О внесении изменений и дополнений в приказ Министра обороны Республики Казахстан от 14 декабря 2017 года № 744 "Об утверждении Правил производства полетов государственной авиации Республики Казахстан"

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 2 июля 2021 года № 429. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 июля 2021 года № 23430.

      ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Внести в приказ Министра обороны Республики Казахстан от 14 декабря 2017 года № 744 "Об утверждении Правил производства полетов государственной авиации Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 16210) следующие изменения и дополнения:

      в Правилах производства полетов государственной авиации Республики Казахстан, утвержденных указанным приказом:

      пункты 2, 3 и 4 изложить в следующей редакции:

      "2. Основные определения, используемые в настоящих Правилах:

      1) авиационная часть, (далее – часть) – республиканское государственное учреждение, Авиационное управление Авиационной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан осуществляющее производство полетов воздушных судов (далее – ВС) истребительной, бомбардировочной, штурмовой, транспортной, армейской и учебной государственной авиации Республики Казахстан, их эксплуатацию, ремонт и хранение, авиационные комендатуры, склады авиационного имущества, структурные подразделения Министерства обороны Республики Казахстан (далее – МО РК), Службы государственной охраны Республики Казахстан (далее – СГО РК), Министерства внутренних дел Республики Казахстан (далее – МВД РК) и Комитета национальной безопасности Республики Казахстан (далее – КНБ РК), в которые входят подразделения эксплуатирующие беспилотные летательные аппараты, а также учебные центры по подготовке авиационного персонала, учебные центры боевой подготовки и боевого применения беспилотных летательных аппаратов;

      2) руководящий летный состав авиационной части – летный состав, занимающий должности от командира авиационной эскадрильи, начальника авиационного отдела (далее - командира авиационной эскадрильи) и выше (в отдельной авиационной эскадрилье от командира звена (отряда), летчика группы (далее - командира звена (отряда)) и выше);

      3) авиационные наземные специалисты по обслуживанию авиационной техники – авиационный персонал, имеющий специальную подготовку, осуществляющий деятельность по наземному обеспечению полетов воздушных судов, авиационных работ, техническому обслуживанию воздушных судов, эксплуатации наземных технических средств управления воздушным движением, навигации, посадки и связи, организации и обслуживанию воздушного движения, управлению воздушным движением;

      4) специальные воздушные суда – ВС, предназначенные для выполнения задач, с использованием установленного на них специального оборудования;

      5) площадка целевого назначения – специально подготовленная и обозначенная площадка, обеспечивающая отработку отдельных упражнений по видам летной подготовки;

      6) специальное задание – полет на выполнение заданий, не предусмотренных Курсами (программами) боевой, летной, учебно-летной, специальной подготовки утверждаемые руководителями органов управления государственной авиации (далее – Курсы);

      7) полет по приборам – полет, выполняемый в условиях, когда пространственное положение ВС и его местонахождение определяется экипажем полностью или частично по пилотажно-навигационным приборам;

      8) командир ВС – пилот (летчик), являющийся старшим в экипаже и отвечающий за выполнение и безопасность полета ВС (далее – КВС);

      9) маршрут полета ВС – проекция заданной (установленной) траектории полета ВС на земную (водную) поверхность, определенная основными поворотными пунктами;

      10) старший авиационный начальник аэродрома – должностное лицо из числа командиров авиационных частей государственной авиации, начальников предприятий и организаций гражданской авиации, базирующихся на данном аэродроме, назначенное органом управления государственной авиации (уполномоченным органом в сфере гражданской авиации) и организующее боевую подготовку (производственную деятельность) на аэродроме;

      11) метеоспециалист – авиационный наземный специалист имеющий специальную подготовку и занимающий должность, связанную с обеспечением полетов воздушных судов, эксплуатацией, обслуживанием и проведением регламентных работ на технических средствах метеорологического подразделения;

      12) центры управления воздушным движением (далее – центры УВД) - оперативные органы управления воздушным движением Вооруженных Сил Республики Казахстан, предназначенные для планирования и координирования использования воздушного пространства Республики Казахстан, контроля над соблюдением порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан, обеспечения безопасности полетов и регулярности воздушного движения в пределах, установленных для них районов ответственности в соответствии с Инструкцией по управлению воздушным движением утверждаемой уполномоченным органом в сфере государственной авиации в соответствии с подпунктом 29) статьи 15 Закона Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации" (далее – Закон);

      13) маршрут обслуживания воздушного движения – установленный маршрут, который предназначен для направления потока движения в целях обеспечения обслуживания воздушного движения (далее - ОВД);

      14) аэродромный круг полетов – установленный маршрут в районе аэродрома, по которому (или части которого) выполняется набор высоты после взлета, снижение для захода на посадку, ожидание посадки, выполнение полета над аэродромом (посадочной площадкой);

      15) внеаэродромный полет – полет ВС, выполняемый вне границ воздушного пространства района аэродрома, с передачей управления другому органу управления воздушным движением с посадкой на аэродроме взлета;

      16) аэродромный полет – полет ВС, выполняемый в границах воздушного пространства района аэродрома взлета;

      17) контролируемое воздушное пространство – воздушное пространство определенных размеров, в пределах которого обеспечивается управление воздушным движением (диспетчерское обслуживание);

      18) неконтролируемое воздушное пространство – воздушное пространство, в пределах которого в соответствии с классификацией воздушного пространства обеспечивается только полетно-информационное обслуживание воздушного движения или управление воздушным движением отсутствует;

      19) посадочная площадка необозначенная – участок земной, водной или иной поверхности, подобранный экипажем ВС в полете, пригодный для взлета и посадки ВС;

      20) посадочная площадка обозначенная – участок земной, водной или иной поверхности, заранее подобранный и пригодный для взлета и посадки ВС, имеющий свои координаты, маркировку, при необходимости оснащенный средствами управления и обеспечения полетов;

      21) эшелонирование боковое – рассредоточение ВС на одной высоте на установленные интервалы по расстоянию или угловому смещению между их линиями пути;

      22) аэродромы совместного базирования – аэродромы гражданской и государственной авиации, на которых базируются ВС, относящиеся к государственной, гражданской и экспериментальной авиации;

      23) векторение (радиолокационное наведение) – обеспечение навигационного наведения ВС посредством указания определенных курсов на основе использования данных радиолокатора;

      24) особый случай – ситуация, возникающая в результате отказа авиационной техники или попадания ВС в условия, требующие от экипажа выполнения нестандартных действий для обеспечения безопасности ВС, пассажиров и экипажа;

      25) местность равнинная – местность с относительными превышениями рельефа до 200 м в радиусе 25 км;

      26) подлет – перемещение вертолета над площадью маневрирования аэродрома (посадочной площадки) в пределах диапазона высот, позволяющего использовать эффект земли и на скоростях, принятых для руления;

      27) боевое воздушное судно – ВС, предназначенное для выполнения боевой задачи;

      28) сдвиг ветра – повышенный градиент скорости и (или) направления ветра в случаях, когда они значительно изменяются на относительно небольшом участке атмосферы;

      29) высший пилотаж – выполнение ВС фигур сложного пилотажа в их сочетании. Кроме того, к высшему пилотажу относятся все виды перевернутого полета и выполнение фигур с отрицательными перегрузками. Высший пилотаж выполняется на высокоманевренных и маневренных ВС;

      30) окончание пробега – момент достижения ВС на пробеге скорости руления, определенной Руководством (инструкцией) по летной эксплуатации ВС, утвержденной руководителем завода изготовителя ВС (далее – РЛЭ), позволяющей выполнить безопасное изменение направление движения;

      31) инженерно-технический состав – авиационный персонал, имеющий специальную подготовку и занимающие должности, связанные с обслуживанием, эксплуатацией, хранением и ремонтом авиационной техники;

      32) эшелонирование продольное – рассредоточение ВС на одной высоте на установленные интервалы по времени или расстоянию вдоль линии пути;

      33) транспортно-боевые воздушные суда – ВС, предназначенные для перевозки людей, грузов, горюче-смазочных материалов и выполнения боевой задачи;

      34) транспортные воздушные суда – ВС, предназначенные для перевозки людей, грузов и горюче-смазочных материалов;

      35) сложный пилотаж – выполнение воздушным судном фигур пилотажа с углами тангажа более 45º (10º) и с кренами более 60º (30º);

      36) простой пилотаж – выполнение воздушным судном фигур пилотажа с углами тангажа до 45º (10º) и с кренами до 60º (30º);

      37) дистанционно пилотируемая авиационная система (далее – ДПАС) – комплекс конфигурируемых элементов, включающий беспилотный летательный аппарат (далее – БПЛА), связанные с ним станции, необходимые линии управления и контроля, а также любые другие системы, которые могут потребоваться в любой момент в ходе выполнения полета;

      38) посадка – замедленное движение ВС с высоты начала выравнивания (начала торможения при вертикальной посадке) до момента касания земной, водной или иной поверхности и окончания пробега (дросселирования двигателя после приземления при вертикальной посадке);

      39) видимость посадочная – расстояние, с которого обнаруживается и опознается начало полосы точного приземления (место точного приземления – для вертолетов) или огни взлетно-посадочной полосы из кабины ВС, находящегося на глиссаде снижения;

      40) местность холмистая – местность с пересеченным рельефом и относительными превышениями от 200 м до 500 м в радиусе 25 км;

      41) пункт управления государственной авиацией – командный пункт, командно-диспетчерский пункт, стартово-командный пункт, пункт наведения авиации, временный (вспомогательный) пункт управления, воздушный командный пункт, воздушный пункт наведения авиации, выполняющий задачи по контролю полетов и управлению ВС при операционном воздушном движении (далее – пункт управления); 42) видимость метеорологическая – горизонтальная видимость, определяемая метеорологической службой с помощью технических средств или визуально по ориентирам видимости;

      43) навигационная подготовка – вид летной подготовки, направленный на обучение летчиков и штурманов ведению ориентировки в полете, выдерживанию параметров боевого (полетного) порядка и маршрута полета с выходом в заданную точку в установленное время;

      44) учебные воздушные суда – ВС, предназначенные для обучения летного состава технике пилотирования и воздушной навигации;

      45) учебно-боевые воздушные суда – ВС, предназначенные для обучения летного состава технике пилотирования, воздушной навигации, боевому применению и выполнения боевых задач; 46) аэронавигационный запас топлива – резерв топлива сверх расчетного количества для полета от аэродрома (посадочной площадки) вылета до аэродрома назначения (посадочной площадки), необходимый на случай изменения плана полета, вызванного направлением на запасной аэродром (посадочную площадку), отклонением от утвержденного маршрута, усилением скорости встречного ветра и другими обстоятельствами;

      47) переходный слой – воздушное пространство между высотой перехода и эшелоном перехода, полеты ВС в режиме горизонтального полета в переходном слое не допускается;

      48) высота перехода – установленная в районе аэродрома относительная (абсолютная) высота для перевода шкалы давления барометрического высотомера на значение давления 760 миллиметров ртутного столба (1013,25 Мбар/ГПа) при наборе заданного эшелона;

      49) эшелон перехода – нижний безопасный эшелон полета на аэродроме для перевода шкалы давления барометрического высотомера с давления 760 миллиметров ртутного столба (1013,25 Мбар/ГПа) на давление аэродрома или минимальное давление, приведенное к уровню моря;

      50) пилотаж – преднамеренно выполняемые ВС маневры, характеризующиеся изменением его пространственного положения и режима полета. По степени сложности пилотаж подразделяется на простой, сложный и высший, а по количеству участвующих в нем ВС – на одиночный и групповой;

      51) стартовое время – период времени, в течение которого экипажу ВС допускается выполнять полет;

      52) перевозка – полет ВС с целью доставки пассажиров (войск) или грузов (боевой техники) с одного аэродрома (площадки) на другой;

      53) местность горная – местность с пересеченным рельефом и относительными превышениями 500 м и более в радиусе 25 км, а также местность с превышением над уровнем моря 2000 м и более;

      54) групповой полет – совместный полет двух и более ВС под управлением одного КВС, находящегося в составе группы;

      55) эшелонирование вертикальное – рассредоточение ВС по высоте на установленные интервалы;

      56) сокращенный минимум вертикального эшелонирования (Reduced Vertical Separation Minimum) – интервал вертикального эшелонирования, применяемый в диапазоне между эшелонами 8850 м (FL290) и 12500 м (FL410) для эшелонирования ВС, имеющих допуск к полетам с применением RVSM;

      57) видимость вертикальная – максимальное расстояние от поверхности земли до уровня, с которого вниз по вертикали видны объекты на земной поверхности;

      58) пункт управления БПЛА – элемент дистанционно пилотируемой авиационной системы, включающий оборудование, используемое для дистанционного пилотирования ВС;

      59) оператор БПЛА – авиационный специалист, манипулирующий БПЛА во время его полета;

      60) летчик – член экипажа воздушного судна допущенный к выполнению функций по управлению воздушным судном;

      61) летный состав – летчики, штурманы, бортовые проводники, курсанты (слушатели) летных учебных заведений и другие должностные лица выполняющие функции в полете в составе экипажа ВС;

      62) летная смена – период времени, определенный плановой таблицей полетов, в течение которого выполняются полеты;

      63) летная работа – работа, проводимая летным составом по выполнению полетного задания;

      64) старший летной смены – должностное лицо, из числа руководящего летного состава авиационной части, назначаемое на летную смену для организации, проведения и контроля полетов;

      65) продолжительность летной смены – время, отсчитываемое с момента начала взлета первого и до момента окончания посадки последнего ВС в соответствии с плановой таблицей полетов;

      66) документы по летной подготовке – документы, определяющие содержание, объем и последовательность обучения, совершенствования, специализации и поддержания навыков летного состава при их подготовке к полетам днем и ночью в различных метеорологических условиях;

      67) полетный порядок – взаимное расположение ВС, при совместном полете, не связанном с выполнением боевой задачи;

      68) полетное задание – задание на полет от взлета до посадки воздушного судна, определяемое Курсом или заданное летчику непосредственным командиром (начальником), руководящим летным составом авиационной части, органом управления воздушным движением, органом управления государственной авиации;

      69) время полета – время от начала разбега ВС при взлете (отрыва от земной или водной поверхности при вертикальном взлете) до окончания пробега (освобождения взлетно-посадочной полосы) или касания земной (водной) поверхности при вертикальной посадке;

      70) эшелон полета – поверхность постоянного атмосферного давления, отнесенная к установленной величине давления 760 миллиметров ртутного столба (1013,25 Мбар/ГПа) и отстоящая от других таких поверхностей на величину установленных интервалов давления;

      71) руководство полетами – действия группы руководства полетами и расчетов пунктов управления, привлекаемых на полеты, направленные на обеспечение полноты, своевременности и безопасности выполнения экипажами ВС полетных заданий;

      72) группа руководства полетами – авиационные наземные специалисты и/или летный состав, назначаемые командиром авиационной части, начальником авиационного управления (далее – командиром авиационной части) (руководителем органа управления государственной авиации, командующим Военно-воздушными силами) на период проведения полетов (перелетов) для руководства (управления, контроля) полетами в зонах своей ответственности;

      73) видимость полетная – видимость из кабины ВС в полете;

      74) техника пилотирования – вид летной подготовки, направленный на обучение летного состава взлету, посадке, выполнению пространственных маневров одиночно и в составе группы;

      75) производство полетов – процесс согласованных действий личного состава авиационных частей по порядку подготовки, проведения и разбора полетов;

      76) выполнение полета – процесс управления перемещением летательного аппарата в воздушном пространстве осуществляемый экипажами пилотируемых и беспилотных ВС;

      77) объективный контроль полетов – система проводимых командиром (начальником) мероприятий, направленных на комплексное использование всех средств и данных объективного контроля в интересах совершенствования качества обучения личного состава, повышения безопасности полетов и надежности ВС;

      78) организация полетов – комплекс мероприятий, проводимых командирами и штабами частей, включающий принятие решения на проведение полетов, постановку задач на полеты, планирование полетов, подготовку к полетам летного состава, лиц группы руководства полетами, ВС, средств наземного обеспечения общего применения и аэродрома, выполнение полетов и разбор полетов;

      79) плановая таблица полетов – документ установленного образца, в котором графически и текстуально изложены (отображены) решение командира на проведение полетов и задания экипажам, участвующим в них;

      80) видимость на взлетно-посадочной полосе – расстояние, в пределах которого пилот ВС, находящегося на осевой линии взлетно-посадочной полосы, видит маркировочные знаки на поверхности взлетно-посадочной полосы или огни, ограничивающие взлетно-посадочную полосу или обозначающие ее осевую линию;

      81) летно-тактическая подготовка – вид летной подготовки, направленный на обучение летного состава ведению боевых действий (выполнению боевых задач) одиночно, в составе подразделения и части;

      82) перелет – полет, выполняемый ВС с посадкой на другом аэродроме (площадке);

      83) взлет – ускоренное движение ВС с момента страгивания (момента отделения от поверхности при вертикальном взлете) до отделения от земной (водной) или искусственной поверхности и набора высоты 10 м (высоты влияния экрана поверхности при вертикальном взлете);

      84) болтанка – беспорядочное перемещение ВС при полетах в турбулентной атмосфере:

      болтанка умеренная – умеренное изменение положения и (или) абсолютной высоты ВС, но по-прежнему обеспечивающее надежное управление, где показания акселерометра составляют 0,5

1,0g в центре тяжести ВС, а при взлете и посадке, умеренная болтанка при +0,3

0,4g;

      болтанка сильная – резкое изменение положения и (или) абсолютной высоты ВС, где в течение коротких периодов ВС не реагирует на управление, с характерными изменениями воздушной скорости, с показаниями акселерометра, превышающими 1.0g в центре тяжести ВС, а при взлете и посадке, с приращениями перегрузки больше + 0,4g; 14);

      85) пограничная зона – часть территории Республики Казахстан, примыкающая к пограничной полосе в пределах территории административно-территориальных единиц;

      86) приграничная полоса – воздушное пространство, примыкающее к сухопутной Государственной границе Республики Казахстан, шириной 25 км, а также над территориальными водами шириной 22.2 км (12 морских миль);

      87) электронный полетный планшет – электронная информационная система для летного экипажа, состоящая из оборудования и прикладных программ и позволяющая ему использовать функции по хранению, обновлению, отображению и обработке данных, применяемых при выполнении полета или обязанностей, связанных с полетом.

      3. К органам управления государственной авиации Республики Казахстан относятся:

      1) Управление главнокомандующего Силами воздушной обороны Вооруженных Сил Республики Казахстан – в авиации МО РК;

      2) Главное командование Национальной гвардией Республики Казахстан – в авиации органов внутренних дел Республики Казахстан;

      3) Авиационная служба КНБ РК (далее – АС КНБ) – в авиации органов национальной безопасности.

      4. Основанием для начала профессиональной деятельности летного состава и группы руководства полетами являются:

      1) для летчиков, штурманов - документ (диплом, свидетельство) об окончании специальных учебных заведений;

      2) для другого летного состава и лиц группы руководства полетами – приказ о допуске к полетам (к руководству полетами) по окончанию обучения согласно курсов боевой (специальной) подготовки (программ летной подготовки);

      3) заключение медицинской экспертизы о годности к профессиональной деятельности;

      4) летная книжка (книжка руководителя полетов), в которой отражены сведения о наличии необходимых знаний и навыков, на осуществление профессиональной деятельности.";

      пункт 13 изложить в следующей редакции:

      "13. По назначению полеты подразделяются на:

      1) боевые – для выполнения боевых задач с применением авиационных средств поражения или других задач боевого применения ВС государственной авиации по предназначению;

      2) специальные – для выполнения задач по обеспечению национальной безопасности и территориальной целостности государства, охраны правопорядка и Государственной границы, при объявлении чрезвычайного положения или особого периода;

      3) транспортные – для перевозки пассажиров, грузов, багажа и почтовых отправлений;

      4) поисково-спасательные, аварийно-спасательные и для оказания медицинской помощи населению (в том числе, при стихийных бедствиях природного и техногенного характера);

      5) учебные:

      вывозные – полеты для выработки практических навыков и умений у летного состава обеспечивающих успешное освоение ими техники пилотирования, навигации и боевого применения ВС;

      контрольные – для проверки летного состава к выполнению тренировочных полетов;

      тренировочные – для отработки приобретенных летных навыков и дальнейшего их совершенствования;

      зачетные – полеты для определения готовности летного состава к выполнению задач по видам летной и тактической подготовки;

      6) облеты наземных радиотехнических средств – для проверки и настройки радиотехнических средств локации, навигации и связи, наземных посадочных систем;

      7) облеты ВС (ознакомительные, контрольные полеты) – для проверки в полете работы систем и агрегатов ВС и силовых установок;

      8) перегоночный полет – перелет в целях передачи ВС из авиаремонтного предприятия (авиационной ремонтной части, базы) в авиационную часть или обратно, а также из одной авиационной части в другую;

      9) демонстрационные – для показа авиационной и парашютной техники, пропаганды достижений авиации, а также в целях проведения массово-политических, спортивных и культурных мероприятий.";

      пункт 22 изложить в следующей редакции:

      "22. Все полеты ВС, участвующих в общем воздушном движении, осуществляются в соответствии с Инструкцией по организации и обслуживанию воздушного движения, утвержденной исполняющим обязанности Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 16 мая 2011 года № 279 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 7006) (далее – Инструкция по организации и обслуживанию воздушного движения) и Правилами производства полетов в гражданской авиации Республики Казахстан, утвержденными приказом исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 июля 2017 года № 509 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 15852) (далее – Правила производства полетов в гражданской авиации).";

      пункт 22 изложить в следующей редакции:

      "27. Обслуживание воздушного движения ВС гражданской авиации, а также одиночных полетов и перелетов военно-транспортных и (или) транспортных ВС государственной авиации в районах аэродромов совместного базирования осуществляет дежурная смена органа (службы) ОВД.

