Об утверждении профессионального стандарта "Гражданская защита"

Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 28 декабря 2022 года № 351. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 декабря 2022 года № 31387

В соответствии с пунктом 2-1 статьи 117 Трудового кодекса Республики Казахстан, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт "Гражданская защита".

2. Департаменту ликвидации чрезвычайных ситуаций Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет – ресурсе Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Юридический департамент Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан

Ю. Ильин

"СОГЛАСОВАН"
Министерство труда
и социальной защиты населения
Республики Казахстан

Утвержден приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 28 декабря 2022 года № 351

Профессиональный стандарт "Гражданская защита"

Глава 1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт (далее – ПС) "Гражданская защита" разработан в соответствии с пунктом 2-1 статьи 117 Трудового кодекса Республики Казахстан и предназначен для формирования образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, сертификации работников и выпускников организации образования и решений широкого круга задач в области управления персоналом.

2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины:

1) отраслевая рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

2) вид трудовой деятельности – выделенный завершенный этап технологического процесса, объединяющий занятия (профессии/должности) в профессиональный стандарт;

3) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

4) профессиональная задача (задача) – элемент трудовой функции, позволяющий декомпозировать функцию для выполнения единичных действий;

5) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

6) должность – определенная формальная позиция в институциональной иерархии организации, характеризующаяся нормативно закрепленной совокупностью определенных работ, задач, полномочий, степени ответственности, прав и обязанностей, требований к квалификации;

7) занятия – набор работ, осуществляемых на рабочем месте, приносящих заработок или доход, характеризующихся высокой степенью совпадения выполняемых основных задач и обязанностей;

8) знание – результат усвоения информации посредством обучения и личного опыта, совокупность фактов, принципов, теории и практики, относящихся к сфере обучения или работы; компонент квалификации, который подвергается оценке;

9) умения – способность применять знания и проявлять компетентность с целью осуществления деятельности и решения задач (применение логического, интуитивного, творческого и практического мышления);

10) компетенция – способность работника применять знания, умения и опыт в профессиональной и трудовой деятельности;

11) квалификация – степень готовности работника, его знаний, умений и навыков к качественному выполнению конкретных трудовых функций;

12) уровень квалификации – совокупность требований к уровню подготовки и компетенции работника, дифференцируемой по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности. Уровень квалификации соответствует уровню и содержанию дескрипторов национальной и отраслевых рамок квалификаций;

13) специалист среднего звена – квалификация, присуждаемая лицам, освоившим интегрирование образовательные программы технического и профессионального образования, предоставляющие возможность выполнения определенных обязанностей исполнителя, в которые входят также планирование и организация выполняемой работы (на базе основного среднего и (или) общего среднего образования в училищах, колледжах и высших колледжах);

14) прикладной бакалавр – квалификация, присуждаемая лицам, освоившим образовательные программы после среднего образования;

15) бакалавриат – высшее образование, образовательные программы которого направлены на подготовку кадров с присуждением степени "бакалавр" по соответствующей специальности;

16) магистратура – послевузовское образование, образовательные программы которого направлены на подготовку кадров с присуждением степени "магистр" по соответствующей специальности;

17) докторантура – послевузовское образование, образовательные программы которого направлены на подготовку кадров для научной, педагогической и (или) профессиональной деятельности, с присуждением степени доктора философии (PhD), доктора по профилю;

18) организации образования – учебные заведения, реализующие образовательные программы технического и профессионального, после среднего, высшего и послевузовского образования, а также организации образования отраслевых ассоциаций работодателей.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

3. Наименование профессионального стандарта: "Гражданская защита".

4. Цель разработки профессионального стандарта: унификация, установление и поддержание единых требований к содержанию и качеству профессиональной деятельности, определению квалификационных требований к специалистам в области гражданской защиты. Описание умений, навыков и знаний, необходимых работникам в области гражданской защиты.

5. Краткое описание профессионального стандарта: устанавливает требования в области профессиональной деятельности спасателей, спасателей-кинологов, спасателей-водолазов, в части знаний и навыков, которыми следует обладать и соответствовать требованиям действующих нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты.

6. Профессиональная группа: "Гражданская защита".

7. ПС применяется в качестве основы для оценки, аттестации, сертификации и подтверждения квалификации, подготовки и переподготовки кадров и предназначены для использования широким кругом пользователей:

1) работниками – для понимания предъявляемых требований к профессии в отрасли, планирования повышения своей квалификации и карьерного продвижения;

2) работодателями – для разработки используемых требований, инструкций, обязанностей к работникам, формирования критериев при найме и аттестации персонала, а также составления программ повышения квалификации, развития, продвижения и ротации кадров;

3) организациями (органами), осуществляющими деятельность по сертификации и присвоению квалификации – для разработки оценочных материалов при сертификации персонала и выработки критериев квалификации работников по уровню соответствия;

4) государственными органами – для использования ПС в качестве критериев для мониторинга и прогнозирования рынка труда.

Глава 3. Карточки профессий

8. Перечень профессий "Гражданской защиты":

спасатель, 3.2 уровень в отраслевой рамки квалификации (далее – ОРК);

спасатель-кинолог 3.2 уровень в ОРК;

спасатель-водолаз 3.2 уровень в ОРК.

Карточка профессий приводится в приложении к настоящему профессиональному стандарту.

