Об утверждении Правил по применению субъектами оценочной деятельности требований к методам оценки объектов интеллектуальной собственности

Приказ Министра юстиции Республики Казахстан от 2 декабря 2002 года № 184. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан от 5 декабря 2002 года № 2076. Утратил силу приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 3 февраля 2012 года № 11-06/73

Сноска. Утратил силу приказом Министра юстиции РК от 03.02.2012 № 11-06/73.

В целях реализации постановления Правительства Республики Казахстан от 27 мая 2002 года N 572 "О мерах по реализации Закона Республики Казахстан "Об оценочной деятельности в Республике Казахстан" приказываю:

1. Утвердить прилагаемые Правила по применению субъектами оценочной деятельности требований к методам оценки объектов интеллектуальной собственности.

2. Контроль за исполнением настоящего Приказа возложить на Председателя Комитета по правам интеллектуальной собственности Министерства юстиции Республики Казахстан Сахипову Н.Н.

3. Настоящий Приказ вводится в действие со дня государственной регистрации.

Министр

Согласовано:
Заместитель Председателя
Национального Банка
Республики Казахстан

Утверждены
Приказом Министра юстиции
Республики Казахстан
от 2 декабря 2002 г. N 184

Правила по применению субъектами оценочной деятельности
требований к методам оценки объектов интеллектуальной
собственности

1. Общие положения

1. Настоящие Правила разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об оценочной деятельности в Республике Казахстан".
Настоящие Правила определяют требования к методам оценки объектов интеллектуальной собственности (далее - оценка) в случаях, когда необходимость такой оценки определена договором между заказчиком и оценщиком в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
2. Требования настоящих Правил обязательны для применения субъектами оценочной деятельности и действуют на всей территории Республики Казахстан.
3. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия и определения:
1) Дисконтирование - пересчет будущих денежных потоков в текущую стоимость объекта оценки.
2) Дисконтная ставка - ставка доходности, используемая для конверсии денежной суммы, подлежащей выплате или получению в будущем, в нынешнюю стоимость, используемая при оценке стоимости объектов интеллектуальной собственности.
3) Доходный подход - общий путь расчета стоимости интеллектуальной собственности, при котором стоимость определяется путем расчета приведенной к текущему моменту стоимости ожидаемых выгод.
4) Затратный подход - совокупность методов оценки, основанный на определении стоимости издержек на создание, изменение объекта оценки.
5) Интеллектуальная собственность - исключительные права на результаты интеллектуальной деятельности в различных областях (производственной, научной, литературной, художественной) и приравненные к ним средства индивидуализации продукции, выполняемых работ или услуг (товарный знак, наименования мест происхождения товаров и т.п.).
6) Инвестиционная стоимость - стоимость объекта оценки, определяемая исходя из его доходности для конкретного инвестора, или группы инвесторов, при заданных инвестиционных целях.
7) Иная стоимость объекта оценки - иная, кроме рыночной, стоимость объекта оценки.
8) Метод оценки - совокупность действий юридического, финансово-экономического и организационно-технического характера, используемых для установления рыночной или иной стоимости объекта оценки.
9) Нематериальные активы, включающие интеллектуальную собственность (далее - нематериальные активы) - долгосрочные активы, не имеющие осязаемой формы и не связанные с конкретным материальным объектом, подразделяющиеся по характеру идентификации, по срокам использования, по форме правовой охраны.
10) Объекты интеллектуальной собственности - это результаты интеллектуальной творческой деятельности и средства индивидуализации участников гражданского оборота, товаров, работ или услуг.
11) Подход к оценке - способ определения возможной рыночной или иной стоимости объекта оценки с использованием одного или нескольких методов оценки;
12) Рыночная стоимость - наиболее вероятная цена, по которой данный объект может быть отчужден на основании сделки в условиях конкуренции, когда стороны сделки действуют, располагая всей доступной информацией об объекте оценки, а на цене сделки не отражаются какие-либо чрезвычайные обстоятельства.
13) Сравнительный подход - совокупность методов оценки путем анализа продаж объектов сравнения.
14) Стоимость в использовании - стоимость объекта оценки, определяемая исходя из существующих условий и цели его использования.
15) Экономический срок службы - период, в течение которого можно ожидать, что объекты интеллектуальной собственности, нематериальные активы будут приносить собственнику экономическую отдачу от активов.
16) Юридический срок службы - период, когда объекты интеллектуальной собственности могут охраняться законом (срок действия охранного документа, срок охраны исключительных прав, предусмотренный законодательством). <*>
Сноска. Пункт 3 с изменениями - приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 30 июня 2003 года N 125 .

