiне тiкелей басшылық жасауға;
орман шаруашылығы кәсiпорнындағы орманды өрттен жер бетiнде және авиациямен қорғау жұмысын авиакүзет және орман өртiмен авиациялық құралдар арқылы тiкелей күресуге қатысты бөлiгiнде үйлестiрудi жүргiзуге;
орман тәртiбiн бұзушылықтар мен орман өртi жайындағы хаттамаларды (актiлердi) дұрыс және дер кезiнде ресiмдеудi қадағалау және олардың есебiн жүргiзiп отыруға;
орман тәртiбiн бұзушылықтар мен өрт жөнiндегi iстердiң соттарда, iшкi iстер органдарында, прокуратурада жүргiзiлуi барысы мен жазаға тарту жөнiнде шығарылған шешiмдердiң орындалуын қадағалауға мiндеттi.
Орманды күзету және қорғау жөнiндегi инженерлер:
орман шаруашылығы кәсiпорны бойынша орманды пайдаланушылардың (жалгерлердiң) өсiп тұрған ағашты босату ережелерi мен ормандағы өрт қауiпсiздiгi ережелерiн орындауын тексеруге;
орман өртiн сөндiруге тiкелей басшылық жасауға;
орман күзетi жөнiндегi орман кордондарының, басқа да жайлар мен құрылыстардың түзiк қалыпта ұсталуын, сондай-ақ қару және оқ-дәрiлердiң дұрыс сақталуы мен күтiп ұсталуын қадағалауға;
орман шаруашылығы кәсiпорны директорының тапсырмасы бойынша селолық тауар өндiрушiлер мен орман шаруашылығы орналасқан аудандағы басқа да орман қорын иеленушiлердiң орман күзетiнiң жай-күйiне тексеру жүргiзуге құқылы.
13. Инженер-орманпатологтар:
орманды күзету және қорғау жөнiндегi орманшылардың, орман шеберлерiнiң жұмысын тексеруге, сондай-ақ айналымдар мен шеберлер учаскелерiне тексерулер жүргiзуге қатысуға;
орман шаруашылығы кәсiпорындарының аумағында зиянкестер мен орман ауруларын анықтау жөнiндегi жұмыстардың жай-күйiн тексеру, сондай-ақ зиянды жәндiктер мен аурулар ошақтарының жүйелi есебiн жүргiзуге;
барша орман ағаш-өсiмдiктерiнде, сондай-ақ питомниктерi мен плантацияларында зиянды жәндiктер мен жегi ауруларына қарсы алдын алу шараларын жүргiзудi ұйымдастыруға мiндеттi.
Инженер-орманпатологтары:
орман шаруашылығы кәсiпорындарының аумағындағы ормандардың санитарлық жай-күйi мен ормандарда санитарлық ережелердiң сақталуына бақылау жүргiзуге;
облыстық орман басқармасының тапсырмасы бойынша селолық тауар өндiрушiлер мен басқа да орман қорын иеленушiлердiң ормандарында орман күзету және қорғаудың жай-күйiне тексеру жүргiзуге.
14. Бас орманшылар:
ормандарда орманды өрт және орман бұзушылықтардан қорғау жөнiндегi күллi техникалық және өндiрiстiк-шаруашылық шараларды, сонымен қатар орманды өрттен, орман зиянкестерi мен ауруларынан қорғау саласында ғылым мен техниканың ең соны жетiстiктерiн енгiзудi ұйымдастыру мен өткiзуге жалпы басшылықты жүзеге асыруға;
орманды күзету және қорғауға байланысты ведомстволық бағынысты орманшылықтар үшiн барлық шаралар бойынша жоспарлар әзiрлеудi басқарып, олардың орындалуын бақылауды жүзеге асыруға;
орман шаруашылығы кәсiпорындары мен орманшылықтардың мемлекеттiк орман қорғау қызметкерлерiнiң техникалық бiлiмiн көтеру жөнiндегi шараларды ұйымдастыруға басшылық жасауға мiндеттi.
Бас орманшылар:
ормандарды ұлғайта өсiру, күзету, қорғау және пайдалану саласында орманды пайдалану ережелерiнiң, негiзгi қағидалар мен басқа да нормативтiк құжаттардың жергiлiктi жерлерде сақталуы мен орындалуына бақылауды жүзеге асыруға;
селолық тауар өндiрушiлер мен басқа да орман қорын иеленушiлерге орманды күзету және қорғауды ұйымдастыруда техникалық көмек көрсетуге, орман ресурстарының дұрыс пайдаланылуын қадағалуға құқылы.
15. Орман шаруашылығы кәсiпорындарының директорлары ормандарды өрт және орман тәртiбiн бұзушылықтардан қорғау жөнiндегi барлық шаралардың орындалуына жалпы басшылық пен бақылауды жүзеге асыруға мiндеттi.
Директорлар:
орман тәртiбiн бұзушылықтар мен өрттер туралы материалдарды соттарға, iшкi iстер органдары мен прокуратураға жiберуге, сондай-ақ сотта азаматтық қуыным жасауға;
селолық тауар өндiрушiлер мен басқа да орман қорын иеленушiлердiң ормандарды дұрыс пайдалануына және орман күзетуiне бақылау ұйымдастыруға және айқындалған тәртiп бұзушылықтарды жою үшiн тиiстi шаралар қолдануға құқылы.
16. Уақытша өрт күзетшiлерi:
ормандарды өрттерден қорғау жөнiндегi орманшы мен орман шеберiнiң өкiмдерi мен нұсқауларын орындауға;
күзетiлетiн учаскеде оттан сақтану шараларының қадағалануын бақылауға;
өрт қауiпсiздiгi ережелерiн бiлуге;
өрт бақылау мұнарасында және орманның ерекше өрт шығу қаупi бар учаскелерiнде кезекшiлiк атқару, ал орман өртi байқалған жағдайда оны жою үшiн барлық шараларды қолдана отырып, сол мезетте өрт шыққан жер және өрттiң бағыты жөнiнде орманшыға, орман шеберiне немесе күнi бұрын белгiленген пункттерге хабарлауға мiндеттi.
Уақытша өрт күзетшiлерi орман өртiнiң шығуына кiнәлi адамдарды ұстап алып, оларды орманшылыққа жеткiзуге құқылы.
17. Қазақстан Республикасы мемлекеттiк орман күзетiнiң осы Ереженiң 6, 9, 11-18-тармақтарында аталғандарынан басқа лауазымды адамдары орман күзетi жөнiндегi өз қызметiн ормандарды мемлекеттiк басқару органдарының тиiстi құрылымдық бөлiмшелерi туралы лауазымдық нұсқамалар мен ережелерге сәйкес жүзеге асырады.

