Об утверждении Ветеринарных правил по профилактике и ликвидации инфекционных болезней норок

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 24 января 2005 года № 69. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 17 февраля 2005 года № 3447. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 17 января 2012 года № 10-1/18

     Сноска. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства РК от 17.01.2012 № 10-1/18.

     В связи со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии",  ПРИКАЗЫВАЮ:

     1. Утвердить прилагаемые:
     1) ветеринарные правила по профилактике и ликвидации Алеутской болезни норок;
     2) ветеринарные правила по профилактике и ликвидации вирусного энтерита норок.
     2. Департаменту ветеринарии совместно с областными территориальными управлениями, городов Астана и Алматы Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, в установленном законодательством порядке, принять необходимые меры, вытекающие из настоящего приказа.  

     3. Настоящий приказ вступает в силу со дня его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

     Министр 

Утверждены         
приказом Министра     
сельского хозяйства    
Республики Казахстан   
от 24 января 2005 года N 69

Ветеринарные правила
по профилактике и ликвидации 
Алеутской болезни норок

     Настоящие правила осуществления ветеринарных мероприятий по профилактике и ликвидации Алеутской болезни норок (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со  статьей 26 Закона Республики Казахстана "О ветеринарии".

  1. Общие положения

     1. Алеутская болезнь норок - (вирусный плазмоцитоз) - хроническая контагиозная болезнь, характеризующаяся распространенной пролиферацией плазматических клеток (плазмоцитоз), высоким подъемом уровня иммуноглобулина, прогрессирующим истощением, кровотечениями из носа и рта, жаждой, гломерулонефритом и гепатитом. 
     2. Возбудитель инфекции вирус, содержащий дезоксирибонуклеиновую кислоту, относится к семейству - Parvoviridae. Размеры вириона 20-25 нанометра.
     3. Диагноз ставят на основании эпизоотологических данных, клинических признаков, патологоанатомических изменений и результатов серологических исследований. Следует использовать и гистологический метод, для чего отбирают кусочки органов и фиксируют их в 10%-ном растворе формалина. 

  2. Мероприятия по профилактике Алеутской болезни норок, 
осуществляемые на территории ветеринарно-санитарного
благополучия

     4. В благополучных звероводческих хозяйствах профилактика основывается на строгом соблюдении правил ввоза норок выборочном и плановом исследовании проб сывороток крови, выполнении ветеринарно-санитарных и хозяйственных мероприятий.
     5. Ввоз норок в благополучные звероводческие хозяйства допускается только из благополучных хозяйств после исследования сывороток крови и получения отрицательного результата.
     6. Завезенных норок содержать в профилактическом карантине 30 дней и провести лабораторные исследования на исключение Алеутской болезни норок. При отрицательном результате лабораторных исследований всех клинически здоровых зверей перевести на ферму. В случае обнаружения больных животных срок карантина продлевают до их выздоровления.
     7. С целью контроля эпизоотической обстановки в благополучном хозяйствующих субъектах провести выборочное взятие сывороток крови норок для лабораторных исследований.
     8. С целью недопущения инфекции проводить периодическую дезинфекцию (не реже одного раза в неделю) путем заливки клеток, домиков, шедов, инвентаря, посуды и других деревянных частей 2%-ным раствором формалина или 2%-ным раствором едкой щелочи в горячем виде (70-80 0 С). Сетку после механической уборки обжигать огнем паяльной лампы. 

  3. Мероприятия, проводимые в эпизоотических очагах и
неблагополучных по Алеутской болезни норок, пунктах

