On Foreign Intelligence

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 22 May 2010 No. 277-IV.

Unofficial translation

This Law determines status, competence and organization of activities of Foreign Intelligence Entities of the Republic of Kazakhstan and participants of intelligence community of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Preamble as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 No. 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS

Article 1. Basic definitions used in this Law

The following basic definitions are used in this Law:

1) intelligence information – the information received and (or) used for ensuring the national security of the Republic of Kazakhstan;

1-1) intelligence community of the Republic of Kazakhstan – collection of state authorities and organizations of the Republic of Kazakhstan designed to provide the country's leadership with intelligence information and analytical assessments, as well as participating within the established competence in activities that enhance the intelligence capabilities of foreign intelligence entities;

2) foreign intelligence of the Republic of Kazakhstan – system of public and private intelligence, organizational and management measures carried out in accordance with the legislation in the territory of the Republic of Kazakhstan and beyond its borders for ensuring the national security of the Republic of Kazakhstan;

2-1) the authorized body in the field of foreign intelligence (hereinafter referred to as the foreign intelligence body) - the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan;

3) intelligence activity of subjects of foreign intelligence – the activity on acquisition, processing and use of intelligence information, as well as assistance for realization of measures carried out by the state in behalf of ensuring the national security of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Preamble as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 No. 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); dated 27.12.2019 No. 291-VІ (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 2. Subjects of foreign intelligence

1. The subjects of foreign intelligence include:

1) a foreign intelligence body.

The list of services, divisions and categories of employees of the foreign intelligence body, whose competence includes the implementation of intelligence activities, is determined by the Chairman of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) military intelligence bodies of the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan within the powers provided for by subparagraph 3) of Article 6 of this Law.

2. Subjects of foreign intelligence within the powers established by the legislation of the Republic of Kazakhstan are to ensure the national security of the Republic of Kazakhstan by conducting intelligence activities.

Footnote. Article 2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.12.2019 No. 291-VІ (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 3. Legislation of the Republic of Kazakhstan on foreign intelligence

1. Legislation of the Republic of Kazakhstan on foreign intelligence is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes other rules than those contained in this Law, the rules of international treaty shall be applied.

Article 4. Tasks of intelligence activity

Tasks of intelligence activity of subjects of foreign intelligence are:

1) provision of intelligence information and analytical assessments required for adoption of decisions in a policy, financial economic, military politic, scientific technical, humanitarian, environmental and other oblasts concerning the national interests of the Republic of Kazakhstan to the President of the Republic of Kazakhstan, Government and state bodies of the Republic of Kazakhstan;

2) participation in processing and implementing the state policy in the field of the national security of the Republic of Kazakhstan;

3) assistance to economic development and scientific technical progress of the country and military technical safety ensuring of the Republic of Kazakhstan;

4) acquisition of intelligence information and realization of measures oriented to inadmissibility of the real and potential harm to the national interests and security of the Republic of Kazakhstan from the side of special services and organizations of the foreign states, terroristic and extremist organizations, criminal communities (criminal organizations), as well as separate persons;

5) other tasks determined by the Laws and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Article 5. Principles of activity of subjects of foreign intelligence

Activity of subjects of foreign intelligence shall be based on the following principles:

1) legality;

2) compliance with rights and freedoms of a human and citizen;

3) individual responsibility;

4) combination of public and private methods and means.

Chapter 2. ORGANIZATION OF ACTIVITY OF FOREIGN INTELLIGENCE EBTITIES AND THE INTELLIGENCE COMMUNITY OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN

Footnote. Heading of Chapter 2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Article 6. Scopes of activity of subjects of foreign intelligence

Intelligence activity within the powers shall be carried out by:

1) a foreign intelligence body:

in political, financial-economic, scientific-technical, humanitarian, military-political, environmental and other areas affecting the national interests of the Republic of Kazakhstan;

in the field of encrypted, classified, coded and other types of special communication using encryption and radio technical means and methods on the territory of the Republic of Kazakhstan and beyond;

in the field of ensuring the security of foreign institutions of the Republic of Kazakhstan, their personnel;

in the field of countering intelligence and other activities aimed at forced changing the constitutional system, harming the security of the Republic of Kazakhstan, the activities of special services and organizations of foreign states, criminal communities (criminal organizations) and individuals;

in the field of countering extremism and terrorist activities, as well as in the field of border policy and operational security of the State Border of the Republic of Kazakhstan, territorial waters and the continental shelf of the Republic of Kazakhstan;

2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.12.2019 No. 291-VІ (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

3) military intelligence bodies of the Ministry of Defence of the Republic of Kazakhstan:

in military, military politics, military economic and military technical scopes, in the scopes of counteraction to terroristic and extremist organizations, encrypted, secured and other types of the special communication with the use of radio technical means and methods and in other scopes concerning the interests of the military components of the national security of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 6 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 16.02.2012 No. 562-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication); dated 23.04.2012 No. 14-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 07.04.2014 No. 185-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 03.11.2014 No. 244-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 27.12.2019 No. 291-VІ (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated November 16, 2020 No. 375-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 11-VII dated February 23, 2021 (see Article 2 for the order of enforcement).

Article 7. Powers of the President of the Republic of Kazakhstan in the field of foreign intelligence

The President of the Republic of Kazakhstan shall:

1) determine principal directions and priorities of intelligence activity of subjects of foreign intelligence of the Republic of Kazakhstan;

2) create, reorganize and abrogate the foreign intelligence body;

3) charge the Administration of the President and the Government of the Republic of Kazakhstan to consider the issues on coordination and interaction of subjects of foreign intelligence with other state bodies and improvement of intelligence activities;

4) appoint and dismiss the head of the foreign intelligence body;

5) approve a position, as well as structure and common staff numbers of the foreign intelligence body upon representation of is head;

6) appoint and dismiss deputies of the head of the foreign intelligence body upon representation of its head;

7) approve the list of positions of the foreign intelligence body, substituted by the persons of officer and senior personnel;

7-1) approve the list of positions of the foreign intelligence body that shall be awarded by special ranks;

7-2) determine the list of participants of intelligence community of the Republic of Kazakhstan;

8) control the activity of the foreign intelligence body, appoint inspecting bodies, determine their purposes, tasks and powers, establish forms of control and procedure for its carrying out;

9) request a report of the head of the foreign intelligence body in the manner and terms determined by it;

10) exercise other powers in accordance with the Constitution and the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 7 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 06.01.2011 No. 379-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.02.2012 No. 553-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Article 8. Competence of subjects of foreign intelligence

Competence of subjects of foreign intelligence shall include:

1) acquisition, collection, analysis, systemization and generalization of intelligence information, preparation of proposals, assessments and forecasts on its basis;

2) carrying out of intelligence activity in the territory of the Republic of Kazakhstan and beyond its borders;

3) establishment of a private cooperation with the persons that gave a consent to render confidential assistance on a gratuitous or paid basis;

4) realization of measures on an encryption of military servants and employees of subjects of foreign intelligence, organization of their activity, as well as with the use of other departmental subordination for these purposes;

5) realization of measures on encryption of the persons rendering confidential assistance to subjects of foreign intelligence, departmental subordination of the subdivisions, organizations, premises and transport vehicles of subjects of foreign intelligence;

6) receipt of information required for solving the tasks of intelligence activity from the state bodies and organizations independently from the ownership forms;

7) safety ensuring of subjects of foreign intelligence by protection of own forces, means and information from the illegal actions and threats;

8) safety ensuring in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

9) carrying out of radio technical and radio electronic intelligence;

10) participation in safety ensuring of foreign establishments of the Republic of Kazakhstan and their personnel within the powers. Procedure for organization of safety ensuring of the foreign establishments of the Republic of Kazakhstan and their personnel shall be determined by joint regulatory legal act of subjects of foreign intelligence and the authorized body in the scope of foreign policy.

