Об утверждении профессионального стандарта "Диспетчерское регулирование движения поездов"

Приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 26 ноября 2013 года № 941. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 декабря 2013 года № 8998. Утратил силу приказом и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 25 февраля 2016 года № 224

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра по инвестициям и развитию РК от 25.02.2016 № 224 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового кодекса Республики Казахстан от 15 мая 2007 года, ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт «Диспетчерское регулирование движения поездов».
2. Департаменту кадровой и административной работы Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан (Хасенов Е.Е.) обеспечить:
1) в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, официальное опубликование в средствах массовой информации, в том числе размещение его на интернет-ресурсе Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов;
3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, направление копии на официальное опубликование в информационно-правовую систему «Әділет» республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения «Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан»;
4) представление в Юридический департамент Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан сведений о государственной регистрации и о направлении на опубликование в средствах массовой информации в течение 5 рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр А. Жумагалиев

«СОГЛАСОВАН»:
И.о. Министра труда и социальной
защиты населения
Республики Казахстан
___________ К. Абсаттаров
4 ноября 2013 года

Утвержден
приказом Министра транспорта и
коммуникаций Республики Казахстан
от 26 ноября 2013 года № 941

Профессиональный стандарт
«Диспетчерское регулирование движения поездов»

1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт «Диспетчерское регулирование движения поездов» (далее - ПС) определяет в области профессиональной деятельности «Услуги в области сухопутного транспорта» требования к уровню квалификации, компетенции, содержанию, качеству и условиям труда и предназначен для:
1) регулирования взаимодействия трудовой сферы и сферы профессионального образования;
2) регламентации требований для разработки программ подготовки, повышения квалификации и профессиональной переподготовки;
3) регламентации требований для оценки компетенции работников при аттестации и сертификации персонала.
2. Основными пользователями ПС являются:
1) выпускники организаций образования, работники;
2) руководители организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
3) специалисты, разрабатывающие государственные образовательные программы;
4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
3. На основе ПС разрабатываются квалификационные характеристики, должностные инструкции, типовые учебные программы, типовые учебные планы, корпоративные стандарты организаций.
4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:
1) квалификация – готовность работника к качественному выполнению конкретных функций в рамках определенного вида трудовой деятельности;
2) квалификационный уровень – совокупность требований к компетенции работников, дифференцируемых по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности;
3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;
4) средства труда – средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;
5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенции;
6) трудовая функция – составная часть вида трудовой деятельности, представляющая собой интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения;
7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенции для их выполнения;
8) единица профессионального стандарта – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;
9) профессия – род трудовой деятельности, который требует владения комплексом специальных теоретических знаний и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки, опыта работы;
10) компетенция – способность применять знания, умения и опыт в трудовой деятельности;
11) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;
12) задача – совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;
13) отрасль – совокупность организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;
14) отраслевая рамка квалификаций (далее - ОРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;
15) национальная рамка квалификаций (далее - НРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;
16) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и задач, выполняемых работником определенного вида деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

5. Паспорт ПС определяет следующее:
1) вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности):
Общий классификатор видов экономической деятельности (далее - ГК РК 03-2007) «52.21. Услуги в области сухопутного транспорта»;
Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих железнодорожного транспорта, утвержденный приказом Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан № 178 от 19 июля 2006 года;
2) основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности:
диспетчерское регулирование;
3) виды трудовой деятельности (профессии) по квалификационным уровням согласно приложению 1 к настоящему ПС.

3. Карточки видов трудовой деятельности (профессии)

Параграф 1 «Диспетчер вагонного депо,
старший диспетчер вагонного депо»

6. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:
1) квалификационный уровень: по НРК – 4-5, по ОРК – 4-5;
2) базовая группа по Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (далее – ГК РК 01 – 2005): 3146 «Диспетчеры (кроме авиационных)»;
3) возможные наименования должности (профессии): диспетчер вагонного депо, старший диспетчер вагонного депо;
4) обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности - создание субъектом условий для постановки моторвагонного подвижного состава на все виды текущего ремонта и технического обслуживания;
5) возможные места работы, требования к профессиональному образованию и обучению работника, необходимость сертификатов, подтверждающих квалификацию, требования к практическому опыту работы, особые условия допуска к работе приведены в таблице 1 «Возможные места работы по профессии. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы диспетчера вагонного депо, старшего диспетчера вагонного депо» приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 2 «Оператор вагонного депо»

7. Наименование профессии: оператор вагонного депо:
1) квалификационный уровень: по НРК – 4, по ОРК – 4;
2) базовая группа по Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (далее – ГК РК 01 – 2005): 4133 «Служащие, занятые учетом на транспорте»;
3) возможные наименования должности (профессии): оператор вагонного депо;
4) обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности - субъектом ведения учета наличия неисправных вагонов по видам ремонта и типам вагонов в вагонном депо;
5) возможные места работы, требования к профессиональному образованию и обучению работника, необходимость сертификатов, подтверждающих квалификацию, требования к практическому опыту работы, особые условия допуска к работе приведены в таблице 2 «Возможные места работы, требования к условиям труда, образованию и опыту оператора вагонного депо» приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 3 «Оператор (старший)
по обслуживанию и ремонту вагонов»

8. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:
1) квалификационный уровень: по НРК – 4, по ОРК – 4;
2) базовая группа по Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (далее – ГК РК 01 – 2005): 7511 «Профессии рабочих по обслуживанию и ремонту путевых машин и механизмов железнодорожного транспорта»;
3) возможные наименования должности (профессии): оператор (старший) по обслуживанию и ремонту вагонов;
4) обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности - создание субъектом условий для технического обслуживания грузовых вагонов на специализированных путях станций, а также управление ремонтом подвижного состава на автоматических и поточных линиях в депо;
5) возможные места работы, требования к профессиональному образованию и обучению работника, необходимость сертификатов, подтверждающих квалификацию, требования к практическому опыту работы, особые условия допуска к работе приведены в таблице 3 «Возможные места работы, требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора (старшего) по обслуживанию и ремонту вагонов» приложения 2 к настоящему ПС.

4. Перечень единиц ПС

9. Перечень единиц ПС приведен в таблицах 1 - 3 приложения 3 к настоящему ПС и содержит шифр и наименование единицы ПС.

5. Описание единиц ПС

10. Описание единиц ПС приведено в приложении 4 к настоящему ПС.

6. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего ПС

11. Организациями в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов выдаются сертификаты на основе настоящего ПС.
12. Виды сертификатов, выдаваемые на основе настоящего ПС, определяются в соответствии с перечнем единиц ПС, освоение которых необходимо для получения сертификата, предусмотренным в приложении 3 настоящего ПС.

7. Разработчики, лист согласования,
экспертиза и регистрация ПС

13. Разработчиком ПС является Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
14. Лист согласования ПС приведен в приложении 5 к настоящему ПС.