     9. Ветеринарный специалист, обслуживающий хозяйствующий субъект, при возникновении подозрения на заболевание Алеутской болезни норок ставит об этом в известность главного ветеринарного инспектора района (города) и принимает меры для уточнения диагноза.
     10. При подтверждении диагноза Алеутской болезни в звероводческом хозяйствующем субъекте в установленном порядке ввести ограничения и одновременно утвердить план оздоровительных мероприятий.
     11. В неблагополучных хозяйствующих субъектах в мероприятия по ликвидации заболевания включить плановые и внеплановые исследования проб крови, изоляцию и выбраковку животных, давших положительную реакцию, строгую регламентацию перегруппировок зверей, проводить дезинфекционные работы. Одновременно не допускать выставки норок, вывоз норок в благополучные хозяйствующие субъекты, скармливание всем видам зверей тушек убойных норок, норкового жира и остатков не съеденного корма.
     12. В неблагополучных по Алеутской болезни хозяйствующих субъектах плановые исследования крови проводить в период комплектования основного стада, перед гоном, до отъема молодняка, у норок, подлежащих продаже, а также у самок без приплода (подозрительные по заболеванию). Результаты исследований учитывать по каждому шеду. Внеплановые исследования проводить в тех шедах, где установлен положительный результат при серологических реакциях подозрительных по заболеванию или павших и вынужденно убитых норок.
     13. В период комплектования основного стада исследовать племенных, взрослых норок, а затем ремонтный молодняк, полученный от отрицательно реагирующих матерей. Положительно реагирующих зверей содержать в изоляторе до созревания волосяного покрова, после чего забить на шкурки. Щенков от положительно реагирующих матерей и из тех пометов, где при исследовании зарегистрирован положительный результат, выбраковывать из стада и затем забить.
     В исключительных случаях из-за большого количества реагирующих норок допускается, по согласованию с главным ветеринарным инспектором района в течение одного года ограничиться убоем только положительно реагирующих норок.
     14. В звероводческих хозяйствах, где в осенний период процент положительно реагирующих животных превышает средний показатель по ферме, провести дополнительные исследования норок основного стада и ремонтного молодняка до завершения сезонного убоя.
     15. В январе-феврале, не позднее 10-15 дней до начала гона, исследовать всех норок, положительно реагирующих убить и заменить отрицательно реагирующим ремонтным поголовьем.
     16. С момента завершения гона и до начала отъема молодняка обследовать все основное стадо. Исследование крови завершить до середины марта, лактирующих самок и самцов основного стада - до отъема молодняка. Положительно реагирующих особей изолировать (лактирующих самок вместе с приплодом) и передерживать до созревания волосяного покрова.
     17. По результатам серологических исследований решить вопросы ввоза и вывоза норок, их перегруппировок внутри бригад, ферм и между хозяйствующими субъектами в следующем порядке:
     1) из благополучных - без ограничений;
     2) из неблагополучных - переместить отрицательно реагирующих зверей в шеды с аналогичной или худшей эпизоотической обстановки по Алеутской болезни, оцениваемой по проценту положительно реагирующих зверей;
     3) положительно реагирующих и содержащихся вместе с ними в одной клетке норок переместить в изолятор или в специально выделенную неблагополучную бригаду для передержки до периода убоя.
     18. Предназначенный для вывоза группы норок поставить на профилактический карантин в течение 30 дней, где проводить ежедневно клинический осмотр и однократное исследование по серологии. 
     19. Норок, завезенных из неблагополучного хозяйства, поставить на карантин в течение 30 дней и провести лабораторное исследование сыворотки крови. Серопозитивных особей забить, а отрицательно реагирующих клинически здоровых норок содержать обособленно от фермского поголовья. С учетом результатов очередных плановых исследований норок распределить на бригаде или на ферме.
     20. Текущую и вынужденную дезинфекцию клеток в неблагополучных хозяйствах проводить 4%-ным горячим раствором формалина или 2%-ным раствором глутаральдегида, а деревянные и неметаллические части шедов 2%-ным горячим раствором (70-80 0 С) едкой щелочи или 4%-ным раствором формалина. Перед этим в шедах проводить механическую очистку и обязательный вывоз навоза из-под клеток. Халаты, рукавицы и предметы ухода дезинфицируют в пароформалиновой камере, автоклаве, а также 4%-ном растворе формалине, 5%-ном растворе кальцинированной соды или в 2%-ном растворе едкой щелочи не реже одного раза в неделю и после работы, связанных, с массовой ловлей зверей (при вакцинациях, инъекциях витаминов). Во время ловли зверей рукавицы менять на дезинфицированные при переходе из одного шеда в другой. Для этих целей в неблагополучном хозяйстве у каждого зверовода должно быть по 2-3 пары рукавиц.
     21. После завершения убоя больных и подозрительных по заболеванию норок проводить дезинфекцию убойного пункта с использованием указанных дезинфицирующих средств.
     22. Персонал, работающий на убойном пункте, а также на транспортировке и переработке тушек убойных зверей, обеспечивать специальной одеждой, выносить которую с территории убойного пункта не допускается.
     23. Хозяйствующий субъект считается благополучным по Алеутской болезни после 3-кратного отрицательного результата плановых исследований сыворотки крови основного стада и ремонтного поголовья норок по серологическим реакциям. В таких хозяйствующих субъектах плановые исследования крови норок на Алеутскую болезнь проводить в соответствии с требованиями настоящих ветеринарных правил.