2. Объекты оценки

4. Объектами оценки в соответствии с настоящими Правилами являются:
1) исключительные имущественные права на результаты интеллектуальной творческой деятельности и приравненные к ним средства индивидуализации в составе нематериальных активов организации, если эти активы обладают самостоятельной ценностью и могут участвовать в гражданском обороте отдельно от организации и (или) других нематериальных активов;
2) исключительные имущественные права на результаты интеллектуальной творческой деятельности в области литературы, науки и искусства;
3) комплекс прав, передаваемых по лицензионному договору, договору об уступке патента или товарного знака, авторскому договору, договору о передаче прав на использование топологии интегральных микросхем, программы для ЭВМ или базы данных, о передаче исключительных прав на "ноу-хау", договору коммерческой концессии или иному договору, если передаваемые права относятся к интеллектуальной собственности, и обеспечивает их обладателю экономическую выгоду.
5. При оценке могут определяться рыночная стоимость, стоимость в использовании, инвестиционная стоимость, и иная стоимость.
5-1. Для получения единого обоснованного значения рыночной стоимости объектов интеллектуальной стоимости проводится одновременное выполнение оценочных расчетов различными методами, в рамках затратного, сравнительного и доходного подходов с последующим согласованием с заказчиком результатов расчетов и получением одного значения обоснованной рыночной стоимости объекта оценки. Выбор конкретных методик оценки определяется целями оценки и имеющимися в наличии или доступными исходными данными. <*>
Сноска. Глава дополнена новым пунктом 5-1 - приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 30 июня 2003 года N 125 .

3. Методы оценки

6. При Осуществлении оценки оценщик применяет следующие методы:
1) метод капитализации доходов;
2) метод дисконтирования денежных потоков;
3) затратный метод;
4) метод сравнительных продаж;
5) и иные методы, предусмотренные действующим законодательством.

4. Требования к методам оценки

7. При выборе и применении методов оценки оценщик должен соблюдать следующие основные требования:
1) идентифицировать нематериальные активы с учетом юридического срока службы, региона действия права;
2) идентифицировать права на объекты интеллектуальной собственности, в том числе права третьих лиц на соответствующие объекты интеллектуальной собственности с учетом юридического срока службы, региона действия права;
3) идентифицировать цель оценки и планируемый способ использования ее результатов;
4) дать определение типа рассчитываемой стоимости и точно описать и обосновать применяемые методы оценки объектов интеллектуальной собственности;
5) применять методы с учетом того, что в любой текущий момент времени максимальная стоимость объекта оценки соответствует ее наиболее эффективному использованию, что обуславливается текущим состоянием рынка;
6) определять в рамках каждого из подходов, методы оценки в соответствии с особенностями конкретного оцениваемого объекта;
7) применять методы в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

