Машина жасау салаларындағы кәсіптік стандарттарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрінің м.а. 2024 жылғы 1 наурыздағы № 84 бұйрығы

      "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 5-тармағына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

      1. Мыналар:

      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес "Электротехника өндірісінің жалпы кәсіптері" кәсіптік стандарты;

      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес "Металдарды кесу" кәсіптік стандарты;

      3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес "Электр және радиотехникалық бұйымдарды дайындау" кәсіптік стандарты;

      4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес "Қысымды өңдеу әдістері" кәсіптік стандарты;

      5) осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес "Аккумулятор мен батереяларды өндіру" кәсіптік стандарты;

      6) осы бұйрыққа 6-қосымшаға сәйкес "Өзге түсті металдарды құю" кәсіптік стандарты;

      7) осы бұйрыққа 7-қосымшаға сәйкес "Машина жасаудағы дәнекерлеу өндірісі" кәсіптік стандарты;

      8) осы бұйрыққа 8-қосымшаға сәйкес "Металл және металл емес бұйымдарды өңдеу" кәсіптік стандарты бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің Өнеркәсіп комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрыққа қол қойылған күннен бастап күнтізбелік бес күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Өнеркәсіп және құрылыс министрінің
міндетін атқарушы 		А. Бейспеков

      "КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Өнеркәсіп және құрылыс
министрінің
2024 жылғы 1 наурыздағы
№ 84 бұйрығына
1-қосымша

Кәсіптік стандарт "Электротехника өндірісінің жалпы кәсіптері"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу аясы: "Электротехника өндірісіндегі жалпы кәсіптер" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес әзірленді, білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда кадрларды даярлауға, кәсіби біліктілікті тануға қойылатын талаптарды белгілейді. білім беру ұйымдары қызметкерлері мен түлектерінің біліктілігі және машина жасау саласында жұмыс істейтін ұйымдар мен кәсіпорындардағы персоналды басқару саласындағы кең ауқымды міндеттердің шешімдері.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      2) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      3) информалды білім – білім беру ұйымдарынан және білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдардан тыс күнделікті қызмет барысында алынатын және оқыту нәтижелерін растаушы құжат берілмей жүргізілетін білім беру түрі;

      4) кәсіп – жеке адам жүзеге асыратын және орындалуы үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін қызмет түрі;

      5) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      6) кәсіптік стандарт – формалды және (немесе) формалды емес, және (немесе) информалды білім беру ескеріле отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      7) құзырет – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіптік міндетті орындауға мүмкіндік беретін дағдыны қолдану қабілеті;

      8) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      9) формалды емес білім беру – оқыту орны, мерзімдері мен нысаны ескерілмей, білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдар жоспарлаған, ұйымдастырған және жүзеге асыратын және оқыту нәтижелерін растаушы құжат беріле отырып жүргізілетін білім беру түрі.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      БА – Біліктілік анықтамалығы;

      БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын;

      ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

      ЭҚТЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Электротехника өндірісінің жалпы кәсіптері.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: С25620.

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын өндіру;

      25.5 Металды соққылап өңдеу, сығымдау, қалыптау, бейіндеу; ұнтақтық металлургия;

      25.50 Металды соққылап өңдеу, сығымдау, қалыптау, бейіндеу; ұнтақтық металлургия;

      25.50.1 Соққылап өңдеу, сығымдау, қалыптау және бейіндеу арқылы дайын металл бұйымдарын немесе жартылай фабрикаттар өндіру;

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын жасау;

      25.6 Металдарды өңдеу және металдарға қаптамалар жалату; машина жасаудың негізгі технологиялық процестері;

      25.62 Машина жасаудың негізгі технологиялық процестері;

      25.62.0 Машина жасаудың негізгі технологиялық процестері.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: электротехника өндірісінің жалпы кәсіптері (бұдан әрі – ПС) "Электротехника өндірісі" кәсіптік қызмет саласындағы біліктілік деңгейіне, құзыретіне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды анықтайды.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      2) Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      3) Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      4) Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарының жиналуын бақылаушы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      5) Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші - 2 СБШ-нің деңгейі;

      6) Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші - 3 СБШ-нің деңгейі;

      7) Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші - 4 СБШ-нің деңгейі;

      8) Сынап тіктеуіштерін құрастырушы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      9) Сынап тіктеуіштерін құрастырушы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      10) Күшті нүктелі конденсаторларды құрастырушы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      11) Күшті нүктелі конденсаторларды құрастырушы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      12) Трансформаторларды құрастырушы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      13) Трансформаторларды құрастырушы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      14) Трансформаторларды құрастырушы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      15) Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      16) Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      17) Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      18) Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      19) Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      20) Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      21) Электр монтажшы-сызбашы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      22) Электр монтажшы-сызбашы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      23) Электр монтажшы-сызбашы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      24) Электромеханик - 5 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы":

Топтың коды:

8214-2

Қызмет атауының коды:

8214-2-003

Кәсіптің атауы:

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы, 2-6 санат
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 6 айдан кем емес: Трансформатор құрастырушы; Электр аспаптарын құрастырушы; Электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; электр машиналарын, аппараттар мен аспаптарды құрастыру реттеушісі; электр өлшеу құралдарын реттеуші және калибрлеуші; Жоғары ток конденсаторларының коллекторы.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналарын, аппараттар мен аспаптарды электрлік, механикалық және жылулық сынауларды жүргізу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Электр машиналарын сынауға дайындық жұмыстарын жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Электр машиналарын сынауға дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Әртүрлі сынақтарға жұмыс дайындау

Машықтар:

1. Әртүрлі сынақтарға көмекші жұмыстарды орындау;
2. Өнімдерді сынақ алаңына тасымалдау;
3. Қарапайым электр, су және пневматикалық тізбектерді құрастыру;
4. Сынақ стендісінде туралауды қажет етпейтін бұйымдарды орнату;
5. Дайын сызба арқылы қарапайым өлшемдерді жүргізу;
6. Үлгілердің бұзылу кернеуін анықтау;
7. Қарапайым сынақ жабдықтарын жөндеу;
8. Құжаттаманы дайындау және аспаптар көрсеткіштерін жазу

Білімдер:
1. Сыналатын өнімдердің мақсаты, жұмыс істеу ережелері және жұмыс принципі;
2. Сынау үшін қажетті өлшеу құралдары мен аспаптар;
3. Көрсеткіштерді өлшеуге арналған қарапайым схемалар;
4. Қарапайым схемаға сыналған бұйымдарды қосу ережелері мен әдістері;
5. Электротехника бойынша негізгі мәліметтер;
6. Сынақ режимдері;
7. Сынақ станциясының немесе учаскесінің қондырғыларына қызмет көрсету ережелері;
8. Өнімдерді тасымалдау және орнату ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы

4

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

4

Супервайзер (бригадир)

10. Кәсіптің карточкасы "Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы":

Топтың коды:

8214-2

Қызмет атауының коды:

8214-2-003

Кәсіптің атауы:

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы, 2-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 2 жылдан кем емес: Трансформатор құрастырушы; Электр аспаптарын құрастырушы; Электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; электр машиналарын, аппараттар мен аспаптарды құрастыру реттеушісі; электр өлшеу құралдарын реттеуші және калибрлеуші; Жоғары ток конденсаторларының коллекторы.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналарын, аппараттар мен аспаптарды электрлік, механикалық және жылулық сынауларды жүргізу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Электр машиналарын сынауға дайындық жұмыстарын жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Электр машиналарын сынауға дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Әртүрлі сынақтарға жұмыс дайындау

Машықтар:

1. Әртүрлі сынақтарға көмекші жұмыстарды орындау;
2. Өнімдерді сынақ алаңына тасымалдау;
3. Қарапайым электр, су және пневматикалық тізбектерді құрастыру;
4. Сынақ стендісінде туралауды қажет етпейтін бұйымдарды орнату;
5. Дайын сызба арқылы қарапайым өлшемдерді жүргізу;
6. Үлгілердің бұзылу кернеуін анықтау;
7. Қарапайым сынақ жабдықтарын жөндеу;
8. Құжаттаманы дайындау және аспаптар көрсеткіштерін жазу

Білімдер:
1. Сыналатын өнімдердің мақсаты, жұмыс істеу ережелері және жұмыс принципі;
2. Сынау үшін қажетті өлшеу құралдары мен аспаптар;
3. Көрсеткіштерді өлшеуге арналған қарапайым схемалар;
4. Қарапайым схемаға сыналған бұйымдарды қосу ережелері мен әдістері;
5. Электротехника бойынша негізгі мәліметтер;
6. Сынақ режимдері;
7. Сынақ станциясының немесе учаскесінің қондырғыларына қызмет көрсету ережелері;
8. Өнімдерді тасымалдау және орнату ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

4

Супервайзер (бригадир)

11. Кәсіптің карточкасы "Электр машиналарын,
аппараттары мен аспаптарын сынаушы":

Топтың коды:

8214-2

Қызмет атауының коды:

8214-2-003

Кәсіптің атауы:

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы, 2-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес: Трансформатор құрастырушы; Электр аспаптарын құрастырушы; Электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; электр машиналарын, аппараттар мен аспаптарды құрастыру реттеушісі; электр өлшеу құралдарын реттеуші және калибрлеуші; Жоғары ток конденсаторларының коллекторы.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналарын, аппараттар мен аспаптарды электрлік, механикалық және жылулық сынауларды жүргізу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Электр машиналарын сынауға дайындық жұмыстарын жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Электр машиналарын сынауға дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Әртүрлі сынақтарға жұмыс дайындау

Машықтар:

1. Әртүрлі сынақтарға көмекші жұмыстарды орындау;
2. Өнімдерді сынақ алаңына тасымалдау;
3. Қарапайым электр, су және пневматикалық тізбектерді құрастыру;
4. Сынақ стендісінде туралауды қажет етпейтін бұйымдарды орнату;
5. Дайын сызба арқылы қарапайым өлшемдерді жүргізу;
6. Үлгілердің бұзылу кернеуін анықтау;
7. Қарапайым сынақ жабдықтарын жөндеу;
8. Құжаттаманы дайындау және аспаптар көрсеткіштерін жазу

Білімдер:
1. Сыналатын өнімдердің мақсаты, жұмыс істеу ережелері және жұмыс принципі;
2. Сынау үшін қажетті өлшеу құралдары мен аспаптар;
3. Көрсеткіштерді өлшеуге арналған қарапайым схемалар;
4. Қарапайым схемаға сыналған бұйымдарды қосу ережелері мен әдістері;
5. Электротехника бойынша негізгі мәліметтер;
6. Сынақ режимдері;
7. Сынақ станциясының немесе учаскесінің қондырғыларына қызмет көрсету ережелері;
8. Өнімдерді тасымалдау және орнату ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарын сынаушы

4

Инженер-технолог

4

Өндіріс директоры

12. Кәсіптің карточкасы "Электр машиналарын,
аппараттары мен аспаптарының жиналуын бақылаушы":

Топтың коды:

8200-0

Қызмет атауының коды:

8200-0-001

Кәсіптің атауы:

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарының жиналуын бақылаушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр машиналарын, аппараттары мен аспаптарының жиналуын бақылаушы.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес: Электр машиналарын, аппараттарын және аспаптарын сынаушы; Трансформатор құрастырушы; Электр аспаптарын құрастырушы; Жоғары ток конденсаторының коллекторы; Электр монтер-конструктор.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электронды жабдықтарды өндіру және қалпына келтіру бойынша супервайзер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналарын, құрылғылар мен аспаптарды құрастыру және қабылдау сапасын тексеру

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. қарапайым электр бұйымдарының, станоктардың, аппараттардың және аспаптардың негізгі сипаттамаларын тексеру

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
қарапайым электр бұйымдарының, станоктардың, аппараттардың және аспаптардың негізгі сипаттамаларын тексеру

Дағды 1:
Жиналған электр машиналарын, аппараттар мен аспаптарды тексеру және қабылдау

Машықтар:

1. Құрастырылған қарапайым электр бұйымдарын, электр машиналарының жекелеген тораптары мен механизмдерін, аппараттар мен аспаптарды сызбалар мен техникалық шарттар бойынша тексеру және қабылдау;
2. 0,01 миллиметр дәлдікпен арнайы және әмбебап құралдарды пайдалана отырып, сызбалар бойынша құрастыруға жеткізілетін бөлшектерді қабылдау және сыртқы тексеру;
3. Механикалық параметрлер бойынша 4-1,5 дәлдік класындағы көрсеткіш аспаптары және электрлік параметрлер бойынша 4-дәлдік сыныбының көрсеткіш аспаптары;
4. Механикалық және электрлік параметрлері бойынша 0,1-0,2 дәлдік класындағы қарсылық құрылғыларын тексеру;
5. Жинақтауға берілетін оқшаулағыш және басқа материалдардың кесу сапасын тексеру;
6. Тораптар мен бөлшектердің дұрыс сақталуын қадағалау;
7. Қабылданған және қабылданбаған өнімдерге техникалық құжаттаманы дайындау

Білімдер:
1. Өз учаскеңізде электр машиналарын, аппараттар мен аспаптарды құрастыру технологиясының негіздері;
2. Құрастырылған құрамдас бөліктер мен бұйымдардың техникалық шарттары және қабылдау ережелері;
3. Қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары мен құрылғылары және олармен жұмыс істеу ережелері;
4. Толеранттылық және отырғызу жүйесі, квалитеттер мен кедір-бұдырлық параметрлері туралы негізгі түсініктер;
5. Ақаулардың болуы мүмкін себептері және оларды анықтау және алдын алу жолдары;
6. Құрастыру үшін жеткізілетін бөлшектерге, тораптарға және материалдарға қойылатын талаптар;
7. Электротехника бойынша негізгі мәліметтер;
8. Техникалық құжаттаманы дайындау ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электр машиналарын, аппараттар мен аспаптарды құрастыруды бақылаушы

4

Инженер-технолог

4

Өндіріс директоры

13. Кәсіптің карточкасы "Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші":

Топтың коды:

7412-4

Қызмет атауының коды:

7412-4-043

Кәсіптің атауы:

Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші, 2-5 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар жоқ

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электронды жабдықтарды жинақтаушы
Электр жабдықтарының элементтерін құрастырушы
Электрондық медициналық аппаратураларды жөндеу және қызмет көрсету электр механигі 

Қызметтің негізгі мақсаты:

Таразыларды калибрлеу және электр өлшеу құралдарын реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Арнайы калибрлеу қондырғыларында 1,5 және одан төмен және 0,5-ке дейінгі электр өлшеу құралдарының шкалаларын калибрлеу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Арнайы калибрлеу қондырғыларында 1,5 және одан төмен және 0,5-ке дейінгі электр өлшеу құралдарының шкалаларын калибрлеу

Дағды 1:
Электр өлшеу құралдарының таразыларын калибрлеуді жүргізу

Машықтар:

1. Арнайы калибрлеу қондырғыларында 1,5 және одан төмен сыныпты электр өлшеу құралдарының таразыларын калибрлеу;
2. Тапсырылған арнайы қондырғыларда электр өлшеу құралдарын электрлік-механикалық реттеу және баптау;
3. Қарапайым тізбектерді монтаждау және бөлшектеу, кедергі мен оқшаулауды сынау

Білімдер:
1. Реттелетін құрылғылардың тетіктері мен механизмдерінің құрылымы, мақсаты және жұмыс принципі;
2. Қарапайым реттеу және калибрлеу қондырғыларының конструкциясы және оларды пайдалану ережелері;
3. Өткізгіш және оқшаулағыш материалдардың негізгі қасиеттері;
4. Тізбектің әртүрлі буындарындағы кедергіні өлшеу әдістері;
5. Қабылдау және отырғызу жүйесі туралы негізгі мәліметтер;
6. Электр қауіпсіздігінің негізгі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші

4

Жабдықты реттеуші

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

4

Өндіріс директоры

4

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

4

Супервайзер (бригадир)

14. Кәсіптің карточкасы "Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші":

Топтың коды:

7412-4

Қызмет атауының коды:

7412-4-043

Кәсіптің атауы:

Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші, 2-5 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандығына сәйкес жұмыс өтілі 1 жылдан кем емес

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электронды жабдықтарды жинақтаушы
Электр жабдықтарының элементтерін құрастырушы
Электрондық медициналық аппаратураларды жөндеу және қызмет көрсету электр механигі 

Қызметтің негізгі мақсаты:

Таразыларды калибрлеу және электр өлшеу құралдарын реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Арнайы калибрлеу қондырғыларында 1,5 және одан төмен және 0,5-ке дейінгі электр өлшеу құралдарының шкалаларын калибрлеу
2. Ақаулық себебін іздеу және түзету

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Арнайы калибрлеу қондырғыларында 1,5 және одан төмен және 0,5-ке дейінгі электр өлшеу құралдарының шкалаларын калибрлеу

Дағды 1:
Электр өлшеу құралдарының таразыларын калибрлеуді жүргізу

Машықтар:

1, Арнайы калибрлеу қондырғыларында 1,5 және одан төмен сыныпты электр өлшеу құралдарының шкалаларын калибрлеу;
2. Тапсырылған арнайы қондырғыларда электр өлшеу құралдарын электрлік-механикалық реттеу және баптау;
3. Қарапайым тізбектерді монтаждау және бөлшектеу, кедергі мен оқшаулауды сынау

Білімдер:
1. Реттелетін құрылғылардың тетіктері мен механизмдерінің құрылымы, мақсаты және жұмыс принципі;
2. Қарапайым реттеу және калибрлеу қондырғыларының конструкциясы және оларды пайдалану ережелері;
3. Өткізгіш және оқшаулағыш материалдардың негізгі қасиеттері;
4. Тізбектің әртүрлі буындарындағы кедергіні өлшеу әдістері;
5. Қабылдау және отырғызу жүйесі туралы негізгі мәліметтер;
6. Электр қауіпсіздігінің негізгі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Ақаулық себебін іздеу және түзету

Дағды 1:
Ақаулықтарды жою және ақауларды жою

Машықтар:

3-4 санат
1. Электрлік диаграммаларды оқу және тексеру
2. Электрлік өлшемдерді жүргізу
3. Жеке элементтер мен тораптарды ауыстыра отырып, электрондық жабдықтар мен құрылғылардың жұмысындағы ақауларды табу және жою
4. Қарапайым электр өлшеу аспаптары мен құрылғыларын пайдаланып құрастыруды және орнатуды тексеру
5. Күрделілігі орташа электронды жабдықтың электр тізбегіндегі ақауларды және зақымдануларды жою
6. Жабдықтардың, құрылғылардың және тетіктердің жұмысындағы механикалық ақауларды, ақауларды анықтау және жою

Білімдер:
3-4 санат
1. Технологиялық құжаттаманың бірыңғай жүйесіне қойылатын талаптар
2. Радиоэлектрондық аппаратураның негізгі тетіктерінің мақсаты, конструкциясы, конструктивтік ерекшеліктері, жұмыс істеу принципі.
3. Электрондық жабдықты өндіру технологиясы
4. Электрондық жабдықтың тораптары мен тораптарын орнату, құрастыру, конфигурациялау және реттеу әдістері
5. Реттеу жұмыстарының мақсаты, түрлері, реттілігі
6. Өлшеу құралдарын калибрлеу
7. Электрондық жабдықты сынау әдістері
8. Ақауларды анықтау әдістері және оларды жою жолдары
9. Электр механикалық құрылғылар мен жүйелердің конструкциясы, механикалық және электрлік реттеу әдістері мен әдістері
10. Қолданылатын бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларының конструкциясы мен мақсаты, оларды пайдалану және реттелетін жабдыққа қосу ережелері
11. Аспап көрсеткіштерін ашу әдістері
12. Қателер теориясы және өлшеу нәтижелерін өңдеу әдістері
13. Құрастыру-монтаждау жұмыстарының сапасын бақылау әдістері мен құралдары
14. Электрондық жабдықтар мен құрылғыларды пайдалану ережелері
15. Жұмыс орнын ұйымдастыру және жұмыс әдістерін таңдау ережелері
16. Құралдар мен жабдықтарға қойылатын талаптар
17. Жұмыс орнындағы еңбекті қорғау, электр қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші

4

Жабдықты реттеуші

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

4

Өндіріс директоры

4

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

15. Кәсіптің карточкасы "Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші":

Топтың коды:

7412-4

Қызмет атауының коды:

7412-4-043

Кәсіптің атауы:

Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші, 2-5 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандығына сәйкес жұмыс өтілі 2 жылдан кем емес

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электронды жабдықтарды жинақтаушы
Электр жабдықтарының элементтерін құрастырушы
Электрондық медициналық аппаратураларды жөндеу және қызмет көрсету электр механигі 

Қызметтің негізгі мақсаты:

Таразыларды калибрлеу және электр өлшеу құралдарын реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Арнайы калибрлеу қондырғыларында 1,5 және одан төмен және 0,5-ке дейінгі электр өлшеу құралдарының шкалаларын калибрлеу
2. Ақаулық себебін іздеу және түзету

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Арнайы калибрлеу қондырғыларында 1,5 және одан төмен және 0,5-ке дейінгі электр өлшеу құралдарының шкалаларын калибрлеу

Дағды 1:
Электр өлшеу құралдарының таразыларын калибрлеуді жүргізу

Машықтар:

1. Арнайы калибрлеу қондырғыларында 1,5 және одан төмен сыныпты электр өлшеу құралдарының таразыларын калибрлеу;
2. Тапсырылған арнайы қондырғыларда электр өлшеу құралдарын электрлік-механикалық реттеу және баптау;
3. Қарапайым тізбектерді монтаждау және бөлшектеу, кедергі мен оқшаулауды сынау

Білімдер:
1. Реттелетін құрылғылардың тетіктері мен механизмдерінің құрылымы, мақсаты және жұмыс принципі;
2. Қарапайым реттеу және калибрлеу қондырғыларының конструкциясы және оларды пайдалану ережелері;
3. Өткізгіш және оқшаулағыш материалдардың негізгі қасиеттері;
4. Тізбектің әртүрлі буындарындағы кедергіні өлшеу әдістері;
5. Қабылдау және отырғызу жүйесі туралы негізгі мәліметтер;
6. Электр қауіпсіздігінің негізгі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Ақаулық себебін іздеу және түзету

Дағды 1:
Ақаулықтарды жою және ақауларды жою

Машықтар:

5-ші санат
1. Ақауларды диагностикалау
2. Электрондық жабдықтар мен құрылғыларды функционалдық талаптарға сәйкес келетін күйге келтіру
3. Электрондық жабдықтың, құрылғылардың және жүйелердің электрлік сұлбалары мен электрлік схемаларын құрастыру және қолдану
4. Аспаптарды қолданыңыз және оларды басқарылатын жабдыққа қосыңыз
5. Осы еңбек функциясын орындау үшін конструкторлық, өндірістік, технологиялық және нормативтік құжаттарды пайдалану

Білімдер:
5-ші санат
1. Технологиялық құжаттаманың бірыңғай жүйесіне қойылатын талаптар
2. Радиоэлектрондық аппаратураның негізгі тетіктерінің мақсаты, конструкциясы, конструктивтік ерекшеліктері, жұмыс істеу принципі.
3. Электрондық жабдықты өндіру технологиясы
4. Электрондық жабдықтың тораптары мен тораптарын орнату, құрастыру, конфигурациялау және реттеу әдістері
5. Реттеу жұмыстарының мақсаты, түрлері, реттілігі
6. Өлшеу құралдарын калибрлеу
7. Электрондық жабдықты сынау әдістері
8. Ақауларды анықтау әдістері және оларды жою жолдары
9. Электр механикалық құрылғылар мен жүйелердің конструкциясы, механикалық және электрлік реттеу әдістері мен әдістері
10. Қолданылатын бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларының конструкциясы мен мақсаты, оларды пайдалану және реттелетін жабдыққа қосу ережелері
11. Аспап көрсеткіштерін ашу әдістері
12. Қателер теориясы және өлшеу нәтижелерін өңдеу әдістері
13. Құрастыру-монтаждау жұмыстарының сапасын бақылау әдістері мен құралдары
14. Электрондық жабдықтар мен құрылғыларды пайдалану ережелері
15. Жұмыс орнын ұйымдастыру және жұмыс әдістерін таңдау ережелері
16. Құралдар мен жабдықтарға қойылатын талаптар17. Жұмыс орнындағы еңбекті қорғау, электр қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электр өлшеу аспаптарын реттеуші- градуирлеуші

4

Техник – технолог

6

Инженер-технолог

4

Өндіріс директоры

4

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

16. Кәсіптің карточкасы "Сынап тіктеуіштерін құрастырушы":

Топтың коды:

8212-1

Қызмет атауының коды:

8212-1-015

Кәсіптің атауы:

Сынап тіктеуіштерін құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Сынап тіктеуіштерін құрастырушы, 1-4 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар жоқ

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Сынап-мырыш, магний және басқа да ток көздерін жинаушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Сынап түзеткіш қондырғыларын құрастыру және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен қарапайым сынап түзеткіш жинақтарын құрастыру

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен қарапайым сынап түзеткіш жинақтарын құрастыру

Дағды 1:
Сынап түзеткіштерінің қарапайым агрегаттарын құрастыру

Машықтар:

1. Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен қарапайым сынап түзеткіш тораптарын құрастыру.
2. Бөлшектерді вакуумды құрастыруға дайындау: бөлшектерді кесу, бензинде және басқа еріткіштерде жуу, сығылған ауамен сүрту және үрлеу.
3. Сынап түзеткіштерінің қарапайым бөлшектерін жасау және қарапайым сантехникалық және құрастыру жұмыстарын орындау.
4. Жиналған бөлшектерді құрастыру орнына тасымалдау

Білімдер:
1. Вакуумды құрастыру алдындағы дайындық жұмыстарының түрлері мен мақсаты.
2. Дайындалатын бөлшектерге қойылатын техникалық талаптар.
3. Қарапайым жұмыс өлшеу құралдары мен аспаптарын пайдалану мақсаты мен ережесі.
4. Металл өңдеу әдістері.
5. Қолданылатын еріткіштердің қасиеттері және олармен жұмыс істеу ережелері.
6. Вакуумдық гигиена ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Сынап тіктеуіштерін құрастырушы

4


4

Құрастыру бойынша контроллер

4

Инженер-технолог

4

Өндіріс директоры

17. Кәсіптің карточкасы "Сынап тіктеуіштерін құрастырушы":

Топтың коды:

8212-1

Қызмет атауының коды:

8212-1-015

Кәсіптің атауы:

Сынап тіктеуіштерін құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Сынап тіктеуіштерін құрастырушы, 1-4 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандығына сәйкес жұмыс өтілі бір жылдан кем емес

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Сынап-мырыш, магний және басқа да ток көздерін жинаушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Сынап түзеткіш қондырғыларын құрастыру және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен қарапайым сынап түзеткіш жинақтарын құрастыру

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен қарапайым сынап түзеткіш жинақтарын құрастыру

Дағды 1:
Сынап түзеткіштерінің қарапайым агрегаттарын құрастыру

Машықтар:

1. Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен қарапайым сынап түзеткіш тораптарын құрастыру.
2. Бөлшектерді вакуумды құрастыруға дайындау: бөлшектерді кесу, бензинде және басқа еріткіштерде жуу, сығылған ауамен сүрту және үрлеу.
3. Сынап түзеткіштерінің қарапайым бөлшектерін жасау және қарапайым сантехникалық және құрастыру жұмыстарын орындау.
4. Жиналған бөлшектерді құрастыру орнына тасымалдау

Білімдер:
1. Вакуумды құрастыру алдындағы дайындық жұмыстарының түрлері мен мақсаты.
2. Дайындалатын бөлшектерге қойылатын техникалық талаптар.
3. Қарапайым жұмыс өлшеу құралдары мен аспаптарын пайдалану мақсаты мен ережесі.
4. Металл өңдеу әдістері.
5. Қолданылатын еріткіштердің қасиеттері және олармен жұмыс істеу ережелері.
6. Вакуумдық гигиена ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Сынап тіктеуіштерін құрастырушы

4

Құрастыру бойынша контроллер

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

18. Кәсіптің карточкасы "Күшті нүктелі конденсаторларды құрастырушы":

Топтың коды:

8212-1

Қызмет атауының коды:

8212-1-017

Кәсіптің атауы:

Күшті нүктелі конденсаторларды құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Күшті нүктелі конденсаторларды құрастырушы, 1-4 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар жоқ

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электр жабдықтаржы құрастырушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Жоғары ток конденсаторының қондырғыларын құрастыру және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен қарапайым сынап түзеткіш жинақтарын құрастыру

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен қарапайым сынап түзеткіш жинақтарын құрастыру

Дағды 1:
Сіңірілмеген қаптардан жоғары ток конденсаторларының алынбалы бөлігін қарапайым құрастыру

Машықтар:

1. Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен сіңдірілмеген пакеттерден жоғары ток конденсаторларының алынбалы бөлігін құрастыру;
2. Құрастыру алдында бөлшектердің сыртқы түрін тексеру және сүрту

Білімдер:
1. Құрастырылған конденсатор қондырғыларының негізгі бөліктерінің мақсаты;
2. Қолданылатын құралдар мен құрылғыларды пайдалану ережелері;
3. Құрастырылған агрегаттарға қойылатын техникалық талаптар;
4. Тармақтарды қосу схемалары;
5. Құрастыру кезінде қолданылатын материалдардың қасиеттері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Күшті нүктелі конденсаторларды құрастырушы

4

Құрастыру бойынша контроллер

4

Құрастыру бойынша контроллер

4

Инженер-технолог

4

Өндіріс директоры

4

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

19. Кәсіптің карточкасы "Күшті нүктелі конденсаторларды құрастырушы":

Топтың коды:

8212-1

Қызмет атауының коды:

8212-1-017

Кәсіптің атауы:

Күшті нүктелі конденсаторларды құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Күшті нүктелі конденсаторларды құрастырушы, 1-4 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандығына сәйкес жұмыс өтілі 2 жылдан кем емес

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электр жабдықтаржы құрастырушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Жоғары ток конденсаторының қондырғыларын құрастыру және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен қарапайым сынап түзеткіш жинақтарын құрастыру

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен қарапайым сынап түзеткіш жинақтарын құрастыру

Дағды 1:
Сіңірілмеген қаптардан жоғары ток конденсаторларының алынбалы бөлігін қарапайым құрастыру

Машықтар:

1. Біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен сіңдірілмеген пакеттерден жоғары ток конденсаторларының алынбалы бөлігін құрастыру;
2. Құрастыру алдында бөлшектердің сыртқы түрін тексеру және сүрту

Білімдер:
1. Құрастырылған конденсатор қондырғыларының негізгі бөліктерінің мақсаты;
2. Қолданылатын құралдар мен құрылғыларды пайдалану ережелері;
3. Құрастырылған агрегаттарға қойылатын техникалық талаптар;
4. Тармақтарды қосу схемалары;
5. Құрастыру кезінде қолданылатын материалдардың қасиеттері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Күшті нүктелі конденсаторларды құрастырушы

4

Құрастыру бойынша контроллер

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

4

Өндіріс директоры

20. Кәсіптің карточкасы "Трансформаторларды құрастырушы":

Топтың коды:

8212-1

Қызмет атауының коды:

8212-1-019

Кәсіптің атауы:

Трансформаторларды құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Трансформаторларды құрастырушы, 1-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 6 айдан кем емес: Трансформатор орамаларын құрастырушы; Трансформатор өзегін құрастырушы; Электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; Электр жабдықтарын құрастырушы; Өнеркәсіптік жабдықтың электр бөлшектерін құрастырушы; Трансформатор катушкаларын құрастырушы және сепаратор.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электр жабдықтаржы құрастырушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Трансформатор қондырғыларын құрастыру және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Күштік трансформаторларды құрастыру бойынша белгілі бір стандартты операцияларды орындау
2. Күш трансформаторларының бірінші, екінші және үшінші түйіндерінде жұмыстарды жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Күштік трансформаторларды құрастыру бойынша белгілі бір стандартты операцияларды орындау

Дағды 1:
Құрастыруға дайындық

Машықтар:

1. Күштік трансформаторларды құрастыру бойынша белгілі бір стандартты операцияларды орындау;
2. Қалыптар бойынша металдарды салқын күйде майыстыру, салу, араластыру, қарапайым оқшаулау жұмыстарын орындау;
3. Орамдарды өзекшеге бекітуге дайындау бойынша жұмыс

Білімдер:
1. Құрастырылған агрегаттардың конструкциясы мен мақсаты және оларға қойылатын талаптар;
2. Металл өңдеу және құрастыру жұмыстарының негізгі әдістері;
3. Қолданылатын материалдар, құралдар және құрылғылар

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Күш трансформаторларының бірінші, екінші және үшінші түйіндерінде жұмыстарды жүргізу

Дағды 1:
100 киловольт-амперге дейінгі, кернеуі 10 киловольт трансформаторларды құрастыру жұмыстарын жүргізу.

Машықтар:

1-2 санат
1. Қуаты 100 киловольт-амперге дейін, кернеуі 10 киловольт күштік трансформаторлардың бірінші, екінші және үшінші түйіндерінде жұмыстарды жүргізу;
2. Қуаттылығы аз автотрансформаторларды және шағын габаритті басқару сұлбасының трансформаторларын құрастыру;
3. Құрастыру құрылғылары мен құралдарды пайдалана отырып, өткізгіш ұштарын кесу бойынша монтаждау жұмыстары (аршу, ұштарды орнату, сым ұштарын түйіспелі болттар мен жапырақшаларға дәнекерлеу, жалғау сымдары)
4. Жұмыс жағдайының жағдайына сәйкес әрекеттерді түзету, проблеманы, оның себептерін анықтау және мәселені шешу

Білімдер:
1-2 санат
1. Трансформаторлар туралы негізгі мәліметтер;
2. Қуаттылығы аз трансформаторларды құрастырудың типтік технологиялық процестері;
3. Қуаттылығы аз трансформаторлардың құрылымы, мақсаты, жұмыс принципі;
4. Құрастыруға қойылатын техникалық талаптар;
5. Құрастыру процесінде қолданылатын жабдықтар;
6. Құрастыру-монтаждау жұмыстарының сапасын тексеру ережесі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Трансформаторларды құрастырушы

4

Трансформаторларды құрастырушы

4

Трансформаторлар сынаушы

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

21. Кәсіптің карточкасы "Трансформаторларды құрастырушы":

Топтың коды:

8212-1

Қызмет атауының коды:

8212-1-019

Кәсіптің атауы:

Трансформаторларды құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Трансформаторларды құрастырушы, 1-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Нақты машина жасау

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 2 жылдан кем емес: Трансформатор орамаларын құрастырушы; Трансформатор өзегін құрастырушы; Электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; Электр жабдықтарын құрастырушы; Өнеркәсіптік жабдықтың электр бөлшектерін құрастырушы; Трансформатор катушкаларын құрастырушы және сепаратор.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электр жабдықтаржы құрастырушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Трансформатор қондырғыларын құрастыру және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Күштік трансформаторларды құрастыру бойынша белгілі бір стандартты операцияларды орындау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Күштік трансформаторларды құрастыру бойынша белгілі бір стандартты операцияларды орындау

Дағды 1:
Құрастыруға дайындық

Машықтар:

1. Күштік трансформаторларды құрастыру бойынша белгілі бір стандартты операцияларды орындау;
2. Қалыптар бойынша металдарды салқын күйде майыстыру, салу, араластыру, қарапайым оқшаулау жұмыстарын орындау;
3. Орамдарды өзекшеге бекітуге дайындау бойынша жұмыс

Білімдер:
1. Құрастырылған агрегаттардың конструкциясы мен мақсаты және оларға қойылатын талаптар;
2. Металл өңдеу және құрастыру жұмыстарының негізгі әдістері;
3. Қолданылатын материалдар, құралдар және құрылғылар

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Трансформаторларды құрастырушы

4

Трансформатор сынаушы

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

22. Кәсіптің карточкасы "Трансформаторларды құрастырушы":

Топтың коды:

8212-1

Қызмет атауының коды:

8212-1-019

Кәсіптің атауы:

Трансформаторларды құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Трансформаторларды құрастырушы, 1-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Нақты машина жасау

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес: Трансформатор орамаларын құрастырушы; Трансформатор өзегін құрастырушы; Электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; Электр жабдықтарын құрастырушы; Өнеркәсіптік жабдықтың электр бөлшектерін құрастырушы; Трансформатор катушкаларын құрастырушы және сепаратор.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электр жабдықтаржы құрастырушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Трансформатор қондырғыларын құрастыру және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Күштік трансформаторларды құрастыру бойынша белгілі бір стандартты операцияларды орындау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Күштік трансформаторларды құрастыру бойынша белгілі бір стандартты операцияларды орындау

Дағды 1:
Құрастыруға дайындық

Машықтар:

1. Күштік трансформаторларды құрастыру бойынша белгілі бір стандартты операцияларды орындау;
2. Қалыптар бойынша металдарды салқын күйде майыстыру, салу, араластыру, қарапайым оқшаулау жұмыстарын орындау;
3. Орамдарды өзекшеге бекітуге дайындау бойынша жұмыс

Білімдер:
1. Құрастырылған агрегаттардың конструкциясы мен мақсаты және оларға қойылатын талаптар;
2. Металл өңдеу және құрастыру жұмыстарының негізгі әдістері;
3. Қолданылатын материалдар, құралдар және құрылғылар

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Трансформаторлар сынаушы

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

23. Кәсіптің карточкасы "Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы":

Топтың коды:

8212-9

Қызмет атауының коды:

8212-9-004

Кәсіптің атауы:

Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы, 1-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 6 айдан кем емес: бақылау-өлшеу аспаптарының слесарь-монтажшысы және автоматтандыру; бақылау-өлшеу машиналарының операторы; Электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; Электр жабдықтарын құрастырушы; Өнеркәсіптік жабдықтың электр бөлшектерін құрастырушы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электр жабдықтаржы құрастырушы
Өнеркәсіптік жабдықтардың электр бөлігін құрастырушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр өлшеу құралдарын құрастыру, калибрлеу және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Құрастыру жұмыстарын дайындау және жүргізу

Машықтар:

1. Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу: жинауға бөлшектерді тазалау, сүрту, жуу, жинау;
2. Электр және пневматикалық жетегі бар қарапайым қол және электр құралдарын пайдалану;
3. Өлшеу құралдарының қарапайым сұлбаларын құрастыру

Білімдер:
1. Жеке агрегаттарды құрастыру реттілігі;
2. Бекіту құрылғыларында орнатылған қарапайым қол және механикаландырылған құралдарды пайдалану мақсаты мен ережелері;
3. Бекіткіштердің негізгі түрлері және олардың мақсаты;
4. Ең қарапайым электр сымдарының сұлбалары;
5. Электротехника бойынша негізгі мәліметтер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы

4

Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы

4

Электр өлшеу аспаптарын сынаушы

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

4

Өндіріс директоры

24. Кәсіптің карточкасы "Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы":

Топтың коды:

8212-9

Қызмет атауының коды:

8212-9-004

Кәсіптің атауы:

Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы, 1-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 2 жылдан кем емес: бақылау-өлшеу аспаптарының слесарь-монтажшысы және автоматтандыру; бақылау-өлшеу машиналарының операторы; Электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; Электр жабдықтарын құрастырушы; Өнеркәсіптік жабдықтың электр бөлшектерін құрастырушы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электр жабдықтаржы құрастырушы
Өнеркәсіптік жабдықтардың электр бөлігін құрастырушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр өлшеу құралдарын құрастыру, калибрлеу және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Құрастыру жұмыстарын дайындау және жүргізу

Машықтар:

1. Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу: жинауға бөлшектерді тазалау, сүрту, жуу, жинау;
2. Электр және пневматикалық жетегі бар қарапайым қол және электр құралдарын пайдалану;
3. Өлшеу құралдарының қарапайым сұлбаларын құрастыру

Білімдер:
1. Жеке агрегаттарды құрастыру реттілігі;
2. Бекіту құрылғыларында орнатылған қарапайым қол және механикаландырылған құралдарды пайдалану мақсаты мен ережелері;
3. Бекіткіштердің негізгі түрлері және олардың мақсаты;
4. Ең қарапайым электр сымдарының сұлбалары;
5. Электротехника бойынша негізгі мәліметтер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы

4

Электр өлшеу аспаптарын сынаушы

4

Техник – технолог

6

Инженер-технолог

4

Өндіріс директоры

25. Кәсіптің карточкасы "Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы":

Топтың коды:

8212-9

Қызмет атауының коды:

8212-9-004

Кәсіптің атауы:

Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы, 1-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес: бақылау-өлшеу аспаптарының слесарь-монтажшысы және автоматтандыру; бақылау-өлшеу машиналарының операторы; Электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; Электр жабдықтарын құрастырушы; Өнеркәсіптік жабдықтың электр бөлшектерін құрастырушы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электр жабдықтаржы құрастырушы
Өнеркәсіптік жабдықтардың электр бөлігін құрастырушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр өлшеу құралдарын құрастыру, калибрлеу және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Құрастыру жұмыстарын дайындау және жүргізу

Машықтар:

1. Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу: жинауға бөлшектерді тазалау, сүрту, жуу, жинау;
2. Электр және пневматикалық жетегі бар қарапайым қол және электр құралдарын пайдалану;
3. Өлшеу құралдарының қарапайым сұлбаларын құрастыру

Білімдер:
1. Жеке агрегаттарды құрастыру реттілігі;
2. Бекіту құрылғыларында орнатылған қарапайым қол және механикаландырылған құралдарды пайдалану мақсаты мен ережелері;
3. Бекіткіштердің негізгі түрлері және олардың мақсаты;
4. Ең қарапайым электр сымдарының сұлбалары;
5. Электротехника бойынша негізгі мәліметтер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электр өлшеу аспаптарын жинаушы

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

4

Өндіріс директоры

26. Кәсіптің карточкасы "Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы":

Топтың коды:

8212-1

Қызмет атауының коды:

8212-1-020

Кәсіптің атауы:

Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы, 1-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 6 айдан кем емес: Электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; Электр жабдықтарын құрастырушы; Өнеркәсіптік жабдықтың электр бөлшектерін құрастырушы; Бақылау-өлшеу аспаптарының слесарь-жинақтаушы және автоматтандыру; Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электрик.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электр жабдықтаржы құрастырушы
Өнеркәсіптік жабдықтардың электр бөлігін құрастырушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналары мен құрылғыларын құрастыру және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. дайындық құрастыру жұмыстарын орындау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
дайындық құрастыру жұмыстарын орындау

Дағды 1:
Құрастыру жұмыстарына дайындық

Машықтар:

1. Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу;
2. Парақтарды алдын ала таңдау;
3. Үлгі бойынша бөлшектерді белгілеу;
4. Негізгі механикалық деректері бар пластиналарды бекіту

Білімдер:
1. Бекіткіштердің негізгі түрлері;
2. Құрастырудың негізгі әдістері;
3. Тұрақты және айнымалы ток туралы жалпы түсініктер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы

4

Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы

5

Техник – технолог

6

Инженер-технолог

7

Өндіріс директоры

8

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

27. Кәсіптің карточкасы "Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы":

Топтың коды:

8212-1

Қызмет атауының коды:

8212-1-020

Кәсіптің атауы:

Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы, 1-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша 2 жылдан кем емес практикалық жұмыс тәжірибесі: электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; электр жабдықтарын құрастырушы; өнеркәсіптік жабдықтардың электр бөлігін құрастырушы; Бақылау-өлшеу аспаптары бойынша слесарь-құрастырушы және электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электр жабдықтаржы құрастырушы
Өнеркәсіптік жабдықтардың электр бөлігін құрастырушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналары мен аппараттарын құрастыру және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Дайындық құрастыру жұмыстарын орындау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Дайындық құрастыру жұмыстарын орындау

Дағды 1:
Құрастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық

Машықтар:

1. Дайындық құрастыру жұмыстарын орындау;
2. Парақтарды алдын ала таңдау;
3. Шаблон бойынша бөлшектерді белгілеу;
4. Негізгі механикалық деректері бар тақтайшаларды бекіту