Приложение к профессиональному стандарту "Гражданская защита"

КАРТОЧКА ПРОФЕССИИ "СПАСАТЕЛЬ"
Код профессии	5415-9-010
Наименование профессии	Спасатель
Квалификационный уровень по ОРК	3.2
Уровень профессионального образования	Среднее-специальное образование, техническое и профессиональное образование (повышенный уровень) или среднее образование и практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии).
Трудовые функции	1. Работа с технической документацией, знание требований нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, охраны труда и санитарных норм.
	2. Проверка и подготовка машин, оборудования, инженерно-технических приспособлений и индивидуального снаряжения для выполнения спасательных работ.
	3. Выполнение аварийно-спасательных и неотложных работ.
Трудовая функция 1 Работа с технической документацией, знание требований нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, охраны труда и санитарных норм.	Умения и навыки: 1. Чтение и понимание требований нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты и технической документации. 2. Выявление неисправностей и проведение ремонта машин, оборудования, приборов, инженерно-технических приспособлений и индивидуального снаряжения. 3. Соблюдение требований, нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, охраны труда и санитарных норм. 4. Соблюдение мер безопасности при ведении аварийно-спасательных и неотложных работ в условиях чрезвычайной ситуации природного и техногенного характера. Знания: 5. Требования знаний нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты и охраны труда. 6. Методы и приемы безопасного выполнения работ. 7. Правила соблюдения санитарных норм и требований техники безопасности. 8. Способы использования средств индивидуальной защиты.
Трудовая функция 2 Проверка и подготовка машин, оборудования, инженерно-технических приспособлений и индивидуального снаряжения для выполнения аварийно-спасательных работ.	Умения и навыки: 1. Подготовка инструментов, приспособлений, оборудования, механизмов, материалов, контрольно-измерительной аппаратуры для разведки в зоне чрезвычайной ситуации, в том числе радиационной, химической, бактериологической (состояние объекта, границы территории, маршруты выдвижения сил и средств). 2. Выявление неисправностей и проведение профилактического ремонта машин, оборудования, приборов, инженерно-технических приспособлений и индивидуального снаряжения. 3. Устранение выявляемых дефектов, неисправностей. 4. Выполнение работ по дезактивации специального автотранспорта, оборудования, инвентаря, спецодежды, средства индивидуальной защиты и помещений. 5. Выполнение работ по дезинфекции спасательного оборудования. Знания: 6. Хранение, проверка, подготовка и работа с применяемыми инструментами, приспособлениями, оборудованием, механизмами, материалами, контрольно-измерительной аппаратурой. 7. Измерительные датчики и приборы, средства сигнализации. 8. Способы устранения выявляемых дефектов, неисправностей. 9. Способы проверки и подготовки к работе средств радиационной, химической, бактериологической защиты. 10. Методы и средства дезактивации специального автотранспорта, оборудования, инвентаря, специальной одежды, средств индивидуальной защиты и помещений. 11. Дезинфекции спасательного оборудования.
Трудовая функция 3 Выполнение аварийно-спасательных и неотложных работ	Умения и навыки: 1. Владение навыками работы с аварийно-спасательным инструментом, оборудованием и снаряжением. 2. Правила использования средств индивидуальной защиты, в том числе средствами радиационной, химической, бактериологической и противопожарной защиты. 3. Выполнение поисково-спасательных работ. 4. Подача воздуха в зоны завала. 5. Эвакуация пострадавших и материальных ценностей из зоны чрезвычайной ситуации. Знания: 6. Устройство пользования аварийно-спасательным инструментом, оборудованием и снаряжением. 7. Использование средств индивидуальной защиты, в том числе средств радиационной, химической, бактериологической и противопожарной защиты. 8. Средства и способы ведения поисково-спасательных работ. 9. Способы подачи воздуха в зоны завала. 10. Способы эвакуации пострадавших и материальных ценностей из зоны чрезвычайной ситуации. 11. Средства и способы ликвидации чрезвычайных ситуаций при аварии воздушных судов, автомобильного и железнодорожного транспорта.
Требования к личностным компетенциям	Прошедшие врачебную комиссию и допущенные к выполнению работ, психологическая устойчивость Физическая подготовка Самообладание, самоорганизация Коммуникативные и исполнительские способности Стрессоустойчивость Работа в команде Взаимовыручка Дисциплинированность Ориентированность на результат
Связь с другими профессиями в ОРК	Уровень ОРК	Спасатель-кинолог Спасатель-водолаз
КАРТОЧКА ПРОФЕССИИ "СПАСАТЕЛЬ-КИНОЛОГ"
Код профессии	5415-9-012
Наименование профессии	Спасатель-кинолог
Квалификационный уровень по ОРК	3.2
Уровень профессионального образования	Среднее-специальное образование, техническое и профессиональное образование (повышенный уровень) или среднее образование и практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии).
Трудовые функции	1. Работа с технической документацией, знание требований нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, охраны труда и санитарных норм.
	2. Создание условий содержания и ухода за служебными собаками.
	3. Использование служебных собак в поисково-спасательной деятельности
	4. Дрессировка и обучение собак поиску людей при чрезвычайной ситуации природного и техногенного характера.
Трудовая функция 1 Работа с технической документацией, знание требований нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, охраны труда и санитарных норм 1.	Умения и навыки: 1. Чтение и понимание требований нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты и технической документации. 2. Соблюдение требований нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, охраны труда и санитарных норм. 3. Соблюдение мер безопасности при ведении поисково-спасательных работ в условиях чрезвычайной ситуации природного и техногенного характера. Знания: 4. Требования знаний нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты и охраны труда. 5. Методы и приемы безопасного выполнения работ. 6. Правила соблюдения санитарных норм и требований техники безопасности. 7. Способы использования средств индивидуальной защиты.
Трудовая функция 2 Создание условий содержания и ухода за служебными собаками	Умения и навыки: 1. Обеспечение санитарно-гигиенических условий содержания собак. 2. Своевременная уборка закрепленной территории, мытье посуды для собак. 3. Уход и выгул служебных собак. 4. Участие в выполнении поисково-спасательных работ с использованием служебных собак. 5. Приготовление пищи, соблюдение режима кормления собак. 6. Ветеринарно-санитарное обслуживание собак. Знания: 7. Знание и методы содержания собак, нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, регламентирующие содержание и использование служебных собак. Физические и психологические особенности поведения собак. 8. Санитарно-гигиенические требования к посуде, местам содержания и выгула собак. 9. Назначение и концентрация моющих и дезинфицирующих средств. 10. Правила эксплуатации санитарно-технического оборудования. 11. Внутреннего трудового распорядка. 12. Нормы и правила охраны труда, противопожарной безопасности, производственной санитарии. 13. Требования к уходу и выгулу собак. 14. Техника безопасности при работе с собаками. 15. Способы приготовления пищи и режима кормления служебных собак. 16. Наиболее распространенные заболевания, причины возникновения и симптомы.
