Об утверждении Правил профилактики травли (буллинга) ребенка

Приказ Министра просвещения Республики Казахстан от 21 декабря 2022 года № 506. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 21 декабря 2022 года № 31180.

В соответствии с подпунктом 113) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об образовании" ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра просвещения РК от 29.06.2023 № 186 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить Правила профилактики травли (буллинга) ребенка согласно приложению к настоящему приказу.

2. Комитету по охране прав детей Министерства просвещения Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства просвещения Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Юридический департамент Министерства просвещения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра просвещения Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр просвещения Республики Казахстан

А. Аймагамбетов

"СОГЛАСОВАН"
Министерство информации
и общественного развития
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство здравоохранения
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство труда
и социальной защиты населения
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство внутренних дел
Республики Казахстан

Утверждены приказом Министр просвещения Республики Казахстан от 21 декабря 2022 года № 506

Правила профилактики травли (буллинга) ребенка

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила профилактики травли (буллинга) ребенка (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 113) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об образовании" и определяют порядок деятельности по профилактике травли (буллинга) ребенка.

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра просвещения РК от 29.06.2023 № 186 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. В настоящих правилах использованы следующие основные понятия:

1) травля (буллинг) ребенка – систематические (два и более раза) действия унизительного характера, преследование и (или) запугивание, в том числе направленные на принуждение к совершению или отказу от совершения какого-либо действия, а равно те же действия, совершенные публично или с использованием средств массовой информации и (или) сетей телекоммуникаций (кибербуллинг);

2) социальная реабилитация – комплекс мер, осуществляемый органами и учреждениями системы профилактики правонарушений, безнадзорности и беспризорности среди несовершеннолетних, направленных на правовое, социальное, физическое, психическое, педагогическое, моральное и (или) материальное восстановление несовершеннолетнего, нуждающегося в специальных социальных услугах;

3) социальная адаптация – процесс активного приспособления ребенка, нуждающегося в специальных социальных услугах, к условиям социальной среды путем усвоения и восприятия ценностей, правил и норм поведения, принятых в обществе, а также процесс преодоления последствий психологической и (или) моральной травмы;

4) законные представители ребенка – родители, усыновители (удочерители), опекун, попечитель, патронатный воспитатель, приемные родители, другие заменяющие их лица, осуществляющие в соответствии с законодательством Республики Казахстан заботу, образование, воспитание, защиту прав и интересов ребенка.

Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными приказом Министра просвещения РК от 29.06.2023 № 186 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Порядок проведения профилактики травли (буллинга) ребенка

3. Администрация организации образования обеспечивает деятельность по профилактике и предупреждению травли (буллинга) ребенка и создает условия в образовательной среде, направленные на формирование уважения прав и интересов участников образовательного процесса, культуры нулевой терпимости к травле (буллингу) ребенка.

4. Руководитель организации образования в целях профилактики травли (буллинга) ребенка ежегодно к началу учебного года утверждает план по профилактике травли (буллинга) ребенка (далее – План). План включает сроки, формы завершения, ответственных лиц и следующие мероприятия по:

1) повышению осведомленности обучающихся и воспитанников, педагогов, законных представителей ребенка в вопросах профилактики травли (буллинга) и предупреждению травли (буллинга) путем проведения информационно-разъяснительной работы (беседа, правовой всеобуч, классные часы, родительские собрания, внеурочные мероприятия и другие) не противоречащих интересам обучающихся и воспитанников не реже 1 (одного) раза в четверть;

2) повышению профессиональной компетентности педагогов в учебно-воспитательной работе через их участие в обучающих семинарах (вебинарах), семинар-тренингах, мастер-классы, коучингах, конференциях, форумах, панельных дискуссия;

3) информированию (письменной и (или) устной форме) обучающихся и воспитанников, законных представителей ребенка, о недопустимости травли (буллинга) ребенка;

4) незамедлительному реагированию на признаки травли (буллинга) в отношении обучающихся и воспитанников в случае ее выявления;

