Успен ауданының жерлерді бөлу нобайын бекіту туралы

Күшін жойған

Павлодар облысы Успен аудандық мәслихатының 2009 жылғы 28 шілдедегі N 93/17 шешімі. Павлодар облысы Успен ауданының Әділет басқармасында 2009 жылғы 28 тамызда N 12-12-76 тіркелген. Күші жойылды - Павлодар облысы Успен аудандық мәслихатының 2017 жылғы 31 шілдедегі № 85/18 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) шешімімен

      Ескерту. Күші жойылды - Павлодар облысы Успен аудандық мәслихатының 31.07.2017 № 85/18 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) шешімімен.

      Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңының 6-бабы, 1-тармағының 13)-тармақшасына сәйкес аудандық мәслихат ШЕШІМ ЕТЕДІ:

      1. Павлодар облысы Успен ауданының жерлерін аумақтарға бөлу нобайы қосымшаға сәйкес бекітілсін.

      2. Осы шешім алғашқы ресми басылымға жарияланған күннен бастап 10 күнтізбелік күннен кейін күшіне енеді.

      3. Осы шешімнің орындалуын бақылау аудандық мәслихаттың экономика және бюджет жөніндегі тұрақты комиссиясына жүктелсін.

      Аудандық мәслихаттың ІV сайланған
      ХVІІ сессия төрағасы О. Устименко
      Аудандық мәслихатының хатшысы Т. Байғожинов



МАЗМҰНЫ

р/с

Тараудың, құжаттың атауы

Беттердің нөмірі

Ескерту

1.

Түсіндірме жазбахат

3



Жоба – ісдестіру материалдарының болуы

3



Ауданның жер қоры жағдайының талдауы

4



1. Олардың аумақты пайдалану сипатына әсерін тигізетін табиғат жағдайлары мен бағасы

4



2. Аудан жер қорының жағдайы және оны тиімді пайдалану:

9



1. Ауданның жер қорын бөлу

9



2.Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерді аймақтарға бөлу

11



3. Елді мекендер жерін аймақтарға бөлу

13



4. Өнеркәсіп, көлік, байланыс және ауыл шаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жерді аймақтарға бөлу

14



5. Ерекше қорғалатын аумақтардың жерін аймақтарға бөлу

15



6. Орман қоры жерін аймақтарға бөлу

16



7. Су қорының жерін аймақтарға бөлу

16



8. Босалқы жерлерді аймақтарға бөлу

17


2.

Кестелер

18



1. Ауданның жер қорының құрамы және құрылымы

18



2. Жерді санаттар бойынша бөлу серпіні

19



3. Аудан бойынша ауыл шаруашылығы алқаптары алаңдарының серпіні

20



4. Олардың құнарлылығына әсер ететін қасиеттері бойынша ауыл шаруашылығы алқаптарының сипаттамасы

21



5. Шабындықтардың мәдени–техникалық жағдайы

22



6. Жайылымдардың мәдени–техникалық жағдайы

23



7. Аграрлық сектордағы шаруашылық жүргізуші субъектілердің құрамы

24



8. Жердің агроклиматтық жағдайы және кадастрлық бағасы

34



9. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жердің серпіні

37



10. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерді аймақтарға бөлу

38



11. Елді мекендер жерінің серпіні

39



13. Елді мекендер жерін аймақтарға бөлу

40



14. Өнеркәсіп, көлік, байланыс және ауыл шаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жердің серпіні

41



15. Жерді ерекше шарттармен пайдалану аймақтары

42



16. Ластанған және бүлінген жерлердің консервациясы

43



17. Өнеркәсіп, көлік, байланыс және ауыл шаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жерді аймақтарға бөлу

44



18. Ерекше қорғалатын аумақтардың жерін аймақтарға бөлу

46



19. Орман қоры жерінің серпіні

47



20. Орман қоры жерін аймақтарға бөлу

47



21. Су қоры жерінің серпіні

50



22. Су қоры жерін аймақтарға бөлу

50



23. Босалқы жердің серпіні

53



24. Босалқы жерді аймақтарға бөлу

53



25. Ауданның жер қорын аймақтарға бөлу

54


3.

Шешім

55


      Құрастырған инженер – жерге орналастырушы: И. Г. Журавицкая

       маусым, 2009 ж

Түсіндірме жазбахат
Кіріспе

      Жерлерді бөлудің аймақтық сұлбасы Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сәйкес іске асырылады.

      Жердің аймақтарын олардың нысаналы мақсатын және пайдалану тәртібін белгілеумен анықтау аймақтарға бөлудің негізі болып табылады.

      Жер пайдалану тәртібін анықтау нысаналы мақсат бойынша жер қорын сауатты, тиімді пайдалану үшін нақтылы негіз құруға мүмкіндік жасайды. Жердің жылжымайтын мүлік нарығын дамыту үшін Жер кодексін іске асыру жөніндегі негізгі міндеттердің бірден – бір шешімі болып табылатын, жер ресурстары мен кадастр жүргізудің мемлекеттік есебін түбегейлі жақсартады.

Жоба – іздестіру материалдарының болуы

      Успен ауданы жерлерін аймақтарға бөлу сұлбасын әзірлеу кезінде аталмыш материалдар зерделенді және қолданылды:

      - аудандық жоспарлау сұлбасы, 1972 ж.;

      - 2000 жылға дейінгі кезеңдегі ауданның жерге орналастыру сұлбасы;

      - жер алқаптары сапасының сипаттамасы, 1980 ж.;

      - шабындықтар мен жайылымдардың сапалық сипаттамасы, 1995 ж.;

      - жердің топырақтық топтастыру материалдары, 1982 ж.;

      - Павлодар облысы азықтық алқаптарының мәдени – техникалық жағдайы, 1996 ж.;

      - ауданның ауылдық елді мекендер аумағының жер – шаруашылық орналастырылуы, 2001 – 2004 ж.;

      - түгендеу материалдары (айдалатын жерлердің шекарасын және алаңын анықтау, 2002 ж.;

      - ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді түгендеу жөніндегі материалдар, 2004 ж.;

      - топырақ зерттеу материалдары;

      - ӘЖ – 35 кВ, ӘЖ - 110 кВ, "Павлодарэнергосервис" ААҚ, 2000 ж. қорғау аймақтары жерлерін анықтау жөніндегі материалдар;

      - Успен ауданы орман қоры жер телімдерінің шекара жоспары, 2003 ж.;

      - автожолдар бойындағы орман алаптарында тұрақты жер пайдалану құқығын ресімдеу бойынша құжаттар, 2005 ж.;

      - "Қазавтожол" республикалық мемлекеттік қазынашылық кәсіпорны мен "Павлодар облысының коммуналдық шаруашылық, көлік және коммуникация департаменті" ММ жер телімдеріне жер пайдалану құқығына құжаттар әзірлеу жөніндегі материалдар, 1999-2003 ж.;

      - автомобиль жолдарын түгендеу жөніндегі материалдар, 1996 ж.;

      - "Қазавтожол" республикалық мемлекеттік қазынашылық кәсіпорны мен "Павлодар облысының коммуналдық шаруашылық, көлік және коммуникация департаменті" ММ жер телімдеріне облыстық мақсаттағы автожолдарды орналастыру және қызмет көрсету үшін жер пайдалану құқығына құжаттар әзірлеу жөніндегі материалдар, 2003 ж.;

      - ҚР Үкіметінің 2004 жылғы 16 қаңтардағы N 42 қаулысымен бекітілген су қорғау аймақтары мен алқаптарын белгілеу ережесі;

      - Успен ауданы бойынша шағын көлдер, өзендер, бұлақтар, тоғандар және су қоймаларын түгендеу материалдары, 1990 ж.;

      - Успен ауданы колхоздарының ішкі шаруашылық жерге орналастыру жобалары, 1987 ж.

1. АУДАННЫҢ ЖЕР ҚОРЫ ЖАҒДАЙЫНЫҢ ТАЛДАУЫ
1. АУМАҚТЫ ПАЙДАЛАНУ СИПАТЫНА ТАБИҒАТ ЖАҒДАЙЛАРЫ
ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ӘСЕР ЕТЕТІН БАҒАСЫ

      Успен ауданы Павлодар қаласынан солтүстік – шығысқа қарай, Павлодар облысының шығысында орналасқан және солтүстік – батысында Қашыр ауданымен, оңтүстік – батысында Павлодар ауданымен, оңтүстік – шығысында Шарбақтымен, шығысында Ресей Федерациясымен шектеседі. Ауданның аумағы жинақы, жалпы көлемі 549416 га (01.11.08 ж.баланс бойынша).

      Ауданның әкімшілік орталығы – Успен ауылы, ауданның оңтүстік – батыс бөлігінде орналасқан (ауданның облыс аумағындағы орналасу сұлбасы қоса берілді).

      Успен ауданынан Павлодар қаласы облыстық орталығына дейін арақашықтығы 96,0 км, Павлодар қаласымен байланыс облыстық мақсаттағы автожолдар арқылы жүзеге асырылады. Аудан аумағында теміржол стансалары жоқ. Сондай – ақ жақын арадағы 24 км Тұзқала стансасына дейін әуе байланысы жоқ. Павлодар - Лозовое автожолы негізгі көлік магистралі болып табылады.

      Ауданның климаты өкпек континенттілігімен: көктемгі – жазғы кезеңдердегі құрғақтылымен, жазда ауа температурасының жоғарылығымен, қыста төменділігімен, жылдар бойы атмосфералық жайын – шашынның аздығымен және тұрақсыздығымен, барлық жыл ішіндегі желдің елеулі қызметімен сипатталады. Көбінесе көктемгі кезеңде үдемелі болатын, оңтүстік - батыс және батыс бағыттардағы желдер басымдығы жоғары желдер болып табылады.

      Ауданның агроклиматтық қатынасында 2 аймаққа бөлінеді: ауданның солтүстік бөлігі біркелкі қуаң, орталығы мен оңтүстігі қуаң.

      Біркелкі қуаң аймақта жауыш - шашынның жылдық орташа мөлшері –3,5 374 мм, қар жамылғысының биіктігі – 20-25 см, аязсыз кезеңдердің ұзақтықтығы – 3,5 ай.

      Қыста ауданның барлық аумақтарында ауа райы –20 градус температурамен – 70 - 80 күн бұлыңғыр және салқын, қыстың өте салқын күндерінде – 30 градус температурамен 25-30 күнге жетеді. Ауа температурасының аса тұрақсыздығы қыс айлары үшін ерекше, сонымен қатар өте төменгі температурамын жылымық болуы да мүмкін. Төменгі температуралар және жеткілікісіз қарлы жамылғы топырақтың терең тоңдануының себебі болып табылады. Қар жамылғысы қазан айының соңы - қараша айының басында пайда болады және сәуір айының бірінші онкүндігіне дейін тұрады.

      Қыстан көктемге ауысу кезінде температураның күрт үдей түскені байқалады.

      Құрғақ, желді, сирек болатын күндізгі жоғары температурамен тоңазытулар 15 – 25 мамырда тоқталатын, көктем мезгілі өсімдіктердің дамуы үшін маңызды мезгіл. Жылдың көктемінде ашық топырақ үшін өте зиянды және шаң – тозаңды дауылға әкеліп соғатын, оңтүстік – батыс және батыс бағыттардағы желдің жылдамдығы 5 м/сек. жуық. Сондықтан мамыр – эрозиялық қатынаста өте қауіпті ай.

      Жазы құрғақ және ыстық. Ең ыстық ай – шілде айы, ауаның тәуліктегі орташа температурасы + 20 жуық, ең жоғарғысы + 35.

      Күзі көктем сияқты – қысқа мерзімді, жауын – шашынның аздығымен сипатталады. Алғашқы қатқақтар көптеген жағдайда қыркүйек айының ортасы мен соңында болады.





      Барлық қолайсыздық факторларға көктемнің кештігіне және күздің ерте қатқақтарына, жауын – шашынның қамтамасыз етілуінің жетімсіздігіне, күшті желге, шаң – тозаңды дауылдарға, күшті қатқақтарға және жазғы жоғарғы температураға қарамастан, климат жағдайы ауыл шаруашылығы өндірісімен табысты айналысуға мүмкіндік береді.