Білімдер:
1. Бекіткіштердің негізгі түрлері;
2. Негізгі құрастыру әдістері;
3. Тұрақты және айнымалы ток туралы жалпы түсініктер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану.
3. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану.
4. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану

Білімдер:
1. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
2. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғану құралдарын пайдалану қағидалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электр өлшеу аспаптарын құрастырушы

5

Техник – технолог

6

Инженер-технолог

7

Өндіріс жөніндегі директор

8

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

28. Кәсіптің карточкасы "Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы":

Топтың коды:

8212-1

Қызмет атауының коды:

8212-1-020

Кәсіптің атауы:

Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр машиналары мен аппаратын құрастырушы, 1-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес: Электр машиналары мен аппараттарын құрастырушы; Электр жабдықтарын құрастырушы; Өнеркәсіптік жабдықтың электр бөлшектерін құрастырушы; Бақылау-өлшеу аспаптарының слесарь-жинақтаушы және автоматтандыру; Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электрик.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Электр жабдықтаржы құрастырушы
Өнеркәсіптік жабдықтардың электр бөлігін құрастырушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналары мен құрылғыларын құрастыру және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Құрастыру жұмыстарына дайындық

Машықтар:

1. Дайындық құрастыру жұмыстарын жүргізу;
2. Парақтарды алдын ала таңдау;
3. Үлгі бойынша бөлшектерді белгілеу;
4. Негізгі механикалық деректері бар пластиналарды бекіту

Білімдер:
1. Бекіткіштердің негізгі түрлері;
2. Құрастырудың негізгі әдістері;
3. Тұрақты және айнымалы ток туралы жалпы түсініктер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Электр машиналар мен аспаптарды сынаушы

6

Инженер-технолог

7

Өндіріс директоры

8

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

29. Кәсіптің карточкасы "Электр монтажшы-сызбашы":

Топтың коды:

7411-0

Қызмет атауының коды:

7411-0-021

Кәсіптің атауы:

Электромонтажшы-чертежник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электромонтажшы-чертежник, 1-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Практикалық жұмыс өтілі 6 айдан кем емес келесі мамандықтар бойынша: Аккумуляторлық электромонтер; Қосалқы тізбектерге арналған электрик; Кабельдік желілер бойынша электромонтер; Жарықтандыру және жарықтандыру желілері бойынша электромонтер; Тарату құрылғыларының электрикі; Темір жол көлігінде және метрополитеннің жер үсті желілерінде сигнал беру, орталықтандыру және блоктау жөніндегі электромонтер; Электр тораптары мен электр жабдықтары бойынша электромонтер; электр машиналары бойынша электромонтер; Теңіз электрик; Электр монтаждаушы.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Шоғырсым желілері жолдарн қадағалау жөніндегі электромонтер
Электрмонтаждаушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналарының, құрылғыларының және құрылғыларының электр тізбектерін монтаждау және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Электр машиналарының, құрылғыларының және құрылғыларының электр тізбектерін орнатуға байланысты көмекші жұмыстарды орындау
2. Электр машиналарының, құрылғылар мен аспаптардың қарапайым электр тізбектерін монтаждау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Электр машиналарының, құрылғыларының және құрылғыларының электр тізбектерін орнатуға байланысты көмекші жұмыстарды орындау

Дағды 1:
электр машиналарының, аппараттары мен аспаптарының электр тізбектерін монтаждау және құрастыру бойынша жұмыстарға дайындау

Машықтар:

1. Тораптар мен бұйымдардың электр тізбектерін орнатуға байланысты көмекші жұмыстарды орындау;
2. Тоқтау немесе үлгі бойынша пневматикалық, механикалық және қолмен қайшыны пайдалана отырып, қорғаныш және таңбалау түтіктері мен сымдарын өлшемдері бойынша кесу;
3. Сымды аршу және кабель құлақшаларын орнату;
4. Шағын өлшемді қапсырмаларды, қапсырмаларды және кабель құлақшаларын өндіру;
5. Қарапайым шаблондар арқылы белгілеу;
6. Өткізгіштерді белгіленген түстерге бояу;
7. Өткізгіштерді оқшаулау және кабельді таңбалау

Білімдер:
1. Үлгі және үлгі бойынша қарапайым схемаларды орнату ережесі;
2. Ең қарапайым сантехникалық және электр монтаждау құралдары мен құрылғыларының атауы, мақсаты және қолдану тәсілі;
3. Өткізгіш оқшаулауын кесу, түзету және аршу ережелері;
4. Ең қарапайым электр машиналарының мақсаты;
5. Өткізгіштерді төсеу техникасы;
6. Иілгіш қондырғыларды дайындау әдістері;
7. Электротехника бойынша негізгі мәліметтер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Электр машиналарының, құрылғылар мен аспаптардың қарапайым электр тізбектерін монтаждау

Дағды 1:
Электр машиналарының, құрылғыларының және аспаптарының қарапайым электр тізбектерін монтаждау бойынша жұмыстарды жүргізу

Машықтар:

1-2 санат
1. Сызбалар мен үлгілер бойынша қарапайым электр тізбектерін монтаждау және өткізу;
2. Өткізгіштердің топтарын біріктіру және оларды оқшаулау, оқшаулауды лакпен сіңдіру;
3. Сызба немесе шаблон бойынша қарапайым қуат тізбегінің шинасын жасау және бұйымға орнату;
4. Схема бойынша қондырғыны төсеу;
5. Эскиздерге сымдарды және топтық қосылымдарды төсеу

Білімдер:
1-2 санат
1. Қарапайым схемаларды орнату ережелері;
2. Түрлі секциялар мен маркалардағы өткізгіштерден қарапайым тізбектерді жұмсақ орнатуды дайындау әдістері;
3. Орнату кезінде қолданылатын құралдар мен құрылғыларды пайдалану мақсаты мен ережелері;
4. Тізбектердің негізгі компоненттерінің шартты белгілері;
5. Сымдардың маркалары мен қималары;
6. Орындалатын жұмыс ауқымында сызбалар мен диаграммаларды оқу;
7. Электротехника негіздері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1-2 санат
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1-2 санат
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Электромонтажшы-чертежник

4

Электромонтажшы-чертежник

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

5

Өндіріс директоры

5

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

30. Кәсіптің карточкасы "Электр монтажшы-сызбашы":

Топтың коды:

7411-0

Қызмет атауының коды:

7411-0-021

Кәсіптің атауы:

Электромонтажшы-чертежник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электромонтажшы-чертежник, 1-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Электрмен қамтамасыз ету (салалар бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 2 жылдан кем емес: Аккумуляторлық электр монтеры; Қосалқы тізбектерге арналған электрик; Кабельдік желілер бойынша электромонтер; Жарықтандыру және жарықтандыру желілері бойынша электромонтер; Тарату құрылғыларының электрикі; Темір жол көлігінде және метрополитеннің жер үсті желілерінде сигнал беру, орталықтандыру және блоктау жөніндегі электромонтер; Электр тораптары мен электр жабдықтары бойынша электромонтер; электр машиналары бойынша электромонтер; Теңіз электрик; Электр монтаждаушы.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Шоғырсым желілері жолдарн қадағалау жөніндегі электромонтер
Электрмонтаждаушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналарының, құрылғыларының және құрылғыларының электр тізбектерін монтаждау және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Электр машиналарының, құрылғыларының және құрылғыларының электр тізбектерін орнатуға байланысты көмекші жұмыстарды орындау
2. Электр машиналарының, құрылғылар мен құрылғылардың күрделі электр тізбектерін монтаждау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Электр машиналарының, құрылғыларының және құрылғыларының электр тізбектерін орнатуға байланысты көмекші жұмыстарды орындау

Дағды 1:
Электр машиналарының, құрылғыларының және аспаптарының электр тізбектерін монтаждауға байланысты жұмыстарға дайындау

Машықтар:

1. Тораптар мен бұйымдардың электр тізбектерін орнатуға байланысты көмекші жұмыстарды орындау;
2. Тоқтау немесе үлгі бойынша пневматикалық, механикалық және қолмен қайшыны пайдалана отырып, қорғаныш және таңбалау түтіктері мен сымдарын өлшемдері бойынша кесу;
3. Сымды аршу және кабель құлақшаларын орнату;
4. Шағын өлшемді қапсырмаларды, қапсырмаларды және кабель құлақшаларын өндіру;
5. Қарапайым шаблондар арқылы белгілеу;
6. Өткізгіштерді белгіленген түстерге бояу;
7. Өткізгіштерді оқшаулау және кабельді таңбалау

Білімдер:
1. Үлгі және үлгі бойынша қарапайым схемаларды орнату ережесі;
2. Ең қарапайым сантехникалық және электр монтаждау құралдары мен құрылғыларының атауы, мақсаты және қолдану тәсілі;
3. Өткізгіш оқшаулауын кесу, түзету және аршу ережелері;
4. Ең қарапайым электр машиналарының мақсаты;
5. Өткізгіштерді төсеу техникасы;
6. Иілгіш қондырғыларды дайындау әдістері;
7. Электротехника бойынша негізгі мәліметтер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қосымша еңбек функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Электр машиналарының, құрылғылар мен құрылғылардың күрделі электр тізбектерін монтаждау

Дағды 1:
Электр машиналарының, құрылғыларының және құрылғыларының күрделі электр тізбектерін монтаждау бойынша жұмыстарды жүргізу

Машықтар:

1. Сызбалар, сызбалар, үлгілер бойынша немесе учаскеде күрделі электр тізбектерін монтаждау және өткізу;
2. Жылыту қондырғылары мен құрылғыларындағы иілу нүктелерін күйдіре отырып, бірнеше жазықтықта шиналарды кесу және жиегі бойынша иілу;
3. Күрделі схемалар үшін анықтамалық шаблондарды жасау;
4. Тұрақты және айнымалы ток электровоздарында электр және пневматикалық жабдықтарды, пневматикалық схемаларды монтаждау;
5. Оқшаулау кедергісін мегометрмен немесе басқа құрылғылармен тексеру;
6. Электр схемасы бойынша икемді монтаждық сымдарды таңдау;
7. Орнату ақауларын табу және жою

Білімдер:
1. Монтаждау үшін қолданылатын балласттардың, бақылау-өлшеу аспаптарының және қондырғылардың құрылымы мен жұмыс істеу принципі;
2. Көлденең қимаға байланысты бір жиекке мыс шиналарының рұқсат етілген иілу радиустары;
3. Шығарылатын бұйымдардың тағайындалуы мен негізгі орнату схемалары;
4. Монтаждаудың технологиялық реттілігі;
5. Иілгіш орнату сымдарының классификациясы;
6. Оқшаулағыш материалдардың мақсаты, олардың түрлері мен қасиеттері;
7. Электр машиналарын, аппараттар мен құрылғыларды құрастыру және монтаждау кезінде пайда болатын ақаулар және оларды жою тәсілдері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электромонтажшы-чертежник

4

Техник – технолог

4

Инженер-технолог

5

Өндіріс директоры

5

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

31. Кәсіптің карточкасы "Электромонтажшы-чертежник":

Топтың коды:

7411-0

Қызмет атауының коды:

7411-0-021

Кәсіптің атауы:

Электромонтажшы-чертежник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электромонтажшы-чертежник, 1-6 санат.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (5, 11, 13, 15, 17, 19-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 4 шілдедегі № 191 бұйрығы. (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15924 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Электрмен қамтамасыз ету (салалар бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес: Аккумуляторлық электр монтер; Қосалқы тізбектерге арналған электрик; Кабельдік желілер бойынша электромонтер; Жарықтандыру және жарықтандыру желілері бойынша электромонтер; Тарату құрылғыларының электрикі; Темір жол көлігінде және метрополитеннің жер үсті желілерінде сигнал беру, орталықтандыру және блоктау жөніндегі электромонтер; Электр тораптары мен электр жабдықтары бойынша электромонтер; электр машиналары бойынша электромонтер; Теңіз электрик; Электр монтаждаушы.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Шоғырсым желілері жолдарн қадағалау жөніндегі электромонтер
Электрмонтаждаушы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналарының, құрылғыларының және құрылғыларының электр тізбектерін монтаждау және реттеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Электр машиналарының, құрылғыларының және құрылғыларының электр тізбектерін орнатуға байланысты көмекші жұмыстарды орындау
2. Электр машиналарының, құрылғылары мен құрылғыларының тәжірибелік және тәжірибелік электр тізбектерін монтаждау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Электр машиналарының, құрылғыларының және құрылғыларының электр тізбектерін орнатуға байланысты көмекші жұмыстарды орындау

Дағды 1:
Электр машиналарының, құрылғыларының және аспаптарының электр тізбектерін монтаждауға байланысты жұмыстарға дайындау

Машықтар:

1. Тораптар мен бұйымдардың электр тізбектерін орнатуға байланысты көмекші жұмыстарды орындау;
2. Тоқтау немесе үлгі бойынша пневматикалық, механикалық және қолмен қайшыны пайдалана отырып, қорғаныш және таңбалау түтіктері мен сымдарын өлшемдері бойынша кесу;
3. Сымды аршу және кабель құлақшаларын орнату;
4. Шағын өлшемді қапсырмаларды, қапсырмаларды және кабель құлақшаларын өндіру;
5. Қарапайым шаблондар арқылы белгілеу;
6. Өткізгіштерді белгіленген түстерге бояу;
7. Өткізгіштерді оқшаулау және кабельді таңбалау

Білімдер:
1. Үлгі және үлгі бойынша қарапайым схемаларды орнату ережесі;
2. Ең қарапайым сантехникалық және электр монтаждау құралдары мен құрылғыларының атауы, мақсаты және қолдану тәсілі;
3. Өткізгіш оқшаулауын кесу, түзету және аршу ережелері;
4. Ең қарапайым электр машиналарының мақсаты;
5. Өткізгіштерді төсеу техникасы;
6. Иілгіш қондырғыларды дайындау әдістері;
7. Электротехника бойынша негізгі мәліметтер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Электр машиналарының, құрылғылары мен құрылғыларының тәжірибелік және тәжірибелік электр тізбектерін монтаждау

Дағды 1:
Электр машиналарының, құрылғыларының және аспаптарының тәжірибелік және тәжірибелік электр тізбектерін монтаждау бойынша жұмыстарды жүргізу

Машықтар:

1. Әртүрлі секциялардың, жабдықтар мен құрылғылардың өткізгіштерінің көптігі бар тәжірибелік және тәжірибелік электр тізбектерін орнату;
2. Орнату сымын жабдыққа, ток күшіне, кернеуге және құрылғылар мен құрылғылардың конструкциясының түріне байланысты таңдау;
3. Қондырғылардың жұмысын кейіннен монтаждау және жинақтау ақауларын жоюмен тексеру, схеманың секцияларын неғұрлым ұтымды орналасумен ауыстыру;
4. Бірегей және дәл аппаратураның аса күрделі қорғаныс және коммутациялық жабдықты және электр механизмдерін реттеу
5. Жеке қорғаныс құралдарын қолдану, өрт сөндіру және зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету
6. Электр жабдықтарын монтаждау бойынша жұмыстарды орындау кезінде еңбекті қорғау, өрт және экологиялық қауіпсіздік талаптарын сақтау.

Білімдер:
1. Құрастырылған электр машиналарының, аппараттары мен аспаптарының конструктивтік ерекшеліктері мен жұмыс принциптері;
2. Кез келген қуат пен кернеудегі күрделі электр желілерінің әртүрлі түрлерін, жабдықтарды монтаждау ережелері мен техникалық шарттары;
3. Тізбектердегі рұқсат етілген жүктемелер және қызып кету
4. Электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі еңбекті қорғау ережелері
5. Электр жетектерін орнату бойынша өндірістік нұсқаулық
6. Жеке қорғану құралдарын, өрт сөндіру құралдарын пайдалану және зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету ережелері
7. Электр жабдықтарын монтаждауға арналған нормативтік-техникалық құжаттаманы қарауға арналған кәсіби компьютерлік бағдарламалық қамтамасыз ету
8. Электр жабдықтарын монтаждау бойынша жұмыстарды орындау кезіндегі еңбекті қорғау, өрт және экологиялық қауіпсіздік талаптары.
9. Электр жабдықтарын монтаждау кезінде жұмыс орнында еңбекті ұтымды ұйымдастыруға қойылатын талаптар.
10. Электр жабдықтарын монтаждау кезіндегі жұмыстардың санитарлық нормалары мен ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электромонтажшы-чертежник

4

Инженер-технолог

5

Өндіріс директоры

5

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

32. Кәсіптің карточкасы "Электромеханик":

Топтың коды:

3115-1

Қызмет атауының коды:

3115-1-017

Кәсіптің атауы:

Электромеханик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электромеханик
"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Электромеханикалық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Келесі мамандықтар бойынша практикалық жұмыс өтілі 5 жылдан кем емес: техник-механик (жалпы бейін); электромеханик;

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Құрылғыларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша өндірістік қызметті жүзеге асыруды қамтамасыз ету. Технологиялық процестің белгілі бір бөлігінде олардың іс-әрекетінің нәтижесі үшін жауапкершілікті қабылдай отырып, жұмысшыларды басқару. Электр және электромеханикалық жабдықтарды пайдалану және жөндеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Выполнения работ производственной деятельности по техническому обслуживанию и ремонту устройств
2. Ұйымдастырушылық іс-шаралар

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Выполнения работ производственной деятельности по техническому обслуживанию и ремонту устройств

Дағды 1:
Жабдықтарды жөндеу және техникалық қызмет көрсету

Машықтар:

1. Өлшеу-өлшеу аспаптарының, автоматика және электр автоматика құралдарының, есептеуіш жүйелердің электромеханикалық, электронды және электрлік элементтерінің жекелеген тораптарының, блоктары мен механизмдерінің схемаларын алып тастай отырып, жөндеу, техникалық қызмет көрсету, құрастыру, тексеру, сынау, орнату, реттеу және жеткізу, реттелетін электр жетектері мен технологиялық жабдықтың бөлігі ретінде бағдарламалық басқаруы бар құрылғылар.
2. Жөндеу-тексеру учаскесінің басшылығына атқарылған жұмыстарды бағалау және есеп беру.
3. Әрбір қызметкердің іс-әрекетіне талдау жасаңыз

Білімдер:
1. Жеке тораптардың, блоктардың және механизмдердің құрылысы,
2. Қызмет көрсетілетін жабдықтың мақсаты, пайдалану шарттары және жұмысы туралы негізгі ақпарат,
3. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын қауіпсіз жүргізу әдістері,
4. Кинематикалық берілістер мен техникалық жетектер,
5. Электр және радиотехника

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
қосымша жұмыс функциялары

Машықтар:
1. Жұмыста еңбекті қорғау нұсқаулығы талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
3. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
4. Алғашқы көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
1. Өндірісте еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың талаптары;
2. Жұмысты қауіпсіз орындау ережелері;
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Ұйымдастырушылық іс-шаралар

Дағды 1:
Кәсіпорындағы өндірістік процесті ұйымдастыру

Машықтар:

1. Учаскедегі майлау қондырғыларына дұрыс қызмет көрсетуді ұйымдастырады;
2. Бағынысты персоналды олардың біліктілігіне сәйкес бекітілген электромеханикалық жабдықты жөндеу және пайдалану үшін пайдалануды ұйымдастырады;
3. Зауыттық нұсқауларға және техникалық пайдалану тәртібіне сәйкес келетін режимдерде электромеханикалық жабдықтың жұмысын бақылайды;
4. Кабельдік қондырғылардың, электр механикалық және жылжымалы электр желілерінің қалыпты жұмысын және жұмысын бақылайды;
5. Учаскеде ыстық жұмыстарды жүргізу кезінде тәртіп пен нұсқаулық талаптарының сақталуын қадағалайды;
6. Бағынысты қызметкерлердің уақытылы қайта даярлануын және біліктілігін арттыруды қадағалайды;
7. Бекітілген электромеханикалық жабдық бойынша берілген жұмыс тәртібіне сәйкес ауысым бойынша жөндеу жұмыстарының орындалуын және жабдыққа орталықтандырылған техникалық қызмет көрсетуді бақылайды.

Білімдер:
1. Майлау қондырғыларын ұйымдастыру;
2. Технология негіздері;
3. Еңбек заңнамасы,
4. Экономика, өндірісті, еңбекті және басқаруды ұйымдастыру негіздері;
5. Ішкі еңбек тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Ұйымдастыру-техникалық шаралар

Машықтар:
1. Учаскенің электромеханикалық жабдықтарын тексеру және жөндеу жоспарлары мен кестелерін, учаскенің электр механикалық жабдықтарын қысқы жағдайларда жұмысқа дайындау жоспарларын әзірлеуге және олардың орындалуын қамтамасыз етуге қатысады;
2. Учаскенің техникалық-экономикалық көрсеткіштерін арттыруды қамтамасыз ететін ұйымдастыру-техникалық шараларды әзірлеуге қатысады;
3. Учаскенің электромеханикалық жабдықтарға, қосалқы бөлшектерге және жөндеуге және техникалық қызмет көрсетуге қажетті материалдарға қажеттілігін есептеуге және негіздеуге қатысады;
4. Учаскедегі электромеханикалық жабдықтармен болған жазатайым оқиғаларды тексеруге және олардың алдын алу шараларын әзірлеуге қатысады;
5. Шағым құжаттамасын дайындауға қатысады;
6. Қауіпсіздік және еңбекті қорғау, техникалық пайдалану тәртібіне сәйкес учаскенің электромеханикалық жабдықтарына қатысты техникалық құжаттаманы жүргізеді;
7. Электр механикалық жабдықтың болуын, сақталуын және уақытында есептен шығаруын есепке алуды, сертификаттауды жүргізеді.

Білімдер:
1. Ұйымның өз қызметі бойынша заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері, әдістемелік материалдары, ұйымдық, әкімшілік және нормативтік құжаттары;
2. Жоспарлы профилактикалық қызмет көрсету жүйесі, жоспарлау әдістері, жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және технологиясы;
3. Ақау актісін және басқа да техникалық құжаттаманы жасау тәртібі;
4. Экономика, өндірісті, еңбекті және басқаруды ұйымдастыру негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.1.019-2017. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электр қауіпсіздігі. Қорғау түрлерінің жалпы талаптары мен номенклатурасы;
2) МЕМСТ 12.​2.​007.​3-75. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. 1000 В жоғары кернеулерге арналған электр құрылғылары. Қауіпсіздік талаптары;
3) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электр және басқа да техникалық бұйымдар. Сыртқы климаттық әсерлерге төзімділікке қойылатын жалпы талаптар;
4) МЕМСТ IEC 60950-1-2014. Мемлекетаралық стандарт. Ақпараттық технология жабдықтары Қауіпсіздік талаптары. 1-бөлім. Жалпы талаптар;
5) МЕМСТ 7746-2015. Мемлекетаралық стандарт. Ток трансформаторлары. Жалпы техникалық шарттар.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Электромеханик

6

Өндіріс директоры

6

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

7

Главный механик

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      33. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі.

      Орындаушы: Қастаев Ж.Ә., +7 (705) 877 20 58, zhasulan.kastaev@mps.gov.kz.

      34. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): -

      35. Машина жасау саласындағы кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2023 жылғы 13 желтоқсандағы № 4 хаттама.

      36. Ұлттық кәсіптік біліктілік органы: 2023 жылғы 12 желтоқсандағы қорытынды.

      37. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы: 2024 жылғы 15 қаңтардағы № 00576/05.

      38. Нұсқа нөмірі және Шығарылған жылы: 1, 2024 нұсқасы.

      39. Болжалды қайта қарау күні: 2027 жыл.

  Қазақстан Республикасы
Өнеркәсіп және құрылыс
министрінің
2024 жылғы 1 наурыздағы
№ 84 бұйрығына
2-қосымша

Кәсіптік стандарт: "Металдарды кесу"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу аясы: "Металдарды кесу" кәсіби стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес әзірленді, білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда персоналды оқытуға, білім беру ұйымдары қызметкерлері мен түлектерінің кәсіптік біліктілігін тануға және ұйымдарда және кәсіпорындарда персоналды басқару саласындағы кең ауқымды міндеттердің шешімдеріне қойылатын талаптарды белгілейді. машина жасау саласындағы қызмет.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      2) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      3) информалды білім – білім беру ұйымдарынан және білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдардан тыс күнделікті қызмет барысында алынатын және оқыту нәтижелерін растаушы құжат берілмей жүргізілетін білім беру түрі;

      4) кәсіп – жеке адам жүзеге асыратын және орындалуы үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін қызмет түрі;

      5) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      6) кәсіптік стандарт – формалды және (немесе) формалды емес, және (немесе) информалды білім беру ескеріле отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      7) құзырет – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіптік міндетті орындауға мүмкіндік беретін дағдыны қолдану қабілеті;

      8) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      9) формалды емес білім беру – оқыту орны, мерзімдері мен нысаны ескерілмей, білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдар жоспарлаған, ұйымдастырған және жүзеге асыратын және оқыту нәтижелерін растаушы құжат беріле отырып жүргізілетін білім беру түрі.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      БА – Біліктілік анықтамалығы;

      БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын;

      ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

      ЭҚТЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Металдарды кесу.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: C25620.

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын жасау;

      25.6 Металдарды өңдеу және металдарға қаптамалар түсіру; машина жасаудың негізгі технологиялық процестері;

      25.62 Машина жасаудың негізгі технологиялық процестері;

      25.62.0 Машина жасаудың негізгі технологиялық процестері.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: кәсіби стандартта машина жасау саласына жататын негізгі кәсіптердің сипаттамасы, сондай-ақ жұмыстардың сипаттамасы (әртүрлі мөлшердегі, конфигурациялар мен формалардағы берілген дайындамалар үшін металды кесу процесінің технологиясы) және машина жасау саласындағы және онымен байланысты салалардағы қызметті жүзеге асыратын қызметкерлердің еңбек функциялары келтірілген.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Газбен кесуші - 2 СБШ-нің деңгейі;

      2) Суық металды кесуші - 2 СБШ-нің деңгейі;

      3) Металды қайшымен және сығымдағышпен кесуші - 2 СБШ-нің деңгейі;

      4) Құбырлар мен дайындамаларды кесуші - 2 СБШ-нің деңгейі;

      5) Арамен, қол арамен және станокпен кесуші - 2 СБШ-нің деңгейі;

      6) Газбен кесуші - 3 СБШ-нің деңгейі;

      7) Суық металды кесуші - 3 СБШ-нің деңгейі;

      8) Металды қайшымен және сығымдағышпен кесуші - 3 СБШ-нің деңгейі;

      9) Құбырлар мен дайындамаларды кесуші - 3 СБШ-нің деңгейі;

      10) Арамен, қол арамен және станокпен кесуші - 3 СБШ-нің деңгейі;

      11) Газбен кесуші - 4 СБШ-нің деңгейі;

      12) Суық металды кесуші - 4 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Газбен кесуші":

Топтың коды:

7212-2

Қызмет атауының коды:

7212-2-001

Кәсіптің атауы:

Газбен кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Газбен кесуші, 1-5 pазpяд.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тәжірибесі жоқ бірінші разряд үшін, сондай-ақ мамандықтар бойынша кемінде 6 ай жұмыс істейтін 2 разряд үшін: газ кескіш; газ дәнекерлеуші; газ кескіш Оператор; проекциялық аппаратура мен газ Кескіш машиналардың операторы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқыту курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Газбен пісіруші
Электр газбен пісіруші

Қызметтің негізгі мақсаты:

Металдарды Автоматты және Роботты термиялық кесуді орындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Газ жалынын кесу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес кесу операцияларын орындау
3. Орындалған кесу жұмыстарының сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Газ жалынын кесу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Металды газ жалынды кесуге дайындау


Машықтар:
1-2 разряд
1. Жабдықтың жұмыс қабілеттілігі мен жарамдылығын тексеру
2. Газ кесу бекетінің жабдықталуын тексеру
3. Металды кесуге дайындау
4. Газ кесетін жабдықты орнату
5. Металды алдын ала, ілеспе (қабат аралық) жылытуды орындау
6. Қарапайым габаритті емес сынықтарды белгілеу, массасы мен профильдері бойынша іріктеу, берілген өлшемдер бойынша кесу және қатарға салу
7. Геометриялық өлшемдердің кесу жөніндегі конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттама талаптарына сәйкестігін өлшеу құралын қолдана отырып бақылау
8. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
9. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану;
10. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану

Білімдер:
1-2 разряд
1. Кесуге арналған Конструкция элементтерін (бұйымдарды, тораптарды, бөлшектерді) құрастыруға арналған құрастыру құрылғылары
2. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
3. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері;
4. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
5. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері.
6. Конструкция элементтерін (бұйымдарды, тораптарды, бөлшектерді) кесуге дайындау үшін қол және механикаландырылған құралды пайдалану, кесуден кейін беттік ақауларды тазалау және жою әдістері
7. Құрастырылған конструкция элементтерін (бұйымдарды, тораптарды, бөлшектерді) геометриялық өлшемдердің кесу жөніндегі конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттама талаптарына сәйкестігін бақылау үшін өлшеу құралдарын пайдалану әдістері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес кесу операцияларын орындау

Дағды 1:
Қарапайым бөлшектерді оттегімен кесу


Машықтар:
1-2 разряд
1. Қолмен оттегімен кесу және бензинмен кесу және керосинмен кесу машиналары жеңіл болат сынықтары мен ауыр болат сынықтары.
2. Құймаларды кесуге дайындау, күйіктен, пайдадан және шыршалардан тазарту және оларды кесуге төсеу.
3. Газ генератор қондырғысын зарядтау және разрядтау
4. Тасымалданатын және стационарлық газ кесу және плазмалық-доғалы машиналарда қолмен таңбалау бойынша көміртекті болаттан жасалған қарапайым бөлшектерді металдың тік және төменгі күйінде оттегі және ауа-плазмалық түзу сызықты және бұйра кесу.
5. Қалыңдығы 300 мм-ге дейінгі құймалардағы пайда мен шыршаларды бір коннектормен және ашық өзек белгілерімен кесу.
6. Белгілеу, Қарапайым габаритті емес сынықтардың массасы мен профильдері бойынша таңдау, берілген өлшемдер бойынша кесу және қатарға салу.
7. Жауапты емес конструкциялардың қарапайым бөлшектерін газбен кесуді орындау

Білімдер:
1-2 разряд
1. Кесудің негізгі әдістері
2. Қолданылатын оттықтардың, кескіштердің, редукторлардың, баллондардың құрылғысы, газ баллондарының бояу түстері және олармен жұмыс істеу ережесі
3. Металды кесу кезінде қолданылатын газдар мен сұйықтықтардың негізгі қасиеттері және олармен жұмыс істеу ережелері
4. Қызмет көрсетілетін жабдықтар мен кесу құралдарының құрылғысы.
5. Баллондардағы газдың рұқсат етілген қалдық қысымы.
6. Газ жалыны мен плазмалық доғаның құрылымы мен қасиеттері
7. Кесу әдістері, Газ кесуге қойылатын талаптар.
8. Арнайы құрылғылардың мақсаты мен қолдану шарттары, Мемлекеттік стандарттар бойынша сынықтардың өлшемдері, газ шығынының нормалары, газ кесу туралы деформацияның алдын алу шаралары.
9. Электр қауіпсіздігіне рұқсат берудің екінші тобы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Орындалған кесу жұмыстарының сапасын бақылау

Дағды 1:
Орындалған кесу жұмыстарының сапасын бақылау


Машықтар:
1-2 разряд
1. Нормативке сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау
құжаттамамен
2. Некенің себептерін анықтау, кесу кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу
3. Өлшеу құралдарын қолдану
4. Кесу нәтижесі бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
1-2 разряд
1. Өндіріс технологиясынан ауытқу кезінде пайда болатын өнімнің әртүрлі ақауларын анықтау әдістері
2. Термиялық кесу нәтижесінде пайда болатын беттік ақаулардың түрлері.
3. Ақаулардың алдын алу шаралары.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері
8. Роботты кесу жүйелері
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
10. Термиялық кесуді орындау үшін қажетті көлемдегі Метрология

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, шыдамдылық, тәртіптілік, дәлдік, төзімділік пен еңбексүйгіштік, зейінді шоғырландыру және бақылау, жобалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Газбен кесуші

4

Газбен кесуші

4

Жұмысшылардың үстінен қарайтын супервайзерлер (бригадирлер)

10. Кәсіптің карточкасы "Суық металды кесуші":

Топтың коды:

7221-9

Қызмет атауының коды:

7221-9-011

Кәсіптің атауы:

Суық металды кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Суық металды кесуші, 1-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (7 -шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 10 желтоқсандағы № 494 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21775 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі жоқ

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқыту курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Металды қайшымен және сығымдағышпен кесуші
Құбырлар мен дайындамаларды кесуші
Арамен, қол арамен және станокпен кесуші
Токарь
Фрезерші-токарь

Қызметтің негізгі мақсаты:

Металды суық күйде кесуге арналған жабдықта берілген геометриялық өлшемдегі сұрыптық және табақты илемдеуден дайындамаларды алу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Металл прокатын суық күйде кесу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес суық күйдегі металл прокатын кесу бойынша операцияларды орындау
3. Суық металды кесу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Металл прокатын суық күйде кесу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Металл прокатын суық күйде кесу бойынша дайындық жұмыстарын орындау


Машықтар:
1-2 разряд
1. Кесуге түсетін металл прокатының сапасын техникалық талаптарға және ілеспе құжаттарға сәйкестігін тексеру.
2. Металл прокатын кесу агрегаттарында суық күйде жұмыс істеген кезде өлшеу құралын пайдалану
3. Металл прокатын кесу агрегаттарында суық күйде дайындық жұмыстары кезінде арнайы механизмдерді, құрылғыларды және құралдарды пайдалану
4. Жеке қорғану, өрт сөндіру құралдарын қолдану және металл прокатын суық күйде кесу учаскесінде авариялық құралдарды пайдалану
5. Көтергіш құрылыстарды қолдана отырып, тиеу-түсіру жұмыстарын орындау
6. Суық металл кескіштің жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасын пайдаланыңыз

Білімдер:
1-2 разряд
1. Суық күйдегі металл прокатын кесу жабдығында дайындық жұмыстарын жүргізу және құрамы бойынша технологиялық нұсқаулықтардың талаптары
2. Металл прокатын суық күйінде кесу агрегаттарының құрылғысы, жұмыс принциптері, жабдықтарын баптау және техникалық пайдалану қағидалары
3. Кесу агрегаттарына түсетін металл прокатының сапасына қойылатын талаптар
4. Болат маркаларының таңбалануы, маркалары мен топтары, суық күйінде кесуге түсетін металл прокатының геометриялық параметрлері
5. Дайын өнімге арналған стандарттар, техникалық шарттар
6. Көтергіш құрылыстарды пайдалану қағидалары
7. Металл прокатын суық күйде кесу учаскесінде авариялардың салдарын оқшаулау және жою қағидалары мен тәсілдері
8. Суық күйдегі металл илемді кесу учаскесінде еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, экологиялық және өрт қауіпсіздігі талаптары
9. Суық металл кескіштің жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес суық күйдегі металл прокатын кесу бойынша операцияларды орындау

Дағды 1:
Станоктарда, әртүрлі үлгідегі араларда, гильотинді қайшыларда және престерде табақты және сұрыптық прокатты суық күйінде кесу бойынша технологиялық процесті жүзеге асыру


Машықтар:
1-2 разряд
1. Жеке жұқа парақтарды немесе қаңылтыр форматтарын, қайшымен немесе станоктармен тоқылған жолақтарды кесу
2. Қайшыларда, престерде және араларда ұсақ сортты прокатты кесуге, металды кесу агрегаттарына беруге және оны кескеннен кейін жинауға қатысу
3. Кесуді байлау және жинау
4. Жұмыс орнын тазалау

Білімдер:
1-2 разряд
1. Қызмет көрсетілетін қайшылардың, аралардың немесе станоктардың жұмыс принципі
2. Қара және түсті металдар сынықтары мен қалдықтарының түрлері мен габариттік өлшемдері
3. Металл прокатын суық күйде кесу учаскесінде авариялардың салдарын оқшаулау және жою қағидалары мен тәсілдері
4. Суық күйдегі металл илемді кесу учаскесінде еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, экологиялық және өрт қауіпсіздігі талаптары
5. Суық металл кескіштің жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Суық металды кесу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Дағды 1:
Суық металл кесу сапасын қамтамасыз ету


Машықтар:
1-2 разряд
1. Нормативтік талаптарға сәйкес суық металды кесу сапасын бағалау
құжаттамамен
2. Некенің себептерін анықтау, кесу жұмыстары кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу
3. Өлшеу құралын пайдалану
4. Кесу нәтижелері бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
1-2 разряд
1. Өндірісте пайда болатын әртүрлі ақауларды анықтау әдістері
өндіріс технологиясынан ауытқу
2. Суық металды кесу нәтижесінде пайда болатын беттік ақаулардың түрлері.
3. Ескерту шаралары
ақаулар.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері
8. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Ұқыптылық, дербестік және жауапкершілік, шыдамдылық, тәртіптілік, дәлдік, төзімділік пен еңбексүйгіштік, зейінді шоғырландыру және бақылау, жобалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

ұсталар, штамптаушылар, престеушілер

4

ұсталар, штамптаушылар, престеушілер

4

Металл өңдеу жөніндегі жұмысшылардың үстінен қарайтын супервайзерлер (бригадирлер)

11. Кәсіптің карточкасы "Металды қайшымен және сығымдағышпен кесуші":

Топтың коды:

7221-9

Қызмет атауының коды:

7221-9-010

Кәсіптің атауы:

Металды қайшымен және сығымдағышпен кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Металды қайшымен және сығымдағышпен кесуші, 1-4 разряд.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі жоқ

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқыту курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Жартылай автомат токарі
Фрезерші-токарь
Токарь
Арамен, қол арамен және станокпен кесуші

Қызметтің негізгі мақсаты:

Металды қайшылармен және престермен кесуге арналған жабдықта берілген геометриялық өлшемдегі металдан жасалған дайындамаларды алу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Қайшылар мен престерде кесу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес қайшыларда және престерде металл прокатын кесу жөніндегі операцияларды орындау
3. Қайшылар мен престерде орындалған кесу сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Қайшылар мен престерде кесу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Қайшылар мен престерде кесу бойынша дайындық жұмыстарын орындау


Машықтар:
1-2 разряд
1. Кесуге түсетін металл прокатының сапасын техникалық талаптарға және ілеспе құжаттарға сәйкестігін тексеру.
2. Металл прокатын кесу агрегаттарында қайшыларда және престерде жұмыс істеу кезінде өлшеу құралын пайдалану
3. Металл прокатын кесу агрегаттарында дайындық жұмыстары кезінде қайшыларда және престерде арнайы механизмдерді, айлабұйымдар мен құралдарды пайдалану
4. Жеке қорғану, өрт сөндіру құралдарын қолдану және металл прокатын кесу учаскесінде қайшылар мен престерде авариялық құралдарды пайдалану
5. Көтергіш құрылыстарды қолдана отырып, тиеу-түсіру жұмыстарын орындау
6. Кескіштің жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасын қайшылар мен престерде қолданыңыз

Білімдер:
1-2 разряд
1. Металл прокатын қайшылармен және престермен кесу жабдығында дайындық жұмыстарын жүргізу және құрамы бойынша технологиялық нұсқаулықтардың талаптары
2. Металл прокатын кесу агрегаттарының жабдықтарын қайшыларда және престерде орнату, жұмыс принциптері, баптау және техникалық пайдалану қағидалары
3. Кесу агрегаттарына түсетін металл прокатының сапасына қойылатын талаптар
4. Болат маркаларының таңбалануы, маркалары мен топтары, қайшылар мен престерде кесуге түсетін металл прокатының геометриялық параметрлері
5. Дайын өнімге арналған стандарттар, техникалық шарттар
6. Көтергіш құрылыстарды пайдалану қағидалары
7. Металл прокатын кесу учаскесінде қайшылар мен престерде авариялардың салдарын оқшаулау және жою қағидалары мен тәсілдері
8. Қайшылар мен престерде кесу учаскесінде еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, экологиялық және өрт қауіпсіздігі талаптары
9. Қайшылар мен престердегі кескіштің жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес қайшыларда және престерде металл прокатын кесу жөніндегі операцияларды орындау

Дағды 1:
Қайшылар мен престерде кесу бойынша технологиялық процесті жүзеге асыру


Машықтар:
1-2 разряд
1. Орнатылған престерде, пресс-қайшыларда, гильотинді қайшыларда берілген өлшемдер мен рұқсаттарды сақтай отырып, тіреу, шаблон және таңбалау бойынша қалыңдығы 3 мм дейінгі қарапайым дайындамалар мен қаңылтыр металдан жасалған бөлшектердің түзу сызықты кесіндісі.
2. Біліктілігі анағұрлым жоғары кескіштің басшылығымен қалыңдығы 3 мм-ден асатын қаңылтыр металдан және әртүрлі қималардың әртүрлі маркалы сұрыптық металдан жасалған түзу сызықты контур бөлшектерінің кесіндісі.
3. Металл кесіндісі қолмен қайшымен. Әртүрлі металл емес материалдардан (мата, картон, гетинакс және басқалар) дайындамалар мен бөлшектердің түзу сызықты сегменті.
4. Металды қайшыға қолмен немесе роликпен беру.
5. Металды кесуден кейін жинау, оны көрсетілген орындарға тасымалдау және сорттары мен маркалары бойынша төсеу.
6. Престер мен қайшыларды майлау.
7. Көтеру-тасымалдау механизмдерін басқару

Білімдер:
1-2 разряд
1. Престер мен қайшылардың жұмыс принципі,
2. Металды қайшымен кесу әдістері,
3. Пышақтар мен аялдамаларды орнату және бекіту ережелері,
4. Бақылау-өлшеу құралдары мен ең көп таралған құрылғылардың мақсаты мен қолдану шарттары,
5. Біліктілігі анағұрлым жоғары кескішпен жұмыс істеу кезіндегі шартты дабыл беру, Жүк көтергіш және жүк көтергіш механизмдердің жұмыс принципі,
6. Жүктерді ілмектеу, көтеру және жылжыту негіздері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Қайшылар мен престерде орындалған кесу сапасын бақылау

Дағды 1:
Қайшылар мен престерде орындалған кесу сапасын қамтамасыз ету


Машықтар:
1-2 разряд
1. Нормативке сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау
құжаттамамен
2. Некенің себептерін анықтау, кесу кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу
3. Өлшеу құралдарын қолдану
4. Кесу нәтижесі бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
1-2 разряд
1. Өндірісте пайда болатын әртүрлі ақауларды анықтау әдістері
өндіріс технологиясынан ауытқу
2. Қайшылар мен престерде кесу нәтижесінде пайда болатын беттердегі ақаулардың түрлері
3. Ескерту шаралары
ақаулар.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері
8. Роботты кесу жүйелері
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, шыдамдылық, тәртіптілік, дәлдік, төзімділік пен еңбексүйгіштік, зейінді шоғырландыру және бақылау, жобалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


ұсталар, штамптаушылар, престеушілер


ұсталар, штамптаушылар, престеушілер

4

Металл өңдеу жөніндегі жұмысшыларға супервайзерлер (бригадирлер)

12. Кәсіптің карточкасы "Құбырлар мен дайындамаларды кесуші":

Топтың коды:

7214-1

Қызмет атауының коды:

7214-1-022

Кәсіптің атауы:

Құбырлар мен дайындамаларды кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Құбырлар мен дайындамаларды кесуші, 1-4 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (7 -шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 10 желтоқсандағы № 494 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21775 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесі жоқ

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқыту курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Жартылай автомат токарі
Фрезерші-токарь
Токарь

Қызметтің негізгі мақсаты:

Ғимараттар мен басқа да құрылыстарды салу кезінде оларды одан әрі пайдалану мақсатында бұйымдарды одан әрі бұрғылау және фасондау үшін қажетті ұзындықтағы құбырлар мен дайындамаларды және берілген сипаттамаларды белгілеу және кесу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Құбырлар мен дайындамаларды кесу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес құбырлар мен дайындамаларды кесу бойынша операцияларды орындау
3. Құбырлар мен дайындамаларды кесу сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Құбырлар мен дайындамаларды кесу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Құбырлар мен дайындамаларды кесу бойынша дайындық жұмыстарын орындау