5) оказанию обучающимся и воспитанникам социальной, психолого-педагогической помощи педагогами-психологами, социальными педагогами с регистрацией в журнале учета консультаций педагога-психолога в соответствии с формой в приложении 4 к приказу Министра образования и науки Республики Казахстан от 6 апреля 2020 года № 130 "Об утверждении Перечня документов, обязательных для ведения педагогами организаций дошкольного воспитания и обучения, среднего, специального, дополнительного, технического и профессионального, послесреднего образования, и их формы" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 20317);

6) проведению мониторинга воспитательного процесса и условий образовательной среды на предмет соблюдения прав и интересов обучающихся и воспитанников, обеспеченности ресурсами для их обучения, воспитания и безопасного нахождения в организациях образования;

7) рассмотрению на заседаниях коллегиальных органов управления организацией образования с привлечением родительского комитета вопроса предупреждения и профилактики травли (буллинга) среди обучающихся и воспитанников.

5. По согласованию с администрацией организации образования к работе по профилактике травли (буллинга) ребенка привлекаются представители родительской общественности, заинтересованных государственных органов и организаций, неправительственных организаций, деятельность которых не противоречит защите прав участников образовательного процесса.

6. Информация о проведенной работе направляется:

1) по подпунктам 1), 3), 4), 5) пункта 4 – заместителем директора по воспитательной работе организации образования первому руководителю;

2) по подпунктам 2), 6) и 7) пункта 4 – администрацией организации образования управлению образования области, города республиканского значения, столицы, района (города областного значения) (далее – местный исполнительный орган в сфере образования).

Глава 3. Порядок приема информации о травле (буллинге) ребенка и действий по выявлению признаков травли (буллинга) ребенка и реагирования на них

7. При поступлении информации о факте травли (буллинга) ребенка в местный исполнительный орган в сфере образования либо в организацию образования информация регистрируется ответственным лицом в журнале учета информации о травле (буллинге) ребенка.

8. Поступившая информация о травле (буллинге) ребенка в течение 1 (одного) дня доводится до руководителя местного исполнительного органа в сфере образования либо организации образования.

9. При поступлении информации о травле (буллинге) ребенка в организацию образования заместитель руководителя организации образования по воспитательной работе:

1) формирует первичную информацию об участниках травли (буллинга) ребенка со дня поступления информации, включающую:

фамилию, имя, отчество (при его наличии) ребенка (членов семьи);

место проживания;

общую характеристику ребенка по месту учебы;

письменное пояснение классного руководителя, куратора, участников травли (буллинга) ребенка (педагога) и (или) законных представителей ребенка;

2) в течение 1 (одного) рабочего дня после поступления информации проводит беседу с ребенком, подвергшемся травле (буллингу), с инициатором/зачинщиком травли (буллинга), их законными представителями с привлечением классного руководителя, педагога-психолога;

3) принимает меры по мирному урегулированию конфликта, связанного с травлей (буллинга) ребенка;

4) при наличии медицинских показаний содействует оказанию медицинской помощи детям, пострадавшим от травли (буллинга), в соответствии со стандартами оказания медицинской помощи;

5) в течение 1 (одного) рабочего дня после проведения беседы передает информацию о результатах проведенной работы руководителю организаций образования.

10. При поступлении информации в местный исполнительный орган в сфере образования:

1) в течение 1 (одного) рабочего дня проводит регистрацию поступившей информации в соответствии с пунктом 1 статьи 64 Административного процедурно-процессуального кодекса Республики Казахстан от 29 июня 2020 года;

2) на основе собранных данных в течение 2 (двух) рабочих дней принимает решение о признании или не признании травли (буллинга) ребенка;

3) при принятии решения о признании травли (буллинга):

по согласованию с законными представителями ребенка принимает решение о социальной реабилитации несовершеннолетнего, подвергшегося травле (буллингу), и о социальной адаптации несовершеннолетнего инициатора/зачинщика травли (буллинга);