      Рельефі. Ауданның аумағы Ертістің жазық даласы шегіндегі батыс – Сібір жазығының бір бөлігі болып табылады. Жазық өзінің ұзындығы жағынан әлсіз бұйра рельефімен және жеңіл сызылған төменгі аралық жалдарымен сипатталады.

      Рельеф үшін шектелген және белгіленген шұңқырлардың сондай – ақ көлдер мен сорлы жазықтардың саны: Әж - Болат, Табылжан, Қонжұбаев және де басқалары өзіне тән қасиет. Негізінде шұңқырлардың байрайлары көлбек, жиі сатыланған. Шұңқырдың жасы төрттіктен жоғары, қазіргі заманға сай. Шұңқырдың микроклиматы төмпешік, төбешік, шұңқыр, және терең емес ор түрінде әртүрлі бұдырлармен берілген. Кейбір жерлерде кәдуілгі жеңіл құмды жыныстармен үйілген кішкентай жалдар кездеседі.

      Ауданда пайдалы қазбадан, Үлкен және Кіші Табылжан көлдерінде ас тұзы Үлкен Әжболат көлінде глаубер тұзы бар.

      Ас тұзын өңдеу бұрынан жүргізілуде және әлі де жалғасын табуда. Ауданда сапасы жағынан Сарыағаштан кем түспейтін, минералды су ашылды. Кірпіш саз балшығының кен орны бар.

      Топырақтық жамылғысы. Аудан аумағы екі табиғи - ауылшаруашылық аймаққа кіреді:

      Ауданның солтүстік бөлігі (бұрынғы "Маяк" және. СОКП 21 сьезі атындағы колхоздар) Қазақстан провинциясының оңтүстік қара топырақты қуаң аймағына жатады; аумақтың қалған басым бөлігі Қазақстан провинциясының қою қызыл қоңыр топырақты қуаң далалық аймаққа жатады.

      Топырақтың, негізінде, оларда 2 – ден жоғары емес, 3 % сирек кездесетін әлсіз қамтамасыз етілген қарашірігі бар немесе фосфор мен азоттың жылжымалы нысандарымен қамтамасыз етілмеген кешендер түрінде жатады.

      Аудан аумағы табиғи аймақтылыққа сәйкес 4 табиғи аймаққа бөлінеді:

      Бурла саздақ және құмайт қою қызыл топырақты, әлсіз бұйра қуаң далалы ауданы Бурла өзені өзінің суын Ертіске құятын, сортаң – шалғынды – қызыл қоңыр топырақты кешендер мен сорлармен ағыстың ежелгі аңғарын қамтиды; Батыс – Құлынды жазық қуаң далалық ауданы сортаң жерлер кешенінде қалыпты қою қызыл қоңыр топырақты жерлері мен шалғынды қызыл қоңыр топырақты үйлестіруде рельефтің депрессияға ұшырауы кезінде сорлар, батпақты топырақтар, сондай – ақ шалғынды және сорлар кездеседі.

      Әлсіз бұйра құмайт қою қызыл топырақты және шалғынды – қызыл қоңыр топырақты сәл бұйраланған және шектелген аз басымдығымен бұйра жалды жазықты Павлодар шағын ауданы жойылып кетуге тап болған, сондықтан жел эрозиясынан қорғау жөніндегі кешенді шараларды қажет етеді.

      Федоров ауданы саздақ сортаң - қара топырақты кешендерінің тұзды дақтармен әлсіз бұйра шоқ ағашты.

      Жер бетіндегі және жер асты сулары топырақ түзу процестерінің бірі болып табылады. Топырақтың шығу тегі, тұздардың ауысуы және қарашірік заттары олармен байланысты. Климаттың құрғақтығы мен тегіс рельефтің басымдығы ауданның негізгі гидрологиялық және гидрографикалық ерекшеліктерін - өзен жүйесінің нашар дамуы мен өзен суының молдығын анықтады. Бурла ауданның солтүстік – шығысына ағатын жалғыз өзен, ол Алтай өлкесінен басталады және Әжболат өзеніне құяды. Өзеннің арнасы жылдың көктемгі – күзгі кезеңдерінде барлық бойына еріген және жаңбыр суларымен толығады.



      Өзен жазғы мерзімде ұсақ көпіршіктер, көлшелер, сорлардың пайда болуымен кеуіп қалады. Өзен суы көктемде қар еріген кезде тұщы, ал жаз бен күзде ащы болады. Өзен шаруашылық мақсатта емес. Өзен тек қана малдарды суару үшін ғана пайдаланылады.

      Көлдер өлшемі, тереңдігі, тұздарының құрамы жағынан әр түрлі, көпшілігі ағынсыз шұңқырларда. Олардың өлшемдері енінің шегінде: 0,6 – 0,9 м аз тереңдіктен көлемі 11544 га және 1227,6 га сәйкес келетін Үлкен және Кіші Табылжан көлдері, 241,7 га - Бажманов, 60,3 га Арынғазы көлі, 7723,7 га – үлкен Әжболат, 773,2 га – Кіші Әжболат көлдері сияқты, осындай кеңейген суайдындарына дейін өзгереді. Олардың тереңдігі 0,5 – 1,5 метрге дейін, барлық көлдер тұзды, ауыл шаруашылығы мақсатында емес.

      Жер астылы сулары әртүрлі тереңдікте жер астында көлбей жатады: табақ тәрізді төмендікте, тереңдігі 2-4 м, 6-10 м жоғары учаскеде. Жер асты суларының қоректенуінің негізгі көздері: атмосферлық жауын – шашын және еріген сулар. Минералдану дәрежесі бойынша жер асты сулары негізінде тұщы. Минералды сулар тұзды неогенді сазбалшық және саздақтар суға төзімді көкжиек болып табылатын жерлерде кездеседі. Тұщы сулар алғашқы сортаңдануы болмайтын, құмдар мен құмайттардың төрттен бір бөлігінде жатады.

      Ауданда сумен қамтамасыз ету артезиан ұңғымалары мен құбырлылардың, шахталықтардың, құдықтардың есебінен жүреді.

      Өсімдігі. Ауданның солтүстік бөлігі оңтүстік қара топырақты және қою қызыл қоңыр топырақты бозды – түрлі шөпті даланы, сортаң топырақты және тұздалған топырақты голофитті даланы, сондай – ақ рельефтің жағымсыз элементтеріндегі мезофитті және гидрофитті өсімдіктерді сипаттайтын, Қызылту - Бурлак қуаң – дала облысы шегінде орналасқан. Осы шағын аймақтың жайылымы анағұрлым өнімді.

      Ботаникалық - азықтық зерттеу материалдары бойынша олардың өнімділігі жылына орта есеппен гектарына 3-3,5 азықтық бірлікті құрайды.

      Ауданның басым бөлігі солтүстігінде - бозды – түрлі шөпті дала, оңтүстігінде – бозды – бетегелі, қою қызыл қоңыр құмайт – құмды топырақты бозды – бетегелі дала сипаты бар Батыс – Құлынды қуаң дала облысы шегінде орналасқан.

      Осы шағын аймақтың жайылымының өнімділігі гектарына 1,5 - 2,0 ц азықтық бірлікті құрайды.

      Жер пайдалану ауданының көптеген бөлігі жылтылған, 1986 жылы егістік пен түбегейлі жақсартылған жерлердің үлес салмағы 75,5 %. Табиғи өсімдіктердің өсуі межелерде, жайылымдарда, жолдардың жиегі мен көлдердің ауданында сақталып қалған. Жыртылған жерлерде мәдени өсімдіктерден басқа, арамшөптер (сүттіген, бидайықтар, ақтікенше, қарасұлы, егін шырмауығы және басқалары) де кеңінен тараған.

      Қою қызыл қоңыр топырақтардағы проективтік жамылғысы - 50-60 % құрайды, шалғынды тұзды топырақтарда - 70-80 % - ға, сорлы шалғынды далада, сортаң топырақты шалғында, шалғынды сорда - 30-50 %-ға жетеді.

      Көп жылдық шөптер бойынша 1980-84 ж.ж. шөптің орташа шығымдылығы 4,5 ц/га құрады.

2. АУДАН ЖЕР ҚОРЫНЫҢ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ОНЫ ПАЙДАЛАНУ
1. Жер қорын жер санаттары және алқаптары бойынша бөлу

      Ауданның жалпы ауданы 2009 жылғы 1 қаңтарда 549416 га құрады, оның ішінде 4666 га басқа аудандардың жер пайдаланушылары пайдаланады.



      Егер ауылшаруашылығы мақсатындағы жер 288077 га орын алса, ауданның барлық жері 52 % құрайды.

      Босалқы жерді 194718 га (35 %) құрайды. Суға арналған (24326 га) жерден басқа, ағашты – бұталы екпелер (728 га), батпақтар (556 га) орын алған, осы санатқа уақытша пайдаланылмайтын егістіктер, жайылымдар және өзге де алқаптар енген.

      Ауданда 0,2 % жуық орман қоры жері (1143 га) орын алған.

      Өнеркәсіп, көлік, байланыс және ауыл шаруашылығынан өзге де мақсатқа арналмаған жер 2269 га (0,4 %), мұнда су кәсіпшілігі мақсатындағы көлдер, ЭЖБ жері, автомобиль жолдары және өзге де ауыл шаруашылынан өзге мақсаттағы кәсіпорындар кіреді.

      Ауылдық елді мекен жері 76559 га (14 %) орын алған.

      Ауыл шаруашылығы айналымындағы егістік, ауданның жыртылған жерінің 71 % (156059 га) орнын алған, қалған жерлері тыңайған жер жағдайында (64747 га).

      Барлық ауыл шаруашылығы алқаптарының 22 % жайылым (63039 га), 0,4 % шабындық (1094 га) орын тепкен.

      1996 жылы аудандағы суармалы егістіктің көлемі барлық егістіктің 5 % құрайтын, 14379 га орын алды. 2009 жылдың басында аудандағы суармалы егістік 348 га (0,2 %) болды. Өте қуаң климат жағдайында суармалы егін шаруашылығы, малдың басын одан әрі көбейтуді және оның өнімділігін көтеруді қамтамасыз ететін, төзімді азықтық база құрудың көзі болып табылады.

      Ауданның жер қорын жер санаттары бойынша бөлу, алқаптары бойынша құрамы, жылдар бойынша өзгеріс серпіні 1, 2, 3 кестелерде келтірілді.

2. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді аймақтарға бөлу

      Жердің осы санатының негізгі шаруашылық жүргізуші субъектілері шаруа, фермерлік шаруашылық, шаруашылық серіктестіктер мен азаматтар болып табылады. 2008 жылғы 1 қарашаға 215 шаруа қожалығы тіркелген, олардың ауданы – 194,7 мың га; шаруашылық серіктестіктер – 4, олардың алған орнының көлемі – 81,6 мың га. Қалған 102,2 мың га алаңда мемлекеттік емес ауыл шаруашылығының заңды тұлғалары мен басқа да кәсіпорындар орын тепкен.

      Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер санатындағы ауыл шаруашылығының үлес салмағы 99%, оның ішінде егістік – 55%, оның: сортаң топыраққа қарсы шаралар жүргізуді талап ететін алқаптар 14% - ға жуық; дефлиренгені - 37%. Соңғысы егін шаруашылығының сортаң топыраққа қарсы қабылданған аталмыш негізгі шаралардың қатаң сақталуын талап етеді: егістікті үстемдік етуші желге көлденең орналыстыра отыра, көп жылдық шөптермен 50 м белдеудегі егістіктің орналасуы; егістік бетіндегі шабындық қалдықтарын сақтауға мүмкіндік туғызатын және аңыз бен ықтырманың көмегімен ылғалдың жиналуын қамтамасыз ететін эрозияға қарсы техниканы пайдаланумен астық дақылдарын егу; ылғалды тиімді пайдалану және астық дақылдарының пісуін жеделдету, олардың өнімділігін көтеру үшін фосфор тыңайтқышын қолдану.