Приложение 1
к Профессиональному стандарту
«Диспетчерское регулирование
движения поездов»

Виды трудовой деятельности (профессии)
по квалификационным уровням

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно ГК РК 01-2005	Квалификационный уровень ОРК	Разряд по ЕТКС
1	Обеспечение своевременной постановки моторвагонного подвижного состава на все виды текущего ремонта и технического обслуживания	Диспетчер вагонного депо. Старший диспетчер вагонного депо	Диспетчер вагонного депо	4-5	-
2	Проведение учета наличия неисправных вагонов по видам ремонта и типам вагонов в вагонном депо	Оператор вагонного депо	Оператор вагонного депо	4	-
3	Ведение процесса технического обслуживания грузовых вагонов на специализированных путях станций, а также управление ремонтом подвижного состава на автоматических и поточных линиях в депо	Оператор (старший) по обслуживанию и ремонту вагонов	Оператор по обслуживанию и ремонту вагонов	4	-

Примечание: ЕТКС - Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих. 52 выпуск утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан № 426-ө-м от 3 сентября 2013 г.

Приложение 2
к Профессиональному стандарту
«Диспетчерское регулирование
движения поездов»

Таблица 1

1. Возможные места работы по профессии.
Требования к условиям труда, образованию
и опыту работы диспетчера вагонного депо.
Старшего диспетчера вагонного депо

Возможные места работы по профессии (организации)	Организация железнодорожного транспорта, вагонные депо
Вредные и опасные условия труда	-
Особые условия допуска к работе	Медицинские ограничения: по законодательству Республики Казахстан
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения	Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование с дополнительной профессиональной подготовкой	не менее 3 лет
5	Высшее профессиональное техническое образование	Без предъявления требований к стажу

Таблица 2

2. Возможные места работы по профессии.
Требования к условиям труда, образованию
и опыту работы оператора вагонного депо

Возможные места работы по профессии (организации)	Организация железнодорожного транспорта, вагонные депо
Вредные и опасные условия труда	-
Особые условия допуска к работе	Медицинские ограничения: по законодательству Республики Казахстан
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения	Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование с дополнительной профессиональной подготовкой практический опыт	не менее 2 лет
	Высшее образование	Без предъявления требований к стажу

Таблица 3

3. Возможные места работы по профессии.
Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы оператора старшего по обслуживанию
и ремонту вагонов

Возможные места работы по профессии (организации)	Организация железнодорожного транспорта, вагонные депо
Вредные и опасные условия труда	-
Особые условия допуска к работе	Медицинские ограничения: по законодательству Республики Казахстан Допуск к работе: после медицинского освидетельствования, вводного и первичного инструктажа
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения	Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование с дополнительной профессиональной подготовкой	не менее 2 лет
	Высшее образование	Без предъявления требований к стажу

Приложение 3
к Профессиональному стандарту
«Диспетчерское регулирование
движения поездов»

Перечень единиц ПС

Таблица 1

1. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Диспетчер вагонного депо. Старший диспетчер
вагонного депо»

Шифр	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
Ф 1	Оперативное руководство ремонтом подвижного состава в соответствии с календарным планом и сменно-суточным графиком
Ф 2	Контроль обеспеченности ремонтных подразделений необходимыми материалами, конструкциями, комплектующими изделиями, оборудованием, а также транспортом и погрузочно-разгрузочными средствами
Ф 3	Осуществление внедрения и обеспечения рационального использования технических средств оперативного управления производством

Таблица 2

2. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Оператор вагонного депо»

Шифр	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
Ф 1	Проверка исправности АРМ, наличие информации о проконтролированных поездах во всех окнах
Ф 2	Ведение процесса централизованного ограждения поездов и опробования в них автоматических тормозов на пунктах технического обслуживания при помощи установок автоматического дистанционного контроля
Ф 3	Контроль хода обработки составов, принятие мер по предупреждению срывов поездов с графика отправления

Таблица 3

3. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Оператор старший по обслуживанию и ремонту вагонов»

Шифр	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
Ф 1	Ведение процесса технического обслуживания грузовых вагонов на специализированных путях станций
Ф 2	Ведение учета поступивших, отремонтированных и повторно отцепленных вагонов

Примечание: Ф – функция.

Приложение 4
к Профессиональному стандарту
«Диспетчерское регулирование
движения поездов»

Описание единиц ПС

Таблица 1

1. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Диспетчер вагонного депо» 4-го уровня ОРК

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Подвижной состав	Календарный план и сменно-суточный график	З 1-1 Оперативное руководство ремонтом подвижного состава в соответствии с календарным планом и сменно-суточным графиком	Конкретизация заданий и постановка задач при оперативном руководстве ремонтом подвижного состава. Оценка результатов ремонта в соответствии с календарным планом, определяет недостаточности знаний и навыков, мотивация повышения профессионализма работников	Знание о подходах, принципах и способах технической эксплуатации железных дорог; нормативных документов, касающихся производственного планирования и оперативного управления производством; графика постановки вагонов на ремонт
			З 1-2 Обеспечение своевременной постановки подвижного состава на все виды текущего ремонта и технического обслуживания	Навыки самоопределения и самонормирования при своевременной постановке на все виды ремонта и технического обслуживания. Оценка результата деятельности работников, проводящих ремонтные работы	Знание о подходах, принципах и способах технической эксплуатации железных дорог
Ф 2	Материалы, конструкция, оборудования, подвижной состав	Погрузочно-разгрузочный средств	З 2-1 Контроль за обеспечением ремонтных подразделений необходимыми материалами, конструкциями, комплектующими изделиями, оборудованием, а также транспортом и погрузочно-разгрузочными средствами	Навыки самоопределения и самонормирования при контроле обеспеченности ремонтных подразделений необходимыми материалами, конструкциями и комплектующими изделиями, принятие решений и создания условий их реализации	Знание о подходах, принципах и способах технической эксплуатации железных дорог
			З 2-2 Осуществление оперативного контроля хода ремонта подвижного состава, обеспечение максимального использования производственных мощностей и своевременной выдачи тягового подвижного состава из ремонта	Навыки самоопределения и самонормирования при оперативном контроле хода ремонта подвижного состава. Конкретизация и постановка задач при выдаче подвижного состава из ремонта. Оценка использования производственных мощностей	Знание о подходах, принципах нормативных документов, касающихся производственного планирования и оперативного управления производством
			З 2-3 Предупреждение и устранение нарушений сменно-суточного графика, постановка вагонов в ремонт	Навыки самоопределения и самонормирования при принятии мер по предупреждению и устранению нарушений сменно-суточного графика, анализ ситуации постановки вагонов в ремонт	Знание о подходах, принципах конструкций, технологии и ремонта вагонов, основ экономики, организации и оплаты труда и управления; трудового законодательства Республики Казахстан, внутреннего трудового распорядка
Ф 3	Подвижной состав	Учетная и отчетная документация	З 3-1 Осуществление внедрения и рационального использования технических средств оперативного управления производством	Создания условий рационального использования технических средств оперативного управления производством	Знание о подходах, принципах норм пробега вагонов между ремонтами и простоя их в ремонте, графика постановки вагонов на ремонт
			З 3-2 Ведение отчетности установленной формы	Навыки самоопределения и самонормирования при ведении учета и составления отчета	Знание о подходах, принципах охраны труда, технике безопасности, производственной санитарии и противопожарной защите

Таблица 2

2. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Старший диспетчер вагонного депо» 5-го уровня ОРК