Машықтар:
1-2 разряд
1. Кесуге түсетін металл прокатының сапасын техникалық талаптарға және ілеспе құжаттарға сәйкестігін тексеру.
2. Құбырлар мен дайындамаларды кесу агрегаттарында жұмыс істеу кезінде өлшеу құралын пайдалану
3. Құбырлар мен дайындамаларды кесу агрегаттарында дайындық жұмыстары кезінде арнайы механизмдерді, құрылғыларды және құралдарды пайдалану
4. Жеке қорғану, өрт сөндіру құралдарын қолдану және құбырлар мен дайындамаларды кесу учаскесінде авариялық құралдарды пайдалану
5. Көтергіш құрылыстарды қолдана отырып, тиеу-түсіру жұмыстарын орындау
6. Құбырлар мен дайындамаларды кескіштің жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасын пайдалану

Білімдер:
1-2 разряд
1. Құбырлар мен дайындамаларды кесу жабдығында дайындық жұмыстарын жүргізу және құрамы бойынша технологиялық нұсқаулықтардың талаптары
2. Құбырлар мен дайындамалар агрегаттарының құрылғысы, жұмыс принциптері, жабдықтарын баптау және техникалық пайдалану қағидалары
3. Кесу агрегаттарына түсетін металл прокатының сапасына қойылатын талаптар
4. Құбырлар мен дайындамаларды кесуге түсетін металл прокатының таңбалануы, маркалары және маркалар тобы, геометриялық параметрлері
5. Дайын өнімге арналған стандарттар, техникалық шарттар
6. Көтергіш құрылыстарды пайдалану қағидалары
7. Құбырлар мен дайындамаларды кесу учаскесіндегі авариялардың салдарын оқшаулау және жою қағидалары мен тәсілдері
8. Құбырлар мен дайындамаларды кесу учаскесінде еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, экологиялық және өрт қауіпсіздігі талаптары
9. Құбырлар мен дайындамаларды кескіштің жұмыс орнын бағдарламалық қамтамасыз ету

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес құбырлар мен дайындамаларды кесу бойынша операцияларды орындау

Дағды 1:
Құбырлар мен дайындамалардың технологиялық процесін жүзеге асыру


Машықтар:
1-2 разряд
1. Бұрандалы жалғағыш бөлшектерді орау: муфталар, сақиналар, диаметрі 76,2 мм дейінгі емізіктер құбырларға қолмен
2. Әртүрлі конструкциялы жабдықта құбырлар мен дайындамаларды кесуге қатысу
3. Кесу алдында металды сұрыптау, дайындамаларды, құбырларды орау және жинау

Білімдер:
1-2 разряд
1. Қолданылатын құрылғылардың мақсаты мен қолдану тәсілдері;
2. Қызмет көрсетілетін станоктардың жұмыс принципі және техникалық пайдалану қағидалары;
3. Металды таңбалау;
4. Болат, құбырлар мен муфталардың сорттары мен маркалары;
5. Өңделетін құбырларға төзімділік;
6. Слесарлық істің негіздері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Құбырлар мен дайындамаларды кесу сапасын бақылау

Дағды 1:
Құбырлар мен дайындамаларды кесу сапасын қамтамасыз ету


Машықтар:
1-2 разряд
1. Нормативке сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау
құжаттамамен
2. Некенің себептерін анықтау, кесу кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу
3. Өлшеу құралдарын қолдану
4. Кесу нәтижесі бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
1-2 разряд
1. Өндірісте пайда болатын әртүрлі ақауларды анықтау әдістері
өндіріс технологиясынан ауытқу
2. Құбырлар мен дайындамаларды кесу нәтижесінде пайда болатын беттердегі ақаулардың түрлері
3. Ескерту шаралары
ақаулар.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері
8. Роботты кесу жүйелері
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, шыдамдылық, тәртіптілік, төзімділік пен еңбексүйгіштік, зейінді шоғырландыру және бақылау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Металл конструкцияларын жасаушылар

4

Металл конструкцияларын жасаушылар

4

Металл кесу бақылаушы

5

Металл өңдеу жөніндегі жұмысшыларға супервайзерлер (бригадирлер)

13. Кәсіптің карточкасы "Арамен, қол арамен және станокпен кесуші":

Топтың коды:

7214-1

Қызмет атауының коды:

7214-1-021

Кәсіптің атауы:

Арамен, қол арамен және станокпен кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Арамен, қол арамен және станокпен кесуші, 2-3 разряд.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 6 ай жұмыс: аралармен, аралармен және станоктармен кескіш; арнайы металл өңдеу станоктарының станоктары; өңдеуші, конструкциялық металл; құбырлар мен дайындамаларды кескіш; арнайы станоктардағы жіп кескіш

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқыту курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Фрезерші-токарь
Токарь
Жартылай автомат токарі

Қызметтің негізгі мақсаты:

Ғимараттар мен басқа да құрылыстарды салу кезінде пайдалану мақсатында металл дайындамаларды одан әрі бұрғылау және фасондау үшін станоктарда, сондай-ақ металл конструкцияларының аралары мен араларында таңбалау және кесу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Құбырлар мен дайындамаларды кесу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес араларда, аралар мен станоктарда кесу операцияларын орындау
3. Контроль качества выполненной резки на пилах, ножовках и станках

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Құбырлар мен дайындамаларды кесу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Құбырлар мен дайындамаларды кесу бойынша дайындық жұмыстарын орындау


Машықтар:
2 разряд
1. Кесуге түсетін металл прокатының сапасын техникалық талаптарға және ілеспе құжаттарға сәйкестігін тексеру.
2. Аралар, аралар мен станоктарда кесу агрегаттарында жұмыс істеу кезінде өлшеу құралын пайдалану
3. Араларда, аралар мен станоктарда кесу агрегаттарында дайындық жұмыстары кезінде арнайы механизмдерді, құрылғыларды және құралдарды пайдалану
4. Жеке қорғану, өрт сөндіру құралдарын қолдану және аралар, аралар мен станоктарда кесу учаскесінде авариялық құралдарды пайдалану
5. Көтергіш құрылыстарды қолдана отырып, тиеу-түсіру жұмыстарын орындау
6. Аралар, темір аралар мен станоктарда оюшының жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасын пайдалану

Білімдер:
2 разряд
1. Араларда, аралар мен станоктарда кесу жабдығында дайындық жұмыстарын жүргізу және құрамы бойынша технологиялық нұсқаулықтардың талаптары
2. Араларда, аралар мен станоктарда кесу жабдығының құрылысы, жұмыс принциптері, баптау және техникалық пайдалану ережесі
3. Кесу агрегаттарына түсетін металл прокатының сапасына қойылатын талаптар
4. Болат маркаларының таңбалануы, маркалары мен топтары, аралар, аралар мен станоктарда кесуге түсетін металл прокатының геометриялық параметрлері
5. Дайын өнімге арналған стандарттар, техникалық шарттар
6. Көтергіш құрылыстарды пайдалану қағидалары
7. Араларда, аралар мен станоктарда кесу учаскесінде авариялардың салдарын оқшаулау және жою қағидалары мен тәсілдері
8. Аралар, аралар мен станоктарда кесу учаскесінде еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, экологиялық және өрт қауіпсіздігі талаптары
9. Аралар, темір аралар мен станоктардағы кескіштің жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес араларда, аралар мен станоктарда кесу операцияларын орындау

Дағды 1:
Араларда, аралар мен станоктарда кесудің технологиялық процесін жүзеге асыру


Машықтар:
2 разряд
1. Қалыңдығы немесе диаметрі 100-ден 200 мм-ге дейінгі әртүрлі профильді және қималы сұрыптық металдан жасалған бөлшектердің дайындамаларының және жоғары легирленген, коррозияға төзімді, ыстыққа төзімді, тез кесетін болаттар мен аустениттік сыныпты болаттардан, түсті, отқа төзімді металдардан жасалған дайындамалардың реттелген кесу, токарлық-револьверлік және көлденең-Фрезерлік станоктарда, темір аралар мен араларда кесу және кесу және қалыңдығы немесе диаметрі 50-ден 100 мм-ге дейінгі қорытпалар, пакет немесе дана, сондай-ақ тастар мен құбырлар.
2. Құрамында графиті бар электродтық дайындамалар мен бұйымдарды белгілеу және кесу.
3. Пайда, соғу және құю сегменті бөліктің осіне перпендикуляр, бұрышпен және параллель.
4. Капсула бұйымдарына арналған дайындамаларды кесу және кесу.
5. Машинада қарындаш емізіктерді кесу және жасау.
6. Әртүрлі металл емес материалды - талшықты, гетинаксты, текстолитті, асбест-цемент тақталарын, оқшаулағыш таспаны, целлулоидты, пластмассаны, шыны плиткаларды және т. б. дайын таңбалау бойынша қисық сызықты кесу.
7. Бейінді металдан жасалған күрделілігі орташа дайындамалардағы бөлшектерді түзу сызықты белгілеу.
8. Станоктағы құбырлардың, прокат бұрыштарының абразивті дөңгелегі аялдама және белгілеу бойынша кесіндісі

Білімдер:
2 разряд
1. Бір типті қызмет көрсететін станоктардың құрылғысы.
2. Қызмет көрсетілетін станоктардың маңызды бөліктерінің атауы мен мақсаты.
3. Өңделетін материалдардың атауы және таңбалануы.
4. Әмбебап және арнайы құрылғылардың мақсаты мен қолдану шарттары.
5. Араларды орнату және қайрау ережелері.
6. Бақылау-өлшеу құралдарының мақсаты мен қолдану шарттары.
7. Легирленген және жоғары легирленген болаттарды кесу режимі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Контроль качества выполненной резки на пилах, ножовках и станках

Дағды 1:
Аралар, темір аралар мен станоктарда орындалған кесудің сапасын қамтамасыз ету


Машықтар:
2 разряд
1. Нормативтік құжаттамаға сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау.
2. Некенің себептерін анықтау.
3. Өлшеу құралдарын қолдану.
4. Кесу нәтижесі бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
2 разряд
1. Өндірісте пайда болатын әртүрлі ақауларды анықтау әдістері
2. өндіріс технологиясынан ауытқу
3. Араларда, аралар мен станоктарда кесу нәтижесінде пайда болатын беттердегі ақаулардың түрлері
4. Ақауларды жою жолдары.
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз.
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері.
8. Роботты кесу жүйелері.
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, шыдамдылық, тәртіптілік, дәлдік, төзімділік пен еңбексүйгіштік, зейінді шоғырландыру және бақылау, жобалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Металл конструкцияларын жасаушылар

4

Металл конструкцияларын жасаушылар

4

Металл кесу бақылаушы

4

Жұмыс істейтін металл өңдеудегі супервайзерлер (бригадирлер)

4

Өнеркәсіптік жабдықты жинаушылар

4

Басқа өнімді сынаушылар

14. Кәсіптің карточкасы "Газбен кесуші":

Топтың коды:

7212-2

Қызмет атауының коды:

7212-2-001

Кәсіптің атауы:

Газбен кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Газбен кесуші, 1-5 разряд.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Дәнекерлеу ісі (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандықтар бойынша кемінде 1 жыл жұмыс істеу: газ кескіш; газ дәнекерлеуші; газ кескіш Оператор; проекциялық аппаратура және газ Кескіш машиналардың операторы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Газбен пісіруші
Электр газбен пісіруші

Қызметтің негізгі мақсаты:

Металдарды Автоматты және Роботты термиялық кесуді орындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процеске сәйкес кесу операцияларын орындау
2. Орындалған кесу жұмыстарының сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процеске сәйкес кесу операцияларын орындау

Дағды 1:
Қарапайым және орташа күрделі бөлшектерді оттегімен кесу


Машықтар:
3-4 разряд
1. Дәнекерлеудің барлық кеңістіктік позицияларында кесуге арналған фотоэлементті және бағдарламалық басқарылатын фотоэлементті және плазмалық доғалы машиналарда қолмен таңбалау бойынша көміртекті және легирленген болаттардан, түсті металдардан және қорытпалардан жасалған қарапайым, күрделілігі орташа және күрделі металдарды оттекті және ауа-плазмалық түзу сызықты және фигуралы кесу.
2. Қалыңдығы 300 мм-ден асатын, бірнеше коннекторлары және ашық өзек белгілері бар құймалардағы пайда мен шыршаларды кесу.
3. Ескірген крандарды, фермаларды, арқалықтарды, машиналарды және басқа да күрделі сынықтарды бензин кесетін аппараттармен түсті металдардың қалдықтарын бөле отырып және жөндеуден кейін пайдаланылуы мүмкін машиналардың тораптары мен бөліктерін сақтай отырып немесе қиып ала отырып, мемлекеттік стандарт бойынша Берілген өлшемдерге қолмен белгілеу, оттегімен кесу және кесу
4. Әр түрлі болаттарды, Түсті металдарды және жиектерді кесетін қорытпаларды қолмен кесу және керосин кесетін аппараттармен кесу.
5. Жоғары хромды және хром-никельді болаттар мен шойыннан жасалған бөлшектерді оттегі-флюсті кесу.
6. Кеме объектілерін суда газбен кесу

Білімдер:
3-4 разряд
1.Фотоэлектрлік және бағдарламалық басқарумен және масштабты-қашықтықтан құрылғымен қызмет көрсетілетін стационарлық және тасымалданатын оттегі және плазмалық-доғалық машиналардың құрылғысы.
2. Әртүрлі жүйелердің қол кескіштері мен генераторларының құрылғысы.
3.Арнайы құрылғылардың құрылысы, кесуге жататын металдар мен қорытпалардың қасиеттері.
4.Машиналық бұйра кесу кезінде копирлерге қойылатын талаптар және олармен жұмыс істеу ережелері.
5.Газбен кесу және тегістеу кезіндегі дәлдікке төзімділік, металдың қалыңдығы, ауыз қуысының нөмірі мен оттегі қысымы арасындағы ең тиімді қатынас.
6.Оттегі және газ-электр кесу кезінде газды кесу және тұтыну режимі.
7.Легирленген болаттарды оттегі және плазмалық-доғалық кесу процесі.
8.Қыздырылған легирленген болаттарды кесу ережелері.
9. Электр қауіпсіздігіне рұқсат берудің екінші тобы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Орындалған кесу жұмыстарының сапасын бақылау

Дағды 1:
Орындалған кесу сапасын қамтамасыз ету


Машықтар:
3-4 разряд
1. Нормативке сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау
құжаттамамен
2. Некенің себептерін анықтау, кесу кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу
3. Өлшеу құралдарын қолдану
4. Кесу нәтижесі бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
3-4 разряд
1. Өндіріс технологиясынан ауытқу кезінде пайда болатын өнімнің әртүрлі ақауларын анықтау әдістері
2. Термиялық кесу нәтижесінде пайда болатын беттік ақаулардың түрлері.
3. Ақаулардың алдын алу шаралары.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері
8. Роботты кесу жүйелері
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
10. Термиялық кесуді орындау үшін қажетті көлемдегі Метрология

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, шыдамдылық, тәртіптілік, дәлдік, төзімділік пен еңбексүйгіштік, зейінді шоғырландыру және бақылау, жобалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Газбен кесуші

4

Жұмысшыларға супервайзерлер (бригадирлер)

15. Кәсіптің карточкасы "Суық металды кесуші":

Топтың коды:

7221-9

Қызмет атауының коды:

7221-9-011

Кәсіптің атауы:

Суық металды кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Суық металды кесуші, 1-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (7 -шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 10 желтоқсандағы № 494 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21775 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 1 жыл жұмыс істеу: суық металды оюшы; аралардағы, аралар мен станоктардағы оюшы; ұста( жалпы бейін); балғалар мен престердегі ұста

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Металды қайшымен және сығымдағышпен кесуші
Құбырлар мен дайындамаларды кесуші
Арамен, қол арамен және станокпен кесуші
Токарь
Фрезерші-токарь

Қызметтің негізгі мақсаты:

Получение заготовок из сортового и листового проката заданных геометрических размеров на оборудовании для резки металла в холодном состоянии

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процеске сәйкес суық күйдегі металл прокатын кесу бойынша операцияларды орындау
2. Суық металды кесу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процеске сәйкес суық күйдегі металл прокатын кесу бойынша операцияларды орындау

Дағды 1:
Станоктарда, әртүрлі үлгідегі араларда, гильотинді қайшыларда және престерде табақты және сұрыптық прокатты суық күйінде кесу бойынша технологиялық процесті жүзеге асыру


Машықтар:
3-4 разряд
1. Престер мен қайшылардағы шанышқыларға арналған ұсақ сортты прокат пен прокат дайындамасын кесу;
2. Престерде, аралар мен қайшыларда әртүрлі маркалы, көлденең қималары мен профильдері бар орташа сұрыпты, ірі сұрыпты және табақты металды кесу; гильотинді қайшыларда салмағы 15 кг дейінгі табақтар мен пакеттердің шеттерін кесу және оларды өлшеуіш ұзындықтарға кесу;
3. Престерде, аралар мен қайшыларда орта сұрыпты, ірі сұрыпты және әртүрлі маркалы қаңылтыр металды, Қималар мен профильдерді жоғары білікті кескіштің басшылығымен кесу; гильотинді қайшыларда салмағы 15 кг дейінгі табақтар мен пакеттердің шеттерін кесу және оларды өлшеуіш ұзындықтарға кесу; гильотинді қайшыларда салмағы 15 кг дейінгі қалың табақты болаттан зертханалық сынақтар үшін сынамаларды кесу лентаның қозғалыс жылдамдығы 3 м/с дейін болған кезде дискілі қайшылардағы орамдардағы таспаларды кесу: төрт лентаға дейін бір мезгілде кесу кезінде дискілі қайшылардағы болат пен қорытпалардың жоғары легирленген және дәл маркалы орамдарындағы табақ металды бойлық және көлденең кесу
4. Зертханалық сынақтарға арналған сынамаларды қалың жапырақты Болат табақтардан қолмен парақтар тапсырмасы кезінде гильотинді қайшыларда салмағы 15 кг дейін кесу
5. Таспаның қозғалыс жылдамдығы 3 м/с дейін болған кезде дискілік қайшылардағы таспа орамдарын кесу
6. Бір мезгілде төрт таспаға дейін кесу кезінде дискілі қайшылардағы болат пен қорытпалардың жоғары легирленген және дәл маркалы орамдарындағы қаңылтыр металды бойлық және көлденең кесу
7. Біліктілігі анағұрлым жоғары кескіштің басшылығымен гильотинді қайшыларда салмағы 15 кг-нан асатын табақтар мен пакеттердің жиектерін кесу және оларды өлшенген ұзындықтарға кесу; парақтардың міндеті кезінде гильотинді қайшыларда салмағы 15 кг-нан асатын қалың табақты Болат табақтардан зертханалық сынақтар үшін сынамаларды кесу; лентаның қозғалыс жылдамдығы 3 метрден асатын кезде дискілі қайшылардағы орамдарда таспаларды кесу секундына (бұдан әрі-м / с); жолақтың қозғалыс жылдамдығы 2 м/с дейін болған кезде кесу агрегатының дискілі және ұшатын қайшыларындағы орамдардағы табақ металды бойлық және көлденең кесу; табақ металды ені бойынша өлшеуіш металдарға кесу
8. Кесу процесінде қайшымен, арамен, престермен және басқа кесу агрегаттарының механизмдерімен басқару
9. Пышақтарды ауыстыру, қайшыларды, араларды, престерді, тартқыш роликтерді, дұрыс машинаның пакеттік құрылғыларын және кесу агрегаттарының басқа да тораптарын баптау
10. Кесілген металды кесу сапасын бақылау және мерзімді өлшеу жүргізу
11. Металды есепке алу және өлшеу
12. Қызмет көрсетілетін агрегаттарды жөндеуден кейін оларды қабылдауға қатысу
13. Қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою
14. Металды дайындау және оны кесу агрегаттарына беру
15. Кесу алдында парақтар мен жолақтарды белгілеу
16. Жолақты тарту роликтеріне беру, орамдарды шешуші білікке салу, жолақты қайшыға салу және оны орам барабанына дейін тарту

Білімдер:
3-4 разряд
1. Қызмет көрсетілетін жабдықты баптау және техникалық пайдалану қағидалары;
2. Металл бетіне қойылатын Мемлекеттік стандарттардың талаптары;
3. Металл бетіндегі ақаулардың түрлері және оларды жою әдістері;
4. Кесу агрегаттарын басқарудың Электр схемалары;
5. Слесарь метал суық күйдегі металл прокатын кесу учаскесіндегі авариялардың салдарын оқшаулау және жою қағидалары мен тәсілдері
6. Суық күйдегі металл илемді кесу учаскесінде еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, экологиялық және өрт қауіпсіздігі талаптары
7. Суық металл кескіштің жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Суық металды кесу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Дағды 1:
Суық металл кесу сапасын қамтамасыз ету


Машықтар:
3-4 разряд
1. Нормативтік талаптарға сәйкес суық металды кесу сапасын бағалау
құжаттамамен
2. Некенің себептерін анықтау, кесу жұмыстары кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу
3. Өлшеу құралын пайдалану
4. Кесу нәтижелері бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
3-4 разряд
1. Өндірісте пайда болатын әртүрлі ақауларды анықтау әдістері
өндіріс технологиясынан ауытқу
2. Суық металды кесу нәтижесінде пайда болатын беттік ақаулардың түрлері.
3. Ескерту шаралары
ақаулар.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері
8. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, шыдамдылық, тәртіптілік, дәлдік, төзімділік пен еңбексүйгіштік, зейінді шоғырландыру және бақылау, жобалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Темір ұсталары, штамплеушілер және престеушілер

4

Темір ұсталары, штамплеушілер және престеушілер

4

Жұмысшылардың үстінен қарайтын супервайзерлер (бригадирлер)

16. Кәсіптің карточкасы "Металды қайшымен және сығымдағышпен кесуші":

Топтың коды:

7221-9

Қызмет атауының коды:

7221-9-010

Кәсіптің атауы:

Металды қайшымен және сығымдағышпен кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Металды қайшымен және сығымдағышпен кесуші, 1-4 разряд.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Практикалық жұмыс тәжірибесі кемінде 1 жыл

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Арамен, қол арамен және станокпен кесуші
Токарь
Жартылай автомат токарі
Фрезерші-токарь

Қызметтің негізгі мақсаты:

Металды қайшылармен және престермен кесуге арналған жабдықта берілген геометриялық өлшемдегі металдан жасалған дайындамаларды алу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процеске сәйкес қайшыларда және престерде металл прокатын кесу жөніндегі операцияларды орындау
2. Қайшылар мен престерде орындалған кесу сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процеске сәйкес қайшыларда және престерде металл прокатын кесу жөніндегі операцияларды орындау

Дағды 1:
Қайшылар мен престерде кесу бойынша технологиялық процесті жүзеге асыру


Машықтар:
3-4 разряд
1. Қалыңдығы 3 мм-ге дейінгі күрделі бөлшектер мен қаңылтыр металдан жасалған дайындамалардың, қалыңдығы 3-тен 16 мм-ге дейінгі күрделі бөлшектер мен қаңылтыр металдан жасалған дайындамалардың, қалыңдығы 16 мм-ден асатын қарапайым және күрделілігі орташа бөлшектер мен қаңылтыр металдан жасалған дайындамалардың және әр түрлі маркалы сұрыптық металдан жасалған дайындамалар мен бөлшектердің берілген бұрышы 20 шаршы метрден асатын түзу және қисық сызықты кесіндісі. орнатылған престерді, пресс-қайшыларды және гильотинді қайшыларды аялдама, үлгі немесе сызба бойынша қараңыз.
2. Қалыңдығы 16 мм-ге дейін және қалыңдығы 16 мм-ден асатын дайындамалар мен бөлшектердің Қарапайым және күрделілігі орташа қаңылтырдан жасалған күрделі дайындамалар мен бөлшектердің қисық сызықты кесіндісі.
3. Түсті металдар мен қорытпалардан жасалған парақтарды, жолақтар мен таспаларды гильотинді және көп дискілі қайшыларда кесу.
4. Түсті металдар мен қорытпалардан жасалған ротапринт және фольга парақтарының сегменті.
5. Дискілі немесе иінтіректі қайшылардағы капсюль өндірісінің бұйымдарына арналған дайындамаларға арналған металл кесіндісі.
6. Қалыңдығы 100 мм-ге дейінгі ірі металл профильдерінің әртүрлі конструкциялардағы престерде және пресс-қайшыларда ыстық және суық күйінде кесілуі.
7. Қажетті құралды қолдана отырып, сызбалар бойынша белгілеу және Парақ дайындамалары мен бөлшектерін белгілеу.
8. Пышақтарды ауыстыру және дайындаманың берілген мөлшеріне баса назар аударуды реттеу.
9. Жұмыс барысында мезгіл-мезгіл дайындамалар мен бөлшектердің сапасын тексеру.
10. Барлық жүйелердің престерін, пресс-қайшыларын және діріл қайшыларын баптау.
11. Престе әртүрлі профильдер мен металл маркаларын сыну.
12. Абградмашинадағы кесінділер

Білімдер:
3-4 разряд
1. Әр түрлі типтегі престердің, рычагты, дискілі, гильотинді және пресс-қайшылардың құрылғысы және жұмыс принципі.
2. Арнайы және әмбебап құрылғылар мен бақылау-өлшеу құралдарының құрылғысы
3. Қаңылтырды рационалды кесу әдістері мен таңбалау ережелері.
4. Төзімділік жүйесі.
5. Қолданылатын металл маркалары.
6. Талшықтардың бағытын ескере отырып, иілу үшін металдарды кесу ережесі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Қайшылар мен престерде орындалған кесу сапасын бақылау

Дағды 1:
Қайшылар мен престерде орындалған кесу сапасын қамтамасыз ету


Машықтар:
3-4 разряд
1. Нормативке сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау
құжаттамамен
2. Некенің себептерін анықтау, кесу кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу
3. Өлшеу құралдарын қолдану
4. Кесу нәтижесі бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
3-4 разряд
1. Өндірісте пайда болатын әртүрлі ақауларды анықтау әдістері
өндіріс технологиясынан ауытқу
2. Қайшылар мен престерде кесу нәтижесінде пайда болатын беттердегі ақаулардың түрлері
3. Ескерту шаралары
ақаулар.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері
8. Роботты кесу жүйелері
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, шыдамдылық, тәртіптілік, дәлдік, төзімділік пен еңбексүйгіштік, зейінді шоғырландыру және бақылау, жобалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Темір ұсталары, штамплеушілер және престеушілер

4

Жұмысшылардың үстінен қарайтын супервайзерлер (бригадирлер)

17. Кәсіптің карточкасы "Құбырлар мен дайындамаларды кесуші":

Топтың коды:

7214-1

Қызмет атауының коды:

7214-1-022

Кәсіптің атауы:

Құбырлар мен дайындамаларды кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Металл кесу контроллері, 1-4 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (7 -шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 10 желтоқсандағы № 494 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21775 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 1 жыл жұмыс істеу: құбырлар мен дайындамаларды кесуші; арнайы металл өңдеу станоктарының станокшысы; конструкцияларға арналған металл құрылымдарын Дайындаушы-монтаждаушы; өңдеуші, конструкциялық металл

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Жартылай автомат токарі
Фрезерші-токарь
Токарь

Қызметтің негізгі мақсаты:

Ғимараттар мен басқа да құрылыстарды салу кезінде оларды одан әрі пайдалану мақсатында бұйымдарды одан әрі бұрғылау және фасондау үшін қажетті ұзындықтағы құбырлар мен дайындамаларды және берілген сипаттамаларды белгілеу және кесу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процеске сәйкес құбырлар мен дайындамаларды кесу бойынша операцияларды орындау
2. Құбырлар мен дайындамаларды кесу сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процеске сәйкес құбырлар мен дайындамаларды кесу бойынша операцияларды орындау

Дағды 1:
Құбырлар мен дайындамалардың технологиялық процесін жүзеге асыру


Машықтар:
3-4 разряд
1. Құбырлар мен дайындамаларды жартылай автоматты станоктарда және автоматтарда, кесу станоктарында, "Геллердің" араларында механикаландырылған аллигаторлық қайшыларда, ағынды желілерде абразивті аспаптары бар станоктарда кесу
2. 500 КС күшімен престерде құбырларға арналған дайындамаларды кесу (сындыру)
3. Жоғары білікті құбырлар мен дайындамаларды кескіштің басшылығымен 500 КС және одан жоғары күшпен престерде құбырларға арналған дайындамаларды кесу (сындыру)
4. Престердегі құбырлардағы "мұртты" алу және тазалау
5. Дөңгелек аралардағы үлкен диаметрлі болат құбырларды кесу
6. Диаметрі 400 мм дейінгі шойын құбырларды кесу
7. Станоктарда құбырларды кесу
8. Толқынды су, бейінді, сорғы-компрессорлық, бұрғылау және корпустық құбырлардың ұштарын қайрау және қайрау
9. Құбырлардың ұштарын және оларға қосылатын бөлшектерді жартылай автоматтар мен автоматтарда бұрғылау және кесу
10. Жартылай автоматтар мен автоматтардағы құбырларға жіп пен сақтандырғыш бөлшектерді кесу және илемдеу
11. Диаметрі 150 мм және одан жоғары бұрандалы жалғағыш бөлшектерді станоктардағы құбырларға орау
12. Кескіш құралды қайрау, орнату және туралау
13. Өткелдерді жүргізу, станоктарды баптау, престерді, жартылай автоматты Станоктар мен автоматтарды баптау

Білімдер:
3-4 разряд
1. Қызмет көрсетілетін станоктардың, жартылай автоматты Станоктар мен автоматтардың, престердің құрылысы, жұмыс принципі және техникалық пайдалану ережесі
2. Кесетін құралды баптау және ауыстыру ережесі
3. Қолмен және автоматты басқару жүйелері; Бақылау-өлшеу құралын реттеу ережесі
4. Слесарь дело

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Құбырлар мен дайындамаларды кесу сапасын бақылау

Дағды 1:
Құбырлар мен дайындамаларды кесу сапасын қамтамасыз ету


Машықтар:
3-4 разряд
1. Нормативке сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау
құжаттамамен.
2. Некенің себептерін анықтау, кесу кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу.
3.Өлшеу құралдарын қолдану.
4. Кесу нәтижесі бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
3-4 разряд
1. Өндірісте пайда болатын әртүрлі ақауларды анықтау әдістері
өндіріс технологиясынан ауытқу
2. Құбырлар мен дайындамаларды кесу нәтижесінде пайда болатын беттердегі ақаулардың түрлері
3. Ескерту шаралары
ақаулар.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері
8. Роботты кесу жүйелері
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік. ұқыптылық. шыдамдылық. тәртіптілік. дәлдік. төзімділік пен еңбексүйгіштік. зейінді шоғырландыру және бақылау. жобалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Металлды конструкцияларды жасаушылар

4

Металл кесетін бақылаушы

4

Металл өңдеу жөніндегі жұмысшылардың үстінен қарайтын супервайзерлер (бригадирлер)

18. Кәсіптің карточкасы "Арамен, қол арамен және станокпен кесуші":

Топтың коды:

7214-1

Қызмет атауының коды:

7214-1-021

Кәсіптің атауы:

Арамен, қол арамен және станокпен кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Арамен, қол арамен және станокпен кесуші. 2-3 разряд/
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 1 жыл жұмыс: Арамен, қол арамен және станокпен кесуші; Арнайы металл өңдеу станоктарының станокшысы; Конструкциялық металды өңдеуші; Құбырлар мен дайындамаларды кесуші; Арнайы станоктарда бұранда кесуші

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Токарь
Фрезерші-токарь
Жартылай автомат токарі

Қызметтің негізгі мақсаты:

Ғимараттар мен басқа да құрылыстарды салу кезінде пайдалану мақсатында металл дайындамаларды одан әрі бұрғылау және фасондау үшін станоктарда, сондай-ақ металл конструкцияларының аралары мен араларында таңбалау және кесу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процеске сәйкес араларда, аралар мен станоктарда кесу операцияларын орындау
2. Араларда, аралар мен станоктарда орындалған кесу сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процеске сәйкес араларда, аралар мен станоктарда кесу операцияларын орындау

Дағды 1:
Араларда, аралар мен станоктарда кесудің технологиялық процесін жүзеге асыру


Машықтар:
3 разряд
1. Қалыңдығы немесе диаметрі 200 мм-ден асатын және жоғары легирленген, тез кесетін, коррозияға төзімді, ыстыққа төзімді болаттардан және аустениттік класты болаттардан, түсті, отқа балқитын металдардан және қалыңдығы немесе қалыңдығы бар қорытпалардан жасалған әр түрлі профильді және қималы сұрыпты металдан жасалған бөлшектерді кесу, токарлық-револьверлік және көлденең-Фрезерлік станоктарда, аралар мен араларда кесу және кесу диаметрі 100 мм-ден жоғары әр түрлі профильді материалдан, пакетпен немесе дана, сондай-ақ пластмассадан жасалған роликті материалдар.
2. Металды дұрыс-кесу станоктарында түзету және кесу.
3. Станоктарды баптау.
4. Бейінді металдан жасалған күрделі бөлшектерді сызбалар бойынша белгілеу

Білімдер:
3 разряд
1. Әртүрлі типтегі кесу, токарлық-револьверлік, көлденең-Фрезерлік және басқа да станоктардың құрылғысы,
2. Әмбебап және арнайы құрылғылар мен бақылау-өлшеу құралдарының құрылғысы,
3. Қатты қорытпалардан жасалған пышақтары бар аспаптық болаттан жасалған араларды өңдеу сипатына және өңделетін металдың әртүрлі маркаларына қатысты қайрау және орнату қағидалары,
4. Легирленген және жоғары легирленген болаттарды кесу режимдері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Араларда, аралар мен станоктарда орындалған кесу сапасын бақылау

Дағды 1:
Аралар, темір аралар мен станоктарда орындалған кесудің сапасын қамтамасыз ету


Машықтар:
3 разряд
1. Нормативке сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау
құжаттамамен
2. Некенің себептерін анықтау, кесу кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу
3. Өлшеу құралдарын қолдану
4. Кесу нәтижесі бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
3 разряд
1. Өндірісте пайда болатын әртүрлі ақауларды анықтау әдістері
өндіріс технологиясынан ауытқу
2. Араларда, аралар мен станоктарда кесу нәтижесінде пайда болатын беттердегі ақаулардың түрлері
3. Ескерту шаралары
ақаулар.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері
8. Роботты кесу жүйелері
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, шыдамдылық, тәртіптілік, дәлдік, төзімділік пен еңбексүйгіштік, зейінді шоғырландыру және бақылау, жобалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Металлды конструкцияларды жасаушылар

4

Металлды конструкцияларды жасаушылар

4

Металл кесетін бақылаушы

4

Металл өңдеу жөніндегі жұмысшылардың үстінен қарайтын супервайзерлер (бригадирлер)

4

Өнеркәсіптік жабдықтарды құрастырушылар

19. Кәсіптің карточкасы "Газбен кесуші":

Топтың коды:

7212-2

Қызмет атауының коды:

7212-2-001

Кәсіптің атауы:

Газбен кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Газбен кесуші, 1-5 разряд.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Дәнекерлеу ісі (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандықтар бойынша кемінде 3 жыл жұмыс істеген: газ кескіш; газ дәнекерлеуші; газ кескіш Оператор; проекциялық аппаратура және газ Кескіш машиналардың операторы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Газбен пісіруші
Электр газбен пісіруші

Қызметтің негізгі мақсаты:

Металдарды Автоматты және Роботты термиялық кесуді орындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процеске сәйкес кесу операцияларын орындау
2. Орындалған кесу сапасын қамтамасыз ету

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процеске сәйкес кесу операцияларын орындау

Дағды 1:
Арнайы ағындарды қолдана отырып, күрделі бөлшектерді оттегімен кесуді орындау


Машықтар:
5 разряд
1. Түрлі болаттар мен түсті металдар мен қорытпалардан жасалған күрделі бөлшектерді дәнекерлеуге арналған жиектерді бөле отырып, қолмен таңбалау бойынша, оның ішінде кесу карталары бойынша фотоэлектрондық және бағдарламалық басқарылатын тасымалды және стационарлық машиналарда арнайы флюстерді қолдана отырып, оттегі және ауа-плазмалық кесу.
2. Су астындағы металдарды оттегімен кесу

Білімдер:
5 разряд
1. Газбен кесу кезінде жылу деформацияларының пайда болу себептері және оларды азайту шаралары,
2. Газ және ауа-плазмалық кесу процестерінің металдардың қасиеттеріне әсері, Металдарды су астында кесу ережелері
3. Электр қауіпсіздігіне рұқсат берудің екінші тобы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Орындалған кесу сапасын қамтамасыз ету

Дағды 1:
Орындалған кесу сапасын қамтамасыз ету


Машықтар:
5 разряд
1. Нормативке сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау
құжаттамамен
2. Некенің себептерін анықтау, кесу кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу
3. Өлшеу құралдарын қолдану
4. Кесу нәтижесі бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
5 разряд
1. Өндірісте пайда болатын әртүрлі ақауларды анықтау әдістері
өндіріс технологиясынан ауытқу
2. Термиялық кесу нәтижесінде пайда болатын беттік ақаулардың түрлері.
3. Ескерту шаралары
ақаулар.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері
8. Роботты кесу жүйелері
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
10. Термиялық кесуді орындау үшін қажетті көлемдегі Метрология

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, шыдамдылық, тәртіптілік, дәлдік, төзімділік пен еңбексүйгіштік, зейінді шоғырландыру және бақылау, жобалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Жұмысшыларға супервайзерлер (бригадирлер)

20. Кәсіптің карточкасы "Суық металды кесуші":

Топтың коды:

7221-9

Қызмет атауының коды:

7221-9-011

Кәсіптің атауы:

Суық металды кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Суық металды кесуші, 1-6 разряд,
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (7 -шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 10 желтоқсандағы № 494 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21775 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 3 жыл жұмыс істейді: суық металл кескіш; аралар, темір аралар мен станоктардағы кескіш; темір ұстасы (жалпы профиль); балғалар мен престердегі темір ұстасы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Металды қайшымен және сығымдағышпен кесуші
Құбырлар мен дайындамаларды кесуші
Арамен, қол арамен және станокпен кесуші
Токарь
Фрезерші-токарь

Қызметтің негізгі мақсаты:

Металды суық күйде кесуге арналған жабдықта берілген геометриялық өлшемдегі сұрыптық және табақты илемдеуден дайындамаларды алу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процеске сәйкес суық күйдегі металл прокатын кесу бойынша операцияларды орындау
2. Суық металды кесу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процеске сәйкес суық күйдегі металл прокатын кесу бойынша операцияларды орындау

Дағды 1:
Станоктарда, әртүрлі үлгідегі араларда, гильотинді қайшыларда және престерде табақты және сұрыптық прокатты суық күйінде кесу бойынша технологиялық процесті жүзеге асыру


Машықтар:
5-6 разряд
1. Орташа сортты прокатты ағынмен кесу; гильотинді қайшыларда салмағы 15 кг-нан асатын парақтар мен пакеттердің шеттерін кесу және оларды өлшенген ұзындықтарға кесу; парақтардың міндеті кезінде гильотинді қайшыларда салмағы 50 кг-нан 15 кг-нан асатын қалың табақты Болат парақтардан зертханалық сынақтар үшін сынамаларды кесу; таспаның қозғалыс жылдамдығы 3 кг-нан асатын кезде дискілі қайшылардағы орамдарда таспаларды кесу жолақтың қозғалыс жылдамдығы 2 м / с дейін болғанда кесу агрегатының дискілі және ұшатын қайшыларындағы орамдардағы табақ металды бойлық және көлденең кесу; жолақтың қозғалыс жылдамдығы 3 м / с дейін болғанда орамдарды тарату агрегатының дискілі қайшыларындағы ені бойынша өлшенетін табақ металды кесу; құбырэлектр дәнекерлеу ағынындағы штрипстерді екі жақты бойлық кесу 4 лентадан астам бір мезгілде кесу кезінде болат пен қорытпалардың жоғары легирленген және дәлме-дәл маркалы орамдарындағы табақты металды дискілі қайшыларда кесу, бойлық және көлденең кесу;
2. Құйма кескіш агрегаттардағы дайындамаларға құймаларды кесу;
3. Жолақтың қозғалыс жылдамдығы 5 м/с жоғары болған кезде кесу агрегатының дискілі және ұшатын қайшыларындағы бойлық-көлденең кесу агрегаттарындағы орамдардағы табақ металды бойлық және көлденең кесу;
4. Бойлық және көлденең кесу агрегаттарында тот баспайтын болаттың бетін әрлеу топтары бойынша кесу және орналастыру
5. Жиектерін қиып, суық илектелген және ыстықтай илектелген табақты металды кесу; жолақтың қозғалыс жылдамдығы 2-ден 5 м/с-қа дейін болған кезде кесу агрегатының дискілі және ұшатын қайшыларындағы табақты металды орамдарда бойлық және көлденең кесу; жолақтың қозғалыс жылдамдығы 3 м-ден жоғары болған кезде орамдарды тарату агрегатының дискілі қайшыларындағы ені бойынша өлшеуіш металды кесу/жоғары білікті оюшының басшылығымен
6. Қолмен кесу қондырғысына орташа сортты жалға беру міндеті
7. Қызмет көрсетілетін жабдықты баптау

Білімдер:
5-6 разряд
1. Қызмет көрсетілетін жабдықты баптау ережесі
2. Қолданылатын құралдар мен құрылғылардың мақсаты мен қолдану тәсілдері
3. Электрослесарь дело
4. Металл прокатын суық күйде кесу учаскесінде авариялардың салдарын оқшаулау және жою қағидалары мен тәсілдері
5. Суық күйдегі металл илемді кесу учаскесінде еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, экологиялық және өрт қауіпсіздігі талаптары
6. Суық металл кескіштің жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Суық металды кесу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Дағды 1:
Суық металл кесу сапасын қамтамасыз ету


Машықтар:
5-6 разряд
1. Некенің себептерін анықтау, кесу жұмыстары кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу
2. Өлшеу құралын пайдалану
3. Кесу нәтижелері бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы сыртқы түрі (сыртқы тексеру кезінде)

Білімдер:
5-6 разряд
1. Өндірісте пайда болатын әртүрлі ақауларды анықтау әдістері
өндіріс технологиясынан ауытқу
2. Суық металды кесу нәтижесінде пайда болатын беттік ақаулардың түрлері.
3. Ескерту шаралары
ақаулар.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері
7. Беткі ақауларды анықтау әдістері
8. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
9. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, шыдамдылық, тәртіптілік, дәлдік, төзімділік пен еңбексүйгіштік, зейінді шоғырландыру және бақылау, жобалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 31636.5 – 2012. Мемлекетаралық стандарт. Электр термиялық жабдықтың қауіпсіздігі. 5-бөлім "Плазмалық электр термиялық қондырғыларға қойылатын жеке талаптар (IEC 60519-5: 1980, MOD)";
2) МЕМСТ 14792-80. Мемлекетаралық стандарт. Оттегімен және плазмалық-доғалық кесумен кесілетін бөлшектер мен дайындамалар. Кесу бетінің дәлдігі, сапасы;
3) МЕМСТ EN 13898-2011. Мемлекетаралық стандарт. Металл өңдеу станоктарының қауіпсіздігі. Металдарды суықтай кесуге арналған кесу станоктары;
4) ""Металл конструкциялардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 31 желтоқсандағы N 1353 қаулысы.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Темір ұсталары, штамплеушілер және престеушілер

4

Металл өңдеу жөніндегі жұмысшыларға супервайзерлер (бригадирлер)

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      21. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі.

      Орындаушы: Қастаев Ж.Ә., +7 (705) 877 20 58, zhasulan.kastaev@mps.gov.kz.