      Особенности обслуживания воздушного движения (управления воздушным движением), связанные с осуществлением одновременного смешанного общего и операционного воздушного движения в районах аэродромов совместного базирования гражданской и государственной авиации определяются в соответствии с Правилами использования аэродромов совместного базирования гражданской и государственной авиации Республики Казахстан, утвержденными совместным приказом Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 25 февраля 2011 года № 91 и Министра обороны Республики Казахстан от 18 марта 2011 года № 128 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6922) (далее - Правила использования аэродромов совместного базирования гражданской и государственной авиации Республики Казахстан).

      Между смежными органами ОВД и органами УВД производится обмен информацией, относящейся к безопасному и беспрепятственному производству полетов ВС.";

      дополнить пунктами 34-1, 34-2, 34-3 и 34-4 следующего содержания:

      "34-1. Полоса учета превышения рельефа местности и искусственных препятствий на ней при расчете безопасной высоты полета в районе аэродрома вне схемы вылета (захода на посадку) устанавливается: днем – по 5 км, ночью – по 10 км в обе стороны от оси маршрута.

      34-2. При полете по схеме вылета (захода на посадку) полоса учета препятствий устанавливается по 5 км в обе стороны от оси маршрута.

      34-3. При полетах вне воздушных трасс ширина полосы учета превышения рельефа местности и искусственных препятствий днем и ночью – по 25 км в обе стороны от оси маршрута полета.

      34-4. При полетах днем в равнинной или холмистой местности при фактической и прогнозируемой высоте нижней границы облаков не ниже 150 м и видимости 3000 м и более для ВС с приборной скоростью полета не более 300 км в час высота искусственных препятствий не учитывается.";

      пункт 45 изложить в следующей редакции:

      "45. При ухудшении метеоусловий до значений, несоответствующих требованиям для выполнения полета по ПВП, предусматриваются специальные полеты по ПВП днем и ночью, при наличии разрешения соответствующего органа УВД в районе (зоне) ответственности которого выполняются полеты.

      Орган УВД в районе (зоне) ответственности которого выполняются полеты, информирует экипаж ВС об ухудшении метеоусловий до значений, несоответствующих требованиям для выполнения полета по ПВП.";

      пункты 47, 48, 49 и 50 исключить;

      пункт 74 изложить в следующей редакции:

      "74. Изменение эшелона (высоты) полета допускается с разрешения органа УВД (ОВД).";

      пункт 77 изложить в следующей редакции:

      "77. При возникновении угрозы безопасности полета на заданном эшелоне (встреча с опасными метеорологическими явлениями, отказ авиационной техники) КВС допускается самостоятельно изменять эшелон (высоту) с немедленным докладом об этом органу УВД (ОВД).

      В этом случае КВС действует в следующей последовательности: не изменяя эшелона (высоту) полета, выполняет отворот ВС, вправо (или влево – из условий обеспечения безопасности полета) на 30˚ от оси маршрута и, пройдя 20 км, выводит его на прежний курс с одновременным изменением высоты до выбранного эшелона. О выполнении маневра КВС информирует орган УВД (ОВД).

      В экстренных случаях снижение выполняется немедленно с момента начала отворота в пределах ограничений РЛЭ. Заняв новый эшелон (высоту) полета, КВС по согласованию с органами УВД выводит ВС на маршрут ОВД.

      Вход на воздушные трассы, уход с них и их пересечение производятся на предварительно согласованных эшелонах (высотах) и участках.

      Эшелон (высота) для пересечения воздушной трассы или входа на нее занимается ВС не менее чем за 10 км до ее границы.

      При выполнении полетов воздушных судов государственной авиации экипажу ВС для входа на воздушную трассу необходимо получить разрешение и условия входа от органа ОВД (УВД) не позднее, чем за 5 минут до подхода к ее границе.

      Если аэродром вылета расположен вблизи воздушной трассы, разрешение и условия ее пересечения согласовываются между органами ОВД и УВД и передаются КВС перед вылетом.";

      пункт 81 изложить в следующей редакции:

      "81. После взлета экипажем ВС производится перевод шкалы давления барометрического высотомера на стандартное атмосферное давление при пересечении высоты перехода.

      Высота перехода устанавливается не менее минимальной безопасной высоты полета в районе аэродрома (MSA) в радиусе не более 50 км от контрольной точки аэродрома, округленной в сторону увеличения до значения кратного 100 м.

      Для полета по маршруту вне аэродрома на высотах ниже нижнего эшелона экипаж ВС запрашивает у пункта управления авиации значение минимального давления на маршруте полета, приведенного к среднему уровню моря.";

      пункт 107 изложить в следующей редакции:

      "107. Для выполнения полетов ВС государственной авиации Республики Казахстан в соответствии с РЛЭ типа (модификации) ВС из летного состава формируются экипажи. КВС назначается лицо, окончившее летное учебное заведение, имеющее свидетельство (документ) о наличии летной квалификации и допуск на право самостоятельного управления ВС данного типа, который записывается в летную книжку летчика, форма которой приведена в приложении 7 к настоящим Правилам.

      Полеты ВС государственной авиации выполняются полным или сокращенным составом экипажа.

      Сокращенным составом экипажа допускается выполнять полеты в следующих случаях:

      1) на отработку техники пилотирования курсантами (слушателями) летных военных учебных заведений в соответствии с требованиями Курсов (программ учебно-летной подготовки);

      2) на двухместных учебно-боевых и учебных воздушных судах без летчика на сиденье инструктора (в кабине инструктора), если это предусмотрено РЛЭ;

      3) на выполнение специальных полетов (специальных заданий) по решению руководителей органов управления государственной авиации Республики Казахстан (командующего Военно-воздушными силами) или пунктов управления авиации.";

      пункт 118 изложить в следующей редакции:

      "118. Командир воздушного судна:

      1) готовится к полету, выполняет записи в рабочих тетрадях о своей готовности к выполнению запланированных полетных заданий.

      2) проходит контроль готовности к полетам;

      3) руководит подготовкой членов экипажа и оценивает их готовность к выполнению полетного задания;

      4) разрабатывает конкретные меры безопасности на полет;

      5) принимает меры по обеспечению безопасности находящихся на борту людей, сохранности ВС, груза и имущества;

      6) готовит экипаж ВС к действиям в особых случаях в полете, а также к действиям после вынужденной посадки (покидания) ВС;

      7) соблюдает предполетный режим и добивается его выполнения членами экипажа ВС;

      8) осматривает, проверяет и принимает ВС перед полетом в объеме, установленном РЛЭ;

      9) проверяет экипировку членов экипажа ВС и оснащение ВС на соответствие с требованиями пунктов 109, 112 и 113 настоящих Правил;

      10) уточняет процедуру использования документов аэронавигационной информации, контролирует сверку бортовых экземпляров этих документов с контрольными;

      11) контролирует размещение на борту ВС пассажиров, крепления (швартовки) имущества;

      12) инструктирует пассажиров об условиях поведения на борту ВС и алгоритма использования необходимого оборудования и спасательных средств;

      13) принимает решение на вылет;

      14) руководит в полете работой членов экипажа ВС;

      15) выполняет команды органа управления воздушным движением, командира (ведущего) группы, под управлением которого находится;

      16) соблюдает режим ведения радиообмена и контролирует его соблюдение членами экипажа ВС;

      17) выполняет полет в соответствии с полетным заданием;

      18) ведет ориентировку в полете;

      19) контролирует фактический остаток топлива и время полета;

      20) анализирует метеорологическую, орнитологическую и воздушную обстановку перед полетом и в полете, докладывает об опасных явлениях погоды органу УВД, под управлением которого находится; 21) принимает решение на продолжение (прекращение) полета при усложнении обстановки в воздухе;

      22) ведет осмотрительность и не допускает опасного сближения с другими воздушными судами и наземными препятствиями;

      23) докладывает органу УВД, под управлением которого находится, об отказах авиационной техники, об изменении или прекращении выполнения полетного задания, а также о принятии решения на вынужденную посадку или покидание ВС;

      24) своевременно вносит в бортовой журнал или в журнал подготовки ВС записи об обнаруженных неисправностях на воздушном судне, об отклонениях в поведении ВС или работе его систем, остатка топлива по окончании полета;

      25) проводит разбор полетов с экипажем ВС;

      26) своевременно заполняет летную документацию и контролирует ее ведение членами экипажа ВС.";

      пункт 123 изложить в следующей редакции:

      "123. Допуск летного состава к полетам на впервые осваиваемом типе (модификации) ВС осуществляется после теоретического переучивания (прохождения специальных программ) по итогам результатов проверки знаний теоретических дисциплин и проведения практических занятий на тренажерах (в кабинах ВС).

      К применению бортовых авиационных средств радиосвязи, разведки, боевому управлению полетами авиации с воздушных пунктов управления, бортовой эксплуатации самолетов, вертолетов и авиационных двигателей, вооружения, транспортного и другого оборудования воздушных судов допускается авиационный персонал, назначенный на должности согласно военно-учетным специальностям.";

      пункт 128 изложить в следующей редакции:

      "128. К выполнению облетов, ознакомительных, контрольных, перегоночных полетов воздушных судов, допускаются:

      1) командиры экипажей с классной квалификацией не ниже 2 класса;

      2) летный состав и операторы БПЛА за исключением курсантов (слушателей) летных военных учебных заведений без перерывов в полетах по соответствующему виду подготовки Курсов и имеющий устойчивые навыки в технике пилотирования (воздушной навигации, боевом применении).";

      дополнить пунктом 128-1 следующего содержания:

      "128-1. Допуск летного состава за исключением курсантов (слушателей) летных военных учебных заведений к демонстрационным полетам производится после его подготовки по соответствующей программе, непосредственно перед показом, приказом руководителя органа управления государственной авиации Республики Казахстан (командующего Военно-воздушными силами).";

      пункт 129 изложить в следующей редакции:

      "129. Допуски летного состава к полетам на новой авиационной технике и к полетам, не предусмотренным Курсами, оформляются приказом командира части (руководителя ведомства, руководителя органа управления государственной авиации Республики Казахстан, командующего Военно-воздушными силами).";

      пункт 131 изложить в следующей редакции:

      "131. Летчики-инспекторы (инспекторы-летчики), штурманы-инспекторы (инспекторы-штурманы) органов управления государственной авиации (управления командующего Военно-воздушными силами) и органа по надзору за безопасностью полетов государственной авиации, допускают к полетам летный состав, который проверили лично.";

      пункт 143 изложить в следующей редакции:

      "143. Проверка знаний летного состава проводится комиссией, назначенной командиром части (командующим Военно-воздушными силами, руководителем органа управления государственной авиации Республики Казахстан, а таке же в порядке определяемом руководителем ведомства). Кроме того, проверку знаний летного состава допускается проводить их непосредственным и прямым начальникам.";

      пункт 147 изложить в следующей редакции:

      "147. Выполнение полетов в качестве инструктора продлевает перерыв в полетах летному составу в соответствующих метеорологических условиях и по видам полетов на величину установленного перерыва, но не более, чем в 1,5 раза от даты тренировочного полета, а выполнение инструктором самостоятельного задания с инструкторского сиденья - не более, чем в 2 раза.

      Командиру авиационной части допускается увеличивать не более чем в 2 раза максимальные перерывы в тренировочных полетах в сложных метеорологических условиях летчикам, выполняющим ежемесячно не менее трех полетов с заходом на посадку с применением посадочных систем под шторкой (на воздушных судах, не оборудованных шторками, при выполнении ежемесячно не менее пяти "полетов" на авиационных тренажерах позволяющих имитировать заход на посадку и посадку в сложных метеорологических условиях). При этом для воздушных судов с кабиной "Glasscockpit" выполнение полетов на тренажере проводить не менее 1-го раза в год, с отработкой тренажной подготовки по Планам периодической подготовки (повышения квалификации) по действиям при возникновении особых случаев в полете и при полетах в СМУ и УМП, с получением летным составом соответствующих сертификатов (отчетных документов).

      Допускается увеличение, не более чем в 2 раза, перерывов в тренировочных полетах при минимуме погоды КВС, не имеющим перерывов в полетах в сложных метеорологических условиях, при условии выполнения ими ежемесячно не менее трех заходов на посадку с применением посадочных систем на воздушных судах с использованием шторки и открытием ее на минимально допустимой высоте, определяемой Курсами (на воздушных судах, не оборудованных шторками, при выполнении ежемесячно не менее пяти "полетов" на авиационных тренажерах позволяющих имитировать заход на посадку и посадку в сложных метеорологических условиях).";

      пункты 154 и 155 изложить в следующей редакции:

      "154. Экипажам транспортных самолетов, выполняющих перелеты (перевозку пассажиров и грузов), допускается наличие общего налета не более 12 часов в сутки при стартовом времени не более 14 часов.

      Указанный налет и стартовое время допускается увеличивать указанием руководителя органа управления государственной авиации Республики Казахстан (командующего Военно-воздушными силами) в случае выполнения специальных полетов, а так же полетов связанных с пересечением Государственной границы Республики Казахстан или выполнением боевых задач, – не более чем на 4 часа, при наличии в составе экипажа транспортного самолета осуществляющего перелет, второго комплекта специалистов (летчик, штурман и бортовой техник (инженер) – не более чем в двое.

      155. Экипажам вертолетов, осуществляющим перевозки с выполнением посадок на площадки, выполняющим перелеты, допускается в сутки наличие общего налета не более 8 часов при стартовом времени 12 часов.

      Указанный налет и стартовое время допускается увеличивать указанием руководителя органа управления государственной авиации Республики Казахстан (командующего Военно-воздушными силами) в случае выполнения специальных полетов, а так же полетов связанных с пересечением Государственной границы Республики Казахстан, – не более чем на 2 часа.

      Во всех случаях общее количество посадок на площадки в течение стартового времени не должно превышать 12.";

      пункт 157 изложить в следующей редакции:

      "157. Экипажам, выполняющим длительные беспосадочные полеты продолжительностью более 12 часов или более двух этапов перелета продолжительностью более 6 часов каждый, предоставляется предполетный отдых не менее 10 часов. По окончании полетов им также предоставляется послеполетный отдых:

      1) при продолжительности полетов до 16 часов или двух и более этапов перелета продолжительностью более 6 часов каждый – не менее суток;

      2) более 16 часов – не менее двух суток.";

      дополнить пунктом 157-1 следующего содержания:

      "157-1. Экипажам, выполнившим полетное задание с общим налетом 4 часа и более, или выполнившим 3 этапа перелета и более предоставляется послеполетный отдых не менее 12 часов.";

      пункт 160 изложить в следующей редакции:

      "160. Летный состав и операторы БПЛА, за исключением курсантов (слушателей) летных военных учебных заведений, не пользовавшийся ежегодным отпуском более 12 месяцев, подлежит отстранению от полетов. В соответствии пунктом 1 статьи 46 Закона Республики Казахстан от 16 февраля 2012 года "О воинской службе и статусе военнослужащих" военнослужащим, находящимся на летной работе дополнительно к ежегодному основному отпуску предоставляется 10 суток отпуска. В случае предоставления дополнительного отпуска по истечению 12 месяцев от даты выхода из основного отпуска допуск к полетам продлевается на срок не более 2 месяцев.";

      пункты 171 и 172 изложить в следующей редакции:

      "171. Разработанная плановая таблица анализируется и подписывается:

      1) заместителем командира авиационной части по летной подготовке, который в результате анализа определяет:

      соответствие запланированных упражнений основным задачам летной смены и уровню подготовки экипажей (с учетом ожидаемых метеорологических условий);

      поддержание натренированности летного состава;

      выполнение проверок по видам летной подготовки;

      соблюдение последовательности прохождения задач (упражнений) Курсов;

      оптимальность распределения инструкторов между эскадрильями и соответствие их уровня подготовки задачам обучения в летную смену;

      правильность ввода в строй экипажей после перерывов в полетах или допущенных авиационных инцидентов;

      соответствие запланированных самостоятельных (тренировочных) полетов Курсу;

      распределение учебно-боевых ВС между эскадрильями и их загруженность в летную смену;

      соблюдение требований документов по летной подготовке по налету и количеству полетов в летную смену на экипаж;

      соблюдение безопасных временных интервалов между воздушными судами на различных этапах полета;

      правильность планирования межполетного анализа материалов объективного контроля;

      2) начальником штаба авиационной части, который определяет:

      полноту состава и законность назначения группы руководства полетами и группы обеспечения полетов;

      допустимость нагрузки на группу руководства полетами с учетом уровня их подготовки и возможностей радиолокационных станций;

      соблюдение ограничений в районе полетов;

      возможности аэродромно-технического, метеорологического, медицинского, поисково-спасательного, радиотехнического обеспечений полетов и связи;

      3) заместителем командира авиационной части по инженерно-авиационномуобеспечению, который определяет:

      соответствие типов и бортовых номеров ВС, а также их количества, исправным воздушным судам, имеющимся в авиационной части;

      соблюдение временных интервалов, необходимых для выполнения подготовки ВС к повторному вылету;

      наличие полетов, подлежащих оперативному объективному контролю;

      соответствие запланированных упражнений ограничениям в летной эксплуатации ВС;

      соответствие авиационных средств поражения;

      4) старшим штурманом авиационной части, который определяет:

      естественное освещение в районе аэродрома базирования, полигонов (площадок десантирования) и его влияние на выполнение заданий на полеты;

      маршруты и профили полета;

      последовательность выполнения полетных заданий – от взлета до посадки;

      боевую зарядку, полигоны (площадки десантирования);

      способы наведения ВС на заданные воздушные и наземные (морские) цели, особенности руководства полетами на огневых и тактических полигонах;

      5) заместителем командира авиационной части по безопасности полетов или должностным лицом, на которого возложены обязанности по контролю за безопасностью полетов, который проводит анализ плановой таблицы по следующим критериям:

      соответствие запланированных упражнений уровню подготовки экипажей;

      соблюдение ограничений по нагрузке на экипажи ВС;

      соблюдение требуемых временных интервалов между экипажами на взлете, посадке, на маршрутах, в зонах;

      наличие экипажей ВС доразведки погоды;

      наличие необходимых сил поисково-спасательного обеспечения;

      6) начальником военно-медицинской службы авиационной части, который определяет:

      соответствие планируемой летной нагрузки состоянию здоровья и физической выносливости летного состава и лиц группы руководства полетами;

      лиц, подлежащих межполетному и послеполетному осмотру;

      соответствие режима отдыха летного состава и лиц группы руководства полетами требованиям пунктов 157, 159, 160, 464 – 466 настоящих Правил.

      172. При обнаружении в ходе анализа плановой таблицы несоответствий соответствующее должностное лицо докладывает о них командиру авиационной части.

      Командир авиационной части, анализируя плановую таблицу, основное внимание обращает на выполнение основных задач полетов, соблюдение последовательности обучения и восстановления утраченных навыков и обеспечение безопасности полетов. По результатам анализа плановой таблицы командир авиационной части делает вывод о ее соответствии принятому решению на полеты.

      Перед постановкой задач на полеты плановая таблица полетов подписывается заместителем командира авиационной части по летной подготовке, заместителем командира авиационной части по безопасности полетов, заместителем командира авиационной части по инженерно-авиационному обеспечению, старшим штурманом авиационной части, начальником военно-медицинской службы и начальником штаба авиационной части.

      После проведения контроля готовности к полетам летного состава плановая таблица полетов утверждается командиром части и скрепляется гербовой печатью авиационной части.";

      пункт 174 изложить в следующей редакции:

      "174. Для помощника руководителя полетами на аэродроме, руководителя полетами (ближней зоны), руководителя полетами (зоны посадки), руководителя полетами (дальней зоны) (офицера (по боевому управлению)), руководителя полетами в аэродромной зоне, заместителей командиров авиационной эскадрильи по инженерно-авиационному обеспечению готовятся, копии плановых таблиц, а для руководителя полетами на полигоне (на площадке целевого назначения, в зоне воздушных стрельб), начальника группы объективного контроля и старшего инженера полетов готовятся копии плановых таблиц, скрепленные гербовой печатью авиационной части.";

      пункт 178 изложить в следующей редакции:

      "178. Общая подготовка к полетам – это мероприятия, проводимые командиром, штабом и руководящим летным составом с целью поддержания высокого уровня теоретических знаний и практических навыков летчиков, штурманов и лиц ГРП для качественного решения задач летной подготовки предстоящего месяца.

      Общая подготовка организуется начальником штаба авиационной части, заместителем органа управления государственной авиации (управления командующего Военно-воздушными силами) в соответствии с планом боевой подготовки на учебный год и проводится под руководством командиров подразделений, начальниками структурных подразделений в конце каждого месяца в течение 3 рабочих дней.";

      пункт 184 изложить в следующей редакции:

      "184. Постановку задач, содержание и объем подготовки экипажам ВС к полетам на специальные задания (специальный полет) ставит командир части или лицо, назначенное им из числа руководящего летного состава авиационной части. Задача ставится экипажам ВС с привлечением необходимых должностных лиц, документируется, и регистрируются с использованием технических средств звукозаписи.

      При выполнении полетного задания в составе группы командиром части назначается старший.

      КВС (старший группы) после проведения контроля готовности докладывает командиру части о готовности экипажа (группы) к выполнению специального задания (специального полета).";

      пункт 191 изложить в следующей редакции:

      "191. При выполнении экипажами полетов в отрыве от своей части, задачи на выполнение таких полетов ставит им лично командир авиационной части, откомандировывающий эти экипажи. Подготовку откомандировываемых экипажей ВС в соответствии с поставленными задачами организуют и проводят их непосредственные начальники.

