Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к лабораториям, использующим потенциально опасные химические и биологические вещества"

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 8 сентября 2017 года № 684. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 14 ноября 2017 года № 15990. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 октября 2021 года № ҚР ДСМ-105.

      Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 15.10.2021 № ҚР ДСМ-105 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с пунктом 6 статьи 144 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемые Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к лабораториям, использующим потенциально опасные химические и биологические вещества".

      2. Признать утратившим силу приказ исполняющего обязанности Министра национальной экономики Республики Казахстан от 15 апреля 2015 года № 338 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к лабораториям, использующим потенциально опасные химические и биологические вещества" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11099, опубликованный в информационно-правовой системе "Әділет" 11 июня 2015 года).

      3. Комитету охраны общественного здоровья Министерства здравоохранения Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление его копии в бумажном и электронном видах на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства здравоохранения Республики Казахстан;

      4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан предоставление в Департамент юридической службы Министерства здравоохранения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

      4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения Республики Казахстан Цой А.В.

      5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования.

      Министр здравоохранения
Республики Казахстан
Е. Биртанов

      "СОГЛАСОВАН"
Министр национальной экономики
Республики Казахстан
____________ Т. Сулейменов
30 октября 2017 г.

  Утверждены
приказом Министра
здравоохранения
Республики Казахстан
от 8 сентября 2017 года № 684

Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к лабораториям, использующим потенциально опасные химические и биологические вещества"

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к лабораториям, использующим потенциально опасные химические и биологические вещества" (далее – Санитарные правила) разработаны в соответствии с подпунктом 2) пункта 1 статьи 7-1, пунктом 6 статьи 144 и статьи 145 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" (далее – Кодекс) и устанавливают санитарно-эпидемиологические требования к выбору земельного участка под строительство объекта, проектированию, эксплуатации, реконструкции, ремонту, водоснабжению, водоотведению, теплоснабжению, освещению, вентиляции, кондиционированию и к условиям работы в микробиологических, санитарно-гигиенических, радиологических лабораториях, хранению и транспортировке материалов (микроорганизмов).

      2. В Санитарных правилах использованы следующие термины и определения:

      1) аварийная ситуация (далее – авария) – ситуация, возникшая в лаборатории при работе с потенциально опасными химическими и биологическими веществами, создающая реальную или потенциальную возможность выделения химического и патогенного биологического агента в воздух производственной зоны, окружающую среду или заражение персонала;

      2) автоклавная – помещение для работы с сосудом под высоким давлением;

      3) бактериологическая лаборатория – лаборатория, выполняющая исследования по выделению бактерий из биологического материала и объектов окружающей среды, определению антигенов и антител;

      4) контрольно-пропускной пункт – специальное помещение, предназначенное для обеспечения пропуска людей и транспортных средств;

      5) биологические агенты или токсины (далее - БА или токсины) – микроорганизмы и сложные соединения белковой природы бактериального, растительного или животного происхождения, способные при попадании или контакте с организмами человека или животных, а также с растениями вызывать их заболевания или гибель;

      6) биологическая безопасность – система медико-биологических, организационных и инженерно-технических мероприятий, направленных на защиту работающего персонала, населения и окружающей среды от воздействия биологических агентов (далее – ББ);

      7) бокс биологической безопасности (далее – БББ) – конструкция, используемая для физической изоляции (удержания и контролируемого удаления из рабочей зоны) микроорганизмов с целью предотвращения возможности заражения персонала и контаминации воздуха рабочей зоны и окружающей среды;

      8) биологическая защита (далее – биозащита) – обеспечение защиты, контроля и учета БА или токсинов с целью предотвращения их утери, кражи, неправильного использования, диверсии, несанкционированного доступа или преднамеренной несанкционированной утечки;

      9) боксированное помещение (далее – бокс) – изолированное помещение с тамбуром (предбоксником);

      10) виварий – подразделение организации, где содержатся разные виды лабораторных животных, используемые для экспериментов;

      11) вирусологическая лаборатория – лаборатория, выполняющая исследования по выделению вирусов из биологического материала и объектов окружающей среды, определению антигенов и антител;

      12) дезактивация – удаление или снижение радиоактивного загрязнения с какой-либо поверхности или из какой-либо среды;

      13) дезары – ультрафиолетовый бактерицидный облучатель, применяется для дезинфекции воздуха в помещениях;

      14) демеркуризация – комплекс мероприятий по уборке ртути в случае ее разлития;

      15) исследования диагностические – исследования объектов биотической и абиотической природы, проводимые с целью обнаружения и идентификации возбудителя, его антигена или антител к нему;

      16) заразная зона – помещение или группа помещений лаборатории, где осуществляются манипуляции с патогенными биологическими агентами или вероятным на зараженность патогенным биологическим агентом материалом и их хранение;

      17) лаборатория – юридическое лицо или его структурное подразделение, выполняющее органолептические, санитарно-гигиенические, микробиологические, вирусологические, паразитологические, биохимические, токсикологические, радиологические исследования, дозиметрические замеры физических факторов.

      18) инфекционный материал – материал, о котором известно или обоснованно предполагается, что в нем содержатся возбудители инфекционных болезней;

      19) иммуноферментный анализ (далее – ИФА) – метод определения различного рода биологических молекул, основанный на взаимодействии антигена с антителом, с использованием ферментной метки;

      20) инсектарий – подразделение объекта для содержания, выведения или разведения насекомых, применяемых для экспериментальных целей;

      21) микробиологическая лаборатория – лаборатория, выполняющая исследования по выявлению микроорганизмов в биологическом материале и объектах окружающей среды;

      22) микроорганизмы – это сложные соединения белковой природы бактерии, вирусы, микоплазмы, риккетсии, хламидии и грибы, которые при определенных условиях и в определенных концентрациях могут оказать влияние на здоровье человека;

      23) огнеопасные вещества – легковоспламеняющиеся вещества и горючие жидкости, которые воспламеняются от внешнего источника зажигания;

      24) техническая укрепленность объекта (помещения) – совокупность инженерной защиты конструктивных элементов зданий, помещений, их периметров, специальных технических средств охраны (системы охранной, тревожной сигнализации; системы контроля доступа; видеоконтрольные и видеоохранные системы телевизионного наблюдения; детекторы обнаружения радиоактивных, химических и иных отравляющих веществ; детекторы обнаружения оружия, взрывных веществ и устройств) и систем пожарной сигнализации, в том числе систем автоматического обнаружения и тушения пожаров;

      25) патогенный биологический агент (далее – ПБА) – патогенные для человека микроорганизмы (бактерии, вирусы, риккетсии, хламидии, простейшие, грибы, микоплазмы, эндо – и эктопаразиты), генно-инженерно-модифицированные микроорганизмы, яды биологического и растительного происхождения (токсины), гельминты, а также материал (включая кровь, другие биологические жидкости и экскременты организма), вероятные на содержание перечисленных агентов;

      26) паразитологическая лаборатория – лаборатория, выполняющая исследования по выявлению гельминтов и простейших в биологическом материале и объектах окружающей среды;

      27) периметр – граница охраняемой территории (зоны), оборудованная ограждающими строительными конструкциями (барьерами) и контрольно-пропускными пунктами;

      28) полимеразная цепная реакция (далее – ПЦР) – реакция, основанная на многократном увеличении числа копий фрагмента дезоксирибонуклеиновой кислоты (далее - ДНК) - рибонуклеиновой кислоты (далее – РНК) (амплификации), что позволяет обнаружить специфический участок генома исследуемого микроорганизма;

      29) радиологическая лаборатория – лаборатория, проводящая радиационный контроль, радиологические исследования по определению содержания радионуклидов в различных объектах, а так же проводящая дозиметрические, радиометрические, спектрометрические измерения;

      30) санитарно-гигиеническая лаборатория- лаборатория, проводящая санитарно-гигиенические, токсикологические, химические исследования, замеры физических факторов, других исследований и испытаний;

      31) исследования экспериментальные – все виды работ с использованием микроорганизмов, гельминтов, токсинов и ядов биологического происхождения;

      32) чистая зона – помещение или группа помещений лаборатории, где не проводятся манипуляции с БА;

      33) временные лаборатории (эпидемиологические отряды, экспедиции) – лаборатории, функционирующие периодически, организовываются при возникновении эпидемических вспышек;

      34) условно-заразная зона – помещение или группа помещений в пределах заразной зоны;

      35) штамм – чистая культура микроорганизма;

      36) эпидемиологически значимые объекты – объекты, производимая продукция и (или) деятельность которых при нарушении требований законодательства Республики Казахстан в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения может привести к возникновению пищевых отравлений и вспышек инфекционных заболеваний среди населения.

Глава 2. Санитарно-эпидемиологические требования к выбору земельного участка под строительство объекта, проектированию, эксплуатации, реконструкции, ремонту лабораторий

      3. При выборе земельного участка под строительство объектов не допускается использовать земельные участки:

      1) используемые в прошлом под скотомогильники и места захоронения токсичных отходов;

      2) стационарно неблагополучные по сибирской язве населенного пункта.

      4. Площадь при выборе земельного участка под строительство объектов, определяется требованиями государственных нормативов в области архитектуры, градостроительства и строительства согласно подпункту 23-16) статьи 20 Закона Республики Казахстан от 16 июля 2001 года "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан" (далее – государственные нормативы в области архитектуры, градостроительства и строительства).

      5. При проектировании здания лаборатории располагаются на самостоятельных земельных участках или на земельном участке организации, в состав которой они входят.

      6. Временные лаборатории допускается эксплуатировать в приспособленных зданиях, помещениях при соблюдении требований безопасности, обеспечении достаточным количеством воды, электроэнергией, водоотведением.

      7. При проектировании допускается эксплуатация лабораторий в самостоятельном здании, встроено-пристроенных производственных помещениях с отдельным входом, на отдельных этажах производственных зданий, профильных организаций при наличии отдельного входа, клинико-диагностические лаборатории в лечебно-профилактических организациях с отдельным входом.

      8. При проектировании объектов набор и площадь помещений определяется заданием на проектирование в соответствии с требованиями государственных нормативов в области архитектуры, градостроительства и строительства и в соответствии с приложением 1 к настоящим Санитарным правилам.

      9. Лаборатории, выполняющие микробиологические исследования имеют не менее двух входов: с санитарным пропускником для сотрудников и для доставки материала на исследование.

      Допускается получение материала для исследования через передаточное окно.

      10. Во внешнем ограждении не допускается наличие не запираемых дверей, ворот, калиток, а также проломов, повреждений.

      11. По периметру ограждения территории устанавливается освещение.

      12. Оконные проемы, витрины первого этажа лабораторий имеют прочность эквивалентную следующим параметрам:

      1) окна с обычным остеклением, дополнительно защищенным рольставнями из стального листа толщиной не менее 1 мм;

      2) окна с обычным остеклением, дополнительно защищенным металлическими решетками (раздвижными, распашными) или жалюзями соответствующей прочности;

      3) окна специальной конструкции с защитным остеклением, устойчивым к одиночному удару, выдерживающим 3 удара стального шара весом 4 кг, сброшенного с высоты 9,5 м и выше.

      13. Помещения лабораторий имеют конструктивное архитектурно-планировочное исполнение и оснащение техническими системами безопасности, в совокупности обеспечивающими защиту от проникновения.

      14. На объектах, занятых проведением экспериментальных, диагностических и производственных работ, а также хранением ПБА I-II групп патогенности устанавливается пропускной режим.

      15. Работы с ядовитыми веществами проводятся в отдельных помещениях (комнатах) или в отдельном вытяжном шкафу.

      16. Окна, двери боксов и комнат закрываются наглухо. Форточки защищаются сеткой от насекомых. Двери в бокс и предбокс имеют обозреваемые окна.

      17. Планировка помещений микробиологических лабораторий исключает перекрест чистых и заразных потоков. На входной двери обозначается название лаборатории и знак "Биологическая опасность". На дверях помещений вывешиваются таблички с указанием их назначения.

      18. Регистратура и помещение для приема проб размещается при входе в лабораторию. При наличии в лаборатории пункта для забора материала предусматриваются раздельные туалеты для персонала и обследуемых лиц.

      19. Для работы с ПБА применяются БББ 2 класса защиты. Помещения, где проводится работа с ПБА, оборудуются бактерицидными облучателями.

      20. Поверхность пола, стен, потолка в лабораторных помещениях гладкая, без щелей, легко обрабатываемая, устойчивая к действию моющих и дезинфицирующих средств, не допускаются скользкие полы.

      21. Для лабораторий, проводящих только научно-исследовательские исследования с ПБА I-IV групп патогенности в БББ 2 допускается использование подвесных потолков.

      22. Края покрытий пола "заразных" помещений для работы с I-IV групп патогенности должны быть подняты. При наличии трапов пол имеет уклоны.

      23. В санитарно-гигиенической лаборатории пол покрывается кислотоупорным материалом.

      24. В радиологической лаборатории пол, потолок и стены покрываются слабосорбирующими материалами, стойкими к моющим средствам.

      25. В помещениях, в которых проводятся работы с огне – и взрывоопасными веществами, предусматриваются два выхода.

      Рабочие столы покрываются антикоррозийным, несгораемым материалом, для работы с кислотами и щелочами – с устройством бортиков.

      26. При реконструкции и ремонте лабораторий соблюдаются требования предусмотренные пунктами с 7 по 26 настоящих Санитарных правил.

Глава 3. Санитарно - эпидемиологические требования к водоснабжению, водоотведению, теплоснабжению, освещению и вентиляции, кондиционированию в лабораториях

      27. В лабораториях предусматриваются в исправном состоянии централизованное хозяйственно - питьевое, горячее водоснабжение, водоотведение, теплоснабжение.

      28. При отсутствии централизованной системы водоснабжения допускается использование воды из местных источников питьевого назначения с устройством внутреннего водопровода и водоотведения.

      29. Все боксы имеют предбокс, где устанавливаются раковины для мытья рук (рукомойники), в случае отсутствия допускается использование кожных антисептиков, зеркало и емкости с дезинфицирующими растворами.

      30. В лаборатории оборудуются раковины для мытья рук персонала и раковины или ванны для мытья посуды и инвентаря с подводкой холодной и горячей воды через смесители.

      31. При размещении лабораторий в неканализованной и частично канализованной местности предусматривается устройство местной канализации (ямы, септики). Прием сточных вод осуществляется в общую или раздельные подземные водонепроницаемые емкости, оснащенные крышками с гидравлическими затворами (сифонами), расположенные в хозяйственной зоне территории объекта, очистка которых проводится своевременно.

      32. При отсутствии централизованного источника теплоснабжения предусматривается автономная котельная, работающая на жидком, твердом, газообразном топливе.

      33. Естественное и искусственное освещение помещений определяется в соответствии с государственными нормативами в области архитектуры, градостроительства и строительства.

      Рабочие помещения обеспечиваются защитой рабочих столов и оптики от прямого попадания прямого солнечного света путем использования светозащитных устройств из материала, устойчивого к дезинфектантам.

      34. В помещении, где проводится работа с люминесцентным микроскопом, фото комнате, в душевых, санитарных узлах и складских помещениях не предусматривается естественное освещение.

      35. Лаборатория оборудуется приточно-вытяжной вентиляцией с искусственным побуждением и отдельными (автономными) вентиляционными устройствами для отсоса воздуха из вытяжных шкафов, помещения заразной зоны лаборатории оборудуются приточно-вытяжной вентиляцией с искусственным побуждением и фильтрами тонкой очистки на выходе, для лабораторий районного уровня допускается вентиляция с механическим побуждением.

      36. Вытяжные шкафы, в которых ведутся работы с веществами, выделяющими вредные и горючие пары и газы, оборудуются верхними и нижними отсосами и бортиками, предотвращающими стекание жидкости на пол.

      37. Вытяжные устройства обеспечивают скорость всасывания воздуха в открытых в створах шкафа.

      38. Выключатели вентиляции вытяжных шкафов и БББ располагаются вблизи них, розетки для включения приборов, располагающихся в вытяжных шкафах и БББ – на наружной панели, газовые краны – у передних бортов, штепсельные розетки – на торцевой стороне рабочего стола вне вытяжного шкафа или БББ.

      39. Створки (дверцы) вытяжных шкафов во время работы закрываются с небольшим зазором внизу. Приподнятые створки прочно укрепляются приспособлениями, исключающими их падение.

      40. В лабораториях создаются оптимальные микроклиматические условия (температура, скорость движения воздуха и относительная влажность воздуха), в соответствии с установленными требованиями санитарных правил, гигиенических нормативов согласно пункту 6 статьи 144 и статьи 145 Кодекса (далее – документы нормирования).

      41. В зданиях, расположенных в районах третьей и четвертой климатических зон, в летний период устанавливаются кондиционеры, в микробиологических лабораториях дополнительно дезары. При работе с зараженным материалом кондиционер выключается. Фильтрующие элементы кондиционеров периодически (не реже 1 раза в три месяца) подвергаются очистке от механических частиц и дезинфекции.

Глава 4. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы в микробиологических лабораториях

      42. Лаборатории микробиологические (бактериологические, вирусологические, паразитологические), независимо от форм собственности имеют разрешение соответствующей комиссии по контролю за соблюдением требований биологической безопасности на работу с микроорганизмами I-IV групп патогенности и гельминтами согласно приложению 2 к настоящим Санитарным правилам.

      43. Исследования по обнаружению в крови людей антигенов (без накопления возбудителя), антител к ним и диагностика молекулярно-генетическими методами (без накопления возбудителя) по детекции в клиническом материале возбудителей бруцеллеза, вируса иммунодефицита человека (ВИЧ), парентеральных вирусных гепатитов В и С, допускается проводить в лабораториях, имеющих условия на работу с микроорганизмами III-IV группы патогенности.

      44. При поступлении на работу проводится инструктаж по технике безопасности в соответствии с Правилами и сроками проведения обучения, инструктирования и проверок знаний по вопросам безопасности и охраны труда работников, утвержденными приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 25 декабря 2015 года № 1019 (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 12665).

      45. В лабораториях выполняются требования системы контроля качества исследований, которые указаны в документах нормирования.

      46. В помещениях лаборатории не допускается:

      1) работать без специальной одежды;

      2) проводить работы при неисправной вентиляции;

      3) хранить и применять реактивы без этикеток;

      4) хранить запасы ядовитых, взрывоопасных веществ и растворов на рабочих местах и стеллажах.

      47. При работе с газообразными веществами, находящимися в баллонах под давлением, не допускается:

      1) быстро открывать вентили баллона;

      2) применять для баллона с кислородом редуктор, не имеющий надпись "Кислород";

      3) хранить их в рабочем помещении.

      48. Створки вытяжных шкафов во время работы закрываются, приподнятые створки прочно укрепляются приспособлениями.

      49. Нагревание легковоспламеняющихся жидкостей до 100°С проводится на водяных банях, свыше 100°С - на масляных банях. Не допускается опускать колбу с легко воспламеняющейся жидкостью в горячую воду без предварительного постепенного подогрева.

      50. При работе со стеклянными приборами следует:

      1) нагретый сосуд закрывать притертой пробкой после его охлаждения;

      2) при работе со стеклянными трубками или термометрами в просверленной пробке, последнюю не упирать в ладонь, а держать за боковые стороны;

      3) при сборе стеклянных приборов или соединений отдельных их частей с помощью каучука – защищать руки полотенцем, при разламывании стеклянных трубок придерживать трубку около надпила.

      51. Работы, при проведении которых, стеклянные приборы подвергаются перегреву или его поломке, выполняются в вытяжных шкафах в очках, перчатках и резиновом фартуке.

      52. Сосуды со спиртом, бензолом, ацетоном, бромом, йодом закрываются стеклянными притертыми пробками, со щелочами – закручивающимися крышками.

      53. При переливании жидкостей (кроме жидкостей, содержащих возбудителей инфекционных заболеваний) необходимо пользоваться воронкой.

      54. Мытье рук осуществляется путем подачи жидкого мыла с диспенсора и высушивание рук производится разовыми бумажными полотенцами.

      55. Лаборатории обеспечиваются аптечками на случай экстренной помощи и на случай аварий. При проведении работ с ботулиническим токсином лаборатории имеют антитоксические сыворотки.

      56. Сотрудники лабораторий обеспечиваются специальной одеждой и средствами индивидуальной защиты.

      57. В зависимости от выполняемой работы с микроорганизмами I-IV группы патогенности используются следующие типы защитных костюмов:

      1) I типа – пижама или комбинезон, медицинские тапочки, медицинская шапочка, большая косынка (капюшон), противочумный халат, респиратор-капюшон положительного давления, ватно-марлевая маска (противопылевой респиратор, фильтрующий или кислородно-изолирующий противогаз), очки, резиновые перчатки, полотенце, носки, тапочки, сапоги резиновые;

      2) II типа – пижама или комбинезон, медицинские тапочки, медицинская шапочка, большая косынка (капюшон), противочумный халат, ватно-марлевая маска, резиновые перчатки, полотенце, носки, тапочки, сапоги резиновые;

      3) III типа – пижама, медицинская шапочка, большая косынка, противочумный халат, резиновые перчатки, полотенце, носки, тапочки, галоши;

      4) IV типа – пижама, шапочка (малая косынка), противочумный халат (хирургический), носки, тапочки.

      58. Комбинезоны и пижамы должны быть спереди с глухой застежкой.

      59. Противочумный халат хирургического типа, но значительно длиннее (до нижней трети голени), при этом полы глубоко заходят одна на другую, пояс и завязки у ворота состоят из двух частей, пришитых каждая к отдельному полю, для завязывания рукавов предусматривается одна длинная тесемка.

      60. Применяется противочумная косынка размером 90х90х125 см.

      61. Применяется ватно-марлевая маска из куска марли длиной 125 см и шириной 50 см с ровным пластом ваты длиной 25 см, шириной 17 см. Края куска марли заворачивают внахлест. Допускается применение фильтрующих средств индивидуальной защиты органов дыхания (в том числе противоаэрозольные), с изолирующей лицевой частью.

      62. Очки применяют "летные" с широким, плотно прилегающим краем, изогнутыми стеклами или конструкции, обеспечивающий их герметичность. Допускается использование средств индивидуальной защиты глаз (очки защитные) от химических и биологических факторов с изолирующей лицевой частью.

      63. Противочумный костюм надевают до входа в помещение, где работают с заразным материалом в следующей последовательности: пижама (комбинезон), носки, тапочки, медицинская шапочка, капюшон (большая косынка), противочумный халат и сапоги. Тесемки у ворота халата и пояс халата завязывают спереди на левой стороне обязательно петлей, после чего закрепляют тесемки на рукавах. Респиратор (маска) закрывает рот и нос, верхние тесемки маски завязывают петлей на затылке, нижние на темени, по бокам крыльев носа закладывают ватные тампоны. Очки хорошо пригнаны и проверены на отсутствие фильтрации воздуха.

      64. Для обеззараживания костюма предусматриваются отдельные емкости с дезинфицирующим раствором для обработки: сапог или галош, рук в перчатках в процессе снятия костюма, ватно-марлевых масок, халата, косынки (капюшона), полотенца, перчаток, очки погружаются в 70° спирт.

      65. При обеззараживании автоклавированием, кипячением или в дезинфицирующей камере, костюм складывают соответственно в биксы, двойные мешки.

      66. Костюм снимают в следующем порядке, погружая руки в перчатках в дезинфицирующий раствор после снятия каждой части костюма:

      1) сапоги или галоши протирают сверху вниз тампонами, обильно смоченными дезинфицирующим раствором, вынимают полотенце;

      2) снимают нарукавники и вторую пару перчаток, если они были необходимы при работе;

      3) снимают сапоги;

      4) протирают ватным тампоном, смоченным дезинфицирующим раствором, фартук, снимают, складывая наружной стороной внутрь;

      5) снимают очки, оттягивая их двумя руками вперед, вверх и назад за голову;

      6) ватно-марлевую маску развязывают и снимают, не касаясь лица наружной ее стороной;

      7) снимают перчатки (при подозрении на нарушение целостности перчаток их проверяют в дезинфицирующем растворе, (но не воздухом);

      8) после снятия защитного костюма руки обрабатываются 70° спиртом, затем тщательно моют с мылом;

      9) развязывают завязки ворота халата, пояс и опустив верхний край перчаток, развязывают завязки рукавов, снимают халат, заворачивая наружную часть его внутрь;

      10) снимают косынку, осторожно собирая все концы ее в одну руку на затылке.

      67. Микробиологическая лаборатория для проведения работы с материалом, зараженным или вероятным на зараженность микроорганизмами III-IV групп патогенности, имеет "заразную" и "чистую" зоны. На границе "чистой" и "заразной" зон, во вновь строящихся или реконструируемых лабораториях, предусматривается устройство санитарных пропускников.

      68. До начала работы помещение лабораторий убирают влажным способом, в "чистой" зоне с применением моющих средств, в "заразной" зоне с применением моющих средств и дезинфектантов, облучают бактерицидными облучателями в течение 30-60 минут при мощности 2,5 ватт на 1 кубический метр (далее – м3). После окончания работы столы, приборы, оборудование, пол, БББ протирают с применением дезинфицирующего раствора. Уборочный инвентарь имеет маркировку отдельно для "чистой" и "заразной" зон.

      69. Доставка инфекционного материала и перенос его из одной лаборатории в другую на территории организации (лаборатории) осуществляется в металлической, герметично закрытой посуде (биксе, баках, сумках-холодильниках, контейнерах). Доставляемые емкости с жидкими материалами закрываются пробками, исключающими выливание содержимого во время транспортирования. При распаковке материала биксы, контейнеры и пробирки обтирают дезинфицирующим раствором и ставятся на металлические подносы.

      70. Перенос инфекционного материала из бокса в бокс или автоклавную проводится в металлических биксах или баках, контейнерах.

      71. При посеве инфекционного материала на пробирках, чашках, флаконах указываются надписи с названием материала, номером анализа, датами посева и регистрационным номером.

      72. Жидкие среды, содержащие возбудителей инфекционных заболеваний, набираются с помощью автоматической пипетки или одноразовых стерильных пипеток. Перед использованием посуда, пипетки, оборудование, шприцы проверяются на целостность и исправность.

      73. Вскрытие ампул с высушенными микроорганизмами проводится в настольных боксах, над кюветой с дезинфицирующим раствором. Конец надрезанной ампулы накрывается трехслойной марлевой салфеткой, смоченной дезинфицирующим раствором и обламывается пинцетом. Вскрытая ампула оставляется накрытой той же салфеткой в течение одной-двух минут, с последующим погружением салфетки в дезинфицирующий раствор, после чего ампула накрывается стерильным тампоном.

      74. В лабораториях не допускается:

      1) работать с живыми вакцинами в помещении, где проводятся исследования инфекционного материала;

      2) проводить экспериментальные работы с вирулентными антибиотикоустойчивыми микроорганизмами при отсутствии в микробиологической лаборатории лекарственных препаратов, к которым чувствительны исследуемые микроорганизмы;

      3) оставлять без присмотра зажженные горелки и другие нагревательные приборы, работать на горелках с неисправными кранами, держать вблизи них воспламеняющиеся вещества;

      4) убирать пролитые огнеопасные жидкости при зажженных горелках и включенных электронагревательных приборах;

      5) во время работы открывать дверь бокса.

      75. Отработанный материал (рабочие посевы, биологический материал от больных, трупы грызунов, лабораторных животных, гнездовой материал) обеззараживают. Оставлять на рабочих столах нефиксированные мазки, лабораторную посуду с инфекционным материалом после завершения работы не допускается.

      76. Оттаивание холодильников после хранения заразного материала совмещается с их дезинфекцией. Конденсационные воды подлежат обеззараживанию.

      77. Перед началом работы в БББ включается вытяжная вентиляция. Загрузка материала производится при отрицательном давлении. БББ устанавливаются в месте, удаленном от проходов и разного рода воздушных потоков.

      78. Сосуды, работающие под давлением, маркируются.

      79. При эксплуатации автоклавов и термостатов выполняются следующие требования:

      1) сдавать под расписку лицу, работающему на автоклаве, имеющий доступ к работе с оборудованием, работающим под давлением опломбированные баки и другую посуду с заразным материалом, если этим заняты два и более работника;

      2) вести журнал (в произвольной форме) контроля работы автоклава;

      3) не ставить в термостат легковоспламеняющиеся вещества;

      4) не снимать предохранительные колпаки от регулирующих устройств.

      80. Работа в БББ организуется в направлении от чистой зоны к заразной зоне. Внутренние поверхности БББ обрабатываются антикоррозийными дезинфицирующими средствами, разрешенными к применению в Республике Казахстан. Необходимо проводить ежегодный контроль эффективности работы фильтров в БББ.

      81. В комнатах, где проводится ИФА обработка столов, приборов, оборудования проводится 70⁰ этиловым спиртом, ИФА исследования, при проведении ПЦР - с использованием 70⁰ этилового спирта (до и после работы) и дезинфекционными средствами, разрешенными к применению для этих целей, в соответствии с инструкцией производителя.

      82. При проведении исследований у животных по индикации вирусов соблюдаются следующие условия:

      1) заражение и вскрытие лабораторных животных, содержание инфицированных животных, центрифугирование, сушка, операции с вероятным образованием аэрозоля, заражение культуры клеток и куриных эмбрионов, приготовление суспензий, работа с лиофилизированными ПБА, работа по ведению коллекционных штаммов проводится в боксированных помещениях заразной зоны лаборатории в БББ;

      2) емкости с ПБА помещаются на поднос или лоток, покрытый многослойной салфеткой, смоченной дезинфицирующим раствором;

      3) серологические исследования с живыми вирусами, приготовление различных первичных и перевиваемых линий культур ткани, первичная обработка клинического материала проводятся в БББ.

      83. Микробиологическая лаборатория для проведения работы с материалом, зараженным или вероятным на зараженность микроорганизмами I-II групп патогенности, имеют заразную, условно-чистую, чистую зоны. На границе "чистой" и "заразной" зон, во вновь строящихся или реконструируемых лабораториях, предусматривается устройство санитарных пропускников.

      84. В конце рабочего дня термостаты, холодильники, шкафы, где хранятся патогены I-II группы, пломбируются, двери производственных помещений закрываются на замок.

      85. При проведении работ с возбудителями I-II группы патогенности, соблюдается следующее:

      1) посуда, применяемая при работе с членистоногими, дезинфицируется кипячением, отходы заливаются дезинфицирующим раствором или сжигаются. Инструменты кипятятся или обжигаются на огне. Бязевые мешочки обеззараживаются кипячением в водно-мыльном растворе в течение 30 минут;

      2) разбор погадок хищных птиц и экскрементов зверьков проводится после 12-18 часового их содержания в 1% растворе формалина;

      3) насекомые и клещи содержатся в специальном помещении (инсектарии) в садках или банках, исключающих их рассеивание. Блох, добытых для пополнения инсектария, содержат в отдельных банках до появления молодых, не пивших кровь особей;

      4) после окончания работы рабочие столы обрабатываются дезинфицирующим раствором, руки - 70о спиртом.