Трудовая функция 3 Использование служебных собак в поисково-спасательной деятельности.	Умения и навыки: 1. Поиск пострадавших с использованием служебных собак при чрезвычайных ситуациях природного характера. 2. Поиск пострадавших с использованием служебных собак при чрезвычайных ситуациях техногенного характера. 3. Взаимодействие поисково-спасательной кинологической службы с другими подразделениями. Знания: 4. Приемы и методы использования поисковых собак при чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера в различных погодных и климатических условиях. 5. Схемы взаимодействия поисково-спасательной кинологической службы с подразделениями правоохранительных органов, гражданскими кинологическими организациями. 6. Способы оказания первой помощи людям, пострадавшим от укусов.
Трудовая функция 4 Дрессировка и обучение собак поиску людей при чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера.	Умения и навыки: 1. Организация и отбор собак для поисково-спасательной работы. 2. Дрессировка собак для поисково-спасательной работы в условиях снежных лавин, в горных условиях, завалах, следовой поиск. 3. Организация и тренировка собак для выполнения служебных задач. 4. Организация обучения сотрудников кинологической службы, дрессировки, тренировки служебных собак, учебно-методических сборов, совещаний. Знания: 5. Методы организации и условия содержания, выращивания, дрессировки, разведения собак. Анатомия, физиология, особенности поведения и развития собак. 6. Основы дрессировки собак. 7. Методики обучения собак выполнению различных задач в поисково-спасательной деятельности. 1.8. Породы собак, особенности их поведения. 2.9. Обучение специальным курсам дрессировки собак. Методы и приемы использования собак в реальных условиях. Типичные ошибки в дрессировке, тренировке собак. Меры предупреждения и исправления ошибок. 3.10. Специальные средства и способы тренировки. 4.11. Техника безопасности при обращении со специальными средствами, применяемыми в дрессировке собак.
Требования к личностным компетенциям	Прошедшие врачебную комиссию и допущенные к выполнению работ, психологическая устойчивость. Физическая подготовка. Самообладание, самоорганизация. Коммуникативные и исполнительские способности. Стрессоустойчивость. Любовь к животным. Дисциплинированность. Ориентированность на результат.
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	Уровень ОРК	Спасатель Спасатель-водолаз
КАРТОЧКА ПРОФЕССИИ "СПАСАТЕЛЬ-ВОДОЛАЗ"
Код профессии	5415-9-011
Наименование профессии	Спасатель-водолаз
Другие возможные наименования профессии:	5415-2-001 Спасатель на воде
Квалификационный уровень по ОРК	3.2
Уровень профессионального образования	Средне-специальное образование, техническое и профессиональное образование (повышенный уровень) или среднее образование и практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии).
Трудовые функции	1. Работа с технической документацией, знание требований нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, охраны труда и санитарных норм.
	2. Принцип работы водолазного снаряжения, инженерных средств, приспособлений, индивидуального снаряжения, их проверка и подготовка для выполнения спасательных работ.
	3. Выполнение аварийно-спасательных работ.
Трудовая функция 1 Работа с технической документацией, знание требований нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, охраны труда и санитарных норм	Умения и навыки: 1. Чтение и понимание требований нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты и технической документации. 2. Соблюдение требований нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, охраны труда и санитарных норм. Знания: 3. Нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты и охраны труда. 4. Методы и приемы безопасного выполнения работ. 5. Санитарные нормы и требования техники безопасности. 6. Приемы использования средств индивидуальной защиты.
Трудовая функция 2 Принцип работы водолазного снаряжения, инженерных средств, приспособлений, индивидуального снаряжения, их проверка и подготовка для выполнения спасательных работ	Умения и навыки: 1. Подготовка инструментов, приспособлений, оборудования, механизмов, материалов, контрольно-измерительной аппаратуры к водолазным спускам. 2. Выявление неисправностей и проведение профилактического ремонта водолазного оборудования, приборов, инженерно-технических приспособлений и индивидуального снаряжения. 3. Подготовка к водолазным спускам. 4. Устранение выявляемых дефектов, неисправностей. 5. Зарядка водолазных аппаратов сжатым воздухом. 6. Проведение работ по дезинфекции водолазного снаряжения. 7. Соблюдение требований безопасности к водолазному оборудованию и снаряжению. Знания: 8. Принципы работы с водолазным оборудованием и снаряжением. 9. Способы хранения водолазного оборудования и снаряжения. 10. Виды и способы хранения, проверки, подготовки и работы с применяемыми инструментами, приспособлениями, оборудованием, механизмами, материалами, контрольно-измерительной аппаратурой. 11. Подготовка снаряжения и средств обеспечения водолазных спусков и работ. 12. Измерительные датчики и приборы, средства сигнализации. 13. Способы устранения выявляемых дефектов, неисправностей. 14. Способы зарядки водолазных аппаратов сжатым воздухом. 15. Методы и средства дезинфекции водолазного снаряжения. 16. Требования безопасности к водолазному оборудованию и снаряжению.
Трудовая функция 3 Выполнение аварийно-спасательных работ	Умения и навыки: 1. Плавание, погружение, освобождение и оказание первой помощи людям, терпящим бедствие на воде. Доставка людей на берег. 2. Выполнение водолазно-поисковых работ, связанных с обнаружением и подъемом пострадавших из воды с использованием различных видов спасательных средств. 3. Обследование и очистка акваторий, предназначенных для массового отдыха. 4. Ограждение зон чрезвычайной ситуации, установка предупредительных знаков, спасательных средств, освещение рабочих мест. 5. Поддержание жизнедеятельности и спасание людей из затопленных отсеков и воздушных подушек опрокинувшихся или затонувших кораблей, судов, речных катеров, автомашин, тракторов и другой техники. 6. Проведение всех видов водолазных поисковых работ с обнаружением и подъемом пострадавших из воды. 7. Проведение судоподъемных работ. Оказание первой помощи людям, терпящим бедствие на воде. 8. Самостоятельное управление катером. Знания: 9. Средства и способы ведения поисково-спасательных работ. 10. Стили плавания, ныряния, способы освобождение и оказание помощи людям, терпящим бедствие на воде. Способы доставки людей на берег. 11. Средства и технология поиска и подъема людей, предметов, находящихся под водой. 12. Способы обследования и очистки акваторий, предназначенных для массового отдыха. 13. Способы ограждения, освещения зон чрезвычайной ситуации, установки предупредительных знаков, использования спасательных средств. 14. Средства и способы спасания людей. 15. Способы поддержания жизнедеятельности и спасения людей из затопленных отсеков и воздушных подушек, опрокинувшихся или затонувших кораблей, судов, речных катеров, автомашин, тракторов и другой техники. 16. Правила проведения судоподъемных работ. Способы оказания помощи людям, терпящим бедствие на воде. 17. Правила управления катером.
Требования к личностным компетенциям.	Прошедшие врачебную комиссию и допущенные к выполнению работ, психологическая устойчивость. Физическая подготовка. Самообладание, самоорганизация. Коммуникативные и исполнительские способности. Стрессоустойчивость. Работа в команде. Взаимовыручка. Дисциплинированность. Ориентированность на результат.
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	Уровень ОРК	Спасатель Спасатель-кинолог