Утверждены         
приказом Министра     
сельского хозяйства    
Республики Казахстан   
от 24 января 2005 года N 69

Ветеринарные правила осуществления мероприятий 
по профилактике и ликвидации вирусного энтерита норок

     Настоящие ветеринарные правила осуществления мероприятий по профилактике и ликвидации вирусного энтерита норок (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со  статьей 26 Закона Республики Казахстан «О ветеринарии».

  1. Общие положения

     1. Вирусный энтерит - (инфекционный энтерит, болезнь Ферба-Уильяма), острая контагиозная болезнь, проявляющаяся диареей. Заболеванию подвержены норки всех возрастов, но более восприимчивы щенки.
     2. Основным источником инфекции являются больные и переболевшие вирусным энтеритом норки, кошки, а также инфицированные корма, вода, подстилка, предметы ухода, грызуны, насекомые, одежда, обувь, транспортные средства.
     Болезнь наблюдается в течение всего года.
     3. Диагноз на вирусный энтерит устанавливают на основании клинических признаков, результатов патоморфологических и вирусологических исследований, с учетом эпизоотической обстановки.

  2. Мероприятия по профилактике вирусного энтерита норок, 
осуществляемые на территории ветеринарно-санитарного благополучия

     4. В целях профилактики заболевания животных вирусным энтеритом проводят следующие мероприятия: не допускается ввозить в звероводческие хозяйства норок, корма, клетки, подстилку, транспортные средства из неблагополучных по вирусному энтериту норок зон. Не допускается посещение неблагополучных пунктов лицами, обслуживающими норок благополучных хозяйствующих субъектов.

  3. Мероприятия, проводимые в эпизоотических очагах
и неблагополучных по вирусному энтериту норок пунктах