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Подвижной состав	Календарный план и сменно-суточный график	З 1-1 Оперативное руководство ремонтом подвижного состава в соответствии с календарным планом и сменно-суточным графиком	Контроль и коррекция при оперативном руководстве ремонтом подвижного состава. Навыки анализа и принятия решений оценка результатов ремонта в соответствии с календарным планом, определяет недостаточности знаний и навыков, мотивация повышения профессионализма работников	Знание технической эксплуатации железных дорог; нормативных документов, касающихся, графика постановки вагонов на ремонт. Знания о методологии системного анализа способах принятия управленческих решений при производственном планировании и оперативном управлении производством
			З 1-2 Обеспечение своевременной постановки подвижного состава на все виды текущего ремонта и технического обслуживания	Навыки анализа и принятия решений своевременной постановки на все виды ремонта и ТО. Контроль и коррекция результата деятельности работников, проводящих ремонтные работы	Знание о методологии системного анализа способах принятия управленческих решений при технической эксплуатации железных дорог
Ф 2	Материалы, конструкция, оборудования, подвижной состав	Погрузочно-разгрузочный средств	З 2-1 Контроль за обеспечением ремонтных подразделений необходимыми материалами, конструкциями, комплектующими изделиями, оборудованием, а также транспортом и погрузочно-разгрузочными средствами	Навыки анализа и принятия решений обеспеченности ремонтных подразделений необходимыми материалами, конструкциями и комплектующими изделиями, принятие решений и создания условий их реализации	Знание о методологии системного анализа и проектирования профессиональных ситуаций, способах принятия управленческих решений при технической эксплуатации железных дорог
			З 2-2 Осуществление оперативного контроля хода ремонта подвижного состава, обеспечение максимального использования производственных мощностей и своевременной выдачи тягового подвижного состава из ремонта	Навыки анализа, самоанализа при оперативном контроле за хода ремонта подвижного состава. Контроль и коррекция при выдаче подвижного состава из ремонта. Оценка использования производственных мощностей	Знание о методологии системного анализа способах принятия управленческих решений при производственном планировании и оперативном управлении производством
			З 2-3 Предупреждение и устранение нарушений сменно-суточного графика, постановка вагонов в ремонт	Навыки в принятии решений по предупреждению и устранению нарушений сменно-суточного графика, анализ ситуации постановки вагонов в ремонт	Знание о методологии системного анализа способах принятия управленческих решений при производственном планировании и оперативном управлении производством, ремонте вагонов
Ф 3	Подвижной состав	Учетная и отчетная документация	З 3-1 Осуществление внедрения и рационального использования технических средств оперативного управления производством	Навыки анализа и принятия решений рационального использования технических средств оперативного управления производством	Знание о методологии системного анализа и способах принятия управленческих решений при выполнении норм пробега вагонов между ремонтами и простоя их в ремонте; графика постановки вагонов на ремонт
			З 3-2 Ведение отчетности установленной формы	Навыки анализа, самоанализа приведения учета и составления отчета	Знание о методологии системного анализа и способах принятия управленческих решений при выполнении норм по охране труда, технике безопасности, производственной санитарии и противопожарной защите

Таблица 3

3. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Оператор вагонного депо»

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Подвижной состав, вагоны	АРМ	З 1-1 Проверка исправности АРМ, наличие информации о проконтролированных поездах во всех окнах и правильность их заполнения	Конкретизация заданий, постановка задач и оценка результата проверки исправности АРМ, наличия информации о проконтролированных поездах во всех окнах	Знания о подходах, принципах и способах учета наличия в депо и в ремонте неисправных вагонов и колесных пар, ведения первичного учета
			З 1-2 Поддержание связи между парками пункта технического обслуживания работ по осмотру, ремонту и опробованию автотормозов вагонов в соответствии с графиком приема и отправления поездов	Конкретизация заданий, постановка задач и оценка результата поддержания связи между парками пункта технического обслуживания работ по осмотру, ремонту и опробованию автотормозов вагонов	Знания о подходах, принципах и способах осмотра, ремонта и опробования автотормозов вагонов
Ф 2	Вагоны, вагонный парк	Централизованный пульт управления, установка автоматического дистанционного контроля, прибор диагностики подвижного состава на ходу	З 2-1 Ведение с пульта управления централизованного опробования автоматических тормозов вагонов.	Навыки самоопределения и самонормирования при опробовании автоматических тормозов вагонов с пульта управления.	Знания о подходах, принципах устройств пульта управления централизованного опробования автоматических тормозов вагонов, кранов машиниста и контрольно-измерительных приборов, применяемых в работе воздухораспределителей и электровоздухораспределителей всех систем; схему расположения технических средств для осмотра и опробования автоматических тормозов на пунктах технического обслуживания вагонов
			З 2-2 Ведение процесса централизованного ограждения поездов и опробования в них автоматических тормозов на пунктах технического обслуживания при помощи установок автоматического дистанционного контроля	Навыки самоопределения и самонормирования при ведении процесса централизованного ограждения поездов и опробования в них автоматических тормозов в ПТО. Конкретизация заданий, постановка задач и оценка результата установки автоматического дистанционного контроля	Знания о подходах, принципах устройств, наладки электронных приборов, установок централизованного ограждения поездов опробования автотормозов, схем расположения специализированных приемо-отправочных путей на пунктах технического обслуживания вагонов
			З 2-3 Определение степени нагрева букс при помощи прибор диагностики подвижного состава на ходу в пассажирских и грузовых вагонах на ходу поезда	Конкретизация заданий, постановка задач и оценка результата степени нагрева букс при помощи прибора диагностики подвижного состава на ходу	Знания о подходах, принципах устройств, наладки электронных приборов, опробования автотормозов; схем расположения специализированных приемо-отправочных путей на пунктах технического обслуживания вагонов
Ф 3	Вагоны, вагонный парк	ВУ-23М форма	З 3-1 Контроль за ходом обработки составов, прием мер по предупреждению срывов поездов с графика отправления	Конкретизация заданий, постановка задач и оценка результата хода обработки составов. Навыки самоопределения и самонормирования при приеме мер по предупреждению срывов поездов с графика отправления	Знания о подходах, принципах и способах организации труда, трудовое законодательство Республики Казахстан; внутреннего трудового распорядка; охраны труда, техники безопасности
			З 3-2 Оформление уведомления формы ВУ-23М, по сообщениям, переданным осмотрщиками-ремонтниками, и передавать сведения на отцепку вагонов работникам станции	Навыки самоопределения и самонормирования при оформлении уведомлений формы ВУ-23М, по сообщениям, переданным осмотрщиками-ремонтниками, и передавать сведения на отцепку вагонов работникам станции	Знания о подходах, принципах и способах организации труда, внутреннего трудового распорядка; охраны труда, техники безопасности

Таблица 4

4. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Оператор (старший) по обслуживанию и ремонту вагонов»