      5) у входа в помещение, где проводится работа с зараженными животными, устраивают пороги высотой 30 см, у дверей бактериологических боксов, помещений для серологических и экспресс исследований кладутся коврики, смоченные дезинфицирующим раствором;

      6) герметичность лабораторных помещений;

      7) лицам, работающим с материалом, вероятным на зараженность возбудителями I группы патогенности, в конце рабочего дня проводится термометрия температуры тела;

      8) животные, зараженные материалом вероятным на инфицированность микроорганизмами I-II групп патогенности, содержатся отдельно от остальных животных;

      9) все работы, связанные с приемом и первичной обработкой биологического материала от людей, грызунов, эктопаразитов, проб внешней среды, зараженных животных и их исследование на возбудителей I-II группы патогенности проводятся в заразном блоке с использованием защитного костюма I-II типа;

      10) исследования с возбудителями сапа и мелиоидоза проводятся в защитном костюме II типа, резиновых перчатках, ватно-марлевой маске и защитных очках. По окончанию работы в предбоксах заразного отделения защитные костюмы снимаются и обеззараживаются;

      11) выходить из помещений лаборатории в защитной одежде и вызывать сотрудника из помещения в период его работы с заразным или вероятным на зараженность материалом не допускается;

      12) при работе с возбудителем сибирской язвы, по завершению исследований, проводится обследование помещения и оборудования на обсемененность данным возбудителем.

      86. При микробиологической лаборатории, проводящей работу с возбудителями I группы патогенности, предусматривается изолятор для сотрудников на случай обнаружения у них симптомов вероятных на заболевание и лиц, допустивших аварию.

      Изолятор обеспечивается запасом основных и резервных специфических лекарственных препаратов, противошоковых медикаментов и дезинфицирующих средств.

      87. В виварии и инсектарии регистрация движения позвоночных и членистоногих ведется в специальном пронумерованном и прошнурованном журнале (в произвольной форме) с указанием места и даты вылова, результатов исследования и карантина.

      88. Помещения вивария и инсектария по окончанию рабочего дня опечатываются.

      89. Исследования сывороток крови людей на обнаружение антигена или определение антител к возбудителям I-II группы патогенности проводятся в отдельном боксе или в БББ с использованием диагностикумов, не содержащих живых микроорганизмов.

      Отделение сыворотки крови центрифугированием проводят в боксе или БББ.

      90. Работа с микроорганизмами I группы патогенности проводится в специально предназначенных лабораториях, оснащенных системой сообщающихся между собой боксов. В помещении заразной зоны устанавливается проходной автоклав с автоматической блокировкой дверей.

      91. При работе с материалом, зараженным или вероятным на зараженность вирусами I-II групп патогенности, персонал использует противочумный костюм II типа, заражение животных, эктопаразитов, центрифугирование и вакуумное высушивание биологического материала проводят в защитном костюме I типа.

      Вскрытие ампул с высушенной культурой риккетсий, гомогенизацию биомассы риккетсий осуществляют в БББ в защитном костюме II типа.

      92. Для проведения исследований методом ПЦР соблюдается следующее:

      1) каждая зона имеет свой набор мебели, холодильников/морозильников, лабораторного оборудования, реагентов, автоматических пипеток (дозаторов), наконечников, пластиковой и стеклянной посуды, защитной одежды, обуви, одноразовых перчаток без талька, уборочного инвентаря и другого расходного материала, используемых только в данной комнате;

      2) перенос оборудования, расходных материалов, реактивов, перчаток, халатов из одного помещения в другое не допускается;

      3) вся работа по ПЦР проводится в одноразовых перчатках без талька, которыми обеспечивается каждый этап работы;

      4) отделка всех помещении для проведения ПЦР проводится материалом, устойчивым к действию моющих и дезинфицирующих средств;

      5) во всех помещениях устанавливают бактерицидные облучатели;

      6) при проведении детекции методом электрофореза данный этап обслуживается отдельным персоналом;

      7) условия хранения реагентов для проведения всех этапов ПЦР соответствуют требованиям инструкции от производителя по применению реагентов. Клинические образцы хранятся отдельно от реагентов;

      8) этапы пробоподготовки и приготовления реакционной смеси проводятся в БББ;

      9) окна закрываются плотно.

      93. Для проведения исследований методом ИФА соблюдается следующее:

      1) повторное использование одноразовых наконечников и посуды, перенос оборудования, расходных материалов, реактивов, перчаток, халатов из помещения в другое помещение не допускается;

      2) для удаления мелких капель отмывочного раствора используется одноразовая фильтровальная бумага;

      3) оптимальная температура в помещении для ИФА поддерживается в пределах плюс 18ºС - 22ºС, относительная влажность от 40 % до 70 %, если иное не предусмотрено методикой исследования, необходимо вести документацию с отметкой температурного режима и влажности.

      4) ежедневно, после работы обработка оборудования, дозаторов, штативов проводится 70⁰ этиловым спиртом, автоматический промыватель планшет промывается дистиллированной водой и один раз в неделю 70⁰ этиловым спиртом;

      5) инкубирование планшет вблизи нагревательных приборов не допускается;

      6) температура термостата контролируется ежедневно.

      94. За 15 минут до начала работы в боксе включаются бактерицидные облучатели и вытяжная система вентиляции. При загрузке бокса вентиляция выключается. В случае отсутствия во время работы в боксе отсоса воздуха, работа немедленно прекращается. Не реже одного раза в квартал проводятся бактериологические исследования воздуха бокса, один раз в месяц - контроль работы фильтра;

      95. Манипуляции с культурами мицелиальной фазы, изучение выживаемости грибов во всех фазах проводятся в БББ.

      96. Посевы мицелиальных культур в боксах делаются после предварительного внесения в пробирки и матрацы с физиологическим раствором или бульоном. При смывах культур жидкость в матрацы вносится через пробирки шприцом с длинной иглой. Посевы инкубируются в металлических емкостях.

      97. При работе с мицелиальными фазами грибов матрацы, пробирки с посевами вне бокса не открываются. Просмотр посевов проводятся в боксах в костюме IV типа с ватно-марлевой маской. Работа с дрожжевыми фазами грибов проводятся в боксе в костюме IV типа с маской, серологические исследования – в костюме IV типа.

      98. Перед подсчетом клеточных элементов суспензии грибов автоклавируются или добавляются формалин до 10% и выдерживаются в термостате 2 часа при температуре 37С.

      99. С целью получения антигенов, вакцин, выращенная грибница обеззараживается автоклавированием при 0,5 атмосфер в течение 30 минут или добавлением формалина до конечной концентрации 0,5%.

      100. При работе в БББ надеваются пижамы из хлопчатобумажной ткани, стерильные халаты, косынки, маски. Культивирование клеточных линий и работа с инфекционным материалом выполняются в одноразовых стерильных перчатках. Перчатки натягивать на манжеты рукавов, а не оставлять под ними. Для защиты рукавов одежды исследователя надевают прорезиненные нарукавники.

      101. В лаборатории центра по изучению синдрома приобретенного иммунодефицита (СПИД) предусматривается отдельное низкотемпературное (минус 40º С) холодильное оборудование для хранения образцов сывороток крови. Холодильное оборудование запирается на замок и опечатывается.

      102. Емкости с ПБА помещаются на поднос или лоток, покрытый многослойной салфеткой, смоченной дезинфицирующим раствором.

      103. При исследовании сывороток крови людей на обнаружение антигена или определение антител к возбудителям II группы патогенности соблюдаются следующие условия:

      1) работа проводится в отдельном помещении (комната, бокс);

      2) используются неинфекционные (не содержащие живого возбудителя) антигены (диагностикумы);

      3) отделение сыворотки крови центрифугированием проводится в боксе или БББ. При использовании вакуумных систем забора крови отделение сыворотки крови центрифугированием осуществляется с использованием центрифужных стаканов с герметично закрывающимися крышками без использования боксов или БББ.

      104. Работа с вирусами I-II групп патогенности проводится в специально предназначенных лабораториях, где все исследования проводятся в БББ. В помещении заразной зоны устанавливаются проходной автоклав с автоматической блокировкой дверей.

      105. Вход в заразную зону осуществляется через санитарный пропускник с душевой или шлюз, где одевается защитная одежда. Во время работы в шлюзе включается бактерицидный облучатель.

      106. Входные двери в шлюзы самозакрывающиеся и снабжены замками. Во время работы двери помещений заразной зоны закрыты.

      107. Хранение биологического материала осуществляется в герметичных, выдерживающих низкие температуры, небьющихся контейнерах, которые помещаются в низкотемпературные шкафы или сосуды с жидким азотом.

      108. Перенос биологического материала между технологическими линиями, в хранилища проводится в герметично закрывающихся влагонепроницаемых контейнерах, подвергающихся обеззараживанию.

      109. При работе персонал использует противочумный костюм II типа, заражение куриных эмбрионов, животных, эктопаразитов, центрифугирование и вакуумное высушивание биологического материала проводятся в защитном костюме I типа.

      110. Бактериологические лаборатории оборудуются мебелью светлых тонов, не допускается оборудовать мебелью не устойчивой к действию химических реагентов, моющих и дезинфицирующих средств. На внутренних и наружных поверхностях мебели не допускаются щели и пазы, затрудняющие обработку.

      111. В вирусологических лабораториях боксах заразной зоны лаборатории (или в БББ) проводится:

      1) заражение и вскрытие животных;

      2) заражение культуры клеток и куриных эмбрионов;

      3) приготовление суспензий;

      4) содержание инфицированных животных;

      5) работа по ведению коллекционных штаммов;

      6) работа с лиофилизированными ПБА;

      7) центрифугирование, сушка, операции с вероятным образованием аэрозоля;

      112. В паразитологических лабораториях материал, вероятный на содержание стробил, онкосфер, яиц, личинок, особей взрослых гельминтов и простейших кишечника доставляется в стеклянной или пластиковой посуде с плотно закрывающимися крышками.

      113. Подготовка и исследования на наличие гельминтов, простейших кишечника методом копроовоскопии, обогащения и перианального соскоба проводятся в вытяжном шкафу. Лабораторная посуда для исследования с применением методов обогащения устанавливается в кюветах. Препараты, приготовленные для исследования, помещаются на специальные подносы, под предметные стекла с мазками подкладывают стекла больших размеров.

      114. Все манипуляции с исследуемым материалом, посудой, оборудованием проводятся в резиновых перчатках.

      115. Использованные пипетки, пробирки, капилляры, предметные и покровные стекла дезинфицируются.

      116. Материал, вероятный на зараженность гельминтами хранится в отдельном холодильнике, который в конце рабочего дня опечатывается.

      117. Серологические исследования с живыми вирусами, приготовление различных линий культур ткани первичных и перевиваемых, первичная обработка клинического материала проводится в БББ.

      118. При каждой организации, проводящей работу с возбудителями I групп патогенности, оборудуется изолятор для сотрудников на случай обнаружения у них симптомов вероятных на заболевание и допустивших аварию.

      119. В изоляторе предусматривается запас основных и резервных специфических лекарственных препаратов, медикаментов для оказания помощи по жизненным показаниям (кардиологических, противошоковых, антидотов) и дезинфицирующих средств.

      120. При авариях во время работы с инфекционным материалом, ее немедленно прекращают и включают аварийную сигнализацию.

      121. В случае возникновения аварии с разбрызгиванием инфекционного материала, вся проводящаяся работа в комнате прекращается. Защитную одежду (начиная с косынки или шлема) погружают в дезинфицирующий раствор или помещают в бикс (бак) для автоклавирования. В глаза, нос закапывают растворы антибиотиков, к которым чувствителен возбудитель. В случае аварии, при работе с возбудителями глубоких микозов, в глаза и нос закапывают 1% борную кислоту, рот и горло прополаскивают 70° этиловым спиртом.

      122. При аварии с ботулиническим токсином глаза и рот промывают водой и антитоксической сывороткой, разведенной до 10 международных единиц в 1 миллилитре. При попадании ботулинического токсина на открытые участки кожи смывают его большим количеством воды с мылом.

      123. При аварии, произошедшей при работе с неизвестным возбудителем, проводится профилактическое лечение антибиотиками широкого спектра действия.

      124. При аварии, произошедшей без разбрызгивания биологического материала, накладывают тампон (салфетку) с дезинфицирующим раствором на место соприкосновения биологического материала с поверхностью оборудования.

      125. При аварии, произошедшей в боксе (или БББ) – прекращают работу, на место попадания материала накладывают салфетки, обильно смоченные дезинфицирующим раствором. В боксе включают на 30 минут бактерицидные облучатели, включают аварийную сигнализацию, затем проводят дезинфекцию. Вытяжная вентиляция во время аварии и дезинфекции остается включенной.

      126. При аварии, произошедшей с ранением или другим нарушением целостности кожных покровов:

      1) при работе с ВИЧ, пострадавшему не позднее 72 часов назначается профилактическая антиретровирусная терапия (АРВТ) и устанавливается наблюдение в течение 3 месяцев после "аварийной ситуации". Пострадавший предупреждается о возможности им распространения инфекции. В случае отрицательных анализов на ВИЧ через 1 месяц, 3 месяца после "аварийной ситуации" наблюдение прекращают;

      2) после снятия перчаток или других средств индивидуальной защиты немедленно вымыть руки водой с мылом. При попадании крови или другого потенциально инфицированного материала на кожу немедленно вымыть руки и загрязненные участки водой с мылом, при попадании на слизистые оболочки — немедленно промыть их водой. Мыть руки с мылом под проточной водой. Если проточной воды нет, использовать для рук антисептический раствор с 70° спиртом;

      3) при работе с возбудителем сибирской язвы место ранения тщательно промывают водой с мылом и смазывают йодом, без применения дезинфицирующих растворов;

      4) при аварии с возбудителями глубоких микозов место ранения обрабатывают соответствующим дезинфицирующим раствором, моют водой с мылом, смазывают йодом;

      5) при работе с вирусами I-II групп патогенности, кровь выдавливают в сухую стерильную салфетку и обрабатывают рану йодом без применения дезинфицирующего раствора.

      127. При аварии, произошедшей при транспортировке материала (в автоклавную и между подразделениями), персонал, оставив на местах переносимые емкости, покидает опасную зону и сообщает о случившемся руководителю подразделения. Лица, допустившие аварию, проходят санитарную обработку. Обработка помещения при аварии проводится в противочумном костюме I-типа.

Глава 6. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы санитарно-гигиенической лаборатории

      128. В лабораториях используется специальная (неповрежденная) химическая посуда. Химическая посуда используется в сухом и чистом виде. Нерастворимые в воде органические вещества удаляются с посуды органическим растворителем.

      Для очистки посуды химическими методами применяются хромовая смесь, серная кислота и растворы щелочей. После тщательной очистки и мытья посуда высушивается в сушильном шкафу.

      129. При проведении работ по сборке приборов из стекломатериалов соблюдается следующее:

      1) стеклянные трубки небольшого диаметра ломаются после надрезки их пилкой для резки стекла;

      2) для облегчения сборки концы стеклянных трубок оплавляются и смачиваются водой или глицерином;

      3) в случае травмы (порезов) при работе со стеклянной посудой осколки стекла удаляются из раны, попавшее химическое вещество нейтрализуется или снимается с кожи тампоном, смоченным соответствующим раствором или водой.

      130. При работе на оборудовании соблюдаются следующие требования:

      1) применение плоскодонных колб для работы под вакуумом, а также при температуре выше плюс 100 °С не допускается;

      2) для отсасывания под вакуумом используются колбы, изготовленные из толстого стекла. Тонкостенные сосуды, не имеющие шаровой формы, не допускается ставить под вакуум. Сосуды, предназначенные для работ под вакуумом, предварительно испытываются на максимальное разрежение. Перед испытанием сосуд обертывается металлической сеткой;

      3) не допускается использовать собранный прибор без предварительной проверки его исправности и оставлять действующий прибор без присмотра;

      4) тонкостенный сосуд при закрытии пробкой удерживается за верхнюю часть горла как можно ближе к пробке. Нагретый сосуд не допускается закрывать притертой пробкой до охлаждения;

      5) при перегонке веществ с температурой кипения выше плюс 150 °С, применяется холодильник с воздушным охлаждением;

      6) работа с синильной кислотой и ее солями, диметилсульфатом, сулемой, фосгеном, хлором, бромом, окислами азота, диазометаном, сероводородом выполняются в вытяжном шкафу с использованием резиновых перчаток и, при необходимости, респиратора (противогаза);

      7) при работе с азидом натрия, металлическим калием и натрием не допускается контакт с водой;

      8) реакции с металлическим натрием или калием проводятся с использованием воздушной или масляной бани. Не допускается соединять не растворенные галоидные соединения жирного ряда с диметилсульфоксидом, металлическим натрием и металлическим калием;

      9) при нагреве реакционной смеси до кипения используются круглодонные термостойкие колбы, для перегонки жидкостей специальные круглодонные колбы;

      10) при нагреве жидкости в пробирке или колбе, сосуд удерживается специальным держателем так, чтобы отверстие было направлено в сторону от работающего;

      11) при работе холодильников с водяным охлаждением контролируется непрерывность тока воды;

      12) удаление перекисей производится встряхиванием с водным раствором сульфата железа;

      13) слив эфира, эфирных растворов и прочих легковоспламеняющихся веществ проводится в специальные склянки в вытяжном шкафу, с последующим сливом в отдельную посуду.

      Не допускается их выливать в водопроводные раковины или сливные воронки.

      131. Отгонка растворителей (эфир, спирт, бензол, толуол) производится предварительно на водоструйном насосе с последующим использованием масляного вакуум-насоса. Перед включением вакуум-насоса содержимое колбы охлаждается. Подогревание перегонной колбы в вакуум-установке производится после достижения разрежения в приборе.

      132. При перегонке на открытом пламени газовой горелки нагрев поверхности дна колбы производится равномерно.

      После перегонки на вакуум – установке и охлаждения колбы, кран манометра перекрывается, отсоединяется насос от системы и мотор выключается.

      133. Работа с ядовитыми веществами (органические и минеральные кислоты, кислород, азот, галоидсодержащие соединения, соединения мышьяка, фосфора и других ядовитых металлов и неметаллов) проводится обученным персоналом с соблюдением мер предосторожности.

      134. Ядовитые вещества используемые в лаборатории, хранятся в специально отведенном месте в шкафу или железном ящике под замком и пломбой. Сосуды с ядовитыми веществами имеют четкие и яркие этикетки с надписью "Яд" и названием вещества.

      135. Емкости, содержащие огнеопасные и взрывоопасные вещества и содержащие ядовитые вещества в рабочих помещениях хранятся в дозах, необходимых для работы в течение рабочего дня.

      136. При работе с ядовитыми веществами используются сифон или специальные пипетки с резиновой грушей.

      Твердые ядовитые вещества измельчаются в закрытых ступках и взвешиваются в посуде под тягой. Работа проводится в респираторе.

      137. Нагревание ядовитых веществ допускается в круглодонных колбах на масляных, песчаных, водяных банях, электроплитках с закрытой спиралью. Применение открытого пламени не допускается.

      138. Пролитая на пол или стол ядовитая жидкость дезактивируется.

      Фильтры и бумага, использованные при работе с ядовитыми веществами собираются в отдельную тару, и уничтожаются в газовых печах или камерах.

      139. По окончании работы с ядовитыми газами приборы обезвреживаются путем продувания инертным газом или заполнения водой.

      140. Легко воспламеняющиеся горючие жидкости (за исключением имеющих низкую температуру кипения) хранятся в толстостенных склянках или банках с притертыми пробками емкостью не более 2 литров. При большей емкости тара снабжается герметичными металлическими футлярами.

      141. Банки с горючими легковоспламеняющимися веществами помещаются в специальный металлический ящик с плотно закрывающейся крышкой, стенки и дно которого выкладываются асбестом. На дно насыпается слой песка толщиной 10 мм. На внутренней стороне крышки ящика делается четкая надпись с наименованием вещества.

      Ящик устанавливается на полу вдали от проходов и от нагревательных приборов, с удобным подходом к нему.

      142. Диэтиловый (серный) эфир хранится изолированно от других веществ в холодном и темном помещении. Эфир со сроком изготовления более года проверяется на наличие пероксидов. Раствор, содержащий пероксиды, уничтожается или подвергается перегонке. Доставка легковоспламеняющихся и горючих жидкостей со склада в лабораторию производится в закрытой небьющейся или стеклянной посуде, помещенной в футляр.

      143. Оборудование с использованием сжатых газов (газовые хроматографы, хроматомассы, жидкостные хроматографы, атомно-абсорбционные спектрометры, анализаторы вольтамперометрические) (далее – оборудование) устанавливается на первом этаже или на других этажах при условии соблюдения мест отвода баллонов с газом. К работе на оборудовании допускаются лица, прошедшие специализацию (переподготовку) по работе с оборудованием.

      Газовые баллоны имеют маркировку и опознавательную окраску.

      144. Помещения для работы с огне – и взрывоопасными веществами оснащаются углекислотными огнетушителями и другими средствами пожаротушения.

      Все работы с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями производятся в вытяжном шкафу при работающей вентиляции и при выключенных электроприборах и газовых горелках. Вытяжные шкафы и рабочие столы обеспечивают коммуникациями для подвода холодной и горячей воды, сжатого воздуха, бытового газа, электроэнергии, для стока воды устанавливают раковины.

      145. Низкокипящие огнеопасные вещества перегоняются и нагреваются в круглодонных колбах, изготовленных из тугоплавкого стекла, на водяных и масляных банях.

      146. Нагрев сосудов с низкокипящими легковоспламеняющимися жидкостями на открытом огне и на электронагревательных приборах не допускается.

      Жидкости с более высокой температурой кипения нагреваются в колбонагревателях.

      При нагревании легковоспламеняющейся жидкости в количестве 0,5 л под прибор ставится кювета достаточной емкости для предотвращения разлива жидкости по столу в случае аварии.

      147. Вся аппаратура, применяемая для нагревания легковоспламеняющихся жидкостей, подвергается периодическим осмотрам для своевременного выявления неисправностей.

      148. Во избежание взрыва не допускается выпаривать диэтиловый эфир досуха.

      149. Сосуды, в которых проводились работы с горючими жидкостями, после окончания исследований промываются.

      Уничтожение отработанных горючих жидкостей 1-4 класса опасности проводится в соответствии Санитарными правилами "Санитарно-эпидемиологические требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления", утвержденными приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 28 февраля 2015 года № 176 (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10936).

      150. При случайных проливах огнеопасных жидкостей выключаются все горелки и нагревательные приборы, место разлива жидкости засыпается песком. Загрязненный песок собирается деревянной или пластмассовой лопаткой. Тушение воспламенившихся веществ водой не допускается.

      151. При загорании легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в вытяжном шкафу (под вытяжкой) вентилятор отключается.

      152. Для предупреждения ожогов при любых работах с кислотами и щелочами работающие в лаборатории пользуются предохранительными очками (с кожаной или резиновой оправой) и резиновыми перчатками, в отдельных случаях резиновым (прорезиненным) фартуком. Выполнение работ с кислотами и щелочами без предохранительных очков не допускается.

      Работа с концентрированными кислотами и испаряющимися щелочами выполняется в вытяжном шкафу.

      153. Бутыли с кислотами хранятся в корзинах или обрешетках, переносятся вдвоем или перевозятся на специальной тележке в герметичной таре.

      Из бутылей в мелкую тару кислоты и щелочи переливаются при помощи сифона или ручных насосов различных конструкций.

      154. Для приготовления растворов кислота вливается в воду медленно тонкой струей при непрерывном перемешивании. Лить воду в кислоту не допускается. Применение серной кислоты в вакуум – эксикаторах в качестве водопоглощающего средства не допускается.

      Концентрированные азотную, серную и соляную кислоты хранят в помещении лаборатории в толстостенной стеклянной посуде емкостью не более 2 л, в вытяжном шкафу, на стеклянных или фарфоровых поддонах. Склянки с дымящей азотной кислотой следует хранить в специальных ящиках из нержавеющей стали.

      155. При приготовлении растворов щелочь медленно добавляется к воде небольшими кусочками при непрерывном размешивании, кусочки щелочи берутся только щипцами. Большие куски едких щелочей, предварительно накрытые плотной материей, раскалываются на мелкие куски в специально отведенном месте.

      156. При разливе ртути проводятся мероприятия по демеркуризации. Пролитая ртуть собирается в вакуум пипеткой с ловушкой или используются склянки Тищенко, подключенные к вакуумному насосу, кисточки или пластины из меди. Загрязненные ртутью поверхности обрабатываются 1% раствором калия перманганата, подкисленным соляной кислотой.

      157. При ожогах кислотой пораженное место промывается обильным количеством воды, затем раствором гидрокарбоната натрия и смазывается мазью от ожогов, при ожогах щелочью большим количеством воды, затем обрабатывается 1% раствором уксусной кислоты и смазывается мазью от ожогов.

      158. При малейших признаках отравления пострадавший выносится (выводится) из загрязненного помещения на свежий воздух, укладывается на горизонтальную поверхность, освобождается от стягивающей его одежды, тепло укрывается.

      При отравлениях фосфором производится обильное промывание желудка водой. Не допускается прием молока.

      159. После работы с огне – и взрывоопасными веществами проводится уборка рабочего места, отключение приборов и аппаратов от источников воды, электроэнергии, бытового и сжатого газа.

      160. После окончания работы руки моются с мылом, рот прополаскивается водой, защитные очки подвергаются дезактивации.

      161. Загрязненные ядовитыми веществами специальная одежда и полотенца перед стиркой подвергаются дезактивации.

      162. К работе по эксплуатации электроустановок и электрооборудования допускаются сотрудники, прошедшие специализацию (переподготовку).

      163. Помещения для размещения лабораторных животных оборудуются шкафами для клеток, подключенными к системе вентиляции.

      164. В вивариях совместное содержание здоровых животных и животных, использованных в опыте, не допускается.

      165. Помещение затравочной камеры отделяется от остальных помещений и снабжается приточно-вытяжной вентиляцией и специальной вентиляцией в камерах.

      166. При проведении затравок животных в камерах подача изучаемого вещества начинается после окончания загрузки животных в камеру и тщательной герметизации последней.

      167. Каждый случай падежа или вынужденного забоя животных фиксируется в журнале (в произвольной форме).

      168. Доставка животных из вивария в лабораторию и обратно осуществляется в специальных продезинфицированных клетках. Крысы и мыши переносятся в тех же клетках, в которых они содержатся в виварии. Для предупреждения травматизма (царапин и укусов) все манипуляции с лабораторными животными производятся в специальных станках и в перчатках.

      169. При уходе за зараженными животными после чистки каждой клетки резиновые перчатки обезвреживаются, не снимая с рук, погружением в дезинфицирующий раствор.

      170. Сотрудники вивария обеспечиваются специальной одеждой (халаты, фартук, колпак, резиновые перчатки).

      171. В помещениях токсикологической лаборатории, где ведутся работы с токсичными веществами, не допускается прием пищи и курение.

Глава 7. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы в радиологической лаборатории

      172. К работе с источниками излучения (персонал группы А) допускаются лица, не моложе 18 лет, не имеющие медицинских противопоказаний.

      173. Радиологические лаборатории располагаются в отдельной части здания или на отдельных этажах, изолированно от других помещений. Выделяются общие помещения для приема, дозиметрического контроля и распределения проб. При работе с пробами высокой активности помещения лаборатории подразделяется на "грязную" и "чистую" зоны.

      174. В грязной зоне размещаются:

      1) помещение радиохимического исследования;

      2) помещение для подготовки, хранения и озоления проб;

      3) помещение для дезактивации посуды, контейнеров, оборудования, белья и специальной одежды.

      175. В чистой зоне размещаются:

      1) помещение для подготовки, хранения и озоления проб;

      2) помещение радиохимического исследования.

      176. Работы, связанные с возможностью радиоактивного загрязнения воздуха (операции с порошками, упаривание растворов, работа с эманирующими и летучими веществами) проводятся в вытяжных шкафах и на отдельных рабочих столах.

      177. Ограничение поступления радионуклидов в рабочие помещения и окружающую среду обеспечивается использованием системы статических (оборудование, стены и перекрытия помещений) и динамических (вентиляция и газоочистка) барьеров.

      178. Оборудование, инструменты и мебель закрепляются за помещениями каждой зоны и маркируются. Передача их из помещений одной зоны в другую допускается после радиационного контроля с заменой маркировки.

      179. Доступ посторонних лиц к приборам, в состав которых входят калибровочные закрытые источники излучения, и устройствам, генерирующим ионизирующее излучение, не допускается. В лаборатории обеспечивается сохранность источников ионизирующего излучения.

      180. Источники, радиоактивные вещества, жидкие растворы солей радия, запаянные в стеклянные ампулы, альфа и бета эталоны, поступающие в лабораторию, хранятся в сейфе.

      181. В радиологической лаборатории соблюдаются следующие условия:

      1) во всех помещениях ежедневно проводится влажная уборка.

      2) при работе с радиоактивными препаратами и загрязненными пробами используются манипуляторы, прикасаться к ним руками не допускается;

      3) манипуляции с радиоактивными веществами, с загрязненными пробами проводятся на легко дезактивируемых поверхностях;

      4) все работы с радиоактивно загрязненными пробами выполняются в перчатках, бахилах и специальной одежде;

      5) при работах с радиоактивными веществами используются лотки и поддоны, выполненные из слабосорбирующих материалов, покрытые пластикатовыми или полиэтиленовыми пленками, фильтровальной бумагой и другими материалами разового пользования;

      6) переливание, выпаривание, пересыпание радиоактивных веществ, загрязненных проб, а также другие операции, при которых в воздух поступают радиоактивные вещества, проводятся в вытяжных шкафах. Вентиляция в шкафах включается до начала работы.

      7) по окончании работы с радиоактивными веществами сотрудники тщательно промывают руки теплой водой с мылом, после чего проводится дозиметрическая проверка чистоты рук. При выходе из лаборатории снятые перчатки, бахилы, спецодежда направляются в специальную прачечную;

      182. После исследования проб с радиоактивным загрязнением все жидкие или твердые отходы собирают в специальную тару. Использованная лабораторная посуда тщательно промывается проточной водой и обрабатывается дезактивирующими растворами (5% раствор лимонной кислоты, 10% раствор соляной или азотной кислот, этиловым спиртом), затем снова промывается проточной водой. После тщательной очистки и мытья посуда высушивается в сушильном шкафу. Дезактивация посуды проводится под радиационным контролем.

      183. Радиоактивные вещества, пробы с повышенным содержанием радиоактивных веществ, при хранении которых возможно выделение радиоактивных газов, паров или аэрозолей, хранятся в вытяжных шкафах, боксах, камерах в закрытых сосудах, выполненных из несгораемых материалов.

      184. Стеклянные емкости, содержащие радиоактивные жидкости, помещаются в металлические или пластмассовые сосуды.

      185. Для дезактивации контейнеров, инструментов, посуды, оборудования выделяется специальное помещение. Дезактивация проводится под радиационным контролем.

      186. Для выдержки и временного хранения радиоактивных отходов выделяется специальное помещение.

      187. В грязной и чистой зонах проводится дозиметрический контроль рабочего места и индивидуальный дозиметрический контроль персонала с регистрацией результатов в журнале (в произвольной форме).