"Азаматтық қорғау" кәсіптік стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2022 жылғы 28 желтоқсандағы № 351 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 29 желтоқсанда № 31387 болып тіркелді

Қазақстан Республикасы Еңбек Кодексінің 117-бабы 2-1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған "Азаматтық қорғау" кәсіптік стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі Төтенше жағдайларды жою департаментіне заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрі

Ю. Ильин

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Еңбек және халықты әлеуметтік

қорғау министрлігі

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрі 2022 жылғы 28 желтоқсандағы № 351 бұйрығымен бекітілген

"Азаматтық қорғау" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. "Азаматтық қорғау" кәсіптік стандарты (бұдан әрі – КС) Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 117-бабының 2-1-тармағына сәйкес әзірленді білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде персоналды кәсіпорындарда оқытуға, білім беру ұйымдарының жұмыскерлері мен түлектерін сертификаттауға және КС персоналын басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге арналған.

2. Осы кәсіби стандартта мынадай терминдер қолданылады:

1) бакалавриат – тиісті мамандық бойынша "бакалавр" дәрежесін бере отырып, кадрлар даярлауға бағытталған жоғары білім, білім беру бағдарламалары;

2) біліктілік деңгейі – күрделілік, стандартты емес еңбек әрекеттері, жауапкершілік және дербестік параметрлері бойынша сараланған қызметкердің дайындығы мен құзыреттілігі деңгейіне қойылатын талаптар жиынтығы. Біліктілік деңгейі ұлттық және салалық біліктілік шеңберлері дескрипторларының деңгейі мен мазмұнына сәйкес келеді;

3) біліктілік – қызметкердің нақты еңбек функцияларын сапалы орындауға әзірлік дәрежесі, оның білімі, іскерлігі мен дағдылары;

4) білім – оқыту және жеке тәжірибе арқылы ақпаратты игеру нәтижесіне бағалау жүргізілетін оқыту немесе жұмыс саласына, біліктілік компонентіне қатысты фактілер, қағидаттар, теория мен практика жиынтығы;

5) білім беру ұйымдары – техникалық және кәсіптік, орта, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын оқу орындары, сондай-ақ жұмыс берушілердің салалық қауымдастықтарының білім беру ұйымдары;

6) докторантура – білім беру бағдарламалары философия докторы (PhD), бейіні бойынша доктор дәрежесін бере отырып, ғылыми, педагогикалық және (немесе) кәсіптік қызмет үшін кадрлар даярлауға бағытталған жоғары оқу орнынан кейінгі білім;

7) еңбек қызметінің түрі – сабақтарды кәсіби стандарт (кәсіптерді/лауазымдарды) біріктіретін технологиялық процестің бөлінген аяқталған кезеңі;

8) еңбек функциясы – еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндеттерін шешуге бағытталған өзара байланысты әрекеттер жиынтығы;

9) кәсіби міндет (міндет) – бірлі жарым әрекеттерді орындау үшін функцияны декомпозициялауға мүмкіндік беретін еңбек функциясының элементі;

10) қолданбалы бакалавр – орта білімнен кейінгі білім беру бағдарламаларын меңгерген тұлғаларға берілетін біліктілік;

11) құзыреттілік - қызметкердің кәсіби және еңбек қызметінде білімін, іскерлігін және тәжірибесін қолдану қабілеті;

12) лауазым – белгілі бір жұмыстардың, міндеттердің, өкілеттіктердің, жауапкершілік дәрежесінің, құқықтар мен міндеттердің, біліктілікке қойылатын талаптардың нормативтік бекітілген жиынтығымен сипатталатын ұйымның институционалдық иерархиясындағы белгілі бір ресми ұстаным;

13) магистратура – жоғары оқу орнынан кейінгі білім, оның білім беру бағдарламалары тиісті мамандық бойынша "магистр" дәрежесін бере отырып, кадрлар даярлауға бағытталған;

14) мамандық – арнайы дайындық нәтижесінде алынған және білім туралы тиісті құжаттармен расталған белгілі бір білімді, дағдыларды және практикалық дағдыларды қажет ететін адамның еңбек қызметінің негізгі кәсібі;