     5. При возникновении подозрения на заболевание норок вирусным энтеритом (отказ от корма, понос с разноцветными каловыми массами, обнаружение слизистых трубок в жидких каловых массах и другое) ветеринарный специалист, обслуживающий хозяйствующий субъект, направляет в ветеринарную лабораторию для исследования патологический материал (трупы, слизистые трубки вместе с жидким калом или отрезок кишечника).
     6. О появлении заболевания сообщают главному государственному ветеринарному инспектору района (города).
     7. Всех больных и подозрительных по заболеванию норок выделяют в изолятор.
     8. При въезде на территорию оборудуют дезинфекционный барьер с 2%-ным раствором формалина или едкого натра. При входе в шеды устанавливают дезинфекционные коврики, смоченные одним из указанных дезинфицирующих растворов.
     9. Клетки, домики, в которых пали норки, переносные ящики, поилки, кормушки, инвентарь и предметы ухода за норками подвергают влажной дезинфекции 2%-ным раствором формалина с последующей механической очисткой и повторной дезинфекцией. Спецодежду и обувь обслуживающего персонала дезинфицируют в пароформалиновой камере.
     10. Навоз, подстилку и остатки корма ежедневно убирают и складывают для биотермического обеззараживания.
     11. Почву под клетками заливают 2%-ным горячим раствором едкого натра или формалина или раствором хлорной извести, содержащим 2% активный хлор.
     12. Для ухода за подозрительными по заболеванию норками выделяют отдельный обслуживающий персонал; исключают их контакт с лицами, ухаживающими за животными благополучных хозяйствующих субъектов.
     13. При лабораторном подтверждении диагноза хозяйствующий субъект объявляют неблагополучным по вирусному энтериту норок и вводят следующие ограничения:
     1) не допускают перемещение норок внутри хозяйства, а также прекращают все мероприятия, связанные с взятием зверей в руки (взвешивание, бонитировка);
     2) не допускают доступ на территорию неблагополучного хозяйствующего субъекта посторонним лицам, не допускают хозяйственную связь между благополучными и неблагополучными зверохозяйствами;
     3) не допускают вывоз из хозяйствующего субъекта норок, а также вынос инвентаря, оборудования и других предметов ухода за пределы неблагополучной территории;
     4) обслуживающему персоналу разрешают входить на территорию неблагополучного пункта и выходить из него только после смены спецодежды и обуви.
     14. Корма, подстилку, оборудование, инвентарь и другие предметы ухода за животными доставляют в неблагополучный хозяйствующий субъект (пункты) через перевалочную площадку, оборудованную на границе территории, с обязательной последующей дезинфекцией транспортных средств на приспособленной для этой цели площадке.
     15. Организуют отпугивание диких птиц, уничтожение грызунов и насекомых, а также принимают меры, исключающие проникновение на звероферму собак, кошек и других животных.
     16. Ежедневно проводят клинический осмотр животных, выделяют больных и подозрительных по заболеванию норок в изолятор. Проводят дезинфекционные мероприятия, согласно пункту 9 настоящих ветеринарных Правил.
     17. Больные и переболевшие животные после созревания меха подлежат убою как вирусоносители. 
     18. В хозяйствующем субъекте проводят вакцинацию норок против вирусного энтерита.
     19. После окончания прививок норок в одном шеде и при переходе в другой шед обслуживающий персонал протирает прорезиновый фартук 2%-ным раствором формалина или едкого натра, обрабатывает этим раствором перчатки и сачок для ловли норок.
     20. Организуют ежедневную дезинфекцию предметов ухода за зверями, а также не реже одного раза в неделю клеток и домиков 2%-ным горячим раствором формалина.
     21. Съемку шкурок с норок, павших от вирусного энтерита, проводят снабженные спецодеждой работники в обособленном изолированном помещении.
     22. Ежедневно после окончания работы трупы, отработанные опилки и жир уничтожают сжиганием, а помещение, оборудование и инвентарь подвергают механической очистке и дезинфекции 2%-ным раствором формалина или едкого натра.
     23. Шкурки, полученные от павших норок, разрешается вывозить из хозяйствующего субъекта после обеззараживания их высушиванием в течение 2 суток при температуре 30-35 градусов Цельсия, относительной влажности воздуха 50-60%. В дальнейшем их выдерживают в помещении при комнатной температуре в течение 10 суток.
     24. Ограничения в неблагополучном хозяйствующем субъекте снимают через 30 дней со дня последнего случая падежа или выздоровления норок от вирусного энтерита и проведения всех ветеринарно-санитарных мероприятий, предусмотренных настоящими Правилами.
     25. После снятия ограничений не допускают в течение года вывоз норок за пределы хозяйствующего субъекта, а также вывод зверей из ранее неблагополучного пункта.

Күзеннің инфекциялық ауруларын алдын-алу және жою бойынша Ветеринариялық ережелерді бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2005 жылғы 24 қаңтардағы N 69 Бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2005 жылғы 17 ақпанда тіркелді. Тіркеу N 3447. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2012 жылғы 17 қаңтардағы № 10-1/18 бұйрығымен

      Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2012.01.17 № 10-1/18 (қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы"  Заңының 26 бабына сәйкес,  БҰЙЫРАМЫН :
     1. Қоса берілгендер бекітілсін:
     1) күзеннің Алеут ауруын алдын-алу және жою бойынша ветеринариялық ережелерді;
     2) күзеннің вирустық энтеритін алдын-алу және жою бойынша ветеринариялық ережелерді.
     2. Ветеринария департаменті Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің облыстардың және Астана, Алматы қалаларының аумақтық басқармаларымен бірге, заңнамада белгіленген тәртіпке сәйкес, осы бұйрықтан туындайтын қажетті шараларды қабылдасын.
     3. Осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен күннен бастап күшіне енеді.

      Министр

Қазақстан Республикасы   
Ауыл шаруашылық министрінің 
2005 жылғы 24 қаңтардағы  
N 69 бұйрығымен бекітілген 

  Күзеннің Алеут ауруын алдын-алу және жою
бойынша Ветеринарлық ережесі

     Осы күзеннің Алеут ауруын алдын-алу және жою бойынша шараларды жүргізудің ветеринарлық ережесі (бұдан әрі - Ереже) Қазақстан Республикасы "Ветеринария туралы" Заңының  26 бабына сәйкес, жеке және заңды тұлғалармен міндетті ветеринарлық шараларды ұйымдастыру мен жүзеге асырудың тәртібін анықтайды.