      При выявлении отклонений в состоянии здоровья, препятствующих продолжению работы с радиоактивными веществами, работники временно или на постоянно переводятся на работу вне контакта с источниками ионизирующего излучения.

      188. В лаборатории находится аварийный запас дезактивирующих средств.

Глава 9. Санитарно-эпидемиологические требования к хранению, и транспортировке материалов (микроорганизмов)

      189. Хранение биологического материала осуществляется в небьющихся, герметичных контейнерах, выдерживающих низкие температуры, помещенных в низкотемпературные шкафы или сосуды с жидким азотом.

      Перенос биологического материала между технологическими линиями или в хранилища проводится в герметично закрывающихся влагонепроницаемых контейнерах, подвергающихся обеззараживанию.

      190. Организации, лаборатории, имеющие разрешение режимной комиссии на работу с микроорганизмами I-IV групп патогенности могут иметь коллекции музейных культур, соответствующие разрешению режимной комиссии.

      191. Присвоенное коллекционному штамму обозначение (номер, код) не меняется при его передаче. В случае гибели (уничтожения) штамма не допускается его обозначение присваивать вновь поступившим штаммам.

      192. Уничтожение штамма микроорганизмов I-II групп патогенности оформляется актом согласно приложению 4 к настоящим Санитарным правилам.

      193. Емкости, содержащие микроорганизмы, имеют четкие, несмываемые надписи или прочно наклеенные этикетки с обозначением названия микроорганизма, номера штамма и даты пересева (лиофилизации). Емкости с токсинами дополнительно маркируются красным цветом правого нижнего угла этикетки.

      194. Микроорганизмы I-IV групп патогенности в коллекциях хранятся в лиофилизированном или замороженном состоянии, на плотных или жидких питательных средах, а также в виде суспензий органов и тканей в консерванте.

      195. Вскрытие ампул с сухим(и) патогенными микроорганизмами I-IV групп патогенности с целью высева или уничтожения оформляется актом согласно приложению 5 к настоящим Санитарным правилам.

      196. Штаммы микроорганизмов должны храниться в холодильнике или несгораемом шкафу (сейфе) раздельно по группам. Совместное содержание микроорганизмов различных групп допускается при условии хранения их в отдельных небьющихся емкостях с закрывающейся крышкой. Емкости опечатываются, снаружи или внутри их помещается список с перечнем и количеством хранящихся микроорганизмов.

      197. Передачу патогенных биологических агентов I-II групп патогенности и коллекционных микроорганизмов III-IV групп патогенности внутри лаборатории (организации) осуществляют после составления акта передачи согласно приложению 6 к настоящим Санитарным правилам.

      198. Передача микроорганизмов I-II групп патогенности на временное хранение необходимо оформлять актом согласно приложению 7 к настоящим Санитарным правилам.

      199. Передача производится после составления акта о передаче микроорганизмов согласно приложению 8 к настоящим Санитарным правилам. Передача микроорганизмов I-IV групп патогенности за пределы страны осуществляется в соответствии постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 декабря 2015 года № 1083 "О некоторых вопросах выдачи разрешительных документов в сфере экспортного контроля".

      200. Транспортирование микроорганизмов III-IV групп патогенности осуществляется почтовой связью или курьером, I-II групп нарочно, обученным персоналом лаборатории. При получении микроорганизмов курьером предоставляется доверенность и документы, удостоверяющие его личность.

      201. Транспортировка микроорганизмов I-IV групп патогенности, в целях исключения всех видов досмотра и контроля, осуществляется курьером при наличии сопроводительного документа на транспортирование специального груза, выданное организацией – отправителем, согласно приложению 9 к настоящим Санитарным правилам. Для микроорганизмов I-II групп патогенности дополнительно составляется акт упаковки в двух экземплярах. Первые экземпляры указанных документов помещаются в упаковку с микроорганизмами. Копии документов остаются у отправителя. Организация, получившая микроорганизмы I-IV групп патогенности, составляет письмо, подтверждающее получение микроорганизмов I-IV групп патогенности, направляет его в организацию, их выдавшую.

      202. Организация – отправитель сообщает организации-получателю по срочной связи (факс, электронная почта, телефон) дату и вид транспорта, которым отправлен микроорганизмы I-IV групп патогенности.

      203. Микроорганизмы I-IV групп патогенности передают на плотных питательных средах. Передача токсинов, вирусов, органов, тканей и их суспензий, содержащих микроорганизмы, допускается в консервирующей жидкости или в замороженном состоянии.

      204. При транспортировании материала в лабораторию соблюдается принцип тройной упаковки, которая включает следующее:

      1) первичная емкость – маркированный контейнер/пробирка/флакон с пробой, надежно закрытый крышкой, герметизированной лабораторной пленкой;

      2) вторичная емкость – прочный водонепроницаемый не протекающий контейнер (полиэтиленовый пакет) с абсорбирующим материалом в количестве достаточном для абсорбции всего образца в случае протечки;

      3) внешняя упаковка – прочный термоизолирующий контейнер, предназначенный для транспортировки биологических материалов. Для обеспечения температурных условий транспортировки в термоконтейнер помещают охлаждающие элементы. На внешней стороне термоконтейнера укрепляют этикетку с указанием адреса, телефона, факса, электронной почты получателя и условия транспортирования.

      205. Адресная сторона посылки обозночается знаком – "Опасно! Не открывать во время перевозки".

      206. Перевозка живых животных и членистоногих, зараженных микроорганизмами I-IV групп патогенности, не допускается.

      207. Организация–отправитель – является ответственным за соблюдение требований правил упаковки и транспортирования до пункта пересылки, а также за правильность упаковки и отправления ПБА через Международный почтамт в соответствии с законодательством Республики Казахстан в сфере экспортного контроля, а также с действующими международными конвенциями и правилами.

      208. Сторона ящика, где указаны адреса получателя и отправителя, снабжается ярлыком фиолетового цвета и отличительным знаком: "Скоропортящиеся биологические вещества", "Опасно: не открывать во время пересылки", "Не имеет коммерческой стоимости", "Упаковано согласно международным почтовым правилам безопасности" (на английском языке).

  Приложение 1
  к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к лабораториям,
использующим потенциально
опасные химические и
биологические вещества"

Набор помещений лабораторий

1. Набор помещений бактериологической лаборатории, проводящей работы с микроорганизмами III - IV групп патогенности

      Таблица 1

№ п/п

Наименование помещений

1

2

1.

Кабинет заведующего лабораторией

2.

Помещение для исследования на кишечную группу исследований

3.

Помещения для проведения исследований по санитарной бактериологии:

1)

бокс с предбоксом для исследования по санитарной бактериологии:

4.

Помещение для исследования на капельные инфекции:

1)

для врачей

2)

для лаборантов

3)

бокс с предбоксом

4)

помещение для серологических исследований

5.

Помещения для проведения полимеразной цепной реакции:

1)

зона подготовки проб (бокс с предбоксником)

2)

зона приготовления реакционной смеси (бокс с предбоксником)

3)

зона амплификации и детекции (бокс с предбоксником)

6.

Автоклавная для обеззараживания отработанного инфекционного материала и стерилизации сред, посуды

1)

Стерилизационная

7.

Моечная

8.

Помещения для приготовления питательных сред:

1)

средоварочная

2)

бокс с предбоксом для розлива сред

9.

Кладовые для лабораторной посуды, реактивов, материалов

10.

Санитарный пропускник персонала:

1)

гардероб для верхней одежды

2)

гардероб для специальной одежды

3)

душевая на 1 сетку

4)

туалет на 1 унитаз

11.

Комната персонала

1)

Регистратура и выдача результатов анализов

2)

Помещение для забора проб

3)

Туалет на 1 унитаз

12.

Учебная комната

      Примечание: Для лабораторий набор помещений предусмотренный для проведения исследований зависит от вида и выполняемой номенклатуры исследований. Вместо бокса с предбоксом допускается использование БББ. При наличии автоматизированной средоварни допускается совмещение пункта 8.1. с пунктом 8.2. с площадью не менее 6 м². Допускается совмещать пункт 2 с пунктом 4.4. Допускается размещать в одном помещении помещение для врачей и лаборантов на капельные инфекции.

      Пункт 5 предназначен для вновь вводимых объектов (лаборатории) в эксплуатацию.

      При организации работы лаборатории с применением одноразового расходного материала, допускается использовать моечную не менее 8 м2. При организации работы лаборатории с применением одноразового расходного материала, допускается отсутствие стерилизационной.

2. Набор помещений бактериологической лаборатории, проводящей работу с микроорганизмами I-II групп патогенности

      Таблица 2

№ п/п

Наименование помещений

1

2

1.

В чистой зоне предусматриваются:

1)

гардероб для верхней одежды

2)

гардероб для специальной одежды

3)

душевая на 1 сетку

4)

кабинет заведующего лабораторией

5)

комнаты для административной работы

6)

туалет на 1 унитаз

2.

В условно-чистой зоне предусматриваются:

1)

комната с боксом для приготовления и розлива питательных сред

2)

автоклавная на 1 автоклав

3)

препараторская-стерилизационная

4)

моечная

5)

кладовая

3.

В заразной зоне предусматриваются:

1)

комната приема, регистрации материала и его первичной обработки

2)

2 бокса с предбоксниками

3)

помещение для бактериологических и серологических исследований

4)

помещение для ИФА диагностики

5)

помещение для экспресс-диагностики

6)

автоклавная на 1 автоклав

4.

Заразный блок:

1)

зоолого-паразитологическая

2)

блок для работы с инфицированными животными, состоящий из комнат для приема и первичной обработки материала, комнаты для заражения, вскрытия и посева, комната для обеззараживания инвентаря и комната для содержания зараженных животных

3)

помещение для одевания защитного костюма

4)

помещение для снятия защитного костюма

5.

Помещения для проведения полимеразной цепной реакции

1)

зона подготовки проб (бокс с предбоксом)

2)

зона приготовления реакционной смеси (бокс с предбоксом)

3)

зона амплификации и детекции (бокс с предбоксом)

      Примечание: Для лабораторий набор помещений предусмотренный для проведения исследований зависит от вида и выполняемой номенклатуры исследований. Помещения условно-чистой зоны отделены от помещений чистой зоны санитарным пропускником.

      Подпункты 3),4) пункта 3 и пункт 5 предназначены для вновь вводимых объектов (лаборатории) в эксплуатацию.

3. Набор помещений вирусологической лаборатории

      Таблица 3

№ п/п

Наименование помещений

1

2

Чистая зона

1.

Кабинет заведующего лабораторией

2.

Комната для персонала

3.

Препараторская-стерилизационная

4.

Моечная

5.

Автоклавная
(для стерилизации посуды, среды, растворов)

6.

Помещение для хранения запасов посуды, реактивов

Заразная зона

1.

Помещение для приема, обработки первичных проб

2.

Помещения для работы с респираторными вирусами:

1)

бокс с предбоксом для заражения культуры тканей и эмбрионов

2)

Помещение для люминесцентной микроскопии

3.

Помещения для работы с энтеровирусами:

1)

бокс с предбоксом для заражения культуры тканей, для работы с эталонными штаммами и санитарной вирусологии

4.

Помещение для приготовления культур тканей:

1)

Бокс с предбоксам

5.

Помещение для иммуноферментного анализа:

1)

Бокс с предбоксам

6.

Помещения для проведения полимеразной цепной реакции:

1)

зона подготовки проб (бокс с предбоксам)

2)

зона приготовления реакционной смеси (бокс с предбоксам)

3)

зона амплификации и детекции (бокс с предбоксам)

7.

Автоклавная для обеззараживания отработанного инфекционного материала

8.

Санитарный пропускник для персонала:

1)

Гардероб для верхней одежды

2)

Душевая на 1 сетку

3)

Гардероб для специальной одежды

4)

Туалет на 1 унитаз

      Примечание: Для лабораторий набор помещений предусмотренный для проведения исследований зависит от вида и выполняемой номенклатуры исследований. Работы по заражению культуры тканей, выполнению исследований по санитарной вирусологии и работу с эталонными штаммами допускается проводить в одном боксе с предбоксом при установке отдельных БББ.

      Пункты 2 и 5 предназначены для вновь вводимых объектов (лаборатории) в эксплуатацию.

      При организации работы лаборатории с применением одноразового расходного материала, допускается использовать моечную не менее 8 м2. При организации работы лаборатории с применением одноразового расходного материала, допускается отсутствие стерилизационной.

4. Набор помещений паразитологической лаборатории

      Таблица 4

№ п/п

Наименование помещений

1

2

1.

кабинет заведующего лабораторией

2.

Комната для приема, регистрации и выдачи результатов анализов

3.

Помещение для гельминтологических исследований

4.

Помещение серологических исследований

5.

Помещение для экспресс-диагностики

6.

Моечная

7.

Гардероб для специальной одежды

8.

Комната персонала

9.

Комната энтомологических исследований

10.

Кладовая

11.

Гардероб для верхней одежды

12.

Туалет на 1 унитаз

      Примечание: Для лабораторий набор помещений предусмотренный для проведения исследований зависит от вида и выполняемой номенклатуры исследований. Если паразитологическая лаборатория входит в состав бактериологической лаборатории, то помещения для приема, регистрации и выдачи анализов, моечная и комната для ожидания могут быть совмещены с аналогичным помещением бактериологической лаборатории. Комната энтомологических исследований при наличии энтомолога.

      При организации работы лаборатории с применением одноразового расходного материала, допускается использовать моечную не менее 8 м2. При организации работы лаборатории с применением одноразового расходного материала, допускается отсутствие стерилизационной.

5. Набор помещений для лабораторий ПЦР

      Таблица 5

№ п/п

Наименование помещений

1

2


ПЦР - диагностика методом электрофореза

1

Комната приема, регистрации материала и его первичной обработки

2

Бокс с предбоксом для выделения ДНК (РНК)

3

Бокс с предбоксом для приготовления реакционной смеси

4

Бокс с предбоксом для проведения амплификации и детекции

5

Автоклавная для обеззараживания отработанного инфекционного материала

6

Моечная

7

Кладовая для расходных материалов

8

Стерилизационная

9

Гардероб для верхней одежды

10

Гардероб для специальной одежды

11

Комната для административной работы

12

Кабинет заведующего

13

Туалет на 1 унитаз

14

Душевая


ПЦР - диагностика в режиме реального времени

1

Комната приема, регистраци
и материала и его первичной обработки

2

Бокс с предбоксом для выделения ДНК (РНК)

3

Бокс с предбоксом для проведения амплификации

4

Автоклавная для обеззараживания отработанного инфекционного материала

5

Моечная

6

Кладовая для расходных материалов

7

Стерилизационная

8

Гардероб для верхней одежды

9

Гардероб для специальной одежды

10

Комната для административной работы

11

Кабинет заведующего

12

Туалет на 1 унитаз

13

Душевая

      Примечание: При организации работы лаборатории с применением одноразового расходного материала, допускается использовать моечную не менее 8 м2. При организации работы лаборатории с применением одноразового расходного материала, допускается отсутствие стерилизационной.

6. Набор помещений для лабораторий ИФА

      Таблица 6

№ п/п

Наименование помещений

1

2

1

Комната приема, регистрации материала и его первичной обработки

2

Бокс с предбоксом для проведения ИФА

3

Автоклавная для обеззараживания отработанного инфекционного материала

4

Моечная

5

Кладовая для расходных материалов

6

Стерилизационная

7

Гардероб для верхней одежды

8

Гардероб для специальной одежды

9

Комната для административной работы

10

Кабинет заведующего



11

Туалет на 1 унитаз

12

Душевая

      Примечание: При организации работы лаборатории с применением одноразового расходного материала, допускается использовать моечную не менее 8 м2. При организации работы лаборатории с применением одноразового расходного материала, допускается отсутствие стерилизационной.

      7. Набор помещений и площадей санитарно-химической лаборатории и лаборатории по определению остаточных количеств пестицидов и нитратов

      Таблица 7

№ п/п

Наименование помещений

Площадь, м2

1

2

3

1.

Аналитический зал гигиены труда

не менее 18

2.

Аналитический зал гигиены питания

не менее 18

3.

Аналитический зал коммунальной гигиены

не менее 18

4.

Аналитический зал для определения пестицидов и нитратов

не менее 18

5.

Хроматографическая

не менее 6 на один хроматограф

6.

Атомно-абсорбционная

не менее 10

7.

Помещение для подготовки и озоления проб

не менее 15

8.

Весовая

не менее 4 на 1 весы,
но не менее 6

9.

Моечная-дистилляторная

не менее 10

10.

Кабинет заведующего лабораторией

не менее 12

11.

Рабочие кабинеты для специалистов

не менее 4 на
одного человека

12.

Помещения для хранения реактивов

не менее 10

13.

Комната регистрации, приема образцов и выдачи результатов

не менее 6

14.

Туалет на 1 унитаз

не менее 0,85

      Примечание: Для лабораторий набор помещений предусмотренный для проведения исследований зависит от вида и выполняемой номенклатуры исследований. Пункты 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 таблицы № 5 предназначены для всех лабораторий.

8. Набор помещений и площадей лаборатории токсикологии полимеров и химических веществ

      Таблица 8

№ п/п

Наименование помещений

Площадь, м2

1

2

3

1.

Кабинет заведующего

не менее 8

2.

Рабочие кабинеты для специалистов

не менее 4 на одного человека

3.

Затравочная - ингаляционная

не менее 12

4.

Помещение для патоморфологических и биохимических исследований

не менее 18

5.

Помещение для функциональных (токсикологических) исследований

не менее 18

6.

Помещение для санитарно-химических исследований

не менее 18

7.

Материальная (комната для подготовки проб)

не менее 6

8.

Моечная

8

9.

Весовая

не менее 4 на 1 весы, но не менее 6

      Примечание: Для лабораторий набор помещений предусмотренный для проведения исследований зависит от вида и выполняемой номенклатуры исследований.

9. Набор помещений и площадей лаборатории электромагнитных полей и физических факторов

      Таблица 9

№ п/п

Наименование помещений

Площадь, м2

1

2

3

1.

Кабинет заведующего

не менее 8

2.

Рабочие кабинеты для специалистов

не менее 4 на
одного человека

3.

Помещение для хранения шумовибрационной аппаратуры

не менее 10

4.

Помещение для хранения, подготовки, ремонта и настройки аппаратуры для измерения электромагнитных полей

не менее 10

5.

Душевая на 1 сетку

не менее 1

6.

Туалет на 1 унитаз

не менее 0,85

7.

Гардероб для верхней одежды

не менее 4

      Примечание: Для лабораторий набор помещений предусмотренный для проведения исследований зависит от вида и выполняемой номенклатуры исследований.

10. Набор помещений и площадей радиологической лаборатории

      Таблица 10

№ п/п

Наименование помещений

Площадь, м2

1

2

3

1.

Кабинет заведующего

не менее 8

2.

Рабочие кабинеты для специалистов

не менее 4 на одного человека

3.

Помещение для приемки и первичной обработки проб

не менее 16

4.

Помещение для хранения и озоления проб

не менее 18

5.

Радиохимическая (чистая зона)

не менее 20, но не менее 10 на одно рабочее место

6.

Радиохимическая (грязная зона) (при необходимости)

не менее 18 на одно рабочее место

7.

Радиометрическая

не менее 20

8.

Спектрометрическая

не менее 18

9.

Помещение для хранения переносной аппаратуры

не менее 8

10.

Помещение для дезактивации посуды, контейнеров, оборудования, белья и специальной одежды (при необходимости)

не менее 20

11.

Гардероб для верхней одежды

0,4 на шкаф, но не менее 6

12.

Гардероб для специальной одежды

0,4 на шкаф, но не менее 6

13

Душевая на 1 сетку

не менее 1

14.

Туалет на 1 унитаз

не менее 0,85

      Примечание: Для лабораторий набор помещений предусмотренный для проведения исследований зависит от вида и выполняемой номенклатуры исследований.

  Приложение 2
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к лабораториям,
использующим потенциально
опасные химические и
биологические вещества "
  Форма

                        Министерство здравоохранения Республики Казахстан
                  Разрешение на работу с микроорганизмами и гельминтами
Выдано лаборатории _____________________________________________________________
                                          (наименование организации)
на проведение ___________________________________________________________________
                  (виды работ: диагностическая, экспериментальная, производственная)
с микроорганизмами _______________________ группы патогенности, включая
________________________________________________________________________________
                                    (наименование микроорганизмов)
________________________________________________________________________________
На основании: ___________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
"____"______________20____года
Выдается сроком на 5 (пять) лет
Председатель
Режимной комиссии
М.П.

  Приложение 3
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к лабораториям,
использующим потенциально
опасные химические и
биологические вещества "

Классификация микроорганизмов I-IV групп патогенности

№ п/п

Наименование микроорганизмов

Заболевание, вызываемое данным микроорганизмом

1

2

3

1.Бактерии

I группа

1.

Yersinia pestis [иерсиния пестис]

Чума

II группа

2.

Bacillus anthracis [бациллус антрацис]

Сибирская язва

3.

Brucella abortus [бруцелла абортус]
Brucella melitensis [бруцелла мелитензис]
Brucella suis [бруцелла суис]

Бруцеллез

4.

Francisella tularensis [франциселла тулярензис]

Туляремия

5.

Legionella pneumophila [легионелла пнеумофилла]

Легионеллез

6.

Pseudomonas mallei [псеудомонас маллеи]

Сап

7.

Pseudomonas pseudomallei [псеудомонас псеудомаллеи]

Мелиоидоз

8.

Vibrio cholerae 01 токсигенный [вибрио холерэ]
Vibrio cholerae [вибрио холерэ]
non 01 токсигенный

Холера

III группа

9.

Bordetella pertussis [бордетелла пертусис]

Коклюш

10.

Borrelia recurrentia [боррелия рекуренция]

Возвратный тиф

11.

Campylobacter fetus [кампилбактер фетус]

Абсцессы, септицемии

12.

Campylobacter jejuni[кампилбактер джеджуни]

Энтерит, холецистит, септицемия

13.

Clostridium botulinum [клостридиум ботулинум]

Ботулизм

14.

Clostridium tetani [клостридиум тетани]

Столбняк

15.

Corynebacterium diphtheria [коринебактериум дифтерия]

Дифтерия

16.

Eryaipelothrix rhusiopathiae [эриайпелотрикс рузиопатиэ]

Эризипелоид

17.

Helicobacter pylori [хеликобактер пилори]

Гастрит, язвенная болезнь желудка и двенадцатиперстной кишки

18.

Leptospira interrogans [лептоспира интерроганс]

Лептоспироз

19.

Listeria monocytogenes [листерия моноцитогенес]

Листериоз

20.

Mycobacterium leprae [микобактериум лепрэ]

Проказа

21.

Mycobacterium tuberculosis [микобактериум туберкулезис] Mycobacterium bovis [микобактериум бовис]
Mycobacterium avium [микобактериум авиум]

Туберкулез

22.

Neisseria gonorrhoeae [нейссерия гонореэ]

Гонорея

23.

Neisseria meningitidis [нейссерия менингитидис]

Менингит

24.

Nocardia asteroids [нокардия астероидс]

Нокардиоз

25.

Pasteurella multocida, haemolytica [пастерелла мультоцида, хемолитика]

Пастереллез

26.

Proactinomyces israelii [проактиномицес исрэлии]

Актиномикоз

27.

Salmonella paratyphi A [сальмонелла паратифи]

Паратиф А

28.

Salmonella paratyphi B [сальмонелла паратифи]

Паратиф В

29.

Salmonella typhi [сальмонелла тифи]

Брюшной тиф

30.

Shigella spp. [шигелла эспэпэ.]

Дизентерия

31.

Treponema pallidum [трепонема паллидум]

Сифилис

32.

Yersinia pseudotuberculosis [иерсиния псеудотуберкулезис]

Псевдотуберкулез

33.

Vibrio cholerae [вибрио холерэ] 01 не токсигенный

Диарея

34.

Vibrio cholerae [вибрио холерэ] non 01 не токсигенный

Диарея, раневые инфекции, септицемия и прочее

IV группа

35.

Aerobacter aerogenes [эробактер эрогенес]

Энтерит

36.

Bacillus cereus, Bacillus subtilis [бациллус цереус, бациллус субтилис]

Пищевая токсикоинфекция

37.

Bacteroides spp [бактероидес эспэпэ]

Абсцесс легких, бактериемия

38.

Borrelia spp. [боррелия эспэпэ.]

Клещевой спирохетоз

39.

Bordetella bronchiseptica [бордетелла бронхисептика] Bordetella parapertussis [бордетелла парапертусис]

Бронхосептикоз
Паракоклюш

40.

Campylobacter spp [кампилобактер эспэпэ]

Гастроэнтерит, гингивит, периодонтит

41.

Citrobacter spp [цитробактер эспэпэ]

Местные воспалительные процессы, пищевые токсикоинфекции

42.

CIostridium perfringens [клостридиум перфрингенс], CIostridium novyi [клостридиум новии], CIostridium septicum [клостридиум сэптикум], CIostridium hiatolyticum [клостридиум хиатолитикум], CIostridium bifermentans [клостридиум биферментанс].

Газовая гангрена

43.

Escherichia coli [эшерихия коли]

Энтерит

44.

Eubacterium endocarditidis [эубактериум эндокардитидис]

Септический эндокардит

45.

Eubacterium lentum [эубактериум лентум]
Eubacterium ventricosum [эубактериум вентрикосум]

Вторичные септицемии,
абсцессы

46.

Flavobacterium meningosepticum [флавобактериум менингосептикум]

Менингит, септицемия

47.

Haemophilus influenza [хемофилус инфлюэнца]

Менингит, пневмония, ларингит

48.

Hafnia alvei [гафния альвеи]

Холецистит, цистит

49.

Klebsiella ozaenae [клебсиелла озэнэ]

Озена

50.

Klebsiella pneumoniae [клебсиелла пнеумониэ]

Пневмония

51.

Klebsiella rhinoscleromatis [клебсиелла риносклероматис]

Риносклерома

52.

Mycobacterium spp.[микобактериум эспэпэ]
Mycobacterium рhotochromogens [микобактериум фотохромогенс] Mycobacterium scotochromogens [микобактериум скотохромогенс] Mycobacterium nonphotochromogens [микобактериум нонфотохромогенс] Mycobacterium rapid growers [микобактериум рапид гроуерс]

Микобактериозы

53.

Micoplasma hominis 1 [микоплазма хоминис]
Micoplasma hominis 2 [микоплазма хоминис]
Micoplasma pneumoniae [микоплазма пнеумониэ]

Местные воспалительные процессы, пневмонии

54.

Propionibacterium avidum [пропионибактериум авидум]

Сепсис, абсцессы

55.

Proteus spp.[протеус эспэпэ]

Пищевая токсикоинфекция, сепсис, местные воспалительные процессы

56.

Pseudomonas aeruginosa [псеудомонас эругиноза]

Сепсис, местные воспалительные процессы

57.

Salmonella spp. [сальмонелла эспэпэ]

Сальмонеллез

58.

Serratia marcescens [серрация марцесценс]

Сепсис, местные воспалительные процессы

59.

Staphylococcus spp. [стафилококкус эспэпэ]

Пищевая токсикоинфекция, септицемия, пневмония

60.

Streptococcus spp [стрептококкус эспэпэ]

Пневмония, тонзиллит, полиартрит, септицемия

61.

Vibrio sрр.[вибрио эспэпэ],
Vibrio parahaemolyticus [вибрио парахемолитикус],
Vibrio mimicus [вибрио мимикус],
Vibrio fluviales [вибрио флювиалес],
Vibrio vulnificus [вибрио вульнификус],
Vibrio alginolyticus [вибрио альгинолитикус]

Диарея, пищевая токсикоинфекция, раневая инфекция, септицемия и прочее

62.

Yersinia enterocolitica [иерсиния энтероколитика]

Энтерит, колит

63.

Actinomyces albus [актиномицес альбус]

Актиномикоз

2.Риккетсии

II группа

64.

Rickettsia prowazekii [риккетсия провачекии]

Эпидемический сыпной тиф, болезнь Брилля

65.

Rickettsia typhi [риккетсия тифи]

Крысиный сыпной тиф

66.

Rickettsia rickettsia [риккетсия риккетсия]

Пятнистая лихорадка Скалистых гор

67.

Rickettsia tsutsugamushi [риккетсия цуцугамуши ]

Лихорадка цуцугамуши

68.

Coxiella burnetii [коксиелла бурнети]

Коксиеллез (лихорадка Ку)

III группа

69.

Rickettsia sibirica [риккетсия сибирика]

Клещевой сыпной тиф Северной Азии

70.

Rickettsia conorii [риккетсия конории]

Средиземноморская пятнистая лихорадка

71.

Rickettsia sharoni [риккетсия шарони]

Израильская лихорадка

72.

Rickettsia sp. Now [риккетсия эспэ. нау]

Астраханская лихорадка

73.

Rickettsia acari [риккетсия акари]

Везикулезный риккетсиоз

74.

Rickettsia australis [риккетсия аустралис]

Клещевой сыпной тиф Северного Квинсленда

75.

Rickettsia japonica [риккетсия японика]

Японская пятнистая лихорадка

76.

Rickettsia sp. Now [риккетсия эспэ. нау]

Африканская лихорадка

77.

Rickettsia sp. Now штамм "ТТТ" [риккетсия эспэ. нау]

клещевой риккетсиоз Тайланда

3.Эрлихии (подсемейство Ehrlichiae, сем. Rickettsiaceae)

III группа

78.

Ehrlichia sennetsu [эрлихия сеннецу]

Болезнь Сеннетсу

79.

Ehrlichia canis[эрлихия канис]

Название отсутствует

80.

Ehrlichia chaffeensis [эрлихия хаффензис]

Название отсутствует

4.Грибы

II группа

81.

Blastomyces brasiliensis, dermatitidis [бластомицес бразилиензис, дерматитидис]

Бластомикоз

82.

Coccidioides immitis [кокцидиоидес иммитис]

Кокцидиоидоз

83.

Histoplasma capsulatum [хистоплазма капсулятум]

Гистоплазмоз

III группа

84.

Aspergillus flavus [аспергиллюс флявус]
Aspergillus fumigatus [аспергиллюс фумигатус]

Аспергиллез

85.

Candida albicans [кандида альбиканс]

Кандидоз

86.

Cryptococcus neoformans [криптококкус неоформанс]

Криптококкоз

IV группа

87.

Absidia corymbifera [абсидия коримбифера]

Мукороз

88.

Aspergillus niger [аспергиллюс нигер], Aspergillus nidulans [аспергиллюс нидулянс]

Аспергиллез

89.

Candida brumptii [кандида брумптии], Candida crusei [кандида крузеи], Candida intermedia [кандида интермедия], Candida pseudotropicalis [кандида псеудотропикалис], Candida tropicalis [кандида тропикалис], Candida guillermondii [кандида гуиллермондии]

Кандидоз

90.

Cephalosporium acremonium [цефалоспориум акремониум], Cephalosporium cinnabarium [цефалоспориум циннабариум]

Цефалоспориоз

91.

Epidermophyton floccosum [эпидермофитон флоккосум]

Эпидермофитии

92.

Geotrichum candidum [геотрихум кандидум]

Геотрихоз

93.