      При выполнении плановых полетов в отрыве от своей части летчик (штурман) имеет при себе заверенную выписку из плана-графика летной подготовки на соответствующий месяц, а также свидетельство о прохождении врачебно-летной комиссии выданное в соответствии с Правилами медицинского обеспечения полетов государственной авиации Республики Казахстан.";

      пункты 199 и 200 изложить в следующей редакции:

      "199. Предполетный медицинский контроль организуется начальником военно-медицинской службы авиационной части в соответствии с решением командира и проводится дежурным врачом (медицинским работником). Предполетный медицинский контроль индивидуально проходят все члены экипажа ВС, лица группы руководства полетами, а также инженерно-технический состав и личный состав, участвующий в обеспечении полетов, присутствие других лиц во время осмотра не допускается. Каждый член экипажа ВС в случае ухудшения самочувствия докладывает об этом непосредственному начальнику и дежурному врачу (медицинскому работнику), осуществляющему предполетный медицинский контроль.

      При выполнении полетных заданий в отрыве от мест постоянной дислокации, где отсутствует медицинский персонал, предполетный медицинский контроль экипажа проводит КВС методом визуального осмотра и опроса.

      200. Решение на проведение полетов командир авиационной части (старший летной смены) принимает после оценки обстановки. Оценку обстановки командир авиационной части (старший летной смены) проводит в классе предполетных указаний в присутствии руководящего состава авиационной части, командиров подразделений (частей) обеспечения, группы руководства полетами, группы обеспечения полетов и летного состава, принимая их устные доклады:

      1) от КВС разведчика погоды о фактической метеорологической обстановке в районе аэродрома (на взлете, по кругу, на посадке), по маршрутам полетов, на полигоне (площадке приземления) и результатах проверки работы средств связи и радиотехнического обеспечения полетов;

      2) от дежурного синоптика о фактической метеорологической, орнитологической обстановке и прогнозе погоды на период полетов в районе (на маршрутах) полетов, на запасных аэродромах и предложениях по обеспечению безопасности полетов;

      3) от начальника штаба авиационной части о подтверждении заявок на использование воздушного пространства, готовности командного пункта, средств управления и связи, запасных аэродромов, полигонов, площадок десантирования, маршрутов, зон;

      4) от командиров эскадрилий о готовности к полетам летного состава;

      5) заместителя командира авиационной части по инженерно-авиационному обеспечению или старшего инженера полетов о готовности к полетам авиационной техники, технических постов, постов осмотра авиационного вооружения;

      6) от дежурных:

      по аэродромно-техническому обеспечению о готовности к полетам аэродрома и средств обеспечения полетами;

      по связи и радиотехническому обеспечению о готовности к полетам средств связи и радиотехнического обеспечения, их объективного контроля и резервных источников электропитания;

      7) от дежурного врача о состоянии здоровья летного и инженерно-технического состава, лиц групп руководства и обеспечения полетов;

      8) от начальника поисково-спасательной и парашютно-десантной службы об экипировке летного состава и готовности средств спасения и парашютно-десантной группы, о наличии и местонахождении дежурных поисково-спасательных сил и средств, режиме их использования;

      9) от начальника наземной поисково-спасательной команды о готовности личного состава команды, выделенного автотранспорта, спасательного имущества и снаряжения;

      10) от начальника группы контрольно-записывающей аппаратуры о готовности личного состава и средств объективного контроля к работе.";

      пункт 203 изложить в следующей редакции:

      "203. На предполетных указаниях устно докладывается:

      1) командиром авиационной части (старшим летной смены) – вариант полетов, начало и окончание полетов, курс взлета и посадки, изменения в плановой таблице, способ проведения полетов в сложившихся условиях обстановки;

      2) старшим штурманом авиационной части – воздушная, наземная (морская) и навигационная обстановка в районе (на маршрутах) полетов, основные данные штурманских расчетов, высоту и эшелон перехода, минимальный остаток топлива для полета на запасные аэродромы, меры безопасности при отработке элементов навигации и боевого применения, время прилета (вылета) перелетающих групп или одиночных ВС, время и эшелоны пролета через район полетов других ВС, отсчет точного времени;

      3) начальником связи и радиотехнического обеспечения полетов – особенности использования средств связи и радиотехнического обеспечения полетов своего и запасных аэродромов, позывные и данные пунктов управления, средств связи и радиотехнического обеспечения полетов, способы ведения радиосвязи, каналы управления, данные системы опознавания (парольные числа и сигналы);

      4) руководителем полетами – состояние взлетно-посадочной полосы, рулежных дорожек, мест стоянок воздушных судов, курс взлета и посадки, последовательность запуска двигателей, условия руления, взлета, ухода от аэродрома и выхода на него, захода на посадку и посадки, высоты полетов в зонах, по системе, по маршруту, рубежи передачи управления, эшелон (высоту) для выхода на аэродром ВС с отказавшими средствами радиосвязи, эшелоны ухода на запасные аэродромы, особенности руководства полетами, действия в особых случаях в полете, режим ведения радиообмена.";

      пункт 217 изложить в следующей редакции:

      "217. При изменении полетного задания на аэродроме промежуточной посадки государственной авиации КВС (старший группы) организует необходимую дополнительную подготовку экипажа ВС к полетам и прохождение контроля готовности у старшего штурмана и начальника связи авиационной части, обеспечивающих перелет. Результаты контроля заносятся в лист контроля готовности к перелету, согласно приложению 13 к настоящим Правилам, который выдается экипажу ВС. В том же листе ставится отметка о готовности ВС к вылету, которую делает должностное лицо, организовавшее и (или) выполнившее подготовку ВС к полету:

      1) заместитель командира части по инженерно-авиационному обеспечению, если в авиационной части эксплуатируются ВС, однотипные с перелетающими;

      2) старший группы инженерно-технического состава, сопровождающей перелетаемые ВС;

      3) старший группы ВС (командир одиночного ВС), если группа сопровождения отсутствует, а на аэродроме промежуточной посадки нет специалистов, подготовленных к обслуживанию данных типов ВС и экипажи сами готовили их к полету;

      4) бортинженер (борттехник), при его наличии в составе экипажа перелетающего ВС.

      При изменении полетного задания, на аэродроме промежуточной посадки, принадлежащем гражданской авиации, необходимую дополнительную подготовку экипажа ВС к полетам и контроль готовности проводит КВС (старший группы). Отметка о готовности ВС к вылету в этом случае ставится в журнал подготовки ВС.";

      пункт 235 изложить в следующей редакции:

      "235. Разведка погоды производится при температуре плюс 37°С и менее, при условии устойчивой тенденции ее понижения. В качестве запасного аэродрома допускается использование аэродрома с температурой плюс 40°С.

      Решением командира авиационной части (старшего летной смены) полеты при температуре наружного воздуха плюс 30°С и выше (минус 30°С и ниже) ограничиваются (стартовым временем, количеством ВС, упрощением выполнения полетных заданий) в зависимости от совокупности и степени влияния на работоспособность личного состава и работу ВС с учетом различных метеорологических элементов (температуры, ветра, влажности, давления, ветро-холодового эквивалента).

      Если к началу, в период полетов температура воздуха достигла плюс 30°С, но есть тенденция на понижение температуры ниже плюс 30°С в течение одного часа полетов, то продолжительность летной смены не ограничевается.

      Все виды полҰтов, за исключением перелетов, прекращаются при температуре плюс 38°С и более. Учебно-тренировочные полеты для самолетов фронтовой авиации прекращаются при температуре воздуха плюс 35°С и более.

      Перелеты при температуре наружного воздуха плюс 38°С и более выполняются только на вертолҰтах и самолҰтах военно-транспортной авиации с разрешения органа управления государственной авиации (командующего ВВС) после оценки возможности безопасного выполнения взлета (посадки) в соответствии с ограничениями, изложенными в руководствах (инструкциях) по эксплуатации по типам ВС.";

      пункт 245 изложить в следующей редакции:

      "245. При выполнении полетов на борту ВС необходимо наличие:

      1) полетного листа (при перелетах);

      2) полетных карт;

      3) соответствующей документации аэронавигационной информации (для транспортных ВС и вертолетов);

      4) бюллетеня погоды (при перелете, перегонке и перевозке). При перелете группы ВС – только на борту ведущего группы);

      5) документов на получение горюче-смазочных материалов, аэропортовых услуг;

      6) бортовой карточки ВС на перелет (бортового журнала подготовки ВС).";

      пункт 257 изложить в следующей редакции:

      "257. Способ проведения одновременных полетов ВС различных типов с одного аэродрома определяется аэронавигационным паспортом аэродрома. При производстве совместных полетов ВС различных органов управления государственной авиации, при приеме и выпуске одиночных ВС управление экипажами ВС на аэродроме осуществляется на единых каналах управления.

      Аэронавигационный паспорт аэродрома (вертодрома) разрабатывается в целях обеспечения организации и безопасности полетов для каждого аэродрома (вертодрома).

      Аэронавигационный паспорт разрабатывается эксплуатантами аэродрома (вертодрома). Организует разработку аэронавигационного паспорта старший авиационный начальник.

      Вся аэронавигационная информация представляется в виде таблиц, графиков, рисунков, карт-схем и текстового описания, которая излагается в соответствующих главах аэронавигационного паспорта. В конце каждой главы указываются документы, подтверждающие достоверность аэронавигационной информации. В аэронавигационный паспорт включаются утвержденные аэродромные карты и схемы.

      Эксплуатанты аэродрома включают в аэронавигационный паспорт сведения в той степени, в какой они применяются к данному аэродрому (вертодрому).

      В целях поддержания достоверности сведений, содержащихся в аэронавигационном паспорте эксплуатанты аэродрома (вертодрома) вносят изменения и дополнения.

      Об изменениях или дополнениях, которые вносятся в аэронавигационный паспорт эксплуатанты уведомляют старшего авиационного начальника аэродрома и органы управления (обслуживания) воздушным движением, осуществляющих управление движением ВС в зоне своей ответственности.";

      пункт 292 изложить в следующей редакции:

      "292. К выполнению воздушной разведки погоды в качестве КВС допускаются летчики по занимаемой должности не ниже заместителя командира (начальника) подразделения, а в составе экипажа – не ниже командира звена (отряда), прошедшие специальную подготовку и допущенные приказом командира авиационной части к проведению разведки погоды. Для истребителей дальнего действия в составе экипажа – также и штурманы не ниже штурмана авиационной эскадрильи, прошедшие специальную подготовку и допущенные приказом командира части к проведению разведки погоды.

      При выполнении доразведки погоды в качестве КВС допускаются летчики по должности не ниже командира звена (отряда).

      Не допускается планирование на воздушную разведку погоды командира и членов экипажа ВС, не подготовленных к полетам в прогнозируемых на время воздушной разведки погоды метеорологических условиях.

      При отсутствии в авиационной части экипажей подготовленных к полетам в прогнозируемых на время воздушной разведки погоды метеорологических условиях, воздушную разведку погоды допускается выполнять экипажам имеющим допуск к полетам в соответствующих метеорологических условиях и выполнявших в прошедшем месяце не менее трех полетов с заходом на посадку с применением посадочных систем под шторкой.";

      пункт 306 изложить в следующей редакции:

      "306. После заслушивания докладов командир авиационной части (старший летной смены) подводит предварительные итоги летной смены:

      1) дает указания руководящим должностным лицам авиационной части и частей (подразделений) обеспечения по устранению недостатков в организации и проведении полетов;

      2) оценивает работу отдела инженерно-авиационного обеспечения, метеоподразделения и подразделений (частей) обеспечения;

      3) определяет содержание, алгоритм подготовки и проведения полного разбора полетов в авиационной части и подразделениях.

      Все замечания командира авиационной части (старшего летной смены), а также оценки качества радиотехнического, метеорологического, аэродромно-технического обеспечения полетов заносятся в журналы руководителя полетами на аэродроме, руководителя полетами на полигоне.

      Снижение оценок за качество обеспечения полетов без указания недостатков, послуживших причинами их снижения, не допускается.

      За недостатки, выявленные во время предполетного облета средств связи и радиотехнического обеспечения и устраненные до начала полетов, оценка подразделению связи и радиотехнического обеспечения не снижается.";

      пункт 364 изложить в следующей редакции:

      "364. Решение о готовности к вылету на всех этапах перелета принимает старший группы (командир одиночного ВС) после проверки готовности ВС и экипажей к полету и уточнения фактических и ожидаемых метеорологических условий на аэродромах вылета, посадки и по маршруту полета.

      Старший группы (командир одиночного экипажа) получает разрешение на вылет от старшего авиационного начальника аэродрома вылета по согласованию с вышестоящим начальством.

      При отсутствии на аэродроме (площадке) вылета старшего авиационного начальника разрешение на вылет старший группы (командир одиночного экипажа) получает у командира авиационной части организующий перелет по согласованию с вышестоящим начальником.

      При отсутствии связи в пункте взлета (посадки) решение на вылет старший группы (командир одиночного экипажа) принимает самостоятельно с последующим докладом органу УВД (ОВД) при восстановлении связи.

      Разрешение на использование воздушного пространства с указанием в полетном листе времени вылета, аэродрома посадки, эшелона полета, времени и даты выдачи условий на перелет старший группы (командир одиночного экипажа) получает у авиационного диспетчера аэродрома вылета.";

      пункты 398, 399 и 400 изложить в следующей редакции:

      "398. Неблагоприятными считаются условия, в результате воздействия которых повышается угроза безопасности полетов.

      К ним относятся:

      1) грозовая деятельность;

      2) атмосферная турбулентность, струйные течения, сдвиг ветра, спутная турбулентность;

      3) обледенение;

      4) повышенная электрическая активность атмосферы.

      399. Если в полете экипаж встретился с неблагоприятными метеорологическими условиями, не позволяющими выполнять задание, КВС докладывает органу управления воздушным движением (руководителю полетами) о невозможности выполнения полета. Орган управления воздушным движением (руководитель полетами) запрещает экипажу выполнение задания и принимает меры к обеспечению выхода ВС на свой или запасной аэродром. КВС (вертолета) в этом случае допускается произвести посадку на площадку, подобранную с воздуха. В случае если экипаж изменил режим полета для выхода из опасного района, орган управления воздушным движением (руководитель полетами) обеспечивает воздушному судну безопасный эшелон полета, ставя об этом в известность центр управления воздушным движением, в районе ответственности которого проходит полет.

      400. Полеты по ППП в условиях грозовой деятельности без бортовых радиолокационных станций обнаружения грозовых очагов при отсутствии наземного радиолокационного контроля не допускаются.";

      дополнить пунктами 400-1, 400-2, 400-3, 400-4, 400-5, 400-6, 400-7, 400-8, 400-9 и 400-10 следующего содержания:

      "400-1. При подходе ВС к зоне грозовой деятельности (сильных ливневых осадков) КВС с помощью бортовой радиолокационной станции (далее – РЛС) (при ее наличии), оценивает возможность обхода мощно-кучевой, кучево-дождевой облачности и зон сильных ливневых осадков, принимает решение на обход зоны и возможность продолжения полета, согласовав свои действия с органом УВД.

      Орган УВД (ОВД), используя радиотехнические средства, сообщения с воздушных судов находящихся в воздухе и другие источники метеорологической информации, информирует экипажи о характере облачности, расположении грозовых очагов, направлении их смещения и дает рекомендации КВС о маршруте обхода зон с опасными явлениями погоды.

      400-2. При визуальном обнаружении в полете мощно-кучевых и кучево-дождевых облаков, примыкающих к грозовым очагам, допускается обходить их на удалении не менее 10 км. Пролет между двумя кучево-дождевыми облаками допускается, если расстояние между ними не менее 30 км. При невозможности обхода указанных облаков на заданной высоте разрешается визуальный полет под облаками или выше них.

      Полет под мощно-кучевыми и кучево-дождевыми облаками по ПВП разрешается только днем над равнинной местностью, вне зоны ливневых осадков, если:

      высота полета ВС над рельефом местности и искусственными препятствиями не менее истинной безопасной высоты, но во всех случаях не менее 200 м;

      вертикальное расстояние от ВС до нижней границы облаков не менее 200 м.

      Полет над верхней границей мощно-кучевых и кучево-дождевых облаков разрешается выполнять с превышением над ними не менее 500 м.

      400-3. При обнаружении в полете мощно-кучевых и кучево-дождевых облаков бортовыми РЛС разрешается обходить эти облака на удалении не менее 15 км от ближней границы засветки. Пересечение фронтальной облачности с отдельными грозовыми очагами производится в том месте, где расстояние между границами засветок на экране бортовой РЛС не менее 50 км.

      Экипажам ВС не допускается преднамеренно входить в мощно-кучевые, кучево-дождевые облака и зоны сильных ливневых осадков.

      400-4. Перед входом в зону возможной турбулентности (болтанки) члены экипажа и пассажиры должны быть пристегнуты к креслам привязными ремнями.

      При попадании ВС в зону турбулентности воздуха (болтанки) КВС устанавливает скорость полета, рекомендованную РЛЭ, принимает меры для немедленного выхода из опасной зоны при необходимости с разрешения органа УВД, изменяет эшелон (высоту) полета.

      400-5. При полетах по ПВП в горной местности на высотах менее 900 м и попадании ВС в зону турбулентности (болтанки) КВС с разрешения органа УВД выводит ВС из этой зоны с набором высоты, возвращается на аэродром (площадку) вылета или следует на запасный аэродром.

      При попадании ВС в зону турбулентности (болтанки), угрожающей безопасности полета, КВС допускается изменение эшелона (высоты) полета с докладом органу УВД.

      Вертикальные вихри, не связанные с облаками и обнаруживаемые визуально, экипаж обходит стороной. Вертикальные вихри (смерчи), связанные с кучево-дождевыми облаками, обнаруживаемые визуально, экипаж обходит на удалении не менее 30 км от их видимых боковых границ.

      400-6. Особенностями полетов в условиях повышенной электрической активности атмосферы являются:

      шумы и треск в наушниках;

      беспорядочные колебания стрелок радиокомпасов;

      искрение на остеклении кабины экипажа и свечение законцовок крыльев в темное время суток.

      Возникновение электризации наиболее вероятно в слое облаков в интервале температур от +5 до -10°С.

      КВС при появлении признаков сильной электризации докладывает об этом органу УВД и выполняет его команды по выходу из опасной зоны. При этом экипажу необходимо выключить командную радиостанцию (при наличии нескольких радиостанции на борту ВС). Ночью (при ослеплении), экипаж увеличивает степень освещения кабины.

      400-7. Изменение высот полета в зонах повышенной электризации необходимо выполнять с повышенной вертикальной и уменьшенной поступательной скоростями полета, не превышая эксплуатационных ограничений ВС.

      После выхода из слоя облаков (до входа в другой слой) следует сделать горизонтальную площадку продолжительностью 5-10 секунд.

      В случае поражения ВС разрядом атмосферного электричества экипажу необходимо:

      доложить органу УВД (ОВД) о данном факте, метеоусловиях, месте и высоте поражения ВС разрядом;

      проконтролировать параметры работы двигателей;

      проверить работу электрооборудования и пилотажно-навигационного оборудования;

      осмотреть ВС в целях обнаружения повреждений;

      при обнаружении отказов и неисправностей действовать в соответствии с РЛЭ.

      400-8. При взлете и заходе на посадку в условиях сдвига ветра необходимо:

      увеличить расчетные скорости в соответствии с требованиями РЛЭ;

      осуществлять повышенный контроль изменения поступательной и вертикальной скоростей и немедленно парировать возникающие отклонения от расчетных параметров и заданной траектории полета;

      при заходе на посадку немедленно уйти на второй круг с использованием взлетного режима и следовать на запасной аэродром, если для выдерживания заданной глиссады снижения требуется увеличение режима работы двигателей до номинального и (или) после пролета ДПРМ вертикальная скорость снижения увеличилась на 3 м/с и более от расчетной.

      400-9. Не допускается выполнять полет при прогнозе обледенения, на ВС, не оснащенном противообледенительной системой.

      В случае обледенения ВС на земле оно допускается к полету после проведения работ по устранению обледенения.

      На всех этапах полета противообледенительная система включается до входа в зону возможного обледенения, если РЛЭ не предусматривает другого порядка использования системы.

      400-10. Если принятые экипажем меры по борьбе с обледенением оказываются неэффективными и не обеспечивается безопасное продолжение полета в этих условиях, КВС по согласованию с органом УВД, изменяет высоту (маршрут) полета для выхода в район, где возможно безопасное продолжение полета, или принимает решение об уходе на запасной аэродром или посадке на подобранную с воздуха площадку.";

      пункты 407 и 408 изложить в следующей редакции:

      "407. Помощниками руководителя полетами назначаются штатные руководители полетами или КВС.

      Помощнику руководителя полетами подчиняются:

      1) наблюдающий за воздушными судами, заходящими на посадку;

      2) команда оцепления;

      3) прожекторный расчет.

      408. Руководителем полетами (ближней зоны) назначаются лица, занимающие штатные должности руководителя полетами (зоны посадки), руководителя полетами (ближней зоны), руководителя полетами на аэродроме или летчиков и штурманов, имеющих допуск. Руководитель полетами (ближней зоны) является старшим для руководителя полетами (зоны посадки) и расчета радиолокационной системы посадки.";

      пункт 419 изложить в следующей редакции:

      "419. Дежурный по приему и выпуску ВС назначается из числа КВС и штурманов, имеющих стаж летной работы не менее двух лет. Дежурный по приему и выпуску ВС является начальником сокращенной группы руководства полетами и группы обеспечения перелетов и подчиняется старшему авиационному начальнику аэродрома.";

      дополнить пунктом 454-1 следующего содержания:

      "454-1. Проверка знаний лиц группы руководства полетами проводится комиссией, назначенной командиром части (командующим Военно-воздушными силами, руководителем органа управления государственной авиации Республики Казахстан). Кроме того, проверку знаний летного состава допускается проводить их непосредственным и прямым начальникам.";

      пункт 466 изложить в следующей редакции:

      "466. Лицам, входящим в состав группы руководства полетами, не пользовавшимся ежегодным отпуском в течение 12 месяцев, предоставляется отпуск или они подлежат отстранению от руководства полетами и направлению в отпуск.";

      пункт 474 изложить в следующей редакции:

      "474. При выполнении полетов без участия транспортных, боевых и учебно-боевых самолетов в простых метеорологических условиях руководство полетами вертолетов в районе аэродрома осуществляет группа руководства полетами в составе:

      1) руководитель полетами на аэродроме;

      2) руководитель полетами (зоны посадки). Назначается при необходимости решением командиром авиационной части;

      3) помощник руководителя полетами;

      4) дежурный штурман. Назначается при выполнении маршрутных полетов и при необходимости решением командиром авиационной части;

      5) руководитель полетами в аэродромной зоне, площадке приземления (целевого назначения). Назначается при необходимости решением командира авиационной части.