  1. Жалпы ереже

     1. Күзеннің Алеут ауруы - (вирустық плазмацитоз) созылмалы түрде өтетін аса жұғымтал ауру, плазматикалық торшалардың (плазмацитоз) көбейіп, организм бойына таралып, осының нәтижесінде иммуноглобулиндардың мөлшері жоғары дәрежеге көтеріліп, тез арада жануардың арықтауымен, ауыз-тұмсық қуысынан қан ағуымен, сонымен бірге сусауымен гломерулонефритпен және гепатитпен сипатталады.

     2. Инфекция қоздырушысы - құрамында дезоксирибонуклеин қышқылы бар вирус, Parvovіrіdae тұқымдасына жатады. Виронның көлемі 20-25 нанометр.

     3. Диагнозды індеттік мәліметке, клиникалық белгілеріне және патологоанатомиялық өзгерістерге, міндетті түрде серологиялық нәтижелеріне сүйеніп қояды. Гистологиялық тәсілдерді де қолдану керек, ол үшін мүшелердің бөлшектерін алып 10%-ті формалин ерітіндісінде бекітеді.

  2. Күзеннің Алеут ауруынан ветеринарлы-санитарлық
таза аймақтарда өткізілетін алдын-алу шаралары

     4. Таза аң шаруашылықтарында Алеут ауруының алдын-алу күзендерді әкелу ережелерін қатал орындалуына, қан сарысуының сынамаларын таңдамалы және жоспарлы түрде зерттелуіне, ветеринариялық-санитарлық және шаруашылық шаралардың орындалуы негіздеген.

     5. Таза аң шаруашылықтарына күзенді тек аурудан таза шаруашылықтардан қан сарысуын зерттегеннен және теріс нәтиже алынғаннан кейін әкелуге рұқсат етіледі.

     6. Әкелінген күзендерді алдын-алу карантинінде 30 күн ұстайды және күзендердің Алеут ауруын жоққа шығару үшін зертханалық зерттеуді өткізу қажет. Теріс нәтиже болғанда барлық клиникалық сау аңдарды фермаға көшіреді. Егер ауру жануарлар байқалса карантиннің мерзімін олар сауыққанға дейін ұзартады.

     7. Iндетті жағдайды бақылау мақсатымен, аурудан таза шаруашылық субъектілерінде күзендерден зертханалық зерттеулер үшін таңдап қан сарысуын алады.

     8. Індеттен сақтану мақсатында, мезгілімен зарарсыздандыруды өткізу (аз дегенде аптасына 1-рет) торларға, үйшіктерге, лапастарға, мүліктерге, ыдыстарға және басқа ағашпен жасалған заттарға формалиннің 2% ерітіндісімен немесе күйдіргіш натрийдің ыстық түрде (70-80 о С) ерітіндісімен кезеңді дезинфекциялау жүргізіледі. Торларды механикалық тазартқаннан кейін, оттың жалынымен күйдіреді.

  3. Күзеннің Алеут ауруынан таза емес пункттарда
және індетті ошақтарда өткізілетін шаралар

     9. Шаруашылық субъектісіне қызмет көрсететін ветеринария маманы күзеннің Алеут ауруына күдік туғанда, ауданның (қаланың) бас ветеринариялық инспекторына хабарлайды және диагнозды анықтау үшін шаралар қолданады.

     10. Алеут ауруына диагнозды дәлелдегеннен кейін аң шаруашылығы субъектісінде белгіленген тәртіпте шектеу енгізіледі және сауықтыру шараларының жоспары бекітіледі.

     11. Аурудан таза емес аң шаруашылығы субъектілерінде ауруды жою шараларына қан сынамасын жоспарлы және жоспарлы емес зерттеулер, оң нәтиже берген малдарды оқшаулау және іріктеу, аңдарды топтастыру, дезинфекциялық жұмыстарды жүргізу енеді.
     Сонымен қатар күзендер көрмеге жіберілмейді, күзендерді сау шаруашылыққа шығаруға, өлген күзендермен азықтандыруға, күзен майын және қалдық азығын қолдануға тиым салынады.

     12. Аурудан таза емес аң шаруашылық субъектілерінде жоспар бойынша Алеут ауруына қанды зерттеу негізгі табынды топтастыру кезеңінде, күйлеу алдында, енесінен бөлу алдында, сатуға арналған күзендерді, сондай-ақ тумайтын ұрғашыларды (ауруға күдікті) тексереді. Зерттеу нәтижелерін әрбір тор бойынша есептейді. Жоспарсыз зерттеу, серологиялық реакциялар оң нәтиже берген, ауруға күдікті немесе өлген және еріксіз өлген күзендер байқалған торларда жүргізіледі.