5. Применение требований к методам оценки

8. Рыночная или иная стоимость, отличная от рыночной, устанавливается путем применения методов оценки, которые по своей специфике сгруппированы в доходный, затратный и сравнительный подходы.
9. Основным является доходный подход. Затратный подход используется как вспомогательный. Применение сравнительного подхода ограничено. При применении каждого подхода учитываются экономический и юридический сроки службы объектов интеллектуальной собственности.
10. При применении доходного подхода оценки применяются следующие методы:
1) капитализации доходов;
2) дисконтирования денежных потоков.
11. При капитализации доходов проводятся следующие работы:
1) выявляются источники и размеры чистого дохода, приносимого объектами оценки;
2) определяется ставка капитализации чистого дохода;
3) рассчитывается стоимость объектов оценки как частное от деления чистого дохода на ставку капитализации.
12. При дисконтировании денежных потоков проводятся следующие работы:
1) оцениваются будущие денежные потоки, составляющие чистый доход от использования объектов оценки;
2) определяется ставка дисконтирования;
3) рассчитывается суммарная текущая стоимость будущих доходов;
4) к полученному результату прибавляется стоимость объектов оценки, приведенная к текущему периоду.
13. При применении затратного подхода оценки основными факторами, определяющими стоимость объектов оценки, являются:
1) затраты владельца исключительных прав на создание (разработку) объектов интеллектуальной собственности;
2) затраты владельца исключительных прав на регистрацию, патентование объектов интеллектуальной собственности, включая пошлины и другие расходы на поддержание охранных документов в силе;
3) затраты на приобретение прав на использование объектов интеллектуальной собственности, передаваемых по лицензионному договору;
4) затраты на организацию использования объектов интеллектуальной собственности, включая затраты на маркетинг объектов интеллектуальной собственности;
5) затраты на страхование объектов интеллектуальной собственности.
13-1. При применении затратного подхода оценки применяются следующие основные методы:
1) метод фактических затрат;
2) метод стоимости восстановления;
3) метод приведенных затрат;
4) и иные методы. <*>
Сноска. Глава дополнена новым пунктом 13-1 - приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 30 июня 2003 года N 125 .
13-2. Метод фактических затрат применяется, как правило, для определения балансовой (бухгалтерской) стоимости объектов интеллектуальной собственности. <*>
Сноска. Глава дополнена новым пунктом 13-2 - приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 30 июня 2003 года N 125 .
13-3. Метод стоимости восстановления заключается в определении на дату оценки всех затрат, необходимых для воспроизводства (воссоздания, восстановления) идентичного по назначению и качеству объекта оценки. <*>
Сноска. Глава дополнена новым пунктом 13-3 - приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 30 июня 2003 года N 125 .
13-4. Метод приведенных затрат при расчете текущей рыночной стоимости объекта оценки заключается в пересчете фактических прошлых затрат на создание и подготовку к использованию объекта оценки в текущую стоимость с учетом изменения денег во времени. <*>
Сноска. Глава дополнена новым пунктом 13-4 - приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 30 июня 2003 года N 125 .
14. При применении метода сравнительных продаж (сравнительного подхода) проводятся следующие работы:
1) собирается информация о состоявшихся сделках по аналогичным объектам оценки;
2) определяется перечень показателей, по которым проводится сопоставление объектов оценки;
3) корректируются фактические цены сделок по объектам интеллектуальной собственности с учетом значений показателей сравнения с оцениваемым объектом оценки;
4) определяется стоимость оцениваемого объекта оценки на основе скорректированных фактических данных по сопоставленным сделкам.
15. Метод сравнительных продаж применяется при наличии достаточного количества достоверной рыночной информации о сделках купли-продажи объектов, аналогичных оцениваемому объекту.
16. По результатам работы по оценке составляется отчет об оценке в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Бағалау қызметi субъектiлерiнiң зияткерлiк меншiк объектiлерiн бағалау әдiстерiне қойылатын талаптарды қолдануы жөнiндегi ереженi бекiту туралы

Әділет министрінің 2002 жылғы 2 желтоқсандағы N 184 бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2002 жылғы 5 желтоқсанда тіркелді. Тіркеу N 2076. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2012 жылғы 3 ақпандағы № 11-06/73 Бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Әділет министрінің 2012.02.03 № 11-06/73 Бұйрығымен.

"Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметi туралы" Қазақстан Республикасының Заңын iске асыру жөнiндегi шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002 жылғы N 572 қаулысын iске асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса берiлiп отырған Бағалау қызметi субъектiлерiнiң зияткерлiк меншiк объектiлерiн бағалау әдiстерiне қойылатын талаптарды қолдануы жөнiндегi ереже бекiтiлсiн.
2. Осы Бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнiң Зияткерлiк меншiк құқығы жөнiндегi комитетiнiң төрайымы Н.Н.Сахиповаға жүктелсiн.
3. Осы Бұйрық мемлекеттiк тiркелген күннен бастап қолданысқа eнгізіледі.

Министр

"Келісілді"
Қазақстан Республикасы
Ұлттық банкі
Төрағасының орынбасары
2002 жылғы "____" ________

Қазақстан Республикасы
Әдiлет министрiнiң
2002 жылғы 2 желтоқсандағы
N 184 бұйрығымен
бекiтiлдi

Бағалау қызметi субъектiлерiнiң зияткерлiк меншiк объектiлерiн бағалау әдiстерiне қойылатын талаптарды қолдануы жөнiндегi ереже 1. Жалпы ережелер

1. Осы Ереже "Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметi туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзiрлендi.
Осы Ереже осындай бағалаудың қажеттiлiгi Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тапсырыс берушi мен бағалаушының арасындағы шартпен айқындалған жағдайда зияткерлiк меншiк объектiлерiн бағалау әдiстерiне (бұдан әрi - бағалау) қойылатын талаптарды белгiлейдi.

2. Осы Ереженiң талаптары бағалау қызметi субъектiлерi қолдану үшiн мiндеттi және Қазақстан Республикасының барлық аумағында қолданылады.

3. Осы Ережеде мынадай негiзгi ұғымдар мен анықтамалар пайдаланылады:

1) Дисконттау - болашақтағы ақша ағындарын бағалау объектiсiнiң ағымдағы құнына қайта есептеу;

2) Дисконттау ставкасы - болашақта төлеуге немесе алуға жататын ақша сомасын бүгiнгi құнға айырбастау үшiн пайдаланылатын, зияткерлiк меншiк объектiлерiнiң құнын бағалау кезiнде пайдаланылатын табыстық ставка;

3) Табыстық тәсiл - зияткерлiк меншiк құнын жалпы есептеу жолы, онда құн күтiлетiн тиiмдiлiктер құнының ағымдағы сәтiне келтiрiлiп есептеу жолымен белгiленедi;

4) Шығындық тәсiл - бағалау объектiсiн жасауға, өзгертуге арналған шығындар құнын анықтауға негiзделген бағалау әдiстерiнiң жиынтығы;

5) Зияткерлiк меншiк - әртүрлi саладағы (өндiрiстiк, ғылыми, әдеби, көркем) зияткерлiк қызмет нәтижелерiне және оларға теңестiрiлген өнiмдi, орындалатын жұмыстарды немесе қызметтердi (тауар белгiсi, тауарлар шығатын жердiң атаулары және т.б.) дараландыру құралдарына ерекше құқықтар;

6) Инвестициялық құн - нақты инвестиция салушы немесе инвестиция салушылар тобы үшiн белгiленген инвестициялық мақсаттар бойынша бағалау объектiсiнiң тиiмдiлiгiне сүйене отырып анықталатын құны;

7) Бағалау объектiсiнiң өзге құны - нарықтық құнынан өзге, бағалау объектiсiнiң өзге құны;

8) Бағалау әдiсi - бағалау объектiсiнiң нарықтық немесе өзге де құнын белгiлеу үшiн пайдаланылатын заңдық, қаржы-экономикалық және ұйымдастыру-техникалық сипаттағы iс-қимылдар жиынтығы;