      При этом зоны ответственности распределяются следующим образом:

      1) руководитель полетами на аэродроме осуществляет руководство экипажами вертолетов на рулении, висении, взлете и посадке, в ближней и дальней зоне. Руководитель полетами определяет высоты и способы захода на посадку, дает команды на занятие и освобождение пилотажных зон, зон ожиданий, выход на приводную радиостанцию, выход из круга и вход в круг полетов, формирует потоки вертолетов, заходящих на посадку. Кроме того, руководитель полетами на аэродроме оказывает помощь экипажам при возникновении особых ситуаций в полете, ведет контроль полетов транзитных и перелетающих ВС, руководит работой группы руководства полетов, принимает меры по предотвращению опасного сближения вертолетов в воздухе;

      2) руководитель полетами (зоны посадки) руководит экипажами на посадочном курсе в секторе 15 градусов с момента начала разворота вертолета на посадочный курс до пролета ближней приводной радиостанции и визуального его обнаружения руководителем полетами на аэродроме (помощником руководителя полетами). Руководитель полетами (зоны посадки) контролирует движения вертолетов в ближней и дальней зонах в пределах видимости радиолокационных средств, занятия, выдерживания места и освобождения пилотажных зон, соблюдения параметров полета на маршрутах и схемах захода на посадку, выхода на приводную радиостанцию, входа в зону ожидания, выхода из круга и входа в круг полетов;

      3) помощник руководителя полетами оказывает помощь руководителю полетами на аэродроме в формировании потока вертолетов, заходящих на посадку, контролирует их место в зоне своей ответственности, оценивает качество выполнения взлетов, заходов на посадку и посадок, ведет наблюдение за направлением ветра и видимостью на взлетно-посадочной полосе, за состоянием покрытий взлетно-посадочной полосы и рулежных дорожек. Кроме того, оказывает помощь экипажам ВС при визуальном выходе на взлетно-посадочную полосу, исправлении ошибок на взлете и при заходе на посадку, при возникновении особых ситуаций на взлете и заходе на посадку;

      4) дежурный штурман по докладам экипажей, руководителя полетами (зоны посадки), расчетов радиолокационных станций, расчетным данным контролирует выдерживание экипажами (группами) режима полета вертолетов по маршрутам;

      5) руководитель полетами на площадке приземления (целевого назначения), руководит экипажами вертолетов в воздушном пространстве зоны, установленной аэронавигационным паспортом аэродрома, в пределах визуальной видимости. Руководитель полетами на площадке приземления (целевого назначения), дает команды на занятие и освобождение зон, на выполнение посадки и взлета с посадочных площадок, допускает (не допускает) выполнение заданий в зоне, принимает меры по предотвращению опасного сближения вертолетов в воздухе и столкновений с искусственными и естественными препятствиями. Кроме того, на руководителя полетами на площадке приземления (целевого назначения) и руководителя полетами в аэродромной зоне возлагается контроль выдерживания ВС места в зоне, соблюдения параметров полета и схем захода на посадку, входа и выхода из зоны ответственности.";

      пункт 528 и 529 исключить;

      дополнить пунктом 547-1 следующего содержания:

      "547-1. При обеспечении перелетов ВС метеоцентр главного командного пункта Сил воздушной обороны (далее – ГКП СВО) выдает командным пунктам органов управления государственной авиации, органам УВД и командирам ВС (по их запросам) данные о фактических и ожидаемых метеорологических условиях на аэродромах (посадочных площадках) и маршрутах перелетов ВС.

      При появлении опасных явлений погоды, ухудшении фактических и ожидаемых метеорологических условий на маршрутах перелетов ВС и на аэродромах их посадки (посадочных площадках) метеоцентр ГКП СВО оповещает об этом орган УВД под управлением (контролем) которого находятся эти ВС и командный пункт органа управления государственной авиации (по принадлежности ВС).";

      пункты 553 и 554 изложить в следующей редакции:

      "553. Медицинское обеспечение полетов организуется начальником военно-медицинской службы авиационной части в соответствии с решением командира авиационной части на проведение полетов. Медицинское обеспечение осуществляется на всех этапах организации и проведения полетов в целях сохранения здоровья и поддержания высокой работоспособности членов экипажей ВС.

      554. Для медицинского обеспечения полетов привлекаются силы и средства военно-медицинской службы авиационной части.";

      пункт 567 изложить в следующей редакции:

      "567. На каждую летную смену назначается группа обеспечения полетов, в составе:

      1) старший инженер полетов;

      2) дежурный инженер-синоптик;

      3) дежурный по аэродромно-техническому обеспечению полетов;

      4) старший дежурный по связи и радиотехническому обеспечению полетов;

      5) дежурный врач (медицинский работник);

      6) хронометражист;

      7) дежурный планшетист;

      8) наблюдающий за воздушными суднами, заходящими на посадку.

      Подготовку указанных лиц проводят их непосредственные командиры (начальники).";

      пункт 585 изложить в следующей редакции:

      "585. Допуск операторов БПЛА к полетам в качестве инструктора по видам подготовки на данном типе (модификации) БПЛА производится по результатам проверки по соответствующим упражнениям Курсов.

      Допуск операторов БПЛА к демонстрационным полетам производится после его подготовки по соответствующей программе, непосредственно перед показом, приказом руководителя органа управления государственной авиации Республики Казахстан (командующего Военно-воздушными силами).";

      пункт 635 изложить в следующей редакции:

      "635. При выполнении полетов на наземной станции управления ДПАС (у руководителя полетами) необходимо наличие:

      1) подготовленной карты (планшета), на которой кроме маршрутов (района) полетов должны быть нанесены элементы структуры воздушного пространства:

      Государственная граница, приграничная полоса (при выполнении полетов в пограничной зоне);

      участки воздушных трасс и маршрутов с указанием их номеров;

      границы районов УВД;

      запретные, опасные зоны, зоны ограничения полетов;

      районы полигонов.

      При выполнении полетов БПЛА в радиусе 100 км от аэродромов дополнительно необходимо нанесение стандартных схем взлета (захода на посадку) на аэродроме, азимутально-дальномерной сетки от центра взлетно-посадочной полосы;

      2) схемы связи с центром УВД и группой руководства полетами ближайшего аэродрома;

      3) алгоритма взаимодействия с центром УВД.

      При выполнении полетов БПЛА на пограничных отделениях на наземной станции управления ДПАС (у руководителя полетами) необходимо наличие схемы связи с центром УВД и ГРП ближайшего аэродрома, алгоритм взаимодействия с центром УВД.";

      примечание приложения 8 изложить в следующей редакции:

      "Примечание:

      1) рекомендуемый диапазон температур применения соответствующего типового комплекта полетного обмундирования рассчитан на время пребывания человека на открытом воздухе в течение 2 часов при ветре 5 м/с и более;

      2) комплект полетного обмундирования на полеты устанавливает командир эскадрильи накануне дня полетов. Для перелетающих экипажей комплект полетного обмундирования устанавливает командир части, от которого выделяется летный состав;

      3) в зависимости от характера полетного задания и условий его выполнения командир части изменяет состав элементов в типовом комплекте полетного обмундирования;

      4) для транспортных ВС при исполнении служебных обязанностей предусматривается ношение установленной эксплуатантом форменной (специальной) одежды.".

      2. Управлению главнокомандующего Силами воздушной обороны Вооруженных Сил Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан;

      3) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) настоящего пункта в течение десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на руководителей органов управления государственной авиации Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ довести до должностных лиц в части, их касающейся.

      5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр обороны
Республики Казахстан
Н. Ермекбаев

      "СОГЛАСОВАН"
Служба государственной охраны
Республики Казахстан
"СОГЛАСОВАН"
Комитет национальной безопасности
Республики Казахстан
"СОГЛАСОВАН"
Министерство внутренних дел
Республики Казахстан

"Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ұшуды жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 14 желтоқсандағы № 744 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2021 жылғы 2 шiлдедегі № 429 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 9 шiлдеде № 23430 болып тіркелді

      БҰЙЫРАМЫН:

      1. "Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ұшуды жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 14 желтоқсандағы № 744 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16210 болып тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

      көрсетілген бұйрықпен бекітілген Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ұшуды жүргізу қағидаларында:

      2, 3 және 4-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Осы Қағидаларда пайдаланылатын негізгі анықтамалар:

      1) авиациялық бөлім (бұдан әрі – бөлім) – Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының жойғыш, бомбалаушы, шабуылшы, көлік, армиялық және оқу-жаттығу әуе кемелерінің (бұдан әрі – ӘК) ұшуын жүргізуді, оларды пайдалануды, жөндеуді және сақтауды жүзеге асыратын республикалық мемлекеттік мекеме, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Авиациялық қызметі Авиациялық басқармасы, авиациялық комендатуралар, авиациялық мүлік қоймалары, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің (бұдан әрі – ҚР ҚМ), Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің (бұдан әрі – ҚР МКҚ), Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің (бұдан әрі – ҚР ІІМ) және Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің (бұдан әрі – ҚР ҰҚК) құрылымдық бөлімшелері, олардың құрамына ұшқышсыз ұшу аппараттарын пайдаланатын бөлімшелер, сондай-ақ авиациялық персоналды даярлау жөніндегі оқу-жаттығу орталықтары, ұшқышсыз ұшу аппараттарын жауынгерлік даярлау және жауынгерлік қолдану оқу-жаттығу орталықтары кіреді;

      2) авиациялық бөлімнің басшы ұшқыш құрамы – авиациялық эскадрилья командирінен, авиациялық бөлім бастығынан (бұдан әрі – авиациялық эскадрилья командирі) және одан жоғары (жеке авиациялық эскадрильяда буын (жасақ) командирінен, топ ұшқышынан (бұдан әрі – буын (жасақ) командирінен және одан жоғары) лауазымдарды атқаратын ұшқыш құрам;

      3) авиациялық техникаға қызмет көрсету жөніндегі авиациялық жердегі мамандар – арнайы даярлығы бар, әуе кемелерінің ұшуын, авиациялық жұмыстарды жерде қамтамасыз ету, әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету, әуе қозғалысын басқарудың жердегі техникалық құралдарын пайдалану, навигациялау, қону және байланыс, әуе қозғалысын ұйымдастыру және оған қызмет көрсету, әуе қозғалысын басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын авиациялық персонал;

      4) арнайы әуе кемелері – оларда орнатылған арнайы жабдықты пайдаланумен міндеттерді орындау үшін арналған ӘК;

      5) арнайы мақсаттағы алаң – ұшу даярлығының түрлері бойынша жеке жаттығуларды пысықтауды қамтамасыз ететін арнайы дайындалған және белгіленген алаң;

      6) арнайы тапсырма – мемлекеттік авиацияны басқару органдарының басшылары бекітетін жауынгерлік, ұшу, оқу-ұшу, арнайы даярлық Курстарында (бағдарламаларында) көзделмеген тапсырмаларды орындауға ұшу (бұдан әрі – Курстар);

      7) аспаптар бойынша ұшу – пилоттық-навигациялық аспаптар бойынша экипаж ӘК-ның кеңістіктегі жай-күйін және оның болатын орнын толық немесе ішінара айқындайтын жағдайларда орындалатын ұшу;

      8) ӘК командирі – экипажда үлкені болып табылатын және ӘК-ның ұшуды орындауына және қауіпсіздігіне жауап беретін пилот (ұшқыш) (бұдан әрі – ӘКК);

      9) ӘК-ның ұшу маршруты – негізгі бұрылу пункттермен айқындалған жер (су) бетіне ӘК-ның берілген (белгіленген) ұшу траекториясының проекциясы;

      10) мемлекеттік авиация әуеайлағының аға авиациялық бастығы – әуеайлақта жауынгерлік даярлықты (жүргізу қызметін) ұйымдастыратын және мемлекеттік авиацияның басқару органы (азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган) тағайындаған осы әуеайлақта орналасқан мемлекеттік авиацияның авиациялық бөлімдері командирлері, азаматтық авиация кәсіпорындары мен ұйымдарының бастықтары қатарынан лауазымды адам;

      11) метеомаман – арнайы дайындығы бар және әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз етумен, метеорологиялық бөлімшенің техникалық құралдарын пайдаланумен, қызмет көрсетумен және регламенттік жұмыстарды жүргізумен байланысты лауазымды атқаратын және авиациялық жерүсті маман;

      12) әуе қозғалысын басқару орталықтары (бұдан әрі – ӘҚБ орталықтары) – "Әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" 2010 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 15-бабы 29) тармақшасына сәйкес мемлекеттік авиация саласындағы өуәкілетті орган бекітетін Әуе қозғалысын басқару жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлауға және үйлестіруге, Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің сақталуын бақылауға, оларға белгіленген жауапты аудандар шегінде әуе қозғалысының тұрақтылығын және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етугеарналған Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әуе қозғалысын басқару жедел органдары;

      13) әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруты – әуе қозғалысына қызмет көрсетуді (бұдан әрі – ӘҚҚК) қамтамасыз ету мақсатында қозғалыс ағынын бағыттауға арналған белгіленген маршрут;

      14) әуеайлақтық ұшу шеңбері – әуеайлақ ауданындағы белгіленген маршрут, олар бойынша (немесе оның бөлігінде) ұшып шыққаннан кейін биіктік алу, қонуға кіру үшін төмендеу, қонуды күту, әуеайлақ (ұшу алаңы) үстінен ұшуды орындау жасалатын әуеайлақ ауданында белгіленген маршрут;

      15) әуеайлақтан тыс ұшу – ұшып шығу әуеайлағына қонумен басқаруды басқа әуе қозғалысын басқару органына бере отырып, әуеайлақ ауданының әуе кеңістігі шекараларынан тыс орындалатын ӘК-ның ұшуы;

      16) әуеайлақтық ұшу – ұшып көтерілу әуеайлағы ауданының әуе кеңістігі шекараларында орындалатын ӘК-ның ұшуы;

      17) бақыланатын әуе кеңістігі – олардың шегінде әуе қозғалысын басқару (диспетчерлік қызмет көрсету) қамтамасыз етілетін белгілі бір мөлшердегі әуе кеңістігі;

      18) бақыланбайтын әуе кеңістігі – олардың шегінде әуе кеңістігінің жіктеуішіне сәйкес тек әуе қозғалысына ұшу-ақпараттық қызмет көрсету қамтамасыз етілетін немесе әуе қозғалысын басқару болмайтын әуе кеңістігі;

      19) белгіленбеген қону алаңы – ұшуда, ӘК-ның ұшып көтерілуі және қонуы үшін жарамды ӘК экипажы таңдаған жер учаскесі, су немесе өзге де жазықтық;

      20) белгіленген қону алаңы – қажет болған кезде ұшуды басқару және қамтамасыз ету құралдарымен жарақтандырылған алдын ала таңдалған немесе ӘК-ның ұшып көтерілуі және қонуы үшін жарамды, өз координаталары, таңбалануы бар жер учаскесі, су немесе өзге де жазықтық;

      21) бүйiрлі эшелондау – ӘК-ны бір биіктікте арақашықтық немесе олардың жол желілері арасындағы бұрыштық ығыстыру бойынша белгіленген аралықта бөліп орналастыру;

      22) бірлесіп орналастыру әуеайлағы – мемлекеттік, азаматтық және эксперименттік авиацияға жататын ӘК орналастырылатын азаматтық және мемлекеттік авиацияның әуеайлақтары;

      23) векторлау (радиолокациялық бағыттау) – радиолокатор деректерiн пайдалану негізінде белгіленген курстарды көрсету арқылы ӘК-ны навигациялық бағыттауды қамтамасыз ету;

      24) ерекше жағдай – авиациялық техниканың кенеттен iстен шығуы немесе ӘК-ның, жолаушылар мен экипаждың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн экипаждан стандартты емес iс-әрекеттер жасау талап етілетiн жағдайларға ӘК-ның тап болуы нәтижесiнде туындайтын жағдай;

      25) жазық жер – 25 км радиуста салыстырмалы түрде 200 м дейiн бедерлi жергілікті жер;

      26) жақын ұшып келу – жер тиімділігін пайдалануға мүмкіндік беретін биіктік диапазоны шегінде маневр жасау әуеайлағы алаңы (келіп қону алаңы) үстінде және рульді басқару үшін қабылданған жылдамдықтарда тікұшақтың орын ауыстыруы;

      27) жауынгерлік әуе кемесі – жауынгерлік міндетті орындауға арналған ӘК;

      28) жел бағының өзгеруі – атмосфераның салыстырмалы шағын учаскесінде жел бағыты елеулі өзгергенде оның жылдамдығының және (немесе) бағытының жоғары градиенті;

      29) жоғарғы пилотаж – ӘК-ның күрделі пилотаж фигураларын олардың үйлесімінде орындауы. Одан басқа, жоғары пилотажға төңкеріліп ұшудың барлық фигуралық түрлері және қолайсыз артық салмақпен фигураларды орындау жатады. Жоғары пилотаж жоғары маневрлі және маневрлі ӘК-да орындалады;

      30) жүріп өтудің аяқталуы – ӘК-ның жүріп өтуде қозғалыс бағытын қауіпсіз өзгертуді орындауға мүмкіндік беретін ӘК-ны жасаушы зауыттың басшысы бекіткен ӘК-ны ұшуда пайдалану жөніндегі нұсқауда (нұсқаулықта) (бұдан әрі – ҰПН) айқындалған басқару жылдамдығына қол жеткізген сәт;

      31) инженерлік-техникалық құрам – арнайы дайындығы бар және авиациялық техникаға қызмет көрсетумен, пайдаланумен, сақтаумен және жөндеумен байланысты лауазымдарды атқаратын авиациялық персонал;

      32) көлденең эшелондау – ӘК-ны бiр биiктiкте уақыт немесе қашықтық бойынша жол желiсi бойымен белгiленген аралықтарда бөліп орналастыру;

      33) көліктік-жауынгерлік әуе кемелері – адамдарды, жүктерді және жанар-жағармай материалдарын тасымалдауға және жауынгерлік міндеттерді орындауға арналған ӘК;

      34) көліктік әуе кемелері – адамдарды, жүктерді тасымалдауға арналған ӘК;

      35) күрделі пилотаж – әуе кемесімен 45º (10º) астам тангаж бұрыштарымен және 60º (30º) астам кренмен пилотаж фигураларын орындау;

      36) қарапайым пилотаж – әуе кемесімен 45º (10º) дейін тангаж бұрыштарымен және 60º (30º) дейін кренмен пилотаж фигураларын орындау;

      37) қашықтан басқарылатын авиациялық жүйе (бұдан әрі – ҚБАЖ) – ұшқышсыз ұшу аппаратын (бұдан әрі – ҰҰА) қамтитын конфигурацияланатын элементтер кешені, онымен байланысты станциялар, қажетті басқару және бақылау желілері, сондай-ақ ұшуды орындау барысында кез келген сәтте қажет болуы мүмкін кез келген басқа да жүйелер;

      38) қону – биіктіктен түзеле бастағаннан (тік қону кезіндегі тежей бастағанан) бастап жер, су немесе өзге де жазықтыққа жанасу және жүріп өту (тік қону кезінде жерге қонғаннан кейінгі қозғалтқыштың дросселденуі) аяқталу сәтіне дейін ӘК-ның баяулаған қозғалысы;

      39) қонудағы көрініс – ӘК кабинасынан төмендеу глиссадасындағы дәл жерге түсу жолақтарының (дәл жерге түсу орны – тікұшақтар үшін) басталуы немесе ұшу-қону жолақтарының жарықтары анықталатын және танылатын арақашықтық;

      40) қырлы жергілікті жер – 25 км радиуста бедерлі қималары мен қатысты биіктеу 200-ден 500 м қырқасы бар жергілікті жер;

      41) мемлекеттік авиацияны басқару пункті– операциялық әуе қозғалысы кезінде ӘК-ның ұшуын бақылау және басқару жөніндегі міндеттерді орындайтын командалық пункт, командалық-диспетчерлік пункт, старттық командалық пункт, авиацияны бағыттау пункті, уақытша (қосалқы) басқару пункті, әуедегі командалық пункт, авиацияны әуедегі бағыттау пункті (бұдан әрі – басқару пункті);

      42) метеорологиялық көрініс – метеорологиялық қызмет техникалық құралдар көмегімен немесе шолу бағдарлары бойынша айқындайтын көлденең көрініс;

      43) навигациялық даярлық – ұшқыштар мен штурмандарды ұшуда бағдарлауды жүргізуге, жауынгерлік (ұшу) тәртіптің және ұшу бағытының параметрлерін белгіленген уақытта белгіленген нүктеге шығуымен ұстауға бағытталған ұшу даярлығынң түрі;

      44) оқу-жаттығу әуе кемелері – ұшқыш құрамын ұшуды басқару техникасы мен әуе навигациясына үйретуге арналған ӘК;

      45) оқу-жауынгерлік әуе кемелері – ұшқыш құрамын ұшуды басқару техникасына, әуе навигациясына, жауынгерлік қолдануға және жауынгерлік міндеттерді орындауға үйретуге арналған ӘК;