Microsporum spp. [микроспорум эспэпэ]

Микроспория

94.

Mucor musedo [мукор муседо]

Мукороз

95.

Penicillium crustosum [пеницилиум крустосум], Penicillium luteo-viride [пеницилиум лютеовиридэ], Penicillium notatum [пеницилиум нотатум]

Пенициллиоз

96.

Pityrosporum orbiculare [питироспорум орбикулярэ]

Разноцветный лишай

97.

Rhizopus nigricans [ризопус нигриканс]

Мукороз

98.

Trichophyton spp.[трихофитон эспэпэ]

Черепитчатый мукоз

99.

Trichosporon cerebriforme [трихоспорон церебриформэ]

Узловатая трихоспория

5. Простейшие

III группа

100.

Leishmania donovani [лейшмания доновани]

Висцеральный лейшманиоз

101.

Plasmodium vivax [плазмодиум вивакс], Plasmodium falciparum [плазмодиум фальципарум], Plasmodium malariae [плазмодиум маляриэ], Plasmodium ovale [плазмодиум овале]

Малярия

102.

Trichomonas vaginalis [трихомонас вагиналис]

Мочеполовой трихомониаз

IV группа

103.

Acanthamoeba culbertsoni, spp [акантамеба кульберцони]

Менингоэнцефалит

104.

Babesia caucasica [бабезия кауказика]

Бабезиаз

105.

Balantidium coli [балянтидиум коли]

Балантидиаз

106.

Entamoeba hystolytica [энтамеба хистолитика]

Амебиаз

107.

Isospora belli Lamblia intestinalis [изоспора бэлли лямблия интестиналис]

Энтерит

108.

Naegleria spp.[нэглерия эспэпэ]

Менингоэнцефалит

109.

Pentatrichomonas hominis [пентатрихомонас хоминис]

Колит

110.

Leishmania tropica major [лейшмания тропика майор]

Кожный лейшманиоз

111.

Toxoplasma gondii [токсоплазма гондии]

Токсоплазмоз

6. Вирусы

I группа

112.

Filoviridae [филовиридэ]:
вирусы Марбург и Эбола

Геморрагические лихорадки

113.

Arenaviridae [аренавиридэ]:вирус лимфоцитарного хориоменингита,
вирусы Ласса, Хунин, Мачупо,Себио

Геморрагические лихорадки
Лимфатические хореоменингиты

114.

Poxviridae [поксвиридэ]:
Вирус натуральной оспы (variola),
вирус оспы обезьян(Monkeypox) -

Натуральная оспа человека
Оспа обезьян

115.

Herpesviridae [херпесвиридэ] обезьяний вирус В

Хронический энцефалит, энцефалопатия

II группа

116.

Togaviridae [тогавиридэ] вирусы лошадиных энцефаломиелитов:
(Венесуэльский- ВНЭЛ,
Восточный -ВЭЛ, Западный - ЗЭЛ).

Kомариныe энцефалиты, энцефаломиелиты,

вирусы лихорадок Семлики, Бибару, Чикунгунья, О’Ньонг-Ньонг, Карельской, Синдбис, реки Росс, Майяро, Мукамбо Сагиума

лихорадочные заболевания

117.

Flaviviridae [фоявивиридэ]:
вирусы комплекса клещевого энцефалит (КЭ):
Алма-Арасан, Апон, Лангат, Негиши, Повассан, Шотландского энцефаломиелита овец,
Болезни леса Киассанур,
Омской геморрагической лихорадки (ОГЛ)
Вирусы комплекса японского энцефалита (ЯЭ), Западного Нила, Ильеус, Росио, Сент-Луис, энцефалиты, Усуту, энцефалит долины Муррея Карши, Кунжин, Сепик, Вессельсборн
Зика, Риобраво, Денге, Сокулук
Вирус желтой лихорадки
Вирус гепатита С. Вирус гепатита G

Энцефалиты, энцефаломиелиты
Геморрагические лихорадки
Энцефалиты, менингоэнцефалиты
Лихорадочные заболевания
Геморрагическая лихорадка
Парентеральный гепатит, гепатоцеллюлярная гепатома печени.

118.

Bunyaviridae [буньявиридэ],
Комплекс Калифорнийского энцефалита, Ла-Кросс, Джеймстаунканьон,
Энцефалиты, Инко,Тягиня.
Комплекс С-вирусы Анеу, Мадрид,
Орибока, Осса, Рестан и др. вирусы москитных лихорадок Сицилии, Неаполя, Рифт-валли,Тоскана и др.
вирус Крымской геморрагической лихорадки Ганджам, Конго, Дугбе
Вирусы Хантаан,Сеул,Пумала,
Чили, Аидо и др.

Энцефалит, энцефаломиелит, менингоэнцефалит, лихорадочные заболевания с менингеальным синдромом и артритом.
Лихорадочные заболевания
Миозиты и артриты
Энцефалиты и лихорадочные заболевания с артритами и миозитами
Лихорадки с менингеальным синдромом
Геморрагические лихорадки, геморрагические лихорадки с почечным синдромом
(ГЛПС), и с легочным синдромом

119.

Reoviridae [реовиридэ],
вирусы Кемерово,
Колорадской клещевой лихорадки, Синего языка овец,
Чангвинола, Орунго и др.

Лихорадки с менингеальным синдромом и артритами

120.

Rhabdoviridae [рабдовиридэ],
вирус уличного бешенства,
Дикования,
Лагос-бат

Бешенство
Псевдобешенство и энцефалопатии
 

121.

Picornaviridae [пикорнавиридэ],
Вирус ящура

Ящур

122.

Arenaviridae [аренавиридэ]:
вирусы лимфоцитарного хориоменингита, Токарибе, Пичинде

Астенические менингиты и менингоэнцефалиты

123.

Hepadnaviridae [хепаднавиридэ]:
вирус гепатита В

Парентеральный гепатит

124.

Retroviridae [ретровиридэ]
Вирусы иммунодефицита человека
(ВИЧ-1, ВИЧ-2)
Вирусы Т - клеточного лейкоза человека (HTLV-1,2)

СПИД
Т-клеточный лейкоз человека

125.

NODAVIRIDAE [норавиридэ]
Вирусы гепатита Д (дельта) и Е

Инфекционные гепатиты

126.

Коронавириды-
Вирус SARS

ТОРС

127.

Агент - возбудитель болезни Крейцфельда - Якоба
Возбудитель трасмиссивной губчатой энцефалопатии человека
Возбудитель оливопонтоцеребеллярной атрофии человека
Скрепи
Возбудитель губчатой энцефалопатии крупного рогатого скота

Болезни Крейцфельда-Якоба, синдром Герстмана-Страусслера
Амиотрофический лейкоспонгиоз
(Белорусия)
Оливопонтоцеребллярная атрофия 1-типа Якутия, Восточная Сибирь)
Подострая энцефалопатия овец и коз
Коровье бешенство

III группа

128.

Orthomyxoviridae [ортомиксовиридэ]:
вирусы гриппа

Грипп: А, В, С

129.

Picornaviridae [пикорнавиридэ]:
вирусы полиомиелита дикие штаммы
вирус гепатита А
вирус острого геморрагического конъюнктивита, энтеровирус -70 типа

Полиомиелит
Гепатит А, энтеральный гепатит
Геморрагический коньюктивит

130.

Herpesviridae [херпесвиридэ]
Вирусы простого герпеса 1и2 типов,
Вирус ветряной оспы- герпес- -зостер - ветрянка
вирус герпеса 6 типа (HBLV-HHV6)
Вирус цитомегалии
вирус Эпштейн-Барр

Вирусы простого герпеса: неонатальное инфицирование, генитальный герпес у мужчин, менингиты,
ветряная оспа, опоясывающий герпетический лишай.
Поражение В лимфоцитов человека,
родовая экзантема, лимфопролиферативные
заболевания
Цитомегалия
Инфекционный мононуклеоз, лимфома Беркита, назофаренгиальная
карцинома

IV-группа

131.

Adenoviridae [аденовиридэ]:
аденовирусы всех типов

ОРВИ, пневмонии, конъюнктивиты

132.

Reoviridae [реовиридэ],
Реовирусы человека
Ротавирусы человека, вирус диареи телят Небраски (NCDV)

- риниты, гастроэнтериты
- гастроэнтериты и энтериты

133.

Picornaviridae [пикорнавиридэ],
вирусы Коксаки группы А и В
вирусы ECHO
Энтеровирусы-типы 68-71
Риновирусы человека-130 типов
Кардиовирусы: вирус
энцефаломиокардита и вирус Менго.

ОРВИ, болезни Борнхольма, герпангина, полиневриты,
серозные менингиты, диареи, ОРВИ, полиневриты, увеиты
серозные менингиты, коньюнктивиты, ОРВИ
Конъюнктивит, герпангина
ОРВИ, полиневрит
ОРВИ, вирусы полионевритов,
Энцефаломиокардитов, перикардитов

134.

Coronaviridae [коронавиридэ]
коронавирусы человека

ОРВИ (профузный насморк без температуры), энтерит

135.

Caliciviridae [калицивиридэ]: вирус Норфолк

Острый гастроэнтерит

136.

Paramyxoviridae [парамиксовиридэ]:вирусы парагриппа человека 1-4 типа
респираторно-синцитиальный вирус (PC-вирус),
вирус эпидемического паротита,
вирус кори
вирус Ньюкаслской болезни

ОРВИ, бронхопневмонии
Пневмонии, бронхиты, бронхиолиты,
эпидемический паротит
Корь
Коньюктивит

137

Togaviridae [тогавиридэ]
род Rubivirus [рубивирус]:
вирус краснухи

Краснуха

138.

Rabdoviridae [рабдовиридэ], Род Vesiculovirus [везикулевирус]:
вирус везикулярного стоматита

Везикулярный стоматит

139.

Poxviridae: [поксвиридэ]
вирус оспы коров, вирус эктромелии,
вирус узелков доильщиц,
Орфавирус
Вирус контагиозного моллюска
Вирусы Тана и Яба

Оспа коров
Эктромелия мышей
Хроническая болезнь рук доильщиц
Контагиозный пустулярный дерматит
Контагиозный моллюск кожи и слизистых
БолезньТана и Яба

7. Хламидии

II группа

140.

Chlamydia psittaci [хлямидия пситаки]

Орнитоз-пситтакоз

III группа

141.

Chlamydia trachomatis [хлямидия трахоматис]

Трахома, урогенитальный хламидиоз

142.

Chlamydia paratrachomatis [хлямидия паратрахоматис]

Трахомоподобный коньюктивит

143.

Chlamydia veneral lymphagranulema [хлямидия венерал лимфогранулема]

Венерическая лимфогранулема, поражение паховых лимфатических узлов

Яды биологического происхождения

II группа

144.

Ботулинические токсины всех видов

Ботулизм

145.

Столбнячный токсин


146.

Яд паука каракурта


III группа

147.

Микотоксины

Микотоксикозы

148.

Дифтерийный токсин


149.

Стрептококковый токсин
группы А


150.

Стафилококковые токсины


151.

Яды змей (кобры, эфы, гюрзы и другие)


152.

Гельминты

Гельминтоз

      Примечание: аттенуированные штаммы возбудителей I - II групп патогенности относят к микроорганизмам 3 группы патогенности. Аттенуированные штаммы III - IV групп относят к 4 группе патогенности.

  Приложение 4
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к лабораториям,
использующим потенциально
опасные химические и
биологические вещества"
  Форма

                                                                  Утверждаю
                                                      Заведующий лабораторией
                                                      ________________________
                                                      ФИО (при его наличии)
                                                      "_____"________________
                                          Акт
                  уничтожения штамма микроорганизмов I -II групп патогенности
от __________ 20___года №___
Мы, нижеподписавшиеся, _________________________________________________________
________________________________________________________________________________
                              (должность, ФИО (при его наличии))
________________________________________________________________________________
согласно разрешению _____________________________________________________________
                                    (ФИО (при его наличии))
                        и должность, давшего разрешение, номер и дата разрешения)
________________________________________________________________________________
уничтожили                              патогенный                         микроорганизм
________________________________________________________________________________
                  (наименование вида, №№ штаммов, количество объектов)
________________________________________________________________________________
автоклавированием ____________________________________ или погружением
                        (режим автоклавирования)
в ______________________________________________________________________________
      (название дезинфицирующего раствора, его концентрация, время обеззараживания)
Дата уничтожения патогенного микроорганизма ______________________________________
Подписи:

  Приложение 5
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к лабораториям,
использующим потенциально
опасные химические и
биологические вещества "
  Форма

            Утверждаю
                                                      Заведующий лабораторией
                                                      _________________________
                                                      ФИО (при его наличии)
                                                      "_____"__________________
                                    Акт
            вскрытия ампул (ы) с сухим(и) патогенными микроорганизмами
            I –IV групп патогенности с целью высева или уничтожения
от __________ 20___года №___
Мы, нижеподписавшиеся, _________________________________________________________
________________________________________________________________________________
                              (должность, ФИО (при его наличии))
________________________________________________________________________________
согласно разрешению _____________________________________________________________
      (ФИО (при его наличии) и должность, давшего разрешение, номер и дата разрешения)
________________________________________________________________________________
вскрыли ампулу(ы) с сухим микроорганизмом ________________________________________
                              (наименование вида, № штаммов, количество объектов)
________________________________________________________________________________
с целью _________________________________________________________________________
                              (посев микроорганизма или его уничтожение)
Ампула (ы) с остатками патогенного микроорганизма обеззаражена(ы)
________________ автоклавированием ______________________________ или погружением
(дата)                                           (режим автоклавирования)
в ______________________________________________________________________________
      (название дезинфицирующего раствора, его концентрация, время обеззараживания)
Дата вскрытия ампул (ы) ___________________________
Подписи:

  Приложение 6
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к лабораториям,
использующим потенциально
опасные химические и
биологические вещества "
  Форма

                                                                  Утверждаю
                                                      Руководитель организации
                                                      _________________________
                                                      ФИО (при его наличии)
                                                      "_____"__________________
                                    Акт
            передачи патогенных биологических агентов I-II групп патогенности
            и коллекционных микроорганизмов III-IV групп внутри лаборатории
                              (организации)
от __________ 20___года №_____
Мы, нижеподписавшиеся, _________________________________________________________
________________________________________________________________________________
(должность, ФИО (при его наличии) лица, передающего патогенный микроорганизм,
                                    место передачи)
________________________________________________________________________________
      (должность, ФИО (при его наличии), получившего патогенный микроорганизм)
составили настоящий акт в том, что согласно распоряжению заведующего
лабораторией (отделом) ___________________________________________________________
_______________________ произведена передача патогенного микроорганизма:
________________________________________________________________________________
                        (наименование вида, №№ штаммов, количество объектов)
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Дата передачи ___________________________________________________________________
Передал: ________________________________________________________________________
                              (ФИО (при его наличии), подпись)
Принял:_________________________________________________________________________
                              (ФИО (при его наличии), подпись)

  Приложение 7
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к лабораториям,
использующим потенциально
опасные химические и
биологические вещества "
  Форма

                                                                  Утверждаю
                                                      Заведующий лабораторией
                                                      _________________________
                                                      ФИО (при его наличии)
                                                      "_______"________________
                                    Акт
                  передачи микроорганизмов I-II групп патогенности
                        на (после) временное (ого) хранение(я)
от __________ 20___года №___
Мы, нижеподписавшиеся,__________________________________________________________
      __________________________________________________________________________
      (должность, ФИО (при его наличии), передающего микроорганизм, место передачи)
составили настоящий акт в том, что согласно распоряжению заведующего
лабораторией (отделом)___________________________________________________________
      ________________________________________произведена передача микроорганизма:
      __________________________________________________________________________
            (наименование вида, №№ штаммов, количество объектов, условия передачи:
                                    с правом или без права пересева)
Упакованные в___________________________________________________________________
Опечатанных печатью_____________________________________________________________
                              (оттиск печати, ФИО (при его наличии) владельца печати)
Указанные микроорганизмы находятся в ____________________________________________
                                          (№№ комнаты, сейфа и холодильника)
Одновременно переданы __________________________________________________________
                              (наименование учетной документации, ключ от сейфа)
Дата передачи ___________________________________________________________________
      Передал:__________________________________________________________________
                                    (ФИО (при его наличии), подпись)
      Принял:___________________________________________________________________
                                    (ФИО (при его наличии), подпись)

  Приложение 8
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к лабораториям,
использующим потенциально
опасные химические и
биологические вещества "

                                                Акт
                  передачи микроорганизмов I- IV групп патогенности
                                    за пределы организации
от __________ 20___ года №___
Мы, нижеподписавшиеся,__________________________________________________________
________________________________________________________________________________
      (должность, ФИО (при его наличии), передающего микроорганизм, место передачи)
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
      (должность, ФИО (при его наличии), получающего, наименование организации)
составили настоящий акт в том, что согласно распоряжению руководителя
организации_____________________________________________________________________
произведена передача микроорганизма:
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
            (наименование вида, №№ штаммов, количество объектов, вид упаковки)
Дата передачи ___________________________________________________________________
Передал: ________________________________________________________________________
                        (ФИО (при его наличии), подпись)
Принял: ________________________________________________________________________
                        (ФИО (при его наличии), подпись)

  Приложение 9
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к лабораториям,
использующим потенциально
опасные химические и
биологические вещества "
  Форма

      Штамп организации
типографского Службам контроля
изготовления
            Сопроводительный документ на транспортирование специального груза
      Дана представителю (ям) ____________________________________________________
                                          (наименование организации)
________________________________________________________________________________
                                    (ФИО (при его наличии), должность)
в том, что он (и) доставляют в ______________________________________________________
специальный груз-посылку ________________________________________________________
                                          (наименование микроорганизма)
специальный груз упакован в ______________________________________________________
                                                      (вид упаковки)
опечатанный сургучной печатью с оттиском _________________________________________
                                                (наименование лаборатории)
№ ____ и уложенный в деревянный посылочный ящик, обшитый белой тканью и
опечатанный печатью с тем же оттиском.
      Специальный груз не взрывоопасен, не огнеопасен, не подлежит всем видам досмотра
и контроля!
      Транспортирование специального груза _____________________________ разрешено.
                                                (вид транспорта)
      Руководитель организации __________________________________________________
                                                      (подпись)
      Гербовая печать

"Ықтимал қауіпті химиялық және биологиялық заттарды пайдаланатын зертханаларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2017 жылғы 8 қыркүйектегі № 684 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 14 қарашада № 15990 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 15 қазандағы № ҚР ДСМ-105 бұйрығымен.

      Ескерту. Күші жойылды- ҚР Денсаулық сақтау министрінің 15.10.2021 № ҚР ДСМ-105 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2009 жылғы 18 қыркүйектегі "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 144-бабының 6-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған "Ықтимал қауіпті химиялық және биологиялық заттарды пайдаланатын зертханаларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалар бекітілсін.

      2. "Ықтимал қауіпті химиялық және биологиялық заттарды пайдаланатын зертханаларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 15 сәуірдегі № 338 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11099 болып тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2015 жылғы 11 маусымда жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

      3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Қоғамдық денсаулық сақтау комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ және орыс тілдеріндегі көшірмесін қағаз және электронды түрде ресми жариялау және Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне қосу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

      4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі А.В. Цойға жүктелсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау министрі
Е. Біртанов

      "КЕЛІСІЛГЕН"

      Қазақстан Республикасының

      Ұлттық экономика министрі

      ______________ Т. Сүлейменов

      2017 жылғы 30 қазан

  Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің
2017 жылғы 8 қыркүйектегі
№ 684 бұйрығымен бекітілген

"Ықтимал қауіпті химиялық және биологиялық заттарды пайдаланатын
зертханаларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы "Ықтимал қауіпті химиялық және биологиялық заттарды пайдаланатын зертханаларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) 2009 жылғы 18 қыркүйектегі "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 7-1 бабының 1-тармағының 2) тармақшасына, 144-бабының 6-тармағына және 145-бабына сәйкес әзірленді және нысан құрылысына жер учаскесін таңдауға, жобалауға, пайдалануға, қайта жаңартуға, жөндеуге, сумен жабдықтауға, суды бұруға, жылумен жабдықтауға, жарықтандыруға, желдетуге, ауа баптауға және микробиологиялық, санитариялық-гигиеналық, радиологиялық зертханаларда жұмыс жағдайына, материалдарды (микроорганизмдерді) сақтауға және тасымалдауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды белгілейді.

      2. Санитариялық қағидаларда мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды:

      1) апаттық жағдай (бұдан әрі – апат) – ықтимал қауіпті химиялық және биологиялық заттармен жұмыс істеу кезінде зертханада пайда болатын, өндірістік аймақтың ауасына, қоршаған ортаға химиялық және патогенді биологиялық агенттің бөлінуінің немесе персоналға жұқтырудың нақты немесе ықтимал мүмкіндігін тудыратын жағдай;

      2) автоклав бөлмесі –жоғары қысымда сауытпен жұмыс істеуге арналған үй-жай;

      3) бактериологиялық зертхана – биологиялық материалдан және қоршаған орта объектілерінен бактерияларды бөлу, антигендерді және антиденелерді анықтау бойынша зерттеулерді орындайтын зертхана;

      4) бақылау-өткізу пункті– адамдардың және көлік құралдарының рұқсат етілген түрінің өтуін қамтамасыз етуге арналған арнайы үй-жай;

      5) биологиялық агенттер немесе уыттар (бұдан әрі – БА немесе уыттар) – адамның немесе жануарлардың ағзасына түскен кезде немесе олармен, сондай-ақ өсімдіктермен жанасқан кезде олардың сырқаттануын немесе өлім-жітімін тудыруға қабілетті микроорганизмдер және бактериялық, өсімдіктен немесе жануардан шығатын белоктық күрделі қосындылар;

      6) биологиялық қауіпсіздік (бұдан әрі – БҚ) – жұмыс істейтін персоналды, тұрғындарды және қоршаған ортаны биологиялық агенттердің әсерінен қорғауға бағытталған медициналық-биологиялық, ұйымдастыру және инженерлік-техникалық іс-шаралар жүйесі;

      7) биологиялық қауіпсіздік боксы (бұдан әрі – БҚБ) – персоналдың жұқтыруын және жұмыс аймағы мен қоршаған орта ауасының ластану мүмкіндігін болдырмау мақсатында микроорганизмдерді физикалық оқшаулау үшін (жұмыс аймағына енгізбеу және оны бақыланатын шығару) пайдаланылатын конструкция;

      8) биологиялық қорғаныш (бұдан әрі – биоқорғаныш) – БА немесе уыттарды жоғалтуды, ұрлатуды, дұрыс пайдаланбауды, диверсиясын, рұқсат етілмеген қолжетімділікті немесе алдын ала жоспарланған рұқсат етілмеген таралуын болдырмау мақсатында оларды қорғауды, бақылауды және есепке алуды қамтамасыз ету;

      9) боксталған үй-жай (бұдан әрі – бокс) – тамбуры (боксқа кіреберісі) бар оқшауланған үй-жай;

      10) виварий – тәжірибелер үшін пайдаланылатын зертханалық жануарлардың алуан түрлері ұсталатын ұйымның бөлімшесі;

      11) вирусологиялық зертхана – биологиялық материалдан және қоршаған орта объектілерінен вирустарды бөлу, антигендерді және антиденелерді анықтау бойынша зерттеулерді орындайтын зертхана;

      12) дезактивация – қандай да бір беттен немесе қандай да бір ортадан радиоактивті ластануды жою немесе азайту;

      13) дезарлар – ультракүлгін бактерицидті сәулелегіш, үй-жайлардағы ауаны дезинфекциялау үшін қолданылады;

      14) демеркуризация – сынапты төгіп алған жағдайда оны жинау бойынша іс-шаралар кешені;

      15) диагностикалық зерттеулер – қоздырғышты, оның антигенін немесе оған антиденелерді анықтау және сәйкестендіру мақсатында өткізілетін шығу тегі биотикалық және абиотикалық объектілерді зерттеу;

      16) жұқпалы аймақ – патогенді биологиялық агенттермен немесе ықтимал жұқтырған патогенді биологиялық агентпен, материалмен әрекеттер және оларды сақтау жүзеге асырылатын зертхананың үй-жайы немесе зертхананың үй-жайлар тобы;

      17) зертхана – органолептикалық, санитариялық-химиялық, бактериологиялық, вирусологиялық, паразитологиялық, биохимиялық, токсикологиялық, радиологиялық зерттеулерді, физикалық факторларды дизиметриялық өлшеулерді орындайтын заңды тұлға немесе оның құрылымдық бөлімшесі;

      18) инфекциялық материал – құрамында инфекциялық аурулардың қоздырғыштары бар екені белгілі немесе негізді болжанатын материал;

      19) иммундық-ферментті талдау (бұдан әрі – ИФТ) – ферментті белгіні қолдана отырып, антигеннің антиденемен өзара әрекеттесуіне негізделген әртүрлі биологиялық молекулаларды анықтау әдісі;

      20) инсектарий – тәжірибелік мақсатта қолданылатын жәндіктерді ұстауға, шығаруға немесе көбейтуге арналған объектінің бөлімшесі;

      21) микробиологиялық зертхана – биологиялық материалда және қоршаған орта объектілерінде микроорганизмдерді анықтау бойынша зерттеулерді орындайтын зертхана;

      22) микроорганизмдер – бұл белгілі бір жағдайларда және белгілі бір шоғырлануда адамның денсаулығына әсер етуі мүмкін шығу тегі белоктық күрделі қосындылар бактериялар, вирустар, микоплазмалар, риккетсийлер, хламидийлер және грибоктар;

      23) от қауіпті заттар – тұтанудың сыртқы көзінен жанатын, тез тұтанатын заттар мен жанғыш сұйықтықтар;

      24) объектінің (үй-жайдың) техникалық нығайтылуы – ғимараттың, үй-жайлардың, олардың периметрлерінің, күзеттің арнайы техникалық құралдарының (күзет, қауіп-қатер дабылы; қолжетімділікті бақылау жүйесі; теледидарлық бақылаудың бейнебақылау және бейнекүзет жүйелері; радиоактивті, химиялық және өзге де уландырғыш заттарды анықтау детекторлары; қаруды, жарылғыш заттар мен құрылғыларды анықтау детекторлары) және өрт дабылы жүйелерінің, оның ішінде өртті автоматты түрде анықтау және өшіру жүйелерінің конструкциялық элементтерін инженерлік қорғау жиынтығы;

      25) патогенді биологиялық агент (бұдан әрі – ПБА) – адамдар үшін патогенді микроорганизмдер (бактериялар, вирустар, риккетсийлер, хламидийлер, қарапайымдылар, грибоктар, микоплазмалар, эндо- және эктопаразиттер), гендік-инженерлік түрлендірілген микроорганизмдер, биологиялық және өсімдік тектес улар (уыттар), гельминттер, сондай-ақ құрамында санамаланған агенттердің болуы ықтимал материал (қанды, басқа да биологиялық сұйықтықтарды және организмнің нәжістерін қоса алғанда);

      26) паразитологиялық зертхана – биологиялық материалда және қоршаған орта объектілерінде гельминттерді және қарапайымдыларды анықтау бойынша зерттеулерді орындайтын зертхана;

      27) периметр – қоршайтын құрылыс конструкцияларымен (тосқауылдармен) және бақылау-өткізу пункттерімен жабдықталған күзетілетін аумақтың (аймақтың) шекарасы;

      28) полимеразды тізбекті реакция (бұдан әрі – ПТР) – зерттелетін микроорганизм геномының ерекше учаскесін анықтауға мүмкіндік беретін, дезоксирибонуклеин қышқылы (бұдан әрі –ДНҚ) – рибонуклеин қышқылы (бұдан әрі – РНҚ) (амплификация) фрагменті көшірмелерінің санын көп есе арттыруға негізделген реакция;

      29) радиологиялық зертхана – әртүрлі объектілерде радионуклидтің болуын анықтау бойынша радиациялық бақылау, радиологиялық зерттеулер жүргізетін, сондай-ақ дозиметриялық, радиометриялық, спектрометриялық өлшеулер жүргізетін зертхана;

      30) санитариялық-гигиеналық зертхана – санитариялық-гигиеналық, токсикологтялық, химиялық зерттеулер, физикалық факторларды өлшеу, басқа да зерттеулер мен сынақтар жүргізетін зертхана;

      31) тәжірибелік зерттеулер – шығу тегі биологиялық микроорганизмдерді, гельминттерді, уыттар мен уларды пайдаланатын жұмыстардың барлық түрлері;

      32) таза аймақ – зертхананың БА-мен әрекеттер жүргізілмейтін үй-жайы немесе үй-жайлар тобы;

      33) уақытша зертханалар (эпидемиологиялық жасақтар, экспедициялар) – эпидемиялық өршулер пайда болғанда ұйымдастырылатын мерзімдік жұмыс істейтін зертханалар;

      34) шартты жұқпалы аймақ – жұқпалы аймақ шегіндегі үй-жай немесе үй-жайлар тобы;

      35) штамм – микроорганизмнің таза өсіріндісі;

      36) эпидемиологиялық маңызы бар объектілер – өндірілетін өнімі және (немесе) қызметі халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзған жағдайда, тұрғындар арасында тамақтан улануды және инфекциялық аурулардың өршулерін тудыруына алып келуі мүмкін объектілер.

2-тарау. Нысанның құрылысына жер учаскесін таңдауға, зертханаларды жобалауға, пайдалануға, қайта жаңартуға, жөндеуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      3.Нысандар құрылысына жер учаскесін таңдау кезінде пайдалануға тыйым салынады:

      1) бұрын пайдаланылған мал өлексесін және уытты қалдықтарды көму орындарына;

      2) күйдіргі бойынша сатационарлық қолайсыз елді мекендерде.

      4. Нысандарды құрыысына жер учаскесін таңдау кезінде 2001 жылғы 16 шілдедегі "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 20-бабының 23-16) тармақшаларына сәйкес мемлекеттік талаптармен (бұдан әрі – сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтер) айқындалады;

      5. Зертханалардың ғимаратын жобалау кезінде дербес жер учаскелерінде немесе құрамына кіретін ұйымның жер учаскесінде орналасады.

      6. Уақытша зертханалар ретінде, жеткілікті мөлшерде су, электр энергиясымен, суды бұрумен қамтамасыз етілген, қауіпсіздік талаптары сақталған кезде бейімделген ғимараттар, үй-жайларды пайдалануға жол беріледі.

      7. Жобалау кезінде зертхананы дербес ғимаратта, жеке кіретін есігі бар жапсарлас салынған өндірістік үй-жайларда, өндірістік ғимараттардың жеке қабаттарында, жеке кіретін есігі болғанда бейінді ұйымдардың бөлек қабаттарында, емдеу-профилактикалық ұйымдардың клиникалық-диагностикалық зертханаларында орналастыруға жол беріледі.

      8. Нысандарды жобалау кезінде үй-жайлардың жиынтығы мен аумағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс салаларындағы мемлекеттік нормативтердің талаптарына және осы Санитариялық қағидалардың 1-қосымшасына сәйкес жобалауға тапсырмамен анықталады.