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Поезд, пассажирский и грузовой вагон, перегретый букс, колесные пары	Прибор автоматика и вагоноремонтная машина	З 1-1 Ведение процесса технического обслуживания грузовых вагонов на специализированных путях станций, а также управление ремонтом подвижного состава на автоматических и поточных линиях в депо. Регулирование режима работы и нагрузки обслуживаемой линии	Конкретизация заданий, постановка задач и оценка результата при техническом обслуживании грузовых вагонов на специализированных путях станций, а также управлении ремонтом подвижного состава на автоматических и поточных линиях в депо	Знание о подходах, принципах устройства, эксплуатации автоматической линии вспомогательного оборудования, кинематической схемы оборудования и взаимодействия механизмов автоматической линии; применения контрольно-измерительного инструмента и приборов, сигнализации и блокировки обслуживаемых линий
			З 1-2 Обслуживание и устранение неисправностей автоматической линии. Обслуживание приборов по выявлению перегретых букс, неисправных колесных пар и волочащихся деталей вагонов	Конкретизация заданий, постановка задач и оценка результата при обслуживании и устранении неисправностей автоматической линии
			З 1-3 Участие в ремонте механизмов. Выполнение производственных операций по ремонту вагонов с применением автоматики и вагоноремонтных машин	Конкретизация заданий, постановка задач и оценка результата при выполнении производственных операций по ремонту вагонов с применением автоматики и вагоноремонтных машин	Знание о подходах, принципах и способах устройств вагонов, технологического процесса ремонта вагонов на автоматических линиях; основ механики и электротехники
Ф 2	Вагоны	Отчетная и учетная документация	З 2-1 Ведение учета поступивших в ремонт вагонов. Составление отчетов формы ВО-1 и ВО-2	Конкретизация заданий, постановка задач и оценка результата при составлении отчетов формы ВО-1 и ВО-2. Навыки самоопределения и самонормирования при ведении учета поступивших в ремонт вагонов	Знание о подходах, принципах и способах устройств вагонов, учета технически неисправных вагонов, технической эксплуатации, сигнализации
			З 2-2 Ведение учета ремонта по неисправностям как груженных, так и порожних вагонов	Конкретизация заданий, постановка задач и оценка результата при ремонте по неисправностям как груженых, так и порожних вагонов
			З 2-3 Ведение учета повторно отцепленных вагонов в ремонт в установленной форме.	Навыки самоопределения и самонормирования при ведении учета повторно отцепленных вагонов в ремонт в установленной форме	Знание о подходах, принципах и способах устройств вагонов, учета технически неисправных вагонов, технической эксплуатации, норм по сигнализации

Примечание: З – задача;
АРМ – автоматизированное место работников;
ВУ-23М – форма уведомления на ремонт вагонов;
ВО-1 и ВО-2 – формы отчетов по ремонту вагонов;
ТО – техническое обслуживание.

Приложение 5
к Профессиональному стандарту
«Диспетчерское регулирование
движения поездов»

Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

Настоящий ПС зарегистрирован ______________________________________
Внесен в Реестр профессиональных стандартов рег. №_________________
Письмо (протокол) № ___________ Дата ____________________

"Поездардың қозғалысын диспетчерлік реттеу" кәсіби стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 26 қарашадағы № 941 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 19 желтоқсанда № 8998 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2016 жылғы 25 ақпандағы № 224 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Инвестициялар және даму министрінің м.а. 25.02.2016 № 224 бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 15 мамырдағы Еңбек кодексінің 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған «Поездардың қозғалысын диспетчерлік реттеу» кәсіби стандарты бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Кадр және әкімшілік жұмыс департаменті (Е.Е. Хасенов):
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде заңнамада белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін, бұқаралық ақпараттар құралдарында ресми жариялануын, соның ішінде Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің интернет-ресурсында және Қазақстан Республикасы Мемлекеттік органдарының интранет-порталында орналастыруды;
3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы «Әділет» республикалық мемлекеттік кәсіпорнының ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға көшірмесін жіберуді;
4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін бес жұмыс күні ішінде мемлекеттік тіркеу туралы және бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауға жіберу туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр А. Жұмағалиев

«КЕЛІСІЛДІ»
Қазақстан Республикасының
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрі
міндетін атқарушы
_____________ Қ. Әбсаттаров
2013 жылғы 4 қараша

Қазақстан Республикасы
Көлік және коммуникация министрінің
2013 жылғы 26 қарашадағы
№ 941 бұйрығымен
бекітілген

«Поездардың қозғалысын диспетчерлік реттеу» кәсіби стандарты

1. Жалпы бөлім

1. «Поездардың қозғалысын диспетчерлік реттеу» кәсіби стандарты (бұдан әрі – КС) «Құрлық көлігі саласындағы қызметтер» кәсіби қызмет саласындағы біліктілік деңгейіне, құзыретіне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды анықтайды және:
1) еңбек саласы мен кәсіби білім беру саласының өзара қарым-қатынасын реттеуге;
2) даярлау, біліктілікті арттыру және кәсіби қайта даярлау бағдарламаларын әзірлеу талаптарын регламенттеуге;
3) персоналды аттестаттау және сертификаттау кезінде жұмысшылардың құзыреттерін бағалау талаптарын регламенттеуге арналған.
2. КС негізгі пайдаланушылары:
1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;
2) ұйымдардың басшылары, ұйымдардың персоналын басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;
3) білім берудің мемлекеттік бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;
4) мамандардың кәсіби даярлығын бағалау және біліктілігіне сәйкестігін растау саласындағы мамандар болып табылады.
3. КС негізінде біліктілік сипаттамалары, лауазымдық нұсқаулықтар, ұйымдардың үлгілік оқыту бағдарламалары, үлгілік оқыту жоспарлары, ұжымдық стандарттар әзірленеді.
4. Осы КС мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:
1) біліктілік – қызметкердің еңбек қызметінің белгілі бір түрі шеңберінде нақты функцияларды сапалы орындауға дайындығы;
2) біліктілік деңгейі – күрделілігі, еңбек қызметтерінің стандартты еместігі, жауапкершілігі және дербестілігі параметрлері бойынша жүктелетін қызметкерлердің құзыретіне қойылатын талаптар жиынтығы;
3) еңбек заттары – белгілі бір еңбек құралдарының көмегімен өнім жасау мақсатында қызметкердің іс-қимылы бағытталған зат;
4) еңбек құралдары – жұмысшының еңбек заттарын бастапқы күйден өнімге айналдыру үшін пайдаланатын құралдар;
5) еңбек қызметінің түрі – еңбек функциялары мен оларды орындауға қажетті құзыреттіктердің тұтас жиынымен құралған кәсіби қызмет саласының құрамдас бөлігі;
6) еңбек функциясы – бизнес-үдеріспен анықталатын және оларды орындауға қажетті құзыреттердің болуын болжамайтын еңбек қызметінің біріктірілген және дербес жиынтығын көрсететін еңбек қызметі түрлерінің бір бөлігі;
7) кәсіби қызмет саласы – жалпы интеграциялық негізі (міндеті, нысандары, технологиялары, соның ішінде еңбек құралдары ұқсас немесе жақын) бар және ұқсас еңбек функциялары мен оларды орындайтын құзыреттіліктерінің болжалды жиынынан тұратын саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;
8) кәсіби стандарттың бірлігі – осы қызмет түрі үшін тұтас, аяқталған, қатысымды дербес және маңызды болып табылатын нақты еңбек функциясының ашық сипаттамасы тұратын кәсіби стандарттың құрылымдық элементі;
9) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы теориялық білім мен практикалық дағдылар кешенін білуді талап ететін еңбек қызметінің түрі;
10) құзыреттілік – еңбек қызметінде білімін, білігі және тәжірибесін қолдану қабілеті;
11) лауазым – лауазымдық уәкілеттіктер және лауазымдық міндеттер шеңберін жүктейтін жұмыс берушінің құрылымдық бірлігі;
12) міндет – нақты бір еңбек заттары мен құралдарын пайдалана отырып еңбек функциясын іске асырумен және нәтижеге қол жеткізумен байланысты іс-қимыл жиынтығы;
13) сала – өндіретін өнім, өндіріс технологиясы, негізгі қорлар мен жұмыс жасаушылардың кәсіби біліктері ортақ ұйымдар жиынтығы;
14) салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - СБШ) – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;
15) ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ) – еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;
16) функционалдық карта – сол немесе өзге де кәсіби қызмет саласы шеңберінде белгілі бір қызмет түрін орындайтын жұмысшының еңбек функциялары мен міндеттерінің құрылымдық сипаттамасы.