      46) отынның аэронавигациялық қоры – қосалқы әуеайлаққа (қону алаңына) бағыттаумен, бекітілген маршруттан ауытқумен, қарсы соққан жел жылдамдығының күшеюімен және басқа да мән-жайлармен туындаған ұшу жоспары өзгерген жағдайда қажетті ұшып көтерілу әуеайлағынан (қону алаңынан) белгіленген әуеайлаққа (қону алаңына) дейін ұшуға арналған есептелген мөлшерден тыс отын резерві;

      47) өтпелі қабат – өту биіктігі мен өту эшелоны арасындағы әуе кеңістігі, көлденең ұшу режиміндегі ӘК-ның өтпелі қабатта ұшуына жол берілмейді;

      48) өту биіктігі – барометрлік биіктік өлшегіштің қысым шәкілін берілген эшелонды алу кезінде сынап бағанасы 760 миллиметр (1013,25 мбар/гПа) қысым мәніне ауыстыру үшін әуеайлақ ауданында белгіленген салыстырмалы (абсолютті) биіктік;

      49) өту эшелоны – барометрлік биіктік өлшегіштің қысым шәкілін сынап бағанасы 760 миллиметр (1013,25 мбар/гПа) қысымынан әуеайлақ қысымына немесе теңіз деңгейіне келтірілген ең аз қысымға ауыстыру үшін белгіленген төменгі қауіпсіз эшелон;

      50) пилотаж – оның кеңістіктік орны мен ұшу режимін өзгертумен сипатталатын ӘК әдейі орындайтын маневрлер. Күрделілік дәрежесі бойынша пилотаж қарапайым, күрделі және жоғары, ал оған қатысатын ӘК саны бойынша – дара және топтық болып бөлінеді;

      51) старттық уақыт – ӘК-ның экипажына ұшуды орындауға жол берілетін уақыт кезеңі;

      52) тасымалдар – ӘК бір әуеайлақтан (алаңнан) басқасына жолаушыларды (әскерлерді) немесе жүктерді (жайынгерлік техниканы) жеткізу мақсатында ұшуы;

      53) таулы жер – 25 км радиуста бедерлi қималары мен салыстырмалы түрде 500 м және одан да астам қырқасы бар жер, сондай-ақ теңiз деңгейiнен 2000 м және одан да астам биiктiктегi жер;

      54) топтық ұшу – топ құрамындағы бір ӘКК-нің басқаруымен екі немесе одан да көп ӘК-ның бірлесіп ұшуы;

      55) тік эшелондау – белгіленген аралықтардағы биіктік бойынша ӘК-ны таратып орналастыру;

      56) тік эшелондаудың қысқартылған минимумы (Reducе Vertical Separation Minimum) – RVSM қолданумен ұшуға рұқсаттамасы бар ӘК эшелондау үшін эшелондар арасында 8850 м (FL 290) және 12500 м (FL 410) диапазоныында қолданылатын тік эшелондау аралығы;

      57) тік көрініс – жер бетінен жер бетіндегі объектілер тігінен төмен көрінетін деңгейге дейінгі барынша жоғарғы қашықтық;

      58) ҰҰА-ны басқару пункті – ӘК-ны қапшықтан басқару үшін пайдаланылатын жабдықты қамтитын қашықтан басқарылатын авиациялық жүйе элементі;

      59) ҰҰА операторы – ҰҰА-ның ұшуы кезінде оны басқаратын авиациялық маман;

      60) ұшқыш – әуе кемесін басқару жөніндегі функцияларды орындауға рұқсат берілген әуе кемесі экипажының мүшесі;

      61) ұшқыш құрамы – ұшқыштар, штурмандар, борттық жолсеріктер, ұшқыш оқу орындарының курсанттары (тыңдаушылары) және ӘК экипажының құрамында ұшуда функцияларды орындайтын басқа да лауазымды адамдар;

      62) ұшу ауысымы – уақыт ішінде ұшу орындалатын ұшудың жоспарлы кестесімен айқындалған кезеңі;

      63) ұшу жұмысы – ұшу тапсырмасын орындау бойынша ұшу құрамымен жүргізілетін жұмыс;

      64) ұшу ауысымының жетекшісі – ұшуды ұйымдастыру, жүргізу мен бақылау үшін ұшу ауысымына тағайындалған авиациялық бөлімнің басшылық ұшу құрамы қатарынан лауазымды адамдар;

      65) ұшу ауысымының ұзақтығы – ұшудың жоспарлы кестесіне сәйкес бірінші ӘК ұшып көтерілуі басталған сәттен бастап және соңғысы қонуды аяқтаған сәтке дейін есептелген уақыт;

      66) ұшу даярлығы жөніндегі құжаттар – әртүрлі метеорологиялық жағдайларда оларды күндіз және түнде ұшуға даярлау кезінде жеке құрамды үйрету мазмұнын, ауқымы мен жүйелілігін, дағдыларын жетілдіруді, мамандандыруды және қолдауды айқындайтын құжаттар;

      67) ұшу реттілігі – жауынгерлік міндеттерді орындаумен байланысты емес бірлесіп ұшқан кездегі ӘК-ның өзара орналасуы;

      68) ұшу тапсырмасы – Курспен айқындалған немесе тікелей командир (бастық), авиациялық бөлімнің басшы ұшқыш құрамы, әуе қозғалысын басқару органы, мемлекеттік авицияның басқару органы ұшқышқа берген әуе кемесінің ұшып көтерілуінен бастап қонуға дейінгі ұшуға тапсырма;

      69) ұшу уақыты – ұшып көтерілуі (тік ұшып көтерілу кезінде жер немесе су бетінен көтерілуі) кезіндегі ӘК-ның екпін ала бастағаннан бастап жүріп өту аяқталғанға немесе тік қону кезінде жер (су) бетімен жанасқанға дейінгі уақыт;

      70) ұшу эшелоны – қысымның сынап бағанасы 760 миллиметр (1013,25 мбар/гПа) стандартты кезінде есептелген және аралықтың белгіленген мөлшеріне басқа биіктіктен төмен болатын шартты биіктік;

      71) ұшуға басшылық жасау – ӘК экипаждарының ұшу тапсырмаларын толық, уақтылы және қауіпсіз орындауын қамтамасыз етуге бағытталған ұшуға тартылатын ұшуға басшылық жасау тобының және басқару пунктері есептоптарының іс-қимылдары;

      72) ұшуға басшылық жасау тобы – авиациялық бөлім командирі, авиациялық басқарма бастығы (бұдан әрі – авиациялық бөлім командирі) (мемлекеттік авиация басқару органының басшысы, Әскери-әуе күштерінің қолбасшысы) өз жауапкершілігі аймағында ұшуға басшылық жасау (басқару, бақылау) үшін ұшуды (ұшып өтуді) жүргізу кезеңіне тағайындайтын авиациялық жердегі мамандар және/немесе ұшқыш құрамы;

      73) ұшудағы көрініс – ұшудағы ӘК кабиналарынан көрініс;

      74) ұшуды басқару техникасы – жеке құрамды ұшып көтерілуға, қонуға, дара және топ құрамында кеңістіктік маневрлерді орындауға үйретуге бағытталған ұшу даярлығы түрі;

      75) ұшуды жүргізу – авиациялық бөлімдер жеке құрамының ұшуды дайындау, жүргізу және талдау бойынша келісілген іс-қимылдары процесі;

      76) ұшуды орындау – басқарылатын және ұшқышсыз ӘК-ның экипаждары жүзеге асыратын әуе кеңістігінде ұшу аппаратының қозғалысын басқару процесі;

      77) ұшуды объективті түрде бақылау – командир (бастық) жүргізетін жеке құрамды оқыту сапасын жетілдіру, ӘК-ның ұшу қауіпсіздігін және сенімділігін арттыру мүддесінде барлық объективті бақылау құралдары мен деректерін кешенді пайдалануға бағытталған іс-шаралар жүйесі;

      78) ұшуды жүргізуді ұйымдастыру – бөлімдердің командирлері мен штабтары жүргізетін ұшуды жүргізуге шешім қабылдауды, ұшуға міндеттер қоюды, ұшуды жоспарлауды, жеке құрамды, ұшуға басшылық жасау тобының адамдарын, ӘК-ны, жерүсті қамтамасыз ету құралдарын және әуеайлақты ұшуға дайындауды, ауа райын барлауды орындауды және ұшуды талдауды қамтитын іс-шаралар кешені;

      79) ұшудың жоспарлы кестесі – белгіленген үлгідегі құжат, онда командирдің ұшуды жүргізуге шешімі және оларға қатысатын экипаждарға тапсырмалары графикалық түрде және мәтінмен баяндалған (бейнеленген);

      80) ұшу-қону жолағында көру мүмкіндігі – оның шегінде ұшу-қону жолағының осьтік сызығында болатын ӘК пилоты ұшу-қону жолағы бетіндегі таңбалау белгілерін немесе ұшу-қону жолағын шектейтін немесе оның осьтік сызығын белгілейтін жарықтарды көре алатын қашықтық;

      81) ұшу-тактикалық даярлық – ұшқыш құрамды дара, бөлімшелер мен бөлімдер құрамында жауынгерлік іс-қимылдарды жүргізуге (жауынгерлік міндеттерді орындауға) үйретуге бағытталған ұшу даярлығы түрі;

      82) ұшып өту – ӘК басқа әуеайлаққа (алаңға) қонумен орындайтын ұшу;

      83) ұшып көтерілу – ӘК-ның орнынан қозғалу сәтінен (тік ұшып көтерілу кезіндегі жерден көтерілу сәтінен) бастап жер (су) бетінен немесежасанды жазықтан көтерілу және 10 м биіктік (тік ұшып көтерілу кезіндегі жазықтық экраны ықпал ету биіктігін) алғанға дейінгі қозғалыс жылдамдығы;

      84) шайқалу – ӘК-ның турбуленттi атмосферада ұшу кезiндегі ретсiз қозғалысы:

      қалыпты шайқалу – ӘК жағдайының және (немесе) абсолюттік биіктігінің қалыпты, бірақ бұрынғыдай сенімді басқаруды қамтамасыз ететін өзгеруі, мұндағы ӘК ауырлық күші ортасында акселерометр көрсеткіші 0,5/1,0g, ұшып көтерілу және қону кезіндегі бірқалыпты шайқалу ±0,3/0,4g болған кезде;

      қатты шайқалу – ӘК жағдайының және (немесе) абсолюттік биіктігінің күрт өзгеруі, мұнда қысқа кезеңдер ішінде ӘК әуе жылдамдығының тән өзгеруімен, ӘК ауырлық күші ортасындағы акселерометр көрсеткіші 1.0 g асатын, ал ұшып көтерілу және қону кезінде үстемнің ±0,4g шамадан астам болуымен басқаруға бағынбайды;

      85) шекара аймағы – әкімшілік-аумақтық бірлігі аумағының шектерінде Мемлекеттік шекараға шектесетін Қазақстан Республикасы аумағының бөлігі;

      86) шекарамаңы жолағы – Қазақстан Республикасының құрлықтағы Мемлекеттік шекарасына ені 25 км, сондай-ақ ені 22,2 км (12 теңіз милі) аумақтық сулар үстінде шектесетін әуе кеңістігі;

      87) электрондық ұшу планшеті – жабдықтан және қолданбалы бағдарламалардан тұратын және оған ұшуды немесе ұшумен байланысты міндеттерді орындауда деректерді сақтау, жаңарту, бейнелеу және өңдеу жөніндегі функцияларды пайдалануға мүмкіндік беретін ұшу экижпажына арналған электрондық ақпарат жүйесі.

      3. Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының басқару органдарына мыналар жатады:

      1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әуе қорғанысы күштері бас қолбасшысының басқармасы – ҚР ҚМ авиациясында;

      2) Қазақстан Республикасы Ұлттық ұланының бас қолбасшылығы – Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының авиациясында;

      3) ҚР ҰҚК Авиациялық қызметі (бұдан әрі – ҰҚК АҚ) – ұлттық қауіпсіздік органдарының авиациясында.

      4. Ұшқыш құрамының және ұшуға басшылық жасау тобының кәсіби қызметті бастау үшін негіздеме:

      1) ұшқыштар, штурмандар үшін – арнайы оқу орындарын бітіргені туралы құжат (диплом, куәлік);

      2) басқа ұшқыш құрамына және ұшуға басшылық жасау тобының адамдары үшін – жауынгерлік (арнайы) даярлық курстарына (ұшуға даярлық бағдарламаларына) сәйкес оқуды аяқтағаннан кейін ұшуға (ұшуға басшылық жасауға) рұқсат беру туралы бұйрық;

      3) кәсіптік қызметке жарамдылық туралы медициналық сараптама қорытындысы;

      4) кәсіби қызметті жүзеге асыруға қажетті білімінің және дағдыларының болуы туралы мәліметтер көрсетілген ұшу кітапшасы (ұшу жетекшісінің кітапшасы) болып табылады.";

      13-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "13. Ұшу мақсаттары бойынша былай бөлінеді:

      1) жауынгерлік – авиациялық зақымдау құралдарын қолданумен жауынгерлік міндеттерді немесе тағайындалуы бойынша мемлекеттік авиацияның ӘК-ны жауынгерлік қолданудың басқа да міндеттерін орындау үшін;

      2) арнайы – төтенше жағдай немесе ерекше кезең жарияланған кезде ұлттық қауіпсіздікті және мемлекеттің аумақтық тұтастығын қамтамасыз ету, құқық тәртібін және Мемлекет шекараны күзету жөніндегі міндеттерді орындау үшін;

      3) көлік – жолаушыларды, жүктерді, бағажды және пошталық жөнелтілімдерді жеткізу үшін;

      4) іздеу-құтқару, авариялық-құтқару және халыққа медициналық көмек көрсету үшін (оның ішінде табиғи және техногендік сипаттағы зілзала кезінде);

      5) оқу-жаттығу:

      шығару – ұшқыш құрамда ӘК-ны басқару, навигациялау техникасын және оны жауынгерлік қолдануды табысты меңгеруін қамтамасыз ететін практикалық дағдылар мен шеберлікті шынықтыру үшін ұшу;

      бақылау – ұшқыш құрамды жаттықтырып ұшуды орындауға тексеру үшін;

      жаттықтыру – алған ұшу дағдыларын машықтандыру және оларды одан әрі жетілдіру үшін;

      сынақ – ұшқыш құрамның ұшу және тактикалық даярлық түрлері бойынша міндеттерді орынадуға әзірлігін айқындау үшін ұшу;

      6) жерүсті радиотехникалық құралдарды ұшып тексеру – локациялау, навигациялау және байланыс радиотехникалық құралдарын, жерүсті қону жүйелерін тексеру және теңшеу үшін;

      7) ӘК-ның айналып ұшуы (танысып, бақылап ұшуы) – ұшу кезінде ӘК-ның жүйелері мен агрегаттарының және қуат беру қондырғыларының жұмысын тексеру үшін;

      8) ұшырып апару – ӘК-ны авиажөндеу кәсіпорнынан (авиациялық жөндеу бөлімінен, базадан) авиациялық бөлімге немесе кері қарай, сондай-ақ бір авиациялық бөлімнен екіншісіне ұшырып апару мақсатында ұшу;

      9) көрнекі – авиациялық және парашюттік техниканы көрсету, авиация жетістіктерін насихаттау үшін, сондай-ақ жаппай-саяси, спорттық және мәдени іс-шараларды өткізу мақсатында.";

      22-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "22. Жалпы әуе қозғалысына қатысатын ӘК-ның барлық ұшуы Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникациялар министрі міндетін уақытша атқарушының 2011 жылғы 16 мамырдағы № 279 бұйрығымен бекітілген Әуе қозғалысын ұйымдастыру және оған қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулыққа (бұдан әрі – Әуе қозғалысын ұйымдастыру және оған қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулық) (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7006 болып тіркелген) және "Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясында ұшуды жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрі міндетін атқарушының 2017 жылғы 28 шілдедегі № 509 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15852 болып тіркелген) (бұдан әрі – Азаматтық авиацияда ұшуды жүргізу қағидалары) сәйкес жүзеге асырылады.";

      27-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "27. Бірлесіп орналасу әуеайлақтары аудандарында азаматтық авиация ӘК-ның әуе қозғалысына, сондай-ақ мемлекеттік авиацияның әскери-көлік және (немесе) көлік ӘК-ның жеке ұшуына және ұшып өтуіне қызмет көрсетуді ӘҚҚ органының (қызметінің) кезекші ауысымы жүзеге асырады.

      Азаматтық және мемлекеттік авиацияның бірлесіп орналасу әуеайлақтары аудандарында бір уақытта аралас және операциялық әуе қозғалысын жүзеге асырумен байланысты әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) ерекшеліктері Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникациялар министрінің 2011 жылғы 25 ақпандағы № 91 және Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2011 жылғы 18 наурыздағы № 128 бірлескен бұйрықтарымен бекітілген (Нормативтiк құқықтық актiлерді мемлекеттiк тіркеу тізілімінде № 6922 болып тіркелген) Қазақстан Республикасының азаматтық және мемлекеттік авиациясының бірлесіп орналастыру әуеайлақтарын пайдалану қағидаларына (бұдан әрі – Қазақстан Республикасының азаматтық және мемлекеттік авиациясының бірлесіп орналастыру әуеайлақтарын пайдалану қағидалары) сәйкес айқындалады.

      Аралас ӘҚҚК органдары мен ӘҚБ органдары арасында ӘК-ның қауіпсіз және кедергісіз ұшуын жүргізуге қатысты ақпаратпен алмасу жүргізіледі.";

      мынадай мазмұндағы 34-1, 34-2, 34-3 және 34-4-тармақтармен толықтырылсын:

      "34-1. Ұшып шығу (қонуға беттеу) схемасынан тыс әуеайлақ ауданында қауіпсіз ұшу биіктігін есептеу кезінде жергілікті жер бедерінің артуын және ондағы жасанды кедергілерді есепке алу жолағы маршрут осінің екі жағынан күндіз – 5 км, түнде – 10 км болып белгіленеді.

      34-2. Ұшып шығу (қонуға беттеу) схемасы бойынша ұшу кезінде кедергілерді есепке алу жолағы маршрут осінен екі жағынан 5 км болып белгіленеді.

      34-3. Әуе трассаларынан тыс ұшу кезінде жергілікті жер бедерінің және жасанды кедергілердің артуын есепке алу жолағының ені күндіз және түнде ұшу маршруты осінің екі жағынан – 25 км.

      34-4. Күндіз жазық немесе қыратты жергілікті жерде бұлттардың төменгі шегінің нақты және болжамды биіктігі 150 м төмен емес және аспаптық ұшу жылдамдығы сағатына 300 км аспайтын ӘК үшін 3000 м және одан жоғары көріну кезінде жасанды кедергілер биіктігі есепке алынбайды.";

      45-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "45. Метеожағдайлар ШҰР бойынша ұшуды орындау үшін талаптарға сәйкес келмейтін мәндерге дейін нашарлаған кезде жауапкершілік ауданында (аймағында) ұшу орындалатын тиісті ӘҚБ органының рұқсаты бар болған кезде күндіз және түнде ШҰР бойынша арнайы ұшу көзделеді.

      Ұшу орындалатын жауапкершілік ауданындағы (аймағындағы) ӘҚБ органы ӘК экипажын метеожағдайдың ШҰР бойынша ұшуды орындау үшін талаптарға сәйкес келмейтін мәндерге дейін нашарлауы туралы хабардар етеді.";

      47, 48, 49 және 50-тармақтар алып тасталсын;

      74-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "74. Ұшу эшелонын (биіктігін) ӘҚБ (ӘҚҚК) органының рұқсатымен өзгертуге жол беріледі.";

      77-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "77. Берiлген эшелонда ұшу қауiпсiздiгiне қатер төнген кезде (қауіпті метеорологиялық құбылыстарға кез болу, авиациялық техниканың істен шығуы) ӘКК ол туралы ӘҚБ (ӘҚҚК) органына дереу баяндаумен эшелонды (биіктікті) дербес өзгертуге жол беріледі.

      Бұл жағдайда ӘКК мынадай жүйелікпен әрекет етеді: ұшу эшелонын (биіктігін) өзгертпей, ӘК-ны маршрут осiнен 30˚ оңға (немесе солға – ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету шарттарына қарай) бұрады және 20 км ұшып өткеннен кейiн оны бiр уақытта таңдалған эшелонға дейiн биiктiкті өзгертумен бастапқы бағытқа шығарады. ӘКК маневрдi орындағаны туралы ӘҚБ (ӘҚҚК) органын хабардар етеді.

      Шұғыл жағдайларда төмендеу ҰПН-ның шектеуi шегiнде бұрылу басталған сәттен бастап дереу орындалады. Ұшудың жаңа эшелонын (биіктігін) алғаннан кейiн ӘКК ӘҚБ органдарымен келісу бойынша ӘК-ны ӘҚҚ маршрутына шығарады.

      Әуе трассаларына кіру, олардан шығу және оларды кесіп өту алдын ала келісілген эшелондарда (биіктіктерде) және учаскелерде жүргізіледі.

      ӘК әуе трассасын кесіп өту немесе оған кіру үшін эшелонды (биіктікті) оның шегіне дейін 10 км қалғанда алады.

      Мемлекеттік авиацияның әуе кемелері ұшуды орындау кезінде ӘК экипажына әуе трассасына кіру үшін оның шегіне жақын келгенге дейін 5 минут бұрын ӘҚҚ (ӘҚБ) органынан рұқсат алуы және кіру шарттарын алуы қажет.

      Егер ұшып шығу әуеайлағы әуе трассасына жақын орналасса, оны кесіп өтуге рұқсат ету және шарттар ӘҚҚ және ӘҚБ органдары арасында келісіледі және ұшып шығу алдында ӘКК-ға беріледі.";

      81-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "81. ӘК экипажы ұшып көтерілгеннен кейін өту биіктігін кесіп өткен кезде барометрлік биіктік өлшегіш қысымының шәкілін стандартты атмосфералық қысымға ауыстыруды жүргізеді.