      9. Микробиологиялық зерттеулерді орындайтын зертханалардың: қызметкерлер үшін санитариялық өткізгіші бар және материалды зерттеуге жеткізуге арналған кемінде кіретін екі есігі болады.

      Зерттеуге арналған материалды беретін терезе арқылы алуға жол беріледі.

      10. Сыртқы қоршауда жабылмайтын есіктің, қақпаның, қақпалы есіктің, сондай-ақ ойылған жерлердің және басқа да бұзылулардың болуына жол берілмейді.

      11. Аумақ қоршауының периметрі бойынша жарық орнатылады.

      12.Зертханалардың бірінші қабатындағы терезе ойықтарының, витриналарының беріктігі мынадай параметрлерге балама болады:

      1) қарапайым әйнектелген, қалыңдығы кемінде 1 мм болат табақтан жасалған рольставнялармен қосымша қорғалған терезелер;

      2) қарапайым әйнектелген, металл торлармен (жылжымалы, айқара ашылатын) немесе тиісінше берік жалюздермен қосымша қорғалған терезелер;

      3) қорғаныш әйнектелген, бір соққыға шыдамды, 9,5 м және одан да жоғары биіктіктен лақтырылған салмағы 4 кг болат шардың 3 соққысына төзімді терезелер.

      13. Зертханалар үй-жайларында конструкциялық сәулет-жоспарлау орындалуы және кіруден қорғауды бірігіп қамтамасыз ететін техникалық қауіпсіздік жүйелерімен жарақталуы болады.

      14. Тәжірибелік, диагностикалық және өндірістік жұмыстар жүргізумен, сондай-ақ патогендігі I-II топтағы ПБА-ны сақтаумен айналысатын нысандарда рұқсат беру режимі белгіленеді.

      15. Улы заттармен жұмыстар бөлек үй-жайларда (бөлмелерде) немесе бөлек сыртқа шығару шкафында жүргізіледі.

      16. Бокстардың және басқа бөлмелердің есіктері мен терезелері саңылаусыз тығыз жабылады. Желдеткіштер жәндіктерден тормен қорғалады. Бокста және бокс алды бөлменің есігі әйнекті, көрінетін болады.

      17. Микробиологиялық зертханалардың үй-жайларын жоспарлау таза және жұқпалы ағындардың қиылысуын болдырмайды. Кіретін есікте зертхананың атауы және "Биологиялық қауіптілік" халықаралық белгісі болады. Үй-жайлардың есіктерінде олардың мақсаты көрсетілген тақта ілінеді.

      18. Тіркеу орны мен сынамаларды қабылдауға арналған үй-жай зертханаға кіре берісте орналасады. Зертханада материал алуға арналған пункт болған жағдайда персонал және тексерілетін адамдар үшін бөлек дәретханалар көзделеді.

      19. ПБА-мен жұмыс істеу үшін қауіптілігі 2-сыныптағы БҚБ қолданылады. ПБА-мен жұмыс жүргізілетін үй-жайлар бактерицидті сәулелегіштермен жабдықталады.

      20. Зертханалық үй-жайлардың едені, қабырғасы, төбесі тегіс, саңылаусыз, жеңіл өңделетін, дезинфекциялау және жуу құралдарының әсеріне төзімді болуы тиіс, еденінің тайғанақ болуына жол берілмейді.

      21. БҚБ-да патогендігі I-IV топтардағы ПБА-мен ғылыми-зерттеу жұмыстары ғана жүргізілетін зертханалар үшін, аспалы төбелерді пайдалануға жол беріледі.

      22.Патогендігі I-IV топтармен жұмыс жүргізуге арналған "жұқпалы" үй-жайларда еден жабынының жиектері көтеріледі және қабырғаның бетімен бірдей болып бекітіледі. Траптар болған жағдайда еден еңіс болады.

      23.Санитариялық-гигиеналық зертханада еден қышқылға төзімді материалмен жабылады.

      24. Радиологиялық зертхананың едені, төбесі және қабырғасы жуу құралдарына төзімді, нашар сіңіретін материалмен жабылады.

      25. От – және жарылыс қаупі бар заттармен жұмыс жүргізілетін үй-жайларда екі шығатын есік көзделеді.

      Жұмыс үстелдері тотығуға төзімді, жанбайтын материалмен қапталады, қышқылдармен және сілтілермен жұмыс істеу үшін ернеу құрылғысы болады.

      26. Зертханаларды қайта құру және жөндеу кезінде осы санитариялық қағидалардың 7-26 тармақтарында көзделген талаптар сақталады.

3-тарау. Зертханалардағы сумен жабдықтауға, кәріздеуге, жылумен жабдықтауға, жарықтандыруға және желдетуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      27. Зертханаларда орталықтандырылған шаруашылық ауыз судың, ыстық сумен жабдықтаудың, суды бұрудың, жылытумен жабдықтаудың жарамды жағдайы көзделеді.

      28. Орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесі болмаған жағдайда ішкі су құбыры және суды бұру құрылғысы бар ауызсу мақсатындағы жергілікті көздердің суын пайдалануға жол беріледі.

      29. Барлық бокстарда бокс кіреберісі болады, онда қол жууға арналған раковина (қол жуғыштар) орналастырылады, ол болмаған жағдайда тері антисептиктерін, айна және дезинфекциялық ерітінділері бар сыйымдылықтарды пайдалануға жол беріледі.

      30. Зертханада персоналдың қолын жууға арналған раковина және араластырғыш арқылы ыстық және салқын су келтірілген ыдыстар мен мүліктерді жууға арналған раковиналар немесе ванналар жабдықталады.

      31. Зертханаларды кәрізденбеген және ішінара кәрізденген жерлерде орналастыру кезінде жергілікті кәріз құрылғысы (шұңқырлар, септиктер) көзделеді. Ағынды суларды қабылдау уақытылы тазаланылатын нысанның шаурашылық аймағында орналасқан қақпақтармен, гидравликалық бекітпелермен (сифондармен) жабдықталған ортақ немесе бөлек жерасты су өткізбейтін сиымдылық арқылы жүзеге асырылады.

      32. Жылу берудің орталықтандырылған көзі болмаған жағдайда сұйық, қатты, газ тәрізді отындармен жұмыс істейтін дербес қазандық көзделеді.

      33.Үй-жайларды табиғи және жасанды жарықтандыру сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік стандарттарға сәйкес анықталады.

      Жұмыс үй-жайлары дезинфекциялаушы заттарға төзімді материалдан жасалған жарық қорғау құрылғыларын пайдалану арқылы тікелей күн сәулесінің түсуінен жұмыс үстелдерін және оптиканы қорғау қамтамасыз етіледі.

      34. Люминесцентті микроскоппен жұмыс жүргізілетін үй-жайда, фото бөлмеде, себезгі бөлмелерінде, санитариялық тораптарда және қойма үй-жайларында табиғи жарық көзделмейді.

      35. Зертхана жасанды іске қосылатын ішке сору-сыртқа тарату желдеткішімен және сыртқа шығару шкафтарынан ауаны соруға арналған бөлек (дербес) желдету құрылғыларымен жабдықталады, зертхананың жұқпалы аймағының үй-жайлары жасанды іске қосылатын ішке сору-сыртқа шығару желдеткішімен шығаберісте жұқа тазарту сүзгілерімен жабдықталады, аудандық деңгейдегі зертханалар үшін механикалық іске қосылатын желдеткішке жол беріледі.

      36. Зиянды және жанғыш булар мен газдар бөлетін заттармен жұмыстар жүргізілетін сыртқа шығару шкафтары жоғарғы және төменгі сорғыштармен және сұйықтықтың еденге ағып кетуін болдырмайтын ернеулермен жабдықталады.

      37. Сыртқа тарату құрылғылары ашық тұрған шкафтардың қайырма жақтауларында ауаны сорғыш жылдамдығын қамтамасыз етеді.

      38. Сыртқа шығару шкафтарының және БҚБ желдетуінің ажыратқыштары оларға жақын орналасады, сыртқа шығару шкафтарында және БҚБ-да орнатылған аспаптарды қосатын розеткалар сыртқы панелінде; газ шүмектері алдыңғы ернеуінде; штепсельдік розеткалары сыртқа шығару шкафынан немесе БҚБ-дан тыс жұмыс үстелінің бүйірінде орналасады.

      39. Сыртқа шығару шкафтарының жақтаулары (есіктері) жұмыс кезінде төменгі жағында кішігірім саңылаумен жабылады. Көтеріңкі жақтаулары олардың құлап кетуін болдырмайтындай құрылғылармен мықтап бекітіледі.

      40. Зертханаларда Кодекстің 144-бабының 6-тармағына және 145-бабына сәйкес гигиеналық нормативтерге, санитариялық қағидалардың белгіленген талаптарына (бұдан әрі – нормалау құжаттар) сәйкес оңтайлы микроклиматтық жағдайлар (температура, ауаның жылдамдығы және ауаның салыстырмалы ылғалдылығы) жасалады.

      41. Үшінші және төртінші климаттық аймақ аудандарында орналасқан ғимараттарда жазғы кезеңде ауа баптағыштар, микробиологиялық зертханаларда қосымша дезарлар орнатылады. Жұқтырылған материалмен жұмыс істеген кезде ауа баптағыш ажыратылады. Ауа баптағыштардың сүзгілеуші элементтері механикалық бөлшектерден тазартылып тұрады (үш айда 1 реттен сиретпей) және дезинфекцияланады.

4-тарау. Микробиологиялық зертханалардағы жұмыс жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      42. Микробиологиялық зертханаларда (бактериологиялық, вирусологиялық, паразитологиялық) меншік түріне қарамастан, осы санитариялық қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес I-IV патогендік топтағы микроорганизмдермен және гельминттермен жұмыс істеу үшін биологиялық қауіпсіздік талаптарының сақталуын бақылау жөніндегі арнайы комиссияның рұқсаты болады.

      43. Адамдардың қанында антигендерді (қоздырғышты жинақтамай), оларға антиденелерді анықтау бойынша зерттеулерді және клиникалық материалда бруцеллез, адамның иммун тапшылығы вирусын (АИТВ), парентеральды В және С вирусты гепатиттерінің қоздырғыштарын детекциялау бойынша молекулярлық-генетикалық әдістермен (қоздырғышты жинақтамай) диагностикалауды патогендігі III-IV топтағы микроорганизмдермен жұмыс істеуге жағдайлары бар зертханаларда жүргізуге жол беріледі.

      44.Жұмысқа түсер кезде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 25 желтоқсандағы №1019 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12665 болып тіркелген) бекітілген Қызметкерлердi еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау мәселелерi бойынша оқыту, оларға нұсқама беру және бiлiмдерiн тексеру қағидаларына сәйкес қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқама жүргізіледі.

      45. Зертханаларда нормалау құжаттарында көрсетілген зерттеулердің сапасын бақылау жүйесінің талаптары орындалады.

      46. Зертхана үй-жайларында:

      1) арнайы киімсіз жұмыс істеуге;

      2) бұзылған желдеткіш кезінде жұмыс жүргізуге;

      3) реактивтерді заттаңбасыз сақтауға және қолдануға;

      4) жұмыс үй-жайларында темекі шегуге, тамақты сақтауға және ішуге;

      5) улы, жарылыс қаупі бар заттар мен ерітінділер қорын жұмыс орындарында және стеллаждарда сақтауға жол берілмейді.

      47. Баллондарда қысыммен тұрған газ тәрізді заттармен жұмыс істеу кезінде:

      1) баллонның вентилін тез ашуға;

      2) оттегі бар баллон үшін "Оттегі" деген жазуы жоқ редукторды қолдануға;

      3) оларды жұмыс үй-жайында сақтауға жол берілмейді.

      48. Жұмыс уақытында сыртқа шығару шкафтарының жақтаулары жабық болады, көтеріңкі жақтаулары құрылғылармен мықты бекітіледі.

      49. Тез тұтанатын сұйықтықтарды 100оС-қа дейін жылыту сулы моншаларда, 100оС-тан жоғары - май моншаларда жүргізіледі. Тез тұтанатын сұйықтығы бар колбаны алдын ала біртіндеп жылытусыз ыстық суға салуға жол берілмейді.

      50. Шыны аспаптармен жұмыс істеу кезінде:

      1) қыздырылған түтікшені салқындатылғаннан кейін берік кептелген тығынмен жабу;

      2) шыны түтіктерді немесе термометрді тесілген тығынға қойған кезде соңғысын алақанмен тіремей, бүйір жақтарынан ұстау керек;

      3) шыны аспаптарды жинау немесе оның жекелеген бөліктерін каучуктың көмегімен қосу кезінде – қолды сүлгімен қорғау, шыны түтіктер сынған кезде түтікшені кесіндінің маңында ұстау керек.

      51. Шыны аспаптар қызып кетуге немесе олардың сынып қалуына ұшырайтын жұмыстарды сыртқа жүргізген кезде, сыртқа шығару шкафтарында көзілдірік, қолғап және резеңке алжапқыш киіп орындайды.

      52. Спирт, бензол, ацетон, бром, йод құйылған түтікшелер берік кептелген шыны тығындармен, сілті құйылғандары бұрандалы қақпақтармен жабылады.

      53. Сұйықтықтарды ауыстырып құю кезінде (құрамында инфекциялық аурулардың қоздырғыштары бар сұйықтықтардан басқа) құйғышты қолдану қажет.

      54. Қолды жуу диспенсордан сұйық сабын берілуімен жүзеге асырылады және бір рет қолданылатын сүлгімен кептіру арқылы жүргізіледі.

      55.Зертханалар шұғыл көмек жағдайына және авария жағдайына дәрі қобдишасымен қамтамасыз етіледі. Ботулиндік уытпен жұмыс жүргізу кезінде зертханада уытқа қарсы сарысулар болады.

      56. Зертхана қызметкерлері арнайы киіммен және жеке қорғаныш құралдарымен қамтамасыз етіледі.

      57. І-ІV топтардағы микроорганизмедрмен орындалатын жұмыстың сипатына байланысты қорғаныш костюмдерінің мынадай типтері пайдаланылады:

      1) I тип – пижама немесе комбинезон, медициналық аяқ киім, медициналық қалпақ, үлкен орамал (капюшон), обаға қарсы халат, оң қысымды респиратор-капюшон, мақта-дәке бетпердесі (шаңға қарсы респиратор, сүзетін немесе оттегі-оқшаулағыш газтұтқыш), көзілдірік, резеңке қолғаптар, сүлгі, шұлықтар, аяқ киімдер, резеңке етіктер;

      2) II тип – пижама немесе комбинезон, медициналық аяқ киім, медициналық қалпақ, үлкен орамал (капюшон), обаға қарсы халат, мақта-дәке бетпердесі, резеңке қолғаптар, сүлгі, шұлықтар, аяқ киімдер, резеңке етіктер;

      3) III тип – пижама, медициналық қалпақ, үлкен орамал, обаға қарсы халат, резеңке қолғаптар, сүлгі, шұлықтар, аяқ киімдер, галоштар;

      4) IV тип – пижама, қалпақ (кішкентай орамал), обаға қарсы халат (хирургиялық), шұлықтар, аяқ киімдер.

      58. Алдыңғы жағынан тұмшаланып түймеленген комбинезондар мен пижамалар болуы тиіс.

      59. Хирургиялық типтегі, бірақ одан айтарлықтай ұзындау (балтырдың төменгі үштен біріне дейін) обаға қарсы халат пайдаланылады, бұл ретте оның етегі біріне бірі тереңірек кіріп қабысуы тиіс; белдігі және жағасындағы байламдары әрқайсысы бөлек етекке тігілген екі бөліктен тұруы тиіс, жеңін байлау үшін бір ұзын таспа керек.

      60. Өлшемі 90х90х125 см болатын обаға қарсы орамал қолданылады.

      61. Ұзындығы 25 см, ені 17 см тегіс мақта қабаты салынған, ұзындығы 125 см және ені 50 см дәкенің кесіндісінен жасалған мақта-дәке бетпердесі қолданылады. Дәке кесіндісінің жиектері айқастырылып қайырылады. Беткі бөлігі оқшауланған, тыныс алу органдарын жеке қорғаудың (оның ішінде аэрозольге қарсы) сүзгілеу құралдарын қолдануға жол беріледі.

      62. Жалпақ, жиектері тығыз жанасатын, олардың тұмшалануын қамтамасыз ететін иілген шыны немесе конструкциядағы "жаздық" көзілдірік қолданылады. Беткі бөлігі оқшауланған, көзді химиялық және биологиялық факторлардан жасалған жеке қорғаныш құралдарын (қорғаныш көзілдірігін) пайдалануға жол беріледі.

      63. Обаға қарсы костюмді жұқпалы материалмен жұмыс істейтін үй-жайға кіргенге дейін мынадай тәртіппен киеді: пижама (комбинезон), шұлық, аяқ киім, медициналық қалпақ, капюшон (үлкен орамал), обаға қарсы халат және етік. Халаттың жағасындағы таспаны және халаттың белдігін алдыңғы жағынан сол жақ бүйірінде міндетті түрде ілмектеп байлайды, содан кейін жеңіндегі таспаларды байлап бекітеді. Респиратор (бетперде) ауызды және мұрынды жабады, бетперденің жоғарғы таспаларын желке тұсында ілмектеп байлайды, төменгісі мұрынның қанаты жақтарына мақта тампондарын қойып, төбесіне байлайды. Көзілдірік жақсылап орнықтырылуы және ауаны сүзгілеудің болмауына тексерілуі тиіс.

      64. Костюмді зарарсыздандыру үшін өңдеуге арналған дезинфекциялық ерітіндісі бар бөлек сыйымдылық көзделеді: етікті немесе галошты, костюмді шешу процесінде қолғаптағы қолды, мақта-дәке бетпердені, халатты, орамалды (капюшонды), сүлгіні, қолғапты, көзілдірікті 70о спиртке батырады.

      65. Автоклавтаумен, қайнатумен немесе дезинфекциялау камерасында зарарсыздандыру кезінде костюмді тиісінше бикске, қабатталған қапқа салады.

      66. Қолғап киілген қолдарды костюмнің әрбір бөлігін шешкеннен кейін дезинфекциялық ерітіндіге батыра отырып, костюмді мынадай тәртіппен шешеді:

      1) етік немесе галошты жоғарыдан төмен қарай дезинфекциялық ерітіндіге молынан батырылған мақта тампонмен сүртеді, сүлгіні шығарады;

      2) егер олар жұмыс барысында қажет болған жағдайда, жеңқаптарды және қолғаптың екінші жұбын шешеді;

      3) етікті шешеді;

      4) дезинфекциялық ерітіндіге батырылған мақта тампонмен костюмде болған жағдайда алжапқышты сүртеді, сыртқы бетін ішіне қаратып бүктеп шешеді;

      5) көзілдірікті екі қолмен алға қарай, жоғары және басының артына тартып шешеді;

      6) мақта-дәке бетпердені оның сыртқы жағын бетке тигізбей шешеді;

      7) қолғапты шешеді (қолғаптың тұтастығы сақталмағанына күдік болған кезде оларды дезинфекциялық ерітіндіде тексереді (бірақ ауамен емес);

      8) қорғаныш костюмді шешкеннен кейін қолды 70 о спиртпен өңдейді, содан кейін сабынды сумен мұқият жуады;

      9) халаттың жағасындағы байламды, белдікті шешеді және қолғаптың жиегін төмен жіберіп жеңнің байламдарын ағытады, халатты сыртқы бетін ішіне қаратып орап шешеді;

      10) орамалдың жиектерін бір қолмен желкеге жинап, абайлап шешеді.
67. Микробиологиялық зертханада патогендігі ІІІ-ІV топтағы микроорганизмдерді жұқтырған немесе жұқтыруы ықтимал материалмен жұмыс жүргізу үшін "жұқпалы" және "таза" аймақтар болады. "таза" және "жұқалы" аймақтар шекарасында, жаңадан салынып жатқан немесе қайта жаңартылып жатқан зертханаларда санитариялық өткізгіштерді орнату көзделеді.

      68. Жұмыс басталғанға дейін зертхананың үй-жайларын ылғалды тәсілмен, "таза" аймақты жуу құралдарын, "жұқпалы" аймақты жуу құралы мен дезинфектанттарды қолдану арқылы жинайды, бактерицидті сәулелегіштермен қуаты 1 текше метрге (бұдан әрі – м3) 2,5 ватт болғанда 30-60 минут бойы сәулелейді. Жұмыс аяқталғаннан кейін үстелдерді, аспаптарды, жабдықты, еденді, БҚБ-ны дезинфекциялық ерітіндіні қолдана отырып сүртеді. Жинау мүліктері "таза" және "жұқпалы" аймақтар үшін жеке таңбаланады.

      69. Инфекциялық материалды жеткізу және оны бір зертханадан ұйымның (зертхананың) аумағындағы екіншісіне тасымалдау тұмшаланған жабық металл ыдыста (биксте, бактарда, тоңазытқыш сөмкелерде, контейнерлерде) жүзеге асырылады. Сұйық материалдары бар жеткізілетін сыйымдылықтар тасымалдау кезінде ішіндегінің төгілуін болдырмайтын тығындармен жабылады. Материалды ашқан кезде бикстерді, контейнерлерді және түтіктерді дезинфекциялық ерітіндімен сүртеді және металл табаққа қояды.

      70. Инфекциялық материалды бокстан боксқа немесе автоклавқа ауыстыру металл бикстерде немесе бактарда, контейнерлерде жүргізіледі.

      71. Инфекциялық материалды түтіктерде, тостағандарда, құтыларда себу кезінде материалдың атауы, талдау нөмірі, себу күні және тіркеу нөмірі көрсетіле отырып жазылады.

      72. Құрамында инфекциялық аурулардың қоздырғыштары бар сұйық орталар автоматты тамшуырдың немесе бір рет қолданылатын стерильді тамшуырдың көмегімен сорып алынады. Сұйық орталарды түтіктен екінші түтікке жиегінен асырып құюға жол берілмейді. Пайдалану алдында ыдыстың, тамшуырлардың, жабдықтардың, шприцтердің тұтастығы және жарамдылығы тексеріледі.

      73. Кептірілген микроорганизмдері бар ампулаларды ашу кювет үстінде үстел үстіндегі бокстарда дезинфекциялық ерітіндімен жүргізіледі. Кесілген ампуланың ұшы дезинфекциялық ерітіндіге батырылған үш қабатты дәке сулықпен жабылады және пинцетпен сындырып алынады. Ашылған ампула бір-екі минут бойы сол сулықпен жабылған күйінде қалдырылады, одан әрі сулық дезинфекциялық ерітіндіге батырылады, содан кейін ампула стерильді тампонмен жабылады.

      74. Зертханаларда:

      1) инфекциялық материалмен зерттеу жүргізілетін үй-жайда тірі вакцинамен жұмыс істеуге;

      2) микробиологиялық зертханада зерттелетін микроорганизмдер сезімтал болатын дәрілік препараттар болмаған кезде вирулентті антибиотикке төзімді микроорганизмдермен тәжірибелік жұмыстарды жүргізуге;

      3) жағылған оттықтарды және басқа да қыздыратын аспаптарды бақылаусыз қалдыруға, шүмектері жарамсыз оттықтармен жұмыс істеуге, олардың жанында тез тұтанатын заттарды ұстауға;

      4) жанып тұрған оттықтар және қосылып тұрған электрлі қыздырғыш аспаптардың жанында кездейсоқ төгілген өртке қауіпті сұйықтықтарды жинауға;

      5) жұмыс уақытында бокстың есігін ашуға жол берілмейді.

      75. Істен шыққан материал (жұмысшы себінділерін, науқастардың биологиялық материалын, кеміргіштердің, зертханалық жануарлардың өлекселерін, індік материалды) зарарсыздандырылады. Жұмыс аяқталғаннан кейін есепке алынбаған жағындыларды, инфекциялық материалы бар зертханалық ыдысты жұмыс үстелдерінде қалдыруға жол берілмейді.

      76. Жұқпалы материалды сақтағаннан кейін тоңазытқыштарды еріту оларды дезинфекциялаумен бірге жүргізіледі. Конденсациялық су зарасыздандыруға жатады

      77. БҚБ-да жұмысты бастар алдында сыртқа тарату желдеткіші қосылады. Материалды салу теріс қысымда жүргізіледі. БҚБ өтетін жолдардан және әртүрлі ауа ағындарынан алыс орында орнатылады.

      78. Қысыммен жұмыс істейтін түтікшлер таңбаланады.

      79. Автоклавтар мен термостаттарды пайдалану кезінде мынадай талаптар орындалады:

      1) егер онымен екі және одан көп жұмыскер айналысатын болса, қысыммен жұмыс істейтін жабдықпен жұмыс істеуге рұқсаты бар автоклавта жұмыс істейтін адамға пломбаланған бактар мен басқа да жұқпалы материалы бар ыдысты қолхат арқылы тапсыру;

      2) автоклав жұмысын бақылау журналын жүргізу (еркін үлгіде);

      3) термостатқа тез жанатын заттарды қоймау;

      4) реттелетін құрылғылардан сақтандырғыш қалпақтарды алмау.

      80. БҚБ-дағы жұмыс таза аймақтан жұқпалы аймаққа қарай бағытта ұйымдастырылады. БҚБ-ның ішкі беттері Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген тотығуға қарсы дезинфекциялау құралдарымен өңделеді. БҚБ-дағы сүзгілер жұмысының тиімділігіне жыл сайын бақылау жүргізу қажет.

      81. ИФТ жүргізілетін бөлмелерде үстелдерді, аспаптарды, жабдықтарды өңдеу 70⁰этил спиртімен жүргізіледі, ИФТ зерттеулер, ПТР жүргізген кезде 70⁰ этил спиртін (жұмысқа дейін және одан кейін) және осы мақсатта қолдануға рұқсат етілген дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып, өндірушінің нұсқаулығына сәйкес жүргізіледі.

      82. Вирустарды индикациялау бойынша жануарларда зерттеу жүргізу кезінде мынадай шарттар сақталады:

      1) зертханалық жануарларға жұқтыру және оларды сою, жұқтырылған жануарларды күтіп-ұстау, центрифугалау, кептіру, аэрозоль түзуі мүмкін басқа да операциялар, жасушалардың өсірінділерін және тауықтың эмбриондарына жұқтыру, суспензиялар дайындау, лиофилизацияланған ПБА-мен жұмыс, коллекциялық штаммдарды жүргізу бойынша жұмыс БҚБ-дағы зертхананың жұқпалы аймағындағы боксталған үй-жайларда жүргізіледі;

      2) ПБА бар сыйымдылықтар дезинфекциялық ерітіндісіне батырылған көп қабатты сулық жабылған табаққа немесе астауға орналастырылады;

      3) тірі вирустармен серологиялық зерттеулер, тін өсіріндісінің әртүрлі алғашқы және қайта себілетін желілерін дайындау, клиникалық материалдарды алғашқы өңдеу БҚБ-да жүргізіледі.

      83. Микробиологиялық зертханада патогендігі І-ІІ топтағы микроорганизмдерді жұқтырған немесе жұқтыруы ықтимал материалмен жұмыс жүргізу үшін жұқпалы, шартты таза және таза аймақтары болады. "Жұқпалы" және "таза" аймақтардың шекарасында, жаңадан салынып жатқан немесе қайта жаңартылып жатқан зертханаларда санитариялық өткізгіштерді орнату көзделеді.

      84. Жұмыс күнінің соңында І-ІІ топтардың патогендері сақталатын термостаттар, тоңазытқыштар, шкафтар пломбаланады, өндірістік үй-жайлардың есіктері құлыппен жабылады.

      85. Патогендігі I-II топтағы қоздырғыштармен жұмыс жүргізген кезде мынаны сақтау қажет:

      1) буын аяқтылармен жұмыс істеу кезінде қолданылған ыдыс қайнату арқылы дезинфекцияланады, қалдықтарға дезинфекциялық ерітінді құйылады немесе өртеледі. Құрал-саймандар қайнатылады немесе отқа қақталады. Бөзден жасалған қаптар сулы-сабынды ерітіндіде 30 минут бойы қайнату арқылы дезинфекцияланады;

      2) жыртқыш құстардың және аңдардың нәжістерін бөлшектеу оларды 1% формалин ерітіндісінде 12-18 сағат ұстағаннан кейін жүргізіледі;

      3) жәндіктер және кенелер, олардың тарап кетуін болдырмайтын арнайы үй-жайларда (инсектарийде) шарбақтарда немесе банкілерде ұсталады. Инсектарийді толықтыру үшін ауланған бүргелер қан сормаған жастары пайда болғанға дейін жеке банкілерде ұсталады;

      4) жұмыс аяқталғаннан кейін жұмыс үстелдері дезинфекциялық ерітіндімен, қол - 70о спиртпен өңделеді;

      5) жұқтырылған жануарлармен жұмыс жүргізілетін үй-жайларға кіретін жерде биіктігі 30 см болатын табалдырық орнатылады, бактериологиялық бокстардың, серологиялық және жедел зерттеулер жүргізілетін үй-жайлардың есіктері алдында дезинфекциялық ерітіндіге батырылған кілемшелер төселеді;

      6) зертханалық үй-жайлар тұмшаланған болады;

      7) патогендігі І топтағы қоздырғыштарды жұқтыруы ықтимал материалмен жұмыс істейтін адамдарға жұмыс күнінің соңында дене температурасының термометриясы жүргізіледі;

      8) патогендігі І-ІІ топтағы микроорганизмдерді жұқтыруы ықтимал материалды жұқтырған жануарлар басқа жануарлардан бөлек ұсталады;

      9) адамдардың, кеміргіштердің, эктопаразиттердің биологиялық материалын, сыртқы ортаның, жұқтырылған жануарлардың сынамаларын алуға және бастапқы өңдеуге байланысты барлық жұмыстар және оларды патогендігі І-ІІ топтағы қоздырғыштарға зерттеу жұқпалы блокта I-II типті қорғаныш костюмдерін пайдалана отырып жүргізіледі;

      10) Сап және мелиоидоз қоздырғыштарымен зерттеулер II типті қорғаныш костюмінде, резеңке қолғаппен, мақта-дәке бетпердесімен және қорғаныш көзілдірігімен жүргізіледі. Жұқпалы бөлімшелердің боксқа кіреберістерінде жұмыс аяқталған соң қорғаныш костюмдері шешіледі және зарарсыздандырылады;

      11) зертхананың үй-жайынан қызметкердің қорғаныш киімімен шығуына және қызметкер жұқпалы материалмен немесе жұқтыруы ықтимал материалмен жұмыс істеп жатқан кезде оны үй-жайдан шақыруға жол берілмейді;

      12) күйдіргі қоздырғыштарымен жұмыс кезінде зерттеу аяқталғаннан кейін зертхана үй-жайлары мен жабдықтарға осы қоздырғыштың себілуіне тексеру жүргізіледі.

      86. Патогендігі I топтағы қоздырғыштармен жұмыс жүргізетін микробиологиялық зертхана жанынан қызметкерлер үшін ауру ықтималы симптомдары анықталған жағдайда олар үшін және аварияға жол берген адамдар үшін изолятор көзделеді.

      Изолятор негізгі және резервтік ерекше дәрілік препараттар қорымен, шокқа қарсы дәрі-дәрмектермен және дезинфекциялау құралдарымен қамтамасыз етіледі.