2. КС паспорты

5. КС паспорты мынаны анықтайды:
1) экономикалық қызмет түрі (кәсіптік қызмет саласы):
Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші (бұдан әрі - 03-2007 ҚР МЖ) «52.21 Құрлық көлігі саласындағы қызметтер»;
Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2006 жылғы 19 шілдедегі № 178 бұйрығымен бекітілген теміржол көлігі басшылары, мамандар және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (бұдан әрі - БА);
2) экономикалық қызмет түрінің (кәсіптік қызмет саласының) негізгі мақсаты:
поездар қозғалысын ұйымдастыру;
3) осы КС 1-қосымшасына сәйкес біліктілік деңгейлері бойынша еңбек қызметінің (кәсіптің) түрлері.

3. Еңбек қызметі түрлерінің (кәсіптің) карточкалары

1-параграф «Вагон депосы диспетчері, вагон депосының аға
диспетчері»

6. Еңбек қызмет түрінің (кәсіптің) карточкасы мынадан тұрады::
1) біліктілік деңгейі: ҰБШ бойынша – 4-5; СБШ бойынша – 4-5;
2) Қазақстан Республикасының кәсіптердің мемлекеттік жіктегіші (бұдан әрі - ҚР 01-2005 МЖ) бойынша базалық тобы: 3146 «Диспетчерлер (авиациялықтан басқа)»;
3) лауазымның (кәсіптің) ықтимал атаулары: вагон қабылдаушы, аға вагон қабылдаушы;
4) атқарылатын еңбек қызметінің жиынтық сипаттамасы - моторвагонды жылжымалы құрамды ағымдық жөндеудің және техникалық қызмет көрсетудің барлық түрлеріне уақытылы қойылуына жағдай жасау;
5) ықтимал жұмыс орындары, жұмысшының кәсіби білімі мен оқуына қойылатын талаптар, біліктілікті растайтын сертификаттардың қажеттілігі, практикалық жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар, жұмысқа рұқсат берудің ерекше талаптары осы КС 2-қосымшасының «Кәсіп бойынша мүмкін жұмыс орындары. Вагон депосы диспетчері, вагон депосының аға диспетчерінің еңбек шарттарына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар» 1-кестесінде келтірілген.

2-параграф «Вагон депосы операторы»

6. Еңбек қызмет түрінің (кәсіптің) карточкасы мынадан тұрады:
1) біліктілік деңгейі: ҰБШ бойынша – 4; СБШ бойынша – 4;
2) Қазақстан Республикасының кәсіптердің мемлекеттік жіктегіші (бұдан әрі - ҚР 01-2005 МЖ) бойынша базалық тобы: 4133 «Көлікте есеп жүргізумен айналысатын қызметкерлер»;
3) лауазымның (кәсіптің) ықтимал атаулары: вагон депосы операторы;
4) атқарылатын еңбек қызметінің жиынтық сипаттамасы - жөндеу жұмыстары түрлері бойынша және вагон депосындағы вагон типтері бойынша жарамсыз вагондардың бар болу есебін жүргізу;
5) ықтимал жұмыс орындары, жұмысшының кәсіби білімі мен оқуына қойылатын талаптар, біліктілікті растайтын сертификаттардың қажеттілігі, практикалық жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар, жұмысқа рұқсат берудің ерекше талаптары осы КС 2-қосымшасының «Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары. Вагон депосы операторының еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар» деген 2-кестесінде келтірілген.

3-параграф «Вагондарға қызмет көрсету және жөндеу (аға)
операторы»

6. Еңбек қызмет түрінің (кәсіптің) карточкасы мынадан тұрады:
1) біліктілік деңгейі: ҰБШ бойынша – 4; СБШ бойынша – 4;
2) Қазақстан Республикасының кәсіптердің мемлекеттік жіктегіші (бұдан әрі - ҚР 01-2005 МЖ) бойынша базалық тобы: 7511 «Теміржол көлігі жол машиналары мен механизмдеріне қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмысшылар кәсіптері»;
3) лауазымның (кәсіптің) ықтимал атаулары: вагондарға қызмет көрсету және жөндеу (аға) операторы;
4) атқарылатын еңбек қызметінің жиынтық сипаттамасы - жүк вагондарына станцияның мамандандырылған жолдарында техникалық қызмет көрсету процесін жағдай жасауды, сонымен қатар жылжымалы құрамды деподағы автоматты және толассыз жолда жөндеу жұмыстарын басқару;
5) ықтимал жұмыс орындары, жұмысшының кәсіби білімі мен оқуына қойылатын талаптар, біліктілікті растайтын сертификаттардың қажеттілігі, практикалық жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар, жұмысқа рұқсат берудің ерекше талаптары осы КС 2-қосымшасының «Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары. Вагон депосы операторының еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар» деген 3-кестесінде келтірілген.

4. КС бірліктерінің тізімі

10. КС бірліктерінің тізімі осы КС 3-қосымшасының 1-3-кестелерінде келтірілген және шифр мен КС бірліктері атауларынан тұрады.

5. КС бірліктерінің сипаттамасы

11. КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 4-қосымшасында келтірілген.

6. Осы КС негізінде берілетін сертификаттардың түрлері

12. Осы КС негізінде мамандардың кәсіптік дайындығын бағалау және біліктілік сәйкестігін растау саласындағы ұйымдармен сертификаттар беріледі.
13. Осы КС негізінде берілетін сертификаттың түрлері сертификат алу үшін игеру қажет болатын осы КС 3-қосымшасында көзделген КС бірліктерінің тізіміне сәйкес анықталады.

7. КС әзірлеушілері, келісу парағы, сараптамасы және тіркелуі

14. КС әзірлеушісі Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі болып табылады.
15. КС келісу парағы осы КС 5-қосымшасында келтірілген.

«Поездардың қозғалысын диспетчерлік реттеу»
кәсіби стандартына
1-қосымша

Біліктілік деңгейлері бойынша еңбек қызметінің (кәсіптің)
түрлері

№ р/с	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдісі ескерілген кәсіп атауы	ҚР МЖ 01-2005 сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейлері	БТБА бойынша разряды
1	Моторвагонды жылжымалы құрамды ағымдық жөндеудің және техникалық қызмет көрсетудің барлық түрлеріне уақытылы қойылуын қамтамасыз ету	Вагон депосы диспечері. Вагон депосының аға диспечері	Вагон депосы диспечері	4-5	-
2	Жөндеу жұмыстары түрлері бойынша және вагон депосындағы вагон типтері бойынша жарамсыз вагондардың бар болу есебін жүргізу	Вагон депосы операторы	Вагон депосы операторы	4	-
3	Жүк вагондарына станцияның мамандандырылған жолдарында техникалық қызмет көрсету процесін жүзеге асыру, сонымен қатар жылжымалы құрамды деподағы автоматты және толассыз жолда жөндеу жұмыстарын басқару	Вагондарға қызмет көрсету және жөндеу (аға) операторы	Вагондарға қызмет көрсету және жөндеу (аға) операторы	4	-

Ескертпе: БТБА – Қазақстан Республикасы жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы, 52-шығарылым, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2013 жылғы 3 қыркүйектегі № 426-ө-м бұйрығымен бекітілген.