9) Зияткерлiк меншiктi қамтитын материалдық емес активтер (бұдан әрi - материалдық емес активтер) - ауызша нысандағы және нақты материалдық объектiге байланысты емес, сәйкестендiру сипаты, пайдалану мерзiмi, құқықтық қорғау нысаны бойынша бөлiнетiн ұзақ мерзiмдi активтер;

10) Зияткерлiк меншiк объектiлерi - зияткерлiк шығармашылық қызметтiң нәтижелерi және азаматтық айналымға қатысушыларды, тауарларды, жұмыстарды немесе қызмет көрсетулердi дараландыру құралдары;

11) бағалау тәсілі - бағалау объектісінің ықтимал нарықтық немесе өзге құнын бір немесе бірнеше бағалау әдістерін қолданып анықтау тәсіл;

12) Нарықтық құн - мәмiле жасаушы тараптар бағалау объектiсi туралы мүмкiн болатын барлық ақпаратты иелене отырып әрекет жасайтын, бәсекелестiк жағдайындағы мәмiленiң негізiнде сол объектiнi иелiктен шығаруға болатын неғұрлым ықтимал баға, ал мәмiленiң бағасына қандай да болса төтенше жағдайлар әсер етпейдi;

13) Салыстыру тәсiлi - салыстыру объектiлерiн сатуларды талдау жолымен бағалау әдiстерiнiң жиынтығы;

14) Пайдаланудағы құн - бағалау объектiсiнiң оны пайдаланудың бар шарттары мен мақсаттарына сүйене отырып белгiленетiн құны;

15) Қызметтiң экономикалық мерзiмi - зияткерлiк меншiк объектiлерi, материалдық емес активтер меншiк иесiне активтерден экономикалық қайтарым әкеледi деп күтiлуi мүмкiн кезең;

16) Қызметтiң заңдық мерзiмi - зияткерлiк меншiк объектiлерiнiң заңмен қорғалуы мүмкiн кезеңi (қорғау құжатының қолданылу мерзiмi, ерекше құқықтарды қорғаудың заңнамада көзделген мерзiмi).
Ескерту: 3-тармақ өзгертілді - ҚР Әділет министрлігінің 2003 жылғы 30 маусымдағы N 125 бұйрығымен .

2. Бағалау объектiлерi

4. Осы Ережеге сәйкес:

1) зияткерлiк қызмет нәтижелерiне ерекше мүліктік құқықтары және ұйымның материалдық емес активтерiнiң құрамындағы оларға теңестiрiлген дараландыру құралдары, eгep активтер өзiндiк құндылыққа ие болып ұйымдардан және (немесе) басқа да материалдық емес активтерден бөлек азаматтық айналымға қатыса алған жағдайда;

2) әдебиет, ғылым және өнер саласындағы зияткерлiк шығармашылық нәтижелерiне ерекше мүлiктiк құқықтар;

3) егер берiлетiн құқықтар зияткерлiк меншiкке жататын болса және олардың иесiне экономикалық пайданы қамтамасыз етсе, лицензиялық шарт, патенттi немесе тауар белгiсiн беру шарты, авторлық шарт, интегралдық микросхемалар топологияларын, ЭЕМ-гe арналған бағдарламалар немесе деректер базасын пайдалану құқығын беру туралы, "ноу-хауға" ерекше құқықтарын беру туралы коммерциялық концессия шарты немесе өзге де шарт бойынша берiлетiн құқықтар кешенi.

5. Бағалау кезiнде нарықтық құн пайдаланудағы құн, инвестициялық құн және өзге де құн айқындалуы мүмкiн.

5-1. Зияткерлік меншік объектілерінің нарықтық құнының бірыңғай негізделген мәнін алу үшін бір мезгілде есептер нәтижелерін кейін тапсырушымен келісіп және бағалау объектісінің негізделген нарықтық құнының бір мәнін алу арқылы шығындық, нарықтық және табыстық тәсілдер шегінде бағалау есептері әртүрлі әдістермен орындалады. Бағалаудың нақты әдістемелерін таңдау бағалаудың мақсаттарымен және қолда бар немесе қол жететін бастапқы деректермен белгіленеді.
Ескерту: 5-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Әділет министрлігінің 2003 жылғы 30 маусымдағы N 125 бұйрығымен.