      22. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): -

      23. Машина жасау саласындағы кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2023 жылғы 13 желтоқсандағы № 4 хаттама.

      24. Ұлттық кәсіптік біліктілік органы: 2024 жылғы 26 қаңтардағы қорытынды.

      25. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы: 2024 жылғы 15 қаңтардағы № 00576/05.

      26. Нұсқа нөмірі және Шығарылған жылы: 1, 2024 нұсқасы.

      27. Болжалды қайта қарау күні: 2027 жыл.

  Қазақстан Республикасы
Өнеркәсіп және құрылыс
министрінің
2024 жылғы 1 наурыздағы
№ 84 бұйрығына
3-қосымша

Кәсіптік стандарт "Электр және радиотехникалық, электрондық бұйымдарды дайындау"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу аясы: "Электр және радиотехникалық, электрондық бұйымдарды дайындау" кәсіби стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес әзірленді, білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда персоналды оқытуға, білім беру ұйымдары қызметкерлері мен түлектерінің кәсіптік біліктілігін тануға және персоналды басқару саласындағы кең ауқымды міндеттердің шешімдеріне қойылатын талаптарды белгілейді машина жасау саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдар мен кәсіпорындарда.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      2) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      3) информалды білім – білім беру ұйымдарынан және білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдардан тыс күнделікті қызмет барысында алынатын және оқыту нәтижелерін растаушы құжат берілмей жүргізілетін білім беру түрі;

      4) кәсіп – жеке адам жүзеге асыратын және орындалуы үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін қызмет түрі;

      5) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      6) кәсіптік стандарт – формалды және (немесе) формалды емес, және (немесе) информалды білім беру ескеріле отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      7) құзырет – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіптік міндетті орындауға мүмкіндік беретін дағдыны қолдану қабілеті;

      8) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      9) формалды емес білім беру – оқыту орны, мерзімдері мен нысаны ескерілмей, білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдар жоспарлаған, ұйымдастырған және жүзеге асыратын және оқыту нәтижелерін растаушы құжат беріле отырып жүргізілетін білім беру түрі.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      БА – Біліктілік анықтамалығы;

      БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын;

      ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

      ЭҚТЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Электр және радиотехникалық, электрондық бұйымдарды дайындау.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: C27511.

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      27 Электр жабдықтарын өндіру;

      27.5 Тұрмыстық техниканы өндіру;

      27.51 Электрлік-тұрмыстық құралдар өндіру;

      27.51.1 Тоңазытқыштар мұздатқыштардан басқа, электрлік тұрмыстық құралдар өндіру.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: электротехникалық жабдықтың қарапайым тораптарын, аппараттары мен арматурасын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру. Электр машиналарының, электр аспаптарының бөлшектері мен тораптарын электр монтаждық схемалар бойынша қосу.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі - 2 СБШ-нің деңгейі;

      2) Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі - 3 СБШ-нің деңгейі;

      3) Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі - 4 СБШ-нің деңгейі;

      4) Оптик-механик - 2 СБШ-нің деңгейі;

      5) Оптик-механик - 3 СБШ-нің деңгейі;

      6) Оптик-механик - 4 СБШ-нің деңгейі;

      7) Радиоэлектрондық құрылғылар инженері - 6 СБШ-нің деңгейі;

      8) Электронды жабдықтар мен бұйымдарды сынақтан өткізуші - 4 СБШ-нің деңгейі;

      9) Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      10) Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      11) Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      12) Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      13) Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      14) Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      15) Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі - 2 СБШ-нің деңгейі;

      16) Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі - 3 СБШ-нің деңгейі;

      17) Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі - 4 СБШ-нің деңгейі;

      18) Бақылау-өлшеу аспатары және автоматика жөніндегі инженерлер - 6 СБШ-нің деңгейі;

      19) Инженер-аспапшы - 6 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі":

Топтың коды:

8212-2

Қызмет атауының коды:

8212-2-005

Кәсіптің атауы:

Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі, 2-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (9-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандықтар бойынша кемінде 6 ай жұмыс істеу: электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі; электр жабдықтарын жинаушы; электр машиналары мен аппараттарын жинаушы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқыту курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналарының жабдықтарын және оларға жататын іске қосу-реттеу аппаратурасын, электрофильтрлерді жөндеу (және өзге де) жұмыстары

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Электр машиналарын жөндеу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес электр машиналарын жөндеу бойынша технологиялық операцияларды орындау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Электр машиналарын жөндеу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу



Дағды 1:
Берілген наряд-тапсырмаға және технологиялық картаға сәйкес электр машиналарын жөндеуге арналған нормативтік-техникалық құжаттаманы талдау

Машықтар:
1. Электр жабдығының тораптарын, аппараттары мен арматурасын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру жөніндегі технологиялық операцияны орындау үшін бастапқы деректерді талдау
2. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін учаскенің электр машиналарының орналасуы мен мақсаты, олардың құрылымы мен жұмыс принципі туралы жалпы мәліметтер
2. Жұмыс істеп тұрған цехтар жағдайында электр машиналарын жөндеу кезінде қолданылатын барлық жабдықтардың, құрылғылардың, аспаптардың, аппаратураның және өлшеу құралдарының негізгі техникалық сипаттамалары.
3. Қарапайым слесарлық және өлшеуіш аспаптардың, жөндеу айлабұйымдары мен такелаждық құралдардың мақсаты мен қолдану ережесі
4. Бөлшектер мен тораптардың қарапайым электр схемалары
5. Электр тогының қаупі және ток өткізетін бөліктерге жақындау

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Электр машиналарын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру жөніндегі операцияларды орындау үшін аспаптарды, айлабұйымдар мен құралдарды дайындау

Машықтар:
1. Қарапайым жұмыс сызбаларын, электр схемаларын оқу
2. Слесарлық және арнайы аспаптарды баптау және толтыру, тексеру жөндеу құрылғылары мен механизмдерін жұмысқа дайындау
3. Электр, пневматикалық және өлшеу құралдарын пайдалану
4. Қарапайым механикаландыру құралдарының көмегімен тораптар мен бөлшектерді жылжыту кезінде электр машиналарын жөндеу кезіндегі Такелаждық жұмыстар

Білімдер:
1. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды, электр схемаларын және карталарды)оқу ережесі
2. Электротехника және механика бойынша қарапайым мәліметтер
3. Электрлік бақылау құралдарының жұмыс принципі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес электр машиналарын жөндеу бойынша технологиялық операцияларды орындау



Дағды 1:
Электр машиналарын жөндеуге дайындау және жөндеуді орындау процесі

Машықтар:
1. Бөлшектерді 12-14 квалитет бойынша слесарлық өңдеу (5-7 дәлдік сыныбы).
2. Бөлшектелген бөлшектерді тазалау, жуу және сүрту, қарапайым металл және оқшаулағыш конструкцияларды жасау.
3. Жұмыс орнына беру, слесарлық құралды, мүкәммалды, айлабұйымдар мен материалдарды жұмысқа дайындау және жинау.
4. Тасымалдауға арналған электр өлшеу аспаптарын, өлшеу аспаптары мен аппаратураларын буып-түю.
5. Қарапайым слесарлық құрал-саймандар мен құрылғыларды қолдана отырып, электр машиналарының, аспаптардың және қосалқы аппаратураның қарапайым бөлшектері мен тораптарын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру.
6. Қарапайым іске қосу реттеу аппаратурасын тексеру және жөндеу.
7. Біліктілігі анағұрлым жоғары электр слесарінің басшылығымен Жабдықтың жекелеген бөлшектері мен тораптарын жылжытумен байланысты Күрделі емес Такелаждық жұмыстар

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін учаскенің электр машиналарының орналасуы мен мақсаты
2. Олардың құрылымы мен жұмыс принциптері туралы жалпы мәліметтер
3. Электр машиналарын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру жөніндегі жұмыстарды орындау қағидалары
4. Қарапайым слесарлық және өлшеуіш аспаптардың, жөндеу айлабұйымдары мен такелаждық құралдардың мақсаты мен қолдану ережесі
5. Электр машиналарын жөндеу кезінде қолданылатын материалдар туралы жалпы мәліметтер
6. Бөлшектер мен тораптардың қарапайым электр схемалары
7. Электр машиналарын қосу және ажырату тәртібі мен ережелері
8. Жүк көтергіш механизмдерге қойылатын жалпы талаптар
9. Крандармен жұмыс кезінде дабыл беру

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

4

Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

4

Өндіріс шебері

4

Инженер-технолог

5

Бас механик

10. Кәсіптің карточкасы "Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі":

Топтың коды:

8212-2

Қызмет атауының коды:

8212-2-005

Кәсіптің атауы:

Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі, 2-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (9-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 2 жыл жұмыс істеген: Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі; электр жабдықтарын жинаушы; электр машиналары мен аппараттарын жинаушы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналарының жабдықтарын және оларға жататын іске қосу-реттеу аппаратурасын, электрофильтрлерді жөндеу (және өзге де) жұмыстары

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Электр машиналарын жөндеу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Электр машиналарын жөндеу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу



Дағды 1:
Берілген наряд-тапсырмаға және технологиялық картаға сәйкес электр машиналарын жөндеуге арналған нормативтік-техникалық құжаттаманы талдау

Машықтар:
1. Электр жабдығының тораптарын, аппараттары мен арматурасын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру жөніндегі технологиялық операцияны орындау үшін бастапқы деректерді талдау
2. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін учаскенің электр машиналарының орналасуы мен мақсаты, олардың құрылымы мен жұмыс принципі туралы жалпы мәліметтер
2. Жұмыс істеп тұрған цехтар жағдайында электр машиналарын жөндеу кезінде қолданылатын барлық жабдықтардың, құрылғылардың, аспаптардың, аппаратураның және өлшеу құралдарының негізгі техникалық сипаттамалары.
3. Қарапайым слесарлық және өлшеуіш аспаптардың, жөндеу айлабұйымдары мен такелаждық құралдардың мақсаты мен қолдану ережесі
4. Бөлшектер мен тораптардың қарапайым электр схемалары
5. Электр тогының қаупі және ток өткізетін бөліктерге жақындау

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Электр машиналарын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру жөніндегі операцияларды орындау үшін аспаптарды, айлабұйымдар мен құралдарды дайындау

Машықтар:
1. Қарапайым жұмыс сызбаларын, электр схемаларын оқу
2. Слесарлық және арнайы аспаптарды баптау және толтыру, тексеру жөндеу құрылғылары мен механизмдерін жұмысқа дайындау
3. Электр, пневматикалық және өлшеу құралдарын пайдалану
4. Қарапайым механикаландыру құралдарының көмегімен тораптар мен бөлшектерді жылжыту кезінде электр машиналарын жөндеу кезіндегі такелаждық жұмыстар

Білімдер:
1. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды, электр схемаларын және карталарды)оқу ережесі
2. Электротехника және механика бойынша қарапайым мәліметтер
3. Электрлік бақылау құралдарының жұмыс принципі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электрослесарь по ремонту электрических машин

4

Өндіріс шебері

4

Инженер-технолог

5

Бас механик

11. Кәсіптің карточкасы "Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі":

Топтың коды:

8212-2

Қызмет атауының коды:

8212-2-005

Кәсіптің атауы:

Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі, 2-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (9-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 3 жыл жұмыс істеген: Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі; электр жабдықтарын жинаушы; электр машиналары мен аппараттарын жинаушы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Электр машиналарының жабдықтарын және оларға жататын іске қосу-реттеу аппаратурасын, электрофильтрлерді жөндеу (және өзге де) жұмыстары

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Электр машиналарын жөндеу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Электр машиналарын жөндеу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Электр машиналарын жөндеу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу



Дағды 1:
Берілген наряд-тапсырмаға және технологиялық картаға сәйкес электр машиналарын жөндеуге арналған нормативтік-техникалық құжаттаманы талдау

Машықтар:
1. Электр жабдығының тораптарын, аппараттары мен арматурасын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру жөніндегі технологиялық операцияны орындау үшін бастапқы деректерді талдау
2. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін учаскенің электр машиналарының орналасуы мен мақсаты, олардың құрылымы мен жұмыс принципі туралы жалпы мәліметтер
2. Жұмыс істеп тұрған цехтар жағдайында электр машиналарын жөндеу кезінде қолданылатын барлық жабдықтардың, құрылғылардың, аспаптардың, аппаратураның және өлшеу құралдарының негізгі техникалық сипаттамалары.
3. Қарапайым слесарлық және өлшеуіш аспаптардың, жөндеу айлабұйымдары мен такелаждық құралдардың мақсаты мен қолдану ережесі
4. Бөлшектер мен тораптардың қарапайым электр схемалары
5. Электр тогының қаупі және ток өткізетін бөліктерге жақындау

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Электр машиналарын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру жөніндегі операцияларды орындау үшін аспаптарды, айлабұйымдар мен құралдарды дайындау

Машықтар:
1. Қарапайым жұмыс сызбаларын, электр схемаларын оқу
2. Слесарлық және арнайы аспаптарды баптау және толтыру, тексеру жөндеу құрылғылары мен механизмдерін жұмысқа дайындау
3. Электр, пневматикалық және өлшеу құралдарын пайдалану
4. Қарапайым механикаландыру құралдарының көмегімен тораптар мен бөлшектерді жылжыту кезінде электр машиналарын жөндеу кезіндегі такелаждық жұмыстар

Білімдер:
1. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды, электр схемаларын және карталарды)оқу ережесі
2. Электротехника және механика бойынша қарапайым мәліметтер
3. Электрлік бақылау құралдарының жұмыс принципі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Электр машиналарын жөндеу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау



Дағды 1:
Электротехникалық машиналардың қасиеттері мен параметрлерінің нормативтік құжаттамаға сәйкестігін анықтау

Машықтар:
1. Электр схемалары мен қосылыстарды сынау нәтижелерін құжаттамалық ресімдеу
2. Еңбекті қорғау, өрт, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін қолдау
3. Сынақты орындау кезінде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану
4. Жабдықты реттеу және сынау үшін жабдықтың немесе аспаптардың жарамдылығын тексеру
5. Тексерілетін құрылғыны сынақ стендіне орнату немесе диагностикалық аспаптарды қосу
6. Стендті қосу, сыналатын немесе реттелетін құрылғыға жүктемені Құрылғының техникалық шарттарымен айқындалатын режимдерде беру
7. Сыналатын құрылғының, электр тізбегінің жұмысын немесе жарамдылығын сипаттайтын негізгі параметрлерді, тәуелділіктерді алу, олардың паспорттық деректерге сәйкестігін тексеру
8. Техникалық құжаттама деректеріне сәйкестігін тексеру үшін электр машиналарының сипаттамаларын алу
9. Электр автоматика аспаптарын реттеу (уақыт релесі, жылу релесі, кернеу реттегіштері)
10. Жоғары вольтты электр аппараттарының оқшаулау кедергісін өлшеу
11. Электр тізбектерінің омдық кедергісін әртүрлі әдістермен өлшеу
12. Сыналатын қашықтықтан басқару жүйесіне қажетті өлшеу аспаптарын немесе мамандандырылған диагностикалық кешенді қосу
13. Сыналатын жүйеге арналған құжаттамаға сәйкес тестілік сигналдар жүйесін енгізуге беру
14. Тест сигналдарының әсеріне жүйенің реакциясын талдау
15. Жүйенің жарамдылығы немесе ақаулығы туралы қорытынды
16. Қашықтан басқару жүйесін құрайтын аппаратураны реттеу
17. Басқару жүйесіндегі ақаулықтарды жою және жою
18. Эталондық сигналдар мен өлшеу аспаптарының көздерін ақпараттық электроника құрылғыларының "АЭҚ" бақылау нүктелеріне қосу
19. АЭҚ-ке тестілік сигналдарды беру, диагностикалық ақпаратты алу
20. Технологиялық құжаттамада келтірілген деректерді пайдалана отырып, диагностикалық ақпаратты өңдеу
21. АЭҚ параметрлерін теңшеу
22. Ақаулы блокты жөндеу немесе оны ауыстыру арқылы уэж-дегі ақауларды оқшаулау және жою

Білімдер:
1. Электр тізбектері мен қосылыстарын сынау кезіндегі іс-қимылдар тізбегі
2. Электротехника негіздері
3. Жабдықты реттеу және сынау үшін стендтің немесе аспаптың жұмыс принциптері
4. Сыналатын құрылғының, электр тізбегінің жұмысын немесе жарамдылығын сипаттайтын параметрлер, тәуелділіктер
5. Электроавтоматика аспаптарының (уақыт релесі, жылу релесі, кернеу реттегіштері), жоғары вольтты электр аппараттарының жұмыс принциптері мен құрылысы
6. Өлшеу аспаптарын қашықтан басқару жұмысының принциптері
7. Электроника және ақпараттық электроника құрылғылары (ЦИЭ)
8. Үлкен қуаттылықтағы Электр машиналарын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру бойынша конструкция ерекшеліктері, жұмыс тәсілдері және операциялар реттілігі;
9. Жылуды бақылау және автоматика құрылғылары, өртке қарсы құрылғылар
10. Электр машиналарын оқшаулаудың электр беріктігін сынау нормалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Электр машиналарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

4

Инженер-технолог

5

Бас механик

12. Кәсіптің карточкасы "Оптик-механик":

Топтың коды:

7320-2

Қызмет атауының коды:

7320-2-012

Кәсіптің атауы:

Оптик-механик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандықтар бойынша кемінде 6 ай жұмыс: Оптик-механик; механикалық сағаттарды жөндеу бойынша сағат жасаушы; электрондық және кварцтық сағаттарды жөндеу бойынша сағат жасаушы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқыту курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Оптикалық тораптар мен аспаптар өндірісіндегі тиімділікті қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жұмыс процесіне дайындық
2. Оптикалық-механиктің технологиялық операцияларын орындау
3. Орындалған жұмысқа бақылау жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Жұмыс процесіне дайындық



Дағды 1:
Жабдықты дайындау

Машықтар:
1. Конструкторлық және техникалық құжаттаманы талдау
2. Оптикалық түйіннің жұмыс істеу принципін талдау
3. Технологиялық жабдықты баптау
4. Торапты бекітуге, құрастыруға және туралауға арналған құрылымдық элементтерді дайындау
5. Технологиялық ыдыста құрылымдық элементтерді орналастыру
6. Үлгілік бақылау-реттеу аспаптарының жұмысына дайындық
8. Үлгілік бақылау-реттеу аспаптарын салыстыру
9. Жабдықтың ақауларын анықтау және жою
10. Оптикалық өнімдерді жобалау үшін компьютерлік технологияны қолданыңыз

Білімдер:
1. Оптикалық және металл бөлшектерді сәйкестендіру әдістері мен әдістері
2. Оптотехника аспаптарындағы оптикалық тораптардың мақсаты мен құрылысы
3. Негізгі слесарлық операцияларды орындаудың мақсаты мен тәсілдері
4. Слесарлық-құрастыру жұмыстарын орындау кезіндегі құрал-саймандар, құрылғылар мен жабдықтар
5. Слесарлық-құрастыру жұмыстарының технологиясы
6. Төзімділік және қону жүйесі
7. Мемлекеттік стандарттардың талаптары
8. Конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесі (КҚБЖ)және технологиялық құжаттаманың бірыңғай жүйесі (ТҚБЖ)
9. Оптикалық бұйымдарды жобалау саласындағы компьютерлік технологиялар
10. Мемлекеттік және салалық стандарттар, ұйым стандарттары
11. Оптикалық бөлшектермен жұмыс істеу ережелері
12. Жабдықтарды, айлабұйымдар мен құралдарды техникалық пайдалану және оларға күтім жасау қағидалары
13. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Оптикалық-механиктің технологиялық операцияларын орындау



Дағды 1:
Жоғары білікті оптика-механиктің басшылығымен қарапайым оптикалық тораптар мен аспаптарды құрастыру

Машықтар:
1. Біліктілігі анағұрлым жоғары оптика-механиктің басшылығымен 0,1 миллиметрден жоғары дәлдікпен аралау, сүрту, пришабровка жасау, тегістеу және орталықтандыру жолымен металл және оптикалық бөлшектерді бейімдей отырып, қарапайым оптикалық тораптар мен аспаптарды құрастыру;
2. Қарапайым бақылау-баға белгілеу аспаптарын қолдана отырып, оптикалық тораптар мен аспаптарды туралау;
3. Тораптар мен қарапайым аспаптарды герметизациялау;
4. Дайындалған тораптар мен аспаптарға сынақтар жүргізу және жекелеген оптикалық және металл бөлшектердің сапасына байланысты оптикалық тораптар мен аспаптардағы ақауларды жою

Білімдер:
1. Жиналатын оптикалық тораптар мен аспаптардың мақсаты мен құрылысы;
2. Күрделілігі төмен токарлық-арматуралық және бұрғылау станоктарының, сондай-ақ осы станоктарда қолданылатын айлабұйымдар мен керек-жарақтардың құрылғысы және оларды пайдалану ережесі;
3. Бөлшектерді мандрельге бекіту әдістері;
4. Өлшеу құралы (шаблондар, калибрлер, калибрлер, сызғыштар) және оны пайдалану ережелері;
5. Оптикалық әйнектің және қосалқы материалдардың қасиеттері туралы негізгі мәліметтер;
6. Рұқсат беру және отырғызу жүйелері, квалитеттері, кедір-бұдырлық параметрлері және өңдеу тазалығы сыныптары туралы жалпы мәліметтер
7. Жабдықтарды, айлабұйымдар мен құралдарды техникалық пайдалану және оларға күтім жасау қағидалары
8. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Орындалған жұмысқа бақылау жүргізу



Дағды 1:
Шығарылатын өнімнің сапасын қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Ақауды анықтауға арналған оптикалық құрылғыдағы оптикалық бөліктің жұмыс істеу принципін талдау
2. Технологиялық Жабдықты баптау
3. Технологиялық операцияны орындау үшін жабдықтар мен жабдықтарды таңдау
4. Жабдықтың ақаулықтарын анықтау және жою
5. Оптикалық өнімдерді жобалау үшін компьютерлік технологияларды қолдану

Білімдер:
1. Оптикалық және металл бөлшектерді жоғары дәлдікпен сәйкестендіру әдістері мен әдістері
2. Оптотехника аспаптарындағы оптикалық тораптардың мақсаты мен құрылысы
3. Тегістеу, орталықтандыру, құрастыру, тығыздау кезінде қолданылатын құралдар мен құрылғылар
4. Негізгі слесарлық операцияларды орындаудың мақсаты мен тәсілдері
5. Слесарлық-құрастыру жұмыстарын орындау кезіндегі құрал-саймандар, құрылғылар мен жабдықтар
6. Техникалық механика негіздері
7. Оптикалық аспаптарды құрастыру ерекшеліктері
8. Оптикалық аспаптарды туралау ерекшеліктері
9. Слесарлық жұмыс технологиясы
10. Оптикалық бұйымдарды жобалау саласындағы компьютерлік технологиялар
11. Мемлекеттік және салалық стандарттар, ұйым стандарттары
12. Оптикалық бөлшектермен жұмыс істеу ережелері
13. Жабдықтарды, айлабұйымдар мен құралдарды техникалық пайдалану және оларға күтім жасау қағидалары
14. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, кеңістіктік қиял, зейінді шоғырландыру және бөлу қабілеті

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Оптик-механик

4

Оптик-механик

4

Оптикалық жабдықтар механигі

4

Оптикалық жабдықтар бойынша инженер-механик

5

Бас механик

13. Кәсіптің карточкасы "Оптик-механик":

Топтың коды:

7320-2

Қызмет атауының коды:

7320-2-012

Кәсіптің атауы:

Оптик-механик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 2 жыл жұмыс істеу: Оптик-механик; механикалық сағаттарды жөндеу бойынша сағат жасаушы; электрондық және кварцтық сағаттарды жөндеу бойынша сағат жасаушы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Оптикалық тораптар мен аспаптар өндірісіндегі тиімділікті қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жұмыс процесіне дайындық

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Жұмыс процесіне дайындық



Дағды 1:
Жабдықты дайындау

Машықтар:
1. Конструкторлық және техникалық құжаттаманы талдау
2. Оптикалық түйіннің жұмыс істеу принципін талдау
3. Технологиялық Жабдықты баптау
4. Торапты бекітуге, құрастыруға және туралауға арналған құрылымдық элементтерді дайындау
5. Технологиялық ыдыста құрылымдық элементтерді орналастыру
6. Үлгілік бақылау-реттеу аспаптарының жұмысына дайындық
8. Үлгілік бақылау-реттеу аспаптарын салыстыру
9. Жабдықтың ақауларын анықтау және жою
10. Оптикалық өнімдерді жобалау үшін компьютерлік технологияны қолданыңыз

Білімдер:
1. Оптикалық және металл бөлшектерді сәйкестендіру әдістері мен әдістері
2. Оптотехника аспаптарындағы оптикалық тораптардың мақсаты мен құрылысы
3. Негізгі слесарлық операцияларды орындаудың мақсаты мен тәсілдері
4. Слесарлық-құрастыру жұмыстарын орындау кезіндегі құрал-саймандар, құрылғылар мен жабдықтар
5. Слесарлық-құрастыру жұмыстарының технологиясы
6. Төзімділік және қону жүйесі
7. Мемлекеттік стандарттардың талаптары
8. Конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесі (КҚБЖ) және технологиялық құжаттаманың бірыңғай жүйесі (ТҚБЖ)
9. Оптикалық бұйымдарды жобалау саласындағы компьютерлік технологиялар
10. Мемлекеттік және салалық стандарттар, ұйым стандарттары
11. Оптикалық бөлшектермен жұмыс істеу ережелері
12. Жабдықтарды, айлабұйымдар мен құралдарды техникалық пайдалану және оларға күтім жасау қағидалары
13. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Технологиялық жабдықты баптау

Машықтар:
1. Ақауды анықтауға арналған оптикалық құрылғыдағы оптикалық бөліктің жұмыс істеу принципін талдау
2. Технологиялық операцияны орындау үшін жабдықтар мен жабдықтарды таңдау
3. Жабдықтың ақаулықтарын анықтау және жою

Білімдер:
Тегістеу, орталықтандыру, құрастыру, тығыздау кезінде қолданылатын құралдар мен құрылғылар
2. Негізгі слесарлық операцияларды орындаудың мақсаты мен тәсілдері
3. Слесарлық-құрастыру жұмыстарын орындау кезіндегі құрал-саймандар, құрылғылар мен жабдықтар
4. Техникалық механика негіздері
5. Оптикалық аспаптарды құрастыру ерекшеліктері
6. Оптикалық аспаптарды туралау ерекшеліктері
7. Оптикалық бөлшектермен жұмыс істеу ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, кеңістіктік қиял, зейінді шоғырландыру және бөлу қабілеті

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Оптик-механик

4

Оптикалық аспаптар механигі

4

Оптикалық аспаптар бойынша инженер-механик

5

Бас механик

14. Кәсіптің карточкасы "Оптик-механик":

Топтың коды:

7320-2

Қызмет атауының коды:

7320-2-012

Кәсіптің атауы:

Оптик-механик

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 3 жыл жұмыс істеу: Оптик-механик; механикалық сағаттарды жөндеу бойынша сағат жасаушы; электрондық және кварцтық сағаттарды жөндеу бойынша сағат жасаушы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Оптикалық тораптар мен аспаптар өндірісіндегі тиімділікті қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жұмыс процесіне дайындық
2. Оптикалық элементтерді корпустық бөлшектерге бекіту

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Жұмыс процесіне дайындық



Дағды 1:
Жабдықты дайындау

Машықтар:
1. Конструкторлық және техникалық құжаттаманы талдау
2. Оптикалық түйіннің жұмыс істеу принципін талдау
3. Технологиялық Жабдықты баптау
4. Торапты бекітуге, құрастыруға және туралауға арналған құрылымдық элементтерді дайындау
5. Технологиялық ыдыста құрылымдық элементтерді орналастыру
6. Үлгілік бақылау-реттеу аспаптарының жұмысына дайындық
8. Үлгілік бақылау-реттеу аспаптарын салыстыру
9. Жабдықтың ақауларын анықтау және жою
10. Оптикалық өнімдерді жобалау үшін компьютерлік технологияны қолданыңыз

Білімдер:
1. Оптикалық және металл бөлшектерді сәйкестендіру әдістері мен әдістері
2. Оптотехника аспаптарындағы оптикалық тораптардың мақсаты мен құрылысы
3. Негізгі слесарлық операцияларды орындаудың мақсаты мен тәсілдері
4. Слесарлық-құрастыру жұмыстарын орындау кезіндегі құрал-саймандар, құрылғылар мен жабдықтар
5. Слесарлық-құрастыру жұмыстарының технологиясы
6. Төзімділік және қону жүйесі
7. Мемлекеттік стандарттардың талаптары
8. Конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесі (КҚБЖ)және технологиялық құжаттаманың бірыңғай жүйесі (ТҚБЖ)
9. Оптикалық бұйымдарды жобалау саласындағы компьютерлік технологиялар
10. Мемлекеттік және салалық стандарттар, ұйым стандарттары
11. Оптикалық бөлшектермен жұмыс істеу ережелері
12. Жабдықтарды, айлабұйымдар мен құралдарды техникалық пайдалану және оларға күтім жасау қағидалары
13. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Оптикалық элементтерді корпустық бөлшектерге бекіту



Дағды 1:
Төзімділіктің құрастыру сапасына әсерін талдауға сәйкес корпустық бөлшектерде оптикалық элементтерді бекітудің туралау механизмдерін құрастыру

Машықтар:
6 разряд
1. Конструкторлық және техникалық құжаттаманы талдау
2. Ақаулы мәліметтерді анықтаңыз
3. Бөлшектерді тазарту технологиясы мен құралдарын қолданыңыз
4. Слесарлық-құрастыру жұмыстарын орындау
5. Оптикалық бөлшектерді орау
6. Оптикалық бөлшектерді желімдеу
7. Бөлшектер мен құрастыру бірліктерінің қосылыстарының сипатына сәйкес құрастыру-бөлшектеу жұмыстарын жүргізу
8. Технологиялық операцияны орындау үшін жабдықтар мен жабдықтарды таңдаңыз
9. Жабдықтың ақауларын анықтау және жою
10. Оптикалық бөлшектер мен тораптарды туралауды жүргізу
11. Оптикалық бұйымдарды жобалау саласында компьютерлік технологияларды қолдану

Білімдер:
6 разряд
1. Оптикалық тораптар мен аспаптардың мақсаты мен құрылысы
2. Бөлшектерді жақтауға бекіту әдістері
3. Оптикалық аспаптарды құрастыру ерекшеліктері
4. Оптикалық бөлшектерді тегістеу және орталықтандыру кезінде қолданылатын құралдар мен құрылғылар
5. Оптикалық Түйіндерді құрастыру және тығыздау кезінде қолданылатын құралдар мен құрылғылар
6. Слесарлық-құрастыру жұмыстарын орындау кезіндегі құрал-саймандар, құрылғылар мен жабдықтар
7. Слесарлық-құрастыру жұмыстарының технологиясы
8. Оптикалық аспаптарды туралау ерекшеліктері
9. Төзімділік және қону жүйесі
10. Сапа менеджменті жүйесінің негіздері
11. Оптикалық бұйымдарды жобалау саласындағы компьютерлік технологиялар
12. Мемлекеттік және салалық стандарттар, ұйым стандарттары
13. Оптикалық бөлшектермен жұмыс істеу ережелері
14. Жабдықтарды, айлабұйымдар мен құралдарды техникалық пайдалану және оларға күтім жасау қағидалары
15. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік, электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, кеңістіктік қиял, зейінді шоғырландыру және бөлу қабілеті

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Оптик-механик

4

Оптикалық аспаптар бойынша инженер-механик

5

Бас механик

5

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

15. Кәсіптің карточкасы "Радиоэлектрондық құрылғылар инженері":

Топтың коды:

2152-3

Қызмет атауының коды:

2152-3-003

Кәсіптің атауы:

Радиоэлектрондық құрылғылар инженері

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Электроника инженері (электроника).
"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы No 553 бұйрығы (Мемлекеттік тіркеу тізілімінде тіркелген) № 22003 нормативтік құқықтық актілері)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандықтар бойынша кемінде 3 жыл жұмыс істеген: радиоэлектрондық құрылғылар инженері; инженер-электроника; инженер-радиоэлектроника; телевизиялық жабдық жөніндегі инженер; радиолокация жөніндегі инженер; радионавигация және радиолокация жөніндегі инженер; радионавигация, радиолокация және байланыс жөніндегі инженер

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Радиоэлектрондық аппаратураның жүйелері мен кешендерін әзірлеу, өндіру және пайдалану

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Радиотехникалық және электрондық құрылғыларды дайындау бойынша жұмыс процесіне дайындық
2. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарына техникалық қызмет көрсету
3. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын жөндеуден кейін ағымдағы жөндеу және қабылдау
4. Дайындалған радиотехникалық және электрондық құрылғылардың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Радиотехникалық және электрондық құрылғыларды дайындау бойынша жұмыс процесіне дайындық



Дағды 1:
Радиоэлектрондық жүйелерді, аспаптар мен жабдықтарды өндіруге және пайдалануға дайындау

Машықтар:
1. Радиоэлектрондық аспаптар мен радиоэлектрондық жабдықтардың диагностикасы
2. Радиоэлектрондық аспаптар мен құрылғыларды реттеу және баптау
3. Оларды сынау үшін радиоэлектрондық аспаптарды, жүйелер мен жабдықтарды пайдалану.
4. Радиоэлектрондық аспаптардың диагностикасы және оларды сынау үшін өлшеу жабдықтарын қолдану.
5. Техникалық пайдалану кезінде аспаптар мен жабдықтардың параметрлерін реттеу.
6. Функционалдық міндеттерді орындау кезінде еңбекті қорғау және өнеркәсіптік санитария жөніндегі талаптарды сақтау.
7. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану;
8. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
9. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану

Білімдер:
1. Сызу негіздері
2. Метрология негіздері
3. Қолданар алдында тестілеу үшін күрделі арнайы радиоэлектрондық аппаратураның және технологиялық жабдықтың конструкциясын, пайдалану ерекшеліктерін және баптауын
4. Бақылау-өлшеу аппаратурасы мен аспаптарының құрылғылары мен қолдану ережесі
5. Радиоэлектрондық аппаратураны реттеу және баптауға арналған тәсілдер, құралдар мен жабдықтар.
6.Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
7. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері;
8. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
9. Жеке қорғану құралдарын пайдалану қағидалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Радиотехникалық, электрондық құрылғыларды дайындау бойынша конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Сызбаларды, Принципті электр схемаларын, радиоэлектрондық, радиотехникалық және электрондық құрылғыларды өндіру жөніндегі Технологиялық құжаттаманы оқу
2. Радиоэлектрондық, радиотехникалық және электрондық құрылғыларды дайындау үшін бастапқы деректерді талдау
3. Есептеулер жүргізу, радиоэлектрондық құрылғылардың аспаптары мен тораптарын дайындау кезінде қажетті функционалдық және қағидаттық электр схемаларын әзірлеу

Білімдер:
1. Машина жасау сызбасы
2. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды), радиотехникалық және радиоэлектрондық құрылғылардың функционалдық және қағидаттық электр схемаларын оқу қағидалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарына техникалық қызмет көрсету



Дағды 1:
Радиоэлектрондық аппаратураға қатысты кіріс ақпаратын зерделеу және талдау

Машықтар:
1. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын пайдалану жөніндегі нұсқаулықты зерделеу
2. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын монтаждау, құрастыру және реттеу жөніндегі нұсқаулықты зерделеу
3. Радиоэлектрондық аппаратураны тасымалдауға дайындау, тасымалдауды жүргізу және сынақтар жүргізілгеннен кейін жұмыс істеуін тексеру
4. Радиоэлектрондық аппаратураға техникалық қызмет көрсету бойынша пайдалану құжаттамасымен жұмыс істеу
5. Радиоэлектрондық аппаратураның аспаптары мен жабдықтарын есептеу және жобалау үшін бастапқы деректерді жинау және талдау
6. Техникалық тапсырмаға сәйкес есептеулерді орындау және радиоэлектрондық аспаптар мен құрылғыларды жобалау.
7. Радиоэлектрондық жабдықты жасау кезінде жобалау және техникалық құжаттаманы әзірлеу, аяқталған жобалау-конструкторлық жұмыстарды ресімдейді
8. Әзірленіп жатқан жобалардың стандарттарға және басқа да нормативтік құжаттарға сәйкестігін бақылау
9. Зерттеулер мен әзірлемелердің нәтижелерін өндіріске енгізу
10. Жаңа радиоэлектрондық құралдарды құру кезінде сынақ бағдарламалары мен әдістемелерін әзірлеу

Білімдер:
1. Қазіргі заманғы радиоэлектрондық аппаратураны пайдалану теориясы мен практикасы
2. Пайдалану құжаттарының түрлері мен мазмұны
3. Қосалқы бөлшектер, құралдар мен керек-жарақтар жиынтығының ведомостарын ұстау
4. Радиоэлектрондық аппаратураның қосалқы бөлшектерінің номенклатурасын және оларды пайдалану кезеңінде радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарының нормаланатын санына жұмсалатын олардың санын қамтитын құжаттар
5. Жинақтаушы бұйымдардың, материалдардың номенклатурасын және оларды пайдалану кезеңінде радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарының нормаланған санына жұмсалатын олардың санын қамтитын құжаттар
6. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарына жөндеу жүргізуге арналған қосалқы бөлшектерді, құралдарды, керек-жарақтар мен материалдарды сақтау шарттары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Алдын ала тестілік және практикалық жұмыстарды жүргізу

Машықтар:
1. Радиоэлектрондық аппаратураның функционалдық тораптарының жұмысын тестілеу
2. Радиоэлектрондық аппаратураны пайдалану бойынша есепті құжаттаманы жүргізу
3. Радиоэлектрондық аппаратураның функционалдық тораптарын реттеу
4. Радиоэлектрондық аппаратураның функционалдық тораптарының техникалық жай-күйін диагностикалау
5. Радиоэлектрондық аппаратураның функционалдық тораптарын консервациялау
6. Радиоэлектрондық аппаратураның функционалдық тораптарын монтаждау
7. Радиоэлектрондық аппаратураны құрастыру, монтаждау және реттеу
8. Сынау және пайдалану процесінде радиоэлектрондық аппаратураның техникалық жай-күйін бағалау.
9. Жаңадан әзірленген радиоэлектрондық жабдықты сынау бағдарламалары мен әдістемелерін әзірлеу, сынақтарға қатысу және сынақ нәтижелерін бағалау.
10 радиоэлектрондық аппаратураны реттеу үшін өлшеу жабдығын пайдалану

Білімдер:
1. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын тестілеу тәсілдері
2. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын реттеу тәсілдері
3. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын құрастыру және монтаждау тәсілдері
4. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын сақтау шарттары
5. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын консервациялау әдістері
6. Еңбекті қорғау, өрт, өнеркәсіптік, экологиялық қауіпсіздік және электр қауіпсіздігі талаптары
7. Жұмыстарды орындау кезіндегі қауіпті және зиянды өндірістік факторлар
8. Жұмыстарды орындау кезінде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану түрлері мен ережелері
9. Неке түрлері және оның алдын алу жолдары
10. Жарнама жұмыстарын жүргізу тәртібі
11. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын пайдалану кезінде туындаған ақауларды диагностикалау әдістері
12. Радиоэлектрондық аппаратураның функционалдық тораптарын пайдалану кезінде туындаған ақауларды жою әдістері
13. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын құрастыру және монтаждау кезектілігі
14. Электррадиоэлементтерді, радиоэлектрондық аппаратураның тораптары мен блоктарын монтаждау процесінің реттілігі
15. Жұмыс принциптері, құрылғысы, бақылау-өлшеу және диагностикалық жабдықтың техникалық мүмкіндіктері
16. Жұмыстарды орындау кезіндегі қауіпті және зиянды өндірістік факторлар
17. Өндірістік санитария ережелері
18. Еңбекті қорғау, өрт, өнеркәсіптік, экологиялық қауіпсіздік және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 3:
Радиоэлектрондық аппаратураның функционалдық тораптарын баптау және реттеу

Машықтар:
1. Радиоэлектроника саласындағы тәжірибелік үлгілер мен материалдарды баптауға, сынауға және пайдалануға беруге қатысу
2. Ақаудың себебін талдау және сапасыз немесе төмен сортты өнім шығару, олардың алдын алу шараларын қолданады
3. Радиоэлектрондық техника бұйымдарын өндіруде пайдаланылатын жабдықтар мен бағдарламалық құралдарға қызмет көрсету оларды ағымдағы жөндеуді реттейді, реттейді және жүзеге асырады
4. Жаңа өнертабыстарға патенттік және лицензиялық паспорттарды жасауға қатысу

Білімдер:
1. Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын тасымалдауға дайындау тәсілдері
2. Есептеу техникасы құралдарын пайдалана отырып өлшеу нәтижелерін өңдеу әдістері
3. Орындалатын жұмыс көлеміндегі радиоөлшеу жабдығының жұмыс принциптері, құрылысы, техникалық мүмкіндіктері
4. Радиоэлектрондық аппаратураның техникалық жай-күйін диагностикалау құралдарының жұмыс принциптері, құрылысы, техникалық мүмкіндіктері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Радиоэлектрондық аппаратураның күрделі функционалдық тораптарын жөндеуден кейін ағымдағы жөндеу және қабылдау



Дағды 1:
Жөндеу бойынша алдын ала ақпарат жинау, ерте диагностика

Машықтар:
1. Радиоэлектрондық аппаратураның жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін қосалқы бөлшектерді, құралдарды, керек-жарақтар мен материалдарды жеткізуге өтінімдерді жасау және ресімдеу
2. Радиоэлектрондық аппаратурадағы ақауларды диагностикалау

Білімдер:
1. Жөндеу жұмыстарын жүргізу бойынша міндеттерді қоюдағы басымдықтар
2. Орындалатын жұмыс көлеміндегі радиоөлшеу жабдығының жұмыс принциптері, құрылысы, техникалық мүмкіндіктері
3. Радиоэлектрондық аппаратураның техникалық жай-күйін бақылау құралдарының жұмыс принциптері, құрылысы, техникалық мүмкіндіктері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Ағымдағы жөндеу бойынша операциялар жүргізу

Машықтар:
1. Радиоэлектрондық аппаратураның жұмыс істемейтін жай-күйінің туындауына әкелетін ақауларды жою
2. Жөндеу жұмыстарын жүргізгеннен кейін радиоэлектрондық аппаратураның жұмыс істеуін тексеру
3. Радиоэлектрондық аппаратураны жөндеу нәтижелері бойынша есепті құжаттаманы дайындау

Білімдер:
1. Радиоэлектрондық аппаратураны пайдалану теориясы мен практикасы
2. Пайдалану құжаттарының түрлері мен мазмұны
3. Радиоэлектрондық аппаратураны пайдалануға беру жөніндегі іс-шаралардың мазмұны
4. Радиоэлектрондық аппаратураны баптау тәсілдері
5. Радиоэлектрондық аппаратураны монтаждау тәсілдері
6. Радиоэлектрондық аппаратураны пайдалануды техникалық қамтамасыз ету әдістері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 4:
Дайындалған радиотехникалық және электрондық құрылғылардың сапасын бақылау



Дағды 1:
Жүргізілген жұмыс бойынша талдамалық қорытындылар шығару

Машықтар:
1. Ақауды анықтау үшін қарапайым машина жасау бұйымдарын сынау үшін бастапқы деректерді талдау
2. Радиоэлектрондық бұйымдарды, олардың бөлшектерін, тораптары мен механизмдерін сынау жөніндегі технологиялық операцияны орындауға бақылау-өлшеу аспаптары мен құрылғыларын дайындау
3. Бұйымдарды, олардың бөлшектерін, тораптары мен механизмдерін сынау нәтижелерін құжаттамалық ресімдеу
4. Еңбекті қорғау, өрт, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін қолдау
5. Сынақты орындау кезінде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану

Білімдер:
1. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
2. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі
3. Ұйымда қолданылатын технологиялық құжаттаманың түрлері мен мазмұны
4. Қарапайым радиоэлектрондық бұйымдарды, олардың бөлшектерін, тораптары мен механизмдерін сынау кезіндегі іс-қимылдар реттілігі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Радиоэлектрондық құрылғылар инженері

6

Радиоэлектрондық құрылғылар инженері

6

Радиоэлектрондық құрылғылар инженері

7

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

16. Кәсіптің карточкасы "Электронды жабдықтар мен бұйымдарды сынақтан өткізуші":

Топтың коды:

8214-3

Қызмет атауының коды:

8214-3-004

Кәсіптің атауы:

Электронды жабдықтар мен бұйымдарды сынақтан өткізуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 3 жыл жұмыс істеген: электрондық жабдық пен бұйымдарды сынаушы; жабдық пен бұйымдарды сынаушы; Электрондық техника бұйымдарын жинаушы; электрондық жабдықты құрастырушы; электрондық жабдық элементтерін жинаушы

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Өндірілген электрондық аппаратураның және дәл машина жасау аспаптарының сапасын бақылау. Электрондық аппаратура мен аспаптардың сапасын қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Электрондық жабдықты сынау бойынша жұмыс процесіне дайындық
2. Өнім параметрлерін бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Электрондық жабдықты сынау бойынша жұмыс процесіне дайындық



Дағды 1:
Подготовка оборудования

Машықтар:
1. Ұсынылған радиоэлектрондық жабдықтың алдын ала сынақтар үшін стандартта айқындалған техникалық талаптарға сәйкестігін диагностикалау.
2. Радиоэлектрондық жабдықты реттеу
3. Радиоэлектрондық жабдықты сынау үшін аспаптарды тексеру және дайындау
4. Электр қондырғыларын реттеу және техникалық пайдалану
5. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
6. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану;
7. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
8. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану

Білімдер:
1. Сызу негіздері
2. Метрология негіздері
3. Сынау кезінде қолданылатын өлшеу аспаптарымен және технологиялық жабдықтармен жұмыс.
4. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
5. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері;
6. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
7. Жеке қорғану құралдарын пайдалану қағидалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу.
2. Сынақ жүргізу үшін бастапқы деректерді талдау.
3. Бағдарламаға және сынақ әдістемелеріне сәйкес сынақтар жүргізу үшін жұмыс орындары мен қажетті жабдықтарды дайындау

Білімдер:
1. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
2. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі
3. Ұйымда қолданылатын технологиялық құжаттаманың түрлері мен мазмұны

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Өнім параметрлерін бақылау



Дағды 1:
Бақылау-өлшеу және диагностикалық жабдық параметрлерінің сәйкестігін тексеру

Машықтар:
1. Бақылау-өлшеу және диагностикалық жабдықтарды жұмысқа дайындау. Сынақ жұмыс орнының жабдығы.
2. Параметрлердің нормативтік-техникалық құжаттама талаптарына сәйкестігін тексеру
3. Құрастыру және монтаждау сапасын тексеру
4. Дәнекерленген, дәнекерленген, желімделген қосылыстардың сапасын бақылау
5. Құрастыру және монтаждау қосылыстарының механикалық және электрлік ақауларын анықтау
6. Ұсынылған радиоэлектрондық жабдықтың электр сипаттамаларын алу
7. Параметрлерді бақылау және құрастыру сапасын бағалау нәтижелері бойынша есепті құжаттама жасау

Білімдер:
1. Радиоэлектрондық аппаратураның негізгі тораптарының мақсаты, конструктивтік ерекшеліктері, жұмыс істеу принципі
2. Орындалатын жұмыстар көлемінде радиоэлектрондық құрылғылар мен аспаптарды құрастыру және монтаждау кезектілігі
3. Параметрлерді өлшеу және бақылау және құрастыру және монтаждау сапасын тексеру әдістері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Монтаждау қосылыстарының сапасын бақылау және электр параметрлерін өлшеу үшін диагностикалық жабдықты пайдаланыңыз

Машықтар:
1. Электр параметрлерін өлшеу үшін Бақылау-өлшеу жабдығын пайдалану
2. Орнату ақауларын анықтау
3. Электр және радио компоненттерінің дұрыс орнатылуын тексеру
4. Өткізгіштердің оқшаулау күйін бақылау
5. Сынақ объектісінің электрлік параметрлерін өлшеу
Орындалған бақылау-өлшеу жұмыстары туралы есепті құжаттаманы ресімдеу

Білімдер:
1. Жұмыс принциптері, құрылғысы, бақылау-өлшеу және диагностикалық жабдықтың техникалық мүмкіндіктері
2. Тораптардың техникалық талаптарға сәйкестігін электрлік тексеру тәсілдері
3. Полярлықты, үзілісті, қысқа тұйықталуды және дұрыс қосылуды тексеру әдістері
4. Негізгі электр-радио өлшемдерін орындау қағидалары, электр параметрлерін өлшеу тәсілдері мен тәсілдері
5. Қарсылық және кернеу карталары мен диаграммаларымен жұмыс істеу ережелері
6. Электр тізбектерінің түрлері мен түрлері, оларды оқу және құрастыру ережелері
7. Неке түрлері және оның алдын алу жолдары
8. Бақылау нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу қағидалары
9. Жұмыстарды орындау кезінде жұмыс орнын ұйымдастыруға қойылатын талаптар
10. Жұмыстарды орындау кезінде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану түрлері мен ережелері
11. Еңбекті қорғау, өрт, өнеркәсіптік, экологиялық қауіпсіздік және электр қауіпсіздігі талаптары
12. Орындалатын жұмыс көлемінде есептеу техникасы құралдарын пайдалана отырып, сынақ нәтижелерін өңдеу әдістері
13. Сынақ нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу ережесі
14. Жұмыстарды орындау кезіндегі қауіпті және зиянды өндірістік факторлар
15. Өндірістік санитария ережелері
Жұмыстарды орындау кезінде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану түрлері мен ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, сыни ойлау, қарым-қатынас, жұмысқа кәсіби көзқарас

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Техник - технолог

4

Инженер - технолог

4

Бас инженер

17. Кәсіптің карточкасы "Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы":

Топтың коды:

7421-1

Қызмет атауының коды:

7421-1-002

Кәсіптің атауы:

Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы, 2-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын" (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 20 шілдедегі № 208 бұйрығы (21, 23, 25, 27, 31, 35-шығарылымдары)) (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15923 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандықтар бойынша кемінде 6 ай жұмыс істеу: Электрондық жабдықты электромонтаждаушы-реттеуші; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды слесарь-жинаушы; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды реттеуші; электрондық жабдықты реттеуші.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқыту курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Электрондық жабдықты монтаждау. Электрондық жабдықты орнату және пайдалануға дайындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Монтаждауға және электрондық жабдыққа дайындық
2. Электрондық жабдықты монтаждау бойынша жұмыстарды орындау
3. Радиоэлектрондық жабдықты монтаждау бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Монтаждауға және электрондық жабдыққа дайындық



Дағды 1:
Электрондық жабдықтың құжаттарға сәйкестігін тексере отырып, оны дайындау және тексеру

Машықтар:
1. Жұмыстар үшін жеткізілген электр радиоэлементтер мен тораптардың сапасын растайтын құжаттардың болуын тексеру
2. Электрондық жабдықты орауыштан шығару
3. Монтаждалатын электрондық жабдықтың бөлшектерін, элементтері мен тораптарының толықтығын қабылдау және тексеру
4. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
5. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану.
6. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
7. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану

Білімдер:
1. Монтаждауға арналған электр радиоэлементтер мен тораптарды ашу тәсілдері, олардың сапасы мен сәйкестігін тексеру
2. Орнату құралының мақсаты
3. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
4. Жұмыстарды қауіпсіз орындау қағидалары;
5. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
6. Жеке қорғану құралдарын пайдалану қағидалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Электр жабдықтарын монтаждау және баптау жөніндегі конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу.
2. Жұмысты орындау үшін бастапқы деректерді талдау

Білімдер:
1. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
2. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі
3. Ұйымда қолданылатын технологиялық құжаттаманың түрлері мен мазмұны
4. Электр радиоэлементтерінің негізгі қасиеттері мен таңбалануы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Электрондық жабдықты монтаждау бойынша жұмыстарды орындау



Дағды 1:
Технологиялық процеске сәйкес монтаждау бойынша қарапайым жұмыстарды орындау

Машықтар:
1. Қарапайым тораптарды, блоктарды, аспаптарды, радиоқұрылғыларды, баспа платаларын, радиоэлектрондық аппаратураның сүзгілері мен панельдерінің секцияларын, алыс және сымды байланыс аппаратурасын өндірістің барлық түрлерінде сымдар мен қосылыстарды толық бітеп, қарапайым монтаждау схемалары мен сызбалары бойынша монтаждау, тазалау, герметизациялау, желімдердің көмегімен бекіту, мастика;
2. Желімге, мастикаға орнатылған жекелеген радиоэлементтерді бөлшектеу;
3. Қарапайым монтаждық схемалар бойынша өткізгіштердің ұштарын кесумен және дәнекерлеумен экрандалған және жоғары жиілікті кабельді төсеу;
4. Үлгілер бойынша жұмсақ және икемді сымдарды төсеу;
5. Жеке сымдар мен секіргіштерді оқшаулау және қорғау;
6. Жіп және металл бандаждарды төсеу;
7. Электрорадиоэлементтерді дәнекерлеуге дайындау;
8. Ұштарын аршу және қалайылау арқылы монтаждау сымдарын кесу;
9. Орау әдісімен монтаждау өндірісі;
10. Өндірістік монтажды полярлыққа, үзіліске, қысқа тұйықталуға және электр өлшеу құралдарын қолдана отырып дұрыс қосылуға сынау және тексеру;
11. Жеке элементтерді ауыстыра отырып, қарапайым бөлшектелетін аспаптарды дәнекерлеу;
12. Жеке түйіндерді микроэлементтерге орнату;
13. Электр радиоэлементтерді герметизациялауға, желімдер, мастикалар көмегімен бекітуге дайындау

Білімдер:
1. Шаблон бойынша жұмсақ және қатты схемаларды орнату әдістері;
2. Электр радиоэлементтерінің қорытындыларын қалыптау тәсілдері және микросхемалармен жұмыс істеу кезінде қойылатын талаптар;
3. Монтаждалатын аппаратураның құрылысы мен жұмыс істеу принципі, монтаждау кезінде қолданылатын материалдар мен электррадиоэлементтердің атауы мен таңбалануы;
4. Қарапайым тораптарды, блоктарды, аспаптарды, радио құрылғыларды, баспа платаларын, телефон құрылғыларын монтаждау тәсілдері;
5. Лакталған монтажда электр радиоэлементтерді бөлшектеу тәсілдері;
6. Баспа схемаларын монтаждау ерекшеліктері, монтаждалатындарды қосу ережелері
7. Бақылау-сынау желісіндегі элементтерді, аспаптардың, тораптардың, электр радиоэлементтердің монтаждық схемадағы шартты белгілерін;
8. Монтаждық схемалар бойынша қарапайым жгуттарды тоқу тәсілдері, қолданылатын бақылау-өлшеу құралдарының, аспаптардың мақсаты және оларды пайдалану қағидалары;
9. Ең көп таралған сымдардың, кабельдердің және оқшаулағыш материалдардың, қолданылатын желімдердің, мастикалардың, герметиктердің, лактардың, тазарту қоспаларының электрлік және механикалық қасиеттері;
10. Электр және радиотехника негіздері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Радиоэлектрондық жабдықты монтаждау бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау



Дағды 1:
Жүргізілген жұмыстың сапасын тексеру

Машықтар:
1. Электр радиоэлементтерінің монтаждық схема мен спецификацияға сәйкестігін тексеру
2. Орнатылатын электр-радиоэлементтерге байланысты дәнекерлеу үтігінің температурасын реттеу
3. Электр радиоэлементтерді, кабельдерді монтаждау схемасына сәйкес монтаждау.
4. Орнату сапасын тексеру
5. Жеткізілген электрондық жабдық пен бөлшектердің ақауларын анықтау
6. Ақауларды жою мақсатында анықталған ақаулар ведомосін жасау (электрорадиоэлементтерді жеткізуші үшін).
7. Монтаждалған блоктар мен тораптарды монтаждау сапасын конструкторлық құжаттарға сәйкестігін тексеру.
8. Монтаж сызбаларын оқу кезінде шартты белгілер мен жеңілдетулердің негіздерін түсіну

Білімдер:
1. Сызу негіздері.
2. Метрология негіздері.
3. Электр монтаждау жұмыстарын жүргізу әдістері.
4. Электр монтаждау құжаттары мен монтаждау сызбаларының талаптарын оқу және орындау.
5. Монтаждау сапасын тексеру кезінде бақылау-өлшеу аппаратурасы мен аспаптарын қолдану ережесі.
7. Электрондық жабдықтың монтаждалатын бөлшектерін, тораптары мен модульдерін қосу тәсілдері
8. Монтаждалатын электрондық жабдықтың негізгі бөлшектері мен тораптарының мақсаты
9. Сызбада проекцияларды орналастыру ережелері
10. Қималар мен қималарды тағайындау және орындау ерекшеліктері
11. Электр схемасындағы шартты графикалық белгілер

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, сыни ойлау, коммуникабельность, жұмысқа кәсіби көзқарас

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы

4

Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы

4

Өндіріс шебері

4

Инженер - механик

18. Кәсіптің карточкасы "Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы":

Топтың коды:

7421-1

Қызмет атауының коды:

7421-1-002

Кәсіптің атауы:

Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы, 2-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (21, 23, 25, 27, 31, 35-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 20 шілдедегі № 208 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15923 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Телекоммуникациялық жабдықтар мен байланыс арналарын электромонтаждаушы-реттеуші

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 2 жыл жұмыс істеген: электромонтажшы-электрондық жабдықты реттеуші; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды құрастырушы-Слесарь; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды реттеуші; электрондық жабдықты реттеуші.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Электрондық жабдықты монтаждау. Электрондық жабдықты орнату және пайдалануға дайындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Монтаждауға және электрондық жабдыққа дайындық

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Монтаждауға және электрондық жабдыққа дайындық



Дағды 1:
Электрондық жабдықтың құжаттарға сәйкестігін тексере отырып, оны дайындау және тексеру

Машықтар:
1. Жұмыстар үшін жеткізілген электр радиоэлементтер мен тораптардың сапасын растайтын құжаттардың болуын тексеру
2. Электрондық жабдықты орауыштан шығару
3. Монтаждалатын электрондық жабдықтың бөлшектерін, элементтері мен тораптарының толықтығын қабылдау және тексеру
4. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
5. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану.
6. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
7. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану

Білімдер:
1. Монтаждауға арналған электр радиоэлементтер мен тораптарды ашу тәсілдері, олардың сапасы мен сәйкестігін тексеру
2. Орнату құралының мақсаты
3. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
4. Жұмыстарды қауіпсіз орындау қағидалары;
5. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
6. Жеке қорғану құралдарын пайдалану қағидалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Электр жабдықтарын монтаждау және баптау жөніндегі конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу.
2. Жұмысты орындау үшін бастапқы деректерді талдау

Білімдер:
1. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
2. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі
3. Ұйымда қолданылатын технологиялық құжаттаманың түрлері мен мазмұны
4. Электр радиоэлементтерінің негізгі қасиеттері мен таңбалануы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, сыни ойлау, қарым-қатынас, жұмысқа кәсіби көзқарас

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы

4

Өндіріс шебері

4

Инженер - механик

19. Кәсіптің карточкасы "Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы":

Топтың коды:

7421-1

Қызмет атауының коды:

7421-1-002

Кәсіптің атауы:

Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы, 2-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (21, 23, 25, 27, 31, 35-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 20 шілдедегі № 208 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15923 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Телекоммуникациялық жабдықтар мен байланыс арналарын электромонтаждаушы-реттеуші

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 3 жыл жұмыс істеген: электромонтажшы-электрондық жабдықты реттеуші; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды құрастырушы-Слесарь; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды реттеуші; электрондық жабдықты реттеуші.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Электрондық жабдықты монтаждау. Электрондық жабдықты орнату және пайдалануға дайындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Монтаждауға және электрондық жабдыққа дайындық

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Монтаждауға және электрондық жабдыққа дайындық



Дағды 1:
Электрондық жабдықтың құжаттарға сәйкестігін тексере отырып, оны дайындау және тексеру

Машықтар:
1. Жұмыстар үшін жеткізілген электр радиоэлементтер мен тораптардың сапасын растайтын құжаттардың болуын тексеру
2. Электрондық жабдықты орауыштан шығару
3. Монтаждалатын электрондық жабдықтың бөлшектерін, элементтері мен тораптарының толықтығын қабылдау және тексеру
4. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
5. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану.
6. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
7. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану

Білімдер:
1. Монтаждауға арналған электр радиоэлементтер мен тораптарды ашу тәсілдері, олардың сапасы мен сәйкестігін тексеру
2. Орнату құралының мақсаты
3. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
4. Жұмыстарды қауіпсіз орындау қағидалары;
5. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
6. Жеке қорғану құралдарын пайдалану қағидалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Электр жабдықтарын монтаждау және баптау жөніндегі конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу.
2. Жұмысты орындау үшін бастапқы деректерді талдау

Білімдер:
1. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
2. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі
3. Ұйымда қолданылатын технологиялық құжаттаманың түрлері мен мазмұны
4. Электр радиоэлементтерінің негізгі қасиеттері мен таңбалануы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, сыни ойлау, қарым-қатынас, жұмысқа кәсіби көзқарас

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды монтаждаушы

4

Инженер - механик

20. Кәсіптің карточкасы "Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы":

Топтың коды:

7421-1

Қызмет атауының коды:

7421-1-009

Кәсіптің атауы:

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы, 2-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (21, 23, 25, 27, 31, 35-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 20 шілдедегі № 208 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15923 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандықтар бойынша кемінде 6 ай жұмыс істеу: Электрондық жабдықты электромонтаждаушы-реттеуші; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды слесарь-жинаушы; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды реттеуші; электрондық жабдықты реттеуші.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқыту курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Радиоэлектрондық функционалдық тораптарды, блоктар мен шкафтарды құрастыру.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Радиоэлектрондық аппаратураны құрастыру бойынша жұмыс процесіне дайындық
2. Радиоэлектрондық аппаратураны құрастыру бойынша технологиялық операцияларды орындау
3. Радиоэлектрондық аппаратураны құрастырудың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Радиоэлектрондық аппаратураны құрастыру бойынша жұмыс процесіне дайындық



Дағды 1:
Жабдықты дайындау

Машықтар:
1. Құрылғыларды, слесарлық-құрастыру құралдарын және бақылау-өлшеу жабдықтарын жұмысқа дайындау
2. Тығыздығы төмен бірінші және екінші деңгейдегі тірек конструкцияларына арналған технологиялық процестің сызбасы мен картасына сәйкес құрастыруға электррадиоэлементтерді, бөлшектерді және құрастыру бірліктерін дайындау
3. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
4. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану;
5. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
6. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану
7. Электр радиоэлементтерін, бөлшектерін және құрастыру бірліктерін жоғары тығыздықтағы бірінші, екінші және үшінші деңгейдегі тірек конструкциялары үшін технологиялық процесс картасына сәйкес құрастыруға дайындау

Білімдер:
1. Қолданылатын материалдардың мақсаты мен қасиеттері
2. Құрамдас элементтердің, бөлшектер мен тораптардың номенклатурасы
3. Қорытындыларды қалыптастыру түрлері мен әдістері
4. Қолданылатын слесарлық, өлшеу аспаптары мен құрылғыларының түрлері, конструкциялары, мақсаты және пайдалану ережесі
5. Жұмыстарды орындау кезінде жұмыс орнын ұйымдастыруға қойылатын талаптар
6. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
7. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері;
8. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
9. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері.
10. Тығыздығы жоғары сымдарды қалыптастыру түрлері мен әдістері
11. Тығыздығы жоғары тірек құрылымының бөлшектері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу
2. Электрондық бұйымдарды құрастыруға арналған бастапқы деректерді талдау

Білімдер:
1. Конструкторлық және технологиялық құжаттаманы оқудың терминологиясы мен ережелері
2. Төзімділік және қону жүйесі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Радиоэлектрондық аппаратураны құрастыру бойынша технологиялық операцияларды орындау



Дағды 1:
Қарапайым тораптарды, радиоэлектрондық аппаратура аспаптарын құрастыру

Машықтар:
1. Біліктілігі анағұрлым жоғары радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды құрастырушы-слесарьдың басшылығымен құрастыруға кіретін бөлшектерді слесарлық бейімдеумен байланыс құралдарының радиоэлектрондық аппаратурасы мен аппаратурасының қарапайым аспаптарын, тораптары мен блоктарын құрастыру
2. Дайындамаларды кесу, бөлшектерді жинақтау және құрастыруға дайындау
3. 12-14 квалитеттер бойынша бөлшектердің жазықтықтарын өңдеу
4. Белгілеу, бұрғылау, жіппен кесу, иілу, тойтару, дәнекерлеу, желімдеу және қарапайым механикалық құрастыру жұмыстары
5. Әртүрлі қарапайым жұптастырылатын бөлшектер мен тораптарды пысықтау және сәйкестендіру кезінде әртүрлі қарапайым слесарлық операцияларды орындау

Білімдер:
1. Жұмыста қолданылатын жабдықтың құрылымы мен жұмыс принципі және оны басқару ережесі туралы негізгі мәліметтер
2. Қарапайым слесарлық-құрастыру жұмыстарын орындау ережелері мен тәсілдері
3. Ең көп таралған құрылғылардың, бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптардың, қалыпты және арнайы кескіш құралдың мақсаты мен қолдану шарттары
4. Өңделетін және құрастыру кезінде пайдаланылатын материалдардың негізгі механикалық және радиотехникалық қасиеттері
5. Өңдеу параметрлері туралы негізгі мәліметтер, қарапайым кескіш құралды қайрау ережелері
6. Электр және Радиотехника негіздері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Радиоэлектрондық аппаратураны құрастырудың сапасын бақылау



Дағды 1:
Радиоэлектрондық аппаратураны құрастыру сапасын басқару

Машықтар:
1. Функционалды түйінді құрастыру сапасын бақылау
2. Дәнекерленген қосылыстардың сапасын бақылау
3. Функционалдық торапты құрастыру, радиоэлектрондық аппаратураны өндіру кезінде бұйымдарды құрастыру мен дәнекерлеуді герметизациялау кезіндегі ақауларды түзету

Білімдер:
1. Жүк көтергіш құрылымды құрастыру кезіндегі ақау түрлері, оның себептері және алдын алу тәсілдері
2. Жиналатын бұйымдарға қойылатын негізгі техникалық талаптар
3. Бірінші деңгейдегі герметикалық конструкцияларға қойылатын негізгі техникалық талаптар
4. Жуу ақаулары және олардың алдын алу тәсілдері
5. Сымдарды, кабельдерді, жгуттарды, шлейфтерді, коммутациялық элементтерді, қосқыштарды дәнекерлеу кезіндегі ақау түрлері, оның себептері мен алдын алу тәсілдері
6. Сымдарды бұрау кезіндегі неке түрлері, оның себептері мен алдын алу тәсілдері
7. Радиоэлектрондық аппаратураны құрастыру, құрастыруды герметизациялау кезінде ақауларды түзету тәсілдері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, зейін

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы

4

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы

4

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-механик

4

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар инженер-механик

4

Бас инженер

21. Кәсіптің карточкасы "Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы":

Топтың коды:

7421-1

Қызмет атауының коды:

7421-1-009

Кәсіптің атауы:

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы, 2-разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (21, 23, 25, 27, 31, 35-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 20 шілдедегі № 208 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15923 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Телекоммуникациялық жабдықтар мен байланыс арналарын электромонтаждаушы-реттеуші

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 2 жыл жұмыс істеген: электромонтажшы-электрондық жабдықты реттеуші; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды құрастырушы-слесарь; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды реттеуші; электрондық жабдықты реттеуші.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Радиоэлектрондық функционалдық тораптарды, блоктар мен шкафтарды құрастыру.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Радиоэлектрондық аппаратураны құрастыру бойынша жұмыс процесіне дайындық

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Радиоэлектрондық аппаратураны құрастыру бойынша жұмыс процесіне дайындық



Дағды 1:
Жабдықты дайындау

Машықтар:
1. Құрылғыларды, слесарлық-құрастыру құралдарын және бақылау-өлшеу жабдықтарын жұмысқа дайындау
2. Тығыздығы төмен бірінші және екінші деңгейдегі тірек конструкцияларына арналған технологиялық процестің сызбасы мен картасына сәйкес құрастыруға электррадиоэлементтерді, бөлшектерді және құрастыру бірліктерін дайындау
3. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
4. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану;
5. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
6. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану
7. Электр радиоэлементтерін, бөлшектерін және құрастыру бірліктерін жоғары тығыздықтағы бірінші, екінші және үшінші деңгейдегі тірек конструкциялары үшін технологиялық процесс картасына сәйкес құрастыруға дайындау

Білімдер:
1. Қолданылатын материалдардың мақсаты мен қасиеттері
2. Құрамдас элементтердің, бөлшектер мен тораптардың номенклатурасы
3. Қорытындыларды қалыптастыру түрлері мен әдістері
4. Қолданылатын слесарлық, өлшеу аспаптары мен құрылғыларының түрлері, конструкциялары, мақсаты және пайдалану ережесі
5. Жұмыстарды орындау кезінде жұмыс орнын ұйымдастыруға қойылатын талаптар
6. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
7. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері;
8. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
9. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері.
10. Тығыздығы жоғары сымдарды қалыптастыру түрлері мен әдістері
11. Тығыздығы жоғары тірек құрылымының бөлшектері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу
2. Электрондық бұйымдарды құрастыруға арналған бастапқы деректерді талдау

Білімдер:
1. Конструкторлық және технологиялық құжаттаманы оқудың терминологиясы мен ережелері
2. Төзімділік және қону жүйесі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, зейін

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы

4

Радиоэлектрондық аппаратура мен құралдардың слесарь-механигі

4

Радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптардың инженер - механигі

4

Бас инженер

22. Кәсіптің карточкасы "Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы":

Топтың коды:

7421-1

Қызмет атауының коды:

7421-1-009

Кәсіптің атауы:

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы, 2-разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (21, 23, 25, 27, 31, 35-шығарылымдары) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 20 шілдедегі № 208 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15923 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Телекоммуникациялық жабдықтар мен байланыс арналарын электромонтаждаушы-реттеуші

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 3 жыл жұмыс істеген: электромонтажшы-электрондық жабдықты реттеуші; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды құрастырушы-Слесарь; радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптарды реттеуші; электрондық жабдықты реттеуші.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Радиоэлектрондық функционалдық тораптарды, блоктар мен шкафтарды құрастыру.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Радиоэлектрондық аппаратураны құрастыру бойынша жұмыс процесіне дайындық

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Радиоэлектрондық аппаратураны құрастыру бойынша жұмыс процесіне дайындық



Дағды 1:
Жабдықты дайындау

Машықтар:
1. Құрылғыларды, слесарлық-құрастыру құралдарын және бақылау-өлшеу жабдықтарын жұмысқа дайындау
2. Тығыздығы төмен бірінші және екінші деңгейдегі тірек конструкцияларына арналған технологиялық процестің сызбасы мен картасына сәйкес құрастыруға электррадиоэлементтерді, бөлшектерді және құрастыру бірліктерін дайындау
3. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
4. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану;
5. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
6. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану
7. Электр радиоэлементтерін, бөлшектерін және құрастыру бірліктерін жоғары тығыздықтағы бірінші, екінші және үшінші деңгейдегі тірек конструкциялары үшін технологиялық процесс картасына сәйкес құрастыруға дайындау

Білімдер:
1. Қолданылатын материалдардың мақсаты мен қасиеттері
2. Құрамдас элементтердің, бөлшектер мен тораптардың номенклатурасы
3. Қорытындыларды қалыптастыру түрлері мен әдістері
4. Қолданылатын слесарлық, өлшеу аспаптары мен құрылғыларының түрлері, конструкциялары, мақсаты және пайдалану ережесі
5. Жұмыстарды орындау кезінде жұмыс орнын ұйымдастыруға қойылатын талаптар
6. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
7. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері;
8. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
9. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері.
10. Тығыздығы жоғары сымдарды қалыптастыру түрлері мен әдістері
11. Тығыздығы жоғары тірек құрылымының бөлшектері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу
2. Электрондық бұйымдарды құрастыруға арналған бастапқы деректерді талдау

Білімдер:
1. Конструкторлық және технологиялық құжаттаманы оқудың терминологиясы мен ережелері
2. Төзімділік және қону жүйесі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, зейін

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Радиоэлектронды аппаратура мен құралдар слесарь-құрастырушысы

6

Радиоэлектрондық аппаратура мен аспаптардың инженер - механик

4

Бас инженер

23. Кәсіптің карточкасы "Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі":

Топтың коды:

7412-4

Қызмет атауының коды:

7412-4-066

Кәсіптің атауы:

Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі, 2-6 разряд .
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (9-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандықтар бойынша 6 айдан кем емес жұмыс: Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі; төмен вольтты және жоғары вольтты электр жабдығын жөндеу жөніндегі слесарь-электрик; электротехникалық жабдыққа қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі Электрослесарь.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Тарату құрылғыларының жабдықтарын және оларға қатысты аппаратураларды жөндеу (және өзге де) жұмыстары

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Тарату құрылғыларын жөндеуге дайындау
2. Технологиялық процеске сәйкес тарату құрылғыларын жөндеу бойынша технологиялық операцияларды орындау
3. Тарату құрылғыларын жөндеу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Тарату құрылғыларын жөндеуге дайындау



Дағды 1:
Тарату құрылғыларын жөндеуге арналған нормативтік-техникалық құжаттаманы талдау

Машықтар:
1. Тарату құрылғыларының тораптарын, аппараттары мен арматураларын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру бойынша технологиялық операцияларды орындау үшін бастапқы деректерді талдау
2. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін учаскенің тарату құрылғыларының орналасуы мен мақсаты, олардың құрылымы мен жұмыс принципі туралы жалпы мәліметтер
2. Тарату құрылғыларын жөндеу кезінде қолданылатын барлық жабдықтың, құрылғылардың, құралдың, аппаратураның және өлшеу құралдарының негізгі техникалық сипаттамалары
3. Қарапайым слесарлық және өлшеуіш аспаптардың, жөндеу айлабұйымдары мен такелаждық құралдардың мақсаты мен қолдану ережесі
4. Бөлшектер мен тораптардың қарапайым электр схемалары
5. Электр тогының қаупі және ток өткізетін бөліктерге жақындау

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Тарату құрылғыларын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру жөніндегі операцияларды орындау үшін аспаптарды, айлабұйымдар мен құралдарды дайындау

Машықтар:
1. Қарапайым жұмыс сызбаларын, электр схемаларын оқу
2. Слесарлық және арнайы аспаптарды баптау және толтыру, тексеру жөндеу құрылғылары мен механизмдерін жұмысқа дайындау
3. Электр, пневматикалық және өлшеу құралдарын пайдалану
4. Қарапайым механикаландыру құралдарының көмегімен тораптар мен бөлшектерді жылжыту кезінде тарату құрылғыларын жөндеу кезіндегі Такелаждық жұмыстар

Білімдер:
1. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды, электр схемаларын және карталарды)оқу ережесі;
2. Электротехника және механика бойынша қарапайым мәліметтер;
3. Электрлік бақылау құралдарының жұмыс принципі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес тарату құрылғыларын жөндеу бойынша технологиялық операцияларды орындау



Дағды 1:
Электр аспаптарының күрделі емес тораптары мен бөлшектерін жөндеу және бөлшектеу, жөндеу және құрастыру кезіндегі қосалқы жұмыстар

Машықтар:
1. Станциялар мен қосалқы станциялардың, трансформаторлар мен кірмелердің тарату құрылғыларының жабдықтарын жөндеу және техникалық тексеру кезіндегі қосалқы жұмыстар.
2. Бөлшектерді 12-14 квалитет бойынша слесарлық өңдеу (5-7 дәлдік сыныбы).
3. Қарапайым металл және оқшаулағыш конструкцияларды жасау.
4. Бөлшектелген және құрастыру бөлшектерін тазалау, жуу және сүрту.
5. Контактілерді және жанасу беттерін тазалау.
6. Жұмыс орнына беру, слесарлық құралды, мүкәммалды, айлабұйымдар мен материалдарды жұмысқа дайындау және жинау.
7. Қалайылау және дәнекерлеу үшін беттерді тазалау.
8. Кернеуі 10 кв - қа дейінгі тарату құрылғыларының, кіріс-35 кв-қа дейінгі, қуаты 1000 кв-А дейінгі кернеуі 10 кв-қа дейінгі майлы және құрғақ күштік трансформаторлардың жабдықтарын орамаларын ауыстыра отырып бөлшектеу, жөндеу және құрастыру.
9. Электр қозғалтқыштарының, электр аппараттары мен электр аспаптарының күрделі емес тораптары мен бөлшектерін бөлшектеу, жөндеу және құрастыру.
10. Қарапайым жарықтандыру құрылғылары мен шағын прожекторларды орнату.
11. Тарату қораптарын, қауіпсіздік қалқандарын монтаждау, бөлшектеу, жөндеу.
12. Қарапайым іске қосу реттеу аппаратурасын тексеру және жөндеу.
13. Жоғары білікті электрослесарьдың басшылығымен қарапайым такелаждық жұмыстар.
14. Бояу жұмыстарын орындау

Білімдер:
1. Тарату құрылғылары жабдықтарының, күштік, дәнекерлеу, өлшеу, төмен вольтты және жоғары вольтты енгізу трансформаторларының мақсаты мен құрылысы туралы, олардың жұмыс принциптері туралы, электр тогының қауіптілігі және кернеудегі ток өткізгіш бөліктерге жақындау туралы жалпы мәліметтер;
2. Слесарлық, монтерлік және өлшеуіш аспаптардың, айлабұйымдар мен қорғаныш құралдарының мақсаты мен құрылғысы;
3. Материалтану бойынша қарапайым мәліметтер;
4. Тарату құрылғыларының жабдықтарын техникалық тексеру және жөндеу кезінде, Күштік және өлшеу трансформаторларына арналған кіреберістерді бөлшектеу, құрастыру және арматуралау кезінде жұмыстардың тәсілдері мен операциялардың реттілігі;
5. Такелаждау жұмыстарының қарапайым тәсілдері, жүк көтергіш механизмдерге қойылатын жалпы талаптар, крандармен жұмыс кезінде дабыл беру

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Тарату құрылғыларын жөндеу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау



Дағды 1:
Тарату құрылғыларының қасиеттері мен параметрлерінің нормативтік құжаттамаға сәйкестігін анықтау

Машықтар:
1. Электр схемалары мен қосылыстарды сынау нәтижелерін құжаттамалық ресімдеу
2. Еңбекті қорғау, өрт, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін қолдау
3. Сынақты орындау кезінде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану
4. Жабдықты реттеу және сынау үшін жабдықтың немесе аспаптардың жарамдылығын тексеру
5. Тексерілетін құрылғыны сынақ стендіне орнату немесе диагностикалық аспаптарды қосу
6. Стендті қосу, сыналатын немесе реттелетін құрылғыға жүктемені Құрылғының техникалық шарттарымен айқындалатын режимдерде беру
7. Сыналатын құрылғының, электр тізбегінің жұмысын немесе жарамдылығын сипаттайтын негізгі параметрлерді, тәуелділіктерді алу, олардың паспорттық деректерге сәйкестігін тексеру
8. Техникалық құжаттама деректеріне сәйкестігін тексеру үшін электр машиналарының сипаттамаларын алу
9. Электр автоматика аспаптарын реттеу (уақыт релесі, жылу релесі, кернеу реттегіштері)
10. Жоғары вольтты электр аппараттарының оқшаулау кедергісін өлшеу
11. Электр тізбектерінің омдық кедергісін әртүрлі әдістермен өлшеу

Білімдер:
1. Электр тізбектері мен қосылыстарын сынау кезіндегі іс-қимылдар тізбегі
2. Электротехника негіздері
3. Жабдықты реттеу және сынау үшін стендтің немесе аспаптың жұмыс принциптері
4. Сыналатын құрылғының, электр тізбегінің жұмысын немесе жарамдылығын сипаттайтын параметрлер, тәуелділіктер
5. Электроавтоматика аспаптарының (уақыт релесі, жылу релесі, кернеу реттегіштері), жоғары вольтты электр аппараттарының жұмыс принциптері мен құрылысы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

4

Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

4

Жабдықты жөндеу механигі

5

Жабдықтарды жөндеу жөніндегі инженер-механик

24. Кәсіптің карточкасы "Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі":

Топтың коды:

7412-4

Қызмет атауының коды:

7412-4-066

Кәсіптің атауы:

Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі, 2-6 разряд.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (9-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандықтар бойынша кемінде 2 жыл жұмыс істеген: электротехникалық жабдыққа қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі слесарь; төмен вольтты және жоғары вольтты электр жабдығын жөндеу жөніндегі слесарь-электрик; электротехникалық жабдыққа қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр слесарі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Тарату құрылғыларының жабдықтарын және оларға қатысты аппаратураларды жөндеу (және өзге де) жұмыстары

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Тарату құрылғыларын жөндеуге дайындау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Тарату құрылғыларын жөндеуге дайындау



Дағды 1:
Тарату құрылғыларын жөндеуге арналған нормативтік-техникалық құжаттаманы талдау

Машықтар:
1. Тарату құрылғыларының тораптарын, аппараттары мен арматураларын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру бойынша технологиялық операцияларды орындау үшін бастапқы деректерді талдау
2. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін учаскенің тарату құрылғыларының орналасуы мен мақсаты, олардың құрылымы мен жұмыс принципі туралы жалпы мәліметтер
2. Тарату құрылғыларын жөндеу кезінде қолданылатын барлық жабдықтың, құрылғылардың, құралдың, аппаратураның және өлшеу құралдарының негізгі техникалық сипаттамалары
3. Қарапайым слесарлық және өлшеуіш аспаптардың, жөндеу айлабұйымдары мен такелаждық құралдардың мақсаты мен қолдану ережесі
4. Бөлшектер мен тораптардың қарапайым электр схемалары
5. Электр тогының қаупі және ток өткізетін бөліктерге жақындау

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Тарату құрылғыларын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру жөніндегі операцияларды орындау үшін аспаптарды, айлабұйымдар мен құралдарды дайындау

Машықтар:
1. Қарапайым жұмыс сызбаларын, электр схемаларын оқу
2. Слесарлық және арнайы аспаптарды баптау және толтыру, тексеру жөндеу құрылғылары мен механизмдерін жұмысқа дайындау
3. Электр, пневматикалық және өлшеу құралдарын пайдалану
4. Қарапайым механикаландыру құралдарының көмегімен тораптар мен бөлшектерді жылжыту кезінде тарату құрылғыларын жөндеу кезіндегі такелаждық жұмыстар

Білімдер:
1. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды, электр схемаларын және карталарды)оқу ережесі;
2. Электротехника және механика бойынша қарапайым мәліметтер;
3. Электрлік бақылау құралдарының жұмыс принципі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

4

Жабдықты жөндеу механигі

5

Жабдықтарды жөндеу жөніндегі инженер-механик

25. Кәсіптің карточкасы "Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі":

Топтың коды:

7412-4

Қызмет атауының коды:

7412-4-066

Кәсіптің атауы:

Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі, 2-6 разряд .
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (9-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Электр жабдықтары (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кәсіптер бойынша кемінде 3 жыл жұмыс істеген: электротехникалық жабдыққа қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі слесарь; төмен вольтты және жоғары вольтты электр жабдығын жөндеу жөніндегі слесарь-электрик; электротехникалық жабдыққа қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электрослесарь.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Тарату құрылғыларының жабдықтарын және оларға қатысты аппаратураларды жөндеу (және өзге де) жұмыстары

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Тарату құрылғыларын жөндеуге дайындау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Тарату құрылғыларын жөндеуге дайындау



Дағды 1:
Тарату құрылғыларын жөндеуге арналған нормативтік-техникалық құжаттаманы талдау

Машықтар:
1. Тарату құрылғыларының тораптарын, аппараттары мен арматураларын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру бойынша технологиялық операцияларды орындау үшін бастапқы деректерді талдау
2. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін учаскенің тарату құрылғыларының орналасуы мен мақсаты, олардың құрылымы мен жұмыс принципі туралы жалпы мәліметтер
2. Тарату құрылғыларын жөндеу кезінде қолданылатын барлық жабдықтың, құрылғылардың, құралдың, аппаратураның және өлшеу құралдарының негізгі техникалық сипаттамалары
3. Қарапайым слесарлық және өлшеуіш аспаптардың, жөндеу айлабұйымдары мен такелаждық құралдардың мақсаты мен қолдану ережесі
4. Бөлшектер мен тораптардың қарапайым электр схемалары
5. Электр тогының қаупі және ток өткізетін бөліктерге жақындау

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Тарату құрылғыларын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру жөніндегі операцияларды орындау үшін аспаптарды, айлабұйымдар мен құралдарды дайындау

Машықтар:
1. Қарапайым жұмыс сызбаларын, электр схемаларын оқу
2. Слесарлық және арнайы аспаптарды баптау және толтыру, тексеру жөндеу құрылғылары мен механизмдерін жұмысқа дайындау
3. Электр, пневматикалық және өлшеу құралдарын пайдалану
4. Қарапайым механикаландыру құралдарының көмегімен тораптар мен бөлшектерді жылжыту кезінде тарату құрылғыларын жөндеу кезіндегі Такелаждық жұмыстар

Білімдер:
1. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды, электр схемаларын және карталарды)оқу ережесі;
2. Электротехника және механика бойынша қарапайым мәліметтер;
3. Электрлік бақылау құралдарының жұмыс принципі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Тарату құрылғылары жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі

5

Жабдықтарды жөндеу жөніндегі инженер-механик

26. Кәсіптің карточкасы "Бақылау-өлшеу аспатары және автоматика жөніндегі инженерлер":

Топтың коды:

2152-4

Қызмет атауының коды:

2152-4-001

Кәсіптің атауы:

Бақылау-өлшеу аспатары және автоматика жөніндегі инженерлер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Бақылау-өлшеу аспатары және автоматика жөніндегі инженер.
"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы No 553 бұйрығы (Мемлекеттік тіркеу тізілімінде тіркелген) № 22003 нормативтік құқықтық актілері)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандықтар бойынша кемінде 3 жыл жұмыс істеген: инженер-электроника; бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика инженері.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы әзірлеу, өндіру және пайдалану

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы пайдаланудың жұмыс процесіне дайындау
2. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика жабдықтарының техникалық жай-күйін және қауіпсіз пайдаланылуын ағымдағы жөндеу және бақылау
3. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың сапасын бақылау және техникалық қызмет көрсету

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы пайдаланудың жұмыс процесіне дайындау



Дағды 1:
Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы өндіруге және пайдалануға дайындау

Машықтар:
1. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың диагностикасы
2. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы реттеу және баптау
4. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың диагностикасы, оларды сынау үшін өлшеу жабдығын қолдану.
5. Техникалық пайдалану кезінде аспаптар мен жабдықтардың параметрлерін реттеу.
6. Функционалдық міндеттерді орындау кезінде еңбекті қорғау және өнеркәсіптік санитария жөніндегі талаптарды сақтау.
7. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану;
8. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
9. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану

Білімдер:
1. Сызу негіздері
2. Метрология негіздері
3. Қолданар алдында оны тестілеуге арналған бақылау-өлшеу аспаптарының конструкциялары, пайдалану ерекшеліктері және баптаулары
4. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы қолдану құрылғылары мен ережелері
5. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы реттеу және баптауға арналған тәсілдер, құралдар мен жабдықтар.
6.Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
7. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері;
8. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
9. Жеке қорғану құралдарын пайдалану қағидалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Бақылау-өлшеу аспаптарын және автоматиканы дайындау бойынша конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика өндірісі бойынша сызбаларды, принципті электр схемаларын, технологиялық құжаттаманы оқу
2. Бақылау-өлшеу аспаптарын және автоматиканы дайындау үшін бастапқы деректерді талдау
3. Есептеулер жүргізу, бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы дайындау кезінде қажетті функционалдық және қағидаттық электр схемаларын әзірлеу