     13. Негізгі табынды топтастыру кезеңінде асыл тұқымды, үлкен күзендерді, сондай-ақ теріс нәтиже берген аналықтардан алынған төлдер зерттеледі. Оң нәтиже берген аңдарды жүн терісі шыққанша оқшауханада ұстайды, кейін терісін алу үшін сояды. Теріс нәтиже берген енелердің күшіктерін топтан брактап кейін өлтіреді. Кей жағдайда күзендердің көпшілік басы аңғарса, бас ветеринар маманының рұқсатымен бір жыл ішінде тек қана оң нәтиже берген күзендерді сояды.

     14. Күзгі уақытта оң нәтиже беретін күзеннің процентті ортадан жоғары болған шаруашылықтарда негізгі тобында және ұрыққа қалдырылған тұқымның арасында сою кезеңі біткенше қосымша зерттеулер өткізіледі.

     15. Қаңтар-ақпанда, күйлеуге 10-15 күн қалғанда барлық күзендерді зерттеуден өткізеді, оң нәтиже бергендерін сояды және теріс нәтиже берген төлдермен толықтырады.

     16. Күйлеу біткен уақытынан бастап және төлді енесінен бөлу алдында барлық негізгі табынды тексереді. Қанды зерттеуді наурыздың ортасына дейін бітіреді, сауылатын аналықтар мен еркектерді - енесінен айырылғанша тексереді. Оң нәтиже берген тұқымдарды оқшаулайды және жүні шыққанша ұстайды.

     17. Серологиялық зерттеу нәтижесіне қарап күзендерді тасымалдау жөніндегі сұрақтары, шаруашылық субъектілерінің ішінде топтастыруы туралы, шаруашылықтар арасында, қала, елдер арасында тасымалдау сұрақтары шешіледі, келесі түрде:
     1) аурудан тазадан - шектеусіз;
     2) аурудан таза еместен - теріс нәтижелі аңдарды індеттік жағдайы ұқсас немесе одан жақсы торларға, оң нәтижелі аңдардың пайызына қарай көшіреді;
     3) оң нәтижелі және олармен бірге бір торда тұрған күзендерді оқшауханаға көшіреді немесе сояр алдында ұстайтын, арнайы сау емес тобына қосады.

     18. Сыртқа шығарылатын күзендердің тобын 30 күн карантинінде ұстап, күнделікті клиникалық бақылаудан және серологиялық зерттеуден өткізеді.

     19. Аурудан таза емес шаруашылықтардан әкелінген күзендерді алдын-алу карантинінде 30 күн ұстайды және зерттеулер өткізеді. Серпозитивті тұқымдарды сояды, ал теріс нәтиже беретін клиникалық сау күзендерді басқа күзендерден жеке ұстайды. Кезекті жоспарлы зерттеу нәтижесіне сүйеніп, күзендерді фермаларға және бригадаларға бөліп орналастырады.

     20. Ретті және міндетті түрде орындалатын торлардың залалсыздануын 4% ыстық формалин ерітіндісімен және 2% глутаральдегидінің ерітіндісімен өткізеді, ал ағаш және темірлі емес быламық бөлшектерін күйдіргіш сілтінің 2% ыстық ерітіндісімен немесе 4% формалин ерітіндісімен өткізеді. Алдын-ала торларды механикалық тазалау өткізеді және тор астыларынан міндетті түрде қиды шығарады. Халаттарды, қолғаптарды және басқа да жұмыста қолданылатын заттарды параформалинді камерада, автоклавта, 4% формалин ерітіндісінде, 5% кальций тұз ерітіндісінде немесе 2% күйдіргіш сілті ерітіндісінде аптасына бір рет және жұмысты орындағаннан кейін (вакцинация, витаминдерді енгізгенде т.б.) залалсыздайды. Аңдарды ұстағанда қолғапты бір тордан екіншісіне көшіргенде айырбастайды, ол үшін аурудан таза емес шаруашылықта әр аңшыда 2-3 қолғаптан болу керек.