      Ауыл шаруашылығы алқаптарының құрамындағы жайылымның үлес салмағы – 22% (63039), оның ішінде тазасы – 65%, оның ішінде түбегейлі жақсартылған жайылым – 22%. Тапталған жайылым 20% құрайды. Бұл жайылым мал сирек жайылатын, елді мекендермен қатар орналасқан. Ауыл шаруашылығы алқаптарының сипаттамасы және мәдени жағдайы 4, 5, 6 кестелерде келтірілді.

      Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің құрамына Ертіс өзені жайылымындағы, аудан аумағының шегінде орналасқан ерекше шарттармен пайдаланылатын жерлер – 0,4% құрайтын, шабындықтар (1094 га), олар таза негізінде (79%) кіреді.

      Ертіс өзенінің жайылмасы флор мен фаунамен ерекшеленетін, бірегей табиғи кешен болып табылады. Оның су басқан шабындығы аймақты дамыту үшін тіршілікті қамтамасыздандыру кепілдік көзі болатын, ауданның негізгі базасының қызметін атқарады. Оның табиғи тепе-теңдігінің бұзылуы ауыр зардаптартарға әкеліп соғады.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 27 маусымдағы N 877 "Мемлекеттік табиғи қорықтар және республикалық мақсаттағы мемлекеттік табиғат ескерткіштері туралы" қаулысына сәйкес жайылма шабындықтарын пайдалану және Ертіс өзені жайылмасының сақталуын қамтамасыз ету мақсатында оған мемлекеттік табиғи қорық мәртебесі берілді.

      Алынып тасталды - Павлодар облысы Успен аудандық мәслихатының 2009.12.25 N 111/19 шешімімен.

      Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 20 маусымдағы N 442 Жер кодексінің 6 тарауына сәйкес жер учаскелерінің меншік иелері мен жер пайдаланушылардың жер учаскелерін пайдалану кезіндегі құқықтары мен міндеттері жүзеге асырылады.

      Жайылмада өсетін кейбір өсімдік түрлері "Қызыл кітапқа" енгізілген, оның ішінде итмұрын, мойыл, долана, қара бүлдірген.

      Қазақстанда бұдан басқа табиғи кешен болмағандықтан, бағалы, сирек және жоғалып кетуі мүмкін жайылма өсімдіктерін қорғау ерекше мағызды мағына береді.

      Топырақтың әлеуетті және тиімді құнарлылығы есебімен аймақта өсірілетін далалық дақылдар мен топырақ сипаттамасы бойынша егістік пен түбегейлі жақсартылған жерді ұйымдастыру негізінде ауыспалы егісті енгізу жөніндегі ұсыныс жатыр. Астық дақылдарының өнімділігін көтеру, мал шаруашылығы үшін тұрақты азықтық база құру үшін әрекет етуші ғылыми ұсыныстарға сәйкес ауыспалы егіс сұлбасы қабылданды.

      Астық дақылдарын 12 пайыздан 16 пайызға дейін физикалық сазбалшықта егістікті және түбегейлі жақсартылған жерді ұйымдастыру негізінде көп жылдық шөптесін 50 метрлік алқапта пайдалану ұсынылды.

      Бір жылдық дақылдарды 12 пайыздан 16 пайызға дейін физикалық сазбалшықта көп жылдық шөптесін 100 метрлік алқапта пайдалану ұсынылды.

      100 метрлік алқапта физикалық сазбалшықтың 20 пайызынан астамында парды астық дақылдарына пайдалану ұсынылды.

      100 метрлік егісте 10 жылдық ауыспалы егіс айналымымен бір жылдық шөптесін астық дақылдарын және көпжылдық шөптесін парларын орналастырумен 5 танапты астықтық танаптық астық шөптесін парлар топырақ қорғау ауыспалы егісі ұсынылады. Дақылдарды кезектестіру сұлбасы (1 егіс – тары/көпж. ш. 1 г; 2 егіс – арпа/көпж. ш. 2 г; 3 егіс – пар/көпж. ш. 3 г; 4 егіс – бидай/көпж. ш. 4 г; 5 егіс – арпа/көпж. ш. 5 г).

      50 метрлік алқапта 10 жылдық ауыспалы егіс айналымымен (1 егіс – тары/көпж. ш. 1 г; 2 егіс – күнбағыса/көпж. ш. 2 г; 3 егіс – жүгері/көпж. ш. 3 г; 4 егіс – жүгері/көпж. ш. 4 г; 5 егіс – арпа/көпж. ш. 5 г) кезектестірілген 5 танапты шөптесін отамалы астықты топырақ қорғау ауыспалы егіс және 12 жылдық ауыспалы егіс айналымымен (1-2 егіс дақылдарын кезектестіру – тары/көпж. ш. 1-2 г; 3 егіс – пар/көпж. ш. 3 г; 4 егіс – қарамық/көпж. ш. 4 г; 5 егіс – бидай/көпж. ш. 5 г; 6 егіс – арпа/көпж. ш. 6 г) 6 танапты дән – шөпті парлы топырақ қорғау ұсынылды.

      25 метрлік алқапта 6-7 танаптық шөптесін астықты танапты ауыспалы егіс (1 егіс – б.ж.ш./көпж. ш. 5 г; 2 егіс –көпж. ш./ б.ж.ш.; 3 – 6 егіс – көпж. ш. 1-5 г) дақылдар кезектестіріледі.

      Бой – бойымен орналастырылған (100-50-25 м) түбегейлі жақсартылған жайылымда бір жылдық шөптерді көп жылдық шөптермен орналастырумен 2 танапты, 6 және 7 танапты (1 егіс – б.ж.ш./көпж. ш. 5 г; 2 егіс –көпж. ш./ б.ж.ш.; 3 – 6 егіс – көпж. ш. 2-5 г) шабындықты – жайылымды ауыспалы егіс ұсынылды.

      Табиғи жайылымның өнімділігін сақтау және көтеру, ботаникалық оттылығын жақсарту, эрозияға ұшырауын төмендету немесе оны болдырмау үшін 4-5 танапты жайылым айналымы жүйесіндегі табиғи жайылымды пайдалану жоба сызбасында алаптың кеңдігін ұсына отыра, егісті бой – бойымен орналастыру көрсетілді.

      Егіс айналымы егістік жер және оның шекарасы бойынша егіс қорғайтын орман алқаптары құрылды. Орман алқабының негізгі тағайындалуы – желдің жылдамдығын азайту, аңызақ желдің әрекетін, шаң – тозаңды дауылдың әрекетін азайту, қар жиналуына көмектесу, микроклиматты жақсарту және нәтижесінде ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімін көтеру.

      Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер санатында 348 га суармалы жер бар. Суармалы жерде көкөніс – картоп, картоп – көкөніс және картоп – астық ауыспалы егісі қарастырылған.

      Одан басқа, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерінде автожолдар, электр беріліс, байланыс жүйелері өтеді. Олардың барлығы өнеркәсіп, көлік және ауыл шаруашылығынан өзге де мақсаттарға арналған жерлер және осы аумақтарды ауыл шаруашылық тауарларын өндірушілерден алып қоюсыз өзінің ерекше шарттарымен қорғалатын аймағы бар. Осы аймақтарды пайдалану шартының сипаттамасы "Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және ауыл шаруашылығынан өзге де мақсаттарға арналған жерлерді аймақтарға бөлу" бөлімінен қарау.

      Жер пайдаланушылар өздерінің иелігіндегі жер телімдерін мақсатты тағайындалуы бойынша пайдалануға міндетті.

      Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді аймақтарға бөлу 10-кестеде және сызбада көрсетілді.

      Ескерту.2-тарауға өзгеріс енгізілді - Павлодар облысы Успен аудандық мәслихатының 2009.12.25 N 111/19 шешімімен.

3. Елді мекен жерлерін аймақтарға бөлу

      Елді мекен жерлерін аймақтарға бөлу ауылдық едді мекен аумағын жер – шаруашылық орналастыру жобасына (2001 – 2004 ж.ж.) ауылдық аймақты ұйымдастыру және жоспарлаудың аумақтық сұлбасына сәйкес іске асырылады. Жеке пайдаланудағы мал жаюға арналған уақытша пайдалануға берілген учаскелердің босалқы жерінен қосылған елді мекен шекаралары жер – шаруашылық орналастыру жобасымен түзетілген, алдағы уақытта 10-15 пайыз ұлғайтумен жүргізілді. Жоба бойынша бөлінген қосымша алаңдар жер балансында есепке алынды. Елді мекен жерінің ауданы 2008 жылғы 1 қарашаға 76559 га құрады. Мал басының өсуімен және жайылым алқаптарының жетімсіздігінен, Успен, Ковалев, Надаров, Ольгинка және Қоңырөзек ауылдық округтері елді мекен жерлерінің алаңын ұлғайту жалпы көлемі 4329 га жер қоры жерінен ауыстыру есебінен болжанып отыр.

      Елді мекен жерлерінің экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін шаралар қарастырылды, оларға:

      - ауылды шаңды дауылдан, қатты желден, күртік қардан қорғау үшін елді мекен маңына қорғау жасыл аймақтарын жасау;

      - елді мекенннің барлық аумағын қоқыстан, көңнен және басқа да тұрмыстық қалдықтардан жоспарлы – жүйелі тазартуды жүргізу;

      - санитарлық ережелерге, оларды топырақ үйіп қорғауға сәйкес стационарлық көң сақтау және тұрмыстық қалдықтарға арналған қоқыс тастайтын орынды тәртіпке келтіру;

      - зиянды жәндіктер мен арамшөптермен күресу жөніндегі авиатозаңдандыру, авиасебу жүргізуге тыйым салынған ауыл құрылысы шекарасынан екі километрлік санитарлық аймақ орнату, осы елді мекен жерлерін аймаққа бөлудің 13 – кестесіне енгізілді.

4. Өнеркәсіп, көлік, байланыс және ауыл шаруашылығынан
өзге де мақсаттарға арналған жерлерді аймақтарға бөлу

      Өнеркәсіп, көлік, байланыс және ауыл шаруашылығынан өзге де мақсаттарға арналған жерлердің 2008 жылғы 1 қарашаға ауданы 2269 га, Успен ауданы алаңының 0,4 пайызын құрайды. Ауданда Үлкен Табылжан көлінде "Павлодартұз" АҚ ас тұзы кенін өндіреді. Ас тұзын өндіруге арналған учаскенің ауданы 559 га (25 пайыз) құрайды.

      Автомобиль көлігі жерінің ауданы 1259 га/55 пайыз, қалған алаңда темір жол көлігі, байланыс нысаналары және басқа да жер пайдаланушылардың жерлері орын алған.

      Аудандағы автомобиль қозғалысы аталмыш автожолдар арқылы іске асырылады: облыстық (Павлодар – Успен – Ресей Федерациясы шекарасы) және жергілікті мақсаттағы республикалық мақсаттағы Омск – Павлодар – Майқарағай жолы. Бөлінген алқаптың ені 26-дан 44 метрге дейін. Автожолдардағы қозғалыстың үдеуіне байланысты 30 - 50 метрге дейін трасса бойында санитарлық қорғау аймағы белгіленді. Автомобиль көлігін қорғау аймағының бойын пайдалану тәртібі төмендегідей:

      1. Қорғау аймақтары жер бөлу алқабына жанасатын жер телімдеріне нысаналарды пайдалану қауіпсіздігі мен халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін белгіленеді;

      2. жер пайдаланудың жер төсемінде қолайсыз жерлерді болдырмау мүмкіндігінің ерекше жағдайлары;

      3. қорғау аймақтары шегінде табиғи топырақ жамылғысын бұзуға, өсімдіктерді құртуға жол берілмейді.

      Одан басқа, аудан бойынша жер асты байланыс кабелінің желістері салынған. Сондай – ақ байланыс кабелінің бойына қызмет көрсетілмейтін күшейткіш пункт орнатылған. Оның ауданы 2008 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша 14 га құрады.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 30 қыркүйектегі N 1010 қаулысымен телекоммуникация жүйелерін қорғау ережесі бекітілді. Осы жүйелер зақымданғанда, телекоммуникациялардың қалыпты жұмысы бұзатындықтан және халық шаруашылығы мен еліміздің қорғанысына зиян келтіретіндіктен, телекоммуникациялар жүйелерін (кабелдік, радиорелелік) сақтауды қамтамасыз ету үшін осы ереже енгізілді.