      87. Виварийлер мен инсектарииларда омыртқалылар мен буынаяқтылар қозғалысы, орны мен ауланған жері, зерттеу және карантин нәтижелері көрсетіле отырып, арнайы нөмірленген және тігілген журналдарда (ерікті үлгідегі) тіркеледі.

      88. Виварий және инсектарий үй-жайларына жұмыс күні аяқталғаннан кейін сүргі салынады.

      89. Адамдар қанындағы сарысулардың антигенін анықтауға немесе патогендігі I-II топтағы қоздырғыштардың антиденелерін анықтауға зерттеулер жеке бокстарда немесе БҚБ-да құрамында тірі микроорганизмдер жоқ диагностикумдарды қолдана отырып жүргізіледі.

      Қан сарысуын центрифугалау арқылы бөлу бокста немесе БҚБ-да жүргізіледі.

      90. Патогендігі I топтағы микроорганизмдермен жұмыс бокстарды өзара жалғастыратын жүйемен жарақталған арнайы тағайындалған зертханаларда жүргізіледі. Жұқпалы аймақтағы үй-жайларда есіктері автоматты түрде блокталатын өткізгіш автоклав орнатылады.

      91. Жұқтырылған немесе патогендігі I-II топтағы вирустарды жұқтыруы ықтимал материалмен жұмыс кезінде персонал обаға қарсы ІІ типті костюмді пайдаланады, жануарларды, эктопаразиттерді жұқтыруды, биологиялық материалды центрифугалау мен вакуумдық кептіруді І типті қорғаныш костюмінде жүргізеді.

      Кептірілген риккетсий өсіріндісі бар ампуланы ашу, риккетсий биомассасын гомогендеу ІІ типті қорғаныш костюмінде БҚБ-да жүзеге асырылады.

      92. ПТР әдісімен зерттеулер жүргізген кезде мынадай қағидалар сақталады:

      1) әр аймақта өзіне тиесілі жиһаздар, тоңазытқыштар/мұздатқыштар, зертханалық жабдықтар, реагенттер, автоматты тамшуырлар (дозаторлар), ұштықтар, пластикалық және шыны ыдыстар, қорғаныш киімі, аяқ киім, ұнтақсыз бір рет қолданылатын қолғаптар, жинау мүкәммалының және тек осы бөлмеде ғана пайдаланылатын басқа да шығыс материалдарының жиыны болады;

      2) жабдықтарды, шығыс материалдарын, реактивтерді, қолғаптарды, халаттарды бір үй-жайдан екінші үй-жайға тасымалдауға жол берілмейді;

      3) ПТР бойынша барлық жұмыстар жұмыстың әрбір кезеңі қамтамасыз етілетін ұнтақсыз бір рет қолданылатын қолғаппен жүргізіледі;

      4) ПТР жүргізуге арналған барлық үй-жайларды әрлеу жуу және дезинфекциялау құралдарының әсеріне төзімді материалмен жүргізіледі;

      5) барлық үй-жайларда бактерицидті сәулелегіштер орнатылады;

      6) детекция жүргізген кезде бұл кезеңге электрофорез әдісімен жеке персонал қызмет көрсетеді;

      7) ПТР-дің барлық кезеңдерін өткізуге арналған реагенттерді сақтау шарттары реагенттерді қолдану бойынша нұсқаулықтың талаптарына сәйкес келеді. Клиникалық үлгілер реагенттерден бөлек сақталады;

      8) сынама дайындау және реакциялық қоспаларды дайындау кезеңдері БҚБ-да жүргізіледі;

      9) терезелер тығыз жабылады.

      93. ИФТ жүргізу кезінде:

      1) бір рет қолданылатын ұштықтарды және ыдыстарды қайта пайдалануға, жабдықтарды, шығыс материалдарын, реактивтерді, қолғаптарды, халаттарды бір үй-жайдан екінші үй-жайға тасымалдауға жол берілмейді;

      2) жууға арналған ерітіндінің ұсақ тамшыларын кетіру үшін бір рет қолданылатын сүзгіш қағаз пайдаланылады;

      3) ИФТ арналған үй-жайдың оңтайлы температурасы плюс 18оС - 22оС-ты, салыстырмалы ылғалдылығы 40%-дан 70%-ға дейінгіні құрайды, егер зерттеу әдісінде басқа көрсеткіштер қарастырылмаған болса температура мен ылғалдылықты белгілейтін құжат болу керек;

      4) күн сайын, жұмыстан кейін жабдықтарды, дозаторларды, штативтерді өңдеу 70о этил спиртімен жүргізіледі, планшеттерді автоматты жуғыш дистиллденген сумен, аптасына бір рет 70о этил спиртімен мұқият жуылады;

      5) планшеттерді қыздырғыш аспаптардың жанында инкубациялауға жол берілмейді;

      6) термостаттың температурасы күн сайын бақылауда болады;

      94. Жұмысты бастар алдында 15 минут бұрын бокста бактерицидті сәулелегіштерді және сыртқа тарату желдеткіш жүйесін қосады. Боксты тиеген кезде желдеткішті ажыратады. Егер бокстағы жұмыс кезінде ауаны сору тоқтатылса, жұмысты жедел тоқтатады. Бокстың ауасына бактериологиялық зерттеу тоқсанына бір реттен сиретпей, сүзгінің жұмысын бақылау айына бір рет жүргізіледі;

      95. Мицелиалды фазадағы өсірінділермен әрекет жасау, барлық фазалардағы грибоктардың өміршеңдігін зерделеу БҚБ-да жүргізіледі.

      96. Мицелиалды өсірінділерді себуді бокстарда физиологиялық ерітіндімен немесе сорпамен түтіктерге және матрастарға алдын ала енгізгеннен кейін жүргізеді. Өсірінділер шайындысы барысында сұйықтықты матрасқа ұзын инесі бар шприцпен түтік арқылы енгізеді. Өсірінділерді металл сыйымдылықтарда инкубациялайды.

      97. Грибоктардың мицелиалды фазаларымен жұмыс істеу кезінде матрастар, бокстан тыс себінділері бар түтіктер ашылмайды. Себінділерді қарау мақта-дәке бетпердесімен ІV типтегі костюммен бокстарда жүргізіледі. Грибоктардың ашытқы фазаларымен жұмыс бетпердеде ІV типтегі костюммен боксте, серологиялық зерттеулер - ІV типтегі костюммен жүргізіледі.

      98. Грибок суспензияларының жасушалық элементтерін санау алдында автоклавтайды немесе 10% дейінгі формалинді қосады және термостатта 37оС температурада 2 сағат ұстайды.

      99. Антигендерді, вакциналарды алу мақсатында өсірілген грибоктарды 30 минут бойы 0,5 атмосфера жағдайында немесе 0,5% соңғы шоғырлануына дейін формалинді қоса отырып, автоклавтау арқылы зарарсыздандырады.

      100. БҚБ-да жұмыс істеген кезде мақта-матадан тігілген пижамалар, стерильді халаттар, орамалдар, бетперделер киіледі. Жасушалық желілерді өсіру және инфекциялық материалмен жұмыс бір рет қолданылатын стерильді қолғаппен орындалады. Қолғапты жеңнің бүкпесінің астында қалдырмай, оның үстіне тартып кию керек. Зерттеуші киімінің жеңдерін қорғау үшін резеңкеленген жеңқаптар киеді.

      101. Жүре пайда болған иммун тапшылығы синдромын (ЖИТС) зерделеу жөніндегі орталықтың зертханаларында қан сарысуларының алғашқы оң және оң үлгілерін сақтауды ұйымдастыру үшін жеке төмен температуралы (минус 40оС) тоңазытқыш жабдығы көзделеді. Тоңазытқыш жабдығы құлыппен жабылады және сүргі салынады.

      102. ПБА бар сыйымдылықтар дезинфекциялық ерітіндіге батырылған көп қабатты сулықпен жабылған табаққа немесе астауға қойылады.

      103. Адамдардың қан сарысуларын антигендердің болуын зерттеу немесе патогендігі ІІ топтағы қоздырғыштарға антиденелерді анықтау кезінде мынадай шарттар сақталады:

      1) жұмыс жеке үй-жайларда (бөлмеде, бокста) жүргізіледі;

      2) инфекциялық емес (құрамында тірі қоздырғыштар жоқ) антигендер (диагностикумдарды) пайдаланылады;

      3) центрифугалау арқылы қанның сарысуын бөлу бокста немесе БҚБ-да жүргізіледі. Қан алудың вакуумдық жүйелерін пайдалану кезінде қан сарысуын центрифугалау бөлімшесі бокстарды немесе БҚБ-ны пайдаланбай, тұмшаланған қақпақтары бар центрифуждық стакандарды пайдалана отырып жүзеге асырады.

      104. Патогендігі І-ІІ топтағы вирустармен жұмыс барлық зерттеулер БҚБ-да жүргізілетін, арнайы тағайындалған зертханаларда жүргізіледі. Жұқпалы аймақтың үй-жайларында есіктері автоматты түрде бұғатталатын өткізгіш автоклав орнатылады.

      105. Жұқпалы аймаққа кіру қорғаныш киімі киілетін, себезгісі немесе шлюзі бар санитариялық өткізгіш арқылы жүзеге асырылады. Шлюзде жұмыс істеген уақытта бактерицидті сәулелегіш қосылады.

      106. Шлюздерге кіретін есіктер өздігінен жабылады және құлыптармен қамтамасыз етіледі. Жұмыс уақытында жұқпалы аймақтағы үй-жайлардың есіктері жабық болады.

      107. Биологиялық материалды сақтау төмен температуралы шкафтарға немесе сұйық азот бар түтікшелерге орналастырылатын тұмшаланған, төменгі температураға төзімді, сынбайтын контейнерлерде жүзеге асырылады.

      108. Биологиялық материалды технологиялық желілер арасында, қоймаға тасымалдау зарарсыздандырылатын, тұмшаланып жабылатын, ылғал өтпейтін контейнерлерде жүргізіледі.

      109. Жұмыс кезінде персонал ІІ типтегі обаға қарсы костюмді пайдаланады, тауық эмбриондарына, жануарларға, экопаразиттерге жұқтыру, биологиялық материалды центрифугалау және вакуумдық кептіру І типтегі қорғаныш костюмімен жүргізіледі.

      110. Бактериологиялық зертханалар ашық түсті жиһазбен жабдықталады, химиялық реагенттердің, жуу және дезинфеккциялау құралдарының әсеріне төзімсіз жиһазбен жабдықтауға жол берілмейді. Жиһаздың ішкі және сыртқы беттерінде өңдеуді қиындататын саңылаулар мен ойықтарға жол берілмейді.

      111. Вирусологтялық зертханаларда, зертхананың жұқпалы аймағы бокстарында (немесе БҚБ-да):

      1) жануарларға жұқтыру және оларды ашу;

      2) жасушалар және тауық эмбриондары өсірінділеріне жұқтыру;

      3) суспензиялар дайындау;

      4) инфекция жұқтырған жануарларды күтіп-ұстау;

      5) коллекциялық штаммдарды жүргізу;

      6) лиофилизацияланған ПБА-мен жұмыс істеу;

      7) центрифугалау, кептіру, аэрозол түзуі ықтимал басқа да операциялар жүргізіледі.

      112. Паразитарлық зертханаларда ішінде стробила, онкосфера, жұмыртқалар, құрттар, ересек гельминттер мен ішек қарапайымдыларының дарақтары болуы ықтимал материал тығыз жабылатын қақпағы бар шыны немесе пластикалық ыдыста жеткізіледі.

      113. Гелминттер, ішек қарапайымдыларын анықтауға дайындық және зерттеу, копроовоскопиялық, байыту және перианалдық қырынды әдістерімен сырта шығару шкафында жүргізіледі. Байыту әдістерін қолдану арқылы зерттеулерге арналған зертханалық ыдыстар кюветаларда орнатылады. Зерттеулер үшін дайындалған препараттар арнайы жайпақ табақтарға салынады, сүртіндісі бар әйнектер астына үлкен көлемдегі әйнектерді салады.

      114. Зерттелетін материалмен, ыдыспен, жабдықпен жасалатын барлық әрекеттер резеңке қолғаппен жүргізіледі.

      115. Пайдаланылған тамшуырлар, түтіктер, капиллярлар, заттық және жабынды шынылар дезинфекцияланады.

      116. Гельминттерді жұқтыруы ықтимал материал жұмыс күнінің соңында сүргіленетін бөлек тоңазытқышта сақталады.

      117. Тірі вирустармен серологиялық зерттеу, бастапқы және қайта егілетін тіндер өсірінділерінің әртүрлі желілерін дайындау, клиникалық материалдарды бастапқы өңдеу БҚБ-да жүргізіледі.

      118. Патогендігі I топтағы қоздырғыштармен жұмыс жүргізетін әрбір ұйым жанында қызметкерлерде ауруға ықтимал симптомдар анықталған жағдайда және аварияға жол берген қызметкерлер үшін изолятор жабдықталады.

      119. Изоляторда өмірлік көрсеткіштері (кардиологиялық, шокқа қарсы, антидоттар) бойынша көмек көрсету үшін негізгі және резервтегі ерекше дәрілік препараттардың, дәрі-дәрмектің және дезинфекциялау құралдарының қоры көзделеді.

      120. Инфекциялық материалмен жұмыс уақытында авария болған жағдайда оны тез арада тоқтатады және авариялық дабылды қосады.

      121. Инфекциялық материалдың шашырауынан авария пайда болған жағдайда бөлмеде жүргізілетін барлық жұмыстар тоқтатылады. Қорғаныш киімдерін (орамал немесе шлемнен бастап) дезинфекциялық ерітіндіге батырады немесе бикске (бакқа) автоклавтау үшін орналастырады. Көзге, мұрынға қоздырғыш сезімтал болатын антибиотик ертінділерін тамызады. Терең микоздар қоздырғыштарымен жұмыс кезінде авария болған жағдайда көзге және мұрынға 1% бор қышқылын тамызады, ауыз бен тамақты 70о этил спиртімен шаяды.

      122. Ботулиндік уытпен авария кезінде көзді және ауызды сумен және 1 миллилитрде 10 халықаралық бірлікке дейін ерітілген уытқа қарсы сарысумен жуады. Ботулиндік уыт терінің ашық учаскелеріне түскен жағдайда оны көп мөлшердегі сумен сабындап жуады.

      123. Егер авария белгісіз қоздырғышпен жұмыс кезінде болса, кең спектрлік әсері бар антибиотиктермен профилактикалық емдеу жүргізіледі.

      124. Егер авария биологиялық материалдың шашырауынсыз болса, биологиялық материалмен жанасқан жабдықтың бетіне дезинфекциялық ерітіндімен тампон (сулық) қойылады.

      125. Бокста (немесе БҚБ-да) болған авария кезінде – жұмыс тоқтатылады, материал түскен жерге дезинфекциялық ерітіндіге молынан батырылған сулықты жабады. Бокста 30 минутқа бактерицидті сәулелегіштерді қосады, авариялық дабылды қосады, содан кейін дезинфекциялау жүргізеді. Сыртқа шығару желдеткіші авария және дезинфекциялау кезінде қосылып тұрады.

      126. Жарақат алумен немесе тері жабыны тұтастығының басқа да бұзылуымен болған авария кезінде:

      1) АИТВ-мен жұмыс кезінде зардап шегушіге 72 сағаттан кешіктірмей профилактикалық антиретровирустық терапия (АРВТ) тағайындалады және "авариялық жағдайдан" кейін 3 ай бойы бақылау қойылады. Зардап шегушіге оның инфекцияны тарату мүмкіндігі туралы ескертіледі. "Авариялық жағдайдан"1 айдан, 3 айдан кейін АИТВ-ға теріс талдау болған жағдайда бақылау тоқтатылады;

      2) қолғапты немесе басқа да жеке қорғаныш құралдарын шешкеннен кейін тез арада қолды сабындап сумен жуады. Қан немесе басқа да ықтимал инфекцияланған материал теріге түскен кезде тез арада қолды және ластанған учаскелерді сабындап жуады, сілемейлі қабықшаларға түскенде – тез арада оларды сумен жуады. Қолды сабындап ағынды сумен жуу керек. Егер ағынды су болмаса, 70о-дық спирті бар қолға арналған антисептикалық ерітіндіні пайдаланады;

      3) күйдіргі қоздырғышымен жұмыс кезінде жарақат орнын сумен сабындап мұқият жуады және дезинфекциялық ерітіндіні қолданбастан, йод жағады;

      4) терең микоз қоздырғыштарымен авария кезінде жарақат орнын тиісті дезинфекциялық ерітіндімен өңдейді, сумен сабындап жуады, йод жағады;

      5) патогендігі I-II топтағы вирустармен жұмыс кезінде қанды құрғақ стерильді сулыққа қысып ағызады және жарақатты дезинфекциялық ерітіндіні қолданбастан, йодпен өңдейді.

      127. Материалды (автоклавқа және бөлімшелер арасында) тасымалдау кезінде болған авария кезінде персонал тасымалданатын сыйымдылықтарды сол жерге қалдырып, қауіпті аймақтан кетеді және болған оқиға туралы бөлімше басшысына хабарлайды. Аварияға жол берген адамдар санитариялық өңдеуден өтеді. Авария кезінде үй-жайды өңдеу обаға қарсы І типті костюмде жүргізіледі.

5-тарау. Санитариялық-гигиеналық зертхананың жұмыс жағдайына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      128. Зертханаларда арнайы (зақымдалмаған) химиялық ыдыс пайдаланылады. Химиялық ыдыс таза және құрғақ күйінде пайдаланылады. Суда ерімейтін органикалық заттар ыдыстан органикалық еріткіштермен тазартылады.

      Ыдыстарды химиялық әдістермен тазарту үшін хромдық қоспа, күкірт қышқылы және сілтілердің ерітінділері қолданылады. Ыдыстар мұқият тазартылғаннан және жуылғаннан кейін кептіргіш шкафта кептіріледі.

      129. Шыны материалдардан жасалған аспаптарды жинау бойынша жұмыстарды жүргізу кезінде мынадай талаптар сақталады:

      1) диаметрі үлкен емес шыны түтіктер шыны кесуге арналған арамен кескеннен кейін сындырылады;

      2) жинауды жеңілдету үшін шыны түтіктердің ұштары балқытылады және сумен немесе глицеринмен ылғалдандырылады;

      3) шыны ыдыстармен жұмыс істеу барысында жарақат алғанда (кесіп алғанда) жарадан шыны сынықтары алынады, түскен химиялық зат бейтараптандырылады немесе теріден тиісті ертіндімен немесе суға батырылған тампонмен алынады.

      130. Жабдықта жұмыс істеген кезде мынадай талаптар сақталады:

      1) түбі жайпақ колбаларды вакуум астындағы жұмыс үшін, сондай-ақ плюс 100оС-тан жоғары температурада пайдалануға жол берілмейді;

      2) вакуум астында сорып алу үшін қалың шыныдан жасалған колбаларпайдаланылады. Шар түріндегі емес, жұқа қабырғалы түтікшелерді вакуумның астына қоюға жол берілмейді. Вакуумның астында жұмыс істеуге арналған түтікшелер алдын ала ең көп сұйылтылуға сыналады. Сынақ жүргізу алдында түтікшені темір тормен орайды;

      3) жинақталған аспапты оның жарамдылығын алдын ала тексермей пайдалануға және жұмыс істеп тұрған аспапты қараусыз қалдыруға жол берілмейді;

      4) жұқа қабырғалы түтікшені тығынмен жапқан кезде тығынға жақын болатын мойнының жоғарғы бөлігінен ұстайды. Ысыған түтікшені кептелген тығынмен салқындағанға дейін жабуға жол берілмейді;

      5) қайнау температурасы плюс 150 0С-тан жоғары заттарды айдау барысында ауамен салқындатылатын тоңазытқыш қолданылады;

      6) көгерткіш қышқылмен және оның тұздарымен, диметилсульфатпен, алмаспен, фосгенмен, хлормен, броммен, азот тотығымен, диазометанмен, күкірт сутегімен жүргізілетін жұмыс резеңке қолғапты және қажет болған жағдайда шаңтұтқышты (газтұтқыш) пайдалана отырып, сыртқа шығару шкафында орындалады;

      7) натрий азидімен, металлды калиймен және натриймен жұмыс кезінде сумен жанасуға жол берілмейді;

      8) металлды натриймен немесе калиймен реакциялар ауа немесе майлы моншаларды пайдалана отырып жүргізіледі. Ерітілмеген майлы қатардағы галоидті қосылыстарды диметилсульфоксидпен, металлды натриймен және металлды калиймен қосуға жол берілмейді;

      9) реакциялық қоспаны қайнатуға дейін қыздырған кезде түбі дөңгелек термотұрақты колбалар, сұйықтықтарды айдау үшін арнайы түбі дөңгелек колбалар қолданылады;

      10) сұйықтықты түтікте немесе колбада қыздыру кезінде түтікшені арнайы ұстағышпен, оның саңылауы жұмыс істейтін адамнан басқа жаққа бағытталатындай етіп ұстайды;

      11) сумен салқындатылатын тоңазытқышпен жұмыс кезінде судағы токтың үздіксіздігі бақыланады;

      12) тотықтарды кетіру темір сульфатының сулы ерітіндісімен сілкілеу арқылы жүргізіледі;

      13) эфирді, эфирлі ерітінділерді және басқа тез тұтанатын заттарды төгу сыртқа шығару шкафында арнайы шыны сауытта жүргізіледі, одан әрі бөлек ыдысқа құйылады. Оларды су құбыры раковиналарына немесе су ағызатын құйғыштарға құюға жол берілмейді.

      131. Еріткіштерді айыру (эфир, спирт, бензол, толуол) кейіннен майлы вакуум-сорғыны пайдалана отырып, алдын ала су ағысы бар сорғыда жүргізіледі. Вакуум-сорғыны қосу алдында колбаның ішіндегі салқындатылады. Айырғыш колбаны вакуум-қондырғыда қыздыру аспапта сұйылтуға қол жеткізілгеннен кейін жүргізіледі.

      132. Газдық оттықтың ашық жалынында айыру кезінде колба түбінің бетін қыздыру біркелкі жүргізіледі.

      Вакуум-қондырғыда айырудан және колбаны салқындатудан кейін манометрдің шүмегі жабылады, сорғы жүйеден ажыратылады және мотор сөндіріледі.

      133. Улы заттармен (органикалық және минералды қышқылдар, оттегі, азот, құрамында галоид бар қосындылар, күшән, фосфор және басқа да улы металлдар мен металл еместер қосындылары) жұмысты сақтық шараларын сақтай отырып, оқытылған персонал жүргізеді.

      134. Зертханада пайдаланылатын улы заттарды зертханада шкафтағы арнайы бөлінген орында немесе құлпы мен пломба салынатын темір жәшікте сақтайды. Ішінде улы заттар бар түтікшелердің "У" деген және заттың атауы жазылған айқын және ашық түсті затбелгісі болады.

      135. Ішінде от және жарылыс қауіпті заттар және улы заттар бар сыйымдылықтар жұмыс үй-жайларында жұмыс күні ішінде жұмысқа қажетті дозаларда сақталады.

      136. Улы заттармен жұмыс істеу кезінде сифон немесе резеңке үрімшесі бар арнайы тамшуырлар пайдаланылады.

      Қатты улы заттар жабық үккіште ұнтақталады және тартумен ыдыста өлшенеді. Жұмыс шаңтұтқышпен жүргізіледі.

      137. Улы заттарды түбі дөңгелек колбаларда майлы, құмды, сулы моншаларда спиралы жабық электрлі пештерде қыздыруға жол беріледі. Ашық отты пайдалануға жол берілмейді.

      138. Еденге немесе үстелге төгілген улы сұйықтық дезактивацияланады.

      Улы заттармен жұмыс кезінде пайдаланылған сүзгілер және қағаз бөлек ыдысқа жиналады және газ пештерінде немесе камераларында өртеледі.

      139. Улы газдармен жұмыс аяқталғаннан кейін аспаптар инертті газбен үрлеу немесе сумен толтыру арқылы зарарсыздандырылады.

      140. Тез тұтанатын жанғыш сұйықтықтар (қайнау температурасы төмендерді қоспағанда) сыйымдылығы 2 литрден аспайтын қабырғасы қалың шыны сауыттарда немесе берік кептелген тығындары бар банкілерде сақталады. Сыйымдылығы үлкен болған кезде ыдыс тұмшаланған металл сауыттармен жабдықталады.

      141. Ішінде тез тұтанатын жанғыш заттар бар банкілер қақпағы тығыз жабылатын қақпағы бар, қабырғасы мен түбіне асбест салынған арнайы металл жәшікке салынады. Түбіне қалыңдығы 10 мм құм төселеді. Жәшік қақпағының ішкі жағына заттың атауы анық жазылады.

      Жәшік өтетін жерлерден және қыздыру құралдарынан алыс, оған баратын жол ыңғайлы болатындай еденде орнатылады.

      142. Диэтильді (күкіртті) эфир басқа заттардан оқшау салқын және қараңғы үй-жайда сақталады. Дайындалған мерзімінен бір жыл өткен эфир периоксидтерге тексеріледі. Құрамында периоксидтер бар ерітінді жойылады немесе қайта айдаудан өткізіледі. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды қоймадан зертханаға жеткізу жабық сынбайтын ыдыста немесе сауытқа салынған шыны ыдыста жүргізіледі.

      143. Сығылған газды пйдаланатын жабдық (газды хроматографтар, хроматомассалар, сұйықтықты хроматографтар, атомдық-адсорбциялық спектрометрлер, вольтамперометрлік талдағыштар) (бұдан әрі – жабдық) бірінші қабатта немесе басқа қабаттарда газы бар баллонға бөлінген орындар сақталған жағдайда орнатылады. Жабдықта жұмыс істеуге жабдықпен жұмыс істеу бойынша маманданудан (қайта даярлықтан) өткен адамдар жіберіледі.

      Газ баллондарының таңбалануы және танитын бояуы болады.

      144. От және жарылыс қауіпті заттармен жұмыс істеуге арналған үй-жайлар көмірқышқылды өрт сөндіргіштермен және өрт сөндірудің басқа да құралдарымен жабдықталады.

      Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтармен жүргізілетін барлық жұмыстар сыртқа шығару шкафында желдеткіш жұмыс істеп тұрғанда және электр құралдары мен газдық оттықтар өшірілген жағдайда жүргізіледі. Сыртқа шығару шкафтарын және жұмыс үстелдерін ыстық және салқын суды келтіруге арналған коммуникациялармен, сығылған ауамен, тұрмыстық газбен, электр қуатымен қамтамасыз етеді, суды ағызуға арналған раковина орнатылады.

      145. Қайнау температурасы төмен от қауіпті заттар қиын балқитын шынылардан жасалған түбі дөңгелек колбаларда, сулы және майлы моншаларда айдалады және қыздырылады,

      146. Қайнау температурасы төмен тез тұтанатын сұйықтықтар бар түтікшелерді ашық отта және электрлі қыздыратын аспаптарда қыздыруға жол берілмейді.

      Қайнау температурасы анағұрлым жоғары сұйықтықтар колба қыздырғыштарда қыздырылады.

      0,5 л көлемдегі тез тұтанатын сұйықтықтарды қыздыру кезінде аспаптың астына авария жағдайында сұйықтықтың үстелге төгілуін болдырмау үшін сыйымдылығы жеткілікті кювет қойылады.

      147. Тез тұтанатын сұйықтықтарды қыздыруға қолданылатын барлық аппаратура жарамсыздықтарды уақтылы анықтау үшін мерзімдік қарап-тексеріледі.

      148. Жарылысты болдырмау үшін диэтильді эфирді кепкенге дейін булауға жол берілмейді.

      149. Жанғыш сұйықтықтармен жұмыстар жүргізілген түтікшелер зерттеу аяқталған соң жуылады.

      Пайдаланылған жанғыш сұйықтықтар жұмыстың соңында жою үшін зертханадан әкетілетін арнайы тұмшаланып жабылатын ыдысқа жиналады.

      Қауіптілігі 1-4-сыныптағы пайдаланылған жанғыш сұйықтықтарды жою Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 28 ақпандағы №176 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №10936 болып тіркелген) "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларына сәйкес жүргізіледі.

      150. От қауіпті сұйықтықты кездейсоқ төгіп алған жағдайда барлық оттықтар және қыздыратын асапаптар сөндіріледі, сұйықтық төгілген жерге құм себіледі. Ластанған құм ағаш немесе пластмасса күрекшемен жинап алынады. Тұтанатын заттарды сумен сөндіруге жол берілмейді.

      151. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды сыртқа шығару шкафында (ауа сорғышта) өртенген жағдайда желдеткіш сөндіріледі.

      152. Қышқылдармен және сілтілермен кез келген жұмыс істеу кезінде күйіп қалудың алдын алу үшін зертханада жұмыс істеушілер сақтандырғыш көзілдіріктерін (тері немесе резеңке жиектемесі бар) және резеңке қолғапты, жекелеген жағдайларда резеңке (резеңке қосылған) алжапқышты пайдаланады. Қышқылдармен және сілтілермен жұмыстарды сақтандырғыш көзілдіріксіз орындауға жол берілмейді.

      Шоғырландырылған қышқылдармен және ұшқыш сілтілермен жұмыс сыртқа шығару шкафында орындалады.

       153. Қышқылдар бар шөлмектер себетте немесе торламада сақталады, екі адам көтереді немесе тұмшаланған ыдыста арнайы арбада тасымалданады.

      Шөлмектен шағын ыдыстарға қышқылдар мен сілтілер сифон немесе әртүрлі конструкциядағы қол сорғылары арқылы құйылады.

      154. Ерітінді дайындау үшін қышқылдар суға жіңішке ағынмен үздіксіз араластырыла отырып баяу құйылады. Қышқылға су құюға жол берілмейді. Күкірт қышқылын вакуум-эксикаторларда су сіңіретін зат ретінде қолдануға жол берілмейді.

      Шоғырландырылған азот, күкірт және тұз қышқылдарын зертханалық үй-жайларда қабырғасы қалың сыйымдылығы 2 л аспайтын шыны ыдыста сыртқа шығару шкафында шыны немесе фарфор тұғырықтарда сақтайды. Түтіндейтін азот қышқылы бар шыны сауыттарды тотықпайтын болаттан жасалған арнайы жәшіктерде сақтау керек.

      155. Ерітінділерді дайындау кезінде сілті суға шағын кесектермен үздіксіз араластыра отырып баяу қосылады, сілтінің кесектері тек қысқышпен ғана алынады. Алдын ала тығыз матамен жабылған күйдіргіш сілтінің ірі кесектері арнайы бөлінген орында ұсақ кесектерге бөлінеді.

      156. Сынапты төгіп алған жағдайда оны демеркуризациялау бойынша іс-шаралар жүргізіледі. Төгілген сынапты аулағышы бар вакуум-тамшуырмен жинайды немесе вакуумдық сорғыға қосылған Тищенко шыны сауыттарын, мыстан жасалған қылқаламдарды немесе пластиналарды пайдаланады. Сынаппен ластанған беттер тұз қышқылымен қышқылданған перманганат калийінің 1%-дық ерітіндісімен өңделеді.