Organization and carrying out of physical protection of foreign establishments of the Republic of Kazakhstan shall be regulated by the Law of the Republic of Kazakhstan “On state border of the Republic of Kazakhstan”;

11) protection of the state secrets in foreign establishments of the Republic of Kazakhstan;

12) use of own protected communication system;

13) use of information systems and electronic information resources of state bodies and organizations, regardless of the form of ownership in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan, as well as information systems of foreign states and international organizations on the basis of international treaties of the Republic of Kazakhstan;

14) carrying out of general and special operational-investigative measures;

15) performance of other powers determined by the Laws and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 8 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 13.02.2012 N. 553-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.01.2013 No. 71-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 24.11.2015 № 419-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 9. Competence of the foreign intelligence body

Competence of the foreign intelligence body, except for the provisions provided by Article 8 of this Law shall also include:

1) provision of intelligence information to the President, Parliament and Government of the Republic of Kazakhstan, state bodies and state organizations of the Republic of Kazakhstan;

2) assistance in implementing the policy of the administration of the state in politic, military politic, financial economic, scientific technical, humanitarian, environmental and other oblasts, concerning the national interests of the Republic of Kazakhstan;

3) making suggestions to the President and Government of the Republic of Kazakhstan on improvement of foreign intelligence;

4) coordination of intelligence activity of subjects of foreign intelligence;

4-1) ensuring the interaction of state authorities and organizations of the Republic of Kazakhstan within the activity of intelligence community of the Republic of Kazakhstan, provided by Article 12-1 of this Law;

5) participation in a preparation of international treaties concluded by the Republic of Kazakhstan, development of draft laws and other regulatory legal acts;

6) performance of international obligations of the Republic of Kazakhstan, as well as in the scope of foreign intelligence;

7) development of a strategy and tactics of the carried out intelligence activity;

8) development and adoption of regulatory legal acts on the issues of intelligence activity;

9) interaction with other forces of ensuring the national security of the Republic of Kazakhstan, as well as with the state bodies and organizations of the Republic of Kazakhstan. Procedure for interaction of the body of foreign intelligence with the interested state bodies of the Republic of Kazakhstan shall be determined by joint regulatory legal acts, and with the organizations of the Republic of Kazakhstan shall be established by the agreement independently from the ownership forms;

9-1) conducting counterintelligence activities in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

10) establishment, support and development of contacts, conclusion of agreements on cooperation with the special services, law enforcement bodies, bodies of government and special communications of foreign states, international law enforcement organizations on the basis of international treaties of the Republic of Kazakhstan;

11) development, acquisition, creation (except for cryptographic means of protection), operation and use of information systems and electronic information resources, special technical means, communication systems, telecommunications networks of special purpose, data transmission systems, information protection means from leakage through technical channels, software for them, weapons and equipment, organization of encryption and decryption. Conclusion of agreements, contracts with state bodies and organizations of the Republic of Kazakhstan, regardless of the form of ownership, with special services and with organizations of foreign states for these purposes;

12) detention of persons that committed infractions on its subjects, with their following transfer to the law enforcement bodies;

13) organization and protection of details that are the state secrets, carrying out of information security, physical and engineering technical protection of own objects, as well as coordination of a proceeding on them of all the types of repair, construction and other works;

14) equipage of foreign establishments of the Republic of Kazakhstan by special types of communication, development and carrying out of engineering technical protection, measures on prevention of a leakage of details through the technical channels that are the state secrets;

15) development, organization and conduct of measures on ensuring the mobilization readiness;

16) selection, conduct of special inspection of the citizens of the Republic of Kazakhstan for adoption of decisions on acceptance foe service or work in the foreign intelligence body, issuance (reissuance) of access to information that is the state secrets for servants and employees enrolled in personnel, training, retraining and raising of qualification of the personnel in educational organizations and scientific research institutions of the Republic of Kazakhstan, as well as in educational organizations of other states including special;

17) conduct of scientific researches in the field of intelligence activity, issuance of special educational guidance;

18) organization of scientific methodological support, creation of expert groups in accordance with basic directions of own activity with involvement of scientific workers and specialists of different fields of knowledge working in other state bodies, organizations and institutions;

19) use of service premises, transport and other technical means of organizations on a contractual basis independently from the ownership forms, military formations, as well as residential and other premises, transport vehicles and other property of the citizens;

20) use of documents, other methods and means encrypting departmental subordination of the subdivisions, objects, premises, transport vehicles, servants and employees, persons rendering a confidential assistance;

20-1) production and execution of documents of other state bodies for using beyond the borders of the Republic of Kazakhstan for the purpose of encryption of an identity of servants and persons rendering confidential assistance to the foreign intelligence body, departmental subordination of the subdivisions, objects, premises and transport vehicles, as well as organizations independently from the ownership forms, the procedure for production and (or) execution of which shall be determined by the head of the foreign intelligence body.

Direction of requests being compulsory for execution to the state bodies and organizations independently from the ownership forms on provision of the document forms and service certificates, samples of their filling to the foreign intelligence body for the purpose provided by this subparagraph;

20-2) taking necessary measures on ensuring of conspiracy upon carrying out intelligence and other operational-investigative activity, upon realization of materials reflecting the results of this activity, as well as inadmissibility of disclosing the information sources by administrative activity of the head of the foreign intelligence body or civil servant authorized by him (her) ensuring limitation of an access to materials of operational activity until their exposing in a public form in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

21) detachment of servants and employees, as well as beyond the borders of the Republic of Kazakhstan;

22) involvement of the citizens of the Republic of Kazakhstan as non-staff operative servants on a voluntary basis;

23) carrying out of an access of individuals and legal entities after their examination and inspection to works on protection and service of own objects;

24) use of weapons, special means and physical force for protection of own objects and premises in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan;

25) have a separate property on the basis of the right of operational management that is formed on account of a property transferred by the state and related to republican ownership;

26) participation in decision of questions on conferment of nationality of the Republic of Kazakhstan and provision of political asylum;

27) creation and use of a special archive, operational accounts, reference, information systems and electronic information resources;

28) exercise of other powers determined by the Laws and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 9 as amended by the Laws of the republic of Kazakhstan dated 13.02.2012 No. 553-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.02.2012 No. 562-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 16.01.2013 No. 71-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 07.04.2014 No. 185-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 24.11.2015 № 419-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 28.12.2016 № 36-VІ (shall be enforced upon expiry of two months after the day its first official publication); dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Article 9-1. Competence of military intelligence agencies of the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan

The competence of the military intelligence agencies of the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan, in addition to the provisions provided for in Article 8 of this Law, includes the provisions of Article 9 of this Law, with the exception of subparagraphs 2) - 4), 7), 9-1), 10), 14), 16 ), 20-1), 20-2), and 26).

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 9-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.02.2012 No. 562-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its official publication); in the new wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2016 № 36-VІ (shall be enforced upon expiry of two months after the day its first official publication).

Article 10. Common conditions of carrying out the intelligence activity

1. In the course of intelligence activity, the subjects of foreign intelligence shall use public and private methods and means in accordance with the regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. Methods and means of intelligence activity shall not inflict harm to life and health of people and inflict environmental harm.

3. Information about a private life, personal and family secret or that is commercial, banking or another secret protected by the Law that became known to the subjects of foreign intelligence in the process of carrying out the intelligence activity shall not be subject to divulgation, with the exception of cases provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 11. Storage of details on intelligence activity

For the purpose of ensuring the national security, the details in the field of intelligence activity of the foreign intelligence body shall be stored exceptionally in a special state archive of the foreign intelligence body.

Article 12. Interaction of subjects of foreign intelligence

1. Subjects of foreign intelligence upon resolution of tasks imposed on them shall interact between each other, with forces of ensuring the national security and state bodies.

2. Civil servants of state bodies, organizations independently from the ownership forms shall be obliged to render assistance to subjects of foreign intelligence within the competence in carrying out the intelligence activity.

3. Procedure for interaction of subjects of foreign intelligence between each other shall be established by their joint regulatory legal acts developed on the basis of the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 12-1. General conditions for organization of activities of intelligence community of the Republic of Kazakhstan

1. Ensuring the coherence of actions of state authorities and organizations of the Republic of Kazakhstan within the activity of intelligence community of the Republic of Kazakhstan shall be carried out by the Security Council of the Republic of Kazakhstan.

2. Participants of intelligence community of the Republic of Kazakhstan that not subjects of foreign intelligence shall be empowered to monitor, analyze, evaluate and predict external threats to national security, participate in the development of measures to neutralize them, and assist foreign intelligence entities.

3. Interaction of participants of intelligence community of the Republic of Kazakhstan shall be carried out according to:

organizational;

operational;

analytical;

methodical;

technical;

software and hardware and other directions, as well as through the mutual exchange of information and concerted actions to implement common tasks and goals.

4. To ensure effective interaction between state authorities and organizations of the Republic of Kazakhstan within the activity of intelligence community of the Republic of Kazakhstan, their authorized representatives shall be seconded and (or) sent to Foreign Intelligence Authority.

The procedure for secondment and (or) sending of authorized representatives of the state authority or organization of the Republic of Kazakhstan to the foreign intelligence authority, as well as implementation of their activities shall be determined by the first head of the Foreign Intelligence Authority and the first head of another member of the Intelligence Community of the Republic of Kazakhstan in a joint regulatory legal act.