      Өту биіктігі ұлғаю жағына 100 м еселік мәнге дейін дөңгелектенген әуеайлақтың бақылау нүктесінен 50 км аспайтын радиуста әуеайлақ ауданындағы (MSA) ең төменгі қауіпсіз ұшу биіктігінен төмен емес болып белгіленеді.

      Төменгі эшелоннан төмен биіктікте әуеайлақтан тыс маршрут бойынша ұшу үшін ӘК экипажы авиацияны басқару пунктінен орташа теңіз деңгейіне келтірілген ұшу маршрутындағы ең төменгі қысым мәнін сұрайды.";

      107-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "107. Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы ӘК-ның ұшуын орындау үшін ӘК түрін (модификациясын) ҰПН-ға сәйкес ұшу құрамынан экипаждар құрылады. ӘКК-ге ұшқыш оқу орнын бітірген, ұшу біліктілігінің болуы туралы куәлігі (құжаты) және осы үлгідегі ӘК-ны дербес басқару құқығына рұқсаты бар адам тағайындалады, ол нысаны осы Қағидаларға 7-қосымшада келтірілген ұшқыштың ұшу кітапшасына жазылады.

      Мемлекеттік авиация ӘК-ның ұшуын толық немесе қысқартылған экипаж құрамы орындайды.

      Қысқартылған экипаж құрамына мынадай жағдайларда ұшуды орындауға жол беріледі:

      1) курстардың (оқу-ұшу даярлығы бағдарламаларының) талаптарына сәйкес ұшқыш әскери оқу орындары курсанттарының (тыңдаушыларының) ұшуды басқару техникасын пысықтау;

      2) егер ол ҰПН-да көзделсе, екі орынға арналған оқу-жаттығу жауынгерлік және оқу-жаттығу әуе кемелерінде ұшқышсыз нұсқаушы орындығында (нұсқаушы кабинасында);

      3) Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы басқару органдары (Әскери-әуе күштері қолбасшысы) немесе басқару пункттері басшыларының шешімі бойынша арнайы ұшуды (арнайы тапсырмаларды) орындау.";

      118-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "118. Әуе кемесінің командирі:

      1) ұшуға дайындалады, жұмыс дәптерлерінде өзінің жоспарланған ұшу тапсырмаларын орындауға әзірлігі туралы жазбалар жасайды;

      2) ұшуға әзірлікке бақылаудан өтеді;

      3) экипаж мүшелерін даярлауға басшылық жасайды және олардың ұшу тапсырмасын орындауға әзірлігін бағалайды;

      4) ұшуға нақты қауіпсіздік шараларын әзірлейді;

      5) борттағы адамдардың қауіпсіздігін, ӘК, жүктер мен мүліктің сақталуын қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдайды;

      6) ӘК экипажын ұшудағы ерекше жағдайларда әрекет етуге, сондай-ақ ӘК мәжбүрлі қонғаннан (тастап кеткеннен) кейін әрекет етуге даярлайды;

      7) ұшуалды режимін сақтайды және ӘК экипажы мүшелерінің оны орындауына қол жеткізеді;

      8) ұшу алдында ҰПН-да белгіленген ауқымда ӘК-ны қарап-тексереді, тексереді және қабылдап алады;

      9) ӘК экипажы мүшелерінің керек-жарағын және ӘК-ның жарақтандырылуын осы Қағидалардың 109, 112 және 113-тармақтарының талаптарына сәйкестігін тексереді;

      10) аэронавигациялық ақпарат құжаттарын пайдалану рәсімін нақтылайды, осы құжаттардың борттық даналарын бақылаудағысымен салыстырып тексеруді бақылайды;

      11) ӘК бортында жолаушылардың орналасуын, мүліктің бекітілуін (арқанмен байлануын) бақылайды;

      12) жолаушыларға ӘК бортында өзін-өзі ұстау шарттары және қажетті жабдық пен құтқару құралдарын пайдалану алгоритмі туралы нұсқау береді;

      13) ұшуға шешім қабылдайды;

      14) ӘК экипажы мүшелерінің ұшудағы жұмысына басшылық жасайды;

      15) өзі басқаруында болатын әуе қозғалысын басқару органының, топ командирінің (жетекшісінің) командаларын орындайды;

      16) радиоалмасу режимін сақтайды және ӘК экипажы мүшелерінің оларды сақтауын бақылайды;

      17) ұшу тапсырмасына сәйкес ұшуды орындайды;

      18) ұшуда бағдарлауды жүргізеді;

      19) отынның нақты қалдығын және ұшу уақытын бақылайды;

      20) ұшу алдында және ұшуда метеорологиялық, орнитологиялық және әуедегі жағдайды талдайды, ауа райының қауіпті құбылыстары туралы өзі басқаруында болатын ӘҚБ органына баяндайды;

      21) әуедегі жағдай күрделенген кезде ұшуды жалғастыруға (тоқтатуға) шешім қабылдайды;

      22) қырағы болады және басқа әуе кемелеріне және жерүсті кедергілеріне қауіпті жақын келуге жол бермейді;

      23) өзі басқаруында болатын ӘҚБ органына авиациялық техниканың істен шығуы туралы, ұшу тапсырмасын орындауды өзгерту немесе тоқтату туралы, сондай-ақ ӘК-ны мәжбүрлі қондыруға немесе оны тастап кетуге шешім қабылдағаны туралы баяндайды;

      24) ұшу аяқталғаннан кейін борттық журналға немесе ӘК-ны дайындау журналына әуе кемесінде анықталған ақаулықтар туралы, ӘК жүрісіндегі немесе оның жүйелерінің жұмысындағы ауытқулар туралы, отынның қалдығы туралы жазбаларды уақтылы енгізеді;

      25) ӘК экипажымен ұшуды талдайды;

      26) ұшу құжаттамасын уақтылы толтырады және ӘК экипажы мүшелерінің оны жүргізуін бақылайды.";

      123-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "123. Ұшқыш құрамын ӘК-ның алғаш рет меңгерілетін түрінде (модификациясында) ұшуға рұқсат ету теориялық пәндерді білуін тексеру нәтижелері бойынша теориялық қайта оқытып-үйретуден (арнайы бағдарламалардан өткеннен) және тренажерларда (ӘК кабиналарында) практикалық сабақтарды өткізгеннен кейін жүзеге асырылады.

      Борттық радиобайланыс, барлау авиациялық құралдарын қолдануға, әуе басқару пункттерінен авиацияның ұшуын жауынгерлік басқаруға, ұшақтарды, тікұшақтарды және авиациялық қозғалтқыштарды, әуе кемелерінің қару-жарағын, көлік және басқа да жабдығын борттық пайдалануға тиісті әскери-есептік мамандықтарына сәйкес лауазымдарға тағайындалған авиациялық персоналға жол беріледі.";

      128-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "128. Әуе кемелерінің ұшуын, танысып, бақылап, апарып ұшуын орындауға:

      1) 2-сыныптан төмен емес сыныптық біліктілігі бар экипаж командирлеріне;

      2) ұшқыш әскери оқу орындарының курсанттарын (тыңдаушыларын) қоспағанда,курстарды даярлаудың тиісті түрі бойынша ұшуда үзіліссіз және ұшу техникасында (әуе навигациясы, жауынгерлік қолдану) тұрақты дағдылары бар ұшу құрамына ұшқыш құрамы және ҰАҰ операторлары рұқсат етіледі.";

      мынадай мазмұндағы 128-1-тармақпен толықтырылсын:

      "128-1. Ұшқыш әскери оқу орындарының курсанттарын (тыңдаушыларын) қоспағанда, ұшқыш құрамын көрнекі ұшуға жіберу оны тиісті бағдарлама бойынша даярлағаннан кейін тікелей көрнекі ұшу алдында Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы басқару органы басшысының (Әскери-әуе күштері қолбасшысының) бұйрығымен жүргізіледі.";

      129-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "129. Ұшқыш құрамын жаңа авиациялық техникада ұшуға және Курстарда көзделмеген ұшуға жіберу бөлім командирінің (ведомство басшысының, Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы басқару органы басшысының, Әскери-әуе күштері қолбасшысының) бұйрығымен ресімделеді.";

      131-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "131. Мемлекеттік авиация басқару органдарының (Әскери-әуе күштері қолбасшысы басқармасының) және мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігін қадағалау жөніндегі органның ұшқыш-инспекторлары (инспектор-ұшқыштары), штурман-инспекторлары (инспектор-штурмандары) ұшуға жеке өзі тексерген ұшқыш құрамына рұқсат береді.";

      143-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "143. Ұшқыш құрамының білімін тексеруді бөлім командирі (Әскери-әуе күштерінің қолбасшысы, Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы басқару органының басшысы, сондай-ақ ведомство басшысы айқындайтын тәртіппен) тағайындаған комиссия жүргізеді. Одан басқа, ұшқыш құрамының білімін тексеруді олардың тікелей және тура бастықтарының жүргізуіне жол беріледі.";

      147-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "147. Нұсқаушы ретінде ұшуды орындау тиісті метеорологиялық жағдайларда және ұшу түрлері бойынша ұшу құрамына ұшудағы үзілісті белгіленген үзіліс шамасына ұзартады, бірақ жаттығып ұшу күнінен 1,5 реттен астам емес, ал нұсқаушының нұсқаушылық орындықтан дербес тапсырманы орындау – 2 реттен астам емес.

      Авиациялық бөлімнің командиріне ай сайын перде жабық күйде қону жүйелерін қолдана отырып, қонуға беттеумен кемінде үш рет ұшуды орындайтын (пердемен жабдықталмаған әуе кемелерінде күрделі метеорологиялық жағдайларда қонуға беттеуді және қонуды елестету мүмкіндігі бар авиациялық тренажерда айына кемінде бес рет "ұшуды" орындау кезінде) ұшқыштарға күрделі метеорологиялық жағдайларда жаттығып ұшудағы барынша үзілісті 2 реттен аспайтындай етіп ұзартуға жол беріледі. Бұл ретте "Glasscockpit" кабинасы бар әуе кемелері үшін ұшуды тренажерда орындау жылына кемінде 1 рет ұшқыш құрамының тиісті сертификат (есеп беру құжаттары) алуымен ұшу кезінде ерекше жағдайлар туындаған кездегі және КМЖ-да және ҚМЖ-да ұшу кезінде әрекет ету жөніндегі кезеңдік даярлық (біліктілікті арттыру) жоспарлары бойынша тренаждық даярлықты пысықтаумен жүргізіледі.

      Күрделі метеорологиялық жағдайларда ұшуда үзілістері болмаған ӘКК-ға ауа райы минимумы кезінде жаттықтыру ұшуындағы үзілісті 2 реттен асырмай, олар ай сайын Курстарда айқындалған перделерді пайдаланумен және оны барынша төмен биіктікте ашумен әуе кемелеріндегі қону жүйелерін қолдана отырып, қонуға кемінде үш рет қонуға беттеуді орынған кезде (перделермен жабдықталмаған әуе кемелерінде ай сайын күрделі метерологиялық жағдайларда қонуға беттеуді және қонуды елестетуге мүмкіндік беретін авиациялық тренажерларда кемінде бес рет "ұшуды" орындаған кезде) үзілісті арттыруға жол беріледі.";

      154 және 155-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "154. Ұшып өтуді (жолаушылар мен жүктерді жеткізуді) орындайтын көлік ұшақтарының экипаждарына бастапқы уақыт 14 сағаттан аспайтын кезде тәулігіне 12 сағаттан аспайтын жалпы ұшудың болуына жол беріледі.

      Көрсетілген ұшуды және бастапқы уақытты Қазақстан Республикасы Мемлекеттік авиациясын басқару органы басшысының (Әскери-әуе күштері қолбасшысының) арнайы ұшу, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өтуді немесе жауынгерлік міндеттерді орындауға байланысты ұшуды орындаған жағдайда – 4 сағаттан аспайтын уақытқа, экипаж құрамында ұшуды жүзеге асыратын көлік ұшағы, мамандардың екінші жиынтығы (ұшқыш, штурман және борттық техник (инженер) болған жағдайда – екеуден аспайтын уақытқа ұлғайтуға жол беріледі.

      155. Ұшып өтуді алаңға қонып орындаумен жеткізуді жүзеге асыратын тікұшақ экипажына бастапқы уақыт 12 сағат болған кезде тәулігіне жалпы ұшу 8 сағаттан аспайтын болуға жол беріледі.

      Көрсетілген ұшуды және бастапқы уақытты Қазақстан Республикасы Мемлекеттік авиациясын басқару органы басшысының (Әскери-әуе күштері қолбасшысының) арнайы ұшуды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өтуге байланысты ұшуды орындаған жағдайда – 2 сағаттан аспайтын уақытқа ұлғайтуға жол беріледі.

      Барлық жағдайларда бастапқы уақыт ішіндегі алаңға қонудың жалпы саны 12-ден аспауға тиіс.";

      157-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "157. Ұзақтығы 12 сағаттан астам немесе әрбір ұзақтығы 6 сағаттан астам ұшудың екі кезеңінен астам ұзақ қонбай ұшуды орындайтын экипаждарға кемінде 10 сағат ұшу алдында демалыс беріледі. Ұшу аяқталғаннан кейін сонымен қатар ұшудан кейін демалыс беріледі:

      1) ұшу ұзақтығы 16 сағатқа дейін немесе екі және одан да көп ұшу кезеңдерінің ұзақтығы 6 сағаттан астам болған кезде – кемінде бір тәулік;

      2) 16 сағаттан астам болған кезде – кемінде екі тәулік.";

      мынадай мазмұндағы 157-1-тармақпен толықтырылсын:

      "157-1. Жалпы ұшу 4 сағат және одан да көп көп ұшу тапсырмасын орындаған немесе ұшудың 3 және одан да көп кезеңін орындаған экипаждарға кемінде 12 сағат ұшудан кейін демалыс беріледі.";

      160-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "160. Ұшқыш әскери оқу орындарының курсанттарын (тыңдаушыларын) қоспағанда, 12 айдан астам уақыт жыл сайынғы демалысын пайдаланбаған ұшқыш құрамы және ҰАҰ операторлары ұшудан шеттетіледі. "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" 2012 жылғы 16 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңы 46-бабының 1-тармағына сәйкес ұшқыш жұмысындағы әскери қызметшілерге жыл сайынғы негізгі демалысына қосымша 10 тәулік демалыс беріледі. Қосымша демалыс негізгі демалыстан шығу күнінен 12 ай өткен соң берілген жағдайда ұшуға рұқсат 2 айдан аспайтын мерзімге ұзартылады.";

      171 және 172-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "171. Әзірленген жоспарлы кестені мыналар талдайды және қол қояды:

      1) авиациялық бөлім командирінің ұшуға дайындығы жөніндегі орынбасары, ол талдау нәтижесінде мыналарды айқындайды:

      ұшу ауысымының негізгі тапсырмалары жоспарланған жаттығуға және экипаждардың даярлық деңгейіне сәйкестігін (күтілетін метеорологиялық жағдайларды ескере отырып);

      ұшқыш құрамының жаттыққандығын қолдауды;

      ұшу дайындығы түрлері бойынша тексерулерді орындауды;

      Курстар міндеттерінен (жаттығуларынан) өту жүйелілігін сақтауды;

      эскадрильялар арасындағы нұсқаушыларды бөлу онтайлылығын және ұшу ауысымын үйрету міндеттеріне даярлау деңгейіне сәйкес келуін;

      экипаждарды ұшудағы үзілістерден кейін дұрыс қатарға қосуды немесе жол берілген авиациялық инциденттерді;

      жоспарланған дербес (жаттығу) ұшуының Курстарға сәйкес келуін;

      эскадрильялар арасындағы оқу-жауынгерлік ӘК-ны бөлуді және олардың ұшу ауысымындағы жүктемесін;

      ұшу саны бойынша ұшу дайындығы жөніндегі нормативтік құжаттар талаптарының және экипажға ұшу ауысымындағы ұшу санының сақталуын;

      ұшу кезеңінің әр түрлерінде әуе кемелері арасындағы қауіпсіз уақытша аралықтың сақталуын;

      объективті бақылау материалдарын ұшуаралығын талдау жоспарының дұрыстығын;

      2) авиациялық бөлімнің штаб бастығы, ол мыналарды айқындайды:

      құрамның толықтығын және ұшуға басшылық жасау тобының тағайындалу және ұшуды қамтамасыз ету заңдылығын;

      олардың даярлық деңгейін және радиолокациялық станциялардың мүмкіндігін ескере отырып, ұшуға басшылық жасау тобына жол берілген жүктемені;

      ұшу ауданындағы шектеулерді сақтауды;

      ұшуды және байланысты әуеайлақтық-техникалық, метеорологиялық, медициналық, іздестіру-құтқару, радиотехникалық қамтамасыз ету мүмкіндігін;

      3) авиациялық бөлімнің инженерлік-авиациялық қамтамасыз ету жөніндегі орынбасары мыналарды айқындайды:

      ӘК-ның типтері мен борттық нөмірлерінің, сондай-ақ олардың санының авиациялық бөлімде бар ақаусыз әуе кемелерінің сәйкес келуін;

      ӘК-ны қайталап ұшды орындауға дайындау үшін қажетті уақытша аралықтарды сақталуын;

      жедел обьективті бақылауға жататын ұшудың бар болуын;

      жоспарланған жаттығулардың ӘК-ны ұшуға пайдаланудағы шектеулерге сәйкес келуін;

      авиациялық зақымдану құралдарының сәйкес келуін;

      4) авиациялық бөлімнің аға штурманы мыналарды айқындайды:

      орналасу әуеайлағы ауданында, полигондарда (десант түсіру алаңына) табиғи жарықтандыруды және ұшуға тапсырмаларды орындауға оның ықпал етуін;

      ұшу маршрутын және бейінін;

      ұшып көтерілуден бастап қонғанға дейін ұшу тапсырмаларын орындау кезектілігін;

      жауынгерлік жаттығуды, полигондарды (десант түсіру алаңын);

      ӘК-ны белгіленген әуе және жерүсті (теңіз) нысаналарына бағыттау тәсілдерін, оқ ату және тактикалық полигондарда ұшуға басшылық жасау ерекшелігін;

      5) авиациялық авиациялық бөлім командирінің ұшу қауіпсіздігі жөніндегі орынбасары немесе мынадай критерийлер бойынша жоспарлы кесетеге талдау жүргізетін ұшу қауіпсіздігіне бақылау жөніндегі міндеттер жүктелген лауазымды адамдар:

      жоспарланған жаттығулардың экипаждардың даярлық деңгейіне сәйкес келуі;

      ӘК экипаждарына жүктеме шектеулерінің сақталуы;

      ұшып көтерілуде, қонуда, маршруттарда, аймақтарда экипаждар арасында талап етілетін уақытша аралықты сақтау;

      ауа райын толық барлау ӘК экипаждарының бар болуы:

      қажетті іздестіру-құтқару күштерімен қамтамасыз ету;

      6) авиациялық бөлім әскери-медициналық қызметінің бастығы мыналарды айқындайды:

      жоспарланған ұшу жүктемесіне ұшқыш құрамының және ұшуға басшылық жасау тобы адамдарының денсаулық жағдайы мен дене бітімі төзімділігінің сәйкес келуін;

      ұшуаралық және ұшудан кейінгі қарап тексерілуге тиіс адамдарды;

      ұшқыш құрам және ұшуға басшылық жасау тобы демалыс режимінің осы Қағидаларға 157, 159, 160, 464 – 466-тармақтарының талаптарына сәйкес келуін.

      172. Жоспарлы кестелерді талдау барысында қандай да бір сәйкес келмеу анықталған кезде тиісті лауазымды адам олар туралы авиациялық бөлімнің командиріне баяндайды.

      Авиациялық бөлімнің командирі жоспарлы кестені талдай отырып, негізгі назарды ұшудың негізгі міндеттері орындауға, үйрету жүйелігін сақтауға және жоғалтылған дағдыларды қалпына келтіруге және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге аударады. Жоспарлы кестелерді талдау нәтижелері бойынша авиациялық бөлімнің командирі ұшуға қабылданған шешімге оның сәйкес келуі туралы қорытынды жасайды.

      Ұшуға міндеттер қою алдында жоспарлы ұшу кестесіне авиациялық авиациялық бөлім командирінің ұшу даярлығы жөніндегі орынбасары, авиациялық бөлім командирінің ұшу қауіпсіздігі жөніндегі орынбасары, авиациялық бөлім командирінің инженерлік-авиациялық қызмет жөніндегі орынбасары, авиациялық бөлімнің аға штурманы, әскери-медициналық қызметтің бастығы және авиациялық бөлімнің штаб бастығы қол қояды.

      Ұшқыш құрамының ұшуға даярлығына бақылау жүргізгеннен кейін жоспарлы ұшу кестесін авиациялық бөлімнің командирі бекітеді және ол авиациялық бөлімнің елтаңбалы мөрімен бекітіледі.";

      174-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "174. Әуеайлақтағы ұшу жетекшісінің көмекшісіне, ұшу (жақын аймақ) жетекшісіне, ұшу (қону аймағы) жетекшісіне, ұшу (қашықтағы аймақ) жетекшісіне (офицерге (жауынгерлік басқару жөніндегі), әуеайлақ аймағындағы ұшу жетекшісіне, авиациялық эскадрилья командирлерінің инженерлік-авиациялық қамтамасыз ету жөніндегі орынбасарларына жоспарлы кестелердің көшірмелері, ал ұшу жетекшісі үшін полигонда (нысананы тағайындау алаңында, әуеден оқ ату аймағында), объективті бақылау тобының бастығына және ұшудың аға инженеріне авиациялық бөлімнің елтаңбалы мөрімен бекітілген жоспарлы кестелердің көшірмелері дайындалады.";

      178-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "178. Ұшуға жалпы даярлық – бұл алдағы айдың ұшу даярлығы міндеттерін сапалы шешу үшін ұшқыштардың, штурмандардың және ҰБТ құрамының теориялық білімі мен тәжірибелк дағдыларын жоғары деңгейде ұстау мақсатында командир, штаб және басшы ұшқыш құрамы жүргізетін іс-шаралар.