«Поездардың қозғалысын диспетчерлік реттеу»
кәсіби стандартына
2-қосымша

1-кесте

1. Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары. Вагон депосы
диспетчері, вагон депосының аға диспетчерінің еңбек
жағдайларына, білім және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары (ұйымдар)	Теміржол көлігінің ұйымдары, вагон депосы
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары	-
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары	Медициналық шектеулер: Қазақстан Республикасының Заңнамасы бойынша
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім алу және оқыту деңгейі	Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Қосымша кәсіптік дайындықты техникалық және кәсіптік білім	Кемінде 3 жыл
5	Жоғары кәсіптік техникалық білім	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды

2-кесте

2. Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары. Вагон депосы
операторының еңбек жағдайларына, білім және жұмыс тәжірибесіне
қойылатын талаптар

Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары (ұйымдар)	Теміржол көлігінің ұйымдары, вагон депосы
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары	-
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары	Медициналық шектеулер: Қазақстан Республикасының Заңнамасы бойынша
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім алу және оқыту деңгейі	Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Қосымша кәсіптік дайындықты техникалық және кәсіптік білім	Кемінде 2 жыл
	Жоғары білім	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды

3-кесте

3. Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары. Вагондарға қызмет
көрсету және жөндеу (аға) операторының еңбек жағдайына, білімі
және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары (ұйымдар)	Теміржол көлігінің ұйымдары, вагон депосы
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары	-
Жұмыс істеуге рұқсат берудің ерекше жағдайлары	Медициналық шектеулер: Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша Жұмысқа рұқсат: медициналық тексерістен кейін, кіріспе және алғашқы нұсқамалықтан соң
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білімі мен оқу деңгейі	Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Қосымша кәсіптік дайындықты техникалық және кәсіптік білім	Кемінде 2 жыл.
	Жоғары кәсіптік техникалық білім	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды

«Поездардың қозғалысын диспетчерлік реттеу»
кәсіби стандартына
3-қосымша

КС бірліктерінің тізімі

1-кесте

1. «Вагон депосы диспетчері, вагон депосының аға диспетчерінің»
еңбек қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1 Ф	Жылжымалы құрамды күнтізбелі жоспар және ауысымдық-тәуліктік кестеге сәйкес жөндеу жұмыстарын оперативті басқару
2 Ф	Жөндеу бөлімшелерінің қажет материалдармен, құрылымдар, толымдаушы өнімдер, жабдықтар, сондай-ақ көлік тиеу-түсіру құралдарымен жабдықталуын бақылау
3 Ф	Өндірісті оперативті басқарудың техникалық құралдарын енгізу және тиімді пайдалануды қамтамасыз ету

2-кесте

2. «Вагон депосы операторының» еңбек қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1 Ф	АЖО дұрыстығын тексеру, барлық үзілістердегі түгендеулі поездар туралы ақпараттардың бар болуы
2 Ф	поездарды орталықтандырылған қоршау процесін жүргізу және техникалық қызмет көрсету бекеттерінде автоматты дистанциялық бақылау қондырғысы көмегімен автоматикалық тежегіштерді сыннан өткізу
3 Ф	Құрамдарды жөндеу барысын бақылау, жөнелту кестесінен поездардың ауытқуын ескерту бойынша шаралар қабылдау

3-кесте

3. «Вагондарға қызмет көрсету және жөндеу (аға) операторының»
еңбек қызметі (кәсіп) түрлері

Шифр	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1 Ф	Станцияның мамандандырылған жолдарындағы жүк вагондарына техникалық қызмет көрсету процесін жүргізу
2 Ф	Түскен, жөнделген және қайта ағытылған вагондарды тіркеу жүргізу

Ескертпе: Ф – функция.

«Поездардың қозғалысын диспетчерлік реттеу»
кәсіби стандартына
4-қосымша

КС бірліктерінің сипаттамасы

1-кесте

1. СБШ 4-деңгейіндегі «Вагон депосы диспетчерінің» еңбек
қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Жылжымалы құрам	Күнтізбелік жоспар және ауысымдық-тәуліктік кесте	1-1М Жылжымалы құрамды күнтізбелі жоспар және ауысымдық-тәуліктік кестеге сәйкес жөндеу жұмыстарын оперативті басқару	Жылжымалы құрамды жөндеуді тиімді басқару тапсырмаларын нақтылау және міндеттер қою, білім мен машық жеткіліксіздігін анықтау, күнтізбелік жоспарға сәйкес жөндеу нәтижелерін бағалау, қызметкерлер біліктілігін арттыру уәждемесі	Теміржолды техникалық пайдалану амалдары мен принциптері, өндірісті өндірістік жоспарлау және оперативтік басқаруға қатысты нормативтік құжаттар, вагондарды жөндеуге қою кестесі туралы білім
			1-2 М Жылжымалы құрамның ағымдық жөндеудің және техникалық қызмет көрсетудің барлық түрлеріне уақытылы қойылуын қамтамасыз ету	Жөндеудің және техникалық қызмет көрсетудің барлық түрлеріне уақытылы қоюды өзіндік анықтау және өзіндік нормалау дағдысы. Жөндеу жұмыстарын жүргізуші жұмысшылар қызметі нәтижесін бағалау	Теміржолды техникалық пайдалану амалдары мен принциптері туралы білім
2 Ф	Материалдар, құрылым, жабдықтар, жылжымалы құрам	Тиеу-түсіру құралдары	2-1 М Жөндеу бөлімшелерінің қажет материалдармен, құрылымдар, толымдаушы өнімдер, жабдықтар, сондай-ақ көлік тиеу-түсіру құралдарымен жабдықталуын бақылау	Жөндеу бөлімшелерінің қажет материалдармен, құрылымдар, толымдаушы өнімдермен жабдықталуын өзіндік анықтау өзіндік нормалау дағдысы, оларды жүзеге асыру бойынша шешім қабылдау және жағдай жасау	Теміржолды техникалық пайдалану амалдары мен принциптері туралы білім
			2-2 М Жылжымалы құрамды жөндеу барысын оперативті бақылауды жүзеге асыру, өндірістік қуаттың максималды пайдаланылуын және тартымдық жылжымалы құрамның жөндеуден уақытылы берілуін қамтамасыз ету	Жылжымалы құрамды жөндеу барысын оперативті бақылауды өзіндік анықтау және өзіндік нормалау дағдысы. Жылжымалы құрамды беру кезінде мәселелерді нақтылау және қою. Өндірістік қуатты пайдалану бағалау	Өндірісті өндірістік жоспарлау және оперативтік басқаруға қатысты нормативтік құжаттар амалдары мен принциптері туралы білім
			2-3 М Ауысымдық-тәуліктік кестенің бұзылуын ескерту және жою, вагондарды жөндеуге қою	Ауысымдық-тәуліктік кестенің бұзылуын ескерту және жою шараларын қабылдау жұмысын өзіндік анықтау және өзіндік нормалау дағдысы, вагондарды жөндеуге қою жағдайын талдау	Вагондарды жөндеу амалдары, құрылым принциптері, технологиялары, экономика негіздері, еңбекті ұйымдастыру және төлеу, ҚР еңбек заңнамасы, ішкі еңбек тәртібі туралы білім
3 Ф	Жылжымалы құрам	Тіркеу және есептеу құжаттары	3-1 М Өндірісті оперативті басқарудың техникалық құралдарын енгізу және тиімді пайдалануды қамтамасыз ету	Өндірісті оперативті басқарудың техникалық құралдарын тиімді пайдалануға жағдай жасау	Вагонның жөндеу мен жөндеуде тұру орындары арасындағы қашықтық нормасы амалдары мен принциптері, вагонды жөндеуге қою кестесі туралы білім
			3-2 М Бекітілген үлгіде есеп жүргізу	Есеп жүргізу және тіркеу жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік нормалау дағдысы	Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғаныс туралы білім