Білімдер:
1. Машина жасау сызбасы
2. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды), бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың функционалдық және қағидаттық электр схемаларын оқу қағидалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика жабдықтарының техникалық жай-күйін және қауіпсіз пайдаланылуын ағымдағы жөндеу және бақылау



Дағды 1:
Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика жабдықтарын пайдалануды, оларға техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Қағидаларға, нұсқаулықтар мен бұйрықтарға сәйкес бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика жабдықтарын пайдалануды, техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді қамтамасыз етеді.
2. Жабдықтың техникалық жай-күйін және қауіпсіз пайдаланылуын бақылауды жүзеге асырады, оның істен шығу себептерін тексеруге қатысады.
3. Жабдықтың істен шығуы мен ескертулерін есепке алуды және талдауды жүргізеді, жабдықты пайдалану тәжірибесін жинақтайды, есептер жасайды.
4. БӨАА жүйелерін пайдалануды, техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жетілдіру жөніндегі іс-шараларды әзірлейді, техникалық тапсырма жасайды және оның орындалуын бақылайды.
5. БӨАА-ның жаңа жүйелеріне техникалық құжаттаманы қарайды, ескертулерді жою бойынша ұсыныстар дайындайды.
6. Технологиялық карталарды, бағдарламаларды, еңбекті ұйымдастыру жобаларын, жабдықтарды пайдалану, техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі стандарттар мен нұсқаулықтарды әзірлеуге және енгізуге қатысады.
7. Рационализаторлық ұсыныстар мен өнертабыстарды қарастырады, БӨАА жабдықтарын пайдалану және жөндеу бойынша озық тәжірибелерді жинақтайды және таратады.
8. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу нормативтері бойынша ұсыныстар әзірлейді. Қосалқы бөлшектерге, материалдарға, құрал-саймандарға және өлшеу құралдарына өтінімдер жасайды.
9. БӨАА-ның жаңадан орнатылған жабдықтарын монтаждаудан қабылдауды және баптауды ұйымдастырады, жабдықта эксперименттік жұмыстар жүргізеді.
10. БӨАА жүйелеріне, өлшеу және автоматтандыру құралдарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу кестесін жасайды.
11. БӨАА жабдықтарын профилактикалық тексеру және әр түрлі жөндеу кестелерінің орындалуын қамтамасыз етеді, БӨАА жүйелерінің жұмысқа қабілеттілігін тексеруге қатысады.
12. Еңбектің озық әдістері мен тәсілдерін енгізуді ұйымдастырады, жұмыс орындарын аттестаттау және ұтымды ету жөніндегі іс-шараларды орындауды жүзеге асырады.
13. БӨАА-ның жаңа жүйелері мен өлшеу құралдарын игеру кезінде оқытуды жүргізеді және қызметкерлерге көмек көрсетеді.
14. Жұмыстарды тарифтеуге және жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беруге қатысады

Білімдер:
1. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика жабдықтарын пайдалану, техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі әдістемелік және нормативтік құжаттар (БӨАА)
2. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика (БӨАА) схемалары мен жүйелерін дамыту перспективалары
3. Метрология негіздері, метрологиялық қамтамасыз етудің мақсаттары мен міндеттері; жабдықты жөндеу мен техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру
4. Аспаптық жабдықты жоспарлы-алдын ала жөндеу және ұтымды пайдалану жүйесі
5. Жабдықтың техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері, мақсаты мен жұмыс принциптері, техникалық пайдалану ережелері
6. Техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жоспарлау принциптері
7. Жабдыққа, материалдарға, қосалқы бөлшектерге, құрал-саймандарға өтінімдер жасау тәртібі
8. Жұмыстар мен қызметкерлерді тарифтеу тәртібі, еңбекақы төлеу жөніндегі ережелер
9. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, Еңбек және басқару негіздері
10. Еңбек заңнамасының негіздері; қоршаған ортаны қорғау жөніндегі ережелер
11. Еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі жөніндегі қағидалар; ішкі еңбек тәртібінің қағидалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың сапасын бақылау және техникалық қызмет көрсету



Дағды 1:
Жүргізілген жұмыс бойынша талдамалық қорытындылар шығару

Машықтар:
1. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін қосалқы бөлшектерді, құралдарды, керек-жарақтар мен материалдарды жеткізуге өтінімдер жасау және ресімдеу
2. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматикадағы ақауларды диагностикалау
3. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың жұмыс істемейтін жай-күйінің туындауына әкелетін ақауларды жою
4. Жөндеу жұмыстарын жүргізгеннен кейін бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматиканың жұмыс істеуін тексеру
5. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы жөндеу нәтижелері бойынша есепті құжаттаманы дайындау
6. Ақауды анықтау үшін қарапайым машина жасау бұйымдарын сынау үшін бастапқы деректерді талдау
7. Радиоэлектрондық бұйымдарды, олардың бөлшектерін, тораптары мен механизмдерін сынау жөніндегі технологиялық операцияны орындауға бақылау-өлшеу аспаптары мен құрылғыларын дайындау
8. Бұйымдарды, олардың бөлшектерін, тораптары мен механизмдерін сынау нәтижелерін құжаттамалық ресімдеу
9. Еңбекті қорғау, өрт, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін қолдау
10. Сынақты орындау кезінде жеке және ұжымдық қорғау құралдарын қолдану

Білімдер:
1. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасы
2. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі
3. Ұйымда қолданылатын технологиялық құжаттаманың түрлері мен мазмұны
4. Қарапайым радиоэлектрондық бұйымдарды, олардың бөлшектерін, тораптары мен механизмдерін сынау кезіндегі іс-қимылдар реттілігі
5. Жөндеу жұмыстарын жүргізу бойынша міндеттерді қоюдағы басымдықтар
6. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканың жұмыс принциптері, құрылымы, техникалық мүмкіндіктері
7. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы пайдалану теориясы мен практикасы
8. Пайдалану құжаттарының түрлері мен мазмұны
9. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы пайдалануға беру жөніндегі іс-шаралардың мазмұны
10. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы баптау тәсілдері
11. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы монтаждау тәсілдері
12. Бақылау-өлшеу аспаптарын және автоматиканы пайдалануды техникалық қамтамасыз ету әдістері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Техник-технолог

6

Инженер-технолог

6

Бас инженер

7

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

27. Кәсіптің карточкасы "Инженер-аспапшы":

Топтың коды:

2152-4

Қызмет атауының коды:

2152-4-002

Кәсіптің атауы:

Инженер-аспапшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мамандықтар бойынша кемінде 3 жыл жұмыс істеген: инженер-электроника; бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика жөніндегі инженер

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Аспаптар мен аспаптардың дұрыс техникалық пайдаланылуын және үздіксіз жұмыс істеуін ұйымдастыру және қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Аспаптар мен аспаптардың дұрыс техникалық пайдаланылуын және үздіксіз жұмыс істеуін ұйымдастыру және қамтамасыз ету
2. Жоспарлы-экономикалық қызмет

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Аспаптар мен аспаптардың дұрыс техникалық пайдаланылуын және үздіксіз жұмыс істеуін ұйымдастыру және қамтамасыз ету



Дағды 1:
Жабдықтарды пайдалануға дайындау аспаптар мен құралдардың жұмысын қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Пайдалану орнында аспаптарды монтаждау;
2. Аспаптардың дәлдік, жылдамдық, кедергіге төзімділік және т. б. класына сәйкестігін тексеру.;
3. Ақаулы және өз ресурсын әзірлеген аспаптарды ауыстыру;
4. Аспаптарды монтаждаудың дұрыстығын, қосылу схемасының технологиялық, электрлік және қағидаттық схемаларға сәйкестігін тексеру;
5. Оларды дайындау кезінде өндірістік процестерді қамтамасыз ету;
6. Дайын бұйымдардың техникалық регламенттер мен нормаларға сәйкестігін тексеру;
7. Техникалық құжаттаманы жүргізу, аспаптарды таңбалау

Білімдер:
1. Стандарттау саласындағы техникалық шарттардың, ережелер мен нұсқаулықтардың нормативтік құқықтық құжаттамасы.
2. Аспаптар мен құралдарды тексеру әдістемесі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Аспаптарды қосымша тексеру және ақаулы аспаптарды анықтау

Машықтар:
1. Аспаптарды әртүрлі режимдерде және бағдарламалық қондырғыларда жаттықтыру;
2. Бақылау аспаптарының (эталондардың)көмегімен дайын аспаптарды сынауға арналған қондырғыларды баптауды мерзімді тексеру;
3. Ақаулы аспаптарды анықтау және жарамды аспаптарды жіктеу

Білімдер:
1. Бөлшектердің атауы мен мақсаты және қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс принципі;
2. Бақылау-өлшеу аспаптарының мақсаты мен қолдану шарттары;
3. Бұйымдарды кернеу астында ұстау уақыты;
4. Орындалатын жұмыс шегінде электр және Радиотехника негіздері;
5. Аспаптарды бақылау сынақтарының түпкілікті нәтижелерін ресімдеу ережесі;
6. Вольт-Ампер сипаттамалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 3:
Аспаптарды қосымша тексеру

Машықтар:
1. Статикалық және динамикалық режимдерде модуляциялық сипаттамаларды өлшеу және құру;
2. Күрделі сынақ жабдықтары кешенін басқару;
3. Төлқұжат жасау

Білімдер:
1. Электр параметрлерін өлшеуге арналған сынақ қондырғыларының, схемалардың, стендтер мен аспаптардың дәлдігін тексеру конструкциясы, тәсілдері мен қағидалары;
2. Жабдықтың негізгі ақауларын жою әдістері;
3. Күрделі бұйымдарды орнату, бекіту және салыстыру әдістері;
4. Сынақ процесінің реттілігін анықтау әдістері;
5. Формулалар, кестелер, графиктер, номограммалар көмегімен бұйымдардың параметрлерін есептеу ережесі;
6. Сыналатын бұйымдар мен схемаларды өндірудің конструктивтік ерекшеліктері мен технологиясы;
7. Өнімнің кіріс және шығыс параметрлері
8. Орта кәсіптік білім қажет

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Жоспарлы-экономикалық қызмет



Дағды 1:
Жоспарлы жұмыстар

Машықтар:
1. Аспаптар мен құралдардың ақпаратын, техникалық деректерін, көрсеткіштері мен жұмыс нәтижелерін талдау, оларды жалпылау және жүйелеу.
2. Кәсіпорынның аспаптық және аспаптық базасын дамыту бойынша ұсыныстар әзірлеу.
3. Қысқа уақыт пен перспективаға арналған күнтізбелік жоспарлау дағдылары

Білімдер:
1. Техникалық-экономикалық есептеулерді жүргізу әдістері.
2.Жоспарлау негіздері.
3. Экономика негіздері.
4. Техникалық құжаттаманы ресімдеу тәртібі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, сыни ойлау, қарым-қатынас, жұмысқа кәсіби көзқарас

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 15543.1-89. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар және басқа да техникалық бұйымдар. Климаттық сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік бөлігіндегі Жалпы талаптар;
2) МЕМСТ 16465-70. Мемлекетаралық стандарт. Радиотехникалық өлшеу сигналдары. Терминдер мен анықтамалар;
3) МЕМСТ 27418-87. Мемлекетаралық стандарт. Тұрмыстық радиоэлектрондық Аппаратура. Терминдер мен анықтамалар;
4) МЕМСТ 20.57.406-81. Мемлекетаралық стандарт. Сапаны бақылаудың кешенді жүйесі. Электрондық техника, кванттық электроника және электротехникалық бұйымдар. Сынақ әдістері;
5) МЕМСТ 18311-80. Мемлекетаралық стандарт. Электротехникалық бұйымдар. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Инженер-аспапшы

5

Техник-технолог

6

Инженер-технолог

7

Бас инженер

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      28. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі.

      Орындаушы: Қастаев Ж.Ә., +7 (705) 877 20 58, zhasulan.kastaev@mps.gov.kz.

      29. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): -

      30. Машина жасау саласындағы кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2023 жылғы 13 желтоқсандағы № 4 хаттама.

      31. Ұлттық кәсіптік біліктілік органы: 2023 жылғы 12 желтоқсандағы қорытынды.

      32. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы: 2024 жылғы 15 қаңтардағы № 00576/05.

      33. Нұсқа нөмірі және Шығарылған жылы: 1, 2024 нұсқасы.

      34. Болжалды қайта қарау күні: 2027 жыл.

  Қазақстан Республикасы
Өнеркәсіп және құрылыс
министрінің
2024 жылғы 1 наурыздағы
№ 84 бұйрығына
4-қосымша

Кәсіптік стандарт "Қысымды өңдеу әдістері"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу аясы: "Қысыммен емдеу әдістері" кәсіптік стандарты "Кәсіби біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес әзірленді, білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кадрларды даярлауға қойылатын талаптарды белгілейді. кәсіпорындарда, білім беру ұйымдарының қызметкерлері мен бітірушілерінің кәсіби біліктілігін тану және машина жасау саласында жұмыс істейтін ұйымдар мен кәсіпорындарда персоналды басқару саласындағы кең ауқымды мәселелерді шешу.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      2) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      3) информалды білім – білім беру ұйымдарынан және білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдардан тыс күнделікті қызмет барысында алынатын және оқыту нәтижелерін растаушы құжат берілмей жүргізілетін білім беру түрі;

      4) кәсіп – жеке адам жүзеге асыратын және орындалуы үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін қызмет түрі;

      5) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      6) кәсіптік стандарт – формалды және (немесе) формалды емес, және (немесе) информалды білім беру ескеріле отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      7) құзырет – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіптік міндетті орындауға мүмкіндік беретін дағдыны қолдану қабілеті;

      8) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      9) формалды емес білім беру – оқыту орны, мерзімдері мен нысаны ескерілмей, білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдар жоспарлаған, ұйымдастырған және жүзеге асыратын және оқыту нәтижелерін растаушы құжат беріле отырып жүргізілетін білім беру түрі.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      БА – Біліктілік анықтамалығы;

      БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын;

      ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

      ЭҚТЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Қысымды өңдеу әдістері.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: С25501.

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын өндіру;

      25.5 Металды соққылап өңдеу, сығымдау, қалыптау, бейіндеу; ұнтақтық металлургия;

      25.50 Металды соққылап өңдеу, сығымдау, қалыптау, бейіндеу; ұнтақтық металлургия;

      25.50.1 Соққылап өңдеу, сығымдау, қалыптау және бейіндеу арқылы дайын металл бұйымдарын немесе жартылай фабрикаттар өндіру;

      C Өңдеу өнеркәсібі;

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын өндіру;

      25.6 Металдарды өңдеу және металдарға қаптамалар жалату; машина жасаудың негізгі технологиялық процестері;

      25.62 Машина жасаудың негізгі технологиялық процестері;

      25.62.0 Машина жасаудың негізгі технологиялық процестері.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: соғудың сапасын және қолмен соғудағы өнімділікті қамтамасыз ету. Балғалар мен престерді қолданып соғу және бұйымдарды соғу кезінде сапа мен өнімділікті қамтамасыз ету. Автоматтар мен кешендерде, автоматты және жартылай автоматты желілерде металдар мен қорытпаларды ыстық штамптау. Металдар мен қорытпалардан жасалған бұйымдарды, металл емес материалдарды суық престеу станоктарында және автоматтарда суық штамптау. Престе суық штамптау әдістерін қолдана отырып, өнімнің сапасын қамтамасыз ету.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Қолмен соғатын ұста - 2 СБШ-нің деңгейі;

      2) Қолдан соғылған ұста - 3 СБШ-нің деңгейі;

      3) Қолмен соғатын ұста - 4 СБШ-нің деңгейі;

      4) Темір ұстасы (жалпы бейін) - 2 СБШ-нің деңгейі;

      5) Темір ұстасы (жалпы бейін) - 3 СБШ-нің деңгейі;

      6) Темір ұстасы (жалпы бейін) - 4 СБШ-нің деңгейі;

      7) Балға және пресс ұстасы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      8) Балға және пресс ұстасы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      9) Балға және пресс ұстасы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      10) Қалыптаушы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      11) Қалыптаушы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      12) Қалыптаушы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      13) Ротациялық машиналарды штампылаушы ұста - 3 СБШ-нің деңгейі;

      14) Ротациялық машиналарды штампылаушы ұста - 4 СБШ-нің деңгейі;

      15) Ұсталық-пресс жабдығын баптаушы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      16) Ұсталық-пресс жабдығын баптаушы - 4 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Қолмен соғатын ұста":

Топтың коды:

7221-1

Қызмет атауының коды:

7221-1-004

Кәсіптің атауы:

Қолмен соғатын ұста

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Темір ұсталары, 2-5 разряд.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Бұйрығы бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мына мамандықтар бойынша кемінде 6 ай жұмыс өтілі: Ұста (жалпы профиль); асыл металдардың ұстасы; Балғалар мен престердегі темір ұстасы; Қолмен соғатын ұста.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Темір ұстасы (жалпы бейін)
Балға және пресс ұстасы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Соғу, престеу, көлемді және қаңылтыр штамптау және қаңылтыр профильдеу бойынша қызметтерді көрсету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Соғуға дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процесс бойынша соғудың технологиялық операцияларын жүргізу
3. Аяқталған соғылмалардың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Соғуға дайындық жұмыстарын жүргізу



Дағды 1:
Соғуға дайындық

Машықтар:
2-ші санат
1. Прокаттағы беттік ақауларды соғу алдында жою.
2. Қоймадан қажетті прокаттарды қабылдау және кіріс тексеруін жүргізу.
3. Берілген профильдегі, қажетті ұзындық пен мөлшердегі прокаттарды кесу.
4. Ұстағыштың функционалдығы мен жұмысқа жарамдылығын тексеру.
5. Негізгі құралды таңдау және тексеру.
6. Көмекші құралдарды таңдау және тексеру.
7. Жұмысты бастамас бұрын ұстаханаға техникалық қызмет көрсету.
8. Жұмыс орнының жағдайын қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін тексеру.
9. Металды қыздыру алдында ұстаны жұмысқа дайындау.
10. Соғу өткелдерінің реттілігін анықтау.
11. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған негізгі құралды жұмысқа дайындау.
12. Көмекші құралдар мен шағын массадағы қарапайым соғылмаларды соғуға арналған құрылғыларды жұмысқа дайындау.
13. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
14. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
15. Алғашқы медициналық көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
2-ші санат
1. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
2. Прокатты кесу кезінде пайда болатын дайындамалардағы ақаулар мен ақаулардың түрлері.
3. Металдар мен қорытпалардың негізгі қасиеттері.
4. Соғу әдісімен өңделетін металдар мен қорытпалардың негізгі топтары мен маркалары.
5. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған бастапқы дайындамалардың түрлері мен өлшемдері.
6. Соғу операцияларының классификациясы.
7. Прокаттағы беттік ақауларды тазалау әдістері.
8. Прокатты дайындамаларға кесу әдістері мен схемалары.
9. Соғылмалардың үрлеу жүйелерінің конструкциялары және оларды пайдалану ережелері.
10. Соғылмалардың конструкциялары және пайдалану ережелері.
11. Ұстаға қолданылатын отын түрлері.
12. Тұтану реті және жұмысты бастамас бұрын ұстаханаға қызмет көрсету ережелері.
13. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған негізгі құралдың жіктелуі және тағайындалуы.
14. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған көмекші құралдардың жіктелуі және тағайындалуы.
15. Жұмысты бастамас бұрын ұсталық құралдарға қызмет көрсету ережелері.
16. Еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Соғудың конструкторлық және технологиялық құжаттамасын зерттеу

Машықтар:
2-ші санат
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттамаларды оқу.
2. Дайындама беттерін өңдеу бойынша бастапқы мәліметтерді талдау.
3. Дәлдік бақылау құралдары мен қолданылатын материалдарды термиялық өңдеу әдістерін білу.
4. Аспаптарды, бөлшектерді және тораптарды дайындауға қажетті есептеулер мен геометриялық конструкциялар

Білімдер:
2-ші санат
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Техникалық құжаттаманы оқу ережелері (жұмыс сызбалары, технологиялық карталар).
3. Төзімділік және отырғызу жүйесі, дәлдік нормалары.
4. Жұмыс сызбаларындағы өлшемдердің, пішіндердің және беттердің салыстырмалы орналасуының рұқсат етілген белгілері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процесс бойынша соғудың технологиялық операцияларын жүргізу



Дағды 1:
Шағын массаның қарапайым бөлшектерін қолмен соғу

Машықтар:
2-ші санат
1. Өлшемдері мен өңдеу нормасын сақтай отырып, шағын массаның қарапайым бөлшектерін қолмен соғу.
2. Дөңгелек, төртбұрышты және жолақты металды илеу және майыстыру.
3. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтырдан қарапайым бұйымдарды шаблондар мен эскиздер бойынша ию, тарту және отырғызу.
4. Ұсақ секциялы жұмсақ болаттан жасалған бөлшектерді дәнекерлеу және металды қашаумен кесу.
5. Салқын және ыстық күйде қарапайым конфигурацияның әртүрлі соғылмалары мен штампталған бөлшектерін қолмен бекітуде пластинаға, анвалға өңдеу, сызбалар мен шаблондар бойынша тексеру.
6. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге балға балғасы немесе көмекшісі ретінде жұмыс істеу.
7. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған темір ұстағышта қыздыру.
8. Ұстадағы дайындамаларды қыздыру үшін қажетті температураны сақтау.
9. Соғылған дайындама аймағында металды берілген температураға дейін тез және біркелкі қыздыру.
10. Соғу кезінде қосалқы соғу құралдарын пайдаланып дайындамаға манипуляция жасау.
11. Соғу кезінде дайындамаға балғамен немесе қол балғамен әртүрлі күшті және бағыттағы соққыларды жасау.
12. Ұзын бұйымдарды илеу, бұрау, тесу, бұрау және майыстыру тәсілдерін қолдану.
13. Металл қаңылтыр соғылмаларын майыстыру, тарту және күйдіру әдістерін қолдану.
14. Ұсақ массаның қарапайым соғылмаларын соғудан кейін суыту.
15. Қарапайым соғылмалардың бетінен қақты жою.
16. Соғудан кейін қарапайым соғылмалардағы саңылауларды, ойықтарды және қысқыштарды жою.
17. Соғудан кейінгі ұстаханаға қызмет көрсету.
18. Соғудан кейін соғу құралдарына қызмет көрсету.
19. Салқын күйде массасы аз қарапайым соғылмаларды қолмен түзету, салқындағаннан кейін сызбалар мен шаблондармен салыстыру.
20. Соғылмалар үшін қажетті салқындату жағдайларын қамтамасыз ету.
21. Салқын күйде ұсақ массадағы қарапайым соғылмаларды анвильде, түзеткіш пластинада және бекітпелерде түзету әдістерін қолдану.
22. Құралдарды қолдану арқылы сыртқы ақауларды тазалау.
23. Жұмысты аяқтағаннан кейін жұмыс орнында тәртіпті қамтамасыз ету

Білімдер:
2-ші санат
1. Металл ұстағыш дәнекерлеу негіздері,
2. Бөлшектердің жекелеген түрлерін соғу және түзету кезіндегі металдың қасиеттері,
3. Әртүрлі маркалы болаттар үшін қыздыру режимі,
4. Соғу құралын пайдаланудың мақсаты мен шарттары,
5. Соғуға арналған рұқсаттар мен рұқсаттар жүйесі
6. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
7. Соғуға қолданылатын дайындамалардың ассортименті.
8. Ыстық және суық жағдайда дайындамаларды кесу әдістері мен ережелері.
9. Әмбебап және арнайы бақылау-өлшеу соғу құралдары мен құрылғыларының түрлері мен мақсаты.
10. Ұзын бұйымдарды илеу және бұрау, саңылауларды тесу, тесу және тесу, майыстыру және бұрау техникасы мен ережелері.
11. Ұсталық дәнекерлеудің негізгі әдістері.
12. Соғу кезіндегі дайындамаға балғамен және балға-сатқышпен соққылардың түрлері.
13. Ұстаханада отты ұстауға арналған көмекші құралдардың түрлері.
14. Қарапайым соғылмалардың соғу операцияларының классификациясы.
15. Соғу кезінде ұстаханаға қызмет көрсету ережелері.
16. Ұстауға арналған үрлеу жүйелерінің конструкциялары.
17. Соғылмалардың конструкциялары және оларды пайдалану ережелері.
18. Ұстауға қолданылатын отын түрлері.
19. Соғу кезінде ұсталық құралдарға қызмет көрсету ережелері.
20. Соғу әдісімен өңделетін металдар мен қорытпалардың негізгі топтары мен сорттары.
21. Соғу аспаптары үшін қолданылатын металдар мен қорытпалардың негізгі топтары мен сорттары.
22. Металдар мен қорытпалардың физикалық қасиеттері.
23. Соғылмаларды салқындату әдістері.
24. Соғылмалардың бетінен қақты тазалау әдістері.
25. Соғудан кейін ұстаханаға қызмет көрсету ережелері.
26. Салқындату сұйықтығына массасы аз қарапайым соғылмаларды батыру әдістері.
27. Сыртқы бетіндегі ақауларды, саңылауларды, ойықтарды және қысқыштарды тазалау әдістері.
28. Негізгі соғу құралдарының түрлері мен мақсаты.
29. Соғуға арналған көмекші құралдардың түрлері мен мақсаты.
30. Әмбебап және арнайы бақылау-өлшеу соғу аспаптары мен құрылғыларының түрлері мен мақсаты.
31. Соғу өндірісінде қолданылатын металдар мен қорытпалардың негізгі топтары мен маркалары.
32. Ұсталық аспаптарға соғудан кейін қызмет көрсету ережелері.
33. Соғылмаларды түзету схемалары мен әдістері.
34. Соғылмалардың конструкциялары және оларды пайдалану ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Аяқталған соғылмалардың сапасын бақылау



Дағды 1:
Аяқталған соғудың қасиеттері мен параметрлерін басқару

Машықтар:
2-ші санат
1. Соғулардағы ақаулар мен ақауларды визуалды анықтау.
2. Соғу аспаптары мен бекітпелерін ақауларға тексеру.
3. Салқындату және тазалаудан кейін соғылған соғылмалардағы ақаулар мен ақауларды анықтау.
4. Аспаптар мен құрылғыларды пайдалана отырып, соғудың параметрлері мен сапасын бақылау.
5. Әмбебап және арнайы бақылау-өлшеу соғу аспаптарымен және құрылғыларымен өлшеу.
6. Соғылма соғулардағы ақауларды жою.
7. Соғылған соғылмалардағы ақауларды анықтау.
8. Соғылма соғулардағы ақауларды жою.
9. Соғылмалардың параметрлері мен сапасын бақылау.
10. Прокат пен құймалардың бетінің сапасын және көлденең қимасының өлшемдерін анықтау.

Білімдер:
2-ші санат
1. Кесу, қыздыру, соғу және салқындату кезінде пайда болатын соғылмалардағы ақаулар мен ақаулардың түрлері, оларды анықтау әдістері.
2. Металдар мен қорытпалардың физикалық қасиеттері.
3. Металдар мен қорытпаларды қыздырудың температуралық диапазондары.
4. Күрделі соғылмаларды соғу, майыстыру, түзету және дәнекерлеу үшін қолданылатын дайындамалардың ассортименті.
5. Прокаттардағы макроқұрылым талшықтарының бағытының соғу сапасына әсері.
6. Дайындамаларды майыстыру кезінде қима пішінінің бұрмалану түрлері.
7. Соғуға арналған рұқсаттар мен рұқсаттар жүйесі.
8. Металды қыздырған кезде пайда болатын дайындамалардағы ақаулар мен ақаулардың түрлері.
9. Аспаптар мен құрылғыларды пайдалана отырып, соғудың параметрлері мен сапасын бақылау әдістері мен әдістері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, зейін, ресурстарды басқару қабілеті (жабдықтар, құралдар, материалдар), физикалық төзімділік, қозғалыстардың дәлдігі

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.2.017-93. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі (OSSS). Пресс-соғу жабдықтары. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары (No 1 түзетумен);
2) МЕМСТ 12.3.026-81. SSBT. Соғу және престеу жұмыстары. Қауіпсіздік талаптары (1.2 түзетулер);
3) МЕМСТ 31542-2012. Мемлекетаралық стандарт. Автоматты және жартылай автоматты соғу және престеу станоктары. Қауіпсіздік талаптары;
4) МЕМСТ 12.2.113-2006. Мемлекетаралық стандарт. Иінді пресстер. Қауіпсіздік талаптары;
5) МЕМСТ 12.​2.​017.​2-89. Мемлекетаралық стандарт. SSBT. Балғалар. Қауіпсіздік талаптары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Ұсталар

4

Ұсталар

4

Супервайзерлер (бригадирлер)

4

Техник-технолог

5

Техник-технолог

5

Цех шебері/учаске шебері

10. Кәсіптің карточкасы "Қолдан соғылған ұста":

Топтың коды:

7221-1

Қызмет атауының коды:

7221-1-004

Кәсіптің атауы:

Қолдан соғылған ұста

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Қолмен соғылған ұста, 2-5 разряд.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Бұйрығы бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мына мамандықтар бойынша 2 жылдан кем емес жұмыс өтілі: Ұста (жалпы профиль); асыл металдардың ұстасы; Балғалар мен престердегі темір ұстасы; Қолдан соғылған ұста.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Темірші
Балға және пресс ұстасы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Предоставление услуг по ковке, прессованию, объемной и листовой штамповке и профилированию листового металла

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Соғуға дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процесс бойынша соғудың технологиялық операцияларын жүргізу
3. Аяқталған соғылмалардың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Соғуға дайындық жұмыстарын жүргізу



Дағды 1:
Соғуға дайындық

Машықтар:
3-4 санат
1. Прокаттағы беттік ақауларды соғу алдында жою.
2. Қоймадан қажетті прокаттарды қабылдау және кіріс тексеруін жүргізу.
3. Берілген профильдегі, қажетті ұзындық пен мөлшердегі прокаттарды кесу.
4. Ұстағыштың функционалдығы мен жұмысқа жарамдылығын тексеру.
5. Негізгі құралды таңдау және тексеру.
6. Көмекші құралдарды таңдау және тексеру.
7. Жұмысты бастамас бұрын ұстаханаға техникалық қызмет көрсету.
8. Жұмыс орнының жағдайын қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін тексеру.
9. Металды қыздыру алдында ұстаны жұмысқа дайындау.
10. Соғу өткелдерінің реттілігін анықтау.
11. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған негізгі құралды жұмысқа дайындау.
12. Көмекші құралдар мен шағын массадағы қарапайым соғылмаларды соғуға арналған құрылғыларды жұмысқа дайындау.
13. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
14. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
15. Алғашқы медициналық көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
3-4 санат
1. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
2. Прокатты кесу кезінде пайда болатын дайындамалардағы ақаулар мен ақаулардың түрлері.
3. Металдар мен қорытпалардың негізгі қасиеттері.
4. Соғу әдісімен өңделетін металдар мен қорытпалардың негізгі топтары мен маркалары.
5. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған бастапқы дайындамалардың түрлері мен өлшемдері.
6. Соғу операцияларының классификациясы.
7. Прокаттағы беттік ақауларды тазалау әдістері.
8. Прокатты дайындамаларға кесу әдістері мен схемалары.
9. Соғылмалардың үрлеу жүйелерінің конструкциялары және оларды пайдалану ережелері.
10. Соғылмалардың конструкциялары және пайдалану ережелері.
11. Ұстаға қолданылатын отын түрлері.
12. Тұтану реті және жұмысты бастамас бұрын ұстаханаға қызмет көрсету ережелері.
13. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған негізгі құралдың жіктелуі және тағайындалуы.
14. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған көмекші құралдардың жіктелуі және тағайындалуы.
15. Жұмысты бастамас бұрын ұсталық құралдарға қызмет көрсету ережелері.
16. Еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Соғудың конструкторлық және технологиялық құжаттамасын зерттеу

Машықтар:
3-4 санат
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттамаларды оқу.
2. Дайындама беттерін өңдеу бойынша бастапқы мәліметтерді талдау.
3. Дәлдік бақылау құралдары мен қолданылатын материалдарды термиялық өңдеу әдістерін білу.
4. Аспаптарды, бөлшектерді және тораптарды дайындауға қажетті есептеулер мен геометриялық конструкциялар

Білімдер:
3-4 санат
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Техникалық құжаттаманы оқу ережелері (жұмыс сызбалары, технологиялық карталар).
3. Төзімділік және отырғызу жүйесі, дәлдік нормалары.
4. Жұмыс сызбаларындағы өлшемдердің, пішіндердің және беттердің салыстырмалы орналасуының рұқсат етілген белгілері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процесс бойынша соғудың технологиялық операцияларын жүргізу



Дағды 1:
Күрделілігі орташа қолдан жасалған бөлшектер

Машықтар:
3-4 санат
1. Күрделілігі орташа бөлшектердің эскиздері, шаблондары және үлгілері бойынша бетті жақсы өңдеумен және өлшемдерді дәл сақтай отырып қолмен соғу.
2. Сызбалар мен шаблондар бойынша қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтырдан жасалған әртүрлі конфигурациядағы күрделілігі орташа бұйымдарды майыстыру, тарту, фланецтеу және отырғызу.
3. Серіппелі қысқыштарды жиынтықтағы 10 параққа дейін түзетіп, шаршымен тексере отырып, серіппелерге ыстық бекіту.
4. Ыстық және суық жағдайда мойынсыз штампталған қаңылтыр бөлшектерді түзету, сызбалар мен шаблон бойынша тексеру.
5. Ұсталыққа қажетті құралдарды жасау.
6. Біліктілігі анағұрлым жоғары темір ұстасының көмекшісі болып, күрделі бөлшектерді бетті жұқа өңдеумен соғуда, сондай-ақ серіппелі жапырақтарды майыстырғанда жұмыс істеу.

Білімдер:
3-4 санат
1. Үрлеу қондырғыларын орнату,
2. Негізгі металдардың соғу қасиеттері,
3. Түрлі маркалы болаттан жасалған әртүрлі серіппелі қаңылтырларды майыстыру әдістері,
4. Ұсталық дәнекерлеу ережелері мен әдістері,
5. Өңдеуге арналған рұқсаттардың өлшемдері мен соғуға рұқсат етілу мөлшері,
6. Қарапайым соғылмаларға қажетті материалдың массасын есептеудің қарапайым әдістері,
7. Әртүрлі маркалы болатты қыздыру режимі және соғу температурасы,
8. Соғу өткелдерінің техникасы мен реттілігі,
9. Жылқыларды етіктеу ережесі, тақа түрлері,
10. Бақылау-өлшеу құралдарының мақсаты мен қолдану шарттары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Күрделі бөлшектерді қолдан соғу

Машықтар:
3-4 санат
1. Сызбалар мен үлгілер бойынша күрделі бөлшектерді қолмен соғу.
2. Бөлшектерді әртүрлі жазықтықта майыстыру және дәнекерлеу.
3. Әртүрлі маркалы болаттан жасалған бөлшектерді дәнекерлеу.
4. Белгіленген өлшемдер мен мөлшерлемелерді сақтай отырып бөлшектерді түпкілікті өңдеу.
5. Сызбалар, эскиздер және шаблондар бойынша қалыңдығы 8-ден 12 мм-ге дейінгі қаңылтырдан және барлық өлшемдегі маркалы металдан күрделі және ауыр бұйымдарды майыстыру, түзету, фланецтеу және отырғызу.
6. Соғу үшін металды қыздыру режимдерін таңдау.
7. Шаблон бойынша серіппелі парақтарды майыстыру.
8. Серіппелерді жиынтыққа құрастыру және шаблон бойынша және алдыңғы параққа сәйкес парақтарды орнату.
9. Серіппелі қысқыштарды жиынтықта 10 парақтан астам серіппелі орамдарға орнату.
10. Түрлі конфигурациядағы мөрленген бұйымдарды өңдеу.
11. Металды соғумен дәнекерлеуді орындау

Білімдер:
3-4 санат
1. Ұсталар, пештер мен үрлегіштердің құрылысы,
2. Күрделі бөлшектерді соғудың өту реттілігін белгілеу тәртібі,
3. Серіппе жинақтарын құрастырудың техникалық шарттары,
4. Металл соғу массасын есептеу әдістері,
5. Әртүрлі металдардың соғу қасиеттері және олардың соғу процесіндегі мақсаты

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Аяқталған соғылмалардың сапасын бақылау



Дағды 1:
Аяқталған соғудың қасиеттері мен параметрлерін басқару

Машықтар:
3-4 санат
1. Соғулардағы ақаулар мен ақауларды визуалды анықтау.
2. Соғу аспаптары мен бекітпелерін ақауларға тексеру.
3. Салқындату және тазалаудан кейін соғылған соғылмалардағы ақаулар мен ақауларды анықтау.
4. Аспаптар мен құрылғыларды пайдалана отырып, соғудың параметрлері мен сапасын бақылау.
5. Әмбебап және арнайы бақылау-өлшеу соғу аспаптарымен және құрылғыларымен өлшеу.
6. Соғылма соғулардағы ақауларды жою.
7. Соғылған соғылмалардағы ақауларды анықтау.
8. Соғылма соғулардағы ақауларды жою.
9. Соғылмалардың параметрлері мен сапасын бақылау.
10. Прокат пен құймалардың бетінің сапасын және көлденең қимасының өлшемдерін анықтау.

Білімдер:
3-4 санат
1. Кесу, қыздыру, соғу және салқындату кезінде пайда болатын соғылмалардағы ақаулар мен ақаулардың түрлері, оларды анықтау әдістері.
2. Металдар мен қорытпалардың физикалық қасиеттері.
3. Металдар мен қорытпаларды қыздырудың температуралық диапазондары.
4. Күрделі соғылмаларды соғу, майыстыру, түзету және дәнекерлеу үшін қолданылатын дайындамалардың ассортименті.
5. Прокаттардағы макроқұрылым талшықтарының бағытының соғу сапасына әсері.
6. Дайындамаларды майыстыру кезінде қима пішінінің бұрмалану түрлері.
7. Соғуға арналған рұқсаттар мен рұқсаттар жүйесі.
8. Металды қыздырған кезде пайда болатын дайындамалардағы ақаулар мен ақаулардың түрлері.
9. Аспаптар мен құрылғыларды пайдалана отырып, соғудың параметрлері мен сапасын бақылау әдістері мен әдістері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, зейінділік, ресурстарды басқару қабілеті (жабдықтар, құралдар, материалдар), физикалық төзімділік, қозғалыстардың дәлдігі

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.2.017-93. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі (OSSS). Пресс-соғу жабдықтары. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары (No 1 түзетумен);
2) МЕМСТ 12.3.026-81. SSBT. Соғу және престеу жұмыстары. Қауіпсіздік талаптары (1.2 түзетулер);
3) МЕМСТ 31542-2012. Мемлекетаралық стандарт. Автоматты және жартылай автоматты соғу және престеу станоктары. Қауіпсіздік талаптары;
4) МЕМСТ 12.2.113-2006. Мемлекетаралық стандарт. Иінді пресстер. Қауіпсіздік талаптары;
5) МЕМСТ 12.​2.​017.​2-89. Мемлекетаралық стандарт. SSBT. Балғалар. Қауіпсіздік талаптары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Ұсталар

4

Супервайзерлер (бригадирлер)

4

Техник-технолог

5

Техник-технолог

5

Цех шебері/учаске шебері

11. Кәсіптің карточкасы "Қолмен соғатын ұста":

Топтың коды:

7221-1

Қызмет атауының коды:

7221-1-004

Кәсіптің атауы:

Қолмен соғатын ұста

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Қолмен соғылған ұста, 2-5 разряд.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Бұйрығы бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мына мамандықтар бойынша кемінде 3 жыл жұмыс өтілі: Ұста (жалпы профиль); асыл металдардың ұстасы; Балғалар мен престердегі темір ұстасы; Қолдан жасалған ұста.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Темірші

Қызметтің негізгі мақсаты:

Соғу, престеу, көлемді және қаңылтыр штамптау және қаңылтыр профильдеу бойынша қызметтерді көрсету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Соғуға дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процесс бойынша соғудың технологиялық операцияларын жүргізу
3. Аяқталған соғылмалардың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Соғуға дайындық жұмыстарын жүргізу



Дағды 1:
Соғуға дайындық

Машықтар:
5-ші санат
1. Прокаттағы беттік ақауларды соғу алдында жою.
2. Қоймадан қажетті прокаттарды қабылдау және кіріс тексеруін жүргізу.
3. Берілген профильдегі, қажетті ұзындық пен мөлшердегі прокаттарды кесу.
4. Ұстағыштың функционалдығы мен жұмысқа жарамдылығын тексеру.
5. Негізгі құралды таңдау және тексеру.
6. Көмекші құралдарды таңдау және тексеру.
7. Жұмысты бастамас бұрын ұстаханаға техникалық қызмет көрсету.
8. Жұмыс орнының жағдайын қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін тексеру.
9. Металды қыздыру алдында ұстаны жұмысқа дайындау.
10. Соғу өткелдерінің реттілігін анықтау.
11. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған негізгі құралды жұмысқа дайындау.
12. Көмекші құралдар мен шағын массадағы қарапайым соғылмаларды соғуға арналған құрылғыларды жұмысқа дайындау.
13. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану.
14. Өрт сөндіргіш заттарды қолдану.
15. Алғашқы медициналық көмек көрсету ережелерін қолдану

Білімдер:
5-ші санат
1. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
2. Прокатты кесу кезінде пайда болатын дайындамалардағы ақаулар мен ақаулардың түрлері.
3. Металдар мен қорытпалардың негізгі қасиеттері.
4. Соғу әдісімен өңделетін металдар мен қорытпалардың негізгі топтары мен маркалары.
5. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған бастапқы дайындамалардың түрлері мен өлшемдері.
6. Соғу операцияларының классификациясы.
7. Прокаттағы беттік ақауларды тазалау әдістері.
8. Прокатты дайындамаларға кесу әдістері мен схемалары.
9. Соғылмалардың үрлеу жүйелерінің конструкциялары және оларды пайдалану ережелері.
10. Соғылмалардың конструкциялары және пайдалану ережелері.
11. Ұстаға қолданылатын отын түрлері.
12. Тұтану реті және жұмысты бастамас бұрын ұстаханаға қызмет көрсету ережелері.
13. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған негізгі құралдың жіктелуі және тағайындалуы.
14. Массасы аз қарапайым соғылмаларды соғуға арналған көмекші құралдардың жіктелуі және тағайындалуы.
15. Жұмысты бастамас бұрын ұсталық құралдарға қызмет көрсету ережелері.
16. Еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Соғудың конструкторлық және технологиялық құжаттамасын зерттеу

Машықтар:
5-ші санат
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттамаларды оқу.
2. Дайындама беттерін өңдеу бойынша бастапқы мәліметтерді талдау.
3. Дәлдік бақылау құралдары мен қолданылатын материалдарды термиялық өңдеу әдістерін білу.
4. Аспаптарды, бөлшектерді және тораптарды дайындауға қажетті есептеулер мен геометриялық конструкциялар

Білімдер:
5-ші санат
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Техникалық құжаттаманы оқу ережелері (жұмыс сызбалары, технологиялық карталар).
3. Төзімділік және отырғызу жүйесі, дәлдік нормалары.
4. Жұмыс сызбаларындағы өлшемдердің, пішіндердің және беттердің салыстырмалы орналасуының рұқсат етілген белгілері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процесс бойынша соғудың технологиялық операцияларын жүргізу



Дағды 1:
Күрделі бөлшектерді сызбалар мен үлгілер бойынша бетті тамаша өңдеу арқылы қолмен соғу

Машықтар:
1. Күрделі бөлшектерді сызбалар мен үлгілер бойынша қолмен соғу, ию, түзету және дәнекерлеу.
2. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр металдан жасалған ірі бұйымдарды ию, түзету және сұрыптау.
3. Әр түрлі жазықтықтағы соғуларды бүгу.
4. Әртүрлі маркалы болаттан жасалған Бөлшектерді дәнекерлеу.
5. Белгіленген өлшемдер мен жәрдемақыларды сақтай отырып, күрделі соғулардың әрлеу операцияларын орындау.
6. Әрлеу операцияларының әдістерін қолдану.
7. Ұсталық дәнекерлеу операцияларының әдістерін қолдану.
8. Құрастыру жұмыстарын соғу тәсілдерімен орындау.