в течение 1 (одного) рабочего дня информирует вышестоящий орган образования;

не позднее 2 (двух) дней передает информацию о принятом решении и данные о ребенке в организацию образования по месту его обучения;

4) принимает меры по урегулированию инцидента, связанного травлей (буллинга) ребенка, путем привлечения медиатора с согласия законных представителей ребенка, инициатора/зачинщика травли (буллинга), и ребенка, подвергшегося травле (буллингу);

5) принимает решение о прекращении травли (буллинга) ребенка при условии устранения нарушения его прав и законных интересов.

11. Законные представители ребенка, подвергшегося травле (буллингу), а также инициатора/зачинщика травли (буллинга) при не согласии с решением местного исполнительного органа в сфере образования обжалуют его в соответствии с пунктом 5 статьи 91 Административного процедурно-процессуального кодекса Республики Казахстан от 29 июня 2020 года.

12. Организация образования после получения решения о социальной реабилитации несовершеннолетнего, подвергшегося травле (буллингу), и о социальной адаптации несовершеннолетнего, инициатора/зачинщика травли (буллинга):

1) осуществляет психологическую поддержку участников травли (буллинга) ребенка через разработку индивидуального плана работы, который включает меры по социальной реабилитации ребенка, подвергшегося травле (буллингу), и социальной адаптации инициатора/зачинщика травли (буллинга) в соответствии с приказом и.о. министра просвещения Республики Казахстан от 25 августа 2022 года № 377 "Об утверждении Правил деятельности психологической службы в организациях среднего образования" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 29288);

2) осуществляет постановку на внутришкольный учет ребенка, инициатора/зачинщика травли (буллинга), и мониторинг его исправления;

3) при отсутствии положительных изменений в поведении ребенка в течение 6 месяцев со дня постановки на внутришкольный учет направляет материалы в комиссию по делам несовершеннолетних и защите их прав (далее – КДН) для рассмотрения и вынесения рекомендаций.

13. КДН осуществляет меры по защите и восстановлению прав и законных интересов ребенка, выявлению и устранению причин и условий, способствующих совершению правонарушений среди несовершеннолетних, защите несовершеннолетних от насилия и жестокого обращения, антиобщественных действий среди несовершеннолетних в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 июня 2001 года № 789 "Об утверждении Типового положения о деятельности Комиссии по делам несовершеннолетних и защите их прав" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 9123).

14. При обращении детей, пострадавших от травли (буллинга), за медицинской помощью организация здравоохранения:

1) регистрирует в соответствии с формой учетной документации в области здравоохранения, утвержденной приказом исполняющего обязанности министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 октября 2020 года № ҚР ДСМ-175/2020;

2) проводит визуальный осмотр ребенка;

3) оказывает медицинскую помощь детям, пострадавшим от травли (буллинга), в соответствии со стандартами оказания медицинской помощи.

15. Организации образования, здравоохранения, социальной защиты при факте травли (буллинга) ребенка незамедлительно в письменном виде информируют:

1) местный исполнительный орган в сфере образования;

2) организацию образования по месту обучения ребенка;

3) органы внутренних дел (далее - ОВД).

16. При обращении законного представителя ребенка, пострадавшего от травли (буллинга), ОВД:

1) рассматривают поступившее обращение и проводят проверку при наличии признаков административного либо уголовного правонарушения;

2) при отсутствии оснований к возбуждению уголовного дела или при его прекращении за отсутствием состава преступления, направляют сообщения о травле (буллинга) ребенка в орган, вышестоящий к организации образования, в которой произошел случай, для рассмотрения по существу и принятия решения;

3) оказывают содействия органам образования в правовом воспитании несовершеннолетних, их законным представителям;

4) привлекают представителя органа, осуществляющего функции по защите прав ребенка, педагогов или психологов, для проведения действий по рассмотрению факта травли (буллинга) и других мероприятий с участием несовершеннолетнего, его законных представителей, при отсутствии такового либо когда их присутствие противоречит интересам ребенка.