      Трассада жер асты байланыс кабелі жүйесінің жан – жағынан 2 м арақашықтықта жер асты кабелі трассасынан қорғайтын, осы жүйелер бойы көлденең тік анықталған жерлердің учаскесі түріндегі қорғау аймақтары белгіленді.

      Ауылдық аймақтағы кабель жүйелерінің жер асты трассаларында бағдар болып табылатын, өлшенген нысана белгіленді.

      Жер асты кабель жүйелері қорғау аймақтарына кіретін жер телімдері жер пайдаланушылардан алып қойылмайды және олар ауыл шаруашылығын жүргізу үшін және өзге де мақсаттарға пайдаланылады.

      Аталмыш міндетті талаптарды сақтау арқылы:

      1) тану белгілерін ауыстыруға, көмуге, сындыруға;

      2) қоқыс орнының кез келген түрін жасауға;

      3) кез келген құрылысты жүргізуге;

      4) ағаштар мен бұталар егуге, мал азығын үюге, мал ұстауға, суат жасауға және т.б. тыйым салынған.

      Аудан аумағы бойынша ӘЖ – 10 кВ, ӘЖ – 35 кВ және ӘЖ – 110 кВ ("Павлодарэнергосервис" АҚ) электр беру желісі өтеді.

      Электр берудің әуе желісі үшін электр желісін қорғау және санитарлық қорғау аймақтары 35 кВ – 15 м, 110 кВ – 20 м дейінгі кернеумен арақашықтықта шеткі сымдар желісінің екі жағынан тік жазықпен шектелген жер телімі және әуе кеңістігі түрінде белгіленеді.

      Электр желісін қорғау аймағына кіретін жер телімдері жер пайдаланушылардан алып қойылмайды және осы Ережені сақтаумен ауыл шаруашылығы жұмыстарын жүргізу үшін пайдаланылады.

      Мыналарға тыйым салынады:

      1. Барлық жер қазу жұмыстарын жүргізуге, ағаштар мен бұталар егуге және кесуге, малға арналған қоршау жасауға;

      2. жүгімен және жүксіз жолдармен немесе 4-5 м астам жер бетімен машиналар мен механизмдердің жүріп өтуіне;

      3. астық, сабан үю, қоқыс үюдің түрлі түрін жасауға.

      Жерді ерекше жағдайлармен пайдалану тізімі және олардың өлшемдері 15 – кестеде көрсетілді.

5. Жерді ерекше шарттармен пайдалану аумақтарын аймақтарға бөлу

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 10 қарашадағы "Республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың тізбесін бекіту туралы" N 1074 қаулысына сәйкес Ертіс өзенінің жайылмасы республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға жатады.

      Ертіс өзені жайылмасындағы Успен ауданының аттамалы учаскелерінің 2008 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша жалпы көлемі 3337 га (оның ішінде 293 га шабындық), оның ішінде Ақсу қаласы ауылдық аймақ жерінде – 2449 га (2211 га шабындық), Павлодар ауданы жерінде - 865 га (720 га шабындық).

      Ерекше қорғалатын табиғи аумақ жерлерін аймақтарға бөлу деректері 18-кестеде келтірілді.

      Ескерту.5-тарауға өзгеріс енгізілді - Павлодар облысы Успен аудандық мәслихатының 2011.10.27 N 215/41 (жарияланғаннан күннен кейін күнтізбелік 10 күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) шешімімен.

6. Орман қоры жерін аймақтарға бөлу

      Орман қоры жер санаты 1143 га құрайды, оның ішінде шабындық – 1,0 га, батпақ – 2,0 га. Орман екпелері ауданның биосфера және физика – географиялық ортасының елеулі құнды құрамдас бөлігі болып табылады.

      Соңғы жылдары орман алқаптарына елеулі зияндар келтірілуде, рұқсатсыз орманды кесу және орман өрттері. Алдағы уақытта өртенген және иен жерлерге ағаш егу және тәртіпке келтіруді қолға алу қажет.

      Қоршаған ортаны қорғаудың кешенді мәселесіне, сондай – ақ табиғат элементтерін адамның шаруашылық қызметінің жағымсыз әсерін жоюға бағытталған шаралар жүйесіне Павлодар – Лозовое автожолдары бойының мемлекеттік орман қорғау алқаптарының маңызы ерекше. Ауданда 227,0 га алаңға құрылған, олар микроклиматтық және гидрологиялық жағдайларды жақсартуға мүмкіндік туғызады. Успен ауылдық округі шекарасында жалпы көлемі 60,0 га босалқы жер қорынан орман жерлеріне ауыстыру есебінен орман қорының жерін ұлғайту болжанып отыр.

      Орман қоры жерінің шекарасы бойына ені 2000 м қорғау аймағы белгіленді және оның аумағының экологиялық жүйесінің жағдайына және қалпына келтіруіне кері әсер ететін, кез келген қызмет аймағының шегінде тыйым салу және ерекше пайдалану тәртібі енгізілді.

      Орман қоры жерін аймақтарға бөлу деректері 19 – кестеге енгізілді.

7. Су қоры жерін аймақтарға бөлу

      Су көздерінде орналасқан суаттар, батпақтар, ағысты реттеуге арналған су шаруашылығы құрылыстары орналасқан жерлер, сондай – ақ су қорғау аймақтары мен осы құрылыс белдеулері мен ішетін су жабдықтау бас саға жүйесін санитарлық қорғау аймақтарына бөлінген жерлер су қоры жерлері болып табылады. Су нысаналарын қорғау және қалпына келтіру, олардың гидрологиялық тәртібін және санитарлық жағдайын жақсарту жөніндегі бірінші дәрежелі мақсат – су қорғау аймағын және су нысаналары алқабын белгілеу, арзан табиғи шаралар жүргізу және су қорғау аймағы мен алқаптаң шаруашылық және өзге де қызметінің арнайы тәртібін аумақта белгілеу болып табылады.

      Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің 2006 жылғы 21 ақпандағы N 33 "Су қорғау аймақтары және су нысаналары алқаптарын жобалау жөніндегі техникалық нұсқауды бекіту туралы" бұйрығына сәйкес су белдеулері бойына су қорғау аймақтары белгіленді. Өзендер мен көлдерге арналған 2 шаршы километрге дейін 300 м акватория, батпақ пен өзеннің қайнар көзі үшін – 50 м кем емес шаруашылық пайдалануға арналған күрделі жағдайлармен (Ертіс өзені) – 1000 м. Жер үсті және жер асты суларын ластанудан, бітеліп қалудан, сондай – ақ олардың тәртібін өзгертуден қорғауға жатады. Осыған байланысты, су қорғау ормандары мен бұталарын жоюға тыйым салынған.

      Су қорғау аймақтарында мыналарға тыйым салынады:

      - авиациялық химиялық жұмыстар жүргізуге;

      - зиянкестермен, өсімдік және арамшөптермен күрес жүргізуде тыңайтқыштар мен химиялық құралдар қолдануға;

      - топырақты тыңайту үшін көң суын пайдалануға;

      - улы химикаттар, минаралдық тыңайтқыштар мен жанар – жағар май материалдары қоймаларын, мемлекет шаруашылығы құрылыстарын орналастыруға;

      - техника жуу, қоқыс және көң тастайтын қондырғы, өндірістік және тұрмыстық қалдықтарды тастауға, техникаға жағар – жанар май құюға.

      Шектелген шаруашылық қызметінің тәртібі белгіленген, су нысаналары мен су шаруашылық құрылыстарына іргелес су қорғау аймағы шегіндегі ені 20 м кем емес аймақ, су қорғау белдеуі болып табылады.

      Жоғарыда айтылғандарға қосымша су қорғау белдеуі шегінде мыналарға тыйым салынады:

      - жерді жүйелі жыртуға;

      - малдың жазғы лагерін ұйымдастыруға және бағуға (дәстүрлі суат орнын пайдаланудан басқаға).

      Су қорғау алқаптарын орман бұталары өсімдіктері орын алуы тиіс, су қорғау алқаптары шегіндегі жер телімдері су жабдықтау, рекреация, су және аңшылық шаруашылықты, егер су пайдалануға лицензиясы болса, нысаналарын орналастыруға ғана беріледі.

      Ауданда ұсақ көлдер сияқты ірі өзендер де көп болғанмен, Успен ауданында су қорының жері 2008 жылғы 1 қарашаға анықталған жоқ.

      Бүгінгі күні көлдердің алаңдары басқа жер санаттар жерлеріне жатады.

      Аудан аймағында кішкентай көлдер сияқты үлкен көлдер де өте көп.

      Сол сияқты Үлкен Әжболат көлінің көлемі 11544 га. Ол Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 21 маусымдағы N 521 қаулысымен ерекше экологиялық, ғылыми және мәдени маңызы бар қоршаған ортаны қорғау нысаналарына енгізілді.

      Алдағы уақытта суға арналған (көлемі 40 га астам өзендер) орын алған жерлерді басқа жер санатынан су қоры жеріне ауыстыру болжанып отыр. Су қорына болжанған алаңның көлемі 22924 га құрайды (1 – қосымшаны қараңыз).

      Су қоры жерінің серпіні мен аймақтарға бөліну деректері 21 және 24 – кестелерге енгізілді.

8. Босалқы жерлерді аймақтарға бөлу

      Босалқы жерлерді негізінен бұрынғы кеңшарлар, қосалқы шаруашылықтар және басқа да ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының құрамына кірген жерлер құрайды. N 4, 5, 6 кестелерде ұсынылған ауыл шаруашылығы алқаптарының сипаттамасын басшылыққа ала отыра, оларды болашақта ауыл шаруашылығы өндірісіне қайтару қажет. 2008 жылғы 1 қарашаға Успен ауданындағы босалқы жердің көлемі 180039 га (ауданның барлық көлемінің 33 пайызын) құрады, оның 135584 га (75 пайызы) – ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер.

      Босалқы жерлер аудандағы барлық жер санатын кеңейту үшін жақсы резерв болып табылады. Келешекте ауыл шаруашылығының қажеттілігі үшін (10-кесте) шамамен 129,0 мың га жерді игеру көзделіп отыр.

      Сондай – ақ жерді босалқы жер санатынан басқа жер санаттарына (су, орман қоры және елді мекендер жеріне) ауыстыру ұсынылуда.

      Босалқы жер серпіні мен аймақтарға бөлінуі 23, 24 – кестелерде ұсынылды.

      Жерді аймақтарға бөлу нәтижесінде "Ауданның жер қорын аймақтарға бөлу" 25 - құрама кестесі жасалды.

      1 - кесте

Жер санаттары және алқаптар бойынша ауданның жер
қорының 2008 жылғы 1 қарашадағы құрамы мен құрылымы

       га

р/н

Жер телімдерінің санаттары және жер пайдаланушыларының атауы

Меншік иелері мен жер пайдаланушылардың саны

Жалпы ауданы

Оның ішінде

егістіктер

Көп жылдық көшеттер

Тыңайған жерлер

Шабындықтар

Жайылымдар, барлығы

Оның ішінде

бақшалар

жақсартылғандары

суландырылғандары

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

1

Ауыл шараушылығы мақсатындағы жерлер

272

288077

156059


64747

1094

63039

20152

25690


1.1

Бау шаруалығын жүргізу және саяжай құрылысын салуға арналған азаматтардың жерлері











1.2

Шаруа қожалығын (фермерлік) жүргізуге арналған азаматтардың жерлері

215

194718

100918


59845

1094

31449

11235

10333


1.3

Мемлекеттік емес ауыл шаруашылығы заңды тұлғаларының жерлері

55

91908

53870


4897


31420

8917

15357


1.3.1

оның ішінде шаруашылық серіктестіктер мен акционерлік қоғамдар

4

81578

45737


4897


29470

8847

15357


1.3.2

ауыл шаруашылық кооперативтері

-










1.3.3

өзге де кәсіпорындар

51

10330

8133




1950

70



1.4

Мемлекеттік ауыл шаруашылығы заңды тұлғаларының жерлері

2

1451

1271


5


170




2

Елді мекен жерлері

22

76559

1163

35

6929


55447

10884

44829

774

2.1

Қалалар мен кенттер











2.2

Ауылдық елді мекендер

22

76559

1163

35

6929


55447

10884

44829

774

2.2.1

Оның ішінде мыналар үшін азаматтардың меншігіндегі жерлері: жеке қосалқы шаруашылық жүргізуге

4675

1407

1025

35



203




2.2.2

жеке тұрғын үй құрылысын салуға











2.2.3

өзге де мақсаттарға











3

Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және ауыл шаруашылығынан өзге де мақсатқа арналған жер

238

2269



10






4.