5. The first heads of the members of Intelligence Community of the Republic of Kazakhstan for implementation of decisions adopted within the activity of Intelligence Community of the Republic of Kazakhstan may issue relevant legal acts.

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 12-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 No. 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication).

Article 13. Personnel of subjects of foreign intelligence

1. Personnel of the foreign intelligence body consists of servants and employees.

2. Servants of the foreign intelligence body are the representatives of state power and under state protection.

3. Servants and military servants of subjects of foreign intelligence arrested or taken as hostages upon fulfillment of obligations beyond the borders of the Republic of Kazakhstan, as well as interned to neutral countries shall preserve a status of servants and military servants. Heads of subjects of foreign intelligence and other authorized state bodies shall be obliged to take measures on protection of rights of mentioned servants and military servants in accordance with the rules of international law.

4. Servants and military servants of subjects of foreign intelligence may hold positions and place on detached service to the state bodies and organizations independently from the ownership forms for reaching the purposes of intelligence activity without revelation of their departmental subordination and with staying at military service, service in special state bodies.

Civil servants of mentioned bodies and organizations shall bear responsibility provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan for divulgence of details became known to them on subordination of servants and military servants to the subjects of foreign intelligence.

5. Employees and military servants of foreign intelligence entities shall be in personnel, the current reserve and stock. Employees and military servants of foreign intelligence entities shall have the right to carry and store weapons and special equipment in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

The head of the Foreign Intelligence Authority for certain categories of employees shall count their working life to the length of service before enlistment in the Foreign Intelligence Authority.

The time taken to perform tasks by employees of the Foreign Intelligence Authority in special services of foreign states and other foreign organizations, criminal groups shall be set off in the length of service in preferential terms for admission pension payments, assignment a special rank and calculation official salary in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 13 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.02.2012 No. 553-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.02.2012 No. 562-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); dated 02.07.2018 No. 165-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 14. Legal status of servants of the foreign intelligence body

Legal requirements of the servants of the foreign intelligence body shall be compulsory for execution by the citizens, civil servants and organizations. Non-execution of legal requirements of the servants of the foreign intelligence body, insult, resistance, threat of violence or infringement on their life, health, honor and dignity, property, other actions impeding performance of the obligations imposed on them, as well as infringement on life, health, honor, dignity and their family members, close relatives (parents, children, adopters, adoptees, full blood and half blood brothers and sisters, grandfathers, grandmothers, grandchildren) due to fulfillment of official duties and call of duty by the servants of the foreign intelligence body shall entail responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Harm inflicted to a property of a servant of the foreign intelligence body, as well as harm inflicted to health and property of family members and close relatives (parents, children, adopters, adoptees, full blood and half blood brothers and sisters, grandfathers, grandmothers, grandchildren) of a servant of the foreign intelligence body due to fulfillment of official duties by him (her) shall be reimbursed in a full measure from the budget funds. Procedure for reimbursement of harm shall be determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 14 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.02.2012 No. 553-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 15. Rights of servants of the foreign intelligence body

Servants of the foreign intelligence body shall be provided by the right of bearing, storage and use of weapons and special means. They also shall have the right to use physical force, including combat maneuvers. Procedure for using weapons, special means and physical force shall be determined by this Law.

Footnote. Article 15 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.02.2012 No. 553-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 16. Conditions and limits of using physical force, special means, weapons and military equipment

1. Servants of the foreign intelligence body shall be obliged to pass special training, periodical check of suitability for actions in conditions linked with using physical force, special means and weapons.

2. In cases of necessary defence and extreme necessity or upon detention of a person that committed a crime, the servant of the foreign intelligence body shall have the right to use any expedient means in the absence of necessary special means or weapons, as well as use another weapons that not in service on the grounds and in the manner established by this Law.

3. Servant of the foreign intelligence body shall not bear responsibility for moral, material and physical harm inflicted due to using physical force, special means, weapons and military equipment in the cases provided by Laws, if such defence conforms to the character and danger of infringement on protected persons, other citizens, protected objects or the servant of the foreign intelligence body himself (herself).

4. Use of physical force, special means, weapons and military equipment by servants of the foreign intelligence body with excess of powers shall entail responsibility established by the Law.

5. In a zone of conducting anti-terrorist operation, the servants of the foreign intelligence body participating in the anti-terrorist operation shall have the right to apply physical force, military and other equipment, weapons and special means in relation to terrorists, as well as service animals without preventions and limits provided by this Law and other Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 16 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.02.2012 No. 553-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 16-1. Use of physical force by servants of the foreign intelligence body

1. Servants of the foreign intelligence body shall have the right to use physical force, as well as combat maneuvers for prevention of criminal and administrative infractions infringing on life, health, rights, freedoms, personal dignity, property and protected interests of the citizens and the state, detention of persons that committed socially-dangerous acts considering a character of infractions and particular situations, overcoming of countermeasures to legal requirements, if non-violent methods do not ensure performance of the obligations imposed on the foreign intelligence body.

2. Servant of the foreign intelligence body shall have the right to use physical force in all the cases when this Law permits use of special means or weapons.

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 16-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.02.2012 No. 553-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2014 No. 227-V (shall be enforced from 01.01.2015).

Article 16-2. Use of special means by servants of the foreign intelligence body

1. Servants of the foreign intelligence body shall have the right to use special means available in the inventory in the following cases:

1) for holding off an attack on citizens and protected persons;

2) for holding off an attack on buildings, structures, premises, other objects and transport vehicles, protected by the foreign intelligence body, and equally for release of these objects and means in case of their seizure;

3) for detection and prevention of crimes;

4) for disarmament of persons illegally having weapons, ammunition, explosive, poisonous and radioactive substances;

5) for holding off an attack on servants of the foreign intelligence body, their family members or other persons involved for ensuring of protective measures;

6) for detention of offenders, persons that maintain resistance or impeding intentionally to servants of the foreign intelligence body or law enforcement bodies in carrying out of the official duties imposed on them;

7) during convoy and protection of the persons detained, kept in custody, as well as convicted, suspected and accused persons if there are reasonable grounds to suppose that they mat commit escape or inflict harm to wider public or own health, as well as in respect of the persons impeding to servants of the foreign intelligence body in carrying out of official duties imposed on them by the Law;

8) for release of hostages, suppression of mass disorders, group actions encroaching on life, health, rights, freedoms, personal dignity and property of citizens, protected persons and objects;

9) for stopping a transport vehicle, the driver of which did not perform the requirement of a servant of the foreign intelligence body to stop, if it is impossible to prevent a real threat to protected persons by other methods;

10) in cases of necessary defence and emergency necessity.

2. Use of special means in relation to protected person, as well as in respect of women with visible signs of pregnancy, persons with obvious signs of disability and infants shall be prohibited, except for the cases of commission of attacks on servants of the foreign intelligence body, citizens and protected persons by them threatening to their life and health, group attack or maintenance of armed resistance.

3. List of special means used by the foreign intelligence body shall be approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 16-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.02.2012 No. 553-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 16-3. Use of weapons and use of military equipment by servants of the foreign intelligence body

1. Servants of the foreign intelligence body shall have the right to use weapons and military equipment as a last resort measure in the following cases:

1) for holding off an attack on citizens, protected persons, as well as persons the protection and defence of whom is charged on servants of the foreign intelligence body;

2) for holding off an attack on buildings, structures, premises, other objects and transport vehicles, protected by the foreign intelligence body;

3) for holding off an attack on servants of the foreign intelligence body, their family members, other persons involved by this body for ensuring of protective measures, as well as for prevention of efforts to seize weapons, transport vehicle, special and military equipment of the foreign intelligence body;

4) for protection of citizens from a criminal infringement, as well as for release of hostages, seized protected objects, structures and special cargos;

5) for detention of persons caught upon commission of a crime or immediately after its commission, maintaining armed resistance, as well as armed person that refuses to perform the legal requirement on surrender of available weapons, ammunition, explosive, poisonous and radioactive substances;

6) for neutralization and detention of persons, the external cumulative evidence and actions of whom testify on existence of a real threat to life and health of other citizens, protected persons and servants of the foreign intelligence body;

7) for suppression of escape of the persons suspected and accused in commission of crimes from the detention facilities or escape from a convoy of the persons detained on suspicion in commission of a crime, the persons in respect of whom the measure of restraint in the form of placement in custody is applied, the persons convicted to deprivation of freedom, as well as for prevention of effort of the forced release of mentioned persons;

8) for stopping a transport vehicle, if the driver creates a real danger to life and health of protected persons and refuses to stop upon requirement of a servant of the foreign intelligence body;

9) for protection from attack of animals;

10) for alarming or call for help;

11) in cases of necessary defence and emergency necessity.