17. Травля (буллинг) ребенка со стороны педагога организаций образования в отношении ребенка (детьми) в период учебно-воспитательного процесса рассматривается советом по педагогической этике в соответствии Типовыми правилами организации работы совета по педагогической этике, утвержденными приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 11 мая 2020 года № 190 "О некоторых вопросах педагогической этики" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 20619).

_________________________

Баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 21 желтоқсандағы № 506 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 21 желтоқсанда № 31180 болып тіркелді.

"Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 113) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.06.2023 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) № 186 бұйрығымен.

1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес Баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігі Балалардың құқықтарын қорғау комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1), 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрі

А. Аймагамбетов

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Денсаулық сақтау министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Еңбек және халықты

әлеуметтік қорғау министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ішкі істер министрлігі

Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрі 2022 жылғы 21 желтоқсандағы № 506 Бұйрықпен бекітілген

Баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы қағидалары (бұдан әрі – қағидалар) "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 113) тармақшасына сәйкес әзірленді және баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы жөніндегі қызметтің тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.06.2023 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) № 186 бұйрығымен.

2. Осы қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылды:

1) баланы жәбірлеу (буллинг) – қорлау сипатындағы жүйелі (екі және одан көп) әрекеттер, қудалау және (немесе) қорқыту, оның ішінде қандай да бір әрекетті жасауға немесе жасаудан бас тартуға мәжбүрлеуге бағытталған әрекеттер, сол сияқты жария түрде немесе бұқаралық ақпарат құралдары және (немесе) телекоммуникация желілері пайдаланыла отырып жасалған дәл сол әрекеттер (кибербуллинг);

2) әлеуметтік оңалту – кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың, қадағалаусыз және панасыз қалудың профилактикасы жүйесінің органдары мен мекемелері жүзеге асыратын арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге мұқтаж кәмелетке толмағанды құқықтық, әлеуметтік, дене бітімі, психикалық, педагогикалық, моральдық және (немесе) материалдық жағынан қалпына келтіруге бағытталған шаралар кешені;

3) әлеуметтік бейімделу – арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге мұқтаж баланың қоғамдағы құндылықтарды, мінез-құлық қағидалары мен нормаларын игеру және қабылдау арқылы әлеуметтік ортаның жағдайларына белсенді түрде бейімделу процесі, сондай-ақ басынан кешірген психологиялық және (немесе) моральдық зардаптарды еңсеру процесі;

4) баланың заңды өкiлдерi – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес балаға қамқорлық жасауды, бiлiм, тәрбие берудi, оның құқықтары мен мүдделерiн қорғауды жүзеге асыратын ата-аналар (ата-ана), бала асырап алушылар, қорғаншы немесе қамқоршы, баланы қабылдайтын ата-ана (баланы қабылдайтын ата-аналар), патронат тәрбиешi және оларды алмастырушы басқа да адамдар.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Оқу-ағарту министрінің 29.06.2023 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) № 186 бұйрығымен.

2-тарау. Баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасын жүргізу тәртібі

3. Білім беру ұйымының әкімшілігі баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы және алдын алу жөніндегі қызметті қамтамасыз етеді және білім беру процесіне қатысушылардың құқықтары мен мүдделерін құрметтеуді, баланы жәбірлеуге (буллингке) нөлдік төзімділік мәдениетін қалыптастыруға бағытталған білім беру ортасында жағдай жасайды.