      157. Қышқылмен күйген кезде зақымдалған орын судың мол көлемімен, содан кейін натрий гидрокарбонаты ерітіндісімен жуылады және күйікке қолданылатын жақпамай жағылады, сілтімен күйген кезде мол көлемдегі сумен, содан кейін сірке қышқылының 1%-дық ерітіндісімен өңделеді және күйікке қолданылатын жақпамай жағылады.

      158. Уланудың аздаған белгілері болған кезде зардап шегуші ластанған үй-жайдан таза ауаға шығарылады, жазық бетке жатқызылады, қысып тұрған киімдерінен босатылады, жылы жабылады.

      Фосформен уланған кезде асқазанды сумен молынан шаяды. Сүт немесе май ішуге жол берілмейді.

      159. От және жарылыс қауіпті заттармен жұмыстан кейін жұмыс орнын жинау, асапаптар мен аппараттарды су, электр қуаты, тұрмыстық және сығылған газ көздерінен ажырату жүргізіледі.

      160. Жұмыс аяқталғаннан кейін қолдарды сабындап жуады, ауыз сумен шайылады, қорғаныш көзілдіріктер дезактивацияланады.

      161. Улы заттармен ластанған арнайы киімдер және сүлгі жуу алдында дезактивацияланады.

      162. Электрлі қондырғыларды және электрлі жабдықтарды пайдалану бойынша жұмыстарға маманданудан (қайта даярлаудан) өткен қызметкерлер жіберіледі.

      163. Зертханалық жануарларды орналастыруға арналған үй-жайлар желдету жүйесіне қосылған торларға арналған шкафтармен жабдықталады.

      164. Виварийде дені сау жануарлар мен тәжірибеде қолданылған жануарларды бірге ұстауға жол берілмейді.

      165. Улау камерасының үй-жайы қалған үй-жайлардан бөлек орналастырылады және ішке сору-сыртқа шығару желдеткішімен және камераларда арнайы желдеткішпен жабдықталады.

      166. Камераларда жануарларға улау жүргізген кезде зерделенетін затты беру жануарларды камераға кіргізгеннен кейін және камераны мұқият тұмшалаудан соң басталады.

      167. Жануарлардың әрбір өлген немесе союға мәжбүр болған жағдайы арнайы журналда (еркін түрдегі) тіркеледі.

      168. Жануарларды виварийден зертханаға жеткізу және кері апару арнайы дезинфекцияланған торларда жүзеге асырылады. Егеуқұйрықтар мен тышқандар виварийде ұсталатын торларында тасымалданады. Жарақаттанудың (тырнау және тістеудің) алдын алу мақсатында зертханалық жануарлармен барлық әрекеттер арнайы станоктарда және қолғаппен жүргізіледі.

      169. Ауру жұқтырған жануарларды күту кезінде әрбір торды тазалағаннан кейін резеңке қолғапты қолдан шешпей, дезинфекциялық ерітіндіге батыра отырып зарарсыздандырады.

      170. Виварий қызметкерлері арнайы киіммен (халаттар, алжапқыш, қалпақ, резеңке қолғап) қамтамасыз етіледі.

      171. Уытты заттармен жұмыс жүргізілетін токсикологиялық зертхананың үй-жайларында тамақ ішуге және темекі шегуге жол берілмейді.

6-тарау. Радиологиялық зертханадағы жұмыс жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      172. Сәуле көздерімен жұмыс істеуге (А тобының персоналы) нұсқамадан және қауіпсіздік қағидаларын білуі тексерілгеннен кейін 18 жастан жас емес, медициналық қарсы айғақтары жоқ адамдар жіберіледі.

      173. Радиологиялық зертханалар басқа үй-жайлардан оқшауланып, ғимараттың жеке бөлігінде немесе бөлек қабатта орналасуы тиіс. Сынамаларды қабылдау, дозиметрлік бақылау және бөлу үшін ортақ үй-жайлар бөлінеді. Белсенділігі жоғары сынамалармен жұмыс жүргізу кезінде зертханалар үй-жайлары "лас" және "таза" аймақтарға бөлінеді.

      174. Лас аймақта:

      1) радиохимиялық зерттеу үй-жайы;

      2) сынамаларды дайындауға, сақтауға және күлдеуге арналған үй-жай;

      3) ыдыстарды, контейнерлерді, жабдықтарды, киім-кешекті және арнайы киімдерді дезактивациялауға арналған үй-жайлар орналасады.

      175. Таза аймақта:

      1) сынамаларды дайындауға, сақтауға және күлдеуге арналған үй-жайы;

      2) радиохимиялық зерттеу үй-жайы орналасады.

      176. Ауаның радиоактивті ластану мүмкіндігіне байланысты (ұнтақтармен операциялар, ерітінділерді булау, эманациялаушы және ұшпа заттармен жұмыс) жұмыстар сыртқа шығару шкафтарында және жеке жұмыс үстелдерінде жүргізіледі.

      177. Радионуклидтердің жұмыс үй-жайларына және қоршаған ортаға түсуін шектеу статикалық (жабдықтар, үй-жайдың қабырғалары және жабындары) және динамикалық (желдету және газ тазарту) тосқауылдары жүйесін пайдалана отырып қамтамасыз етіледі.

      178. Жабдық, аспаптар және жиһаз әр аймақтың үй-жайларына бекітіледі және таңбаланады. Оларды бір аймақтың үй-жайынан екіншісіне таңбалауын ауыстыра отырып радиациялық бақылаудан кейін беруге жол беріледі.

      179. Құрамына калибрлейтін жабық сәуле көздері кіретін аспаптарға және иондаушы сәуле шығаратын құрылғыларға бөтен адамдардың кіруіне жол берілмейді. Зертханаларда иондаушы сәуле көздерінің сақталуы қамтамасыз етіледі.

      180. Зертханаға түсетін көздер, радиоактивті заттар, шыны ампулаларға балқытып жабылған радий тұздарының сұйық ерітінділері, альфа және бета эталондар сейфте сақталады.

      181. Радиологиялық зертханада мынадай қауіпсіздік қағидалары сақталады:

      1) барлық үй-жайларда күн сайын ылғалды жинау жүргізіледі;

      2) радиоактивті препараттармен және ластанған сынамалармен жұмыс істеу кезінде манипуляторлар қолданылады, оларға қолмен жанасуға жол берілмейді;

      3) радиоактивті заттармен, ластанған сынамалармен әрекеттер жеңіл дезактивацияланатын беттерде жүргізіледі;

      4) радиоактивті ластанған сынамалармен жүргізілетін барлық жұмыстар
қолғаппен, бахилада және арнайы киіммен орындалады;

      5) радиоактивті заттармен жұмыс істеу кезінде пластикалық немесе полиэтиленді үлдірлермен, сүзгіш қағаздармен және бір рет қолданылатын басқа да материалдармен жабылған, нашар сорғытатын материалдан жасалған астаушалар және тұғырықтар пайдаланылады;

      6) радиоактивті заттарды, ластанған сынамаларды ауыстырып құю, булау, ауыстырып салу, сондай-ақ радиоактивті заттар ауаға түсетін басқа да операциялар сыртқа шығару шкафтарында жүргізіледі. Шкафтағы желдету жұмыс басталғанға дейін қосылады;

      7) радиоактивті заттармен жұмыс аяқталғаннан кейін қызметкерлер қолдарын жылы сумен сабындап мұқият жуады, содан кейін қолдарының тазалығына дозиметрлік тексеру жүргізеді. Зертханадан шығатын кезде шешілген қолғаптар, бахилалар, арнайы киімдер арнайы кір жуатын орынға жіберіледі.

      182. Радиоактивті ластанған сынамаларды зерттегеннен кейін барлық сұйық немесе қатты қалдықтар арнайы ыдыстарға жиналады. Пайдаланылған зертханалық ыдыс ағынды судың астында мұқият жуылады және дезактивациялық ерітіндімен (5% лимон қышқылы ертіндісімен, 10% тұз немесе азот қышқылы, этиль спирті ертіндісімен) өңделеді, содан кейін қайтадан ағынды сумен жуылады. Мұқият тазартудан және жуудан кейін ыдыстар кептіргіш шкафтарда кептіріледі. Ыдыстарды дезактивациялау радиациялық бақылау арқылы жүргізіледі.

      183. Радиоактивті заттар, сақтау барысында радиоактивті газдар, булар немесе аэрозолдар бөлуі мүмкін, құрамында көп мөлшерде радиоактивті заттар бар сынамалар сыртқа шығару шкафтарында, бокстарда, камераларда жанбайтын материалдан жасалған жабық түтікшелерде сақталады.

      184. Радиоактивті сұйықтық құйылған шыны сыйымдылықтар металл немесе пластмасса түтікшелерге орналастырылады.

      185. Контейнерлерді, аспаптарды, ыдыстарды, жабдықтарды дезактивациялау үшін арнайы үй-жай бөлінеді. Дезактивация радиациялық бақылау арқылы жүргізіледі.

      186. Радиоактивтік қалдықтарды ұстау және уақытша сақтау үшін арнайы үй-жай бөлінеді.

      187.Лас және таза аймақтарда жұмыс орнына нәтижелері журналда тіркелетін (ерікті түрде) дозиметрлік бақылау және персоналға жеке дозиметрлік бақылау жүргізіледі.

      Радиоактивтік заттармен жұмысты жалғастыруға кедергі болатын денсаулық жағдайында ауытқу анықталған кезде бұл адамдар иондаушы сәуле көздерімен жанаспайтын жұмысқа уақытша немесе тұрақты ауыстырылады.

      188. Зертханада дезактивациялаушы заттардың авариялық қоры болады.

7- тарау. Материалдарды (микроорганизмдерді) сақтауға және тасымалдауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      189. Биологиялық материалды сақтау төмен температуралы шкафтарға немесе сұйық азот бар түтікшелерге орналастырылатын тұмшаланған, төменгі температураға төзімді, сынбайтын контейнерлерде жүзеге асырылады.

      Биологиялық материалды технологиялық желілер арасында, қоймаға тасымалдау зарарсыздандырылатын, тұмшаланып жабылатын, ылғал өтпейтін контейнерлерде жүргізіледі.

      190. Патогендігі I-IV топтағы микроорганизмдермен жұмыс істеуге режимдік комиссияның рұқсаты бар ұйымдарда, зертханаларда режимдік комиссияның берген рұқсатына сәйкес мұражайлық өсірінділер коллекциясы болуы мүмкін.

      191. Коллекциялық штаммға берілген белгі (нөмір, код) оны берген кезде өзгермейді. Штамм өлген (жойылған) жағдайда оның белгісін жаңадан келіп түскен штаммдарға беруге жол берілмейді.

      192. Патогендігі I-II топтағы микроорганизмдердің штаммдарын жою осы Санитариялық қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес актімен ресімделеді.

      193. Ішінде микроорганизмдер бар сыйымдылықтарда микрорганизмнің атауы, штаммның нөмірі мен қайта себілген (лиофилизацияланған) күні белгіленген айқын, өшпейтін жазуы немесе берік желімделген затбелгісі болады. Уыттар бар сыйымдылықтардағы затбелгінің төменгі оң жақ бұрышы қызыл түспен қосымша таңбаланады.

      194. Патогендігі I-IV топтағы микроорганизмдер коллекцияларда лиофилизацияланған немесе тоңазытылған күйінде, тығыз немесе сұйық қоректік орталарда, сондай-ақ органдардың суспензиясы және консерванттағы тіндер түрінде сақталады.

      195.Патогендігі I-IV топтағы құрғақ патогенді микроорганизмдері бар ампулаларды себу немесе жою мақсатында ашу осы Санитариялық қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес актімен ресімделеді.

      196. Микроорганизмдердің штаммдары тоңазытқышта немесе жанбайтын шкафта (сейфте) топтары бойынша бөлек сақталуы тиіс. Әртүрлі топтағы микрорганизмдерді жабылатын қақпағы бар бөлек сынбайтын сыйымдылықтарда сақтаған жағдайда бірге ұстауға жол беріледі. Сыйымдылықтарға сүргі салады, олардың сыртқы немесе ішкі жағына сақталатын микрорганизмдердің тізбесі мен саны бар тізім орналастырылады.

      197. Патогендігі І-ІІ топтағы патогенді биологиялық агенттерді және патогендігі ІІІ-IV топтағы коллекциялық микроорганизмдерді зертхана (ұйым) ішінде беруді осы Санитариялық қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес табыстау актісін жасағаннан кейін жүзеге асырады.

      198. Патогендігі І-ІІ топтағы микроорганизмдерді уақытша сақтауға беруді осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес актімен ресімдеу қажет.

      199. Беру осы Санитариялық қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес микроорганизмдерді беру туралы акті жасалғаннан кейін жүргізіледі. Патогендігі І-ІV топтағы микроорганизмдерді елдің шекарасынан тыс беру "Экспорттық бақылау саласында рұқсат беру құжаттарын берудің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1083 қаулысына сәйкес жүзеге асырылады.

      200. Патогендігі ІIІ-IV топтағы микроорганизмдерді тасымалдау почта байланысы немесе курьер арқылы, І-ІІ топтарзертхананың оқытылған персоналымен қолмен жүзеге асырылады. Микроорганизмдерді курьермен алған кезде сенімхат және оның жеке басын куәландыратын құжаттар ұсынылады.

      201. Патогендігі І-IV топтағы микроорганизмдерді тасымалдау барлық тексеру және бақылау түрлерін болдырмау мақсатында курьермен осы Санитариялық қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес жөнелтуші ұйым берген арнайы жүкті тасымалдауға ілеспе құжат бар болғанда жүзеге асырылады. Патогендігі І-IІ топтағы микроорганизмдер үшін екі данада қосымша қаптамалау актісі жасалады. Көрсетілген құжаттардың бірінші даналарын микроорганизмдер бар қаптамаға салады. Құжаттардың көшірмелері жөнелтушіде қалады. Патогендігі І-IV топтағы микроорганизмдерді алған ұйым қаптаманы ашу актісін жасайды және патогендігі І-IV топтағы микроорганизмдерді алуды растайтын хатпен бірге оны берген ұйымға жөнелтеді.

      202. Жөнелтуші ұйым алушы ұйымға жедел байланыс (факс, электрондық почта, телефон) бойынша патогендігі І-IV топтағы микроорганизмдер жөнелтілген күн мен көліктің түрін хабарлайды.

      203. Патогендігі І-IV топтағы микроорганизмдерді тығыз қоректік ортада береді. Құрамында микроорганизмдер бар уыттарды, вирустарды, органдарды, тіндер мен олардың суспензияларын консервіленген сұйықтықта немесе тоңазытылған күйде беруге жол беріледі.

      204. Материалды зертханаға тасымалдау кезінде үш рет қаптамалау қағидасын сақтау қажет, ол мынаны қамтиды:

      1) бастапқы сыйымдылық –қақпақпен берік жабылған, зертханалық үлдірмен тұмшаланған, сынамасы бар таңбаланған контейнер/түтік/құты;

      2) екінші сыйымдылық – ағып кету жағдайында үлгінің барлығын сіңіру үшін жеткілікті көлемде сіңіретін материалы бар су өткізбейтін, ағып кетуді болдырмайтын берік контейнер (полиэтиленді пакет);

      3) сыртқы қаптама – биологиялық материалдарды тасымалдауға арналған берік термооқшаулаушы контейнер. Тасымалдаудың температуралық жағдайларын қамтамасыз ету үшін термоконтейнерге салқындату элементтерін салады. Термоконтейнердің сырт жағында алушының мекенжайы, телефоны, факсі, электрондық почтасы және тасымалдау жағдайлары көрсетілген затбелгі бекітіледі.

      205. Жөнелтілімнің мекенжайы жазылған жағында – "Қауіпті! Тасымалдау кезінде ашуға болмайды" деген белгі болады.

      206. Патогендігі І-IV топтағы микроорганизмдерді жұқтырған тірі жануарлар мен буын аяқтыларды тасымалдауға жол берілмейді.

      207. Жөнелтуші ұйым жіберілетін пурктке дейін қаптамалау және тасымалдау қағидалары талаптарының сақталуына, сондай-ақ Қазақстан Республикасының экспорттық бақылау саласындағы заңнамасына, сондай-ақ қолданыстағы халықаралық конвенциялар мен қағидаларға сәйкес Халықаралық почтамт арқылы ПБА-ны қаптамалаудың және жөнелтудің дұрыстығына жауапты болып табылады.

      208. Алушы мен жөнелтушінің мекенжайлары көрсетілген жәшіктің беті күлгін түсті жазба белгімен және "Тез бұзылатын биологиялық зат", "Қауіпті": жөнелту кезінде ашуға болмайды", "Коммерциялық құндылығы жоқ", "Халықаралық почталық қауіпсіздік қағидаларына сәйкес қаптамаланған" деген ерекше белгімен (ағылшын тілінде) жабдықталады.

  "Ықтимал қауіпті химиялық
және биологиялық заттарды
пайдаланатын зертханаларға
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
1-қосымша

Зертханалар үй-жайларының жиыны 1. Патогендігі III-IV топтағы микроорганизмдермен жұмыс жүргізетін
бактериологиялық зертханалар үй-жайларының жиыны

      1-кесте

р/с

Үй-жай атауы

1

2

1.

Зертхана меңгерушісінің кабинеті

2.

Ішек тобы инфекцияларына зерттеуге арналған үй-жай

3.

Санитариялық бактериология бойынша зерттеулер жүргізуге арналған үй-жай

1)

Санитариялық бактериология бойынша зерттеулер жүргізуге арналған боксқа кіреберісі бар бокс

4.

Тамшылы инфекцияларға зерттеу үшін үй-жай:

1)

Дәрігерлер үшін

2)

Зертханашылар үшін

3)

боксқа кіреберісі бар бокс

4)

серологиялық зерттеулер үшін үй-жай

5.

Полимеразды тізбекті реакция жүргізу үшін үй-жай:

1)

Сынамаларды дайындау аймағы (боксқа кіреберісі бар бокс)

2)

реакциялық қоспаны дайындау аймағы (боксқа кіреберісі бар бокс)

3)

амплификация және детекция аймағы (боксқа кіреберісі бар бокс)

6.

Инекциялық материалды зарарсыздандыруға және ортаны, ыдысты стерильдеуге арналған автоклав

1)

Стерилизациялық

7.

Жуу орны

8.

Қоректік ортаныдайындауға арналған үй-жай:

1)

ортаны пісіру

2)

ортаны құю үшін боксқа кіреберісі бар бокс

9.

Зертханалық ыдыстарға, реактивтерге,материалдарға арналған қойма

10

Персоналдың санитариялық өткізгіші:

1)

Сыртқы киімге арналған киім ілетін орын

2)

Арнайы киімге арналған киім ілетін орын

3)

Себезгі бөлмесі 1 тор

4)

1 унитазды дәретхана

11.

Персонал бөлмесі

1)

Тіркеу және талдау нәтижелерін беру орны

2)

Сынамаларды алу үй-жайы

3)

1 унитазды дәретхана

12.

Оқыту бөлмесі

      Ескертпе: Зертханалар үшін зерттеулер жүргізу үшін көзделген үй-жайлар жиыны зерттеулердің түріне және орындалатын номенклатурасына байланысты болады. Боксқа кіреберісі бар бокс орнына БҚБ пайлалануға жол беріледі. Автоматтандырылған ортаны пісіру орны болған жағдайда 8.1 және 8.2. тармақтарын алаңы кемінде 6 м² біріктіругежолберіледі. 2-тармақты 4.4-тармақпен біріктіруге жол беріледі. Бір үй-жайда тамшылы инфекцияға дәрігерлермен зертханашылар үшін үй-жайды орыналастыруға жол беріледі.

      5-тармақ пайдалануға жаңадан енгізілетін объектілерге (зертханалар) арналған.

      Бір рет қолданылатын шығыс материалын қолдана отырып зертхана жұмысын ұйымдастыру кезінде кемінде 8 м² жуатын орынды пайдалануға жол беріледі. Бір рет қолданылатын шығыс материалын қолдана отырып зертхана жұмысын ұйымдастыру кезінде стерилизациялық орынның болмауына жол беріледі.

2. Патогендігі I-II топтағы микроорганизмдермен жұмыс жүргізетін бактериологиялық зертхана үй-жайларының жиыны

      2-кесте

р/с

Үй-жайлардың атауы

1

2

1.

Таза аймақта көзделеді:

1)

сырт киімге арналған киім ілетін орын

2)

арнайы киімге арналған киім ілетін орын

3)

душ 1 торға

4)

Зертхана меңгерушісінің кабинеті

5)

Әкімшілік жұмысқа арналған бөлме

6)

дәретхана 1 унитазға

2.

Шартты-таза аймақта көзделеді:

1)

қоректену орталарын дайындау және құюға арналған боксы бар бөлме

2)

автоклавтық 1 автоклавқа

3)

препараторлық-стерильдеу бөлмесі

4)

Жуатын орын

5)

қойма

3.

Жұқпалы аумақта қарастырылады:

1)

материалды қабылдау, тіркеу және оны бастапқы өңдеу бөлмесі

2)

2 бокса бокс алды бөлмемен

3)

бактериологиялық және серологиялық зерттеулер үшін үй-жай

4)

ИФА диагностикасы үшін үй-жай

5)

экспресс-диагностикасы үшін үй-жай

6)

автоклавтық 1 автоклавқа

4

Жұқпалы блок:

1)

зоологиялық-паразитологиялық

2)

материалды қабылдау және бастапқы өңдеуге арналған бөлмеден, себіндіні жұқтыруға, ашуға және себуге арналған бөлмеден, зарарсыздандыруға арналған мүкаммалдың және жұқтырылған малды күтіп-ұстауға арналған бөлмеден тұратын жұқтырылған малмен жұмыс істеу блогы

3)

қорғаныш костюмін киюге арналған үй-жай

4)

қорғаныш костюмін шешуге арналған үй-жай

5.

Полимеразді тізбекті реакцияны жүргізу үшін үй-жай

1)

Сынаманы әзірлеу аумағы (бокс бокс алды бөлме)

2)

реакциялық қоспаны әзірлеу аумағы (бокс бокс алды бөлме)

3)

амплификация және детекция аумағы (бокс бокс алды бөлме)

      Ескертпе: Зертханалар үшін зерттеулер жүргізу үшін көзделген үй-жайлар жиыны зерттеулердің түріне және орындалатын номенклатурасына байланысты болады. Шартты таза аймақтың үй-жайлары таза аймақтың үй-жайларынан санитариялық өткізгішпен бөлінген.

      3-тармақтың 3), 4) тармақшалары мен 5-тармақпайдалануға жаңадан енгізілетін объектілерге (зертханалар) арналған.

3. Вирусологиялық зертхана үй-жайлары жиыны

      3-кесте

р/с

Үй-жай атауы

1

2

Таза аймақ

1.

Зертхана меңгерушісінің кабинеті

2.

Персонал бөлмесі

3.

Препараторлық-стерилизациялық

4.

Жуу орны

5.

Автоклав(ыдысты, ортаны, ертінділерді т.б. стерилизациялау)

6.

Ыдыстар, реактивтер қорын сақтау үй-жайы

Жұқпалы аймақ

1.

Алғашқы сынамаларды қабылдау, өңдеу үй-жайы

2.

Респираторлық вирустармен жұмысқа арналған үй-жай:

Таза аймақ

1)

тіндер өсірінділері мен эмбриондарды жұқтыру үшін боксқа кіреберісі бар бокс

2)

Люминесценттік микроскопия үшін үй-жай

3.

Энтеровирустармен жұмыс үшін үй-жай:

1)

Эталонды штаммдармен және санитариялық вирусологиямен жұмыс үшін,тіндерөсірінділерін жұқтыру үшінбоксқа кіреберісі бар бокс

4.

Тінөсірінділерін дайындауға арналған үй-жай:

1)

боксқа кіреберісі бар бокс


5.

Иммундық-ферменттік талдауға арналған үй-жай:

1)

боксқа кіреберісі бар бокс

6.

Полимеразды тізбекті реакцияны жүргізу үшін үй-жай:

1)

Сынамаларды дайындау аймағы (боксқа кіреберісі бар бокс)

2)

реакциялық қоспаны дайындау аймағы (боксқа кіреберісі бар бокс)

3)

Амплификация және детекция аймағы (боксқа кіреберісі бар бокс)

7.

Пайдаланылған инекциялық материалды зарасыздандыру үшін автоклав

8.

Персоналға арналған санитариялық өткізгіш:

1)

Сыртқы киім үшін киім ілетін орын

2)

Себезгі бөлмесі 1 тор

3)

Арнайы киім үшін киім ілетін орын

4)

1 унитазды дәретхана

      Ескертпе: Зертханалар үшін зерттеулер жүргізу үшін көзделген үй-жайлар жиыны зерттеулердің түріне және орындалатын номенклатурасына байланысты болады. Тіндердің өсірінділеріне жұқтыру, санитариялық вирусология бойынша зерттеулер орындау бойынша жұмысты және эталондық штаммдармен жұмысты жеке БҚБ орнатылған жағдайда боксқа кіреберісі бар бір бокста жүргізугежолберіледі.

      2 және 5-тармақтар пайдалануға жаңадан енгізілетін объектілерге (зертханалар) арналған.

      Бір рет қолданылатын шығыс материалын қолдана отырып зертхана жұмысын ұйымдастыру кезінде кемінде 8 м² жуатын орынды пайдалануға жол беріледі. Бір рет қолданылатын шығыс материалын қолдана отырып зертхана жұмысын ұйымдастыру кезінде стерилизациялық орынның болмауына жол беріледі.

4. Паразитологиялық зертханалар үй-жайларының жиыны

      4-кесте

р/с

Үй-жай атауы

1

2

1.

Зертхана меңгерушісінің кабинеті

2.

Талдау қабылдау, тіркеу және нәтижелерін беру бөлмесі

3.

Гельминтологиялық зерттеулерге арналған үй-жай

4.

Серологиялық зерттеулер үй-жайы

5.

Шұғыл диагностикаға арналған үй-жай

6.

Жуатын орын

7.

Арнайы киімге арналған киім ілетін орын

8.

Персонал бөлмесі

9.

Энтомологиялық зерттеулер бөлмесі

10.

Қойма

11.

Сыртқы киімге арналған киім ілетін орын

12.

1 унитазды дәретхана

      Ескертпе: Зертханалар үшін зерттеулер жүргізу үшін көзделген үй-жайлар жиыны зерттеулердің түріне және орындалатын номенклатурасына байланысты болады. Егер паразитологиялық зертхана бактериологиялық зертхананың құрамына кіретін болса, онда талдау қабылдау, тіркеу және нәтижелерін беруге арналған үй-жайларды, жуатын орын және күту бөлмесін бактериологиялық зертхананың осындай үй-жайларымен біріктіруге болады. Энтомолог бар болғанда энтомологиялық зерттеулер бөлмесі.

      Бір рет қолданылатын шығыс материалын қолдана отырып зертхана жұмысын ұйымдастыру кезінде кемінде 8 м² жуатын орынды пайдалануға жол беріледі. Бір рет қолданылатын шығыс материалын қолдана отырып зертхана жұмысын ұйымдастыру кезінде стерилизациялық орынның болмауына жол беріледі.

5. ПТР зертханаларына арналған үй-жайлардың жиыны

      5-кесте

р/с №

Үй-жай атауы

1

2


ПТР - электрофорез әдісімен диагностика

1

материалды қабылдау, тіркеу және оны бастапқы өңдеу бөлмесі

2

ДНҚ-ны (РНҚ-ны) анықтауға арналған боксқа кіреберісі бар бокс

3

реакциялық қоспаны дайындауға арналғанбоксқа кіреберісі бар бокс

4

Амплификация және детекция жүргізу үшін боксқа кіреберісі бар бокс

5

Пайдаланылған инфекциялық материалды зарасыздандыруға арналған автоклав

6

Жуатын орын

7

Шығыс материалдарына арналған қойма

8

Стерилизациялық

9

Сыртқы киімге арналған киім ілетін орын

10

Арнайы киімге арналған киім ілетін орын

11

Әкімшілікжұмысқа арналған бөлме

12

Меңгеруші кабинеті

13

1 унитазды дәретхана

14

Себезгі


ПТР – нақты уақыт режиміндегі диагностика

1

материалды қабылдау, тіркеу және оны бастапқы өңдеу бөлмесі

2

ДНҚ-ны (РНҚ-ны) анықтауға арналған боксқа кіреберісі бар бокс

3

Амплификация жүргізу үшін боксқа кіреберісі бар бокс

4

Пайдаланылған инфекциялық материалды зарасыздандыруға арналған автоклав

5

Жуатын орын

6

Шығыс материалдарына арналған қойма

7

Стерилизациялық

8

Сыртқы киімге арналған киім ілетін орын

9

Арнайы киімге арналған киім ілетін орын

10

Әкімшілік жұмысқа арналған бөлме

11

Меңгеруші кабинеті

12

1 унитазды дәретхана

13

себезгі

      Ескертпе:Бір рет қолданылатын шығыс материалын қолдана отырып зертхана жұмысын ұйымдастыру кезінде кемінде 8 м² жуатын орынды пайдалануға жол беріледі. Бір рет қолданылатын шығыс материалын қолдана отырып зертхана жұмысын ұйымдастыру кезінде стерилизациялық орынның болмауына жол беріледі.

6. ИФТ зертханаларына арналған үй-жайлардың жиыны

      6-кесте

р/с

Үй-жай атауы

1

2

1

Материалды қабылдау, тіркеу және оны бастапқы өңдеу бөлмесі

2

ИФТ жүргізу үшін боксқа кіреберісі бар бокс

3

Пайдаланылған инфекциялық материалды зарасыздандыруға арналған автоклав

4

Жуатын орын

5

Шығыс материалдарына арналған қойма

6

Стерилизациялық

7

Сыртқы киімге арналған киім ілетін орын

8

Арнайы киімге арналған киім ілетін орын

9

Әкімшілік жұмысқа арналған бөлме

10

Меңгеруші бөлмесі

11

1 унитазды дәретхана

12

Себезгі

      Ескертпе: Бір рет қолданылатын шығыс материалын қолдана отырып зертхана жұмысын ұйымдастыру кезінде кемінде 8 м² жуатын орынды пайдалануға жол беріледі. Бір рет қолданылатын шығыс материалын қолдана отырып зертхана жұмысын ұйымдастыру кезінде стерилизациялық орынның болмауына жол беріледі.

7. Санитариялық-химиялық зертханалар және пестицидтер мен нитраттардың қалдық мөлшерін анықтау бойынша зертханалар үй-жайларының жиыны және аудандары

      7-кесте

р/с

Үй-жайлар атауы

Ауданы, м2

1

2

3

1.

Еңбек гигиенасының талдамалық залы

кемінде 18

2.

Тағам гигиенасының талдамалық залы

кемінде 18

3.

Коммуналдық гигиенаның талдамалық залы

кемінде 18

4.

Пестицидтер мен нитраттарды анықтауға арналған талдамалық залы

кемінде 18

5.

Хроматографиялық

бір хроматографқа кемінде 6

6.

Атомдық-адсорбциялық

кемінде 10

7.