Жерді ерекше шарттармен пайдалану аймақтары











4.1

Оның ішінде қорықтар, ұлттық табиғи парктер және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының өзге де нысаналары











4.2

Емдеу – сауықтыру мақсатындағы











4.3

Тарихи–мәдени мақсатындағы











5

Орман қорының жері

1

1143




1





6

Су қорының жері











7

Босалқы жерлер

17

180039

22828

30

43928

1837

66961

7794

56270


8

Жерлердің жиыны

-

548087

180050

65

115614

2932

185447

38830

126789

774

8.1

Оның ішінде аудан аумағы шегінен тыс пайдаланылатын жерлер


3337




2931

17




9

Өзге де аудандар, облыстар, мемлекеттердің жер пайдаланушылары пайдаланатын жерлер


4666

1337




3113

2299

2607


10

Ауданның аумағы

-

549416

181387

65

115614

1

188543

41129

129396

774


      1-кестенің жалғасы

р/н

Жер телімдерінің санаттары және жер пайдаланушыларының атауы

Оның ішінде

Барлық ауыл шаруашылығының алқаптары

Орман алаңдары, ағашты – бұталы көшеттер

Оның ішінде
қорғайтындары

батпақ

суға арналған

Құрылыс салуға арналған Алаңдарға, жолдарға, көшелерге арналған

Бүлінген жерлер

Өзге де жерлер

1

2

13

14

15

16

17

18

19

20

1

Ауыл шараушылығы мақсатындағы жерлер

284939

262

189

97

68

44 / 718

3

1946

1.1

Бау шаруалығын жүргізу және саяжай құрылысын салуға арналған азаматтардың жерлері









1.2

Шаруа қожалығын (фермерлік) жүргізуге арналған азаматтардың жерлері

193306

173

155

30

68

9 / 450

-

682

1.3

Мемлекеттік емес ауыл шаруашылығы заңды тұлғаларының жерлері

90187

89

34

67

-

35 / 263

3

1264

1.3.1

оның ішінде шаруашылық серіктестіктер мен акционерлік қоғамдар

80104

64

24

67

-

35 / 234

3

1071

1.3.2

ауыл шаруашылық кооперативтері

-








1.3.3

өзге де кәсіпорындар

10083

25

10



- / 29

-

193

1.4

Мемлекеттік ауыл шаруашылығы заңды тұлғаларының жерлері

1446





- / 5



2

Елді мекен жерлері

64348

177

158

653

2543

4670 / 420

33

3715

2.1

Қалалар мен кенттер

-








2.2

Ауылдық елді мекендер

64348

177

158

653

2543

4670 / 420

33

3715

2.2.1

Оның ішінде мыналар үшін азаматтардың меншігіндегі жерлері: жеке қосалқы шаруашылық жүргізуге

1263





144 / -



2.2.2

жеке тұрғын үй құрылысын салуға









2.2.3

өзге де мақсаттарға









3

Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және ауыл шаруашылығынан өзге де мақсатқа арналған жер

10

228

228


606

159 / 1155

-

111

4.

Жерді ерекше шарттармен пайдалану аймақтары









4.1

Оның ішінде қорықтар, ұлттық табиғи парктер және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының өзге де нысаналары









4.2

Емдеу – сауықтыру мақсатындағы









4.3

Тарихи–мәдени мақсатындағы









5

Орман қорының жері

1

1140


2





6

Су қорының жері









7

Босалқы жерлер

135584

728

324

556

24326

61 / 1673

316

16795

8

Жерлердің жиыны

484882

2535

899

1308

27543

4934 / 3966

352

22567

8.1

Оның ішінде аудан аумағы шегінен тыс пайдаланылатын жерлер

2948

76

22

55

126

- / 12


120

9

Өзге де аудандар, облыстар, мемлекеттердің жер пайдаланушылары пайдаланатын жерлер

4450

53

-

-

66

- / 18


79

10

Ауданның аумағы

486384

2512

877

1253

27483

4934 / 3972

352

22526


      2 - кесте

Жерді санаттарға бөлу серпіні (жыл басына)

       мың га

р/с

Жер санаттары

1996 ж.

2001 ж.

2006 ж.

2009 ж.

1996 жылға 2008 жылғы өзгерістер (+,-)

1

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер, барлығы

508,164

130,186

248,192

288,077

-220,087

1.1

Оның ішінде:
Азаматтардың бау шаруашылығын жүргізуіне және саяжай құрылысын салуына арналған жерлер

-

-

-

-

-

1.2

Азаматтардың шаруа қожалығын (фермерлік) жүргізуіне арналған жерлері

6,589

35,933

163,345

194,718

+188,129

1.3

Мемлекеттік емес ауыл шаруашылығының заңды тұлғаларының жерлері

500,001

91,247

83,373

91,908

-408,093


Оның ішінде:
шаруашылық серіктестіктері мен акционерлік қоғамдар;

3,841

90,424

76,956

81,578

+77,737


ауыл шаруашылық кооперативтері

-

0,823

-

-

-

1.4

Мемлекеттік емес ауыл шаруашылығының заңды тұлғалары

1,574

3,006

1,474

1,451

-0,123

2

Елді мекен жерлері

70,737

69,672

82,308

76,559

+5,822


Оның ішінде ауылдық елді мекендер

70,737

69,672

82,308

76,559

+5,822

3

Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және ауыл шаруашылығынан өзге де мақсатқа арналған жерлер

5,467

5,352

5,348

2,269

-3,198

4

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлері






5

Орман қоры жері

1,243

1,243

1,170

1,143

-0,100

6

Су қоры жері






7

Босалқы жерлер

22,585

346,191

211,069

180,039

+157,454

8

Жерлердің ЖИЫНЫ

608,196

552,644

548,087

548,087

-60,109


Оның ішінде аудан шегінде пайдаланылатын жерлер

63,446

7,894

3,337

3,337

-60,109

9

Басқа да аудандар, облыстар, мемлекеттердің жер пайдаланушылары пайдаланатын жерлер

4,666

4,666

4,666

4,666

-

10

Ауданның аумағы

549,416

549,416

549,416

549,416

-


      3 - кесте

Аудан бойынша ауыл шаруашылығы алқаптары
аудандарының серпіні (жыл басына)

       га

Ауыл шаруашылығы алқаптарының атауы

1996 ж.

2001 ж.

2006 ж.

2009 ж.

1996 жылға 2008 жылғы өзгерістер (+,-)

Егістік, барлығы

265820

123085

141045

180050

-85770

Оның ішінде суармалы

14379

348

348

348

-14031

Көп жылдық көшеттер

65

65

65

65

-

Тыңайған жерлер

31564

172030

154619

115614

+84050

Оның ішінде суармалы жүйемен


11445

11445

11445

11445

Шабындықтар

9913

6719

2932

2932

-6981

Оның ішінде жақсартылғандары

-

-

-

-

-

Жайылым

236152

186094

185447

185447

-50705

Оның ішінде суландырылғандары

161893

127074

126789

126789

-35104

Бақшалар


774

774

774

774

Барлық ауыл шаруашылығының алқаптары

543514

488767

484882

484882

-58632


      4 - кесте

Құнарлылыққа әсер ететін қасиеттері бойынша
ауыл шаруашылығы алқаптарының сипаттамасы

       га

Мелиоративтік топ

Аудан бойынша барлығы

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы және босалқы жерлер

ауыл шаруашылығы алқаптары

оның ішінде шабындықтар

оның ішінде суармалы

ауыл шаруашылығы алқаптары

оның ішінде шабындықтар

оның ішінде суармалы

Жалпы ауданы

484882

180050

348

420523

178887

348

Кері әсерлерге ұшырамағандар

163311

82823

348

159798

107332

348

Оның шінде шүбәсіз жарамдылары

163311

82823

348

159798

107332

348

Қиыршық тасты және тасты, барлығы







Оның ішінде нашары







орташа







күшті







Тұзданған, барлығы

15100



13877



Оның ішінде нашары

1900



1299



орташа

200



277



күшті

13000



12301



Сортаңданған, барлығы

135898

25207


122952



Оның ішінде нашары

36573

12603


29568



орташа

9815

1801


9756



күшті

89510

10801


83628



Шайылған, барлығы







Оның ішінде нашары







орташа







күшті







Дефлирленген, барлығы

149211

66618


101926

67977


Оның ішінде нашары

149096



73657



орташа




28069



күшті

115



200



Су және жел эрозиясына ұшырағандар, барлығы







Оның ішінде нашары







орташа







күшті







Өте ылғалданған

17225

5402


16821

3578


Батпақтанған

1710



1615



Басқалары

2427



3534




      5 - кесте

Шабындықтардың мәдени–техникалық жай-күйі

Мәдени–техникалық жай-күйі

Аудан бойынша барлығы

Ауыл шаруашылығынан өзге де мақсаттарға арналған және босалқы жерлер
(Ертіс өзенінің жайылымында орналасқан)

Жалпы ауданы

2932

2931

Оның ішінде түбегейлі жақсартылғаны



таза

2303

2301

Бұталы, барлығы

440

440

Оның ішінде нашары



орташа

440

440

күшті



Тұздалған, барлығы

129

129

Оның ішінде нашары

72

72

орташа

44

44

күшті



Улы өсімдіктер өскендері, барлығы



Оның ішінде нашары



орташа



күшті



Төмпешіктері барлары, барлығы

60

60

Оның ішінде нашары



орташа

60

60

күшті




      6 - кесте

Жайылымдардың мәдени–техникалық жай-күйі

Мәдени–техникалық жай-күйі

Аудан бойынша барлығы

Ауыл шаруашылығы мақсатына арналған және босалқы жерлер (шаруа қожалықтары және басқалар)

Жалпы ауданы

185447

130000

Оның ішінде түбегейлі жақсартылғаны

38830

28600

Таза

121573

84502

Төбешіктері барлары, барлығы

326

307

Оның ішінде нашары

270

263

орташа

56

44

күшті



Бұталы, барлығы

999

975

Оның ішінде нашары



орташа

999

975

күшті



Тұздалған, барлығы



Оның ішінде нашары



орташа



күшті



Тасты, барлығы

3586

1235

Оның ішінде нашары



орташа

3586

1235

күшті



Қылқанды, барлығы

7816

7280

Оның ішінде нашары



орташа

7816

7280

күшті



Тапталғаны, барлығы

27496

25740

Оның ішінде нашары



орташа

25615

24607

күшті

1881

1133

Басқалар (ерменді, жеуге жарамсыз өсімдіктермен, тұзды)

23651

9961


      7 - кесте

Аграрлық сектордағы шаруашылық жүргізуші
субъектілердің құрамы (есеп беру жылына)

       га.