4. Білім беру ұйымының басшысы баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы мақсатында жыл сайын оқу жылының басында баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы жөніндегі жоспарды (бұдан әрі – жоспар) бекітеді. Жоспарға мерзімдер, аяқтау нысандары, жауапты тұлғалар және келесі іс-шаралар кіреді:

1) тоқсанына кемінде 1 (бір) рет білім алушылар мен тәрбиеленушілердің, педагогтердің, баланың заңды өкілдерінің жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы және жәбірлеудің (буллингтің) алдын алу мәселелерінде білім алушылар мен тәрбиеленушілердің мүдделеріне қайшы келмейтін ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын (әңгімелер, құқықтық жалпыға бірдей оқыту, сынып сағаттары, ата-аналар жиналыстары, сабақтан тыс іс-шаралар және басқалар) жүргізу арқылы хабардар болуын арттыру;

2) оқыту семинарларына (вебинарларға), семинар-тренингтерге, шеберлік сыныптарына, коучингтерге, конференцияларға, форумдарға, панельдік пікірталастарға қатысу арқылы педагогтердің оқу-тәрбие жұмысындағы кәсіби құзыреттілігін арттыру;

3) білім алушылар мен тәрбиеленушілерді, баланың заңды өкілдерін баланы жәбірлеуге (буллингке) жол берілмейтіндігі туралы (жазбаша және (немесе) ауызша түрінде) хабардар ету;

4) білім алушылар мен тәрбиеленушілерге қатысты жәбірлеу (буллинг) белгілеріне ол анықталған жағдайда дереу ден қою;

5) "Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту, орта, арнаулы, қосымша, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының педагогтері жүргізу үшін міндетті құжаттардың тізбесін және олардың нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 6 сәуірдегі № 130 бұйрығына 4-қосымшадағы нысанға сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20317 болып тіркелген) педагог-психологтің консультациясын есепке алу журналына тіркей отырып, педагог-психологтармен, әлеуметтік педагогтармен білім алушылар мен тәрбиеленушілерге әлеуметтік, психологиялық-педагогикалық көмек көрсету;

6) білім алушылар мен тәрбиеленушілердің құқықтары мен мүдделерін сақтау, оларды оқыту, тәрбиелеу және білім беру ұйымдарында қауіпсіз болу үшін ресурстармен қамтамасыз ету тұрғысынан тәрбие процесі мен білім беру ортасының жағдайларына мониторинг жүргізу;

7) білім алушылар мен тәрбиеленушілер арасында жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы мен болдырмау мәселесін ата-аналар комитетін тарта отырып, білім беру ұйымының алқалы басқару органдарының отырыстарында қарау.

5. Білім беру ұйымы әкімшілігінің келісімі бойынша баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы бойынша жұмысқа ата-аналар қоғамдастығының, мүдделі мемлекеттік органдар мен ұйымдардың, қызметі білім беру процесіне қатысушылардың құқықтарын қорғауға қайшы келмейтін үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері тартылады.

6. Мыналар бойынша жүргізілген жұмыс туралы ақпаратты жібереді:

1) 4-тармақтың 1), 3), 4), 5) тармақшалар бойынша білім беру ұйымдары директорының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары беру ұйымының басшысына;

2) 4-тармақтың 2), 6) және 7) тармақшалары бойынша білім беру ұйымының әкімшілігі облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның білім басқармаларына (облыстық маңызы бар қала) (бұдан әрі – білім беру саласындағы жергілікті атқарушы орган).

3-тарау. Баланы жәбірлеу (буллинг) туралы ақпаратты қабылдау және баланы жәбірлеу (буллинг) белгілерін анықтау және оларға ден қою тәртібі

7. Баланы жәбірлеу (буллинг) фактісі туралы ақпарат білім саласындағы жергілікті атқарушы органға не білім беру ұйымына келіп түскен жағдайда жауапты тұлға ақпаратты баланы жәбірлеу (буллинг) туралы ақпаратты есепке алу журналында тіркейді.

8. Баланы жәбірлеу (буллинг) туралы келіп түскен ақпарат 1 (бір) күн ішінде білім саласындағы жергілікті атқарушы органның басшысына жеткізіледі.