      Жалпы даярлауды оқу жылына арналған жауынгерлік даярлық жоспарына сәйкес авиациялық бөлімнің штаб бастығы, мемлекеттік авиация басқару органы басшысының орынбасары (Әскери-әуе күштері қолбасшысының басқармасы) ұйымдастырады және әрбір айдың соңында 3 жұмыс күні ішінде бөлімшелер командирлерінің, құрылымдық бөлімшелер бастықтарының басшылық етуімен өткізіледі.";

      184-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "184. Арнайы тапсырмаға ұшуға (арнайы ұшуға) ӘК экипаждарына міндеттерді, даярлық мазмұны мен ауқымын бөлім командирі немесе авиациялық бөлімнің басшы ұшқыш құрамы қатарынан тағайындалған адам қояды. ӘК экипаждарына міндеттер қажетті лауазымды адамдарды тарта отырып қойылады, дыбыстық жазба техникалық құралдарын пайдаланумен құжаттандырылады және тіркеледі.

      Топ құрамында ұшу тапсырмасын орындау кезінде бөлім командирі топ жетекшісі болып тағайындалады.

      ӘКК (топ үлкені) әзірлікке бақылау жүргізілгеннен кейін бөлім командиріне экипаждың (топтың) арнайы тапсырманы (арнайы ұшуды) орындауға әзірлігі туралы баяндайды.";

      191-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "191. Экипаждар өз бөлімінен қол үздіріп, ұшуды орындау кезінде осындай ұшуды орындау міндеттерін оларға осы экипаждарды іссапарға жіберетін авиациялық бөлім командирі қояды. Қойылған міндеттерге сәйкес іссапарға жіберілетін ӘК экипаждарын даярлауды олардың тікелей бастықтары ұйымдастырады және жүргізеді.

      Жоспарлы ұшуды өз бөлігінен қол үздіріп орындау кезінде ұшқышта (штурманда) өзімен бірге тиісті айға арналған ұшу даярлығының жоспар-кестесінен куәландырылған көшірме, сондай-ақ Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ұшуларын медициналық қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес берілген дәрігерлік-ұшқыш комиссиясынан өткені туралы куәлігі болады.";

      199 және 200-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "199. Ұшуалды медициналық бақылауды авиациялық бөлім әскери-медицина қызметінің бастығы командирдің шешіміне сәйкес ұйымдастырады және кезекші дәрігер (медицица қызметкері) жүргізеді. Ұшуалды медициналық бақылаудан ӘК экипажының барлық мүшелері, ұшуға басшылық жасау тобының адамдары, сондай-ақ инженерлік-техникалық құрам және ұшуды қамтамасыз етуге қатысатын жеке құрам дербес өтеді, қарап-тексеру уақытында басқа адамдардың қатысуына жол берілмейді. ӘК экипажының әрбір мүшесі өзін нашар сезінген жағдайда ол туралы өзінің тікелей бастығына және ұшуалды медициналық тексеруді жүзеге асыратын кезекші дәрігерге (медицина қызметкеріне) баяндайды.

      Медициналық персонал жоқ тұрақты орналасу орындарынан қол үздіріп ұшу тапсырмаларын орындау кезінде экипажды ұшу алдындағы медициналық бақылауды ӘКК көзбен шолып қарап-тексеру және сұрап тексеру әдісімен жүргізеді, кейіннен авиациялық бөлім командиріне баяндайды.

      200. Ұшуды жүргізуге шешімді авиациялық бөлім командирі (ұшу ауысымының үлкені) жағдайды бағалағаннан кейін қабылдайды. Жағдайды бағалауды авиациялық бөлім командирі (ұшу ауысымының үлкені) ауызша баяндамауларды қабылдай отырып, авиациялық бөлім басшылық құрамының, қамтамасыз ету бөлімшелері (бөлімдері) командирлерінің, ұшуды басқару тобының және ұшу құрамының қатысуымен ұшуалды нұсқаулар беру сыныбында өткізеді:

      1) ауа райын барлау ӘКК-дан – әуеайлақ (ұшып шығу, айналып ұшу, қону) ауданындағы, ұшу маршруттары бойынша, полгондағы (қону алаңындағы) нақты метеорологиялық жағдай және байланыс және ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының жұмысын тексеру нәтижелері туралы;

      2) кезекші синоптиктен – ұшу кезеңіндегі ұшу ауданындағы (маршруттардағы), қосалқы әуеайлақтардағы нақты метеорологиялық, орнитологиялық жағдай және ауа райының болжамы және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша ұсыныстар туралы;

      3) авиациялық бөлімнің штаб бастығынан – әуе кеңістігін пайдалануға өтінімдерді растау, командалық пункттің, басқару мен байланыс құралдарының, қосалқы әуеайлақтардың, полигондардың, десанттау алаңдарының, маршруттардың, аймақтардың әзірлігі туралы;

      4) эскадрилиялар командирлерінен – ұшу құрамының ұшуға әзірлігі туралы;

      5) авиациялық бөлім командирінің инженерлік-авиациялық қамтамасыз ету жөніндегі орынбасарынан немесе ұшудың аға инженерінен – авиациялық техниканың, техникалық бекеттердің, авиациялық қару-жарақты қарап-тексеру бекеттерінің ұшуға әзірлігі туралы;

      6) кезекшілерден:

      әуеайлақтық-техникалық қамтамасыз ету бойынша әуеайлақтың ұшуға дайындығы туралы;

      байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету бойынша байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының ұшуға дайындығы, оларды объективті бақылау және электрмен қоректендірудің резервтік көздері туралы;

      7) кезекші дәрігерден – ұшқыш және инженерлік-техникалық құрам, ұшуға басшылық жасау және қамтамасыз ету тобы адамдары денсаулығының жағдайы туралы;

      8) іздестіру-құтқару және парашюттік-десанттық қызмет бастығынан – ұшқыш құрамының керек-жарағы және құтқару құралдары мен парашюттік-десанттық топтың әзірлігі туралы, кезекші іздеу-құтқару күштері мен құралдарының бар болуы және тұрған жері, оларды пайдалану режимі туралы;

      9) жерүсті іздеу-құтқару командасының бастығынан – команда жеке құрамының, бөлінген автокөліктің, құтқару мүлкі мен жарақтардың әзірлігі туралы;

      10) бақылау-жазу аппаратурасы тобының бастығынан – жеке құрам мен объективті бақылау құралдарының жұмысқа әзірлігі туралы."

      203-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "203. Ұшуалды нұсқауларда мыналар ауызша баяндалады:

      1) авиациялық бөлім командирі (ұшу ауысымы жетекшісі) – ұшу нұсқалары, ұшудың басталуы мен аяқталуы, ұшып шығу мен қону курсы, жоспарлы кестедегі өзгерістер, қалыптасқан ахуал шарттарында ұшуды жүргізу тәсілдері;

      2) авиациялық бөлімнің аға штурманы – әуе, жерүсті (теңіз) және ұшу ауданындағы (маршруттар бойынша) навигациялық жағдайлар, навигациялық есептеудің негізгі деректері, өту биіктігі мен деңгейі, қосалқы әуеайлақтарға ұшу үшін отынның ең аз қалдығы, навигациялық және жауынгерлік пайдалану элементтерін жасау кезіндегі қауіпсіздік шаралары, нақты уақытты есептей отырып, ұшатын топтардың немесе жеке ӘК ұшып келу (кету) уақыты, басқа ӘК-ның ұшу аймағы арқылы ұшу уақыты мен деңгейі;

      3) байланыс және ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету бастығы – байланыс құралдарын пайдалану және өзінің және қосалқы әуеайлақтардың ұшуын радиотехникалық қамтамасыз ету ерекшеліктері, басқару пунктерінің шақыру белгілері мен деректері, байланыс құралдары және ұшуды басқару құралдары және ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету, радиобайланыс жүргізу тәсілдері, басқару арналары, тану жүйелерінің деректері (пароль сандары мен сигналдар);

      4) ұшу жетекшісі – ұшу-қону жолағының, басқару жолдарының, әуе кемелері тұрағы орындарының жай-күйін, ұшып шығу және қону курсын, қозғалтқыштарды іске қосу жүйлігін, басқару, әуеайлақтан ұшып шығу, одан кету және шығу, қонуға беттеу және қону жағдайын, жүйе бойынша, маршрут бойынша аймақтарда ұшу биіктігін, басқаруды тарату шептерін, істен шыққан радиобайланыс құралдары бар ӘК-ның әуеайлаққа шығуға арналған эшелоны (биіктігі), қосалқы әуеайлақтарға кету эшелонын, ұшуды басқару ерекшеліктері, ұшуда ерекше жағдайлардағы іс-қимылдар, радиоалмасу жүргізу тәртібі.";

      217-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "217. Ұшу тапсырмасы өзгерген кезде мемлекеттік авиацияның аралық қону әуеайлағында ӘКК (топ жетекшісі) ӘК экипажын қажетті қосымша ұшуға даярлауды және ұшып өтуді қамтамасыз ететін авиациялық бөлімнің аға штурманын және байланыс бастығын әзірлік бақылауынан өтуді ұйымдастырады. Бақылау нәтижелері осы Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес ұшып өту әзірлігін бақылау парағына енгізіледі, ол ӘК экипажына беріледі. Сол парақта ӘК-ның ұшып шығуға әзірлігі туралы белгі қойылады, оны ӘК-ны ұшуға дайындауды ұйымдастырған не (немесе) орындаған мынадай лауазымды адам жасайды:

      1) егер авиациялық бөлімде ұшып өтетін бір түрлі ӘК пайдаланылса, бөлім командирінің инженерлік-авиациялық қызмет жөніндегі орынбасары;

      2) ұшып өтетін ӘК бірге ұшатын инженерлік-техникалық құрам тобының жетекшісі;

      3) егер бірге ұшатын топ болмаса, ал аралық қону әуеайлағында ӘК-ның осы түріндегіге қызмет көрсетуге даярланған мамандар болмаған және экипаждардың оларды ұшуға өздері дайындағанда ӘК тобының жетекшісі (дара экипаж командирі);

      4) ұшып өтетін ӘК экипажы құрамында болған кезде борт инженер (борт техник).

      Ұшу тапсырмасы өзгерген кезде азаматтық авиацияға тиесілі аралық қону әуеайлағында ӘК экипажын ұшуға қажетті қосымша даярлауды және әзірлікті бақылауды ӘКК (топ жетекшісі) жүргізеді. Бұл жағдайда ӘК-ның ұшуға дайындығы туралы белгі ӘК-ны дайындау журналына қойылады.";

      235-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "235. Ауа райын барлау плюс 37° және одан төмен температура кезінде, ол тұрақты үрдіс жағдайында төмендету кезінде жүргізіледі. Қосалқы әуеайлақ ретінде плюс 40°С температурамен әуеайлақты пайдалануға жол беріледі.

      Авиациялық бөлім командирінің (ұшу ауысымы үлкенінінің) шешімімен сыртқы ауа температурасы плюс 30 °С және одан жоғары (минус 30°С және одан төмен) болған кезде ұшу әртүрлі метеорологиялық элементтерді (температура, жел, ылғалдылық, қысым, жел-суық эквиваленті) ескере отырып, жеке құрамның жұмыс қабілетіне және ӘҚ жұмысына ықпал ету жиынтығына және дәрежесіне (бастапқы уақыт, ӘК саны, ұшу тапсырмаларын орындауды жеңілдету) байланысты шектеледі.

      Егер ұшу басталарда, кезеңінде ауа температурасы плюс 30°С жетсе, бірақ ұшудың бір сағаты ішінде температураның плюс 30°С төмендеуіне үрдіс болса, онда ұшу ауысымының ұзақтығы шектелмейді.

      Ұшып өтуді қоспағанда, ұшудың барлық түрлері плюс 38°С және одан жоғары температурада тоқтатылады. Майдандық авиация ұшақтары үшін оқу-жаттықтыру ұшуы плюс 35°С және одан жоғары ауа температурасы кезінде тоқтатылады.

      Сыртқы ауа температурасы плюс 38°С және одан жоғары болған кезде ұшу ӘК түрлері бойынша пайдалану жөніндегі басшылықтарда (нұсқаулықтарда) жазылған шектеулерге сәйкес ұшуды (қонуды) қауіпсіз орындау мүмкіндігін бағалағаннан кейін мемлекеттік авиация басқару органының (ӘӘК қолбасшысының) рұқсатымен тек әскери-көлік авиациясының тікұшақтары мен ұшақтарында орындалады.";

      245-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "245. Ұшуды орындау кезінде ӘК бортында:

      1) ұшу парағы (ұшу кезінде);

      2) ұшу картасы;

      3) аэронавигациялық ақпараттың тиісті құжаттамасы (көлік ӘК жене тікұшақтар үшін);

      4) ауа райы бюллетені (ұшу, ұшырып апару және жеткізу кезінде. ӘК тобы ұшқан кезде – тек жетекші топтың бортында);

      5) жанар-жағармай материалдарын алуға, әуежайлық көрсетілетін қызметтерге арналған құжаттар;

      6) ӘК ұшып өтуге (ұшырып апаруға) арналған борттық карточка (ӘК-ны дайындау борттық журналы) болуы қажет.";

      257-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "257. Бір әуеайлақтан әртүрлі үлгідегі ӘК-ның бір уақытта ұшуын жүргізу тәсілі әуеайлақтың аэронавигациялық паспортымен айқындалады. Мемлекеттік авиация әртүрлі басқару органдары ӘК-ның бірлескен ұшуын жүргізу кезінде жеке ӘК-ны қабылдау және шығару кезінде әуеайлақта ӘК экипаждарын басқару бірыңғай басқару арналарында жүзеге асырылады.

      Әуеайлақтың (тікұшақ айлағының) аэронавигациялық паспорты әрбір әуеайлақ (тікұшақ айлағы) үшін ұшуды ұйымдастыру мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында әзірленеді.

      Аэронавигациялық паспортты әуеайлақты (тікұшақ айлағын) пайдаланушы әзірлейді. Әуеайлақта (тікұшақ айлағында) бірнеше пайдаланушы болған кезде аэронавигациялық паспортты мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның авиациялық бөлігі әзірлейді.

      Барлық аэронавигациялық ақпарат аэронавигациялық паспорттың тиісті тарауларында жазылатын кестелер, графиктер, суреттер, карта-схемалар және мәтіндік сипаттама түрінде ұсынылады. Әрбір тараудың соңында аэронавигациялық ақпараттың дұрыстығын растайтын құжаттар көрсетіледі. Аэронавигациялық паспортқа бекітілген әуеайлақ карталары мен схемалары енгізіледі.

      Әуеайлақты пайдаланушылар аэронавигациялық паспортқа мәліметтерді осы әуеайлаққа (тікұшақ айлағына) қолданылатын дәрежеде енгізеді.

      Аэронавигациялық паспорттағы мәліметтердің дұрыстығын қолдау мақсатында әуеайлақты (тікұшақ айлағын) пайдаланушылар өзгерістер мен толықтырулар енгізеді.

      Пайдаланушылар аэронавигациялық паспортқа енгізілетін өзгерістер немесе толықтырулар туралы әуеайлақтың аға авиациялық бастығын және өз жауапкершілігі аймағында ӘК қозғалысын басқаруды жүзеге асыратын әуе қозғалысын басқару (қызмет көрсету) органдарын хабардар етеді.";

      292-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "292. ӘКК ретінде әуеде ауа райын барлауды орындауға арнайы даярлықтан өткен және ауа райына барлау жүргізуге авиациялық бөлім командирінің бұйрығымен жіберілген атқаратын лаузымы бойынша бөлімше командирінің (бастықтың) орынбасары лауазымынан төмен емес, ал экипаж құрамында – буын (жасақ) командирінен төмен емес ұшқыштар жіберіледі. Экипаж құрамында қашықтықтан әрекет ететін жойғыштар үшін – сонымен қатар арнайы даярлықтан өткен және ауа райына барлау жүргізуге бөлім командирінің бұйрығымен жіберілген авиациялық эскадрилья штурманынан төмен емес штурмандар.

      Ауа райына толық барлауды орындау кезінде ӘКК ретінде лауазымы бойынша буын (жасақ) командирінен төмен емес ұшқыштар жіберіледі.

      Ауа райын әуеде барлауды жоспарлауға метеорологиялық жағдайларда ауа райын әуеде барлау уақытына болжанған ұшуға дайындалмаған ӘК командирі мен экипаж мүшелеріне жол берілмейді.

      Авиациялық бөлімде ауа райын әуеден барлау уақытында болжанатын метеорологиялық жағдайларда ұшуға дайындалған экипаждар болмаған кезде ауа райын әуеден барлауды ұшуға рұқсаты бар экипаждарға тиісті метеорологиялық жағдайларда орындауға рұқсат етіледі және өткен айда перде астындағы қону жүйелерін қолдана отырып, қонуға беттей отырып, кемінде үш ұшуды орындаған жағдайда жүргізіледі.";

      306-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "306. Баяндауды тыңдағаннан кейін авиациялық бөлім командирі (ұшу ауысымының жетекшісі) ұшу ауысымының алдын ала қорытындыларын шығарады:

      1) ұшуды ұйымдастыруда және жүргізуде кемшіліктерді жою бойынша авиациялық бөлімнің және қамтамасыз ету бөлімдерінің (бөлімшелерінің) басшы лауазымды адамдарына нұсқаулар береді;

      2) инженерлік-авиациялық қамтамасыз ету бөлімінің, метеобөлімшенің және қамтамасыз ету бөлімшелерінің (бөлімдерінің) жұмысын бағалайды;

      3) авиациялық бөлім мен бөлімшелерде ұшуды толық талдау мазмұнын, дайындау және жүргізу алгоритмін айқындайды.

      Авиациялық бөлім командирінің (ұшу ауысымы жетекшісінің) барлық ескертулері, сондай-ақ ұшуды радиотехникалық, метеорологиялық, әуеайлақтық-техникалық қамтамасыз ету сапасын бағалау әуеайлақтағы ұшу жетекшісінің, полигондағы ұшу жетекшісінің журналдарына енгізіледі.

      Ұшуды қамтамасыз ету сапасы үшін бағаларды олардың төмендеуіне себеп болған кемшіліктерді көрсетпей төмендетуге жол берілмейді.

      Байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын ұшу алдында аралап ұшу уақытында анықталған және ұшу басталғануға дейін жойылған кемшіліктер үшін байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету бөлімшесіне баға төмендетілмейді.";

      364-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "364. Ұшып өтудің барлық кезеңдерінде ұшуға әзірлігі туралы шешімді ӘК-ның және экипаждардың ұшуға әзірлігін тексергеннен және ұшу, қону әуеайлақтарында және ұшу бағыты бойынша нақты және күтілетін метеорологиялық жағдайларды нақтылағаннан кейін топ жетекшісі (жеке ӘК командирі) қабылдайды.

      Топ жетекшісі (жеке экипаж командирі) жоғары тұрған бастықпен келісу бойынша ұшу әуеайлағының аға авиациялық бастығынан ұшуға рұқсат алады.

      Ұшу әуеайлағында (алаңда) аға авиациялық бастық болмаған кезде ұшуға рұқсатты топтың аға жетекшісі (жеке экипаж командирі) жоғары тұрған бастықпен келісу бойынша ұшуды ұйымдастыратын авиациялық бөлім командирінен алады.

      Ұшып шығу (қону) пунктінде байланыс болмаған жағдайда ұшу туралы шешімді топ жетекшісі (жеке экипаж командирі) байланыс қалпына келтірілген кезде ӘҚБ (ӘҚҚ) органына кейіннен баяндаумен дербес қабылдайды.

      Ұшу парағында ұшу уақытын, қону әуеайлағын, ұшу эшелонын, ұшу шарттарын беру уақыты мен күнін көрсете отырып, әуе кеңістігін пайдалануға рұқсатты топ жетекшісі (жеке экипаж командирі) ұшу әуеайлағының авиациялық диспетчерінен алады.";

      398, 399 және 400-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "398. Ықпал ету нәтижесінде ұшу қауіпсіздігіне төнетін қатерді арттыратын жағдайлар қолайсыз деп саналады.

      Оларға:

      1) найзағай жарқырауы;

      2) атмосфералық турбуленттік, ағындар ағысы, желдің ауысуы, спутниктік турбуленттік;

      3) мұз қату;

      4) атмосфераның жоғары электр белсенділігі жатады.

      399. Егер ұшуда экипаж тапсырманы орындауға мүмкіндік бермейтін қолайсыз метеорологиялық жағдайға тап болса, ӘКК әуе қозғалысын басқару органына (ұшу жетекшісіне) ұшуды орындау мүмкін еместігі туралы баяндайды. Әуе қозғалысын басқару органы (ұшу жетекшісі) экипажға тапсырманы орындауға тыйым салады және ӘК-ның өзінің немесе қосалқы әуеайлаққа шығуын қамтамасыз етуге шаралар қабылдайды. Бұл жағдайда ӘКК (тікұшақ) әуеден таңдап алған алаңға қонуға жол беріледі. Егер экипаж қауіпті ауданнан шығу үшін ұшу режимін өзгерткен жағдайда әуе қозғалысын басқару органы (ұшу жетекшісі) әуе кемесіне қауіпсіз ұшу эшелонын қамтамасыз етеді, ол туралы жауапкершілік ауданында ұшу жүріп жатқан әуе қозғалысын басқару орталығын хабардар етеді.