15) орта буын маманы – техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын интеграциялауды меңгерген адамдарға берілетін, орындаушының белгілі бір міндеттерін орындауға мүмкіндік беретін, сондай-ақ орындалатын жұмысты жоспарлау мен ұйымдастыру кіретін (училищелерде, колледждерде және жоғары колледждерде негізгі орта және (немесе) жалпы орта білім беру базасында) біліктілік;

16) сабақтар – жұмыс орнында жүзеге асырылатын, табыс немесе табыс әкелетін, орындалатын негізгі міндеттер мен міндеттердің жоғары сәйкестік дәрежесімен сипатталатын жұмыстар жиынтығы;

17) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;

18) іскерліктер – іс-әрекетті жүзеге асыру және міндеттерді шешу мақсатында білімді қолдану және құзыреттілік көрсету қабілеті (логикалық, интуитивті, шығармашылық және практикалық ойлауды қолдану).

2-тарау. Кәсіби стандарттың паспорты

3. Кәсіби стандарттың атауы: "Азаматтық қорғау".

4. Кәсіби стандартты әзірлеу мақсаты: кәсіби қызметтің мазмұны мен сапасына қойылатын бірыңғай талаптарды біріздендіру, белгілеу және қолдау, азаматтық қорғау саласындағы мамандарға қойылатын біліктілік талаптарын айқындау. Азаматтық қорғау саласындағы қызметкерлерге қажетті біліктердің, дағдылар мен білімдердің сипаттамасы.

5. Кәсіби стандарттың қысқаша сипаттамасы: құтқарушылардың, кинолог-құтқарушылардың, сүңгуір-құтқарушылардың кәсіби қызметі саласында қолданыстағы азамттық қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкес болуы және сәйкес келуі тиіс білімі мен дағдылары бөлігінде талаптарды белгілейді.

6. Кәсіптік топ: "Азаматтық қорғау".

7. КС кадрларды бағалау, аттестаттау, сертификаттау және біліктілікті растау, даярлау және қайта даярлау үшін негіз ретінде қолданылады және пайдаланушылар:

1) қызметкерлер – саладағы мамандыққа қойылатын талаптарды түсіну, өзінің біліктілігін арттыруды және мансаптық жоғарылатуды жоспарлау үшін;

2) жұмыс берушілер – жұмыскерлерге қолданылатын талаптарды, нұсқаулықтарды, міндеттерді әзірлеу, персоналды жалдау және аттестаттау кезінде өлшемшарттарды қалыптастыру, сондай-ақ кадрлардың біліктілігін арттыру, дамыту, ілгерілету және ротациялау бағдарламаларын жасау үшін;

3) сертификаттау және біліктілік беру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдар (органдар) – персоналды сертификаттау кезінде бағалау материалдарын әзірлеу және сәйкестік деңгейі бойынша қызметкерлердің біліктілік өлшемшарттарын әзірлеу үшін;

4) мемлекеттік органдар – КС-ны еңбек нарығын мониторингтеу және болжау үшін өлшемшарттар ретінде пайдалану үшін кең ауқымда пайдалануға арналған.

3-тарау. Мамандықтар карточкасы

8. "Азаматтық қорғау" кәсіптерінің тізбесі:

құтқарушы, 3.2 салалық біліктілік шеңберіндегі деңгей (бұдан әрі - СБШ);

құтқарушы – кинолог, СБШ-дағы 3.2 деңгейі;

құтқарушы – сүңгуір, СБШ-дағы 3.2 деңгейі.

Мамандықтар карточкасы осы кәсіптік стандартқа қосымшаларда келтіріледі.