9. Баланы жәбірлеу (буллинг) туралы ақпарат білім беру ұйымына келіп түскен жағдайда білім беру ұйымы басшысының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары:

1) баланы жәбірлеуге (буллингке) қатысушылар туралы ақпарат келіп түскен күннен бастап бастапқы ақпаратты қалыптастырады, оған мыналар кіреді:

баланың (отбасы мүшелерінің) тегі, аты, әкесінің аты (бар болса);

тұрғылықты жері;

оқу орны бойынша баланың жалпы сипаттамасы;

сынып жетекшісінің, куратордың, баланы (педагогты) жәбірлеуге (буллингке) қатысушылардың және (немесе) баланың заңды өкілдерінің жазбаша түсіндірмесі.

2) ақпарат келіп түскеннен кейін 1 (бір) жұмыс күні ішінде сынып жетекшіні, педагог-психологты тарта отырып, жәбірлеуге (буллингке) ұшыраған баламен, жәбірлеудің (буллингтің) бастамашысымен/бастаушысымен және олардың заңды өкілдерімен әңгімелесу жүргізеді;

3) баланы жәбірлеумен (буллингке) байланысты жанжалды бейбіт жолмен реттеу жөнінде шаралар қабылдайды;

4) медициналық көрсеткіштер болған жағдайда медициналық көмек көрсету стандарттарына сәйкес жәбірлеуден (буллингтен) зардап шеккен балаларға медициналық көмек көрсетуге жәрдемдеседі;

5) әңгімелесу өткізілгеннен кейін 1 (бір) жұмыс күні ішінде жүргізілген жұмыстың нәтижелері туралы ақпаратты білім беру ұйымдарының басшысына береді.

10. Білім беру саласындағы жергілікті атқарушы органға ақпарат түскен кезде:

1) 1 (бір) жұмыс күні ішінде келіп түскен ақпаратты Қазақстан Респуликасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінің 64-бабының 1-тармағына сәйкес тіркеуді жүргізеді;

2) жиналған деректер негізінде 2 (екі) жұмыс күні ішінде баланы жәбірлеуді (буллингті) тану немесе танымау туралы шешім қабылдайды;

3) жәбірлеуді (буллингті) тану туралы шешім қабылдаған жеғдайда:

баланың заңды өкілдерімен келісім бойынша жәбірлеуге (буллингке) ұшыраған кәмелетке толмағанды әлеуметтік оңалту және кәмелетке толмағанды жәбірлеудің (буллингтің) бастамашысын/бастаушысын әлеуметтік бейімдеу туралы шешім қабылдайды;

1 (бір) жұмыс күні ішінде жоғары тұрған білім беру органына хабарлайды;

2 (екі) күннен кешіктірмей қабылданған шешім туралы ақпаратты және бала туралы деректерді оның оқу орны бойынша білім беру ұйымына береді;

4) баланың заңды өкілдерінің, жәбірлеудің (буллингтің) бастамашысының/бастаушысының және жәбірлеуге (буллингке) ұшыраған баланың келісімімен медиаторды тарту арқылы баланы жәбірлеуге (буллингке) байланысты инцидентті реттеу жөнінде шаралар қабылдайды;

5) баланың құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуы жойылған жағдайда оны жәбірлеудің (буллингтің) тоқтатылуы туралы шешім қабылдайды.

11. Жәбірлеуге (буллингке) ұшыраның заңды өкілдері білім беру саласындағы жергілікті атқарушы органның шешімімен келіспеген жағдайда оған Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 29 маусымдағы Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінің 91-бабының 5-тармағына сәйкес шағым жасайды.