     21. Ауру және ауруға күдікті күзендерді сойғаннан кейін сою пунктін көрсетілген залалсыздағыш ерітінділерімен дезинфекциялайды.

     22. Сою орынында жұмыс істейтін және сойылған аңдардың ұшаларын өңдеп тасымалдайтын жұмыскерлерді арнайы киімдермен жабдықтайды, ол киімдерді жұмыс орнынан шығаруға рұқсат етілмейді.

     23. Негізгі топта қан зерттеуінен 3 рет теріс нәтиже шыққанда Алеут ауруынан шаруашылық субъектісін таза деп есептейді. Бұндай аң шаруашылығы субъектілерінде күзеннің қанын жоспар бойынша зерттейді, осы Ветеринариялық ережеге сәйкес.

Қазақстан Республикасы   
Ауыл шаруашылық министрінің 
2005 жылғы 24 қаңтардағы  
N 69 бұйрығымен бекітілген 

  Күзеннің вирустық энтеритін алдын-алу және жою
бойынша шараларды жүргізудің ветеринарлық ережесі

     Күзеннің энтеритін алдын-алу және жою бойынша шараларды жүргізудің ветеринарлық ережесі (бұдан әрі - Ереже) Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының  26 бабына сәйкес, жеке және заңды тұлғалармен орындалуға міндетті ветеринарлық шараларды ұйымдастыру мен жүзеге асырудың тәртібін анықтайды.

  1. Жалпы ережелер

     1. Вирусты энтерит - (жұқпалы энтерит, Ферба - Уильям ауруы) жіті, жанасу арқылы өтетін, іш өту күйінде кездесетін ауру. Аурумен күзеннің барлық жасы қамтылған, көптеген жағдайда олардың күшіктері ауруға бейім.

     2. Ауру және сауығып келе жатқан мал індет жұқтырудың көзі болып табылады, сонымен бірге, індет жұққан азық, су, төсеніш, пайдалану құралдары, кеміргіштер, жәндіктер, киім, аяқ киім, транспорт құралдары. Ауру жылдың барлық кезінде кездеседі.

     3. Вирустық энтеритке балау клиникалық белгілері, патоморфологиялық және вирустік тексерулер, эпизоотикалық жағдай негізінде қойылады.

  2. Вирустық энтеритке ветеринариялық-санитарлық
таза аймақтарда өткізілетін алдын-алу шаралары

     4. Малдардың вирустық энтерит ауруын сақтандыру мақсатында мынадай шаралар жүргізіледі: вирустық энтеритке таза емес аймақтан күзен шаруашылығына азық, төсеніш, транспорттық құралдар әкелуге рұқсат берілмейді. Аурудан қолайсыз пункттерден күзенді күтетін қызметкерлерге, ауруға қолайсыз шаруашылық субъектісіне баруға тыйым салынады.

  3. Вирустық энтеритке таза емес аймақтарда
және індетті ошақтарда өткізілетін шаралар

     5. Күзеннің вирустық энтериті ауруына күдік болған жағдайда (азықтан тартыну, іш өткенде нәжістер әр түрлі-түсті болған кезде, нәжістерде кілегейлі түтік тәрізділер байқалғанда және басқалар) шаруашылық субъектілерінде жұмыс істейтін ветеринар маман, ветеринариялық зертханаға зерттеуге патологиялық материалдар (өлексе, сұйық нәжісі бар кілегейлі түтіктер немесе ішек кесінділері) жіберуі тиіс.

     6. Аурудың шыққаны туралы ауданның (қаланың) бас мемлекеттік ветеринар инспекторына хабарлауға тиіс.

     7. Барлық ауру және ауруға күдікті деген күзендерді оқшау жерге бөліп алады.

     8. Аймаққа кіретін жерде формалин немесе күйдірілген натрдық 2% ерітіндісі бар дезинфекциялық кедергі қою керек.

     9. Күзен өлген үйшікті, торды, су, азық беретін құралдарды 2% формалин ерітіндісімен сулы дезинфекция жүргізіп, артынан тазартып, қайталап дезинфекция жүргізеді. Күтуші адамдардың арнайы киімдері мен аяқ киімдерін булы формалин камерасында дезинфекциялайды.

     10. Көң, төсеніш және азық қалдықтарын күн сайын жинап, биотермикалық әдіспен зарарсыздандыруға үйіп, дайындайды.