"Азаматтық қорғау" кәсіптік стандартына қосымша

"ҚҰТҚАРУШЫ" МАМАНДЫҒЫНЫҢ КАРТАСЫ
Мамандық коды	5415-9-010
Мамандықтар атауы	Құтқарушы
СБШ бойынша біліктілік деңгейі	3.2
Кәсіптік білім беру деңгейі	Орта-арнайы білім, техникалық және кәсіптік білім (жоғары деңгей) немесе орта білім және практикалық тәжірибе және/ немесе кәсіптік даярлау (білім беру ұйымының базасында бір жылға дейінгі кәсіптік даярлау бағдарламалары бойынша курстар немесе кәсіпорында оқыту)
Еңбек функциялары	1. Азамттық қорғау саласындағы техникалық құжаттамамен жұмыс, азаматтық қорғау, еңбекті қорғау және санитарлық нормалар саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын білу.
	2. Құтқару жұмыстарын орындау үшін машиналарды, жабдықтарды, инженерлік-техникалық айлабұйым мен жеке құрал-жабдықты тексеру және дайындау.
	3. Авариялық-құтқару және кезек күттірмейтін жұмыстарды орындау.
1-еңбек функциясы Техникалық құжаттамамен жұмыс, азаматтық қорғау, еңбекті қорғау және санитариялық нормалар саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын білу	Іскерліктер мен дағдылар: 1. Азамттық қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілер мен техникалық құжаттаманың талаптарын оқу және түсіну. 2. Машиналардың, жабдықтардың, аспаптардың, инженерлік-техникалық айлабұйым мен жеке құрал-жабдықты ақауларын анықтау және оларға жөндеу жүргізу. 3. Азаматтық қорғау, еңбекті қорғау және санитарлық нормалар саласындағы талаптарды, нормативтік құқықтық актілерді сақтау. 4. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың шарттарымда авариялық-құтқару және кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу кезінде қауіпсіздік шараларын сақтау. Білім: 5. Азаматтық қорғау және еңбекті қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілерді білу талаптары. 6. Жұмыстарды қауіпсіз орындау әдістері мен тәсілдері. 7. Санитариялық нормалар мен қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау қағидалары. 8. Жеке қорғану құралдарын (бұдан әрі – ЖҚҚ) пайдалану, дәрігерге дейінгі алғашқы көмек көрсету тәсілдері.
2-еңбек функциясы Машиналарды, жабдықтарды, инженерлік-техникалық құрылғыларды және жеке құрал-жабдықтарды авариялық-құтқару жұмыстарын орындау үшін тексеру және дайындау.	Іскерліктер мен дағдылар: 1. Төтенше жағдайлар аймағында барлауды, оның ішінде радиациялық, химиялық, бактериологиялық (объектінің жай-күйі, аумақтың шекаралары, күштермен құралдарды жылжыту бағдары) барлау үшін құралсаймандарды, құрылғыларды, жабдықтарды, механизмдерді, материалдарды, бақылау-өлшеу аппаратураларын дайындау. 2. Машиналардың, жабдықтардың, аспаптардың, инженерлік-техникалық құрылғылардың және жеке құрал-жабдықтардың ақауларны анықтау және профилактикалық жөндеу жұмыстарын жүргізу. 3. Анықталған ақауларды, жарамсыздықтарды жою амалдары. 4. Арнайы автокөліктерді, жабдықтарды, мүкәммалдарды, арнайы киімдерді, жеке қорғану құралдарын және үй-жайларды залалсыздандыру бойынша жұмыстарды орындау. 5. Құтқару техникасын дезинфекциялау бойынша жұмыстарды орындау. Білім: 6. Қолданылатын құрал-саймандарды, құрылғыларды, жабдықтарды, механизмдерді, материалдарды, бақылау-өлшеу аспаптарын сақтау, тексеру, дайындау және олармен жұмыс істеу. 7. Өлшеу датчиктері мен құрылғылары, сигнализация құралдары. 8. Жарамсыздықтарды жою амалдары. 9. Радиациялық, химиялық, бактериологиялық қорғаныс құралдарын тексеру және жұмысқа дайындау әдістері. 10. Арнайы көліктерді, жабдықтарды, инвентарларды, арнайы киімді, жеке қорғану құралдарын және үй-жайларды залалсыздандыру әдістері мен құралдары. 11. Құтқару жабдықтарын дезинфекциялау.
3-еңбек функциясы Авариялық құтқару күттірмейтін және кезен жұмыстарды жүргізу	Іскерліктер мен дағдылар: 1. Авариялық-құтқару құрал-саймандарымен, жабдықтармен және құрал-жабдықтармен жұмыс істеу дағдысы. 2. ЖҚҚ қолдану, оның ішінде радиациялық, химиялық, бактериологиялық және өрттен қорғау құралдарын пайдалану қағидалары. 3. Іздестіру-құтқару жұмыстарды орындау. 4. Үйінді аймағына ауа жіберу. 5. Төтенше жағдайлар аймағынан зардап шеккендер мен материалдық құндылықтарды эвакуациялау. Білім: 6. Құрылғы және авариялық-құтқару құрал-саймандарды, жабдықтарды және құрал-жабдықтардын, пайдалану. 7. ЖҚҚ қолдану, оның ішінде радиациялық, химиялық, бактериологиялық және өрттен қорғау құралдарын пайдалану. 8. Іздестіру-құтқару жұмыстарны жүргізу құралдары мен тәсілдері. 9. Үйінді аймақтарына ауа беру тәсілдері. 10. Төтенше жағдайлар аймағынан зардап шеккендер мен материалдық құндылықтарды эвакуациялау тәсілдері. 11. Әуе кемелерінің, автомобиль және теміржол көлігінің авариясы кезінде төтенше жағдайлар жою құралдары мен тәсілдері.
Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар	Дәрігерлік комиссиядан өткен және психологиялық тұрақтылық жұмыстарын жіберілген, адамдар. Дене шынықтыру Өзін-өзі бақылау, өзін-өзі ұйымдастыру Коммуникативтік және орындаушылық қабілеттер Стресске төзімділік Топтық жұмыс Өзара көмек Тәртіп Нәтижеге бағдарлану
CБШ-да басқада кәсіптермен байланыс	СБШ деңгейі	Құтқарушы – кинолог Құтқарушы – сүңгуір
"ҚҰТҚАРУШЫ-КИНОЛОГ" МАМАНДЫҒЫНЫҢ КАРТАСЫ
Мамандық коды	5415-9-012
Мамандықтың атауы	Құтқарушы-кинолог
СБШ бойынша біліктілік деңгейі	3.2