12. Жәбірлеуге (буллингке) ұшыраған кәмелетке толмағанды әлеуметтік оңалту туралы және кәмелетке толмағанды жәбірлеудің (буллингтің) бастамашысының/бастаушысының әлеуметтік бейімдеу туралы шешім алғаннан кейін білім беру ұйымы:

1) "Орта білім беру ұйымдарындағы психологиялық қызмет қызметінің қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің м.а. 2022 жылғы 25 тамыздағы № 377 бұйрығына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29288 болып тіркелген) баланы жәбірлеуге (буллингке) қатысушыларға психологиялық қолдау көрсетуді жеке жұмыс жоспарын әзірлеу арқылы жүзеге асырады, оған жәберлеуге (буллингке) ұшыраған баланы әлеуметтік оңалту және жәбірлеудің (буллингтің) бастамашысын/бастаушысын әлеуметтік бейімдеу жөніндегі шаралар кіреді;

2) жәбірлеудің (буллингтің) бастамашысын/бастаушысын мектепішілік есепке қоюды жүзеге асырады және оның түзетілуіне мониторинг жүргізеді;

3) баланың мінез-құлқында оң өзгерістер болмаған жағдайда мектепішілік есепке қойылған күннен бастап 6 ай ішінде материалдарды қарау және ұсынымдар шығару үшін Кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссияға (бұдан әрі – КІК) жібереді.

13. КІК баланың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау және қалпына келтіру, кәмелетке толмағандар арасында құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды анықтау және жою, кәмелетке толмағандарды зорлық-зомбылық пен қатыгез қарым-қатынастан қорғау жөніндегі шараларды жүзеге асырады, "Кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссияның қызметі туралы үлгілік ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 11 маусымдағы № 789 қаулысына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9123 болып тіркелген).

14. Жәбірлеуден (буллингтен) зардап шеккен балалар медициналық көмекке жүгінген кезде денсаулық сақтау ұйымы:

1) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 30 қазандағы № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығымен бекітілген Денсаулық сақтау саласындағы есепке алу құжаттамасының нысанына сәйкес тіркейді;

2) баланы көзбен шолып тексеруді жүргізеді;

3) медициналық көмек көрсету стандарттарына сәйкес жәбірлеуден (буллингтен) зардап шеккен балаларға медициналық көмек көрсетеді;

15. Баланы жәбірлеу (буллинг) фактісін анықтаған жағдайда білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қорғау ұйымдары мыналарға:

1) білім беру саласындағы жергілікті атқарушы органға;

2) баланың оқу орны бойынша білім беру ұйымына;

3) ішкі істер органдарына (бұдан әрі - ІІО) дереу жазбаша түрде хабарлайды.

16. Жәбірлеуден (буллингтен) зардап шеккен баланың заңды өкілі жүгінген жағдайда ІІО:

1) келіп түскен өтінішті қарайды және әкімшілік не қылмыстық құқық бұзушылық белгілері болған кезде тексеру жүргізеді;

2) мыс құрамының болмауына байланысты қылмыстық іс қозғауға немесе оны тоқтатуға негіздер болмаған кезде баланы жәбірлеу (қорқыту) туралы хабарламаны мәні бойынша қарау және шешім қабылдау үшін оқиға болған білім беру ұйымына жоғары тұрған органға жібереді;

3) кәмелетке толмағандарды құқықтық тәрбиелеуде білім беру органдарына, олардың заңды өкілдеріне жәрдем көрсетеді;

4) кәмелетке толмағанның қатысуымен жәбірлеу (буллинг) фактіні қарау жөніндегі іс-қимылдарды және басқа да іс-шараларды жүргізу үшін оның заңды өкілдері болмаған кезде не олардың қатысуы баланың мүдделеріне қайшы келген кезде баланың құқықтарын қорғау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органның өкілін, педагогтерді немесе психологтарды тартады.

17. Оқу-тәрбие процесі кезеңінде білім беру ұйымдары педагогтерінің тарапынан балаға (балаларға) қатысты жәбірлеу (буллинг) "Педагогикалық әдептің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 11 мамырдағы № 190 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20619 болып тіркелген) бекітілген Педагогикалық әдеп жөніндегі кеңестің жұмысын ұйымдастырудың үлгілік қағидаларына сәйкес қаралады.

_________________________