2. Use of weapons in relation to protected persons, as well as in relation of women with visible signs of pregnancy, persons with obvious signs of disability and infants shall be prohibited, except for the cases of existence of a real threat to health and life of citizens, servants of the foreign intelligence body, as well as commission of armed attack by them, maintenance of armed resistance by them, group attack, seizure of hostages, objects, transport vehicles, as well as aerial vehicles.

3. In all the cases of use of weapons, the servants of the foreign intelligence body shall be obliged to take necessary measures for safety ensuring of surrounding citizens and rendering of emergency medical care to injured persons, report on use of weapons to an immediate superior.

4. Prosecutor shall be informed on each case of using weapons, special means, physical force that inflict death of people or other heavy consequences within twenty four hours.

5. List of types of weapons, military equipment and military ammunition package operationally available at the foreign intelligence body shall be approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 16-3 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.02.2012 No. 553-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 17. Responsibility of servants of the foreign intelligence body

For non-fulfillment or improper fulfillment of official duties by servants of the foreign intelligence body and for illegal actions they shall bear responsibility in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 17 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.02.2012 No. 553-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 18. Persons rendering confidential assistance to subjects of foreign intelligence

1. For reaching the purposes of intelligence activity, the subjects of foreign intelligence shall establish relationships of private assistance on a gratuitous or a paid basis with adult capable persons that give consent to render a confidential assistance to them. Procedure for interrelations with mentioned persons shall be established in accordance with the regulatory legal acts of subjects of foreign intelligence.

2. For the purpose of safety ensuring of the persons rendering (rendered) confidential assistance to subjects of foreign intelligence and their family members, the subjects of foreign intelligence shall realize the measures on their protection in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Protection of the persons rendering (rendered) confidential assistance to subjects of foreign intelligence may be carried out by other state bodies in the manner of interaction with subjects of foreign intelligence.

Chapter 3. FINAL AND TRANSITIONAL PROVISIONS

Article 19. Financing, material technical support of the foreign intelligence body

Financing, material technical support of activity of the foreign intelligence body shall be carried out on account of budget funds.

Article 20. Departmental control of activity of subjects of foreign intelligence

Organization and carrying out of departmental control of the activity of subjects of foreign intelligence shall be imposed on heads of the relevant state bodies.

Article 21. Prosecutor’s supervision of activity of subjects of foreign intelligence

The General Prosecutor of the Republic of Kazakhstan and the prosecutors authorized by him shall exercise the highest supervision of compliance with the law in the sphere of foreign intelligence on the territory of the Republic of Kazakhstan.

Details about persons that rendering (rendered) confidential assistance to subjects of foreign intelligence of the Republic of Kazakhstan shall not be included to the subject of the prosecutor’s supervision.

Footnote. Article 21 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2017 № 91-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 22. Order of entering of this Law into force

This Law enters into force upon expiry of ten calendar days after its first official publication.

The President
of the Republic of Kazakhstan	N. Nazarbayev

Сыртқы барлау туралы

Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 22 мамырдағы № 277-IV Заңы.

Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
ҚР Заңының қолданысқа енгізілу тәртібін 22-баптан қараңыз.

Осы Заң Қазақстан Республикасы сыртқы барлау субъектілерінің және Қазақстан Республикасының барлау қоғамдастығына қатысушылардың мәртебесін, құзыретін және қызметінің ұйымдастырылуын айқындайды.

Ескерту. Кіріспеге өзгеріс енгізілді - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) барлау ақпараты – Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін алынатын және (немесе) пайдаланылатын ақпарат;

1-1) барлау іс-шарасы – барлау міндеттерін шешу үшін сыртқы барлау субъектілері жүзеге асыратын жария және жария емес іс-қимылдар;

1-2) Қазақстан Республикасының барлау қоғамдастығы – ел басшылығын барлау ақпаратымен және талдамалық бағалаумен қамтамасыз етуге тиіс, сондай-ақ белгіленген құзырет шегінде сыртқы барлау субъектілерінің барлау мүмкіндіктерін күшейтуге ықпал ететін іс-шараларға қатысатын Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен ұйымдарының жиынтығы;

2) Қазақстан Республикасының сыртқы барлауы – Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының аумағында және одан тысқары жерлерде заңнамаға сәйкес жүзеге асырылатын жария және жария емес барлау, ұйымдастыру және басқару шараларының жүйесі;

2-1) сыртқы барлау саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – сыртқы барлау органы) – Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті;

3) сыртқы барлау субъектілерінің барлау қызметі – Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүдделеріне орай барлау ақпаратына қол жеткізу, оны өңдеу және пайдалану, сондай-ақ мемлекет жүзеге асыратын шараларды іске асыруға жәрдемдесу жөніндегі қызмет.

Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Сыртқы барлау субъектілері

1. Сыртқы барлау субъектілеріне:

1) сыртқы барлау органы;

2) осы Заңның 6-бабының 3) тармақшасында көзделген өкілеттіктер шегінде Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің әскери барлау органдары жатады.

2. Сыртқы барлау субъектілері Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өкілеттіктер шегінде барлау қызметін жүргізу арқылы Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тиіс.

Ескерту. 2-бап жаңа редакцияда – ҚР 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзегріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Қазақстан Республикасының сыртқы барлау туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының сыртқы барлау туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

3-1-бап. Сыртқы барлау субъектілерінің барлау қызметінің мақсаттары

Сыртқы барлау субъектілерінің барлау қызметінің мақсаттары ел басшылығы мен мемлекеттік органдарды барлау ақпаратымен қамтамасыз ету арқылы Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделерін сыртқы қауіптерден қорғау, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделерін ілгерілету үшін жағдай жасау болып табылады.

Ескерту. 3-1-баппен толықтырылды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-бап. Барлау қызметінің міндеттері

Сыртқы барлау субъектілерінің барлау қызметінің міндеттері:

1) Қазақстан Республикасының Президентін, Қазақстан Республикасының Үкіметін және мемлекеттік органдарын саяси, қаржылық-экономикалық, әскери-саяси, ғылыми-техникалық, гуманитарлық, экологиялық және Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделерін қозғайтын өзге де салаларда шешімдер қабылдау үшін қажетті барлау ақпаратымен және талдамалық бағалаумен қамтамасыз ету;

2) Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік саясатты әзірлеуге және іске асыруға қатысу;

3) елдің экономикалық дамуына және ғылыми-техникалық прогресіне және Қазақстан Республикасының қауіпсіздігін әскери-техникалық қамтамасыз етуге жәрдемдесу;

4) барлау ақпаратына қол жеткізу және шетел мемлекеттерінің арнайы қызметтері мен ұйымдары, террористік және экстремистік ұйымдар, қылмыстық қоғамдастықтар (қылмыстық ұйымдар), сондай-ақ жекелеген адамдар тарапынан Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделері мен қауіпсіздігіне нақты және ықтимал нұқсан келтіруді болғызбауға бағытталған шараларды іске асыру;

5) заңдарда және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде айқындалған өзге де міндеттер болып табылады.

5-бап. Сыртқы барлау субъектілері қызметінің принциптері

Сыртқы барлау субъектілерінің қызметі мынадай принциптерден тұрады:

1) заңдылық;

2) адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын сақтау;

3) дара басшылық;

4) жария және жария емес әдістер мен құралдардың үйлесімдігі.

2-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ СЫРТҚЫ БАРЛАУ СУБЪЕКТІЛЕРІНІҢ ЖӘНЕ БАРЛАУ ҚОҒАМДАСТЫҒЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ

Ескерту. 2-тараудың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

6-бап. Сыртқы барлау субъектілері қызметінің салалары

Барлау қызметін өз өкілеттіктері шегінде:

1) сыртқы барлау органы:

саяси, қаржы-экономикалық, ғылыми-техникалық, гуманитарлық, әскери-саяси, экологиялық және Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделерін қозғайтын өзге де салаларда;

Қазақстан Республикасының аумағында және оның шегінен тыс жерде шифрлік және радиотехникалық құралдар мен әдістерді пайдалана отырып шифрленген, құпияландырылған, кодталған және өзге де арнаулы байланыс түрлері саласында;

Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінің, олардың персоналының қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында;

шет мемлекеттердің арнаулы қызметтері мен ұйымдарының, қылмыстық қоғамдастықтардың (қылмыстық ұйымдардың) және жекелеген адамдардың Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күшпен өзгертуге, қауіпсіздігіне нұқсан келтіруге бағытталған барлау және өзге де қызметіне қарсы іс-қимыл саласында;

экстремизмге және террористік әрекетке қарсы іс-қимыл саласында, сондай-ақ шекаралық саясат және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын, Қазақстан Республикасының аумақтық сулары мен континенттік қайраңын күзетуді жедел қамтамасыз ету саласында;

2) алып тасталды – ҚР 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің әскери барлау органдары:

әскери, әскери-саяси, әскери-экономикалық және әскери-техникалық салаларда, террористік және экстремистік ұйымдарға қарсы іс-қимыл жасау, радиоэлектрондық құралдар мен әдістерді пайдалана отырып, шифрланған, құпияланған және арнаулы байланыстың өзге де түрлері салаларында және Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздігі әскери құрамдасының мүдделерін қозғайтын басқа да салаларда жүзеге асырады.

Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.02.16 № 562-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.04.23 № 14-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.04.2014 N 185-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.11.2014 N 244-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2020 № 375-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.02.2021 № 11-VII (2018 жылғы 12 тамызда жасалған Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі туралы конвенция күшіне енген күннен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Қазақстан Республикасы Президентінің сыртқы барлау саласындағы өкілеттіктері

Қазақстан Республикасының Президенті:

1) Қазақстан Республикасы сыртқы барлау субъектілерінің барлау қызметінің негізгі бағыттарын және басымдықтарын айқындайды;

2) сыртқы барлау органын құрады, қайта ұйымдастырады және таратады;

3) Қазақстан Республикасының Президенті Әкімшілігіне және Үкіметіне сыртқы барлау субъектілерін басқа да мемлекеттік органдармен үйлестіру және өзара іс-қимыл жасау және барлау қызметін жетілдіру жөніндегі мәселелерді қарауға тапсырма береді;

4) сыртқы барлау органының басшысын қызметке тағайындайды және қызметтен босатады;

5) сыртқы барлау органының ережесін, сондай-ақ оның басшысының ұсынуымен органның құрылымын және жалпы штат санын бекітеді;

6) сыртқы барлау органы басшысының орынбасарларын оның басшысының ұсынуы бойынша қызметке тағайындайды және қызметтен босатады;

7) жоғары офицерлік және басқарушы құрамдағы адамдар орналасатын сыртқы барлау органы қызметтерінің тізбесін бекітеді;

7-1) арнаулы атақтар берілетін сыртқы барлау органының лауазымдары тізбесін бекітеді;

7-2) Қазақстан Республикасының барлау қоғамдастығына қатысушылардың тізбесін айқындайды;

8) сыртқы барлау органының қызметін бақылайды, тексеруші органдарды тағайындайды, олардың мақсаттарын, міндеттерін және өкілеттіктерін айқындайды, бақылау нысандары мен оны жүзеге асыру тәртібін белгілейді;

9) өзі айқындаған тәртіппен және мерзімдерде сыртқы барлау органы басшысының есебін тыңдайды;

10) Қазақстан Республикасының Конституциясына және заңдарына сәйкес өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.01.06 № 379-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Сыртқы барлау субъектілерінің құзыреті

Сыртқы барлау субъектілерінің құзыретіне мыналар жатады:

1) барлау ақпаратына қол жеткізу, оны жинақтау, талдау, жүйелеу және қорыту, оның негізінде ұсыныстар, бағалау мен болжамдар дайындау;

2) Қазақстан Республикасының аумағында, сол сияқты одан тысқары жерлерде барлау қызметін жүзеге асыру;

3) жасырын көмек көрсетуге келісім берген адамдармен ақы төленбейтін не ақылы негізде жария емес ынтымақтастық орнату;

4) сыртқы барлау субъектiлерiнiң әскери қызметшілерін, қызметкерлері мен жұмыскерлерін шифрлау, оның iшiнде осы мақсаттар үшiн өзге де ведомстволық тиесiлiлiктi пайдалана отырып, олардың қызметiн ұйымдастыру жөнiндегi шараларды iске асыру;

5) сыртқы барлау субъектілеріне жасырын көмек көрсететін адамдарды, сыртқы барлау субъектілері бөлімшелерінің, ұйымдарының, үй-жайларының және көлік құралдарының ведомстволық тиесілілігін шифрлеу жөніндегі шараларды іске асыру;

6) барлау қызметінің міндеттерін шешу үшін мемлекеттік органдардан және меншік нысанына қарамастан ұйымдардан қажетті ақпарат алу;

7) сыртқы барлау субъектілерінің қауіпсіздігін олардың өз күштерін, құралдары мен ақпараттарын заңға қайшы іс-әрекеттер мен қатерлерден қорғауы арқылы қамтамасыз ету;

8) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өз қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

9) радиотехникалық және радиоэлектрондық барлауды жүзеге асыру;

10) өз өкілеттіктері шегінде Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінің және олардың персоналының қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысу. Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінің және олардың персоналының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыру тәртібі сыртқы барлау субъектiлерiнiң және сыртқы саясат саласындағы уәкілетті органның бірлескен нормативтік құқықтық актісімен айқындалады.

Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерін физикалық қорғауды ұйымдастыру және жүзеге асыру "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен регламенттеледі;

11) Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінің мемлекеттік құпияларын қорғауды қамтамасыз ету;

12) өзінің қорғалған байланыс жүйесін пайдалану;

13) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік органдардың және меншік нысанына қарамастан ұйымдардың ақпараттық жүйелерін және электрондық ақпараттық ресурстарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының халықаралық келісімдері негізінде шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың ақпараттық жүйелерін пайдалану;

14) жалпы және арнайы жедел-іздестіру іс-шараларын жүзеге асыру;

15) заңдарда және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде айқындалатын өзге де өкілеттіктерді орындау.

Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.16 № 71-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Сыртқы барлау органының құзыреті

Сыртқы барлау органының құзыретіне осы Заңның 8-бабында көзделген ережелерден басқа, мыналар да жатады:

1) Қазақстан Республикасының Президентіне, Парламенті мен Үкіметіне, Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына және мемлекеттік ұйымдарына барлау ақпаратын беру;

2) мемлекет басшылығының саяси, әскери-саяси, қаржы-экономикалық, ғылыми-техникалық, гуманитарлық, экологиялық және Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделерін қозғайтын өзге де салалардағы саясатын іске асыруға жәрдемдесу;

3) Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметіне сыртқы барлауды жетілдіру жөнінде ұсыныстар енгізу;

4) сыртқы барлау субъектілерінің барлау қызметін үйлестіру;

4-1) осы Заңның 12-1-бабында көзделген, Қазақстан Республикасы барлау қоғамдастығы қызметінің шеңберінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен ұйымдарының өзара іс-қимылын қамтамасыз ету;

5) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
6) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

7) жүзеге асырылатын барлау қызметінің стратегиясын және тактикасын әзірлеу;

8) барлау қызметі мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілер әзірлеу және бекіту;

9) Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз етудің басқа да күштерімен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарымен және ұйымдарымен өзара іс-қимыл жасасу. Сыртқы барлау органының Қазақстан Республикасының мүдделі мемлекеттік органдарымен өзара Іс-қимыл жасасу тәртібі бірлескен нормативтік құқықтық актілермен айқындалады, ал, меншік нысанына қарамастан Қазақстан Республикасының ұйымдарымен – келісімде белгіленеді;

9-1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес барлау іс-шараларын жүзеге асыру;

10) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары негізінде шетел мемлекеттерінің арнайы қызметтерімен, құқық қорғау органдарымен, үкіметтік және арнайы байланыс органдарымен, халықаралық құқық қорғау ұйымдарымен байланыстар орнату, сақтау және дамыту, ынтымақтастық туралы келісімдер жасасу;

11) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

12) оның объектілерінде құқық бұзушылықтар жасаған адамдарды ұстау, оларды кейіннен құқық қорғау органдарына тапсыру;

13) мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қорғауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету, өз объектілерінің ақпараттық қауіпсіздігін, жеке және инженерлік-техникалық қорғалуын жүзеге асыру;

14) Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерін арнаулы байланыс түрлерімен жарақтандыру, инженерлік-техникалық қорғалуын, мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтердің техникалық арналар арқылы таралып кетуін болғызбау жөніндегі іс-шараларды әзірлеу және жүзеге асыру;

15) жұмылдыру дайындығын қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды әзірлеу, ұйымдастыру және жүргізу;