р/н

Кадастрлық тоқсанның және шаруашылық жүргізушы субъектінің нөмірі мен атауы

Ауданы, га

барлығы

Оның ішінде ауыл шаруашылық алқаптары


егістік

Оның ішінде суармалы

Тыңайған жерлер, оның ішінде суармалы

Көп жылдық екпелер

Шабындықтар

жайылым

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10


Успен аулдық округі


Шаруа қожалығы










14-212-023

729

728

708





20


14-212-107

3555

3530

1316


2017



197


14-212-108

4896

4873

872


3217



784


14-212-109

4203

4167

2821


367



979


14-212-110

2659

2642

1328





1314


14-212-111

3799

3794

1753


1076



965


14-212-150

110

110






110


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтарға










14-212-107

988

983

963





20


14-212-108

607

595

595







14-212-110

1773

1581

473





1108


" Успен МТС" ЖШС










14-212-107

365

364

364







Успен ауылдық округі бойынша барлығы

23674

23367

11193


6677



5497


Оның ішінде ШҚ

19941

19844

8798


6677



4369


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтардың жерлері

3368

3159

2031





1128


ЖШС жерлері

365

364

364







Қоңырөзек ауылдық округі


Шаруа қожалығы









1

2

3

4

5

6

7

8

9

10


14-212-116

1152

1148

321


579



248


14-212-117

6439

6407

2142


2000



2265


14-212-118

3385

3338

2319


702



317


14-212-119

4031

4015

2407


1605



3


14-212-123

6513

6504

2680


2545



1279


14-212-124

2155

2149

1653


496





Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтарға










14-212-116

969

959

959







14-212-117

828

828

828







14-212-118

1081

1080

1075





5


14-212-119

421

420

370





50


14-212-123

84

84






84


"Галицкое" ЖШС










14-212-116

3618

3611

3609





2


14-212-123

2083

2079

2076





3


14-212-124

4250

4214

3691





523


"ПАС" ЖШС 14-212-118

232

232



232





Қоңырөзек ауылдық округі бойынша барлығы

37241

37068

24130


8159



4779


Оның ішінде ШҚ

23675

23561

11522


7927



4112


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтардың жерлері

3383

3371

3232





139


ЖШС жерлері

10183

10136

9376


232



528


Равнополь ауылдық округі


Шаруа қожалығы










14-212-087

274

274

136


91



47


14-212-088

3787

3768

1110


2045



613


14-212-089

880

878

253


268


150

207


14-212-091

3537

3516

1000


1934



582


14-212-092

2714

2707

180


709



1818


14-212-093

1167

1160

429


427



304


14-212-094

1376

1362






1362


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтарға










14-212-088

565

563

563







14-212-093

249

244

244







14-212-094

320

318

318







"Успен МТС" ЖШС










14-212-092

4561

4435

2333





2102


"Белоцерков" ЖШС










14-212-021

1442

1438

699


699



40


Равнополь ауылдық округі бойынша барлығы

20872

20663

7265


6173


150

7075


Оның ішінде ШҚ

13735

13665

3108


5474


150

4933


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтардың жерлері

1134

1125

1125







ЖШС жерлері

6003

5873

3032


699



2142


Тимирязев ауылы


Шаруа қожалығы










14-212-028

1809

1805

1767





38


14-212-029

3376

3275

2355


643


235

42


14-212-030

2122

2119

949


1170





14-212-031

1886

1864

1013


73



778


14-212-032

4816

4808

3007


1404



397


14-212-033

3123

3122

250


2813



59


Тимирязев ауылы бойынша барлығы

17132

16993

9341


6103


235

1314


Оның ішінде ШҚ

17132

16993

9341


6103


235

1314


Богатырь ауылы


Шаруа қожалығы










14-212-011

1925

1920

912


1008





14-212-012

2261

2251

1065


1186





14-212-014

660

660



660





Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтарға










14-212-011

404

403

321





82


14-212-012

100

100

100







Богатырь ауылы бойынша барлығы

5350

5334

2398


2854



82


Оның ішінде ШҚ

4846

4831

1977


2854





Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтарға

504

503

421





82


Қаратай ауылы


Шаруа қожалығы










14-212-003

171

170



170





14-212-004

1552

1546

762


559



225


14-212-005

2610

2607

1273


1173



161


14-212-006

2627

2621

1162


1415



44


14-212-007

1766

1763

604


1159





Қаратай ауылы бойынша барлығы

8726

8707

3801


4476



430


Оның ішінде ШҚ

8726

8707

3801


4476



430


Қозыкеткен ауылдық округі


Шаруа қожалығы










14-212-062

455

455

255


200





14-212-065

3276

3266

2775





491


14-212-066

1543

1541

1541







14-212-067

2784

2779

1383


967



429


14-212-068

2508

2480

1301


653



526


14-212-069

6939

6868

5774


596



498


14-212-071

6150

6068

3348


164



2556


"Белоцерков" ЖШС










14-212-065

2947

2946

2619


327





14-212-066

4103

3983

724





3259


Қозыкеткен ауылдық округі бойынша барлығы

30705

30386

19720


2907



7759


Оның ішінде ШҚ

23655

23457

16377


2580



4500


ЖШС

7050

6929

3343


327



3259


Ковалев ауылдық округі


Шаруа қожалығы










14-212-077

4144

4131

1890


2222



19


14-212-078

5371

5348

4710


635



3


14-212-079

4386

4377

4098


253



26


14-212-081

3554

3549

2838


709



2


14-212-082

2385

2380

2380







14-212-083

4217

4205

1720


1252



1233


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтарға










14-212-077

416

411






411


"Галицкое" ЖШС










14-212-076

750

727






727


14-212-081

2267

2265






2265


14-212-082

1484

1480






1480


14-212-083

4327

4238

3938





300


Ковалев ауылдық округі бойынша барлығы

33301

33111

21574


5071



6466


Оның ішінде ШҚ

24057

23990

17636


5071



1283


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтардың жерлері

416

411






411


ЖШС жерлері

8828

8710

3938





4772


Надаров ауылдық округі


Шаруа қожалығы










14-212-018

1381

1378

998





380


14-212-019

1790

1769

1133


251



385


14-212-035

152

151

151







14-212-135

3850

3820

1623


80



2117


14-212-137

162

162






162


14-212-140

153

150

50





100


14-212-142

6865

6845

4413


1219



1213


14-212-143

3795

3787

3584


203





14-212-144

1765

1743

478


475



790


14-212-147

3612

3591

3414





177


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтарға










14-212-143

643

636

636







14-212-144

171

170






170


"ПАС" ЖШС жері










14-212-135

223

222

222







14-212-147

2230

2225

1760


251



214


"Галицкое" ЖШС жері










14-212-141

200

198






198


14-212-138

565

563






563


14-212-019

1200

874






874


14-212-020

1625

1350






1350


14-212-155

2037

1820






1820


Надаров ауылдық округі бойынша барлығы

32419

31454

18462


2479



10513


Оның ішінде ШҚ

23525

23396

15844


2228



5324


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтардың жерлері

814

806

636





170


ЖШС жерлері

8080

7252

1982


251



5019


Ольгинка ауылдық округі


Шаруа қожалығы










14-212-053

422

419



409



10


14-212-054

5899

5524

2025


932



2567


14-212-055

3820

3594

1086


1718



790


14-212-056

1937

1926

855


1071




1

2

3

4

5

6

7

8

9

10


14-212-057

1401

1397

275


1122





14-212-058

5218

5423

820


4311


237

55


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтарға.










14-212-058

256

255

255







Ольгинка ауылдық округі бойынша барлығы

18953

18538

5316


9563


237

3422


Оның ішінде ШҚ

18697

18283

5061


9563


237

3422


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтарға

256

255

255







Новопокров ауылдық округі


Шаруа қожалығы










14-212-017

3180

3175

3125


50





14-212-129

180

178






178


14-212-132

1348

1345

868


477





"Галицкое" ЖШС жері










14-212-120

2066

2054



700



1354


14-212-129

1500

1459






1459


14-212-130

25925

25778

23702


2076





14-212-131

2033

2030






2030


14-212-132

8925

8900






8900


Новопокров ауылдық округі бойынша барлығы

45157

44919

27695


3303



13921


Оның ішінде ШҚ

4708

4698

3993


527



178


ЖШС

40449

40221

23702


2776



13743


Лозовое ауылдық округі


Шаруа қожалығы










14-212-037

5

5






5


14-212-038

577

548

19


523



6


14-212-039

620

620

47


455



118


14-212-040

2422

2417

317


1288



812


14-212-041

398

396

38


50



308


14-212-042

591

581

131


136



314


14-212-044

1480

1459



1459





14-212-045

3182

3172

1326


1846





14-212-046

2225

2211

1582


608



21


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтарға










14-212-038

20

20






20


14-212-039

284

283

283







14-212-040

120

120

120







14-212-041

31

30

30







"Белоцерков" ЖШС жері










14-212-040

620

619



612



7


Лозовое ауылдық округі бойынша барлығы

12575

12481

3893


6977



1611


Оның ішінде ШҚ

11500

11409

3460


6365



1584


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтардың жерлері

455

453

433





20


ЖШС жерлері

620

619



612



7


"Вместе" ш/қ ж/учаскесі

521

472





472



N 25 кәсіптік техникалық мектеп


14-212-071

1446

1441

1271




170



Вознесенск жалпы білім беру мектебі


14-212-146

5

5



5





Успен ауданы бойынша ЖИЫНЫ

288077

284939

156059


64747


1094

63039


Оның ішінде ШҚ










Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтардың жерлері

194718

193306

100918


59845


1094

31449


ЖШС жерлері

10330

10083

8133





1950


Оның ішінде ШҚ

1451

1446

1271


5



170


Шаруа қожалығын ұйымдастырмаған азаматтардың жерлері

81578

80104

45737


4897



29470


      8 - кесте

Агроклиматтық жағдайлар және жердің кадастрлық құны

Табиғи аймақтардың, шағын аймақтардың, округтердің атауы

Топырақ түрлері (түр тармақтары)

Алқап түрлері

Ауданы, га

Агроклиматтық жағдайлар

Жердің кадастрлық бағасы

ГТК
Гидротермикалық коэффициент

ЫК
Ылғалдану коэффициент

Активтер сомасы t (10 жоғары)

Жерге төлемақының базалық мөлшерлемесі гектарына мың теңге

Балл бонитетінің өлшенген орташа құны

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Құрғақ бозды -бетегелі даланың түр тармақтары









Богатырь ауылы

қызыл қоңыр

егістік

5514

0,5

5

2400

16,9

20,4


тыңайған жерлер

8059

0,5

5

2400

16,9

20,4


жайылым

13151

0,5

5

2400

5,6

13,2

Қозыкеткен ауылдық округі

қызыл қоңыр

егістік

19838

0,5

5

2400

16,9

15,6


тыңайған жерлер

3498

0,5

5

2400

16,9

15,6


жайылым

18399

0,5

5

2400

5,6

12,5

Ковалев ауылдық округі

қызыл қоңыр

егістік

22312

0,5

5

2400

16,9

17,6


тыңайған жерлер

5363

0,5

5

2400

16,9

17,6


жайылым

10888

0,5

5

2400

5,6

14,1

Лозовое ауылдық округі

қызыл қоңыр

егістік

5378

0,5

5

2400

16,9

16,6


тыңайған жерлер

16146

0,5

5

2400

16,9

16,6


жайылым

12715

0,5

5

2400

5,6

10,5

Надаров ауылдық округі

қызыл қоңыр

егістік

20716

0,5

5

2400

16,9

15,1


тыңайған жерлер

5551

0,5

5

2400

16,9

15,1


жайылым

20751

0,5

5

2400

5,6

9,6

Новопокров ауылдық округі

қызыл қоңыр

егістік

27788

0,5

5

2400

16,9

17,3


тыңайған жерлер

4277

0,5

5

2400

16,9

17,3


жайылым

16511

0,5

5

2400

5,6

14,5

Ольгинка ауылы

қызыл қоңыр

егістік

12626

0,5

5

2400

16,9

14,9


тыңайған жерлер

11936

0,5

5

2400

16,9

14,9


жайылым

12345

0,5

5

2400

5,6

11,1


шабындық

237

0,5

5

2400

13,1

27,7

Қоңырөзек ауылдық округі

қызыл қоңыр

егістік

24204

0,5

5

2400

16,9

16,5


тыңайған жерлер

9219

0,5

5

2400

16,9

16,5


жайылым

17312

0,5

5

2400

5,6

11,8

Равнополька ауылдық округі

қызыл қоңыр

егістік

9131

0,5

5

2400

16,9

14,5


тыңайған жерлер

19081

0,5

5

2400

16,9

14,5


жайылым

13976

0,5

5

2400

5,6

8,6


шабындық

150

0,5

5

2400

13,1

30,3

Қаратай ауылы

қызыл қоңыр

егістік

5503

0,5

5

2400

16,9

18,7


тыңайған жерлер

8151

0,5

5

2400

16,9

18,7


жайылым

10556

0,5

5

2400

5,6

11,3

Тимирязев ауылы

қызыл қоңыр

егістік

13512

0,5

5

2400

16,9

11,7


тыңайған жерлер

10446

0,5

5

2400

16,9

11,7


жайылым

11721

0,5

5

2400

5,6

11,5

Успен ауылдық округі

қызыл қоңыр

егістік

13517

0,5

5

2400

16,9

16,5


тыңайған жерлер

13887

0,5

5

2400

16,9

16,5


жайылым

20167

0,5

5

2400

5,6

8,5

Табылжан ауылы

қызыл қоңыр

егістік


-

-

-

-

-


жайылым

3550

-

-

-

-

-


      9 - кесте

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің динамикасы

      га

Алқаптардың құрамы

Жылдар

1996 ж. сұлба әзірлемесін жасау жылдарындағы өзгерістер (+,-)

1996 ж.