Кәсіптік білім беру деңгейі	Орта кәсіптік білім, техникалық және кәсіптік білім (жоғары деңгей) немесе орта білім және практикалық тәжірибе және/немесе кәсіптік оқыту (бір жылға дейінгі кәсіптік оқу бағдарламалары бойынша білім беру ұйымы базасындағы курстар немесе кәсіпорында оқыту).
Еңбек функциялары	1. Техникалық құжаттамамен жұмыс, азаматтық қорғау, еңбекті қорғау және санитариялық нормалар саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын білу.
	2. Қызметтік иттерді ұстауға және күтуге жағдай жасау.
	3. Іздестіру-құтқару жұмыстарында қызметтік иттерді пайдалану.
	4. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде адамдарды іздеуге иттерді оқыту және үйрету.
1-еңбек функциясы 1. Техникалық құжаттамамен жұмыс, азаматтық қорғау, еңбекті қорғау және санитариялық нормалар саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын білу	Іскерліктер мен дағдылар: 1. Азамттық қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілер мен техникалық құжаттаманың талаптарын оқу және түсіну. 2. Азаматтық қорғау, еңбекті қорғау және санитариялық нормалар саласындағы талаптарды, нормативтік құқықтық актілерді сақтау. 3. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізу кезінде қауіпсіздік шараларын сақтау. Білім: 4. Азаматтық қорғау және еңбекті қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілерді білу талаптары. 5. Жұмыстарды қауіпсіз орындау әдістері мен тәсілдері 6. Санитариялық нормалар мен қауіпсіздік талаптарын сақтау Қағидалары. 7. ЖҚҚ пайдалану тәсілдері.
2-еңбек функциясы Қызметтік иттерді ұстау және күту үшін жағдай жасау	Іскерліктер мен дағдылар: 1. Иттерді ұстаудың санитариялық-гигиеналық жағдайларын қамтамасыз ету. 2. Бекітілген аумақты уақтылы тазалау, иттерге арналған ыдыстарды жуу. 3. Қызметтік иттерді күту және серуендеу. 4. Қызметтік иттерді пайдалана отырып, іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізуге қатысу. 5. Ас әзірлеу, иттердің тамақтандыру режимін сақтау. 6. Иттерге ветеринариялық санитариялық күтім. Білім: 7. Иттерді ұстау әдістері мен білім. Қызметтік иттерді ұстау мен пайдалануды регламенттейтін 1. Азамттық қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілер. Иттердің физикалық психологиялық, мінез-құлық ерекшеліктері. 8. Ыдыстарға, иттерді ұстау және серуендету орындарына қойылатын санитариялық-гигиеналық талаптар. 9. Жуу және дезинфекциялау құралдарының мақсаты және шоғырлануы. 10. Санитариялық-техникалық жабдықтарды пайдалану қағидалары. 11. Ішкі еңбек тәртібінің. 12. Еңбекті қорғау, өртке қарсы қауіпсіздік, өндірістік санитария нормалары мен қағидалары. 13. Иттерді күтуге және серуендеуге қойылатын талаптар. 14. Иттермен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы. 15. Қызметтік иттерді тамақтандыру және тамақ дайындау режимдері. 16. Ең қөп таралған аурулар, себептері мен белгілері.
3-еңбек функциясы Іздестіру-құтқару жұмыстарында қызметтік иттерді пайдалану.	Іскерліктер мен дағдылар: 1. Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде қызметтік иттерді пайдалану арқылы зардап шеккендерді іздеу. 2. Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде қызметтік иттерді пайдалана отырып, зардап шеккендерді іздеу. 3. Іздестіру-құтқару кинологиялық қызметінің басқа бөлімшелермен өзара іс-қимылы. Білім: 4. Әртүрлі ауа райы мен климаттық жағдайларда табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларда іздеу иттерін пайдалану тәсілдері мен әдістері. 5. Іздестіру-құтқару кинологиялық қызметінің құқық қорғау органдарының бөлімшелерімен, азаматтық кинологиялық ұйымдармен өзара іс-қимыл схемалары. 6. Тістегеннен зардап шеккен адамдарға алғашқы көмек көрсету амалдары.
4-еңбек функциясы Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде адамдарды іздеуге иттерді оқыту және үйрету.	Іскерліктер мен дағдылар: 1. Іздестіру-құтқару жұмыстары үшін иттерді ұйымдастыру және іріктеу 2. Қар көшкіні жағдайында, тау жағдайында, үйінділерде, із кесу іздестіруде іздестіру-құтқару жұмыстары үшін иттерді үйрету. 3. Қызметтік тапсырмаларды орындауға иттерді ұйымдастыру және үйрету. 4. Кинологиялық қызмет қызметкерлерін оқытуды, қызметтік иттерді үйретуді, жаттықтыруды, оқу-әдістімелік жиындарды, кеңестерді ұйымдастыру. Білім: 5. Иттерді ұстауды, өсіру, үйрету, көбейту шарттары мен ұйымдастыру әдістері. Иттердің анатомиясы, физиологиясы, мінез-құлқы мен дамуы. 6. Иттерді оқыту негіздері. 7. Иттерді іздестіру-құтқару қызметіндегі әртүрлі тапсырмаларды орындауға үйрету әдістері. 8. Ит тұқымдары, олардың мінез-құлық ерекшеліктері. 9. Арнайы иттерді дайындау курстарында оқыту. Иттерді нақты жағдайда қолдану әдістері мен тәсілдері. Иттерді үйретудегі жиі кездесетін қателер. Қателердің алдын алу және түзету шаралары. 10. Оқытудың арнайы құралдары мен әдістері. 11. Иттерді жаттықтыруда қолданылатын арнайы құралдарды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы.
Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар	Медициналық комиссиядан өткендер және психологиялық тұрақтылық жұмыстарын орындауға жіберілгендер. Дене шынықтыру Өзін-өзі бақылау, өзін-өзі ұйымдастыру Коммуникативтік және орындаушылық қабілеттер Стресске төзімділік Жануарларға деген маххабат Тәртіп. Нәтижеге бағдарлану.
СБШ шеңберінде басқа да мамандықтармен байланыс	СБШ деңгейі	Құтқарушы Құтқарушы – сүңгуір
"ҚҰТҚАРУШЫ-СҮҢГУІР" МАМАНДЫҒЫНЫҢ КАРТАСЫ
Мамандық коды	5415-9-011
Мамандықтың атауы	Құтқарушы сүңгуір
Кәсіптің басқа да ықтимал атаулары	5415-2-001 Суда құтқарушы