Білімдер:
1. Күрделі ұсталық жұмыстарды орындау тәсілдері және соғудың күрделі әдістері,
2. Өңделетін металдарды қыздыру және салқындату режимдері,
3. Қыздыру режиміне байланысты металл құрылымының өзгеруі
4. Ұсталық дәнекерлеу арқылы жөндеу жұмыстарының схемалары мен әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Еңбек функциясы 3:
Аяқталған соғылмалардың сапасын бақылау



Дағды 1:
Аяқталған соғудың қасиеттері мен параметрлерін басқару

Машықтар:
5-ші санат
1. Соғулардағы ақаулар мен ақауларды визуалды анықтау.
2. Соғу аспаптары мен бекітпелерін ақауларға тексеру.
3. Салқындату және тазалаудан кейін соғылған соғылмалардағы ақаулар мен ақауларды анықтау.
4. Аспаптар мен құрылғыларды пайдалана отырып, соғудың параметрлері мен сапасын бақылау.
5. Әмбебап және арнайы бақылау-өлшеу соғу аспаптарымен және құрылғыларымен өлшеу.
6. Соғылма соғулардағы ақауларды жою.
7. Соғылған соғылмалардағы ақауларды анықтау.
8. Соғылма соғулардағы ақауларды жою.
9. Соғылмалардың параметрлері мен сапасын бақылау.
10. Прокат пен құймалардың бетінің сапасын және көлденең қимасының өлшемдерін анықтау.

Білімдер:
5-ші санат
1. Кесу, қыздыру, соғу және салқындату кезінде пайда болатын соғылмалардағы ақаулар мен ақаулардың түрлері, оларды анықтау әдістері.
2. Металдар мен қорытпалардың физикалық қасиеттері.
3. Металдар мен қорытпаларды қыздырудың температуралық диапазондары.
4. Күрделі соғылмаларды соғу, майыстыру, түзету және дәнекерлеу үшін қолданылатын дайындамалардың ассортименті.
5. Прокаттардағы макроқұрылым талшықтарының бағытының соғу сапасына әсері.
6. Дайындамаларды майыстыру кезінде қима пішінінің бұрмалану түрлері.
7. Соғуға арналған рұқсаттар мен рұқсаттар жүйесі.
8. Металды қыздырған кезде пайда болатын дайындамалардағы ақаулар мен ақаулардың түрлері.
9. Аспаптар мен құрылғыларды пайдалана отырып, соғудың параметрлері мен сапасын бақылау әдістері мен әдістері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, зейінділік, ресурстарды басқару қабілеті (жабдықтар, құралдар, материалдар), физикалық төзімділік, қозғалыстардың дәлдігі

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.2.017-93. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі (OSSS). Пресс-соғу жабдықтары. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары (No 1 түзетумен);
2) МЕМСТ 12.3.026-81. SSBT. Соғу және престеу жұмыстары. Қауіпсіздік талаптары (1.2 түзетулер);
3) МЕМСТ 31542-2012. Мемлекетаралық стандарт. Автоматты және жартылай автоматты соғу және престеу станоктары. Қауіпсіздік талаптары;
4) МЕМСТ 12.2.113-2006. Мемлекетаралық стандарт. Иінді пресстер. Қауіпсіздік талаптары;
5) МЕМСТ 12.​2.​017.​2-89. Мемлекетаралық стандарт. SSBT. Балғалар. Қауіпсіздік талаптары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Супервайзерлер (бригадирлер)

4

Техник-технолог

5

Цех шебері/учаске шебері

12. Кәсіптің карточкасы "Темір ұстасы (жалпы бейін)":

Топтың коды:

7221-1

Қызмет атауының коды:

7221-1-001

Кәсіптің атауы:

Темір ұстасы (жалпы бейін)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

кемінде 6 ай практикалық жұмыс тәжірибесі

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Балға және пресс ұстасы
Қолмен соғатын ұста

Қызметтің негізгі мақсаты:

Соғу, престеу, көлемді және қаңылтыр штамптау және қаңылтыр профильдеу бойынша қызметтерді көрсету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды қолдан соғу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды қолдан соғу



Дағды 1:
Қарапайым соғылмалар мен ұзын бұйымдарды соғу

Машықтар:
1. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғудың технологиялық және конструкторлық құжаттамасын зерделеу.
2. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі әрекеттер ретін анықтау.
3. Жұмыс орнын қарапайым соғылмалар мен ұзын бұйымдарды соғуға дайындау.
4. Қарапайым соғылмалар мен прокаттарды соғуға арналған соғу және қосалқы құралдарды жұмысқа дайындау.
5. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештерді жұмысқа дайындау.
6. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған соғуды тұтандыру.
7. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған ұзын бұйымдарды қыздыру үшін ұсталық пешті қыздыру.
8. Көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған прокаттарды қоймадан қабылдау және оларды қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға кіріс тексеруін жүргізу.
9. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу алдында прокаттағы беттік ақауларды жою.
10. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған ұзын бұйымдарды дайындамаларды кесу және ұсақтау.
11. Қарапайым соғылмалар мен көміртекті және аз легірленген болаттан жасалған бұйымдарды соғуға арналған ұсталар мен пештерде дайындамаларды қыздыру.
12. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде дайындамалардан қақты шығару.
13. Көміртекті және аз легірленген болаттан жасалған қарапайым соғылмалар мен прокаттарды брошингтеу.
14. Көміртекті және аз легірленген болаттан жасалған қарапайым соғылмалар мен прокаттарды ыдырату.
15. Көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған қарапайым соғылмалар мен прокаттарды ыдырату.
16. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғудан кейін суыту.
17. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдардың бетін коррозиядан қорғау.
18. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғудан кейінгі соғуларға техникалық қызмет көрсету.
19. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды анықтау.
20. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды жою.
21. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды тексеру.
Істей алуы керек:
22. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу.
23. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдар үшін соғу өткелдерінің ретін белгілеңіз.
24. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындаманың өлшемдері мен салмағын есептеңіз.
25. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу үшін ұсталық құралдарды пайдаланыңыз.
26. Ұзын болатты қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларға кесуге арналған жабдықты пайдаланыңыз.
27. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу құралдарына күнделікті қызмет көрсетуді орындау.
28. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын прокаттарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештерде ағымдағы жөндеу жұмыстарын орындау.
29. Соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің техникалық жағдайын және өнімділігін бақылау.
30. Ұзын бұйымдардағы сыртқы ақауларды құралдарды пайдаланып тазалаңыз.
31. Ұсталар мен пештерде дайындамаларды қыздыру үшін қажетті температураны сақтау.
32. Соғылған металды дайындама аймағында берілген температураға дейін тез және біркелкі қыздырыңыз.
33. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды бұрғылау, бұзау және бұрмалау кезінде өңдеу.
34. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде дайындамаға балғамен немесе қол балғамен күші мен бағыты әртүрлі соққылар жасау.
35. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде ұзын прокаттан жасалған дайындамаларды илеу, ыдырату және бұрмалау тәсілдерін қолдану.
36. Қарапайым соғылмалар мен көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған бұйымдарды соғу кезінде дайындаманың температурасын бақылау.
37. Ауысымдарды ауыстыру үшін соғу пешінің минималды жануын қамтамасыз ету.
38. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды көрнекі түрде анықтау.
39. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды жою.
40. Бақылау-өлшеу құралдарын таңдау және жұмысқа дайындау.
41. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарда бақылау құралдарын пайдалана отырып өлшеуді орындау.
42. Қарапайым соғылмалар мен ұзын бұйымдарды соғу кезінде жеке қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
43. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін ұстау.

Білімдер:
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
3. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу аспаптарының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
4. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің түрлері, конструкциялары және тағайындалуы.
5. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған ұсталық құралдарды дайындау тәртібі.
6. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыру үшін соғылмалар мен пештерді жұмысқа дайындау тәртібі.
7. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу аспаптарының негізгі ақаулары.
8. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің негізгі ақаулары.
9. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу құралдарының ақауларын жою әдістері.
10. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің жұмысындағы ақауларды жою әдістері.
11. Ұстауға қолданылатын отын түрлері.
12. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларға ұзын бұйымдарды кесу әдістері.
13. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу операцияларының классификациясы.
14. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде ұзын прокаттан жасалған дайындамаларды тарту, іріту және кесу техникасы мен ережелері.
15. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі әрекеттер тізбегі.
16. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған ұзын прокаттарды қыздырудың температуралық шарттары.
17. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде дайындамалар мен соғылмалардағы ақаулардың түрлері.
18. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі ақауларды анықтау және түзету әдістері.
19. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуда қолданылатын дайындамалардың ассортименті.
20. Көміртекті және төмен легирленген болаттардың физикалық қасиеттері.
21. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған көміртекті және төмен легирленген болаттардың топтары мен сорттары.
22. Соғу аспаптары үшін қолданылатын болаттардың топтары мен сорттары.
23. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарға рұқсаттар, қабаттасулар және рұқсаттар.
24. Соғу кезіндегі қарапайым соғылмалар мен бұйымдардың температурасын бақылау әдістері.
25. Қарапайым соғылмалар мен соғу кезіндегі бұйымдарды өлшеуге және бақылауға арналған аспаптардың түрлері, конструкциялары, мақсаты.
26. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері
27. Кран машинисімен жұмыс істеу кезіндегі сигналдық сигнал жүйесі.
28. Қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану түрлері мен ережелері.
29. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бүгу

Машықтар:
1. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау кезіндегі әрекеттердің ретін анықтау.
2. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және отырғызуға жұмыс орнын дайындау.
3. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу және қосалқы құралдарды жұмысқа дайындау.
4. Бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларын жылытуға арналған ұсталар мен пештерді жұмысқа дайындау.
5. Бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларын жылытуға арналған ұстаның тұтануы.
6. Бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларын қыздыру үшін соғу пешін қыздыру.
7. Көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларын кесу және кесу.
8. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау кезінде қақты жою.
9. Көміртекті және аз легирленген болаттан қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларын майыстыру.
10. Көміртекті және аз легирленген болаттан қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі парақ дайындамаларын бөлу.
11. Көміртекті және аз легирленген болаттан қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларын қопсыту.
12. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстырғаннан және бұзғаннан кейін суыту.
13. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдардың бетін коррозиядан қорғау.
14. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамалардан жасалған бұйымдарды майыстыру және бұзалаудан кейінгі соғылмаларға қызмет көрсету.
15. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды майыстырғаннан кейін анықтау.
16. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды майыстырғаннан кейін жою.
17. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдарды иілу және илеуден кейін тексеру.
Істей алуы керек:
18. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқыңыз.
19. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұрау үшін ауысу ретін белгілеңіз.
20. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және илеуге арналған дайындаманың өлшемдерін есептеңіз.
21. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу құралдарын пайдаланыңыз.
22. Бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі парақ дайындамаларын кесуге арналған жабдықты пайдаланыңыз.
23. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу аспаптарына күнделікті қызмет көрсетуді орындау.
24. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын прокаттарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештерде ағымдағы жөндеу жұмыстарын орындау.
25. Соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің техникалық жағдайын және өнімділігін бақылау.
26. Ұсталар мен пештерде табақ дайындамаларын қыздыру үшін қажетті температураны сақтау.
27. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстыру, бұзау және түзету кезінде өңдеу.
28. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру, бұзау және түзету кезінде дайындамаға балғамен немесе балға тұтқасымен күші мен бағыты әртүрлі соққылар жасау.
29. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларын майыстыру, қию және тегістеу әдістерін қолданыңыз.
30. Көміртекті және төмен легирленген болаттан жасалған қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстыру және бұзау кезінде дайындамалардың температурасын бақылау.
31. Ауысымдарды ауыстыру үшін соғу пешінің минималды жануын қамтамасыз ету.
32. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды майыстырғаннан және бұзғаннан кейін көзбен анықтау.
33. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды иілу және қиратудан кейін жою.
34. Бақылау-өлшеу құралдарын таңдау және жұмысқа дайындау.
35. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды иілуден және бұзғаннан кейін бақылау-өлшеу аспаптарымен өлшеу.
36. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі парақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және отырғызу кезінде жеке қорғаныс құралдарын пайдаланыңыз.
37. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін ұстау.

Білімдер:
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
3. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және илеуге арналған соғу аспаптарының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
4. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғылмалар мен пештердің түрлері, конструкциялары және тағайындалуы.
5. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу құралдарын дайындау тәртібі.
6. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және илеуге арналған дайындамаларды қыздыру үшін ұсталар мен пештерді жұмысқа дайындау тәртібі.
7. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған соғу аспаптарының негізгі ақаулары.
8. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің негізгі ақаулары.
9. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу аспаптарының ақауларын жою әдістері.
10. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің жұмысындағы ақауларды жою әдістері.
11. Ұстауға қолданылатын отын түрлері.
12. Бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларын кесу әдістері.
13. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан иілу және бұрылыс бұйымдарының операцияларының классификациясы.
14. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру, бүгу және түзету техникасы мен ережелері.
15. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау кезіндегі әрекеттер тізбегі.
16. Бұйымдарды майыстыруға және өңдеуге арналған көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларын жылытудың температуралық шарттары.
17. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларын майыстыру және қию кезіндегі бұйымдардағы ақаулардың түрлері.
18. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау кезіндегі ақауларды анықтау және түзету әдістері.
19. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамалардан жасалған бұйымдарды майыстыру және бүгу үшін қолданылатын дайындамалар ассортименті.
20. Көміртекті және төмен легирленген болаттардың физикалық қасиеттері.
21. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр бұйымдардың соғылмаларын майыстырудан және қиратудан кейін салқындату әдістері.
22. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және өңдеуге арналған көміртекті және төмен легирленген болаттардың топтары мен сорттары.
23. Соғу аспаптары үшін қолданылатын болаттардың топтары мен сорттары.
24. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ бұйымдары үшін иілу және бұрылыстан кейінгі рұқсаттар, қабаттасулар және рұқсаттар.
25. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр бұйымдарының майысу және бұрылыс кезіндегі температурасын бақылау әдістері.
26. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі табақ бұйымдарын майыстырудан және қиратудан кейін өлшеуге және бақылауға арналған бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері, конструкциялары, мақсаты.
27. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері.
28. Кран машинисімен жұмыс істегенде белгі беру жүйесі.
29. Қалыңдығы 5 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және отырғызу кезінде жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданудың түрлері мен ережелері.
30. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 3:
Көмекші немесе балға балға ретінде соғылмалар мен бұйымдарды соғу

Машықтар:
1. Көмекші немесе балға балға ретінде соғылмалар мен бұйымдарды соғуға жұмыс орнын дайындау.
2. Көмекші немесе балға балға ретінде соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған темір ұстасы мен қосалқы құралдарды жұмысқа дайындау.
3. Соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғылмалар мен пештерді көмекші немесе балға балға ретінде пайдалануға дайындау.
4. Көмекші немесе балға ретінде соғу және бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғуды тұтандыру.
5. Көмекші немесе балға ретінде соғу және бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыру үшін соғу пешін алдын ала қыздыру.
6. Көмекші немесе балға ретінде соғу және бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларға кесу және кесу.
7. Көмекші немесе балға ретінде соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған ұсталар мен пештерде дайындамаларды қыздыру.
8. Соғу және алмастырғыш бұйымдарды соғу.
9. Соғылмалар мен бұйымдарды балға ретінде соғу.
Істей алуы керек:
10. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу.
11. Көмекші немесе балға ретінде соғу және бұйымдарды соғу үшін ұсталық құралдарды пайдаланыңыз.
12. Көмекші немесе балға ретінде соғу және бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды кесуге арналған жабдықты пайдаланыңыз.
13. Көмекші немесе балға балға ретінде соғу және бұйымдарды соғу үшін ұсталық құралдарға күнделікті қызмет көрсетуді орындау.
14. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын прокаттарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештерде ағымдағы жөндеу жұмыстарын орындау.
15. Соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің техникалық жағдайын және өнімділігін бақылау.
16. Ұсталар мен пештерде дайындамаларды қыздыру үшін қажетті температураны сақтау.
17. Соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде ассистент немесе балға балға ретінде дайындамаға балғамен немесе қол балғамен күші мен бағыты әртүрлі соққылар жасау.
18. Біліктілігі жоғары темір ұстасымен бірлескен жұмысты орындау.
19. Соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде көмекші немесе балға балға ретінде жеке қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
20. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін қамтамасыз ету.

Білімдер:
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
3. Соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу құралдарының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
4. Соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің түрлері, конструкциялары және тағайындалуы.
5. Көмекші немесе балға балға ретінде соғу және бұйымдарды соғуға арналған ұсталық құралдарды дайындау тәртібі.
6. Соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыру үшін соғылмалар мен пештерді жұмысқа дайындау тәртібі.
7. Соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу аспаптарының негізгі ақаулары.
8. Соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің негізгі ақаулары.
9. Соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу құралдарының ақауларын жою әдістері.
10. Соғылмалар мен бұйымдарды соғу дайындамаларын қыздыруға арналған соғылмалар мен пештердің жұмысындағы ақауларды жою әдістері.
11. Көмекші немесе балға ретінде соғу және бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларға кесу әдістері.
12. Көмекші немесе балға балға ретінде соғылмалар мен бұйымдарды соғу техникасы мен ережелері.
13. Көмекші немесе балғашы ретінде соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі әрекеттер тізбегі.
14. Соғу кезіндегі дайындамаға балғамен және балға-сатқышпен соққылардың түрлері.
15. Соғу кезіндегі ұста командаларының түрлері.
16. Соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану түрлері мен ережелері.
17. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, зейінділік, ресурстарды басқару қабілеті (жабдықтар, құралдар, материалдар), физикалық төзімділік, қозғалыстардың дәлдігі

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.2.017-93. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі (OSSS). Пресс-соғу жабдықтары. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары (No 1 түзетумен);
2) МЕМСТ 12.3.026-81. SSBT. Соғу және престеу жұмыстары. Қауіпсіздік талаптары (1.2 түзетулер);
3) МЕМСТ 31542-2012. Мемлекетаралық стандарт. Автоматты және жартылай автоматты соғу және престеу станоктары. Қауіпсіздік талаптары;
4) МЕМСТ 12.2.113-2006. Мемлекетаралық стандарт. Иінді пресстер. Қауіпсіздік талаптары;
5) МЕМСТ 12.​2.​017.​2-89. Мемлекетаралық стандарт. SSBT. Балғалар. Қауіпсіздік талаптары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Ұста

4

Ұста

4

Техник-технолог

4

Техник-технолог

13. Кәсіптің карточкасы "Темір ұстасы (жалпы бейін)":

Топтың коды:

7221-1

Қызмет атауының коды:

7221-1-001

Кәсіптің атауы:

Темір ұстасы (жалпы бейін)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мына мамандықтар бойынша 1 жылдан кем емес жұмыс өтілі: Ұста (жалпы профиль); асыл металдардың ұстасы; Балғалар мен престердегі темір ұстасы; Қолдан жасалған ұста

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Балға және пресс ұстасы
Қолмен соғатын ұста

Қызметтің негізгі мақсаты:

Соғу, престеу, көлемді және қаңылтыр штамптау және қаңылтыр профильдеу бойынша қызметтерді көрсету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды қолдан соғу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды қолдан соғу



Дағды 1:
Ұзын бұйымдардан күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу

Машықтар:
3-4 санат
1. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдардың технологиялық және конструкторлық құжаттамасын зерделеу.
2. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі әрекеттер ретін анықтау.
3. Ұзын бұйымдардан күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға жұмыс орнын дайындау.
4. Ұзын бұйымдардан соғылмаларды және күрделілігі орташа бұйымдарды соғуға арналған қосалқы құралдар мен қосалқы құралдарды жұмысқа дайындау.
5. Соғылмалар мен күрделілігі орташа бұйымдарды соғуға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештерді жұмысқа дайындау.
6. Соғуға арналған ұзын бұйымдарды және күрделілігі орташа бұйымдарды қыздыруға арналған ұстаманы тұтандыру.
7. Соғуға арналған ұзын бұйымдарды және күрделілігі орташа бұйымдарды қыздыру үшін ұста пешін қыздыру.
8. Прокатты қоймадан қабылдау және оларды көміртекті және төмен легирленген болаттан соғылған соғылмалар мен күрделілігі орташа бұйымдарға кіріс тексеруін жүргізу.
9. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу алдында прокаттағы беттік ақауларды жою.
10. Көміртекті және төмен легирленген болаттан соғылма және күрделілігі орташа бұйымдарды соғуға арналған ұзын бұйымдарды дайындамаларға кесу және ұсақтау.
11. Соғылмалар мен көміртекті және аз легирленген болаттан күрделілігі орташа бұйымдарды соғуға арналған соғылмалар мен пештерде дайындамаларды қыздыру.
12. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде дайындамалардан қақты шығару.
13. Көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған ұзын бұйымдардан күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды брошюрлеу.
14. Көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған ұзын бұйымдардан күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды ыдырату.
15. Көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған ұзын бұйымдардан күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды ию.
16. Көміртекті және аз легірленген болаттан жасалған прокаттан күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды тесу.
17. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдардың беттерін өңдеу.
18. Соғылмаларды және күрделілігі орташа бұйымдарды соғудан кейін суыту.
19. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдардың бетін коррозиядан қорғау.
20. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғудан кейінгі соғуларға техникалық қызмет көрсету
21. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды анықтау.
22. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды жою.
23. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды тексеру.
Істей алуы керек:
24. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу.
25. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарға соғу өткелдерінің реттілігін белгілеңіз.
26. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамалардың өлшемдері мен салмағын есептеңіз.
27. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу үшін ұсталық құралдарды қолданыңыз.
28. Ұзын болатты соғылмалар мен күрделілігі орташа бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларға кесуге арналған жабдықты пайдаланыңыз.
29. Соғылмаларды және күрделілігі орташа бұйымдарды соғуға арналған соғу құралдарына күнделікті қызмет көрсетуді орындау.
30. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын прокаттарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештерде ағымдағы жөндеу жұмыстарын орындау.
31. Соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің техникалық жай-күйі мен өнімділігін бақылау.
32. Ұзын бұйымдардағы сыртқы ақауларды құралдарды пайдаланып тазалаңыз.
33. Ұсталар мен пештерде дайындамаларды қыздыру үшін қажетті температураны сақтау.
34. Соғылған металды дайындама аймағында берілген температураға дейін тез және біркелкі қыздырыңыз.
35. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды ілмектеу, бұрау, майыстыру және тесу кезінде өңдеу.
36. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде дайындамаға балғамен немесе қол балғамен күші мен бағыты әртүрлі соққылар жасау.
37. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде ұзын бұйымдардан дайындамаларды броштау, бұзау, майыстыру және тесу тәсілдерін қолдану.
38. Көміртекті және төмен легирленген болаттан соғу және күрделілігі орташа бұйымдарды соғу кезінде дайындаманың температурасын бақылау.
39. Ауысымдарды ауыстыру үшін соғу пешінің минималды жануын қамтамасыз ету.
40. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды визуалды түрде анықтау.
41. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды жою.
42. Бақылау-өлшеу құралдарын таңдау және жұмысқа дайындау.
43. Аспаптық құралдарды пайдалана отырып, күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды өлшеуді орындау.
44. Ұзын бұйымдардан соғу және күрделілігі орташа бұйымдарды соғу кезінде жеке қорғану құралдарын қолданыңыз.
45. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін ұстау.

Білімдер:
3-4 санат
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
3. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу аспаптарының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
4. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғылмалар мен пештердің түрлері, конструкциялары және тағайындалуы.
5. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған ұсталық құралдарды дайындау тәртібі.
6. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыру үшін соғылмалар мен пештерді пайдалануға дайындау тәртібі.
7. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу аспаптарының негізгі ақаулары.
8. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғылмалар мен пештердің негізгі ақаулары.
9. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу аспаптарының ақауларын жою әдістері.
10. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің жұмысындағы ақауларды жою әдістері.
11. Ұстауға қолданылатын отын түрлері.
12. Ұзын бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларға және күрделілігі орташа бұйымдарға кесу тәсілдері.
13. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу операцияларының классификациясы.
14. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде ұзын бұйымдардан дайындамаларды броштау, қию, майыстыру, тесу және кесу техникасы мен ережелері.
15. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі әрекеттер тізбегі.
16. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған ұзын прокаттарды қыздырудың температуралық шарттары.
17. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде дайындамалар мен соғылмалардағы ақаулардың түрлері.
18. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі ақауларды анықтау және түзету әдістері.
19. Прокаттағы беттік ақауларды тазалау әдістері.
20. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарда қолданылатын дайындамалар ассортименті.
21. Көміртекті және төмен легирленген болаттардың физикалық қасиеттері.
22. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарға арналған көміртекті және төмен легирленген болаттардың топтары мен сорттары.
23. Соғу аспаптары үшін қолданылатын болаттардың топтары мен сорттары.
24. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарға арналған рұқсаттар, қабаттасулар және рұқсаттар.
25. Соғу кезінде соғу және күрделілігі орташа бұйымдардың температурасын бақылау әдістері.
26. Соғу кезіндегі күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды өлшеуге және бақылауға арналған аспаптардың түрлері, конструкциялары, мақсаты.
27. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері.
28. Кран машинисімен жұмыс істегенде белгі беру жүйесі.
29. Күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану түрлері мен ережелері.
30. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстыру және бұрау

Машықтар:
3-4 санат
1. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау кезіндегі әрекеттердің ретін анықтау.
2. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және отырғызуға жұмыс орнын дайындау.
3. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу және қосалқы құралдарды жұмысқа дайындау.
4. Бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларын жылытуға арналған ұсталар мен пештерді жұмысқа дайындау.
5. Бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларын жылытуға арналған соғудың тұтануы.
6. Бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларын қыздыру үшін соғу пешін қыздыру.
7. Көміртекті және төмен легирленген болаттан жасалған бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларын кесу және кесу.
8. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау кезінде қақты алу.
9. Көміртекті және аз легирленген болаттан қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларын майыстыру.
10. Көміртекті және аз легирленген болаттан қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі парақ дайындамаларын бөлу.
11. Көміртекті және аз легирленген болаттан қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларын қопсыту.
12. Көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр бұйымдардың беттерін майыстырғаннан кейін өңдеу.
13. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстырғаннан және бұзғаннан кейін суыту.
14. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдардың бетін коррозиядан қорғау.
15. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстырғаннан кейін соғылмаларға қызмет көрсету.
16. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды майыстырғаннан және бұзғаннан кейін анықтау.
17. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды майыстырғаннан және бұзғаннан кейін жою.
18. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдарды иілу және илеуден кейін тексеру.
Істей алуы керек:
19. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқыңыз.
20. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін ауысу ретін белгілеңіз.
21. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін дайындаманың өлшемдерін есептеңіз.
22. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу құралдарын пайдаланыңыз.
23. Бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі парақ дайындамаларын кесуге арналған жабдықты пайдаланыңыз.
24. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу аспаптарына күнделікті қызмет көрсетуді орындау.
25. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын прокаттарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештерде ағымдағы жөндеу жұмыстарын орындау.
26. Соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің техникалық жағдайын және өнімділігін бақылау.
27. Ұсталар мен пештерде табақ дайындамаларын қыздыру үшін қажетті температураны сақтау.
28. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстыру, бүгу және түзету кезінде өңдеу.
29. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру, бұзау және түзету кезінде дайындамаға балғамен немесе балға тұтқасымен күші мен бағыты әртүрлі соққылар жасау.
30. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларын майыстыру, қию және түзету әдістерін қолданыңыз.
31. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі парақ дайындамаларын майыстырғаннан кейін және отырғызғаннан кейін әрлеу операцияларының әдістерін қолданыңыз.
32. Көміртекті және төмен легирленген болаттан жасалған қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау кезінде дайындамалардың температурасын бақылау.
33. Ауысымдарды ауыстыру үшін соғу пешінің минималды жануын қамтамасыз ету.
34. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды иілу және қиратудан кейін көзбен анықтау.
35. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды иілу және бұзғаннан кейін түзету.
36. Бақылау-өлшеу құралдарын таңдау және жұмысқа дайындау.
37. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды иілуден және бұзғаннан кейін бақылау-өлшеу аспаптарымен өлшеу.
38. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі парақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және отырғызу кезінде жеке қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
39. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін ұстау.

Білімдер:
3-4 санат
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
3. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу аспаптарының түрлері, конструкциялары және тағайындалуы.
4. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғылмалар мен пештердің түрлері, конструкциялары және тағайындалуы.
5. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу құралдарын дайындау тәртібі.
6. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған дайындамаларды қыздыру үшін ұсталар мен пештерді жұмысқа дайындау тәртібі.
7. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған соғу аспаптарының негізгі ақаулары.
8. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің негізгі ақаулары.
9. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу аспаптарының ақауларын жою әдістері.
10. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғылмалар мен пештердің жұмысындағы ақауларды жою әдістері.
11. Ұстауға қолданылатын отын түрлері.
12. Бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі табақ дайындамаларын кесу әдістері.
13. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және илеу операцияларының классификациясы.
14. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру, бүгу және түзету техникасы мен ережелері.
15. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру, бүгу және түзету кезіндегі әрекеттердің реттілігі.
16. Көміртекті және төмен легирленген болаттан жасалған қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларын майыстыру және өңдеу бұйымдарын жылытудың температуралық шарттары.
17. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларын майыстыру және бүгу кезіндегі бұйымдардағы ақаулардың түрлері.
18. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау кезіндегі ақауларды анықтау және түзету әдістері.
19. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстыру және бүгу үшін қолданылатын дайындамалар ассортименті.
20. Көміртекті және төмен легирленген болаттардың физикалық қасиеттері.
21. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр бұйымдардың соғылмаларын майыстырудан және бұзғаннан кейін салқындату әдістері.
22. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр бұйымдарының беттерін иілуден және бұзылудан кейін коррозиядан қорғау әдістері.
23. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр бұйымдарын майыстыру және илеуден кейінгі өңдеу жұмыстарының түрлері.
24. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстыруға және бүгуге арналған көміртекті және төмен легирленген болаттардың топтары мен сорттары.
25. Соғу аспаптары үшін қолданылатын болаттардың топтары мен сорттары.
26. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр бұйымдарына иілу және бұрылыстан кейінгі рұқсаттар, қабаттасулар және рұқсаттар.
27. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр бұйымдарының майысу және қисаю кезіндегі температурасын бақылау әдістері.
28. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі иілу және иілуден кейінгі табақ бұйымдарын өлшеуге және бақылауға арналған бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері, конструкциялары, мақсаты.
29. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері.
30. Кран машинисімен жұмыс істеу кезіндегі сигналдық сигнал жүйесі.
31. Қалыңдығы 5-тен 8 мм-ге дейінгі қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және отырғызу кезінде жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданудың түрлері мен ережелері.
32. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 3:
Ұсталық құралдарды соғу

Машықтар:
3-4 санат
1. Соғу құралдарын соғудың технологиялық және конструкторлық құжаттамасын зерделеу.
2. Ұсталық құралдарды соғу кезіндегі әрекеттер ретін анықтау.
3. Ұсталық құралдарды соғуға жұмыс орнын дайындау.
4. Ұсталық және ұсталық құралдарды соғуға арналған қосалқы құралдарды жұмысқа дайындау.
5. Ұсталық аспаптарды соғу дайындамаларын жылытуға арналған ұсталар мен пештерді жұмысқа дайындау.
6. Ұсталық аспаптарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұстаның тұтануы.
7. Ұсталық аспаптарды соғу дайындамаларын қыздыру үшін ұсталық пешті қыздыру.
8. Қоймадан дайындамаларды қабылдау және соғу құралдарын соғуға кіріс тексеруін жүргізу.
9. Ұсталық аспаптарды соғуға арналған дайындамаларды кесу және кесу.
10. Ұсталық аспаптарды соғуға арналған ұсталар мен пештерде дайындамаларды қыздыру.
11. Ұсталық аспаптарды соғу кезінде дайындамалардан қақты алу.
12. Ұсталық құралдарды жасау.
13. Соғудан кейін соғу құралдарының беттерін өңдеу.
14. Соғу құралдарын соғудан кейін суыту.
15. Соғу құралдарын соғудан кейінгі соғуларға техникалық қызмет көрсету.
16. Соғудан кейін соғу аспаптарының ақауларын анықтау.
17. Соғу аспаптарының ақауларын жою.
18. Соғудан кейінгі соғу құралдарын тексеру.
Істей алуы керек:
19. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқыңыз.
20. Ұсталық құралдарды соғу кезінде ауысу ретін белгілеңіз
21. Ұсталық аспаптарды соғуға арналған дайындаманың өлшемдері мен салмағын есептеңіз.
22. Ұста құралдарын соғу үшін ұсталық құралдарды пайдаланыңыз.
23. Соғу құралдарын соғуға арналған дайындамаларды кесу үшін жабдықты пайдаланыңыз.
24. Соғу құралдарын соғу үшін ұсталық құралдарға күнделікті қызмет көрсетуді орындау.
25. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын прокаттарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештерде ағымдағы жөндеу жұмыстарын орындау.
26. Соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің техникалық жағдайын және өнімділігін бақылау.
27. Ұсталар мен пештерде дайындамаларды қыздыру үшін қажетті температураны сақтау.
28. Соғылған металды дайындама аймағында берілген температураға дейін тез және біркелкі қыздырыңыз.
29. Ұсталық аспаптарды соғу кезінде дайындамаларды өңдеу.
30. Ұсталық құралдарды соғу кезінде дайындамаға балғамен немесе қол балғамен күші мен бағыты әртүрлі соққылар жасау.
31. Ұсталық құрал-саймандарды соғу кезінде кесу, ілмектеу, күйдіру, майыстыру, тесу әдістерін қолданыңыз.
32. Ұсталық құралдарды соғудан кейін әрлеу тәсілдерін қолдану.
33. Ұсталық аспаптарды соғу кезінде дайындаманың температурасын бақылау.
34. Ауысымдарды ауыстыру үшін соғу пешінің минималды жануын қамтамасыз ету.
35. Соғылған соғу құралдарының ақауларын визуалды түрде анықтау.
36. Бақылау-өлшеу құралдарын таңдау және жұмысқа дайындау.
37. Сынау құралдарының көмегімен соғу аспаптарының өлшемдерін орындау.
38. Ұсталық құралдарды соғу кезінде жеке қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
39. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін ұстау.

Білімдер:
3-4 санат
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
3. Ұсталық құралдарды соғуға арналған ұста құралдарының түрлері, конструкциялары және тағайындалуы.
4. Ұсталық аспаптарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің түрлері, конструкциялары және тағайындалуы.
5. Ұсталық құралдарды соғуға арналған ұсталық құралдарды дайындау тәртібі.
6. Соғу аспаптарын соғуға арналған дайындамаларды қыздыру үшін ұсталар мен пештерді жұмысқа дайындау тәртібі.
7. Ұсталық аспаптарды соғуға арналған ұсталық аспаптардың негізгі ақаулары.
8. Соғу аспаптарын соғуға арналған дайындамаларды жылытуға арналған ұсталар мен пештердің негізгі ақаулары.
9. Ұсталық құралдарды соғуға арналған ұсталық аспаптардың ақауларын жою әдістері.
10. Соғу аспаптарын соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғылмалар мен пештердің жұмысындағы ақауларды жою әдістері.
11. Ұстауға қолданылатын отын түрлері.
12. Ұсталық құралдарды соғу дайындамаларын кесу әдістері.
13. Ұсталық құралдардың соғу операцияларының классификациясы.
14. Ұсталық құрал-саймандарды соғу кезінде дайындамаларды илеу, бүгу, майыстыру, тесу және кесу техникасы мен ережелері.
15. Ұсталық құралдарды соғу кезіндегі әрекеттер тізбегі.
16. Ұсталық құралдарды соғу технологиялары
17. Ұсталық аспаптарды соғуға арналған дайындамаларды қыздырудың температуралық шарттары.
18. Соғу құралдарын соғу кезіндегі дайындамалар мен соғулардағы ақаулардың түрлері.
19. Ұсталық құралдарды соғуда қолданылатын дайындамалардың ассортименті.
20. Соғу аспаптары үшін қолданылатын болаттардың топтары мен сорттары.
21. Соғу кезінде соғу құралдарының температурасын бақылау әдістері.
22. Соғу кезінде соғу құралдарын өлшеу және бақылау үшін бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері, конструкциялары, мақсаты.
23. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері
24. Кран машинисімен жұмыс істегенде белгі беру жүйесі.
25. Ұсталық құралдарды соғу кезіндегі жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану түрлері мен ережелері.
26. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 4:
Соғу әдістерін қолдану арқылы қарапайым құрастыру жұмыстары

Машықтар:
3-4 санат
1. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындаудың технологиялық және конструкторлық құжаттамасын зерделеу.
2. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау кезіндегі әрекеттер ретін анықтау.
3. Соғу әдістерін қолдана отырып, жұмыс орнын қарапайым құрастыру жұмыстарына дайындау.
4. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін соғу және қосалқы құралдарды жұмысқа дайындау.
5. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін бұйымдарды жылытуға арналған ұсталар мен пештерді пайдалануға дайындау.
6. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін бұйымдарды жылытуға арналған ұстаманы тұтандыру.
7. Соғу әдістерін қолданып қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін бұйымдарды қыздыру үшін соғу пешін алдын ала қыздыру.
8. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін дайындамаларды кесу және кесу.
9. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін соғу және пештерде дайындамалар мен бұйымдарды қыздыру.
10. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау кезінде дайындамалар мен бұйымдардан қақты шығару.
11. Критикалық емес шағын секциялы көміртекті болаттан жасалған бұйымдарды соғумен пісіру.
12. Серіппелі қысқыштарды жиынтықтағы он жапыраққа дейінгі серіппелерге ыстық бекіту.
13. Соғу әдістерімен қарапайым құрастыру жұмыстарын орындағаннан кейін бұйым беттерін өңдеу.
14. Соғу әдістерімен қарапайым құрастыру жұмыстарын орындағаннан кейін бұйымдарды суыту.
15. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындағаннан кейін соғылмаларға техникалық қызмет көрсету.
16. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындағаннан кейін бұйымдардағы ақауларды анықтау.
17. Қарапайым құрастыру жұмыстарын орындағаннан кейін бұйымдарды тексеру.
Істей алуы керек:
18. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқыңыз.
19. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін әрекеттер тізбегін орнату.
20. Соғу әдістерін қолданып қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін ұсталық құралдарды пайдаланыңыз.
21. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін ұсталық құралдарға күнделікті қызмет көрсетуді орындау.
22. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын прокаттарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештерде ағымдағы жөндеу жұмыстарын орындау.
23. Соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің техникалық жағдайын және өнімділігін бақылау.
24. Ұсталар мен пештерде дайындамаларды қыздыру үшін қажетті температураны сақтау.
25. Критикалық емес шағын секциялы көміртекті болаттан жасалған бұйымдарды ұсталық дәнекерлеу кезінде дайындамаларды өңдеу.
26. Серіппелі қысқыштарды серіппелерге ыстық күйде орнату кезінде бұйымдарды өңдеу.
27. Көміртекті болаттан соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау кезінде бұйымдарды манипуляциялау.
28. Соғу әдістерін қолданып қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау кезінде дайындамаға балғамен немесе қол балғамен күші мен бағыты әртүрлі соққылар жасау.
29. Көміртекті болаттан соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау кезінде дайындаманың температурасын бақылау.
30. Критикалық емес шағын секциялы көміртекті болаттан жасалған бұйымдар үшін ұсталық дәнекерлеу әдістерін қолданыңыз.
31. Соғу әдістерін қолдана отырып құрастыру жұмыстарын орындау тәсілдерін қолдану.
32. Соғу әдістерін қолдана отырып, құрастыру жұмыстарын орындағаннан кейін бұйымдардағы ақауларды визуалды түрде анықтау.
33. Бақылау-өлшеу құралдарын таңдау және жұмысқа дайындау.
34. Бақылау-өлшеу құралдарын пайдалана отырып, соғу әдістерін қолдана отырып, құрастыру жұмыстарын орындағаннан кейін бұйымдарды өлшеу.
35. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау кезінде жеке қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
36. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін қамтамасыз ету.