      400. Жерүсті радиолокациялық бақылау болмаған кезде найзағай ошақтарын анықтау борттық радиолокациялық станцияларынсыз найзағай болатын жағдайда АҰЕ бойынша ұшуға жол берілмейді.";

      мынадай мазмұндағы 400-1, 400-2, 400-3, 400-4, 400-5, 400-6, 400-7, 400-8, 400-9 және 400-10-тармақтармен толықтырылсын:

      "400-1. ӘК найзағай (күшті нөсерлі жауын-шашын) болатын аймаққа борттық радиолокациялық станция (бұдан әрі – РЛС) (ол болған кезде) көмегімен жақындаған кезде күшті-шоғырлы, шоғырланған жаңбырлы бұлтты және күшті нөсерлі жауын-шашын аймақтарын айналып өту мүмкіндігін бағалайды, өз әрекет етуін ӘҚБ органымен келісумен аймақты айналып өтуге және ұшуды жалғастыру мүмкіндігіне шешім қабылдайды.

      ӘҚБ (ӘҚҚ) органы радиотехникалық құралдарды, әуедегі әуе кемелерінен хабарламаларды және басқа да метеорологиялық ақпарат көздерін пайдалана отырып, экипаждарды бұлттылық сипаты, найзағай ошақтарының түзілуі, олардың жылжу бағыты туралы хабардар етеді және ауа райының қауіпті құбылыстары бар аймақтарды айналып өту маршруты туралы ӘКК-ге ұсынымдар береді.

      400-2. Ұшуда найзағай ошақтарына жанасатын күшті-шоғырлы және шоғырланған жаңбырлы бұлттар көрнекі анықталған кезде оларды кемінде 10 км қашықтықта айналып өтуге жол беріледі. Егер олардың арасындағы қашықтық кемінде 30 км болса, екі шоғырланған жаңбырлы бұлттар арасындағы аралықта ұшып өтуге жол беріледі. Көрсетілген бұлттарды берілген биіктікте айналып өту мүмкін болмаған кезде бұлттар астында немесе одан жоғары көрнекі ұшуға жол беріледі.

      ШҰР бойынша күшті-шоғырлы және шоғырланған жаңбырлы бұлттар астынан ұшуға тек күндіз жазықты жерлерде, нөсерлі жауын-шашын аймағынан тыс жерлерде жол беріледі:

      ӘК-ның жергілікті жер бедерінен және жасанды кедергілерден ұшу биіктігі шынайы қауіпсіз биіктіктен төмен емес, бірақ барлық жағдайларда кемінде 200 м;

      ӘК-дан бұлттардың төменгі шегіне дейінгі тік қашықтық кемінде 200 м.

      Күшті-шоғырлы және шоғырланған жаңбырлы бұлттардың жоғарғы шегінің үстінен ұшуды олардың үстінен 500 м төмен емес биіктікте орындауға жол беріледі.

      400-3. Ұшуда борттық РЛС-пен күшті-шоғырлы және шоғырланған жаңбырлы бұлттарды анықталған кезде осы бұлттарды жарықтың жақын шегінен кемінде 15 км қашықтықта айналып өтуге жол беріледі. Жеке найзағай ошақтары бар жаппай бұлттылықты қиып өту борттық РЛС экранындағы жарық шектері арасындағы қашықтық кемінде 50 км болатын жерде жүргізіледі.

      ӘК экипаждарына күшті-шоғырлы, шоғырланған жаңбырлы бұлттарға және қатты нөсерлі жауын-шашын аймақтарына әдейі кіруге жол берілмейді.

      400-4. Турбуленттілік (шайқалу) болуы ықтимал аймаққа кірер алдында экипаж мүшелері мен жолаушылар креслолардағы байлау белдіктерін тағуға тиіс.

      ӘК әуе турбуленттілігі (шайқалу) аймағына түскен кезде ӘКК ҰПН-да ұсынылған ұшу жылдамдығын белгілейді, қажет болған кезде ӘҚБ органының рұқсатымен қауіпті аймақтан шұғыл шығуға шаралар қабылдайды, ұшу эшелонын (биіктігін) өзгертеді.

      400-5. Таулы жергілікті жерде 900 м төмен биіктікте ШҰР бойынша ұшу және ӘК турбуленттік (шайқалу) аймағына түскен кезде ӘКК ӘҚБ органының рұқсатымен ӘК-ны осы аймақтан биіктік алумен шығарады, ұшып шығу әуеайлағына (алаңына) қайтарылады немесе қосалқы әуеайлаққа барады.

      ӘК ұшу қауіпсіздігіне қатер төндіретін турбуленттік (шайқалу) аймағына түскен кезде ӘКК ӘҚБ органына баяндай отырып, ұшу эшелонын (биіктігін) өзгертуге жол беріледі.

      Экипаж бұлттармен байланысты емес және көрнекі анықталатын тік құйынды айналып өтеді. Экипаж көрнекі анықталатын шоғырланған жаңбырлы бұлттармен байланысты тік құйынды (құйынды) олардың көрінетін бүйірлік шекарасынан кемінде 30 км қашықтықта айналып өтеді.

      400-6. Атмосфераның жоғары электрлік белсенділігі жағдайларында ұшу ерекшеліктері:

      құлаққаптардағы шу мен сатыр-сұтыр;

      радиокомпас бағыттамасының ретсіз тербелісі;

      тәуліктің қараңғы уақытында экипаж кабинасы шынысының ұшқындауы және қанат ұштарының жарқылдауы болып табылады.

      Электрленудің пайда болуы бұлт қабатында температура аралығы +5-тен -10°С дейін болуы анағұрлым ықтимал.

      ӘКК күшті электрлену белгілері пайда болған кезде ол туралы ӘҚБ органына баяндайды және оның қауіпті аймақтан шығу бойынша командаларын орындайды. Бұл ретте экипаж командалық радиостанцияны (ӘК бортында бірнеше радиостанция болған кезде) сөндіру қажет. Түнде (шағылысқан кезде) экипаж кабинаға жарық түсіру дәрежесін арттырады.

      400-7. Жоғары электрлену аймақтарында ұшу биігін өзгерту ӘК-ны пайдалану шектеулерін асырмай, ұшудың жоғары тік және азайтылған үдемелі жылдамдығымен орындау қажет.

      Бұлт қабатынан шыққаннан кейін (басқа қабатқа кіргенге дейін) ұзақтығы 5-10 секунд көлденең алаң жасау керек.

      ӘК атмосфералық электр разрядымен зақымданған жағдайда экипажға:

      ӘҚБ (ӘҚҚ) органына осы факті, метеожағдай, разрядпен ӘК-ның зақымдалған орны және биіктігі туралы баяндау;

      қозғалтқыштардың жұмыс параметрлерін бақылау;

      электр жабдығы мен пилотаждық-навигациялық жабдық жұмысын тексеру;

      зақымдануды анықтау мақсатында ӘК-ны тексеру;

      істен шығу мен ақаулық анықталған кезде ҰПН-ға сәйкес әрекет ету қажет.

      400-8. Желдің ауысу жағдайларында ұшып шығу және қонуға беттеу кезінде:

      ҰПН талаптарына сәйкес есептік жылдамдықты арттыру;

      үдемелі және тік жылдамдықтың өзгеруіне жоғары бақылауды жүзеге асыру және есептік параметрлерден және ұшудың берілген траекториясынан туындайтын ауытқуды дереу амалдау;

      егер берілген глиссаданы ұстап тұру үшін төмендеу талап етілсе, қонуға беттеу кезінде ұшып көтерілу режимін пайдаланумен екінші айналымға дереу кету және қосалқы әуеайлаққа беттеу;

      қозғалтқыштардың жұмыс режимін номиналға дейін және (немесе) ҚЖРМ-дан ұшып өткеннен кейін төмендеудің тік жылдамдығы есептіден секундына 3 м/с және одан астамға ұлғайту қажет.

      400-9. Мұз қату болжанған кезде мұз қатуға қарсы жүйемен жарақтандырылмаған ӘК-да ұшуды орындауға жол берілмейді.

      ӘК-ға жерде мұз қатқан жағдайда мұз қатуды жою бойынша жұмыс жүргізілгеннен кейін оған ұшуға рұқсат етіледі.

      Барлық ұшу кезеңдерінде мұз қатуға қарсы жүйе, егер ҰПН жүйені пайдаланудың басқа тәртібін көздемесе, мұз қатуы мүмкін аймаққа кіргенге дейін қосылады.

      400-10. Егер экипаж мұз қатуға қарсы күрес бойынша қабылдаған шаралар тиімсіз болса және осы жағдайларда ұшуды қауіпсіз жалғастыру қамтамасыз етілмесе, ӘКК ӘҚБ органымен келісу бойынша ұшуды қауіпсіз жалғастыру мүмкін болатын ауданға шығару үшін ұшу биіктігін (бағытын) өзгертеді немесе қосалқы әуеайлаққа беттеу немесе әуеден таңдап алынған алаңға қондыру туралы шешім қабылдайды.";

      407 және 408-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "407. Штаттық ұшу немесе ӘКК басшылары ұшу жетекшісінің көмекшілері болып тағайындалады.

      Ұшу жетекшісінің көмекшісіне:

      1) қонуға беттейтін әуе кемелерін қадағалаушы;

      2) қоршау командасы;

      3) прожекторлық есептоп бағынады.

      408. Ұшу (қону аймағы) жетекшісінің, ұшу (жақын аймақ) жетекшісінің, әуеайлақтағы ұшу жетекшісінің немесе тиісті рұқсаты бар ұшқыштар мен штурмандардың штаттық лауазымдарын атқаратын адамдар ұшу (жақын аймақ) жетекшісі болып тағайындалады. Ұшу (жақын аймақ) жетекшісі ұшу (қону аймағы) жетекшісі және қонудың радиолокациялық жүйесін есептобы үшін үлкені болып табылады.";

      419-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "419. ӘК-ны қабылдау және шығару жөніндегі кезекші кемінде екі жыл ұшу жұмыс өтілі бар ӘКК және штурмандар қатарынан тағайындалады. ӘК-ны қабылдау және шығару жөніндегі кезекші қысқартылған ұшуға басшылық ету тобының және ұшуды қамтамасыз ету тобының бастығы болып табылады және әуеайлақтың аға авиациялық бастығына бағынады.";

      мынадай мазмұндағы 454-1 тармақпен толықтырылсын:

      "454-1. Ұшуға басшылық жасау тобы адамдарының білімін тексеруді бөлім командирі (Әскери-әуе күштерінің қолбасшысы, Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы басқару органының басшысы) тағайындаған комиссия жүргізеді. Одан басқа, ұшқыш құрамының білімін тексеруді олардың тікелей және тікелей бастықтарына жүргізуге жол беріледі.";

      466-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "466. Ұшуға басшылық жасау тобының құрамына кіретін, 12 ай ішінде жыл сайынғы демалысты пайдаланбаған адамдарға демалыс беріледі немесе олар ұшуға басшылық жасаудан шеттетілуі жатады.";

      474-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "474. Қарапайым метеорологиялық жағдайларда көлік, жауынгерлік және оқу-жауынгерлік ұшақтардың қатысуынсыз ұшуды орындау кезінде әуеайлақ ауданында тікұшақтардың ұшуына басшылық жасауды құрамында мыналар бар ұшуға басшылық жасау тобы жүзеге асырады:

      1) әуеайлақта ұшу жетекшісі;

      2) ұшу (қону аймағы) жетекшісі. Қажет болған кезде авиациялық бөлім командирінің шешімімен тағайындалады;

      3) ұшу жетекшісінің көмекшісі;

      4) кезекші штурман. Маршруттық ұшуды орындау кезінде және қажет болған кезде авиациялық бөлім командирінің шешімімен тағайындалады;

      5) әуеайлақ аймағындағы, қону алаңындағы (нысаналы мақсаттағы) ұшу жетекшісі. Қажет болған кезде авиациялық бөлім командирінің шешімімен тағайындалады.

      Бұл ретте жауапкершілік аймақтары мынадай болып бөлінеді:

      1) әуеайлақтағы ұшу жетекшісі тікұшақ экипажына жақын және алыс аймақта басқаруда, қалықтап тұруда, ұшып көтерілуде және қонуда басшылық жасауды жүзеге асырады. Ұшу жетекшісі қонуға беттеу биіктігі мен әдістерін айқындайды, пилотаж аймағынан, күту аймағынан орын алуға және босатуға, жетекті радиостанцияға шығуға, ұшу шеңберіне беттеуге және одан шығуға команда береді, қонуға беттейтін тікұшақ легін құрайды. Одан басқа, әуеайлақтағы ұшу жетекшісі ұшуда ерекше жағдайлар туындаған кезде экипажға көмек көрсетеді, транзиттік және ұшып өтетін ӘК ұшуына бақылау жүргізеді, ұшуға басшылық жасау тобының жұмысын басқарады, әуеде тікұшақтардың қауіпті жақындауын болдырмау бойынша шаралар қабылдайды;

      2) ұшу жетекшісі (қону аймағы) + 15° секторында қону бағытында тікұшақ қону бағытына бұрылған сәттен бастап жақын жетекті радиостанциядан ұшып өткенге дейін және әуеайлақтағы ұшу жетекшісі (ұшу жетекшісінің көмекшісі) оны шолып анықтағанға дейін экипажға басшылық жасайды. Ұшу (қону аймағы) жетекшісі радиолокациялық құралдардың көрінуі шегінде жақын және алыс аймақтарда тікұшақтардың қозғалысын, пилотаждық аймақтардың орнын тұруды және босатуды, қонуға беттеу, жетекті радиостанцияға шығу, күту аймағына беттеу, шеңберден шығу және ұшу шеңберіне беттеу маршруттары мен схемаларында ұшу параметрлерінің сақталуын бақылайды;

      3) ұшу жетекшісінің көмекшісі әуеайлақтағы ұшу жетекшісіне қонуға беттейтін тікұшақ легін құруда көмек көрсетеді, өз жауапкершілігі аймағында олардың орнын бақылайды, ұшып көтерілуді, қонуға беттеуді және қонуды орындау сапасын бағалайды, жел бағытын және ұшу-қону жолағындағы көрінімді, ұшу-қону жолағы мен басқару жолы бетінің жай-күйін қадағалайды. Одан басқа, ұшу-қону жолағына шолу арқылы беттеу, ұшып көтерілу мен қонуға беттеудегі қателіктерді жөндеу, ұшып көтерілу мен қонуға беттеуде ерекше жағдайлар туындаған кезде ӘК экипажына көмек көрсетеді;

      4) кезекші штурман экипаждардың, ұшу жетекшісінің (қону аймағы), радиолокациялық станция есептоптарының баяндауы, есептік деректер бойынша экипаждың (топтың) маршруттар бойынша тікұшақтың ұшу режимін сақтауын бақылайды;

      5) қону (арнайы мақсаттағы) алаңындағы ұшу жетекшісі әуеайлақтың аэронавигациялық паспортында белгіленген аймақтың әуе кеңістігінде шолып көру шегінде тікұшақ экипажына басшылық жасайды. Қону (арнайы мақсаттағы) алаңындағы ұшу жетекшісі аймақтан орын алуға және оны босатуға, қонуды орындауға және қону алаңынан ұшып көтерілуді орындауға команда береді, аймақта тапсырмаларды орындауға рұқсат береді (тыйым салады), әуеде тікұшақтардың қауіпті жақындауы мен жасанды және табиғи кедергілермен соқтығысуын болдырмау бойынша шаралар қабылдайды. Одан басқа, қону (арнайы мақсаттағы) алаңындағы ұшу жетекшісіне және әуеайлақтық аймақтағы ұшу жетекшісіне ӘК-ның аймақта орынды ұстауын, ұшу параметрлерін және қонуға беттеу схемасын сақтауын, жауапкершілік аймағына беттеуін және одан шығуын бақылау.";

      528 және 529-тармақтар алып тасталсын;

      мынадай мазмұндағы 547-1-тармақпен толықтырылсын:

      "547-1. ӘК ұшуын қамтамасыз ету кезінде Әуе қорғанысы күштері Бас командалық пунктінің (бұдан әрі – ӘҚК БКП) метеоорталығы мемлекеттік авиация басқару органдарының командалық пункттеріне, ӘҚБ органдарына және ӘК командирлеріне (олардың сұрауы бойынша) әуеайлақтарда (қону алаңдарында) нақты және күтілетін метеорологиялық жағдайлар және ӘК-ның ұшу маршруттары туралы деректер береді.

      Ауа райының қауіпті құбылыстары пайда болған, ӘК ұшу маршруттарында және олардың қону әуеайлақтарында (қону алаңдарында) нақты және күтілетін метеорологиялық жағдайлар нашарлаған кезде, ӘҚК БКП-нің метеорологиялық орталығы бұл туралы осы ӘК басқаруындағы (бақылауындағы) ӘҚБ органын және мемлекеттік авиацияның басқару органының командалық пунктін (ӘК тиесілігі бойынша) хабардар етеді.";

      553 және 554-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "553. Ұшуды медициналық қамтамасыз етуді ұшуды өткізуге авиациялық бөлім командирінің шешіміне сәйкес авиациялық бөлім әскери-медицина қызметінің бастығы ұйымдастырады. Медициналық қамтамасыз ету ӘК экипаждары мүшелерінің денсаулығын сақтау және жоғары жұмыс қабілетін ұстау мақсатында барлық ұшуды ұйымдастыру және өткізу кезеңдерінде жүзеге асырылады.

      554. Ұшуды медициналық қамтамасыз ету үшін авиациялық бөлім әскери-медицина қызметінің күштері мен құралдары тартылады.";

      567-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "567. Әрбір ұшу ауысымына ұшуды қамтамасыз ету тобы мынадай құрамда тағайындалады:

      1) ұшу аға инженері;

      2) кезекші инженер-синоптик;

      3) ұшуды әуеайлақтық-техникалық қамтамасыз ету жөніндегі кезекші;

      4) байланыс және ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету жөніндегі аға кезекші;

      5) кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер);

      6) хронометражшы;

      7) кезекші планшетші;

      8) қонуға кірген әуе кемесін бақылаушы.

      Көрсетілген адамдарды дайындауды олардың тікелей командирлері (бастықтары) жүргізеді.";

      585-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "585. ҰҰА операторларын ҰҰА осы түріне (модификациясына) даярлау түрлері бойынша нұсқаушы ретінде жіберу Курстың тиісті жаттығулары бойынша тексеру нәтижелері бойынша жүргізіледі.

      ҰҰА операторларын көрнекі ұшуға жіберу оны тиісті бағдарлама бойынша даярлағаннан кейін тікелей көрнекі ұшу алдында Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы басқару органы басшысының (Әскери-әуе күштері қолбасшысының) бұйрығымен жүргізіледі.";

      635-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "635. Ұшуды орындау кезінде ҚБАЖ жерүсті басқару станциясында (ұшу жетекшісінде) мыналар:

      1) ұшу маршруттарынан (ауданынан) басқа әуе кеңістігі құрылымының элементтері түсірілуге тиіс дайындалған карта (планшет):

      мемлекеттік шекара, шекара маңындағы жолақ (шекара аймағында ұшуды орындау кезінде);

      олардың нөмірлерін көрсетумен әуе трассалары мен маршруттар учаскелері;

      ӘҚБ аудандарының шекаралары;

      тыйым салынған, қауіпті аймақтар, ұшуға шек қойылған аймақтар;

      полигон аудандары.

      ҰҰА ұшуын әуеайлақтардан 100 км радиуста орындаған кезде қосымша әуеайлақта ұшып көтерілудің (қонуға кірудің) стандартты схемаларын, ұшу-қону жолағының ортасынан азимуттық-қашықтық өлшегіш торды салу қажет;

      2) ӘҚБ орталығымен және таяудағы әуеайлақтың ұшуға басшылық жасау тобымен байланыс схемасы;

      3) ӘҚБ орталығымен өзара іс-қимыл алгоритмі болуы қажет.

      Шекара бөлімшелерінде ҰҰА ұшуын орындау кезінде ҚБАЖ жерүсті басқару станциясында (ұшу жетекшісінде) ӘҚБ орталығымен және таяудағы әуеайлақтың ҰБТ-мен байланыс схемасы, ӘҚБ орталығымен өзара іс-қимыл алгоритмі болуы қажет;";

      8-қосымшаның ескертпесі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Ескертпе:

      1) ұшқыш киім-кешегінің тиісті үлгілік жиынтығын қолданудың ұсынылған температура диапазоны адамның ашық ауада 5 м/с және одан көп жел соққан кезде 2 сағат бойы болу уақытына есептелген.

      2) ұшуға арналған ұшқыш киім-кешегінің жиынтығын ұшу күні қарсаңында эскадрилья командирі белгілейді. Ұшып өтетін экипаждар үшін ұшқыш киім-кешегінің жиынтығын ұшқыштар құрамын бөлген бөлім командирі белгілейді.

      3) ұшу тапсырмасының сипатына және оны орындау жағдайларына байланысты бөлім командирі ұшқыш киім-кешегінің үлгілік жиынтығындағы элементтер құрамын өзгертеді;

      4) көліктік ӘК үшін қызметтік міндеттерін орындау кезінде пайдаланушы белгілеген нысанды (арнайы) киімді кию көзделеді.".

      2. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әуе қорғанысы күштері бас қолбасшысының басқармасы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

      3) алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1), 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жолдауды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы басқару органдарының басшыларына жүктелсін.

      4. Осы бұйрық лауазымды адамдарға, оларға қатысты бөлігінде жеткізілсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Қорғаныс министрі
Н. Ермекбаев

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Мемлекеттік күзет қызметі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Ұлттық қауіпсіздік комитеті

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Ішкі істер министрлігі