     11. Тор астындағы топыраққа хлордың күштілігі 2% құрайтын 2% ыстық күйдіргіш натр не формалин не хлорлы әк ерітіндісін құяды.

     12. Күзен ауруына күдікті деген малды қарауға бөлек адамдар бөлінеді; оларды басқа аурудан таза шаруашылық субъектілеріндегі адамдармен қатынасуына жол бермейді.

     13. Диагноз зертханалық тәсілмен расталғанда, шаруашылық субъектіні күзеннің вирустық энтеритінен таза емес деп жариялайды және келесі шектеулер қойылады:
     1) шаруашылық ішінде күзендердің ауыстыруына тыйым салынады, сондай-ақ аңды қолға ұстап орындалатын іс-шараларды тоқтатады (өлшеу, бонитировка жасау);
     2) ауруға таза емес шаруашылық субъекті аумағына басқа адамдардың келуіне тиым салынады, таза емес және таза аң шаруашылықтар арасындағы байланысты тоқтатады;
     3) шаруашылық субъектіден күзендерді, сондай-ақ аңды күтуге қолданған құралдарды басқа жаққа шығаруға тыйым салынады;
     4) таза емес шаруашылықта жұмыс істейтін адамдарға аумаққа кіруге және одан шығуға тек қана, арнайы киім мен аяқ киімдерін ауыстырғаннан кейін рұқсат етіледі.

     14. Аурудан таза емес шаруашылық субъектіге (пунктке) жем шөп, төсеніш, жабдық, мүлік және малды күтетін басқа құрал саймандарды аумақтың шекарасында орналасқан алмасу алаңы арқылы әкелінеді, соңынан көлік құралдарын арнайы дезинфекция жасайтын алаңдарда дезинфекциялайды.

     15. Жабайы құстарды үркіту, кеміргіштер мен жәндіктерді жоюды ұйымдастырады, сондай-ақ аң өсіретін фермаға ит, мысық және тағы да басқа жануарлардың кіріп кетпеуіне шараларын жүргізеді.

     16. Күн сайын жануарларды клиникалық бақылайды, ауру және ауруға күдікті күзендерді оқшаулап бөледі. Осы Ереженің 9 тармағына сәйкес дезинфекциялық іс-шараларын жүргізеді.

     17. Ауру және ауырып болған аңдарды жүні өсіп болғаннан кейін вирус алып жүруші ретінде деп союға жатады.

     18. Шаруашылық субъектідегі күзендерді вирустық энтеритіне қарсы вакциналайды.

     19. Егу жұмыстары күзеннің бір бөлігінде болып, екіншісіне ауысқан кезде қызмет жасайтын адамдар алжапқышын 2% формалин немесе күйдіргіш натр ерітіндісімен сүртеді және осы ерітіндімен қолғабын, күзен ұстайтын торды өңдейді.

     20. Күн сайын аңдарды күтетін құралдарды, сондай-ақ жетісіне бір рет олар тұратын тор мен үйшіктерді 2% ыстық формалин ерітіндісімен дезинфекциялайды.

     21. Энтериттен өлген күзендердің терісін алу, арнайы жабдықталған орында, арнайы бөлінген жұмыскерлермен жүргізеді.

     22. Күнделікті жұмыс аяқталғаннан кейін өлекселерді, пайдаланған ағаш жаңқаларын және майлар өртеледі, ал орын, құрал-саймандар мен жабдықтар тазартылып 2% формалинмен немесе күйдіргіш натр ерітіндісімен дезинфекцияланады.

     23. Шаруашылық субъектісінен өлген күзендердің терілерін, ауаның температурасы 30-35 градус Цельсий және салыстырмалық дымқылдығы 50-60% болған кезде кептіру арқылы зарарсыздандырады. Бұдан кейін оларды 10 күн бойы бөлме температурасында ұстайды.

     24. Аурудан таза емес шаруашылық субъектісінен шектеуді соңғы өлім тіркелгеннен 30 күн өткеннен кейін немесе күзендердің вирустық энтеритінен сауыққаннан кейін және осы Ережеде анықталған барлық ветеринариялық-санитарлық іс-шаралар өткізілгеннен соң алынады.

     25. Күзендерді, шектеу алынғаннан кейін бір жыл уақыт мерзім бойы шаруашылық субъектіден, сонымен қатар, бұрынғы аурудан таза емес пункттерден шығаруға болмайды.