2-кесте

2. СБШ 5-деңгейіндегі «Вагон депосының аға диспетчерінің» еңбек
қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Жылжымалы құрам	Күнтізбелік жоспар және ауысымдық-тәуліктік кесте	1-1М Жылжымалы құрамды күнтізбелі жоспар және ауысымдық-тәуліктік кестеге сәйкес жөндеу жұмыстарын оперативті басқару	Жылжымалы құрамды жөндеуді тиімді басқару жұмыстарын бақылау және түзету. Күнтізбелік жоспарға сәйкес жөндеу нәтижелерін бағалау, Білім мен машық жеткіліксіздігін анықтау шешімдерін талдау және қабылдау дағдысы, қызметкерлер біліктілігін арттыру уәждемесі дағдысы	Теміржолды техникалық пайдалану, өндірісті өндірістік жоспарлау және оперативтік басқаруға қатысты нормативтік құжаттар, вагондарды жөндеуге қою кестесі туралы білім
			1-2 М Жылжымалы құрамның ағымдық жөндеудің және техникалық қызмет көрсетудің барлық түрлеріне уақытылы қойылуын қамтамасыз ету	Жөндеудің және техникалық қызмет көрсетудің барлық түрлеріне уақытылы қою жұмысын талдау және шешім қабылдау. Жөндеу жұмыстарын жүргізуші жұмысшылар қызметі нәтижесін бақылау және түзету	Теміржолды техникалық пайдалану туралы білім
2 Ф	Материалдар, құрылым, жабдықтар, жылжымалы құрам	Тиеу-түсіру құралдары	2-1 М Жөндеу бөлімшелерінің қажет материалдармен, құрылымдар, толымдаушы өнімдер, жабдықтар, сондай-ақ көлік тиеу-түсіру құралдарымен жабдықталуын бақылау	Жөндеу бөлімшелерінің қажет материалдармен, құрылымдар, толымдаушы өнімдермен жабдықталу жұмысын талдау және шешімін қабылдау дағдысы, оларды жүзеге асыру бойынша шешім қабылдау және жағдай жасау	Жүйелік талдау және кәсіптік жобалау әдістемесі, теміржолды техникалық пайдаланудың басқармалық шешімі туралы білім
			2-2 М Жылжымалы құрамды жөндеу барысын оперативті бақылауды жүзеге асыру, өндірістік қуаттың максималды пайдаланылуын және тартымдық жылжымалы құрамның жөндеуден уақытылы берілуін қамтамасыз ету	Жылжымалы құрамды жөндеу барысын оперативті бақылауды талдау, өзіндік талдау дағдысы. Жылжымалы құрамды жөндеуден беру жұмыстарын бақылау және түзету. Өндірістік қуатты пайдалану бағалау	Өндірісті өндірістік жоспарлау және оперативтік басқаруға қатысты нормативтік құжаттар туралы білім
			2-3 М Ауысымдық-тәуліктік кестенің бұзылуын ескерту және жою, вагондарды жөндеуге қою	Ауысымдық-тәуліктік кестенің бұзылуын ескерту және жою жұмыстары шешімін қабылдау, вагондарды жөндеуге қою жағдайын талдау дағдысы	Вагондарды жөндеу құрылымы, технологиясы және, экономика негіздері, еңбекті ұйымдастыру және төлеу, ҚР еңбек заңнамасы, ішкі еңбек тәртібі туралы білім
3 Ф	Жылжымалы құрам	Тіркеу және есептеу құжаттары	3-1 М Өндірісті оперативті басқарудың техникалық құралдарын енгізу және тиімді пайдалануды қамтамасыз ету	Өндірісті оперативті басқарудың техникалық құралдарын тиімді пайдалану шешімдерін талдау және қабылдау дағдысы	Кәсіптік жағдайларды жүйелік талдау және жобалау, вагонның жөндеу мен жөндеуде тұру орындары арасындағы қашықтық нормасын орындау, вагонды жөндеуге қою кестесі бойынша басқармалық шешімдер қабылдау әдістері туралы білім
			3-2 М Бекітілген үлгіде есеп жүргізу	Есеп жүргізу және тіркеу жұмыстарын талдау және өзіндік талдау дағдысы	Кәсіптік жағдайларды жүйелік талдау мен жобалау әдістемесі, еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғанысқа қатысты басқармалық шешімдерді қабылдау әдістері туралы білім