16) сыртқы барлау органындағы қызметке немесе жұмысқа қабылдау туралы шешiм қабылдау үшiн Қазақстан Республикасының азаматтарын iрiктеу, арнайы тексеруден өткiзу, кадрға есепке алынған қызметкерлер мен жұмыскерлерге мемлекеттiк құпияны құрайтын ақпаратқа рұқсат беруді ресiмдеу (қайта ресiмдеу), Қазақстан Республикасының оқу орындары мен ғылыми-зерттеу мекемелерiнде, сондай-ақ басқа мемлекеттердiң оқу орындарында, оның iшiнде арнаулы оқу орындарында кадрлар даярлау, қайта даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыру;

17) барлау қызметі саласында ғылыми зерттеулер жүргізу;

18) ғылыми-әдістемелік қамтамасыз етуді ұйымдастыру, басқа мемлекеттік органдарда, ұйымдар мен мекемелерде жұмыс істейтін ғылыми қызметкерлер мен білімнің түрлі салаларының мамандарын тарту арқылы өз қызметінің негізгі бағыттарына сәйкес сарапшылық топтарын құру;

19) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

20) бөлiмшелердiң, объектiлердiң, үй-жайлардың, көлiк құралдарының, қызметкерлер мен жұмыскерлердің, жасырын жәрдем көрсететiн адамдардың ведомстволық тиесiлiгiн шифрлайтын құжаттарды, өзге де әдiстер мен құралдарды пайдалану;

20-1) қызметкерлердің және сыртқы барлау органына жасырын көмек көрсететін адамдардың жеке басын, бөлімшелердің, объектілердің, үй-жайлар мен көлік құралдарының ведомстволық тиесілігін шифрлау мақсатында, оларды дайындау және (немесе) ресімдеу тәртібін сыртқы барлау органының басшысы айқындайтын басқа мемлекеттік органдардың, сондай-ақ меншік нысандарына қарамастан ұйымдардың құжаттарын Қазақстан Республикасынан тысқары жерлерде пайдалану үшін дайындау және ресімдеу.

20-2) сыртқы барлау органы басшысының немесе ол уәкілеттік берген лауазымды адамның жедел-қызметтік жұмыс материалдарына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жария сипат берілгенге дейін оларға қолжетімділікті шектеуді қамтамасыз ететін өкімдік қызметі арқылы барлау және өзге де жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыру кезінде, осы қызметтің нәтижелері көрсетілетін материалдарды іске асыру кезінде астыртын әрекет етуді қамтамасыз ету, сондай-ақ ақпарат көздерін құпиясыздандыруға жол бермеу жөнінде қажетті шаралар қолдану;

21) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
22) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

23) жеке және заңды тұлғаларды зерделеу мен тексеруден кейін оларға өз объектілерін қорғау және қызмет көрсету жөніндегі жұмыстарға рұқсат беруді жүзеге асыру;

24) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзінің объектілері мен үй-жайларын қорғауды қамтамасыз ету үшін қаруды, арнаулы құралдар мен дене күшін қолдану;

25) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

26) Қазақстан Республикасының азаматтығына қабылдау және саяси баспана беру туралы мәселелерді шешуге қатысу;

27) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

28) заңдарда және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде айқындалатын өзге де өкілеттіктерді орындау.

Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.02.16 № 562-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.16 № 71-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.04.2014 N 185-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-1-бап. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің әскери барлау органдарының құзыреті

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің әскери барлау органдарының құзыретіне, осы Заңның 9-бабының 2) – 4), 7), 9-1), 10), 14), 16), 20-1), 20-2) және 26) тармақшаларын қоспағанда, осы Заңның 8-бабында көзделген ережелерден басқа, 9-бабының ережелері жатады.

Ескерту. Заң 9-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.02.16 № 562-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2016 № 36-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

10-бап. Барлау қызметін жүзеге асырудың жалпы шарттары

1. Барлау қызметі процесінде сыртқы барлау субъектілері Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес жария және жария емес әдістер мен құралдарды пайдаланады.

2. Барлау қызметінің әдістері мен құралдары адам өмірі мен денсаулығына зиянын тигізбеуге және қоршаған ортаға нұқсан келтірмеуге тиіс.

3. Барлау қызметін жүзеге асыру процесінде сыртқы барлау субъектілеріне белгілі болған жеке өмір, жеке және отбасылық құпия туралы немесе заңмен қорғалатын коммерциялық, банктік немесе өзге де құпияға қатысы бар ақпарат, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, жария етуге жатпайды.

11-бап. Барлау қызметі туралы мәліметтерді сақтау

Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында сыртқы барлау органының барлау қызметі саласындағы мәліметтері тек қана сыртқы барлау органының арнайы мемлекеттік мұрағатында сақталады.

12-бап. Сыртқы барлау субъектілерінің өзара іс-қимылы

1. Сыртқы барлау субъектілері өздеріне жүктелген міндеттерді шешу кезінде бір-бірімен, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету күштерімен және мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасайды.

2. Мемлекеттік органдардың, меншік нысанына қарамастан ұйымдардың лауазымды адамдары өз құзыреті шегінде сыртқы барлау субъектілеріне барлау қызметін жүзеге асыруға жәрдемдесуге міндетті.

Мемлекеттік ақпараттық жүйелердегі сыртқы барлау органының қызметкерлері туралы мәліметтерді шифрлау қажет болған жағдайда олардың иелері болып табылатын мемлекеттік органдар тиісті электрондық ақпараттық ресурстарды өңдеу жөніндегі қажетті шараларды Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен қабылдайды.

3. Сыртқы барлау субъектілерінің бір-бірімен өзара іс-қимыл жасау тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасы негізінде әзірленген олардың бірлескен нормативтік құқықтық актілерімен белгіленеді.

Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-1-бап. Қазақстан Республикасы барлау қоғамдастығының қызметін ұйымдастырудың жалпы шарттары

1. Қазақстан Республикасы барлау қоғамдастығы қызметінің шеңберінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен ұйымдары іс-қимылдарының келісілуін қамтамасыз етуді Қазақстан Республикасының Қауіпсіздік Кеңесі жүзеге асырады.

2. Сыртқы барлау субъектілері болып табылмайтын Қазақстан Республикасының барлау қоғамдастығына қатысушыларға ұлттық қауіпсіздіктің сыртқы қауіп-қатерлерін мониторингтеуді, талдауды, бағалауды және болжауды жүзеге асыру, оларды бейтараптандыру жөніндегі шараларды әзірлеуге қатысу, сыртқы барлау субъектілеріне жәрдем көрсету жөніндегі өкілеттіктер беріледі.

3. Қазақстан Республикасының барлау қоғамдастығына қатысушылардың өзара іс-қимылы:

ұйымдастырушылық;

жедел;

талдамалық;

әдістемелік;

техникалық;

бағдарламалық-аппараттық және өзге де бағыттар бойынша, сондай-ақ ортақ міндеттер мен мақсаттарды іске асыру үшін өзара ақпарат алмасу және келісілген іс-қимылдар арқылы жүзеге асырылады.

4. Қазақстан Республикасының барлау қоғамдастығы қызметінің шеңберінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен ұйымдарының тиімді өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін олардың уәкілетті өкілдері сыртқы барлау органына іссапарға жіберіледі және (немесе) жіберіледі.

Қазақстан Республикасы мемлекеттік органының немесе ұйымының уәкілетті өкілдерін сыртқы барлау органына іссапарға жіберу және (немесе) жіберу, сондай-ақ олардың қызметін жүзеге асыру тәртібін сыртқы барлау органының бірінші басшысы және Қазақстан Республикасының барлау қоғамдастығына басқа қатысушының бірінші басшысы бірлескен нормативтік құқықтық актіде айқындайды.

5. Қазақстан Республикасының барлау қоғамдастығына қатысушылардың бірінші басшылары Қазақстан Республикасының барлау қоғамдастығы қызметінің шеңберінде қабылданған шешімдерді іске асыру үшін тиісті құқықтық актілер шығара алады.

Ескерту. 2-тарау 12-1-баппен толықтырылды - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

13-бап. Сыртқы барлау субъектілерінің кадрлары

1. Сыртқы барлау органының кадрларын қызметкерлер мен жұмыскерлер құрайды.

2. Сыртқы барлау органының қызметкерлері мемлекеттiк билiк өкiлдерi болып табылады және мемлекеттiң қорғауында болады.

3. Сыртқы барлау субъектiлерiнiң Қазақстан Республикасынан тысқары жерлерде мiндеттерiн атқару кезiнде қамауға немесе кепiлге алынған, сондай-ақ бейтарап елдерге тұруға ерiксiз жiберiлген қызметкерлері мен әскери қызметшiлерi қызметкерлер мен әскери қызметшiлер мәртебесiн сақтайды. Сыртқы барлау субъектiлерiнiң және басқа да уәкiлеттi мемлекеттiк органдардың басшылары халықаралық құқық нормаларына сәйкес аталған қызметкерлер мен әскери қызметшiлердiң құқықтарын қорғау жөнiнде шаралар қолдануға мiндеттi.