Сынамаларды дайындау және күлдеуге арналған үй-жай

кемінде 15

8.

Таразы

1 таразыға кемінде 4, бірақ кемінде 6

9.

Жуатын орын-дистилляторлық бөлме

кемінде 10

10.

Зертхана меңгерушісінің кабинеті

кемінде 12

11.

Мамандарға арналған жұмыс кабинеттері

бір адамға кемінде 4

12.

Реактивтерді сақтауға арналған үй-жайлар

кемінде 10

13.

Үлгілерді тіркеу, қабылдау және нәтижелерін беру бөлмесі

кемінде 6

14.

1 унитазды дәретхана

кемінде 0,85

      Ескертпе: Зертханалар үшін зерттеулер жүргізу үшін көзделген үй-жайлар жиыны зерттеулердің түріне және орындалатын номенклатурасына байланысты болады. № 5 кестенің 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14-тармақтары барлық зертханаларғаарналған.

8. Полимерлер және басқа да химиялық заттар токсикологиясы зертханаларының үй-жайлары жиыны мен аудандары

      8-кесте

р/с

Үй-жайлар жиыны

Ауданы, м2

1

2

3

1.

Меңгеруші кабинеті

кемінде 8

2.

Мамандарға арналған жұмыс кабинеттері

бір адамға кемінде 4

3.

Улау-ингаляциялық бөлме

кемінде 12

4.

Патоморфологиялық және биохимиялық зерттеулерге арналған үй-жай

кемінде 18

5.

Функционалдық (токсикологиялық) зерттеулерге арналған үй-жай

кемінде 18

6.

Санитариялық-химиялық зерттеулерге арналған үй-жай

кемінде 18

7.

Материалдық бөлме (сынамаларды дайындауға арналған бөлме)

кемінде 6

8.

Жуатын орын

кемінде 8

9.

Таразы

1 таразыға кемінде 4, бірақ кемінде 6

      Ескертпе: Зертханалар үшін зерттеулер жүргізу үшін көзделген үй-жайлар жиыны зерттеулердің түріне және орындалатын номенклатурасына байланысты болады.

9. Электромагниттік өрістер мен басқа да физикалық факторлар зертханаларының үй-жайлары жиыны және аудандары

      9-кесте

р/с №

Үй-жайлар жиыны

Ауданы, м2

1

2

3

1.

Меңгеруші кабинеті

кемінде 8

2.

Мамандарға арналған жұмыс кабинеттері

бір адамға кемінде 4

3.

Шу-діріл аппаратурасын сақтау үй-жайы

кемінде 10

4.

Электромагниттік өрістерді өлшейтін аппаратураны сақтауға, дайындауға, жөндеуге және баптауға арналған үй-жай

кемінде 10

5.

1 торлы себезгі

кемінде 1

6.

1 унитазды дәретхана

кемінде 0,85

7.

Сыртқы киімдерге арналған киім ілетін орын

кемінде 4

      Ескертпе: Зертханалар үшін зерттеулер жүргізу үшін көзделген үй-жайлар жиыны зерттеулердің түріне және орындалатын номенклатурасына байланысты боладытәуелді.

10. Радиологиялық зертханалар үй-жайларының жиыны және аудандары

      10-кесте

р/с №

Үй-жайлар жиыны

Ауданы, м2

1

2

3

1.

Меңгеруші кабинеті

кемінде 8

2.

Мамандарға арналған жұмыс кабинеттері

бір адамға кемінде 4

3.

Сынамаларды қабылдауға және алғашқы өңдеуге арналған бөлме

кемінде 16

4.

Сынамаларды сақтауға және күлдеуге арналған үй-жай

кемінде 18

5.

Радиохимиялық (таза аймақ)

кемінде 20, бірақ бір жұмыс орнына кемінде 10

6.

Радиохимиялық (лас аймақ) (қажет болған жағдайда)

кемінде 20, бірақ бір жұмыс орнына кемінде 10

7.

Радиометрлік

кемінде 20

8.

Спектрометрлік

кемінде 18

9.

Жылжымалы аппаратураны сақтауға арналған үй-жай

кемінде 8

10.

Ыдыстарды, контейнерлерді, жабдықтарды, киім-кешекті және арнайы киімдерді дезактивациялауға арналған үй-жай (қажет болған жағдайда)

кемінде 20

11.

Сыртқы киімдерге арналған киім ілетін орын

кемінде 4 бірақ бір жұмыс орнына кемінде 6

12

Арнайы киімдерге арналған киім ілетін орын

кемінде 4 бірақ бір жұмыс орнына кемінде 6

13

1 торлы себезгі

кемінде 1

14

1 унитазды дәретхана

кемінде 0,85

      Ескертпе: Зертханалар үшін зерттеулер жүргізу үшін көзделген үй-жайлар жиыны зерттеулердің түріне және орындалатын номенклатурасына байланысты болады.

  "Ықтимал қауіпті химиялық
және биологиялық заттарды
пайдаланатын зертханаларға
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
2-қосымша

      Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі

МИКРООРГАНИЗМДЕРМЕН ЖӘНЕ ГЕЛЬМИНТТЕРМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУГЕ РҰҚСАТ

      ____________________________________________________________________зертханасына
      (ұйымның атауы)
      _____________________________________________________________________қоса алғанда
      (микроорганизмдердің түрлері)
      патогендігі ___________________________________________ топтағы микроорганизмдермен
      ________________________________________________________________ жүргізуге берілді.
      (жұмыс түрлері: диагностикалық, тәжірибелік, өндірістік)
      Мыналар негізінде:
      ________________________________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      20____ жылғы "_____" _____________________
      5 (бес) жыл мерзімге беріледі
      Режимдік комиссия төрағасы
      М.О.

  "Ықтимал қауіпті химиялық
және биологиялық заттарды
пайдаланатын зертханаларға
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
3-қосымша

Патогендігі І-ІV топтағы микроорганизмдердің сыныптамасы

р/с

Микроорганизмдер атауы

Аталған микроорганизм тудыратын ауру

1

2

3

Бактериялар

I топ

1.

Yersinia pestis

Оба

II топ

2.

Bacillus anthracis

Күйдіргі

3.

Brucella abortus
Brucella melitensis
Brucella suis

Бруцеллез

4.

Francisella tularensis

Туляремия

5.

Legionella pneumophila

Легионеллез

6.

Pseudomonas mallei

Сап

7.

Pseudomonas pseudomallei

Мелиоидоз

8.

Vibrio cholerae 01 токсигенді
Vibrio cholerae non 01 токсигенді

Тырысқақ

III топ

9.

Bordetella pertussis

Көкжөтел

10.

Borrelia recurrentia

Қайталанбалы сүзек

11.

Campylobacter fetus

Абсцесстер, септицемиялар

12.

Campylobacter jejuni

Энтерит, холецистит, септицемия

13.

Clostridium botulinum

Ботулизм

14.

Clostridium tetani

Сіреспе

15.

Corynebacterium diphtheriae

Дифтерия

16.

Eryaipelothrix rhusiopathiae

Эризипелоид

17.

Helicobacter pylori

Гастрит, асқазанның және ұлтабардың ойық жаралары

18.

Leptospira interrogans

Лептоспироз

19.

Listeria monocytogenes

Листериоз

20.

Mycobacterium leprae

Алапес

21.

Mycobacterium tuberculosis
Mycobacterium bovis
Mycobacterium avium

Туберкулез

22.

Neisseria gonorrhoeae

Соз ауруы

23.

Neisseria meningitidis

Менингит

24.

Nocardia asteroids

Нокардиоз

25.

Pasterella multocida, haemolytica

Пастереллез

26.

Proactinomyces israelii

Актиномикоз

27.

Salmonella paratyphi A

Паратиф А

28.

Salmonella paratyphi B

Паратиф В

29.

Salmonella typhi

Іш сүзегі

30.

Shigella spp.

Дизентерия

31.

Treponema pallidum

Мерез

32.

Yersinia pseudotuberculosis

Жалған туберкулез

33.

Vibrio cholerae 01 токсигенді емес

Диарея

34.

Vibrio cholerae non 01 токсигенді емес

Диарея, жара инфекциялары, септицемия және басқалары

IV топ

35.

Aerobacter aerogenes

Энтерит

36.

Bacillus cereus, Bacillus subtilis

Тағамдық токсиноинфекция

37.

Bacteroides spp

Өкпе абсцессі, бактериемия

38.

Borrelia spp.

Кене спирохетозы

39.

Bordetella bronchiseptica
Bordetella parapertussis

Бронхосептикоз
Көкжөтелше

40.

Campylobacter spp

Гастроэнтерит, гингивит, периодонтит

41.

Citrobacter spp

Жергілікті қабыну процестері, тағамдық токсиноинфекциялар

42.

CIostridium perfringens, CIostridium novyi,
CIostridium septicum,
CIostridium hiatolyticum, CIostridium bifermentans.

Газды гангрена

43.

Escherichia coli

Энтерит

44.

Eubacterium endocarditidis

Септикалық эндокардит

45.

Eubacterium lentum
Eubacterium ventricosum

Қайталамалы септицемия,
Абсцесстер

46.

Flavobacterium meningosepticum

Менингит, септицемия

47.

Haemophilus influenza

Менингит, пневмония, ларингит

48.

Hafnia alvei

Холецистит, цистит

49.

Klebsiella ozaenae

Озена

50.

Klebsiella pneumoniae

Пневмония

51.

Klebsiella rhinoscleromatis

Риносклерома

52.

Mycobacterium spp.
Mycobacterium рhotochromogens
Mycobacterium scotochromogens Mycobacterium nonphotochromogens
Mycobacterium rapid growers

Микобактериоздар

53.

Micoplasma hominis 1
Micoplasma hominis 2
Micoplasma pneumoniae

Жергілікті қабыну процестері, пневмония

54.

Propionibacterium avidum

Сепсис, абсцесстер

55.

Proteus spp.

Тағамдық токсиноинфекция, сепсис, жергілікті қабыну процестері

56.

Pseudomonas aeruginosa

Сепсис, жергілікті қабыну процестері

57.

Salmonella spp.

Сальмонеллез

58.

Serratia marcescens

Сепсис, жергілікті қабыну процестері

59.

Staphylococcus spp.

Тағамдық токсиноинфекция, септицемия, пневмония

60.

Streptococcus spp

Пневмония, тонзиллит, полиартрит, септицемия

61.

Vibrio sрр.,
Vibrio parahaemolyticus,
Vibrio mimicus,
Vibrio fluviales,
Vibrio vulnificus,
Vibrio alginolyticus

Диарея, тағамдық токсикоинфекция, жара инфекциясы, септицемия және басқалары

62.

Yersinia enterocolitica

Энтерит, колит

63.

Actinomyces albus

Актиномикоз

Риккетсилер

II топ

64.

Rickettsia prowazekii

Эпидемиялық бөртпе сүзек, Брилль ауруы

65.

Rickettsia typhi

Көртышқандық бөртпе сүзек

66.

Rickettsia rickettsii

Жартасты таудың теңбіл қызбасы

67.

Rickettsia tsutsugamushi

Цуцугамуши қызбасы

68.

Coxiella burnetii

Коксиеллез (Ку қызбасы)

III топ

69.

Rickettsia sibirica

Солтүстік Азияның кене бөртпе сүзегі

70.

Rickettsia conorii

Ортатеңіз теңбіл қызба

71.

Rickettsia sharoni

Израиль қызбасы

72.

Rickettsia sp. Now

Астрахань қызбасы

73.

Rickettsia acari

Везикулез риккетсиозы

74.

Rickettsia australis

Солтүстік Квинсленд кене бөртпесі сүзегі

75.

Rickettsia japonica

Жапондық теңбел қызба

76.

Rickettsia sp. Now

Африка қызбасы

77.

Rickettsia sp. Now штамм "ТТТ"

Тайландтық кене риккетсиозы

Эрлихилер (Ehrlichiae тұқымдас тармағы, Rickettsiaceae тұқымдасы)

III топ

78.

Ehrlichia sennetsu

Сеннетсу ауруы

79.

Ehrlichia canis

Атауы жоқ

80.

Ehrlichia chaffeensis

Атауы жоқ

Грибоктар

IIтоп

81.

Blastomyces brasiliensis, dermatitidis

Бластомикоз

82.

Coccidioides immitis

Кокцидиоидоз

83.

Histoplasma capsulatum

Гистоплазмоз

III топ

84.

Aspergillus flavus
Aspergillus fumigatus

Аспергиллез

85.

Candida albicans

Кандидоз

86.

Cryptococcus neoformans

Криптококкоз

IV топ

87.

Absidia corymbifera

Мукороз

88.

Aspergillus niger,
Aspergillusnidulans

Аспергиллез

89.

Candida brumptii,
Candida crusei,
Candida intermedia,
Candida pseudotropicalis,
Candida tropicalis,
Candida guillermondii

Кандидоз

90.

Cephalosporium acremonium, Cephalosporium cinnabarium

Цефалоспориоз

91.

Epidermophyton floccosum

Эпидермофитилер

92.

Geotrichum candidum

Геотрихоз

93.

Microsporum spp.

Микроспория

94.

Mucor musedo

Мукороз

95.

Penicillium crustosum, Penicillium luteo-viride, Penicillium notatum

Пенициллиоз

96.

Pityrosporum orbiculare

Түрлі-түсті теміреткі

97.

Rhizopus nigricans

Мукороз

98.

Trichophyton spp.

Бассүйек мукозы

99.

Trichosporon cerebriforme

Түйінді трихоспория

Қарапайымдылар

III топ

100.

Leishmania donovani

Висцеральды лейшманиоз

101.

Plasmodium vivax,
Plasmodium falciparum,
Plasmodium malariae
Plasmodium ovale

Безгек

102.

Trichomonas vaginalis

Несеп-жыныстық трихомониаз

IV топ

103.

Acanthamoeba culbertsoni, spp

Менингоэнцефалит

104.

Babesia caucasica

Бабезиаз

105.

Balantidium coli

Балантидиаз

106.

Entamoeba hystolytica

Амебиаз

107.

Isospora belli
Lamblia intestinalis

Энтерит

108.

Naegleria spp.

Менингоэнцефалит

109.

Pentatrichomonas hominis

Колит

110.

Leishmania tropica major

Тері лейшманиозы

111.

Toxoplasma gondii

Токсоплазмоз

Вирустар

Iтоп

112.

Filoviridae:
вирусы Марбург и Эбола

Геморрагиялық қызба

113.

Arenaviridae:вирус лимфоцитарлық хориоменингиттің
вирусы Ласса, Хунин, Мачупо, Себио

Геморрагиялық қызбалар
Лимфалық хореоменингиттер

114.

Poxviridae:
Табиғи шешектің вирусы (variola), маймыл шешегінің вирусы(Monkeypox) -

Адамның табиғи шешегі
Маймылдар шешегі

115.

Herpesviridae
Маймылдық вирус В

Созылмалы энцефалит, энцефалопатия

II топ

116.

Togaviridae
Аттың вирустары
энцефаломиелиттер :
(Венесуэльдық- ВНЭЛ, Шығыстық -ВЭЛ, Батыстық- ЗЭЛ) .

Маса энцефалиттері,энцефаломиелиттер

Семлики, Бибару, Чикунгунья, О’Ньонг-Ньонг, Карельдік, Синдбис, реки Росс,
Майяро, Мукамбо Сагиума қызбаларының вирустары

Қызба аурулары

117.

Flaviviridae:
Кешенді кене энцефалиті (КЭ) вирустары:
Алма-Арасан, Апон, Лангат, Негиши, Повассан, Шотландтық қой энцефаломиелиті,
Киассанур орманы аурулары,
Омбы геморрагиялық қызбасы (ОГҚ),
Жапон энцефалиті кешенінің вирустары (ЯЭ), Батыс Ніл, Ильеус, Росио, Сент-Луис:, энцефалиттері, Усуту, Муррея Карши алқабы энцефалиті, Кунжин, Сепик, Вессельсборн
Зика, Риобраво, Денге, Сокулук
Сары қызба вирусы,
С гепатиті вирусы. G гепатиті вирусы

Энцефалиттер, энцефаломиелиттер
Геморрагиялық қызбалар
Энцефалиттер, менингоэнцефалиттер
Қызба аурулары
Геморрагиялық қызба
Парентеральдық гепатит, бауырдың гепатоцеллюлярлық гепатомасы

118.

Bunyaviridae,
Калифорниялық энцефалит кешені, Ла-Кросс, Джеймстаунканьон,
Инко,Тягиня энцефалиттері,
С-вирусы кешені Анеу, Мадрид,
Орибока, Осса, Рестан және басқалары
Сицилии, Неаполя, Рифт-валли, Тоскана москит қызбасы вирустары
және басқалары
Ганджам, Конго, Дугбе, Қырым геморрагиялық қызбасы вирусы
Хантаан, Сеул, Пумала,
Чили, Аидо вирустары және басқалары

Энцефалит, энцефаломиелит, менингоэнцефалит, менингеальдық синдромымен және артритпен бірге қызба аурулары
Қызба аурулары
Миозиттер және артриттер
Энцефалиттер және артриттермен және миозиттермен қызба аурулары
Менингеальдық синдроммен қызбалар
Геморрагиялық қызба, бүйрек синдромы бар (БСГҚ) және өкпе синдромы бар геморрагиялық қызбалар

119.

Reoviridae,
Кемерово, Колорадо кене қызбасының, қойдың Көк тілі, Чангвинола, Орунго және басқа вирустар

Менингеальдық синдромы және артриттары бар қызбалар

120.

Rhabdoviridae,
Көше құтырмасы вирусы
Дикования,
Лагос-бат

Құтырма
Жалған құтырма және энцефалопатия

121.

Picornaviridae,
Аусыл вирусы

Аусыл

122.

Arenaviridae:
лимфоцитарлық хориоменингит вирустары, Токарибе, Пичинде

Астениялық менингиттер және менингоэнцефалиттер

123.

Hepadnaviridae:
В гепатиті вирусы

Парентеральдық гепатит

124.

Retroviridae
Адамның иммун тапшылығы вирусы
(АИТВ-1, АИТВ-2)
Т вирустары – адамның жасушалық лейкозы (HTLV-1,2)

ЖИТС
Т-адамның жасушалық лейкозы

125.

NODAVIRIDAE
Д (дельта) және Е гепатиті вирустары

Инфекциялық гепатиттер

126.

Коронавиридтар -
Вирус SARS

ТОРС

127.

Агент - Крейцфельд - Якоб ауруларының қоздырғышы
Адамның трансмиссивтік кеуекті энцефалопатиясы қоздырғышы
Адамның оливопонтоцеребеллярлық атрофиясы қоздырғышы
Түйреуіштер
Ірі қараның кеуекті энцефалопатиясы қоздырғышы

Крейцфельд-Якоб ауруы, Герстмана-Страусслер синдромы,
Амиотрофикалық лейкоспонгиоз
(Белоруссия )
Оливопонтоцеребллярлық атрофия 1-типі Якутия, Шығыс Сібір)
Қой және ешкінің жітіге жақын энцефалопатиясы
Сиыр құтырмасы

III топ

128.

Orthomyxoviridae:
Тұмау вирустары

Грипп: А, В, С

129.

Picornaviridae:
полиомиелит вирустары, жабайы штаммдар
А гепатитінің вирусы
жіті геморрагиялық конъюнктивит вирусы, энтеровирус -70 типі

Полиомиелит
А гепатиті, энтеральдық гепатит
Геморрагиялық коньюктивит

130.

Herpesviridae
қарапайым ұшық вирустары 1 және 2 типті,
Желшешек вирустары- герпе - зостер -қарамық
6 типті ұшық вирусы (HBLV-HHV6)
Цитомегалия вирустары
Эпштейн-Барр вирустары

Қарапайым ұшық вирустары: неонатальдық жұқтыру, еркектің гениталдық ұшығы, менингиттер,
желшешек, құрсау ұшықтық теміреткі
Адамның В лимфоциттерінің зақымдануы, тұқымдық экзантемасы, лимфопролиферативтік аурулар
Цитомегалия
Инфекциялық мононуклеоз, Беркит лимфомасы, назофаренгиальдық карцинома

ІV топ

131.

Adenoviridae:
Барлық түрдегі аденовирустар

ЖРВИ, пневмониялар, конъюнктивиттер

132.

Reoviridae,
Адамның реовирустары
Адамның ротавирустары, бұзаудың диареялық вирусы Небраски (NCDV)

- риниттер, гастроэнтериттер
- гастроэнтериттер және энтериттер

133.

Picornaviridae,
А және В тобының Коксаки вирустары
ECHO вирустары
Энтеровирустар- 68-71 типті
Адамның риновирустары -130 типті
Кардиовирустар:
энцефаломиокардит вирустары және Менго вирусы

ЖРВИ, Борнхольм, герпангин, полиневриттер аурулары,
серозды менингиттер, диареялар, ЖРВИ, полиневриттер, увеиттер
серозды менингиттер, коньюнктивиттер, ЖРВИ
Конъюнктивит, герпангин,
ЖРВИ, полиневрит
ЖРВИ, полионевриттер,
Энцефаломиокардиттер, перикардиттер вирустары

134.

Coronaviridae
Адамның коронавирустары

ЖРВИ (температурасыз профуздық тұмау), энтерит

135.

Caliciviridae: Норфолк вирусы

Жіті гастроэнтерит

136.

Paramyxoviridae:
адамныңпарагриппвирусыІ-ІVтипті
респираторлық-синцитиальдық вирус (PC-вирус),
эпидемиялық паротит вирусы,
қылша вирусы
Ньюкаслск ауруы вирусы

ЖРВИ, бронхопневмония
Пневмония, бронхиттер, бронхиолиттер,
эпидемиялық паротит
Қызылша
Коньюктивит

137.

Togaviridae
Rubivirua тұқымы:
қызамық вирусы

Қызамық

138.

Rabdoviridae, Род Vesiculovirus:
везикулярлық стоматит вирусы

Везикулярлық стоматит

139.

Poxviridae:
Сиыршешегініңвирусы, эктромелиявирусы,
Сауыншылар түйіндерінің вирусы
Орфавирус
контагиоздық моллюскінің вирусы
Тана және Яба вирустары

Сиыршешегі
Тышқандардың эктромелиясы
Сауыншылар қолының созылмалы ауруы
Контагиоздық пустулярлық дерматит
Терінің және сілемейлі қабықтың контагиоздық моллюскі
Тана және Яба

Хламидийлер

II топ

140.

Chlamydia psittaci

Орнитоз-пситтакоз

III топ

141.

Chlamydia trachomatis

Трахома, урогениталды хламидиоз

142.

Chlamydia paratrachomatis

Трахомоға ұқсас коньюктивит

143.

Chlamydia veneral lymphagranulema

Жыныстық лимфогранулемасы, шап лимфа түйіндердің зақымдануы

Биологиялық жолмен пайда болған улар

II топ

144.

Ботулиндік уыттардың барлық түрлері

Ботулизм

145.

Сіреспе уыты


146.

Қарақұрт өрмекшісінің уы


III топ

147.

Микотоксиндер

Микотоксикоздар

148.

Дифтериялық уыт


149.

Стрептококк уыты
А тобы


150.

Стафилококк уыттары


151.

Жыланныңулары (әбжылан, эфа, қарасұржылан, жәненбасқалары)


152.

Гельминттер

Гельминтоз

      Ескертпе: патогендігі I-II топтағы қоздырғыштардың аттенуирленген штаммдары патогендігі 3-ші топтың микроорганизмдеріне жатады. III - IV топтағы аттенуирленген штаммдар патогендігі 4-ші топқа жатады.

  "Ықтимал қауіпті химиялық
және биологиялық заттарды
пайдаланатын зертханаларға
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
4-қосымша
  нысан
  Бекітемін
Зертхананың меңгерушісі
_______________________
Т.А.Ә. (бар болса)
"_____"________________

Патогендігі I –II топтағы микроорганизмдердің штаммдарын жою
АКТІСІ

      20 __ жылғы " __ " _______ № ___
      Біз, төменде қол қойған ___________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      (лауазымы, Т.А.Ә. (бар болса))
      ________________________________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      (рұқсатты берген адамның лауазымы және Т.А.Ә. (бар болса), рұқсаттың нөмірі және күні)
      берген рұқсатқа сәйкес ____________________________________________________________
      патогенді микроорганизмді ________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      (түрінің атауы, штаммдар №, объектілер саны)
      ________________________________________________________________________________
      автоклавтау_______________________________________________________________ немесе
      (автоклавтау режимі)
      ________________________________________________________________________________
      __________________________________________________________батыру арқылы жойдық.
      (дезинфекциялық ерітіндінің атауы, оның шоғырлануы, зарарсыздандыру уақыты)
      Патогенді микроорганизмнің жойылған күні ____________________
      Қолдар:

  "Ықтимал қауіпті химиялық
және биологиялық заттарды
пайдаланатын зертханаларға
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
5-қосымша
  Нысан
  Бекітемін
Зертхананың меңгерушісі
_______________________
Т.А.Ә.(бар болса)
"_____"________________

Себу немесе жою мақсатында патогендігі I –IV топтағы құрғақ патогенді
микроорганизмдер бар ампуланы(ларды) ашу
АКТІСІ

      20___жылғы "__"_______ №___
      Біз, төменде қол қойған ___________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      (лауазымы, Т.А.Ә.(бар болса))
      ________________________________________________________________________________
      берген рұқсатқа сәйкес ____________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      (рұқсат берген адамның лауазымы және Т.А.Ә. (бар болса), рұқсаттың нөмірі және күні)
      ________________________________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      (микроорганизмді себу немесе жою)
      мақсатында құрғақ микроорганизмі _________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      (түрінің атауы, штаммның №, объектілер саны)
      бар ампуланы(ларды) аштық.
      Патогенді микроорганизмнің қалдықтары бар ампула(лар) _____________________________
      _________________________ автоклавтау
      (күні) (автоклавтау режимі)
      немесе _________________________________________________________________________
      (дезинфекциялық ерітіндінің атауы, оның шоғырлануы, зарарсыздандыру уақыты)
      ______________________________________________ батыру арқылы зарарсыздандырылды.
      Ампуланың(лардың) ашылған күні ________________________________________________
      Қолдар:

  "Ықтимал қауіпті химиялық
және биологиялық заттарды
пайдаланатын зертханаларға
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
6-қосымша
  Нысан
  Бекітемін
Зертхананың меңгерушісі
_______________________
Т.А.Ә.(бар болса)
"_____"________________

Патогендігі I-II топтағы патогенді биологиялық агенттерді және III-IV топтағы
коллекциялық микроорганизмдерді зертхана (ұйым) ішінде беру
АКТІСІ

      20___жылғы "__"_______ №___
      Біз, төменде қол қойған ___________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      (патогенді микроорганизмді беретін адамның лауазымы, Т. А.Ә. (бар болса), беру орны)
      ________________________________________________________________________________
      (патогенді микроорганизмді алған адамның лауазымы, Т.А. Ә. (бар болса))
      зертхана (бөлім) меңгерушісінің _____________________________________________ өкіміне
      __________________________________________________ сәйкес патогенді микроорганизмді
      ________________________________________________________ беруге осы актіні жасадық:
      ________________________________________________________________________________
      (түрінің атауы, штаммның №, объектілер саны)
      ________________________________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      Берілген күні ____________________________________________________________________
      Берді: __________________________________________________________________________
      (Т.А. Ә. (бар болса), қолы)
      Қабылдады: _____________________________________________________________________
      (Т.А. Ә. (бар болса), қолы)

  "Ықтимал қауіпті химиялық
және биологиялық заттарды
пайдаланатын зертханаларға
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
7-қосымша
  Нысан
  Бекітемін
Зертхананың меңгерушісі
_______________________
Т.А.Ә.( бар болса))
"_____"________________

Патогендігі I- II топтағы микроорганизмдерді уақытша сақтауға (сақтаудан кейін) беру
АКТІСІ

      20___жылғы "__" _______№___
      Біз, төменде қол қойған ___________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      (микроорганизмді беретін адамның лауазымы, Т. А.Ә. (бар болса), беру орны)
      зертхана (бөлім) меңгерушісінің _______________________________________ өкіміне сәйкес
      микроорганизмді _________________________________________беруге осы актіні жасадық:
      ________________________________________________________________________________
      (түрінің атауы, штаммның №, объектілер саны, беру шарты: қайта себу құқығымен немесе құқығынсыз)
      Қаптамаланған __________________________________________________________________
      Мөр басылған ___________________________________________________________________
      (мөрдің баспа-таңбасы, мөр иесінің Т.А.Ә. (бар болса))
      Көрсетілген микроорганизмдер __________________________________________ орналасқан
      (бөлменің, сейфтің және тоңазытқыштың №)
      Бір уақытта берілді _______________________________________________________________
      (есеп құжаттамасының атауы, сейфтің кілті)
      Берілген күні ____________________________________________________________________
      Берді: __________________________________________________________________________
      (Т.А.Ә. (бар болса), қолы)
      Қабылдады: ____________________________________________________________________
      (Т.А.Ә. (бар болса), қолы)

  "Ықтимал қауіпті химиялық
және биологиялық заттарды
пайдаланатын зертханаларға
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
8-қосымша
  Нысан
  ____________________________
басшысының Т.А.Ә.(бар болса)
____________________________
ұйымның атауы
____________________________
өтініш берушінің байланыс
телефоны

Өтініш

      Сізден _____________________________________________мекенжайы бойынша орналасқан
      аудан, көше, үй, пәтер
      микробиологиялық зертханаға _____________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      ________________________________________________________________________________
      объектінің (жобаның, өнімнің, жұмыстың немесе көрсетілетін қызметтің) атауы
      патогендігі ________ топтағықоздырғыштармен жұмыс істеуге рұқсат беруді сұраймын.
      Қолы
      күні, айы, жылы
      Қосымша (құжаттар көшірмелері):
      1.
      2.
      3.

  "Ықтимал қауіпті химиялық
және биологиялық заттарды
пайдаланатын зертханаларға
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
9-қосымша
  Нысан

      Ұйымның типографиялық
дайындалған мөртабаны
Бақылау қызметтеріне

Арнайы жүкті тасымалдауға ілеспе құжат

      Өкіліне(деріне) __________________________________________________________________
      (ұйымның атауы)
      ________________________________________________________________________________
      (Т.А.Ә. (бар болса), лауазымы)
      оған (оларға)____________________________________________________________________
      арнайы жүк-жөнелтілім _____________________________________________ _____________
      (микроорганизмнің атауы)
      жеткізуге берілді.
      арнайы жүк қаптамаланған ________________________________________________________
      (қаптамалау түрі)
      __________________________________________________ бедері бар сүргімен мөр басылған
      (зертхана атауы)
      №_________________ және ақ матамен тігілген және сондай бедері бар сүргімен мөр
басылған ағаш жөнелтілім жәшігіне салынған.
      Арнайы жүк жарылыс қауіпті емес, от қауіпті емес, қараудың және бақылаудың барлық
түріне жатпайды!
      Арнайы жүкті тасымалдауға __________________________________________рұқсат берілді.
      (көліктің түрі)
      Ұйымның басшысы ____________________________
      (қолы)
      Гербі бар мөр