2001 ж.

2006 ж.

2009 ж.

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер

508164

130186

248192

288077

-220087

Ауыл шаруашылығы алқаптары, барлығы:

 
481339

 
127713

 
245755

 
284939

 
-196400

олардың ішінде:






егістік

264757

79649

120743

156059

-108698

о.і.суармалы

14379

348

348

348


Көп жылдық көшеттер

30

-

-

-

-30

о.і. бау - бақшалар

23





Тыңайған жерлер

31564

11701

74285

64747

-33183

о.і. суармалы жүйемен






шабындықтар

9912

1710

819

1094

-8818

жайылым

175056

34653

49908

63039

-112017

о.і. жақсартылғаны

26715

9683

14133

20152

-6563

суландырылғаны

113680

23738

27553

25690

-87990

бақшалар






Басқа жерлер

26825

2473

2473

3138

-23687

Оның ішінде:






Ағаш тұқымдас бұта көшеттері

1545

177

233

262

-1283

Су мен батпақтарға арналған

9713

846

587

165

-9548

Бүлінген жерлер

324

34

34

3

-321


      10 - кесте

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді аймақтарға бөлу

       га

Жерді пайдалану тәртібі

Барлық жерлер

Ауыл шаруашылығы алқаптары

Оның ішінде

Егістік
Тыңайған жер

шабындықтар

жайылым

2008 жылғы 1 қарашадағы есеп бойынша ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерінің ауданы

288077

284939

156059
64747

1094

63039

Оның ішінде






Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің аумағын дағдылы тәртіппен пайдалану

266077

270139



57539

Қала маңындағы аймақтарға кірген, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің аумақтары






Жерді ерекше шарттармен пайдалану аймақтары (меншік иелері мен жер пайдаланушылардан алып қоюсыз)

22000

14800



5500

Төменде аталғандарды дамытуға арналған ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің аумағын резервте сақтау






елді мекендер






табиғи - қорық қоры






Ауыл шаруашылығы өндірісімен байланысты емес, өнеркәсіп, көлік және өзге де мақсаттарға арналған






Төмендегілерден басқа:






Ауыл шаруашылығын жүргізуге үшін жарамды жер қорының аумағы

129388

129388

22828
43928

1837

62632

оның ішінде арнайы жер қоры






Ауылдық жерде пайдалануға мүмкін болатын, өзге де жерлердің аумағы






Оның ішінде өнеркәсіп, көлік және ауыл шаруашылығынан өзге де мақсаттарға






Орман қоры






Су қоры






Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің болжанған алаңының жиыны

417465

414327

178887
108675

2931

125671


      11 - кесте

Елді мекен жерлерінің динамикасы

       га

Алқаптар құрамы

Жылдар

1996 ж. сұлба әзірлемесін жасау жылдарындағы өзгерістер (+,-)

1996 ж.

2001 ж.

2006 ж.

2009 ж.

Елді мекендардің жалпы көлемі

71863

69672

82308

76559

+4696

Оның ішінде ауылдық елді мекендер, барлығы

71863

69672

82308

76559

+4696

Оның ішінде алқаптардың құрамы бойынша






Егістік/бақшалар

1063
-

1063
-

1063
774

1163
774

+100
-

Көп жылдық көшеттер

35

35

35

35


Тыңайған жерлер



6819

6929

+6929

Шабындықтар

-

-

-

-


Жайылым

58271

56205

61264

55447

-2824

Барлық ауыл шаруашылық алқаптары

59369

58077

69955

64348

-4979

Ағашты-бұталы көшеттер

324

123

206

177

-147

Су мен батпақтарға арналған

2295

2549

3196

3361

+1066

Алаңдарға, жолдарға арналған

3962

270

426

420

-3542

Құрылыстарға арналған

1943

4687

4687

4670

+2727

Бүлінген жерлер

23

33

33

33

+10

Өзге де жерлер

3947

3933

3805

3715

-232


      13 - кесте

Елді мекен жерлерін аймақтарға бөлу

      (га)

р/н

Ауылдық (селолық) елді мекен жерлерінің атауы

Алаңы

Қосымша жерді қажет етеді

Оның ішінде ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің есебінен

Барлығы

Оның ішінде

Тұрғын үй құрылысы

Өндірістік және әлеуметтік құрылыс

Жеке қосалқы шаруашылық жүргізу

Жеке мал жайылымы

Өзге де мақсаттарға

1

Богатырь ауылы

3266








2

Қозыкеткен ауылдық округі

4133








3

Ковалев ауылдық округі

3083

591




591


591

4

Лозовое ауылдық округі

5970








5

Надаров ауылдық округі

4729

636




635


635

6

Новопокров ауылдық округі

4150








7

Ольгинка ауылы

5945

536




536


536

8

Қоңырөзек ауылдық округі

12464

1481




1481


1481

9

Равнополь ауылдық округі

8148








10

Қаратай ауылы

4926








11

Тимирязев ауылы

4571








12

Успен ауылдық округі

10977

1085




1085


1085

13

Табылжан ауылы

4197









Аудан бойынша барлығы:

76559

4329




4329


4329


      14 - кесте

Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс жері және ауыл шаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жерлердің динамикасы

Алқаптың құрамы

Жылдар

1996 ж.сұлба әзірлеу жылғы өзгерістер (+,-)

1996 ж.

2001 ж.

2006 ж.

2008 ж.

Өнеркәсіп

3779

3779

3775

559

-3220

Автомобиль көлігі

1411

1204

1204

1259

-152

Теміржол көлігі

-

81

81

23

+23

Байланыс


2

2

14

+14

Басқа да ауыл шаруашылығына арналмаған кәсіпорындар

277

286

286

414

+137

Барлығы:

5467

5352

5348

2269

-3198


      15 - кесте

Жерді ерекше шарттармен пайдалану аймақтары

Қорғалатын нысаналар атауы (түрлері)

Ұзындығы

Алқаптың ені, м

Алаңы, га

барлығы

Оның ішінде а/ш мақсатындағы жерлерінде

Автомобиль жолдарына бөлініп берілген белдеуге іргелес жатқан, орман қорғау аймақтары, оның ішінде:
Табылжан ауылы
Равнополь а/о
Надаровка а/о
Успен а/о
Қозыкеткен а/о
Ковалевка а/о
Лозовка а/о
Богатырь ауылы ауылдық округтері аумақтарында

 
 
 
69,5
 
1,9
0,9
6,8
12,4
21,3
11,5
12,4
2,3

 
 
 
 
 
18-66
14-19
21-70
23-68
21-67
10-61
18-33
19-22

 
 
 
227,0
 
7,6
1,6
17,1
61,1
77,0
30,5
27,6
4,5

 
 
 
68,2
 
2,3
0,5
5,1
18,3
23,1
9,2
8,3
1,4

2. Қорғау аймақтары:
- мемлекеттік орман қоры
- байланыс желісі (жер асты кабелі)
- электр тартудың желілері
- автомобиль жолдары:
1. "Павлодар облысының коммуналдық шаруашылық, көлік және коммуникациялар департаменті" ММ
2. "ҚР ККМ көлік инфрақұрылымы комитеті Павлодар облыстық басқармасы" ММ

 
86
 
75,2
384
 
 
 
236,7
 
 
97,3

 
2000
 
2 / 2
20 / 20
 
 
 
30 / 30
 
 
50 / 50

21159,1
17200
 
30,1
1536
 
 
 
1420
 
 
973

6348
5160
 
9
461
 
 
 
426
 
 
292

3. Су күзету аймақтары мен белдеулері, оның ішінде:
- шағын көлдер мен өзендерге арналған (2 шаршы метрден бастап)
- батпақ және өзендерге арналған (2 шаршы метрден бастап)


 
 
 
500
 
300

21987
 
 
21477
 
510

6596
 
 
6443
 
153

Аудан бойынша барлығы:



43373,1

13012,2


      16 - кесте

Ластанған және бүлінген жерлердің консервациясы

       га

Нысаналардың атауы

Жер алаңы, га

консервациялау себебі

Ұсынылған шаралар

консервацияланғаны

Консервацияға жататындар

Успен а. о.
Образцовка б. е.м.

87


бұрынғы елді мекен

қайта қалпына келтіру

Ольгина а.о.
Наташино б. е.м.

104


бұрынғы елді мекен

қайта қалпына келтіру

Ольгина а. о.
Борисовка б. е.м.

116


бұрынғы елді мекен

қайта қалпына келтіру

Ковалев а. о.
Боярское б. е.м.

36


бұрынғы елді мекен

қайта қалпына келтіру

Надаров а. о.
Милорадовка б. е.м.

73


бұрынғы елді мекен

қайта қалпына келтіру

Надаров а. о.
Ульяновка б. е.м.

112


бұрынғы елді мекен

қайта қалпына келтіру

Надаров а. о.
Крупское б. е.м.

32


бұрынғы елді мекен

қайта қалпына келтіру

Ковалев а. о.
Чайковка б. е.м.

5


бұрынғы елді мекен

қайта қалпына келтіру

Аудан бойынша барлығы

576


бұрынғы елді мекен

қайта қалпына келтіру


      Ескерту: ұсынылған шаралар – бүлінген жерлерді қайта қалпына келтіру жобасын жасау және алдағы уақытта оларды тағайындалуы бойынша пайдалану қажет.

      17 - кесте

Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және ауыл шаруашылығынан
өзге де мақсатқа арналған жерлерді аймақтарға бөлу

       га

р/н

Нысаналардың
атауы

Барл
ық
жерл
ер

Оның
ішінде
ауыл
шаруаш
ылығын
ың
алқапт
ары

Ерекше
пайдалану
шарттарымен
(меншік иелері
мен жер
пайдаланушылард
ан алып қоюсыз)
аймақтарды
белгілеу

Ауыл
шаруашылығынан
өзге де
мақсатқа
арналған
жерлерді беру
мүмкіндігі
(меншік иелері
мен жер
пайдаланушылар
дан алып
қоюсыз)

барлығ
ы

Оның
ішінде
ауыл
шаруашыл
ығы
мақсатын
дағы
жерлерде

ауыл
шаруашы
лығына
пайдала
нуға
арналға
н

өзге
де
мақсат
тарға
арналғ
ан

1

Өнеркәсіп жері

559

280





2

Автомобилькөлігі
нің жері

1259


2393

2393




Оның ішінде:








"Көлік
инфрақұрылымы
комитеті
Павлодар
облыстық
басқармасы" ММ

 
400
630


973

973




"Павлодар
облысының
коммуналдық
шаруашылық,
көлік және
коммуникация
департаменті" ММ

629


1420

1420



3

Темір жол
көлігінің жері

23


28

28



4

Байланыс жері

14


30

30



5

Ауыл
шаруашылығынан
өзге де
кәсіпорындардың
жері, оның
ішінде

414

10






"КЕGОС" ААҚ








Мектеп
учаскелері

33

33






N 25 кәсіптік
мектеп

22

25






Азаматтық
авиация

20







Аудан бойынша
барлығы:

2269

10

2451

2451




      18 - кесте

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін, сауықтыру, рекреациялық және тарихи – мәдени мақсаттағы жерлерді аймақтарға бөлу

       га.