3-кесте

3. СБШ 4-деңгейіндегі «Вагон депосы операторының» еңбек
қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Жылжымалы құрам, вагондар	АЖО	1-1 М АЖО дұрыстығын тексеру, барлық үзілістердегі түгендеулі поездар туралы ақпараттардың бар болуы және олардың толтырылу дұрыстығын тексеру	АЖО дұрыстығын тексеру, барлық үзілістердегі түгендеулі поездар туралы ақпараттардың бар болуы тапсырмаларын нақтылау, мәселелерін қою және нәтижесін бағалау	Депо мен жарамсыз вагондарды жөндеуде дөңгелектер жұбының бар болуын тіркеу тәртібі амалдары, принциптері мен әдістері туралы білім
			1-2 М поездарды қабылдау және жөнелту кестесіне сәйкес вагон тежегіштерін тексеру, жөндеу және сынау жұмыстары бойынша техникалық қызмет көрсету бекеттері арасындағы байланысты тексеру	Вагон тежегіштерін тексеру, жөндеу және сынау жұмыстары бойынша техникалық қызмет көрсету бекеттері арасындағы байланыс тапсырмаларын нақтылау, мәселелерін қою және нәтижесін бағалау	Вагон тежегіштерін тексеру, жөндеу және сынау амалдары, принциптері мен әдістері туралы білім
2 Ф	Вагондар, вагон паркі	Орталықтандырылған басқару құрылғысы, автоматты дистанциялық бақылау қондырғысы, ҚБАҚ электронды құрылғысы	2-1 М Вагонның автоматикалық тежегіштерін орталықтандырылған басқару құрылғысымен сынақ жүргізу	Вагонның автоматикалық тежегіштерін орталықтандырылған басқару құрылғысымен сынақ жүргізу жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік нормалау дағдысы	Вагонның автоматикалық тежегіштерін орталықтандырылған басқару құрылғысы, ауа бөлу және электрлі ауа бөлу жұмыста кезінде қолданылатын машинист краны мен бақылау-өлшеу құралдары, техникалық қызмет көрсету бекеттеріндегі автоматикалық тежегіштерді тексеру және сынауға арналған техникалық құралдардың орналасу кестесі туралы білім
			2-2 М Поездарды орталықтандырылған қоршау процесін жүргізу және техникалық қызмет көрсету бекеттерінде автоматты дистанциялық бақылау қондырғысы көмегімен автоматикалық тежегіштерді сыннан өткізу	Поездарды орталықтандырылған қоршау процесін жүргізу және техникалық қызмет көрсету бекеттерінде автоматикалық тежегіштерді сыннан өткізу жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік нормалау дағдысы. автоматты дистанциялық бақылауды қондыру тапсырмаларын нақтылау, мәселелерін қою және нәтижесін бағалау	Электрондық құрылғылар, автотежегіштерді сынау поездарды орталықтандырылған қоршау құрылғысы, вагондарға техникалық қызмет көрсету бекеттерінде мамандандырылған қабылдау-жөнелту жолдарының орналасу кестесі амалдары, принциптері туралы білім
			2-3 М Поезд жүрісі кезінде жолаушылар және жүк вагондарын электрондық құрылғы көмегімен букс қызуы деңгейін анықтау	Жүрісте жылжымалы құрамды диагностикалау аспабы көмегімен букс қызуы деңгейі тапсырмаларын нақтылау, мәселелерін қою және нәтижесін бағалау	Құрылғы амалдары, принциптері, электрондық құрылғыны жөндеу, автотежегіштерді сынау, вагондарға техникалық қызмет көрсету бекеттерінде мамандандырылған қабылдау-жөнелту жолдарының орналасу кестесі туралы білім
3 Ф	Вагондар, вагон паркі	ВУ-23М үлгісі	3-1 М Құрамдарды жөндеу барысын бақылау, жөнелту кестесінен поездардың ауытқуын ескерту бойынша шаралар қабылдау	Құрамдарды жөндеу барысын нақтылау, мәселелерін қою және нәтижесін бағалау. Жөнелту кестесінен поездардың ауытқуын ескерту бойынша шаралар қабылдау жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік нормалау дағдысы	Еңбекті ұйымдастыру амалдары, принциптері, әдістері, ҚҰ еңбек заңнамасы, ішкі еңбек тәртібі, қауіпсіздік техникасы туралы білім
			3-2 М Тексеруші-жөндеушілермен берілетін мәлімдеме бойынша ВУ-23М үлгісіндегі хабарламаны дайындау, станция жұмысшыларына вагондарды ағыту туралы мәлімдеу	Тексеруші-жөндеушілермен берілетін мәлімдеме бойынша ВУ-23М үлгісіндегі хабарламаны дайындау, станция жұмысшыларына вагондарды ағыту туралы мәлімдеу жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік нормалау дағдысы	Еңбекті ұйымдастыру амалдары, принциптері, әдістері, ҚҰ еңбек заңнамасы, ішкі еңбек тәртібі, еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы туралы білім

4-кесте

4. СБШ 4-деңгейіндегі «Вагондарға қызмет көрсету және жөндеу
(аға) операторының» еңбек қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Поезд, жолаушылар және жүк вагоны, кыздырылған букс, дөңгелектер жұбы	Автоматика құрылғысы және вагон жөндеу машинасы	1-1 М Станцияның мамандандырылған жолдарындағы жүк вагондарына техникалық қызмет көрсету процесін жүргізу, сондай-ақ деподағы автоматикалық және ағынды жолдардағы жылжымалы құрамды жөндеуді басқару. Қызмет көрсетілетін жолдың жұмыс режимін реттеу және жүктеу	Станцияның мамандандырылған жолдарындағы жүк вагондарына техникалық қызмет көрсету процесін жүргізу, сондай-ақ деподағы автоматикалық және ағынды жолдардағы жылжымалы құрамды жөндеуді басқару тапсырмаларын нақтылау, мәселелерін қою және нәтижесін бағалау	Қосалқы жабдықтың автоматикалық желілері амалдары, құрылғы принциптері, пайдалану, жабдықтың кинематикалық сызбасы мен автоматикалық желі механизмдерінің әрекеттестігі, бақылау-өлшеу құрал-жабдықтары, сигнал жүйесі мен қызмет көрсету желісін блокадалау туралы білім
			1-2 М Автоматикалық желідегі ақауларға қызмет көрсету және жою. Қыздырылған букс, жарамсыз дөңгелектер жұбын, вагонның солпы бөлшектері ақауларын анықтау бойынша жабдықтарға қызмет көрсету	Автоматикалық желідегі ақауларға қызмет көрсету және жою тапсырмаларын нақтылау, мәселелерін қою және нәтижесін бағалау
			1-3 М Механизмдерді жөндеуге қатысу. Вагондарды автоматика құрылғысы мен вагон жөндеу машинасын қолдану арқылы жөндеудің өндірістік операцияларына қатысу	Вагондарды автоматика құрылғысы мен вагон жөндеу машинасын қолдану арқылы жөндеудің өндірістік операцияларына қатысу тапсырмаларын нақтылау, мәселелерін қою және нәтижесін бағалау	Вагон амалдары, құрылғы принциптері, пайдалану, автоматикалық желідегі вагон жөндеудің технологиялық процесі, механика мен электротехника негіздері туралы білім
2 Ф	Вагондар	Есеп және тіркеу құжаттары	2-1 М Жөндеуге түскен вагондарды тіркеу. ВО-1 и ВО-2 үлгісіндегі есептерді жүргізу	ВО-1 и ВО-2 үлгісіндегі есептерді жүргізу тапсырмаларын нақтылау, мәселелерін қою және нәтижесін бағалау. Жөндеуге түскен вагондарды тіркеу жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік нормалау дағдысы	Вагон амалдары, құрылғы принциптері, пайдалану, вагонның техникалық ақауларын тіркеу, сигнал жүйесі туралы білім
			2-2 М Тиелген және бос вагондар ақауларын жөндеуді тіркеу	Тиелген және бос вагондар ақауларын жөндеу тапсырмаларын нақтылау, мәселелерін қою және нәтижесін бағалау
			2-3 М Жөндеуге қайта ағытылған вагондарды бекітілген үлгіде тіркеуді жүргізу	Жөндеуге қайта ағытылған вагондарды бекітілген үлгіде тіркеуді жүргізу жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік нормалау дағдысы	Вагон амалдары, құрылғы принциптері, пайдалану, вагонның техникалық ақауларын тіркеу, техникалық пайдалану, сигнал жүйесі туралы білім

Ескертпе: М – мақсат; ЖАО- жұмысшылардың автоматтандырылған орны; ВУ-23М – вагондарды жөндеу ескерту нысаны; ВО-1 и ВО-2 - Вагон жөнжеуінің есептеменің нысанасы.

«Поездардың қозғалысын диспетчерлік реттеу»
кәсіби стандартына
5-қосымша

Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі

Осы КС ________________________________________________ тіркелді.
Кәсіптік стандарттардың реестріне № _______________________ тіркелді.
Хат (хаттама) № ___________ Күні _________________