Білімдер:
3-4 санат
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
3. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындауға арналған соғу құралдарының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
4. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін дайындамалар мен бұйымдарды жылытуға арналған соғылмалар мен пештердің түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
5. Ұсталық құралдарды соғу әдістерімен қарапайым құрастыру жұмыстарын орындауға дайындау тәртібі.
6. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындауға арналған дайындамалар мен бұйымдарды қыздыру үшін ұсталар мен пештерді пайдалануға дайындау тәртібі.
7. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін қолданылатын соғу аспаптарының негізгі ақаулары.
8. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау үшін қолданылатын дайындамалар мен бұйымдарды жылытуға арналған ұсталар мен пештердің негізгі ақаулары.
9. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындауға арналған соғу құралдарының ақауларын жою әдістері.
10. Соғу әдістерін қолдана отырып, дайындамалар мен қарапайым құрастыру жұмыстарын орындауға арналған бұйымдарды қыздыруға арналған ұсталар мен пештердің жұмысындағы ақауларды жою әдістері.
11. Ұстауға қолданылатын отын түрлері.
12. Соғу әдістерімен орындалатын құрастыру схемалары мен әдістері.
13. Ұсталық дәнекерлеудің негізгі әдістері.
14. Ұсталық пісіру техникасы мен ережелері.
15. Соғу әдістерін қолданып құрастыру жұмыстарының техникасы мен ережелері.
16. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау кезіндегі әрекеттер тізбегі.
17. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау кезіндегі бұйымдардағы ақаулардың түрлері.
18. Соғу әдістерімен қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау кезінде ақауларды анықтау және түзету әдістері.
19. Соғу әдістерін қолдана отырып, құрастыру жұмыстарынан кейін бұйымдарды өлшеу және бақылау үшін бақылау-өлшеу құралдарының түрлері, конструкциялары, мақсаты.
20. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері.
21. Кран машинисімен жұмыс істеу кезіндегі сигналдық сигнал жүйесі.
22. Соғу әдістерін қолдана отырып, қарапайым құрастыру жұмыстарын орындау кезінде жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану түрлері мен ережелері.
23. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, зейінділік, ресурстарды басқару қабілеті (жабдықтар, құралдар, материалдар), физикалық төзімділік, қозғалыстардың дәлдігі

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.2.017-93. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі (OSSS). Пресс-соғу жабдықтары. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары (No 1 түзетумен);
2) МЕМСТ 12.3.026-81. SSBT. Соғу және престеу жұмыстары. Қауіпсіздік талаптары (1.2 түзетулер);
3) МЕМСТ 31542-2012. Мемлекетаралық стандарт. Автоматты және жартылай автоматты соғу және престеу станоктары. Қауіпсіздік талаптары;
4) МЕМСТ 12.2.113-2006. Мемлекетаралық стандарт. Иінді пресстер. Қауіпсіздік талаптары;
5) МЕМСТ 12.​2.​017.​2-89. Мемлекетаралық стандарт. SSBT. Балғалар. Қауіпсіздік талаптары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Темірші (жалпы профиль)

4

Супервайзерлер (бригадирлер)

4

Техник-технолог

14. Кәсіптің карточкасы "Темір ұстасы (жалпы бейін)":

Топтың коды:

7221-1

Қызмет атауының коды:

7221-1-001

Кәсіптің атауы:

Темір ұстасы (жалпы бейін)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мына мамандықтар бойынша кемінде 3 жыл жұмыс өтілі: Ұста (жалпы профиль); асыл металдардың ұстасы; Балғалар мен престердегі темір ұстасы; Қолдан жасалған ұста

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Балға және пресс ұстасы
Қолмен соғатын ұста

Қызметтің негізгі мақсаты:

Соғу, престеу, көлемді және қаңылтыр штамптау және қаңылтыр профильдеу бойынша қызметтерді көрсету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды қолдан соғу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды қолдан соғу



Дағды 1:
Ұзын бұйымдардан соғылмаларды және күрделілігі жоғары бұйымдарды соғу

Машықтар:
5-ші санат
1. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғудың технологиялық және конструкторлық құжаттамасын зерделеу.
2. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі әрекеттердің ретін анықтау.
3. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды қолмен соғуға арналған темір ұстасының жұмыс орнында қосалқы құрал-жабдықтардың, соғу аспаптарының және мүкәммалдарының ұтымды орналасуын анықтау.
4. Ұзын бұйымдардан күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғуға жұмыс орнын дайындау.
5. Ұзын бұйымдардан соғылмаларды және күрделілігі жоғары бұйымдарды соғуға арналған қосалқы құралдарды және қосалқы құралдарды жұмысқа дайындау.
6. Соғуға арналған ұзын бұйымдарды және күрделілігі жоғары бұйымдарды қыздыруға арналған соғу пештерін жұмысқа дайындау.
7. Соғуға арналған ұзын бұйымдарды және күрделілігі жоғары бұйымдарды қыздыру үшін ұста пешін қыздыру.
8. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған болат және түсті қорытпаларды қыздыру режимдерін таңдау.
9. Прокатты қоймадан қабылдау және оларды болат пен түсті қорытпалардан соғылған соғылмалар мен күрделілігі жоғары бұйымдарға кіріс тексеруін жүргізу.
10. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғу алдында прокаттағы беттік ақауларды жою.
11. Соғылмалар мен болат пен түсті қорытпалардан күрделілігі жоғары бұйымдарды соғуға арналған ұзын бұйымдарды дайындамаларды кесу және ұсақтау.
12. Соғылмалар мен болат пен түсті қорытпалардан күрделілігі жоғары бұйымдарды соғуға арналған ұсталық пештерде дайындамаларды қыздыру.
13. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде дайындамалардан қақты жою.
14. Көміртекті және төмен легирленген болаттан жасалған прокаттан күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды брошировкалау.
15. Көміртекті және төмен легирленген болаттан жасалған ұзын прокаттан жасалған соғылмалар мен күрделілігі жоғары бұйымдарды ыдырату.
16. Көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған прокаттан жасалған соғылмалар мен күрделілігі жоғары бұйымдарды тесу.
17. Көміртекті және аз легірленген болаттан жасалған прокаттан күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды майыстыру.
18. Көміртекті және аз легирленген болаттан жасалған прокаттан күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды оправкаға броштау.
19. Көміртекті және төмен легирленген болаттан жасалған ұзын бұйымдардан күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды илемдеу.
20. Түсті металл қорытпаларынан күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғу.
21. Қиын деформацияланатын қорытпалардан соғылмаларды соғу.
22. Соғу және соғудан кейінгі күрделілігі жоғары бұйымдардың бетін өңдеу.
23. Соғылмаларды және соғудан кейінгі күрделілігі жоғары бұйымдарды суыту.
24. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды термиялық өңдеуді орындау.
25. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдардың бетін коррозиядан қорғау.
26. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды анықтау.
27. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды жою.
28. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды тексеру.
Істей алуы керек:
29. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу.
30. Қолданбалы компьютерлік бағдарламаларды пайдалана отырып, конструкторлық және технологиялық құжаттаманы қарастыру.
31. Графикалық және мәтіндік ақпаратты шығару құрылғыларының көмегімен конструкторлық және технологиялық құжаттаманы басып шығару.
32. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдар үшін соғу өткелдерінің кезектілігін белгілеңіз.
33. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындаманың өлшемдері мен салмағын есептеңіз.
34. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғу үшін ұсталық құралдарды пайдаланыңыз.
35. Ұзын прокаттарды соғу және күрделілігі жоғары бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларға кесуге арналған жабдықты пайдаланыңыз.
36. Соғуға және жетілдірілген соғуға арналған соғу құралдарына күнделікті қызмет көрсетуді орындау.
37. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын прокаттарды қыздыруға арналған соғу пештеріне ағымдағы жөндеу жұмыстарын орындау.
38. Соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған соғу пештерінің техникалық жағдайын және өнімділігін бақылау.
39. Ұзын бұйымдардағы сыртқы ақауларды құралдарды пайдаланып тазалаңыз.
40. Металды көрсетілген режимдерге сәйкес қыздырыңыз.
41. Бұрау, бұрау, тесу, майыстыру, оправкаларды илеу, илемдеу және кесу кезінде соғу және күрделілігі жоғары бұйымдарды өңдеу.
42. Соғу кезінде қиын деформацияланатын және түсті қорытпалардан жасалған соғылмалар мен бұйымдарды өңдеу.
43. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде дайындамаға балғамен немесе қол балғамен күші мен бағыты әртүрлі соққылар жасау.
44. Соғу және күрделілігі жоғары бұйымдарды соғу кезінде ұзын илектен жасалған дайындамаларды броштау, бұзау, тесу, иілу, оправкамен өңдеу, илемдеу және кесу әдістерін қолдану.
45. Өңдеу операцияларының әдістерін қолдану.
46. Соғу үшін қажетті салқындату жағдайларын қамтамасыз ету.
47. Болаттар мен қорытпалардан соғу және күрделілігі жоғары бұйымдарды соғу кезінде дайындаманың температурасын бақылау.
48. Соғу ақауларын көзбен анықтау

Білімдер:
5-ші санат
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
3. Мәтіндік ақпаратты көруге арналған қолданбалы компьютерлік бағдарламалар: аттары, мүмкіндіктері және олардағы жұмыс тәртібі.
4. Графикалық ақпаратты көруге арналған қолданбалы компьютерлік бағдарламалар: атаулары, мүмкіндіктері және олардағы жұмыс процедуралары.
5. Графикалық және мәтіндік ақпаратты шығару құрылғыларының түрлері, мақсаты және пайдалану тәртібі.
6. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу аспаптарының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
7. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғу пештерінің түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
8. Соғу аспаптарын және күрделілігі жоғары бұйымдарды соғуға дайындау тәртібі.
9. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыру үшін ұсталық пештерді дайындау тәртібі.
10. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу аспаптарының негізгі ақаулары.
11. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғу пештерінің негізгі ақаулары.
12. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу аспаптарының ақауларын жою әдістері.
13. Соғылмаларды және күрделілігі жоғары бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғу пештерінің жұмысындағы ақауларды жою әдістері.
14. Ұзын бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларға және күрделілігі жоғары бұйымдарға кесу әдістері.
15. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдардың соғу операцияларының классификациясы.
16. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде ұзын бұйымдардан дайындамаларды тарту, іріту және кесу техникасы мен ережелері.
17. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі әрекеттер тізбегі.
18. Прокаттардағы макроқұрылымдық талшықтардың бағытының соғу сапасына әсері.
19. Қиын деформацияланатын қорытпалардан және түсті металдардың қорытпаларынан соғылмаларды соғу ерекшеліктері.
20. Соғылмалар мен бұйымдарды қыздыру және соғу кезінде болаттар мен қорытпалардағы құрылымдық өзгерістер туралы мәліметтер.
21. Соғылмаларды салқындату әдістері.
22. Соғуды термиялық өңдеу режимдері.
23. Өңдеу операцияларының түрлері.
24. Ұзын прокатты және соғуға арналған қорытпаларды және күрделілігі жоғары бұйымдарды қыздырудың температуралық шарттары.
25. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде дайындамалар мен соғылмалардағы ақаулардың түрлері.
26. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі ақауларды анықтау және түзету әдістері.
27. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғуда қолданылатын дайындамалар ассортименті.
28. Көміртекті және төмен легирленген болаттардың физикалық қасиеттері.
29. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған көміртекті және төмен легирленген болаттардың топтары мен сорттары.
30. Соғу аспаптары үшін қолданылатын болаттардың топтары мен сорттары
31. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарға арналған рұқсаттар, қабаттасулар және рұқсаттар.
32. Соғу кезінде соғу және күрделілігі жоғары бұйымдардың температурасын бақылау әдістері.
33. Соғу кезіндегі күрделілігі жоғарылатылған соғылмалар мен бұйымдарды өлшеуге және бақылауға арналған аспаптардың түрлері, конструкциялары, мақсаты.
34. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері.
35. Кран машинисімен жұмыс істегенде белгі беру жүйесі.
36. Күрделілігі жоғары соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану түрлері мен ережелері.
37. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бүгу

Машықтар:
5-ші санат
1. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау кезіндегі әрекеттердің ретін анықтау.
2. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және отырғызуға жұмыс орнын дайындау.
3. Қалыңдығы 12 мм-ден жоғары қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу және қосалқы құралдарды жұмысқа дайындау.
4. Қалыңдығы 12 мм-ден жоғары табақ дайындамаларын иілу және бұзатын бұйымдарды жылытуға арналған соғу пештерін жұмысқа дайындау.
5. Қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін болаттар мен түсті қорытпаларды қыздыру режимдерін таңдау.
6. Қалыңдығы 12 мм-ден жоғары табақ дайындамаларын майыстыру және бұзатын бұйымдарды жылытуға арналған ұсталық пешті қыздыру.
7. Болаттан және түсті қорытпалардан жасалған бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған қалыңдығы 12 мм-ден астам табақ дайындамаларын кесу және кесу.
8. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау кезінде қақты шығару.
9. Түсті қорытпалардан қалыңдығы 12 мм-ден жоғары табақ дайындамаларын майыстыру.
10. Болаттан және түсті қорытпалардан қалыңдығы 12 мм-ден жоғары табақ дайындамаларын бөлу.
11. Болаттан және түсті қорытпалардан жасалған қалыңдығы 12 мм-ден жоғары қаңылтыр дайындамаларын қопару.
12. Қалыңдығы 12 мм-ден жоғары болат және түсті қорытпалардан жасалған табақ бұйымдарының беттерін майыстыру және қиратудан кейін өңдеу.
13. Болаттар мен қорытпаларды салқындату және термиялық өңдеу режимдерін таңдау.
14. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстыру және бұзғаннан кейін суыту.
15. Болаттан және қорытпалардан жасалған қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ бұйымдарын термиялық өңдеуді орындау.
16. Қалыңдығы 12 мм жоғары табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдардың бетін коррозиядан қорғау
17. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды майыстырудан және қиратудан кейін анықтау.
18. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды майыстырудан және қиратудан кейін жою.
19. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдарды иілу және илеуден кейін тексеру
Істей алуы керек:
20. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу.
21. Қолданбалы компьютерлік бағдарламаларды пайдалана отырып, конструкторлық және технологиялық құжаттамаларды қарау.
22. Графикалық және мәтіндік ақпаратты шығару құрылғыларының көмегімен конструкторлық және технологиялық құжаттаманы басып шығару.
23. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұрау үшін ауысу ретін белгілеңіз.
24. Қалыңдығы 12 мм-ден жоғары қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін дайындаманың өлшемдерін есептеңіз.
25. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу құралдарын пайдаланыңыз.
26. Бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін қалыңдығы 12 мм-ден асатын парақ дайындамаларын кесуге арналған жабдықты пайдаланыңыз.
27. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу құралдарына күнделікті қызмет көрсетуді орындау.
28. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын прокаттарды қыздыруға арналған соғу пештеріне ағымдағы жөндеу жұмыстарын орындау.
29. Соғуға, соғуға және қосалқы құралдарға арналған ұзын бұйымдарды қыздыруға арналған соғу пештерінің техникалық жағдайын және өнімділігін бақылау.
30. Соғу пештерінде қаңылтыр дайындамаларын қыздыру үшін қажетті температураны сақтау.
31. Берілген режимдерге сәйкес парақ дайындамаларын қыздыру.
32. Соғылмалар үшін қажетті салқындату жағдайларын қамтамасыз ету.
33. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстыру, бүгу және түзету кезінде өңдеу.
34. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру, бүгу және түзету кезінде дайындамаға балғамен немесе балға тұтқасымен күші мен бағыты әртүрлі соққылар жасау.
35. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларын майыстыру, қию және тегістеу әдістерін қолдану.
36. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларындағы әрлеу операцияларының әдістерін қолдану.
37. Көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан қалыңдығы 12 мм-ден жоғары табақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және илеу кезінде дайындаманың температурасын бақылау.
38. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды иілу және қиратудан кейін көзбен анықтау.
39. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдардағы ақауларды майыстырудан және қиратудан кейін жою.
40. Бақылау-өлшеу құралдарын таңдау және жұмысқа дайындау.
41. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан бұйымдарды иілуден және бұрылыстан кейін бақылау-өлшеу аспаптарымен өлшеу.
42. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын парақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және отырғызу кезінде жеке қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
43. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін ұстау.

Білімдер:
5-ші санат
1. Машина жасау сызу негіздері.
2. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
3. Мәтіндік ақпаратты көруге арналған қолданбалы компьютерлік бағдарламалар: аттары, мүмкіндіктері және олардағы жұмыс тәртібі.
4. Графикалық ақпаратты көруге арналған қолданбалы компьютерлік бағдарламалар: атаулары, мүмкіндіктері және олардағы жұмыс процедуралары.
5. Графикалық және мәтіндік ақпаратты шығару құрылғыларының түрлері, мақсаты және пайдалану тәртібі.
6. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған соғу аспаптарының түрлері, конструкциялары және мақсаты.
7. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғу пештерінің түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
8. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін соғу құралдарын дайындау тәртібі.
9. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін дайындамаларды қыздыру үшін ұсталық пештерді дайындау тәртібі.
10. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған соғу аспаптарының негізгі ақаулары.
11. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған соғу пештерінің негізгі ақаулары.
12. Қалыңдығы 12 мм-ден астам табақ дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған соғу аспаптарының ақауларын жою әдістері.
13. Қалыңдығы 12 мм-ден астам қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған ұсталық пештердің жұмысындағы ақауларды жою әдістері.
14. Бұйымдарды майыстыру және бұзау үшін қалыңдығы 12 мм-ден жоғары табақ дайындамаларын кесу әдістері.
15. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан иілу және бұйралау бұйымдарының операцияларының классификациясы.
16. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру, бүгу және түзету техникасы мен ережелері.
17. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру, бүгу және түзету кезіндегі әрекеттердің реттілігі.
18. Термиялық өңдеу кезінде қаңылтыр дайындамаларынан жасалған бұйымдарды салқындатқышқа батыру әдістері.
19. Бұйымдарды майыстыруға және өңдеуге арналған болаттан және түсті қорытпалардан жасалған қалыңдығы 12 мм-ден астам табақ дайындамаларын жылытудың температуралық шарттары
20. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларын майыстыру және бүгу кезіндегі бұйымдардағы ақаулардың түрлері.
21. Қалыңдығы 12 мм-ден астам қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бұзау кезіндегі ақауларды анықтау және түзету әдістері.
22. Қалыңдығы 12 мм-ден жоғары қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және бүгу үшін қолданылатын дайындамалар ассортименті.
23. Болат және түсті қорытпалардың физикалық қасиеттері.
24. Қиын деформацияланатын қорытпалардан және түсті металдардың қорытпаларынан соғылмаларды соғу ерекшеліктері.
25. Қыздыру және соғу кезіндегі қорытпалардағы құрылымдық өзгерістер туралы мәліметтер.
26. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр бұйымдардың соғылмаларын майыстыру және илеуден кейін салқындату әдістері.
27. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр бұйымдарының беттерін иілуден және бұзылудан кейін коррозиядан қорғау әдістері.
28. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр бұйымдарды майыстырудан және бүгуден кейінгі өңдеу жұмыстарының түрлері.
29. Қалыңдығы 12 мм-ден астам табақ дайындамаларынан жасалған бұйымдарды майыстыруға және бұзуға арналған болаттар мен түсті қорытпалардың топтары мен маркалары.
30. Соғу аспаптары үшін қолданылатын болаттардың топтары мен сорттары.
31. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр бұйымдары үшін иілу және қиратудан кейінгі рұқсаттар, қабаттасулар және рұқсаттар.
32. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр бұйымдарының майысу және қисаю кезіндегі температурасын бақылау әдістері.
33. Соғуды термиялық өңдеу режимдері.
34. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын табақ бұйымдарын майыстырудан және қиратудан кейін өлшеуге және бақылауға арналған бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері, конструкциялары, мақсаты.
35. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері.
36. Кран машинисімен жұмыс істеу кезіндегі сигналдық сигнал беру жүйесі.
37. Қалыңдығы 12 мм-ден асатын қаңылтыр дайындамаларынан бұйымдарды майыстыру және отырғызу кезінде жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданудың түрлері мен ережелері.
38. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, күйзеліске тұрақтылық, дәлдік, зейінділік, ресурстарды басқару қабілеті (жабдықтар, құралдар, материалдар), физикалық төзімділік, қозғалыстардың дәлдігі

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.2.017-93. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі (OSSS). Пресс-соғу жабдықтары. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары (No 1 түзетумен);
2) МЕМСТ 12.3.026-81. SSBT. Соғу және престеу жұмыстары. Қауіпсіздік талаптары (1.2 түзетулер);
3) МЕМСТ 31542-2012. Мемлекетаралық стандарт. Автоматты және жартылай автоматты соғу және престеу станоктары. Қауіпсіздік талаптары;
4) МЕМСТ 12.2.113-2006. Мемлекетаралық стандарт. Иінді пресстер. Қауіпсіздік талаптары;
5) МЕМСТ 12.​2.​017.​2-89. Мемлекетаралық стандарт. SSBT. Балғалар. Қауіпсіздік талаптары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

4

Супервайзерлер (бригадирлер)

4

Техник-технолог

15. Кәсіптің карточкасы "Балға және пресс ұстасы":

Топтың коды:

7221-1

Қызмет атауының коды:

7221-1-003

Кәсіптің атауы:

Балға және пресс ұстасы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Балға және пресс ұстасы, 2-й санат.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Бұйрығы бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

кемінде 6 ай практикалық жұмыс тәжірибесі

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Сертификаттар және қысқа мерзімді оқу курстары

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Балғалар мен престерде соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде сапа мен өнімділікті қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Балғалар мен престерді алмастырғыш ретінде қолданып соғылмалар мен бұйымдарды соғу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Балғалар мен престерді алмастырғыш ретінде қолданып соғылмалар мен бұйымдарды соғу



Дағды 1:
Көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан соғуға арналған дайындамаларды қыздыру

Машықтар:
1. Көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыру үшін жұмыс орнын соғуға дайындау.
2. Көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларын соғуға дайындау.
3. Соғуға арналған көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғылары.
4. Соғу үшін қыздыруға арналған көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыру құрылғыларына тиеу.
5. Жылыту құрылғыларынан соғуға арналған көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды түсіру.
6. Соғу алаңына көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қыздырылған дайындамаларды жеткізу.
7. Көміртекті және аз легірленген болаттардан және соғуға арналған түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларына күнделікті қызмет көрсету.
8. Қыздыру кезінде еденнен көтеру-тасымалдау құралдарын пайдаланып дайындамаларды жылжыту.
9. Соғуға арналған көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан жасалған дайындамалардың қыздыру параметрлерін бақылау.
10. Технологиялық құжаттаманы оқыңыз.
11. Көміртекті және аз легірленген болаттардан және соғуға арналған түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыру үшін қыздыру құрылғыларын қолданыңыз.
12. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес жылыту құрылғыларына техникалық қызмет көрсетуді (күн сайынғы, апта сайынғы, ай сайынғы) орындау.
13. Дайындамаларды төсеу схемасына сәйкес қыздыруға арналған қыздыру құрылғысына орналастырыңыз.
14. Көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан жасалған дайындамалардың қыздыру температурасын анықтаңыз.
15. Соғуға арналған көміртекті және аз легірленген болаттан және түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғысын қосу және өшіру.
16. Көміртекті және аз легірленген болаттарды және түсті балқымаларды соғуға қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларына күнделікті қызмет көрсетуді орындау.
17. Көміртекті және аз легірленген болаттардан және соғуға арналған түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларының ақауларын анықтау.
18. Көміртекті және аз легірленген болаттардан және соғуға арналған түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларының жұмыс параметрлерін бақылайтын аспаптардың көрсеткіштерін анықтау.
19. Дайындамалар, соғылмалар мен бұйымдарды көтеру және жылжыту үшін көтеру механизмдері мен такелаждық жабдықты таңдау.
20. Дайындамаларды, соғуларды және бұйымдарды итеру сұлбаларын таңдау.
21. Дайындамаларды, соғылмаларды және бұйымдарды көтеру және жылжытуды басқару.
22. Көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан соғуға арналған дайындамаларды қыздыру құрылғысында қыздыру кезінде жеке қорғаныс құралдарын пайдаланыңыз.
23. Дайындамаларды көтеру және жылжыту үшін материалды өңдеу жабдықтарын еденнен басқарыңыз.
24. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптарына сәйкес жұмыс орнының жай-күйін ұстау.

Білімдер:
1. Технологиялық құжаттарды оқу ережелері.
2. Көміртекті және аз легірленген болаттардан және соғуға арналған түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
3. Өткізу жабдықтарының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
4. Көміртекті және аз легірленген болаттан және соғуға арналған түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларының жұмыс режимдері.
5. Соғуға арналған көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларының негізгі параметрлері.
6. Көміртекті және аз легірленген болаттардан және соғуға арналған түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларының негізгі ақаулары.
7. Қыздырылған дайындаманы беру кезінде ұста мен бригадирдің шартты командалары.
8. Көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларын соғуға дайындау ережелері мен тәртібі.
9. Көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан жасалған соғылмаларды соғудың температуралық шарттары.
10. Жылыту құрылғысына дайындамаларды төсеу схемалары мен ережелері.
11. Пештің, дайындамалардың және соғылмалардың температурасын өлшеу әдістері.
12. Соғу әдісімен өңделген көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардың топтары мен сорттары.
13. Соғу әдісімен өңделген дайындаманың ассортименті.
14. Дайындамаларды қыздыру кезінде пайда болатын дайындама ақауларының түрлері.
15. Пирометрлердің түрлері, пайдалану шарттары және қолдану аясы.
16. Жылу түсінің болаттың қыздыру температурасына тәуелділігі.
17. Жылыту пешіндегі температураның өзгеру графиктері.
18. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері.
19. Кран машинисімен жұмыс істеу кезіндегі сигналдық сигнал жүйесі.
20. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес өлшем құралдарына техникалық қызмет көрсетуді орындау мерзімдері мен тәртібі.
21. Соғуға арналған көміртекті және аз легірленген болаттан және түсті қорытпалардан жасалған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларын пайдалану кезінде жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдаланудың түрлері мен ережелері.
22. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Біліктілігі жоғары темір ұстасымен бірге көмекші ретінде балғаларда соғылмалар мен бұйымдарды соғу

Машықтар:
1. Біліктілігі жоғары ұстамен бірге соғу балғаларында соғылмалар мен бұйымдарды соғуға жұмыс орнын дайындау.
2. Біліктілігі жоғары темір ұстасымен бірге соғу балғалары мен қосалқы құрылғыларды жұмысқа дайындау.
3. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу және бұйымдарды соғу кезінде соғу балғаларына күнделікті қызмет көрсету.
4. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу және бұйымдарды соғу кезінде соғу балғаларының жұмыс кеңістігіне дайындамалар мен соғылмаларды беру.
5. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу балғаларында соғылмалар мен бұйымдарды илеу, броштау, тесу, майыстыру, бұрау және кесу.
6. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу балғасы аймағында салқындату үшін соғылмаларды сақтау.
7. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу балғаларында соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде соғу құралдарын қыздыру және салқындату.
8. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу және бұйымдарды соғу кезінде соғу аспаптары мен бекітпелерін соғу балғаларына бекітудің дұрыс орнатылуын және сенімділігін қадағалау.
9. Біліктілігі жоғары ұстамен бірге соғу балғаларында соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде дайындамалардан қақты алу.
10. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу балғаларында соғу кезінде еденнен көтеру-тасымалдау құралдарын пайдалана отырып дайындамалар мен соғылмаларды жылжыту.
11. Біліктілігі жоғары темір ұстасымен бірге соғу балғаларында соғу кезінде соғылмалар мен бұйымдардың ақауларын анықтау.
12. Біліктілігі жоғары темір ұстасымен бірге соғу балғаларында соғу кезінде соғылмалар мен бұйымдардың өлшемдерін бақылау.
Істей алуы керек:
13. Техникалық құжаттаманы оқыңыз.
14. Біліктілігі жоғары темір ұстасымен бірге соғу және бұйымдарды соғу үшін соғу балғаларын пайдаланыңыз.
15. Біліктілігі жоғары темір ұстасы бар соғу балғаларында соғу және бұйымдарды соғу кезінде қосалқы құрылғыларды басқару.
16. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес біліктілігі жоғары темір ұстасы бар соғу балғаларына техникалық қызмет көрсетуді (күн сайынғы, апта сайынғы, ай сайынғы) орындау.
17. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес жылыту құрылғыларына техникалық қызмет көрсетуді (күн сайынғы, апта сайынғы, ай сайынғы) орындау.
18. Біліктілігі жоғары темір ұстасымен соғу балғаларында соғу, бұрау, тесу, майыстыру, бұрау және кесу кезінде соғуды өңдеу.
19. Балғамен соғу кезінде иілген соғылмаларды біліктілігі жоғары темір ұстасымен түзетіңіз.
20. Соғу балғаларында соғуға арналған соғу құралдарын қыздыру және суыту.
21. Соғылмалар мен бұйымдарды соғу балғаларында соғудың басы мен соңындағы температураны анықтау.
22. Балғамен соғу алдында дайындамалардан қақты алып тастаңыз.
23. Соғу балғаларындағы соғуларға әсер ету энергиясын реттеу.
24. Соғу балғаларының жұмыс параметрлерін бақылайтын аспаптардың көрсеткіштерін анықтаңыз.
25. Дайындамаларды, соғылмаларды және бұйымдарды көтеру және жылжыту үшін көтеру механизмдері мен такелаждық жабдықты таңдау.
26. Дайындамаларды, соғуларды және бұйымдарды итеру сұлбаларын таңдау.
27. Дайындамаларды, соғылмаларды және бұйымдарды көтеру және жылжытуды басқару.
28. Соғылмаларды, бұйымдарды және дайындамаларды көтеру және жылжыту үшін еденнен материалды өңдеу жабдықтарын басқару.
29. Бақылау-өлшеу құралдарын технологиялық құжаттамаға сәйкес таңдау және жұмысқа дайындау.
30. Соғылмалар мен бұйымдардың өлшемдерін бақылау үшін тексеру құралдарын пайдаланыңыз.
31. Соғу балғаларында соғу және бұйымдарды соғу кезінде жеке қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
32. Соғылмалар мен соғу балғаларындағы бұйымдарды соғуға арналған жұмыс орнын тәртіпке келтіру

Білімдер:
1. Жұмысты аяқтау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасының негіздері.
2. Технологиялық құжаттарды оқу ережелері.
3. Соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу балғаларының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
4. Соғу балғаларындағы соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу құралдарының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
5. Өткізу жабдықтарының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
6. Соғу балғаларының жұмыс режимдері.
7. Соғу балғаларының негізгі параметрлері.
8. Балғаларды соғуды басқару құралдарының мақсаты.
9. Соғу балғаларының негізгі ақаулары.
10. Ұсталар мен бұйымдарды соғу кезіндегі ұста мен бригадирдің шартты командалары.
11. Соғу балғаларын жұмысқа дайындау ережелері мен тәртібі.
12. Соғу балғаларында болат пен түсті қорытпаларды соғудың температуралық шарттары.
13. Соғу әдісімен өңделетін болаттар мен түсті қорытпалардың топтары мен сорттары.
14. Соғу әдісімен өңделген дайындаманың ассортименті.
15. Соғу балғаларындағы соғылмалар мен бұйымдардың негізгі технологиялық операциялары.
16. Соғу балғаларын қолданып соғу және бұйымдарды соғудың негізгі ережелері мен әдістері.
17. Соғу және бұйымдарды бақылау-өлшеу аспаптарымен бақылау әдістері.
18. Соғылмалар мен бұйымдарды бақылауға арналған бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері, конструкциялары, мақсаты.
19. Соғу балғаларында соғу кезіндегі соғылмалар мен бұйымдарға арналған үстемелер, үстемелер мен үстемелер.
20. Соғу балғаларын қолданып соғу және бұйымдарды соғу кезіндегі жұмыс тәсілдері.
21. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері.
22. Кран машинисімен жұмыс істегенде белгі беру жүйесі.
23. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес өлшем құралдарына техникалық қызмет көрсетуді орындау мерзімдері мен тәртібі.
24. Соғу балғаларында соғу және бұйымдарды соғу кезіндегі жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолдану түрлері мен ережелері.
25. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 3:
Көмекші ретінде пресстерде соғылмалар мен бұйымдарды соғу, біліктілігі жоғары темір ұстасымен бірге.

Машықтар:
1. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу престерінде соғылмалар мен бұйымдарды соғуға жұмыс орнын дайындау.
2. Біліктілігі жоғары ұстамен бірге соғу пресстері мен қосалқы құрылғыларды жұмысқа дайындау.
3. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу және бұйымдарды соғу кезінде соғу престеріне күнделікті қызмет көрсету.
4. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу және бұйымдарды соғу кезінде соғу престерінің жұмыс кеңістігіне дайындамалар мен соғылмаларды беру.
5. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу престерінде соғылмалар мен бұйымдарды илеу, броштау, тесу, майыстыру, бұрау және кесу.
6. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу пресс алаңында соғуды салқындату үшін сақтау.
7. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу престерінде соғу бұйымдары мен бұйымдарды соғу кезінде соғу құралдарын қыздыру және салқындату.
8. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу престерінде соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде соғу аспаптары мен бекітпелерінің дұрыс орнатылуын және бекітілу сенімділігін қадағалау.
9. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу престерінде соғу және бұйымдарды соғу кезінде дайындамалардағы қақты жою.
10. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу престерінде соғу кезінде еденнен көтеру-тасымалдау құралдарын пайдалана отырып дайындамалар мен соғылмаларды жылжыту.
11. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу престерінде соғу кезінде соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды анықтау.
12. Біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен бірге соғу престерінде соғу кезінде соғылмалар мен бұйымдардың өлшемдерін бақылау.
Істей алуы керек:
13. Техникалық құжаттаманы оқыңыз.
14. Біліктілігі жоғары темір ұстасымен бірге соғу және бұйымдарды соғу үшін соғу престерін пайдаланыңыз.
15. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес біліктілігі анағұрлым жоғары ұстамен соғу пресстеріне техникалық қызмет көрсетуді (күн сайынғы, апта сайынғы, ай сайынғы) орындау.
16. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес жылыту құрылғыларына техникалық қызмет көрсетуді (күн сайынғы, апта сайынғы, ай сайынғы) орындау.
17. Біліктілігі жоғары темір ұстасымен соғу престерінде бұзау, бұрау, тесу, майыстыру, бұрау және кесу кезінде соғуды өңдеу.
18. Соғу пресстерінде соғу кезінде майысқан соғылмаларды біліктілігі жоғары ұстамен түзетіңіз.
19. Соғу престерінде соғуға арналған соғу құралдарын қыздыру және суыту.
20. Соғу престерінде соғу және бұйымдарды соғудың басы мен соңындағы температураны анықтау.
21. Соғу престерінде соғу алдында дайындамалардан қақты алып тастаңыз.
22. Соғу престерінің жұмыс параметрлерін бақылайтын аспаптардың көрсеткіштерін анықтаңыз.
23. Соғу престерінде соғу және бұйымдарды соғу кезінде траверстің жүрісін реттеңіз.
24. Дайындамалар, соғылмалар мен бұйымдарды көтеру және жылжыту үшін көтеру механизмдері мен такелаждық жабдықты таңдау.
25. Дайындамаларды, соғуларды және бұйымдарды итеру сұлбаларын таңдау.
26. Дайындамаларды, соғылмаларды және бұйымдарды көтеру және жылжытуды басқару.
27. Соғылмаларды, бұйымдар мен дайындамаларды көтеру және жылжыту үшін еденнен материалды өңдеу жабдықтарын басқару.
28. Бақылау-өлшеу құралдарын технологиялық құжаттамаға сәйкес таңдау және жұмысқа дайындау.
29. Соғылмалар мен бұйымдардың өлшемдерін бақылау үшін тексеру құралдарын пайдаланыңыз.
30. Соғу престерінде соғу және бұйымдарды соғу кезінде жеке қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
31. Соғу престеріндегі соғу бұйымдары мен бұйымдарды соғуға арналған жұмыс орнын тәртіпке келтіру

Білімдер:
1. Жұмысты аяқтау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасының негіздері.
2. Технологиялық құжаттарды оқу ережелері.
3. Соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу престерінің түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
4. Соғу пресстеріндегі соғу бұйымдары мен бұйымдарды соғуға арналған соғу құралдарының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
5. Соғу пресстерінің жұмыс режимдері.
6. Соғу престерінің негізгі параметрлері.
7. Прессті басқару элементтерін соғу мақсаты.
8. Соғу престерінің негізгі ақаулары.
9. Ұстаның соғу престерінде соғу кезіндегі шартты командалары.
10. Соғу пресстерін жұмысқа дайындау ережелері мен тәртібі.
11. Соғу престерінде көміртекті болаттар мен түсті қорытпалардан жасалған соғылмаларды соғудың температуралық шарттары.
12. Соғу әдісімен өңделетін болаттар мен түсті қорытпалардың топтары мен маркалары.
13. Соғу әдісімен өңделген дайындаманың ассортименті.
14. Соғу престеріндегі соғу бұйымдары мен бұйымдарының негізгі технологиялық операциялары.
15. Соғу престерінде соғу және бұйымдарды соғудың негізгі ережелері мен әдістері.
16. Соғу және бұйымдарды бақылау-өлшеу аспаптарымен бақылау әдістері.
17. Соғылмалар мен бұйымдарды бақылауға арналған бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері, конструкциялары, мақсаты.
18. Соғу балғаларында соғу кезіндегі соғылмалар мен бұйымдарға арналған үстемеақылар, үстемелер мен үстемелер.
19. Соғу престерінде соғу және бұйымдарды соғу кезіндегі жұмыс тәсілдері.
20. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері.
21. Кран машинисімен жұмыс істеу кезіндегі сигналдық сигнал жүйесі.
22. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес өлшем құралдарына техникалық қызмет көрсетуді орындау мерзімдері мен тәртібі.
23. Соғу престерінде соғу бұйымдары мен бұйымдарды соғу кезінде жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданудың түрлері мен ережелері.
24. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік, қозғалыстардың дәлдігі

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1) МЕМСТ 12.2.017-93. Мемлекетаралық стандарт. Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі (OSSS). Пресс-соғу жабдықтары. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары (No 1 түзетумен);
2) МЕМСТ 12.3.026-81. SSBT. Соғу және престеу жұмыстары. Қауіпсіздік талаптары (1.2 түзетулер);
3) МЕМСТ 31542-2012. Мемлекетаралық стандарт. Автоматты және жартылай автоматты соғу және престеу станоктары. Қауіпсіздік талаптары;
4) МЕМСТ 12.2.113-2006. Мемлекетаралық стандарт. Иінді пресстер. Қауіпсіздік талаптары;
5) МЕМСТ 12.​2.​017.​2-89. Мемлекетаралық стандарт. SSBT. Балғалар. Қауіпсіздік талаптары.

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Балға және пресс ұстасы

4

Балға және пресс ұстасы

4

Техник-технолог

4

Механикалық өңдеу инженері

5

Бас инженер

5

Зауыт/кәсіпорын/ұйым директоры

16. Кәсіптің карточкасы "Балға және пресс ұстасы":

Топтың коды:

7221-1

Қызмет атауының коды:

7221-1-003

Кәсіптің атауы:

Балға және пресс ұстасы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Балғалар мен престердегі темір ұстасы. 2-6 разряд.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Бұйрығы бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7478 болып тіркелді)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Мына мамандықтар бойынша 1 жылдан кем емес жұмыс өтілі: Ұста (жалпы профиль); асыл металдардың ұстасы; Балғалар мен престердегі темір ұстасы; Қолдан жасалған ұста

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Темірші
Штампылаушы ұста

Қызметтің негізгі мақсаты:

Обеспечение качества и производительности при ковке поковок и изделий на молотах и прессах

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Престе және балғаларда қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Престе және балғаларда қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу



Дағды 1:
Соққы энергиясы 40 кДж дейінгі балғаларда көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және орташа күрделіліктегі соғылмалар мен бұйымдарды соғу

Машықтар:
3-4 санат
1. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға жұмыс орнын дайындау.
2. Соғу балғаларын және соғу энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және орташа күрделіктегі соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған қосалқы құрылғыларды жұмысқа дайындау.
3. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және аз легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан соғылмаларды және қарапайым және күрделілігі орташа бұйымдарды соғуға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларын дайындау.
4. Соғу энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде соғу балғаларына күнделікті қызмет көрсету.
5. Соғу энергиясы 40-80 кДж балғаларда көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу дайындамаларын қыздыру.
6. Көміртекті және төмен легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан күрделілігі орташа және қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларының жұмыс кеңістігіне дайындамаларды беру.
7. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу пневматикалық балғаларда көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және орташа күрделіліктегі соғылмалар мен бұйымдарды бұзау, броштау, тесу және кесу.
8. Соғу энергиясы 40-80 кДж болатын бу-ауа және гидравликалық балғаларда көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және орташа күрделіктегі соғылмалар мен бұйымдарды бұзау, броштау, тесу және кесу.
9. Соғылмалар мен көміртекті болаттан жасалған бұйымдарды соғу балғаларында соғу және пісіру.
10. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғалары аймағында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды салқындату үшін сақтау.
11. Соғу энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде соғу құралдарын қыздыру және салқындату.
12. Соғу энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде соғу аспаптары мен құрылғыларының дұрыс орнатылуын және бекітілу сенімділігін бақылау.
13. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттан соғылмаларды және күрделілігі орташа және қарапайым бұйымдарды соғу кезінде дайындамалардан қақты шығару.
14. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында соғу кезінде еденнен көтеру-тасымалдау құралдарын пайдалана отырып, көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан дайындамаларды, соғылмаларды және күрделілігі орташа қарапайым бұйымдарды жылжыту.
15. Соғу энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде соғылмалар мен бұйымдардағы ақауларды анықтау.
16. Көміртекті және төмен легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан күрделілігі орташа және қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларының басының энергиясының мөлшерін және соғу жиілігін мөлшерлеу.
17. Соғу энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және орташа күрделіктегі соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу құралдарын алу және орнату бойынша прес-соғу жабдығы операторына көмек көрсету.
18. Соғу энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларының, көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан соғылмалар мен күрделілігі орташа және қарапайым бұйымдарды соғу кезінде қосалқы жабдықтар мен соғу аспаптарының жұмысындағы ұсақ ақауларды жою.
19. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында соғу кезінде көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды өлшемді бақылау.
20. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында соғу кезінде көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды маркалау.
21. Техникалық құжаттаманы оқыңыз.
22. Соғу энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және орташа күрделіліктегі бұйымдар мен соғу балғаларын қолдану.
23. Соғу энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және орташа күрделіктегі бұйымдарды соғуға, соғуға дайындамаларды қыздыру үшін қыздыру құрылғыларын қолданыңыз.
24. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларына техникалық қызмет көрсетуді (күн сайын, апта сайын, ай сайын) орындау.
25. Жұмыс талаптарына сәйкес жылыту құрылғыларына техникалық қызмет көрсетуді (күн сайын, апта сайын, ай сайын) орындау

Білімдер:
3-4 санат
1. Жұмысты аяқтау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасының негіздері
2. Технологиялық құжаттарды оқу ережелері.
3. Көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
4. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларындағы көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және орташа күрделіліктегі соғылмалар мен бұйымдарды соғуға арналған соғу аспаптарының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
5. Көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан соғуға, соғуға және күрделілігі орташа және қарапайым бұйымдарға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларының түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
6. Дайындамалар, соғылмалар мен бұйымдарды көтеру және жылжыту үшін көтеру және тасымалдау механизмдерінің түрлері, конструкциялары және мақсаттары.
7. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларының жұмыс режимдері.
8. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларының негізгі параметрлері.
9. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларын басқару құралдарының мақсаты.
10. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларының негізгі ақаулары.
11. Көміртекті және төмен легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан соғуға, соғуға және күрделілігі орташа және қарапайым бұйымдарға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғыларының негізгі ақаулары.
12. Дайындамалар, соғылмалар мен бұйымдарды көтеру және жылжыту үшін көтеру және тасымалдау механизмдерінің негізгі ақаулары.
13. Соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі ұста мен бригадирдің шартты командалары.
14. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларын жұмысқа дайындау ережелері мен тәртібі.
15. Жұмысқа дайындалу ережелері мен тәртібі. көміртекті және төмен легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан соғуға, соғуға және күрделілігі орташа және қарапайым бұйымдарға арналған дайындамаларды қыздыруға арналған қыздыру құрылғылары.
16. Көтеру және тасымалдау механизмдерін жұмысқа дайындау ережелері мен тәртібі.
17. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмаларды соғудың температуралық шарттары.
18. Соғу әдісімен өңделген көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардың топтары мен сорттары.
19. Бланкілердің ассортименті.
20. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және орташа күрделіліктегі соғылмалар мен бұйымдарды соғудың негізгі технологиялық операциялары.
21. Соққы энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында көміртекті және төмен легірленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғудың негізгі ережелері мен әдістері.
22. Аспаптарды пайдалана отырып, қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды сынау әдістері.
23. Күрделілігі орташа және қарапайым соғылмалар мен бұйымдарды бақылауға арналған бақылау-өлшеу аспаптарының түрлері, конструкциялары, мақсаты.
24. Соғу балғаларында соғу кезіндегі соғылмалар мен бұйымдарға арналған үстемелер, үстемелер мен үстемелер.
25. Соғу энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезіндегі жұмыс тәсілдері.
26. Жүктерді итеру және жылжыту ережелері.
27. Кран машинисімен жұмыс істеу кезіндегі сигналдық сигнал жүйесі.
28. Пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес өлшем құралдарына техникалық қызмет көрсетуді орындау мерзімдері мен тәртібі.
29. Соғу энергиясы 40-80 кДж соғу балғаларында қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғу кезінде жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданудың түрлері мен ережелері.
30. Еңбекті қорғау, өрт, өндірістік, экологиялық және электр қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және орташа күрделіктегі соғылмалар мен бұйымдарды номиналды күші 8 МН дейінгі престерде соғу

Машықтар:
3-4 санат
1. Номиналды күші 8-15 МН соғу престерінде көміртекті және төмен легирленген болаттар мен түсті қорытпалардан қарапайым және күрделілігі орташа соғылмалар мен бұйымдарды соғуға жұмыс орнын дайындау.
2. Номиналды күші 8-15 МН соғу престерін және көміртекті және т