3. Бағалау әдiстерi

6. Бағалауды жүзеге асыру кезiнде бағалаушы мынадай әдiстердi қолданады:

1) кiрiстердi капиталға айналдыру әдiсi;

2) ақша ағындарын дисконттау әдiсi;

3) шығындық әдiс;

4) салыстырып сату әдiсi;

5) және қолданылып жүрген заңнамада көзделген өзге де әдiстер.

4. Бағалау әдiстерiне қойылатын талаптар

7. Бағалаушы бағалау әдiстерiн таңдау және қолдану кезiнде мынадай негiзгi талаптарды сақтауы қажет:

1) заңдық мерзiмдi, құқық қолданылатын аймақты ескере отырып материалдық емес активтердi сәйкестендiру;

2) заңдық мерзiмдi, құқық қолданылатын аймақты ескере отырып, зияткерлiк меншiк объектiлерiне құқықтарды, соның iшiнде зияткерлiк меншiктiң тиiстi объектiлерiне үшiншi тұлғалардың құқықтарын сәйкестендiру;

3) бағалау әдiсiн және оның нәтижелерiн пайдаланудың жоспарлы әдiсiн сәйкестендiру;

4) есептелетiн құнның тұрпатына анықтама беру және қолданылатын зияткерлiк меншiк объектiлерiн бағалау әдiстерiн дәлме-дәл түрде сипаттау және негiздеу;

5) кез келген уақыттың ағымдағы сәтiнде бағалау объектiсiнiң ең жоғарғы құны оны анағұрлым тиiмдi пайдалануға сәйкес келетiнiн, бұл нарықтың ағымдағы жай-күйiмен шарттастырылатынын ескере отырып әдiстердi қолдану;

6) әрбiр тәсiлдер шегiнде нақты бағаланатын объектiнiң ерекшелiктерiне сәйкес бағалау әдiстерiн белгiлеу;

7) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әдiстердi қолдану.

5. Бағалау әдiстерiне қойылатын талаптарды қолдану

8. Нарықтық және нарықтықтан өзге құн өз ерекшелiгі бойынша табыстық, шығындық және салыстыру тәсiлдерiне топталған бағалау әдiстерiн қолдану арқылы белгiленедi.

9. Табыстық тәсiл негiзгi болып табылады. Шығындық тәсiл қосалқы ретiнде пайдаланылады. Салыстыру тәсiлiн қолдану шектелген. Әрбiр тәсiлдi қолдану кезiнде зияткерлiк меншiк объектiлерiн пайдаланудың экономикалық және заңды қызмет мерзiмдерi есепке алынады.

10. Бағалаудың табыстық тәсiлiн қолдану кезiнде мынадай әдiстер қолданылады:

1) кiрiстердi капиталға айналдыру;

2) ақша ағындарын дисконттау.

11. Табыстарды капиталға айналдыру кезiнде мынадай жұмыстар жүргiзiледi:

1) бағалау объектiлерiнен түсетiн таза табыс көздерi мен көлемдерi анықталады;

2) таза табысты капиталға айналдыру ставкасы айқындалады;

3) бағалау объектiлерiнiң құны таза табысты капиталға айналдыру ставкасына бөлуден алынған жеке ретiнде есептеледi.

12. Ақша ағындарын дисконттау кезiнде мынадай жұмыстар жүргiзiледi:

1) бағалау объектiлерiн пайдаланудан түсетiн таза табысты құрайтын болашақтағы ақша ағындары бағаланады;

2) дисконттау ставкасы айқындалады;

3) болашақ табыстардың ағымдағы қосынды құны есептеледi;

4) алынған нәтижеге ағымдағы кезеңге келтiрiлген бағалау объектiлерiнiң құны қосылады.