Табиғи – қорық
қоры
нысаналарының
атауы

Жалп
ы
ауда
ны

Ауыл
шаруа
шылығ
ы
алқап
тары

Оның
ішінде

Таға
йынд
алуы

Қорға
у
тәрті
бі
және
шаруа
шылық
қызме
т

Қорғау
аймақтарын
белгілеу
(меншік иелері
мен жер
пайдаланушылар
дан алып
қоюсыз)

Барлығ
ы

Оның
ішінде
ауыл
шаруаш
ылығы
мақсат
ындағы
жерлер

Вере
кше
қорғ
алат
ын
таби
ғи
аума
қ
жерл
ерін
ің
құра
мы

Өзге
де
сана
ттағ
ы
жерл
ерді
ң
құра
мы

Аттамалы учаскелер (жайылма)

3337

2931

3337

-

Шөп шабуға, шөпті уақытша үю мен тасуға арналған

шектеулі



Үлкен Әжболат көлі

11544

-

11544

-


шектеулі

578

388

Аудан бойынша барлығы:

14881

2931

14881




578

388

Болжанғаны









Аудан бойынша барлығы:










      19 - кесте

Орман қоры жерлерінің серпіні

       га.

Алқап түрлері

Жылдар

1996 ж. сұлба әзірлемесін жасау жылдарындағы өзгерістер (+,-)

1996 ж.

2001 ж.

2006 ж

2008 ж.

Жалпы көлемі

1243

1243

1170

1143

-100

егістік






Көп жылдық көшеттер






Тыңайған жер






Шабындықтар

1

1

1

1


Жайылым






Оның ішінде суландырылғаны






Барлық ауыл шаруашылық алқаптары

1

1

1

1


Орман алаңдары

1242

1167

1167

1140

-102

Оның ішінде орманмен жабылғандары

1145

1145

1145

1076

-69

Орманмен жабылмағандары

22

22

22

64

+42

Күмәнсіз дақылдар

75

75

-

-

-75


      20 - кесте

      Орман қоры жерін аймақтарға бөлу

       га.

Мақсатты тағайындалуы

Жалпы ауданы

Ауыл шаруашылығы алқаптары

Барлық жайылымдар

Барлық шабындықтар

Басқалары

Орман алаңдары

Есеп бойынша орман қорының жері, барлығы

1143

1


1

2

1140

Оның ішінде қажеттіліктер үшін берілгендер:







Қорықтар және басқа да нысаналар

1143

1


1

2

1140

Ауыл шаруашылығына арналған







Орман қорының жалпы алаңдарынан төмендегілер үшін резервте сақталғандар:







а) табиғи - қорық қорын құру;







б) өнеркәсіп, көлік нысаналары және т.б.







в) елді мекендер







г) ауыл шаруашылығына пайдалануға (алып қоюсыз)







Одан басқа, аумақтардың басқа жер санатынан орман қорының құрамына берілуі

 
 
60

 
 
-

 
 
-

 
 
-

 
 
-

 
 
60

Болжанған орман қоры алаңының жиыны

1203

1


1

2

1200


      20 - кестеге қосымша

Орман қоры жерінің құрамына беру үшін
ұсынылған жер телімдерінің тізілімі

Учаскенің N

Кадастрлық тоқсанның N

Учаскенің орналасқан орны

Ауданы, га

1

110

Успен ауылдық округі

1,1

4

110

Успен ауылдық округі

1,0

5

110

Успен ауылдық округі

1,0

7

110

Успен ауылдық округі

1,0

9

110

Успен ауылдық округі

1,7

10

110

Успен ауылдық округі

1,0

11

110

Успен ауылдық округі

15,2

12

110

Успен ауылдық округі

0,8

13

110

Успен ауылдық округі

2,2

14

110

Успен ауылдық округі

2,2

19

110

Успен ауылдық округі

0,7

итого



27,9





1

111

Успен ауылдық округі

0,7

3

111

Успен ауылдық округі

1,4

6

111

Успен ауылдық округі

1,0

8

111

Успен ауылдық округі

0,5

15

111

Успен ауылдық округі

3,3

16

111

Успен ауылдық округі

3,6

17

111

Успен ауылдық округі

1,5

18

111

Успен ауылдық округі

1,4

20

111

Успен ауылдық округі

1,7

21

111

Успен ауылдық округі

1,7

22

111

Успен ауылдық округі

0,2

23

111

Успен ауылдық округі

0,2

24

111

Успен ауылдық округі

2,3

25

111

Успен ауылдық округі

0,5

26

111

Успен ауылдық округі

11,4

27

111

Успен ауылдық округі

0,7

жиыны



32,1

барлығы



60,0


      21 - кесте

Су қоры жерінің серпіні

       мың га

Алқап түрлері

1996 ж.

1991 ж.

2006 ж.

2008 ж.

1996 ж. сұлба әзірлемесін жасау жылдарындағы өзгерістер (+,-)

Жалпы ауданы






Оның ішінде:

Деректер жоқ

Ауыл шаруашылығы алқаптары






Суға арналған






Оның ішінде: өзендерге






көлдерге






жасанды су қоймаларына






Басқа да алқаптар







      22 - кесте

Су қоры жерін аймақтарға бөлу

       га

Мақсатты тағайындалуы

Жалпы ауданы

Оның ішінде ауыл шаруашылығы алқаптары

Су қорының жері, барлығы

-


Су қорғау аймақтары мен белдеулері

21987

6596

Оның ішінде:



Су қоры құрамында



өзге де алқаптар жерінде

21987

6596

оның ішінде ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер



Су қоры жері мыналарға берілуі мүмкін:

-

-

табиғи қорық қорын дамыту үшін



қажеттіліктер үшін:



ауыл шаруашылығы



орман шаруашылығы



балық және аңшылық шаруашылық



Босалқы жерден су қорының құрамына беру ұсынылды

22924

-

Су қорының болжанған алаңының жиыны

22924

-

Су қоры жерінің құрамына беру үшін
ұсынылған су нысаналарының тізілімі

      22 – кестеге қосымша

Су бос емес ауданды су астында, га

Су нысаналарының аты

Суы бар алаң, га

Успен ауылдық округі

1

Клевкино көлі

110

2

Қонжұбаев көлі

536

3

Купальное көлі

95

4

ж/учаскеге арналған көл

45

ЖИЫНЫ

786

Богатырь ауылы

5

Шаған көлі

210

6

Сақсор көлі

160

7

Сақсор көлі

100

ЖИЫНЫ

470

Қоңырөзек ауылдық округі

8

Клевкино көлі

426

Қозыкеткен ауылдық округі

9

Қозыкеткен а.оңт. с.көл

90

10

Қозыкеткен а. солт. шығ.көл

46

11

Травянка а. оңт.көл

47

ЖИЫНЫ

183

Ковалев ауылдық округі

12

Жамбайсор көлі

160

Қаратай ауылы

13

Қарасуык көлі

140

14

Қарасу көлі

59

15

көл

45

ЖИЫНЫ

244

Лозов ауылдық округі

16

Құлақсор көлі

410

17

Бұрла көлі

128

18

Осолодочное көлі

1362

19

Лозовое а. оңт. қарай су қоймасы

66

20

Айнақ (кіші) көлі

138

21

Айнақ (үлкен) көлі

900

22

Жамбайсор көлі

105

ЖИЫНЫ

3109

Надаров ауылдық округі

23

Божманов көлі

180

24

Мартынов көлі

42

25

ж/учаск. арналған көл

220

26

ж/учаск. арналған Сусар көл

170

ЖИЫНЫ

612

Равнополь ауылдық округі

27

ж/учаск. арналған Балқазы көлі

207

28

Қадырбай көлі

194

29

Зеркальное су қоймасы

240

30

Ақкөл көлі

50

31

ур. Қанапия

44

32

су қоймасы

75

33

су қоймасы

65

34

су қоймасы

65

ЖИЫНЫ

940

Табылжан ауылы

35

Шелекті көлі

134

36

Үлкен Табылжан көлі

1250

37

Кіші Табылжан көлі

1160

38

Сусор көлі

90

ЖИЫНЫ

2634

Тимирязев ауылы

39

Қарабура көлі

48

40

Шөптікөл көлі

55

ЖИЫНЫ

103

Новопокров ауылдық округі

41

Кіші Әжболат көлі

715

42

Стеклянное көлі

72

ЖИЫНЫ

787

Ольгинка ауылдық округі

43

Қызылқашар көлі

120

44

Наташино көлі

90

45

ур. Дөңгелсор көлі

77

46

ж/учаскеге арналған Балқазы көлі

160

47

ж/учаскеге арналған Қассор көлі

85

48

ж/учаскеге арналған көл

88

49

ж/учаскеге арналған көл

88

ЖИЫНЫ

796

50

үлкен Әжболат көлі

11544

51

Баир МҚА көлі

82

52

Аудтұтынуодағының бұрынғы аумағындағы (көл)

48

БАРЛЫҒЫ

22924


      23 - кесте

Жер қорының серпіні

       га

Алқап түрлері

1996 ж.

2001 ж.

2006 ж.

2009 ж.

1996 ж. әзірлеме мен сұлба жасау жылдарындағы өзгерістер (+,-)

Жалпы алаңы

22585

346191

211069

180039

+157454

Ауыл шаруашылығы алқаптары

2333

302394

168589

135584

+133251

олардың ішінде:






Егістік

-

42373

19239

22828

+22825

о.і. суармалы жүйемен






Көп жылдық көшеттер

-

30

30

30

-

Тыңайған жер

-

160319

73505

43928

+43928

Шабындықтар

-

5008

2112

1837

+1837

Жайылым

2333

94664

73703

66961

+64628

О.і. жақсартылғаны

-

17689

13064

7794

+7794

суландырылғаны

1123

57260

53345

56270

+55147


      24 - кесте

Жер қорын аймақтарға бөлу

       га.

Нысаналы мақсаты

Жалпы алаңы, га

Оның ішінде ауыл шаруашылығы алқаптары

Барлық жер қоры

180039

135584

о.і. в т.ч. арнайы жер қоры

-

-

Басқа жер санатына ауыстыруға ұсынылған жер қорлары, оның ішінде:

156701

126685

- ауыл шаруашылығы жеріне

129388

122919

- су қоры жеріне

22924

-

- орман қоры жеріне

60

-

- елді мекендер жеріне

4329

3766

Болжанған қор алаңының жиыны

23338

8899


      25 - кесте

Ауданның жер қорын аймақтарға бөлу

       га

Жер санаттары

Кейінгі алаңы

о.і. ауыл шаруашылығы алқаптары

1. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер, оның:
- ауыл шаруашылығын ұйымдастыру үшін жерлердің аумақтарын әдеттегі тәртіппен пайдалану
- жерлердің аумақтарын ерекше жағдаймен пайдалану

417465
 
384067
 
33398

414327
 
381181
 
33146

2. Елді мекен жерлері

80888

68114

3. Өнеркәсіп, көлік, байланыс және ауыл шаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жерлер

2269

10

4. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жері (жер пайдаланушылардын алып қою 1, 7 тармақтарда есепке алынған)

-

-

5. Орман қорының жері:
Оның ішінде:
ауыл шаруашылығына пайдалану мүмкіндігі бар жерлердің аумақтары

1203
 
-

1
 
-

6. Су қорының жері

22924

-

7. Босалқы жер (бөлінбеген)

23338

8899

Аудан бойынша барлығы:

548087

491351

      

Егер Сіз беттен қате тапсаңыз, тінтуірмен сөзді немесе фразаны белгілеңіз және Ctrl+Enter пернелер тіркесін басыңыз

 

бет бойынша іздеу

Іздеу үшін жолды енгізіңіз

Кеңес: браузерде бет бойынша енгізілген іздеу бар, ол жылдамырақ жұмыс істейді. Көбінесе, ctrl-F пернелері қолданылады