Мемлекеттiк орман күзетiн қарумен жарақтандыру

18. Қызметтiк штат қаруын алып жүруге құқылы мемлекеттiк орман күзетi қызметкерлерiнiң тiзбесi Қазақстан Республикасы Экология және биоресурстар министрлiгi жүйесiнiң қызметкерлерiн қарумен жарақтандыру үшiн белгiленген нормаларға сәйкес айқындалады.

Қазақстан Республикасы мемлекеттiк орман күзетiндегi қызмет

19. Орманшылар мен қорықшылар қызметiне денсаулық жағдайы Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлiгiмен келiсiм бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттiк орман шаруашылығын басқару органы бекiткен талаптарға жауап беретiн адамдар қабылданады.
Орманшылар мен қорықшылар өздерi үшiн мiндеттi техникалық минимумды (оқудан кейiн) тапсыруға және дүркiн-дүркiн аттестациядан өтiп отыруға тиiс.
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк орман күзетi қызметiне негiзiнен орман шаруашылығы, орман-техникалық немесе өзге арнаулы оқу орнын бiтiргендер қабылданады.
20. Орманшылар мен орман шеберлерi ауыстырылған кезде белгiленген нысан бойынша айналымды (шебер учаскесiн) қабылдау-тапсыру актiсi жасалады.
Айналымды тапсыру кезiнде орман шеберiнiң, ал шебер учаскесi тапсырылған кезде орман шаруашылығы кәсiпорнының орманды күзету және қорғау жөнiндегi инженерi мен орманшының немесе оның көмекшiсiнiң қатысуы мiндеттi.
21. Мемлекеттiк орман күзетi қызметкерлерiнiң қызмет бабындағы терiс әрекеттерi үшiн Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес жаза қолданылуы мүмкiн.
22. Мемлекеттiк орман күзетi қызметкерлерi орман тәртiбiн бұзушылықтарға қарсы және орман өрттерiмен күресудегi үлгiлi жұмысы, бастама танытқаны, тапқырлығы мен жанқиярлығы үшiн iшкi тәртiп ережелерiне сәйкес көтермелеу қолданылады.
23. Мемлекеттiк орман күзетiнiң қызметкерлерi белгiленген үлгiдегi нысанды киiм киiп, ал орманшылар мен орман шеберлерi, бұдан басқа, кеудеге тағатын лауазымдық белгi тағып жүредi, бұл белгi қызметкер жұмыстан шыққан жағдайда қайтып алынады.
24. Орман шеберлерiне, сондай-ақ iрi немесе үлкен алқапта шашыраңқы орналасқан айналымдардың орманшыларына (қорықшыларға) қызмет бабында пайдалану үшiн механикаландырылған көлiк немесе ат берiледi.
25. Орман күзетiнде жұмыс iстеу уақытына орман шеберлерiне, орманшыларға және қорықшыларға орман iшiнде қора-қопсысы мен тұрғын жайлар (кордондар) тегiн пайдалануға берiлiп, отын үшiн ағаш қалдықтары қажеттi мөлшерде босатылады.
Орман шаруашылығы кәсiпорындарының және орманшылықтардың қызметкерлерi (орманшылар, орман шеберлерi, басшы инженер-техник жұмыскерлер мен қызметкерлер) жеке меншiк малы үшiн қолданылып жүрген заңдарға сәйкес белгiлi нормалар шегiнде шабындық жерлер мен қызметтiк жер үлестерiн алады.