13. Бағалаудың шығындық тәсiлiн қолдану кезiнде бағалау объектiлерiнiң құнын айқындайтын негiзгi факторлар мыналар болып табылады:

1) ерекше құқықтар иесiнiң зияткерлiк меншiк объектiсiн жасауға (әзiрлеуге) жұмсаған шығындары;

2) ерекше құқықтар иесiнiң баждарды және қорғау құжаттарының күшiн сақтауға жұмсалған басқа да шығындарды қоса алғанда, зияткерлiк меншiк объектiлерiн тiркеуге, патенттеуге жұмсалған шығындары;

3) лицензиялық шарт бойынша берiлетiн зияткерлiк меншiк объектiлерiн пайдалану құқықтарын иеленуге арналған шығындар;

4) зияткерлiк меншiк объектiлерiнiң маркетингiне жұмсалған шығындарды қоса алғанда, зияткерлiк меншiк объектiлерiн пайдалануды ұйымдастыруға жұмсалған шығындар;

5) зияткерлiк меншiк объектiлерiн сақтандыруға жұмсалған шығындар.

13-1. Шығындық бағалау тәсілін қолдану кезінде мынадай негізгі әдістемелер қолданады:

1) нақты жұмсалған шығындар әдісі;

2) қалпына келтіру құнының әдісі;

3) келтірілген шығындар әдісі;

4) және өзге де әдістер.
Ескерту: 13-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Әділет министрлігінің 2003 жылғы 30 маусымдағы N 125 бұйрығымен.

13-2. Нақты жұмсалған шығындар әдісі әдетте, зияткерлік меншік объектісінің баланс (бухгалтерлік) құнын анықтау үшін қолданылады.
Ескерту: 13-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Әділет министрлігінің 2003 жылғы 30 маусымдағы N 125 бұйрығымен.

13-3. Қалпына келтіру құнының әдісі қызметі және сапасы бойынша сәйкес бағалау объектісінің бағалау күніне ұдайы өндіріс (қайта құру, қалпына келтіру) үшін қажет барлық шығындарды анықтауда тұрады.
Ескерту: 13-4-тармақпен толықтырылды - ҚР Әділет министрлігінің 2003 жылғы 30 маусымдағы N 125 бұйрығымен.

13-4. Бағалау объектісінің ағымдағы нарықтық құнын есептеу кезіндегі келтірілген шығындар әдісі бағалау объектісін құруға және пайдалануға дайындауға жұмсалған өткен нақты шығындарды уақытта ақшаның өзгеруін ескеріп ағымдағы құнға қайта есептеуде тұрады.
Ескерту: 13-4-тармақпен толықтырылды - ҚР Әділет министрлігінің 2003 жылғы 30 маусымдағы N 125 бұйрығымен.

14. Салыстырып сату әдiсiн (салыстыру тәсiлi) қолдану кезiнде мынадай жұмыстар жүргiзiледi:

1) ұқсас бағалау объектiлерi жөнiнде жасалған мәмiлелер туралы ақпарат жинақталады;

2) бағалау объектiлерiн салыстыру жүргiзiлетiн көрсеткiштердiң тiзбесi айқындалады;

3) бағаланатын бағалау объектiсiмен салыстыру көрсеткiштерiнiң мағыналарын ескере отырып, зияткерлiк меншiк объектiлерi бойынша жасалған мәмiлелердiң нақты бағаларына түзету жасалады;

4) салыстырылған мәмiлелер бойынша түзетiлген нақты деректер негiзiнде бағаланатын бағалау объектiсiнiң құны айқындалады.

15. Салыстырып сату әдiсi бағаланатынға ұқсас объектiлердi сату-сатып алу мәмiлелерi туралы шынайы нарықтық ақпараттың жеткiлiктi саны болған кезде қолданылады.

16. Бағалау жөнiндегi жұмыстардың нәтижелерi бойынша бұғалау туралы есеп Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жасалады.