СБШ бойынша біліктілік деңгейі	3.2
Кәсіптік білім беру деңгейі	Орта кәсіптік білім, техникалық және кәсіптік білім (жоғары деңгей) немесе орта білім және практикалық тәжірибе және/немесе кәсіптік оқыту (бір жылға дейінгі кәсіптік оқу бағдарламалары бойынша білім беру ұйымы базасындағы курстар немесе кәсіпорында оқыту).
Еңбек функциялары	1. Азамттық қорғау саласындағы техникалық құжаттамамен жұмыс, азаматтық қорғау, еңбекті қорғау және санитариялық нормалар саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын білу.
	2. Сүңгуір құрал-жабдықтарының, инженерлік жабдықтардың, құрылғылардың, жеке құрал-жабдықтардың жұмыс істеу принципі, оларды тексеру және құтқару жұмыстарына дайындау.
	3. Құтқару жұмыстарын жүргізу.
1-еңбек функциясы Техникалық құжаттамамен жұмыс, азаматтық қорғау, еңбекті қорғау және санитариялық нормалар саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын білу	Іскерліктер мен дағдылар: 1. Азамттық қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілер мен техникалық құжаттаманың талаптарын оқу және түсіну. 2. Азаматтық қорғау, еңбекті қорғау және санитариялық нормалар саласындағы талаптарды, нормативтік құқықтық актілерді сақтау. Білім: 3. Азаматтық қорғау және еңбекті қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілерді білу талаптары. 4. Жұмысты қауіпсіз орындау әдістері мен тәсілдері. 5. Санитариялық нормалар және қауіпсіздік техникасының талаптары. 6. ЖҚҚ пайдалану тәсілдері.
2-еңбек функциясы Сүңгуір жабдықтарының, инженерлік жабдықтардың, құрылғылардың, жеке жабдықтардың жұмыс істеу принципі, оларды тексеру және құтқару жұмыстарына дайындау	Іскерліктер мен дағдылар: 1. Сүңгуірлік түсулерге аспаптарды, жабдықтарды, механизмдерді, материалдарды, бақылау аппаратурасын дайындау. 2. Сүңгуірлік жабдықтың, аспаптардың, инженерлік-техникалық айлабұйымдар мен жеке жарақтардың ақауларын аңыктау және профилактикалық жөндеу. 3. Сүңгуір түсуге дайындық. 4. Анықталған ақауларды, деффектерді жою жолдары. 5. Сығымдалған ауамен сүңгуір аппараттарын зарядтау. 6. Сүңгуір жабдықтарын дезинфекциялау жұмыстарын жүргізу. 7. Сүңгуір жабдықтары мен құралдарының қауіпсіздік талаптарын сақтау. Білім: 8. Сүңгуірлік жабдықпен және құрал-жабдықпен жұмыс істеу қағидаттары. 9. Сүңгуірлік жабдық пен мен жарақты сақтау тәсілдері. 10. Қолданылатын құрал-саймандарды, айлабұйымдарды, жабдықтарды, механизмдерді, материалдарыды, бақылау-өлшеу аппаратурасын сақтаудың, тексерудің дайындаудың және онымен жұмыс істеудің түрлері мен тәсілдері. 11. Сүңгуірлік түсулерді және жұмыстарды қамтамасыз ететін құрал-жабдықтар мен құралдарды дайындау. 12. Өлшеу датчиктері мен құрылғылары, сигнализация беру құралдары. 13. Анықталған ақауларды, жарамсыздықтарды жою амалдары. 14. Сығымдалған ауамен сүңгуір аппараттарын зарядтау әдістері. 15. Сүңгуір құрал-жабдықтарын дезинфекциялау әдістері мен құралдары. 16. Сүңгуір жабдықтары мен жабдықтарына қойылатын қауіпсіздік талаптары.
3-еңбек функциясы Құтқару жұмыстарын жүргізу	Іскерліктер мен дағдылар: 1. Суда жүзу, сүңгу, суда төтенше жағдайлар қауіпі туындағанда адамдарды құтқару және көмек көрсету. Адамдарды жағаға жеткізу. 2. Құтқару-құтқару құралдарының әртүрлі түрлерін пайдалана отырып, судан зардап шеккендерді табу және шығарумен байланысты сүңгуірлік және іздестіру жұмыстарын жүргізу. 3. Жаппай демалысқа арналған акваторияларын тексеру және тазалау. 4. Төтенше жағдайлар аймақтарны қоршау, ескерту белгілерін, құтқару құралдарын орнату, жұмыс орындарын жарықтандыру. 5. Тіршілікті қамтамасыз ету және су басқан бөлімшелерден және аударылған немесе суға батқан карабльдердің, кемелердің, өзен қайықтарының, автомашиналардың, тракторлардың және басқа да техникалардың ауа жастықшаларымен адамдарды құтқару. 6. Судан зардап шеккендерді табу және шығарумен сүңгуір іздестіру жұмыстарының барлық түрлерін жүргізу. 7. Кемелерді көтеру жұмыстарын жүргізу. Суда апат туындағанда адамдарға алғашқы көмек көрсету. 8. Қайықты дербес басқару. Білім: 9. Іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізудің құралдары мен әдістері. 10. Суда жүзу, сүңгу стилі, суда апатқа ұшыраған адамдарды босату және көмектесу жолдары. Адамдарды жағаға шығару жолдары. 11. Су астындағы заттарды, адамдарды іздеу және көтеру құралдары мен технологиясы. 12. Жаппай демалысқа арналған акваторияларды түсіру және тазалау әдістері. 13. Төтенше жағдайлар аймақтарын қоршау, жарықтандыру, ескерту белгілерін орнату, құтқару құралдарын қолдану әдістері. 14. Адамдарды құтқару құралдары мен әдістері. 15. Адамдардың өмірін қолдау және су басқан бөліктер мен ауа жастықтарынан, аударылып кеткен немесе батып кеткен корабльдерден, кемелерден, өзен катерлерінен, автомашиналардан, тракторлардан және басқа да техникалардан құтқару тәсілдері. 16. Кеме көтеру жұмыстарын жүргізу қағидалары. Суда апатқа ұшыраған адамдарға көмек көрсету жолдары. 17. Қайықты жүргізу қағидалары.
Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар	Дәрігерлік комиссиядан өткен және психологиялық тұрақтылық жұмыстарына жіберілгендер. Дене шынықтыру. Өзін-өзі бақылау, өзін-өзі ұйымдастыру. Коммуникативтік және орындаушылық қабілеттер. Стресске төзімділік. Топтық жұмыс. Өзара көмек. Тәртіп. Нәтижеге бағдарлану.
Құтқарушы құтқарушы-сүңгуір құтқарушы-кинолог	СБШ деңгейі	Құтқарушы Құтқарушы – кинолог