4. Сыртқы барлау субъектiлерiнiң қызметкерлері мен әскери қызметшiлерi барлау қызметiнiң мақсаттарына қол жеткiзу үшiн өздерінің ведомстволық тиесiлiлiгiн ашпай әрi әскери қызметте, арнаулы мемлекеттік органдарда қызметте қалдырыла отырып, мемлекеттiк органдарға және меншiк нысанына қарамастан ұйымдарға лауазымдық қызметке тұруы және iссапарға жiберiлуi мүмкiн.

Аталған органдар мен ұйымдардың лауазымды тұлғалары қызметкерлер мен әскери қызметшiлердiң сыртқы барлау субъектiлерiне тиесiлiлiгi туралы өздерiне белгiлi болған мәлiметтердi жария еткенi үшiн Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылықта болады.

5. Сыртқы барлау субъектілерінің қызметкерлері мен әскери қызметшілері кадрлар есебінде, қолданыстағы резервте және запаста тұрады. Сыртқы барлау субъектілерінің қызметкерлері мен әскери қызметшілерінің Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қару мен арнайы құралдарды алып жүруге, сақтауға құқығы бар.

Сыртқы барлау органының басшысы қызметкерлердің жекелеген санаттарының сыртқы барлау органындағы қызметке алынғанға дейінгі еңбек қызметі өтілін олардың еңбек сіңірген жылдарына есептейді.

Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің шет мемлекеттердің арнаулы қызметтерінде және өзге де шетелдік ұйымдарда, қылмыстық топтарда тапсырмаларды орындаған уақыты Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен зейнетақы төлемдерін тағайындау, арнаулы атақ беру және лауазымдық айлықақы есептеу үшін жеңілдікпен есептеле отырып, еңбек сіңірген жылдарына есепке жатқызылуға тиіс.

Ескерту. 13-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.02.16 № 562-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 165-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің құқықтық жағдайы

Сыртқы барлау органдары қызметкерлерінің заңды талаптары азаматтардың, лауазымды адамдардың және ұйымдардың орындауы үшiн мiндеттi. Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің заңды талаптарын орындамау, оларды қорлау, қарсылық көрсету, күш көрсетумен қорқыту немесе олардың өмiрiне, денсаулығына, ар-намысы мен абыройына, мүлкiне қол сұғу, оларға жүктелген мiндеттердi орындауға кедергi келтiретiн басқа да iс-әрекеттер, сондай-ақ сыртқы барлау органы қызметкерлерінің қызметтiк мiндеттерi мен қызметтiк борышын орындауына байланысты олардың отбасы мүшелерiнiң, жақын туыстарының (ата-аналарының, балаларының, асырап алушыларының, асырап алынған балаларының, ата-анасы бiр және ата-анасы бөлек аға-iнiлерiнің және апа-сiңлiлерiнің, қарындастарының, аталарының, әжелерiнің, немерелерiнің) өмiрiне, денсаулығына, ар-намысына, абыройына және мүлкiне қол сұғу Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің қызметтік міндеттерін орындауларына байланысты олардың мүлкіне келтірілген залал, сондай-ақ сыртқы барлау органы қызметкерлерінің отбасы мүшелері мен жақын туыстарының (ата-аналарының, балаларының, асырап алушыларының, асырап алынған балаларының, ата-анасы бiр және ата-анасы бөлек аға-iнiлерiнің және апа-сiңлiлерiнің, қарындастарының, аталарының, әжелерiнің, немерелерiнің) денсаулығына және мүлкіне келтірілген залал бюджет қаражаты есебінен толық көлемде өтеледі. Залалды өтеу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

Ескерту. 14-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің құқығы

Сыртқы барлау органының қызметкерлеріне қару мен арнайы құралдарды алып жүру, сақтау және қолдану құқығы берiледi. Олар дене күшiн, оның iшiнде күрестiң жауынгерлiк тәсiлдерiн қолдануға да құқылы. Қаруды, арнайы құралдарды және дене күшiн қолдану тәртiбi осы Заңда айқындалады.

Ескерту. 15-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Дене күшін, арнайы құралдарды, қару мен жауынгерлік техниканы қолдану шарттары мен шектері

1. Сыртқы барлау органының қызметкерлері арнайы дайындықтан өтуге, дене күшін, арнайы құралдар мен қаруды қолдануға байланысты жағдайлардағы іс-қимылдарға жарамдылығын кезең-кезеңмен тексеруден өтуге міндетті.

2. Қажеттi қорғаныс және аса қажеттілік жағдайларында немесе қылмыс жасаған адамды ұстау кезінде сыртқы барлау органының қызметкері өзінде арнайы құралдар немесе қару болмаған жағдайда қолына түскен кез келген құралдарды, сондай-ақ осы Заңда белгіленген негіздер бойынша және тәртіппен қарулануға алынбаған басқа қаруды қолдануға құқылы.

3. Егер қорғау күзетілетін адамдарға, басқа азаматтарға, күзетілетін объектілерге немесе сыртқы барлау органы қызметкерінің өзіне қол сұғудың сипаты мен қауіптілігіне сәйкес келетін болса, сыртқы барлау органының қызметкері заңдарда көзделген жағдайларда дене күшін, арнайы құралдарды, қару мен жауынгерлік техниканы қолдануға байланысты келтірілген моральдық, материалдық зиян және дене зақымы үшін жауаптылықта болмайды.

4. Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің дене күшін, арнайы құралдарды, қару мен жауынгерлік техниканы өкілеттігін асыра қолдануы заңда белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

5. Терроризмге қарсы операциялар жүргізу аймағында терроризмге қарсы операцияға қатысушы сыртқы барлау органы қызметкерлерінің террористерге қатысты дене күшін, жауынгерлік және өзге да техниканы, қару мен арнайы құралдарды, оның ішінде қызметтік жануарларды осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген ескертусіз және шектеусіз қолдануға құқығы бар.

Ескерту. 16-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-1-бап. Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің дене күшін қолдануы

1. Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің азаматтардың өміріне, денсаулығына, құқықтарына, бостандығына, жеке басының қадір-қасиетіне, олардың және мемлекеттің меншігіне және қорғалатын мүдделеріне қол сұғатын қылмыстық және әкімшілік құқық бұзушылықтардың жолын кесу, құқық бұзушылықтардың сипаты мен нақты жағдайларды ескере отырып, қоғамға қауіпті іс-әрекеттер жасаған адамдарды ұстап алу, заңды талаптарға қарсы іс-қимылды еңсеру үшін, егер күш қолданбау тәсілдері сыртқы барлау органына жүктелген міндеттердің орындалуын қамтамасыз етпесе, дене күшiн, оның iшiнде жауынгерлiк күрес тәсiлдерiн қолдануға құқығы бар.

2. Сыртқы барлау органы қызметкерінің осы Заңда арнайы құралдарды немесе қаруды қолдану рұқсат етілген барлық жағдайларда дене күшiн қолдануға құқығы бар.

Ескерту. Заң 16-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-2-бап. Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің арнайы құралдарды қолдануы

1. Сыртқы барлау органының қызметкерлері қарулануға алынған арнайы құралдарды мынадай жағдайларда:

1) азаматтарға және күзетілетін адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшін;

2) сыртқы барлау органы күзететін ғимараттарға, құрылыстарға, үй-жайларға, басқа да объектілер мен көлiк құралдарына жасалған шабуылды тойтару үшін, сол сияқты оларды басып алған жағдайда осы объектілер мен құралдарды босату үшін;

3) қылмыстарды анықтау және олардың жолын кесу үшін;

4) қару, оқ-дәрі, жарылғыш, улы және радиоактивті заттарды заңсыз ұстаушы адамдарды қарусыздандыру үшін;

5) сыртқы барлау органының қызметкерлеріне, олардың отбасы мүшелерiне не күзет іс-шараларын қамтамасыз етуге тартылған басқа адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшін;

6) құқық бұзушыларды, сыртқы барлау органының немесе құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне өздерiне жүктелген қызметтік мiндеттердi атқаруға қарсылық көрсететін немесе қасақана кедергі келтіретін адамдарды ұстау үшін;

7) егер ұсталған, қамауға алынған адамдар, сондай-ақ сотталған, күдiктi және айыпталушы адамдардың қашып кетуi немесе айналасындағыларға немесе өзiнің денсаулығына зиян келтіруі мүмкін деп пайымдауға жеткілікті негіздер болса, оларды күзетпен апару және күзету кезінде, сондай-ақ сыртқы барлау органы қызметкерлерінiң өздерiне заңмен жүктелген мiндеттердi жүзеге асыруына кедергі келтіретін адамдарға қатысты;

8) кепілге алынған адамдарды босату, азаматтардың, күзетілетін адамдар мен объектілердің өміріне, денсаулығына, құқықтарына, бостандығына, жеке басының абыройы мен меншігіне қол сұғатын жаппай тәртіпсіздіктің, топтық іс-әрекеттердің жолын кесу үшін;

9) егер басқа тәсілдермен күзетілетін адамдар үшін нақты қауіпті тойтару мүмкін болмаса, жүргізушісі сыртқы барлау органы қызметкерінің тоқтау туралы талабын орындамаған көлік құралын тоқтату үшін;

10) қажеттi қорғаныс және аса қажеттілік жағдайларында қолдануға құқылы.

2. Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің, азаматтар мен күзетілетін адамдардың өмiрi мен денсаулығына қауiп төндiретiн шабуыл, топтық шабуыл жасаған не қарулы қарсылық көрсеткен жағдайларды қоспағанда, күзетілетін адамға бағыттап, сондай-ақ жүктілік белгілері анық білінетін әйелдерге, мүгедектiк белгiлерi анық бiлiнетін адамдарға және жас балаларға қатысты арнайы құралдар мен жауынгерлiк күрес тәсiлдерiн қолдануға тыйым салынады.

3. Сыртқы барлау органы қолданатын арнайы құралдардың тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

Ескерту. Заң 16-2-баппен толықтырылды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-3-бап. Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің қару қолдануы және жауынгерлік техниканы пайдалануы

1. Сыртқы барлау органы қызметкерлерінің қару мен жауынгерлiк техниканы соңғы шара ретiнде мынадай:

1) азаматтарға, күзетiлетiн адамдарға, сондай-ақ күзету сыртқы барлау органының қызметкерлеріне тапсырылған басқа да адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшiн;

2) сыртқы барлау органы күзететiн ғимараттарға, құрылыстарға, үй-жайлар мен басқа да объектiлерге және көлiк құралдарына жасалған шабуылды тойтару үшін;

3) сыртқы барлау органының қызметкерлеріне, олардың отбасы мүшелерiне, осы орган күзет іс-шараларын қамтамасыз етуге тартқан басқа да адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшiн, сондай-ақ сыртқы барлау органының қаруын, көлік құралын, арнайы және жауынгерлік техникасын тартып алу әрекеттерінің жолын кесу үшін;

4) азаматтарды қылмыстық қол сұғудан қорғау, сондай-ақ кепiлге алынған адамдарды, басып алынған күзетiлетiн объектiлердi, ғимараттарды және арнаулы жүктердi босату үшiн;

5) қылмыс жасау кезiнде не тiкелей қылмыс жасағаннан кейiн үстiнен түскен, қарулы қарсылық көрсеткен адамдарды, сондай-ақ өзіндегі қаруды, оқ-дәріні, жарылғыш, улы және радиоактивті заттарды тапсыру туралы заңды талапты орындаудан бас тартқан қарулы адамды ұстау үшiн;

6) сыртқы белгілері мен іс-әрекеттерінің жиынтығы басқа азаматтардың, күзетілетін адамдардың және сыртқы барлау органы қызметкерлерінің өмірі мен денсаулығына төндіретін нақты қауіптің болуын куәландыратын адамдарды оқшаулау және ұстау үшін;

7) қылмыс жасады деп күдік туғызатын және айыпталатын адамдардың қамауда отырған жерден қашуының немесе қылмыс жасады деген күдікпен ұсталған адамдардың, оларға қатысты қамауға алу түріндегі жаза қолданылған, бас бостандығынан айыруға сотталған адамдардың күзетуден қашуының, сондай-ақ аталған адамдарды күшпен босатуға ұмтылудың жолын кесу үшін;

8) егер жүргiзушiсi күзетiлетiн адамдардың өмiрi мен денсаулығына нақты қауіп тудырса және сыртқы барлау органы қызметкерінің тоқтау бойынша тоқтаудан бас тартса, көлiк құралын тоқтату үшiн;

9) жануарлардың шабуылынан қорғану үшiн;

10) дабыл белгісін беру немесе көмекке шақыру үшін;

11) қажетті қорғаныс және аса қажеттілік жағдайларында қолдануға құқығы бар.

2. Азаматтардың, сыртқы барлау органы қызметкерлері мен күзетілетін адамдардың өмiрi мен денсаулығына нақты қауiп төндiретiн, сондай-ақ олар қарулы шабуыл жасаған, қарулы қарсылық көрсеткен, топтық шабуыл жасаған, кепілге адамдарды, объектілерді, көлік құралдарын, оның ішінде әуе кемелерін алған жағдайларды қоспағанда, күзетілетін адамға бағыттап, сондай-ақ әйелдерге, мүгедектiк белгiлерi анық бiлiнетін адамдарға және кәмелеттік жасқа толмағандарға қатысты қару қолдануға тыйым салынады.

3. Сыртқы барлау органының қызметкерлері қару қолданған барлық жағдайларда айналадағы азаматтардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету және зардап шеккендерге кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсету үшiн қажеттi шараларды қолдануға, қару қолданғаны туралы тікелей бастығына баяндауға мiндеттi.

4. Адамдардың өліміне немесе өзге де ауыр салдарларға әкеп соққан қару, арнайы құралдар, дене күшін қолданудың әрбір жағдайы туралы жиырма төрт сағат ішінде прокурорға хабарланады.

5. Сыртқы барлау органының қарулануында тұрған қарудың, жауынгерлік техниканың түрлері мен ұрыс оқ-дәрiлері жиынтығының тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi.

Ескерту. Заң 16-3-баппен толықтырылды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

17-бап. Сыртқы барлау органы қызметкерлерiнiң жауаптылығы

Сыртқы барлау органының қызметкерлерi өз қызметтiк мiндеттерiн орындамағаны немесе тиiсiнше орындамағаны үшiн және заңсыз iс-әрекеттерi үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

Ескерту. 17-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-бап. Сыртқы барлау субъектілеріне жасырын көмек көрсететін адамдар

1. Барлау қызметінің мақсаттарына қол жеткізу үшін сыртқы барлау субъектілері ақы төленбейтін не ақылы негізде оларға жасырын көмек көрсетуге келісімін берген, кәмелеттік жасқа толған әрекетке қабілетті адамдармен жария емес ынтымақтастық қатынастарын орнатады. Аталған адамдармен өзара қарым-қатынастар тәртібі сыртқы барлау субъектілерінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес белгіленеді.

2. Сыртқы барлау субъектілеріне жасырын көмек көрсететін (көрсеткен) адамдардың және олардың отбасы мүшелерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында сыртқы барлау субъектілері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оларды қорғау жөніндегі іс-шараларды іске асырады.

Сыртқы барлау субъектілеріне жасырын көмек көрсететін (көрсеткен) адамдарды қорғауды өзге мемлекеттік органдар сыртқы барлау субъектілерімен өзара іс-қимыл тәртібі арқылы жүзеге асыруы мүмкін.

3-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

19-бап. Сыртқы барлау органын қаржыландыру, материалдық-техникалық қамтамасыз ету

Сыртқы барлау органының қызметін қаржыландыру, материалдық-техникалық қамтамасыз ету бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

20-бап. Сыртқы барлау субъектілерінің қызметін ведомстволық бақылау

Сыртқы барлау субъектілерінің қызметін ведомостволық бақылауды ұйымдастыру және жүзеге асыру тиісті мемлекеттік органдардың басшыларына жүктеледі.

21-бап. Сыртқы барлау субъектілерінің қызметін прокурорлық қадағалау

Қазақстан Республикасының аумағында сыртқы барлау саласындағы заңдылықтың сақталуына жоғары қадағалауды Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры және ол уәкілеттік берген прокурорлар жүзеге асырады.

Уәкілетті прокурорлардың тізбесі сыртқы барлау субъектісінің бірінші басшысымен келісу бойынша Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының бұйрығымен белгіленеді.

Қазақстан Республикасының сыртқы барлау субъектілеріне жасырын жәрдем көрсететін (көрсеткен) адамдар туралы мәліметтер прокурорлық қадағалау нысанына кірмейді.

Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.07.2017 № 91-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті	Н. Назарбаев